________________
૪૮૬
ભારતીય અસ્મિતા
હવે ખારેકે મેથી થઈ હોવાથી નાળિયેરેને કાયળ લઈ જવામાં છારલોકે મરણ બાદ મડદાને વાજતે ગાજતે સ્મશાને લઈ આવે છે.
જાય છે. બેન્ડ વાજા મંગાવે છે. મુડદાને બાળયા બાદ ત્રીજે દિવસે
ત્યાં ૧ મણ લેટનું ચુરમું કરે છે. કાઠીની જ્ઞાતિમાં લગ્ન પ્રસંગે દૂર દૂરથી ઢોલના વગાડનારાને બોલાવવામાં આવે છે. ઢોલી ઢોલની રમઝટ બોલાવે છે. ઢોલ- કઈ છારાનું ખૂન થાય કે જેલમાં મરી જાય અને તેનું શબ ના તાલે તાલે આપણું હૈયું પણ નાચી ઉઠે છે. કાડીની જાનમાં ન મળે તો તેને છોકરો મોટો થતાં પિતાનું પ્રેત કાઢે છે. પિતાનું બધા જાનૈયા ઘેડ પર જ જાય છે. જાનમાં ૫૦થી ૬૦ ઘોડા સેના કે ચાંદીનું બાવળું બનાવે છે, તેને પાલખીમાં બેસાડી ર્મહોય છે. સ્ત્રીઓ માટે એકાદ ગાડું જોડવામાં આવે છે. ઢોલ અને શાને લઈ જાય છે અને દાટી દે છે. અને ભરણેતર ક્રિયાઓ કરે ઘોડા માટે એક કહેવત પ્રચલિત છે.
છે. બધુ વાજતે ગાજતે થાય છે.
એક જ કુટુંબના છોકરા છોકરીએ આડ વ્યવહાર કર્યો હોય કાઠી ભાઈની જાનમાં,
તે પંચ વાંધો ઉઠાવે. છોકરાને આખી રાત ગામ બહાર સુવાડે ઢોલ વાગે તાનમાં,
તેને ગંગાજળ અને દુધથી નવરાવે. સવા પાંચ શેરનો કુહાડે નાચે ઘોડા મેદાનમાં.
૪-૫ મણ છાણ બાળી ગરમ કરેપાંચ સાત પીપળાના પાન વાધરીઓના લગ્ન પ્રસંગે સ્ત્રીઓ પુરૂષોનાં કપડાં પહેરી દાઢી લાવી કાચું સુતર વીટી તેમાં ગરમ કુહાડે મૂકી છોકરાના હાથમાં મૂછો લગાવી હાથમાં રેશમી રૂમાલ અને માથે હેટ મૂકી ને ઢોલના મૂકે. અને છોકરો ૭ ડગલા ચાલે છે. અને આગળ મૂકેલા બેરડીના તાલે નાચે છે, કુદે છે અને ગાય છે. સ્ત્રી પુરૂષે સમૂહમાં ગાળ- જાળામાં કુહાડે નાખે છે. તે સાચું હોય તે જાળા બળતા નથી. કુંડળે આ આનંદોત્સવ ઉજવે છે. પુરૂ હરાયાને વેશકાઢે છે. અને તે હાથે દાઝતો નથી. માથે કાગળની લાંબી ટોપી પહેરે છે. ખડીની મૂછે અને આંખે
આ યુવાન વ્યભીચારી ઠરે તે પંચ તેમને ન્યાત બહાર મૂકે ચકરડા બનાવે છે. અને ઢોલના તાલે હીંચાલે છે.
છોકરા પાસેથી ૪૪૦ દંડ અને ૫૦ ખીચકા પેટે દંડ લે. તેને છારા કોમમાં છોકરી ઉમર લાયક થાય ત્યારે અને રજોદર્શન થાય ગંગાજળ અને દુધે નવરાવે. છોકરાને જનોઈ પહેરાવે. જમીન પર ખાસ વિધિ કરાય છે. એ વખતે છોકરીની ફોઇને તેડવા માં આવે છે. સુવાડા છાતો માટે ધરા મુક અને ૧ ર
સુવાડી છાતી માટે ઘંટી મુકે અને ૧ શેર મગ મરડે ઘઉના લેટા આ પ્રસંગે ૫ પૈસાને લેટ અને ગોળ અને તેલ મંગાવવામાં આવે ૭ ગાળા મૂકી દેવતા પર અધકચરા શેક અને છોકરાને ઉઘાડા છે. ને ત્રણેને ભેગા કરી ચાળીને ગોળીઓ બનાવે છે. ૨ ઈટ બરડામાં તે મારતા મારતા ૨૫ ડગલા ચલાવે પછી નાતમાં લે. મંગાવી ગળીઓ તેના પર મૂકે છે. છોકરીને તે ઈટ પર બેસા- છારા કામમાં છુટા છેડા માટે પંચ આગળ જાય પચ ખીજડાના ડીને છોકરીની ફઈ મંત્ર બેલે છે. અને આશીર્વાદ આપે છે.
