________________
( ૧૯)
તે તેટલી પરત ંત્રતા મૂકીને થાડે ઉંચે આવે છે. મન અને બુદ્ધિને પણ જાણનારા થાય છે. છતાં આ પણ એક ઉંચી પણ મનેાવૃત્તિ છે, તથાપિ જાગૃતિવાળી મનાવુત્તિ હાવાથી નીચલી ભાન ભુલાયેલી મનેાવૃત્તિને તે હટાવી દેશે. આ સર્વાંના હું દૃષ્ટા છું. આ સવ વિચારાને હું' જાણનાર છું. આ સવ પર છે તેને પ્રકાશીત કરનાર–પ્રકાશ આપનાર હું છું. આટલી જાગૃતિ થતાં આ માનસીક વિચારા તથા માનસીક વિચારાથી મનમાં રચાચેલું વિવિધ આકૃતિવાળું જગત્ તત્કાળ વિલય થઈ જાય છે, નાશ પામે છે; તેના જાગૃત દૃષ્ટામાં સમાવેશ પામી જાય · છે. કેમકે તે પણ એક આધારને આધારે પ્રકાશીત થતું હતું. આધારનુંજ પરિણમન હતુ. તે પાછું જેમ અનેક અલકાર સુવણુ માં સમાવેશ પામી જાય છે તેમ સમાઈ જાય છે. અને દૃષ્ટા તેનાથી જુદા પડી જાય છે. આ વેળાએ જે માનસીક વિકારોથી અસહ્ય વેદના થતી હતી, મુંઝવણ થતી હતી તે શાંત થઈ જય છે.
આ સ્થળે કર્યાં મનમાં પરિણામ પામી ભાન ભુલ્યા હતા. અને આ કર્તાના પ્રકાશથી પ્રકાશીત થઇ મન વિવિધ આકારે પરિણામ પામતુ હતુ તે સ્વપ્ના પદાર્થની માફ્ક જાગૃત થતાં બધું વિખેરાઈ જાય છે.
સ્વપ્નમાં—જેમ મન વિવિધ પ્રકારની વાસના-ઇચ્છાઓને લઇને વિવિધ આકરા ધારણ કરે છે પણ જાગૃત થતાં તે સવ લય પામી જાય છે તેમ આ વ્યવહાર જાગૃતમાં મન વિવિધ આકૃતિએ ધારણ કરી હષ શાકમાં લીન થયું હતું તે આત્મા પેાતે પાતામાં જાગૃત થતાં મનની બધી કલ્પનાએ જાણે ખીલકુલ હતીજ નહિ પાયા વગરની હતી તેવી રીતે વિલય થઈ જાય છે.
આ વિવિધ આકૃતિઓમાં ગાઠવાયેલા માનસીક ઉપયાગ વખતે આત્માનું શુધ્ધ નિરંજન સ્વરૂપ તે અંજનવાળું લેપા
