Book Title: Mithi Mithi Lage Che Mahavir ni Deshna Part 2
Author(s): Trilokmuni
Publisher: ZZZ Unknown
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004925/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainAgama nAvanIta che - mIThI mIThI lAge che paNa mahAvIranI dezanA upadeza zAstra [gaNa aNamo] S Vain Education Mergationa - PP nA For Pie & Personal Use Only Aradhana Bhawan, Chandraprabhu Apts. 1 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | - 2 | mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta | - ! | 11 jenAgama navanItA | mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA A ATha bhAgono paricaya ||kramAMka pustaka nAma pustakamAM zuM che? kathAzAstra | | 1. jJAtA sUtra ra. upAsaka dazA sUtra 3. aMtagaDa dazA sUtra (ATha Agamo) | 4. anuttaropapAtika sUtra 5. vipAka sUtra 6. rAjaprazrIya | sUtra 7. upAMga(nirayAvalikA) sUtra 8. naMdI sUtranI kathAo. (2) | upadeza zAstra | 1. uttarAdhyayana sUtra ra. AcArAMga sUtra(prathama zruta skaMdha) | (traNa Agamo) 3. sUtrakRtAMga sUtra saMpUrNa, 1ra vrata, 14 niyama; mahAvrata, samiti gupti, saMjayA, niyaMThA, pAsatkAdi svarUpa, vaMdana vyavahAra, aupadezika saMgraha. | (3) | AcAra zAstra 1.Avazyaka sUtra sahita ra. dazavaikAlika sUtra 3. AcArAMga (cha Agamo) sUtra (bIjo zrata skaMdha) 4. ThANAMga sUtra 5. samavAyAMga sUtra || 6. prazna vyAkaraNa sUtra. gaucarInA vidhiniyama ane doSa tathA viveka jJAna, tetrIsa bola, tapasvarUpa, dhyAna svarUpa, e [ (4) cheda zAstra 1. nizItha sUtra ra. dazAzruta skaMdha sUtra 3. bRhatkalpa sUtra (cAra Agamo) | 4. vyavahAra sUtra. cheda sUtra pariziSTa. | tatvazAstra-1 | 1. bhagavatI sUtra saMpUrNa, aneka koka, gAMgeya aNagAranA (bhagavatI sUtra) bhAMgAonuM spaSTIkaraNa ane vidhio. (Da) | tatvazAstra-2 | 1. jIvAbhigama sUtra ra. prajJApanA sUtra, guNasthAna, karmagraMtha | tatva zAstra-3 | naMdI sUtra, anuyogadvAra sUtra, aupapAtika sUtra, jaMbudvIpa (pAMca Agamo) | prajJapti sUtra, jyotiSagaNa rAja prajJapti sUtra, vaijJAnika vicAraNAo. I (8) | pariziSTa | carcA-vicAraNAo, aitihAsika saMvAda ane nibaMdha (anubhava aka) | Avazyaka sUtra ciMtano. vizeSa:- nirayAvalikAdi pAMca zAstrane eka gaNatAM ane sUrya-candra prajJapti baMnene eka gaNatAM pAMca ochA thAya, temAM nadI ane AcArAMga sUtra be pustakomAM che, tethI traNa ja ochA thAya A rIte kara-3 = ra9 saMkhyA maLI jAya che. --- - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H prakAzana paricaya jainAgama navanIta - 2 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA upadeza zAstra[traNa Agamo] (1)uttarAdhyayana sUtra (ra) AcArAMga sUtra(pahelo zrutaskaMdha) (3) sUtrakRtAMga sUtra saMpUrNa : vividha pariziSTo Agama manISI zrI trilokamunijI ma. sA. : gujarAtI bhASAMtara : munizrI prakAzacaMdra ma. sA., bA.bra.pU. zrI zailAbAI ma. sa., zrI maNIbhAI zAha - - rAjakoTa, zrI saMjayakumAra saMghavI - surendranagara. 3 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta pradhAna saMpAdaka : Agama manISI zrI trilokamunijI prakAzaka : - jainAgama navanIta prakAzana samiti, surendranagara. prakAzana sahayogI : (1) zrI navala sAhitya prakAzana cerI. TrasTa su. nagara (ra) DaoN. bharatabhAI cImanabhAI mahetA - rAjakoTa. sahasaMpAdaka (1) pU. gulAbabAI mahAsatIjInA suziSyA kuMdanabAI ma.sa. (2) pU. prANakuMvarabAI mahAsatIjInA suziSyA-zailAbAI ma.sa. (3) zrI mukuMdabhAI I. pArekha, goMDala (4) zrI maNIbhAI zAha (5) jayavaMtabhAI zAha, sUrata (6) zrI bhAnubena. DrAphaTa / M.O. : lalitacaMdra maNIlAla zeTha, prAptisthAna : patrasaMparka lalitacaMdra maNIlAla zeTha zaMkhezvaranagara, ratanapara, posTa : jorAvaranagara - 363020 jillo H surendranagara(gujarAta) muMbaImAM pustako maLaze ramaNikalAla nAgajI deDhiyA durgA TekSaTAIlsa, 10nyu hiMdamAtA klotha mArkeTa, hoTela zAMtidUta nIce, dAdara, muMbaI - 400 014 mUlyaH 50/ prakAzana tArIkha : 19-7-2004 prata saMkhyA : 1500 saMpUrNa seTa ATha pustakomAM 32 Agama sArAMza - rUA. 400/- (eka mAtra) vizeSa sUcanA : ATha pustakonA agrima bukiMga mATe- (1) jainAgama navanIta prakAzana samitinI rasIda prApta karavI. potAno grAhaka naMbara prApta karavo. (2) koIpaNa phariyAda ke sUcanA phonathI ane maukhika na karavI, patra vyavahAra dvArA rAjakoTa sUcanA karavAnuM khAsa ghyAna rAkhavuM. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che * L. upadeza zAstra: viSaya sUci - upadeza zAstra viSaya-sUci - pAnA naM. : - - - - - - - - - 0 : ' - - 115 : - 0 - - 119 : - : = 144 : viSaya uttarAdhyayana sUtra sArAMza AcArAMga sUtra (prathama zrutaskaMdha) sArAMza sUtrakRtAMga sUtra saMpUrNa sArAMza pariziSTa : vibhAga ekala vihAra: pramANa carcA | bhikSunI svataMtra gocarI zrAvakanA bAra vrata traNa manoratha cauda niyama pa| nava tattva: paccIsa kriyA zrAvakanA 21 guNo cAra prakAre | mahAvrata, samiti, gupti, saMjayA(sayata) | nigraMtha svarUpaH niyaMThA | nigraMtha nigraMthIonA Atma nirIkSaNanI parijJA [pAsatkAdi svarUpa, vicAraNA B10 vaMdanaH vyavahAra vicAraNA 11 zithilAcAra ane zuddhAcAra svarUpa | upadezI saMgraha : stavana ane chUTaka bola :: 154 is - - 157 - 161 - - - - 1 1dara - - 1 17) - - 182 - 188 - - 200 - tenA - mora - - - - - Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta ne sArAza sAhitya vize goMDala gaccha ziromaNI 5. pU. zrI jayaMtamunijI ma.sA.nuM maMtavya Wan mahAmanISI trilokaRSijIdvArA 'sArAMza sAhitya" prakAzita thaI rahyuM che. jemAM kramazaH batrIsa AgamonuM saMpAdana thayuM che. A sAhitya Agamono sArabhUta che, eTaluM ja nahIM paraMtu keTalAka krAMtibIjonuM vAvetara paNa emAM che. munizrInI vicAradhArA soLaAnA jainAgamane anukULa hovA chatAM rUDhi vAdanI '"zalya cikitsA'' karanArI che, te nirvivAda satya che. munizrInuM ciMtana ane manana nirbheLa, spaSTa ane saMyamita bhASAmAM! satyanuM nirUpaNa kare che. temane koI prakArano saMpradAya moha ke bIjA koI avarodha mAnya nathI. teo saunuM potapotAnA sthAne sanmAna jALavIne paNa; paraMparAmAM je vaiparya AvyuM che, tenA para karAro" prahAra kare che ane bhagavAna mahAvIra svAmInA eka apratibaddha saMta tarIke mahAvIra darzananuM sAMgopAMga temaja Agamane AdhAre udghATana kare che; je vAMcatAM AnaMda upajAve che. Wan Wan joke saMpradAyathI baMdhAyelA ane pAraMparika vicAradhArAmAM jakaDAyelA I vyakita ke vyaktisamUhane kadAca na game, virodhAtmaka paNa lAge ane mahAvIra darzanathI A sAhityanirALuM che, virodhI che, tevuM kahevA mATe te loko lalacAya paNa kharA ! je rIte sUryodaya thatA sahaja aMdhArU nAza pAme che, te rIte sAcI samyagdhArA prakAzita thatA ajJAnarUpa aMdhakArano nAza thavAno ja che. atyAre | jaina jagatane pharIthI jAgavAnI taka maLI che. 5 A sAhitya dvArA rUDhivAdathI mukta thavAnA nAme navA vargane svacchaMdI banAvavAno uddeza jhalakato nathI paraMtu Agama manISI munizrInuM sArAMza sAhitya bhagavAna mahAvIra svAmInA traikAlika hitadarzananI sAthe joDIne zuM rUDhivAdanI sImAothI para thaI vyApaka darzana karAve che. maMgalakAmanA :- mahA manISI trilokaRSijI ! Apano A prayAsa saphaLa thAya tema amo IcchIe chIe. kAraNa ke ApanA ciMtananI dareka paMktimAM krAMtinA bIjo saMcita rahelA che. AgamonI satyatApUrNa RjubharI bhAvanAo para ane Agama nirmaLa prarUpaNA upara vidhivAdano je jaMga lAgI rahela che ane durAgrahanA vAdaLo chavAI gayA che tenuM nivAraNa karavA mATe ApanuM A sAhityika bhagIratha puruSArtha AgamanA maulika bIjone(gUDha tattvone) avazya navapallavita karaze. ** Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : uttarAdhyayana sUtra sArAMza uttarAdhyayana sUtra mu sArAMza prastAvanA : A sUtramAM 36 zreSTha ane zreSThatama adhyayanonuM saMkalana che. naMdIsUtramAM tenI aMga bAhya (anaMga praviSTa) sUtromAM gaNanA karavAmAM AvI che. A sUtranI racanA kayAre thaI ? kayA AcArye tenI racanA karI ? athavA koI aMga sUtra(prazna vyAkaraNa athavA to dRSTivAda)mAMthI uSkRta karavAmAM AvyuM che? ItyAdi bAbatano koI prAcIna itihAsa upalabdha nathI. chatAM ya naMdIsUtranI Agama sUcimAM A sUtranuM nAma hovAthI eTaluM to nakkI kahI zakIe ke naMdIsUtranI racanA samaye uttarAdhyayana sUtranuM astitva thaI gayuM hatuM. tethI naMdIsUtranI samAna enI prAcInatA ane pramANikatA svIkArya che. sUtranAma ane viSaya :- uttarAdhyayana sUtra AgamanA vartamAna vargIkaraNamAM mULasUtrarUpe prakhyAta che. uttara+adhyayana eTale zreSTha ane pradhAna adhyayanonuM saMkalana sUtra che. temAM jIva- ajIva, parISaha, karmavAda, SaTvavyAdi, nava tattva, jJAna, darzana, cAritra, bAlamaraNa, paMDita maraNa, vairAgya ane saMsAra tathA bhagavAna pArzva ane mahAvIra paraMparAnA aneka viSayonuM suMdara Akalana che. svAdhyAya ane Atma cetanAnI jAgRti mATe A sUtranuM adhyayana paThana ciMtana-manana AdaraNIya che. A sUtramAM 13 adhyayana dharma kathAtmaka che (7, 8, 9, 12, 13, 14, 18, 19, 20, 21, 22, 25, 27), ATha adhyayana upadezAtmaka che (1, 3, 4, 5, 6, 10, 23, 3ra), ATha AcArAtmaka (2, 11, 15, 16, 17, 24, 26, 35), sAta saiddhAMtika (28, 29, 30, 31, 33, 34, 36). * zreSTha adhyayano ane uttama upayogI viSayone kAraNe A sUtra sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikAone vizeSa rucikara che. seMkaDo sAdhu-sAdhvIjIo tene kaMThastha karI niraMtara teno svAdhyAya karI AtmAnaMdanI prApti kare che. A pramANe atyadhika lokapriyatAne kAraNe A sUtra mATe evI zruti paraMparA paNa che ke "A sUtra bhagavAna mahAvIra svAmIe nirvANa samaye aMtima rAtrie svamukhe pharamAvyuM che.'' paraMtu te bAbata prAcIna pramANa upalabdha nathI; mATe te zruti paraMparA kevala zraddhA-pratIka ja che. vizeSa mATe juo sArAMza khaMDa-8 'anubhava arka' pRSTa-37. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta K vyAkhyA sAhitya ane saMskaraNa :- mahAna niryuktikAra AcArya zrI dvitIya bhadrabAhu svAmIe A sUtra para niryukti vyAkhyA karI che, tyArapachI jinadAsagaNI mahattare cUrNi vyAkhyA ane vAdivaitAla zAMti sUrIjIe TIkA nAmaka vyAkhyA karI che. kAlakrame aneka AcAryoe TIkAonuM nirmANa karyuM. Aja sudhImAM vibhinna sthAnothI seMkaDo saMskaraNa prakAzita thaI cukyA che. sarva jaina samudAyomAM A sUtranuM pracalana che. A sUtranuM parimANa 2100 zlokanuM mAnavAmAM Avela che. nadhi - prastutamAM dareka adhyayananA zIrSaka viSayanI mukhyatAe ApyA che. prathama adhyayana vinaya zruta A adhyayananuM nAma che "vinaya zruta". vinayane bAra prakAranA tapamAM AtyaMtara tapa kahevAmAM AvyuM che. uvavAI sUtramAM tenA sAta prakAra kahevAmAM AvyA che- (1) jJAna vinaya (ra) darzana vinaya (3) cAritra vinaya (4) mana vinaya (5) vacana vinaya (3) kAyA vinaya (7) lokopacAra vinaya. dazavaikAlika sUtranA navamA adhyayananA cothA uddezAmAM cAra prakAranI samAdhi kahevAmAM AvI che- (1) vinaya samAdhi (ra) zruta samAdhi (3) tapa samAdhi (4) AcAra samAdhi. prastuta adhyayanamAMvinayanA aneka rUpone lakSamAM rAkhIne aneka viSayonuM saMkalana karavAmAM AvyuM che. (1) je gurunA izArAthI ane hAvabhAvathI samajIne temanA nirdezonuM yathArtha pAlana kare che, temanI zuzruSA kare che, te vinIta ziSya che. tenAthI viparIta AcaraNa karanAra avinIta ziSya kahevAya che. (2) saDelA kAnavALI kutarInI samAna avinIta ziSya kyAMya paNa Adara pAmato nathI. (3) gAmano sUara (bhUMDa) uttama bhojanane choDIne azuci tarapha doDe che, te ja prakAre avinIta AtmA sadgaNone choDI durguNomAM ramaNa kare che. (4) guru AcAryAdi dvArA anuzAsana pAmatAM bhikSu kyAreya kodha na kare ane jo koI bhUla thaI gaI hoya to kyAreya chupAve nahi. (5) A bhavamAM tathA parabhavamAM bIjAo dvArA AtmAnuM kAyama damana thaI rahyuM che, tenI apekSAe jJAnI puruSoe jAte ja Atmadamana karavuM zreyaskara che. saMyama ane tapa dvArA Atmadamana karavuM arthAt saMpUrNa icchAo temaja saMkalpa-vikalpothI rahita banI javuM joIe, evuM karavAthI ja A loka ane paralokamAM AtmA sukhI bane che. () vacanathI, vyavahArathI, AsanathI ane AjJA pAlana dvArA guruno pUrNavinaya Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAstra uttarAdhyayana sutra sArAMza upadeza zAstra : uttarAdhyayana sUtra sArAMza 16 9 karavo joIe. Avo vinayazIla ziSya zAstrajJAnane temaja aneka saguNone ane yazane prApta kare che. (7) sAvadhakArI, nizcayakArI Adi bhASAno prayoga na karavo. ekalA bhikSue ekalI strInI sAthe vArtAlApa na karavo. (8) yathAyogya samaye kAryo karavA. bhikSAcarInI vidhionuM yathAvat pAlana karavuM. (9) AcAryAdi kyAreka aprasanna hoya to vivekapUrvaka tenA cittanI ArAdhanA karavI, eTale ke temane prasanna karavAno prayatna karavo. (10) vinIta ziSya sarvatra pUjanIya bane che. te gurunA hRdayamAM sthAna pAmI jAya che. te tapa ane saMyamanI samAdhithI saMpanna banI jAya che. pAMca mahAvratonuM pAlana karato thako te mahAna tejasvI banI jAya che. (11) devono paNa pUjanIya banI te vinIta ziSya saMyamanI ArAdhanA karatAM karatAM aMtamAM sadgatine ke siddhagatine prApta kare che. bIjuM adhyayanaH parISaha jaya tapa-saMyamanuM yathAvat pAlana karatAM thakAM pratikULa prasaMge upasthita thAya che, tene parISaha kahevAmAM Ave che. A paristhitine dhairya ane utsAhathI pAra karavI ane saMyama-tapanI maryAdAthI vicalita na thavuM, tene parISaha jItavo kahevAya che. umAsvAtijIe tattvArtha sUtramAM kahyuM che ke - mAMDavyavana nirvArtha pariSoDhavya: parISahIM: arthAt pratikULa prasaMgomAM mArgathI vyuta na thAya paNa ekAMta nirjarAnA arthe samabhAve sahana kare che, tene parISaha kahevAya che. A adhyayanamAM bhikSunA bAvIsa parISaho batAvI, tenA para vijaya prApta karavAnI zikSA ApavAmAM AvI che. (1) sudhA parISaha- bhikSu bhUkhathI klata thaIne paNa kyAreya eSaNA samitino bhaMga na kare temaja saceta vanaspatinuM chedana-bhedana kare nahi ane karAve nahi, dharyathI sudhAne sahana kare. (2) tRSA parISaha- tRSAthI pIDita thavA chatAM paNa saceta pANInuM sevana na kare. tarasathI mukha sukAI jAya chatAMya adIna bhAve sahana kare. deha ane AtmasvarUpanI bhinnatAno vicAra kare. (3-4) zIta-uSNa parISaha- muni alpa vastra athavA acela sAdhanAnA samaye ThaMDI ke garamInI adhikatA hovA chatAM dIna na bane. agni ke paMkhAnI IcchA na kare. snAnanI icchA manathI paNa na kare. (5) daMzamazaka parISaha- muni DAMsa-macchara AdikSudra jIvonA trAsathI gabharAya Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A 10 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta nahi paraMtu saMgrAmamAM agrabhAge rahelA hAthInI jema sahanazIla bane. (6) acala parISaha- muni vastranI alpatAthI athavA nirvastra avasthAmAM paNa dInatA na kare. (7) arati parISaha- grAmAnugrAma vicaratAM aneka saMkaTa upasthita thAya to paNa kadI zokakula na bane, aprasanna na thAya, sadA saMyamapAlanamAM prasanna rahe. (8) strI parISaha- zIla rakSAnA hetue "strIno saMga AtmAne mATe kIcaDa samAna che." ema samajIne tenAthI virakta rahe. strIothI pUrNa sAvadhAna rahenAranuM zramaNa jIvana saphaLa bane che. (9) caryA parISaha- vihAra saMbaMdhI kaSTone samabhAve sahana karatA thakA muni grAmAdimAM ke koI vyakitamAM mamatva buddhi na kare, rAgadveSa na karatAM ekatva bhAvamAM ramaNa kare. (10-11) zayyAniSadhA parISaha- anukULa-pratikULa upAzrayamAM samabhAva rAkhe. bhUta-preta AdithI yukta sthAnamAM paNa nirbhaya rahe. (12-13) Akroza-vadha parISaha kaThora zabda athavA mArapITa-tADananA prasaMgamAM paNa muni samAna bhAva rAkhe. paraMtu mUrkhanI sAme mUrkha na bane. arthAt bhikSu kadI krodha na kare, pratikAra na kare paraMtu zAMta bhAve sahana kare ane vicAre ke AtmA to amara che, prahAra karavA chatAM AtmAnuM kaMI bagaDavAnuM nathI. (14-15) yAcanA-alAbha parISaha- dIrdha jIvana kALamAM saMyama pAlananA hetu mATe bhikSA karavI Avazyaka che. tethI bhikSAnI yAcanA karavAmAM temaja bhikSA na maLavA para bhikSu kayAre ya kheda na kare paraMtu tapamAM ramaNa kare. (16) roga parISaha- saMyama maryAdAnI surakSA hetu ane karma nirjarArthe kyAreya paNa rogAtaka thavA chatAM auSadha-cikitsAnI bhikSu IcchA na kare. te rogAtakano upacAra kya vinA sahana karavAmAM ja sAcI sAdhutA che. (17) tRNasparza parISaha- alpa vastrathI rahevAmAM athavA nirvastra rahevAmAM ane khullA page cAlatAM jo tRNa, kAMTA, patthara AdithI kaSTa utpanna thAya to muni tene samabhAve sahana kare. (18) jalla-mela parISaha-brahmacArI muni pasInA ke mela AdithI gabharAIne kyAreya snAna karavAnI icchA na kare paraMtu karmanirjarAnA lakSya ane uttama bhagavad AjJA samajIne jIvanaparyata pasInAthI utpanna melane zarIra para dhAraNa kare. (19) satkAra-puraskAra parISaha- atizaya mAna-sanmAna pAmIne phulAIna javuM paraMtu virakta rahevuM ane anyanA mAna-sanmAna joIne tenI cAhanA na karavI. sUyagaDAMga sUtramAM pUjA-satkArane sUma zalya kahevAmAM Avela che. (20-21) prajJAajJAna parISaha- tapa-saMyamanI vikaTa sAdhanA karavA chatAM Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karo upadeza zAstraH uttarAdhyayana sUtra sArAMza paNa buddhinI maMdatA na ghaTe ane atizaya jJAna(avadhi, mana:paryavAdi) utpanna na thAya to paNa kheda na karavo. dhairya ane zraddhAthI sAdhanAmArgamAM AgaLa vadhatA rahevuM. (rara) darzana parISaha- koIpaNa prakAranA khedathI athavA to alAbhathI gabharAIne saMyama sAdhanAthI ane nyAya mArgathI Tyuta na thavuM paraMtu daDha zraddhAnI sAthe mokSa mArgamAM agresara thavuM. A parISahothI parAjita na thanAra muni zIdhrAti zIdhra AtmakalyANa kare che. saMsAra sAgarano pAra pAmI jAya che. 'trIjuM adhyayanaH cAra durlabha aMgA (1) jIva karma saMyogathI vividha yoniomAM bhramaNa karato thakI kITa, pataMga, pazu, naraka, deva rUpamAM utpanna thAya che, kyAreka brAhmaNa to kyAreka kSatriya, vaizya ane kyAreka kSudra paNa bane che. (2) saMsAra bhramaNa karatA jIvane manuSyabhava atyaMta alpa pramANamAM prApta thAya che. puNyayoge te prApta thaI jAya to paNa dharmazravaNa ane temAM zradhdhA, pratIti. ruci thavI atyaMta durlabha che. (3) koI jIvane dharmazravaNanI prApti ane zradhdhA thaI jAya to paNa kaMIka aMze puNyanI alpatAne kAraNe dharmatattva (vrata, niyama, saMyama) no svIkAra karI zakatA nathI athavA to pAlana karI zakatA nathI. (4) je manuSyabhavane prApta karI saMyama tapamAM puruSArtha kare che, teno mAnava janma saphaLa che. kAraNake mAnavabhavasivAya bIjI koIpaNa yonimAM saMyamanI ArAdhanA karavAnI yogyatA ja nathI. (5) saMyama tapathI karma nirjarA karatAM puNya saMcaya thavAthI koI jIva devagatine prApta kare che. () pachI manuSyabhavamAM AvIne dasa guNothI saMpanna avasthAne prApta karI yathAsamaye bhautika samRddhino tyAga karI saMyama, tapaAdinI ArAdhanA dvArA saMparNa karma kSaya karIne mukata thaI jAya che. (7) pratyeka mumukSu prANIe 1. manuSyabhava 2. dharma zravaNa 3. dharma zraddhA 4. tapasaMyamamAM parAkrama, A cAra mokSanA durlabha aMga jANIne prApta avasaramAM ALasa, pramAda, moha, pudgalAsaktine haTAvIne saMyamamArgamAM upasthita thavuM joIe. (8) sarala ane pavitra AtmAmAM ja dharmano vAsa hoya che ane tenuM ja kalyANa thAya che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta - - - - - - - - - - - para cothuM adhyayana : karmaphaLa ane dharmapreraNA | (1) jIvana sAMdhI zakAtuM nathI arthAt kSaNabhara paNa AyuSyanI vRddhi koI karI zakatuM nathI, tethI vRddhatvanI pratIkSA na karatAM avasara prApta thaye apramatta bhAvathI tapa-saMyama, vrata-niyamanuM AcaraNa karI levuM joIe. (2) prANI, kumati ke ajJAnane kAraNe aneka pApa kRtyo dvArA dhanane amRta samajIne tenuM upArjana karavAmAM anurakta rahe che paraMtu mRtyu samaye narakamAM jatAM teNe bheguM kareluM dhana tenI rakSA karI zakatuM nathI. (3) parivArane mATe ke anyane mATe jIva je pApa upArjana kare che, tenA phaLa bhogavavAnA samaye koI bhAga paDAvatA nathI. karmonA phaLa A bhavamAM ke parabhavamAM potAne ja bhogavyA vinA chUTakAro thato nathI. (4) svacchaMdatAno saMpUrNapaNe tyAga karI bhagavad AjJAmAM ja saMpUrNa apramatta bhAvathI rahenArA zIghra mokSa prApta kare che. (5) pachI dharma karazuM ema kahenAra pahelAM ke pachI kyAre ya dharma karI zakato nathI; kAraNa ke acAnaka mRtyunA AvavAthI abhyAsa vinA dharmAcaraNa duHzakya che. () saMyamArAdhana kALamAM lalacAmaNA prasaMga ane pratikULa prasaMge upasthita thavA chatAM sadA sAvadhAna rahevuM joIe. arthAt krodha, mAna na karavA temaja mAyA, lobha paNa na karavA joIe. (7) samyaka zraddhAnI sAthe saMyama pAlana karatA thakAM aMtima zvAsa sudhI guNonI ArAdhanA karavI joIe. pAMcamuM adhyayana : bAla-paMDita maraNa janmanI sAthe ja mRtyu saMkaLAyeluM che. jIvana jIvavuM eka kaLA che to samAdhi mRtyu ne varavuM te paNa ochI kaLA nathI ! A adhyayanamAM maraNanA be prakAra varNavyA che- bAla maraNa(akAma maraNa) ane paMDita maraNa(sakAma maraNa). (1) bALa eTale ajJAnI jIvonuM vAraMvAra akAma maraNa thAya che, jyAre paMDita puruSonuM utkRSTa sakAma maraNa eka ja vakhata thAya che, arthAt jaghanya, madhyama ArAdhanAmAM adhikatama sAta-ATha bhava thAya che ane utkRSTa ArAdhanAmAM jIva te ja bhavamAM mukti prApta kare che. (2) viSayAsakta bALa jIva aneka dUra karma kare che. keTalAka to paralokano ja svIkAra karatA nathI, "badhA prANIonA je hAla thaze te amArA thaze". evuM Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Mei upadeza zAstra : uttarAdhyayana sUtra sArAMza vicArIne keTalAka jIvo hiMsA, jUTha, chaLa-kapaTa, dhUrtatA Adi kare che, mAMsanuM sevana kare che temaja dhana ane strIomAM gRddha bane che. 13 (3) evA loko aLasiyAnI samAna 'mukha ane zarIrathI' mATI grahaNa karavAnI jema rAga ane dveSa baMnethI karma baMdha kare che. surA ane (4) ukta ajJAnI prANI mRtyuthI klAMta thavAnA samaye narakagati Adi du:khonuM bhAna thatAM zoka kare che. jevI rIte aTavImAM gADAnI dhUrA tUTI javAthI gADIvAna zoka kare che. (5) tema ja dharmAcaraNa rahita ajJAnI jIva hArelA jugArInI samAna mRtyu samaye ArtadhyAna kare che. (6) paMDita maraNa paNa gRhasthajIvananI vibhinnatA ane zramaNavananI viSamatAnA kAraNe badhA bhikSuone ke badhA gRhasthone prApta thatuM nathI. (7) keTalAka gRhasthonI dharmasAdhanA sAdhuothI paNa ucca hoya che. paraMtu susAdhuonA saMyama to sarvagRhasthothI utkRSTa ja hoya che. (8) bhikSAjIvI keTalAka zramaNonA AcaraNa ane zraddhA zuddha hotA nathI. tethI temanA jaTAdhAraNa, muMDana, nagnatva, carma, vastra, vibhinna veSabhUSA ane anya upakaraNa dhAraNa karavA Adi temane durgAtathI bacAvI zakatA nathI. tethI bhikSu hoya yA gRhastha, jo te suvratI ane suzIla hoya to ja divyagatine prApta karI zake che. (9) je pauSadha, vrata, niyama ane sadAcAranuM pAlana karatAM thakAM gRhastha avasthAmAM rahe che athavA indriyanA viSayothI temaja saMpUrNa pApothI nivRta thaI bhikSA jIvanathI dharmArAdhanA kare che evA zramaNopAsaka ane zramaNa mRtyu samaye trAsa pAmatA nathI paraMtu paMDita maraNane vare che. temAMthI koI siddha gatine prApta kare che to koI eka bhava devano karI punaH manuSya thaI mokSa prApta kare che. (10) A akAma-sakAma baMne maraNonA phaLanI tulanA karIne mumukSuoe dayAdharmano svIkAra karavo joIe ane deha mamatvano tyAga karI aMtima samaye bhaktapratyAkhyAna Adi koIpaNa prakAranA paMDitamaraNa (anazana)no svIkAra karavo joIe. chaThThuM adhyayana : jJAna-kriyA (1) ajJAnI jIvo du:khonI vRddhi karatA rahe che, tethI mumukSuoe jIvAdi nava tatvone jANIne satyanI gaveSaNA karatA thakA badhA prANIo sAthe maitrIno vyavahAra karavo joIe ane parivAranA sabhyothI paNa asaMrakSaNano bhAva jANIne snehahita bane tathA dhana-saMpattine caMcaLa samajI teno tyAga kare. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e ja 14 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jenAgama navanIta gama navanIta (2) jJAnayukta AcaraNane hRdayaMgama karI, parigrahane narakanuM mukhya kAraNa samajI teno tyAga kare ane sarva jIvone Atmavat samajIne sAvadha AcaraNano sarvathA tyAga kare. (3) sAvadhakarma, dhana ane parigrahanA tyAgI muni gRhastha dvArA apAyela, eSaNA samitinI vidhithI prApta AhArathI saMyama nirvAha kare. te pakSInI jema saMgraha vRttithI mukta rahe. (4) mAtra jJAnathI mukti mAnanArA ane kaMipaNa AcaraNa(pApa tyAga) na karanArA svecchAe vacana vIryathI muktinI kalpanA karI zake che paraMtu teone vAstavika AtmonnatinI upalabdhi thaI zakatI nathI. pApAcaraNa ane AsakitathI durgati prApta karatA samaye te jJAna ane vacanavIrya tenuM AMzika paNa rakSaNa karI zakatA nathI. tenI dazA "billI Ave tyAre uDI javuM" e pramANe raTaNa karanArA popaTa samAna thAya che. arthAt popaTanuM te prakAranuM koruM raTaNa billInA jhapATAmAMthI tene bacAvI zakatuM nathI. tevI rIte ajJAnI jIvo janma-maraNanA duHkhathI chUTI zakatAM nathI. sAtamuM adhyayana daSTAMtayukta dharmapreraNA (1) je prakAre khAvA-pIvAmAM masta banelo bakaro, jANe ke atithionI pratIkSA ja kare che eTale ke yajamAna AvatAM ja tenuM mastaka dhaDathI juduM karI, tenA mAMsane pakAvIne khAvAmAM Ave che. te ja prakAre adhArmika prANI potAnA kRtyothI jANe narakanI ja cAhanA kare che. eTale ke teo adharmAcaraNanA kAraNe narakamAM jAya che. (2) te ajJAnI prANI hiMsA, jUTha ke corI nA kRtyo karanArA, lUMTAro, mAyAcArI, strIlaMpaTa, mahAraMbhI, mahAparigrahI, mAMsa-madirAnuM sevana karanArA, hRSTapuSTa zarIravALA banIne narakanI AkAMkSA kare che. (3) te icchita bhogonuM sevana karI, du:khathI ekatrita karela dhana sAmagrIne choDIne, aneka saMcita karmone sAthe laI jAya che. vartamAnamAM rAcanArA, bhaviSyano vicAra na karanArA bhAre karmI banI mRtyu samaye kheda kare che. (4) jevI rIte eka kAMgaNI (kaDI)ne levA jatAM manuSya hajAra sonA mahorone gumAve che, apathyakArI kerIne khAI rAjA rAjyasukha hArI jAya che, te prakAre tuccha mAnavIya bhogomAM Asakta prANI daivika sukha ane mokSanA sukhane hArI jAya che. (5) traNa prakAranA vaNika-1. lAbha meLavanArA 2. mULa mUDInuM rakSaNa karanArA 3. mULa mUDIne paNa gumAvI denArA. te ja rIte dharmanI apekSAe sAdhaka prANInI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : uttarAdhyayana sUtra sArAMza traNa avasthA che-- 1. devati ke mokSagatinA lAbhane meLavanArA 2. manuSya bhava rUpa mULa mUDIne punaH prApta karanArA 3. naraka-tiryaMca gati rUpa durgatine prApta karanArA. (6) naraka-tiryaMcagatimAM janAro sadAya parAjita thayelo hoya che. te gatimAMthI dIrghakALa sudhI bahAra nIkaLI zakato nathI arthAt tenuM bahAra nIkaLavuM durlabha che. (7) manuSyanuM AyuSya ane tenA bhoga sukha devanI tulanAmAM ati alpa che, pANInuM TIpuM ane samudra jeTaluM aMtara che. tevuM jANyA chatAM paNa je manuSya saMbaMdhI bhogothI nivRtta thato nathI, temanuM Atmaprayojana naSTa thaI jAya che. te mokSamArgane prApta karIne paNa pathabhraSTa thaI jAya che. 15 (8) bhogothI nivRtta thanArA prANI uttama devagatine ane pachI manuSya jIvanane prApta karI anuttara sukhone prApta kare che. (9) bAla jIva dharmane choDI, adharmane svIkArI durgati prApta kare che ane dhIra, vIra puruSa adharmane choDI dharmane svIkArI sadgatine prApta kare che. AThamuM adhyayana H durgatithI mukti (1) saMpUrNa snehano tyAga karanArA sAdhaka badhA doSo ane duHkhothI mukta thaI jAya che, pachI te sneha indriyanA viSayano hoya ke dhana-parivArano hoya athavA to yaza-kIrti ke zarIrano hoya, paNa te sneha tyAjya che. (2) zleSmamAM mAkhI je rIte phasAI jAya che, te rIte bhogAsakta prANI saMsAramAM phasAI jAya che (3) keTalAka sAdhaka potAnI jAtane zramaNa mAne che paraMtu prANIvadhane jANatA nathI, te durgati prApta kare che. kAraNa ke prANIvadhanI anumodanA karanArA paNa kadApi mukta thaI zakatA nathI, to svayaM ajJAnavaza vadha karanArA mATe muktino prazna ja raheto nathI. (4) tethI saMpUrNa jagatanA carAcara prANione mana,vacana,kAyAthI haNavA nahi, haNAvavA nahi ane haNanAranI anumodanA paNa karavI nahi. (5) saMpUrNa ahiMsA-pAlana hetuthI bhikSu eSaNA samitiyukta AhAra grahaNa kare arthAt koIpaNa prakAre prANIvadha thAya tevI bhikSA grahaNa na kare. (6) nirdoSa bhikSAmAM paNa Asakta na bane paraMtu jIvana nirvAhane mATe nIrasa, zItala, sArahIna, rUkSa padArthonuM sevana kare. (7) muni lakSaNa, svapna Adi phaLa batAvanArA pApa zAstrono prayoga na kare. (8) saMsAramAM jema-jema lAbha maLato jAya che tema-tema lobha vadhato jAya che. jema Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. 16 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta ke be mAsA suvarNanI prAptinI icchAvALA kapilanI lAlasA rAjya meLavavA sudhI pahoMcI gaI hatI. tethI icchAonuM niyaMtraNa karavuM joIe. (9) uMdarane haMmezAM bilADIno bhaya rahe che, tevI rIte prastha sAdhakane haMmezAM strIno bhaya rahe che, tethI bhikSuoe strIsaMparka ane teno ati paricaya varjavo joIe. navamuM adhyayana : nami rAjarSi mahAsatI madanarekhAnA putra namikumAra jyAre saMyama aMgIkAra karavA utsuka banyA tyAre tenA vairAgyanI parIkSA brAhmaNa rUpadhArI svayaM zakendrae karI hatI. nami rAjarSie Indrane yathArtha uttara ApI saMtuSTa karyA. (1) suvistRta vRkSa paDI javAthI pakSIo AkraMda kare che, tevI rIte nagarInA loko potAnA svArthane raDe che. (ra) jyAM mAruM kaMI ja nathI, te nagarI ke bhavanonA baLavAthI mane kaMI nukazAna thatuM nathI. putra, patnI ane paisAnA tyAgIne mATe kazuM ja priya hotuM nathI temaja apriya paNa hotuM nathI. saMpUrNa baMdhanamukta tapasvI bhikSune vipula sukha maLe che. (3) zraddhA, tapa, saMyama, samiti, kSamAdi dharma, gupti, vairya Adi Atma surakSAnA sAcA sAdhano che. (4) saMsAra bhramaNanA mArgamAM kayAMya paNa potAnuM ghara banAvavAnI AvazyakatA nathI. zAzvata mokSa sthAnane prApta karI tyAMja zAzvata nivAsasthAna banAvavuM zreyaskara che. (5) rAjanIti dUSita che. temAM nyAyamArgane jANavA chatAM paNa anyAya thavAnI saMbhAvanA rahe che. jyAM sAcA daMDAI jAya ane juThA AbAda rahI jAya. () anya rAjAonuM damana karI tene namAvavAmAM koI lAbha nathI. lAkho subhaTone jItavA karatAM svayaMnuM Atmadamana zreSTha che. tethI anAdinA durguNonI sAthe saMgrAma karavo joIe. bAhya yuddhathI koI lAbha nathI, AtmavijayathI ja sukha thAya che. (7) pratimAsa dasa lAkha gAyonuM dAna karavA karatAM eka divasanI saMyama sAdhanA zreSThatama che. (8) kevala ghora jIvana ane kaThinAIo yukta jIvanathI mokSa prApta thato nathI paraMtu samyagU jJAna ane vivekayukta saMyamanuM AcaraNa karavAthI mokSa prApta thAya che. mA khamaNane pAraNe kuzAgra jeTalo AhAra kare to paNa te ajJAnI, zuddha saMyamInI tulanAmAM amAvAsyA samAna paNa nathI. (9) icchAo AkAzanI jema anaMta che. sonA-cAMdInA pahADa thaI jAya to paNa Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH uttarAdhyayana sUtra sArAMza 17 saMtoSa ane tyAga vinA tenI pUrNatA thatI nathI. tethI A icchApUrtinA lakSane choDI tapa-saMyamanuM AcaraNa karavuM zreyaskara che. (10) saMyamI sAdhaka bhaviSyanA kAmabhogo meLavavAnI AzA apekSAe vartamAna bhogono tyAga karatA nathI paraMtu bhogone zalya samajI saMsAra prapaMcathI mukta thavA mATe eno tyAga kare che. te ema mAne che ke A bhogonI cAhanA mAtra ja durgati apAvanArI che. kAmabhoga AzIviSa samAna che, tenI prAptinuM lakSa bhikSune hotu nathI, tethI saMkalpa vikalpathI duHkhI thavAnI teone koI saMbhAvanA nathI. alpa sAMsArika sukhono tyAga karI adhika saMsArI sukhanI cAhanA karanArAone pazcAttApa karavo paDe che. kendranA aMtima praznano A uttara che. krodha, mAna, mAyA ane lobha badhA durgatinA dalAla che. te A loka ane paraloka baMne ne bagADanArA che. parIkSAmAM nami rAjarSine uttIrNa thayelA jANIne zakrendra vAstavika rUpamAM pragaTa thaI, vaMdana, stuti karIne cAlyA gayA. nami rAjarSi saMyama dhAraNa karI daDhatAthI ArAdhanA kare che. vicakSaNa paMDita puruSoe paNa AvAja vairAgya ane sAdhanAthI muktimArgamAM puruSArtharata thavuM joIe. 