Book Title: Pragatyo Puran Rag
Author(s): Yashovijaysuri
Publisher: Pulinbhai Rajendrabhai Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006076/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAdhyo pUrI zA AcArya yazovijayasUri Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A. kArasUrijJAnamaMdira graMthAvalI - 52 pragaTyo pUrata rAga AcArya yazovijayasUri : saujanya : pulinabhAi rAjendrabhAI zAha (giranAra sevaka) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama AvRtti H julAI 2010 nakala : 2000 mUlya : 80-00 prAptisthAna sevaMtIlAla e. mahetA 4-DI, siddhagiri epArTamenTa, aThavAlAinsa, surata. phona : 2667511 mo. 98241 pa2727 E-Mail : omkarsuri@rediffmail.com. mehta_sevantilal@yahoo.co.in dhIrUbhAi vaDecA 101, zrIbhuvana, pahele mALe, 289, esa.vI.pI. roDa, muMbaI-4 phona : mo. 9323176315, 23610791, 23876315, AcArya zrI kArasUri ArAdhanA bhavana vAva paMthaka vADI, dazAporavADa sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda-7. surezabhAI ke. mahetA, phona : 94293 25953, 26587053 sarasvatI pustaka bhaMDAra hAthIkhAnA, ratanapoLa, amadAvAda-380 001. vijayabhadra cerITebala TrasTa hAive, bhIlaDIyAjI, (ba.kAMThA)-gujarAta. phona : (02744) 233129 tasvIra : rakSAbena bhaTTa - bhAvanagara mo. 9979865686 mudraka : kirITa grAphIksa, 209, AnaMda zopIMga senTara, ratanapoLa, amadAvAda-1. phona : 25352602 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : tAraka chAyA : giranAratIrthAdhipati parama tAraka neminAtha bhagavAna ajAharAtIrthAdhipati parama tAraka ajAharA pArzvanAtha bhagavAna : divya AziSa pUjyapAda, vacanasiddha yugapuruSa AcArya bhagavaMta zrImad vijaya siddhisUrIzvarajI mahArAjA pUjyapAda, niHspRha ziromaNi munipravara zrI vinayavijayajI mahArAjA pUjyapAda, bhaktiyogAcArya, saMyamaikadaSTi AcArya bhagavaMta zrImad vijaya bhadrasUrIzvarajI mahArAjA pUjyapAda, virya munipravara zrI janakavijayajI mahArAjA pUjyapAda, saMyamaikaniSTha munipravara zrI hrIMkAravijayajI mahArAjA pUjyapAda, tapasviratna munipravara zrI vilAsavijayajI mahArAjA pUjyapAda, zAsanadhurINa AcArya bhagavaMta zrImad vijaya OMkArasUrIzvarajI mahArAjA pUjyapAda, vardhamAnataponidhi AcArya bhagavaMta zrImad vijaya bhadraMkarasUrIzvarajI mahArAjA pUjyapAda, AgamaprajJa zrutasthavira pravartaka muniprava2 zrI jaMbUvijayajI mahArAjA pUjyapAda, ArAdhanArata munirAjazrI jinacandravijayajI mahArAja sAheba : AziSa : pUjyapAda, prazAntamUrti AcArya bhagavanta zrImad vijaya aravindrasUrIzvarajI mahArAjA : samarpaNa : pU. sAdhvIjI kalpalatAzrIjI mahArAja (mAtuzrI mahArAja) Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda saMghasthavira dAdA gurudeva zrImad vijaya siddhisUrIzvarajI mahArAjA (pUjya bApajI mahArAja sAheba)ne divya AzIrvAda pUrvaka, adhyAtmaratA sAdhvIjI paghalatAzrIjI mahArAja sAhebanI preraNA vaDe prakAzita pustaka pragaTyo pUrana rAga.." : saujanya : pulinabhAI rAjendrabhAI zAha (giranAra mahAtIrthanA bhakta) Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA 1 yoga bhakti, rAga bhakti, tattva bhakti 2 prabaLa jhaMkhanAthI svarUpa prApti sudhI 3 abhedAnubhUti 4 tuma miTo to milanA hoya ! 5 "varSa-bunda samunda samAnI." 6 "tame Abha cho amita' 7 tanmayatA 8 paramAtmAnuM adbhuta svarUpa 9 nakazo majhAno, yAtrA AnandadAyinI 10 pragaTyo pUrana rAga..." (pariziSTa) e Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e to Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoga bhakti, rAga bhakti, tattva bhakti Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAnI pRSThabhU - yoga bhakti, rAga bhakti, tattva bhakti "samAdhizataka' granthanI eka manabhAvana kaDI yAda Ave : para-pada Atama dravyakuM, kahana sunana kachu nAMhi; cidAnandaghana khelahI, nija-pada to nija mAMhi. AtmAne - caitanya tattvane tame zabdomAM zI rIte mUkI zako? hA, tame ene anubhavI zako. kevI hoya che e avasthA, jyAM mAtra hovApaNuM enA pUrNa vaibhavamAM pragaTeluM hoya che ! kavi rAjendra zuklanI kAvyapaMktio gunagunAvavI game : zabdanuM pAkI jaI kharavuM have; bolavuM nA, mAtra marmaravuM have... hoya che te hoya che, basa, hoya che; dhAraNAne kai ja nA dharavuM have.... rIta khoTI kAM rakama khoTI haze, mUkane paDatuM gaNyA karavuM have. zvAsanI sAthe badhuMya stabdha che, kyAMthI lAvuM tuccha taravaravuM have... kyAM javuM kyAM AvavuM kAyama kaho, hoIe e ThAma basa karavuM have... Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovApaNuM. potAnI bhItara, AnandapUrNa rIte rahevApaNuM. 'cidAnandaghana khelahI, nijapada to nija mAMhi." cit (jJAna) ane AnandathI bharapUra caitanya to potAnI bhItara ja khelaze. upaniSo pyAro zabda yAda Ave : "nAtmakkITa:'. chAndogya upaniSade potAnA sAmrAjyane hAthavaguM karavA je traNa caraNo ApyAM; temAM mAtmI: vacaluM caraNa che. sUtra A rIte AvyuM che : "bAtmatiH mAtmazrI: mAtmAnanda svarA, AtmabhAvamAM rati, AtmabhAvamAM krIDA ane AtmabhAvamAM Ananda : potAnuM sAmrAjya potAnA hAthamAM. rati, krIDA ke Ananda; tamArI bhItara ja tamAre TharavAnuM che. ahIM kaMI ja karavAnuM nathI, hovAnuM che. "nijapada to nija mAMhi." narasiMha mahetAnI abhivyakti hRdayaMgama che : "brahma laTakAM kare brahma pAse." paranuM kartApaNuM chUTuM, svamAM hovApaNuM maLyuM. eka DUbakI potAnI bhItara. ane A zo camatkAra ! AtmabhAva satya, parabhAva mithyA; A sUtra anubhUtinA stare Uge che. "AtamajJAne magana jo, so saba pudgala khela; indrajAla karI lekhave, mile na tihAM manamela." sAdhaka pUchaze : zarUAta kyAMthI karavI ? "nijapada to nija mAMhi', barobara; paNa potAnA e gharamAM javuM zI rIte ? sadguru mArga cIMdhaze. saMta ravidAsajI kahe che : "ghara meM ghara dikhalAI de, vo sadguru hamAra...." e gharanI bhALa maLI gaI, pachI..? pachI kAyAnA gharamAM rahevAnuM thaze, paNa sAkSIrUpe. yAda Ave pUjya AnandaghanajI mahArAja ! kAyAdikano ho sAkhIdhara rahyo." pragaTyo pUrana rAga Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahopAdhyAya zrI yazovijaya mahArAja "samAdhizataka'mAM bhItaranA gharamAM javAnI vidhi batAve che : "AtamajJAne mana dhare, vacana-kAya-rati choDa; to pragaTe zubha vAsanA, guNa anubhavakI joDa." zubhanI taLeTI ane zuddhanuM zikhara. sAdhaka pAse che dvandraH zubha ane zuddhanuM. yA to e zubha bhAvanAmAM hoya, yA zuddhamAM-svaguNAnubhUtimAM. e mATe paheluM caraNa : "AtamajJAne mana dhare.' AtmajJAnamAM - AtmaguNomAM - prabhuguNomAM manane joDavuM. bIjuM caraNa : "vacana-kAyarati choDa." vacanarati ane kAyarati chUTI jAya. hA, vacanAna ane kAyAnanda rahI zake. kAyAnanda. pUjya rAmavijaya mahArAja yAda Ave : "suNatAM janamukha prabhunI vAta, harakhe mArA sAte dhAta....' lohI, mAMsa, carabI ane hADakAM sudhInI sukhAnubhUti... prabhunI kathA sAMbhaLatAM. kevo A bhagavanmema ! kAyAnA stara parano Ananda. madhurAdhipaterakhilaM madhuramanI anubhUti ahIM thAya che. paramAtmAnuM badhuM ja madhura, madhura bhaktane lAge che. rUpaM madhuram, vadanaM madhuram, vavAM madhuram vatanuM pura.... mAdhuryanA adhipatinuM badhuM ja madhura ! mana-dhairya, vacanAnanda, kAyAnanda. mana, vacana, kAyA prabhune samarpita thAya. vicAronAM tANAvANAM prabhune sparzatAM hoya ane vacana paNa enA sandarbhamAM ja jatuM hoya ane kAyAnA stara para paNa bhaktino ja raMga hoya. pragaTyo pUrana rAga Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktahRdayanA udgAro sAMbhaLIe tyAre e udgAronI pAchaLa rahelA bhInA bhInA hRdayano paricaya thaI rahe. eka hRdayaMgama stavanA pU. amRtavijaya mahArAjanI A sandarbhamAM mANavA jevI che; upADa ja keTalo madhura che ! : 'tuM gata merI jAne ho jinajI !" prabhu ! tArI lIlA to tuM ja jANI zake; paraMtu mArI badhI ja gatividhi tArI sAme khullI che. mahopAdhyAya yazovijaya mahArAje paramatAraka zrI zAntinAtha prabhunA stavanane cheDe je TAMkyuM che, te ahIM yAda Ave che : 'dekhI re adbhuta tAharuM rUpa, - acarija bhavika arUpI pada varejI; tAharI gata tuM jANe ho deva, samaraNa bhajana te vAcaka jaza karejI..." prabhu ! tAruM adbhuta rUpa joIne bhAvako arUpI padane pAme che. vAha ! kevI akaLa tArI A lIlA ! paNa prabhu ! tArI lIlA tuM jANe, huM to tAruM smaraNa ane bhajana karyA karIza. 'tuM gata merI jAne ho jinajI ! prabhu ! tame mArI gatividhi jANo cho. "meM jagavAsI sahI duHkharAzi, so to tumase na chAne...' jagavAsI, mATe ja pIDita; Apa A jANo cho. sarasa sUtra AvyuM : jagavAsI, duHkhavAsI... hA, sAdhaka AmAM apavAdarUpa che. e bahArathI jagatavAsI che, paNa bhItarathI prabhavAsI pragaTyo pUrana rAga Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. iMgita bhaktahRdayanuM A che : prabhu ! mane evo tamArAmAM lIna karI do ke huM duHkhathI saheja paNa sparzAyela na houM. bahAra bhaTakatA mArA manane, prabhu tamArAmAM - tamArA guNomAM sthira karI do. yA to mArA bahAra bhaTakatA manane tame laI lo, bhagavAna ! athavA to mArA hRdayamAM Apa AvI jAva, jethI e manano prabhAva rahe ja nahi. mane khyAla che, prabhu ! ke tame mArA manane chU karavA keTakeTaluM karyuM che ! tamAruM rUpa manohara. manane harI le tevuM... rUpanI chellI sarahada tame. mana emAM DUbI jAya to e bahAra kyAMya jaI ja na zake. sadgurune paNa Ape mokalyA, mArA manane chInavavA mATe. zrIkRSNa ane arjuna bhAratIya paraMparAnA guru-ziSyabhAvanA zreSTha pratIko. zrIkRSNa : manane kheMcI le te kRSNa. paNa khATale moTI khoTa mArI bAju rahI. huM arjuna na banI zakyo. Rju-Rju, saraLa hoya te arjuna. mArI saraLatA zaraNAgati sudhI laMbAya, samarpitatAmAM pariName to guru kRSNa banI ja rahe. tame to prabhu ! beu rIte taiyAra cho. mArA manane laI levA mATe paNa. mArA hRdayamAM AvavA mATe paNa. Apa akhila brahmAMDezvara. huM to sAva nAnakaDo mANasa. ane toya Apa mArA hRdayAMgaNe AvavA taiyAra ! paNa tyAMya truTi mArI che. huM hRdayanuM siMhAsana khAlI nathI karato... jarUra, ayogya chuM, paNa tAruM ja bALa chuMne, pragaTyo pUrava rAga Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu ! to, tuM AvI jaje, prabhu ! jagatavAsI huM nahi rahI jAuM, prabhuvAsI mAre banavuM che. saba lokana meM terI sattA, dekhata darisana jJAne.." pUrA lokamAM che tArI sattA. tuM kevaLajJAna ane kevaLadarzana vaDe badhuM ja jANe che, jue to, tuM prabhu mArA bhAvoneya jANe ja chene ! tArA vinAnI mArI chaTapaTAhaTa, virahAkuLatA tane dekhAya chene, prabhu ? to pachI, tuM kema mane tArI samIpe nathI laI jato ? saheja vitRSNAno bhAva bhaktanA hRdayamAM Ave che. ene saheja khoTuM lAge che. huM prabhune "mArA deva, mArA deva..' tarIke samajuM chuM; emanI bAjue bhaktano e rIte svIkAra che kharo ? "ina kAraNa kahA tumase kahevo, kahIe to na suNo kAne....... tame badhuM jANo cho, chatAM mArI virahAkuLatAne zamAvavA kazuM karatA nathI; to tamane kahevAno artha zo ? ane kadAca kahIzuM toya tame dhyAna daIne kyAM sAMbhaLo cho ? 10 bhaktahRdayanI komaLatA have dhvanita thAya che. lAge che ke prabhunI to akAraNa kRpA varasatI ja AvI che, varasatI ja AvI che; pote ene jhIlI zakyo nathI... kacAza potAnA pakSe che. "apano hI jAna nivAja kIje, deI samakita dAne; mAno ajita prabhu ! arajI e ItanI, ye amRta mana mAne....." pragaTyo pUrana rAga Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu jevo tevo paNa huM tamAro ja chuMne ! mane prabhu ! tame samyagdarzana Apajo. jethI mAruM mana zAnta thAya. mane lAge ke mArA nAtha mArA karatAMya vadhu tIvratAthI mane cAhI rahyA che. vicAro prabhu sAthe joDAyelA. vANI prabhu sAthe saMbaddha, kAyA paNa prabhu sAthe saMlagna. evI kAyAmAM prabhu avatare. pUjya haribhadrasUri mahArAja A ja sandarbhamAM sAdhakanI kAyAne dharmakAyA kahe che. saMta kabIre kahyuM : 'buMda samAnA samuMda meM.' manane prabhumAM lIna karI devuM. prabhuguNomAM DubADI devuM. pachI zuM thAya che ? 'samuMda samAnA buMda meM....' e sAdhakanI nAnakaDI kAyAmAM, manamAM, parama cetanAnuM avataraNa thaI rahe. vacanati. vacanAnanda. tame kaMIka bolyA. ko'ke kahyuM : tame bahu ja sarasa bolyA. tamArI bhItara ahaMkArano laya prasare. A thaI vacanati. potAnA vacana parano rAga. yuvA pravacanakAMroe ekavAra mane pUcheluM : tamArI dRSTie saphaLa pravacanakAra koNa ? meM kaheluM : potAnA dvArA bolAtA zabdo paranI anAsthA, azraddhA tamane te paDAva bhaNI dorI jaI zake. prabhunAM pyArAM vacano para tamane khUba khUba zraddhA hoya, paNa tamArI tenI prastutine kAraNe e vacano sarasa lAgI rahyAM che AvuM tamArA hRdayanA UMDANamAM paNa nathIne, enI khAtarI thaI javI joIe. prabhu tamArA kaMThethI pragaTI rahyA che ane eka pravacanakArane lAge ke pote paNa prabhune sAMbhaLI rahela che, to vacanAnanda. 8 pragaTyo pUrana rAga Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvuM ja kAyarati ane kAyAnandanA sandarbhamAM che. tamArA dvArA thayela koI kAryanI prazaMsA thaI ane ahaMkAra chalakAyo to kAyarati; prabhunI kRpAthI A kAyA dvArA sarasa kArya thayuM evo ahobhAva chalakAya to kAyAnanda. samAdhizatakanI kaDI pharIthI joI laIe : "AtamajJAne mana dhare, vacana-kAya-rati choDa; to pragaTe zubha vAsanA, guNa anubhavakI joDa..." mana AtmajJAnamAM, AtmaguNomAM, ane potAnA vacana ane kAyAnA stare thatI sArI kriyAo pratye ahaMkAra nahi; A be caraNo AvyAM to zubha ane zuddhanuM dvanda satata cAlyA kare. zubhamAM vaMga Ave, zuddha pakaDAya. zuddha pAMkhuM bane tyAM zubha hAjara ja hoya. paramatAraka zrI vAsupUjya svAmI bhagavAnanA stavanamAM pU. devacandrajI mahArAje bhAva pUjAnA be prakAro pADyA che : prazasta bhAva nikSepa pUjA ane zuddha bhAva nikSepa pUjA. zubha ane zuddhanuM dvandra. e stavananA stabakamAM teozrIe zAstrano AdhAra TAMkIne jJAnAdiguNanI rucivALo sAdhaka tevI guNasaMpattine pAme che tema kahyuM che. prazasta bhAva pUjA eTale ke prabhu parano prazasta rAga, ane te guNa-rucinuM mULa che tema teo kahe che. 1. nANAiguNarui khalu tAriso a guNasaMpai saMpatto / dhanno guNasaMpatto pasattharagaM tihiM kuNai // guNaruimUlaM eyaM teNaM guNavuDDie heuaM bhaNiyaM / jahA ilAiputto pasattharAgeNa guNapatto // pragaTyo pUrana rAga Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ilAci putrane munino veSa jotAM, muninA brahmacarya guNanuM thayela darzana AtmaguNAbhimukhatAmAM pariNamyuM ane nRtyamaMca para ja kSapakazreNi para ArUDha thaine teo kevaLajJAnI banyA. pU. devacandrajI mahArAja bhArapUrvaka kahe che : sAdhaka mATe prazasta rAga Avazyaka ja nahi, anivArya che. prazasta rAga guNaruci janmAvaze. guNaruci dvArA guNaprApti thaze. teo kahe che : atizaya mahimA re ati upakAratA re, nirmala prabhuguNa rAga; suramaNi suraghaTa surataru tuccha te re, jinarAgI mahAbhAga. 12-3 prabhunA 34 atizayo, 35 vANInA guNa, samavasaraNanI racanA Adi joIne ke sAMbhaLIne prabhu para je anurAga thAya che, te che prazasta rAga. enA dvArA prabhunA asaMgatA, svarUpa-bhogitva Adi guNo pratye rAga thAya che. e paNa prazasta rAga che. cintAmaNi, kAmaghaTa ke kalpavRkSa to bhautika sukhonI prApti karAvanAra hoI tuccha che, jyAre prabhuguNo parano rAga to bhavodadhitAraka che. sarasa caraNa AvyuM chelluM : "jinarAgI mahAbhAga." jinezvara deva pratyenA rAgavALo mahAbhAgyavAna che. zuddha bhAva pUjAnI vyAkhyA ApatAM temaNe kahyuM : darzanajJAnAdikaguNa AtmanA re, prabhu prabhutA layalIna; pragaTyo pUrava rAga Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha svarUpI rUpe tanmayI re, tasu AsvAdana pIna...1ra-4 sAdhaka potAnA kSAyopathamika bhAvanA jJAnAdiguNone prabhunI prabhutAmAM lIna karI de, ogALI de; cetanAne prabhunA guNonI anuyAyinI banAvIne te guNonA AsvAdamAM te magna rahe. A che zuddha bhAva pUjA. krama Avo thaze zubhayoganuM avalaMbana, prazasta rAga, prakarSa prazasta rAga, nijaguNamAM nimajjana. prabhurUpa athavA svAdhyAyanuM AlaMbana lIdhuM. prabhunI mukhamudrA athavA zAstranI koI paMkti khUba gamI gaI (prazasta rAga). have prabhunI mukhamudrA parathI je prazama Adi bhAvo nItarI rahyA che; tene jotAM te para rAMga thaze (prakarSa prazasta rAga/guNarAga). ane e guNarAga guNaprAptimAM, guNAnubhUtimAM pariNamaze. e ja rIte zAstranI paMktimAM varNavAyela AtmaguNo gamI jaze eTale prakarSa prazasta rAga/ guNarAganI bhUmikA ane e guNarAga cetanAne guNamayI banAvaze eTale guNAnubhUti. samakitI, dezavirata ane sarvavirata sAdhakoe potAnI cetanAneupayogane prabhusattAmAM DUbADela che. zuddhino prakarSa teramAM guNaThANe maLaze. jyAre sAdhakanI cetanA sAdhya-upAsya arihaMta paramAtmA jevI thaI jaze. pUjyapAda devacandrajI mahArAja bAramA stavananI cothI kaDInA stabakamAM bhaktinA traNa prakAra, A sandarbhamAM pADe che. yoga bhakti, rAga bhakti, tattva bhakti. mana, vacana, kAyA tAra vandana, namana Adi karavA te yogabhakti. logassa' sUtra bolatAM jyAre paNa 'vaMde' ke 'vaMdAmi pada Ave tyAre pragaTyo pUrana rAga 11 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mastaka jhUkavuM joie, mAnasika bhAva prabhunA namanano thavo joie ane 'vaMde bolIe chIe te vAcika namaskAra thaze. prabhu para atyaMta rAga te rAgabhakti. sAdhaka pU. AnandaghanajI mahArAjanI jema gAI zake : RSabha jinesara prItama mAharo re." prabhu che sahuthI vadhu priya. lAge ke kevo baDabhAgI huM chuM ke prabhu jevA svAmI mane maLyA che. ane emaNe upadezela bhakti-mArga mane maLI gayo che. sAdhaka potAnA upayogane prabhunA guNomAM tanmaya kare te che tattvabhakti. A tattvabhaktine anulakSita karIne A stavanA prAraMbhAya che. 1 2 pragaTyo pUrana rAga Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabaLa jhaMkhanAthI svarUpa prApti sudhI i che ja Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] : AdhArasUtra : nemi jinesara nija kAraja karyuM, chAMDyo sarva vibhAvo jI; Atmazakti sakala pragaTa karI, AsvAdyo nija bhAvo jI...1 (rAga, dveSa Adi sarva vibhAvone choDIne zrI neminAtha prabhue svarUpasthitimAM sthita thavA rUpa nija kArya karyuM. jJAna, darzana Adi sva-zaktine prakaTa karIne prabhue potAnI svarUpa dazAnA pUrNa Anandane mANyo.) 14 pragaTyo pUrana rAga Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAnI pahelI kaDI 2 prabaLa jhaMkhanAthI svarUpa prApti sudhI nemi jinesara nija kAraja karyuM, chAMDyo sarva vibhAvo jI; Atamazakti sakala pragaTa karI, AsvAdyo nija bhAvo jI...1 rAga, dveSa Adi sarva vibhAvone choDIne svarUpasthitimAM 'sthita thavA rUpa nija kArya neminAtha prabhue karyuM. AtmAnI jJAnAdi zaktione prakaTa karI teoe potAnA svarUpa dazAnA pUrNa Anandane mANyo. prabhunI stuti rUpe kaDI majhAthI khUlI. ene sAdhakanA stara tarapha kholavAnI paNa koziza karIe. sAdhakanuM lakSya nakkI cheH svarUpasthitine pAmavI. bahu pahelethI A nirdhAra spaSTa thayelo che. pU. devacandrajI mahArAja aSTapravacana mAtAnI sajhAyamAM kahe che : samakita guNaThANe karyo, sAdhya ayogibhAva saluNA; upAdAnatA tehanI, guNirUpa sthirabhAva saluNA. samyagdarzana maLatAM dhyeya spaSTa thaI gayuM. ayogibhAvasvarUpasthiti prApta karavAnI che. e mATe sAdhana kayuM? gupti rUpI sthirabhAva e enA mATenuM sAdhana che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana, vacana, kAyAnA yogo, bhItarI Ananda maLatAM kevI rIte chUTe che enI majhAnI vAta A rIte kahevAI che : anubhava rasa AsvAdatAM, karatAM AtamadhyAna saluNA; vacana te bAdhaka bhAva che, na vade muni anidAna saluNA. aSTa0 AtmaguNonI anubhUtinI dhArAmAM jhUmato sAdhaka. e jhUmavAnI kSaNomAM zabdo chUTI jAya che. paranI icchA jenI chUTI gaI che evA - anidAna - muni vacanayogathI mukta ! yakSaprazna sAdhake potAnI jAta mATe A karavAno che : svarUpa . sthitinI prabaLatama jhaMkhanA potAne che ? jhaMkhanAnI pRSThabhU bhaktinA mArge thatI virahavyathAnI anubhUti jevI che. bhaktane prabhunI virahavyathAnI anubhUti kyAre thAya che ? ekavAra alapa jhalapa prabhunA guNono sAkSAtkAra thayo. pahelAM kyAreya na anubhavela hoya tevI AnandadhArA e sAkSAtkAra vaDe anubhavI... paNa pachI, anAdinI saMjJAo savAra thaI jAya che ane pelI dhArA chUTI jAya che. have ? have anAdinI dhArAmAM vahevuM gamatuM nathI ane pelI dhArA maLatI nathI. A kSaNo akaLAvanArI che. ahIM che prabaLa jhaMkhanA prabhuguNanA sAkSAtkAranI. svarUpasthitinI prabaLa jhaMkhanA mATe paNa AvuM kaMIka thAya. alapa jhalapa, thoDI kSaNo mATe, jJAtAbhAva ke draSTAbhAvamAM rahevAnuM thAya. e kSaNono Ananda anubhavAya... paNa pharI, rAga AdinI dhArAmAM jatAM A kSaNo chUTI jAya. 16 pragaTyo pUrana rAga Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAsvAda pelI kSaNono maNAyo che ane tethI, A kSaNomAM bhaLAtuM nathI. ane prabaLa jhaMkhanA rahyA kare ke kyAre pelI kSaNo maLaze ? kyAre ? kyAre ? mIrAMe A kSaNonI anubhUtine abhivyakta karatAM kahyuM : "ANigama to mAragaDo navi sUjha, peligama to baLI marIe.. kaho ne, odhAjI ! kyAM jaIe ?" bahu majAnI vAta e che ke potAnI - svarUpasthitinI dizA mATe mIrAM 'A' zabdano upayoga kare che, vibhAvasthitinI dizA mATe "pelA' zabdano upayoga teo kare che. svarUpasthitino mArga sUjhato nathI ane saMsAranI bAjue to baLI marAya evuM che. kyAM javuM? prabaLa jhaMkhanA mArga kADhe che. prabaLa jhaMkhanA, ane e paNa anubhUtithI nIpajelI. zruti ke anuprekSA dvArA thayela jhaMkhanAnAM mULiyAM eTalAM UMDAM nathI hotAM. ' eka pradezamAM tame jaI AvyA. have tame kyAreka enuM smaraNa karazo tyAre e smRti saprANa haze. jyAre sAMbhaLela sthaLanA smaraNamAM e UMDANa nahi hoya... zrutimAM ApaNe kyAMka adhavacce ja aTakI jaIe chIe. tyAM zabdo prabhunA haze, kalpanA zrotAnI haze. anubhUti to che nahi. mana kalpanA kevI karaze ? e potAne anubhUta vastuonI kalpanA karaze. mArI ja vAta karuM. pragaTyo pUrana rAga 17 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ananda nAmanI saMghaTanAno koI anubhava nahi. ane tyAre manamAM kalpanAnuM jALuM evI rIte racAyuM, jeNe ratibhAvanA ucca bindune Ananda nAma ApyuM. kharekharI AnandanI anubhUti thaI tyAre khyAla Avyo ke ratine ane Anandane koI saMbaMdha nathI. rati saMyogajanya ghaTanA che. Ananda asaMyogajanya ghaTanA che. svanA saMyogane asaMyoga gaNyo che, eTale guNAnubhUti dvArA nIpajato Ananda e ja vAstavika Ananda che. ratibhAva sAthe ene snAna-sUtakanoyanAhavA-nIcovavAnoya saMbaMdha nathI! anubhUti smaraNamAM ane smaraNa jhaMkhanAmAM pheravAya. guNasAgaranA jIvanamAM A ghaTanA ApaNane dekhAya che. e zreSThiputra eka munirAjane jue che. ane jotAM ja temane thAya che ke AvuM to kyAMka anubhaveluM che.. A to paricita, paricita lAge che. jAtismaraNa jJAna dvArA pUrvAnubhUta munijIvananuM smaraNa thAya che, ane e smaraNa munijIvanane meLavavAnI prabaLa jhaMkhanAmAM pheravAya che. mAta-pitAnI anumati temaNe mAgI : saMyama-svIkAra mATe. chelle eka zarate mAta-pitA taiyAra thayA : sagapaNa jemanI sAthe thayuM che e ATha kanyAo joDe lagna to karavA ja paDaze... lagna pachI amo nA nahi pADIe. mAtA-pitAnA manamAM ema hatuM ke lagna pachI A navavadhUo ja dIkarAne mohapAzamAM jakaDI rAkhaze. lagnano varaghoDo nIkaLyo. guNasAgaranA hRdayamAM to AvatIkAle thanAra potAnI dIkSAnA vicAro ghumarAI rahyA che : "zruta bhaNazuM sukhakArI re.." sadgurunA varada haste dIkSA. ane pachI to jJAna, dhyAna, bhakti, vaiyAvaccano AnaMda. 