________________
૧૨૧૨
ભારતીય અસ્મિતા
ડો. જીવરાજ નારાયણ મહેતા
હૈયે સુધી શ્રી પરમાણંદભાઇની સેવાની સુગંધ અને દિલની
આત્મિયતા પહોંચી છે. તેઓએ પિતાના અભ્યાસકાળ દરમ્યાન દર વર્ષે કેલેજ કેલરશીપ અને સુવર્ણચંદ્રક મેળવીને તેજસ્વી વિદ્યાર્થી તરીકે | સ્વરાજ્ય લાવવા માટે જે ફનાગીરીને વરી લેનાર સેવાભાવી
સ્વરાજ્ય લાવવા માટે જે ફનાગારાન નામના કોલી સમાજસેવાની પ્રવૃત્તિ પણ અભ્યાસકાળથી જ જધ્ય ભારતમાં કોંગ્રેસે ઊભું કર્યું તેમાં શ્રી ઓઝાએ પણ આમ અપનાવેલી લંડનમાં ઇન્ડીયન એસો.ની સ્થાપના કરી. ઇંગ્લેન્ડમાં જનતાને ગુલામીમાંથી મુક્ત થવાની વાત સમજાવવામાં મહત્વના હિંદી વિદ્યાર્થીઓને નડતી મુશ્કેલીઓ અંગે લંડનમાં ઝુંબેશ ફાળો આપ્યા હતા જુનાગઢમાં જયારે નવાબશાહીને સુરજ તપતો ઉઠાવી હતી. ૧૯૫૧માં મુંબઈ આવી કન્સલ્ટીંગ પ્રેકટીસ શરૂ કરી હતી અધિકારીએ નવાબી મિજાજમાં અને ઠાઠમાં રહેતા હતા ૧૯૨૧માં વડોદરા રાજ્યના ચીફ મેડીકલ ઓફીસર તરીકે જોડાયા ત્યારે ઉના તાલુકાની જનતાને પ્રશ્ન જી ઓઝા પિતાની લોકસેવાની ૧૯૩૨માં ભારતના મુકિતજંગમાં ઝંપલાવ્યું. બે વર્ષ જેલવાસ શક્તિથી હલ કરતા હતા. સ્વરાજય આવ્યા બાદ શ્રી એઝા ભાગ ૧૯૪રમાં ભારત છોડોની લડતમાં ભાગ લીધો અને ફરી જનસેવાના જ કામમાં ગળાડુબ રહેતા હોવાથી તેમની ખેતી બે વર્ષ જેલવાસ ભોગવ્ય ૧૯૪૬માં વિધાનસભામાં ચુંટાયા. સુકાઈ ગઈ. આર્થિંકરીતે ઘસાયા તેમનું પશુધન અરધું નાશ ૧૯૪૮માં વડોદરા રાજ્યના દિવાન નિમાયા. ૧૯૪૯માં મુંબઈના પામ્યું તેમના ઘરની ચિંતા ઈશ્વરને સોંપી દીધી સ્વરાજ્યના ૧૯ પ્રધાનમંડળમાં જાહેર બાંધકામ ખાતાના પ્રધાન થયા ૧૯પરથી ૧૫ વર્ષે ઉના તાલુકામાં ગામે ગામ વાડીએ વાડીએ એઈલ એન્જિન સુધી મુંબઈ સરકારના નાણાંખાતા ઉપરાંત દારૂબંધી અને ઉદ્યોગ- મૂકવામાં આવ્યા અને ઉના તાલુકા ગુજરાત રાજ્યમાં પ્રસિદ્ધ ખાતાના પ્રધાન તરીકે ફરજો સંભાળેલ. તે પછી ગુજરાત રાજ્યના પાપે. ત્યારે શ્રી ઓઝાની વાડી ઉપર પાણીનું મશીન નહોતું મુખ્ય પ્રધાન બન્યા. સૌરાષ્ટ્ર અને ગુજરાતમાં તેમની સેવાઓ પહોંચ્યું ગમે તે માણસ આવે તેને જમાડી મદદ કરવામાં ધન્યતા ઘણી છે.
