________________
૭૬૨
ભારતીય અસ્મિતા
છે. કદમાં બુલબુલ જેટલું પરતું જરા વધારે લાંબી પુંછડીવાળું. ટેકરીઓ વાળા પ્રદેશમાં વસનારૂં છે. આસામ, બર્મા રંગ ધૂળીઓ બદામી, ઉપરનાં પીંછા જરા વધારે ઘેરા લીંટાવાળાં અને સીલેનમાં પણ ખરૂં. આ લલેડું નીચા કાંટાવાળા છોડવા, અને લાંબી ઢીલી સેલાં જેવી લાગતી પૂછડી આખા ભારનમાં ઘાંસના જંગલોમાં સામાન્ય રીતે જણાય છે. વિશેષ કરીને જ્યાં. આ પક્ષી દેખાય છે. પરંતુ બમ, આસામ ને સિલેનમાં નથી. ખડબચડું ને ઉંચુ ઘાંસ જ્યાં ઉગતું હોય ત્યાં વસવાટ પસંદ કરે આ પક્ષીઓ તેની સેવામાં જરા વધારે પડતાં ઢીચુસ્ત લાગે છે. સામાન્ય છે. ચારથી પાંચને ટોળામાં રહે છે. આ લલેડાં ને નર ગર્ભાધાન રીતે સદાય લીલા રહેતાં જંગલમાં તેઓ વસતાં નથી પણ ખુલે કાળના સમયે છોડવાની ઉંચી ટોચે અથવા ખડના ગુચ્છા ઉપર સૂકા પ્રદેશ પસંદ કરે છે. તેઓ ઝાઝું ઉડી શકાતાં નથી બેસી મધુર ગીત રેલાવે છે, આ પક્ષીઓ પણું શરમાળ છે. તેઓની પણ પોતાના પગે ઉપર વધારે મદાર રાખે છે. તેઓ ને ખોરાક ઉડાન નબળા, આંચકાવાળી અને અંતે વાળવાળી હોય છે. ખોરાક ઉપરના લેલાના ખેરાક મુજબ ગર્ભાધાનકાળ પણ ઉપર જણાવેલાં બીજા લલેડાના જે કોરલ અને શેમળાના ફૂલે નો રસ ખૂબ લેલાં જેવો છતાં માર્ચથી જુલાઈ સુધીમાં માળો બાંધે માળે ભાવે જુનથી સપ્ટેમ્બર સુધીમાં માળે બાંધે મ ળ ઉંડે, ચેખો ચોખે, ઘાસને બોલે, પ્યાલાના ઘાટને અને પાતળાં મૂળીયાં ખડબચડા ઘાસને પ્યાલા ઘાટને હાય છે. જેની બહારની બાજુએથી મુકીને બનાવેલ હોય છે. તેમાં ત્રણ થી ચાર ટોઈઝ રંગના કરોળીના જાળાંથી સુંવાળી વસ્તુઓથી ચાંટાડેલે હોય છે. ચારથી સુંદર ઇંડા મુકે છે. બને નરમાદા ઈડા સેવવાની કામગીરી કરે છે. પાંચ, પીળાશ પડતા સફેદ રંગના જેમાં જાંબુડીયા-બદામી રંગના
છાંટણા હોય છે. નરમાદા બંને માળે બાંધવાની તયાં બચ્ચાંના 11. ત્યાર પછી આપો લઈએ The Deccan Scienitor ઉછેરવાની કામગીરી કરે છે. Babbler આ લલેડાને ગુજરાતીમાં વાપી લલેડાં કહે છે. તેનું 2012114 1173 Pomat rhinus Schisticeps horo- ૧૪. ત્યાર પછી grey-Babbler તેનું ગુજરાતી નામ લલેડું fieldi (Sykes) કદમાં બુલબુલ અને મેના વચ્ચેનું, ઘેરો બદામી શાસ્ત્રીય નામ છે. Turnoides malcolm (Sykes)કદ મેના રંગ ગળું ને છાતી સફેદ રંગના, સ્પષ્ટ તરી આવતી આંખ પાસે જેવડું ધૂળીયે રાખોડી રંગ, સફેદાઇ વાળી, રાખોડી રંગની જરાં સફેદ ભમર, દાતરડા જેવી વાંકી વળેલી પીળારંગની અણીયાળી લાંબી પૂંછડી. નીચેને પેટને ભાગ કૈલા સફેદ રંગને. ચાંચ પીળાશ ચાંચ. આ પણ ટોળામાં રહેનારું છે. નરમાદા બની સરખાં દિપ પડતા રંગની- પણ છેડે ભુરારી પડતી અને સફેદથી પીળી. પગે આછા