'dazamuM adhyayana : vairAgyopadeza A adhyayanamAM "he gautama ! samaya mAtrano pramAda na kara." A vAkyanuM aneka gAthAonA aMtima caraNamAM uccAraNa karavAmAM AvyuM che (1) manuSya jIvana vRkSanA paripakva(pILA paDI gayelA) pAMdaDAnI samAna asthira che. tRNanA agra bhAge rahela jhAkaLanA biMdu samAna caMcaLa che. (2) jIvana kSaNabhaMgura hovA chatAM aneka saMkaTothI bharapUra che, tethI avasara joI dharmapuruSArtha karavAmAM kSaNabharano paNa pramAda na karavo joIe. (3) pAMca sthAvara, traNa vikasendriya, tiryaMca paMcendriya, naraka, deva A agiyAra sthAnone pAra karyA pachI cirakALe puNyayoge manuSyabhava prApta thAya che. temAM paNa keTalAkane AryakSetra, uttamakula, paripUrNa aMgopAMga, saddharmanuM zravaNa ane zraddhApratItinuM maLavuM uttarottara durlabha che. (4) tenAthI viparIta anAryakSetra, cora,DAkukasAI kuLa tathA aMdhapaNuM, baherApaNuM, laMgaDApaNuM, lUlApaNuM ane kuSTaroga yukta zarIra prApta thAya che. kutIrtha(mithyAtva) nI saMgati ane viparIta mAnyatAvALI buddhi eTale mithyAtvanI prApti thAya che. (5) he devAnupriya! pAMca indriya ane zarIranuM baLa ghaTatuM jAya che tethI suMdara avasarayukta mAnavabhava prApta karyA pachI dharma puruSArtha karavAmAM kSaNabhara paNa Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta vilaMba na karavo joIe. (6) aneka rogo zarIrane naSTa-bhraSTa karI nAkhe che tethI A saMsAramAM kamaLavat jaLamAM nirlepa rahI, saMpUrNa dhana parivAranA mamatvanA baMdhanano tyAga karI, saMyama svIkAra karavo joIe. (7) he gautama ! saMpUrNa saMsAra pravAhane pAra karI, saMyama prApta karI, have aTako nahi, paraMtu zIghra zuddha bhAvonI zreNinI vRddhi karI, karmakSaya mATe prayatnazIla raho. A prakAre manuSya bhavanI durlabhatA, kSaNabhaMguratA ane jIvanane du:khamaya samajI pratyeka prANI mokSa pradAyaka apramatta bhAva yukta saMyamamAM upasthita thAya. agiyAramuM adhyayana H bahuzruta mahAtmya (1) vidyAhIna, abhimAnI, sarasa AhArano lolupI, ajitendriya ane asaMbaddha pralApI tathA atibhASI; e avinIta hoya che. (2) krodhI, mAnI, pramAdI, (aneka anya kAryomAM ke IcchApUrtimAM vyasta) rogI ane ALasu; e guru pAsethI zikSA(jJAna) lAbha prApta karI zakatA nathI. (3) hAsya na karanAra, indriya ane mana upara kAbU rAkhanAra, mArmika vacana na bolanAra, sadAcArI, durAcaraNano tyAgI, rasalolupatA rahita, krodha rahita ane satyaparAyaNa; A guNavALA zikSA (adhyayana) prAptine yogya che. (4) je vAraMvAra krodha kare che, krodhane cirakALa sudhI TakAvI rAkhe che, mitrone ThukarAve che, zrutanuM ghamaMDa kare che, atialpa bhUla thatAM teno tiraskAra kare che, mitranI pITha pAchaLa niMdA kare che, je drohI che, asaMvibhAgI ane aprItikara svabhAvavALo che te avinIta kahevAya che. te mokSa prApta karI zakato nathI. (5) ukta avaguNone dUra karI guNone dhAraNa karanAra ane namravRti, acapala, amAyAvI, akutUhalI, kleza kAgrahathI dUra rahenAra, kulIna, lajjAvAna, buddhimAna muni suvinIta kahevAya che. (6) gurukuLavAsamAM rahIne ziSye ukta guNayukta banavuM joIe. priyaMkara ane priyavaktA ziSya, zrutanuM vizALa adhyayana karI bahuzruta bane che. (7) bahuzruta jJAna saMpanna muni saMghamAM atizaya zobhAyamAna hoya che. tene mATe vividha upamAo A adhyayanamAM kahevAmAM AvI che. je A pramANe che-- 1. bahuzruta muni zaMkhamAM rAkhavAmAM Avela dUdha samAna saMghamAM zobhAyamAna hoya che, 2. uttama jAtinA azva samAna muniomAM zreSTha hoya che, 3. parAkramI yoddhA samAna ajeya hoya che, 4.hAthaNIothI gherAyelA hAthI samAna aparAjita hoya che, pa. tIkSNa ziMgaDA ane puSTa skaMdhavALA baLada potAnA yuthamAM suzobhita hoya Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : uttarAdhyayana sUtra sArAMza che tema te sAdhu samudAyamAM potAnI tIkSNa buddhi ane jJAnathI puSTa thaI suzobhita hoya che, 6. A rIte te muni pazuomAM nirbhaya siMha samAna hoya che, 7. abAdhita baLamAM vAsudeva samAna hoya che, 8. aizvaryamAM cakravartI samAna hoya che, 9. devatAomAM zakrendra samAna hoya che, 10. ajJAna aMdhakAra nAza karavAmAM sUrya samAna hoya che, 11. tArAomAM pradhAna paripUrNa caMdra samAna hoya che, 12. paripUrNa koThAro-bhaMDAronI samAna jJAna-dhanathI samRddha hoya che, 13. zreSTha jaMbU sudarzana vRkSa samAna hoya che, 14. nadIomAM sItA nadI samAna vizALa hoya che, 15. parvatamAM meru parvatanI samAna ucca hoya che, 16. samudramAM svayaMbhUramaNa samudra samAna vizALa ane gaMbhIra hoya che. AvA zreSTha ane uttamaguNavALA bahuzruta bhagavaMta zruta pradAnakartA ane samAdhAnakartA hoya che tathA carcAvArtAmAM ajeya hoya che tethI mokSanA icchuka saMyama pathika pratyeka sAdhake zruta saMpanna banavuM joIe ane te zrutathI sva-paranuM kalyANa karavuM joIe. 19 bAramuM adhyayana : harikezI muni (1) zudra jAtimAM janma prApta karyA pachI paNa koIka jIva jJAna ane tapa-saMyama upArjana karI mukti prApta karI zake che. (2) cAMDAla kulotpanna 'hirakeza bala' nAmanA aNagAranA saMyama tapobaLathI prabhAvita thaI yajJa karanAra purohita, adhyApaka ane bALaka satya dharma, bhAvayajJa ane bhAvasnAnanuM svarUpa samajyA. (3) yakSa paNa munithI prabhAvita thaI samaye-samaye temanI sevAmAM upasthita thato hato. tenA nimitte bhadrA rAjakumArI ane brAhmaNo munithI prabhAvita thayA. yajJa zALAmAM jAtivAdane AgaLa karI munine bhikSA ApavAno inkAra karyo, taduparAMta muni sAthe abhadra vyavahAra paNa karavAmAM Avyo. bhadrAe bALakone upAlaMbha ApatAM kahyuM ke tame A muninI avahelanA karo cho te parvatane nakhathI khodavA samAna, lokhaMDane dAMtathI cAvavA samAna ane agnine pagathI kacaDavA samAna mUrkhatA karI rahyA cho. bhikSAkALamAM bhikSunuM apamAna karavuM, pataMgiyAonA agnimAM paDavA ane bhasma thavA barAbara che. tyArabAda yakSano vikarALa upadrava thavAthI purohita ane purohita patnI bhadrAe munino anunaya vinaya karI yakSane zAMta karyo. upadrava dUra thayA bAda teoe munine AdarapUrvaka AhAra Apyo. (4) harikezImunine bhikSA detAM yajJazALAmAM paMcadivya vRSTi thaI. jethI lokamAM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra0 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : spaSTa pratIti thaI ke jAtinI apekSA adhika mahatva tapa,saMyama ane zIlanuM che. tyAM dravya yajJakartAonI apekSAe munino bhAvayajJa vizeSa prabhAvaka rahyo. (5) tyArabAda munie upadeza Apyo. agni ane pANI dvArA bAhya zuddhi thAya che. nahi ke AtmAnI. teonI jijJAsAnuM samAdhAna karatA munIe samajAvyuM ke chakAyanA jIvonI kiMcit paNa hiMsA na karavI, temaja karavAnI preraNA paNa na ApavI, jUTha ane adattano tyAga karI, strI tathA parigrahathI ane krodhAdi kaSAyathI nivRtta thavuM te ja sAco mahAyajJa che. () A bhAvayajJamAM AtmA jyoti sthAne che, tapa agni che, mana,vacana ane kAyA ghI nAkhavAno cATavo che, zarIra kaDAI che ane karma kASTha che. saMyama yoga, svAdhyAya,dhyAna Adi zAMti pATha che. A RSiono prazasta yajJa che. akaluSita ane prazasta vezyAvALo saMyama ja dharmajalano hoja che, brahmacarya zAMti tIrtha che; prazasta adhyavasAyanirmaLa jaLa che, jemAM snAna karI muni zItalatAkarmamala rahita avasthA rUpa mokSa gatine prApta kare che. e ja RSionuM prazasta mahAsnAna che. teramuM adhyayana citta saMbhUti (1) nidAnanA baLe saMbhUti munie cakravartI padanI prApti karI paraMtu have te dharmanuM AcaraNa karI zakatA nathI. (2) pUrvabhavonA sAthI baMdhu cittamuninA paricayathI teNe jAti smaraNa jJAna ane bodhane prApta karyo tyAre potAne hAthInI jema kIcaDamAM phasAyelo jANyA chatAM niyANAne kAraNe kAma-bhogano tyAga karI zakayA nahI ane zrAvaka vratone paNa dhAraNa karI zakayA nahIM jethI mRtyu pAmI narakamAM gayA. (3) karmonA zubhAzubha phaLa pratyeka AtmAnI sAthe ja rahe che. karma udayamAM AvyA vinA chUTI zakatA nathI. (4) brahmadatte potAnI bhAvanAnusAra cittamuninuM svAgata karatAM bhogone bhogavavAnuM AmaMtraNa ApyuM, tyAre cittamunie gItone vilApa tulya, nRtyone viTaMbanA samAna, AbhUSaNone bhArarUpa ane kAmabhogone duHkhakArI kahI; virakata muni jIvanane anupama sukhamaya batAvyuM. (5) mRganA samUhamAMthI koI eka mRgane siMha upADI jAya ane phADI nAMkhe to anya koIpaNa mRga tenuM rakSaNa karI zakatA nathI. te prakAre mRtyu AvatAM koIpaNa saMsArI kuTuMbIjano sahAyabhUta thatA nathI temaja durgatimAM prApta thatA duHkhomAM paNa bhAga paDAvI zakatA nathI. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H uttarAdhyayana sUtra sArAMza mRtyu pAmatA mAnavInA zabanA agni saMskAra karyA bAda loko tenA dhanasaMpattinA svAmI banI jAya che. ukta mArmika, hRdayasparzI upadeza sAMbhaLyA chatAM brahmadatta rAjA AMzika paNa dharmanuM AcaraNa karI zakayA nahIM ane saMpUrNa virakta cittamunie paNa tenA bhoganA AmaMtraNano svIkAra karyo nahIM. 21 cittamunie saMyama-tapanuM ArAdhana karI mukti prApta karI ane brahmadatta cakravartI bhogomAM Asakta banI narakamAM gayA. caudamuM adhyayana : bhRgu purohita prAsaMgika :- cha jIva saMyama pAlana karI devalokamAM utpanna thayA hatA. tyAMnuM AyuSya pUrNa karI kramazaH rAjA, rANI, purohita, purohita patnI banyA. bAkInA be deva kAlAMtare purohitanA putra rUpe avataryA. A adhyayanamAM saMyama svIkAra karavAnI bhAvanAvALA putrono mAtA-pitA sAtheno tAttvika saMvAda che. tyAra pachI vairAgya vAsita purohitano patnI sAthe saMvAda che ane aMtamAM rANI rAjAne udbodhita karyA. kramazaH chaye AtmA vairAgyavAsita banI saMyama svIkAra karI mokSa prApta kare che. A rIte te ja bhave mukti gAmI banyA. (1) saMyama letAM pUrve mAtA-pitAnI anumati meLavavI Avazyaka che. te ja prakAre pati-patnIe paNa paraspara svIkRti levI Avazyaka che. (2) vedonuM adhyayana trANabhUta thatuM nathI. brAhmaNone bhojana karAvavAthI narakagamanamAMthI mukti maLI zakatI nathI ane kupAtra saMtAna sadgati ApI zakatA nathI. (3) kAma bhogo kSaNa mAtranuM sukha ane bahukALanuM duHkha ApanArA che. te duHkharUpa anarthonI khANa che. muktimAM jatAM jIvone avarodharUpa che. (4) kAmabhogomAM atRpta mAnava rAta-dina dhana prAptinI zodhamAM vyasta rahe che; aMte kALanA paMjAmAM phasAI jAya che. tethI kSaNamAtrano paNa pramAda na karavo joIe. (5) A loka ke paralokanA aihika sukho meLavavAnA lakSe dharma karavo nahI paraMtu saMpUrNa karmakSaya karavA ane bhava paraMparAnuM chedana karavA mATe dharma karavAmAM Ave che. AtmAnI pUrNa zuddha avasthA pragaTa karavAnA hetue tapa-saMyamano svIkAra karavAmAM Ave che. (6) araNInA lAkaDAmAM agni, talamAM tela ane dUdhamAM ghI utpanna thAya che ane vinaSTa thAya che paraMtu AtmAnuM A svarUpa nathI, te to arUpI hovAthI indriyagrAhya nathI ane amUrta hovAthI nitya zAzvata che. Atma pariNAmothI ja navA karmabaMdha thAya che ane karmabaMdha ja saMsArano hetu che. tethI karmakSaya karavA saMyama-tapano Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta : svIkAra karavo paramAvazyaka che. (7) A saMpUrNa saMsAra mRtyuthI pIDita ane jarAthI gherAyela che. vyatIta thayelA divasa-rAta pharIne AvatA nathI. tethI vartamAnamAM ja dharma karI levo. (8) jeNe mRtyunI sAthe mitratA bAMdhI nathI, mRtyuthI palAyana thavAnI zakti keLavI nathI, mRtyunuM nizcaya jJAna meLavyuM nathI; teNe dharmane kayAre ya bhaviSyanA bharose choDavo nahIM. (9) je rIte sarpa kAMcaLIno tyAga karI nirAsakta bhAve cAlyo jAya che te rIte viraktamuni saMsAranA samasta saMyogo ane bhogone choDI de che. (10) rohita matsya jALa kApIne bahAra nikaLI jAya che, tema dhIra puruSa mohajALane kApI muktavihArI zramaNa banI jAya che. (11) ekabIjAnA nimitte paNa saMyama prApti thaI zake che. tethI nimitta maLatAM saMyamathI vaMcita na rahevuM. (12) dhana ane kAmabhogone choDI jIve avazya ekalA ja javuM paDe che. (13) bhautika sukho pakSInA mukhamAM rahelA mAMsanA TukaDA samAna du:khadAyI che. mAMsanA TukaDAno tyAga karavAthI pakSI kalaha rahita thaI zake che. te prakAre parigraha mukta muni paNa parama sukhI bane che. paMdaramuM adhyayana : bhikSu guNa A adhyayanamAM bhikSunA aneka viziSTa temaja sAmAnya guNonuM varNana karavAmAM AvyuM che. (1) bhikSu saralAtmA, jJAnAdi sahita, saMkalpa-vikalponuM chedana karanAra, paricaya ane icchAone na vadhAranAra, ajJAta bhikSAjIvI, rAtri AhAra-vihArathI mukta, AgamanA jANakAra, AtmarakSaka ane mUrchA rahita hoya che. (2) Akroza ane vadhane samyak prakAre sahana karanArA ane harSa zoka na karanArA bhikSu hoya che. (3) zayana-Asana, zIta-uSNa, DAMsa-maccharathI vyagra na thanArA, vaMdana-prazaMsAnI apekSA na rAkhanArA, AtmArthI, tapasvI, mohotpAdaka strI puruSonI saMgati na karanArA, kutUhala rahita bhikSu hoya che. (4) pApa zAstro arthAt jyotiSa, maMtra-taMtra, auSadha-bheSaja no prayoga na batAvanArA, roga AvavA chatAM koI vaidyAdinuM zaraNa na lenArA, cikitsAno parityAga karanArA bhikSu kahevAya che. (5) rAjAdi kSatriyo tathA zilpIo ke anya gRhastho sAthe aihika prayojane Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H uttarAdhyayana sUtra sArAMza saMparka-paricaya na kare to bhikSu che. (6) AhArAdi na devA para aprasanna na thAya, denArA upara prasanna thaI AzIrvacana na kahe, nirasa eTale sAmAnya AhAra maLatAM niMdA na kare, sAmAnya gharomAM bhikSArthe jAya, te bhikSu kahevAya che. 23 (7) bhayAnaka zabdothI ane bhayasthAnothI bhayabhIta na bane te bhikSu che. (8) jIvonA duHkhone jANI tene Atmavat samajanArA, Agama jJAnamAM kovida, parISaha vijetA, upazAMta, maMda kaSAyI, koIne apamAnita ke khedita na karanArA, alpabhojI, gharane choDI ekatvabhAvamAM lIna rahI vicaraNa kare to te bhikSu che. soLamuM adhyayana : brahmacarya samAdhi brahmacarya vratanI surakSA mATe ane AtmasamAdhi bhAvone keLavavA mATe nIce batAvela sAvadhAnIo rAkhavI jarUrI che. (1) strI Adi sAthe eka makAnamAM na rahevuM. (2) rAgavRddhi karavAvALI strI-saMbaMdhI vArtA na karavI temaja na sAMbhaLavI. (3) strIo sAthe vAraMvAra vArtA temaja adhika saMparka na karavo. (4) strIonA aMgopAMga ekITaze na jovA. (5) strInA rudana, hAsya, gIta, kraMdana Adi zabda zravaNamAM Asakta na thavuM. (6) pUrvAzramanuM strI saMbaMdhI viSayonuM smaraNa, ciMtana, manana na karavuM. (7) zIghra vAsanAnI vRddhi karAvanArA uttejaka, pauSTika khAdyapadArtha, rasAyaNaauSadhionuM sevana na karavuM. dUdha, ghI Adi vigayono amaryAdita tathA niraMtara upayoga na karavo. (8) ThAMsI ThAMsIne na khAvuM. (9) zarIranI vastrAdithI zRMgAra zobhA na karavI, vibhUSAvRttino tyAga karavo. (10) zabda, rUpa, gaMdha, rasa, sparza pAMce manojJa viSayonI Asaktino tyAga karavo. pAMce indriyano nigraha karavo. A pramANe brahmacarya-saMyamanA bAdhaka sthAnono tyAga karavo. pUrNa samAdhi bhAvayukta duSkara brahmacaryanuM pAlana karanArA munine deva dAnava paNa namaskAra kare che. brahmacaryanA pAlanathI jIva saMyamanI ArAdhanA karI mukta banI jAya che. sattaramuM adhyayana : pApI zramaNa paricaya je saMyama svIkAra ryA bAda sAdhanAthI vyuta thaI viparIta AcaraNa kare che, tene A aghyayanamAM 'pApI zramaNa' nI saMjJAthI sUcita karavAmAM AvyA che. (1) je zruta adhyayanamAM tallIna rahetA nathI. (2) nidrAzIla hoya eTale khAI, pIne divase paNa sUI rahe. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja ra4 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta (3) AcArya-upAdhyAya koI sUcanA preraNA kare tyAre krodha kare, temano samyaka vinaya, sevA-bhakti na kare, ghamaMDI bane. (4) jIva rakSA ane yatanAnuM lakSa na rAkhanArA. (5) bhUminuM pratilekhana karyA vinA jyAM-tyAM besanArA. joyA vinA gamanAgamana karanArA. () zIdhra ane capalagatie cAlanArA. (7) pratilekhananI vidhinuM pAlana na karanArA. (8) mAyAvI, lAlacI, ghamaMDI, vAcALa, mana ane indriyono nigraha na karanArA, asaMvibhAgI ane apriya svabhAvavALA. (9) vivAda, kalaha ane kadAgrahazIla svabhAvavALA. (10) jyAM tyAM pharatA rahenAra, asthira AsanavALA. (11) zayanavidhinuM pAlana na karanArA arthAt utAvaLe sUI janArA. (12) vigayonuM vAraMvAra sevana karavA chatAM tapazcaryA na karanArA. (13) savArathI sAMja sudhI khAnArA. (14) asthira citta thaI gaNa-gacchanuM vAraMvAra parivartana karanArA. (15) nimita batAvanArA yaMtra, maMtra, taMtra tathA vidyA Adino prayoga karI guhasthone batAvanArA. (1) sAmudAnika(aneka gharonI)bhikSA na karanArA,nitya eka ja gharathI AmaMtraNa svIkArI AhAra-pANI lenArA, gRhasthanA Asana zayanano upayoga karanArA. ukta AcaraNa karanArA 'pApI zramaNa' kahevAya che. teo A lokamAMnindA pAtra thatAM zithilAcArI kahevAya che ane A loka tathA paralokane bagADe che. tenAthI viparIta eTale zuddha saMyama pAlana karanArA arthAt uktadoSono parityAga karanArA suvatI muni A lokamAM amRtanI samAna pUjita bane che ane paralokanA ArAdhaka bane che. aDhAramuM adhyayana : saMcati muni prAsaMgika - ekadA saMyati rAjA haraNano zikAra karI rahyA hatA, haraNa bhayabhIta thaIdoDI rahyuM hatuM. udyAnamAM prazAMta citta munine joI haraNa tenA zaraNamAM besI gayuM. saMyati rAjA te haraNane zodhatAM-zodhatAM AvyA. muni pAse mRgane beThela joI rAjAne thayuM-nakkI A RSino mRga haze. have te mane zrApa Apaze to? teoe bhayabhIta thaI muni pAse kSamAnI prArthanA karI. tyArabAda munino upadeza sAMbhaLI teoe saMyama grahaNa karyo. saMyamamArgamAM vicaraNa karatAM temano kSatriya rAjarSi sAthe samAgama thayo. te kSatriya rAjarSie AtmIyatA vyakta karI ane Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAstra: uttarAdhyayana sUtra sArAMza ra5 temane udAharaNo dvArA tapa-saMyamamAM sadA sthira rahevAnI zikSA-preraNA karI. (1) A jIvane bIjA niraparAdhI prANIone mAratI vakhate saheja paNa vicAra nathI Avato paraMtu jayAre potAnI upara AMzika ApattinI saMbhAvanA paNa hoya topaNa gabharAIne dInatAno svIkAra karI le che. (2) anitya evA A jIvanamAM svayaMnuM mRtyu paNa avazya thavAnuM che, koI amara nathI rahevAnuM, tethI hiMsAdimAM magna rahevAthI koI lAbha nathI. (3) sarvasva choDI eka divasa avazya javuM to paDaze ja, A jIvana vIjaLI samAna caMcaLa che; chatAM prApta thayela rAjyAdimAM prANI Asakta thaI paralokano vicAra karato nathI, te ajJAna dazA che. (4) sagA-saMbaMdhIno sAtha paNa jayAM sudhI mANasa jIvato che tyAM sudhI ja che. mRtyu bAda kevala zubhAzubha karmo ja sAthe Ave che. parivAranA sabhyo paNa mRtyu pachI gharamAM rAkhatA nathI. (5) saMsAramAM aneka ekAMtavAdI dharma che. ekAMta hovAthI tenuM kathana yukti saMgata hotuM nathI, tethI samyaka tattvonI zraddhA sAthe samyapha dharmamAM sthira rahevuM joIe. TUMkamAM sAra e che ke--koIpaNa siddhAntavALA hoya paNa jo pApakAryamAM anurakta rahe to durgatine prApta kare che ane je pApano tyAga karI ahiMsaka, dayAmaya, AryadharmanuM AcaraNa kare che, te divyagatine prApta kare che. (6) lokamAM dekhAtA vibhinna ekAntavAdI siddhAntamithyA che ane nirarthaka che; tevuM jANI syAdvAdamaya samyaka niSpApa mArganuM anusaraNa karavuM joIe. (7) dasa cakravartI rAjAoe paNa saMpUrNa rAjyalakSmIno tyAga karI saMyama-tapanI ArAdhanAthI mukti meLavI. be cakravartIe(AThamA ane bAramA) sAMsArika sukhamAM Asakta banI saMyama aMgIkAra na ryo to teo AsaktadazAmAM ja mRtyu pAmI narakamAM gayA. (8) dazArNabhadra rAjA, nami rAjA, karakaMDu, durmukha, nagati rAjA, udAyana rAjA, zveta rAjA, vijaya, mahAbala ItyAdi moTA moTA rAjAoe saMyama dhAraNa karI Atma kalyANa kyuM. A pramANe jANIne zUravIra mokSArthI sAdhake mokSa mArgamAM daDhatApUrvaka parAkrama karavuM joIe. ogaNIsamuM adhyayanaH mRgAputra | prAsaMgika - saMta darzanathI mRgAputrane jAtismaraNa jJAna thayuM. temAM narakAdibhavone joIne bhogothI virakta thAya che. dIkSAnI anumati mAMgatA, mAtA-pitA sAthe thayela rocaka saMvAdanuM varNana tathA narakagatinA bhayAnaka duHkhonuM varNana A adhyayanamAM karavAmAM AvyuM che. saMyamanI duSkaratA batAvatAM mahAvratonuM ane aneka Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta AcAronuM spaSTa varNana karavAmAM AvyuM che. chelle mRgAputra AjJA prApta karI, saMyama svIkArI ekalA ja vicaraNa karI, saMyama-tapanI utkRSTa ArAdhanA karI, eka mAsanuM anazana karI ne, sarvakarmono kSaya karI mukta thayA. ra (1) jAti smaraNa jJAna adhyavasAyonI zuddhi yukta anuprekSAthI ane jJAnAvaraNIya temaja mohanIyakarmanA kSayathI utpanna thAya che. A jJAnathI pUrvanA niraMtara saMzIavasthAnA 900 bhavonuM, temaja te bhavonA AcaraNanuM ane saMyama vidhionuM jJAna thaI zake che. tethI svataH jIvane dharmabodha ane vairAgyanI prApti thAya che. (2) kAmabhoga kiMpAka phaLa samAna bhogavavAmAM(sevana karatI samaye)suMdara ane miSTa lAge che paNa tenuM pariNAma kaTu che arthAt duHkhadAyI che. (3) A zarIra anitya, azucimaya, azAzvata ane klezanuM bhAjana che. tene pahelAM ke pachI avazya choDavuM ja paDaze. pANInA parapoTAnI samAna A jIvana kSaNabhaMgura che. (4) saMsAramAM janma, jarA, roga ane maraNa e cAra mahA duHkha che. bAkI to Akhoya saMsAra du:khamaya che. (5) saMsArarUpI aTavImAM dharmarUpI bhAtuM lIdhA vinA pravAsa karanArA jIva roga Adi du:khothI pIDita thAya che. (6) samasta prANio pratye ke veravirodha rAkhanArAo pratye paNa samatAbhAva dhAraNa karavA rUpa ahiMsAnuM pUrNa pAlana karavuM duSkara che. (7) sadA apramatta bhAve, hitakArI ane satya bhASA upayogapUrvaka bolavI duSkara che. (8) pUrNa rUpe adattane tyAgI nirvadha ane eSaNIya AhArAdi grahaNa karavA kaThina che. (9) samasta kAmabhogono tyAga karavo ane vividha saMgraha parigrahano temaja tenA mamatvano parityAga karavo ati duSkara che. (10) rAtri bhojanano tyAga karavo ane khAdya padArtha ke auSadha bheSajano saMgraha na karavo suduSkara che. (11) bAvIsa parISaha sahevA, loca karavo tathA vihAra karavo ati kaSTamaya che. (12) jIvanabhara jAgRti pUrvaka A badhA ja saMyama guNone dhAraNa karavA eTale.... ke te- 1. lokhaMDano moTo boja kAyama upADI rAkhavA samAna che. 2. gaMgAnadInA pratisrotamAM cAlavA samAna che. 3. bhujAothI samudra pAra karavA samAna che. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . upadeza zAstraH uttarAdhyayana sUtra sArAMza o 4. retInA kavala cAvavA samAna che. 5. talavAranI tIkSNa dhAra para cAlavA samAna che. 6. mINanA dAMte lokhaMDanA caNA cAvavA samAna che. 7. pradIpta agnizikhAne pIvA samAna che. 8. kapaDAnI thelIne havAthI bharavA samAna che. 9. meruparvatane trAjavAthI toLavA samAna che. ' arthAt uparanA badhA ja kAryo duSkara che. tenI samAna saMyama pALavo paNa atyaMta duSkara che. (13) agninI uSNatA karatAM paNa narakanI garamI anaMta guNI che. ahIMnI ThaMDIthI narakanI ThaMDI anaMtaguNI che. jyAM nArakIne vAraMvAra bhejavAmAM Ave che; karavatathI kApavAmAM ke TukaDA karavAmAM Ave che; murgArothI mAra mAravAmAM Ave che; tINa kAMTAomAM DhaseDavAmAM Ave che; ghANImAM pIlavAmAM Ave che, chedanabhedana karavAmAM Ave che; baLapUrvaka uSNa jAjvalyamAna rathamAM jotaravAmAM Ave che; tRSA lAgatAM tINa dhAravALI vaitaraNI nadImAM nAkhavAmAM Ave che; ukALela loDhuM, sIsuM, tAMbu pIvaDAvavAmAM Ave che. (14) "tamane mAMsa priya hatuM, ema klI agni samAna potAnA ja mAMsane lAlacoLa karI pakAvI nArakIne khavaDAvavAmAM Ave che. 'tamane vividha madirA bhAvatI hatI," ema kahI carabI ane lohI garama karI nArakIne pIvaDAve che. narakamAM keTalIkavedanA paramAdhAmI devakRta hoya che. vaikriya zarIra ane dIrgha AyuSya hovAthI nArakI jIvo maratA nathI. rAI jeTalA TukaDA karavAmAM Ave chatAM pArAnI samAna temanuM zarIra punaH saMyukta thaI jAya che. A prakAre ahIM batAvyuM che ke saMyamanA kaSTathI anaMtAdhika narakamAM duHkho che.(je paravazatA ane anicchAe jIva sahana karIne Avyo che.] (15) muni jIvanamAM rogano upacAra na karavo te paNa eka siddhAMta che. tenA mATe mRga-pazunuM daSTAMta ApI samajAvyuM che ke pazune roga AvatAM AhArano tyAga karI vizrAma kare che ane svastha thayA pachI ja AhAra grahaNa kare che. muni paNa roga AvatAM mRganI jema saMyamArAdhanA kare. (16) muni lAbha-alAbha, sukha-duHkha, jIvana-maraNa nindA-prazaMsA, mAna-apamAnamAM sadA samAna bhAva rAkhe, hAsya-zokathI dUra rahe, caMdana vRkSanI samAna kharAba karanAranuM paNa bhaluM ja kare, tenA prati zubha hitakArI adhyavasAya rAkhe. (17) aMtima gAthAmAM kahevAmAM AvyuM che ke, dhana dukhonI vRddhi karAvanAruM che. mamatva baMdhana mahAbhayane prApta karAvanAruM che. dharmAcaraNa- vrata, mahAvrata dhAraNa karavAthI anuttara sukhonI prApti thAya che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta * vIsamuM adhyayana anAthI muni prAsaMgika H- eka vakhata mahArAjA zreNika pharatAM-pharatAM udyAnamAM AvyA. tyAM anAthimunine dhyAnastha avasthAmAM beThelA joyA. muninA rUpa, yauvana, saumyatA tathA vairAgyane joI temane Azcarya thayuM . te yogya ziSTAcAra jALavI vaMdana karI beThA ane pUchyuM ke- ' Ape dIkSA zA mATe lIdhI?' munie pratyuttaramAM kahyuManAtha hato.' rAjAe kahyu 'hu tamAro nAtha banuM chuM" rAjyamAM padhAro.' tyAre munie anAthatAnuM varNana karyuM ke mAre mAtA-pitA, bhAI-bahena patni parivAra ane prabhUta dhana bhaMDAra hato, chatAM mArI roga nita mahAna vedanAne koI maTADI zakyA nahi ke temAM bhAga paDAvI zakyA nahi, upAyo badhA niSphaLa thatAM meM dIkSA lIdhI. sarva hakIkata ane upadeza sAMbhaLI zreNika rAjA bodha pAmyA ane dharmAnurAgI banyA. upadezano sAra A pramANe che 20 (1) puSkaLa dhana, mAtA-pitA, bhAI-bahena ane patnI hovA chatAM paNa A jIvanI rogathI ke mRtyuthI koI rakSA karI zakatA nathI. tethI rAjA hoya ke zeTha, badhA anAtha che; kAraNa ke hajAro deva, hajAro strIo, hajAro rAjA, karoDono parivAra, cauda ratna, navanidhAna; A badhuM ja hovA chatAM cakravartI ekalo, asahAya banI mRtyu AvatAM narakamAM cAlyo jAya che. arthAt A badhA ja padArtha mRtyu ane duHkhothI bacAvI zakatA nathI. A rIte jenuM koI rakSaka nathI te sarva anAtha che. (2) saMyama dharma svIkAra karanAra mANasa sattAtha hoya che. dharma tene duHkhamAM paNa sukhI rahevAnI preraNA kare che, mRtyu samaye paNa mahotsava jevA AnaMdano anubhava karAve che ane aMtamAM durgatimAM javA deto nathI. tethI Avo saMyamadharma yukta AtmA sanAtha bane che. mATe he rAjan ! have to huM sanAtha thaI gayo chuM. (3) keTalIka vyaktio saMyama svIkAra karavA chatAM paNa anAtha hoya che. te bIjA prakAranI anAthatA che. eTale ke saMyamadhAraNa karyA pachI paNa keTalAka sAdhaka AtmAne durgatithI bacAvI zakatA nathI. jema ke-- 1. je mahAvratonuM samyak prakAre pAlana karato nathI. 2. mana, indriya ane kaSAyano nigraha karato nathI. 3. rasomAM Asakta rahe che. 4. cAlavA, bolavA, gaveSaNA karavAmAM paNa saMyamanI maryAdAo che, tenuM dhyAna rAkhIne pAlana karato nathI arthAt samiti, guptinuM samyak prakAre pAlana karato nathI. 5. je lokone bhUta-bhaviSyanA nimitta kahe che; rekhA, lakSaNa, svapnAdinuM phaLa batAve che; vidhAmaMtrathI camatkAra batAve che; sAvadha anuSThAnomAM ane gRhakAryomAM bhAga le che. 6. je audezika khAdha padArthAdi le che athavA eSaNIya aneSaNIya je maLe te le che. A rIte je svIkRta uttama saMyamanI virAdhanA kare che, te paNa anAtha che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAstraH uttarAdhyayana sUtra sArAMza ra9, 8 eTale ke jeno saMyama dUSita banI jAya che, te durgatithI bacI zakato nathI. tethI sAdhu thavA chatAM te anAtha che. sUtramAM AvA sAdhunI nagnatA, muMDana AdipravRtione mokSamArganI sAdhanAmAM mahatvahIna nirarthaka batAvI che, kAcanA TukaDAnI samAna khoTI batAvI che. evA saMyamapyuta sAdhakone banne lokamAM saMkleza prApta karanArA ane karmakSaya nahIM karanArA batAvyA che. je rIte viSa pIvuM, urdu zastra grahaNa karavuM ane avidhithI yakSane (devane) sAdhavo duHkhadAyI nIvaDe che, te ja rIte saMyamanI vidhithI viparIta AcaraNa te sAdhakanuM hita karI zakatuM nathI. A pramANe dharmano svIkAra karavo te pahelI sanAthatA che ane saMyama grahaNa karyA pachI jinAjJAnuM prAmANikapaNe yathArtha pAlana karavuM bIjI sanAthatA che. banne prakAranI sanAthatA dhAraNa kyA pachI ja jIvana saphaLa ane ArAdhaka bane che. C[lii ekavIsamuM adhyayana : samudrapAlamuni HiD prAsaMgika - jaina darzananA jANakAra(pAraMgata) pAlita zrAvakane samudrapALa nAmano putra hato. eka vakhata samudrapAle potAnA bhavanamAM beThA-beThA corane mRtyudaMDa mATe laI jatAM joyo. tenA azubha karmonAM kaDavA phaLonuM ciMtana karatAM-karatAM tene vairAgya utpanna thayo ane saMyama svIkAryo. aMtamAM karma kSaya karI nirvANa pAmyA. (1) muni traNa-sthAvara badhA jIvo pratye anukaMpA rAkhe. sAvadha yogono traNa karaNa ane traNa yogathI tyAga kare. (2) potAnA baLane jANIne muni saMyamamAM vicaraNa kare ane tapa dhAraNa kare. (3) siMhanI samAna sadA nirbhaya banI vicare. (4) parISahone samyaka prakAre sahana karI karma kSaya kare paraMtu kiMcitmAtra paNa gabharAya nahIM. (5) Azravano sadA nirodha kare. akiMcana ane amamatvI bane. 