________________
(૧૭૮)
પૂજન નિષેધ કરવાને હેતુ તેમને દ્વેષ કરવાનું નથી પણ અસત્યનું પિષણ અને સત્યને લેપ ન થાય તેટલેજ છે. છતાં અપવાદે લાભાલાભને વિચાર કરી પ્રવૃત્તિ કરવાની પણ છે. પણ તે જરૂરીઆત પુરતીજ.
આ છ યતનાઓ કરીને પણ સત્યનું મુખ્યતાએ પિષણ કરવાનું છે તે સત્ય આત્મા જ છે. તેનાં આવરણે દુર થઈ આત્મા શુદ્ધ સ્વરૂપે પ્રકાશ પામે તે મૂળ હેતુ જરાપણ ન ભૂલાય તેમ વર્નાન કરવા પ્રયત્ન કરે.
છ અભિયોગ રાજાભિયોગ. ૧. ગણાભિયોગ. ૨ બેલાભિયેગ. ૩ સુરાભિગ ૪ વૃત્તિકાંતાર. ૫ ગુરૂનિગ્રહ ૬ આ છ અભિગ કહેવાય છે. અભિગ એટલે ઈચ્છા વિના પણ પ્રવૃત્તિ કરવી તે અથવા તેને છ આગાર પણ કહે છે.
આ ઉપરથી એમ જણાવવામાં આવે છે કે, સમ્યકૃત્વવાન જેને જે કાર્ય કરવાની પ્રતિષેધ કરવામાં આવેલ છે તેજ કાર્ય રાજાદિના આગ્રહરૂપ કારણના વશથી ઈછા વિના કેવલ તેવું આચરણ કરતાં પોતાના સમ્યકત્વાદિ ધર્મને નાશ થતો નથી. ની જેમ કાર્તિકશ્રેષ્ટિએ રાજાના આગ્રહથી તેના ગુરૂ તપાસને ભજન કરાવ્યું હતું, કેશ્યા વેશ્યાએ પણ રાજાના આગ્રહથી રથકારની સાથે ગૃહવ્યવહાર ચલાવ્યો હતો. કોણ્યા સ્થલિભદ્રસ્વામી પાસે પ્રતિબંધ પામી બારવ્રતધારી શ્રાવિકા થઈ હતી પણ રાજાભિગ નામના આગારને આધારે પિતાની ઇચ્છા વિના પણ રાજાની આજ્ઞાને આધિન થઈ રહી છે તેમ કરવામાં ન આવત તે રાજા પોતાની શક્તિબળથી અથવા પિતાના તાબાની પ્રજા હોવાથી ધારત તે પ્રમાણે હેરાન કરત, દંડત કે દેહાંત શિક્ષા કરત. આ શિક્ષા સહન કરવામાં લાભ છે કે ખુલ્લા રાખેલા