________________
ભારતીય અસ્મિતા
૧૯૪ભાં આ દુનિયામાંથી ચાલી ગયા. સરોજીનીદેવીના કાવ્ય પ્રાથમિક શિક્ષણ મેળવી લીધા પછી તેઓએ લગ્ન કરી લીધાં આજે પણ પાઠયપુસ્તકમાં ચાલે છે.
અભ્યાસ કરતા કરતાં તેને હાથમાં કલાપીનો કેકારવ વાંચવા સરોજીનીબેન નાણાવટી
મળે. અને કાવ્ય રચવાની પ્રેરણા મળી. એમના ગીત સ્નાબેન - સરોજીની બહેન નાણાવટી કાકા સાહેબ કાલેલકરના અંતેવાસી શુકલે જોયા. અને છુટા છવાયા ગીત માસિકમાં પ્રગટ કર્યા. ગની જેવા અને તેમની સંભાળ રાખનારા બહેન છે. શ્રી સરોજીની દહીવાલાના પ્રોત્સાહનથી એમને કાવ્ય સંગ્રહ પ્રગટ થયા છે. બહેને કાકા સાહેબની સકેરા ટીપની યાત્રા વિષે પુસ્તક લખ્યું છે. સુચિત્રા મીત્ર જે પુસ્તક નવજીવન તરફથી પ્રકાશીત થયું છે.
સુચિત્રા મિત્રનો જન્મ બંગાળમાં થયે. ૧૯૨૪માં તેના પિતા શ્રી સરોજીની બહેન-જયાબેન ઠાકોર સાથે મોસ્કોની નિઃશસ્ત્રી- બંગાળી સાહિત્યના પ્રખ્યાત લેખક છે. પિતાનું નામ સોરીન્દ્રનાથ કરણ અને શાંતિ વિશ્વ સાહિત્ય પરિષદમાં તા. ૯ જુલાઈ ૧૯૬૨માં મોહન. પિતાની ઈચ્છાએ સૂચિત્રા મિત્ર શાંતિ નીકેતનની સંગિત ગયેલા. તેમના નાના લેખે; નવલિકાઓ પણ પ્રગટ થયા છે.
શાળામાં ૧૯૪૧માં બેસાડયા. અને આગળ પડતું સ્થાન લીધું.
૧૯૪૩માં સારી ગાયિકા તરીકે રયાન લઈ લીધું. ૧૯૫૧માં સરલા જગમોહન
આ બર્લિનમાં યુવક મહોત્સવમાં પ્રતિનિધિ તરીકે ભાગ લીધો. તેઓ સરલા જગમોહનને જન્મ ૧૯૨૪માં દ્વારકામાં થયે છે.
એક લેખિકા પણ છે. સંગીત સાધના ઉપર બંગાળી ભાષામાં આપણું ગુજરાતના શ્રેષ્ઠ કવિ સુંદરજી બેટાઈને પુત્રી થાય છે. પણ
એક મોટું પુસ્તક લખ્યું છે. હાલમાં કલકત્તામાં રવિન્દ્ર સંગીતના ૧૯૫૫માં તેલુગુભાધી જગમોહન સાથે લગ્ન કર્યા તેથી સરલ-
. જગમોહનના નામથી જાણીતા છે.
તેમણે મુંબઈ યુનિ. સીટીમાં અભ્યાસ કરી M.A.M.ED સોદામના મહેતા ની ડીગ્રી પ્રાપ્ત કરી અને પત્રકારીત્ર વ્યવસાય અપનાવ્યો અને સૌદામિની ગગનવિહારી મહેતાને જન્મ અમદાવાદમાં ૧૯૦૩ પાછળથી સારી લેખિકા બન્યા. તેમણે ગુજરાતી વાર્તાના અનુવાદ નવેમ્બર ૧૮મીએ થયે. કર્યા છે. જેમાં stories Fro n Gujarati અને યુનીસેક વાંચવા ,
અને નીચે વાંચવા શ્રી સૌદામિની બહેન સર રમણભાઈ નીલકંઠ અને લેડી જેવા છે. તેઓશ્રીએ સમર્પણ, નવનીતયયઃ વિશ્વમાન જેવા વિદ્યાગૌરી નિલકંઠના પુત્રી થાય. અંગ્રેજી - સંસ્કૃત વિષય સાથે સામાયિકમાં અવારનવાર કટાર લખી છે. અને અનુવાદો કર્યા છે. B. A. થયા. ૧૯૪૨માં ગગનવિહારી મહેતા સાથે લગ્ન કર્યા “જનશક્તિ” માં “ સ્ત્રી” સાપ્તાહિકનું સંપાદન કરે છે વાચન તમને ત્રણ પુત્રી
તેમને ત્રણ પુત્રીઓ છે. ઉમા; નિલાંજના, અપણા તેઓ એક એમને પ્રિય શોખ છે. એક પુત્રી નિતિયા છે.