18 pragaTyo pUrana rAga Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e jhaMkhanA zubhamAMthI zuddha bhaNI emane dorI gaI ane lagnanI corImAM kevaLajJAna guNasAgarane thayuM. NON anubhUti pachInA smaraNanI vAta karatAM pUjya devacandrajI mahArAje kahyuM : 'mohAdikanI ghUmI anAdinI Utare ho lAla, amala akhaMDa alipta svabhAva ja sAMbhare ho lAla...' rAga, dveSa, mohanuM jora pAMkhuM paDatAM potAnA amala, akhaMDa ane alipta svabhAvanI anubhUti thayelI... pharI, rAgAdinuM jora vadhatAM e anubhUti pAMkhI thaI gayelI. pharI moha Adi zithila banatAM anubhUtinI smRti tIvra bane che. anubhUti, smaraNa, jhaMkhanA A krama thayo. anubhUtinI vyAkhyA karavI bahu ja agharI. paraMtu 'hRdaya-pradIpa SatriMzikA' granthe enI vyAkhyA ApI che : 'zApiOviSayeSu vicetaneSu, yo'ntargato hRdi vivekakalAM vyanakti / yasmAd bhavAntaragatAnyapi ceSTitAni, prAdurbhavantyanubhavaM tamimaM bhajethAH // ' sAdhaka kaMIka bolI rahyo che, kadAca potAnI abhivyaktithI e pote khuza che, bhItara ahaMkArano samaMdara hiloLe caDhyo che. paNa eka kSaNa evI Ave che, jyAre sAdhaka potAnA e zabdothI potAnI jAtane aLagI karI nAkhe che. hoThamAMthI zabdo nIkaLI rahyA che. pote mAtra ene joi rahyo che; A bhUmikA ene maLe che. parathI alagAvanI A kSaNomAM janmAntaramAM anubhavela zubha ke zuddha kSaNonuM pratibimba paDe che. pragaTyo pUrana rAga 19 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhUtinA AsvAde vigata janmonI anubhUtinuM pratibimba pADyuM. e pratibimba gADha smRti dvArA prabaLa jhaMkhanAmAM pheravAze. --- vigata janmanI anubhUti, je ApaNI bhItara saMgharAyelI che; tene rakhyA vacce rahela dhadhakatA aMgArAnI upamA apAI che. kyAreka rAkha havAnA jhoMkAthI - ko'ka ghaTanAthI UDI jAya che ane anubhUtino aMgAro khullo bane che. kyAreka sadguru rAkhane uDADI mUke che ane bhItara dhadhakI rahelA anubhUtinA aMgArAne prakaTa kare che. sadgurunuM A ja to kArya chene ! tamArI janmAntarIya sAdhanA dhArA sAthe tamane joDI devAnuM ! nemi jinesa2 nija kAraja karyuM.' sAdhaka mATe lakSya che svarUpa sthitinI prApti. nija kArya, potAnuM kArya zuM ? svarUpamAM sthita hovuM te. jhaMkhanA ane svarUpa prAptinI vacce jhaMkhanAne sAkAra banAvanArAM be tattvo Avazyaka che : sadguruyoga, sadguru-vacanasevanA. jhaMkhanA prabaLa banI. have cAlavuM che sAdhanAmArge. prazamarati prakaraNa yAda Ave : 'nurvAyattA yasmAt zAstrArambhA mavanti sarve'pi'- zAstrano prAraMbha sadgurune adhIna che tema sAdhanAno AraMbha paNa sadgurune ja adhIna che. pUrvAnubhUta sAdhanAnuM smaraNa thAya che ane e smaraNa jhaMkhanAmAM pheravAya che. paNa pUrva janmanI anubhavelI sAdhanAnA mArga para sadgurunA mArgadarzana vinA eka DagaluM paNa cAlI zakAya tema nathI. pragaTyo pUrana rAga 20 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e mArgadarzana meLavavA mATe joIze samarpaNanI bhUmikA. sadguru je kahe te ja mArga. ahIM buddhine koI ja avakAza nathI. | gADImAM ke vimAnamAM beso cho tyAre DrAivara ke pAilaTa para kevo vizvAsa hoya che ? vimAnamAM beThA pachI kyAreya kaoNkapiTamAM jaI pAyaloTane jovAno ke maLavAno prayAsa karyo ? AkhuM vimAna - avakAzamAM - jene hastaka che, e mANasa kevo che ? saguru para joIe zraddhA. tame na raho - tamAruM vaibhAvika huM na rahe - mAtra sadguru rahe te sadgazyoga. jhaMkhanA samarpaNanA stare UtarI eTale thayo sadguruyoga. ahaMkAra zithila banyo, samarpaNa bhAva sazakta banyo; sAdhanA mArga para cAlavAnI sAdhakane sajjatA maLI. - have joIze sadga-vacanayoga. sadgurunAM vacanane antastarathI svIkAravAnAM. sadgurunuM vacana te ja potAne mATe jIvanama. keTalI to nirbharatA ahIM che ? potAne zuM karavAnuM che e aMge eNe pote vicAravAnuM ja nahi. sadguru kahe tema karavAnuM. pUjyapAda, virala vibhUti, vidyAmanISI zrI jakhkhavijayajI mahArAja sAheba yAda Ave. teo prakAnDa dArzanika vidvAna. dvAdazAre nayacakra granthane temaNe punarjIvita karyo. temanA gurudeva pUjyapAda bhuvanavijaya mahArAja sAheba temane ghaNIvAra kahetA : jabba ! A tuM zuM dArzanika bAbatonI khaTapaTamAM paDyo che ? prabhunI vANInuM kaMIka dohana kara. pUjanIya Agama grantho para tuM daSTi laMbAva ! pragaTyo pUrana rAga Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pachI, je kSaNe temaNe AgamagranthamALAnuM saMpAdana svIkAryuM, tyAre temanA zabdo A hatA : gurudeva roja kahetA ke jabba ! prabhunI vANInuM tuM kaMIka dohana kara. Aje saguruvacana-sevanA ('jayavIyarAya" sUtre kahela 'tavaNasevaNA') mane maLI rahI che. nija kArya.' svarUpa sthiti pUrNatayA pragaTe tyAranI bhItaranI sthiti to kema varNavI zakAya ? paNa enA zarUAtanA paDAvo paNa kevA che ! eka paDAvanI vAta joIe. pAMcamI yogadaSTi sthirAmAM samyagudarzananI prApti thAya che tyAre sAdhakanI bhAvAnubhUti kevI hoya che ? mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja "ATha dRSTinI sakjhAyamAM kahe che : aMze hoe IhAM avinAzI, pudgalajAla tamAsI re; cidAnandaghana sujasa vilAsI, kima hoya jagano AzI re ? avinAzI dazAnI anubhUti zarU thaI che ahIM. AnandaghanIya abhivyakti majhAnI che A anubhUtinI : "nAsI jAsI, hama thiravAsI... cokhe hai nIkhareMge.." nAzavanta jaze, huM sthira rahenAra chuM. pudgalonI pakaDamAMthI mukta thatAM ja mArAmAM zuddhino nIkhAra Avaze. "aMze hoe ihAM avinAzI, pudgalajAla tamAsI re...." pudgalonI Avana-jAvananI ghaTanAne indrajALanI jema te jue che. "zo matalaba A badhAno ?" pragaTyo pUrana rAga Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpAdikane jovuM, ko'kane kaMIka kahevuM, kaMIka kahevaDAvavuM, zuM che A badhuM ? indriyo ane mana, vacana, kAyAnA azubha yogo maLIne AtmadhananI kevI to lUMTa calAvI rahyA che !' A dRSTimAM sthira thayela sAdhaka paudgalika ghaTanAothI prabhAvita to zI rIte hoya ja ? "rajakaNa ke Rddhi vaimAnika devanI, sarve mAnyAM pugala eka svabhAva jo....2 AvA sAdhake be ja khAnAM rAkhyAM che : eka caitanyanuM, eka jaDanuM. caitanyanuM khAnuM te potAnuM. jaDanuM te paranuM 'cidAnandaghana sujasa vilAsI, kima hoya jagano AzI re ?" jJAna ane AnandanA vaibhavamAM mahAlato sAdhaka paranI duniyAmAM kema jaI zake ? nemi jinesara nija kAraja karyuM." prabhue svarUpa sthiti hAthavagI karI. sAdhake paNa prabhunA pagale pagale javAnuM che. zuddha dazA bhaNI javuM che. zuddha dazA - svarUpa sthiti e sAdhya che. zubha e mATenuM sAdhana che. zubha tattva be kAma kare che : zuddha tarapha laI paNa jAya che e. kyAreka azubhane e toDe che. svAdhyAya karI rahyo che sAdhaka. tanmayatA jo Avaze ekAda zabda para, to anuprekSAthIya AgaLa, dhyAnamAM te jaI zakaze. paNa evI 1. rUpAdikako dekhavo, kahana kahAvana kUTa; indriya-yogAdika bale, e saba lUMTAlUMTa. -samAdhi zataka. 2. apUrva avasara. pragaTyo pUrana rAga Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tanmayatA nahi hoya ane ghoSa pUrvaka e gokhato haze yA zAstra vAMcato haze toya eTalI kSaNo enA manamAM azubha vicAro nahi Ave. svAdhyAya che svaguNa darzana. dhyAna che svaguNa anubhUti. tanmayatA mATe jarUrI che zubhanI kSaNonuM vegapUrvaka vahevuM. eTalA vegapUrvaka tame vaho svAdhyAya AdimAM ke paranA pravezanI tyAM zakyatA na rahe ane e vega ja tamane zuddhamAM laI jAya. pUjyapAda AnandaghanajI mahArAje A veganI carcA karatAM paramatAraka zrI dharmanAtha prabhunA stavanamAM kahyuM : "doDatA doDatA doData doDiyo, jetI mananI re doDa.." mana jeTalI jhaDape doDatuM hatuM, te ja jhaDape have sAdhanAne doDAvavAnI che. zuM kare che A vega ? paMkho jhaDapathI pharato hoya tyAre be pAMkhiyAM vacce hAtha nathI nAkhI zakAto tenuM kAraNa teno vega che. ema zubhanI kSaNo jhaDapathI ghUmatI haze to e kSaNomAM parano praveza asaMbhavita banaze. ane e kSaNo zuddhamAM palaTAze. jemake "nemi jinesara nija kAraja karyuM..." A eka paMkti tamArI sAme che. emAMthI tamAre be ja zabdo para tamAruM anudhyAna kendrita karavuM che : nija kArya. svarUpa sthiti. tamane lAgatuM ja thaze ke svarUpa sthiti ATalI hade vaibhavapUrNa hoya to huM emAM kema na saruM ? A jhaMkhanAnI kSaNo vegavatI banaze. stavanAnI paMkti have bAjumAM jaze ane svarUpa sthitino AMzika anubhava tame mANatA hazo. "cidAnandaghanatA' tamArI bhItara je rahela che, teno AMzika AsvAda zarU thaze. zubhamAMthI zuddha bhaNI : keTalI to A sahaja prakriyA che. 24 pragaTyo pUrana rAga Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ja rIte, prabhumUrtinAM darzana karato hoya bhakta. prabhunA mukha parathI jharatA prazamarasa para enI dRSTi paDe. ane ene thAya ke Avo ja prazamarasa mArI bhItara paNa che. prazamarasanA darzananI kSaNo prazamarasanI anubhUtinI kSaNo banI rahe che. nemi jinesara nija kAraja karyuM...' nija kAryanI sAme para kArya. huM ghaNIvAra sAdhakone pUchuM chuM : svAdhyAya keTalo samaya ane parAdhyAya keTalo samaya ? paranA adhyayanamAM - paradarzanamAM keTalo samaya jato rahe che ! Ama ja sAdhake jovuM joIe ke nija kArya keTaluM thAya che roja ane para kArya keTaluM thAya che ? - svarUpa sthiti tarapha javAnA samayane ane tenA mATenI jhaMkhanAnA samayane nija kAryanA khAnAmAM rAkhIzuM. vibhAvo tarapha javAnA samayane para kArya tarIke lekhazuM. svarUpa sthiti tarapha javAnI prabaLa jhaMkhanA eka kAma karaze : vibhAvo joDe tAdAbhya nahi thavA de. - krodhano udaya AvI jaze. kadAca e udayane te viphaLa paNa nahi banAvI zake; paraMtu krodhane jovAnI avasthA maLI zakaze. krodha karanAra ke krodhamAM bhaLanAra mana che, to krodhane jonAra tame cho. hA, tame to karmathI alaga chone ! deha mana vacana pugala thakI, karmathI bhinna tuja rUpa re; akSaya akalaMka che jIvanuM jJAna Ananda bharapUra re....' 3. amRtavelanI sajhAya. pragaTaTyo pUrana rAga Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azAtA vedanIyano udaya Ave ane dehamAM pIDA chalakAya tyAre alaga rahIne tame ene joI zako : jo deha joDe tAdAbhya na hoya to. svAmI zivapurI bAbAne eka sAdhake pUcheluM Apane kAMTo vAge to pIDA thAya ? bAbAe kahyuM : buddhao karatAM prabuddhone vadhu khyAla Ave kAMTo vAgyAno pIDAno khyAla che. paNa deha joDe tAdAbhya-vaLagaNa na hovAthI pIDAne joI zakAya che. pIDAmAM bhaLavAnuM banatuM nathI. to, sAdhake A jovuM joIe ke parakArya tarapha javAno je vega hato te ghaTyo ? ane enI sAme, svakArya bhaNI javAno vega vadhyo ? tALo A rIte maMDAze : AjanI sAdhanA dvArA jJAtAbhAva ke draSTAbhAva puSTa banyo? ekadama prAyogika rIte kAma thavuM joIze. tame jotA jAva, AgaLa vadhatA jAva. jo ke mAtra tamAruM jovuM pUratuM nahi bane. tame kadAca tamArI sAdhanAne moTI karIne jozo. nA, sAdhanAmArgamAM sAdhanAnuM A ovara esTimezana adhimUlyAMkana barobara nathI. ene mATe, sadguru pAse jaIne tamAre tamArI sAdhanAnI cakAsaNI karAvavI joIe. 'gurudeva ! mArI sAdhanA barobara che?" gurudevane "sukha saMjamajAtrA nirvaho cho jI ?" pUchanAra sAdhaka kadAca bhItarathI pUchato hoya che : "gurudeva ! mArI sAdhanAyAtrA kema kema cAle che ? "nemi jinesara nija kAraja karyuM.' neminAtha dAdAne koNa jue che ? tamArI AMkha jue che, tamAruM mana jue che ke tame pote juo cho? AMkha ane mananI pahoMca dAdAnA raMga, AkAra sudhI haze. "sarasa bhagavAna che !'. tame pote jozo tyAre bimba-pratibimba bhAva jhalakaze. pragaTyo pUrana rAga Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAruM mULa svarUpa A che : dAdAnuM che te. mAre atyAre e svarUpanuM pratibimba mArI bhItara upasAvavuM che. A kSaNomAM AnandaghanIya abhivyakti ApaNA kaMThethI paNa pragaTaze : "aho ! aho ! huM mujane kahuM, namo muja namo muja re; amita phala dAna dAtAranI, jehane bheTa thaI tuja re....* bimba ane pratibimba eka bane tyAre abhedAnubhUti ja jhaLakane ! mArA zuddha svarUpane namaskAra.... ahobhAvanI kSaNonI prastuti kaDInA uttarArdhamAM che : amApa phaLane ApanAra prabhu mane maLI gayA ! have mAruM zuddha svarUpa kyAM dUra che ? - upaniSadrI pyArI paMkti yAda Ave : "huM tUra, tatti', 'te' - zuddha svarUpa dUrathI paNa dUra che ane najIkathI paNa najIka che. | svarUpa sthitinI prabaLa jhaMkhanA te mATenI lAlAyitatAmAM pheravAze ane tyAre be kAryo thaze : svabhAva bhaNInI kriyAmAM upayoga pUrepUro haze ane vibhAvanI Avazyaka kriyAo - khAvA-pIvA Adi - mAM rasavRtti nahi rahe. Avazyaka vaibhAvika kriyAonA samaye kriyA raheze (khAvA-pIvA AdinI), kartA nahi rahe. - upayoga zubhamAM ane zuddhamAM pUro. vibhAvanI kSaNomAMthI upayogane kheMcI levAno. dhAro ke bhojananI kriyA cAlI rahI che, e vakhate tame koI sarasa kaDI para anuprekSA karo to ? tananA stara para bhojana. mananA stara para svAdhyAya. huM ghaNIvAra hasatAM hasatAM kahuM chuM ke tamAruM mana koI kaDInI anuprekSAmAM haze ane jamavAnuM cAlu haze toya koLiyo moDhAmAM ja javAno che. nAka ke kAnamAM nahi ja jAya enI geranTI ! 4. zAnti jina stavanA pragaTyo pUrana rAga 27 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hakIkatamAM, upayoganuM paramAM javuM e sAdhakano moTAmAM moTo aparAdha che. je upayogane mAtra svarUpa dazA bhaNI ja kendrita karavAno che, tene paramAM kema mUkI zakAya ? gulAbanuM sthAna kaMDuM hoya, nahi ke ukaraDo ! eka samrATe daza varSa pachI potAnA nagaramAM padhArela potAnA gurune pucheluM : gurudeva ! mane kyAreya yAda karatA'tA ke ? saMtanI AMkhomAM AMsu chalakAyA. emaNe kahyuM : ko'ka nirbaLa kSaNe mane tArI yAda AvatI. mane thatuM ke zarIra nahi cAle tyAre bhakta rAjAne tyAM jaIza to e mane badhI ja suvidhAo pUrI pADaze. paNa A yAda AvI gayA pachI huM poza-poza AMsue prabhu pAse raDato ke prabhu ! bIjAnI yAda eka-be kSaNa mATe paNa mane AvI eno artha to e ja thayo ke e kSaNomAM mane tAruM smaraNa nahotuM. prabhune pachI huM vInavato : prabhu ! mane to joie satata tArAmAM ja lIna mana. tArAmAM ja rahela upayoga. sAdhaka mATe upayoganuM paramAM javuM te ja to mRtyu chene ! pUjya Anandaghana mahArAja yAda Ave : maryo anantavAra bina samajyo, aba sukha duHkha bisareMge, Anandaghana nipaTa nikaTa akSara do, nahi samare so mareMge. prema - prabhupremanuM smaraNa, svarUpa dazAnuM smaraNa, svamAM upayoga; have kyAM mRtyu che ? huM deha chuM ema mAnyuM tyAM ja mRtyu; caitanyanA zAzvatInA layamAM tame joDAyA; have kyAM mRtyu che ? "deha vinAzI huM avinAzI, apanI 28 pragaTyo pUrana rAga Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gati pakareMge'... avinAzipaNAno khyAla eTale kALanI pAra javApaNuM. dehane kALa asara karaze. caitanyane zuM karaze e ? 'maryo anantakAla te prANI, so hama kAla hareMge...' cInI dArzanika lAotse. eka vRkSa nIce ekavAra beThelA. pAnakharanI Rtu. eka sUkuM pAMdaDuM nIce kharyuM. azAzvatIno khyAla. anityabhAvanI tIvratA. lAotse pAmI gayA. eka jhena upAsikA ekavAra pUnamanI rAtre nadImAMthI kAvaDamAM pANI bharIne Azrama tarapha AvI rahI che. kAvaDanA AgaLanA ghaDAmAM candranuM pratibimba paDatuM hatuM. bahu ja sarasa e dRzya lAgyuM upAsikAne. enI dRSTi tyAM sthira thaI. paththaranI Thesa lAgI. e paDI gaI. kAvaDanA beu ghaDA phUTI gayA. have candra ghaDAvALo candra kyAM ? azAzvatIno A laya anubhUti sudhI gayo. ane anityone pele pAra rahela nitya caitanya sudhI anubhava laMbAyo. -- 'nemi jinesa2 nija kAraja karyuM, chAMDyo sarva vibhAvo jI...' sAdhakanI dRSTi svarUpadazA para gaI eTale paramAM upayoga jato aTakaze. rAga, dveSa, ahaMkAra zithila banatA jaze. prakriyA AvI rIte AgaLa vadhazeH jAgRtinuM lakSya, jAgRtinuM dhAradAra banavuM ane svamAM upayoganuM sAtatya. paheluM caraNa : jAgRtinuM lakSya. manane eka lakSyAMka ApavuM che ke huM paramAM na jAuM. mAro upayoga paramAM na ja javo joIe. paramAM 'adhyAtmagItA'mAM pUjya devacandrajI mahArAja Ane ja upayoganA javAnI prakriyAne - hiMsA kahe che. mUlyavAna sUtra tyAM AvyuM pragaTyo pUrana rAga - 29 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che : "AtamaguNane haNato hiMsakabhAve thAya, Atama dharmanA rakSaka bhAvaahiMsaka kahAya'. upayoga paramAM gayo eTale hiMsA thaI.. paramAM, rAgadvaSamAM upayoga gayo eTale karmabaMdha. pariNAme durgati. saMklezonI paraMparA. manane jo A sajezana - dhAraNA pakaDAvI ke mAre paramAM nathI javuM; to paramAM kadAca jatuM paNa rahevAze, paNa tarata khyAla Avaze ke sarahada bhaMgano banAva banI gayo che. bIjuM caraNa : jAgRtine dhAradAra banAvavI. jAgRti sUkSma banI che ahIM. have sAvadhAnI evI tIvra che ke upayoga paramAM jAya to tatpaNa khyAla AvI jAya che ane tarata ene emAMthI kADhI zakAya che. kSaNa-kSaNanI jAgRti e ja to sAdhanA mATenI sajjatA tene ! trIjuM caraNa svamAM upayoganuM sAtatya. abhyastatA evI AvI che ke paramAM upayoganuM javAnuM have thatuM nathI. svamAM ja upayoga rahyA kare che. svamAM ja upayoga rahevAne kAraNe je divya Ananda maLe che ene kAraNe paramAM javAnuM have azakya bane che. prabhue kevI majhAnI paddhati ApI che : zubhanI ane zuddhanI. mana paramAM jAya to ja navAI ne ! zubhanA mArge svAdhyAya, bhakti, jApa, vinaya, vaiyAvacca keTaluM badhuM vaividhya. ane zuddhanA mArge to ananta guNonI majhAnI sRSTi che. jJAnamAM raho, darzanamAM raho, cAritramAM raho, vairAgya ke AnandamAM raho.... ATaluM majhAnuM vaividhya jo svanI duniyAmAM che, to sAdhaka paramAM jAya kema ? rAjakumArI prabhUjanA sAdhvIjI mahArAja pAse adhyayana karavA jatI. uMmaralAyaka thayelI e dIkarInA lagna vakhate, te kALanA rivAja mujaba, rAjAe svayaMvara mahotsava yojyo. seMkaDo rAjAo ane rAjakumAro prabhujanA kumArIne varavA mATe e mahotsavamAM AvyA. nagaramAM AnA kAraNe khUba cahalapahala che. 30 pragaTyo pUranA rAga Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nagarInI bahAra moTA zamiyANA baMdhAyA che; paraMtu eka paNa sAdhvIjInA manamAM jANavAnI icchA nathI thatI ke A badhI cahalapahala zAnA mATe che ? teo jANe che ke A paranI duniyA che. ane tyAM je kaMI banI rahyuM hoya tenI joDe potAne koI ja saMbaMdha nathI. A parama udAsInabhAva AvA sAdhakanI najIka AvanAra vyaktitvomAM kevI rIte saMkrAnta thAya che enI manohara ghaTanA have ghaTe che. svayaMvara maMDapamAM javA mATe nIkaLela rAjakumArI potAnI sakhIo sAthe upAzraye Ave che. sakhIo kahe che ke, Aje bahenabAno svayaMvara utsava che. Aje temanAM lagna thaze. audAsInyamAM DUbela vaDIla sAdhvIjIe kahyuM : paranI duniyAmAM ananta janmothI pravAsa thato ja Avyo che. A janma to mAtra ne mAtra svanI duniyAmAM javA mATe ja che. - A vacano rAjakumArI prabhaMjanAnA hRdaye evI rIte jhIlyA; jANe ke svAti nakSatramAM chIpamAM dharAyela jaLabindu, ke svanI duniyAmAM viharavAnuM temanuM cAluM thaI gayuM. tyAM ja zukladhyAnanI dhArA zarU thaI ane kaivalyanI prApti. - samAdhizataka jAgRtinI majhAnI vyAkhyA Ape che : "sovata hai nija bhAva meM, jAge te vyavahAra." svabhAvanI duniyAmAM je jAgRta nathI, sUtela che; teya kriyA karI rahyo che. - khAvA, pIvA AdinI - mATe tene jAgato kahevo e vyavahAranI bhASA che. A jAgRti zA kAmanI ? lokakathAmAM eka sarasa prasaMga Ave che. zeTha sUtA che. zeThANI saheja jAge che ane avAja Ave che. dhyAnathI sAMbhaLatAM lAgyuM ke coro bhIMtane khodIne aMdara AvavAno prayAsa karI rahyA che. pragaTyo pUrana rAga Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeThANIe dhIrethI zeThane kahyuM : "jAgo cho ke ?" zeTha : "hA. kema?" zeThANI : "coro gharamAM AvI rahyA hoya tevuM lAge che.' zeTha : 'tuM cintA na kara. AvavA de. emaneya khabara paDaze." tyAM to cAra coro aMdara AvyA. noTonI thappIo ane ghareNAM vagere jyAM hatAM te kabATa sudhI gayA. zeThANI : "coro to kabATa sudhI pahoMcI gayA.' zeTha: 'tuM phikara na kara !" coroe kabATa toDyuM. noTo ane dAgInAthI jhoLI bharI. cAlavA lAgyA. zeThANI : "have to rADo pADo, jorathI.' zeTha : "beTAone javA to de. keTale jaze." corI gayA pachI zeThe bUma mArI. loko bhegA thayA. coro to chUmaMtara thaI gayA. kyAMthI jaDe ? paNa jyAre lokone khabara paDI ke zeTha jAgatA'tA ne coroe corI karI toya emaNe koI pratikAra na karyo ke na madada mATe bUma mArI; tyAre loko hasyA ke bhAI, A jAgavAmAM to dhULa ja paDIne ! zo artha A jAgavAno ! samAdhizataka A ja vAta kahe che : "sovata hai nija bhAva meM, jAge te vyavahAra." je svanI duniyA prati sUtela che, tenuM zarIra hAlatuM-cAlatuM hovAthI tene jAgato kahevo e vyavahAra che... e jAgRti zA kAmanI ke jemAM karmabandha thayA ja kare. para prati dhakelAyA ja karavAnuM hoya ? enI sAme, svanI duniyAmAM jAgRta sAdhaka pathArImAM sUtela hoya toya e jAgRta ja che ! e vyavahAranI bhASAmAM sUtela kahevAya, bAkI te jAgato ja che. A vAta prabhue zrI AcArAMga sUtramAM kahI : "suttA amuLI, sayA muLiLo nAgati.' saMsArI haMmeza sUtela che, muni haMmeza mATe jAgRta che. pragaTyo pUrava rAga 32 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavadgItA yAda Ave : yA nizA sarvabhUtAnAM, tasyAM nArti saMyamI / yasyAM jAgrati bhUtAni sA nizA pazyato muneH / / muninuM zarIra sUteluM hoya ke konsyasa mAinDa paNa suSupta hoya te vakhate paNa eno upayoga jAgRta hoya che. saMthArA porisI sUtramAM ethI ja kahevAyuM ke UMghamAM paNa sAdhaka potAnuM paDakhuM