'bAvIsamuM adhyayanaH ariSTanemiAM prAsaMgika - bAvIsamAM tIrthakara zrI ariSTanemi potAnA vivAha prasaMge jAna laIne jatAM mArgamAM pazuonA karuNa pokAra sAMbhaLI turata ja pAchA vaLyA. eka varSa sudhI dAna ApI saMyama svIkAra karyo. yathAsamaye ariSTanemi bhagavAnanA bhAI rathanemi ane satI rAjamatIe paNa saMyama aMgIkAra karyo. ekavAra varasAdamAM bhIMjAI jatAM satI rAjamatI eka guphAmAM vastra sUkavavA gayAM. te ja guphAmAM dhyAnastha rahelA rathaneminI daSTi nagna rAjamati upara paDatAM saMyamamAM Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta vicalita thayA. rAjematine khyAla AvatAM viveka ane vIratApUrvaka rathanemIne saMyamamAM sthira karyA. aMte banne karmakSaya karI mukta thayA. (1) kRSNa vAsudeva ariSTaneminA pitrAI moTAbhAI hatA. teoe bhagavAnanA vivAhamAM sakriya bhAga lIdho hato. (2) bhagavAna ariSTaneminuM zarIra 1008 lakSaNoyukta uttama saMghayaNa ane saMsthAnathI saMpanna hatuM. (3) jIvo pratyenA anukaMpAnA bhAvathI teoe vivAhano tyAga karyo hato. (4) kRSNa vAsudeve arihaMta ariSTanemine dIkSA grahaNa karatI vakhate zreSTha ArAdhanA karavAnA zubhAzISa ApyA. (5) bhogAsakta vyakita paNa manuSyabhavane durlabha kahI manuSya saMbaMdhI bhogomAM AnaMda mAne che. jyAre mokSArthI sAdhaka "bhogo to pratyeka bhavamAM prApta thanArA che' tema jANI manuSya bhavanI durlabhatAne mokSa prAptinA hetubhUta samaje che. kAraNake bhogonI sulabhatA to anya gatimAM paNa thAya che paraMtu saMyama ane mokSanI ArAdhanA phakta manuSyabhavamAM ja thAya che. tethI durlabha manuSya bhavano upayoga jJAnI AtmA mukti sAdhanamAM ja kare ane bAkI badhA kAryone teo manuSyabhavanA durupayoga rUpa samaje. (6) sva-paranI ekAMta hita bhAvanAthI kahevAyelA kaTu vacana paNa subhASita vacana hoya che. (7) zabdone prabhAvazALI banAvI uccAraNa karavuM te krodha ane abhimAnathI bhinna che. (8) kaSAyano tyAga karI, indriyone vazamAM rAkhI guptiothI yukta thaIne, daDhatAthI saMyamanA niyamonuM pAlana karavAthI jIva AtmakalyANa sAdhI zake che. A ja guNonA Asevana ane dhAraNathI rathanemi muni ane rAjematI satIe Atma kalyANa sAdhyu hatuM. trevIsamuM adhyayanaH kezI-gautama saMvAda prAsaMgika :bhagavAna mahAvIra svAmInA prathama gaNadhara gautama svAmI ane pArzvanAtha bhagavAnanI paraMparAnA avadhijJAnI zramaNa kezI svAmI potAnA ziSya parivAranI sAthe zrAvasti nagarImAM padhAryA. banne alaga-alaga udyAnamAM utaryA hatA. gamanAgamana, bhikSAcarI Adi vakhate te-te zramaNonuM paraspara milana ane paricaya thAya che. AcArAdinI kaMIka bhinnatA hovAthI ziSyomAM carcA thAya che. ziSyonI jijJAsAonA samAdhAna mATe ucita avasara joI banne pramukha zramaNa (kezI-gautama) praznottara, vArtAlApanI goThavaNa kare che. gautama svAmI kezI Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 upadeza zAstra: uttarAdhyayana sUtra sArAMza 1 zramaNa pAse ziSya parivAra sahita jAya che. paraspara samyaka vinaya-vyavahAra Asana AdAna-pradAna kare che. tyAM anya aneka darzaka, zrotA tathA aneka jAtinA devo paNa Ave che. kezI svAmI "mahAbhAga' saMbodhana dvArA gautama svAmIne prazna pUche che; jyAre gautama svAmI 'bhate' saMbodhanapUrvaka kezI svAmIne anumati ane uttara Ape che. aMte kezI svAmI covIsamA tIrthakara bhagavAna mahAvIra svAmInA zAsanamAM samarpita thaI jAya che, punaHdIkSita thaI jAya che. jJAnagoSThI sArAMza - (1) pArzvanAtha bhagavAnanA sAdhuono sacelakadharma(mUlya ane maryAdA mAM icchita vastro dhAraNa karavA rUpa) hoya che ane bhagavAna mahAvIranA sAdhuono acalaka dharma (alpa mUlya ane maryAdita vastra dhAraNa karavA rU5)hoya che. (2) A ja pramANe baMnemAM cAturyAma dharma ane paMcamahAvrata dharmarUpa aMtara hoya che. te aMtara phakta vyavahAra rUpa ke saMkhyA saMbaMdhI ja che, tatva saMbaMdhI nathI. A bane taphAvatonuM kAraNa e che ke madhyama bAvIsa tIrthaMkaranA samaye kAla prabhAve manuSya sarala ane prajJA saMpanna adhika hoya che. prathama ane aMtima tIrthakaranA zAsana kALanA manuSya ukta guNasaMpanna ati alpa hoya che paraMtu vakra jaDanI saMkhyA adhika hoya che. (3) saMyamayAtrA ane oLakhANa(pratIti-paricaya) mATe koIpaNa liMga(veSa)nuM prayojana hoya che, je vyavasthA ane AjJAnusAra temaja gUDha hetu pUrvaka hoya che. nizcayamAM to mokSanA mukhya sAdhana samyam jJAna, samyagdarzana ane samyakyAritra che. tenI ArAdhanAmAM koIpaNa tIrthaMkaranA zAsanamAM ke koI paNa bhede mokSa janArAmAM bhinnatA hotI nathI. (4) AtmA, cAra kaSAya ane pAMca indriya; A dasane jItavAmAM ja pUrNa vijaya che, arthAt AtmapariNatine jinAjJAmAM samarpita karI devI. jJAnAtmA dvArA kaSAyAtmAne zikSita karI niyaMtrita karavo, samabhAvathI rahevuM, vairAgya bhAvo dvArA indriyonI caMcalatAne zAMta karavI, icchAono nigraha karavo; A sarva upAyo Atmavijaya prApta karavA mATe jarUrI che. (5) rAga, dveSa ane sneha saMsAramAM baMdhanarUpa che, jALa rUpa che, tenuM chedana karavuM joIe. arthAt mokSasAdhake te pariNAmothI mukta rahevAno prayatna karavo joIe. jJAna ane viveka dvArA rAga, dveSa ane sneha pariNAmothI mukta thaI zakAya che. () tRSNA-icchAo ane lAlasAo e hRdayamAM rahenArI viSa velaDIo che. tethI mokSArthIe samiti dvArA gupti tarapha agresara thavuM joIe. A loka-paralokanI saMpUrNalAlasAothI kramazaH mukta thavuM joIe. prazaMsA, pratiSThA, sanmAnanI icchA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phara mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta paNa munie jIvanamAMthI samULa ukheDI pheMkI devI joIe to ja viSa bhakSaNathI muktino saMbhava che. (7) kaSAya, AtmaguNone bALavAmAM agni samAna che, tethI gusso, ghamaMDa, cAlAkI ane icchAone zruta, sadAcAra, tapa dvArA zAMta karavAmAM prayatnazIla banavuM. (8) mana lagAma vinAnA udaMDa ghoDA samAna che. tene dharma zikSAthI eTale ke jJAna, vairAgya, viveka, Atma svarUpa ciMtana, karma svarUpa ciMtanathI vazamAM rAkhavuM joIe. zrutarUpa dorInI lagAma teno nigraha karavAmAM sarvazreSTha sAdhana che. tethI sAdhue sadA zruta adhyayana, punarAvartana, anuprekSA AdimAM lIna rahI mananI svacchaMdatA ane udaMDatAne naSTa karavAmAM sadA prayatnazIla rahevuM joIe. (9) vItarAga, sarvajJa-darzita syAdvAda dharma ja nyAya yukta che. A uttama mArganI ArAdhanAthI jIva saMsAra bhramaNathI mukta thAya che. (10) saMsAra samudramAM DUbatA prANIone dharmaja trANa-zaraNabhUta che. (11) manuSyanuM zarIra naukA che, jIva nAvika che; jenI kSamatA saMyama-tapa ArAdhanAnI nathI, te zarIra chidravALI nAvanI samAna che. evI asahAyaka zarIrarUpI naukAthI samudra pAra thaI zakato nathI. tenAthI ulaTuM je zarIra saMyama-tapanI vRddhimAM sahAyaka che, te chidrarahita naukA samAna che. tenAthI jIva rUpI nAvika saMsAra samudra pAra karI mukta thaI zake che. (12) A jagatanA bhAva aMdhakArane dUra karI jJAna prakAza phelAvanArA sUrya 'tIrthaMkara prabhu' che. te samasta prANIone jJAna prakAza Ape che. (13) siddha zilAthI upara lokAgramAM kSemakArI, kalyANakArI dhruva sthAna che. jyAM vyAdhi, vedanA ane janma-maraNa nathI, zArIrika-mAnasika duHkha nathI. te sthAnane prApta karanArA muni bhavabhramaNanA saMklezathI sadAne mATe mukta thaI jAya che. covIsamuM adhyayana samiti-gupti (1) pAMca samiti ane traNa gupti e saMyamano prANa che. dvAdazAMgIno eTale-- saMpUrNa jina pravacanano temAM samAveza thAya che. arthAt pravacananuM mukhya lakSya che mokSa. mokSanuM pradhAna sAdhana che saMyama, ane saMyamamAM pramukha sthAna che pAMca samiti ane traNa guptinuM. tethI tene 'aSTa pravacana mAtA' kahevAmAM Ave che. (2) sAdhu divasa daramyAna ja gamanAgamana karI zake che. saMyama, zarIra tathA sevAnA prayojane cAlatAM, yugamAtra bhUminuM pratilekhana karatAM, ekAgracitte, chakAyanA jIvonI rakSA karatAM, maunapUrvaka cAlavuM. te uparAMta sUvuM, besavuM, UThavuM vagere pravRtio upayoga rAkhIne yatattApUrvaka karavI e IryAsamiti che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H uttarAdhyayana sUtra sArAMza (3) kaSAyothI rahita ane ahiMsAnuM pUrNapaNe pAlana thAya tevI bhASA bolavI joIe. krodha, mAna, mAyA, lobhayukta bhASA; hAsya, bhaya, vAcAlatA ane vikathA prerita bhASA; kaThorakArI, karkazakArI, chaMdakArI, bhedakArI, marmakArI sAvadhakArI, nizcayakArI, asatya ane mizrabhASA na bolavI paraMtu vAraMvAra vicArIne hitakArI, priyakArI, satya ane vyavahAra bhASA bolavI joIe; A bhASA samiti che. (4) AhArAdinI niSpattimAM sAdhunuM nimitta hoya evA udgama saMbaMdhI doSayukta AhArAdi na levA, AhArAdinI prApti mATe koI saMsArIvRtti ke pravRti athavA dInavRtti na karavI, AhArAdi grahaNa karatI vakhate paNa kiMcita jIva virAdhanA na thAya tevuM lakSya rAkhavuM, paribhogeSaNAnA pAMca mukhya aticAra tathA anya aneka doSono parityAga karI AhArAdi vAparavA; A eSaNA samiti che. na *ee (5) Avazyaka upadhi ane saparisthitika upadhi-vastra, pAtra, rajoharaNa, pustaka, daMDa Adi uparathI na paDe tema bhUmine aDADIne pachI mUkavA; mUkatAM pahelAM te bhUminuM pratilekhana karavuM; A rIte koIpaNa vastu grahaNa karatAM ke mUkatAM upayoga rAkhavo te AyANa bhaMDamatta nikSmavaNA samiti che. 33 (6) maLamUtra Adi paraThavavAnA padArthone yatanA pUrvaka paraThavavA, jIvarahita aceta sthAne paraThavavA, koIne pIDAkArI na thAya tevo viveka rAkhavo; te pAriThAvaNiyA samiti che. (7) saMyama jIvananA ane zarIranA Avazyaka kAryone yatnAthI karavA; tenuM nAma samiti che tathA mana,vacana ane kAyAnI azubha pravRtio alpa, alpatama karavI eTale uttarottara sImita karatA rahevuM; tene gupti kahevAya. adhyayanamAM chelle darzAvyuM che ke saMpUrNa azubha pravRttionI nivRtti te gupti che. A pAMca samiti ane traNa guptinuM samyak ArAdhana karanArA paMDita puruSa saMsAra sAgarane zIghratAthI tarI mokSagatine prApta kare che. pacIsamuM adhyayana : jayaghoSa-vijayaghoSa prAsaMgika :- jayaghoSa ane vijayaghoSa be bhAI hatA. jayaghoSa dIkSA grahaNa karyA bAda eka vakhata bhikSA arthe potAnA saMsArI bhAI vijayaghoSa brAhmaNanI yajJazALAmAM AvyA. tyAM banne bhAIo vacce vArtAlApa thayo. chelle vijayaghoSe paNa saMyama grahaNa karyo. saMyama ane tapa dvArA karmakSaya karI banne bhAI mokSagAmI thayA, siddha avasthAne prApta karI. (1) yajJanA niyamAnusAra je vedajJa yajJArthI tathA jyotiSajJa ane brAhmaNadharmanA pAragAmI hoya, sva-para uddhAra karavAmAM samartha hoya; tene te yajJano AhAra Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja 34 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta ApI zakAya che, anyane nahIM. (ra) tapa ane dhyAnarUpI agnimAM karmonI Ahuti ApavI, eja sAco agnihotra che; evo bhAvayajJa karanAra yajJArthI ja vedamAM eTale AtmajJAnamAM pramukha kahevAya che. jema jyotiSa maMDaLamAM candra zreSTha che tema dharmamAM tIrthaMkara prabhu zreSTha che. (3) je sAdhaka koIpaNa vyaktimAM sneha ke Asakti nathI rAkhato paraMtu saMyamamAM (jinAjJAmAM) ramaNa kare che; nirmala hRdayI thaI rAga-dveSa ane bhayathI dUra rahe che; kaSAyo ane zarIrane kRza kare che; hiMsA, jUTha, adatta ane kuzIlano sarvathA tyAga kare che; kamaLanI samAna bhogothI alipta rahe che; te brAhmaNa che. (4) je alopI nirdoSa bhikSAjIvI, akiMcana(saMyamopakaraNa sivAya kaMI ja rAkhatA nathI) ane gRhasthonA paricaya tathA Asakti rahita che; te brAhmaNa che. (5) veda pazuvadhanuM vidhAna karanArA che; yajJa hiMsAkArI pApa kRtyo yukta spaSTa dekhAya che, tethI te durgatimAM jatAM duHzIla prANIonI rakSA karI zakatA nathI. () kevala mAthuM mUMDAvavAthI zramaNa thavAtuM nathI, "OM no jApa karavA mAtrathI brAhmaNa kahevAtA nathI, paraMtu samabhAva dhAraNa karavAthI zramaNa ane brahmacarya pAlana karavAthI brAhmaNa kahevAya che. temaja jJAnAdhyayana karavAthI muni ane tapazcaryA karavAthI tapasvI thavAya che. divAla upara bhInI mATIno goLo pheMkavAmAM Ave to cITakI jAya che ane sukI mATInA goLAne pheMkavAthI te divAlane coMTato nathI. te ja prakAre viSaya lAlasAyukta jIvo saMsAramAM vaLagyA rahe che, saMsAramAM phasAI jAya che ane virakata anAsakta jIvo saMsArathI mukta banI jAya che. chavIsamuM adhyayana : samAcArI (1) bhikSue upAzrayanI bahAra jatI vakhate "Avassahi' zabdanuM uccAraNa karavuM joIe. jeno artha thAya che ke huM saMyamanA Avazyaka prayojanathI ja bahAra jauM chuM. (2) upAzrayamAM praveza karatI vakhate "nissahi" zabdanuM uccAraNa karavuM arthAt huM mArA kAryathI nivRtta thaIne AvI gayo chuM. (3-4) potAnuM ke anyanuM dareka kArya gurunI AjJA laIne ja karavuM joIe. (5) AhArAdinI prApti thayA bAda anyane nimaMtraNa ApavuM. () jJAnAdi grahaNa karatI vakhate paNa gurnAdine e pramANe kahevuM ke ApanI icchA hoya to mane zAstrajJAna Apo. (7) bhUla thaI hoya, tenuM jJAna thavA para " micchAmi dukkaDa' bolavuM. (8) gurunA vacanone sAMbhaLyA bAda 'tahatti' zabdanuM uccAraNa karavuM ane teno svIkAra karavo. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAstra : uttarAdhyayana sUtra sArAMza (9) gurunI sevAne mATe sadAya tatpara rahevuM. (10) zruta adhyayanAthe koIpaNa AcAryAdinI samIpe rahI adhyayana karavuM A dasavidha samAcArI kahI che. (11) bhikSue rAtrinA caturtha praharamAM svAdhyAya karavo joIe. jyAre dizA lAla thAya tyAre pratikramaNa karavuM joIe. sUryodaya thayA bAda pratilekhana karI gurunI AjJA laI, anya koI sevA kArya na hoya to prathama prahara sudhI svAdhyAya karavo. prathama praharanA aMtamAM pAtra pratilekhana karavuM bIjA praharamAM dhyAna arthAta anuprekSA karavI. trIjA praharamAM bhikSAdi zArIrika Avazyaka kartavyothI nivRtta thavuM caturtha praharamAM pAtra pratilekhana karI tene bAMdhI mUkIdevA ane anya upakaraNonI pratilekhanA karI svAdhyAyamAM lIna thavuM. cothA praharanA aMtamAM rAtrine mATe zayanabhUminuM ane maLa-mUtra paraDavAnI bhUminuM pratilekhana karavuM. sUryAstathI mAMDI lAla dizA rahe te samaya daramyAna pratikramaNa karavuM. pratikramaNa samApta thatAM dizAvalokana karI svAdhyAyano samaya thatAM prathama prahara sudhI svAdhyAya karavo. dvitIya praharanA prAraMbhamAM dhyAna karyA bAda vidhipUrvaka zayana karavuM. tRtIya praharanA aMtamAM nidrA ane zayanathI nivRtta thaI, dhyAna Adi karI svastha thaI javuM. pharI caturtha praharamAM svAdhyAya karavo. A bhikSunI saMkSipta dinacarcA kahI che. (12) pratilekhanA muhapattIthI prAraMbha karI aMta sudhI yatanAthI evaM vidhipUrvaka karavI joIe. (13) 1. bhUkhane zAMta karavA mATe 2. vaiyAvacca karavA mATe 3. netra jyoti ane gamanAgamananI zakti mATe 4. saMyama vidhionuM pAlana mATe 5. jIvana nirvAha mATe 6. dharmaciMtana, adhyayana ke svAdhyAya dhyAna Adine mATe bhikSu AhAra kare. (10) 1. rogAtaMka thavAthI sAdhue AhAra choDI devo joIe. 2. upasarga upasthita thavAthI 3. brahmacaryanI samAdhi jALavavA mATe 4. traNa-sthAvara jIvonI rakSA mATe arthAt varSA, vAvAjhoDuM, dhummasanA kAraNe ane vikasendriya prANIonI atyadhika utpatti thavAthI (gocarIe jatAM virAdhanA thavAthI) 5. karma nirjarArthe tapazcaryA karavA mATe ane 6. mRtyu samaya najIka jANI saMthAro karavA mATe, A che kAraNe munioe AhArano tyAga karavo joIe. sattAvIsamuM adhyayana gargAcArya prAsaMgika - sthavira gargAcAryanA azubha karmodaye badhA ziSya temane mATe asamAdhi utpanna karAvanArA thayA. temanI AjJA pAlana ane citta ArAdhanA Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta karavAmAM eka paNa ziSya saphaLa na thayo. tethI nirAza thaI gargAcArya ziSyone tyajI ekalA rahIne saMyamanI ArAdhanA karavA lAgyA ane parama zAMtino anubhava karatAM saMyama-tapanI ArAdhanA karI kalyANa sAdhyuM. gaLIyo baLada (mAlikanI AjJAnusAra na cAlanAra) ane gADIvAna baMne paraspara duHkhI thAya che. te ja rIte avinIta ziSya ane guru baMne du:khI thAya che. tenA mAyA, jUTha, kalahAdi pravRttiothI saMyamano nAza thAya che. tethI azubha karma athavA anAdeya nAmakarmano tIvra(joradAra) udaya jANI evA samayamAM yogya avasara jANI ekAkI vihAra karI Atma kalyANa karavuM ja hitakara thAya che. avinIta sAdhu koI ghamaMDI hoya che, koI dIrgha krodhI hoya che, koI bhikSAdi pravRttimAM ALasu hoya che; to koI vaDIlonI zikSA-preraNA sAMbhaLavA ja nathI icchatA, balke kutarka karI sadA pratikULa vartana kare che. mokSArthI munie AvA kulakSaNavALA sAthIono paNa tyAga karavo joIe. aThThAvIsamuM adhyayana : mokSamArga (1) samyag jJAna, darzana, cAritra ane tapa rUpa dharma e ja mokSamArga che; mokSa prAptino rAjamArga che. (2) jIvAdi navapadArtha ane cha dravyone jANI sarvajJanA kathanAnusAra zraddhA karavI; e ja samyajJAna ane samyag darzana che. (3) jinavANI dvArA deza virati ke sarvaviratinuM je svarUpa prarUpita che, tene sArI rIte samajI zuddharUpe pAlana karavuM, te samyak cAritra che. (4) upavAsa Adi bAhyatapa ane svAdhyAya Adi ApyaMtara tapamAM yathAzakti vRddhi karatA rahevAno prayatna karavo joIe. zarIranA mamatvane dUra karI karmakSaya karavAmAM saMpUrNa Atmazaktine kAryAnvita karavI. veda pAtayAmi jAya sAthayAmi athavA te du:stuM mahAta nA siddhAMtane AtmasAt karI tapArAdhanA karavI. dhyAna pachI aMtima tapa 'vyutsarga' che, emAM mana, vacana, kAyAnA yoga; kaSAya, gaNa-samUha, zarIra tathA AhAranuM vyutsarjana(tyAga) karavAmAM Ave che. (5) jJAnathI tattvone, Azrava-saMvara Adine jANavuM. darzanathI tenA viSayamAM yathAvat zraddhA karavI; cAritrathI navA karmabaMdhane rokavA ane tapathI pUrvakarmono kSaya karavo; A prakAre cAreyanA sumeLapUrvaka mokSanI paripUrNa sAdhanA thAya che. koIpaNa ekanA abhAvamAM sAdhanAnI saphaLatAno saMbhava nathI. mATe karmakSayarUpa mukti arthe maharSi caturvidha mokSamArgamAM parAkrama kare che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : uttarAdhyayana sUtra sArAMza ogaNatrIsamuM adhyacana : samyaka parAkrama (1) vairAgya bhAvonI vRddhi karIne saMsArathI udAsIna banavAthI-- 1. uttama dharma zraddhAnI prApti thAya che. 2. tethI punaHvairAgya vRddhi thAya che 3. tIvra kaSAya bhAvonI samApti thAya che 4. navA karmabaMdhanI alpatA thAya che 5. samyaktvanI utkRSTa ArAdhanA karanArA koI jIva te ja bhavamAM to koI jIva trIjA bhavamAM mokSa prApta kare che. (2) nivRttinI vRddhi ane tyAga vratanI vRddhi karavAthI-1. padArtho pratye anAsakta bhAva pedA thAya che. 2. indriyanA viSayomAM virakta bhAva thAya che.3. hiMsAdi pravRtiono tyAga thAya che. 4. saMsArano aMta ane mokSanI upalabdhi thAya che. (3) dharma upara zradhdhA rAkhavAthI-- 1. sukha-suvidhA pratyeno lagAva ocho thaI jAya che. 2. saMyamano svIkAra karavAmAM Ave che. 3. zArIrika-mAnasika duHkhono viccheda thaI jAya che ane 4. bAdhA rahita sukhanI prApti thAya che. 36 (4) gurU ane sahavartI sAdhuonI sevA karavAthI--1. kartavyanuM pAlana thAya che. 2. AzAtanAothI bacAya che. 3. AzAtanA na thavAthI durgatino nirodha thAya che. 4. temanA guNa, bhakti-bahumAna karavAthI sadgatinI prApti thAya che. 5. vinayAdi aneka guNonI upalabdhi thAya che. 6. anya jIvone vinaya sevAno Adarza upalabdha thAya che. (5) potAnA doSonI AlocanA karavAthI-mokSamArgamAM vighna karanArA ane anaMta saMsAranI vRddhi karanArA mAyA, nidAna ane mithyAtva rUpa traNa zalyono nAza thAya che. sarala bhAvo prApta thAya che, strI ane napuMsaka vedano baMdha thato nathI. (6) AtmaniMdA karavAthI-1. pazcAttApa thaIne virakti bhAvonI vRddhi thAya che. 2. tenAthI guNasthAnonI kramazaH vRddhi thaI mohanIya karmano kSaya thAya che. (7) bIjAnI samakSa potAnI bhUla pragaTa karavAthI - jIva potAnA anAdara, asatkAra janya karmonI uddIraNA kare che ane kramazaH ghAtI karmono kSaya thAya che. (8) sAmAyika karavAthI-pApa pravRttio chUTI jAya che. (9) covIsa tIrthaMkaronI stuti karavAthI-samyaktvanI vizuddhi thAya che. TippaNa H- ahIM koI-koI bhASAvid 'samyaka-parAkrama' mATenA A praznottarone samyakatva parAkrama kahI de che ane lakhI de che. teone e khAsa samajavAnuM che ke 'parAkrama' e samyak ane asamyaka ema be prakAranuM thaI zake, temAMthI prastuta samyak parAkramanA bolonuM phaLa batAvavAmAM AvyuM che. prAkRta zAstramAM sammatta zabda aneka arthamAM thAya che. mATe prasaMgAnukUla ane tarkasaMgata artha karavo yogya bane che. prayukta Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 38 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta para (10) vaMdanA karavAthI-1. nIca gotrano kSaya ane ucca gotra karmanuM upArjana thAya che. 2. tenI AjJAne loko zirodhArya kare tevuM saubhAgya ane lokacAhanAne prApta kare che. (11) pratikramaNa karavAthI-1. lIdhelA vrata pratyAkhyAnonI zuddhi thAya che. 2. jenAthI cAritra zuddha thAya che. 3. samiti-gupti rUpa aSTa pravacana mAtAmAM jAgRti rahe che. 4. bhAvayukta pratikramaNa karavAthI saMyamamAM vRddhi thAya che. 5. mAnasika nirmaLatAnI upalabdhi thAya che. (12) kAyotsarga karavAthI arthAt mana-vacana tathA zarIrane pUrNataH vyutsarjana karavAthI-1. sAdhaka karmanA bojathI halako bane che. 2. prazasta dhyAnamAM lIna thaI utarottara sukha pUrvaka vicaraNa kare che. (13) pratyAkhyAna karavAthI-Azravono nirodha thAya che, jethI karmabaMdha ochA thAya che. (14) stava-stuti maMgala karavAthI arthAt namonpharNano pATha karavAthI-1. jJAna, darzana, cAritra saMbaMdhI viziSTa bodhinI prApti thAya che. 2. ane viziSTa jJAna saMpanna jIva ArAdhanA karavA yogya bane che. (15) prAyazcitta grahaNa karavAthI-1.cAritra niraticAra bane che. 2. pApAcaraNonuM saMzodhana thAya che. 3. samyagu jJAnanI upalabdhi ane cAritranI samyaka prakAre ArAdhanA thAya che. (1) kALapratilekhana eTale svAdhyAya-asvAdhyAyanA samayanI jANakArI meLavavAthI- jJAnAvaraNIya karmono kSaya thAya che. (17) kSamAyAcanA karavAthI-1. citta prasanna thAya 2. badhA jIvo pratye maitrI bhAvanA pragaTe 3. mananI nirmaLatA thavAthI te sarvatra nirbhaya banI jAya che. (18) svAdhyAya karavAthI-jJAnAvaraNIya karmanI nirjarA thAya che. (19) vAcanAthI-AcAryAdi pAsethI mULa pATha ane arthanI vAcanA levAthI 1. sarvatomukhI karmono kSaya thAya che. 2. vAcanA levAthI zrata pratye bhakti bhAvanI vRddhi thAya che ane sabhyazAstra vAcanA laI bahuzruta thavAthI zrutanA upekSA doSa ane AzAtanA doSathI bacI jAya che. 3. te sadA zrutAnusAra nirNaya karanAra thAya che tathA 4. te jina zAsananA avalaMbana bhUta bane che. 5. jenAthI mahAna nirjarAno lAbha ane muktino lAbha thAya che. (20) sUtrArthanA viSayamAM prazna pUchI samAdhAna prApta karavAthI-1. sUtrArtha jJAnanI vizuddhi thAya che. 2. saMzayonuM nirAkaraNa thAya che, jethI mithyAtva mohanIya karmano kSaya thAya che. (ra1) sUtronuM parAvartana karavAthI-1. smRtinI puSTi thAya che. 2. bhUlAyeluM jJAna tAjuM thAya che. 3.padAnusAriNI buddhino vikAsa thAya che arthAt eka padanA Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : uttarAdhyayana sUtra sArAMza uccAraNathI AgaLanA pada svataH yAda AvI jAya che. (22) sUtronA tatvonI manamAM vicAraNA ciMtavanA karavAthI-1. karma zithila bane che, tenI sthiti ghaTe che, ochA thAya che, maMda thAya che. 2. karmabaMdhathI ane saMsArathI zIghra mukti thAya che. (23) dharmopadeza devAthI--- 1. sAdhaka potAnA karmonI mahA nirjarA kare che, 2. jinazAsananI paNa ghaNI prabhAvanA kare che, ane te 3. AgAmI bhavomAM mahAbhAgyazALI thavAnA karmonuM upArjana kare che. 39 (24) zrutanI samyaka ArAdhanA karavAthI - 1. ajJAnano nAza thaI jAya che. 2. te jJAnI kyAMya paNa saMkleza - cittanI asamAdhine pAmatA nathI. (25) manane ekAgra karavAthI - cittanI caMcaLatA samApta thAya che. (26) saMyama levAthI - mukhya Azrava eTale karma AvavAnA rastA baMdha thaI jAya che arthAt hiMsA vagere moTA-moTA pApono lagabhaga pUrNapaNe tyAga thaI jAya che. (27) vividha (12 prakAranI) tapasyA karavAthI - pUrvabaddha karma AtmAthI alaga thaI jAya che. (28) alpakarmI thaI javAthI - te kramazaH yoga nirodha avasthAne prApta kare che. pachI jhaDapathI mukta thaI jAya che. 1. jIva (29) zAMtipUrvaka arthAt utAvaLa, udvega vinA mana, vacana ane kAyAnI pravRtti karavAthI athavA sukhanI apekSAthI rahita thaI javAthI utsukatA rahita ane zAMtipriya svabhAva temaja vyavahAra vALo bane che. 2. zAMti pUrvaka pravRtti karanArA ja vAstavamAM prANIonI pUrNa anukaMpA rAkhI zake che. evo te anukaMpA pAlaka sAdhaka, utsukatA ane utAvaLI pravRttio karato nathI. jethI te zoka mukta rahe che ane 5. cAritra mohanIya karmono vizeSa rUpe kSaya kare che. (30) mana anAsakta thaI javAthI - 1. prANI bAhya saMsargothI ane tenAthI utpanna thanArI pariNatiothI mukta thaI jAya che. 2. evo sAdhaka sadA ekatvabhAvamAM ja tallIna banI temAM dattacitta rahe che. 3. ane te rAta divasa (pratikSaNa) pratibaMdhothI rahita thaIne AtmabhAvomAM rahe che temaja apramatta bhAvothI yukta rahIne sadA aMtarmukhI rahe che. (31) janAkulatAthI ane strI vagerethI rahita evA ekAMta sthAnanA sevanathI -1. cAritranI rakSA thAya che. ra. evo cAritra rakSaka sAdhaka pauSTika AhArano tyAga kare che. 3. dRDha cAritravALo bane che. 4. ekatvamAM ja ramaNa karavAvALo thAya che. 5. aMtaHkaraNathI mokSa pathika banIne karmonI graMthIne toDI de che. (32) Indriyo ane manane viSayothI dUra rAkhavAthI-- 1. jIva navA-navA pApa Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja 40 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : karma na karavAmAM ja saMtuSTa rahe che arthAt te pApAcaraNa karavAmAM utsAha rahita thaI jAya che. 2. ane pUrva upArjita karmono kSaya karIne, saMsAra aTavIne pAra karI mukta thaI jAya che. (33) sAmUhika AhAra pANIno tyAga karavAthI - 1. zramaNa parAvalaMbanathI mukta thAya che. 2. svAvalaMbI bane che. 3. te potAnA lAbhathI saMtuSTa rahevAno abhyAsI thaI jAya che. ane 4. paralAbhanI AzAothI mukta thaI jAya che. 5. saMyama grahaNa karavo jIvananI prathama sukhazayyA che to temAM sAmUhika AhArano tyAga karavo jIvananI bIjI sukhazayyA che, arthAt saMyamanI sAdhanAnI sAthe sAmUhika AhArano tyAga karIne sAdhaka bIjI anupama sukha samAdhi prApta kare che. (34) saMyama jIvanamAM zarIropayogI vastra Adi upakaraNone ghaTADavA ke tyAga karavAthI -1. jIvane te upadhi saMbaMdhI lAvavuM, rAkhavuM, saMbhALavuM pratilekhana karavuM tathA samaye-samaye tenA saMbaMdhI aneka sudhAra, saMskAra Adi kAryo karavAmAMthI mukti maLe che. 2. jethI pramAda ane virAdhanA ghaTe che. 3. svAdhyAyanI kSatino bacAva thAya che. 4. upadhi saMbaMdhI AkAMkSAo rahetI nathI pa. ane evA abhyAsI jIvane upadhinI anupalabdhi thavA para paNa kyAre ya saMkleza thato nathI. (35)AhArano tyAga karatA rahevAthI ke AhArane ghaTADatA rahevAthI - 1. jIvavAnA mohanuM dhIme-dhImechedana thAya che. 2. tathA te jIva AhAranI anupalabdhi thavA para saMkleza pAmato nathI paraMtu 3. tevI paristhitimAM paNa prasannacitta rahI zake che. 4. duHkhAnubhUti karato nathI. (36) kaSAyonA pratyAkhyAna mATe prayatna karatA rahevAthI - 1. prANI vItarAga bhAvanI samakakSa bhAvonI prApti kare che. 2. evo jIva sukha-du:kha baMne sthitimAM samapariNAmI rahe che, arthAt harSa ke zokathI potAnA AtmAne alipta rAkhe che. (37)yoga pravRttione alpatama karavAthI ke teno tyAga karavAthI - 1. jIva yoga rahita, Azrava rahita thaIne karmabaMdha rahita sthitine prApta kare che. 2. ane pUrva karmono kSaya karI de che. (38) zarIrano pUrNapaNe tyAga karI devAthI - 1. prANI AtmAne siddha avasthAnA guNothI yukta banAvI le che. lokAgre pahoMcIne AtmasvarUpamAM sthira thaI jAya che. 3. janma-maraNa ane saMsAra bhramaNathI sadAne mATe chUTI jAya che. (39)koIpaNa kAryamAM bIjAono sahayoga levAnuM choDI devAthI arthAt samUhamAM rahevA chatAM paNa potAnuM badhuM kArya jAte karavA rUpa ekatvacaryAmAM rahevAthI - 1. sAdhaka sadA ekatvabhAvamAM ramaNa kare che. ekatvanI sAdhanAthI abhyasta thaI jAya che. 3. aneka prakAranI azAMtithI temaja kalaha, kaSAya, kolAhala ane huMsAtuMsI Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 upadeza zAstraH uttarAdhyayana sUtra sArAMza vagere pravRttiothI mukta thaI jAya che. 4. tathA temane saMyama, saMvara ane samAdhinI viziSTa prakAranI prApti thAya che. (40) AjIvana anazana karavAthI arthAt mRtyu samaya najIka jANIne svataH saMthAro grahaNa karI levAthI - bhava paraMparAnI alpatA thaI jAya che, arthAt te prANI bhava bhramaNa ghaTADI ati alpa bhavomAM mukti prApta karI le che. (41) saMpUrNa daihika pravRttiono virodha karavAthI arthAtu deha rahevA chatAM paNa dehAtIta banI javAthI - te kevaLajJAnI yoga nirodha avasthAne prApta karI, cAra aghAtI karma kSaya karI mukta thaI jAya che. (42) veza anusAra AcAra vidhinuM ImAnadArI pUrvaka pAlana karavAthI athavA acelakatA dhAraNa karavAthI - 1. sAdhaka haLavApaNuM prApta kare che. 2. spaSTa ane prazasta liMga(vezarUpa oLakha)vALo bane che. 3. apramatta bhAvonI vRddhi thAya che. 4. te sAdhaka jitendriya, samitivaMta temaja vipula tapavALo thaI jAya che. 5. badhA prANIo mATe vizvasanIya banI jAya che. (43) sAdhuonI sevA zuzruSA karavAthI - tIrthaMkara nAmakarma baMdha rUpa puNya upArjana thAya che. (44) vinaya Adi sarva guNothI saMpanna thaI javAthI - 1. jIva uttarottara muktigamananI najIka thaI jAya che ane 2. zArIrika mAnasika duHkhono bhAgIdAra banato nathI. eTale aneka duHkhothI chUTI jAya che. (45) vItarAga bhAvomAM ramaNatA karavAthI - 1. jIva sneha ane tRSNAnA anubaMdhanothI mukta thaI jAya che ane 2. manojJa-amanojJa zabda rUpa Adino saMyoga thavA chatAM sadA virakta bhAvo sAthe niHspRha banI rahe che. (4) kSamA dhAraNa karavAthI - sAdhaka kaSTa, upasarga ke parISaho upasthita thAya tyAre duHkhI banato nathI. paraMtu parISaha vijetA banIne prasanna rahe che. (47) nirlobhI banIne rahevAthI - 1. prANI akiMcana, niSparigrahI ane sAco phakIra banI jAya che. 2. evA sAcA sAdhaka pAse artha lolupI loko kaMI paNa IcchA ke AzA rAkhatA nathI. (48) saraLatA dhAraNa karavAthI - 1. bhASAmAM ane kAyAmAM tathA bhAvomAM saraLatA ekarUpa banI jAya che. 2. evI vyaktinuM jIvana vivAda rahita banI jAya che. 3. ane te dharmano sAco ArAdhaka bane che. (49) mRdutA, laghutA, namratA, komaLatAnA svabhAvane dhAraNa karavAthI - 1. jIva uddhata bhAva athavA udaMDa svabhAvavALo banato nathI. 2. ane te vyakti ATha prakAranA mada(ghamaMDa) nA sthAnono vinAza karI de che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jara mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta (50) aMtarAtmAmAM saccAI dhAraNa karavAthI - 1. jIva bhAvonI vizuddhine prApta kare che. 2. arihaMta bhASita dharmano ane paralokano ArAdhaka bane che. (51) pramANikatA pUrvaka kArya karavAthI - 1. jIva apUrva apUrvakArya karavAnI kSamatA prApta kare che. 2. tathA tenI kathanI ane karaNI eka thaI jAya che. (para) mana, vacana ane kAyAnI saccAI dhAraNa karavAthI - jIva potAnI badhI pravRttione vizuddha kare che. (53) manane gopavavAthI arthAt azubha manane rokIne tene zubharUpamAM pariNata karatA rahevAthI - 1. jIva cittanI ekAgratA vALo bane che. 2. azubha saMkalpothI mananI rakSA karI, saMyamanI ArAdhanA kare che. (54) vacanane gopavavAthI arthAt maunavrata dhAraNa karavAthI - 1. jIva vicAra zUnyatAne prApta kare che. arthAt saMkalpa-vikalpothI mukta banavAmAM agresara bane che. 2. ane tene AdhyAtma yoga temaja zubha dhyAnanI prApti thAya che. (55) kAyAnA gopanathI arthAt aMgopAMganA gopanathI - 1. kAyika sthiratAne prApta kare che. 2. temaja pApanA Azravono nirodha kare che. (pa) manane Agamakathita bhAvomAM sArI rIte joDavAthI - 1. jIva ekAgratA ane jJAnanI viziSTa kSamatA prApta kare che. 2. tathA te samakitanI vizuddhi ane mithyAtvano kSaya kare che. (57) vANIne svAdhyAyamAM sArI rIte joDavAthI - 1. bhASAthI saMbaMdhita samakitanA viSayanI vizuddhi thAya che. 2. tene sulabha bodhinI prApti thAya che ane durlabha bodhino kSaya thAya che. (58) saMyamanA yogomAM kAyAne sArI rIte joDavAthI - 1. cAritranI vizuddhi thAya che ane 2. sarva duHkhothI mukti prApta thAya che. (59)AgamajJAna-saMpanna thavAthI - 1. vizALa tattvono jJAtA banI jAya che. 2. sUtra jJAnathI saMpanna jIva doro parovela soyanI jema saMsAramAM surakSita rahe che. arthAt kyAMya paNa khovAI jato ke bhUlo paDato nathI. 