________________
( ૧૧૦) કરે તે એટલે સહેલે અને ઈષ્ટ છે એટલે જ આ દુનિયાના - સર્વ પદાર્થોનો ત્યાગ સમ્યગૃષ્ટિને સહેલું હોય છે. અહોનિશ આત્મા એજ તેનું લક્ષબિન્દુ હોય છે. મેહ, મમત્વ, અજ્ઞાન, અભિમાન, રાગદ્વેષ ઈત્યાદિ શત્રુઓને તેણે પહેલેથી જ પરાજ્ય કરેલું હોય છે તેથી આ છેવટની સ્થીતિમાં તેને કેઈ નડતું નથી. તે સર્વ જીને આત્મસ્વરૂપ માને છે, એટલે મિથ્યાત્વની વૃદ્ધિ કરનાર નિમિત્તે પિતાના આત્મબળ આગળ એક પણ ટકી શક્તા નથી. વળી તેને નિરંતર સાધુ પુરૂષોને સંગ હોય તેને લઈને પિતાની આત્મ જાગૃતિ નિરંતર વૃદ્ધિ પામતી જાય છે. આ નંદનમણિયારને તેવી ઉત્તમ સંગતિ ન હતી કે, જેને લઈ આ છેવટની સ્થિતિમાં પણ કોઈ તેને જાગૃતિ આપે. વાત ખરી છે કે જે મનુષ્ય પહેલાંથી જાગૃત થયેલ નથી તે આવી છેવટની પ્રયાણ વખતની વળવળતી સ્થીતિમાં જાગૃત થઈ શક્ત નથી.
" નંદનમણિયાર આ દેહ ત્યાગ કરી, તે વાવ ઉપરની આશક્તિને લીધે આર્તધ્યાને મરણ પામી તે વાવમાં દેડકાપણે ઉત્પન્ન થયે.
- શામનિશાતિ મરણ વખતની જેવી બુદ્ધિ હોય જેવી લાગણી હેય તે પ્રમાણે ગતિ થાય છે, આ છેવટની મતિ, પણ આ જીંદગીના કર્તવ્ય અને લાગણીઓ ઉપર આધાર રાખે છે. પુદગલ ઉપરના માહ મમત્વને લઈ તેમાં મમતા રહી જતાં, તે તે સ્થાને ઉત્પન્ન થવું પડે છે. નિધાન ઉપરના મમત્વને લઈ કેટલીક વાર તે નિધાનના રક્ષક તરિકે સાપ કે ઉંદર આદિપણે આ જીવ ઉત્પન્ન થાય છે. જ્ઞાની પુરૂષો આ છેવટની થીતિ માટે ઘણી ભલામણ કરે છે કે, તેવા પ્રસંગે મહ ઉત્પન્ન કરનારાં નિમિત્તોને દૂર રાખવા અને મેહ, મમત્વને