કtપી ભારતથી વિધ્યપ્રવતોથી ત્રાવણકોર કોચીનમાં તેનો ફેલાવો છે. પીળાથી ગુલાબી પીળા રંગના સામાન્ય રીતે પાંચથી બારની સંખ્યામાં આ પક્ષી ગાઢ જંગલમાં વસનારૂં છે ખાસ કરીને દેખાય છે. વસવાટ. સુકા વનપ્રદેરા, ખુહેલાં મેદાન કે બગીચામાં જયાં ભાંગી તુટી ટેકરીઓ હોય ત્યાં ખોરાક જીવડાં વગેરે દેખાય છે. આ લલેડાં બહુજ સામાન્ય અને બધી જગ્યાએ દેખાય કેટલીકવાર લીલથી છવાયેલી એક ડાળીએથી બીજી ઉપર બરાકની છે. તેઓના લે લે લે ના એક ધારા સતત અવાજથી પરિચિત શોધમાં કુદતાં હોય છે. તેઓની ઉડાન બીજા લલેડાંની છે નર અને માદા એક સરખાં. ખેરાક નીચે પડેલાં સુકાં પાંદડા જેમ નબળા અને લાંબા અંતર સુધી જઈ ન શકે તેવી કે નીચે ઉગેલી વનસ્પતિમાં રહેલાં ઝીણી જીવાત કે જીવડાંને હોય હોય છે. સામાન્ય રીતે આ પક્ષીઓ બહુ શરમાળ અને ઝા છે. ગર્ભાધાનકાળ માર્ચથી નવેમ્બર સુધી. ન દેખાઈ જવાય તેવા સ્વભાવના હોય છે. તેની ગર્ભાધાન ઋતુ ડીસેમ્બરથી મે સુધી હોય છે. માળા ઘુમટના આકાર જેવો
149 0 24193 Bombay Quaker Babbler ઘાસ, શેવાળ, મુળીયાં ને પાંદડાંથી પાથરેલો હોય છે ત્રણથી
- આ લલેડાનું ગુજરાતી નામ સીટી માર લે છે. એનું શાસ્ત્રીય ચાર સફેદ રંગના પાતળાં કેટલાવાળાં અને અર્ધ પારદર્શક હોય
140. Alcippe polocephala brucei ( Horne) 46 છે. માળા બાંધવાની તથા બચ્ચાં ઉછેરવાની કામગીરી અને
બુલબુલ જેવડું. નરમાદા કરે છે.
ઓળખઃ- બદામી રંગ, આંખે પગે બદામી રંગના ચાંચ
ઘેરી બદામી રંગની નાનાં છ થી સાતનાં મેળામાં દેખાય તેની ૧૨, ત્યાર પછી The Rufous bellied Bubbler લઈએ. આનું ગુજરાતીમાં કરમદી લલેડું કહે છે. શ્રી ધર્મકુમાર
બેલી સીટી હોવાથી તેમને સીટીમાર લેલાં કહે છે, ફેલા ભારસિંહજી આ લલેડાંને અંગ્રેજીમાં White Throated Babbler
તમાં ઘણી જગ્યાએ – ગર્ભાધાન કાળ જાન્યુઆરીથી જૂન આ
પક્ષી અંગેની વિશિષ્ટ નોંધ શ્રી ટુઅર્ટ બેકરે પોતાના Fauna કહે છે. તેનું શાસ્ત્રીય નામ છે Dumetia hyperythra
of British India - Birds વોલ્યુમ પહેલામાં આપી છે તે (Franklin) આ પક્ષીની બીજી કોઈ ખાસ વિશિષ્ટતા નથી.
વાંચવા જેવી છે. લગભગ સમગ્ર ભારતમાં સ્થાનિક પક્ષી છે. ૧૩, ત્યાર પછી લઈએ The Yellow-Eyed Babbler
ભારતમાં ત્રણ જાતનાં બિંગા - નાના પિલકની જાતે થાય તેને ગુજરાતીમાં ભારતનું પીળી આંખોવાળું ભલે કહે.' વામાં આવે છે. તેનું શાથીય નામ છે, Chrysomna Sinensis ૧૬ The Common Iora . આ પક્ષીનું અંગ્રેજી નામ (Gmelin) આ પક્ષી ખાસ ભારતનાજ પ્રદેશમાં, મેદાનમાં અને નીચી આયરા છે. તેને આપણે ગુજરાતીમાં નાને પિલક કહીએ છીએ.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