2. siddhAMtomAM koviMda banelo te jJAnI lokomAM pramANika ane AdhArabhUta puruSa mAnavAmAM Ave che. () jina pravacanamAM gADha zraddhA saMpanna thavAthI - 1. prANI mithyAtvano viccheda karI de che. ane 2. kSAyika samakita prApta kare che. arthAt teno samakita, rUpI dIpaka kyAre ya bujhAto nathI tathA te 3. jJAna-darzananI uttarottara vRddhi karato thako anuttara jJAna-darzana prApta kare che. (1) cAritrathI susaMpanna banavAthI - jIva zelezI avasthA prApta karI, aMtamAM mokSa prApta kare che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH uttarAdhyayana sUtra sArAMzA che (2-6) pAMceya Indriyono nigraha karavAthI -- 1. jIva manojJa-amanojJa Indriya-viSayo upasthita thavA chatAM rAga-dveSa ane karma baMdha karato nathI. (7-70) cAre kaSAyo para vijaya prApta karI levAthI- 1. sAdhaka kramazaH kSamA, namratA, saralatA ane nirlobhIpaNAnA guNathI saMpanna banI jAya che. 2. ane tajanya karma baMdha nahi karatAM pUrva karmono kSaya kare che. (71-73) rAga-dveSa ane mithyAtva pApa para vijaya prApta karavAthI arthAt tevA pariNAmono kSaya karI devAthI- 1. sAdhaka ratnatrayanI ArAdhanAmAM upasthita thAya che. 2. pachI moha karma Adino kSaya karI sarvajJa sarvadarzI bane che. 3. tene kevaLa be samayanI sthitivALA zAtA vedanIya karmano ja baMdha thAya che. 4. aMtarmuharta AyuSya zeSa rahevA para te kevaLI traNe yoga ane zvAsozvAsano nirodha kare che. 5. jethI tenA Atmapradeza zarIranI betRtIyAMza avagAhanAmAM sthira thaI jAya che, arthAt pachI Atma pradezonuM zarIramAM bramaNa baMdha thaI jAya che. Da. aMtamAM saMpUrNa karmakSaya karIne ane zarIrano tyAga karIne, te jIva zAzvata siddha avasthAne prApta karI le che. samyak parAkrama nAmanA A adhyayanamAM darzita sarva sthAnomAM sAdhakoe yathAzakti, yathAsamaya, samyapaNe parAkrama karatAM ja rahevuM joIe. ema karavAthI ja saMyamamAM upasthita thanArA te sAdhako AtmakalyANa sAdhIne sadAne mATe kRtakRtya banI jAya che. trIsamuM adhyayana : tapanuM svarUpa A adhyayanamAM tapanA svarUpanuM ane tenA bhedAnubhedonuM varNana che. jevI rIte mahAsarovaramAM pANI AvavAnA mArga baMdha karI devAthI ane pANIne bahAra kADhatAM rahevAthI temaja sUryanA tApathI kramazaH pANI sukAI jatAM tenuM pANI khAlI karI zakAya che, tevI rIte zramaNonA saMpUrNa navA karmono aTakAva thAya che, pachI utarottara tapanuM AcaraNa karatAM rahevAthI karoDo bhavonA saMcita karelA karmo paNa kSaya thaI jAya che. arthAt hiMsA, jUTha, corI, kuzIla, parigraha ane rAtribhojanathI sarvathA nivRtta, pAMca samiti, traNa guptithI yukta, kaSAyothI mukta, jitendriya, traNa garva ane traNa zalyathI rahita muni karmAzravathI paNa rahita thaI jAya che, anazana Adi cha prakAranA bAhya tapa ane prAyazcitta svAdhyAya, dhyAna Adi cha prakAranA AtyaMtara tapanuM adhikAdhika AcaraNa karavAthI muni kramazaH karmothI mukta banI jAya che. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA 44 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : nAgama navanIta (1) navakArasI, porasI, navI, AyaMbila, ke upavAsathI laIne cha mAsa sudhInuM tapa ane anya aneka zreNI, pratara Adi tapa vagere Itarika anazana tapa che. saMthAro karavo e AjIvana anazana che. te paNa zarIranA bAhya parikarmayukta ane parikarma rahita baMne prakArano hoya che. (ra) dravya, kSetra, kALa, bhAva ane paryAyanA bhedathI uNodarI tapanA pAMca prakAra che. bhUkhathI ochuM khAvuM dravya UNodarI che. bIjA cAra bheda abhigraha saMbaMdhita che. (3) peTI, ardhapeTI Adi ATha prakAranI gocarI gamana ane sAta prakAranI piMDeSaNA temaja anya aneka prakAranA niyama-abhigrahamAMthI koIpaNa abhigraha karIne bhikSA mATe javuM e bhikSAcaryA tapa che. (4) pAMca vinayamAMthI koIpaNa eka athavA aneka viSayano tyAga karavo athavA aneka managamatA(priya) khAdya padArthono tyAga karavo rasaparityAga tapa che. (5) vIrAsana Adi aneka kaThina Asana karavA, rAtribhara eka Asana karavuM, loca karavo, parISaha vagere sahana karavA; e badhA kAyakleza tapa che. () jaMgala, vRkSa, parvata, smazAna vagere ekAtta sthAnamAM AtmalIna thaIne rahevuM, temaja kaSAya, yoga ane indriya-viSayono tyAga karavo pratisalInatA tapa che. (7) daza prakAranA prAyazcittamAMthI yathAyogya prAyazcittano svIkAra karavo, prAyazcitta tapa che. (8) UbhA thavuM, Asana ApavuM, hAtha joDIne mastaka namAvavuM Adi guru bhakti ane bhAva suzruSA karavI vinaya tapa che. (9) AcArya, sthavira, rogI, navadIkSita Adi dazavidha zramaNonI yathAzakti sevA karavI vaiyAvacca tapa che. (10) svAdhyAya-1. navAM-navAM sUtro ane zAstronA mULapATha ane arthanI vAcanA levI, temane kaMThastha karavA, 2. zaMkAone pUchIne samAdhAna karavuM 3. zIkhelA jJAnanuM punarAvartana karavuM. 4. anuprekSA karavI, 5. dharmano upadeza Apavo vagere svAdhyAya tapa che. (11) AtmasvarUpanuM ekatva, anyatva, azaraNa Adi bhAvanAonuM, lokanA svarUpanuM, ekAgracittathI AtmAnulakSI samAtisUkSma ciMtana karatAM-karatAM temAM lIna thaI javuM, te dhyAna tapa che. te dhyAnamAM prathama avasthA dharmadhyAnarUpa che ane ekAgratAmAM AgaLa vadhIne, sAdhaka ati sUkSma dhyAna avasthArUpa zukala dhyAnane prApta kare che. (12) vyutsarga-mana, vacana, kAyAnI pravRttiono nirdhArita samaya mATe pUrNa rUpathI (pUrepUrI rIte) tyAga karavo yoga-vyutsarga che. tene pracalita bhASAmAM Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : uttarAdhyayana sUtra sArAMza 459 kAyotsaga (kAussagga) kahevAmAM Ave che. evI rIte kaSAyonuM karmonuM samUha-gaNanuM vyutsarjana karIne ekAkIpaNe rahevuM, vagere badhA ya vyutsarga tapa che. tenA dravya ane bhAva ema be prakAra che. A bAhya ane AtyaMtara tapane je muni yathAzakti dhAraNa karI, temAM utarottara vRddhi karatAM samyak ArAdhana kare te zIghra saMsArathI mukta thAya che. ekatrIsamuM adhyayana caraNavidhi A adhyayanamAM ekathI laIne tetrIsa bola sudhI AcAranA viSayo paranuM varNana che. jemAM keTalAka jJeya(jANavA jevA) che. keTalAka upAdeya(AdaravA jevA) che ane keTalAka heya(choDavA lAyaka) che. samiti, gupti, mahAvrata, zramaNa dharma, pAMDamA, Adi upAdeya che. kaSAya, daMDa, asaMyama, baMdhana, zalya, garva, saMjJA, bhaya, mada Adi heya che. cha kAya, bhUtagrAma, paramAdhAmI, sUtrakRtAMga sUtra, jJAtAsUtra, dazAzruta skaMdha vagere sUtronA adhyayana zeya che. aMtamAM, guru ratnAdhikanI tetrIsa AsAtanAonuM varNana che. batrIsamuM adhyayana pramAdathI surakSA A adhyayanamAM maithunabhAva ane pAMca indriyonA viSayanA saMdarbhamAM vistAra pUrvaka varNana karIne, pramAdAcaraNa vize samajAvIne, enAthI AtmAne sAvadhAna ane surakSita rahevAnI preraNA ApavAmAM AvI che ane surakSita rahevAnI vidhinuM paNa varNana karavAmAM AvyuM che. (1) saMpUrNa jJAnane pragaTa karavAthI tathA ajJAna ane mohano tyAga karavAthI temaja rAga dveSano kSaya karavAthI ekAnta sukhanA sthAnarUpa mokSanI prApti thAya che. (ra) e mATe - 1. vRddha ane gurujanonI sevA 2. bAla jIvonI sobatano tyAga 3. svAghyAya 4. ekAntanuM sevana 5. sUtrArtha ciMtana 6. parimita AhAra 7. yogya sAthI 8. janAkulatA rahita sthAna; A vAtonuM dhyAna rAkhavuM joIe. (3) kadAca karmayoge yogya sahAyaka sAthI na maLe to AtmArthI muni samasta pAponuM nivAraNa karatAM brahmacaryanI sAdhanAmAM viziSTa sAvadhAna rahetAM ekalA ja vicaraNa kare. (4) lobha, tRSNA ane mohanA tyAgathI du:khono zIghra nAza saMbhava che. (5) rAga, dveSa ane moha e karmonA mULa che ane karma e duHkha-saMsAranA mULa che. (6) brahmacaryanA sAdhaka ArAdhaka munioe rasonuM, vigayonuM adhika pramANamAM Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : sevana na karavuM, peTa bharIne kayAreya na khAvuM, strI AdinA saMparka rahita ane tenA nivAsa rahita, ekAnta sthAnamAM rahevuM strInA hAsya, vilAsa, rUpa, lAvaNya vagerenuM zravaNa ke avalokana na karavuM temaja strI vize ciMtana na karavuM. (7) vibhUSita devAMganAo paNa brahmacaryamAM lIna banelA munione calita karavAmAM samartha na hoya, evA sAdhaka mATe paNa bhagavAne strI AdithI rahita sthAnamAM rahevuM ja ekAMta hitakArI kahyuM che. (8) kiMpAka phaLa svAdamAM, varNamAM, khAvAmAM ati manabhAvaka hoya che paraMtu tenuM pariNAma viSamaya hoya che. tevI ja rIte kAma bhogonuM pariNAma mahAduHkhadAyI hoya che. (9) svAdiSTa phaLavALA vRkSo para pakSIo AvajA karatAM rahe che. te ja rIte pauSTika bhojana karanAranA manamAM vikAra vAsanAnA saMkalpo AvatA rahe che. (10) jema ghaNAM vRkSovALA (lAkaDAMvALA) jaMgalamAM lAgelI Agane zAMta karavI muzkela che evI ja rIte ati bhojana karanAranA citamAM asAdhya kAmAgni utpanna thAya che, te brahmacArIo mATe jarA paNa hitakArI nathI. (11) je rIte bilADInA AvAsa pAse uMdaronuM rahevuM kayAreya ucita nathI tevI ja rIte strInA nivAsa sthAnamAM sAdhune sAthe rahevuM, gamanAgamana karavuM, haMmezAM anucita hoya che. (12) pAMca IndriyomAM Asakta banelo A jIva aneka prakAranA pAponuM AcaraNa karato hoya che. te viSayone saMtoSavAmAM mugdha banIne rAta-divasa duHkhI ane azAnta rahe che. jUTha, kapaTa, corI Adi kare che ane aneka prakAranA karma bAMdhIne saMsAra vadhAre che. (13) prastuta adhyayanamAM pAMca indriyo ane kAmabhoganI AsaktithI jIvana nAza karanAra prANIonuM udAharaNa ApIne, te udAharaNa dvArA viSayothI virakta thavAnI preraNA ApavAmAM AvI che. (14) zrotendriyamAM haraNa, cakSuIndriyamAM pataMgIyuM ghrANendriyamAM sarpa, rasanendriyamAM maccha, sparzendriyamAM pADo ane kAmabhogamAM hAthI, potAnA prANa gumAvI de che. (15) mokSArthI sAdhaka jalakamalavat' A badhA viSayomAMvirakta rahIne saMsArathI alipta rahe che. (1) virakta, jJAnI, ane satata sAvadhAna sAdhakane mATe A indriyonA viSaya jarA paNa duHkha ApanAra thatA nathI, arthAta te (sAdhaka AtmA) temAM lapeTAto ja nathI. kAraNa ke sadA tenA tarapha vItarAga bhAvo jevI daSTi rAkhe che. (17) AmaduHkha A viSayomAM nathI, paraMtu AtmAnA rAga-dveSa janya pariNAmomAM Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAstra: uttarAdhyayana sUtra sArAMza 4. 2 ane AsaktimAM tathA ajJAnamAM ja dukha bhareluM che. jJAnI ane virakta AtmAone mATe A badhA viSayo jarA paNa pIDAkArI thatA nathI. A indriyonA viSayo to svataH haMmezA te virakta AtmAthI dUra bhAge che. A jANIne munio niraMtara viraktatAnA bhAvomAM vRddhi karIne saMkalpavikalpothI AgaLa vadhIne saMpUrNa tRSNA icchAothI mukta bane che. 'tetrIsamuM adhyayana aSTa karma (1) A adhyayanamAM) mULa karma prakRti ATha ane uttara prakRti 71 kahevAmAM AvI che. vedanIya ane nAma karmanA be-be bheda kahIne tenA punaH aneka bheda che evuM paNa sucana karyuM che- 1. jJAnAvaraNIyanA-5. 2. darzanAvaraNIyanA-9, 3. vedanIyanA-2, 4. mohanIyanA-28, 5. AyuSyanA-4. da. nAmakarmanA-2. 7. gotrakarmanA-16.8. aMtarAyanA-5; A sarva maLIne kula 71 thAya che. (2) eka samayamAM anaMta karmonA pudgala AtmA sAthe lAge che. te dazeya dizAomAMthI lAge che ane badhA Atma pradezo para teno baMdha samAna rUpe hoya che. (3) ATha karmonI baMdha sthiti A pramANe chekrama karma | jaghanya sthiti | utkRSTa sthiti | 1 | jJAnAvaraNIya | aMtarmuhUrta trIsa kroDAkoDa sAgaropamAM 2 | darzanAvaraNIya aMtarmuhUrta trIsa kroDAkroDa sAgaropama vedanIya aMtarmuhUrta trIsa kroDAkoDa sAgaropama | mohanIya aMtarmuhUrta sitera kroDAkoDa sAgaropamAM AyuSya aMtamuhUrta tetrIsa sAgaropama | | nAma ATha muhUrta vIsa kroDAkoDa sAgaropama 7 | gotra ATha muhUrta vIsa kroDAkoDa sAgaropama | 8 | aMtarAya aMtarmuhUrta trIsa kroDAkoDa sAgaropama (4) mokSArthI sAdhake A karmone jANIne navo karma baMdha na karavo joIe ane pUrve bAMdhelA karmono tapa-saMyamathI kSaya karavA mATe prayatna karavo joIe. 5 'cotrIsamuM adhyayanaH vezyAnuM svarUpa kRSNa, nIla, kApota A traNa lezyA azubha che ane tejo, padma ane zukala e traNa lezyAo zubha che athavA traNa adharma vezyAo che te jIvane durgatimAM laI Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja 48 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta ja janAra che. ane traNa dharma lezyAo jIvane sadgatimAM laI janAra che. lezyA, dravya ane bhAva rUpa be prakAranI hoya che. bhAva vezyA to AtmAnA pariNAma arthAta adhyavasAya rUpa che ane te arUpI che. dravya lezyA padugalamaya hovAthI rUpI che. tenA varNa, gaMdhe, rasa, sparza, pariNAma, sthAna, sthiti vagerenA svarUpanuM ahIM varNana karavAmAM AvyuM che. bhAva lezyAnI apekSA e ahIM -- lakSaNa, gati, AyubaMdhanuM varNana karavAmAM AvyuM che. (1) kRSNa vezyAnAM lakSaNa:- pAMca AzravomAM pravRtta, agupta, avirata, tIvra bhAvothI AraMbha samAraMbhamAM pravRtta, nirdaya, kara, ajitendriya, A prakAranA pariNAmovALA jIvane kRSNa lezyAvALo samajavo joIe. (2) nIla glezyAnA lakSaNa - IrSyALu, kadAgrahI, ajJAnI, mAyAvI (kapaTI), nirlajja, Asakta, dhUrta, pramAdI, rasa-lolupa, sukhezI, avratI, zudra svabhAvI, A prakAranA pariNAmovALA jIvane nIla glezyAvALo samajavo joIe. (3) kApAta lezayAnAM lakSaNaH-vakra, vakaAcaraNavALo, kapaTI, saralatA rahita, doSone chupAvanAro, mithyAdiSTI, anArya, haMsoDa, duSTavAdI, cora, matsara bhAvavALo; A prakAranA pariNAmovALA jIvane kApota lezyAvALo samajavo joIe. (4) tejo vezyAnAM lakSaNa:- napravRtti, capaLatA rahita, mAyA rahita, kutUhala rahita,vinayayukta, IndriyonuM damana karanAra, samAdhivAna, priyadharmI, draDhadharmI, pApabhIru, mokSArthI; A prakAranA pariNAmovALA jIvane tejo lezyAvALo samajavo joIe. (5) padma lezyAnAM lakSaNa :- krodha, mAna, mAyA, lobha atyaMta alpa hoya, prazAMta citta, indriyonuM damana karanAra, tapasvI, alpabhASI, upazAMta, jitendriya vagere; A prakAranA pariNAmavALA jIvane padma lezyAvALo samajavo joIe. () zukala legyAnAM lakSaNa - Arta-raudradhyAnane choDIne dharma ane zukladhyAnamAM lIna, prazAnta citta, indriyonuM damana karanAra, samitivAna, guptivAna, upazAMta, jitendriya vagere; A prakAranA guNothI yukta sarAgI hoya ke vItarAgI te pariNAmovALA jIvane zukla lezyAvALo samajavo joIe. (7) asaMkhya utsarpiNI avasarpiNIkAlanA jeTalo samaya hoya che teTalA asaMkhyAta sthAna(darajjA) lezyAmonA hoya che. (8) vezyAonI sthiti :jIva lezyA vivaraNa jaghanya sthiti utkRSTa sthiti jIva ! kRSNalezyA | aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta adhika 33 sAgaro jIva | nIlalezyA | aMtarmuharta | palyo asaMha bhAga adhika dasa sAgaro jjIva | kApotalezyA | aMtarmuhUrta palyo asaM. bhAga adhika traNa sAgaro Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra: uttarAdhyayana sUtra sArAMza jIva | vezyA vivaraNa jaghanya sthiti utkRSTa sthiti | tejalezyA | aMtamuhUrta palyoasaMha bhAga adhika be sAgaro | pAlezyA aMtamuhUrta aMtarmuhUrta adhikadasa sAgaro jIva zuklalezyA aMtamurta aMtarmuhUrta adhika tetrIsa sAgaro nArakI kApotalezyA 10 hajAra varSa palyo asaM bhAga adhika traNa sAgaro nArakI nIlalezyA palyoasaM bhAga | palyo asaM bhAga adhika dasa sAgaro adhika traNa sAgaro nArakI | kRSNalezyA palyoasaM bhAga aMtarmuhUrta adhika 33 sAgaro adhika dasa sAgaro, divatA | pRSNalezyA (1) 10 hajAra varSa palyopamano asaMkhyAtamo bhAga divatA | | nIlalezyA palyo asara bhAga | palyopamano asaMkhyAtamo bhAga devatA kApotalezyA palyo asaM bhAga | palyopamano asaMkhyAtamo bhAga divatA | tejalezyA 10 hajAra varSa palyo. asaM. bhAga adhika be sAgaropamAM bhavanapati tejalezyA 10 hajAra varSa | sAdhika eka sAgaropama vANavyaMtara, tejalezyA 10 hajAra varSa | 1 palyopama jyotiSI | tejalezyA palyo.no AThamo bhAga 1 palyopama ane eka lAkha varSa vimAnika | tejalezyA 1 palyopama | ra sAgaropama adhika vimAnika | pAlezyA 2 sAgaropama adhika | 10 sAgaropama vimAnika | zuklalezyA 10 sAgaropama sAdhikA 33 sAgaropama aMtarmuhUrta adhika tiryaMca 1 6 leyA aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta manuSya ! pa vezyA [ aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta manuSya | zuklalezyA | aMtarmuhUrta dezona koDa pUrva varSa noMdhaH devatAomAM kRSNalezyAnI utkRSTa sthitithI nIlalezyAnI jaghanya sthiti samayAdhika hoya che. tenAthI nIlalezyAnI utkRSTa sthiti asaMkhyAtagaNI hoya che, tyArapachI kApotalezyAnI jaghanya sthiti samayAdhika hoya che ane tenI utkRSTa sthiti asaMkhyAtagaNI hoya che. tema chatAM badhI palyopamano asaMkhyAtamo bhAga kahevAya che. cArTamAM ApelI A sarva sthitio dravyathAnI mukhyatAe samajavI. (9) koIpaNa lezyA prAraMbha thAya tenA prathama Adi samayamAM jIva marato nathI. asaMkhya samayanuM aMtarmuhUrta thayA pachI ane asaMkhya samayanuM aMtarmuhUrta lazyAnuM bAkI rahe tyAre jIva marIne paralokamAM jAya che. tethI je lezyAmAM marIne jAya che te ja lezyAmAM parabhavamAM janme che. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. pa0 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta (10) mumukSu AtmAoe vezyAonA svarUpa(lakSaNa)ne jANI aprazasta lezyAonuM varjana karI, tevA pariNAmothI dUra thaI, prazasti lezyAnA lakSaNa rUpa bhAvomAM, pariNAmomAM AtmAne sthApita karI sthita rAkhavA. pAMtrIsamuM adhyayana muni dharma (1) grahavAsano tyAga karI saMyamano svIkAra karanAra munie hiMsA AdinI IcchA ane lobhano tyAga karavo joIe. (2) manohara gharamAM rahevAnI IcchA paNa na karavI joIe. (3) koIpaNa prakAranA makAnonA nirmANa kAryamAM aMzataH paNa bhAga na levo joIe. kAraNa ke te kArya traNa-sthAvara aneka jIvonA saMhArarUpa bane che. tenI anumodanA ane preraNA ApavI e paNa mahAna pApa karmone pedA karanAra che eTale mahAna karmabaMdha karAvanAra thAya che. (4) evI ja rIte AhAra pANI pakAvavAnuM ane pakAvatAne anumodana ApavAnuM kArya paNa aneka pApothI yukta che arthAt ghaNAM jIvonI hiMsA karanAra che. tethI aNagAroe AvA kAryomAM bhAga na levo ane teone mATe koI AhAra pANI banAve to tene grahaNa karavAnI manathI paNa icchA na karavI. (5) muni dhana-saMpatti rAkhavAnI manathI paNa icchA na kare, sonA ane pattharane samAnabhAvathI jue, kaMI paNa kharIde nahi ane kharIdanArane anumodana Ape nahi kAraNake evuM karanAra vaNika(vyApArI) hoya che. () muni sAmudAnika (aneka gharethI pharIne) prApta thayela bhikSAthI jIvana nirvAha kare, lAbhAlAbhamAM saMtuSTa rahe, svAda mATe kaMI paNa na khAya; pUjA, pratiSThA, vaMdana namaskAra ke sanmAnanI manathI paNa icchA na kare arthAt enA mATe koI paNa pravRti na kare. muni nirmamatvI ane nirahaMkArI banIne sAdhanA kare, mRtyunA samaye AhArano tyAga karIne, zarIra parathI mUcha haTAvIne, dehAtIta banIne zukla dhyAnamAM lIna bane. A prakAre ArAdhanA karanAra, kevalajJAna prApta karIne parama nirvANa padane prApta kare che. chatrIsamuM adhyayanaH jIva-ajIva A adhyayanamAM ra74 gAthAo che ane tenAthI ochI-vattI paNa maLe che. AmAM jIva-ajIvanuM vistRta vivecanAtmaka varNana che je adhikatama jIvAbhigama sUtra ane prajJApanA sUtramAM upalabdha che mATe ahIM saMpUrNa sArAMza lIdhela nathI. mAtra paricayAtmaka kathana karyuM che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAstra: uttarAdhyayana sUtra sArAMza (1) A adhyayanamAM arUpI ane rUpI ajIvanA bheda-prabheda sAthe temanuM svarUpa batAvavAmAM AvyuM che ane pachI jIvanA varNanano prAraMbha karatAM, siddhonA bheda ane svarUpanI samajaNa ApavAmAM AvI che, sAthe-sAthe siddhasthAna, siddhazilAnuM varNana che. aMtamAM, siddhonI avagAhanA ane temanA atula sukhonuM varNana karavAmAM AvyuM che. (2) pRthvIkAyanuM varNana karatAM, kaThaNa pRthvInA 36 ane mRdu pRthvInA sAta bheda kahevAmAM AvyA che. pachI tenI sthiti, kAyasthiti ane aMtara-kALa vagerenuM varNana karavAmAM AvyuM che. (3) pRthvIkAyanA varNana anusAra bAkInA cAra sthAvara, traNa vikasendriya, nArakInA jIva, tiryaMcapaMcendriya jalacara Adi, manuSya ane cAre ya jAtinA devonA bhedaprabheda, nAma, sthiti, kAyasthiti ane aMtarakALa batAvavAmAM AvyA che. (4) A jIva-ajIvanuM svarUpa jANIne ane zraddhA karIne muni saMyamamAM ramaNatA kare, kramazaH saMlekhanA kare. te saMlekhanA (saMthAro karavA pahelAnI sAdhanA) jaghanya mahinAnI, madhyama 1 varSanI ane utkRSTa 12 varSanI hoya che. (5) muni koIpaNa prakAranuM niyANuM na kare temaja hAsyavinodavALI kAMdapiMkavRtti; maMtra kenimitta prayogarUpa Abhiyogika vRtti; kevaLI, dharmAcArya, saMgha ane sAdhunA avarNavAda rUpa kilviSikavRtti; raudrabhAva rUpa AsurIvRtti ane AtmaghAta rUpa mohI vRtti karIne saMyamanI virAdhanA na kare. () jinavacanamAM anurakata banIne bhAvapUrvaka Agama AjJAnuM pAlana karavAthI jIva karmamaLa rahita ane saMkleza rahita banIne, kramazaH siddha, buddha ane mukta bane che. nodha:vistAra mATe vAMco- rAjakoTathI prakAzita zrI guruprANa Agama batrIsInA utarAdhyayana sUtra bhAga - 1 ane 2. chatrIsa adhyayanonI gAthAoH saMkhyA tulanA:adhyayana gAthA saMkhyA | gAthA vikalpa terA-jabUdvIpa gu-prANa | saMkhyA vigata vinayazrata parISaha cAuraMgIya asaMskRta akAma maraNIya krama nAma 48 46 20 - - - - - - Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka para mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : 18 1) 12 ( 53 na 17 adhyayana | gAthA saMkhyA | gAthA vikalpa terA-jaMbudvIpa nAma guru-prANa | saMkhyA | vigata kSullaka nigraMthIya 17 | (-zAvara..nathI) urabrIya 3) kapilIya 2) nami pravrajyA kuma patraka 11 | bahuzruta mahimA ba phara harikezIya 47 13 cittasaMbhUtIya 35 14. ISakArIya 15 | sabhikSuka brahmacarya samAdhisthAna pApa zramaNIya saMjatIya - 54 pa3 (45- rame.. nathI) mRgAputrIya 98 8-revato puso... nathI) | 20 | mahAnirgathIya CO samudrapAlIya rathanemIyA pa1 49 (4ra-ghauM, 48%o nathI 23 kezI gautamIya pravacana mAtA yajJIya 43 (rara tava. 29 dinA..nathI) samAcArI 53 para (31-gDhavI. re.. nathI) khaluMkIya 17 mokSa mArga 36 samyak parAkrama 76 sUtra tapomArga gati 37 31 caraNavidhi 21. 18 18 21 24 rara. 25 45 29 pramAdasthAna 111 - - - - - , , , , , Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH uttarAdhyayana sUtra sArAMza 33 | 34 . . - karmaprakRti 25 lezyA 1 35 | aNagAra mArga gati | 21 36 { jIvAjIva vibhakti | 274 ra68 12 suhuma...nathI 159 thaHI..nathI 10 thapA..nathI rara3ova...nathI ripa1 tAta....nathI rapara saMraNe ....nathI noMdha:- guruprANa Agama batrIsInA uttarAdhyayanamAM carcita A sarva gAthAo mUla pAThamAM rAkhI che, tenI gAthA saMkhyA lakhI che. terApaMthI-pratamAM kramAMka nathI lakhyA paraMtu carcita gAthAo badhI rAkhI che. jaMbUvijaya-pratamAM koI gAthA rAkhI nathI ane koIne kramAMka vinA ApI che. koSTakamAM adhyayanonA Agamika nAmo ApavAmAM AvyA che. dareka adhyayananA zIrSakamAM te adhyayanano viSaya Apyo che.] uttarAdhyayana sUtrano sArAMza saMpUrNa in gAthA- mosekzA pare maLuM, nahiM paDavaMgane . sariso doDuM vItA, takhtA fmajavuM ja jaMgane uttarA-rA bhAvArtha : koInA dvArA kaMI paNa durvacana ke durvyavahAra karavA chatAM sAdhu tenI barAbarI na kare. (arthAt tenA jevo na thAya) kAraNake durvyavahAra karanAra bALa | che, ajJAnI che, mUrkha che ane sAdhaka (bhikSuka) jo tenI barAbarI kare to te paNa murmonI kakSAmAM gaNAze. AthI, sAdhake kayAreya paNa krodhamAM barAbarI na karavI joIe. jAe saddhAe eikkhaMto, tameva aNupAlijjA, viyahittu visottiyaM / / bhAvArtha : je utsAhathI, vairAgyathI ane je bhAvanAthI saMyama lIdhela che te ja utsAhathI badhI mAnasika, vaicArika ane pAristhitika bAdhAone dUra karatAM thakA zuddha saMyamanI ArAdhanA karavI joIe......AcArAMga. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta la AcArAMga satra sArAMza ) prastAvanA : A sUtra gaNadhara sudharmAmRta dvAdazAMgImAM prathama sUtra che. temAM be zrutaskandha (vibhAga) che. prathama vibhAgamAM nava adhyayananuM varNana karavAmAM AvyuM che. jemAM sAtamAM adhyayana sivAyanA ATha adhyayana upalabdha che. dareka adhyayanamAM aneka uddezaka che. A vibhAgamAM saMsArathI virakti, saMyama pAlanamAM utsAha ane karmo sAme yuddha karavAnI kSamatA-vRddhine baLa ApanArI, saMkSipta vAto zikhAmaNarUpe ane preraNArUpe kahevAmAM AvI che. aMtima navamA adhyayanamAM bhagavAna mahAvIra svAmInA saMyamI jIvanano ane emanA kaSTamaya chaghastha kALano saMkSipta paricaya che. je sAdhakanA hRdayamAM viveka ane vIratA jAgRta kare evA AdarzarUpamAM varNavavAmAM Avyo che. bIjA bhRta skaMdhamAM, saMyama ArAdhanA karavA mATe jIvanamAM AvazyakapadArtha, AhAra, vihAra, zayyA, upAdhi vagerenI bAbatomAM vivekanuM vidhAna, vidhi ane niSedha vAkyo dvArA varNana karavAmAM AvyuM che. bhASA Adi anya viSayonI bAbatamAM paNa vivekanuM sUcana karavAmAM AvyuM che. aMtamAM ra5 bhAvanA sahita, 5 mahAvratanuM svarUpa samajAvIne sAthesAthe bhagavAna mahAvIra svAmInI dIkSA pahelAnuM tathA dIkSA ane kevalajJAna prAptinuM saMkSipta varNana karavAmAM AvyuM che. tenA pachI upadezI upamAyukta 12 gAthAovALuM nAnuM vimukti" nAmaka aMtima adhyayana che. Ama, A AkhAya sUtrano viSaya sAdhakane saMyamamAM utsAhita karavAnI ane enA pAlanamAM sArvatrika viveka ane jAgRti rAkhavAnI preraNA Ape che. prastuta upadeza zAstra nAmaka A sArAMza pustaka naM. 2 mAM samAviSTa karyuM che. - prathama adhyayanano sArAMza = = prathama uddezakaH(1) pUrva bhavanuM smaraNa ane AgalA bhavanI jANakArI tathA Atma svarUpanuM jJAna ghaNAM jIvomAM hotuM nathI. viziSTa jJAnInA mAdhyamathI koI-koIne te avasthAonuM jJAna prApta thaI zake che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH AcArAMga sUtra sArAMza papa (2) Atma svarUpano jANakAra ja lokasvarUpa, karmasvarUpa ane kriyAonA svarUpano jANakAra thaI zake. (3) kriyAo; traNa karaNa, traNa yoga ane traNa kALanA saMyogathI 27 prakAranI batAvavAmAM AvI che. (4) karmabaMdhananI kAraNabhUta kriyAone jIva A kAraNothI kare che. 1. jIvana nirvAha karavA mATe. 2. yaza, kirti, pUjA, pratiSThA, mAna ane sanmAna mATe. 3. Avela Apatti, duHkha athavA roganuM nivAraNa karavA mATe. 5. keTalAka loko mokSa prApti mATe arthAt dharma hetuthI paNa karmabaMdhanI kriyAo kare che. da. A kriyAono tyAga karanAra ja vAstavamAM muni che. uddezaka ra thI cha sudhI :Acha uddezakomAM kramazaH pRthvIkAya Adi kAyonuM astitva ane tenI virAdhanAnuM svarUpa temaja virAdhanAnA tyAganI pratijJAnuM kathana karavAmAM AvyuM che. te sivAya vizeSa mAhitI A pramANe che(1) sAMsArika prANI upara jaNAvela jIvana nirvAha Adi kAraNothI cha kAya jIvonI AraMbha janaka kriyAo kare che, je temane mATe ahitakArI ane abodhirUpa phaLa ApanAra thAya che. arthAt saMsArahetu athavA dharmahetuthI paNa A cha kAyano vinAza karavAthI sukhane badale ahita ane abodhinI prApti thAya che; AvuM kathana sarva (6) uddezomAM vAraMvAra thayuM che. (2) ekendriya jIvonA duHkhane daSTAMta ane upamA ApIne samajAvavAmAM AvyuM che. 1. prajJAcakSu ane vikalAMga vyaktine mAravAthI 2. koI vyaktinA avayavonuM chedana-bhedana karavAthI 3. koIne eka ja prahAramAM mArI devAthI tene duHkha thAya che evuM ApaNo AtmA svIkAra kare che. tevI ja rIte sthAvara jIvone vedanA to thAya ja che paraMtu teo svayaM koI paNa prakAre vyakta karI zakatA nathI. (3) aNagAra haMmezA sarala ane mAyArahita svabhAva tathA AcaraNavALA hoya che. (4) bhikSu je utsAha ane lakSyathI saMyama grahaNa kare, e anusAra jIvana paryata pAlana kare. lakSya parivartana athavA utsAha parivartanarUpa badhI muzkelIone jJAna ane vairAgya dvArA vivekapUrvaka dUra karI, sAdhanA kare. (5) sAdhaka ekendriya jIvonA astitvanI zraddhA kare paraMtu niSedha na kare. eno niSedha karavAthI potAnA astitvano niSedha thAya che, je spaSTa satya che. (6) bAhya vyavahAranA aneka cetanA lakSaNa manuSyanI jema vanaspatimAM paNa jovA maLe che, jemAMthI nava samAna dharma pAMcamAM uddezakamAM kahevAmAM AvyA che. (7) trasa jIvonA zarIra ane avayavonI apekSAe, 18 padArthanI prAptinA Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : pada mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : hetuthI loko temanI hiMsA kare che ane keTalAye loko vairabhAvathI athavA nirarthaka rIte ke bhayane kAraNe paNa temanI hiMsA kare che. (8) cha kAyamAM vAyukAyane ApaNe joI zaktA nathI anya kAyonI apekSAe vAyukAyanI virAdhanAno saMpUrNa tyAga karavo adhika duSkara che. tethI enuM kathana aMtima uddezakamAM karavAmAM AvyuM che. (9) A cha kAyonuM svarUpa samajIne je enI virAdhanAno tyAga karI tenuM pAlana karatA nathI, te karma baMdhanI vRddhi kare che. - - bIjA adhyayanano sArAMza prathama urdezaka :(1) zabda, rUpa, gaMdha, rasa ane sparzanI icchA temaja tenI prApti ane Asakti yukta teno upabhoga; e ja saMsAranI jaDa (mULa) che. (2) emAM Asakta jIva sAMsArika saMbaMdhI mohanI vRddhi karI, temanA mATe rAta-dina aneka duHkho veThIne dhana ane karmanuM UpArjana karI saMsAranI vRddhi kare che. (3) zarIranI zakita, indriyonuM teja, ane puNya kSINa thAya pachI athavA vRddhAvasthA AvyA pachI A jIvanI khUba ja durdazA thAya che ane te potAnA ja karmo anusAra, duHkhI thAya che. (4) dhana-yauvana asthira che. saMsAranA badhA ja saMgrahita padArthone choDIne javuM paDaze. te samaye A padArtha dukha ane motathI mukta karAvI zakaze nahIM. (5) mATe avasarane samajIne A manuSyabhavamAM indriya ane zarIranI svasthatA rahe tyAM sudhI jAgRta rahIne Atma-prayojananI (AtmArthanI) siddhi hastagata karI levI joIe. dvitIya uddezakaH(1) sAdhanA kALamAM parISaha upasarga, lobha, kAmanAo Adi ghaNI paristhitio Ave che, temAM sAvadhAna thaIne rahevuM joIe. haMmezA sAMsArika jIvonI durdazAnA dazyone AtmabhAvamAM upasthita rAkhavA joIe. (ra) sAMsArika jIva aneka hetuothI ane lokone potAnA banAvavA mATe pApa karatA rahe che paraMtu aMtamAM asahAya banIne karmavaza thaI durgati prApta karIne baMne bhava bagADe che. tRtIya uddezakaH(1) badhA ja jIvo samAna che. AthI kayAreya paNa gotra AdinuM abhimAna na Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H AcArAMga sUtra sArAMza karavuM tathA harSa ane krodha paNa na karavo. (ra) prajJAcakSu, vikalAMga Adi jIvo pratye hInabhAva na karatAM Atmasama bhAvo rAkhavA joIe. pa (3) keTalAya jIvo bhoga-vilAsa ane aizvaryane ja sarvasva mAnIle che. tenAthI viparIta keTalAya Atma hitecchu aNagAra janma-maraNane ane jIvananI kSaNa-bhaMguratAne jANe che ane dareka vyaktine potAnA prANa priya hoya che; evuM paNa teo samaje che. (4) potAnA sukha mATe prANIono saMhAra karavo e AtmA mATe ahitakArI che. (5) prApta dhananA vinAzanI paNa aneka(cha) avasthAo hoya che. (6) dhana saMgraha karanAra jIva saMsAra sAgarane pAra karI zakato nathI. evuM jANIne saMyama mArga apanAvavo ane tenI jinAjJA anusAra ArAdhanA karavI joIe. caturtha uddezaka H (1) roga utpanna thatAM prANIne dhana ane parivAra hovA chatAM paNa duHkha pote ja bhogavavuM paDe che. che. teno tyAga (2) AzAo ane svacchaMda buddhinuM AcaraNa, e ja duHkhanuM mULa karIne karmazalyathI mukta thavuM joIe. (3) adhikAMza jIvo strIsevanamAM Asakta banIne te sukhane ja badhuM sukha samajIne, bhavabhramaNa ane du:kha paraMparAmAM vRddhi kare che. bhagavAna kahe che ke te strInuM AkarSaNa ja jIvone mahAmohita karavAnuM eka sAMsArika kendra che. pAMcamo uddezaka : (1) munioe nAnA-moTA badhA doSone TALIne, AhArAdinI gaveSaNA karI potAnI udarapUrti karavI joIe. potAnA mATe kraya-vikraya karelA padArtho na levA ane e saMbaMdhI gRhastha pravRttiomAM bhAga paNa na levo. (ra) bhikSA mATe janAra bhikSu yogya guNothI saMpanna hovA joIe ane lobha temaja AsaktithI mukta rahenAra hovA joIe. (3) muni, rUpa AdimAM Asakta na bane ane kAmabhogonA dAruNavipAkane samajIne haMmezA tenA para vijaya prApta karatAM thakA vicare. (4) muni AMtarika rIte ane bAhya rIte samAna svabhAvathI varte ane zarIranI bahAra temaja aMdara badhA azuci padArtho ja bharyA che, tema ciMtavIne sadAyane mATe viSaya-bhogothI dUra rahe. (5) saMsAranA jIvonI mAyA, Asakita ane AraMbha-samAraMbha jevI pravRttione Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa8 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta tathA tenA pariNAmamAM prApta thatI dazAone joIne ane tenuM ciMtana karIne muni saMyama jIvanamAM tallIna rahe. chako uddezaka - (1) saMyama aMgIkAra karyA pachI koIpaNa prakAranI pApakArI kriyAonuM AcaraNa na karavuM joIe. sukhArthI, lolupa sAdhaka kayAreka kayAreka vratonI virAdhanA karI nAkhe che ane te pazcAttApa sAthe bhramaNa kare che. (ra) mArApaNAnA bhAva, kayAMya, koIpaNa vastumAM na rAkhatAM saMyama mArgamAM AgaLa vadhavuM joIe. (arthAt mamatvano tyAga karavo ati Avazyaka che) (3) vIra sAdhake kayAreya paNa rati-arati arthAt harSa-zoka na karavo. (4) indriyonA viSaya tarapha tathA jIvana tarapha haMmezAM nirlepa bhAva rAkhavA. (5) je anyane Atmavat jAe che, e ja mahAtmA paramAtmA banI zake che. (6) muni amIra athavA garIbane samAna bhAve ane tenI ruci pramANe dharma upadeza Ape. (7) zrotAnA kaSAyamAM vRddhi ane karmabaMdhana na thAya paraMtu tenA guNomAM vRddhi thAya; evI sUjha-bUjhathI dharmopadeza Apavo joIe. (8) sAdhaka AtmAe lokasaMjJA ane hiMsAdi pApono sarvathA tyAga karavo joIe. trIja adhyayanano sArAMza prathama uddezaka - (1) muni haMmezAM bhAvothI jAgRta rahe che. (2) zabdAdi indriya-viSayono tyAga karanAra ja vAstavamAM AtmArthI, jJAnI, zAstrajJa, dharma, brahmacArI muni ane dharmajJa che. parISaha, upasarga sahana karanAra ane harSa-zoka nahIM karanAra ja sAco nigraMtha che. (3) prajJAvAna vyaktie e samajavuM joIe ke badhAM duHkhonuM mULa pApakArI pravRttio che. mAyI(cAra kaSAyavALA) ane pramAdI (pApanuM sevana karanAra) durgatimAM jAya che. (4) zabdAdi viSayomAM upekSA bhAva rAkhanAra sAdhaka maraNathI mukta thAya che. (5) hiMsAdi pAponuM paripUrNa jJAna dharAvanAra ja vAstavamAM saMyamano sAco jANakAra (jJAtA) che. () saMsAra bhramaNanI saMpUrNa upAdhio (vyAdhio) karmothI ja utpanna thAya che ane karmonuM mULa hiMsA che. