________________
સ્મૃતિગ્રંથ
૫૪૩
રેની એજનિયર સાહસિક વિમાન ચાલક હતો. એ પણ કરવામાં આવ્યો. ઈસવીસન ૧૯૫૩ સુધીમાં લડાયક જેટ વિમાન ભારતીય વાયુસેનામાં દાખલ થયો હતો. ત્યાંથી છૂટા થઈ એ પણ આવ્યાં એટલું જ નહિ પણ નિયંત્રણ કક્ષ ને રડાર કેન્દ્રોની ખંભાતા એરવેઝમાં કામ કરતો હતો ત્યાંથી કેનેડા ચાલ્યો ગયો. પણ સ્થાપના થઈ. ભારતીય વાયુસેના છેક આસામ ને નેફા સુધી મોટાભાઈ રોની પ્રથમથી જ કેનેડામાં સ્થિર થયા હતા તેમની સાથે સાધાન-સામગ્રી પહોંચાડવાનું કામ કરવા લાગી. રોની પણ કેનેડા રહી ગયે.
ઈસ્વીસન ૧૯૨. ચિનાઈ આક્રમણ કેવળ ભારતીય વાયુસેના એર માર્શલ એમ. એમ. એજીનિયર ભારતીય વાયુસેનાના માટે જ નહિ પરંતુ સંપૂર્ણ ભારત માટે એક પરીક્ષાને સમય સૌથી વિશિષ્ટ અધિકારીઓમાંના એક છે. ઈસ્વીસન ૧૯૪૦ માં હતા ત્યારે ભારતીય વાયુસેનાનાં માલવાહક જહાજે અને હેલીકેઓગણીસ વર્ષની ઉમરે એમ. એમ. એજીનિયર ભારતીય વાયુસે- Dરોની ઉપયોગિતા સિદ્ધ થઈ પરણામે ૧૯૬૨માં ભારતીય નામાં જોડાયા હતા. બ્રહ્મદેશ સાથેના યુદ્ધમાં મોર્ચા ઉપર એમણે વાયુસેનામાં મીગ ૨૧ વિમાનો સામેલ કરવામાં આવ્યાં. વાયુસેનાને યુદ્ધમાં સક્રિય ભાગ લીધે. આરાકાન ક્ષેત્રમાં સાહસ દિલેરી અને ૪૫ સ્કવોડ્રન સુધી વધારવાનું નકકી થયું. શકિતશાળી બેબ વર્ષો ઉડી સૂઝ સમજને પરિણામે “ફલાઈંગ કોસ'નું સન્માન પ્રાપ્ત થયું. કરનાર વિમાન તથા પ્રક્ષેપાસ્ત્રોની પણ જરૂર જણાઈ. રડારમાં કાશ્મીર યુદ્ધમાં એમની કસોટી થઈ.
નવીનીકરણ આવશ્યક લેખાયું. બચવાને શિક્ષણની વ્યવસ્થા થઈ.
આમ ઈસ્વીસન ૧૯૬૨ પછી ભારતીય વાયુસેનામાં ખૂબ પ્રગતિ થઈ. ઈવીસન ૧૯૪૭ નવેમ્બર મહિને શ્રી એમ. એમ. એનિ
વાયુસેનિકને સાજ સામાનની વૃદ્ધિ થઈ. આધુનિક ઉપકર થરને જાલાહાલી વાયુસેના ડેપ નંબર ૧ માં મૂકવામાં આવ્યા.
સ્થાપવામાં આવ્યા. ત્યાં મુશ્કેલીથી પાંચ મહિના કાઢયા ત્યાં જમ્મુ રવાના થવાને આદેશ મળ્યો. ‘અફસર કમાન્ડીંગ બન્યા. પછી ભારતીય વાયુસેનાનું તારીખ ૧ લી એપ્રિલ ૧૯૫૪. ભારતીય વાયુસેનાએ પિતાની સીમાવર્તી મુખ્યાલયની વીંગ નંબર ૩ રચાઈ. ભારતીય વાયુસેના એકવીસમી વર્ષગાંઠ ઉજવી હતી. કિશોરાવસ્થામાંથી યુવાવસ્થા પ્રાપ્ત દ્વારા કરવાના પ્રાણ “ઓપરેશન’નું સુકાન એમ. એમ. એજીનિયરને કરી હતી. ત્યારે રાષ્ટ્રપતિ ડોકટર રાજેન્દ્રપ્રસાદે રાષ્ટ્રપતિ ધ્વજ ભેટ સોપવામાં આવ્યું.
આપ્યો હતો. એમાં “હાથી’ નું પ્રતિક મૂકવામાં આવ્યું હતું.