badalatI vakhate te jagyAne pUje che. (atarata pamakhaNa bhUmi.) ON chAMDyo sarva vibhAvo jI.' sAdhakanA stara para ApaNe A kaDI kholI rahyA chIe. vibhAva... ApaNane kevI rIte ApaNI svarUpa dazA tarapha javAmAMthI e vaMcita kare che ? jema ke : apekSA. jemanA vinA svarUpa dazA bhaNI jatA mArga para eka DagaluM paNa bharI zakAtuM nathI e sadguruthI apekSA ApaNane dUra kare che. sadguru pAse nirapekSa thaIne javAnuM hoya che. ApaNe kaMI ja vicAravAnuM hotuM nathI. sadgurune ThIka lAge te sAdhanA teo ApaNane Ape.. sAdhanAnA A anabhyasta mArgamAM ApaNe bIjuM zuM karI paNa zakIe ? apekSAjagatanI eka sUkSma vAta : sadguru pAse sAdhaka jAya. icchA hoya ke sadguru kaMIka upadeza Ape. ane sadguru na bole to.... ? to moTuM nukazAna e jaze ke sadgurunI AbhAmAM AvyA chatAM sadgurunAM e pragaTyo pUrana rAga 33 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramapavitra Andolanono ApaNane sparza nahi thAya. apekSAnuM bakhtara paheryuM chene ! eka sAdhaka guru pAse gayo. eNe gurudevane kaMIka kahevA mATe vinati karI. gurudeve kahyuM: mauna.. be akSaromAM ja keTaluM badhuM kahevAI gayuM ! tuM maunanI dhArAmAM jA, beTA ! ane kharekhara jo sAdhaka bhItarathI maunane pAmI gayo hota to gurunI UrjAne te pakaDI zakata. paNa sAdhaka ahIM cUkI jAya che. ene gurunA zabdono lobha che. e kahe che : "mauna eTale zuM? vyAkhyA karI Apone !' e rIte e guru pAse vadhu bolAvavA mAge che. * guru kahe che : mauna eTale mauna. Akhare, maunane tame zabdomAM kaI rIte vyAkhyAyita karI zako? sAdhaka kahe che : haju thoDI vadhu vyAkhyA..... guru hasyA. kahe : mauna eTale mauna eTale mauna.... guru thoDuM bole - be-pAMca miniTa evI apekSA hatI ane sAdhaka e apekSAnI lhAyamAM sadgurune cUkI gayo. ane apekSAnI jvALA vadhu saLage tyAre ... ? eka sAdhakane guru be miniTa kaMika samajAve ane bIjAne kadAca paMdara miniTa samajAve. to pahelAne zuM thAya ? enI apekSA ISyamAM badalAI jAya. jarA vicArIe : hospiTalamAM AvuM nathI thatuM. moTA DaoNkTara dardIone jovA nIkaLe tyAre svastha dardI pAse ardhI miniTa ja UbhA rahe. "kema cho, ankala ?' kahIne AgaLa cAle. ane bIjI ke trIjI pathArI AgaLa gaMbhIra dardI koI hoya to enI pathArI pAse daza miniTa UbhA rahe. sAthenA DaoNkTarane sUcanA Ape. janarala holamAM 34 pragaTyo pUrana rAga Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahelA pelA ankala A dazya jue to emane zuM thAya ? kaMI na thAyane ! mAruM darda sAmAnya hatuM. enuM darda gaMbhIra hatuM. to, A ja dRSTikoNa AgaLanI ghaTanAmAM na AvI zake ? potAnI sAthe guru be miniTa bolyA, bIjAnI sAthe paMdara miniTa bolyA... to tenuM darda thoDuM gaMbhIra haze.. eka kathA vAMcelI : guru eka ziSyane potAnI joDe ja rAkhatA. bIjA ziSyone ko'ka prasaMga para kyAreka mokale; A ziSyane kyAreya, ekAda divasa mATe paNa, potAnAthI alaga na mUke. pelA ziSya Ane potAnA ahaMkArane ubhAravAnA bindu sama gaNyuM. ekavAra e eka vyakti joDe A vAta carcI rahyo hato : "gurudeva mane to eka divasa paNa potAnAthI dUra na mUke. gurudevane mArA para khUba bhAva che. zabdo to Ame AvA ja vAparavA paDene ! paNa bhAva e hato ke bIjA badhA vinA gurudevane cAle, mArA vinA na cAle...." enuM e layamAM bolavuM ane e ja samaye gurunuM tyAMthI nIkaLavuM. guru sAMbhaLI gayA enA zabdo. e vakhate to gurudeva kaMI ja na bolyA. paNa sAMje e ziSya vandana mATe gayo tyAre gurue kahyuM : "pelAnI joDe tuM zuM zekhI vaghArato'to ? sAMbhaLa, tAruM darda evuM che ke tane mArA vinA eka kSaNa paNa rAkhI zakAya tema nathI. mATe tane mArI joDe rAkhuM chuM. gaMbhIra dardavALA dardIne saghana dAktarI sAravAra heThaLa ja rAkhavo paDene!." chAMDyo sarva vibhAvo ." vibhAvo nathI chUTatA to enuM kAraNa zuM hoI zake ? eka to kAraNa e che ke svarUpa sthitine pAmavAnuM lakSya barobara nathI thayuM. jo lakSya nakkI hoya to tenA ADe AvatA avarodho haTyA vinA rahe ja nahi. pragaTyo pUrana rAga 35 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSyAnusanmAna kevuM che ? lakSyane pAmavAnI jhaMkhanA kevI prabaLa che ? pUjyapAda udayaratnajI mahArAjanI paramAtmadarzananI jhaMkhanA kevI to prabaLa thaI haze ke e jhaMkhanAe zabdadeha dhAraNa karyo tyAre temanA hoThethI zabdo sarI paDyA : 'Apa svarUpa dekhADone Acho, paDado karone prabhujI, pAcho !' kayAM paDado hato ? cetanA kyAreka kyAreka pa2mAM jatI hoya to e paNa paDado che. pUjyapAda udayaratnajI mahArAja ApaNA vatI A kephiyata rajU karI rahyA che e vAta khyAlamAM rahe. have cetanA - anAdinI saMjJAne kAraNe - paramAM kyAreka jatI ja rahe; rAga, dveSa, ahaMkAranI dhArAnuM anusandhAna thaI UThe; tyAre bhakta bIjuM zuM kare ? e raDaze prabhunI AgaLa... 'paDado karone prabhujI, pAcho !' ane rudanane kAraNe UcakAyelI bhAvadazA paramAM nahi jaI zake. ## pUjyapAda udayaratnajI mahArAja zaMkhezvara tIrtha bhaNI AvI rahyA che. zaMkhezvara prabhunI mUrti te vakhate eka bhAIne tyAM. emaNe maMjUSAmAM - peTImAM prabhune rAkhela. pU. udayaratnajI mahArAja e bhAIne tyAM AvyA. hRdayamAM che taDapana : prabhu kyAre maLe ? bIjA bhakto AvatA tyAre e bhAIne kahetA : darzana karAvo ! e bhAI bhAva khAya : hamaNAM nahi. pachI Avajo. hamaNAM mAre nAsto karavAno che... Aje khyAla Avyo ke moTA mahArAja sAheba AvI rahyA che. bhAI to barobara banI-ThanIne taiyAra thayA. paNa udayaratnajI mahArAja to pragaTyo pUrana rAga 36 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIdhA ja prabhuvALI peTI pAse jaIne besI gayA. pelA bhAI to vicAramAM paDyAH peTI para to tALuM mAryuM che ane cAvI mArI pAse che. mahArAja zuM karaze ? pU. udayaratnajI mahArAje parama tAraka zrI zaMkhezvara pArzvanAtha prabhune vinaMtI karI : "deva ! kAM evaDI vAra lAge ? prabhu ! ATale dUrathI ame tamAruM darzana karavA AvyA. ne tame ATalI vAra kAM lagADo ? jaladI darzana Apo ! "koDi kara joDI darabAra Age khaDA, ThAkurA ! cAkarA mAna mAge.." ame tamArA darabAramAM hAtha joDIne beThA chIe ane tame bhAva pUchAvo cho ! jaladI darzana Apo ! ane peTI khUlI gaI. bhaktanI AMkho prabhudarzana vaDe tRpta thaI. chAMDyo sarva vibhAvo che." bhaktanuM lakSyAnusandhAna - svarUpasthitinuM - spaSTa thayuM ke vibhAvo dUra thavA lAgaze. eka padArthano rAga jo ghaNI badhI kSaNo ApaNA upayogane prabhumAMthI dUra kare to ApaNe rAga kema karI zakIe ? eka vepArInuM lakSya dhaMdhAnuM hoya, kamANInuM; to tene khAvA-pIvAnuM paNa gamatuM hotuM nathI. potAno samaya emAM jAyane? lakSyAnusandhAna thaI gayuM. have sAdhya taraphanI gati ja sAdhakane abhipreta che. ane bahu majhAnI vAta to sAdhya bhaNInA mArganI che. mArga paNa eTalo majhAno che ke cAlatAM occhava thaI rahe. pragaTyo pUrana rAga 37 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka sUphI saMta. emaNe eka majhAnuM citra doryuM. prAkRtika dRzyane abhicitrita karatuM e citra khUba suMdara hatuM. saMte e citra samrATane arpaNa karyuM. samrATa paNa citra joIne prabhAvita thaI gayo. eNe 100 sonAmahora saMtane ApI. saMte eka sonAmahora potAnI pAse rAkhI, navvANuM sonAmahora samrATane pAchI ApI. samrATe kAraNa pUchatAM temaNe kahyuM : 'citra cItaratAM eTalo badho Ananda maLyo che ke badhuM ja maLI gayuM che. citre ja mane joituM hatuM te badhuM ApI dIdhuM che. paraMtu ApanuM mAna rAkhavA mATe eka sonAmahora meM svIkArI che.' citra dvArA maLe tenI vAta karatAM, citra cItaratAM maLela Ananda - sAdhanAno Ananda saMtane sarasa lAgyo che. chAMDyo sarva vibhAvo jI'. sAdhanA mArge cAlyA. ahaMkAra kema na chUTyo ? no prema na tUTyo tethI ahaMkAra ogaLyo nahi. 'huno prema gurunA prema karatAM vadhI jAya to sAdhanAno ratha UthalI ja paDe ne ! bhAratIya yogI-paraMparAmAM ziSya mATe eka vizeSaNa vaparAya che? gurumukhI. sadguru tarapha ja jeno cahero - jenuM hRdaya prasthApita thayela hoya te ziSya. sUrajamukhInA phUla jevo ziSya. sUrajamukhInuM phUla sUraja Uge tyArathI sUrya Athame tyAM sudhI enA tarapha ja mukha rAkhyA kare che ane sUrya Athame tyAre e mUrajhAI jAya pragaTyo pUrana rAga Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSyane mATe AcArAMga sUtra eka vizeSaNa Ape cheH taddiIe. guru-draSTika. sadguru tarapha ja enI mITa maMDAyelI hoya... ane ziSya bane 'tammuttIe.' gurumaya. tanmaya. - ane, guru bahAra gayA hoya, ziSyane - A ziSyane lIdhA vinA - to ziSya zuM kare ? te hoya 'paMtha-nijhjhAI.' sadguru je mArgethI AvanAra che, te mArgane jonAra hoya. jethI sadguru Ave e ja kSaNe te Ubho thaI sadgurunI bhakti karI zake. to, ziSya mATe gurumukhI vizeSaNa eka pyArA vizeSaNa tarIke bhAratIya paraMparA vApare che. ane manamukhI vizeSaNa ziSya mATe kharAba vizeSaNa kahevAya che. potAnI icchA pramANe cAlanAro mananA kahyA pramANe vartanAro te manamukhI. -- ON "Atamazakti sakala pragaTa karI...' sAdhaka Atmazaktine pragaTa kare che. vibhAvo jema jema haTyA, tema tema AtmasUryano prakAza cidAkAzamAM relAvA lAgyo, phelAvA lAgyo. prabhunI AtmazaktinA prakaTIkaraNanI vAta varNavatAM stabakamAM parama asaMyoga, ayogitva Adi zaktionI - guNonI vAta karAI che. parama asaMyoga teramA guNaThANe. sAdhakAvasthAmAM ApaNI pAse haze asaMyoga. sUtra AvI rIte khUle che sAdhaka mATe H 52-asaMyoga barobara parama-saMyoga. cetanAmAMthI 52 chUTe to ja paramanI padharAmaNI tyAM thAyane ! pUjya devacandrajI mahArAje paramatAraka zrI RSabhadeva prabhunA stavanamAM kahyuM : 'prIti anaMtI para thakI, je toDe ho te joDe eha.' toDa-joDanI vAta thaIne ! paranI prIta tUTI, svanI prIta - paramanI prIta sAthe tame joDAyA. pragaTyo pUrana rAga 39 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarU2, mArga e haze ke alapajhalapa paramAtma-prItino rasa maLyo; parano rasa chUTI gayo ane pa2mAtma-prItinI pagathAra para ja have cAlavAnuM rahe. paMDite samrATane kahyuM : Apa thoDo samaya mane Apo. bhAgavata-kathA huM Apane saMbhaLAvuM. samrATe hA pADI. paMDite kathAnuM pArAyaNa zarU karyuM. paNa uddeza eka ja hato. rAjAne khuza karavA. AmAM kathA-2sa kyAMthI Ave ? be divasa kathA sAMbhaLI samrATe kahyuM : Apa thoDI vadhu taiyArI karIne Avo. paMDita potAne ghare gayo. ekAda varSa pachI, vadhu taiyArI karIne te rAjA pAse gayo. rAjA kharekhara pahoMcelo - bhItara Utarela hato. tene kathA sAMbhaLavAnI jarUra nA paDI. paMDitano cahero joIne e samajI gayo ke A mANasa pote ja adhUro che. e mane kayuM jJAna Apaze ? pharI samrATe kahyuM : Apa thoDI vadhu taiyArI karIne Avo. A vakhate paMDita jaMgalamAM Avela eka jhUMpaDImAM gayA. e majhAnA ekAntamAM teo potAnI bhItara UtaryA. apAra zAntino anubhava temane thayo. vicAryuM : rAjAne khuza karavAnI mAre zI AvazyakatA che ? e bhItara ne bhItara UtaratA gayA. have samrATa paMDitanI zodha calAve che. khabara maLatAM samrATa paMDitanI jhUMpaDIe Ave che. paMDitanI AMkho baMdha che. paNa caherA para je zAnti relAI rahI che.... rAjA prabhAvita thayo. tene A ja joItuM hatuM. paMDite AMkho kholI. samrATane joyA. manamAM koI ja bhAva nathI. samrATa kahe che : have kathA saMbhaLAvavA kyAre Avazo ? paMDita maraka maraka hase che. e smitamAM ja javAba samAyelo hatoH huM mArI jAtane adhUrI samajato hato, mATe paranA saMyoganI icchA karato hato. pragaTyo pUrana rAga 40 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aje mane khyAla che ke mArI bhItara ja saMpUrNa AnandanI sthiti bharelI che... have kyAMya javAnuM kAma na rahyuM. samrATa vandana karIne pAcho pharyo. parano asaMyoga eTale paramano saMyoga. svano - svazaktino saMyoga. "Atamazakti sakala pragaTa karI.." adhyAtma gItA'mAM pUjya devacandrajI mahArAja kahe che ke, svano AnaMda jeNe anubhavyo, te paramAM jaI ja kema zake ? toDa-joDanA rastAnI carcA AgaLa thayelI. ahIM joDa-toDanI vAta che. sva sAthe joDAI gayA, para chUTI gayuM. pyArI karI che "adhyAtma gItA'nI : 'svaguNa cittanarase buddhi ghAle, AtmasattA bhaNI je nIhAle; zuddha syAdvAda pada je saMbhAle, paravare teha mati kema vAle ? mana AtmaguNomAM otaprota thayuM. ethI Atmatattvane samyaka rIte nIhALavAnuM thayuM. samyak rIte eTale syAdvAda zailI vaDe. zarIra paryAya che. dravya to AtmA che. paryAya to nazvara che ja. paryAyonI nazvaratAnI anubhUti AtmadravyanI zAzvatInI anubhUti karAve che. ane AvI cetanA potAnA upayogane paramAM kema rahevA de ? paryAyadaSTi pIDAone pele pAra sAdhakane mUkI de. zarIra mAMduM paDe toya ane e "javuM-javuM' karatuM hoya tyAreya sAdhaka mAtra ene joyA karato hoya. parapoTo-phuggo phUTe to temAM navAI zI ? mATIno ghaDo be-pAMca varasa sudhI rahe to navAIne ? phUTe to zI navAI ? ema A mATInuM zarIra khatama thAya; navAI kaI ? pragaTyo pUrana rAga 1 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "Atamazakti sakala pragaTa karI, AsvAdyo nija bhAvo che." potAnI zaktino khyAla Avyo. e pragaTa thavA lAgI ane eno AsvAda anubhavAvA lAgyo. "AsvAdyo nija bhAvo jI." hovApaNAno Ananda. adhyAtmagItA yAda Ave : jJAnanI tIkSNatA caraNa teha, jJAna ekatvatA dhyAna geha, AtmatAdAtmatA pUrNa bhAve, sadA nirmalAnanda saMpUNa pAve... jJAnanI tIkSNatA te cAritra. cAritra eTale udAsIna bhAva. jJAna eTale jJAtAbhAva, jANapaNuM. jema jema jJAtAbhAvamAM udAsInabhAva bhaLe tema jJAtAbhAva tIkSNa bane. udAsInabhAva - nirlepadazA vadhatI jAya tema jANavAnuM thayA kare paNa jANavAne kAraNe rAga, dveSa, ahaMkAra na chalakAya. to, jJAtAbhAvanI tIkSNatA te udAsIna bhAva. "jJAnanI tIkSNatA caraNa teha.' have bIjI majhAnI vAta : dhyAna dazAmAM zuM thAya che? 'jJAna ekattA dhyAna geha. dhyAnanA gharamAM jJAna ekAkAra dazAne pAme che. dhAro ke AtmanA svarUpanuM tame jJAna - zabdomAM - prApta karyuM. tevA grantho vAMcyA ke ucca kakSAnA jJAnIone tame sAMbhaLyA. paNa jyAM sudhI tamane anubhUti te svarUpanI - AchIsI jhalaka rUpe paNa - na maLe to zabdajJAna tamArAthI aLaguM ja rahe che. kAraNa ke na to zabda tamAruM svarUpa che, na vicAro tamAruM svarUpa che. tame enA dvArA AtmAne kaI rIte anubhavI zako? kaThopaniSad kahe che : "nAyamAtmA pravane namyo, ne medhayA na dunA kRtena." AtmA na pravacana vaDe maLe, na buddhi vaDe, na ghaNA zruta vaDe te maLe. pragaTyo pUrana rAga Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra prakaraNanA anubhavASTakamAM pUjya mahopAdhyAya zrI yazovijaya mahArAja pUche che H nirdendra AtmasvarUpanI anubhUti tenA svarUpane vAMcavAthI, sAMbhaLavAthI ke vicAravAthI zI rIte thaI zake ?pa : prazna thAya ke to zuM zAstra niSprayojana che ? nA, zAstra dvArA ja AgaLa vadhI zakAze. paNa e zAstrane anubhUtivAna puruSanAM caraNomAM besIne ghUMTavuM paDaze. bahu pyArA zabdo tyAM AvyA : saMpUrNa zabdabrahmane zAstradRSTi vaDe meLavIne sAdhaka svasaMvedya parama brahmane anubhava vaDe pAme che.6-7 zAstradRSTi vaDe granthane meLavavo eTale zrIgurunAM caraNomAM samarpita thaIne grantha meLavavo. zabdo tamArA ane zabdo sadgurunA... bahu moTo taphAvata che. tamArA zabdo vikalponA mahelane caNavA mATe IMTo jevA che. sadgurunA zabdo vikalponA mahelane toDanAra ghaNa che. 'jJAna ekatvatA dhyAna geha'. dhyAna dazAmAM - anubhUtinI kSaNomAM jJAna vAstavika rUpe pariName che. zAstra pahelAM vAMcI laIe. kadAca enA iMgitano khyAla paNa na Ave. jyAre anubhUti thAya tyAre khyAla Ave ke A zabdano A artha hato. dhyAnadazAmAM AtmA joDe tAdAtmya anubhavAya che. 'AtmatAdAtmyatA pUrNa bhAve, tadA nirmalAnanda saMpUrNa pAve...' AtmasvarUpa have mAtra 5. pazyatu brahma nirdendra, nirdendvAnumatraM vinA | kathaM lipimayI dRSTirvADmayI vA manomayI / / 6. adhigatyAkhilaM zabdabrahma zAstradRzA muniH / svasaMvedyaM paraM brahmAnubhavenAdhigacchati / / 7. paramAtmapaMviM. zyo. 4 pragaTyo pUrana rAga 43 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANakArInA kSetra pUratuM sImita na rahyuM. te anubhUtinA pradeza sudhI laMbAyuM. ane e AtmasvarUpano anubhava.. kevo to nirmaLa Ananda bhItara chalaka chalaka chalakAya che ! AsvAdyo nija bhAvo jI." svarUpano AsvAda. nija guNano bhoga. zabdone pele pArano AnaMda hoya che e sthitimAM.. 44 pragaTyo pUrana rAga Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhedAnubhUti Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : AdhArasUtra : * rAjulanArI re sArI mati dharI, avalaMvyA arihaMto jI; uttamasaMge re uttamatA vadhe, sadhe Ananda anaMto jI...2 (rAjImatI mahAsatIe zreSTha buddhi karI ane sarvajJa neminAtha prabhunuM zaraNa svIkAryuM. uttamanA saMga vaDe uttamatA vadhe che ane ananta Ananda prApta thAya che. [rAjImatIjIne paNa kevaLajJAna prApta thayuM ane teo mokSe gayAM.] ) 46 pragaTyo pUrana rAga Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAnI bIjI kaDI amedAnubhUti prabhu joDe pUrNa rAga thavAthI bhaktanA hRdayamAM kevuM to AmUlacUla parivartana sarjAya che tenI vAta mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje paramAtma-stavanAmAM karI che : "pUrana mana saba pUrana dIse, nahi duvidhA ko lAga...." mana pUrNa thaI jAya che. badhuM ja pUrNa, pUrNa dekhAya che. kyAMya apUrNatA lAgatI nathI. paNa e rAga prabhu sAtheno kevo hovo joIe ? kahe che kavi : "mere prabhunuM pragaTyo pUrana rAga. nArada RSi jene parama prema kahe che, zAMDilya RSi jene parA anurakti kahe che te ja A pUrNa rAga. pUrNa rAga ke parama rAgano ahIM e artha dhvanita thAya che ke hRdayanA eka paNa khUNe prabhu sivAyanA koI paNa vyaktitva ke padArtha Adi para rAga na hoya. saMpUrNa hRdaya, saMpUrNa astitva prabhu pratyenA rAgathI evuM to chalakAI gayeluM hoya ke e sivAyanuM bIjuM kaMI ja tyAM rahI na zake. * A pUrNa rAga - bhakti maLe eTale bhaktanI bhAvadazA kevI thAya enI vAta ApaNe jotA hatA : "pUrana mana saba pUranA 1. athAto bhaktiM vyAkhyAsyAmaH / sA tvasmin paramapremarUpA / amRtasvarUpa | -nArada bhakti sUtra 1,2,3 2. sI parADanurarUirIzvare ! -zAMDilya bhakti sUtra. 3. tasmin ananyatA tadvirodhiSUdAsInatA ca / kanyAzrayALAM tyA/: ananyatA I -nArada bhaktisUtra. 9, 10. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIse...' have adhUraponI phariyAda badhI ja gai. prabhu ! teM mArI duniyA AkhI badalI ApI. have to comera basa Ananda ja chalakAto najare paDe che. bhaktino prathama anubhava thayo ane huM stabdha banI gayo : zuM AvuM paNa thaI zake che ! are, A to kalpanAtIta.... AMkhonA naMbara ghaNA badhA hoya evo dardI DaoNkTara pAse jAya ane DaoNkTara enI AMkhe ene yogya naMbaranA kAca mUke tyAre ! sAmenuM pATiyuM, je sAva akSaro vinAnuM, sapATa lAgatuM hatuM; have keTalI spaSTatAthI jhINAmAM jhINA akSaro vAMcI zakAya che. mane paNa, prabhu! Avo anubhava thayo. AkhI sRSTi mane badalAyelI lAgI. teM navI diSTa ApIne, prabhu ! huM stabdha banyo. akalpita ghaTanA acAnaka ghaTI paDe tyAre avAk banI javAya tema huM avAk banyo. bhakti pragADha rIte maLI tyAre sahuthI pahelo anubhava hato parama Anandano. AMkho varasavA lAgI. astitva AnandanA raMge raMgAI gayuM.TM paNa pachI tarata thayuM ke Avo pracaMDa anubhava zuM kharekhara mane thayo che ? eka stabdhatAnI lAgaNIe mane gherI lIdho. paNa pachI sadgurue mArI bhaktine pramANita karI ane kahyuM ke bhaktiprAptino pahelo anubhava Avo ja hoya che tyAre pharI AnandanA divya pravAhamAM vegathI huM taravA lAgyo. ane AnandapUrNa mArA svarUpanI AMzika jhalaka meLavI huM AtmaramaNazIla banyo. tAro AbhArI chuM, prabhu ! N pUrNa rAganI eka divya anubhUtinI carcA uparokta stavanAmAM thaI che : dhyAtA dhyeya bhaye dou ekahu, miTyo bheda ko bhAga; kUla vidArI cale jaba saritA, taba nahi rahata taDAga...' 4. yag jJAtvA matto mati, stavyo mati, AtmArAmAM mati | -nArada bhakti sUtra, 6. pragaTyo pUrana rAga 48 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrNa rAganI, bhaktinI A bhUmikAe dhyAtAnI cetanA dhyeyamAM vilIna thavA lAge che. vilInIkaraNanI A prakriyAno IzAro paramatAraka zrI zItalanAtha prabhunI stavanAmAM maho. yazovijayajI mahArAje A rIte Apyo che: "jyoti se jyota milata jaba dhyAve, hovata nahi taba nyArA..." sarasa vAta kahevAI. "jyoti se jyota milata jaba dhyAve...' jyotirmaya paramAtmAnuM dhyAna kaI rIte thaze ? zabda paudgalika ghaTanA che, vicAro paNa paudgalika ghaTanA che. paudgalika ghaTanA eTale ajayotirmaya ghaTanA. anubhUti te ja jyotirmaya ghaTanA. ananta jJAnamaya paramAtmA. temanA jJAnaguNanuM zAbdika stavana nahi, mAnasika anuprekSA nahi; bhItara e jJAnanI anubhUti. vItarAgatA sahitanuM jJAna prabhunI pAse che. sAdhaka evA jJAnane meLavavA - anubhavavA icchaze, jemAM rAga, dveSa, ahaMkAranI mAtrA bahu ja ochI hoya. eTale ke sAdhaka potAnA jJAnane jyotirmaya banAvavA yataze. ane e kSaNomAM enI pAradarzI, nirmaLa cetanA dhyeyamAM vilIna thaze ema kaho, athavA to ema kaho ke e nirmaLa cetanAmAM prabhu-guNanuM pratibimbana paDaze. dhyAtA dhyeya bhaye dou ekahu, miTyo bheda ko bhAga; kUla vidArI cale jaba saritA, taba nahi rahata taDAga..." dhyAtA ane dhyeya beu thayA eka. have kyAM bheda rahyo ? udAharaNa Ape cheH kAMThAne (baMdhane) toDIne nadI jyAre relAya, phelAya tyAre sarovara kyAM rahyuM ? pahelAM sarovara alaga hatuM, kAMThA alaga hatA. have badhuM thayuM ekAkAra. A ekAkAratAnI anubhUtinI pRSThabhU para bIjI kaDI Ave che : rAjulanArI re sArI mati dharI, avalaMDyA arihaMto jI, uttamasaMge re uttamatA vadhe, sadhe Ananda ananho jI...ra. pragaTyo pUrana rAga 49 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'rAjulanArI re tArI mati dharI..' sArI mati. zreSTha baddhi, buddhi zreSTha kyAre bane ? medhA ke prajJAnI bhUmikAne e kyAre sparze ? jyAre paramAtmAne potAnI bhItara dhArI rAkhe. bhagavadgItAmAM zrIkRSNa arjunane kahe che : mayyeva mana Adhatsva, mayi buddhiM nivezaya / nivasiSyasi mayyeva, ataH UrdhvaM na saMzayaH / / bhakta prabhumAM ja mana ane buddhine rAkhe to bhaktano vAsa prabhunA hRdayamAM ja che. uttarAdhyayana sUtramAM prabhue kahyuM : 'sohI ujjuabhUassa, dhammo suddhassa ciTThai...' A sUtronA mukta anuvAda paNa Avo ja thaze : 'nirmaLa hRdayamAM mAro vAsa che." keTalI majhAnI vAta ! manane nirmaLa banAvavuM Ama agharuM kahevAya. paNa manane prabhumAM joDI devuM agharuM kyAM che ? ane mana prabhumAM lIna thayuM eTale nirmaLa ! eTale ke manane nirmaLa paNa prabhu banAve ane e nirmaLa manamAM prabhu vAsa paNa karI de. majhA ja majhA chene ! arjunanuM mukha jotAM zrIkRSNane lAge che ke arjunanI ATalI taiyArI nathI. ziSyanuM samarpaNa to adbhuta rahetuM ja hoya che. paNa gurunI udAratA paNa kevI ! zrIkRSNa eka pagathiyuM nIce Utare che : atha cittaM samAdhAtuM, na zaknoSi mayi sthiram / abhyAsayogena tato, mAmicchAptuM dhanaJjaya / / 50 pragaTayo pUrana rAga Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuM kadAca cittane prabhumAM na mUkI zake to tenA mATeno abhyAsa kara! cittadhairyanA abhyAsa mATe pataMjali RSie be caraNo ApyAM che : vairAgya, abhyAsa. prabhu sivAyanAM tattvo - aparama tattvo viSe anAsthA, azraddhA te vairAgya. ane parama tattvanI bAjue javA mATe vega pakaDavo te che abhyAsa. vairAgya ane abhyAsa dvArA cittadhairya. ane sthira cittamAM prabhu ! arjunanA caherAne jotAM zrIkRSNane lAgyuM ke A mArge javAnI paNa taiyArI tenI nathI. tyAre zrIkRSNa kahe che : gAleDaAsamarthosi, marmaparamo bhava | madarthamapi karmANi, kurvan siddhimavApsyasi / / tuM cittadhairyano abhyAsa na karI zake to meM kahela sAdhanA - veyAvacca, bhakti AdinI - kara. meM kahela sAdhanA karIne paNa tuM siddhine pAmIza. veyAvacca muninI, paNa AjJA prabhunI. eTale veyAvacca kArya to prabhunuM ja thayuM : "mavartham'. svAdhyAya granthano, paNa prabhunA pyArA zabdonuM, e adhyayana che eTale svAdhyAya paNa prabhukRtya thayuM.... buddhi prabhu sAthe joDAya eTale zreSTha bane. A ja sandarbhamAM zrIkRSNa arjunane kahe che : "Ama vuddhiyo te." je buddhi dvArA prabhu sAthe joDAI zakAya te buddhiyoga tane huM ApuM chuM. mahAsatI rAjImatIjI pAse AvI buddhi hatI ja. ane tethI temaNe neminAtha paramAtmAnuM zaraNuM svIkAryuM. "rAjulanArI re tArI mati dharI, avalaMkhyA arihaMto jI." pragaTyo pUrana rAga Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjImatIjIe prabhune kevI rIte avalaMbelA ? pUjya AnandaghanajI mahArAja paramatAraka zrI neminAtha bhagavAnanI stavanAmAM A vAtane samajAve che : trividha yoga dharI Adaryo re, neminAtha bharatAra; dhAraNa poSaNa tAraNo re, navasara mugatAhAra..... 