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H AcArAMga sUtra sArAMza (7) rAga-dveSa na karatAM ane lokasaMjJA (sAMsArika ruci)no tyAga karatAM, saMyamamAM puruSArtha karavo joIe. dvitIya uddezakaH (1) paramadharmane samajIne samyak dRSTi jIva athavA samattvadarzI sAdhaka pApa karmonuM upArjana karatAM nathI. (2) kAmabhogomAM Asakta jIva karma saMgraha karI saMsAramAM bhramaNa kare che. (3) karma vipAkanA jANakAra muni (sAdhaka AtmAo) pApakarma karatA nathI. (4) sAMsArika prANIo sukha mATe je puruSArtha kare che te cALaNImAM pANI bharavAnA puruSArtha samAna che. che (5) muni bhautika sukha ane strIothI virakta rahe. (6) muni krodha Adi kaSAyono ane Azravono tyAga kare. manuSyabhavarUpI avasara prApta karI hiMsAno sarvathA tyAga kare. tRtIya uddezaka H : (1) bIjAnI zaramane kAraNe pApa karma na karavAmAM bhAva saMyama nathI paraMtu paramajJAnI sAdhaka karmasiddhAMta ane bhagavAnanI AjJAne samajIne kayAre ya paNa pramAda na kare, vairAgyabhAva dvArA udAsInavRtti pUrvaka ahiMsaka bane. (2) tattvo para zuddha zraddhA rAkhIne, karma kSaya karavA tatpara rahe. (3) hAsya ane harSa-zokano sarvathA tyAga karIne gaMbhIra bane. (4) Atma nigraha karavAthI ane AtmAne ja sAco mitra samajIne tapa-saMyamamAM puruSArtha karavAthI duHkharUpa saMsArano pAra pAmI zakAya che. (5) jJAnI sAdhaka kayAre ya paNa mAna, pUjA, satkAranI icchA na rAkhe ane duHkhanA DuMgaro tUTI paDavA chatAM ya prasannacitta rahe. caturtha uddezaka H (1) sarvajJa bhagavAnanuM kathana che ke cAre ya kaSAyonuM vamana karI devuM joIe. (2) pramAdIne sarvatra bhaya rahe che. apramAdI ja nirbhaya rahI zake che. (3) sAMsArika prANIonA duHkhono anubhava karIne vIrapuruSa haMmezA saMyama mArgamAM AgaLa vadhe che. (4) eka-eka pApano ke avaguNano sarvathA tyAga karanAra sAdhaka eka divasa pUrNa tyAgI banI zake che. (5) krodhAdi kaSAya, rAga, dveSa ane mohano tyAga karavo e ja vAstavamAM garbha, janma, naraka ane tiryaMcanA duHkhono tyAga karavAno upAya che. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja 0 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta - (6) vItarAgavANInA anubhavathI je samyadraSTA banI jAya che, tene koI upAdhi rahetI nathI. cothA adhyayanano sArAMza prathama uddezaka :(1) dharmano sAra ja e che ke koIpaNa nAnA-moTA prANIone, koIpaNa prakAranA duHkha, pIDA ke kaSTa na ApavA - e sarvajJonI AjJA che. kahAM paNa che saba jIva rakSA, yahI parIkSA, dharma usako jAnie / jahAM hoya hiMsA, nahIM saMzaya, adharma use pahicAnie / badhAM prANIo mATe paNa A ja dharma che. evuM samajIne kayAre ya paNa A ahiMsA dharmanI upekSA na karavI. paraMtu lokarucino, loka saMjJAno tyAga karavo. (2) manuSyabhavamAM paNa jo A jJAna na AvyuM ane viveka na Avyo, to bIjA bhavomAM to te kema zakya banaze? (3) mATe dhIra sAdhaka apramAda bhAvathI ane haMmezAM yatanApUrvaka kArya kare. dvitIya uddezakaH(1) vyakitanA viveka dvArA, karmabaMdhanI kSaNo ane karmabaMdhanA kAryo paNa saMvara, nirjarA ane mokSanA heturUpa banI zake che, mATe ja kahevAmAM Ave che ke "vivekamAM dharma che'. (2) dareka prANInuM mRtyu nizcita che, chatAM paNa icchAone vaza thaIne asadAcAra dvArA ajJAnI jIva karmono saMcaya kare che; krUra kAryo karIne teo mahAduHkhI banI jAya che. (3) keTalAka mithyAvAdI hiMsAmAM ja dharma mAne che. (4) jJAnI teone kahe che ke jemAM tamane sukha game che, duHkha nathI gamatuM, tema bIjA prANIonI paNa A ja manodazA hoya che, te spaSTa che. badhA jIvo sukhI rahevA icche che. duHkha badhAne mATe mahA bhayaprada che. to potAnA sukhane mATe bIjAne duHkhI karavA, e kayAreya paNa dharma hoI zake nahIM. tRtIya uddezakaH(1) je saMsArI lokonI ruciono pravAha che, jJAnI tenI haMmezAM upekSA ja kare che arthAt te svayaM saMsArIo jevA kayAre ya banatA nathI. (2) duHkhonuM mULa hiMsA che ane AraMbha-samAraMbhanI pravRttio che. (3) bhagavAnanI AjJA pALanAra muni ekatvabhAvamAM lIna banI, karma kSaya karavA Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH AcArAMga sUtra sArAMza 1 mATe puruSArtha karavA kaTibaddha bane. (4) karmarUpI jIrNakASTane, tapa saMyamarUpI agnimAM zIdhra bhasma karI devA joIe. (5) sAdhakoe dareka dharmAcaraNa ane tapAcaraNa karatAM temAM Atma samAdhinI surakSAnuM dhyAna rAkhavuM joIe. (6) kSaNabhaMgura jIvanane jANIne ane samasta prANIonA duHkhono anubhava karIne, paMDita sAdhakoe kaSAyo ane pApono haMmezAM tyAga karavo joIe. caturtha uddezaka - (1) saMyama ane tapanI ArAdhanA sarala nathI. AtmasamAdhinI sAthe-sAthe zarIranI sarvasva Ahuti ApavAthI ja lakSyanI puSTi thAya che. ataH sAdhakoe dareka avasthAmAM prasanna rahevuM ane zarIra pratyenA mamatva bhAvono tyAga karavo. (2) saMyamamAM lIna rahIne lohI ane mAMsane sUkavI nAkhe arthAt zarIrane kuza karIne karmonI samApti kare, te ja vIra mumukSu sAdhaka che. (3) muni karmonA vicitra phaLone vicArI, tenAthI mukta thavAno haMmezAM prayAsa kare. (4) haMmezAM vIra puruSonA Adarzone najara samakSa rAkhIne AtmavikAsa karavAmAM prayatnazIla rahevuM joIe. pAMcamA adhyayanano sArAMza prathama uddezaka :(1) sAMsArika prANIo kAraNavazAt athavA vinA kAraNe paNa jIvonI ghAta karIne pote paNa e ja yonimAM jAya che. (ra) kAmabhoga jIvone bhArekarmI banAvIne saMsAramAM janma-maraNa ane paribhramaNa karAve che ane muktithI dUra rAkhe che. te prANIo mohathI mUDha banI jAya che. (3) catura, kuzaLa puruSa (sAdhaka) viSaya bhogonuM sevana karatAM nathI. (4) rUpamAM Asakta banelo jIva vAraMvAra kaSTa pAme che. (5) keTalAya jIvo AraMbha-samAraMbhamAM ramaNatA kare che ane tene ja zaraNabhUta samaje che, paraMtu vAstavamAM te azaraNa bhUta che. () keTalAya sAdhaka potAnA kaSAyo ane duSTa pravRttione kAraNe ekala vihArI banIne kapaTa Adi avaguNomAM mugdha banIne dharmathI bhraSTa thaI jAya che. dvitIya uddezakaH(1) ghaNAM sAdhaka AtmAo manuSyabhavane amUlya avasara jANIne, AraMbha -- T + , AS Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che kara mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta samAraMbhano tyAga karI tyAgI bane che ane sarvazaktithI saMyama ane tapamAM tallIna banI jAya che. (2) sarvajJa paramAtmAno e ja upadeza che ke UTho! pramAda na karo. jIvonAM sukhaduHkhone juo ane ahiMsaka banIne svayaMnI Apattine vairyathI pAra karo. (3) sAdhake evuM ciMtana karavuM ke pahelAM ke hamaNAM bAMdhelA karmonuM karaja moDuM ke vaheluM cukavavuM to paDaze ja. zarIra paNa eka divasa to choDavuM ja paDaze. (4) AvA AtmArthI, ciMtanazIla jJAnIo mATe saMsAra mArganathI raheto arthAt te parita saMsArI banI jAya che. (5) parigraha khUba ja bhayAnaka che; karmabaMdhana karAvanAra che; evu jANIne sAdhaka hiMmezA potAnA bhAvone parigraha ane AraMbha-samAraMbhathI mukta rAkhe. (6) baMdha ane mokSa, bhAvonI pramukhatAthI ja thAya che. tethI sAdhaka jIvana paryata apramAdI banIne saMyamanI ArAdhanA kare. tRtIya uddezakaH(1) anupama avasara prApta thatAM, sAdhanA kALamAM kayAreya paNa potAnI zaktine gopavavI na joIe. saMyama tapamAM vRddhi ja karavI joIe paraMtu hAni kayAreya na karavI joIe. (2) jinAjJAnuM pAlana karanAra sAdhaka A saMsAramAM kayAMya paNa moha ke rAga na rAkhe ane yuddha kare topaNa karmothI AMtarika yuddha kare, karmothI yuddha karavAno A ja suMdara avasara che. anya bhavamAM nahIM..! (3) keTalAye sAdhako zabdAdi viSayomAM phasAI jAya che paraMtu te badhA viSayonI upekSA karanAra ja sAco jJAtA muni che. kAyara, kapaTI ane indriya-viSayomAM Asakta vyaktio mATe saMyama ArAdhanA zakya nathI. mATe saMyama laIne je muni rUkSa ane sAmAnya AhAranuM sevana kare che, te karmone parAsta karIne mukta ane tIrNa thAya che. caturtha uddezakaH(1) ayogya bhikSuono ekalavihAra asaphaLa bane che kAraNake emanAmAMthI keTalAya sAdhako vAraMvAra krodha ane abhimAnane vaza thaI jAya che ane te aneka aDacaNone pAra karavAmAM akSama banIne khUba ja duHkhI thAya che. (2) AvA aparipakava sAdhakoe haMmezA guru sAnidhyamAM rahI saMyamaguNono ane Atmazaktino vikAsa karavo joIe. (3) zuddha saMyama bhAvanAnI sAthe-sAthe viveka pUrvaka pravRtti karatAM jo kayAreya hiMsAdi pravRtti thaI jAya to alpa karmano saMgraha thAya che, je jaldIthI kSaya pAme Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka upadeza zAstra: AcArAMga sUtra sArAMza che. mATe haMmezAM apramAda bhAvathI vivekapUrvaka pravRtti karavI joIe. (4) sAdhake strI parISahathI haMmezAM sAvadhAna rahevuM joIe ane kayAreya paNa koI kAraNavazAt brahmacarya ghAtaka pariNAma utpanna thaI jAya to AhAra-tyAga athavA vihAra Adi sUtrokta kramika upAyothI AtmAnA e duSpariNAmone dUra karavA joIe. (5) A kAmabhoga azAnti ane klezanA janaka che. () saMyamanI sAvadhAnI mATe sAdhake saMyamI jIvanamAM vikathAo, cakSu indriyanA poSaNa, gRhasthonA prapaMca, vAcAlatA vagerethI dUra rahevuM joIe. pAMcamo uddezakaH(1) badhI bAjuthI surakSita, nirmaLa, paripUrNa jaLavALA hRda(draha) jevA lokamAM muni hoya che. (2) utpanna thayelI zaMkAone jina vacananI zraddhA dvArA dUra karI devI joIe. (3) "jinazvara kathitavANI (tattva) haMmezA satya ane niHzaMka che evo daDha vizvAsa rAkhavo joIe. (4) samyaka anuprekSA karanAranI badhI kriyAo sabhya banI jAya che. (5) koIne duHkha ApatI vakhate e vicAravuM joIe ke, "jo kadAca A jagyAe huM houM to mane kevo anubhava thAya?" AvuM vicArIne muni traNeya karaNa ane yoga(mana, vacana, kAyA) thI ahiMsaka bane. () AtmA javijJAtA(vi' vizeSa prakAranI jANakArI che ane AtmA ja paramAtmA che. AvuM samajanAra ane samyaka AcaraNa karanAra ja sAcA arthamAM AtmavAdI ane samyaka saMyamI che. chako uddezaka - (1) munioe jinAjJAmAM ja sadA lIna rahevuM joIe. (ra) mokSArthI sAdhakoe indriyone gopavIne Agama anusAra ja puruSArtha karavo joIe. (3) saMsAramAM sarvatra karmabaMdha ane bhavabhramaNanA ja sthAno che. tene (sAdhake) paribhramaNarUpa mAnIne, A janma-maraNanA cakrAkAra mArgane pAra karI levo joIe. (4) paramAtma siddha avasthA, bhASA, tarka ane matithI grAhya nathI. tyAM AkAra, varNa, gaMdha, rasa ane sparza paNa nathI ane strI ke puruSa Adi avasthAo paNa nathI, karmabaMdhana paNa nathI. phakta jJAtA derA avasthA che. AthI tenI koI upamA paNa nathI, Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta | ji. @ 98aa adayayanano sArAza ki | prathama uddezakaH(1) jene A janma-maraNanAM sthAnonuM badhuM ja jJAna samajAI jAya te anupama jJAnI banI zake che ane e ja mukti mArgano prarUpaka paNa thaI zake che. (2) palAsapatrathI chavAyelA pANImAMthI keTalAya alpa satvavALAM prANIo bahAra AvI zaktA nathI; vRkSo potAnA sthAna parathI khasI zaktA nathI; evI ja rIte keTalAya jIvo saMsAramAM phasAyelA rahe che. karmothI mukta thaI zakatA nathI. (3) saMsAramAM keTalAya jIvo moTA-moTA bhayaMkara rogothI duHkhI thAya che. (4) karmonA vipAka vicitra che, tenAthI ja A lokanA prANIo jAdha jAdA duHkhothI gherAyelA rahe che. (5) AvI avasthA ApaNane prApta na thAya te mATe koIpaNa jIvane aMzamAtra paNa duHkha na pahoMcADavuM ane sarva pApono haMmezAM tyAga karavo joIe. (6) AvuM jANIne keTalAya jIvo anukrame mahAmuni banI jAya che. parivAranA loko tene saMsAramAM phasAvavA mATe prayatno kare che, paraMtu te tene zaraNabhUta samajato nathI ane jJAnamAM ramaNa kare che. dvitIya uddezakaH(1) ghaNA sAdhaka AtmAo saMyama svIkAra karyA pachI, parISaha ane upasargothI bhayabhIta banI jAya che; viSaya lolupa banI jAya che ane saMyamathI bhraSTa thaI jAya che, tema chatAM aMtarAya karmane kAraNe icchita bhogothI vaMcita rahIne, teo duHkhI banI jAya che. (2) ghaNA sAdhaka AtmAo vairAgya tathA jJAna dvArA saMpUrNa Asakti rahita banI, yatnApUrvaka saMyama ArAdhanA kare che. Akroza, vadha vagerene samyaka prakAre sahana kare che, te ja vAstavamAM muni che. te ja AtmA saMsAra paribhramaNathI mukta bane che. (3) saMyama sAdhaka AtmAoe haMmezAM jinezvara bhagavAnanI AjJAnI ArAdhanAne ja potAno dharma samajIne temAM puruSArtha karavo joIe. (4) keTalAya ekalavihArI sAdhako paNa jina AjJA anusAra AcaraNa karatAM zuddha gaSaNAthI jIvana nirvAha kare che ane parISaha tathA upasargone dheryathI sahana kare che. te medhAvI arthAt tenuM ekalavihAra buddhimatApUrNa ane prazaMsanIya che. tRtIya uddezakaH(1) saMyamasAdhanAnI sAthe-sAthe nirvastra (acela) avasthAmAM rahenAra munione Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra: AcArAMga sUtra sArAMza vastra sIvavA Adi vastra saMbaMdhita kriyAonI ciMtA rahetI nathI. (2) zIta-uSNa, tRNa-sparza Adi kaSTone samabhAvathI sahana karavAthI, sAdhakonA karmonI mahAna nirjarA thAya che. (3) AvA vIra puruSonA saMyamI jIvana ane zarIrane joIne ApaNA AtmAne paNa zikSita ane utsAhita karavA joIe. (4) samudronI vacce, ucca sthAna para AvelA aDola TApunI jema dhIra-vIra sAdhakane arati Adi bAdhAo kaMI ja karI zaktI nathI. (5) AvA mahAmuni potAnA ziSyone paNa AvI ja rIte zikSaNa ApI (sAraNAvAraNA karI) saMyama mArgamAM daDha kare che. caturtha uddezaka - (1) ghaNAM sAdhaka AtmAo zikSAprada preraNAyukta vacanone sahana karI zakatA nathI, teo saMyamathI ane guruthI vimukha banI jAya che ane ghaNA to zraddhAthI paNa bhraSTa thaI jAya che. aihika icchAone kAraNe bhraSTa thayelA AvA munionuM saMyamajIvana nirarthaka banI jAya che. (2) teo sAmAnya lokonA niMdApAtra bane che (arthAt loko temanI niMdA kare che.) ane te janma-maraNa vadhAre che. (3) utkRSTa vairAgyathI dIkSita thavA chatAM paNa potAnI icchAo ane viSayone AdhIna thaIne keTalAka saMyamano tyAga kare che. AvA munionI yaza-kIrti saMpUrNapaNe dhULamAM maLI jAya che. (4) A badhI avasthAono vicAra karIne, mokSArthI sAdhakahamezAM AgamAnusAra ja saMyama mArgamAM potAnA vIryane phorave. pAMcamo uddezakaH(1) grAmAdika koIpaNa sthaLe koIpaNa prakAranuM kaSTa Ave to muni tene samabhAvathI sahana kare. (ra) sevAmAM upasthita vyaktione muni temanI yogyatAno vicAra karIne tathA koInI paNa AzAtanA, virAdhanA na thAya evI rIte ahiMsA, kSamA, zAnti Adino upadeza Ape ane vrata-mahAvratanuM svarUpa samajAve. (3) sAdhaka AtmA asaMyamI vicAro ane vyavahArono tyAga kare ane saMyamanAzaka tattvothI dUra rahe. (4) AraMbha-parigraha, kAma-bhoga ane krodhAdi kaSAyono vivekapUrvaka tyAga karanAra sAdhaka karmono kSaya karIne mukta bane che. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GG mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta (5) aMtima samaye zarIrano(AhArano) tyAga karavo e karma saMgrAmanA mokhare laDavA samAna che arthAt te mukhya avasara che. AvA samaye pAdapopagamana Adi saMthAro karavo joIe. 7 sAtamuM adhyayana upalabdha nathI, viccheda thayela che. prathama uddezaka H : AThamA adhyayanano sArAza (1) anyatIrthika saMnyAsI athavA anya saMbhogika jaina zramaNanI sAthe AhAra AdinuM AdAna-pradAna ke nimaMtraNa na karavuM joIe. (ra) anya paMthanA sAdhuo vibhinna prakAranI prarUpaNA ane pravRttio karatAM hoya che. temanI dharma prarUpaNA paNa satya hotI nathI. (3) badhA dharmomAM koIne koI prakAre pApa sevanane paNa svIkAravAmAM AvyuM che. A kAraNosara te dharma pUrNa zuddha dharma nathI. (4) gAma hoya ke nagara hoya athavA jaMgala hoya; kayAMyathI paNa je prathama, madhyama ke aMtima koIpaNa vayamAM bodha prApta karIne saMyama svIkAre che ane hiMsAdi pApono sarvathA parityAga kare che, te mukta thaI jAya che. (5) sarvatra lokagata jIva hiMsAdi kriyAomAM rata che, temane joIne muni traNa karaNa ane traNayogathI hiMsA daMDanuM sevana na kare. dvitIya uddezaka : (1) AdhAkarmI AhArano muni mRtyu samaya sudhI paNa svIkAra na kare ane zakya hoya to Agraha karanAra dAtAne paNa dharma samajAve. (2) asamAna saMyamI bhikSuonI sAthe AhAra AdAna-pradAnano vyavahAra na kare paraMtu samAna saMyamI bhikSuonI sAthe AhAra vyavahAra kare. tRtIya uddezaka : (1) madhyama vayamAM paNa keTalAya mumukSu AtmAo utkRSTa saMyamI bane che ane Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAtraH AcArAMga sUtra sArAMza zuddha ArAdhanA kare che, te mahAna nigraMtha che. (2) zarIranA mamatvano tyAga karIne, te aneka guNothI saMpanna thaI jAya che. (3) asahya ThaMDIthI tharatharatAM joIne, koI munine agnithI tApavAnI preraNA kare to muni manathI paNa tenI icchA na kare. caturtha uddezakaH(1) koI muni traNa vastra(cAdara) rAkhavAnI vizeSa pratijJA (ATha mAsa sudhI) dhAraNa kare. te vastrone dhove nahi, jIrNa thAya to navA vastro le nahi paraMtu jIrNane paraThI de. badhA ja vastro jIrNa thaI jAya to nirvastra rahe. (ra) bhikSu kayAreka strI parISahathI parAjita thaI jAya to aMtamAM svayaM pote ja mRtyuno svIkAra karI le paraMtu brahmacaryavratano bhaMga na kare. vrata rakSAnA hetuthI tenuM svataH vehAnasa(phAMsI) ane vRddhaspaSTa(pakSIno bhakSaNa thaI) maraNe maravuM te paNa kalyANakArI che. pAMcamo uddezakaH(1) koI bhikSu be vastra dhAraNa karavAnI (ATha mAsa sudhI) pratijJA kare; te vastrone dhovA vagere kAryakare, vastro jIrNa thaI jAya to tene paraThIne nirvastra rahe. parISaha Adi Ave to samyaka prakAre sahana kare. (2) koI roga AvI jAya ane jAte gocarI javA mATe asamartha hoya to paNa bIjA pAsethI (gRhastho pAsethI) na maMgAve ke na emanA pAsethI le AhAra sivAya anya vastu paNa na le. svastha thayA pachI te svayaM gocarI jaIne lAve. (3) vaiyAvacca na karavA karAvavA saMbaMdhI abhigraha paNa bhikSu dhAraNa karI zake che. A vaiyAvacca bhikSuo sAthenA pArasparika vyavahAra saMbaMdhita hoya che. rogAMtaka Adi samaye pote sevA na karAvavI evo nirNaya(abhigraha) laI zake che. paraMtu anya zramaNonI rogAdi samaye sevAno tyAga na ja karI zakAya. (4) jinAjJA anusAra ane potAnI samAdhi anusAra grahaNa karelI pratijJAonuM samyaka rIte ArAdhana kare ane mRtyune najIka samajIne bhakta pratyAkhyAna, paMDita maraNa svIkAra kare. chaThTho uddezaka :(1) koI bhikSu eka vastra (ATha mAsa sudhI) dhAraNa karavAnI pratijJA kare ane te vastra jIrNa thayA pachI tene paraThIne nirvastra rahe. (ra) sAdhu ekalapaNAmAM haMmezA ekatva bhAvamAM ramaNatA kare. (3) bhikSu AhAra pratye rasAsvAdanI vRtti na rAkhe. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja 68 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : (4) zramaNane jyAre zarIranI durbaLatA jaNAya ke have A zarIra saMyamapAlanamAM akSama che, to te tRNa AdinI yAcanA karI yogya sthAnamAM igitamaraNa" saMthAro svIkAra kare ane tenI vidhipUrvaka ArAdhanA kare. sAtamo uddezakaH(1) bhikSunirvastra rahevAnI (ATha mAsa sudhI) pratijJA dhAraNa kare athavA lajjA nivAraNArthe eka colapaTTo (kaTibaMdhanaka) dhAraNa kare. zIta, uSNa Adi kaSTone samyaka bhAve sahana kare. te colapaTTaka jIrNa thayA pachI tene paraThIne nirvastra rahe. (2) AhAra saMbhogano tyAga karavAnI, vibhinna pratijJAo dhAraNa kare. (3) aMtamAM, vidhi pramANe pAdapopagamana paMDita maraNano svIkAra kare. AThamo uddezakaH(1) bhakta pratyAkhyAna - kaSAya pAtaLA pADe. AhAra ghaTADe ane aMte AhArano tyAga kare. jIvana-maraNanI cAhanA na kare. nirjarAkhelI banIne zuddha adhyavasAya rAkhe AyuSya samApti najIka jANIne AtmAne zikSita kare. yogya nirjIva bhUmimAM vidhipUrvaka saMthAro kare. kaSTa, parISahamAM dhairya dhAraNa kare. nAnA-moTAM jIvo dvArA utpanna upadravamAM sahanazIlatAnI sAthe zuddha pariNAma rAkhe. (2) igita maraNa - anya koI dvArA sahakAra sahayoganI kriyA na karAve(arthAt koInI sevA na le) paraMtu jarUriyAta paDe tyAre pote svayaM zarIranI paricaryA (dabAvavuM Adi) karI zake che. maryAdita bhUmimAM UThavuM, besavuM, cAlavuM, savuM Adi pravRtio paNa atyaMta AvazyakatA hoya to karI zake che. (3) pAdapopagamana -vRkSanI tUTelI ane jamIna para paDelI DALInI jema sthirakAya banIne ekaja Asana para sthira rahe, parISaha, upasarga daDhatApUrvaka sahana kare. zarIra para koI paga mUkIne cAle ke koI zarIrane kacaDI nAkhe, to paNa dhairyapUrvaka sahana kare paraMtu potAnuM sthAna na choDe. maLa-mUtra tyAgavA mATe sthAna choDIne jaI zake che. jIvana paryata AvI rIte sahana kare. sahanazIlatAne ja paramadharma samaje. navamA adayayanano sArAMza prathama uddezakaH(1) bhagavAna mahAvIra svAmIe hemaMta RtumAM saMyama aMgIkAra karyo hato. (2) teo saMpUrNa saMyama vidhinuM yathAvat pAlana karatA hatA arthAt pAMca mahAvrata, pAMca samitimAM koIpaNa prakAre khaMDana ke pramAdanuM AcaraNa nahotA karatA Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jo ' ra -- a - * 9 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta AvavA chatAM kayAreya paNa auSadha ke cikitsA vagere na karatA. (ra) teo kyAreya paNa zarIra upara vilepana karatA na hatA. ThaMDI ane garamImAM AtApanA letA ane upavAsathI mAMDIne cha mAsa sudhInI aneka tapazcaryA karatA ja rahetA. (3) teo saMyamamAM ke gaveSaNAmAM kyAre ya koIpaNa jAtano doSa na lagADatA. mArgamAM anya AhArArthI pazu-pakSI ke yAcako hoya to tene ullaMghIne bhagavAna bhikSArthe jatA nahIM athavA te jIvone aMtarAya na paDe evI rIte vivekapUrvaka jatA. (4) ekavAra ATha mAsa sudhI niraMtara prabhue bhAta, boracUrNa ane aDada, A traNa vastu sivAya koIpaNa AhAra lIdho na hato. (5) kayAreka saMskArita, kayAreka asaMskArita, sUko (lukho)ThaMDo, vAsI, purANAjIrNa dhAnyathI banelo ane nIrasa, jevo AhAra maLato athavA kayAreka na paNa maLato, to emAMya prabhu saMtoSa mAnIne prasanna rahetA hatA. () bhagavAna kapAya rahita, vigayonI vRddhi rahita ane zabdAdinI Asakti rahita banIne hamezAM dhyAnamAM lIna rahetA. prabhu kayAreka uthvaloka AdinA svarUpa vize ane kayAreka AtmasvarUpanuM avalaMbana laIne dhyAna karatA hatA. (7) prabhue chadmasthakALa daramyAna saMyamanI ArAdhanA karatAM, kayAre ya paNa pramAdAcaraNa(doSa-aticAra) nuM sevana karyuM nathI. || navamuM adhyayana saMpUrNa che - - IT AcArAMga sUtra sArAMza saMpUrNa II - - AcArAMga sUtra prathama zrutaskaMdhanuM sArAMza ahIM Apela che. dvitIya zrutaskaMdhanuM sArAMza AcAra zAstra jainAgama navanIta bhAga-3 mAM ApyuM che. A pachI pAnA naM. 0ra vAMco Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAstraH AcArAMga sUtra sArAMza pATA para AcarAga sUtra sArA --- @0 9 3 (3) teo ThaMDIthI DaratA nahIM ane kayAreka makAnanI bahAra AvIne paNa ThaMDI sahana karatA. (4) prabhue eka varSa ane eka mAsa vItI gayA pachI Idra ApelA vastrano tyAga karIne, tene vosirAvI dIdhuM hatuM. (5) saMyama aMgIkAra karyA pahelAM paNa bhagavAne be varSa sudhI saceta pANIno tyAga Adi niyamo dhAraNa karyA hatA. () prabhu mahAvIra ekAgra daSTithI cAlatA, kayAreya Ama-tema najara na karatAM ane caLa AvatAM zarIrane khaMjavALatA nahIM. dvitIya uddezaka - (1) prabhu mahAvIre chaghastha kALa daramyAna aneka prakAranA sthAnomAM nivAsa karyo hato. jema ke- dharmazALA,sabhAsthaLa, paraba, dukAna, khaMDera, parNakuTIra(jhUMpaDI), udyAna, vizrAmagRha, gAma, nagara, smazAnagRha, zUnyagRha, vRkSa nIce ityAdi. (ra) bhagavAna kayAreya paNa sUtA na hatA, nidrA letA na hatA, pramAdanI saMbhAvanA jANatA to halana-calana karIne tene dUra karatA. (3) jIva-jaMtuo saMbaMdhI ane koTavALa Adi rakSako saMbaMdhI aneka kaSTo prabhue sahana karyA. (4) deva AdinA anukULa ke pratikULa bhayAnaka kaSTomAM paNa prabhue harSa-zokano tyAga karIne tene sahana karyA. tRtIya uddezakaH(1) prabhu mahAvIra thoDA samaya mATe anArya dezamAM gayA. tyAM lokono AhAravyavahAra atyaMta rUkSa hato. (2) tyAM zikArI kutarAono upadrava paNa bahu ja hato. tyAMnA loko kutarAone bolAvIne bhagavAna para choDatAM ane temane karaDAvatAM, paraMtu prabhue kayAreya tenAthI bacavAnI jarA paNa koziza na karI. (3) keTalAya loko bhagavAnane gALo ApatA, cIDavatA, patthara mAratA, dhULa pheMkatA, pAchaLathI dhakkA mArIne nIce pADI detA athavA upADIne nIce paTakatAM. (4) koI loko prabhune daMDa, muThThI, bhAlA AdithI prahAra karatA ane kayAMka to prabhu gAmamAM praveza kare enA pahelAM ja loko temane kADhI mUkatA ke amArA gAmamAM na Avo. AvA bhayAnaka kaSTo tyAM(anArya dezamAM) prabhue sahana karyA. caturtha uddezaka - (1) prabhu mahAvIra nirogI hovA chatAM paNa alpa AhAra karatA hatA. ane roga Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta 00 prathama adhyayanamAM judI-judI mAnyatAonI carcA che. bAkI paMdara adhyayana saMyama-tapanI preraNA temaja sAdhvAcAranA viSayanI pradhAnatAvALA che. jemAM pAMcamA adhyayanamAM narakanuM varNana che ane chaThThuM adhyayana bhagavAna mahAvIra svAmInI stuti rUpa che. bIjA zrutaskaMdha nA sAta adhyayanomAM eka-eka svataMtra viSayanuM pratipAdana karavAmAM Avela che. A sUtranA nAmamAM ke aghyayanamAM koI aitihAsika bhinnatA ke vikalpa nathI. sAhitya saMskaraNa H- A sUtra upara niyukti, bhASya, cUrNi, TIkAo upalabdha che. prAcIna TIkA zrI zIlAMkAcAryanI che. anya paNa aneka saMskRta, hiMdI, gujarAtI prakAzana A sUtranA thayA che. javAhirAcAryanA saMpAdanamAM A sUtranI chAyA, TIkAnuvAda prakAzamAM AvyA che. AcArya zrI ghAsIlAlajI ma.sA. e paNa AnA para vistRta saMskRta TIkA racanA karI che. artha vivecana sahita A Agama aneka jagyAethI prakAzita che. byAvara Agama prakAzana samiti dvArA suMdara vivecana sAthe prakAzita thayela che. AcArya tulasIe paNa A sUtra nuM TippaNa yukta saMpAdana karela che. err prathama zruta skandha prathama adhyayanano sArAza prathama uddezaka H (1) saMsAramAM parigraha(dhana-parivAra)no saMgraha temaja mamatva tathA prANIvadha (jIva hiMsA)e karma baMdhanA khAsa kAraNo che. tene azaraNa bhUta jANI teno tyAga karavo joIe. (ra) 1. pAMca mahAbhUta(pRthvI Adi)thI AtmAnI utpatti mAnavAvALA 2. saMpUrNa vizvamAM eka ja AtmA mAnavAvALA 3. jIva ane zarIrane eka ja mAnavAvALA 4. AtmAne karmono akartA mAnavAvALA 5. AtmA sahita pAMca bhUtona (kula cha tattvone) mAnavAvALA 6. cAra dhAtu ja(pRthvI Adi) mAnavAvALA. 7. AtmAne kSaNika mAnavAvALA; te badhAja ekAMtavAdI temaja mithyAbuddhivALA che. ajJAnavaza karma upArjana karI te vividha yoniomAM janma-maraNa kare che. For Private & Personalyst pachI pAnA naM. 73inelibrary.org Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH sUtrakRtAMga sUtra sArAMza sUtrakRtAMga sUtra sArAMza 1 prastAvanA - dharma ane darzana baMne alaga alaga zabda che, baMnenA potAnA viSaya, kSetra ane lakSya alaga-alaga che. bhAratIya darzanomAM bhale vaidika darzana (sAMkhya yoga, vaizeSika, nyAya, mImAMsA, vedAnta) hoya ke arvedika(jaina, bauddha, cArvAka) hoya, mukhya traNa AdhAra tattva najare Ave che, 1. Atmatva (Atma svarUpa) nI vicAraNA. 2. Izvara sattA viSayaka dhAraNA. 