________________
( ૭૬ )
સમ્યક્ દૃષ્ટિમાં લાગતાં દુષણ, પ્રથમ દુષણ શકો.
જીવાદિ સવ પદાર્થો અનેક સ્વભાવવાળા છે. એ વાત શકારહિત ચેસ છે. જીનેશ્વરે વીતરાગ હાવાથી તે અસત્ય ખેલતા નથી. આ વાત તેમણે પોતાના અનુભવપૂર્વક જણાવેલી છે.
રાગદ્વેષ વિનાના યથાર્થ ઉપદેશ સવજ્ઞના વચનામાં શકા કરવી--સંશય રાખવા તે સમ્યગ્દર્દિને દૂષિત કરનાર છે. સવજ્ઞ જેવા સાનધારક ઉપદેષ્ટાને તે અત્યારે અભાવ છે. જ્યારે તેમની હૈયાતી હતી ત્યારે પણ તેમને ઓળખનારા આછાજ હતા આવા પુરૂષોના અભાવે સર્વ પ્રકારની શંકાઓનું સમાધાન ન થાય, તેમનાં કહેલાં તત્વાનાં ખરાં રહસ્ય જાણવામાં ન આવે તે અનવાયાગ્ય છે. આને અથ એવા નથી થતા કે અત્યારે તેવા પુરૂષોના અભાવ છે, માટે જે પુસ્તક પાનામાં લખ્યું હાય તે માની લેવું, તેમાં જરા પણ તર્કવિતર્ક ન કરવા, કે શંકાનું સમાધાન ન માગવું. ભલે તમે તેમ ન માના, તર્કવિતર્કો કરે અને શંકાનુ સમાધાન માગે. પશુ આમ શકા, તર્કી અને વાદવિવાદ તમે કર્યાંજ કરો તેના કરતાં કાઈ પણ ઠીક લાગે તેવા, તમારી બુધ્ધિ કબુલ કરે તેવા ચાગ્ય મા તરફ તમે ચાલવાનું શરૂ રાખે, તાજ તમને ફાયદો થશે. તમને હેથળીમાં રહેલ વસ્તુની માફક પરમાત્મા-કે તમારા આત્મા બતાવનાર કાઈ નથી અને એમ તે ખતાવી શકાય તેવી વસ્તુ પણ નથી, વળી તમે તેટલી લાયકાત વિના તેને જોઇ પણ નહિજ શકવાના, માટે શરૂઆતમાં કોઈ પણ ગુરૂ, શાસ્ત્ર, કે પરમાત્માના થના ઉપર ચાડીઘણી પણ શ્રદ્ધા રાખીને પ્રયત્ન કર્યાં સિવાય તમારા છુટકોજ નથી. આત્મા, જીવ, ક