ધર્યને શક્તિનું એ પ્રતિક તે દિવસે અતિમ બ્રીટીશ વાયુસેનાધ્યક્ષ | દિડી મખ્યાલયની સુચનાથી એમ. એમ. એનછનિયર તારીખ રમાય છે. છે. ગી-ભારતીય વાયુસેનાધિકારી એર માર્શલ ૧૧ નવેમ્બરે જમ્મુ રવાના થયા. માર્ગમાં રૌનિકોને બળદગાડીમાં
સુવ્રત મુકરજીને ભારતીય વાયુસેનાનું સુકાન સોપ્યું હતું. પ્રધાનમંત્રી શિયાલકોટ થઈ જમ્મુ જતાં જોયા. વિમાનમાં તો પંદર મિનિ
શ્રી જવાહરલાલ નહેરુએ શ્રી સુત્રત મુકરજીના ખભા પર હાથ મૂકી ટમાં જ જન્મ પહોંચાતું જમુમાં વાયુસેનાનું મુખ્ય કાર્યો સે ધમાં સાડા આશીવાદ આપ્યા હતા. પાલમ વિમાની મયંકે થાવ.મા. પડેલા સૈન્યને દરેક પ્રકારે મદદ પહોંચાડવી. વાયુસેનાને ખાસ
આવેલી પરેડ” માં કુંવર જસવંતસિંહને શ્રી સુધાકરને ધ્વજ પ્રાપ્ત ઉપયોગ પંચ ક્ષેત્રમાં કરવામાં આવતો ત્યારે ભૂમિ સેનાને હવાલે
કર્યા હતા. ચાર દિવસ પહેલાં તારીખ ૨૮ માર્ચ ૧૯૫૪ ના રોજ કમાન્ડર બ્રિગેડિયર પ્રીતમસ હની પાસે હતા ભોમના ને વાયુસના વાયુસેનાનું પ્રદર્શન પણ જવામાં આવ્યું હતું. અનાખી ઢબે ગાઢ સહયોગથી કામ કરતી. બ્રિગેડિયર પ્રીતમસિંહ પિતાના ગણ્યા ગાંઠયા જવાનોને બલ પર ઝઝૂમતા. વાયુસેના ત્રણ
ઈસવીસન ૧૯૪૮ની સાલથી ભારતીય વાયુસેના જેટયુગ” માં ચાર ટેપેટ વિમાન પર મદાર રાખતી. પંચ અને રાજેરી ક્ષેત્ર
પ્રવેશી હતી. તે પાયર જેટ લડાયક વિમાન આપ્યાં હતાં પરંતુ હવે સુધી રસૈનિકોને સામગ્રી પહોંચાડતી. રાત્રિના અંધકારમાં હુમલે
બ્રીટન પર આધાર રાખવાનું છોડી દઈ ભારતીય વાયુસેનાએ
એને “તૂફાની' કરવા અમણ વજનના બોમ્બ વર્ષાવનાર “હારવડ વિમાનને ખુલ્લા બજારમાં નજર કરી. ફ્રેન્ચ “એરાગાસ’ પળ પણ ઉપયોગ કરેલો.
નામ આપ્યું. તિલપત પ્રદર્શનમાં પહેલી જ વાર લોકોએ આ
તૂફાનીઓ’ની કારવાઈ નિહાળી. બ્રિટનમાં બનેલાં ‘હટર’ લડાયક કાશ્મીર યુધ્ધમાં શ્રી એમ. એમ. એજીનિયરને “ મહાવીર ” વિમાન નેટમિજેટ પ્રતિરોધક ( ઈન્ટર એટર્સ). કેનબેરા બાધક ચક આપવામાં આવ્યું.
(ઈન્ટર કિટસ) વગેરે વિમાને ભારતીય વાયુસેનાના શસ્ત્રાગારનાં અંગ આમ ઈવીસન ૧૯૪૭માં ભારતના ભાગલા પડયા. કાશ્મીર
બની ચૂક્યાં હતાં, ફ્રેન્ચ મીસ્ટીઅસ પછી રરિાયને મીગ ૨ તથા સમસ્યા ઉભી થઈ ત્યારે ભારતીય વાયુસેનાને એકાએક મુશ્કેલીમાં
એમ. યુ ૭ સુપરસેનિક લડાયક વિમાને પણ સામેલ કરવામાં આવ્યાં.
: મૂકાવું પડયું હતું. ત્યારે ભારતીય વાયુસેનાનાં જે કાયમી મથકો ઈસવીસન ૧૯૬૦ સુધી શ્રી અર્જુનસિંહે ઓપરેશનલ પશ્ચિમ પંજાબ, વાયવ્ય પ્રાંત, ને સિંધમાં હતાં એ ત્યાંજ રહી ગયાં. બે વિભાગમાં નવા નવા પ્રયોગ કર્યા. ઈસ્વીસને ૧૯૬ ૩ના સ્કવોડ્રન પણ પાકીસ્તાનને મળ્યાં. સ્વાતંત્ર્ય પછી ભારત સરકારને ભારતીય નવેમ્બરમાં એમને સયુકત વાયુ પ્રશિક્ષણ અભ્યાસ ‘શિક્ષા ” વાયુસેનાના વિકાસની આવશ્યકના જણાઈ. પરિણામે ઈસ્વીસન ના કમાન્ડર બનાવવામાં આવ્યા. ઈસ્વીસન ૧૯૬૨માં ચીને આક્ર૧૯૫૦ સુધીમાં ભારતીય વાયુસેના પાસે ઓગણીસ રકવોડ્રન થયાં. મણ કર્યું ત્યાં સુધી ભારતીય વાસુસેના નાં માલવાહી હવાઈ જહાબે બે વર્ષાવનારને માલવાહક વિમાનને પણ એમાં સમાવેશ જેએ જ ફક્ત સેવા આપી.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
