________________
૭૪૪
ભારતીય અમિતા
૪૭૧
૩૫ જગતનાં ૨૫ મહાનગર પૈકીનાં ત્રણ નગર ભારતમાં આવેલાં છે. ૧૨ મૈસુર ૧૯૧૭૫૭ ૨૯૨૨૪ બેંગલોર (1) કલક/ વસ્તી ૭૦ લાખ
૧૩ પશ્ચિમ બંગાળ ૮૭૬૭૬ ૪૪૪૪૦ કલકત્તા (૨) મુંબઈ વસ્તી પ૩ લાખ
૧૪ પંજાબ
૫૦ ૩૭૬ ૧૩૪૭૨ ચંદીગઢ (૩) દિલ્હી વસ્તી ૪૦ લાખ
૧૫ બિહાર ૧૭૪ ૦૮ ૫૬૩૮૭ પટણા ૩૬ ભારત દુનિયાનું મોટામાં મોટું ગણતંત્ર રાષ્ટ્ર છે. જેની
૩૪૨૨૬૭ ૨૫૭૨૪ જયપુર વસ્તી ઈ. સ. ૧૯૭૧ મુજબ ૫૪૭ કરોડ છે જે વસ્તીની ૧૭ હરિયાણા ૪૪૦૫૬ ૯૯૭૧ ચંદીગઢ સંખ્યામાં દુનિયાની બીજા નંબરનો દેશ છે.
૧૮ હિમાચલ પ્રદેશ ૫૫૬૫૮ ૩૪૨૪ સિમલા ૩૭ ભારતની વસ્તીમાં દર વરસે આશરે ૧ કરોડ માણસને
કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશ વધારો થાય છે. ૪૮ ભારતમાં આંથી વધારે વરતીનું પ્રમાણ ગંગાના તથા પવ ૧ આંદામાન નિકોબાર ૮૨૯૩ ૧૧૫ પટેબ્લેર
કિનારાના મેદાનમાં કેરળમાં લગભગ દર ચોરસ કિ. મી. ૫૪. માણસ) છે. જ્યારે કાશ્મીર, રાજસ્થાન આસામમાં ૨ દીવ, દમણ, ગાવા ૩૭૩૩ ૮પ૭ પણ વસ્તીનું પ્રમાણ ઓછું છે.
૩ ચંદીગઢ
૧૧૫ ૨૫૬ ચંદીગઢ ૩૯ ભારતની વસ્તીનાં ૮૨ ટકા લેક ગામડાંમાં અને ૧૮ ટકા
૧૦૪૫ ૪ ત્રિપુરા
અગરતલા
૧૫૬ લેકો શહેરમાં રહે છે.
૫ દાદરાનગર હવેલી ૪૮૯ ૭૪ સિલવાસા ૪ ભારતની વસ્તીને ૭૦ ટકા ભાગ ખેતીમાં
૬ દિલ્હી
૧૪૮૩ ૪૦૪૪ દિલ્હી ૭ નેફા ૮૧૪૨૬
શિલાંગ ૧૦ ટકા ઉદ્યોગમાં
૮ પદિચેરી
૪૭૩ ૬ ટકા લોકો વેપારમાં અને
પિદિચેરી ૧૪ ટકા લોકો નાની મોટી નોકરીમાં ૯ મણિપુર २२३४६ ૧૦૬૯ ઈમ્ફાલ જોડાયેલા છે.
૧૦ લક્ષદિપ, મિનિકોય ૨૮ ૩૧ કેવરત્તિ
અને અમિનદિવી ૪ ભારતની રાજ્યાવાર વસ્તી અને વિસ્તાર આ પ્રમાણે છે. હમ રાજ્ય ચેરસ વસ્તી રાજધાની
એક ખંડ જેવડા વિશાળ ભારત દેશમાં લોકશાહી વહીકી.મી.માં હજારમાં
વટ ચાલે છે. અને ભારતના મુખ્ય રાજકીય પક્ષો આ વિસ્તાર ઈ.સ. ૧૯૭૧
પ્રમાણે છે. જે આખા દેશમાં સભ્ય ધરાવે છે. મુજબ
(1) નવી કોંગ્રેસ–ગઈ લેકસભાની ૧૯૭૦ની ચૂંટણીઓમાં
સૌથી મોટો રાજકીય પક્ષ બન્યા છે. ૧ આસામ ૧૨૧૯૭૩ ૧૫૮૪૦ શિલૅગ (મેઘાલય સહિત)
(૨) જુની કંગ્રેસ-ઈ. સ. ૧૮૮૫માં સ્વરાજ્ય હાંસલ કરવા ૨ આંધ્રપ્રદેશ ૨૭૫૨૪૪ ૪૩૩૯૪ હેદ્રાબાદ
સ્થપાયેલી. ૩ ઉતર પ્રદેશ
(૩) જનસંઘ (૫) સંયુકત સમાજવાદી પક્ષ ૨૯૪૩૬૬ ૮૮૨૯૯ લાખનો ૪ ઓરિસા
(૪) સ્વતંત્રપક્ષ (૬) પ્રજા સમાજવાદી પક્ષ. i૫૫૮૬ - ૨૧૯૩૪ ભુવનેશ્વર ૩૮૮૬૯ ૨૧૨૮૦ ત્રિવેન્દ્રમ
આ સિવાય- અમુક પ્રદેશ કે અમુક રાજ્યમાં જ ૬ ગુજરાત
અસ્તિત્વ ધરાવતા હોય તેવા ૨થી ૨૫ પક્ષે છે. ૧૮૭૦૯૧ ૨૬૬ ૬૦ ગાંધીનગર ૭ જમ્મુ કાશ્મીર ૨૨૨૮૭૧ ૪૬૫ શ્રીનગર
૪૨ ભારતની વસ્તીનાં ૭ ટકા લોકો આદીવાસી છે. તેમાં ભીલ, ૮ તામીલનાડુ ૧- ૯૯૬૬ ૪૧૧૦૩ મદ્રાસ (ચેન્નાઈ)
ગાંડ, સંતાલ, ટોડા, વલી વગેરે મુખ્ય અ દીવાસી જાતિઓ છે. ૯ નાગાલેન્ડ ૧૬૪૮૮ ૫૧૫ કોહિમા
૪૩ ભારત વસ્તી અને વિસ્તારમાં વિશાળ છે. તેવી જ રીતે ભારતમાં ૧૦ મધ્યપ્રદેશ ૪૪૩૪૫૯ ૪૪૪૯ ભોપાલ
અનેક જ્ઞાતિઓ, અનેક ધર્મો. અનેક સંપ્રદાય, અનેક પહેર૧૧ મહારાષ્ટ્ર ૩૦૭૨૬૯ ૫૦૨૯૫ મુંબઈ
વેશે, અનેક રીતરિવાજો અને પંદર મુખ્ય ભાષાઓ સિવાયની
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org