16 rAjImatIjI kahe che : mana, vacana ane kAyA vaDe meM prabhu neminAthane svAmI tarIke svIkAryA che. navasarA motInA hAranI peThe meM mArA hRdayamAM temane dhArI rAkhyA che. teo ja mArA AzrayadAtA, ane mArI guNasRSTinA poSaka che ane temanI kRpAthI ja (temaNe Apela jJAna, darzana, kriyA vaDe karmakSaya karIne) bhavasAgarane pele pAra huM pahoMcIza. dhAraNa poSaNa tAraNo re, navasara mugatAhAra.." prabhune muktAhAra peThe hRdayamAM dhAraNa karavAnuM kAma bhaktanuM. bhaktane Azraya ApavAnuM, poSavAnuM, tAravAnuM kAma prabhunuM. A vAtane camatkRtino puTa ApI "kalyANa mandira stotramAM mahAna siddhasena divAkarajI kahe che : tvaM tArako jina! kathaM bhavinAM ta eva, tvAmudvahanti hRdayena yaduttarantaH / yadvA dRtistarati yajjalameSanUnamantargatasya marutaH sa kilAnubhAvaH / / A ja vAtane pUjya padmavijaya mahArAja paramatAraka zrI supArzvanAtha prabhunI stavanAmAM laIne AvyA che : pragaTyo pUrana rAga Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAranAro tuM hi kima prabhu, hRdayamAM dharI loka re; bhavasamudramAM tuM ja tAre, e tuja abhidhA phoka re.... nIramAM kRti dekhI taratI, jANIyuM meM svAma re; te anila anubhAva jima tima, bhavika tAhare nAma re... prabhu ! tuM tAranAra kaI rIte ? tane hRdayamAM dhAraNa karIne loko tare che; to tame emane tArela zI rIte kahevAya ? javAba pote ja Ape che H dariyA-kAMThe meM mazaka(kRti)ne taratI joI. ko'kane pUchyuM : A mazaka tare che kaI rIte ? DUbI kema jatI nathI ? pelAe kahyuM : mazakamAM havA bharelI che mATe tare che. havA na hoya to te na tare, DUbI jAya... kavi kahe che : A pratyuttarathI mane potAne javAba maLI gayo. mazakamAM havA hoya che ane e tare che, mATe haMvA mazakane tAre che ema kahevAya; e rIte prabhune, prabhunA nAma smaraNane hRdayamAM dhAraNa karIne bhakto tare che mATe prabhue ja tAryA kahevAyane ! 'dhAraNa poSaNa tAraNo re...' ekavAra brAhmaNavADA tIrtha (rAjasthAna)mAM pUjyapAda sAdhanAmanISI paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI mahArAja sAheba, pUjyapAda adhyAtmayogI AcArya bhagavaMta zrImad vijaya kalApUrNasUrIzvarajI mahArAja sAheba tathA pUjyapAda virya munirAja zrI jambavijayajI mahArAja sAheba maLelA. ApaNA yuganA traNe diggaja sAdhanAcAryo. pravacanamAM eka bhakte pUchyuM ke prabhu kaI rIte bhaktane UMcake che ? tyAre pUjyapAda paMnyAsajI bhagavaMte pUjyapAda AnandaghanajI mahArAjanI nemijina stavanAnI A kaDI uddhRta karelI : 'dhAraNa poSaNa tAraNo re...' prabhu dhAraka che. durgatimAM jatA ApaNane rokanAra teo ja che. 'ItanI bhUmi prabhu tuma hI ANyo...' prabhu poSaka ane tAraka che. guNothI ApaNane prabhu puSTa kare. bhavasAgarane pele pAra prabhu ApaNane laI jAya. pragaTyo pUrana rAga 53 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA yuganA bahu ja moTA gajAnA e bhaktiyogAcAryane e vakhate jemaNe sAMbhaLelA e bhakta mane kaheluM : zI temanI vANImAM hatI anubhUtinI divyajhalaka ! prabhune anubhavyA hoya tevuM ja vyaktitva A rIte vAta karI zake. kAza ! ApaNane e vANI sAMbhaLavA maLI hota to...! dhAraNa poSaNa tAraNo re.." bhakta prabhune hRdayamAM dhAraNa kare. prabhu Azraya ApavAnuM, poSavAnuM ane tAravAnuM kAma kare. paNa zuM kharekhara prabhune hRdayamAM dhAraNa karavAnuM kArya bhaktane phALe jAya che ? mahopAdhyAya zrI yazovijaya mahArAjano javAba nakAramAM che. prabhu para bhaktane bhakti UpajI (mere prabhu se pragaTyo pUrana rAga), evuM vidhAna karyA pachI emaNe kaheluM che : "jinaguNa candrakiraNa suM UmaTyo, sahaja samudra atAga." prabhunA guNo rUpI candra-kiraNo vaDe bhItarano - bhaktahRdayano bhAvasamudra, sahaja samudra UmaTyo. eTale ke prabhu pratyeno prema paNa prabhunA guNoe karAvyo. to, A rIte prabhune hRdayamAM dhAraNa karavAnuM kAma paNa prabhunA guNo vaDe thayuM. prabhunA guNo evA gamI gayA ke prabhu sivAya bIjuM kaMI game nahi. mAtra prabhu ja game... prabhu hRdayamAM AvI gayA ! dhAraNa". prabhu Azraya Ape. azubhamAM vibhAvomAM satata jaI rahelA manane evI eka AdhArabhUmi prabhu Ape ke have azubhamAM javAnuM baMdha thaI jAya. rAjImatijIne have aprazasta rAganI bhUmi tarapha javAnuM aTakI gayuM. pragaTyo pUrana rAga 54 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubhanI - guNarAganI/prazastarAganI eka AdhArazilA temane maLI. ApaNane darekane paNa A bhUmikA maLe. poSaNa". zubha bhAvanI dhArAmAM lAvyA pachI prabhu emAM vega lAve che. zubhamAM Avela vega te ja poSaNa. ahIM vegano artha che utsAha. yAda Ave pUjya AnandaghanajI mahArAja : "doDatA doDatA doDatA doDiyo, jetI mananI re. doDa...." mananA vege - utsAha vaDe sAdhanA mArge doDavAnuM. zuM thAya che ahIM ? thoDIka sAdhanA thAya che ane hRdayamAM evo Ananda chalakAya che ke e Ananda sAdhanAmArgamAM AgaLa javAnA utsAhane vadhArI mUke che. yAda Ave ApaNA yuganA sAdhaka-zreSTha zrI RSabhadAsajI. sAdhanAnA divya Anandane varNavatAM temaNe kahela ke eka "khamAsamaNa" ApuM chuM ane evo to Ananda bhItara chalakAya che ke hRdayanuM nAjuka tanna e AnandanA Avegane sahI zakaze ke kema enI vimAsaNa thAya. poSaNa. zubhamAM Avela vega... A vega zuddhamAM javAnuM kAraNa banI rahe che. tAraNo'. prabhu zubhamAM vega ApIne sAdhakane zuddhamAM laI jAya. zuddha. svaguNAnubhUti. zukaladhyAnanI dhArA. ane bhavasAgarane tarI javAno. pragaTyo pUrava rAga 55 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha eTale svaguNAnubhUti ane zubha eTale svaguNAnubhUtinAM sAdhano. svAdhyAya Adi je paNa avalaMbano vaDe nija guNa bhaNI jaI zakAya te zubhanI koTimAM Avaze. svAdhyAya dvArA AvatuM dhyAna zuddhanI koTimAM che. prabhue tIrtha sthApyuM. AkhI vyavasthA ApaNane ApI. e dvArA azubhamAM na jatAM zubhanI bhUmikA para Azraya maLI zakyo (dhAraNa), prabhuzAsananI bhinna bhinna sAdhanAo karatAM te sAdhanAnA AnaMda mANyo ane e dvArA sAdhanAmAM vega Avyo (poSaNa). ane e sAdhanAno vega svaguNAnubhUtimAM pariNamyo (tAraNo re). rAjImatijInI sAdhanAyAtrAmAM rAgadazAnuM zithila thavuM ane vairAgyanI dhArA para caDhI vItarAgatA bhaNI javAnuM kevI rIte thayuM e pUjyapAda AnandaghanajI mahArAje zrI nemi jina stavanAnI caudamI kaDIthI varNavyuM che. mahAsatIjInI rAgadazA tattvacintana dvArA dUra thaI che. "dhAraNa.' mohadazA dharI bhAvanA re, citta lahe tattvavicAra; vItarAgatA AdarI re, prANanAtha niradhAra...14. atyAra sudhI mohadazA dharIne vicAreluM. have cittamAM tAttvika khyAla Upaje che. ane tyAre khyAla Ave che ke prabhu to vItarAga dazA pAmI cUkyA che. ghammaravaloNuM cAle che mahAsatI rAjImatIjInA hRdayamAM : sevaka paNa te Adare re, to rahe sevaka mAma; 56 pragaTayo pUrana rAga Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azaya sAthe cAlIe re, ehi ja rUDuM kAma...15. svAmI jo vItarAga dazAne pAmI cUkyA che, to mAre paNa e patha para javuM joIe. svAmInA Azaya, bhAva sAthe kadama kadama milAvIne cAlavuM e ja to sevakanuM kArya che. A vicAra mahAsatIjIne virAganI dIkSA Ape che. "poSaNa.' A tattvacintana samarpaNanI bhUmikA para jAya che ane tyAre mahAsatIjInA hRdayamAM je bhAvo UchaLyA tene mahAkavie zabdabaddha karyA : trividha yoga dharI Adaryo re, neminAtha bharatAra; dhAraNa poSaNa tAraNo re, navasara mugatAhAra...16. prabhune muktAhAranI jema hRdayamAM dhAravAnuM, padharAvavAnuM kArya mahAsatIjIe karyuM ane mana-vacana-kAyAnA e samarpaNa dvArA prabhu taraphathI dhAraNa, poSaNa, tAraNa maLyAM. rAgadazAmAMthI zubhamAM javAnuM, zubhamAM vega lAvavAnuM ane zubhane zuddhamAM palaTAvavAnuM kArya prabhuprasAda rUpe maLyuM mahAsatIjIne. rAjulanArI re tArI mati dharI, avalaMkhyA arihanto che.' sArI mati eTale medhA, prajJA. ahaMkAra sAthe joDAyelI vicArasaraNI te buddhi. zraddhA sAthe joDAyeluM cintana te medhA. rAjImatijInI medhAe prabhunAM caraNe emane samarpita karyA. ane e samarpaNa thayuM. have bAkI zuM rahyuM ? "uttamasaMge re uttamatA vadhe, sadhe Ananda ananto che." pragaTyo pUrana rAga pa0 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM saMgano artha che samarpita ane eTale ja nirmaLa cittavRttinI pRSThabhU para paDela prabhuguNonuM pratibimba. samarpaNanI bhUmikA manane darpaNa jevuM nirmaLa banAve che. samarpaNa AvyuM. vikalpo gayA. mananI sapATI svaccha. tyAM paDe prabhuguNanuM pratibimbana. uttamasaMge re uttamatA vadhe, sadhe Anada ananho jI...' samarpaNanI bhUmikA AvI. paramAtmAnI vItarAga dazA gamI gaI. enuM pratibimbana bhItara paDyuM. rAgadazA chuM! zubhamAMthI zuddha bhaNInI yAtrA zarU thaI. ane nija svarUpanI prApti . thaI. Ananda ja Ananda. 'uttamasaMge." Adya zaMkarAcArye satsaMga kaI rIte jIvanmukta dazA tarapha dorI jAya che enI vAta karI che : satsaGgatve niHsaGgatvam / niHsaGgatve nirmohatvam / nirmohatve nizcalatattvam / nizcalatattve jiivnmuktiH| paheluM caraNa : satsaMgathI asaMga dazA. saMtono saMga jema gamaze, tema padArthono ane vyaktiono saMga chUTaze. anivAryapaNe karavo paDe eTalo saMga thayA kare, paNa emAM rasavRtti na hoya. dehamAM rahevA chatAM dehAdhyAsa paNa nahi hoya ne ! uttarAdhyayana sUtre kahyuM che : "sid sidahiM, tosapordi vimue fmag'. jyAM jyAM sneha thaI zake tema hoya tyAM ane A zramaNanuM sUtra che, jenA dvArA te doSonA samUhathI mukta bane che. 58 pragaTyo pUrana rAga Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharekhara to, snehakara padArtha ke vyakti ke zarIra nathI; snehane karanAra che vyaktinI potAnI galata mAnyatA. thoDuMka vicArIe. vyakti sneha zA mATe kare che ? eTalA mATe ke enAthI potAne sukha maLaze tema e mAne che. hakIkatamAM sukha padArthomAM ke koI vyaktiomAM che ke tamArI potAnI bhItara che ? atyAre to, tamane tamArI aMdara rahela Anandano paNa anubhava nathI. sukha nAmanI saMghaTanAne tame saMyogajanya tarIke mAno cho ane ethI prayAsa karyA karo cho ke AnAthI sukha maLaze ke pelAthI. to, padArtha ke vyaktio snehakara nathI, tamArI mAnyatAmAM sukha ApanAra padArtha tarIke amuka padArtha snehakara tarIke svIkRta thayela che. A mAnyatAne nirAdhAra karavA mATe sUtra AvyuM : "siha sidahiM.' snehakara tattvo sAthe asneha. asaMga eTale bIjAno saMga chUTyo. svanA saMgamAM cAlavAnuM. kavi harSa brahmabhaTTa yAda Ave : ahamanA A phuggAne phoDI to jo, pachI tAra saghaLAM tuM joDI to jo ! ...rajhaLapATa choDI, palAMThI lagAvI, khIlo kyAMka bhItara tuM khoDI to jo ! pahelAM parama mauna tuM sAdhaje mana, pachI A badhA zabda choDI to jo ! bIjA eka kAvyamAM A ja kavie potAnI sAthenI potAnI mulAkAtane A rIte varNavI che : ekalo huM kyAM kadIye houM chuM ? huM haMmezAM mArI sAthe houM chuM. pragaTayo pUrava rAga 59 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maunanI mahephila anerI hoya che, huM ja zAyara, huM ja zrotA houM chuM. ...nAdarUpe huM pragaTato houM chuM, huM ja vINA, tAra paNa huM houM chuM. DUbavA-taravA vize kyAM bheda che ? huM ja hoDI, huM samaMdara houM chuM.. satsaMgathI asaMga dazA. sajjanono saMga eTale guNono saMga. ethI potAnI bhItara rahela . guNono khyAla Ave. ane saMga thAya. bIjAnI sAthe rahevuM te saMgadazA. potAnA guNonA saMgamAM rahevuM te asaMga dazA. bIjuM caraNa : "ni:satve nitvam'. saMga nathI, to moha kyAMthI thaze ? zeno thaze ? tame cho tamArA guNonA AsvAdamAM. ahIM che Ananda ja Ananda. moha eTale zuM ? padArtho ke vyaktio AdinA saMga vaDe UpajelI sukha-duHkhanI kalpanAo, vikalpo. nirmoha dazAmAM nirvikalpatAnI pRSThabhU para tame tamArA Anandane hAthavago karavAnI yAtrA prAraMbho cho. kama se kama, vikalpo sAva nakAmA che, Avo svIkAra bhItara thAya to e yAtrAnuM prAraMbhabindu banI zake. kAMTAthI kAMTo nIkaLe e rIte vikalpothI vikalpo nIkaLI zake. vikalpo nakAmA che' A paNa eka vikalpa ja che, paNa e vikalpa jo sudaDha haze to e bIjA vikalpone kADhI zakaze ane pachI e poteya jato raheze. kAMTAne kADhyA pachI potAnA hAthamAM kAMTo rAkhIne koI pharatuM nathI. A kAMTo sAdhana hatuM, pelA kAMTAne kADhavA mATe. sAdhya maLI gayuM. have sAdhana jatuM raheze. 60 pragaTyo pUrana rAga Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA pakSe evuM bane ke vikalpo jAya nahi. manane Teva paDelI che, eTale vikalpo AvyA kare; paNa aNagamatA mahemAnanI peThe enI noMdha na levAya evuM to banI zake ja. tame cho cidAkAzamAM. vikalpo che cittAkAzamAM. e hoya toya tamane zuM ? tame tamArA cidAkAzamAM rahone ! mULa to, vicAro joDenI sAMThagAMTha ApaNane naDe cheH mArA vicAro. vicArone lAgeluM A vizeSaNa (mArA) kheravI nAkho. have juo, vicAro naDe che ? trIjuM caraNa : nirmohalve nizcalatattvam... asaMga ane amoha pachInI bhUmikA che sva-rUpanI anubhUti. 'nirmohatve nizcalatattvam.' paramAM 'huM'paNAnI buddhi hatI, e ja to avarodhaka hatI. e gaI eTale have svarUpamAM ja sthiti. nizcalatattva. caitanyadazA. eno sparza. pUjya AnandaghanajI mahArAjanA gAnamAM ApaNeya sAda pUrAvIe : 'aba hama amara bhaye, na mareMge...' " 'maryo anantakAla te prANI, so hama kAla hareMge...' je kALe zarIranAM parivartano dvArA maraNazIlatAno AbhAsa karAvela, e kALane ja ravAnA karI daIzuM ! have mRtyu kyAM che ? 'nainaM chindranti zastrALi, nainaM vRti pAva.....' zastro ene chedI na zake. agni ene prajALI na zake. 'na hanyate haiMcamAne zarIre...' kavi rAjendra zAha e caitanya tattvanuM milana thatAM bhItara racAtI sthitino aMdAja Ape che : raDha jenI antare `rahI, enuM thatAM milana; leza abhAva kyAMya nA, pragaTyo pUrana rAga 61 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuM ya rahe na mana; tuM e ja teja, e ja maMtra, e ja eka oma... cothe caraNa : "nizcattatattva nIvanmuki' huM dehamAM rahevA chatAM deha nathI, asImamAM phelAyela caitanya chuM A bhAva jIvanmukta dazAne Ape che. sazarIra mukti. yAda Ave kavizrI rAjendra zAha : huM ja rahuM vilasI sahu saMga ne, huM ja rahuM avazeSe.... A jIvanmukta dazAnI hRdayaMgama vAta paMcaviMzatikAmAM pUjya , mahopAdhyAya zrI yazovijaya mahArAje karI che : AtmabhAvamAM satata jAgRti, bahirbhAvamAM suSupti, bAhya padArthomAM udAsIna bhAva ane svaguNonI dhArAnI lInatA; jIvanmukta dazA che AvI vaibhavapUrNa "uttamasaMge re uttamatA vadhe, sadhe Ananda ananto jI...' basa, pachI che Ananda ja Ananda. prabhunA guNono AsvAda ekavAra lIdhA pachI bIjuM badhuM khAruM, tuccha lAgavA mAMDe che. mIrAM kahe che : "yA bina jaga saba khAro lAge." mahopAdhyAya yazovijaya mahArAja yAda Ave : vAsita hai jinaguNa muja dilakuM, jaiso surata bAga; aura vAsanA lage na tAke, jasa kahe tU baDabhAga. mArA hRdayane prabhunA guNoe e hade vAsita, prabhAvita karyA che ke e hRdayamAM bIjA kazA vaDe prabhAvitatA thaI zake tema nathI. 'uttamasaMge re uttamatA vadhe, sadha Ananda ananto jI.." pragaTyo pUrana rAga Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuma miTo to milanA hoya ! Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] : AdhArasUtra : ' dharma adharma AkAza acetanA, te vijAti agrAhyojI; pugala grahave re karmakalaMkatA, vAdhe bAdhaka bAhyo jI.3. [rAjImatijI vicAre che ke paMcAstikAyamaya A lokamAM dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAstikAya vijAtIya (jaDa) che ane agrAhya che. te dravyo apariNAmI che, koInAmAM bhaLI zakatA nathI (pariNamana karatA nathI) tethI mAre temanuM kAma nathI. pudgalAstikAya paNa jaDa ja che, paNa enI sAthe (zarIrarUpa pudgala, AhAranA pudgala dravyo, bhASA mATenA pudgala dravyo) jIvane lAMbA samayathI saMbaMdha che, ethI ane te cala ane pariNAmI hovAthI tene grahaNa karI zakAya che; paraMtu pudgalamAM rAga, dveSa karavAthI, zubha, azubha karmarUpa pudgala dravyonA grahaNathI AtmA kalaMkita bane che. ane pariNAme, parakartRtva, svaguNaavarodhakatA Adi bAdhaka bAhya bhAvo vadhe che. mATe enI joDe paNa mAre saMbaMdha nathI karavo. (pAMcamA jIvAstikAya aMge AgaLanI kaDImAM vicAraNA Ave che.)] 64 pragaTyo pUrana rAga Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - stavanAnI trIjI kaDI i tuma miTo to milanA hoya! paMcAstikAyamaya che A loka : dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, pagalAstikAya ane jIvAstikAya. A pAMca dravya sapradeza che, eTale astikAya kahevAya che. kALa dravya apradeza che. kula dravya che, astikAya pAMca. sAdhanAnA sandarbhamAM kALane joIe tyAre ApaNI paraMparAno mUlyavAna zabda yAda AveH vartamAna yoga. munirAja vahorIne upAzraya bhaNI jatA hoya ane koI zrAvaka bhaktithI kahe ke, sAhebajI ! mAre tyAM padhArI ! mane lAbha Apo ! tyAre munirAja kaheze : vartamAna yoga. eTale ke mane mAtra vartamAna kSaNa joDe saMbaMdha che. huM thoDIvAra pachI tamAre tyAM AvIza evuM vacana huM tamane na ApI zakuM. e samaye khapa jevuM lAge to AvI zakuM. khapa jevuM na lAge to na AvuM. sAdhanAnA sandarbhamAM mAtra vartamAna eka kSaNanuM ja mUlya che. atIta kALa gayo, bhaviSya kALa AvavAno che; sAdhaka sAme che mAtra vartamAnanI eka kSaNa. je kSaNane eNe udAsInabhAva vaDe bharI devAnI che. - sAdhanA keTalI to saraLa che ! Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamArI sAme rahela eka miniTane tame udAsInabhAva vaDe bharI do cho tyAre enA pachInI AvanArI miniTa evI ja haze. enA pachInI kSaNa paNa enI phoTokaoNpI jevI ! eka kSaNanI sAdhanA tamArA jIvanane sAdhanAnA raMge raMgI de. mahopAdhyAya zrI yazovijaya mahArAja sAdhanA dvArA potAmAM UtaravAnI eka mohaka paddhati batAve che : sahaja zakti ora bhakti suguru kI, jo citta joga jagAve; guNa paryAya dravya huM apane, to laya keI lagAve. svadravya, svaguNa ane svaparyAyamAM ja rahevuM che. ekavAra svano Ananda anubhavyA pachI para chUTI jAya che. paNa svAnubhUti meLavavI zI rIte ? majhAno mArga batAvyo : 'sahaja zakti ora bhakti suguru kI, jo citta joga jagAve.." e mATe jarUrI che eka yoga. eka saMbaMdha. sahaja zakti + sadguru bhakti = svamAM laya. sahaja zakti. ApaNI Atmazakti sva tarapha ja kriyAzIla bane tema che. para tarapha to vyakti potAnA vaibhAvika rasane kAraNe laI jAya che. pU. devacandrajI mahArAja "aSTapravacana mAtAnI sakjhAyamAM kahe che : vIrya sahAyI re Atama dharmano, acala sahaja aprayAsojI; te parabhAve sahAyI kema kare, munivara guNa AvAsojI. pragaTyo pUrana rAga 66 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svazakti AtmavIrya, je acala, sahaja ane aprayAsa che te Atmadharmane sahAya karanAra che. sAdhaka te Atmazaktine 52 bhaNI kema laI jaI zake ? aprayAsa zakti. sva tarapha zaktinA jharaNAne vahAvavAmAM koI AyAsa lAgato nathI. zrama kyAM paDaze ? pa2 tarapha javAmAM. sIdhI vAta che : kSamAbhAvamAM tame raho. tamAro manano upayoga svaguNa tarapha gayo. thAka kyAMya che ahIM ? paNa krodha karo to, satata kalAka-be kalAka. jJAnatattuo thAkI jaze. 52 ta2pha javAnuM thayuMne ! NON sahaja zakti. Atmazakti. svayaMsaMsphUrta AtmazaktinuM jharaNuM... matalaba e thayo ke tamAro rasa eka sAdhaka tarIke mAtra ne mAtra sva tarapha javAno hoya. - A rasane jagavavAnuM ane ene cokkasa dizA ApavAnuM kArya sadguru kare che. sAdhaka potAnA hRdayamAM rahela sadguru pratyenI bhaktithI sadgurunA e prasAdane jhIle che. - to, sahaja zakti ane sadguru bhaktino yoga sadhAyo to svamAM svano laya. 