અનુભવતા ઉદાર અને ખાનદાન લેકસેવક ઉપર સમગ્ર ઉના
તાલુકાની જનતા, અને બાબરીયાવાડની જનતા ગૌરવ અનુભવે છે. શ્રી પરમાણદ ઓછા
હાલમાં તેઓ ગુજરાત રાજયના વન અને માર્ગ વાહન વ્યવહાર
ખાતાના નાયબ મંત્રી તરીકે સેવા આપી રહ્યાં છે. મુકત હાર્યા કરતા પ્રતિભાશાળી પુરુષને જુએ એટલે સમજી લેવું કે ઉનાના એ પરમાણંદભાઈ ઓઝા છે જે સ્થાન પદ
સ્વ. શ્રી બળવંતરાય મહેતા કે સત્તા મેળવવા કદી ના સર પણ પ્રયત્ન નથી કર્યો. છતાં આમજનતા કોંગ્રેસ પક્ષ અને ગુજરાત સરકારે હંમેશા અગત્યના સ્થાને તેને પસંદ કર્યા છે, તે શ્રી પરમાણંદભાઈ જીવાભાઈ
૧૯લ્મી ફેબ્રુઆરી ૧૮૯૯ના રોજ જન્મેલા શ્રી બળવંતરાય મહેઓઝા જીવનની પ્રેરણાત્મક હકીકત છે
તાની જીવનયાત્રા ઘણી જવલંત હતી. તેઓ જ્યારે મુ બઈ યુનિવ
સિટી માંથી ગ્રેજએટ થયા ત્યારે મહાત્મા ગાંધીજીએ આદરેલી છે. આર્થિક રીતે સર એવા મૂળ ઉના તાલુકાના સીમર ગામના
સહકારની ચળવળને નાદ દેશભરમાં ગુંજી રહ્યો હતો. શ્રી બળવંતવતની ને મુંબઈ વસતા ઉનેવાળ બ્રાહ્મણ પરિવારના એક નવજવાન ભાઈને પણું આ ચળવળને ચેપ લાગે તેમણે અસહકારની ચળવળમાં ને સને ૧૯૨૯ના દિવસેમ પૂજ્ય રાષ્ટ પિતાગાંધીજી અને પંડિત ઝંપલાવ્યું યુનિવર્સિટીની ડીગ્રી લેવાનો ઈનકાર કર્યો, અલબત્ત જવાહરલાલના વિચારોની ધૂન લાગી ને કોંગ્રેસને સંનિક થવાનું
પાછળથી ગુજરાત વિદ્યાપીઠે તેમને સ્નાતકની પદવી એનાયત મન થયું. મુંબઈ પ્રદેશ કોંગ્રેસની સાખા મુંબઈ “બી” વોર્ડ કરી માંડવી વિભાગ કે ગ્રેસ સમિતિના સભ્ય તરીકે જોડાઈ જન સેવાની દિક્ષા લીધી સને ૧૯૩૭ સુધી આ જવાને કૅગ્રેસે જે કંઈ સેપ્યું
ભાવનગરમાં રેવે કર્મચારી મંડળના સંગઠન મંત્રી બન્યા, તે દેશ સેવાનું કામ કર્યું તે જુતાન એજ આજના શ્રી પરમાણંદ
પાછળથી તેમણે હરીજન કલ્યાણ અને મહિલા કેળવણીની પ્રવૃત્તિઓ દાસ જીવાભાઈ ઓઝા.
હાથ ધરી હતી, સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની આગેવાની હેઠળ નાગ
પુર ખાતે ઝડા સત્યાગ્રહમાં પણ શ્રી બળવંતભાઈએ ભાગ લીધો સને ૧૯૩૭ માં તબિયત બગડવાથી પરિવારની પ્રેમભરી મીઠી હતો ૧૯૩૦ માં મીઠાને કાયદો તોડવા માટે ગાંધીજીએ દાંડી ઉંધ છેડી, મિત્ર મંડળ છેડી, આરામનો રોટલે છોડી, મહેનત કચને કાર્યક્રમ અમલી બનાવ્યા ત્યારે ઘોલેરા ખાતે મીઠા સત્યાકરી તબિયત સુધારવા પોતાની જન્મ ભૂમિ ઉના તાલુકામાં આવ્યા પ્રહમાં ભાગ લીધે હતા. ત્યારે કોઈ જાણતું ન હતું કે આ જુવાન માણસ સમગ્ર ઉના તાલુકાની જનતાને અગ્રણી બનશે. તે જુનાગઢ જિલ્લાના અગ્રણી ભારતના રાજકીય જીવનમાં શ્રી બળવંતભાઈ મહેતાને સૌથી કાર્યકર બનશે, વર્ષોની સેવાને લીધે ગીરના માલધારીઓ, પંચોળી, મોટામાં મોટે જવાબદાર રાજતંત્ર માટેની રાજસ્થાની પ્રજાની લેડગવી, ગોહેલ, આર કારડીયા, કણબી, મારૂ, કુંભાર, હરિજન, કળી, તના રાહબર બનવાને તેની અ.ગવાની લેવામાં રહેલ હતા. કેટલાક અને પછાત વર્ગથી માંડીને ઉનાની વણિક બ્રાહ્મણ દરેક કોમના વર્ષ સુધી શ્રી બળવંતભાઈ અખીલ ભારત રાજસ્થાની પ્રજાકીય
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
