________________
૧૯૪
ભારતીય અસ્મિતા
રોજીંદુ ખર્ચ અસત્ર બન્યું... માચાખાનની નેમ પણ એજ હતી. માન્યતા આપી. તમામ મોરચે આગેકુચ ચાલુ રાખી. તારીખ ૯ ભારતનું અર્થતંત્ર બટકાઈ જાય એ કટોકટીની પળે કાશ્મીર પર ડીસેમ્બરે કોમીલા કબજે કર્યું. છબ વિસ્તારમાં ખૂનખાર ટેન્ક યુદ્ધ ત્રાટકવું, એ લક્ષ્યાંક બર આણવા એણે પાકી તૈયારીઓ માંડી થયું. બંગલાદેશમાં પાક હવાઈ તાકાત સંપૂર્ણ નષ્ટ થઈ પણ દીધી હતી. સંચારનલિક છંબ વિસ્તારમાં ત્રીસ હજારની સેના તારીખ ૧૦મીએ સિંધ નગરપારકરને કબજે લીધે. તારીખ ખડકી દીધી હતી. ભારતની અકળામણથીઃ બંગલા દેશમાં હત્યાકાં- ૧૨મીએ બારમેરક્ષેત્રને કબજો મેળવ્યો. છાંબમાંથી પાકદળને પાછું ડથી પશ્ચિમના દેશનું રાષ્ટ્રસંધનું પણઃ રૂંવાડું ફરકતું નહોતું. હઠાવ્યું. ઢાકાથી ચાલીસ માઈલ દૂર ભારતીય છત્રીદળે ઉતર્યા. પરિસ્થિતિને પરદેશને યાલ આપવા ભારતે મરણિયા પ્રયાસો કર્યા. અમેરિકાએ પોતાના સાતમા કાફલાને બંગાળી ઉપસાગરમાં જવા દેશ દેશમાં એલચીઓ મોકલ્યા. કાંઇન વન્યું ત્યારે ખુદ પ્રધાનમંત્રી આદેશ આપ્યા તારીખ ૧૪મીએ ભારતીય વિમાનોએ ખેરપુરને શ્રીમતી ઈંદીરાગાંધી સત્તર દેશની ઉડતી મુલાકાત લઈ આવ્યાં પણ પેટ્રોકેમીકલ પ્લાન્ટ ઉડાડી દીધે ત્યારે સુરક્ષા સમિતિ જાગી. યુદ્ધપરિણામ શૂન્ય આવ્યું...
વિરામની દરખાસ્ત કરી. રવિયાએ ત્રણવાર વીટો વાપર્યો. તારીખ
૧૫મી ડીસેમ્બરે પૂર્વ પાકના ગવર્નર ને કર્મચારીઓએ રાજીનામાં સદ્ભાગ્યે બંગલાદેશ જાગ્યો હતો. સંગઠિત બન્યો હતો. આપ્યાં. સરકારી તંત્ર તૂટી પડયું. નૌકાકાફલા ને વિમાનોના પિતાની હસ્તી કીટી જતી અટકાવવા મુકિતવાહિનીએ કમર કસી બોમ્બમારાથી ચિરાગ ભડકે ભળી રહ્યું. તારીખ ૧૬મીએ પૂર્વ હતી. ભારતે એના પ્રતિ સહાનુભૂતિનાં પગલાં લીધાં હતાં. ભારતને પાકના લશ્કરી વડાએ યુદ્ધવિરામ ભાગ્યો. સોવિયેટ યુદ્ધજહાજ નિરાત્રિતોના પ્રશ્નનો ઝડપી નિકાલ આ હ. પશ્ચિમ પાકી- હિદી મહાસાગરમાં આવ્યા. છેવટે પાકદળે શરણે આવ્યાં તારીખ સ્તાન ને પૂર્વે પાકીસ્તાન વચ્ચે સારુ અંતર છે. પૂર્વે પાકીસ્તાન ૧૭મીથી ઢાકા મુકતબંગલાદેશનું મુકતપાટનગર બન્યું. એટલે શ્રી માં વ્યવસ્થા જાળવવા લાખેકની સેના હતી ને બંગલાદેશના સહ ઇન્દિરાગાંધીએ એક તરફી રીતે સમગ્ર યુદ્ધવિરામ જાહેર કર્યો. કારથી એ પુરવઠા માટે પશ્ચિમ પાકિસ્તાન પર જ નિર્ભર હતી. તારીખ ૧૮મીએ યાહ્યાખાને પણ યુદ્ધવિરામ રવીકાર્યો. ભારતે હવાઈ ઉડ્ડયન પર પ્રતિબંધ મુક્યો એટલે પાકીસ્તાનને દરિયા માર્ગો પૂરવઠો પહોંચાડવામાં મુશ્કેલ ભાગ લેવો પડે. મુક્તિવાહિનીનું
આ યુદ્ધમાં પાકિસ્તાનની નેમ પૂર્વમાં નિરાબિત ખડકી ભારજોમ વધતું ગયું. પાકિસ્તાનની કલેઆમ વધતી ગઈ
તીય અર્થતંત્ર તોડી પાડવાની ને પત્રો ઈઝરાયેલ પેઠે ઓચિનુ શ્રીમતી ઈન્દિરા ગાંધી વિદેશ પ્રવાસેથી પાછા ફર્યા ત્યારે
આક્રમણ કરી કાશ્મીર પચાવી પાડવાની હતી. ભારતની નેમ ફક્ત મુકિતવાહીનીએ ગણનાપાત્ર સિદ્ધિ હાંસલ કરી લીધી હતી. પૂર્વ
નિરાશ્રિતોને પાછા ૧૨ ભેગા કરવા, બાંગલાદેશની મુકિતવાહિનીને પાકીસ્તાનમાં પાકીસ્તાની સૈનિકે પર ભીંસ વધતી જતી હતી,
સહકાર આપવાની ને પશ્ચિમક્ષેત્રે સરહદ સાચવી રાખવાની જ હતી. એ રોકવા યાઘાખાને જલદ પગલાં લેવા નિર્ણય લી.