'guNa paryAya dravya suM apane, to laya keI lagAve...' svamAM svanA laya mATe parathI pote bhinna che, 52 sAthe potAno tAdAtmya saMbaMdha koI rIte thaI zake tema nathI A cintana dRDha thavuM joIe. mahAsatI rAjImatijIe karela A cintanAne zabdadeha A kaDI Ape che : dharma adharma AkAza acetanA, te vijAti agrAhyo jI; pudgala grahave re karmakalaMkatA, vAdhe bAdhaka bAhyo jI. pragaTyo pUrana rAga 65 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAstikAya (jIvane gati, sthiti ane avakAza-jagyA ApavAmAM sahAyaka) traNe vijAtIya-jaDa che, eTale cetana emanI sAthe kema sambaddha thAya ? vaLI e traNe apariNAmI che. teo koImAM bhaLatA nathI, mATe te agrAhya che. pudgalAstikAya paNa che to jaDa ja; paNa enI sAthe jIvane anAdikAlIna saMbaMdha che. zarIra moTuM pudgala ane e moTA pudgalane TakAvavA nAnA pudgalo-paramANu paMjo. paNa e pugalone - AhAra vagerenI sAmagrI rUpa ke paheravAoDhavAnI sAmagrI rUpa pudgalone - letI vakhate rAga, dveSa thaI jAya to? to karmabandha thaze. eTale, be tAraNa thayAM : (1) AtmA dehavimukta banI siddhazilA para jAya tyAre pudgala dravya joDeno saMbaMdha kAyama mATe gayo. (2) deha che tyAM sudhI khorAka Adi rUpe pudgala dravyo levAnA hoya tyAre anAsakta bhAve sAdhaka le. parapravRtti karatAM rasa chalakAyo to rAgajanya karmabandha thavAno ja. paNa anivArya vaibhAvika pravRtti karatI vakhate rasavRtti na hoya to karmabandhane rokI zakAya. kriyA paramAM. rasa svano. A sandarbhamAM bahumUlya vacana pU. devacandrajI mahArAje "aSTa pravacana mAtAnI sakjhAyamAM ApyuM che : vacanAzrava palaTAvavA, muni sAdhe svAdhyAya saluNA; teha sarvathA gopave, parama mahArasa thAya... traNa caraNo ahIM thayAM : vacanAzrava (azubha), svAdhyAya (zubha), vacana gupti (zuddha). 68 pragaTyo pUrana rAga Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMIka bolavAno vicAra thayo. bolavAnA vicAranA mULamAM - prAkRta jana mATe - saMbhave che A vAta : ahamanA vistAranI. mane koIka prabuddha tarIke jANe. samAjanI svIkRtinI - rekagnAIjezananI - apekSA. eka lokakathA yAda Ave che. jamaNavAra eka zrImaMte yojela. emanI icchA ke jamatI vakhate koI bole nahi to rUpiyA "sI"nuM InAma ApavuM. temaNe jAherAta paNa karelI. paraMtu loko to jamatA jAya ne bolatA jAya. lagabhaga bhojana-samAroha pUro thavA Avyo tyAre cAra bahenapaNIo AvI : nakkI karIne ke InAma laI javuM cAree. emanuM bhojana zarU thayuM. loko lagabhaga vidAya thayA eTale maMDapamAM zAnti chavAvA lAgI. zAnti to anubhavavAnI cIja che. paNa zAnti anubhavIne pahelI bahenapaNI bolI : "kevI zAnti lAge che have ! kevo avAja Avato'to ." thayuM. e to gaI inAmamAMthI. - bIjA naMbaranI bahenapaNIne pahelI para bahu premabhAva. ene A na gamyuM. ene thayuM ke A bolI kema. kharekhara to eNe izArAthI A vAta jaNAvavI joIe. pachI bIjI bolI UThI : "kema bolI ?" khalAsa, bIjInuMya InAma gayuM. trIjIne thayuM ke pahelI to bolI to bolI. bhUlathI bolI gaI; paNa Ane bolavAnI jarUra kyAM hatI ? ATaluM vicAravA chatAM eNIe bolavAnI bhUla karI. e bIjIne kahe : "pelI to bolI to bolI, tuM kema bolI ?' thayuM. AnuM kAma pUruM thayuM. cothIe Takkara jhIlI. eNIe nakkI karyuM ke mAre to bolavuM nathI ja. pelA zeThaneya thayuM ke kadAca A eka bahena InAma laI jaze. dALa-bhAtanAM koLijyAM zarU thayAM. pelA zeThe rU. 'so'nI eka noTa bahAra rAkhI. bIjI badhI mUkI dIdhI khissAmAM. chellAM koLiyAM be-cAra pragaTyo pUrana rAga 69 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAkI hatAM ne, cothI bahenapaNIne thayuM ke A traNe bolI gaI; paNa pote kevI makkama rahI.. pachI - eya Akhare to A ja nAtanI hatIne ! potAnI vAta potAnA manamAM e na rAkhI zakI. e chellA koLiye bolI gaI, eThA moDhe : tame traNe bolyA.... huM kaMI bolI ? bolyuM nahi, boLyuM ! 100 rUpiyAnuM inAma hAthamAM AvatAM AvatAM gayuM. zabdonI pAchaLa che eSaNA : ahamUnA vistAranI. Akhare, sAmAnya manuSyonA kRtitvanI pAchaLa paNa zuM hoya che ? " je vacana ahaMkAra Adi dvArA karmabandha tarapha laI jAya tene kahevAya vacanAzrava. Ane palaTAvavA mATe muni karaze svAdhyAya. vacanAthava palaTAvavA, muni sAthe svAdhyAya..." svAdhyAya. paramAtmAnA pyArA, pyArA zabdonuM ahobhAva pUrvaka vAcana, zravaNa. ahaMkAranuM sthAna ahobhAve lIdhuM. azubhamAMthI zubhanA mukAme yAtrA pahoMcI. have ? bolavAnuM ja baMdha thaI jAya ane sAdhaka svanI anubhUtimAM sarI paDe. zuddhanA pradezanI yAtrA zarU. svAmI rAmakRSNa paramahaMsa kahetA brAhmaNo jamavA bhegA thayA hoya ane patarALAmAM lADu-dALa pIrasAtA hoya tyAre avAja-avAja hoya 70 pragaTyo pUranA rAga Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhojana khaMDamAM. paNa jyAM "hara hara" thAya ane jamavAnuM zarU thAya tyAM avAja kevo ? ema anubhUtinI bhUmikA pahelAM hoya zabdo ja zabdo. paNa anubhUti thaI. have zabdonuM kyAM prayojana che ? sAdhanAno rasa kevA to bhItarI AnandalokamAM sAdhakane praveza ApI zake che! prabhu mahAvIra devanI sAdhanAno eka prasaMga cittane halabalAvI mUke tevo che. prabhu khaMDeramAM birAjamAna che. dhyAna pUrNa thayuM che. te vakhate ko'ke pUchyuM : koNa che aMdara ? prabhu kahe cheH huM bhikSu chuM. te samaye e praznakartAne potAne tyAM rahevAthI aprIti thAya evuM che tema prabhune lAge che to prabhu tyAMthI cAlI nIkaLe che. paNa e vyakti akAraNa gusse thAya che, muMDiyAo kyAMthI nIkaLI paDyA che; evuM kahe to prabhu mAtra sAMbhaLI le. bahu majhAnuM sUtrakhaMDa che : sApa jJA...' AvI vyakti kaSAya karatI hoya ane prabhu dhyAna kare che. potAnuM potAnI bhItara saravuM. kevo to pragADha Ananda tyAM che ! A Anandane AsvAhyA pachI pudgalanI duniyAmAM-parabhAvamAM jaI zakAya kharuM ? pudgala grahave re karmakalaMkatA, vAdhe bAdhaka bAhyo che." jIva svarUpane samyak rIte samajyA pachI saMvara, nirjarAnI bhUmikA para jaze. ajJAna dazAmAM AtmA jyAre svarUpane na samajyo tyAre rAga, dveSa karIne eNe ghaNo karmabandha karyo. A vyakti sArI, A vyakti kharAba; A padArtha sAro, A padArtha kharAba; A mAnyatA vaDe karmabandha thayA ja karyo. pragaTyo pUrana rAga 71 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhue sAdhakane kevI majhAnI jIvanapaddhati ApI ! sAdhu vastro dhAraNa karaze, zarIra che to vastro joIze; paNa e vastra saMyamijIvananI maryAdA mATe ja raheze. dehane e dvArA zaNagAravAnI koI icchA nahi hoya. dazavaikAlika sUtra yAda Ave : 'taMtti saMnamatakhaTTA, dhAti pariniMti Ja...' sadguru sAdhaka para A ja layamAM to kAma kare chene ! bahu majhAnA zlokomAM sadgurunA A kAryane biradAvavAmAM AvyuM che: ye datvA sahajAnandaM, harantIndriyajaM sukham / sevyAste guravaH ziSyai- ranye tyAjyAH pratArakAH / / yathA vahnisamIpasthaM, navanItaM vilIyate / tathA pApaM vilIyeta, sadAcAryasamIpataH / / sadguru Ape che sahaja Ananda. sahaja. akRtrima. padArtho ke vyaktione maLavA dvArA maLato Ananda asahaja che. kAraNa ke e para dvArA janya che. sadguru tamArI potAnI bhItara rahela Ananda joDe tamAro sAkSAtkAra karAve che. tamArI bhItara vahI rahela AnandanA jharaNA sAthe tamane sambaddha karI Ape che. sahajano anya artha che sAthe utpanna thayela. tame jeTalA jUnA cho, eTalo ja jUno tamAro A AnaMda che. paNa rati-atinA pravAhamAM jaIne ApaNe ApaNA A svarUpane bhUlI gayelA. sadguru ApaNane ApaNA e sahaja AnandanI smRti karAve che. ane e smRti e AnandanA sAkSAtkAra bhaNI DhaLe che. sadguru tamArA sahaja AnandanuM smaraNa zI rIte karAve che ? pragaTyo pUrana rAga 72 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakriyA AvI che : bhakta sadguru pAse jAya che : ahobhAvathI bharAIne. ahobhAvapUrNa netra vaDe jyAre bhakta sadgurune nIrakhe che tyAre temanA caherA para rahela divya Anandane te jue che. pUrA astitvamAMthI vahI AvatI Ananda rasanI dhArAne te nIrakhe che. sAnandAzcarya te nihALe che gurumukhane Avo divya Ananda ! ane tyAre sadguru kahe che : beTA ! tArI bhItara paNa Avo ja Ananda paDela che. mAtra te ene pragaTa nathI karyo. bhakta pUchaze ? to ene pragaTa kema karI zakAya ? sadguru kaheze : rAga, dveSa ane ahaMkArane zithila banAvIne te Anandane dhIre dhIre anubhavI zakAya che. ane bhakta pAme che Anandamaya lokane.. ve ratnA sahagAnanda durastIndriyajaM suvam.' tamArA divya Anandano AsvAda karAvIne sadguru indriyajanya sukhone sukhAbhAsa tarIke svIkAratA tamane karI de che. bIjA zlokamAM kahyuM ke jema mAkhaNa AganI pAse vigharAI jAya che, DhIluM thaI jAya che te rIte saddagurunI AbhAmAM pravezatAM tamArI pApavRtti zithila banI jAya che. sadgurunI AbhAne, oNrAne jo jhIlavAnuM banI zake to pApo karavAnI icchA ja vilIna thaI jaze. pariNAme pApo thaze nahi. A rIte, sadguru paudgalika - vaibhAvika dhArAmAMthI uThAvI sAdhakane svabhAvanI dhArAmAM mUke che. ane tyAre sAdhaka nakkI kare che ke have pragaTyo pUrana rAga Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaibhAvika duniyAmAM nathI ja javuM: 'pudgala grahave re karmakalaMkatA, vAdhe bAdhaka bAhyo che." pudgalo sAthe rAga-dveSanA layamAM jo huM joDAIza to karmabandha thaze ane bAkabhAva - parabhAva kartRtva, svaguNarodhakatA ane jJAnAdi guNonI viparItatA - vadhe che, je bAhya che. mAre to mArA Attara svarUpane ja puSTa karavuM che. sadguru ApaNA Attara svarUpa joDe ApaNane kaI rIte sambaddha karI zake che enI majhAnI kephiyata zrI bAbubhAI kaDIvALAe temanA dvArA racita eka padamAM Apela che. padano ughADa A rIte thAya che : "aisA siddasa dio gumaiyA, prabhu se abheda ho jAu meM.." cisa. paramarasa. jene mATe pU. AnandaghanajI mahArAja kahe che : sagarA hoya so bharabhara pIve, nagarA jAye pyAsA...." sagaro. gusamarpita vyaktitva. je pote na rahyo, sadgamAM bhaLI gayo te sagaro. 'vana plasa vana ikvala Tu vana.' A sagarAne pyAlAnA pyAlA bharI cidUsa pIvA maLe che. zuM kare A cidrasa ? paramAtmA sAthe abhedAnubhUti karAve. svaguNanI dhArAmAM eka sAdhaka vahe che, to enI bhItara kSamAguNanuM eka jharaNuM pragaTya... prabhu che kSamAguNanA samandara, sAdhaka che kSamAguNanuM jharaNuM. have jharaNuM samandaramAM maLe, bhaLe... thayo abhedAnubhava. 74 pragaTyo pUrana rAga Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svaguNAnubhUtinI AMzika jhalaka te samyagdarzana. ane eTale ahIM prArthanA thaI saba andhakAra miTA do gurumaiyA, samyagadarzana pAuM meM.. doSono andhakAra chU thaI rahe sadgurunA eka kRpAkaTAkSa ane svaguNAnubhUtino ujAza relAyA kare. jo ke, vAta dhArIe chIe eTalI saraLa nathI. hA, sadgurudevano zaktipAta thaI rahe to e saraLatama ghaTanA che : parama rUpane pichANavuM ane e dvArA potAnI bhItara javuM. sadgurudevane zaktipAta mATe vinati : prabhu svarUpa hai agama agocara, kaho kaise use pAuM meM ? karo kRpA karuNArasa-sindha, mai bAlaka ajJAnI hUM.. paramAtmAnuM svarUpa buddhine mATe agamya. indriyono tyAM viSaya nahi. zI rIte ene pAmavuM? karuNArasasintha gurudeva ! Apa kRpA karo ! - sadgurunA zaktipAtane jhIlavAnI sAdhakanI sajjatAnuM paNa ahIM dhyAna karAyuM : "meM bAlaka ajJAnI hUM...' ahaMkAranI dhArA zithila banI ane ahobhAvanI dhArA pragADha banI. zaktipAtane jhIlavA mATenI sajjatA pragaTI. jo ke, sAdhakane sajaja banAvavAnuM kAma paNa sadgurunuM ja che. sadguru be rIte kAma karaze : pahelAM sAdhakane sajja banAvaze. pachI parama rasanuM pAna karAvaze. pragaTyo pUrana rAga 7pa Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRdayanI sapATI bhInI, bhInI bane che tyAre parama kRpAnA meghane e kheMcI lAve che. paNa hRdaya to che koruM-dhAkora. sUkuM, sUkuM. koruM, koruM. ' A pRSThabhU para sAdhakanI prArthanA AgaLa vadhe che : zivarasa dhArA varasAvo gurumaiyA, svArthavyAdhi miTAo re; savi jIva karuM zAsana rasiyA, aisI bhAvanA bhAvuM mai... ! parArtharasikatAnI evI eka rasadhAra mArI bhItara vahAvo, gurumA ke svArthano juga-jugano jUno vyAdhi TaLI jAya. badhA ja prANIo prabhuzAsananA mArge vaLe evo bhAva mArA hRdayamAM avatare. . A parArthanI bhInAza banaze pRSThabhU. je para huM cidrasane jhIlI zakuM. cidrasa parama prApti karAvaze. cidrasane 52ma rasa paNa kahevAya che. siddha rasa paNa kahevAya che. sadgurue siddha karI Apela rasa. 76 gurudeva ! mArAmAM cidrasane - siddharasane jhIlavAnI kSamatA pragaTI hoya to mane e Apo! siddharasa dhArA varasAvo gurumaiyA, paramAtama ko pAu mai; Ananda rasavedana kara ke gurujI, paramAnanda pada pAuM mai..... siddharasanI - cidrasanI dhArA mArI para varasAvo, gurudeva ! jethI huM paramAtmasvarUpanI AchI sI jhalaka meLavI zakuM. pragaTyo pUrana rAga Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane e jhalaka maLatAM ja bhItara raheluM Anandaghanatva ALasa maraDIne beThuM thAya che. Ananda rasanuM vedana - anubhavana huM karuM chuM. eka navo ja loka mArI sAme chato thAya che : Ananda loko zuM Avo Ananda mArI bhItara hato ? oha ! sagurudeve kevo to upakAra karyo ke mArA ja svarUpathI tadana vikhUTA paDI gayela mane mArA e svarUpa sAthe milana karAvyuM. TIO sadgurudevanA A kRpAdAnanA RNamAMthI mukta thavuM e sAdhaka mATe azakyaprAya che. to zuM karaze sAdhaka ? vizva kalyANI pyArI gurumaiyA, terI kRpA meM kho jAu meM; do aisA varadAna gurujI, tere guNa ko gAu meM.. gurudeva ! tamArI kRpAnA sAgaramAM bunda banIne huM bhaLI jAuM. zUnya banatAM zIkhave te guru, zUnya banavA mATe rAjI hoya te ziSya. sadguru-cetanAnA sAgaramAM ziSyanuM buMda banIne bhaLI javuM. yAda Ave pelA sadguru. jemaNe kaheluM : 'tuma miTo to milanA hoya...." ane evuM eka varadAna Apo, gurudeva ! ke tamArA guNone huM satata gAyA karuM. A gAna.. jemAM mAruM astitva DUbeluM hoya. yAda Ave pelo zloka : japakoTisamaM dhyAnaM, dhyAnakoTisamo layaH / layakoTisamaM gAnaM, gAnAt parataraM nahi / / pragaTyo pUrana rAga pnpn Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karoDa jApa jeTaluM mUlya dhyAnanuM, koTi dhyAna samuM mUlya layanuM. ane koTi laya sama che gAna... gAnathI AgaLa - bhItaranI duniyAmAM - kaMI ja nathI. layamAM eka vyakti bhItara DUbe che. mAnamAM samaSTine DubADavAnI tAkAta che. paMDita omakAranAtha ThAkure ekavAra saMgItajJonI sabhAmAM mAlakauMzane ghUMTyo. cAreka kalAka e rAgane ghUMTyA pachI emaNe sabhAne kahyuM : tame badhA ja saMgItajJa cho. ardhI rAtre UMghamAMthI uThADIne tamane koI paNa rAga gAvAnuM kahevAya to tame e rAga AlApI zako tema cho. huM IcchuM . ke tamArA paikIno koI paNa saMgItajJa ahIM maMca para AvIne mAlakauza sivAyano rAga gAI batAve. be-cAra saMgItakAro maMca para AvyA. bIjo rAga gAvAnI koziza teoe karI. paNa teo temAM niSphaLa gayA. kAraNa ke pUruM astitva mAlakauMzamaya banI gayeluM. TnAt parata nahi. gurudeva ! huM ApanA guNone gAyA karuM. cirasane pIdhA karuM. ane AnandalokamAM pravezuM.. sadguru A rIte Ape che viksa. sadgurudeva ApaNA para kaI kaI rIte kAma kare che, tenI romaharSaka vAta kavi zrI rameza pArekhe eka gItamAM AlekhI che : DUmo daLI Ape te guru ! aMdhApAmAM AMkha ugADI Ape te guru. mArA re gurue mAro DUmo daLI nAkhyo, kaDavo ajaMpo mAro karuNAthI cAkhyo. 78 pragaTyo pUrana rAga Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghara-vaghara mArI lAgaNI paMpALI, satnI kAMDIthI saMdhI zaMkA nAkhI bALI; AsthAne mAMjI mAMjI kIdhI ujamALI, mArA aMdhArAmAM rUDI ugADI re AMkhyo... maMdavADa mArA mAMhyalAno harI lIdho, lAhyanI latADa karI lopa karI dIdho; sudhanI sAhyabI sopI nyAla-nyAla kIdho, zUnano zrIkAra mArI bAMhya sAhI dAkhyo... bhItaranA darda (DUmA)ne guru dUra karI de. ajJAnanA aMdhApAne sadguru harI le. parama tattvanI aprAptinA kAraNe bhItara panapela ajaMpAne gurue karuNAthI sparyo. ane e sparza.. ajaMpo chuM ! 1. bhaktanI jevI tevI (laghara-vaghara) lAgaNIone - sadgurunAM zrI caraNo tarapha vahetI - gurue sanmAnI. satyanA prakAza vaDe mArI zaMkAo dUra thaI. mArI zraddhAne sadgurue baLukI banAvI. bhItaranI mAMdagI gurue harI lIdhI. bhItaranI baLatarA (lAhya)ne gurue nAnI karIne [(latADa) lAta mArIne] lupta karI nAkhI. jAgRtino vaibhava ApI mane nyAla karyo, zUnyano vaibhava (zrIkAra) mAro hAtha pakaDIne (sAdI) dekhADyo. pudgala grahave re karmakalaMkatA, vAdhe bAdhaka bAhyo che...' dharmAstikAya Adi traNa to koImAM bhaLatA nathI eTale ene svIkAravAno savAla Avato nathI. pudgaladravya pugalo sAthe ane Atmadravya (azuddha Atmadravya) sAthe bhaLe che; paraMtu e pudgalamaya AhArAdine grahaNa karatAM jo rAga-dveSa Upaje to karmabandha thAya che. AtmA karma vaDe vadhu kalaMkita bane che ane je AtmAno svabhAva pragaTaTyo pUrana rAga 79 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpabhogano ja che, te pararUpanA - AhArAdi dravyanA - bhAgamAM javAthI AtmasvarUpamAM bAdhaka bhAva utpanna thAya che. mahAsatI rAjImatIjI kahe che ke : AthI karIne pAMca astikAmAMthI cAra astikAya joDeno saMbaMdha meM tyAjyo che. ahIM e yAda rAkhavuM ghaTe ke sAdhaka paNa bhojana vagere leze; paNa e samaye rAga-dveSa na Upaje enI sAvadhAnI rAkhaze. pariNAme, khAvA chatAM te rAga-dveSajanya karmabandhamAM vadhu nahi lapaTAya. kUragaDu munirAjanI kathA ApaNe sahue sAMbhaLelI che ke vAparatAM vAparatAM temane kevaLajJAna prApta thayeluM. 0. pragaTyo pUrana rAga Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % 0% 'vaSa-bunda samunda samAnI..." Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : AdhArasUtra : * '' rAgIsaMge re rAgadazA vadhe, thAya tiNe saMsAro jI; nIrAgIthI re rAganuM joDavuM, lahiye bhavano pAro jI...4 (rAjImatijI vicAre che ke AtmA (jIvAstikAya) sakarmaka che tyAM sudhI e bIjA AtmA joDe saMga kare che. paraMtu jo AtmA rAgI vyaktitva sAthe saMga karaze to te potAnA saMsArane vadhAraze. enI sAme, vItarAga prabhu sAthe rAga karavAthI mokSa thaI zake che. mATe mAre vItarAga evA neminAtha prabhu joDe mArA manane joDavuM joIe.) pragaTyo pUrana rAga Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAnI cothI kaDI 1 varSAbunda samunda samAnI saMsAra ane mokSanI saraLa vyAkhyA mahopAdhyAya zrI yazovijaya mahArAje ApI : kleza vAsita mana saMsAra, klezarahita mana te bhavapAra... manamAM rAga, dveSa ane ahaMkAranuM tophAna ghanIbhUta rIte hovuM te saMsAra. e na hoya te sthiti te mokSa. mohanIya Adi karmonA vilaya vaDe muktinI A bhomakA maLe. A thaI siddhAvasthAnI vAta. sAdhakanA aMdAjamAM A vAtane DhALatAM pUjyapAda devacandrajI mahArAje kahyuM (aSTa pravacana mAtAnI sakjhAyamAM) : moha udaye amohI ehavA, zuddha nija sAdhya layalIna re... mohano udaya cAlato hoya ane muni hoya nirmohI. e vakhate udayAdhIna sthitimAM teo nathI. udaya karmano cAlyA kare, sAdhaka emAM bhaLe nahi. to sAdhaka klezone pAra ! - jIvanmukta dazAnA varNanamAM Ave che : "nA pratyAtmani te nityam...' AtmabhAvamAM satata jAgRta hoya che jIvanmukta sAdhaka. banI zake ke azAtA vedanIyano udaya cAlI rahyo hoya, paNa e to zarIranA stara para. sAdhakanI Antara dazA to AthI bilakula alipta che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'samarAicca kahA'no eka prasaMga yAda Ave : munirAja kAyotsarga dhyAnamAM che. pUrva janmanA vairAnubandhane kAraNe tyAM Avela eka bahenane munirAjane jotAM ja gusso Ave che. enI AMkhomAM vairAgni prajaLe che. munirAjane khatama karI nAkhavAno vicAra karyo teNIe. jaMgalamAMthI lAkaDAM lAvI munirAjanA khabhA sudhI lAkaDAMno Dhaga karyo. cinagArI lagAvI. munirAjanI kAyA AgamAM jhulasI rahI che. kevI vedanA ! paNa e to ApaNane lAge. munirAja kyAM hatA ? teo vedanAnI anubhUtimAM nahotA. teo hatA AtmAnubhUtimAM. vicAra Avyo to e Avyo ke mArI kAyA atyAre keTalA badhA jIvonI virAdhanAnuM nimitta banI rahI che. agnikAyanA jIvonI virAdhanAM. UDIne paDatA jIvonI virAdhanA... dhanya che siddha bhagavantone; jemane kAyA nathI. tame upayogane kyAM mUko cho, enA para AkhI vAta UbhelI che. zarI2 52 ja upayoga hoya to, azAtAnA udaya vakhate pIDAno anubhava thaI zake ja. paNa tamAro upayoga tamArA jJAna, darzana ke Ananda guNa prati kendrita thayelo hoya; aMdaranA Anandane tame mANI rahyA ho; tyAM A sAmAnya vedanAnI gaNatarI paNa kyAM haze ? khyAla ja nahi hoyane ! khaMdhaka munirAjane azAtA hatI zarIranA stara para; jayAre cAmaDI utAravAmAM AvI rahI hatI tyAre; paNa e ApaNuM dRSTi bindu che. temanA cheDethI vAtane joIe to, teo parama Ananda rasamAM DUbela hatA. eka vyaktine cAra DIgrI tAva Avela che. pIDA zarIramAM che. paNa e vakhate samAcAra Ave che ke ene eka karoDa rUpiyAnuM laoNTarInuM InAma maLyuM che. 84 pragaTyo pUrana rAga Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayoga eka karoDa rUpiyAnI prApti bhaNI phaMTAze; zarIramAMthI - zarIranI pIDAmAMthI upayoga haTI jaze, e samaye ene tAvano, tAvanI pIDAno khyAla suddhAM nathI. upayoga agaNita janmothI paramAM ja vaheto Avyo che. ApaNe ene sva bhaNI kendrita na karI zakIe ? eka amerikI prophesara patnI sAthe pharavA jaI rahela hatA. adhavacce, jaMgalamAM gADI saheja jhADa joDe TakarAI. prophesarane thoDuMka vAgyuM. lagabhaga e loko pharsTa eIDa boksa laIne nIkaLatA hatA, Aje e bhUlAI gayeluM hatuM. bIjI koI gADI e nirjana sthaLa bhaNI AvatI na lAgI. na pharsTa eiDa boksa, na koI sahAya. prophesarane jyAM Takkara lAgelI tyAM dukhAvo thato hato. patnIe patine kahyuM : huM dhyAnanA vargomAM jAuM chuM. ane tyAM huM eka vAta zIkhI chuM ke ApaNe ApaNA manane bIjI bAju ekAgra karI daIe to pIDA zamI jAya. - prophesarane thayuM : cAlo, Ano paNa prayoga karIe. temaNe dhyAnano prayoga karyo. AMkho baMdha. rIDha TaTTAra. manane prabhumAM kendrita karyuM. Azcarya ! dukhAvo gAyaba. pAchaLathI e prophesara dhyAna zIkhavatA prophesara banI gayA. bahu majhAnuM sAdhanA sUtra pU. devacandrajI mahArAje aSTapravacana mAtAnI sajhAyamAM ApyuM : vIrya capaLa parasaMgamI re, eha na sAdhakapakSa; pragaTyo pUrana rAga Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna caraNa sahakAratA re, varatAve muni dakSa." AtmavIrya - Atmazakti para tarapha DhaLe e sAdhakane mATe yogya nathI. muninI Atmazakti jJAna ane cAritrane ja puSTa kare, sva bhaNI ja e DhaLe. sAraNA (smAraNA), vAraNA (niSedha), coyaNA (kaDaka zabdo dvArA preraNA), ane paDicoyaNA (vadhAre kaDakAI)nI paddhati A mATe ja chene ! guru ziSyane yAda karAve; te abhyAsa karyo ? bhakti karI ? ane e rIte zubhamAMthI zuddhamAM - sva bhaNI ene dhakele.. para tarapha jatA. ziSyane nA pADIne paNa guru svanI bArI enA mATe kholI Ape. coyaNA ane paDicoyaNAmAM paNa A ja vAta che. japAnamAM eka guru hatA. teo saDana enlAiTanamenTa - tatkSaNa jAgRti (tatkSaNa zaktipAta) nA guru kahevAtA. japAnanA samrATano maMtrI e guruno bhakta hato. ekavAra eNe samrATane kahyuM : guru khUba UMcI kakSAnA che. ApaNe temane ApaNA mahele AmaMtrIe. samrATe hA pADI. gurune vinaMtI karAI. bhavya zAmiyANo baMdhAyo. majhAno maMca taiyAra thayo. guru niyata samaye AvyA. maMca para birAjamAna thayA. potAnI AgaLa rahela Tebala para traNa mukkIo lagAvI ane UbhA thayA. cAlavA lAgyA. vidAya. samrATa AzcaryamAM paDI gayo. AvA moTA gurunA pravacanane sAMbhaLavAnuM hatuM. guru to kaMI bolyA ja nahi. are, thoDIvAra rokAyA hota toya ThIka lAgata.... mantrIne samrATe pUchyuM : A zuM? mastrIe kahyuM : A gurunuM A sahuthI prabhAvazALI pravacana hatuM. sAmAnyatayA guru maMca para birAjamAna thAya. lokonI sAme jue. je 86 pragaTyo pUrana rAga Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakto pUrepUrA sajaja hoya, teo gurunA dRSTipAta vaDe zaktipAtanI dIkSA pAmI jAya ane guru cAlavA lAge. Aje to gurue kamAla karI ! traNa mukkIo lagAvI... mastrI AgaLa kahe che : mahArAja ! e mukkI gurunI meja para nahi, ApaNA astitva para paDelI hatI... ApaNA astitva para jAmela rAga-dveSanI dhULane gurue khaMkherI nAkhI ! ApaNane svaccha karyA. samrATa samajyo, khuza thayo. pUjyapAda AnandaghanajI mahArAjanuM eka coTaDUka vidhAna yAda AveH "guru mohe mAre zabda kI lAThI, cele kI mati aparAdhinI nAThI..." gautama svAmI mahArAja aSTApada para yAtrArthe gayA ane 1500 tapasvIone temaNe dIkSita karyA ane nUtana dIkSito kaivalyane pAmyA. sadguru ziSyo para kaI rIte kArya kare che eno aNasAra A ghaTanAmAMthI maLe che. ghaTanA aitihAsika che, paNa enA sAdhaka tarapha khUlatA saMketone kholavA yatna karIe. gautama... gAya eTale pavitratA, gautama eTale atyanta pavitra sAdhaka. bahAra to aSTApada parvata che ja. ApaNI bhItara paNa eka aSTApada che. mUlAdhArathI laIne AjJA sudhInAM cha cakro ane sAtamuM sahastrAra; AvI paddhatine samAntara sAta cakra + sahasAra ema ATha cakronI paNa eka paddhati che. to, e ATha cakro te ATha pagathiyAM. e ja bhItarI aSTApada. pragaTyo pUrana rAga Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrya-kiraNone pakaDIne gautamasvAmI mahArAja aSTApada para caDelA. sUryano eka artha AtmA thAya che. eTale AtmajJAnanAM, AtmAnubhUtinAM kiraNone pakaDIne sAdhaka A bhItarI aSTApada para caDhe che. vaLatAM, gautamasvAmI mahArAja 1500 tapasvIone dIkSA Ape che. pAraNuM pote eka nAnI pAtarImAM dUdha, khAMDa, cokhAnI khIra vaDe karAve. pAraNuM karatAM 500ne kevaLajJAna. tyAMthI vihAra karatAM, 'cAlo ! prabhu pAse !' ema kahI gautamasvAmIjI cAle. bIjA pAMcasone prabhunuM aizvarya, prabhuno mahimA sAMbhaLatAM kevaLajJAna. trIjI pAMcaso munivaronI TukaDIne prabhunuM samavasaraNa jotAM kevaLajJAna. sadguru ziSyavRnda para kaI rIte kAma kare che teno citAra ApaNane A ghaTanAmAMthI maLaze. khIra eTale madhuratA. samabhAvane atyanta madhura kahevAyo che, kami bhatte !' sUtra dvArA zaktipAta karIne sadgurue sAmAyikanI samabhAvanI UMDAI sparzAvI. : bhagavatI sUtra kahe che H nirmaLa AtmadazA te ja sAmAyika. 