________________
૧૧૪૨
ભારતીય અશ્યિતા
સંપત્તિને જરાપણું મેહ રાખ્યા વગર છૂટે હાથે દાનપ્રવાહ વહેતે સમયે તે ખૂબ જાય જ પરંતુ માટુંગા આવીને પણ કાલબાદેવી રાખ્યા વિશેષ કરીને ગુપ્ત દાનમાં માનનારા છે. જૈન જ્ઞાતિના તથા માટુંગા બંને જગ્યાએ પ્રવૃત્તિઓ ચાલુ રાખી પ્રીન્સેસ સ્ટ્રીટ ગરીબ માણસને પ્રસંગોપાત અન્ય પ્રકારની નાની મોટી મદદ કેશવબાગમાં અને કાલબાદેવી ભાટિયા મહાજન વાડીમાં પવુંપણું કરતા રહ્યા છે ઘોઘારી જૈન સેવા સમાજના કાર્યક્રમમાં તેમની વખને વ્યાખ્યાન માળાઓ ગોઠવતા. હાજરી અચૂક હાજ
માટુંગા આવીને અરેરા વિસ્તાર મિત્ર મંડળની સ્થાપના કરી. સ્વ. શ્રી શ્રીકાન્ત દેશી
એ મંડળ દ્વારા પણ અનેક સામાજિક પ્રવૃત્તિઓ કરી પર્યુષણ
પર્વ વ્યાખ્યાનમાળા જે દર વર્ષે સમતાબાઈ સભાગારમાં ગોઠવાય ઇ. સ. ૧૯૧૭માં નવભરના છે તે શરૂ કરનાર છે. શ્રીકાત દેશી હતા. આ વ્યાખ્યાન માળાએ તા ૨૭મીએ વઢવાણ શહેરમાં થયો હતો. મેટ્રીક સુધી અભ્યાસ એટલી લોકપ્રિય છે કે સભાગારની બહાર બેસીને પણ ઉજવી વઢવાણુની દાજીરાજ હાઈસ્કૂલમાં કર્યો હતો. હાઈસ્કૂલના અભ્યાસની માણસે એને લાભ લે છે. કારકીદી ઘણીજ ઉજજવળ હતી. ૧૯૩૫માં મેટ્રીક પાસ થયા ત્યારે આખી મુંબઈ યુનિવર્સિટીમાં પ્રથમ ૧૫ વિદ્યાથીઓમાં છેલ્લા આઠેક વર્ષથી તેઓએ માટુંગામાંથી રહેવાનું બદલી તેમનું નામ હતું. એ વખતે મુંબઈ યુનિવર્સિટી તરફથી જ મેટ્રીકની
નવસિટી તરફથી જ માની શીવમાં આવી ગયા અને દવાખાનું પણ શીવમાં કર્યું. શીવમાં પરીક્ષા લેવાતી. ભૂમિતિના એક પ્રશ્નપત્રમાં એક સવાલ પૂછવામાં
આવીને પણ તેમની સામ જિક પ્રવૃત્તિઓ ચાલુ રહી એટલું જ જ ભૂલ થયેલી, ૧૦ માર્કને સવાલ એટો હતો. ડે. શ્રીકાન્ત
નહિં પણ વધી. નવરાત્રિના ઉત્સવો જે શીવ માટુંગામાં અવ્યજવાબમાં લખ્યું કે આ સવાલ છોટે છે અને મેથેમેટીકસમાં
વરિયત ચાલતા હતા તેને સાંસ્કારિક સ્વરૂપ આપ્યું. રાસ, ગરબા લજીના પ્રથમ વર્ષ ના અભ્યાસ એલીસ્ટન નાટક, સંગીત, લોકગીતો વગેરેને કાર્ય ક્રમ દરવર્ષે નવરાત્રી કોલેજમાં કર્યો. ઈ-ટર સાયન્સ ભાવનગર શામળદાસ કોલેજમાંથી દરમ્યાન ગોઠવતા. ટિકિટ વેચવા માટે રોજ રાત્રે શીલા બહેનને પ્રથમ વર્ગમાં પ્રથમ નંબરે પાસ થયા. એમ. બી. બી. એસ. માટે મુંબઈ સાથે લઈને નીકળતા. આ કાર્યક્રમો એટલા બધા લોકપ્રિય થયેલા આવ્યા શેઠ જી. એસ. મેડીકલ કોલેજમાં રહી એમ. બી. બી. કે આખો હાલ ચીકાર ભરાઈ જતું. આ પ્રવૃત્તિમાં જે પસા એસ. ની પરીક્ષા પાસ કરી. ત્યારબાદ બે વર્ષ કે. ઈ. એમ. માં
બચતા એ બધા જ સાયન–માટુંગા-વડાલા વિસ્તારની જનતાના
અગ્રતા એ બધા જ રહ્યા. ૧૯૪૭માં દાભોલકર વાડીમાં ડી-પેન્સરી શરુ કરી.