3. jagata svarUpa (loka sattA)nI vicAraNA. AtmAnA sukha-duHkhanuM ciMtana Atma svarUpanI vicAraNAmAM avazya karavAmAM Ave che. AtmA svataMtra che ke parataMtra ? AtmA kone AdhIna che ? Izvarane ke karmane ? te AdhIna kema che ? zuM te haMmezAM paratantra ja raheze ? ke svataMtra astitva paNa che ? svataMtra che to kyAre ane kevI rIte ? astitvanuM svarUpa che ke nirAkAra ? jagatanuM svarUpa kevuM che ? loka zuM che ? kevo che ? saMcAlana kartA koNa che ? vyavasthA kevI rIte cAle che ? lokanuM astitva kayAM sudhI che ? Izvara ane loka sattA, Izvara ane AtmA, jIva ane jagata, e saMbaMdhonI vistRta carcA temaja vicAraNA darzananuM kArya che. darzana zAstra dvArA ciMtana karela, vivecana karela tattvo para AcaraNa karavuM, prayogamAM lAvavuM te dharmanuM kSetra che. sukha-duHkhanA, mukitanA kAraNonI khoja karela viSayo para ciMtana, manana karI duHkha mukti ane sukha prAptinA upAyo para prayatna karavo te dharmanuM kSetra che. sUtra paricaya :- prastuta AgamanuM nAma sUtrakRtAga sUtra che. A gaNadhara racita bIjuM aMgazAstra che. A AgamamAM svasamaya(jaina siddhAnta) ane para samaya(anya matAvalaMbIo dvArA pratipAdita siddhAMto)nI carcAvicAraNA, khaMDana ane prastuti karavAmAM AvI che. A AgamanA be zrutaskaMdha che. prathama zrutaskaMdha padhamaya che, temAM 17 adhyayana che, bIjA zrutaskaMdha mAM 7 adhyayana che, jemAM pAMcamuM ane chaThThuM adhyayana padmamaya che, bAkI pAMca aghyayana gadyamaya che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : sUtrakRtAMga sUtra sArAMza 1 bIjo uddezaka H (1) niyati vAdI sukha-duHkhanA kartA potAne ke anya ne koIne paNa mAnatA nathI paraMtu kevaLa niyatithI ja badhuM thAya che tevuM mAne che. tevuM mAnavA chatAM paNa teo duHkha thI chUTI zakatAM nathI. 63 (2) ajJAnavAdI bhoLA mRga-samAna che. teo bhrama-jALamAM phasAI karmabaMdhanA bhAgI banI saMsAra bhramaNa kare che. (3) vanamAM dizA mUDha banelI vyakti je prakAre potAno ke anyano mArga nizcita nathI karI zakatI tathA aMdha vyakti aMdhAone mArga para nathI lAvI zakatI tevIja rIte A ajJAnavAdI bhaTakatA rahe che. (4) 'traNe ya yoga hoya to ja karma baMdha thAya che' athavA 'dveSa bhAva vinA koIne mArI nAkhIne mAMsa khAvAthI pApa baMdha thato nathI', tevuM kahenAra mithyAvAdI loko chidrovALI nAva samAna saMsAramAM DUbI jAya che. trIjo uddezaka H (1) je sAdhu AdhAkarmI ane AdhAkarmInA aMza mAtrathI paNa mizrita AhArapANInuM sevana karanAra che, teo pANInI bahAra paDelI, pakSIo dvArA khAvAmAM AvatI mAchalI samAna ghAtane prApta kare che. te be pakSanuM sevana kare che, arthAt veSathI sAdhu ane guNathI asAdhu che. (2) deva, brahmA, Izvara, svayaMbhU dvArA jagatanI racanA mAnavAvALA athavA iDAthI pRthvI utpanna thaI che, tevuM mAnavAvALA, saMvara dharmane samajI zakatA nathI. (3) kevaLa krIDAnA hetuthI avatAra mAnanAra paNa doSapAtra che. kAraNake evuM mAnavAvALA mATe pApono tyAga Avazyaka nathI banato ane tenA pApa sevanathI du:khanI paraMparA ja vadhe che. cotho uddezaka H (1) upara kahelA te anyatIrthika loko gRhatyAga karIne paNa azaraNabhUta sAvadha kRtyono upadeza Ape che. AvuM jANI muni haMmezAM AraMbha ane parigraha yukta sAvadha kRtyothI dUra rahe temaja nirdoSa bhikSA vRttithI jIvana vyatIta kare. (2) jJAnano sAra ja e che ke saMsAranA samasta cara-acara prANI pote ja duHkhI che, evuM jANI temanA pratye muni pUrNa ahiMsaka bane. (3) muni samasta padArthonA pratye Asaktino tyAga kare, jatanApUrvaka cAle, bese, sUe, khAya, pIve, bole, jJAna, darzana ane cAritranuM saMrakSaNa kare ane kaSAyone dUra karI moha rahita bane. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta bIjA adhyayanano sArAMza - prathama uddezaka (1) vItI gayela samaya pharI Avato nathI, temaja manuSya jIvana durlabha che, AyuSya kSaNabhaMgura che, tethI parivAra ane parigraha temaja AraMbhathI nivRtta bano. tene bhayakArI(duHkhakArI) jANo. (2) jIva svayaM karma karI ane tenA phaLane prApta karI du:khI thAya che, chatAM paNa potAnI hIna avasthA ke UMca apasthAmAM paNa te jIva bharavAnuM icchato nathI. (3) bahuzruta jJAnI ane saMyamI banIne paNa je kaSAya bhAvomAM lIna rahe che, te paNa tIvra karmothI du:khI thAya che. niraMtara mAsakhamaNanI tapasyA karIne paNa kaSAyono tyAga na kare, to tapasvI paNa vAraMvAra janma-maraNa kare che. (4) duHkha Ave tyAre tevuM vicAre ke huM eka ja duHkhI nathI, saMsAramAM anya prANI paNa vividha duHkhothI du:khI che; tevuM vicArI dhairya rAkhI sahanazIla bane. (5) sthira cittavALA dhairyavAnane koIpaNa vyakti ke paristhiti, saMyama temaja AtmazAMtithI vicalita karI zakatAM nathI. bIjA uddezaka H (1) koI paNa prakAranuM abhimAna ane bIjAnI niMdA kalyANakArI nathI paraMtu bIjAone nIce pADavAnI bhAvanA ke tiraskAranI bhAvanA ane niMdAno vyavahAra vyaktine mahAna saMsAramAM paribhramaNa karAvanAra che. mATe muni para-niSThA ane para-tiraskArane pApakArI jANI tyAgI de. (2) muni potAnA kaSTone sahana kare temaja badhAM prANIone Atmavat samaje. (3) A lokamAM jeTalA paNa pUjA-pratiSThA ke, mAna-sanmAna prApta thAya, tene muni mahAna kIcaDa samAna samaje. temAM phUlAi javuM ke tenI icchA karavI, te AtmAM mATe sUkSma zalyarUpa che. (4) yogyatAnI vRddhi ane abhyAsa karIne muni ekatvacarcA dhAraNa kare. viziSTa sAdhanAthI karma kSaya kare, parISaha upasarga sahe, paraMtu kayAMya bhayabhIta na bane. (5) bhikSu kalaha-kleza thI haMmezA dUra rahe, kAraNake tenAthI saMyamano atyadhika nAza thAya che. (6) SaTkAya rakSaka sarvajJa bhagavaMtonA A anuttara dharmano svIkAra karI, svecchAono tyAga karI, guru AjJAnuM pAlana karI ne, anaMta prANI A saMsArathI pAra utarI gayA arthAt mukta thaI gayA. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH sUtrakRtAMga sUtra sArAMza trIje udezaka :(1) saMyama dhAraNa karyA pachI je kayAMya paNa mUrzita thatAM nathI te saMsArathI pAra thayelA samAna ja che. (2) je rIte vaNiko dvArA lAvavAmAM Avela zreSTha padArthonI bheTane A lokamAM rAjAo dhAraNa kare che, temaja prabhu dvArA pradatta pAMca mahAvrata ane chaTTA rAtribhojana vatane muni dhAraNa kare che. (3) muni potAnA AtmAne sadA samyaka anuzAsita rAkhe, jethI te kayAreya paNa saMyamathI yyata na banI jAya. kAraNa ke saMyamane choDI denArA pAchaLathI atyadhika pazcAttApa ke vilApa kare che. (4) jIvana kSaNabhaMgura che te spaSTa hovA chatAM paNa ghaNA jIvo vartamAnamAM ja tallIna rahe che, bhaviSyano vicAra karatA nathI.te ajJAnI vaLI evuM paNa bole che ke paraloka koNe joyo che? (5) te bAla jIvo dhanane potAnuM temaja zaraNabhUta mAne che paraMtu jyAre Apattike motanA mukhamAM jAya che tyAre vilApa karatAM-karatAM duHkhI banI ekalA ja durgatimAM cAlyA jAya che. (6) muni evA amUlya avasarane jANI AraMbha, parigraha temaja kaSAyono tyAga karI, mahAna saMsAra samudrane pAra karIne mukta thaI jAya che. trIjA adhyayanano sArAMza prathama uddezakaH(1) ghaNA sAdhaka potAne zUravIra mAne che paraMtu, ThaMDI, garamI, bhikSA, alAbha, Akroza, mArapITa, DAMsa-macchara Adi pariSaha utpanna thAya tyAre ke loca karavAnA samaye kAyara banI viSAda prApta kare che. kharekhara mokSArthI sAdhakoe saMgrAmanA morace UbhelA hAthI samAna badhA parISaha, upasarga dharyathI sahana karavA joIe. bIjo uddezakaH(1) pratikULa parISahonI apekSAe anukULa parISaha sUma ane dustara hoya che. tethI bhikSu koInA paNa mohanA cakkaramAM na phasAya. (2) strI, parivAra ane pUjA satkArano saMga mahApAtALa samAna che. muni sadA tenAthI sAvadhAna rahe. (3) rAjA Adi Rddhi saMpanna lokonA Adara temaja nimaMtraNathI paNa sadA sAvadhAna rahe. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ == mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta trIjo uddezaka : (1) saMgrAmamAM gayela kAyara puruSa chupAvAnuM sthAna ke bhAgavAno mArga haMmezA pahelethI ja joI rAkhe che, tevIja rIte saMyamamAM hIna puruSArthI vyakti potAnI AjIvikAnI vidyA temaja nivAsasthAnanA sAdhano zodhI le che. (2) ghaNA vIra sAdhaka zUravIra yoddhAnI jema mRtyuparyanta saMyama vimukha thatA nathI. (3) sevA temaja sahayogamAM mamatva bhAva na hovo joIe. gRhasthInI apekSA sAdhunA sahayoga-sevA levA ja zreyaskara che. je loko(anya matAvalaMbI) sAdhuonA sevA-sahayogane mamatva kahe che ane gRhastho dvArA sAvadha sahayoga le che, temanuM kathana mahatvahIna temaja mithyAtvathI abhibhUta che. (4) bhikSu Atma samAdhi rAkhavA chatAM guNono vikAsa kare, koInA mATe koI paNa ahitakara kRtya na kare ane glAna-bImAra bhikSuonI ruci pUrvaka sevA kare. cotho uddezaka : (1) ghaNA loko phakta jaLa (saceta) sevanathI ja siddhi mAne che. ghaNAM kevaLa bIjanA sevanathI, to ghaNAM lIlI vanaspatinA sevanamAM ja siddhi mAne che, paraMtu te hiMsA AdithI mukta na thavAnA kAraNe saMsAramAM bhramaNa kare che. (2) ghaNAM kahe che ke sukha thI ja sukha maLe che. tethI khAo, pIo ane moja karo. bhaviSya mATe kaTibaddha thaI vartamAnanAM sukhone choDo nahIM. AvA loko dhana gumAvanAra jugArInI jema athavA loha vaNikanI jema du:khI banI bhaviSyamAM AyuSya ane yauvanano kSaya thavA para vilApa kare che. tethI ema samajavuM joie ke bhaviSyano temaja pariNAmano vicAra karI yogya parivartana karanAra ja sukhI thAya che. (3) saMyama sAdhaka kayAre ya paNa vartamAna sukhanA cakkaramAM na Ave. strIonA saMyogane vaitaraNI nadI samAna samajI tenAthI pUrNa sAvadhAna rahe. hiMsA, jUTha, corIno pUrNa tyAga kare temaja aglAna bhAvathI sevA-dharmanuM pAlana kare. cothA adhyayanano sArAza A adhyayanamAM be uddezaka che. saMpUrNa adhyayanamAM strI parISaha jItavAnA tathA strI-saMsarga nahIM karavAnA temaja strIothI sadA sAvadhAna rahevAno, strIsaMganA aneka duSpariNAmo batAvIne, upadeza ApavAmAM Avyo che. mAtApitA ane dhana parivAra temaja samarata sukhano tyAga karanAra aNagAroe sadA strIothI virakata rahevuM joIe. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH sUtrakRtAMga sUtra sArAMza pAMcamA adhyayanano sArAMza AmAM be uddezaka che, temaja saMpUrNa adhyayanamAM narakamAM javAnA kAraNo temaja narakanA du:khonuM vistRta varNana karavAmAM Avela che. aMtamAM kahevAmAM AvyuM che ke jIva jevA karma kare che te anusAra ekalo ja phaLa bhogave che. te jANI dhIra, vIra puruSa hiMsA vagere pApono tyAga karI ekatva temaja aparigraha bhAvamAM rahe tathA saMsAra pravAhamAM na paDe. chaThThA adhyayanano sArAza A adhyayanamAM bhagavAna mahAvIranuM stutiyukta varNana che. (1) prabhu vIra AsuprajJa, kuzaLa, sarvajJa ane sarvadarzI hatAM. (2) temaNe samasta lokanA cara-acara prANIone ane nitya-anitya padArthone jANI, dvIpa samAna trANabhUta ahiMsA dharma kahyo. (3) teo graMthAtIta, nirbhaya temaja aniyatavAsI hatA. devomAM indranI jema teo, manuSyonA dharmanetA hatA. too ' (4) temanI prajJA samudra samAna apAra hatI. teo indra samAna dhRtimAna hatA. (5) pratipUrNa zakti saMpanna, sudarzana meru samAna zreSTha temaja aneka guNonA dhAraka hatA. sUrya samAna prakAzamAna hatA arthAt jJAna prakAzadAtA hatA. (6) teoe anuttara dharmanI prarUpaNA karI, anuttara parama zukla dhyAna dvArA saMpUrNa karma kSaya karI, jJAna,darzana ane cAritranI ArAdhanA karI, prabhu mahAvIra siddha gatine prApta thayA. (7) bhagavAna naMdanavana samAna zreSTha AnaMdakArI hatA. tArAomAM caMdra samAna ane sugaMdhamAM caMdana samAna uttama hatA. (8) samudromAM svayaMbhUramaNa samudra, nAgomAM dharaNendra, rasomAM ikSurasa samAna pradhAna tapasvI-muni hatA. hAthIomAM airAvata hAthI, pazuomAM siMha, pakSIomAM garUDa samAna teo mokSArthIomAM pradhAna hatA. (9) prabhu vIra puSpomAM kamaLa, dAnamAM abhayadAna, tapamAM brahmacaryanI samAna lokamAM uttama hatA. sudharmA sabhA ane lavasattama deva samAna sarvazreSTha hatA, pRthvI samAna sahanazIla hatA. teo Asakti rahita banI saMgraha vRttithI dUra rahetA hatA. (10) krodha, mAna, mAyA, lobha, A cAre ya AdhyAtma doSonuM prabhue vamana (sarvathA tyAga) karI nAkhyuM hatuM. anya pAponuM sevana paNa teo kayAre ya karatA nahotAM ane karAvatA nahotA. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to8 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta (11) strI temaja rAtribhojananuM pUrNa varjana(tyAga) karatAM thakA teo duHkhanA mULabhUta karmono kSaya karavAnA hetuthI vikaTa tapa karatA hatA. (12) AvA arihaMta bhagavAna mahAvIra dvArA upadiSTa zuddha dharma para zraddhA karIne te anusAra AcaraNa karanAra paramapadane prApta karaze. * ,- 9 - - - * . - sAtamA adhyayanano sArAMza (1) pRthvI Adi sthAvara prANI temaja aMDaja, rasaja Adi trasa prANIonI hiMsA karanAra krUra vyakti tevI ja yoniomAM bhramaNa karatI rahe che. (2) mAtA-pitA, dhana ane parivAra Adino tyAga karyA pachI paNa jeo sukha mATe mahAzastra bhUta agnino AraMbha kare che, te vAraMvAra garbhadhAraNa kare che. (3) ghaNA ajJAnI mAtra mIThAnA tyAgathI ke mAtra pANInA upabhoga, paribhoga temaja zuddhithI mokSa maLavAnuM kathana kare che paraMtu teo madha, mAMsa, lasaNa vagere khAIne saMsAra vRddhi ja kare che. (4) prAtaHsnAna athavA jaLa sparzathI mukti thatI hoya to badhAMja jaLacara prANIone mokSa maLI jAya. ema to vinA puruSArthe icchA mAtrathI badhAMnI mukti thaI jAya ane jaLacara jIvono ghAta karanAra pApIne paNa sahaja rIte ja mokSa maLI jAya paraMtu evuM kaMI saMbhava nathI. tethI A badhuM ja asatya prarUpaNa ane asatya pralA5 che. (5) keTalAka loko agninA sparzathI muktinI kalpanA kare che, paraMtu jo evuM hoya to kuMbhAra, luhAra, suvarNakArone sahaja rIte ja mukti maLI jAya. emato dharma, puruSArtha ane sanyAsa grahaNa Adi badhAM kriyA kalApa vyartha siddha thaze, mATe A aparIkSita ane mithyA siddhAMta che. (6) mumukSu saMyamI sAdhakoe bIja, lIlotarI, jaLa, agni, kaMda mULa AdinA nAzane karmabaMdha karAvanAra jANI tenuM sevana na karatAM, snAnAdi vibhUSA karma ane strI AdithI dUra ja rahevuM joIe. (7) saMyama dhAraNa karIne paNa je snAna, vibhUSA, svAdiSTa AhAramAM Asakti rAkhe che, AhAra Adi mATe dInatA dhAraNa kare che, te kuzIla pArvastha thaIne saMyamane nissAra karI de che. (8) tethI sAdhakoe saMyama yAtrAnA nirvAha hetu ajJAta bhikSA dvArA doSa rahita AhAra prApta karI, indriya viSayomAM Asakta na banatAM, tapa-saMyamathI pUjAsatkAranI cAhanA na karatAM saMpUrNapaNe karmabaMdhanA kAraNothI alaga thaI, kASThaphalaka samAna banI kaSTone sahana karavA jAie. A prakAre ArAdhanA karanAra zramaNa karmakSaya karI saMsAra bhramaNathI mukta banI jAya che. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH sUtrakRtAMga sUtra sArAMza [ A AThamA adacayanano sArAMza || (1) vIrya be prakAranA hoya che- 1, karma vIryara. karma vIrya. tene ja kramazaH bAla vIrya ane paMDitavIrya kahevAmAM Ave che. pramAdanI pravRtti karmavIrya(bAlavIya) che ane apramAda nI pravRtti akarma vIrya(paMDitavIrya che. (ra) karma vIrya - prANa vadha karanArI zastronI zikSA, hiMsaka maMtronuM adhyayana, kAma-bhoga, chedana-bhedana ke AraMbha-samAraMbha; A samasta pravRttio dvArA rAgadeSamAM lIna prANI pApa karmono baMdha kare che. mATe A pravRttio sakarma vIrya che. (3) akarma vIrya:- svayaM bodha pAmI athavA anyathI prabuddha banI, saMpUrNa sneha baMdhanono tyAga karI saMyama svIkAra karavo, pApono virodha karavo, saMsAranA samasta zubha-azubha saMyogone asthira samajI, Asakti ane rAga dveSathI mukta thavuM. (4) AyuSyano aMta jANI, AtmAne zikSita karI saMlekhanA karavI. (5) sAdhakoe kAcabAnI jema indriyone gopavavI ane hiMsA, asatya, adattano traNa karaNa, traNa yogathI tyAga karI A gupta, jitendriya banavuM. (6) samadarzI thavuM, tapathI yazanI AkAMkSA na karatAM gupta tapasyA karavI. khAvA, pIvA, bolavA vagerenuM maryAdita karavuM. A prakAre kSAMta, dAMta, upazAMta, nispRha sAdhanA tathA dhyAna temaja yoganuM samAcaraNa karI, kAyAnA mamatvano saMpUrNa tyAga karI, kaSTa sahiSNutA dhAraNa karI, karmothI mukta thavuM e akarma vIrya che. navama adayayanano sArAMza (1) brAhmaNa, kSatriya, vaizya, cAMDAla, kheDUta, vaNika, bhikSAcara vigere je koIpaNa AraMbha, samAraMbhamAM ane temaja kAmabhogamAM ane parigrahamAM saMlagna che, teo duHkhathI chuTI zakatA nathI. (2) pArivArika loko paNa karmothI utpanna duHkhamAM trANa zaraNabhUta thatAM nathI, paraMtu maraNa pachI te loko ja zarIrane bALI, (ekaThuM karela)dhananA svAmI bane che. (3) A jANI bhikSu, dhana, putra, parivArano tyAga karI, mamatva temaja ahaMkAra rahita banI, jina AjJAnusAra saMyama ArAdhanA kare. (4) hiMsA tathA krodhano sarvathA tyAga kare. (5) dhovuM, raMgavuM, bastI karma(enimA), virecana, ulaTI, aMjana, sugaMdhI padArtha, mALA, snAna, daMtadhAvana, tela Adi saMyama nAzaka kArya che, teno tyAga kare. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 80 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta () parigraha saMgraha vRtti) temaja strIkarma(strI sahavAsa)no tyAga kare. (7) audezika vagere eSaNA doSono tyAga kare. (8) rasAyaNa-bhasmonuM sevana, zabdAdimAM Asakti, aMga-upAMgonuM dhovuM, mAliza, zayyAtara piMDa, aSTApada, zataraMja Adi khela, hastakarma, pagarakhAM, chatra Adino tyAga kare. (9) muni gRhasthanA kAryo, ane teno pratyupakAra tathA jyotiSa praznottara na kare temaja anya parasparanI kriyAno paNa tyAga kare. (10) lIlI vanaspati temaja anya trasa jIva yukta ke saceta pRthvI para maLa-mUtra na kare temaja tyAM pANI AdithI zarIranI zuddhi paNa na kare. (11) muni gRhasthanA vastra, pAtra, palaMga vagereno upayoga na kare, temaja yaza, kIrti, zlAghA, vaMdana, pUjana vagere icchAono tyAga kare. (12) asatya temaja mizrabhASA tathA marmakArI, karkaza vagere amanojJa bhASAno sarvathA tyAga kare. (13) kuzala AcaraNavALAno saMsarga na karavo, akAraNa gRhasthanA gharamAM na besavuM temaja managamatA padArthomAM Asakta na banavuM. (14) muni anukULa ke pratikULa kaSTa upasargomAM Asakti ke dveSa na karatAM, mAna, mAyA, temaja abhimAnano tyAga karI, mokSa prAptinI sAdhanA kare. dazamA adhyayanano sArAMza (1) tIrthakara bhASita saMyama dharmane prApta karI bhikSu, samasta prANIonI rakSA karatAM saMyama yogya kSetromAM apratijJa thaIne temaja saraLa banIne vicaraNa kare; saMgraha vRtti na kare tathA samasta rAga-baMdhanothI mukta banI indriya viSayothI sadA dUra rahe. (2) saMsAranA samasta prANIo judA-judA pApomAM joDAyela che. ghaNA sAdhuo paNa pApa karatA hoya che, paraMtu samAdhi ane AtmazAMtinI icchA rAkhanAra bhikSu sthirAtmA thaI hiMsA Adi pApothI aLagA ja rahe ane badhAM prANIne potAnA AtmA samAna jue. (3) muni samajI vicArIne, hiMsA AdinI preraNA na thAya tevI bhASA bole. (4) muni AdhAkarmI AhAra-pANInI, strInI ane parigrahanI icchA paNa na kare ane tevuM karanAranI sAthe paNa na rahe. saMyama samAdhi mATe jarUrI thavA para Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH sUtrakRtAMga sUtra sArAMza muni ekalA ja rahetAM, satyaniSTha temaja tapamAM lIna rahI saMyamanI ArAdhanA kare evuM karavAthI paNa mokSa thaI zake che. temAM saMdehane sthAna nathI... (*) (5) bhikSa harSa-zokanA bhAvono tyAga karI, badhA parISahone jIte ane karmono nAza kare. A prakAre upara mujabanA AcaraNo dvArA niHsaMdehapaNe samAdhi prApta thAya che. (6) A lokamAM ghaNA jadA-judA abhiprAyo ane mAnyatAvALA loko rahe che. tenAthI dUra ja rahevuM joIe. tevA loko samAdhino phakta dekhAva ja karatA hoya che paraMtu saMyama tapamAM puruSArtha karI Atma nigraha karatA nathI, tethI teo aMtamAM baja asamAdhi, azAMti temaja bhavabhramaNa ne prApta kare che. (7) hiMsA, jUTha vagere aDhAra prakAranA pApothI ja badhA prakAranA duHkha utpanna thAya che. jJAnI teno tyAga karI haMmezAM zuddha saMyamamAM lIna rahe. icchA ane AsaktinI pakaDamAMthI chUTI, zarIranA mamatvano tyAga karI, jIvana-maraNanI IcchA thI mukta banI jAya. A prakAre Atma samAdhine prApta karI bhikSu saMsAra cakrathI mukta banI jAya che. agiyAramA adhyayanano sArAMza (1) koI paNa jIvane duHkha na devuM, koInA pratye viparIta AcaraNa na karavuM, virogha bhAva na rAkhavo, jagatanA badhAM ja prANIne duHkhathI pIDita jANI, duHkhathI AkraMda karatA jANIne atyanta anukaMpA bhAva rAkhavo, te ahiMsA bhAva che ane te ja jJAnano sAra che. (2) ahiMsA bhAvanI surakSA mATe ja eSaNAnA zika, pUtikarma vagere doSathI rahita AhAranI gaveSaNA karavI joIe. (3) ahiMsAnA saMpUrNa pAlanamAM bhASAno viveka paNa jarUrI che. sUma daSTie bhikSu jyAM dayA, dAnanA bhAvAnI pravRttimAM hiMsAno saMbhava hoya che, evA mizra prasaMgomAM kaMIpaNa ekAMta prarUpaNa, kathana ke preraNA na kare, paraMtu mauna rahe ane mAdhyastha bhAvomAM rahetAM munie koIpaNa prakAranA AgrahamAM paDavuM nahIM. (4) dAna AdimAM ghaNA jIvonI hiMsA paNa thatI hoya che ane ghaNAM jIvone zAtA (*)... ahIM saMyama samAdhi mATe munine ekalA vicaraNa karavAnI spaSTa preraNA che. sAthe ja tema vicaraNa karavAthI paNa mokSa thaI zake che," A satya tathya che ane apekSAe zreSTha paNa che. zAstrakAranA A zabdo ekalavihArano niSedha karanArAone spaSTa rIte celeMja rUpa che ane te lokone asatya prarUpaka siddha kare che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka 8ra mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta : paNa maLatI hoya che. AvI pravRttio na karavAnI salAha devAthI aMtarAya doSa lAge che ane preraNA devAthI hiMsAno doSa lAge che. tethI sAdhue bhASA temaja bhAvono vadhumAM vadhu viveka rAkhavo joIe. (5) A prakAre ahiMsAnuM pAlana karanAra eSaNAno temaja bhASAno viveka rAkhanAra tathA tapanuM AcaraNa karanAra, temaja kaSAyano tyAga karanAra, mahA prajJAvAna muni mokSamArganI ArAdhanA kare che. RbAramA adhyayananA sArA (1) bhUmaMDalamAM cAra mukhya dharmavAda hoya che- 1. kriyAthI mokSa 2. akiyA thI mokSa 3. ajJAnathI mokSa 4. vinaya thI mokSa. A sarve ekAMtavAda hovAthI mithyA che. (2) vAstavamAM anAdithI AcaraNamAM guMthAI gayela pApanA tyAga mATe dharmakriyA jarUrI che. pUrNa Azrava(karma baMdha) rahita thavA mATe chelle to yogothI akriya paNa thavuM jarUrI che. vinaya to sAdhanAno prANabhUta Avazyaka guNa che, tethI A traNeya sApekSa che. ajJAnavAda to "AMdhaLAno nAvika AMdhaLo' e uktine caritArtha karavA samAna che. (3) keTalAka to aSTAMga nimittanuM adhyayana karI lokone bhaviSya batAve che. A nimittonI AgAhI ghaNIvAra sAcI paDe che to ghaNIvAra khoTI paNa paDe che, tethI muni tenAthI dUra rahe. (4) saMsAramAM jIvamAtra potAnA ja karela karmonA udayamAM AvavAthI duHkhI thAya che, A karmonI zAMti pApakAryo karavAthI thatI nathI paraMtu saMtoSa dhAraNa karI temaja loka svarUpa jANI, jIvone Atmavat (potAnA jevA ja) samajI, hiMsA ane parigrahano tyAga karavo eja zAMtidAyaka che. (5) je Atma svarUpane samajI le che, sAthe-sAthe lokaaloka, gati Agatine, zAzvata-azAzvata tattvone, Azrava-saMvara tattvane, duHkha ane nirjarAnA svarUpa ne samajI le che, te ja mokSamArganuM anyane kathana karI zake che. (6) zabda, rUpa, gaMdha, rasa, sparzamAM Asakti ke dveSabhAvano tyAga karanAra saMsAra cakrathI chUTI jAya che. teramA adhyayanano sArAMza (1) sadAcaraNavALAne zAMti ane asadAcaraNavALAne azAMti prApta thAya che. (2) saMyama dhAraNa karIne paNa ghaNA sAdhaka anuzAsakathI viparIta buddhi rAkhe che - - - - Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 upadeza zAstra: sUtrakRtAMga sUtra sArAMza kaThora bhASaNa kare che, krodha kare che, pUchavA para kapaTa yukta bole che, kaleza utpanna thAya tevuM kArya kare che, teo guNo mATe apAtra hoya che ane pagadaMDI grahaNa karanAra AMdhaLA samAna bhaTakI-bhaTakIne anaMta ghAtane prApta kare che eTale bhavabhramaNa vadhAre che. (3) je guru sAMnidhyamAM rahIne temanA kaThora, anuzAsanamAM paNa cittavRttine zuddha rAkhe che, mRdubhASI, amAyAcArI, catura, vivekI hoya che te azAMti asamAdhithI dUra rahe che. (4) je potAnI jAtane ja "sarva mAne che, tevA ahaMkAramAM rAce che, anyano tiraskAra kare che ane bIjAnI gaNanA mAtra paNa karatA nathI; tevA mAnI (mAna kaSAyavALA) saMyamamAM sthira rahI zakatA nathI. (5) jJAna ane cAritrasivAya anya ghamaMDa AdiavaguNa koIpaNa jIvane zaraNabhUta banatA nathI. tethI bhikSu akiMcana banIne rahe; garva, mAna, prazaMsAthI mukta bane. susAdhu ane mRdubhASI bane. koInI avahelanA-niMdA na kare. potAnI prajJA, tapa, gotra vagereno mada na kare. tevuM karavAthI te ucca agotragatine eTale ke mokSane prApta kare che. () muni kayAreka anekanI sAthe rahe ane kayAreka ekalo banI jAya to paNa harSa-zoka na kare. ekAMtamAM mauna rahe ane evo vicAra kare ke jIva ekalo ja Avyo che ane ekalo ja javAno che. (7) pUjA zlAghA AdinI icchAthI koInuM priya ane koInuM apriya na kare. tene anarthanuM kAraNa samajI tyAgI de che. - caudamA adhyayanano sArAMza (1) dhana-parivAra rUpI bAhya graMtho-sAdhanono tyAga karI, muni saMyamanI zikSA prApta karatAM-karatAM brahmacaryamAM sArI rIte sthira bane tathA pramAdano tyAga karIne vinaya bhAvathI guru AjJA zirodhArya kare. (ra) pAMkha paripakva na thAya tyAM sudhI pakSIe potAnuM sthAna na choDavuM joIe, tevI ja rIte sAdhue tenI zaikSa avasthA (traNavarSo sudhI eTale ke saMyamamAM paripakva thayA pahelAM gurukuLa vAsamAM ja rahevuM joIe. A sUtrathI koI jIvanabhara mATe sAdhune ekalavihArano niSedha kare to e temanI ja buddhino doSa samajavo. A gAthAno bhAva eTalo ja che ke sAdhu bahuzruta na thAya tyAM sudhI gurukulavAsano tyAga na kare. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Xa 94 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta (3) navadIkSita muni paripakva thavA mATe A pramANenA guNonI vRddhi kare1. gurukuLamAM rahetAM thakAM samAdhinI icchA rAkhe, kAraNake je prAraMbhamAM gurukuLa vAsa nathI karatA, te karmono aMta karanAra banI zakatA nathI. tethI gurukuLa vAsanI bahAra na nIkaLe. tenuM kAraNa e ja che ke zarUAtanI zikSA-dIkSA, abhyAsa vagere yogya gurunA sAMnidhyamAM thavAthIja suMdara temaja saphaLa jIvananuM nirmANa thAya che. 2. UbhA rahevAno, besavAno, sUvA vagere no viveka; samiti-guptiono yathArtha abhyAsa, atyaMta amanojJa zabdomAM paNa samatA bhAva, anAzrava pariNAma, nidrA-pramAdanI alpatA; nAnA-moTA ratnAdhika, temaja sarakhI uMmaranI vyakti dvArA bhUla batAvavAmAM Ave ke upAlaMbha ApavAmAM Ave to tenA para zubha pariNAmo rAkhavAno abhyAsa karavo. 3. bhikSunI koI paNa bhUla pratye gRhastha ke dAsa-dAsI Adi sAvadhAna kare to teno prasanna citte svIkAra karavo, temano tiraskAra na karavo paraMtu upakArI samajI Adara Apavo. 4. rAhagIra aMdhakAramAM mArga joI zakato nathI ane prakAzamAM spaSTa joI zake che, tevI ja rIte ardhazikSita navadikSita paNa gurunA sAMnidhye, jinamata mAM pAraMgata banyA bAda svayaM nirNAyaka banI zake che. 5. guru sAMnidhyamAM nivAsa karanAra sAdhaka, uttama sAdhuno AcAra ane vAdi mokSa paryaMtanA nava tattvo ne jANI buddhimAna vaktA banI jAya che. te saMyama prApta karI, zuddha AcAra ke zuddha AhAra dvArA mokSa prApta kare che. (6) AvA sAdhaka bIjAne samyaka upadeza dvArA dharmamAM joDatAM thakAM zaMkAonuM samyaka samAdhAna karI, tene dharmamAM sthira kare che. (7) A prakAre dharma ArAdhanA temaja dharma prabhAvanA karatAM karatAM paNa sAdhaka nIcenI vAtonuM dhyAna rAkhe. 1. kyAMya paNa svArthavaza sUtra siddhAMtanA vAstavika arthane chupAve nahi. 2. tevuM abhimAna paNa na kare ke huM bahu moTo vidvAna, tapasvI ane kriyAkAMDI chuM. 3. koI zrotA samaje nahi to tenI ThekaDI uDAve nahi ane koInA para khuza thaIne AzIrvAda paNa na de. 4. vidyA maMtrano prayoga na kare. 5. janatA pAsethI koI paNa prakAranI bheTa-sogAdanI AzA na rAkhe, paraMtu jarUrI padArtho ne bhikSA samaye nirdoSa vidhithI grahaNa kare. 6. hAsya-majAka na kare. 7. sAvadha(jemAM hiMsAdi doSa hoya) pravRttionI preraNA na Ape. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H sUtrakRtAMga sUtra sArAMza 8. koIne kaThora-kaDavA vacana na kahe. 9. pUjA-satkAra maLe to abhimAna na kare. 10. pote potAnI prazaMsA na kare. 11. vyAkhyAna vANI AdimAM vinamra banI syAdvAdamaya vacana bole. 12. satya temaja vyavahAra bhASAno prayoga kare, garIba-amIrane samabhAvathI ane rucipUrvaka dharma kahe. paddha 85 13. dharma tattvono ke preraNAno ulTo matalaba samajanArane paNa madhura zabdothI dRSTAMta dvArA samajAvavAno prayatna kare. paraMtu khIjAIne anAdara karatAM thakAM vacano dvArA tene Thesa na pahoMcADe. na 14. praznakartAnI bhASAnI majAka na uDAve, vyaMga na kare. 15. nAnI evI vAtane zabdonA ADaMbara vaDe moTI na banAve. 16. thoDuM kahevAthI je vAta zrotAnI samajamAM na Ave tevI hoya tene vistArathI samajAve. 17. guru pAsethI sUtrono yathArtha artha prApta kare ane te anusAra ja sUtronI vyAkhyA kare. 18. alpabhASI bane. 19. samyaktvanI surakSA karavAnuM samaje ane samajAve. 20. zikSA dAtA temaja guru janonI sevA bhakti kare tathA bhASA temaja bhAvothI temanA pratye Adara rAkhe. (8) A prakAre zuddha adhyayana, vyAkhyA, prarUpaNA, tapazcaryA karanAra utsargadharmanI jagyA e utsarga, apavAdadharmanI jagyAe apavAda dharmano svIkAra karanAra, vinA vicArye kArya na karanAra sAdhu 'Adeya vacana' vALA bane che, temaja te sarvajJokta samAdhinI vyAkhyA karI zake che ane teja sarvajJokta(sarvajJa prabhUnI batAvelI) samAdhine prApta karI zake che. paMdaramA adhyayanano sArAza A adhyayanamAM pUrvanA viSayone temaja gAthAnA aMtima zabda ne prAyaH saMbaMdhita karatAM punaruccAraNa karIne varNana karela che. arthAt A adhyayananI ghaNI gAthAomAM vilakSaNa alaMkArika racanA zailIno prayoga che. (1) badhA tIrthaMkaroe sarvaprathama darzanAvaraNIya(samyagdarzanane Avarata karanAra darzana moha) karmano kSaya karavAnuM jarUrI mAnyuM che. (2) tenA kSaya thI saMdeha naSTa thaI jAya che. