________________
(૧૫૪) -બદલે આપે તેમ એકાંત નથી બનતું, પણ જે જે ક્રિયા છે તે તે ફલવાળી છે, અને ઘાત પ્રત્યાઘાતના નિયમ પ્રમાણે સામાનું બુરું ચિંતવે એટલે તે ઘાત-તે ક્રિયા સામે પછડાઈ પાછા ફરી તેટલાજ જેથી તમારા ઉપર આઘાત કરશે. આ સર્વ રહસ્ય સમ્યક્દષ્ટિ જીવના જાણવામાં હોવાથી પોતાના કર્મને બદલે સમજી પોતાના અપરાધીનું પણ બુરું નહિ કરતાં બનશે ત્યાં સુધી તે તેનું ભલુંજ કરશે.”
આ સ્થળે ઉપશમગુણની કિંમત છે. આ સ્થળે ઉપશમગુણને ઉપગ કરાય છે, પિતાને બચાવ કરવા માટે, એટલે પિતાના અપરાધને આ બદલે મળ્યો છે. હવે સામે બદલે લેવાથી પાછી નવી ભૂલ થશે અને વેર વિરોધની પરંપરા વૃદ્ધિ પામ્યા કરશે. આ કારણે તેડી નાખવા માટે પૂર્વે કરેલ વિચારે દ્વારા ઉપશમ કરીને, ક્રોધને દબાવીને, કે વિચારે દ્વારા ક્રોધને વિખેરી નાખવાને માટે આ વિચારને ઉપગ સમ્યક્દષ્ટિ કરે છે. આમાં પોતાને જ બચાવ છે. અને આ બચાવ સત્ય છે. સમ્યક્દષ્ટિ જીવ આવા વિચારે દ્વારા નવીન કર્મ બાંધતે નથી પણ તે વિચારે દ્વારા પૂર્વકર્મોને વિખેરી નાખે છે. તેના આવા સહનશીલતાવાળા ગુણોને લઈ સમ્યક દષ્ટિમાં વિશેષ વિશુદ્ધિ થાય છે. આ ગુણની બીજા છો પણ અનુમોદના કરે છે, સ્તુતિ કરે છે, સહનશીલતાના વખાણ થાય છે.
કે પણ યાદ રાખવું જોઈએ કે સમ્યકૂદષ્ટિ છાએ અનુકુળ ઉપશમ કરવું જોઈએ, પણ પ્રતિકુળ ઉપશમ નહિ કરે. પ્રતિકુળ ઉપશમ તેને કહે છે કે, પિતાને માથે જે ફરજો આવી છે, જેનું વર્ણન ઉપર આવી ગયેલું છે તે માતા, પિતા, કુટુંબ, સ્વધર્મા, શ્રમણુસંધ અને ધર્મ તથા ધર્મસ્થાને તેને બચાવ કરવા માટે
