________________
ભારતીય અસ્મિતા
કુદ-પી અબાબીલ, ઘુવડ-ચીબરીએ,
મેના અથવા જેને પહાડી મા ગીધ, બાજરી ,
જેના નામે કાલીપાન કૃતિક, દેશી ફવિક છે. ત્યાર પછી Copper Smith ટુકકીએ. Barbet જાતના પક્ષીઓ, બપયા પલક તરીકે ઓળખાતાં બે જાતનાં પક્ષીઓ થાય છે.
મોતિડે, કોયલ, હાકો, ઘોઘા, પિોટો, (જેને કેટલાક The Golden Oriole
સુડો કહે છે). રાજપીપળાને, તુઈ, The Loriqeet અને The Black headed Oriole
સબજક (દેશી નીલકંઠ), નાને મોટા પતરીંગ કલબલીયો (કાળામાયાને પિલક ) ખરી મેન અથવા જેને પહાડી મના
ગીધ, બાજ જાતનાં પક્ષીઓ લર ઝળસ, સમળી, પટાઈ, શીકરે, તરીકે આપણે જાણીએ છીએ તેને અંગ્રેજીમાં The Gracule
હરિયાળ, કબુતર, હલા, મોર, દેશી બટાડો, જંગલી મુર, બટર, અથવા Hill hdvna કહે
તેતર, ઘોરાડ, સારસ-કુંજ, જળ કુકડાં, જળમાંજાર, આડ, કાળે છે ને આ પક્ષી મનુષ્યની બેલી સરસ રીતે બોલી શકે છે. પોપટ પછી તેની
જળમાંજર, કરકરા (ડેપસેલનમોટો ચકવો. ચકલી, કેસર, માનવ બેલી બોલવામાં ગણત્રી થાય છે. આજ પક્ષી
જ્યુબીલ, ઘમડો, ટર્ન (ધોમડી) ટીટોડીઓ, ભાજપાઉં, ઉલટીમંડનમીશ્રના મહેલ અાગળ
ચાંચ- વિલાયતી ખલીલો, વનતુતવારી, કીજેડી, ગારખેડ, કે
જ્યારે આધગુરુ શંકરાચાર્ય મહારાજ પધારે છે ત્યારે તેઓશ્રીને સત્કાર કરે છે ત્યાર પછી
રન્ટ (જળકાગડો) સ્ટેઈડબડ–સર્પગ્રીવ, ચમ, કાંકણસાર ઉજળી આવે છે વિયાં તરીકે જાણીતાં પીએ દર વર્ષે હજારોની સંખ્યામાં
ઘાંક, ગુગલા, ગ્રેહેરેન (કબુતર) Egren બગલાં હેરાન દરિયાઈ શિયાળામાં આવે છે. આને અંગ્રેજીમાં The Rosy Pastor
બગલે), કાણી બગલી, અર્વાક, કોમ્બડક (નુકતા) ટીલ (ગીર) અથવા Rose coloured Starling કહે છે
ગુજ રાજહંસ ટીલની જાતો સીસોટી બતક, પિયાર્ડ, ડબચીક
આમ તો આ યાત્રાળુ પક્ષી છે પણ રિયાળામાં ભારત ભરમાં ફેલાઈ જઈન
ડુબકી' xxxxxx અંતમાં જણાવવાનું કે-૨બે એમ માની દેખાય છે. ત્યારપછી The Grey Headed
લેવામાં આવે કે આ નોંધમાં અપાએલાં પક્ષીઓ ની વિગતે ... Myna ગુજરાતી
સંપૂર્ણ રીતે સંપૂર્ણ છે. ભારત ભરમાં થતાં પક્ષીઓ ઉપર સ પૂર્ણ 114 494 The Brahminy Mypa-or Black Headed Myna ગુજરાતીનામ બબઈ The common
ગ્રંથ ગુજરાતી ભાષામાં લખવા માટે બે ચાર મહાભારતના Myna દેશી કાબર The Bank Myna શીરાજી કાબર, ઘોડા
કદના ગ્રંથ તૈયાર કરીએ ત્યારે કંઈક ભારતમાં થતાં કાબર અથવા ગંગા મેના કે દરિયાકાબર The Pied Myna
પક્ષીને ખ્યાલ આવે. બીજી મુશ્કેલી એ છે કે પક્ષીઓને તેના મૂળ અબલખ ત્યાર પછી સુઝી પક્ષીની બે જાતો છે.