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta (3) saMdeha rahita sAdhakane anupama jJAna thAya che. (4) anupama jJAtA temaja AkhyAtA sAdhaka jyAM-tyAM bhaTakatAM nathI. (5) AgamomAM jyAM-tyAM satya tattvonuM kathana che. (6) satya-saMyamathI saMpanna vyakti badhAM prANIo sAthe maitrIbhAva rAkhe che. (7) prANIo sAthe vera-virodhabhAva na karavo e tIrthakara bhASita dharma che. (8) tIrthakara bhASita dharma dvArA jagatanA svarUpane jANIne saMyama jIvana mATe samAdhikAraka bhAvanA bhAve. (9) bhAvanA yogathI vizuddha AtmA, je rIte jaLamAM naukA pAra thaI jAya che te pramANe duHkhothI chUTI jAya che. (10) pApa karmothI chUTI javAthI jIva navA karma bAMdhato nathI. (11) navA karmanA abhAvathI janma-maraNa thatAM nathI. A prakAre saMbaMdha joDatAM gAthoccAraNa pUrvaka anya ghaNA varNano che. (12) je strIonuM sevana nathI karatA te jaladIthI mokSagAmI bane che. (13) A manuSya jIvanarUpI avasara maLavo durlabha che ane temAM ja dharmanI (saMyama dharmanI) ArAdhanA karI zakAya che. A avasara gumAvyA pachI pharI janma-janmAMtara sudhI bodhi eTale dharmanuM jJAna prApta thavuM paNa durlabha che. (14) paMDita puruSa uttama avasara temaja saMyama prApta karI karmone dhoI nAkhe che ane aMtamAM saMsAra sAgara tarI jAya che. soLamA adhyayanano sArAMza (1) aDhAra pApothI nivRtta, samiti yukta, jJAna-saMpanna, haMmezAM yatanA rAkhanAra temaja gusso-ghamaMDa nahi karanAra brAhmaNa kahevAya che. (ra) koIne Azrita na rahenAra, nidAna na karanAra, indriya viSayothI temaja badhAM AzrayasthAnothI pUrNapaNe nivRtta, damitAtmA, jJAnI temaja zarIra mamatvanA tyAgI zramaNa kahevAya che. (3) Atma utkarSa(ghamaMDa) temaja apakarSa(dInatA)na karanAra, namra, damitAtmA, jJAnI, vyasRSTakAya, parISaha-upasargavijetA, zuddha AdhyAtmayogamAM upasthita, sthirAtmA, vicArazIla, paradatta bhikSAjIvI bhikSu kahevAya che. (4) je dravya ane bhAvathI ekalA, ekatva samAdhine jANanAra, bodha(samasta dharma samajaNa) prApta, zravane rokanAra, susaMgata, susamita, samabhAva saMpana, AtmAno Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAstra: sUtrakRtAMga sUtra sArAMza anubhavI, zAstravettA, rAgadveSa vijetA, pUjA-satkAra lAbhanI icchAothI para, dhamAtha, dharmajJa, mokSamArgamAM pravRtta thaI samyaka AcaraNa karanAra, damitAtmA, jJAnI temaja vyasRSTakAya che te nirgathra kahevAya che. apekSAe uparokta cAre ya paryAyavAcI zabdo che. tethI cAreyanA lakSaNomAM kahevAmAM Avela guNo saMyamI sAdhu sAthe saMbaMdhita che. I prathama zrutaskaMdha saMpUrNa ! huM Atma hite zikSA jo AtmakalyANa karavuM hoya to.... jozamAM hoza ane kAntimAM zAnti jALavavI. para niMdA, tiraskArita (tuccha) bhASA ane bhAva-bhaMgIthI mukti pAmo. mArA-tArAnA bhedathI bacIne raho. samabhAvothI potAnA saMyama jIvanane saphaLa banAvo. dravya kriyAnI utkRSTatAnI sAthe-sAthe bhAva zuddhi eTale hRdayanI pavitratA pAmIne parama zAMta ane gaMbhIra banavuM. saMkucita, zudra ane adhIrAIvALI manodazAthI mukta banavuM gaMbhIra saMta ratna banIne, jinazAsanamAM prakAza phelAvIne potAnuM jIvana || dhanya banAvavuM. sAdhu ane sAdhuonI vANI A jagatamAM amRtasama che. amRta jo jheranuM kAma kare to te Azcarya che. koInuM sAruM na karI zako to, koInuM kharAba to na ja karo. koInI niMdA, tiraskAra AtmAne mATe jhera samAna che, te saMsAra paribhramaNano rasto che. (juosuya. a. 2, 3, 2, gA.ra.) koIne nIro pADavAnI ceSTA karavI duSTavRtti che. saMpradAyanA nazAmAM phulAvuM mUrkhatA che. samabhAva dharavAthI ane pavitra hRdayI banavAthI saMsAra taravo zakya bane che. nAnI evI jIMdagImAM koIthI aprema athavA vairabhAva na karavo. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta bIjo zrutaskandha prathama adhyayanano sArAza (1) A adhyayanamAM eka rUpakanI kalpanA karavAmAM Avela che. jemake eka puSkaraNI(vAva) che, temAM aneka kamaLa che ane te badhAM kamaLonI vacce eka moTuM sapheda kamaLa che. tyAM cAreya dizAomAMthI kramazaH eka eka puruSa Ave che ane te kamaLane bahAra lAvavA mATe puSkaraNInI aMdara utare che, paraMtu kIcaDamAM phasAI jAya che, tene nathI kamaLa maLatuM ke nathI kinAro, vacce ja phasAI jAya che. (2) pAMcamo puruSa kinArA para ja bese che ane potAnA vacana baLanI siddhithI te kamaLane bahAra kADhe che. (3) daSTAMtanA cAra puruSo samAna judI-judI mAnyatAvALA loko kAmabhoga ke AraMbha-parigrahano tyAga nathI karI zakatA paraMtu temAM vadhune vadhu phasAtA jAya che. (4) pAMcamA puruSa samAna bhikSu che, je saMpUrNa sAvadha kAryonA, AzravonA, kAmabhogonA temaja dhana parigrahanA tyAgI hoya che. teo saMsAranA pravAha rUpI koI paNa prakAranA kIcaDamAM utaratAM nathI paraMtu saMsAranA kinAre ja rahI(saMsArathI para rahI) Atmazaktino vikAsa karI svayaM saMsArathI mukta thAya che temaja bhavya janone niHspRha bhAvathI saMsAra rUpI kIcaDamAMthI bahAra nIkaLavAno bodha Ape che. ene nIkaLavA mATe pote saMsAramAM jAya nahIM, saMsAranA kRtyo Adare nahIM. (5) A varNananI sAthe anya mata-matAMtaravALAnA siddhAMtonI vistRta carcA paNa karI che. aMtamAM virakta AtmAnA vividha prakAranA dharmabodhanuM, saMyamanA niyamo ane upaniyamonuM, dayAbhAva temaja samabhAvanuM, dharmAcaraNamAM parAkramanuM svarUpa batAvavAmAM AvyuM che. (6) aMtamAM kahyuM che ke te bhikSu potAnI pAse Avela jJAnI, ajJAnI, jijJAsuone tattva svarUpa, virati(pApa tyAga), kaSAyonI upazAnti, Atma zAnti, bhAvonI nirmaLatA temaja pavitratA, saraLatA, namratA ane samasta nAnA moTA cara-acara prANIonI rakSA rUpI ahiMsAno upadeza Ape. (7) te upadeza paNa niHsvArtha bhAvathI rucipUrvaka Ape che. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H sUtrakRtAMga sUtra sArAMza (8) tevA bhikSunA aneka nAma che- 1. zramaNa 2. brAhmaNa 3. kSamAzIla 4. damitAtmA 5. gupta 6. mukta 7. maharSi 8. muni 9. sukRti(yati) 10. vidvAna 11. bhikSu 12. rUkSa(saMsArathI udAsIna) 13. mokSArthI 14. caraNa karaNa nA pAragAmI. te ja pUrvokta puruSomAM yogya ane sarvazreSTha paMcama puruSa che. bIjA adhyayanano sArAza A adhyayanamAM karma baMdhanA kAraNonI samasta kriyAone tera sthAnamAM saMkalita karavAmAM Avela che. * 99 (1) koI paNa prayojanathI karavAmAM Avela hiMsA AdinI pravRtti. (2) icchA mAtrathI ke manoraMjana mATe nirarthaka, koI paNa jAtanA kAraNa vagara ja prANiono vadha karavo, Aga lagADavI vagere. (3) vera athavA badalAthI koInI saMkalpa pUrvaka hiMsA karavI. (4) saMkalpa vagara akasmAte vacce ja koInuM marI javuM. (5) daSTi bhramanA kAraNe ekanA badale bIjAnI hiMsA karavI. (6) jUThuM bolavuM. (7) corI-luMTa karavI. (8) manamAM ja ArTa, raudra saMkalpa-vikalpa karavA. (9) jAti, dhana, prajJA vagerenuM abhimAna karavuM, bIjAno tiraskAra karavo athavA niMdA karavI, majAka karavI. (10) manamAM kaMIka bIjuM vicAravuM ane bolavuM kaMIka bIjuM ja. kahevuM kaMIka bIju ane karavuM kaMIka bIju ja. aMdara kaMIka anya bhAva ane bahAra no dekhAva kaMI judo karavo, A prakAre mAyA-kapaTa, dhUrtatA karavI. (11) dveSane vaza thaI atyaMta krUra daMDa devo. (12) lobha-lAlasA temaja viSaya bhogonI Asakti rAkhavI. (13) vItarAgInI gamanAgamana Adi yoga pravRtti. A tera kriyAonuM varNana karyA pachI zAstrakAre adharma, dharma ane mizra pakSa, A traNa vikalponuM vistRta varNana karyuM che. (1) prathama adharma vikalpamAM hiMsaka, krUra, bhogomAM Asakta, dharma dveSI vyaktinA AcAra vicAra vyavahAronuM kathana che. (ra) bIjA dharma vikalpamAM zuddha saMyamI ke dharmInuM kathana che. (3) tRtIya mizra vikalpamAM ajJAnI, bAla tapasvI, kaMdamULa bhakSaNa karanAra vagere mithyA sAdhanAvALAnuM kathana che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta tyArapachI sUtrakAre pharIthI adharma, dharma ane mizrapakSa A traNe ya vikalpono vistAra karyo che. (1) pahelA adharma vikalpamAM upara kahevAmAM Avela prathama ane tRtIya vikalpane samAviSTa karIne kathana karavAmAM Avela che. (2) bIjA dharma pakSamAM saMyama jIvananuM varNana che. (3) trIjA mizrapakSamAM zramaNopAsaka jIvananuM varNana che. aMtamAM, A bIjA ane trIjA sthAnane samyaka kahI, tene mokSa prApta karanAra kahevAmAM Avela che. punaH uparokta A baMne prakAranA traNeya sthAnone dharma ane adharma be vikalpomAM samAviSTa karavAmAM AvyA che. jemAM 33 pAkhaMDIne adharma pakSamAM kahela che. aMtamAM dharma ane adharma pakSanI agni parIkSAnuM dAMta daI ahiMsA pradhAna dharmanI yuktipUrvaka puSTi karavAmAM AvI che. jemAM evuM spaSTa karI devAmAM AvyuM che ke paramata ke svamatamAM jyAM kayAMya paNa hiMsA che, tra-sthAvara prANIonuM pIDana che, te adharma che. sAra e che ke - sarva jIva rakSA, e ja parIkSA, dharma tene jANIe; jyAM hoya hiMsA, nahIM saMzaya, adharma tene jANIe. trIjA adhyayanano sArAMza (1) vanaspati jIva pRthvInA AzrayathI utpanna thAya che, pRthvInA snehano AhAra kare che. bAdamAM yathA saMyoga pramANe cha e kAyAnA jIvonA zarIrane acita banAvI teno AhAra kare che. (2) te vRkSanI nizrAmAM utpanna thanAra jIva pRthvI snehane badale vRkSa snehano prathama AhAra kare che. pachI saMyoga pramANe che kAyano AhAra kare che. (3) te vRkSamAM kalama karavAthI anya vRkSa temaja latAo paNa upaje che, te paNa A vRkSanA snehano prathama AhAra kare che, bAdamAM saMyoga pramANe che kAyAno AhAra kare che. (4) jalayonika vanaspati jIva pRthvInI jagyAe jaLanA snehano prathama AhAra kare che bAdamAM saMyoga pramANe che kAyAno AhAra kare che. (5) A dareka vanaspationA mULa, kaMda Adi bIja paryanta dasa vibhAga hoya che. te vRkSanA snehano prathama AhAra kare che. prathama AhAra pachI te vanaspati saMyoga pramANe che e kAyA no AhAra kare che. (6) manuSya mAtA-pitAnA zuka zoNita mizraNanA snehano sarva prathama AhAra kare Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ------ - A upadeza zAstra: sUtrakRtAMga sUtra sArAMza - -- che. tyAra pachI mAtAnA AhArathI utpanna thayelarasanA ojano AhAra kare che. garbhamAMthI bahAra nIkaLI stanapAnathI mAtAnA dUdha ane saLI eTale snehano AhAra kare che. anukrame moTA thaIne te vividha prakArano AhAra temaja cha kAyano AhAra kare che. (7) A ja pramANe tiryaMca paMcendriyanA viSayamAM samajavuM paraMtu thoDI vizeSatA che. jema ke- 1. jaLacara jIva garbhanI bahAra AvI stanapAna nathI karatA paraMtu jaLanA snehano AhAra kare che; anukrame vRddhi pAmatAM cha kAyano AhAra kare che. aMDaja ane potaja rUpe traNe ya vedavALA janme che. 2. sthalacara jIvanuM manuSyanI samAna samajavuM. 3. pakSI stanapAna nathI karatA paraMtu prAraMbhamAM te mAtAnA zarIranA snehano AhAra kare che, anukrame vRddhi pAmatA cha kAyano AhAra kare che. 4. uraparisarpa ane bhujaparisarpa prAraMbhamAM vAyukAyanA snehano AhAra kare che, anukrame vRddhi pAmatA cha kAyano AhAra kare che. (8) vikalendriya jIva traNa sthAvara prANIonA saceta ke aceta zarIramAM utpana thAya che ane te zarIranA snehano prathama AhAra kare che arthAta je jIva jyAM janme che, tenA ja snehano prathama AhAra kare che, evuM sarvatra samajavuM ane pachI anukrame vRddhi pAmatA cha kAyano AhAra kare che. (9) saMmUrchAima manuSya azuci sthAnomAM ane kalevaramAM asaMjJI paMcendriya manuSya paNe utpanna thAya che. (10) aSkAyanA jIvo jyAM polANa, vAyu hoya tyAM utpanna thAya che tathA traNa sthAvara prANIonA sacitta acitta zarIramAM utpanna thAya che ane temanA snehano prathama AhAra kare che. tyAra bAda temAM anya aSkAyanA jIva ane trasa jIva utpanna thAya che. te aplAyanA snehano prathama AhAra kare vagere pUrvavat jANavuM. nidhiH ahIMnA varNanathI spaSTa che ke- (1) acita pANImAM aSkAyanA jIva utpanna thAya che (ra) vanaspati(nAriyala Adi)mAM aplAya jIva utpanna thAya che. trasa jIvonA zarIramAM pRthvI ke pANInA jIvo utpanna thAya che. tenAthI patharI ane jalodara vagere roga utpanna thAya che ane maNio paNa utpanna thAya che.] (11) agnikAyanA jIvo paNa traNa sthAvara jIvonA saceta-aceta zarIramAM utpanna thAya che ane temanA snehano prathama AhAra kare che, tyAra bAda A agnimAM anya agnikAya temaja trasakAya jIvo utpanna thAya che. te agninA snehano prathama AhAra kare che. (1ra) te pramANe ja vAyukAyanA ane pRthvIkAyanA AhArane paNa samajavo. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke 92 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : - - - - A rIte badhAM jIva vividha yoniomAM bhramaNa karI vibhinna AhAra kare che, e jANI bhikSu AhAramAM gupta banI arthAt alpatama jarUrI AhAra karI ratnatrayanI ArAdhanA kare. cothA adhyayanano sArAMza (1) jeNe aDhAra pApono tyAga karela nathI,mithyAtvathI bharela che, te mana-vacanakAyAthI pApa kriyA na karato hovA chatAM paNa apratyAkhyAna saMbaMdhita pApa karmano baMdha karato rahe che, bhale pachI te game te avasthAmAM kema na hoya?. (2) koI rAjA puruSa vagerenI hiMsAnA saMkalpa vALo hoya to te dareka avasthAmAM te rAjAno verI ja manAya che. jyAre te vicAra parivartanathI te potAnA saMkalpano tyAga karI de, tyAra pachI tene zatru mAnavAmAM Avato nathI. (3) sarva jIvo saMjJI ke asalI avasthAomAM janma-maraNa kare che. te jIvonI hiMsAjanya pravRttio ane saMkalponI paraMparA tenI sAthe ja pravAhita rahe che, jyAM sudhI ke te jIva avirata rahe che. jema ke koI mANasa asatyavAdI hoya ane karma saMyoge te mUka thaI jAya tenI vAcA baMdha thaI jAya tyAre te satyavAdI gaNAto nathI, asatyano tyAgI paNa kahevAto nathI, jyAM sudhI ke te jUThano tyAga kare nahIM. A ja rIte je jIvo avirata hoya che teone pApanI rAvI (apratyAkhyAna kriyA) cAlu ja rahe che. (4) je haLukarmI prANI hiMsAdi sarva pApono tyAga karI sarvathA virata thaI jAya che ane zuddha cAritranuM pAlana kare che te bhikSu, kriyAthI rahita; hiMsAthI rahita; kriodha, mAna, mAyA ane lobhathI rahita, upazAMta temaja pApakarma baMdhathI rahita thaI jAya che, te ekAMte paMDita kahevAya che. pAcamA adhyayanano sArA (1) bhikSue koI paNa viSayamAM Agraha bhareluM ekAMtika kathana karavuM joIe nahi, paraMtu Agraha rahita (naya yukta) sApekSa kathana karavuM joIe. nahi bolavA yogya ekAMtika kathana A pramANe che-1. loka nitya ja che. loka anitya ja che. 3. sarva jIvo mukta thaI ja jaze. 4. sarva jIvo sarvathA asamAna ja hoya che pa. nAnA-moTA koIpaNa jIvanI hiMsAthI kriyA samAna ja thAya che. 6. AdhAkarmI AhAranA dAtA ane bhoktA baMne karmothI bhAre thAya ja che athavA te baMne kamathI bhAre thatAM ja nathI. 7. sarva jIvo sadAkAla karmabaMdha karatA ja raheze; vagere AvA ekAMtika vacana munie bolavA nahi. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH sUtrakRtAMga sUtra sArAMza (2) nimnokta bhAvomAM astitvanI zraddhA rAkhavI joIe jemake- loka-aloka, jIva-ajIva, dharma-adharma, baMdha-mokSa, puNya-pApa, Azrava-saMvara, vedanA-nirjarA, kriyA-akriyA, krodha-mAna, mAyA-lobha, rAga-dveSa, caturgatika saMsAra, deva-devI, mukti-amukti, jIvanuM nija sthAna siddhi che, sAdhu ane asAdhu hoya che ityAdi. paraMtu uparokta bhAvo jagatamAM hotA nathI tevI buddhi(samajI rAkhavI joIe nahi. AmAM sAcI samaja ane zraddhA rAkhavI joIe. (3) A jIva to puNyavAna ja che. A to pApI ja che. sAdhu loko dhUrta-DhoMgI hoya che. ene ja dAna ApavAthI lAbha thaze, ene dAna ApavAthI kaMIja lAbha thaze nahi; A rIte ekAMta vacana prayoga ke AvI ekAMtika daSTi(buddhio paNa rAkhavI joIe nahi. A uparokta sarvabhAvomAM ke evA anya paNa viSayomAM potAnI bhASAno ane samaja(daSTi)no viveka rAkhatAM munie saMyamamAM puruSArtha karavo joIe. - chaThThA adayayanano sArAMza A adhyayanamAM paraspara AkSepa sAthenI carcA(zaMkA-samAdhAna) che. vyAkhyAkAronuM maMtavya che ke A adhyayanamAM gozAlaka, buddha, vedavAdI, sAMkhya matavAdI temaja hastItApasa sAthe thayela AdrakumAra muninI carcA che. (1) zaMkA :- bhagavAna mahAvIra svAmI pahelAM sAdhanA kAlamAM mauna rAkhatA hatA, tapasvI jIvana jIvatA hatA, paraMtu A vakhate moTA jana samudAyamAM rahe che, ane upadeza paNa Ape che; A tenuM vartana tenA asthira siddhAMtane ane caMcala svabhAvane pragaTa kare che? samAdhAna :- prabhu mahAvIra pahelAM ghAtI karmone kSaya karavA mATe ekAMtavAsa, mauna ane tapasvI jIvana jIvatA hatA. vartamAnamAM teo aghAtI karmonA kSaya mATe ane tIrthakara nAma karmanA kSaya mATe upasthita thayelA lokone dharma dezanA ApI mokSa mArgamAM joDe che. vartamAnamAM paNa teo rAga-dveSa ane mohathI rahita hovAthI ekalA ja che, ekatvamAM ja ramaNa kare che. teo jyAre je lAbhanuM kAraNa samaje tyAre te anusAra vartana-vyavahAra kare che, paraMtu koImAM paNa muccha-mamatA, AsaktinA bhAvo temane hotA nathI. tethI tenA upara doSAropaNa karavuM mithyA che, kAraNa ke teo yazakIrti ke AjIvikA mATe dharmopadeza ApatA nathI paraMtu mAtra jIvonA kalyANa mATe ja pravacana Ape che. kRtakRtya thayelA te prabhune svArtha sAdhanarUpa koI prayojana hotuM nathI. (2) zaMkA - saceta jaLa, bIja, AdhAkarmI(saceta aceta) AhAra ane strIonuM Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N: 94 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : sevana karatAM-karatAM paNa je vyakti ekAMtamAM raheto hoya ke vicarato hoya to zuM tene pApa lAge che? javAba:- uparokta pravRttio karanArane gRhastha ja kahI zakAya, sAdhu na kahI zakAya. dhana kamAvAnA prayojanathI gRhastha ghaNIvAra paradezamAM ekalo ghUme che, tethI A AcaraNa karanAra AtmasAdhaka nahi paraMtu jIvahiMsA temaja kAmabhogomAM Asakta banI saMsAramAM bhramaNa kare che. (3) zaMkA - AvuM kathana karavAthI zuM bIjAnI niMdA karyAnuM pApa nathI lAgatuM? javAba - koI cokkasa vyaktinI niMdA na karatAM te vyaktino khoTo draSTikoNa jANI, sAcA svarUpane spaSTa karavuM, te niMdA ke pApa kahevAto nathI. khADo, kAMTA, kIDA, sarpa Adine joIne ne ApaNe ApaNI jAtane bacAvI ane bIjAne batAvI, temanuM hita karIe to emAM niMdA zI thaI? A ja pramANe hiMsA temaja kuzIlane samarthana Ape tevo mArga ke tevA siddhAMta kalyANakAraka nathI tema samajAvavuM batAvavuM te paNa niMdAkAraka nathI ja. (4) zaMkA - ghaNA badhA loko je sthaLe AvatA-jatA hoya ane jyAM aneka vidvAna loko paNa AvatA hoya tevI jagyAe bhagavAna mahAvIra zuM niruttara thavAnA bhayathI rokANa karatA nathI? samAdhAna :- bhagavAna mahAvIra vinA kAraNa ke vinA vicAryuM koI kArya nathI karatA. teo rAjAnA bhayathI ke deva-dAnavanA bhayathI paNa kAMI karatA nathI paraMtu jyAM jevo lAbha jue(dharma bAbato tyAM tevuM AcaraNa kare che. (5) zaMkA - tyAre zuM bhagavAna eka vaNika jevA che je potAnA lAbha mATe ja jana-saMparka kare? samAdhAna :- vaNika to AraMbha-samAraMbha ane dhana temaja kuTuMba parivAramAM mamatva rAkhe che tathA maithuna saMbaMdhI karmabaMdhananA kAryo kare che, ane tenAthI AtmAnI avanati kare che, paraMtu bhagavAna evA nathI. hA, bhagavAna mokSanI sAdhanAnI apekSAe lAbhArthI-vaNika che. bhagavAnano lAbha to nirjarA eTale ke mokSarUpa ja che. sarvathA hiMsAthI rahita ane AtmadharmamAM sthita vItarAga sarvajJa mahApuruSane vaNika (vepArI) to Apa ja kahI zako! () zaMkA - khala-piMDa ne manuSya ane tuMbaDAne bALaka samajI koI pakAvIne khAya to te pApa thI lipta bane che, ane koI manuSya ne khala-piMDa ane bALakane tuMbaDuM mAnI pakAvI khAyato pApathI lipta nathI banato; tevuM amArU maMtavya che. samAdhAna - A prakAranuM sAMbhaLavuM ke teno prayoga karavo bane sAdhujIvana mATe ayogya che. sAdhu to sUkSma traNa-sthAvara jIvanI AzaMkA-astitvathI haMmezA Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH sUtrakRtAMga sUtra sArAMza vivekapUrvaka ane jAgRti pUrvaka pravRtti kare che. AvI khala buddhi ane tuMbaDAnI buddhi to koI mUrkha paNa karI zakato nathI. AvI ulaTI buddhivALo to anArya kahevAya che. je vacana prayogathI pApanA upArjanane preraNA maLe tevuM vacana bolavuM paNa yogya nathI. sAco sAdhu samyakaciMtana pUrvaka, doSa rahita bhikSA grahaNa kare che, te AvA mAyAmaya vacana prayoga na karI zake. A rIte anya tava carcA paNa che. jeno sAra A pramANe che - (1) mAMsa bhakSaNamAM doSa na hovAnuM kathana paNa mithyA che. (ra) pApa pravRttithI AjIvikA karanArane bhojana karAvavAthI puNya baMdhAya che ane devaloka maLe che, te kalpanA mAtra che. (3) halakA prakAranuM AcaraNa karanAra ane uttama AcaraNa karanAra baMne kayAreya samAna thaI zakatA nathI. (4) hiMsA-ahiMsA nuM pramANa jIvonI saMkhyA para AdhArita nathI, paraMtu teno AdhAra te jIvanI cetanA, Idriyo, mana, zarIra vagerenA vikAsa temaja mAranAranA tIvra-maMda bhAva para AdhArita che. sAdhuoe aneka pAkhaMDIonA kutarkathI dUra rahI samyaka-zraddhA yukta AcaraNa karavAmAM sAvadhAna rahevuM joIe. sAtamA adhyayanano sArAM). A adhyayanamAM pArzvanAtha bhagavAnanI paraMparAnA sAdhu udakapeDhAla putra ane gautamasvAmInI carcA che. 1. udaka sAdhu no tarka che ke - zrAvaka dvArA trasa jIvanI hiMsAnA paccakhANa karavA e khoTA paccakhANa che, kAraNa ke pratyAkhyAna samaye je jIvatrasa che, te kayAreka sthAvara thaI jAya che, ane sthAvara jIva kayAreka trasa thaI jAya che. gautama svAmIe samAdhAna ApatA kahyuM che ke pratyAkhyAnano Azaya trasa nAmakarmanA udayavALA jIvonI apekSA che, tethI tenA sAcA paccakakhANa che. koI e sAdhunI hiMsA na karavI" tema paccakakhANa lIdhela hoya ane tyAra bAda koI sAdhu udayakarmanA kAraNe gRhastha banI jAya to te gRhasthanI hiMsA karavAthI te pratyAkhyAna lenAranI pratijJA bhaMga nathI thatI, te rIte ja zrAvakanA trasa jIvanI hiMsAnA pratyAkhyAna bhaMga nathI thatA. bIjo tarka che ke- trasanA paccakhANa karAvavAthI sthAvaranI hiMsAne samarthana apAya che. samAdhAna- cha putrone phAMsInI sajA maLela hoya ane temAMthI ekane ja Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanItala choDAvI zakAya tema rAjAno Adeza hoya, tyAre ekane choDAvanAra bAkInA pAMca putronI phAMsI mAnya rAkhe che tema na kahI zakAya! A ja rIte asamarthatAnA kAraNe zrAvakathI jeTalo banI zake teTalo tene tyAga karAvAya che. sAdhu kayAreya paNa gRhasthanI koI paNa chUTa ke AgArane samarthana ApatA nathI. A rIte aneka tarka-pratitarkadaSTAMta Adi thI samAdhAna karavAmAM Avela che, aMtamAM udaka zramaNa potAnI jAtane samarpita karI pAMca mahAvrata rUpa dharmano svIkAra karI le che. nadhiH vadhu mAhitI mATe guruprANa Agama batrIsInA A sUtranuM adhyayana karavuM joIe. huM I bIjo zrutaskaMdha saMpUrNa tArA ---- ---- - - II sUtrakRtAMga sUtra sArAMza saMpUrNa II -- sArAMza sAhityanA mahattvapUrNa viSayo : I bhAga viSaya . (1) | cAra buddhi para kathAo, rAjA pradezanA kathAnakathI zikSAo. | (2) | ekalavihArathI mukti, zuddhAcAra-zithilAcAra, niyaMThA svarUpa, pAsasthAdi svarUpa. 12 vrata dhAraNanI vistRta ane saMkSipta vidhi, cauda niyama vistAra ane dhAraNa vidhi, vaMdana vyavahAranA rahasyo, upadezI bhajana ane chuTaka bola. (3) / nitya-gocarI saMvAda, daMta maMjana, rAtribhojana, cAlavAnI vidhi, pratilekhana , vidhi, paraThavavAnI vidhi, tapa svarUpa, dhyAna svarUpa, tetrIsa bola vistAra saMghamAM pada vyavasthA, adhyayana vyavasthA, prAyazcitta anubhavo. gAMgeya aNagAranA bhAgano vistAra, gauzAlakanuM vistRta kathAnaka. guNasthAna svarUpa karmagraMtha bhAga- 2 ane 3no sAra. khagoLa, bhUgoLa saMbaMdhamAM vaijJAnika ane jenAgo. vaijJAnikone celenja. I Agama, graMtha, maMdira, mUrti, muhapattI, digaMbara, terApaMtha, AcAra paraMparAo, ! saMvatsarI vicAraNA Adi viSayo saMvAda zailImAM kalpasUtra ane mahAnizItha 1 sUtra saMbaMdhI anubhavo. sAmAyika ane pratikramaNanA viziSTa praznottara. 1 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra: pariziSTa-1 : ekalavihAra pariziSTa vibhAga pariziSTa-1 | ekala vihAraH pramANa carcA egattameyaM abhipatthaejjA / evaM pamokkho, na mursati pAsa // artha - samUhamAM AdhAkarma Adi doSonI zuddhi na thaI zake to munie ekalA rahevAnuM paNa svIkArI levuM joIe. evuM karavAthI paNa mokSa maLI zake che, te mithyA na samajavuM! sUtrakRtAMga sUtra, a--10, gA-1ra. sAdhu ne ekalA vicaravAno ekAMte niSedha koI paNa zAstramAM nathI. ekalA vicaravAnI preraNAvALA aneka varNana AgamamAM che. Agama, bhASya, TIkA vagere aneka pramANonuM saMkalana karIne ahIM traNa vibhAgomAM ekalavihAranA 10+15 +7 = 32. Agama pramANo kramazaH ApyA che. tene dhyAnathI vAMcavA. ekala vihAra: jaina AgamomAM temaja graMthomAM aneka sthaLoe judA-judA rUpathI ekalA vihAra saMbaMdhI varNana upalabdha che. A Agama varNita ekala vihAra mukhyatve be vibhAgamAM vibhAjita karI zakAyache-1. ekalavihAra paDimAra. ekalavihAra caryA athavA 1. aparisthitika ekala vihAra(vizeSa taparUpe svIkArela) ane 2. saparisthitika ekala vihAra (zArIrika ke mAnasika athavA sAmAcArika paristhitine vaza thaIne svIkArela) | prathama vibhAganA pramANo AtyaMtara ke bAhya koI paNa paristhitimAM na sapaDAyA hovA chatAM vizeSa karma nirjarA mATe Agama varNita viziSTa tapa sAdhanA-samAcArI pAlana karavA mATe guruke gacchAdhipatinI AjJA laI sanmAnapUrvaka gacchathI alaga thaI vicaraNa Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta AS kare che, te ekalavihArI paDimAdhArI kahevAya che athavA te aparisthitika (koIpaNa paristhiti vinA tapa mATe) ekala vihAra karanAra kahevAya. aparisthiti ekala vihAra saMbaMdhI Agama sthaLa :-- (1) dazA da 7 mAM- agiyAra bhikSu paDimAnuM varNana che. (ra) vyava u50 tathA bRhatkalpa u6 mAM- jinakalpa nuM varNana che. (3) ThANAMga ThA. 3 mAM- ekala vihAranA manorathanuM varNana che. (4) ThANAMga ThA8 mAM- ekala vihAranI guNa saMpannatAnuM varNana che. (5) sUyagaDAMga sUtra zrata 10 a-2, u-2 mAM- ekalA vicaravAnA sthAna, zayyA, AsananuM tathA tyAM samAdhimAM rahevAnuM kathana che. (6) uttarAdhyana sUtra a-ra9 mAM- saMbhoga paccakakhANathI bIjI sukha samAdhinI prAptinuM varNana che tathA tyAMja sahAya paccakakhANa karavAthI saMvara, saMyama ane samAdhinI vRddhi temaja kleza AdinI alpatAnuM varNana che. (7) AcArAMga sUtra zra-1, a-8, u-4,5,6,7, mAM-vastra saMbaMdhI viziSTa abhigrahadhArI sAdhunuM varNana che tathA sevA karavI, na karavI ke karAvavI, na karAvavI e saMbaMdhe caubhaMgIyukta varNana che. (8) dazAbda4 mAM - ziSyane ekalavihArI samAcArI (viveka-vartana-AcaraNa) zikSA zIkhavavAthI AcAryane ziSyanA RNathI RNamukta thavAnuM varNana che. (9) uvavAI sUtra temaja bhagavatI sUtra za--25, u-7 mAM - tapanA varNanamAM (tapanA je prakAro kahyA che temAM vyatsarga nAmanA Abhyantara tapa mAM gaNa (sAthe vicaranAra sAdhu samUhano) tyAga karavo e paNa tapano prakAra kahyo che. (10) aneka AgamomAM varNita viziSTa abhigraha temaja moyapaDimAo vagere ekalA rahIne karavAmAM Ave che. A sarveya aparisthitika eTale vizeSa tapa mATe svIkArela ekala vihAra saMbaMdhI Agama sthaLa che. (dvitIya vibhAganA pramANo gaccha saMbaMdhI, zarIra saMbaMdhI athavA Atma samAdhi saMbaMdhI koI paristhitithI gacchano tyAga karavo paDe temaja evI paristhitine anukULa koI sAthI na maLe to potAnI paristhitinI jANakArI ApI khulAso karI, gaccha tyAga karI je ekalA vicaraNa kare che tene saparisthitika ekala vihArI (paristhitine vaza thaI ekalA vihAra caryAvALA) sAdhu kahevAya che. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAstra: pariziSTa-1: ekalavihAra vala saparisthitika ekala vihArI saMbaMdhI Agama varNana:1. ThANAMga sUtra ThA3 mAM - Atma surakSAnA traNa varNanamAM aMtima avasthAmAM potAnI jAta ne (gaccha thI) alaga karI levAnuM darzAvela che. 2. uttarAdhyayana sUtra adhyayana ra7 mAM - ziSyo taraphathI asamAdhi prApta thavAthI gargAcAryanuM ekalA gamana temaja bAdamAM mokSagamananuM varNana che. 3. uttarAdhyayana adhya. 3ra mAM samAdhi(AtmazAMti-AtmasamAdhi)nI icchA rAkhanAra sAdhune yogya sAthI na maLe, jina zAsanamAM aneka zramaNo hovA chatAM paNa puNyAzonI nirbaLatAnA kAraNe koI ziSya na maLe (jema ke gargAcAryane eka paNa anukULa ziSya hoto maLela) to ekalA vicaraNa karavAnI AjJA temaja (zikhAmaNa) zikSA ApavAmAM Avela che. 4. dazavaikAlika sUtranI bIjI cUlikAmAM:- te adhyayananuM nAma ja viviktacaryA rAkhavAmAM Avela che, temAMnI dazamI gAthAmAM yogya sAthI na maLe to ekalA vicaraNa karavAnI AjJA ApavAmAM Avela che tathA adhyayananI samApti sudhI ekalA sAdhune aneka prakAranI sAvadhAnI rAkhavAnI zikSA ApavAmAM Avela che. cUrNikAra zrI agatyasiMha sUrIe paNa kahyuM che ke "e gAthAomAM ekalA vihAramAM kevI rIte rahevuM-e viSayamAM sUtrakAra kahe che !" te cUrNikAra zrI agatsyasiMha sUrI Aja thI 1300 varSathI paNa vadhAre prAcIna samayamAM thayA che. - A prakAranI paristhitine vaza thaIne svIkArela ekala vihAracaryAne nava pUrvI mATe kahevuM e ajJAnadazA che, pUrvajJAnanA dhArI to koI paNa paristhitine vaza thayA vinA kevaLa tapa sAdhanA mATe ekala vihAra kare che. 5. AcArAMga sUtra zruta0-1, adhya-da u-mAM :- zuddha eSaNA temaja sarveSaNAnI abhirucithI ekalA vihAra karatAM-karatAM ArAdhanA karanAranuM varNana karavAmAM Avela che. ka. sUyagaDAMga sUtra zruta0-1. adhya-10 gAthA 11-12 mAM - AdhAkarma doSayukta AhAranI IcchA rAkhavI ke AdhAkarmI doSa sevatA hoya tenI sAthe rahevuM te baMneno niSedha karatAM zoka-paritApa rahita banI karmano kSaya karavAnI preraNA sAthe ekatvane(ekala vihArI paNAne) svIkAra karavAnI preraNA karavAmAM Avela che tathA evuM paNa AzvAsana ApavAmAM Avela che ke "ekala vihAra" thI paNa mokSa maLI zake che, evo vizvAsa rAkho. jUThuM na samajo. AvA samaye jo bhikSu krodhAdi kaSAya na kare ane saMyamamAM satyaniSTha rahe, tenuM avazya kalyANa thAya che. 7. vyavahAra sUtra uddezaka damAM :- ekalavihArI bhikSue kevA upAzrayamAM ekalA kevI rIte rahevuM te varNana che tathA te bahuzruta hovo joIe tema nirdeza che. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : 8. vyavahAra sUtra, uddezaka-8 mAM :- paristhitine vaza thaIne ekala vihArI sAdhunI vRddhAvasthAnuM varNana che, temAM chatra, lAThI, carma, carma chedanaka vagere upakaraNonuM kathana che. ahIMyAM evuM vidhAna karavAmAM Avela che ke e bhikSu uparokta darzAvela upakaraNone bhikSA Adi kAryamAM sAthe na rAkhI zake to koI gRhasthane tenI surakSAnI javAbadArI soMpIne jaI zake che ane kArya samApti bAda AvIne tene sUcita karIne grahaNa karI zake che. jo ke jinakalpI ke paDimAdhArI sAdhunI AvI sthiti hotI nathI, teo to ekAMta utsarga vidhi thI (apavAda ke doSa sevana vinA) ane ochAmAM ochA upakaraNothI nirvAha kare che ane koInI paNa madadanI icchA rAkhyA vagara saMyama tapanI ArAdhanA kare che. AcArAMga sUtra zruta-1, adhya-5, uddezaka-1 mAM - potAnI prakRti, potAnA svabhAvanI kharAbInA kAraNe aneka doSita AcaraNa sahita saMyama jIvana jIvanAra ekala vihArInuM varNana che. 10.bRhatkalpa, uddezaka-4 mAM - yathAyogya, AgamamAM varNita hoya te pramANe prAyazcitta svIkAra na karanArane gacchathI alaga karI devAnuM vidhAna che. te pramANe anya aparAdhanA karanArane ke anuzAsanano svIkAra na karanArane paNa gacchamAMthI kADhI nAkhavAmAM Ave che. teo asahAya banI ekala vihAra caryA dhAraNa kare che. 11. ThANAMga sUtra, ThA-5 mAM :- gaNa tyAga karavAnA aneka kAraNa ApavAmAM Avela che, jemAM gacchanI avyavasthA saMbaMdhI temaja saMyama jIvananI vidhionA yathAvat anusaraNa" saMbaMdhI che, A kAraNosara gaNa tyAga karavAnI AjJA ApavAmAM AvelI che tathA bRhatkalpa- uddezaka 4 mAM- saMyama guNonI vRdhdhi thAya tevA gacchamAM bhaLI javAnI AjJA che, paraMtu saMyama guNonI potAnA gacchanI sarakhAmaNIthI hAni thatI hoya to tevA gacchamAM javAno spaSTa niSedha che ane tevA gacchamAM jo gayA hoya to te mATe nizIthasUtra, uddezaka-16 mAM comAsI prAyazcittanuM kahyuM che. AvI paristhitimAM paNa te gaNa tyAgI bhikSuno ekala vihAra saMbhavita che. 12. vyavahAra sUtra, uddezaka-1 mAM - AcArya, upAdhyAya, gaNAvachedaka, temaja sAmAnya sAdhu ke jemaNe potAnI samajaNathI ekalavihAra caryA svIkArela hoya, teo te ekala vihAra caryA tyAgI pharIthI gacchamAM joDAvA icche, kuzala sAdhu vigere paNa potAnI AvI(ekalavihAra caya) avasthAno tyAga karI pharI gacchamAM AvavA icche to te darekane gacchamAM samAvI levAnuM vidhAna che. jo ke AvA sAdhune lIdhA pahelA gaccha vyavasthAnA hetuthI prazasta ke aprazasta badhAMja ekala vihAra caryAvALA mATe prAyazcitta rUpe yathAyogya tapa ke dIkSA cheda karIne levAnuM varNana che, ekAMta dIkSA chedanuM kathana nathI. