________________
( ૧૩૦ ) આત્મજ્ઞાન કેમ પ્રાપ્ત થાય? પરમશાંતિ શાથી મળે? ઈત્યાદિ ઉપયેગી બાબતે પૂછવા કે ચર્ચવા સિવાય તેમને અમૂલ્ય ટાઈમ ન લ્ય! નિશ્ચય થતાં તે પ્રમાણે ત્યાં રહે તેટલા દિવસ તે ઘણી જ લાગણીથી ક્રિયામાં મૂકે. પછી ઘેર જઈ વખતના નિયમે કરી, એટલે કામના ભાગ પાડી આત્મસાધનને અમુક વખત નિશ્ચય કરી તે પ્રમાણે વર્નાન કર્યા કરે! ; ખરૂં તીર્થ–ઉપયોગી તીર્થ મુનિ મહાત્માઓ-આત્માનુભવી જ્ઞાની પુરૂષ છે. આ-દ્રવ્યતીર્થ આત્મ અનુભવ કરવામાં સહાયક સ્થાન સમાન છે. આત્મજ્ઞાન વિના આ તીર્થથી વિશેષ લાભ મેળવી શકાતું નથી. આત્મલાભ તે હાલતા ચાલતા જ્ઞાની પુરૂ દ્વારા જ થાય છે. દીવાથી જ દી થાય છે. જાગેલે જ બીજાને જગાડી શકે છે. ઉંઘતા ગુરૂઓ પણ જગાડી શક્તા નથી. આત્મલાભ પામેલા જ આત્મલાભ મેળવાવી આપવામાં મદદગાર થાય છે, આવા જંગમ તીર્થસ્વરૂપ આત્મજ્ઞાની ગુરૂની સેવા કરવી તે સેવાના અમૂલ્ય ફળથી છેવટે નિર્વાણ પ્રાપ્ત થાય છે. ભગવતિસૂત્રમાં કહ્યું છે કે, હે ભગવન! તથા પ્રકારના શ્રમણ તથા વિવેકી શ્રાવકેની સેવાનું ફળ શું?? ભગવાન ઉત્તર આપે છે કે “ગૌતમ! તેમની સેવાનું ફળ તેમના તરફથી સિદ્ધાંત શ્રવણની પ્રાપ્તિ થાય છે તે છે.” ગુરુની સેવા કરવાથી તે ગુઓ તત્વના નિશ્ચયે--સિદ્ધાંતે-તેનાં રહસ્ય સમજાવે છે. અર્થાત્ તત્વજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થાય છે. કેમકે ગુઓ આગળ કાંઈ વ્યવહારિક દુનિયાની વિકથાઓ કે ભાંગફાડ તે થતી ન હય,જ્ઞાની ગુરુઓ પાસે આત્મજ્ઞાનની ચર્ચા થતી હોય છે તેથી ત્યાં સાંભળવા જનારને શાનાં રહસ્યનું જ્ઞાન થાય છે,
પહેલે પ્રશ્ન–હે ભગવન્! સિદ્ધાંત સાંભળવાનું ફળ શું? ઉત્તર–ગૌતમ! વિજ્ઞાન ફળ થાય. સિદ્ધાંતના જ્ઞાનથી