________________
(૨૬)
આત્માઅને પુદ્ગલા આ બન્નેનુંઅન્યાઅન્ય પરિણમવાપણુ -એટલે આત્મભાન ભૂલાઈને જે પ્રવૃત્તિ કરવામાં આવે છે તેને લઇને—આ ચૈતન્ય અને જડ એ બે પદાર્થો હાવા છતાં તે મિશ્રણથી પુન્ય, પાપ, આશ્રવ, સંવર, નિજ રા, અને મધ આવાં જુદાં જુદાં રૂપા ખડાં થાય છે. આત્મા આત્મભાવે પરિણમે અને પુદ્ગલ પુદ્ગલ સ્વરૂપે રહે એટલે પાતાને માટે નિર્વાણ થઈ ચુકયું સમજવું. આત્મા જે આત્મભાવે પરિણમે તે પુગલમાં એવું કાઈ ખળ નથી કે પરાણે આત્માને વળગીને આ ઉપાધિઓ વિભાવ દશાઓ પ્રગટ કરી શકે.
આત્માનેજ વસ્તુગતે જાણવાની જરૂર છે. તેને જાણ્યા એટલે ખીજું બધું જણાઈ જાય છે. આ માટેજ પહેલી શ્રદ્ધામાં જણાવ્યું છે કે “જીવાદિ પદાર્થોને જાણવાના અભ્યાસ કરવા.”તે દ્વારા લક્ષ જાણવાથી પાતાના કત્તવ્યની દિશા સમજાઈ શકાય છે. આંહી જે આત્મા કે જીવાદિ પદાની, જે સહેજ રૂપ રેખા દોરવામાં આવી છે તેના સદ્ગુરૂદ્વારા વિશેષ પ્રકારે અભ્યાસ કરવા. હવે મીજી શુદ્ધિ કહેવામાં આવે છે.
પરમાર્થ ને જાણવાવાળાનુ સેવન કરવું.
પરમા ભુત જે જીવાજીવાદિ પદાર્થો, તેમને આત્માની સાથે કેવા પ્રકારે સખંધ થાય છે, અને તેના વિચાગ એટલે છુટકો કેમ થાય? આ વાતને જાણવાવાળા આચાય –સદ્ગુરૂ તેમની સેવા કરવી. આ સેવાનું ફળ વસ્તુતત્વનું યથાર્થ જ્ઞાન કરવું તે છે.
આ આચાય કે ગુરૂ તે તત્વજ્ઞાનને જાણનારા–અનુભવનારા હાવા જોઈએ. અનુભવ વિના એકલા શાસ્ત્રપાઠી–ગુરૂએ તે તત્વાનાં ખરાં રહસ્યાને જાણી શકતા નથી. તેમ એકલા ક્રિયાકાંડમાંજ મગ્ન થયેલા ગુરૂએ પણ તત્વના ખરા રહસ્યને જાણી શકતાં નથી. શાસ્ત્રજ્ઞાન અને ક્રિયામાગમાં પ્રવૃત્તિ. આ બન્ને દ્વારા જેમણે સ્વાનુભવવાળા આધ મેળવેલા હાય છે તેવા ગુરૂઆજ મનુષ્યાને ચાગ્ય રસ્તે આગળ દોરવી શકે છે.