કે લીમડાની ૧-૧ ડાળી મંગાવે ડાળીના ૨ ભાગ કરે. એટલે છુટા
છેડા થઈ જાય, વળી સમાધાન થાય અને પંચ પાસે જાય તો શરા કામમાં સ્ત્રીની પ્રસુતિ પછી એમ મનાય છે કે ઘર પંચ જમીન પર દારૂની ધાર કરી તેમને જોડી દે. અગરનું દડબુ અપવિત્ર બની જાય છે. અન્ય કે સ્ત્રી ખાટલેથી ઉઠે એટલે ગેળ મંગાવી મે ગળયા કરાવે. ઘરને પાણીથી સાફ કરે છે. જ્યારે આ કેમ ઘરને પવિત્ર કરવા દરેક ઘર વખરી પર દારૂ છાંટે છે. દારૂબંધી પછી આ રિવાજ નાબૂદ
પતિ પત્નીના ઝઘડા એ અભણ અજ્ઞાન અને પછાત વર્ગને થતાં હવે ઘરને છાણ માટીથી લીપીને પવિત્ર કરે છે.
જ માત્ર ઈજારો નથી. પશ્ચિમના સુધરેલા દેશોના સમાજમાં પણ
આવા ઝઘડા મારપીટ સુધી પહોંચે છે. કેટમાં પતિ પત્ની સામ છારા નારી સુવાવડ પછી ૩જે દિવસે બાળકને લઈને બાહર સામી ફરીયાદ નોંધાવીને મોરચા પણ માંડે છે. પતિ કયારેક થપ્પડ આવે છે. ત્યાર બાદ પિતાના પેશાબમાં આંગળી બળી બાળકના મારી બેસે અને પત્ની અદાલતને આશરો લે તો તે કૃત્ય બદલ કપાળે લગાડે છે. આની પાછળ બાળક ખરાબ તત્વોની અસરમાંથી પતિએ ભરવાના દંડને એક સ્ટાન્ડર્ડ કઠો ઇલિનોઇના એક જજ મુક્ત થાય તેવી માન્યતા છે.
તૈયાર કરી રાખે છે. જે આ પ્રમાણે છે. છારા જાનવરની પૂછડી ખાવાના ભારે રસિક હોય છે. છારા પતિ પત્નિ ડાબે હાથે બેઠા બેઠા થપ્પડ મારે તે ૧ ડાર યુવાનની સાસુઓને વધુ ભાવ થાય છે. સાસુને જમાઈ પૂછડી ન દંડ, જમણે હાથે બેઠાં બેઠા મારે તે ૨ ડોલર દંડ. ડાબે હાથે ખવરાવે ત્યાં સુધી તે મહેણા મારે છે જમાઈ જમાડે છે. પૂછડી ઉભા ઉભાં મારે તો ૪ ડોલર. જમ હ થે ઉભા ઉભા મારે તે ખવરાવ્યા બાદ તે જમાઈના વખાણ કરે છે. આ પૂછડી ભરેલી ૬ ડોલર દંડ. ડાબેરી માટે આ કોઠા ઉદ્યો ગણુવાને હોય છે. નહીં પણ જીવતી ગાયની જ હોય છે. આજે નામશેષ રિવાજ છે.
ગુજરાતમાં વસતી છારા કેમની નાતમાં પણ આવા રિવાજે છારા કોમમાં યુવકની પસંદગી તેણે કેટલી ચોરી કરી છે. જોવા મળે છે. આ નિયો લેખિત નથી પ નાતના આગેવાનો રકમમાં કેટલે પાવરધે છે. કેટલી વાર જેલ ભોગવી છે તે પરંપરાગત તેને અમલ કરે છે, છારા કોમમાં અંદર અંદરની ગણાય છે. મોટા ચોરને કન્યા આપવા દરેક બાપ રાજી હોય છે. લડાઈમાં કોઈ મરી જાય તો મારનાર પાસેથી રૂ ૧૬૦૦ને દંડ
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.ainelibrary.org
