________________
(૨૦ )
ચેલું હતું. સુખ દુઃખના ભાનવાળું હતું. નિરાકાર સ્વરૂપ વિવિધ પ્રકારના આકારને ધારણ કરેલું પેાતાને માનતું હતું. નિવિકાર સ્વરૂપ વિવિધ વિકારાને આધિન હતું. નિવિકલ્પ સ્વરૂપ અનેક વિકા કર્યાં કરતુ હતુ. નિર્ભય સ્વરૂપ અનેક ભયેા ધારણ કરી વિહ્વળ થયા કરતું હતુ–સત્ સ્વરૂપ છતાં અત્યારે અસત્ જેવુ' બન્યું હતું. જ્ઞાન સ્વરૂપ હાવા છતાં અજ્ઞાન કેાટીના આશ્રય લીધે। હતા. અને આનંદ સ્વરૂપ છતાં દુઃખમાં ડુબેલ' સ્વરૂપ અનુભવતું. આ સ સ્થળે હું • હતાં. પણ તે અશુદ્ધ હુ હતા.–મન–શરીર આદિને હુંપણે માનતા. અથવા તે હું-મન તથા શરીરમાં ભાન ભૂલીને પરિણમેલા હતા.
જ્યારે આ સંના દૃષ્ટા-પ્રકાશક હું છું. તે સ મારાથી દૃશ્ય તથા પ્રકાશક પામનારાં છે. આવા સાચા હુંની—વિશુધ્ધ હુંની જાગૃતિ થતાં આ સવ માનસીક–મનેામય પ્રપંચ વિલય પામે છે. સવ શાંત થઇ જાય છે. વિવિધ ઉપાધિએ વિશ્રાંતિ લે છે.
છતાં હું જ્ઞાતા, સના દૃષ્ટા છું. આ પણ એક ઉંચી વૃત્તિ છે તેટલા પણ વિકલ્પ છે. તે પણ શાંત કરી દઈ, તેટલુ પણ મનદ્વારા કરાતું અભિમાન–યા પરતંત્રપણું વચનદ્વારા ખેલાતું હુંરૂપ વચન, તેટલી પણ પરાધિનતા છે—તેટલી પણ મલીનતા છે તે પણ વ્યવહાર શાંત કરી–સ્વરૂપમાં વિશ્રાંતિ પમાય એટલે નિર'જન નિરાકાર, નિવિકાર, નિર્મા, નિર્ભીય સત્ચિહ્ન-આનંદ સ્વરૂપ થઇ રહેવાય તેજ પૂણતા છે. જ્યાં મન વાણીના વિષયથી પાર જવાય--તેજ શુદ્ધ સ્વરૂપ છે. તેજ સ્વભાવ રમણતા છે. તેજ અભેદ સ્વરૂપ છે.