રંગવાળાં ચિત્ર વિનાનાં પુસ્તકોથી - માત્ર રંગોનાકે તેની
રચનાનાં વર્ણન લખવાથી જરા જેટલો પણ સાચે ખ્યાલ The Baya or common weaver-Bird 34
અવી શકતો નથી. તેવો મારો અંગત અનુભવ છે એટલે
The trated Weaver Bird આને ગુજરાતી નામ લીટીવાળી સગી આ નાધમાં પક્ષીઓના રંગ વિષે બહુ જ સ્પષ્ટ થઈ શકે તેમ કહે છે. આ પક્ષીની ખ્યાતિ તેના માળા બાંધવાની કરામત
લખાયું નહિ પણ હોય. છતાં આ નોંધ વિશેષ લાંબી થઈ જવાના ઉપર છે. ત્યાર પછી The white Backed Munia The white
ભયે મારે જે વિસ્તારથી દરેકે દરેક પક્ષી ઉપરથી સંપૂર્ણ નોંધ Throated Munia Dlorzic 414
આપવી હતી તે આપી શકાણી નથી. છતાં શક્ય પ્રયાસ કર્યો છે.
41 The Potted Munia ભારતી ટપકાંવાળી મનીયા. The nત આ નોંધ લોયાર કરવામાં મેં આ વખતે ખાસ તે બેજ ગ્રંથાની Munia or Waybill લાલ મુનયા અથવા સુર ખ. ત્યાર પછી
સહાય લીધી છે. પહેલી સહાય છે. શ્રી સલિમ અલીના The The Common - Indian or Hodgson's Rose -
Book of Indian Birds ૧૯૪૧ ની આવૃત્તિ અને બીજું Finch ગુલાબી કીંચ The Yellow Throated Sparrow
yirts a Birds of Saurashtra by R. S. Dharamaપહેલવાન ચકલી The House Sparrow - આપણી ઘર
kumarsinhji. આ બે પુસ્તકોને લેખકોને હું આ સ્થળે સાભાર ત્રાણું ઘરમાં કચરો કરતી દેશી ચકલી. ત્યાર પછી The Black –
સ્વીકાર કરું છું. કે તે બંને પુસ્તકો મને ખૂબજ ઉપયોગી થઈ Headed Bunting કાળા માથાને ગંડળ અને The Red –
પડેલાં ખાસ કરીને બીજું પુસ્તક પક્ષીઓના શાસ્ત્રીય નામ તથા Headed Bunting રાતાં માયાને ગંડળ. The Dusky તેના ગુજરાતી નામો માટે. આપણું ગુજરાતી સાહિત્યમાં વૈજ્ઞાનિક Crag Martin 112 24 The Indian - wire રીતે પક્ષીઓ અંગેના પુસ્તકો હજી લખાયાંજ નથી. એમ જો હું Failed Swallow લેસરા અબાબીલ, ત્યાર પછી દિવાળી ઘોડા. લખું તો તે અતિશયોક્તિ નથી. હિંદી ભાષામાં પુસ્તક લખાયાં છે The Eastern Grey Wagtail વન ષિલકા દિવાળી ઘોડે. દા. તરાજેશ્વરપ્રસાદ નારાયણસિંહે એક પુસ્તક લખ્યું છે, જેનું The Large Picd Wagtail ખંજન. The white W.I- નામ છે. મત પક્ષી જેમાં લેખકે આશરે પંચેતેર (૭૫) tail દિવાળી ઘોડે. The Indian Pipat દેશીધાન ચીડી આ પ્રકારનાં પક્ષીઓનું વર્ણન કર્યું છે. પણ તેમાં પક્ષીઓનાં શાસ્ત્રીય સિવાય હવે જે પક્ષીઓ બાકી છે તેમાં આપણું - અગન - નામે તે લખ્યાંજ નથી. એટલે તે કયું પક્ષી હશે તે માટે ચંદુલ - બબુના શકકરારા Tickell's Flower pecker અહિંદીવાચકને અને બીજાઓને પક્ષીની ઓળખ માટે મુશ્કેલી જરૂર નવરંગ (Pitta), Wood Picker ની જાતે ( લકકડ બાદ ) ઉભી થાય.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
