________________
(૧૪)
જેવી રીતે આ પેાતાના દેહમાં આત્મજ્ગ્યાતિ રહેલી છે તેવીજ રીતે આ પ્રત્યક્ષ જણાતાં પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વાયુ, વનસ્પતિ, વિકલેંદ્રિય અને પાંચ ઇંદ્રિયવાળા સદેહેાની અંદર પણ તેવીજ જ્યેાતિ પ્રકાશી રહેલી છે તે જ્ઞાન પણ પેાતાના દેહની ચૈાતિનું જ્ઞાન કરવાની સાથે કરવાનુ છે, અને તે સવ માં તે જ્ઞાન થવાથીજ ખરૂ સભ્યજ્ઞાન-દન થાય છે. જો બીજા સવમાં તે જ્ઞાનને નિશ્ચય કરવામાં નથી આવતા-અથવા તે સવમાં આત્મયૈાતિ છે એવી લાગણી જાગૃત રાખવામાં નથી આવતી તેા તેએ તરફ આત્મભાવવાળું વર્તન રાખી શકાતુ નથી તેમ તે પેાતાના એક દેશ-એક ભાગનું જ્ઞાન થવાથી જગના સ જીવેાનું જ્ઞાન થતું નથી. તેમ દરેક પ્રસંગે તેમના સહવાસમાં કે સ્મરણ પથમાં આવતાં તેમાં જે આત્મ જયેાતિની ભાવના કરવામાં નથી આવતી તેા રાગદ્વેષની પરિણતિ મંદ પડતી નથી. કેમકે આત્મજયાતિની લાગણી કે જાગૃતિ વિના આપણે સામાને ઢેડ ભાવેજ જોવાના. અને જેમ જેમ દેહભાવના ઉપયાગમાં વધારે રહેવામાં આવે છે તેમ તેમ દેહાધ્યાસ દૃઢ થાય છે. વળી એમ પણ બનવા ચેાગ્ય છે કે જેમ ખીજાનું મુખ ઘણીવાર જોવામાં આવે છે અને પેાતાનુ મુખ તેાકેાઈકવાર જોવામાં આવે છે તેમ જેએ બહારના દેહામાં રહેલ આત્માને જોઈ શકતા નથી તે પેાતાના આત્માને કેવી રીતે જાણી શકશે ? અર્થાત સામે આરિસેા છતાં જે તેમાં પેાતાનુ' મુખ જોઇ શકતા નથી તે અંતરના આરિસામાં જોઈ નહિં શકે. કહેવાને મતલખ એ છે કે જ્યાં માહ્ય કાઈ પણ દેહ ઉપર દૃષ્ટિ પડી કે તે ઉપર દૃષ્ટિ ન ચેાટાડતાં કે તે સંબંધી વિચાર ન કરતાં તે શરીરને ભેદીને તેની અંદર રહેલ ચૈાતિ ઉપર દૃષ્ટિ આપવી કે આ દેહ નથી પણ ચેાતિ રૂપે છે અને તેમાં જેટલું રટણ દૃઢ થશે તેટલુંજ પેાતાના આત્માનું રટણ દૃઢ થશે. કારણ કે જેટલા
