________________
( ૧૦૩)
બાહ્ય ઉપવાસેા, આંતરપ્રવૃત્તિ આવતાં વિઘ્ના-અડચણાને દૂર કરવા માટે છે. ખાવા પીવાના વખત મચાવવા માટે છે. ખાવાને લીધે બહાર જંગલ પાણી જવાનું થાય છે, આળસ આવે છે, ધ વધે છે, વ્યવહારના કામમાં પ્રવૃત્તિ વધે છે. આ સવ અટકાવવાના ઉદ્દેશ ખાદ્ય ઉપવાસના છે.
ઉપવાસને દિવસે આરંભ આા કરાય છે. ઉપવાસના કારણે પ્રવ્રુત્તિ વ્યવહારની બાહ્ય પ્રવૃત્તિ ઓછી કરાય છે. વિષયની ઇચ્છાઓ ઉપર કાબુ મેળવાય છે. આળસ, ઉધ, જગંલ, પાણી, અને ખાવાપીવાના ત્યાગ-ઈત્યાદિ કારણેાને લઇ બચેલા વખતના ધમ ધ્યાનમાં ઉપયેગ લેવામાં આવે છે.
આજે મારે ઉપવાસ છે. એ ભાવનાને લઈ જાણી જોઈને હલકી પ્રવૃત્તિ કરતા જીવ' અટકે છે. ઈત્યાદિ કારણે ખાદ્ય ઉપવાસ ઉપયાગી છે, પણ આ ઉપયાગીપણુ જેની આંતરદૃષ્ટિ ખુલેલી હાય તેનેજ કામ લાગે છે. જેની આત્માની પાસે રહેવાની પૂણુ ઈચ્છા છે. તેને ઉપયાગી છે, તે સિવાયનાને તેા આ મળેલા વખત પણ વિક્થાદિમાં નિષ્ફળ જાય છે.
•
એક પરમાત્માની મૂર્તિ જ્યાં પધરાવેલી હાય તેવા મદિરમાં જવાને માટે પણ પવિત્ર હૃદય કરવાની જરૂર છે. ખારણા આગળ ઉભા રહીને હું સવ વ્યવહારના કાચના મન, વચન, શરીરથી નિષેધ કરૂ છું. (નિસ્સિહી નિસ્સિહી નિસ્સિહી) આમ ત્રણ વાર ખેલવામાં આવે છે. દેરાસરમાં ગયા પછી પણ કોઇની નિંદા ન કરવી, ખરામ સૃષ્ટિ ન કરવી, વ્યવહારિક વાતા ન કરવી, ક્રોધ કષાયાક્રિકને તેા અવકાશ ક્યાંથી અપાય ? આટલી પવિત્રતા હાય છે તેા તેનાં દર્શન શુદ્ધ થાય છે. તે પ્રભુના દર્શન કરવાના અધિકાર મળે છે ત્યારે તેજ પરમાત્માની —તેના સત્ય સ્વરૂપની પાસે નિવાસ કરવાના અધિકાર તેા આપણે
