________________
(૧૬૯)
નિવેદ્ય ૩.
નિવેદ્ય એટલે ઉદાસીનતા. સ`સારથી ઉદાસીનતા–ભવથી ઉદાસીનતા વારંવાર જન્મ મરણુ કરવાવડે-ઉત્પન્ન થવું પડે તેનાથી ઉંઢાસીનતા, સંસારને નારકી સમાન કે અંધીખાના સમાન માની તેમાંથી ઉદ્ભજીત થઈ છુટવાને ઈચ્છા કરે, ભવપાશથી છેડાવનાર સદ્ગુણુને શરણે જવાની પ્રમળ જીજ્ઞાસા થવી, આ સર્વેને નિવેદ્ય કહે છે.
અજ્ઞાનતાના એજ સંસાર છે. ભવ છે, કારણ કે ભવન એટલે થયું-ઉત્પન્ન થવું-નહેાતું અને થવું. થવું અને જવું. જેવું ને થવું. આ ઘટમાળ અજ્ઞાનતાને લીધેજ ઉત્પન્ન થાય છે. એ અજ્ઞાનતાને નાશ કરવા પ્રયત્નવાન્ થવું એજ સંસારના નાશ કરવા ખરાખર છે. આ પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વાયુ, આકાશ અને તેના વિવિધ સંચેાગાથી ઉત્પન્ન થયેલું જગત્ તેના નાશ તા કોઇથી કરી શકાવાનાજ નથી. પણ કારણના નાશ સાંધવા તેથીજ કાના નાશ થાય છે. કારણુ અજ્ઞાન છે, અને તેનું કાય આ વિવિધતા છે-જન્મ, મરણાદિ છે. કારણના નાશ થતાં–અજ્ઞાનતા જતાં વિપરીત પ્રવૃત્તિ અટકતાં વિપરીત કાય થતું અટકશે એટલે જે જેવા રૂપે છે તે તેવા રૂપે થઇ રહેશે. આત્મા આત્માના સ્વરૂપે પ્રકાશત થઈ રહે, એમ અખંડતા કાયમ જળવાઈ રહે તેજ ભવના નાશ છે. એને માટે જ ભવથી ઉદ્વેગ ધરવાના છે. આત્મજ્ઞાન પ્રગટ થતાં આ ભવ જરાપણુ દુઃખ આપી શકનાર નથી. તે પછીની વિવિધતાએ વાજાના સુરની માફક મધુરતાના આનંદ આપનારી છે. અખીલ વિશ્વરૂપ રગમ ડપમાં થતા નાચ આત્માને આનંદ આપનાર થાય છે.