ભારતને પાકીસ્તાનની એક તપુ પણ જમીન જોઈતી નહોતી તેમજ કાશ્મીર મરચે છમકલાં ચાલુ કર્યા. મુકિતવાહીની જેસરના
ભારતને જગતની મહાસત્તા બનવું નથી. એટલે મૂળ હેતુ સિદ્ધ સીમાડે પહોંચી તારીખ ૨૩ ડીસેમ્બરે પહેલીજવાર પાક વિમાન
થતાં એક ક્ષણની પણ વટ જયા સિવાય એક તરફી યુદ્ધવિરામ કરી પૂર્વની ભારત સરહદે ઘુસી આવ્યાં. ભારતીય નેટ વિમાનેએ સામત
Aતે શ્રીમતી ઇન્દિરાગાંધી યુધ્ધ શેતરંજમાં આબાદ વિજયીદાવ ખેલ્યાં ને પાકીસ્તાનનાં ત્રણ સેબર જેટ વિમાને તોડી પાડયાં. તે અગાઉ
શત્રુને હતાશ ને લાચાર બનાવી દીધો. સ્વાર્થની બાજી ખેલતી મહાસત્તાજેસોર સેકટરમાં સ્વબચાવમાં ૧૩ પાકીસ્તાની ગુફી” ટેન્કોને નાશ
એને અવગણ સજજડ લપડાક મારી... રાષ્ટ્રસંધની મહા સમિતિએ ક્ય તારીખ ૨૭ નવેમ્બરે યાહ્યાખાને ભારતને યુદ્ધની ધમકી આપી.
વિરાટ બહુમતિથી યુદ્ધવિરાન ઠરાવ પસા કર્યો. છતાં તેને અસ્વીકાર રંગપુર કોમીલા સિહટમાં મુકિતવાહીનીની આગેકૂચ ચાલુ જ હતી.
કરી આપમેળે સ્વેચ્છાથી યુદ્ધવિરામ કરી ભારતની યશ પતાકા તારીખ ૨૯ નવેમ્બરે પાકે ફરી તોપમારો કરતાં બેલુરઘાટ હીલી
ફરકાવી ભારત પાકિસ્તાન પચાવી પાડવા માગે છે એવા વિદેશના વિસ્તારમાં ત્રણ પાકીસ્તાની ટેન્કને નાશ કરાવે. તારીખ ૩ સાધન જ
આ આક્ષેપને જુકો ઠરાવ્યું. દુનિયાની સમગ્ર જનતા સાથે સુલેહ
માન સત્ર ડીસેમ્બરે પાકીસ્તાની વિમાનોએ અગરતલા શહેર પર બોમ્બમારે સવા
છે, પર છે કે સંપથી રહેવાની પિતાની અવિ લ નીતિને પુરસ્કાર કર્યો. કર્યો એટલે ભારતમાં રાષ્ટ્રીય કટોકટી જાહેર કરવામાં આવી નારતે શ્રીમતી “ ઈન્દિરા ગાંધીને ” “ભારત રત્ન ' બનાવી તારીખ ૪ ડીસેમ્બરે પાકીસ્તાને ભારત સાથે યુદ્ધની થે પણ કરી. બહુમાન કર્યું. પાકીસ્તાને યાહ્યાખાનને વિદાય કર્યા. ભારતના એકી સાથે અમૃતસર, અવંતીપુર, પઠાણકોટ, શ્રીનગર, આગ્રા, ભૂમિદળના વડા જનરલ માણેકશા, હવાઈદળના વડા શ્રી પી. સી. અંબાલા ને જોધપુર પર સેળ વિમાન કામે લગાડી હવાઈ હુમલે લાલ અને નૌકાદળના વડા શ્રી એસ. એમ. નંદાએ અપ્રતિમ કર્યો જવાબમાં ભારતીય વિમાની દળે તેત્રીસ હવાઈ વિમાનને યુદ્ધ કૌશલ્ય દાખવ્યું. એટલું જ નહિ પણ ભારતીય માનવતા ખુરદો કરી બંગલા દેશમાં પાક હવાઈ તાકાત નષ્ટ કરી. ભારતીય અમલમાં મુકી ભારતનું નામ રોશન કર્યું. પાકીસ્તાન હજી નૌકાદળે છ વ્યાપારી જહાજે ને બે ગનબોટ ડૂબાડી દીધી. યુદ્ધની વાતો કરી રહ્યું છે. પરંતુ ભૂતકાળના અનુભવો પરથી ચિરોગેગિ રિફાઈનરી સળગાવી. રાજસ્થાન અમૃતસર ક્ષેત્રે આગે. પાઠ લઈ ભારત સ્પષ્ટ નિર્ણય અકી લેશે ને એક યુદ્ધ વિરામથી કચ ચાલુ કરી. કરાંચી નૌકાયુકમાં ત્રણ પાક જહાજે ડૂબી ગયાં. બીન યુદ્ધ વિરામ સુધી ઢળી પડવાની નીતિ ફગાવી દેશે એમાં અપૂરા કબજે કરી ઢાકા તરફ આગેકુચ આદરી. તારીખ ૭ ડીસે- શંકા નથી. મ્બરે કચ્છમાં છાડબેટ કબજે કર્યો. ભારતે બંગલા દેશને
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