'AyA sAmAC...' savAso gAthAnA stavanamAM mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja A vAtane A rIte gUMthe che : bhagavai aMge bhAkhiyo, sAmAyika artha; sAmAyika paNa AtamA, dharo sudho artha... (25) to, bhagavAna gautama svAmIjIe samabhAvano sparza karAvyo. ane samabhAvanI - AtmaguNAnubhUtinI UMDI dhArAmAM kSapakazreNi para caDhI te sAdhako kaivalyane varyA. 88 ON pragaTyo pUrana rAga Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samabhAvanI vyAkhyA "jJAnasAramAM A rIte apAI : vikalpaviSayottIrNaH, svabhAvAlambanaH sadA / jJAnasya paripAko yaH, saH zamaH parikIrtitaH // vikalpano viSaya jyAM che ja nahi ane svabhAvadazAnuM avalambana jyAM satata cAlu rahe che tevI jJAnanI paripakvadazA te samabhAva. banI zake ke A munivaro (pAMcaso) janmAntarIya UMDI sAdhanAdhArA samabhAvanI laIne AvyA hoya. janmonI rAkha nIce pelo sAdhanAno dhadhakato aMgAro tIvra ja hoya. bhagavAna gautamanA zaktipAte rAkhane uDADI dIdhI. samabhAvanI tIvratA astitva para vyApI rahI... ane kaivalya. bIjA pAMcaso munivarone bhagavAna gautamanA zrImukhethI prabhunA guNone sAMbhaLatAM kevaLajJAna thayuM. sadgurue parama rasanuM pAna karAvyuM. ziSyonI Antarika sajjatAnI evI pRSThabhU para e pAna thayuM ke parama rasa astitvanA sAMdhe sAMdhe. UtarI gayo. paramAtmAnA guNonuM zravaNa, e guNo meLavavAnI adamya jhaMkhanA ane e guNonI prApti A krame parama rasa astitvanA pradeza pradeza Utaryo. zravaNa, ruci, prAptino A krama pUjya devacandrajI mahArAje paramArapha zrI ajitanAtha prabhunI stavanAmAM A rIte Apyo che : jJAnAdika guNa saMpadA re, tuja ananta apAra; te sAMbhaLatAM UpanI re, ruci teNe pAra utAra. ajita jina tArajo re, tArajo dIna dayALa.. pragaTayo pUrana rAga Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcaso munivaronA trIjA vRndane samavasaraNamAM birAjamAna prabhune joIne kevaLajJAna. atizayonI RddhinuM darzana prabhunI Antarika guNasaMpadAnA darzanamAM pariNamyuM. jinaguNa darzana vaDe jinaguNa sparzana ane tenA vaDe jinaguNAnubhUti - nijaguNAnubhUti. marudevA mAtAne kevaLajJAna prabhunA atizaya Rddhi janya pramodabhAva vaDe prAraMbhAyela jinaguNa darzanAdi vaDe nijaguNAnubhUti dvArA thayuM che.' pAMcaso munivarone prabhunA mukhakamala para prazamarasanuM darzana thayuM. e prazamarasa potAnI bhItara paNa che evo khyAla sadgurukRpA vaDe maLyo. ane potAnI bhItara rahela e guNanuM sparzana thayuM. sparzana anubhUtimAM pheravAyuM. 10] sadguru kaI rIte kArya kare che ziSyavRnda para enuM A eka adbhuta nidarzana che. saMsAra ane mokSanI vyAkhyA ApaNe jotA hatA : "kleza vAsita mana saMsAra, klezarahita mana te bhavapAra." AvI eka bIjI vyAkhyA saMsAra ane mokSanI adhyAtmopaniSad granthamAM apAI che : "draSTAtmatA mujI - TUMThyArca mavamagra: ' draSTAnuM darzananI paLomAM ekAkAra thavuM te mukti. (darzana rUpa svaguNanI anubhUtinI ekAtmatA te mukti. muktinuM 1. sA'pazyat tIrthakRllakSmI, sUnoratizayAnvItAm / tasyAstadarzanAnandAt, tanmayatvamajAyata / / sA''ruhya kSapakazreNi-mapUrvakaraNakramAt / kSINASTakarmA 'yugapat kevalajJAna' mAsadat / / -triSTi parva , patto. 128-6. 90 pragaTyo pUrana rAga Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa.) ane draSTAnuM dRzyo sAthe ekAkAra thavuM te saMsAra. dazyo sAthe cetanA joDAvAthI rAga, dveSa UpajI zake. pariNAme, saMsAra. saMsAra ane mokSanI AvI ja eka majhAnI vyAkhyA ahIM apAI che : rANIsaMge re rAgadazA vadhe, thAya tiNe saMsAro jI; nIrAgIthI re rAganuM joDavuM, lahiye bhavano pAro jI..4. rAgayukta vyaktitva sAthe mana joDAvAthI potAnI bhItara rAgadazA vadhaze. ane rAgadazAnuM vadhavuM e ja to saMsAra chene ! enI sAme, nIrAgI sAthe manane joDavuM te mokSanuM kAraNa bane che. manamAM smaraNa satata prabhunuM - vItarAgI paramAtmAnuM joIe. smaraNanI bhInAza samarpaNanI dhArA sudhI bhaktane kaI rIte lAve che tenI hRdayaMgama prastuti saMta kabIrajInA zabdomAM : bhakti kA mAraga jhInA jhInA re... nahi acAha nahi cAhanA, caranana laya lInA re.... sAdhanA ke rasadhAra meM rahe, nizadina bhInA re.... rAgameM zruta aise base, jaise jala mInA re.. sAMI sevata meM dei sira, kachu vilaya na kInA re...... bhaktino mArga che sUkSma. ahIM nathI acAha - draSa, nathI cAhata - rAga; ahIM to che samarpaNa. pragaTyo pUrana rAga 91 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahaMkArane kAraNe ja to rAga ane dveSanI dhArA cAle chene ! mane koI sAro kahe to mane e vyakti pratye gamo thaze; mane kharAba tarIke svIkAranAra pratye mane aNagamo haze. bhaktinI dhArAmAM 'huM' ja ogaLI jAya che prabhumayatAnA samaMdaramAM. pachI kyAM raheze gamo, kyAM raheze aNagamo ? bhakti eTale bhInAza. kevI bhInAza ? 'nizadina bhInAre' covIsa kalAka sAdhaka haze bhIno... bhInAzanI pRSThabhU paranI sAdhanA. kaho ke sAdhanA ane bhaktinI majhAnI jugalabaMdhI. sAdhanA - sAkSIbhAvanI dazA ekalI hoya che tyAre, bhaktinI bhInI pRSThabhU tene na maLela hoya tyAre, Dara lAge ke e sthitimAM pAchalA bAraNethI aham dAkhala to nahi thaI jAya ? 'meM sAdhanAnI A dazA prApta karI...' ane 'meM' mAM, 'huM' mAM, zuddhane badale azuddha meM ke azuddha huM pakaDAI gayA to.... ? Ulane badale cUlamAM ! mATe : 'sAdhanA ke rasadhAra meM rahe, nizadina bhInA re...' sAdhanA korI na hoya. bhaktinI bhInI pRSThabhUne kAraNe sAdhanAnI rasadhArA vahe ane emAM sAdhaka hoya bhIno, bhIno. A bhInAzanI pRSThabhU 52 prabhuno pyAro zabda paNa kevo to hRdayasparzI banI raheze ! prabhu pratyenI bhakti/rAganI Antara dazAmAM prabhuno ekAda pyAro zabda mananI chIpamAM ahobhAvanA svAti nakSatramAM paDela jaLa bindu jevo ja hazene! 'rAgameM zruta aise base, jaise jala mInA re...' pANImAM mAchaluM taryA kare, saryA kare, lasaryA kare tema prabhu pratyenI bhaktithI sabhara manodazAmAM prabhunA pyArA zabdo ghUmarAyA ka2ze. ane A bhakti, samarpaNa kevAM to anUThAM che ! prabhunAM caraNomAM jIvana samarpita karI daIe, ane chatAM ahIM kaMI ja khovAnuM nathI. pragaTyo pUrana rAga 92 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAtane prabhune samarpavI e eka bAjuthI jhaDapAyela dazya hoI zake. prabhune pUrepUrA meLavyA e vAstavikatA che. pU. AnandaghanajI mahArAja A ghaTanA mATe kahe che : 'varSAbaMda samuMda samAnI...' varasAdanuM TIpuM dariyAmAM paDyuM. TIpuM vilIna thayuM e eka bAjuthI thayeluM vidhAna kahevAze. TIpuM TIpuM maTIne dirayo banI gayo e vAstava che. saMta kabIre eTale ja kahyuM : 'buMda samAnA samuMda meM...' ane pachI kahyuM : 'samuMda samAnA buMda meM...' e varasAdanA dariyAmAM bhaLela bindumAM pUro sindhu anubhavAya. dariyAnA jaLanA tamAma guNadharmo emAM AvI gayA. bindutvano vilaya. sindhutvanI prApti... ## 'nIrANIthI re rAganuM joDavuM, lahiye bhavano pAro jI...' rAgI sAthe mana joDAyuM; rAgadazA vadhaze. kAraNa ke prItipAtra rAgayukta che ane prIti karanAra mana paNa tevuM ja che. pariNAma zuM Ave ? manamAM DahoLANa ja DahoLANa. ane, enI sAme, vItarAga prabhu sAthe rAga thaze to..... ? vItarAgatAnI sAthe agaNita guNo joDAyelA che. vItarAga dazA gamavIno artha che zuddha AtmadazAmAM rahelA guNo gamyA. ane guNo gamyA eTale maLyA. guNAnurAga guNaprAptimAM pariName ja che. guNo gamyA, have zAstrono svAdhyAya thaze ke sadgurunI dezanA saMbhaLAze; sAdhakanuM pragaTyo pUrana rAga 93 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anudhyAna te te guNonI prApti te te mahApuruSoe kevI rIte karI, te para haze. Ama, guNAnurAga guNaprAptinA mArganI zodhamAM pheravAze. mArga nakkI thayA pachI e mArga para cAlavAnuM thaze. have maMjhila kyAM dUra che ? prabhunA ananta guNo. sAdhaka pahelA kayA guNa para anurAga karaze ? je doSa ene tIvra mAtrAmAM pIDato hoya ethI viruddha guNanA svAmI prabhu che e rIte e guNane e cAhaze. rAga pIDe che, to vItarAgatA guNa para tIvra cAhata, anurAga. dveSa pIDe che, to prabhunA kSamA guNa 52 hRdayanuM DhaLavuM. bahu ja majhAno mArga ApaNI sAme khUlyo che : 'nIrAgIthI re rAganuM joDavuM, lahiye bhavano pAro jI...' vItarAga prabhu pratye, emanAmAM rahela divya guNo pratye anurAga karIe... mokSa A rahyo ! A mArga saraLa mArga paNa che. virAgano mArga kadAca prAraMbhika sAdhaka mATe agharo che. rAgadazA to ananta janmothI abhyasta che. mAtra rAganI dizA badalavAnI rahI. rAgI joDe rAgadazA hatI atItamAM... vItarAgI joDe rAgadazA karavI che e che AjathI, A kSaNathI nizcita thayeluM lakSyAMka... nen lakSyabindunuM nakkI thavuM te nizcaya. tene manamAM rAkhI mahApuruSoe kahelA mArge cAlavuM te vyavahAra. 94 pragaTyo pUrana rAga Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja yAda Ave : (125 gAthAnA stavanamAM) nizcayaSTi hRdaye dharI che, pALe je vyavahAra; puNyavaMta te pAmaze jI, bhava-samudrano pAra... (055) nizcaya ane vyavahAra beu eka bIjInA pUraka che. ane nizcaya ane vyavahAra beunA tabakke sadgurunI AjJAne adhIna rahevuM te atyanta jarUrI che. A dhyeya bindu tarIke rAga, dveSa, ahamUno vilaya svIkArI zakAya. paNa e to antima lakSya thayuM. atyAre tamArA mATe zuM lakSya hovuM joIe ? rAga tamane vadhu paDato hoya to vairAgya tamArI sAdhanA bane. ahaMkAra tamane pIDato hoya to zaraNAgatino bhAva e tamArI sAdhanA - tamArA lakSya tarIke - nizcita thaI zake. A lakSya nakkI thayuM te nizcaya sAdhanA. sadguru tamAruM Akhtara nirIkSaNa karI tamane tamAruM lakSya nakkI karI Ape. ane e lakSya bhaNI tamane dorI jaI zake evo mArga vyavahAra - paNa sadguru nakkI karI Apaze. pUjya upA. yazovijayajI mahArAja navapada pUjAmAM kahe che : "yoga asaMkhya che jina kahyA." zA mATe sAdhanAmArgo ATalA badhA ? pratyeka sAdhaka mATe bhinna mArga hoI zake che. be dardIne tAva Avela hoya, chatAM beunI davA alaga hoI zake che. ekane TAyaphoIDanA kAraNe tAva che. bIjAne meleriyAne kAraNe che. tema, dareka sAdhakanI pRSThabhU alaga hovAne kAraNe mArga alaga hoya che. pragaTyo pUrava rAga pa Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadguru nizcaya-sAdhanA tamArI nakkI karI Ape. vyavahArasAdhanAmAM tamAre zuM zuM karavAnuM e paNa sUcave. sadgurunI kevI kRpA ! ane sAdhakane kevI majA ! majA ja majA... pragaTayo pUrana rAga Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'tame Abha cho amita' Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [6] : AdhArasUtra : aprazastatA re TALI prazastatA, karatAM Azrava nAze jI; saMvara vAdhe re sAdhe nirjarA, AtamabhAva prakAze jI...5 [aprazasta rAga - kAma rAga Adi - no tyAga karI vItarAga prabhu sAthe prazasta rAga karatAM azubha karmono Azrava rokAI jAya che. (guNI parano rAga ane guNo parano rAga te prazasta rAga che.) guNarAga guNaprApti tarapha sAdhakane laI jAya che. svaguNonuM bhItara thayeluM pariNamana saMvara bhAvane vadhAre che ane pUrvabaddha karmonI nirjarA karAve che. pariNAme, AtmabhAva prakaTa thAya che. ] 98 pragaTyo pUrana rAga Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAnI pAMcamI kaDI Da'tame Abha cho amita aprazastatA re TALI prazastatA, karatAM Azrava nAze jI; saMvara vAdhe re sAdhe nirjarA, AtamabhAva prakAze jI.... 5 cothI kaDInA uttarArdhamAM hatI nizcaya sAdhanA. pAMcamI kaDImAM che vyavahAra sAdhanA. - lakSya nakkI thayuM : "nIrAgIthI re rAganuM joDavuM, lahiye bhavano pAro." vItarAga paramAtmA sAthe rAga karavA dvArA muktine pAmavI. have A kaDImAM prastuta che e mATenI vyavahAra-sAdhanA : aprazasta rAgano tyAga, vItarAga paramAtmA pratye prazasta rAga, Azravano rodha, guNAnurAga, guNAnubhUti, saMvara-vRddhi, nirjarAprApti, AtmabhAvanI siddhi. keTalo majhAno sAdhanA krama ! prabhue kaheluM, sadgurue ApeluM badhuM ja madhura ja hoyane ! vyavahAra-sAdhanA vyavahAra tyAre kahevAya che, jyAre e nizcaya bhaNI cAle che; nahitara bane vyavahArAbhAsa. AvuM ja nizcaya mATe che. jainadarzana sammata nizcaya vyavahArano pUraka hoya ja che. nahitara te nizcayAbhAsa banI jAya che. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMjhila ane mArga jevI A vAta che. maMjhila nakkI karyA pachI e bhaNI lai jAya te mArga.... paNa mArge cAlavuM to paDe ja. vagara cAlye maMjhila kema maLe ? nizcaya te maMjhila. vyavahAra te mArga. jJAnasAra yAda Ave : 'ti vinA pathajJo'vi nAnoti puramIkhitam...' mArgano jANakAra, lakSya tarIke ko'ka cokkasa sthaLa jeNe nakkI karyuM che tevo yAtrI paNa cAlyA vinA te sthaLane pAmI zakato nathI.1 ane enI sAme, maMjhila nakkI na karela hoya ane cAlyA kare to ene zuM maLe ? maoNrniMga vaoNka rojanI pAMca ke daza kIlomITaranI karanAranuM lakSya kyAMya pahoMcavAnuM nathI hotuM, mATe te ghare ja rahe che. maMjhila nakkI hoya (nizcaya) ane mArge cAlavAnuM (vyavahAra) na rahe to maMjhila kema maLe ? ane maMjhila ja nakkI na hoya to mAtra mArga para cAlavAthI e nirudeza yAtrA ja banI jaze ne ? nirudeza yAtrA. ApaNI yAtrA - sAdhanAyAtrAnuM dhyeya zuM che ? rAga, dveSa, ahaMkAranI zithilatA e atyAranI sAdhanAnuM dhyeya che. to sAdhake dararoja AntaranirIkSaNa karavuM joIe ke enA rAga, dveSa, ahaMkAramAM zithilatA AvI ? javAba hakAramAM maLe to ja e saMtuSTa bane. 1. turaMga caDhI jima pAmIyejI, vege purano paMtha; mAraga tima zivano lahejI, vyavahAre nirprantha... (56) mahela caDhatAM jima nahijI, teha turaMganuM kAja.... -savAso gAsta0 100 pragaTyo pUrana rAga Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcaya sAdhanAnuM spaSTIkaraNa pU. upA. yazovijaya mahArAje eka praznanA javAbamAM karela che. prazna Avo hato : jinapUjA AdimAM zubha bhAva vaDe puNyabandha thAya che. emAM dharma to nathI. prazna kartA zubha bhAvajanya kriyAne puNyanuM - AzravanuM kAraNa mAnI dharma mAnavA taiyAra nathI.2 : javAba A rIte apAyo che H nizcaya dharma to che zuddhAtmadazA; je mokSamAM hoya che. A svarUpasthiti - zuddhAtmadazA te nizcaya dharma. enI prApti mATenA je je mArgo, je te guNasthAnakanA sandarbhamAM che te badhA ja vyavahAra dharma thaze. eTale ke apramatta munitva ke kSapakazreNinI prApti athavA zukladhyAna ArohaNa A badhuM ja vyavahAra sAdhanA thaze. kAraNa ke nizcaya sAdhanA - ApaNuM dhyeya che svarUpa prApti. paNa e vyavahAra sAdhanA nizcayanuM kAraNa hovAthI kAraNa ane kAryamAM kathaMcit ekAkAratA karIe tyAre - nizcaya sAdhanA kahevAya.3 bIjI vAta : jinapUjA vagere zubha yoga dvArA dravyAzrava jarUra thaze, puNyabandha jarUra thaze; (puNyabandhanI icchA nathI paNa thaI jAya che mATe dravyAzraya.) paraMtu ethI AtmabhAvamAM sthiratA rUpa dharmane hAni nathI pahoMcatI. kAraNa ke prabhunI dravyapUjA ja bhAvapUjAnuM kAraNa banaze. 4 2. avara kahe pUjAdikaThAme, punyabaMdha che zubhapariNAme; dharma IhAM koI nava dIse, jima vratapariNAme citta hIMse...105 3. nizcayadharma na teNe jANyo, je zailezI aMte vakhANyo; dharma adharma taNo kSayakArI, zivasukha de je bhavajalatArI... 106 tasa sAdhana tuM je je dekhe, nija nija guNaThANAne lekhe; teha dharama vyavahAre jANo, kAraja kAraNa eka pramANo ..107 - 4. zubhayoge dravyAzraya thAya, nijapariNAme na dharma haNAya...(110) bhAvastava ehathI pAmIje, dravyastava e teNe kahIje; dravya zabda che kAraNavAcI, bhrame ma bhUlo karma nikAcI. (113) pragaTyo pUrana rAga 101 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmAnA mukhanuM darzana emanA mukha para rahela prazamabhAvanA darzanamAM pariName. e darzana prazamabhAvanI jhaMkhanAmAM ane e jhaMkhanA prazamabhAvanI prAptimAM pariName che. pazubhayoganI vAta laIe to jyAM sudhI 'yogakriyA aTakaze nahi, tyAM sudhI AtmA yoga vaDe kriyA karanAra che ja. ema kahIe ke jinapUjAthI puNyabaMdha thAya ane ethI svargAdimAM javuM paDe; to sarAgasaMyama dvArA paNa AvuM ja thAya che. tAraNa e nIkaLe ke bhaktipUrvaka prabhunI pUjA karanAranA paNa pApo muninA pApo haTe tema haTe ja. niSkarSa A nIkaLe : viSaya-kaSAyathI prerAIne je asad AraMbha thAya che, teno tyAga karI sAdhake zubhabhAva Upaje tevAM, potapotAnA guNasthAnakane yogya kAryo karavAM joIe.7 e zubha bhAva guNasthAnakanA krame UcakAto - zuddhamAM pariNamaze. - non A pRSThabhU para ApaNe stavanAmAM darzAvela nizcaya sAdhanA ane vyavahAra sAdhanA joI. nizcaya sAdhanA A che : vItarAga prabhu sAthe prItiyoga karavo. 'nIrAgIthI re rAganuM joDavuM, lahiye bhavano pAro jI...' vItarAga sAtheno rAga muktine apAve. to, mokSa meLavavo e nizcaya sAdhanA. 5. yAvat yogakriyA nahi thaMbhI, tAvat jIva che yogAraMbhI. (110) 6. svargahetu jo puNya kahIje, to sarAgasaMyama paNa lIje; bahurAge je jinavara pUje, tasa muninI pare pAtika dhrUje. (112) 7. malinAraMbha kare je kiriyA, asadAraMbha tajI te tariyA; viSaya-kaSAyAdikane tyAge, dharmamati rahIye zubha mAge. (111) 102 pragaTyo pUrana rAga Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e mATenI vyavahAra sAdhanAno krama A kaDImAM carcAyo che : 'aprazastatA re TALI prazastatA, karatAM Azrava nAze jI; saMvara vAdhe re sAdhe nirjarA, AtamabhAva prakAze jI.." krama A rIte thayo : (1) aprazasta rAga - kAmarAga Adino tyAga, (2) vItarAga paramAtmA sAthe prazasta rAga, (3) azubha karmonA Azravano rodha, (4) guNavAna paramAtmAnA avalambana dvArA guNo pratye anurAga, (5) te guNonuM anubhavana, (6) saMvara bhAvanI vRddhi, (7) nirjarA, (8) zuddha svarUpanuM prAkaTya." have A majhAnA mArgane joIzuM ke e para cAlazuM ? "saha vIrya karavAvahai." sAthe cAlIe. barobarane ? paheluM caraNa : aprazasta rAgano tyAga. paramatAraka zrI anantavIrya prabhunA stavanamAM sAdhaka potAnI kephiyata rajU karatAM kahe che : kAmarAge aNanAththA sAMDha pare dhasyo, sneharAMganI rAce bhavapiMjara vasyo; daSTirAga ruci kAca pAca samakita gaNuM, Agama rIte nAtha ! na nIrakhuM nija paNuM." prabhu ! A kAmarAga, sneharAga ane dRSTirAge mane kevo to pAyamAla karI dIdho. prabhu ! tuM mane rakSaNa Apa ! prabhu pAse Arta svare rajU thayelI A vedanA, prArthanA. ane aprazasta rAga chuM ! 8. 4thuM ane pamuM caraNa mULa kaDImAM na hovA chatAM svapajJa stabakamAM che. pragaTyo pUrana rAga 103 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM caraNa : have rAga che paramAtmA para. kevuM adbhuta che emanuM rUpa ! joyA ja karIe, joyA ja karIe. ane, dharava ja na thAya. rUpano sAgara. mAdhuryano sAgara. ekavAra emane joyA pachI bIjuM kaMI ja jovAnuM mana thatuM nathI. tyAre bhaktane kaMThethI madhajharatA zabdo vahe che : dio dayAmaya ! tava darzananI dIkSA, pAMpaNane palakAre prabhujI, mane tamArI pratIkSA... juga jugathI jhaMkhyA meM tamane, jaganI mAyA bhUlI; thaIne rahevuM antaryAmI, tArAM caraNanI dhUlI; have to pragaTo A rudiyAmAM, kyAM sudhI lezo parIkSA. . hamaNAM eka saMgoSThimAM meM zrotAone pUcheluM H be AMkho zA mATe? eka bhAvake kahyuM : prabhunuM darzana thatAM AMkho bhIMjAya ane azrudhArA temAMthI vahe mATe AMkha che. meM kahyuM : pacAsa TakA mArksa maLe. kAraNa ke mAro prazna e hato ke be AMkho zA mATe che ? tame je uttara Apyo, e to eka AMkhathIya sarI jAya tevo che. te bhAvake mane kahyuM : Apa ja kaho ! meM kahyuM : prabhunuM darzana thatAM eka AMkhamAM harSAzrunuM pUra UmaTe. AvA prabhunuM darzana mane thaI gayuM. 