ઉપગ માટેજ વપરાતા. કોલેજમાં ભણતા ત્યારે પણ વઢવાણમાં વેકેશનમાં જાય ત્યારે વિદ્યાર્થી પ્રવૃત્તિમાં રસ લેતા હતા. ડોકટરી અભ્યાસ દરમ્યાન
થોડા વર્ષ પહેલાં વીબાજીનું સાહિત્ય વાંચ્યું અને એમના
રંગે રંગાયા. શીવમાં સર્વોદય મિત્ર મંડળની સ્થાપના કરી. આ લીંબડીની લડત આવેલી એ વખતે સૈનિક તરીકે જવા તૈયાર
સર્વોદય મિત્ર મંડળ આજે આ વિસ્તારની ઉરામ પ્રકારની સેવા થયેલા પણ સરદાર સાહેબની મનાઈ હતી કે વિદ્યાર્થીઓને ન જવા
કરી રહ્યું છે. ડે શ્રીકાન્તની દરેક પ્રવૃત્તિમાં એક ખાસિયત હતી દેવા એટલે ન ગયા. ત્યારબાદ ૧૯૪૨ “કવીટ ઇન્ડિયા' લડત આવી. અભ્યાસ છોડી સૌરાષ્ટ્ર ગયા. ત્યાં જોરાવરનગર ખાતે રહી
કે પોતે બને ત્યાં સુધી હોદ્દાથી દૂર રહેવું અને એ નિયમ એમણે
ચૂસ્તપણે પાળો છે. આ વાત સ્મશાનભૂમિ પર શ્રી રવજીભાઈ ભૂગર્ભ પ્રવૃત્તિ કરી. ફરી પાછા કોલેજમાં જઈ અભ્યાસ પૂરો કર્યો.
ગણાત્રા ડોકટરને અંજલિ આપતાં કરી હતી. સામાજિક પ્રશ્નો કાલબાદેવીનું દવાખાનું શરુ કર્યા પછી ત્યાં પણ સામાજિક અને
સામુહિક પાયા પર છવાની નેમ સાથે શરૂ કરવામાં આવેલા રાજકીય પ્રવૃત્તિઓ શરુ કરી. અમેરિકન સંસ્થાઓ તરફથી મળતો
માસિકમાં ડો. શ્રીકા-તે લગભગ બે વર્ષના ટૂંકા ગાળામાં તેમની દૂધને પાવડર લાવી દૂધ બનાવી, બાળકોને મફત દૂધ વહેંચવા માટેના કેન્દ્રો અને બાલ પુસ્તકાલય ખેલ્યા. બધીજ પ્રવૃત્તિઓ
વિશ૬ તથા વિશુદ્ધ દૃષ્ટિના આપણને દર્શન કરાવ્યા. એકલે હાથેજ શરુ કરતા. મિનું જૂથ જામેલું. અને સૌ મદદ કરતા પરંતુ કોઈની મદદ ન હોય તો પણ કામ શરુ કરી દેતા તેમની છેલ્લામાં છેલ્લી પ્રવૃત્તિ તે “જનમુક્તિ' નામનું માસિક અને એક મીશનરીની અદાથી કામ કરતાં. એકેએક કામમાં શરુ કર્યું તે આ પત્ર માટુંગાશીવ-વડાલા-દાદાર-વિસ્તારમાં દરેક સંપૂર્ણ પ્લાનીગ” એકસાઈ, હિસાબની ચીવટ વિગેરે પહેલેથી ગુજરાતીને ઘેર વંચાય છેઆ માસિક દ્વારા બે ઘણાં મોટા કાર્યો હતા. વઢવાણ મિત્ર મંડળની સ્થાપના ડોકટરના દવાખાનામાં થયા છે. એક તો બિહાર રાહત માટે લગભગ ૬ હજાર રૂપિયા ઈ. સ. ૧૯૪૮માં થયેલી. એ વખતે ખાસ પ્રવૃત્તિ નહિ એકઠાં કર્યા, અને ગુજરાત રેલ રાહત માટે પણ સારી એવી રકમ થયેલી, પરંતુ એક સંસ્થા ઉભી થયેલી જે આજે સંપૂર્ણ ફાલી એકઠી કરી. આવા ફંડ ભેગાં કર્યા પછી એ યોગ્ય રીતે વપરાય છે કુલી છે. અને વઢવાણની પ્રજા માટે ઘણાં સારા કાર્યો કરે છે. કે નહીં એની પણ પૂરેપૂરી કાળજી રાખતા. મૃત્યુ પામ્યા એને ૧૯૫૨માં અરેરા સીનેમાની બાજુમાં રહેવા આવ્યા અને ત્યાં એક આગળને દિવસેજ ગુજરાતના રાહત કાર્યોની જાત તપાસ કરીને વધારાની ડીસ્પેન્સરી શરૂ કરી. બે દવાખાના સંભાળવા એટલે આવેલા. જેમ જાહેર ફંડ એકઠું કરતા તેમ પિતા તરફથી ખાનગી
1
કટર
ન
જવી,
જવ
કરી ને
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