લેખિકા પણ છે-ઘરની સજાવટ જેવી નાની નાની પુસ્તીકાઓ લખી છે ભારતમાં લેખિકા તરીકે તેની ગણના સારી છે.
ઉપરાંત ૧૯૫૫માં “એકલવાયે જીવ” નામનું પુસ્તક લખ્યું: સ્નેહલત્તા દસ્તુરકર
૧૯૨૮ માં કલકત્તામાં સ્ત્રી મંડળની સ્થાપના કરી. સ્નેહલત્તા દસ્તુરકરે લગ્ન કર્યા પછી ઘેર બેઠા અભ્યાસ કર્યો. ૧૯૩૪માં કલકત્તામાં હરિજન બાલમંદિરની સ્થાપના કરી. અને બી. એ. બી. ટી થયા. તેઓ એક સારા લેખિકા છે. અવાર
૫ વર્ષ હરિજન સેવક સંઘના પ્રમુખ બન્યા. નવાર હિન્દી ગુજરાતીમાં લખે છે.
આમ સૌદામિની બહેન ભારતના એક સ્ત્રી લેખિકા અને સમાજ સુરીલાબેન નૈયર
સેવિકા છે. તેમની ઉંડી મૂજ કર્તવ્યભાવનાની ખંતતાઈ અનેરી છે. શ્રી સુશીલાબેન નૈયર આજીવન બાપુની સે ! કરનાર હાર્ષિદા પંડિત બાપુના અનુયાયી તરીકે જાણીતા બન્યા. પંજાબના એ કુંજા હર્ષિદા પંડિત ભારતની મને વૈજ્ઞાનિક લેખિકા છે. હર્ષિદા ગામના વતની છે. ભાઈ પ્યારેલાલ અને બહેન સુશીલાબેન નૈયર ધીમંતરાય પંડિતને જન્મ ૧૫ મી ફેબ્રુઆરી ૧૯૨૮ ના રોજ જમનભરમાં પિતાનું નામ રોશન કર્યું. ૧૯૪૨ માં M.D.ના ઉચ્ચ થયો. અમદાવાદ વતન. તેમણે શાળા રિક્ષણ અમદાવાદ, ભાગલપુર; અભ્યાસ કર્યો.
અને મુંબઈમાં લીધું. ૧૯૪૮ માં અંગ્રેજી વિષય લઈ B. A. ૧૯૫૦માં પત જેવા ચેપી રોગનું કામ કર્યું. અને ૧૯ ૨માં થયા. ૧૯૫૦ માં માનસ શાસ્ત્ર અને તત્વજ્ઞાન લઈને M. A. થયા ધારાસભાના સ્પીકર તરીકે સેવા આપી. બા. કસ્તુરબાનું જીવન અને ભાષા વિશારદ પણ બન્યા. ચરિત્ર “અમારા બા” એ નામથી લખ્યું. આરોગ્યની ચાવી શ્રીમતિ હર્ષિદા પંડિત આમતો રિામાં પડેલા છે છતાં અંગ્રેજીમાં લખી. ગાંધીજીના અંગત મંત્રી તરીકે સેવા નોંધપાત્ર છે. સાહિત્ય પ્રવૃત્તિ અનેક રીતે ચાલુ છે તેમને ખાસ કરીને મને વૈજ્ઞા
સુશીલાબેન નેયરના લખેલા પુસ્તકે વાંચવા જેવા છે. આમ નિકના લેખો લખ્યા છે. સ્વભાવદર્શન ૧૯૫૦ માં લખ્યું . ૧૯૬૧ તેમણે બા બાપુની સેવા સાથે ભારતના એક ઉચ્ચકોટીના લેખિકા માં એ રીપેટ ઓફ ધી એડમિનિસ્ટ્રેશન લખ્યું. ઉપરાંત ઉમિ તરીકે ખ્યાતનામ બન્યા.
નવરચના, સમર્પણ, સ્ત્રી જીવન, શ્રી, સ્ત્રી અને જનસંદેશ જેવા શ્રી સુશીલાબેન ઝવેરી
માસિકમાં લેખે આપ્યા છે ઉપરાંતગ્રંથ સમિક્ષા લખે છે. ૧૯૬૬ શ્રી સુશીલાબેનને જન્મ ૧૯૨૦ નવેમ્બર ૩જી તારીખે સુરતમાં મા ઈઝરાયલને પ્રવાસ કર્યો. ૧૯૫૧ માં મામુ પંડિત સાથે લગ્ન થ. સુશીલાબેનને ખાસ કરીને કાવ્ય રચવાનો શોખ હતો. કર્યું. ૧૯૫૦ માં ફાર્બસ સભાનું ઈનામ લીધું.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
