________________
( ૧૭૩)
જે પન્નર ભેદ્દે સિદ્ધ થવાનું કહેવામાં આવે છે તે સત્ય સિદ્ધ કરી શકાય છે. બન્ને આસ્તિકતાની જરૂરીયાત છે, છતાં પહેલી થયા પછી બીજી પાતાના આત્માની શ્રદ્ધારૂપ આસ્તિક્તા થાય તાજ મનુષ્ય પોતાનું કત્તવ્ય સિદ્ધ કરી શકે છે. અર્થાત્ પહેલી ન હેાય અને ખીજી હેાય તેા પણ ઉપયાગી થાય છે, પણુ ખીજી ન હેાય તે પહેલી ઉપયેાગી થાય પણ ખરી અને ન પણ થાય.
આ ઉપશમાંદિ સમ્યક્ત્વનાં પાંચ લક્ષણેા જેની . અંદર હાય છે તેનામાં પરાક્ષ એવું સમ્યકૃત્વ પણ સારી રીતે જાણી શકાય છે. પરમશાંતિના ઈચ્છક મનુષ્યાએ આ પાંચ ગુણે! - પેાતામાં પ્રગટ થાય તે માટે તે તે પ્રકારે પ્રયત્ન કરતા રહેવું.
છ ચતના.
યતના, જાળવીને, સંભાળપૂર્વક, વિવેકપૂર્વક, હાની ન થાય તેવી રીતે પ્રવૃત્તિ કરવા, તેને યતના કહે છે. આ યતના ન્યવહાર પ્રસંગમાં મિથ્યાષ્ટિ સાથે વત્તન કરવાના સંધમાં કરવાની છે. ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ કરનારાઓએ કેવું વ્યવહારકુશળ વત્તન કરવાનું છે તે આ ઉપરથી સમજી શકાય તેમ છે, વ્યવહારકુશળતા સિવાય કાંતા ધર્મને અને કાંતા વ્યવહારને મહાન ધક્કો પહેાંચવાને સંભવ છે. આ ઉપરથી વ્યવહારકુશળતા એને જ યતના કહીએ તેા પણ ચાલી શકે તેમ છે.
પહેલાં અનેકવાર કહી આવ્યા છીએ કે જેને આત્મધમતું ભાન નથી, સત્ય સમજાયું નથી, વિવિધ પ્રકારનાં પૌદ્ગલિક સુખ મેળવવાં અને ભાગવવાં એજ જેનું લક્ષબિન્દુ છે, કત્ત વ્યનીપરમઅવધી વિષયાનંદમાં જ માનેલી છે, દુનિયાના આનદમાં જ જેણે પેાતાની સર્વ શક્તિઓનેા ઉપયેાગ કરેલેા છે, ધને બહાને વિવિધ પ્રકારના તપ, જપ, વૃત્ત, સંયમાદિ કિઠન કર્મકાંડા કરવા છતાં પણ જેના અંતઃકરણનું કત્ત બ્ય કે પ્રાપ્તવ્ય