104 pragaTyo pUrana rAga Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktiyogAcAryo paNa jemanAM darzanane durlabha kahe che, te prabhunuM darzana mane maLI gayuM! ane, bIjI AMkhamAMthI viSAdanAM AMsu jhare ke prabhu ! tuM maLyo chatAM mArI bhItara badalAhaTa kema nahi ? caMDakauzikanI AMkhonA jherane teM harI lIdhuM. mArA hRdayanA jherane tuM kema na hare ? prabhunA darzanathI nIpajatA apUrva AnandanI vAta 'snAtasyA' sUtranA pahelA zlokamAM che. vAta AvI che : meru parvata para janmAbhiSeka pachI indrANI mA prabhu mahAvIra devane nihALI rahyAM che. stutimAM sarasa zabda Ave che : 'rUpAlokanavismaya...' prabhunA e divya rUpane joIne indrANI mA Azcaryacakita banI jAya che H AvuM rUpa ! adbhuta ! adbhuta ! Azcarya sAtheno Ananda. ane e Ananda AMkhomAM azru rUpe pragaTyo : harSAzru. AMkho harSAzruthI bhInI bhInI thaI gaI. pachI majhAnI ghaTanA ghaTI : bhInAza che indrANI mAnI AMkhomAM. te pratibimbita thaI prabhunA caherA para. indrANI mAne lAge che ke prabhuno cahero bhIno che, bhIno che... bhIno che. ane teo prabhunA mukha para kSIrodakanI AzaMkA vaDe aMgavastra pheravI lUchI rahyAM che. paramAtmA para rAga. rAga nirapekSa bane eTale bhaktinA stare pahoMce. mahAsatI revatIne AMgaNe siMha aNagAra vahoravA padhAryA. ane jyAre temaNe kahyuM ke tamArA mATe banAvela auSadhino khapa che. prabhu te vAparaze. revatIjI nAcI UThyAM. 'huM vahorAvIza ane mArA nAtha te vAparaze ! keTalI to huM baDabhAginI chuM !' pragaTyo pUrana rAga 105 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ auSadhi pAka. eka ke be camacI jeTalo levAno hoya. paNa e vahorAvatAM revatIjIe tIrthakara nAma karma upArjita karI lIdhuM. paramAtma prItinA raMge raMgAyeluM mana. raMgAyeluM jIvana. e prItinI cAdarano raMga bhaktane kevo joIe che ? gItanI paMkti yAda Ave : "aisI hI raMga de ki raMga nAhI chUTe, dhobiyA dhUe cAhe sArI umariyA, raMga de cunariyA..." bhagavatrItinA raMge raMgAyela sAdhakanI nAnakaDI kriyAmAM paNa paramano AsvAda Utaraze. naiSkinanuM pratilekhana pauSadhamAM karavAnuM che. keTalI sekanDanI e kriyA ! paNa emAM prabhuprema Utaraze tyAre e nAnI sI kriyA kevI to camatkRtipUrNa banI jaze ! eka sAdhaka kaheze : vidhi che mATe naiSkinanuM paDilehaNa - bArIkAIthI vidhipUrvaka tene jovAnI kriyA - karuM chuM. bIjo kaheze : mArA prabhue kahyuM che mATe A paDilehaNa huM karuM chuM. e sAdhaka "mArA bhagavAna" bole tyAre enA caherA paranA bhAvane ApaNe jotAM ja rahI jaIzuM. pUjya AnandaghanajI mahArAja emanA dardIla kaMThe "abhinandana jina ! darisana tarasIe...." gAya tyAre e zabdo vedanAmAM DubADelA, zabdazaH, ApaNane lAge. e paMkti prabhu mATenI emanI taDapanamAM, tarasamAM bhIMjavelI lAge. baMdha AMkhe e paMktine "sAMbhaLavAnuM banyuM che tyAre e yogirAjano azrusabhara cahero jovAyo che. emanAM DUsakAM "saMbhaLAyAM che. DUsakAMnI plebeka paranA e zabdo hRdayanA UMDANa sudhI pahoMcI gayelA. 106 pragaTyo pUrana rAga Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogirAjanI e duniyAmAM hatA prabhu ane hatuM eka bhaktahRdaya. bhaktahRdayane prabhu sAthe kevuM to sAyujya joIe che ! kavi kahe cheH ame haraNAMnI doDa, tame vAMsaLI madhura; ame tAralA cUka, tame teje bharapUra... ame jharaNAnuM gIta, tame sAgara saMgIta; ame paMkhInI prIta, tame Abha cho amita... trIjuM caraNa : azubha Asavano rodha. mana jyAre ahobhAva vaDe AplAvita thayeluM hoya; rAga, dveSa, ahaMkAra zithila banyA hoya; tyAM azubha Asrava kevo ? O cothuM ane pAMcamuM caraNa : paramAtmAnuM avalambana, 52mAtmAnA guNonuM avalambana ane anubhUti. paramAtmAnuM mukha jotAM pelI paMkti yAda Avaze : 'dITho suvidhi jiNaMda samAdhi rase bharyo ho lAla...' prabhunA mukhakamala para, pUrA astitvane vyApIne rahela samAdhirasa - prazamarasa dekhAze. adbhuta che A samAdhi rasa. joke ene zabdomAM vyAkhyAyita karavo bahu ja agharo. paNa, ene joyA pachI evuM to eka sammohana pragaTe ke tame e AnandadazAne joyA ja karo, joyA ja karo. paramAtmAno A samAdhi guNa jotAM bhItara zuM thAya ? 'bhAsyo AtmasvarUpa anAdino visaryo ho lAla...' e samAdhi rasane jotAM, jotAM, bhItara UtaratAM lAge ke A to mAruM potAnuM ja svarUpa che. mAruM svarUpa samAdhipUrNa. mAruM svarUpa AnandathI chalochala bhareluM. darzana sva-rUpAnusanmAnamAM pariName. 'huM ja Anandaghana chuM.' A vAta keTalI to moTI che ! paLe paLe ghaTanAonA kAraNe pIDAne anubhavatuM vyaktitva, ghaTanAono saMga choDI Anandaghana banI jAya. pragaTyo pUrana rAga 107 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhakanA stare paNa ghaTanAo to che ja. paNa e ghaTanAo joDe sAdhaka saMbaMdha banAvato nathI. eTale, kharekhara to ghaTanAo dukhadAyinI nathI, ghaTanAo joDeno saMbaMdha du:khadAyI che. sAmAnya manuSya eka nAnakaDI ghaTanA - koMke kahelA ne potAne na gamelA be-cAra zabdo - joDe saMbaMdha banAvI de che ane pariNAme pIDita bane che. zreSTha sAdhako game tevI pIDAdAyaka ghaTanAo joDe saMbaMdha banAvatA nathI ane ethI zarIranA stara para ghaTatI ghaTanAne teo mAtra jue che. gajasukumAla muni mAthA para mukAyela dhagadhagatA aMgArAne mAtra jonAra che. ghaTanA ghaTanA che, sAdhaka sAdhaka che. sAdhaka ghaTanAne jue che. saMbaMdha banAvato nathI. O ghaTanAne kaI rIte jovI te paNa draSTA para AdhArita che. riMjhAI nAmanA eka saMta eka vihArayAtrAmAM janAra hatA. eka bIjA saMte emane kahyuM : tamArI vihArayAtrAmAM trIjA divase eka gAma Avaze. jyAM eka sarasa bAMsurIvAdaka rahe che. tame enA gAnane acUka sAMbhaLajo. riMjhAI te gAme pahoMcyA. eka bhAIne pUchyuM : ahIM koi bAMsurIvAdaka che ? ema kahe che ke tenuM bAMsurI vAdana adbhuta che. pelA bhAI kahe : mahArAjazrI ! jo jo, ene maThamAM bolAvatA. e to coraTo che coraTo ! tamAruM kamaMDaLuM uThAvIne cAlato thaI jaze. riMjhAIe sAMbhaLyuM. paNa emanA manamAM saheja paNa tiraskAra nahi thayo. bIjA eka bhAI AvyA. emane emaNe pUchyuM : ahIM koI bAMsurIvAdaka che. kahe che ke ene corInI Teva paDelI che; paNa jo enuM bAMsurIvAdana adbhuta hoya to mAre te sAMbhaLavuM che. 108 pragaTyo pUrana rAga Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pelA bhAI kahe : mahArAjazrI ! enuM bAMsurIvAdana adbhuta, adbhuta che. ane e corI kare ? mahArAjazrI Apa enuM vAdana sAMbhaLazo tyAre Apa ja kahezo ke, A vyakti cora hoI zake ja nahi. loko to kevA hoya che, mahArAja ! AvA kalAkAra mATe paNa keTalAka lokoe AvI vAta joDI kADhI che. Apane anukULatA hoya tyAre emane bolAvI lAvuM. riMjhAIe kahyuM: rAtre ArAmathI besIe. e rAtre bAMsurIvAdake bAMsurI zarU karI. rijhAI to matramugdha banI gayA.. pAMca-cha kalAka sudhI teo sAMbhaLyuM ja gayA ane AvA sujJa zrotA maLavAthI kalAkAra paNa khIlyA. bAMsurIvAdaka eka ja hato. jonAranA dRSTibindu alaga hatA. ane bhAvakano-riMjhAIno anubhava to ekadama majhAno rahyo. paramAtmAnA prazama guNanuM avalaMbana sAdhakane prazama guNanI dhArAmAM mUke che. eka eka guNanuM avalambana, te te guNanI anubhUti. prabhu bhaktane kevI to prasAdI Ape che ! chaThuM-sAtamuM caraNa : saMvara ane nirjarA. svaguNonA anubhavananI dhArA sAdhakane saMvaranI dhArAmAM mUke che. na azubhano Asava che, na zubhano Asava che. karmanuM Agamana thobhI gayuM. saMvara. ane sattAmAM paDela karmone dUra karavAnA nirjarA'. 'saMvara vAdhe re sAdhe nirjarA." pragaTyo pUrana rAga 109 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have mokSa kyAM dUra che ? AThamuM caraNa : svarUpa dazAnI prApti. 'AtamabhAva prakAze jI...' prazasta rAganuM gaMgotrI-bindu guNAnubhUti rUpa virATa gaMgAnA pravAhamAM pheravAIne zuddha svarUpa prApti rUpa gaMgAsAgare svanA samaMdaramAM bhaLI gayuM. 110 --- pragaTyo pUrana rAga Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tanmayatA Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [7] : AdhArasUtra : nemiprabhu dhyAne re ekattA, nija tattva ekatAno jI; zukladhyAne re sAdhI susiddhatA, lahIye mukti nidAno jI..6 [nemiprabhunA dhyAnamAM ekatvatA, tanmayatA karavA dvArA sAdhaka AtmasvarUpamAM tanmaya banI jAya che. svarUpa sAthenI tanmayatA, ekatA zukladhyAnanI dhArA lAvI Ape che. je dvArA siddhatA maLe che. zukladhyAna muktinuM mULa kAraNa che.] 1 1 2. pragaTyo pUrana rAga Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAnI chaThThI kaDI tanmayatA para nakAraka nemiprabhu dhyAne re ekattA, nija tattva ekatAno jI; zukladhyAne re sAdhI susiddhatA, lahIye mukti nidAno jI. 6 jinaguNAnubhUti dvArA nijaguNAnubhUtinI vAta ApaNe joI ' gayA. A kaDImAM guNAnubhUtinI vAtanuM majhAnuM UMDANa kholavAmAM AvyuM che. anubhUtivAna mahApuruSanI abhivyaktimAM A ja to vizeSatA hoya chene ke teo abhivyaktine atyanta sUkSmagrAhiNI banAvI zake che. pUjyapAda devacandrajI mahArAja mATe evuM kahevAya che ke teo atyAre mahAvideha kSetramAM kevaLajJAnI tarIke vicarI rahyA che. kaivalyanA kinAre jemano paga aDuM-aDuM thato hato te mahApuruSanI A abhivyakti che. ane eTale ja to e AvI saprANa chene! abhivyaktimAM UMDANa anubhUti dvArA Ave. zraddhA dvArA paNa Ave. eka prasaMga sudaddhara AcArya zrI pradyumnasUri mahArAje kahela te yAda Ave che : bharUcamAM pU. maNivijaya mahArAja (pU. nItivijaya Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAjanA ziSya) pakSavaNAjI sUtranI vAcanA ApI rahyA hatA. zrotAo tarIke munivaro ane zrAdvaratna anupacaMdabhAI Adi zrAvako hatA. eka jagyAe arthamAM pU. maNivijaya mahArAja tathA anupacaMdabhAIno abhiprAya alaga paDyo. beu zraddhAzIla jJAnI hatA, ethI kadAgrahanI vAta to hatI ja nahi. zrI anupacaMdabhAIe ghaNA mahApuruSone sAMbhaLelA, tethI emaNe zrutinA AdhAre artha karyo. maNivijaya mahArAja kahe : A artha barobara nathI. Ama hovuM joIe. AvA prasaMge 'tattva tu viiAmyam', 'kevaLI mahArAja tattva jANe' ema kahIne vAta para pUrNa virAma mUkavAmAM AvatuM hoya che. paraMtu zrI anupacaMdabhAie navo mArga sujhAvyo. emaNe kahyuM : ahIMnA munisuvrata dAdA atyanta prabhAvamaya che. temanA zAsanarakSaka deva paNa hAjarAhajUra che. ApaNe akramanI sAmUhika ArAdhanA karI devane jAgRta karI temanA dvArA uttara meLavIe. teo prabhu sImandhara dAdAne pUchIneya uttara laI Avaze. badhAe vAtane puSTi ApI. trIza jeTalA sAdhakoe akrama karyA. akramanA trIjA divasanI rAtrInA sADAtraNa vAgye lagabhaga dareka sAdhakone svapnamAM artha zuM hovo joIe te lakhAyeluM dekhAyuM. anupacaMdabhAIe karela artha barobara che ema svapnamAM badhAne dekhAyuM. savAre bIjA zrAvakoe anupacaMdabhAIne kahyuM H amane svapnamAM AvuM dekhAyuM che. anupacaMdabhAI kahe : atyAre ApaNe pUjya maNivijaya mahArAja pAse jaIe chIe, vaMdanA karavA mATe. paraMtu koIeya svapnanI vAta pUjyazrIne kahevI nathI. pUjyazrI zuM kahe che te ApaNe joIe. kevI namratA ! mAro artha sAco paDyo che eno leza mAtra ahaMkAra nathI. A bhAva samarpita dazAne kAraNe Avyo che. mArI pAsenuM jJAna gurudatta che. guruvaryoe ja kRpA karIne mane kaMIka ApeluM che. mAruM to AmAM kaMI ja nathI... pragaTyo pUrana rAga 114 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvako pU. maNivijaya mahArAja pAse gayA. vandanA karI. paccakhANa lIdhuM. te vakhate pU. maNivijaya mahArAje kahyuM : anupacaMdabhAI, tame kahelo artha barobara che. mane svapnamAM Avo spaSTa bhAsa thayo che. zraddhA abhivyaktimAM saccAI, prANa, UMDANa laI AvI. pUjyapAda devacandrajI mahArAja to bhaktiyoga ane sAdhanAmArganA UMDA abhyAsI che. anubhUtivAna mahApuruSa che. temanI abhivyaktimAM UMDANa adbhuta che. ApaNe keTaluM UMDANa pAmI zakIe chIe te jovAnuM rahyuM. jo ke e UMDANa paNa ApaNe teozrI paranI zraddhA dvArA meLavavuM che. temanI eka eka stavanA grantha rUpa che. kaho ke eka eka kaDI grantha svarUpa che. prabhunuM ane pUjya devacandrajI mahArAjanuM bhaktibhAvapUrNa rIte smaraNa karI stavanAnI paMktione ghUMTIzuM to jarUra UMDANa ApaNaneya maLaze. to cAlo, A kaDIne ghUMTIe. anubhUtivAna mahApuruSanI abhivyaktine zraddhAnA stara para jhIlIne, abhyAsanA stara para jhIlIne anubhUtimAM pheravavA koziza karIe. pU. cidAnandajI mahArAja paramatAraka zrI neminAtha prabhunI stavanAmAM kahe che : . paNa tuma darisana yogathI, thayo hRdaye ho anubhava prakAza; anubhava abhyAsI kare, duHkhadAyI ho sahu karma vinAza... 6 prabhunA darzana vaDe, darzanayoga vaDe anubhUtino jhabakAro bhItara thAya. darzanathI nahi paNa darzanayogathI kahyuM che. yoga eTale saMbaMdha. prabhunA ekAda guNanuM pratibimbana hRdayamAM thAya ane e ja kSaNe anubhUtino pragaTyo pUrana rAga 115 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhabakAro thAya che. pUrvamAM, atItamAM anubhavela te guNanI smRti thaI rahe. smRti dvArA Avela anubhUtino e jhabakAra. paNa, jo upayoga bIjI bAbatomAM cAlyo jaze to e jhabakAra kSaNika prakAza relAvI AthamI jaze. e prakAzane thoDo samaya ke lAMbo samaya Take evo banAvavA mATe abhyAsa joIze. "anubhava abhyAsI kare.." darzanayoga. jhabakAro. have e jhabakArAnI kSaNa jatI na rahe mATe prabhunA te guNane ghUMTavAno. dhAro ke prabhunA kSamAguNanA darzananA yoge atItano kSamAguNano ApaNo anubhava alapa-jhalapa prakAzita thayo. have prabhunA e kSamAguNane bhinna bhinna rIte ghUMTavAno. A ghaMTAmaNa anuprekSAnA stara para pahelAM thaze. jethI mananuM pUruM stara kSamAmaya banI jaze. pachI e guNane dhyAnanA-anubhUtinA stara para laI javAze. A anubhUti, dhyAnAvasthA karmonI vipula nirjarA karaze. paNa atyAre ApaNe jyAM UbhA chIe tyAMthI A bindune sparzavuM kaI rIte ? pU. cidAnandajI mahArAja enI vidhi batAve che : trikaraNa yoge vinavuM, sukhadAyI ho zivAdevInA naMda; cidAnanda manameM sadA, tame Avo ho prabhu ! nANa diNaMda. mana-vacana-kAyA vaDe prabhune prArthanA ke prabhu ! tame mArA manamAM haMmeza mATe padhArI jAva ! basa, prabhu manamAM, prabhu hRdayamAM, 116 pragaTyo pUrava rAga Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu mArA astitvamAM. anubhavano prakAza ja prakAza. zAzvatInA layano prakAza. nemiprabhu dhyAne re ekatvatA." A sUtramAM praveza karavo che. prabhunA dhyAnamAM ekatva, tanmayatA kaI rIte pragaTe ? pUjya mohanavijaya mahArAje parama tAraka zrI ajitanAtha prabhunI stavanAmAM mArga batAvyo che : "dhyAnanI tArI re lAgI neha suM..." tArI eTale tanmayatA. tAra saMdhAI javo bhItarano e tattva sAthe. to, dhyAnanI tanmayatA prApta karavI che. zI rIte e pamAze ? "neha saM." prabhu pratyeno sneha, prabhuguNo pratyeno sneha te guNa sAthe ApaNI cetanAne joDI deze. paramAM otaprota cetanAnuM parama sAthe joDANa te ja dhyAna. e joDANane 10, 15 ke 20 miniTa sudhI lagAtAra rIte calAvyA karavuM; upayogamAM te eka guNane lagAtAra ghUMTavo te che dhyAnanI tanmayatA. have zuM thaze ? nemiprabhu dhyAne re ekatvatA, nija tattva ekatAno jI" prabhunA guNanA dhyAnamAM Avela tanmayatA nija guNanA dhyAnaikyamAM pheravAze. jinaguNa dhyAna nijaguNa dhyAnamAM pheravAya. jinasvarUpa dhyAna nijasvarUpa dhyAnamAM pheravAya. pU. upAdhyAya zrI yazovijaya mahArAje zrIpALa rAsamAM mUkela kaDI yAda Ave : arihanta pada dhyAto thako, davaha guNa pajAya re; bheda cheda karI AtamA, arihanta rUpe thAya re.. pragaTyo pUrana rAga 117 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhedano cheda be rIte thaze : eka to zAzvatInA layamAM: teramA guNaThANe. bIjo thoDA samaya mATeno bheda-cheda. e atyAre thaI zake. arihanta paramAtmanA dravya, guNo ke paryAyonuM dhyAna karanAra AtmAnI cetanA tatkALa pUratI arihantamayI bane che. dhyAna vaDe nirmaLa banela zuddha antarAtmadazArUpa darpaNamAM arihanta prabhunA svarUpa ke guNo AdinuM pratibimbana paDyuM. 'IO | nijatattvanI-AtmatattvanI tanmayatA. have zukladhyAna. dharmadhyAnamAM prabhu guNonuM smaraNa che. zukladhyAnamAM prazasta avalambananI AvazyakatA nathI. sAdhakanA guNo prabhunA guNo sAthe ekarUpa thaIne svarUpa ekatva prApta zukladhyAnanI zuddhatAmAM pariNata thayA che.' zukladhyAnanA dvitIya pAda - etva vitarka avicAramAM ArUDha muni nirvikalpa samAdhine pAme che. svarUpa ekatA paripUrNa rUpe te dazAmAM anubhavAya che. zukladhyAne re sAdhI susiddhatA, lahIye mukti nidAno jI. pachI zukladhyAnanA trIjA ane cothA pAyAmAM jaI siddhatvane AtmA prApta kare che. A rIte muktine te vare che. nijasvarUpamAM tanmayatA, zukladhyAna ane mukti. 'lahIye mukti nidAno jI.." zukladhyAna mokSanuM kAraNa che. prabhu ! mane tArA dhyAnamAM satata DUbela rAkhane ! 1. candraprabha jinastavanA, devacandrajI, svo, stabaka, kaDI : 5 2. ejana 118 pragaTyo pUrana rAga Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmAnuM adbhuta svarUpa Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8] : AdhArasUtra : agama arUpI re alakha agocaru, paramAtama paramIzo jI; devacandra jinavaranI sevanA, karatAM vAdhe jagIzo jI...7 [agamya (ajJAnI AtmA jemane joI nathI zakato), arUpI (rUpa vagaranA), alakSya (jaina tattvajJAnane barobara nahi samajela vyaktitvo vaDe jemanuM svarUpa samajI zakAtuM nathI tevA), agocara (AMkha vagere indriyo dvArA jeo grAhya nathI) evA paramAtmA parama - ananta guNothI yukta AtmA) parama Izvara (ananta guNa-paryAyonA svAmI) che. e bhagavAna nara-deva (cakravartI Adi), bhAva-deva (bhuvanapati, vaimAnika Adi devo) ane dharma-deva (jina kalpI, sthavira kalpI, gaNadhara, AcArya Adi)mAM candra jevA nAyaka che. (devacandra kartAnuM nAma paNa che.) evA prabhunI sevA karatAM - AjJA pALavAthI - sAdhaka sammadA vadhe che. siddhAtmatA maLe che.] 120 pragaTyo pUrava rAga Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAnI sAtamI kaDI paramAtmAnuM adbhuta svarUpa agama arUpI re alakha agocaru, paramAtama paramIzo jI; devacandra jinavaranI sevanA, karatAM vAdhe jagIzo jI. 7 ramaNa maharSi pAse eka vidvAna AvelA. temaNe paramAtmA viSe doDheka kalAka jeTaluM lAMbuM saMbhASaNa karyuM. saMbhASaNane atte temaNe maharSine pUchyuM : kevuM lAgyuM Apane mAruM vaktavya ? maharSie kahyuM tame paramatattva viSe zabdo to pAra vagaranA vAparyA, paNa e tattva joDe tamAro yoga thayelo lAgato nathI. ane eTale A zabdo ahaMkAranI dhArA para tamane laI jaI zake. ethI vadhu zuM maLI zake ? korA zabdo. zo matalaba ? korA zabdo dvArA paramAtmA agamya che. jo ke prabhunA svarUpane kahevA mATe badhA ja zabdo aprastuta che. paramAtma paMcaviMzatikA kahe che : yato vAco nivartante, na yatra manaso gatiH / zuddhAnubhava saMvedyaM, tadrUpaMparamAtmanaH / / 8 / / Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAMthI pANI pAchI phare che ane jyAM na pahoMcI zakatuM nathI te rUpa paramAtmAnuM che. hA, zuddha anubhava vaDe tene jANI zakAya che. - paramAtmasvarUpa nirvikalpa che. zabdo ane vicAro vikalpo khaDA karaze. mATe eka mAtra anubhUti dvArA ja paramAtmAne jANI zakAya. "agama." paramAtmAnuM svarUpa agamya. "arUpI. paramAtmadazAmAM rUpa nathI. bhaktidhArAnA ApaNe bahu ja RNI chIe, jeNe paramAtmAnA rUpane mUrtimAM kaMDAryuM. alakha." "agocara." anekAntavAdI, nityAnityavAdI prabhunA - zuddha AtmadazAnA svarUpane jANI zakaze. dravyarUpe AtmA-paramAtmA nitya che. paryAya rUpe te anitya che. syAdvAdI prabhunA svarUpane jANI zake. bIjA nahi jANI zake. "agocara." indriyo ane manano je viSaya nathI. jJAnapaMcamInA devavandananI stavanAmAM AvatI kaDI yAda Ave : dhyAna TANe prabhu tuM hove re, alakha agocara rUpa; parA pazyantI pAmIne re, kAMI pramANe munibhUpa.... alakSya ane agocara evA prabhunA rUpane paNa dhyAnadazAmAM parA ane pazyantI dvArA munivaro joI zake che. 1. nirvikalpaM tu tadrUpaM, gamyaM nAnubhavaM vinA / / -paramAtma paMcaviMzatikA-9 . 122 pragaTyo pUrana rAga Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'pazyantI'mAM paramAtmaguNonuM darzana anubhUtinI kakSAe thAya che. 'parA'mAM prabhunA svarUpane, zuddha AtmadazAne anubhavI zakAya che. cAra bhASA kahI che : vaikharI, madhyamA,2 pazyantI ane parA. AtmA che anAmI. nAma to zarIrane apAze. AtmA to anAmI che. paraMtu vaikharInA stara para zabda prayoga thaze. 'ati tAMstAnuM paryAyAn jAti ti mAtmA...' AtmA viSe, zabdonA stara para, kalAko sudhI saMbhASaNa thAya to paNa AtmatattvanI vibhAvanA to dUra ja rahevAnI. gurue eka ziSyane kahyuM : AtmA viSe tuM bola to. ziSya doDha kalAka sudhI Atmatattva viSe bolyo. paraMtu enA caherA 52 caitanyanI koI camaka, AbhA nahotI. gurue enA saMbhASaNane aMte kaheluM : bhAkharInA citrathI peTa na bharAya. tArI pAse che korA zabdo. ON madhyamAmAM thoDuMka cintana bhaLe che. vidvAna manuSya Atmatattva viSe cintana kare che. paNa e cintana anubhUtimAM na palaTAya to eno bahu artha nathI raheto. jalebInA vicArathI bhUkha nahi ja bhAMge. vaikharI ane madhyamA sArthaka che, paNa tyAre ke jyAre teo pazyantI ane parAnA sAdhana rUpa bane che. AtmatattvanuM svarUpa vAMcyuM, sAMbhaLyuM (vaikharI), vicAryuM (madhyamA); have e zravaNa-vAcana ke anuprekSA jo AtmatattvanI anubhUti tarapha DhaLaze to pazyantI ane parA udita thaze. 2. anAmInA nAmano re, kisso vizeSa kahevAya ? e to madhyamA vaikharI re, vacana ullekha TharAya. -jJAnapaMcamI devavaMdana. pragaTyo pUrana rAga 123 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazyantI. jotI bhASA. A stara para AtmAnA guNonuM darzana thaze. anubhUti. mAtra vicAra nahi, anubhava. prabhunA kSamAguNa paranuM cintana bhItara rahela kSamAguNane AMzika rUpe ughADaze. metArya muni ke baMdhaka muninI kSamA viSe thayeluM UMDuM cintana kSamAbhAvanI evI anubhUtimAM palaTAze ke paththara mAranAra pratye gusso nahi ja Ave. pazyantInA layamAM AtmaguNonI anubhUti che. prAraMbhika sAdhaka sIdho Atmadravyane anubhavI zakato nathI. e guNone pahelAM sparze che. parA. zreSTha bhUmikA. parA vANImAM AtmasvarUpanuM anubhava thAya che. amala, akhaMDa, alipta AtmadravyanuM anubhavana. amala svarUpa che AtmatattvanuM. amala. rAga-dveSanA maLane pele pAra, vItarAgI ane vItakrodhI che Atmadravya. parAnI bhUmikAe A amala svarUpanuM anubhava thAya che. rAga ane dveSa to che vibhAva. mAro svabhAva to che vItarAga dazA, kSamA. mArA svabhAvane DhAMkavAnI koInAmAM tAkAta nathI. paNa A vAta zAbdika ke vaicArika laya para nahi, anubhavAtmaka laya para ahIM sparzAya che. akhaMDAkAratA che AtmasvarUpamAM. vikalpo vyaktitvane khaMDomAM vaheMce che. nirvikalpa, nirdhanDa brahmanI anubhUti akhaMDa svarUpano anubhava karAve che. 124 pragaTyo pUrana rAga Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alipta svarUpa che AtmAnuM. karmo vaDe lipta huM nathI evo eka anubhava. 'adhyAtma bindu' granthamAM granthakAra kahe che H bandha, udaya, udIraNA ane sattA to karmone che; mAre zuM ?deg parAmAM thatI A che anubhUti. AtmasvarUpanI anubhUti. 'agama arUpI re alakha agocaru....' paramAtma svarUpa agamya buddhi vaDe, gamya-jANI zakAya zraddhA vaDe... prabhu arUpI. bhaktinI dhArAmAM prabhu rUpano antima paDAva. kevuM rUpa prabhunuM ? samavasaraNamAM birAjamAna prabhunA rUpane bhaktanI AMkho pIe che tyAre 'koDi deva milake kara na sake, eka aMguSTha rUpa pratichanda; aiso adbhuta rUpa tihAro, barasata mAnuM amRta ko bunda...' karoDo devo potAnA rUpanA jaththAne ekaTho kare toya prabhunA caraNanA aMgUThA jeTaluM rUpa thatuM nathI. alakSya prabhu che. ekAntavAdIo prabhunA svarUpane parilakSita nahi karI zake. anekAntavAdIo dvArA te svarUpa lakSya che. agocara. Indriyo dvArA prabhunuM rUpa nahi dekhAya. atIndriya jJAna dvArA joI zakAze. 3 'paramAtama paramIzo jI.' paramAtmA paramezvara. bandhodayodIraNasattvamukhyAH bhAvAH prabandhaH khalu karmaNAM syAt / / pragaTyo pUrana rAga 125 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramezvara. potAnA ananta guNa-paryAyonA paNa prabhu svAmI che. ane duniyAmAM parama aizvaryavAna paNa prabhu ja che. pU. padmavijayajI mahArAja prabhunA prAtihArya AdinI RddhinA saMbaMdhamAM kahe che : "e ThakurAI tuja ke bIje navi ghaTe ho !' ' yAda Ave pUjyapAda jambavijayajI mahArAja. prabhunA hIrAjaDita mugaTa vagerenA sandarbhamAM emaNe kaheluM : e to jagatano ThAkura che, ThAkura ! A ThakurAI to ene dvAre ja hoyane ! AvA prabhunI sevA sAdhaka tarIkenI ApaNI saMpattine camakAvI mUke e prabhunI sevA eTale prabhunI AjJA zire dhAravI ane ene pALavI. 1 26 pragaTyo pUrana rAga Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakazo majhAno, yAtrI AnandadAyinI Page #135 -------------------------------------------------------------------------- Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrI stavanAnI doDatI yAtrA - nakazo majhAno, yAtrA AnandadAyinI stavanAnI pahelI kaDI sAdhakanA lakSyane abhicitrita kare che. sAdhake mAtra ne mAtra AtmakRtya karavuM che. zuM che nija kArya ?" vibhAvo-rAga, dveSa, ahamane choDI; jJAna, darzana Adi Atmazakti-AtmaguNone prakaTa karI sAdhake svarUpadazAmAM mahAlavAnuM che. - A nijakArya karavA mATenI sAdhanAnI sasUtra rajUAta bIjI kaDIthI prAraMbhAya che. mahAsatI rAjImatijInI peThe sAdhaka zreSTha buddhiprajJAne avalambIne prabhunuM / prabhuguNonuM avalambana kare che. uttamanA saMgamAM potAnI uttamatA vadhe ane bhItaranA ananta Anandano anubhava thAya. paMcAstikAyamaya A lokamAM avalambana karavA yogya mAtra prabhu ja che e vAtanI mAMDaNI trIjI kaDI kare che : dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAstikAya vijAtIya-jaDa che ane e koI dvArA grahaNa karI zakAya tevA nathI, tethI e traNanAM avalambanano to prazna ja nathI raheto. 1. nemi jinesara nija kAraja karyuM. chAMDyo sarva vibhAvo jI; Atamazakti sakala pragaTa karI, AsvAdyo nija bhAvo jI. 2. rAjulanArI re tArI mati dharI, avalaMkhyA arihaMto jI; uttamasaMge re uttamatA vadhe, sadhe Ananda ananto jI. 3. dharma adharma AkAza acetanA, te vijAti agrAhyo che; pudgala grahave re karmakalaMkatA, vAdhe bAdhaka bAhyo che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pudgalAstikAya che to jaDa, paNa jIva dvArA te grahaNa karI zakAya tema che. parantu AhAranAM ke bhASAnAM ke vicAranAM pudgalo rAgadveSapUrvaka grahAya che tyAre karmabandha thAya che ane zuddha caitanya dazA mATe bAdhakarUpa parakartRtva AdinI viparIta dazA vadhe che. AtmA svaguNa Adino ja kartA ane bhoktA che. paranuM kartutva ke bhoktatva AtmAmAM ghaTatuM nathI. mATe, pudgala dravyanuM paNa grahaNa sAdhake karavuM nathI. cothI kaDI pAMcamA astikAya-jIvAstikAyane kaI rIte avalaMbavo e para kendrita thai che. jacetanAne rAgI ane vItarAgI e rIte vikendrita karIe tyAre rAgI vyaktitvo sAthe rAga karavAthI potAnI bhItara rAgadazA vadhaze, ane e rIte saMsAranuM paribhramaNa cAlu raheze. enI sAme, vItarAga prabhu sAthe rAga karavAthI, pAMcamI kaDImAM batAvyAM che te caraNo para cAlavAthI, mukti maLe che. mATe vItarAga prabhunuM ja avalaMbana levuM joIe. pAMcamI kaDI prabhu sAthe prIti karI kaI rIte muktipada pamAya che tenAM caraNonI vAta kare che : (1) aprazasta rAgano tyAga, (2) vItarAga paramAtmA sAthe prazasta rAga, (3) azubha karmonA Azravano rodha, (4) vItarAga paramAtmA paranA rAga dvArA temanA guNo pratye anurAga, (5) te guNonuM anubhavana, (6) saMvara bhAvanI vRddhi, (7) nirjarA, (8) zuddha svarUpanuM prAgaTya. svopajJa stabakamAM prazasta rAga mATe pUjyazrI lakhe che : 'guNI ane guNono rAga prazasta rAga che ane te sAdhanAkALamAM upayogI che.' 4. rAgIsaMge re rAga dazA vadhe, thAya tiNe saMsAro jI; nIrAgIthI re rAganuM joDavuM, lahiye bhavano pAro jI. aprazastatA re TALI prazastatA, karatAM Azrava nAze jI; saMvara vAdhe re sAdhe nirjarA, AtamabhAva prakAze jI. 5 130 pragaTyo pUrana rAga Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramA stavananI bIjI kaDInA stabakamAM A saMbaMdhamAM sarasa vAta AvI che : "gaNadhara bhagavAna gautamasvAmIjIne prabhu mahAvIra deva para prazasta rAga hato. A viSayamAM tattvathI aNajANa loko kahe che ke bhagavAna pratyeno prazasta rAga kevaLajJAnano avarodhaka banyo hato, mATe rAga to tyAjya ja che. emaNe vicAravuM joIe ke gautamasvAmIjIno prazasta rAga kSAyopathamika darzana, jJAna, cAritra rUpa ratnatrayInI sAdhanAno avarodhaka nahi paNa dIpaka hato. chaThThI kaDI uparanAM caraNone ja thoDAka UMDANathI jue che. jinaguNAnubhUti mATe ahIM A mArga batAvyo che : prabhudhyAnamAM tanmayatA lAvIne nijasvarUpamAM tanmayatA pragaTAvavAnI. e tanmayatA zukladhyAnane Apaze. ane zukladhyAna mokSanuM kAraNa che. - sAtamI kaDImAM samApana karAya che : prabhunI AjJAne bahumAnapUrvaka hRdayamAM dhAravI ane te AjJAnuM pAlana karavuM A che prabhunI sevA ane A sevA dvArA sAdhanAmAM vega lAvI siddhi prApta karavAnI. kevo surekha nakazo ! A nakazAne hAthavago, haiyAvago rAkhIe, pachI rasto bhUlI javAno ke bIjA mArge caDhI javAno bhaya kevo ? - nakazo sAthe che. yAtrA zarU karIe. 6 nemiprabhu dhyAne re ekatvatA, nija tattva ekatAno jI; zukladhyAne re sAdhI susiddhatA, lahIye mukti nidAno jI. 6 7 agama arUpI re alakha agocaru, paramAtama paramIzo jI; devacandra jinavaranI sevanA, karatAM vAdhe jagIzo jI. 7 pragaTyo pUrana rAga 131 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'pragaTyo pUrana rAga...' Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramapAvana zrI giranAra mahAtIrthanAM AndolanomAM jhaboLAyelI svAdhyAyanI kSaNo : pragaTyo pUrana rAga.." 'tuja karuNAdhAramAM huM nitya bhIMjAto rahuM; vahAlA ne mIzvara prabhu, huM zaraNa to tAruM grahuM." paramapAvana giranAra tIrthamAM dAdA paramatAraka, mahAmahima prabhu zrI neminAtha bhagavAnanAM caraNomAM A paMktio jyAre peza thaI tyAre sAMbhaLanAra amArA sahunI AMkho bhIMjAyelI hatI. A gIta peza karanAra hatA amadAvAdathI Avela bhaktahRdayI rAjubhAI, saMprati ane prazama. tuja karuNAdhAramAM." kevI kapAdhArA prabhunI vahI ke trIzatrIza varSanAM vahANAM vItyA pachI prabhunuM darzana thayuM. kaho ke prabhue darzana ApyuM. manamAMthI pelI paMkti prathama darzane ja nIkaLelI : "kara ke kRpA prabhu darisana dIno..." prabhue anarAdhAra darzanasukha ApyuM. jo ke toya AMkho ke mana kyAM dharava pAmanAra hatA ? sAMjanA samaye AratI pachI prabhunA garbhagRhanAM dvAra dhIre dhIre bacubhAI mAMgalika karatA, e samaye badhA ja bhaktonI pyAsI AMkho, te divasa mATe, prabhunuM rUpa chelle chelle joI levA mATe, kaho ke AMkhomAM bharI levA mATe utsuka banI rahetI. ane ethI ja to, samaNAmAM dAdA AvI jatA ! pUrA divasa para dAdAno adhikAra hato, to rAtre vaLI bIjA kono adhikAra hoI zake ? Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e dvArA mAMgalika thatI vakhate "OM huM ahaM zrI neminAtha svAmine namaH" no samaveta svare thato matroccAra kAnamAM Aje paNa guMjI rahyo che. ane ethI ja, ajArA tIrthamAM pAMca divasa sAMjanI bhakti pachI huM munizrI kalpajJavijayane ane dharmarucivijayane giranAranA layamAM ja ajArA pArzvanAtha prabhunA nAmanA matroccAra mATe kaheto. ane e mannadhvani sAMbhaLatAM pyAsI AMkho pukArI besatI : "prabhunA garbhagRhanAM dvAra ahIM to baMdha nahi thaI jAyane !" nA, tyAM to ame vidAya laIe tyAM sudhI prabhu amane joyA karatA. pUjya AnandaghanajI mahArAja racita zrI neminAtha prabhunI stavanAnI A kaDI - arthanA pheraphAra sAthe - te vakhate manamAM ramI rahetIH jiNa joNe tujane jouM re, tiNa joNe juo rAja; ekavAra mujane juo re, to sIjhe muja kAja..13 prabhu ! huM bhInI bhInI AMkhe tamane nihALI rahyo chuM. tame paNa vAtsalyasabhara AMkhe ekavAra mane juone ! giranAra tIrthamAM neminAtha prabhunA darzana mATe kalAko besIe, paNa tRpti na thatI. eka cumbakIya AkarSaNa anubhaveluM. abhiSeka vakhate to kevuM apUrva dRzya jovA maLatuM ! muMbaIthI prabhubhakti ane tIrthabhakti mATe ghaNA samayathI AvIne giranAra tIrthamAM rahetA bhakta bacubhAI dUdhanA moTA kaLazo prabhu para DhoLe tyAre zyAmazveta raMgano apUrva jAdU jovA maLato. pU. udayaratnajI mahArAjanI stavanAnuM mukhaDuM yAda AvatuM : "rAdhA jevAM phUlaDAM, ne zAmaLa jevo raMga...." 134 pragaTyo pUrana rAga Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhiSekaparva dharAIne jovA maLyuM mahA vide 12nA divase, jyAre zakrastavanA uccAraNa sAthe abhiSeka utsava rAkhelo. bhaktahRdayI hemendrabhAI, jayendrabhAI, pulinabhAI Adi paNa A utsava para upasthita hatA. eka zakrastavanuM uccAraNa pUruM thAya ane abhiSekanuM nayana-pAvana dRzya jovA AMkho talasI rahe. bhoMyarAmAM birAjamAna amIjharA pArzvanAtha prabhunA darzanano lahAvo paNa adbhuta hato. bhoMyarAnI nAnI jagyAne kAraNe prabhunAM Andolano mANavAnuM sukha paNa apUrva hatuM. pUjyapAda sAdhanAmanISI paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI mahArAja sAheba Adi ghaNA diggaja sAdhakoe A prabhu AgaLa sAdhanA karelI che. tethI prabhunAM AndolanonI sAthe AvA zreSTha bhaktonAM Andolano paNa AvA sthaLe maLe. sahasAvanamAM paNa bhakti karavAno Ananda sarasa rahyo. tyAM, dIkSA kalyANakanI jagyAe be kalAka bolavAnuM thayeluM. prazamanA bhAvavAhI gItagAna ane eka kaLAkAranA sitAravAdane bhAvadhArA UMcakAI. pachI, nIrava zAntimAM te pavitra AndolanomAM DUbyA. prabhunI dIkSA samayanAM Andolanone mANavAno prayAsa karyo. ema lAgyuM ke, zibikA sahasrAmravana (sahasAvana)mAM AvyA pachI kezaluMcana ane 'karemi... sAmAiyaM' sUtra ucca2vA prabhu sajja thayA tyAre indra mahArAje lokonA kolAhalane izArAthI thobhAvyo ane je nIrava zAnti te kSaNe tyAM patharAyelI e kSaNomAM jANe ke ame pravezyA. e be kalAkano samaya, e pachI ghaNIvAra bhItara Avartita thato rahyo. kevaLajJAna kalyANakanI derIe paNa beThA. AvA sthaLe dhyAnamAM javAno artha che samayane pele pAra pahoMcI javuM. hajAro-lAkho varSonA samayanA antarAlane vIMdhIne ghaTanA je kSaNe ghaTI hoya e kSaNamAM pravezI zakIe. pragaTyo pUrana rAga 135 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahasAvanamAM sthiratA mATe pUjyapAda tapasvisamrATa himAMzusUri dAdAnA samAdhimandiranI bAjunI rUma maLelI. tyAMnuM paridRzya joI huM khuza thaI gayo. rUmamAM beThA beThA dAdAnI caraNapAdukAnAM darzana thayA kare. ane bahAra, samAdhimandiravALA chobaMdha cokamAM besuM tyAre cAre bAjunAM AmravRkSonI haritimA dekhAyA kare. moranA TahukA karNapriya lAge. ane baccAMne chAtIe vaLagADI kUdatI vAMdarIone joIne mAtRtvanI garimA dekhAya. sahasAvanamAM, giranAra tIrtha para ane taLeTIe giranAra tIrthanA mahimAnI vAto sAMbhaLI ajoDa zAsanasamarpita paMnyAsapravara zrI candrazekharavijaya ma. sA.nA ziSya pUjya tapasviratna dharmarakSitavijaya mahArAja tathA bhISma tapasvI munizrI hemavallabhavijayajInA mukhethI. banne munivaro giranAra tIrthanI ane prabhunI ajoDa bhakti karI rahyA che. emanI e bhakti joI hRdaye prasannatA anubhavI. prabhunA A divya sAnnidhyamAM saMtono saMga paNa adbhuta rahyo. A. zrI municandrasUrijI, vidvadharma dhuradharavijaya mahArAja, A. zrI rAjapuNyasUrijI, A. zrI rAjacandrasUrijI, paM. zrI prazAntavallabhavijayajI, muni zrI arijitazekharavijayajI AdinA saMge prabhubhaktimAM khUba Ananda Avyo. bhIMjAvAnuM cAlu rahyuM. "tuja karuNAdhAramAM, huM nitya bhIMjAto rahuM..." e bhIMjAmaNa kevI hatI ? prazama gAI rahyo hato : prItaDI tArI ne mArI, keTalI umadA haze; eka ghaDI tujane bhUluM nA, kevuM RNabaMdhana haze.. 136 pragaTyo pUrana rAga Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMsuo eka divasa mArA, tujane pIgaLAvaze; Aza che evI hRdayamAM, eka di tuM maLavA Avaze..." prazama ! "Avaze" nI vAta kyAM che ? prabhu to A rahyA ! AvI gayA, maLavA. bhaktiyogAcAryonI vANI yAda Ave : prabhu tamArI bhItara avataravA mATe pratIkSA karI rahyA che. bhaktanI virahAsakti tIvra banatAM ja prabhunuM avataraNa.. dAdA ! prabhu ! tamArA A RNamAMthI kyAre mukta banIza ? - giranAra mahAtIrthanAM A pavitra AndolanonI pRSThabhU para svAdhyAya thayo pUjyapAda devacandrajI mahArAja kRta zrI nemijina stavanA para. je ahIM prastuta che. Andolano svAdhyAyanI kSaNone kevI rIte Ucake che e ahIM anubhavAyuM. ahIM tamAre bolavuM nathI ke lakhavuM nathI. prabhukRpA ja ahIM mukharita bane che. AndolanonI dhArAmAM rahevAnuM, giranAra mahAtIrthathI vihAra thayA pachI paNa, cAlu rahyuM. A ja AndolanonI dhArAmAM vaMthalI, mAMgaroLa, coravADa, verAvaLa, prabhAsapATaNa, dIva, ajArAtIrtha, unA, mahuvA, kadambagiri tIrthanI yAtrA thayA karI. svAdhyAya cAlu ja hato. | unA zaherathI najIka Avela zAhabAgamAM eka rAtrino thayelo vasavATa smRtimAM kaMDArAI gayo che. Akho bAga nALiyerI ane AMbA vaDe manoramya. pragaTyo pUrana rAga 137 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajArA tIrthathI unA zaherano pUro mArga AvA bagIcAo vaDe suramya che. phAgaNa vada-11 (vi.saM.2066)nI sAMje cAra vAgye bAgamAM AvyA. jagadguru pUjyapAda hIravijayasUri mahArAjanA antima saMskAranuM e sthaLa. bAganI vacce cokamAM hArabaMdha derImAM alaga alaga pUjya gurubhagavantonI caraNapAdukAo. caraNapAdukAnI kalpanA bhavya lAge che. svAmI rAma "himAlayana mAsTarsa'mAM lakhe che ke emane emanA gurue ekavAra pucheluM: loko sadguruno caraNasparza ja kema kare che ? uttara ApatAM gurue kaheluM : sadguru eTale prabhunAM caraNomAM jhUkeluM vyaktitva. prabhunI samakSa sadguru beThela hoya ane pAchaLa ApaNe beThela hoIe tyAre ApaNI tarapha laMbAyela hoya che mAtra emanAM caraNa... mATe caraNa pUjA. mUrti ane amUrtane joDanAra kaDI tarIke paNa caraNapAdukAnI saMkalpanA manoramya lAge. sadguru mUrta hatA. atyAre amUrta che. ane oNrA/AbhA Andolano rUpe kArya karI rahyA che. e mUrta ane amUrtanuM vacaluM anusandhAna te caraNapAdukA. caraNapAdukAnI samakSa jhUkatI vakhate pUrve jIvanta evA sadgurunI smRti dvArA bhaktane sadgurunuM mAnasa-pratyakSa thAya che ane e caraNapAdukA amUrta AbhAmaMDaLano anubhava paNa karAve. unAnA eka vayovRddha zrAvake mane kaheluM ke ApanI pAse samaya ocho che, te mane khyAla che, to ya eka rAtrI Apa unAnA e upAzrayamAM vItAvajo, jyAM jagadguru pote rahelA che, ane jyAM teozrIe potAnI dehalIlA saMkelI hatI. ane eka rAta zAhabAgamAM - teo zrImadbhA antima saMskAranA sthaLe - rokAjo. 138 pragaTyo pUrana rAga Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phA.va.10nI rAta unAnA e upAzrayamAM jagadgurunI mUrtinA sAnnidhyamAM, temanA pAvana upaniSamAM vItAvI... phA.va.11nI rAta zAhabAgamAM. sAMje cAreka vAgye unAthI nIkaLI zAhabAgamAM AvyA. eka kalAka caraNapAdukAnI samakSa besavAnuM thayuM. bhaktoe jagadguruzrInA jIvana - kavanane AvarI letI pUjA bhaNAvI. huM cAraso varasa pahelAMnA vAtAvaraNamAM DULyo hato. mArA manane, astitvane te samayagALAmAM mUkIne te samayanA spandano mANavAmAM mazagUla hato. pratikramaNa pachI thoDIvAra sUto. madharAte jAgIne jagadguruzrInAM Andolanone pakaDavAno prayatna karyo. evo AbhAsa thayo ke pahelAMnA sadguruo upavanamAM rahetA tema A moTA sadgurue paNa potAnI sAdhanAne UMDANano AyAma ApavA mATe jANe ke A manohara upavanamAM rahevAnuM svIkAryuM hoya. bahu majhAnI vAta e banI ke kyAMka nadIkinAre samAdhisthaLe nAnI derI baMdhANI hota ke caraNapAdukA temAM padharAvAyela hota to AjubAjunuM vAtAvaraNa A Andolanone eTalA vistaravA na deta. ahIM to copAsa moTo bagIco, ne vacce samAdhisthaLa. caraNapAdukAmAM saMgRhita thayela Andolano copAsa prasaryA ja kare. AvAM pavitra AndolanothI sabhara bhUmi para eka rAtrI gALavA maLI A anubhava smRtinI maMjUSAmAM kAyama mATe saMgharAyela raheze. jagadgurunI A caraNapAdukAnI pratiSThA temanA paTTadhara vijayasenasUri mahArAjanA varada haste thaI haze. ane eTale gurunI zakti ane ziSyanI bhaktinuM A majhAnuM saMgamatIrtha banyuM zAhabAga. pragaTyo pUrana rAga 139 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema lAgyuM ke jagadgurue unAnA potAnA antima cAturmAsamAM dUra rahela potAnA A anhevAsIne sAdhanAnI guhyatama vAto jaNAvavA bolAvyA haze. vinIta ziSya sadgurune maLe e agAu ja mahAgurue ciravidAya lIdhI. paraMtu paraMparAnA marmajJa vijayasenasUri mahArAja jagadguruzrInA AbhAmaMDaLamAM beThA haze ane sAdhanAnI aNajANa kaDIo, keDIo khUlavA lAgI haze. ApaNA yugamAM paNa thoDAka sAdhako A sthaLe besI dhyAnamAM jagadgurunI oNrAne jhIle ane zrIsaMghane sAdhanAnuM baLa Ape evo vicAra thayelo. kadAca e paNa e pavitra Andolano dvArA preSita vicAra haze. dAdAzrI neminAtha bhagavAnanA ane jagadgurunAM AndolanomAM bhIMjAyela svAdhyAya ahIM prastuta che. AcArya yazovijayasUri 140 kadambagiri tIrtha, cai.su.10, 2066 pragaTyo pUrana rAga Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrI kArasUri jJAnamaMdira graMthAvalI - prabhuvANI prasAra sthaMbha - 1,11,111 * zrI samasta vAva pathaka jaina zve. mU. pU. saMgha - gurumUrti pratiSThA smRti * zeThazrI caMdulAla kAlacaMda parIkha parivAra. vAva-banAsakAMThA. zrI siddhagiri cAturmAsa ArAdhanA (saM. 2057) daramyAna thayela jJAnakhAtAnI AvakamAMthI. haste zeThazrI dhuDAlAla punamacaMda hakkaDa parivAra. DIsA banAsakAMThA zrI dharmottejaka pAThazALA zrI jhIMjhuvADA jaina saMgha. jhIMjhuvADA. zrI suIgAma jaina saMgha. suIgAma (vAva pathaka) banAsakAMThA. zrI vAMkaDiyA vaDagAma jaina saMgha. vAMkaDiyA vaDagAma. zrI garAMbaDI jaina saMgha. garAMbaDI (vAvapathaka) banAsakAMThA. zrI rAMderaroDa jaina saMgha - surata. zrI ciMtAmaNI pArzvanAtha jaina saMgha - pArlA (IsTa), muMbaI. , zrI AdinAtha tapAgaccha zvetAmbara mU.pU. jaina saMgha, katAragAma-surata. zrI kailAsanagara jaina saMgha, kailAsanagara, surata. * zrI ucosaNa jaina saMgha, samubA zrAvikA ArAdhanA bhavana, surata jJAnakhAtethI prabhuvANI prasAraka - 61,111 * zrI dipA zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, rAMderaroDa, surata. prabhuvANI prasAra anumodaka - 31,111 * zrI moravADA jaina saMgha, moravADA (vAva pathaka) banAsakAMThA * zrI umarA jaina saMgha, surata. zrI zatruMjaya TAvara jaina saMgha, surata. zrI caumukhajI pArzvanAtha jaina maMdira TrasTa, zrI jaina zvetAMbara tapAgaccha saMgha - gaDhasivAnA (rAja.) * zrImatI tArAbena gagaladAsa vaDecA-ucAsaNa zrI sukhasAgara ane malhAra epArTamenTa suratanI zrAvikAo taraphathI ravijyota epArTamenTa, suratanI zrAvikAo taraphathI aThavAlAInsa jaina saMgha, pAMDavabaMgalo, surata zrAvikAo taraphathI zrI AdinAtha tapAgaccha jaimUrtipUjaka jaina saMgha, katAragAma, surata. zrImatI varSAbena karNAvata, pAlanapura prabhuvANI prasAra bhakta - 15,111 zrI dezalapura (kaMThI) ajItanAtha jaina derAsara (zrI pArjacaMdra gaccha jaina saMgha) kacchagujarAta. munirAjazrI bhuvanacandrajI ma.sA.nI preraNAthI. pUjya munizrI bhuvanacandrajI ma.sA.nI preraNAthI zrI pArzvacandrasUrizvara gaccha saMgha-dhrAMgadhrA (gujarAta) zrI aThavAlAInsa jaina saMgha, surata zrAvikA upAzraya pragaTyo pUrana rAga 141 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa.pU.AcArya yazovijayasUri mahArAja dvArA lakhAyela pustako * darisana tarasIe ... bhA. 1-2 (dvitIya AvRtti) (bhAgavatI sAdhanAnI sasUtra vyAkhyA) * "bichurata jAye prANa .....' (dvitIya AvRtti). (pUjyapAda siddharSi mahArAja kRta jina stavanA para saMvedanA) so hI bhAva nircanha ......" (samAdhizataka, kaDI 1 thI 30 upara vivecanA) "Apa hI Apa bujhAya ...." (samAdhizataka, kaDI 31 thI 51 upara vivecanA) * "AtamajJAnI zramaNa kahAve ....." (uttarAdhyayana sUtranA 15mA sabhikhuM adhyayana upara saMvedanA) * "mere avaguna citta na dharo ...' (dvitIya AvRtti) (kumArapALa bhUpALa kRta "AtmanindA kArniMzikA' para saMvedanA) * rASabha jinesara prItama mAharo re . (zrI AnaMdaghanajI mahArAjanI stavanAo para saMvedanA) (stavana-1 thI 5) : * prabhuno pyAro sparza (parama pAvana zrI dazavaikAlika sUtra (1 thI 4) paranI vAcanAo) AtmAnubhUti (yogapradIpa, jJAnasAra Adi grantho tathA pU. cidAnaMdajI mahArAjanAM padomAM maLatAM sAdhanA sUtro para vizleSaNa) * astitvanuM paroDha (hRdayapradIpa patriMzikA para svAdhyAya) * anubhUtinuM AkAza. (pU. devacandrajI mahArAjanI aSTapravacana mAtAnI sajhAya para anuprekSA) * rome rome paramaparza (devAdhideva prabhu mahAvIranI sADAbAra varasanI lokottara sAdhanAnI AMtara kathA) prabhunA hastAkSara (parama pAvana uttarAdhyayana sUtranAM keTalAMka sAdhanA sUtro para svAdhyAya) * dhyAna ane kAyotsarga (dvitIya AvRtti) (dhyAna ane kAyotsarga vizeno zAstrIya sandarbho sAtheno svAdhyAya) * pravacana aMjana jo sadguru kare (navapada sAdhanA) ekAntano vaibhava (dvitIya AvRtti) (smaraNa yAtrA) * sAdhanApatha (pUjyapAda devacandrajI mahArAja kRta zrI suvidhinAtha jinastavanA para svAdhyAya) rasorve sara (pUjayapAda devacandrajI mahArAja kRta zrI abhinandana jinastavanA para svAdhyAya) * parama ! tArA mArge (pUjyapAda devacandrajI mahArAja kRta prabhu mahAvIra stavanA para svAdhyAya Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTyo pUrA zama KIRIT GRAPHICS 0 9 89 8490 0 91