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : pariziSTa-1 : ekalavihAra zithilAcArI sAdhu mATe eka zarata e paNa che ke, jo te sAdhune haju thoDI saMyama avasthA bAkI rahI hoya to tene tapa athavA chaMda prAyazcitta ApIne gacchamAM samAvavA. A vAtano matalaba e che ke zithilAcArI sAdhune yogya lAge to pharI dIkSA ApIne levAmAM Ave che. paraMtu sarva ekala vihArI mATe A zarata nathI. ahIMyA ekala vihAra caryAvALA mATe 'DimA' zabda vAparavAmAM Avela che, paraMtu tene mAtra zailI vizeSa ja samajavI joIe, paraMtu (taparUpe svIkArela ekala vihAra) paDimAvALA na samajavA. kAraNake teo to AjJApUrvaka, abhyAsapUrvaka temaja parIkSApUrvaka paDimA svIkAra kare che, vaccethI choDIne AvavAnI icchAno to tyAM prazna ja upasthita thato nathI, paDimAo pUrNa karIne gacchamAM pAchA AvavA para temane Adara pUrvaka gacchanI aMdara samAvI levAmAM Ave che. tenA mATe cheda ke tapa prAyazcitanI paNa jarUriyAta rahetI nathI. A rIte A vidhAna paNa saparisthitika ekala vihAracaryA saMbaMdhI che tathA gacchamAM avyavasthA na sarjAya tenA mATe gItArtha, agItArtha, prazasta kAraNavALA aprazasta kAraNavALA, Adi vikalpothI tapa ke cheda yukta prAyazcittanA judA-judA prakAra thAya che. 13. vyavahAra sUtra, uddezaka-1 mAM H- parihAra tapa prAyazcitta vahana karavAvALA bhikSunuM sevAmAM ekalA javAnuM varNana che. A paNa sAdhunuM paristhitivaza thaIne svIkArela ekala vihArIpaNuM che. joke A ekalavihArIpaNuM gaccha nirgata nathI, paraMtu gacchanI aMtargata sevAnA hetuthI udbhavela che. A varNana mujaba anya sAdhune sevAmAM ke gaccha AjJAthI kyAMka ekalA javAnuM ke rahevAnuM paNa mAnavAmAM Ave che. AvA ekala vihAramAM bhikSu seMkaDo mAIla paNa jaI zake che ane aneka divaso ke mahinA sudhI paNa ekalo rahI zake che. 101 14. vyavahAra sUtra, uddezaka-1 mAM H- saparisthitika ekala vihAra karanAranuM grAma, nagara vagerenI bahAra arihaMta bhagavaMta temaja sidhdha bhagavaMtanI sAkSIe AlocanA karavAnuM varNana karavAmAM Avela che. gacchagata sAdhu mATe A sthiti hotI nathI. tyAM to guru, AcArya, upAdhyAya, sthavira vagere aneka bahuzruta AlocanA sAMbhaLavA mATe yogya hoya che. A sarveya ekalavihArInA Agama varNanono sArAMza e ja che ke paristhitithI ekala vihAracaryA svIkArI prazasta saMyama jIvanamAM ja vicaraNa karanAra pharI gacchamAM AvavA na icche to te sAdhune ekalavihArIpaNAnuM koI prAyazcitta nathI AvatuM temaja te saMyamanI ArAdhanA karI zake che. jo te gacchamAM AvavA icche to ekalavihAranuM prAyazcitta laIne gacchamAM punaH dAkhala thaI, ArAdhanA karI zake che. paristhitine vaza thaI svIkArela ekalavihArIpaNA mATe pUrva jJAna ke traNa saMhanana vagerenI prarUpaNA karavI ucita na kahevAya, paraMtu saMyama ruci, traNa varSanI Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta -- dIkSA paryAya, 40 varSanI vaya hovI te to sUtra pramANa mujaba paNa jarUrI che. bina jarUrI ke geravyAjabI kAraNosara vihAra karanAra ekalavihArI zramaNa zithilAcArIno darajjo prApta kare che ane saMyamano virAdhaka bane che. 15. ThANAMga sUtra, ThANA-7mAM H- gaNApakramaNanA sAta kAraNa devAmAM Avela che, jemAM sAtamA kAraNamAM ekala vihAra pratijJA dhAraNa karavAno saMkalpa che. ahIMyA gaNApakramaNanuM kathana hovAthI A ekalavihAra saparisthitika che. aparisthitika (vizeSa tapa tyAga mATe svIkArela ekavihArI paNuM) ekalavihAra rUpa DimA dhAraNa karavAne gaNApakramaNa kahevAmAM AvatuM nathI. te to AcAryanI nizrA temaja saMpadAmAM ja gaNavAmAM Ave che. tRtIya vibhAganA pramANo ekala vihArI saMbaMdhI anya vidhAna - 1.AcArAMga sUtra, zruta-1, adhyayana-5, uddezaka-4 mAM H- avyakta temaja azAMta svabhAvavALAne ekalavihArano niSegha karavAmAM Avela che. temaja tenuM ahitakArI pariNAma batAvela che. jJAnathIbahuzruta na hoya te 'avyakta' che. vayamAM--soLa varSathI pUrva 'avyakta' che. saMyama paryAyathI--traNa varSathI pUrva 'avyakta' che. 2. sUyagaDAMga sUtra, zruta-1, adhyayana-14 mAM H- varNana che, ke pAMkha AvyA pahelA paMkhI mALAmAM rahe to ja tenI salAmatI che, tevI ja rIte sAdhune 'avyakta avasthA sudhI gurukuLamAM ja rahevuM zreyakara che, nahIM ke svataMtra vicaraNa ke ekala vihAracaryA ! 3. vyavahAra sUtra, uddezaka-3 mAM H- navadIkSita(3 varSa), bALaka(16 varSa) temaja taruNa(40 varSa) vaya sudhInA bhikSuone AcArya-upAdhyAyanA netRtvavinA rahevAno ekAMte niSedha karela che. ahIMyA evuM paNa kahevAmAM Avela che ke AvI traNa avasthAnA sAdhu haMmezA(AcArya-upadhyAya) benA netRtvamAM ja rahe che. sArAMza e ja ke A traNa avasthAvALAne gacchathI mukta ekalavihAra carcA dhAraNa karavAno spaSTa niSedha che. koI paNa paristhiti hoya, A traNa, avasthA sudhI to dhairya rAkhI gacchavAsI(gaccha sAthe) banI rahevuM jarUrI che. evuM paNa A sUtrathI spaSTa che ke AcArya-upAdhyAya vinA koI sAdhue ke sAdhugaNane rahevuM e AgamanI rIte ucita na kahevAya. kAraNake A sUtramAM praznanA Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH pariziSTa-1: ekalavihAra 103 javAbamAM kahevAmAM Avela che ke zramaNa-nigraMtha haMmezA AcArya ane upAdhyAyanA netRtva nIce ja rahe che, matalaba ke A baMne padavIdhArakanI nizrA vinA koI sAdhu ke sAdhugaNanuMrahevuM sarvathA anucita che, temaja AgamaviruddhanuM pagaluM che. paristhitine vaza thaIne kayAreka rahevuM paDe to te alpakAlIna-TUMka samaya mATe samajavuM. alpakAlIna lIdhela apavAda(chUTa)ne haMmezA mATe rAjamArga banAvI levo ucita na gaNAya ane tenI puSTi karavI te to anucita ja che. | vizALa gaccha(sAdhu samUha) mATe vyavahAra bhASya uddezaka-1 mAM pAMca padavIdhArI hovAnuM jarUrI batAvyuM che.- yathA- (1) AcArya (2) upAdhyAya (3) pravartaka (4) gaNAvachedaka (5) sthavira agara AmAMthI koI padavIdhArI e gacchamAM na hoya to te gaNano tyAga karI devo, tevo ullekha karavAmAM Avela che, tathA AvA padavIdhArI vinAnA gaNamAM rahevAthI utpanna thatI asamAdhinI avasthAonuM tyAM bhASyamAM daSTAMta pUrvaka vivecana karavAmAM Avela che. ucita to e ja che ke dareka gaccha AcArya, upAdhyAya yukta hoya, tyAre ja te parameSThI maMtra mujaba bane che. A pado mATe zAstra AjJA spaSTa che, evI sthitimAM A padone hAniprada mAnI padAdhikArI vinA gaccha calAvavo ucita ke zAstrokta nathI, paraMtu e to tIrthaMkara ke gaNadhara bhagavaMtanI AzAtanA jevuM thAya che. 4. vyavahAra, uddezaka-4 tathA 5 mAM - AcArya-upAdhyAya ke pravartinIne ekalA vihAra karavAno spaSTa niSedha che. bahatpalpa uddezaka pa mAM sAdhvIe gocarI vagere kArya saMbaMdhe ekalA javAno spaSTa niSedha che. A varNanomAM sAdhu-sAdhvI baMnenA kalpa, akalponuM varNana hovA chatAM paNa ahIM sAmAnya sAdhu mATe ekalavihAra, gocarI Adino niSedha karela nathI. 5. bRhatkalpa bhASya gAthA mAM:- gItArthanuM svarUpa batAvatA AgaLa kahyuM che, ke gItArthanuM ekAkI vihArI paNuM hoI zake che. te sivAya anya gItArtha, agItArtha badhA zramaNo gItArtha AcArya temaja upAdhyAyanA netRtvamAM ja rahe che. da vyavahAra sUtra bhASya uddezaka 1 mAM - ekAkI vihAracaryAnA kAraNo batAvela che. jema ke - (1) rogAtaka (mahAmArI) (2) durbhikSa (3) rAjadveSa (4) anyabhaya (5) zArIrika ke mAnasika glAni (6) jJAna-darzana ke cAritranI vRddhinA hetuthI (7) sAthI kALadharma pAmavAnA kAraNe (8) AjJAthI sevAmAM ekalA javAnuM bane. 7. oghaniryuktimAM ekala vihAra caryAnA be prakAra kahyA che- (1) sakAraNa () akAraNa. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta - (1) sakAraNa :- gItArtha sAdhunuM jJAna, darzana, cAritranI vRddhinA uddezathI ke Agamokta anya paristhitinA kAraNe karavAmAM Avela ekalavihArane "sakAraNa" kahevAmAM Ave che. (ra) akAraNa :- anuzAsanathI gabharAI, manane anukULa Ave tevA sthAna, kSetra, AhAra, vastra vagere prApta karavAnA hetuthI athavA aneka sthaLo jovAnA hetuthI; karavAmAM Avela ekalavihAra(bhale te gItArtha hoya) akAraNa che. te sivAya agItArthono ekalavihAra to haMmezAM akAraNa ja hoya che. matalaba ke agItArthone ekalavihAra karavAno sarvathA niSedha che. gItArthane sakAraNa eTale prazasta kAraNothI vihAra karavAnuM anumata che. aprazasta kAraNothI ekalavihAra karavAnuM gItArthane paNa niSedha che. upasaMhAra ane niSkarSa gItArtha ane bahuzruta zabda ekALe ja vaparAya che. jyAM AgamakAra badbhuta zabdano prayoga kare che tyAM vyAkhyAkAra gItArtha zabdano prayoga kare che. baMnenI (gItArtha temaja bahuzrutanI) vyAkhyA samAna che, jema ke - 1. AcArAMga, nizItha sUtrane artha sAthe dhAraNa karanAra ke kaMThastha karanAra jaghanya gItArtha temaja bahuzruta che. 2. AcArAMga, sUyagaDAMga temaja cheda sUtranA mULa tema ja artha ne dhAraNa karanAra madhyama gItArtha temaja bahuzruta che. 3. navapUrvathI uparanuM jJAna dharAvatA jJAnIne utkRSTa gItArtha-bahuzruta kahevAmAM Ave che. bRihatkalpa bhASyapIThikA gAthA 63 ane nizItha cUrNi pIThikA gAthA-404.] je sAdhu jaghanya gItArtha ke bahuzruta na hoya tene AcArya, upAdhyAya pada temaja ekalavihAracaryAno niSedha che. temanuM saMdhADAnA pramukha banI svataMtra vicaravuM ke gocarIe javuM te paNa niSedha che. AgamomAM ekalavihAranA uparokta pramANo hovA chatAM ekAMta rUpe ekalavihArIpaNAne AgamavirUdhdha kahevuM ke tevuM prarUpaNa karavuM cAyayukta na kahevAya. samaju pAThaka AgamomAM zradhdhA rAkhI, Apela A pramANomAMthI sAco nirNaya laI ekAMta prarUpaNA ke dUSita vicArothI bacavuM joIe, sAthe sAthe gaccha vyavasthA karavAmAM padavInI jarUrIyAto samaje. svataMtra rIte saMghADA pramukha banI vicaranAranI yogyatAnuM dhyAna rAkhavuM joIe tathA ekalavihAra karatAM paNa padarahita gaccha vyavasthAne atiahitakara mAnI tene AgamathI viparIta samajavI joIe. ekalavihAranA uparokta pramANothI evuM spaSTa thAya che ke- 1. bhikSuno ekalavihAra eka viziSTa sAdhanA che temaja koIne zArIrika ke mAnasika Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka .. ' A upadeza zAstra: pariziSTa-1 : ekalavihAra paristhitimAMthI nIkaLavA mATe A eka avalaMbana bhUta avasthA che. jenI AgamomAM ghaNI badhI jagyAe spaSTarUpathI AjJA temaja preraNA paNa che. AvuM ApelA pramANothI samajI zakAya che. 2. AcArya, padavIdhArI sAdhu temaja sAdhvI mATe ekala vihArano pUrNa niSedha che. sAmAnya sAdhu mATe koI paNa AgamamAM pUrNa niSedha nathI, A spaSTa ane satya vAta che, tenI upekSA karavI, e AgamathI viruddha prarUpaNA che. 3. AgamamAM avyakta bhikSu mATe tathA anupazAMta anAtmArthI bhikSu mATe ekala vihArano niSedha che. kAcA sAdhakone aparipakava paMkhInI upamA ApI, gurukuLavAsa Avazyaka gaNAvyo che. AnAthI spaSTa thAya che ke vyakti, upazAnta, zAMta, AtmArthI temaja bahuzruta gItArthane ekalavihArano niSedha nathI. aneka daSTikoNothI bharapUra AvA Agama varNana upalabdha hovA chatAM je potAne vidvAna mAnIne ekAMta prarUpaNA kare che, te sAcAM Agama pakSakAra nathI, paraMtu teo gADariyA pravAhanI vRttivALA banI Agamone baMne AMkhe jovAnA prayatna nahi karanArA che. teo eka AMkhathI jovAnI vRttivALA eka cakSu vyakti che tema samajavuM. AvA mahAnubhAvoe AvA Agamayukta A saMkalanano abhyAsa karI, manana karIne eka cakSumAMthI dvicakSu banavuM joIe arthAt Agama varNita ubhayapakSanA daSTikoNone samajI anekAMta sidhdhAMtano svIkAra karavo joIe. tyAre ja te potAne vidvAna mAnanArAo zudhdha jJAna, darzana, cAritranA ArAdhaka banI zake che. Agama virudhdha ekAMta prarUpaNA karavI mahApApa che! anekAnta satya svIkAravuM parama dharma che! akalpanIya ekala vihAra karavo jinAjJAnI corI che ! (1) viziSTa ekala vihAra: bhikSunI bAra paDimA, moyapaDimA, caMdra paDimA vagere viziSTa niyama abhigraha temaja saMpUrNa rAtrinA kAyotsarga vagerethI yukta paDimAo ItyAdi sAdhanAo viziSTa sahananavALA ja dhAraNa karI zake che ane te sarveya gurunizrAmAM AcAryanI saMpadAmAM kahevAya che. (ra) niSiddha ekala vihAra:1. AcArAMga sUtra, zruta0-1, adhyayana-5, uddezaka-4 mAM - avyaktano ekala vihAra niSiddha che. ra. AcADyU-1, a-5, u-1 mAM :- krodhI, mAnI, dhUrta vigereno ekalA vihAra dUSita kahevAmAM Avela che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta 3. sUyagaDAMga sUtra, zru-1, adhya~ 14 mAM :- alpa dIkSA paryAyavALA ne svataMtra vihAra niSedha che. 4. vyavahAra sUtra, uddezaka-3, sU. 11-12 mAM H-- nirdiSTa navadIkSitano (3 varSa sudhInI dIkSA paryAya) temaja cAlIsa varSa sudhInI uMmaravALA bhikSue AcAryaupAdhyAyanI nizrA vinA vicaraNa karavuM niSiddha batAvela che. A vihAra AgamamAM niSiddha che. A vihAracaryAne dhAraNa karanAra yogyaayogya koI paNa bhikSu hoI zake che ane te badhAnuM AcaraNa Agama viruddha che. (3) kalpanIya ekalavihAraH dazavaikAlika sUtra cUlikA-ra, gAthA-10 tathA uttarAdhyayana sUtra, adhya.-3ra, gAthA-5 mAM darzAvela saparisthitika ekala vihAra carcA kalpanIya che. (yogya che). AcArAMga sUtra, zruta--1, a--6, ura mAM nirdiSTa zuddha gaveSaNA ane zuddha saMyama rucithI dhAraNa karelI ekalavihAra carcA kalpanIya che tathA sUyagaDAMga sUtra zru-1, adhya-10, gAthA--12 mAM darzAvela mokSa prAptinA AzvAsana sAthenI ekala vihAra caryA kalpanIya-yogya che. oghaniryukti, bRhatkalpa bhASyanI pIThikA tathA vyavahAra bhASyamAM sakAraNa karavAmAM Avela gItArthenI ekala vihAra carcAnuM vidhAna che. traNa varSanI dIkSA paryAyavALA, cAlIsa varSanI uMmaravALA tathA AcArAMganizItha sUtrane artha-paramArtha sahita kaMThastha dhAraNa karanAra ekala vihAra svIkAra karI zake che kAraNake te Agama saMmata che. A yogyatA pUrve sakAraNa paNa karavAmAM Avela ekala vihAra Agama virudhdha che. sAra-sUcana vartamAnamAM ayogya ekala vihAracaryAvALAne lakSyamAM rAkhIne ekAMgI dRSTithI ekala vihArano sarvathA niSedha karavAmAM Ave che. temaja AgamonA nAme ekAMta akalpanIya kahevAmAM Ave che ane hAlamAM ekala vihArano viccheda che evuM mAnavAmAM Ave che te sarvathA anucita kathana kahevAya ane te Agama viparIta prarUpaNa che. tethI A nibaMdhamAM, saMgrahita Agamayukta anekAMta daSTikoNane samajIne tathA ekAMta ke Agama virudhdha prarUpaNone mahApApa samajIne sAdhusAghvIjIoe tathA caturvidha saMghe vivekayukta kathana ke lekhana karavuM joIe. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - upadeza zAstra: pariziSTa-1 : ekalavihAra upadeza zAstra pariziSTa- ekalavihAra 10 10. keTalAka pramANonuM vizleSaNa pUvokta ekalavihAra saMbaMdhI vicAraNAomAM saMketa mAtra karela keTalAka pramANone ahIM spaSTa karIne samajAvavAmAM Avaze. 1. ThANAMga sUtra trIjA ThANAmAM - sAdhunA tathA zrAvakanA traNa manoratha batAvavAmAM Avela che. temAM sAdhunA traNa manoratha A pramANe che(1) je samaye jeTalA paNa Agama upalabdha hoya tenuM vadhAremAM vadhAre samaya adhyayana karIza. (2) mArA mATe e divasa kalyANamaya haze, ke je divase huM gacchathI nirapekSa (rAga-dveSanI dazAthI para) banI ekAMta Atma sAdhanA mATe ekalavihAra pratijJA dhAraNa karI ekalo vicarIza. (3) e divasa mArA mATe parama kalyANakArI haze ke jyAre mane saMlekhaNA saMthArAyukta paMDita-maraNa prApta thaze. zrAvakano bIjo manoratha paNa gRhatyAga karI saMyama levAno che paraMtu Avo manoratha badhAM zrAvakone Avato nathI je zrAvakanI bhAvanA prabaLa hoya ane yogyatA temaja avasara hoya tene ja saMyama prApta thAya che. manoratha vastu mahattvanI che. manoratha che to kayAreka koIne Ave paNa che. manoratha kayAre ya viccheda jatA nathI. manorathano viccheda kahevo e sarvathA anucita che. tevuM ja sAdhunA manoratha mATe paNa samajavuM joIe. 2. dazAzruta skaMdha sUtra - AcAryanI saMpadAnA varNananI sAthe AcAra vinayanA bhedomAM ekala vihAra samAcArIvALA sAdhune gacchamAM AcAryanI saMpadA rUpe gaNela che. tyAM kahevAmAM Avela che ke - jo koI guNa saMpanna sAdhu ekala vihAra icchatA hoya to temane ekalavihAra karavA devo. A sUtranI cUrNinA prakAzanamAM evuM lakhavAmAM AvyuM che ke "ekalavihArano niSedha karanAra mahApuruSoe A Agamokta vidhAna para vizvAsa rAkhavo joIe, na rAkhe to teno anaMta saMsAra vadhI javAno saMbhava che. kahyuM paNa che, ke - gItArtha ekAkI raheto. pAme pada nirvANa (jagabahumAna) ! ajJAnI Tola paNa bhole, DUbe patthara nAva!"- dazAzruta skaMdha niryukti - cUrNi prastAvanA. 3.bRhatkalpa sUtra, uddezA-pamAM:- sAdhu-sAdhvInA aneka kalpa saMbaMdhI viSaya WW) Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta batAvatAM vacce batAvavAmAM Avela che ke sAdhvIoe ekalA gocarI, vaDInIta, vihAra vagere koI paNa kArya karavuM ucita nathI. tyAM sAdhu mATe kAMI paNa kahela nathI. 4. vyavahAra sUtra, uddezaka-4 mAM AcArya upAdhyAyane ekalA vihAra karavAnI manAI karavAmAM AvI che ane tyAM paNa sAmAnya sAdhu mATe kAMI paNa kahevAmAM Avela nathI. ----- 5. vAstavamAM batrIsa sUtranA mULa pATha mAM 'evI kayAMya eka lITI paNa nathI lakhela ke 'koIpaNa sAdhue ekalA na rahevuM ane rahe to prAyazcitta !' paraMtu dazavaikAlika ane uttarAdhyayana sUtranI mULa gAthAmAM amuka paristhitimAM sAdhue ekalA ja vicaravuM evo spaSTa preraNAtmaka pATha che. -- 6. AcArAMga sUtra, adhyayana-5 mAM H- (1-5-4) mAM batAvavAmAM Avela che ke ekala vihAra caryA enA mATe kharAba hoya che ke je avyakta che- zrutajJAnathI, zradhdhAthI ane sthiratAthI ane je vAta vAtamAM kaSAya kare, tenA mATe AvatI aneka muzkelIo pAra karavI muzkela banI jAya che. mATe he sAdhaka! AvuM tAre na bane teno haMmezA vicAra karaje - e jJAnIonuM pharamAna che. 7. AcArAMga sUtra, zru-1, adhyayana : 5-1 tathA adhyayana H 6-2 :-- ekalavihArI sAdhu saMbaMdhI kathana karavAmAM Avela che. pAMcamAM adhyayanamAM kahevAmAM Avela che ke - A jaina zAsanamAM koIka ekala vihArI evA hoya che, jema ke --bahu krodhI, bahumAnI, bahu mAyAvI, ati lobhI, ati bolanAra, vAMga karanArA, doSa chupAvanArA, utkRSTatA batAvanAra, guptapaNe ghaNAM badhAM doSonuM sevana karanAra vagere tathA tenAthI vitarIta chaThThA adhyayanamAM kahyuM che ke 'A jaina zAsanamAM koIka ekalavihAra caryAvALA evA hoya che, ke je gaveSaNAnI rucivALA tathA sarva zudhdhithI saMyama pALanAra hoya che. teo dharmabudhdhithI vicaraNa karatAM karatAM lAbha-alAbha, kaSTa vagere badhuM ja zAMtithI sahana kare che. have ApaNe vicAravuM rahyu ke zuM A baMne prakAranA sAdhune navapUrvI ke paDimAdhArI kahI zakAya ? ke teo sAdhAraNa ekala vihArI che ? 8. sUyagaDAMga sUtra bIjA adhyayanamAM kahyuM che ke :-- ghere nALamAsaLe, sayaLe samAhiC siyA / vizeSa sAdhanA mATe ekalavihAra carcA karanAra bhikSue vicaraNa, sthAna, zayana, Asana vigeremAM samAdhiyukta rahevuM joIe. A rIte ahIMyA Asana, zayana, sthAna tathA vicaraNamAM ekatvanI preraNA che. 9. sUyagaDAMga sUtra adhyayana daza gAthA-11-12 mAM kahyuM che ke :- bhikSu AdhAkarmI doSa sahita AhAranI icchA paNa na kare. tevA sAdhuonI sAthe paricaya saMsarga paNa na rAkhe. paraMtu potAnA karmono kSaya karavAmAM lAgyo rahe. A prasaMge AgaLanI gAthAmAM kahyuM che ke ttameya abhipatthakhkhA, va pamovastro na musa Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke upadeza zAstra pariziSTa-1: ekalavihAra tti paNa ekalA rahevAno paNa svIkAra karI le (icchA kare) evuM karavAthI paNa mokSa maLI zake che. ahIM paNa gaveSaNA doSanA prasaMgamAM ekalavihArano nirdeza che ane ekalAthI mokSa nathI maLato, evA bhramamAM na rahevAno nirdeza che. jene AcArAMga sUtranA chaThThA adhyayanamAM prazata kahyo che. 10. ThANAMga sUtra AThamA ThANAmAM - ekalavihAra karavAvALAnI yogyatAnA ATha guNa batAvyA che. temAMthI 6 guNo mATe chaThThA ThANAmAM batAvyuM che ke e che guNovALA saMghADAno mukhI banI zake che. tenI apekSA ahIM be guNavizeSa batAvyA che - (1) dhairyavAna ane (2) utsAhI jeno abhiprAya eTalo ja che ke 1. ekalA rahevAmAM roganI sthiti vageremAM dharyanI atyaMta AvazyakatA rahe che ane 2. ekalA rahevAmAM sadA AnaMda mAnavAnI ruci ane lAgaNIrUpa utsAha paNa hovo Avazyaka che. bAkI vizeSaNa te ja che je saMghADAnI AgevAnI karIne vicaraNa karanAramAM hoya che. keTalAka sekaDo varSothI ekalavihArano ekAMtarUpathI niSedha karavAnI pravRtti jaina samAjamAM thaI javAthI te cha guNono ahIM judo artha karIne vaja RSabhanArAca saMghayaNa ane navapUrvanuM jJAna avazya hovuM joIe evo artha karI devAmAM Avela che, paraMtu mULapAThamAM to mAtra be guNa ja vadhAre kahyA tenAthI koI evo artha nIkaLato ja nathI. mULamAM kyAMya 9 pUrvanuM jJAna ane vaja RSabha nArAca saMghayaNa kahela ja nathI. jo ahIM cha zabdono evo artha karazuM to koIne mATe saMghADA pramukha-mukhI banavAnuM paNa kalpaze nahi. AthI jenAmAM saMghADAnA mukhI banavAnI yogyatA che, tenAmAM be guNa adhika hoya to te ekalavihAranI yogyatAvALA kahevAya che, evuM mULa pAThathI sAbita thAya che. pUrvanuM jJAna ane prathama saMghayaNanI prarUpaNA to jabarajastI joDavAmAM AvI gayela che. bhikSupaDimA Adi mATe viziSTa saMghayaNa bala Avazyaka thaI zake kAraNake temAM viziSTa tapa, saMpUrNa rAtrino kAusagna vagere aneka niyama hoya che. jyAre uparokata zAstronA pramANavALI A ekalavihAra caryA eka judI ja saparisthitika sAdhanA che, paraMtu paDimA nathI. AgaLadazavaikAlika ane uttarAdhyayana sUtranA vivecana jovAthI dhyAnamAM Avaze ke 9 pUrvanuM jJAna ane saMghayaNanuM kathana keTaluM Agama saMmata che? 11. vyavahAra sUtranA AThamA uddezAmAM -evA ekalavihArI sthavirakalpInuM varNana che ke jemane DaMDo, lAThI, chatra, carma vagere aneka upakaraNa rAkhavA paDe che ane te svayaM gocarI jatA hoya tyAre zuM karavuM joIe e vAtanuM varNana che. emAM vRddhAvasthA, ekalApaNuM ane sthavirakalpIpaNuM e traNe vAto vicAravA yogya che. vizeSa mAhitI mATe Agama prakAzana samiti vyAvaranA cheda sUtromAM tathA A sArAMza pustakonA cotho bhAga cheda zAstra pRSTa 1rapa ane 18ramAM juo Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *. 110 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta | dazavaikAlika ane uttarAdhyayana sUtramAM ekala vihAra | asaMkiliTehiM samaM vasijjA, muNI carittassa jao Na hANi // Na vA labhejjA piuNaM sahAya, guNAhiya vA guNao sama vA / pa vi pavAre vivanAMto, variLa vAsu HMAT I cUlikA / saralArtha - sAdhue tenI sAthe rahevuM ucita che ke jenI sAthe rahevAmAM koIpaNa prakArano mAnasika, vAcika, zArIrika saMkleza na thAya ane svIkRta cAritramAM koI prakAranI hAni na thAya to jo zreSTha sahAyaka muni na maLe to zuM karavuM joIe? enuM samAdhAna zAstrakAra AgaLanI gAthAmAM Ape che ke potAnAthI adhika guNavAna athavA samAna guNavALo yogya nipuNa(saMyamamAM) sahAyaka na maLe to ekalA ja vicaravuM ane dhyAna rAkhavuM ke pAponA(18 pApa) tyAgane barAbara nibhAvavAmAM Ave. IndriyonA viSayomAM kyAMya paNa Asakta banyA vinA vicaravuM. eno bhAvArtha e thayo ke jenI sAthe rahevAmAM saMyamamAM koIpaNa prakAre hAni thAya, koIpaNa prakArano saMkleza thAya to munie tyAM bhUlathI paNa rahevuM nahi joIe, saharSa ekalA vicaraNa karavuM joIe - AcAryazrI AtmArAmajI ma.sA. saMpAdita uttarAdhyayana sUtra. evI sthiti 9 pUrvAne mATe nathI hotI, teo to vizeSa tapa, dhyAna, nirjarA, paDimA vagere mATe aneka ucca yogya sAdhaka sAthInA hovA chatAM paNa ekalA jAya che. ethI sUtrokta A bhAva sAdhAraNa sAdhunI apekSAe ja zAstrakAre kahela che evuM spaSTa che. AnA mATe navapUrvInuM kathana game teTaluM paNa prAcIna kema na hoya Agama AzayathI viparIta ane manakalpita che. uttarAdhyayana sUtra adhyayana 3ra : AhAra micche miyamesaNijjaM, sahAyamicche NiuNattha buddhiM / Nikeyamicchejja vivega jogaM, samAhi kAme samaNe tavassI // 4 // TIkAno bhAvArtha - jJAna, darzana, cAritranA lAbhano Icchuka sAdhu ja samAdhino Icchuka kahevAya che. saMyamanI pravRttiomAM puruSArtha karavAvALo zramaNa kahevAya che. chaThTha, aTTama vagere karavAvALo tapasvI kahevAya che. evA zramaNa tapasvI ane samAdhinI IcchAvALA muni A prakAranI IcchAo(arthAt AgaLa kahevAmAM Avaze evI IcchAo) rAkhe. je saMyama samAdhinA Avazyaka aMga che tenuM sadA dhyAna rAkhe. te zuM che? te AgaLa kahIe chIe- sau prathama eSaNIya doSa rahita AhAranI bhAvanA rAkhe arthAt mArA saMyama jIvanamAM AhAra Adi(pANI, vastra, zadhyA) mAM koI prakArano doSa nahi lAgavo joIe. mArI gaveSaNA zuddha che? Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. upadeza zAstraH pariziSTa-1: ekalavihAra 111 athavA mane lAvI ApanAra zuddha gaveSaNA kare che? mArA zarIranA upabhogamAM koI paNa akalpanIya vastu to nathI AvatI, tenuM pUruM dhyAna (sAvadhAnI) rAkhe. A prathama IcchA che. sarva prathama A IcchA-AkAMkSA sAdhune saMyama jIvanamAM hovI ja joIe, kAraNake kahevata che ke jevo AhAra tevo oDakAra. AthI pahelAM AhAra zuddhinuM dhyAna rAkhavuM. emAM paNa e sAvadhAnI rahe ke AhAra maryAdita khapa pUrato ane saMyama yAtrAne TakAvavA pUrato hoya, nahi ke mana ane Indriyano poSaka ane ahitakara hoya. vaLI zAstrakAra AgaLa bIjI IcchAnI vAta kare che ke, sAthI sAdhu tattvajJa, buddhimAna, saMyamanA yogomAM pUrNa samaja ane viveka rAkhavAvALo hovo joIe, jethI jIvanamAM koI paNa prakAranI asamAdhinuM kAraNa na bane. yogya sAthI samaya Avye adhika lAbhakArI thAya che. jemake zailaka rAjarSine yogya ziSya pharI dharmamAM sthira karI dIdhA hatA. ethI yogya sAthInI sAthe rahevAnuM ja sadA dhyAna rAkhavuM. tatpazcAt samAdhinA Icchuka te sAdhake rahevAne mATe yogya ane ekAMta zAMta makAna meLavavAnuM sadA dhyAna rAkhavuM te trIjI IcchA che.. gAthA 4o pAMcamI gAthAno saMbaMdha - 5tha ta Adi roSa vaza vaita pUrvokta guna sahAyaH ziSyaH na labheta tadA kiM kartavyaM tadAha - Na vA labhejjA NiuNaM sahAya, guNAhiyaM vA guNao samaM vA / / ekko vi pAvAiM vivajjayaMto, viharijja kAmesu asajjamANo // 5 // artha: have jyAre kAla Adi doSavazAt koI yogya sahAyaka sAthI na maLe to zuM karavuM joIe, te AgalI pAMcamI gAthAmAM kahevAmAM AvyuM che. gAthAnI TIkAno bhAvArtha - jo potAnAmAM rahelA vinaya vagere guNomAM samAna athavA adhika yogyatAvALo buddhimAna, zuddha saMyamanI IcchAvALo, sahAyaka sAthI na maLe to te sAdhu ekalo ja ziSya vinA vicare paraMtu saMyama guNa samiti vagere temaja vinaya AdimAM kamajora, avinIta ziSyane jabarajastI nibhAvavAno prayatna na kare. A rIte cAritra guNomAM anukULa rucivALA, asamAdhi pedA nahi karavAvALA evA vinIta ziSyanA abhAvamAM muni ekalA ja vicAre.[ jema gagacArya seMkaDo ziSyone choDIne ekalA ja vicaryA]. have AvI paristhitimAM ekalo vicarato sAdhu zI sAvadhAnI rAkhe e viSe bhalAmaNa karatA zAstrakAra kahe che ke sAdhue sAvadhayogano tyAga karela che ethI sadA 18 pApathI bacavA pUrepUruM dhyAna rAkhe, A pahelI bhalAmaNa che ane bIjI bhalAmaNa e che ke pAMca IndriyanA viSaya arthAt zabda, rUpa, gaMdha, rasa ane sparza e pAMca kAma guNomAM Asakta nahi banatAM emAM manane pratibaMdhita nahi karatAM, vairAgyabhAvane upasthita rAkhatAM, udAsIna bhAvone puSTa karatAM vicare. uttarAdhyana sUtra, adhyayana kara, gAthA-5. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta upasaMhAra A bhAvavALI A gAthAne be sUtromAM sthAna maLyuM che. zruti paraMparA anusAra bhagavAna mahAvIra svAmIe mokSa jatI veLAe je 36 adhyayana pharamAvyA tenA 3ra mA adhyayananI A pAMcamI gAthA che ane temaja pracalita ItihAsa pramANe potAnA putra manakane mATe alpa uMmara jANIne 14 pUrvI svayaMbhavAcArye sUtronA sAra laIne je dazavaikAlikasUtranI racanA karI tenI bIjI cUlikAmAM gAthA naM. 10 che. baMne cUlikAo viziSTa viSaya vize che. prathamamAM je sAdhaka saMyamamAM asthira citta thaI jAya tene sthira karavAmAM pUrNa sahAyarUpa zikSAnuM ja kathana che. ethI enuM nAma che-- 'rativAkya' arthAt saMyamamAM ruci utpanna karAvanArA zikSA vAkyo. bIjI cUlikAnuM nAma che- 'viviktacarcA.' emAM gacchathI mukta thaIne ekala vihAra caryA karanArAonuM kathana che. vAstavamAM bIjI cUlikAmAM prAraMbhanI gAthAomAM saMyamanI keTalIka zikSAonuM kathana karIne AgaLanI gAthAomAM A viSaya (ekalavihArano) lIdho che. dazamI gAthAmAM be bhalAmaNa dIdhA pachI AgaLa anya aneka bhalAmaNo karI che. kAraNake ekalA hovAne kAraNe tene anya to kAI kahenAra rahetuM ja nathI. ethI jAte javizeSa dhyAna rAkhe ke mAsakalpa Adi maryAdAonuM kyAreya ullaMghana na kare. kAraNa ke ekalApaNAmAM enI saMbhAvanA adhika rahe che. temaja sadA sUtra nirdiSTa mArgane samajIne te anusAra cAlavAnuM dhyAna rAkhe. sUtra ane teno artha je je AjJA Ape tadanusAra varte. rAtre sUtAM ane UThatAM baMne samaya AtmaciMtana(dharmajAgaraNa) kare ke meM keTalA guNa vikasAvyA ? kayA vadhAravAnA che ? kayA karI zakavA chatAM paNa nathI karato ? kayA kayA mArA doSa che? kayA doSa mane dekhAya che ane kyA doSa bIjAone dekhAya che ? A pramANe samyaka ciMtana karI skhalanAone dUra karavAmAM jAgRta rahe, ekala vihArIne mATe evI ghaNI bhalAmaNo ApI che. ethI enuM nAma paNa A mukhya viSayanA kAraNe ' viviktacaryA' rAkhyuM che. 6 e be cUlikAono maLIne sAra e thayo ke koIpaNa duHkhathI gabharAIne sAdhu saMyama na choDe ane jo ekalA rahevAthI samAdhi rahI zake to tema paNa kare paraMtu saMyama choDavAno vicAra to na ja kare tathA ekalA rahevAmAM aneka jokhama rahe che. ethI bhalamaNo, zikhAmaNonA pAlananuM sArI rIte dhyAna rAkhe. A prakAranI paristhitinA nirdezavALI, arthavALI temaja bhalAmaNa yukata A gAthAnA viSayane Agama vihArI 9 pUrvI, jinakalpI Adine mATe kahevuM e Agama Azayane nahi samajI zakavAnI skhalanA-bhUlathI thAya che athavA to jabarajastI ThokI besADavAnI buddhithI paNa thaI zake che. taTastha vRttithI vicArIe Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAstra: pariziSTa-1: ekalavihAra 113 to samajamAM AvI zake che ke 9 pUrvI to koI sAthI nahi maLavA AdinI paristhitithI ekalA nathI jatA. ethI teone mATe evI paristhitinA artha- vALA ane bhalAmaNavALA prakaraNane joDI devuM e ghaNI moTI bhUla che. ethI A gAthAne mATe ane anya paNa je upara aneka ekalavihAra caryAnA prasaMga AcArAMga sUtra AdinA batAvyA che, tene mATe 9 pUrvI AdinuM kahetA rahevuM ane prarUpaNA karavI, buddhimAnone mATe yogya nathI ane tene AgamasaMmata paNa na kahI zakAya. - sUyagaDAMga sUtramAM AdhAkarmI Adi doSa prasaMgathI spaSTa kathana che ke - AdhAkarmI Adi doSa lAge to muni "ekAkIpaNAno svIkAra kare, paraMtu te doSa saMyukta avasthAmAM na rahe, Ama ekAkIpaNAthI paNa mokSa thaI zake che, emAM zaMkA na karavI athatu asatya nahi samajavuM. A rIte paNa mokSa maLavAnuM satya che ane (apekSAe) sArU paNa che. ethI kaSAya rahita thaIne satyatApUrvaka saMyamamAM lIna rahevuM."te bhAvArthavALI gAthA A pramANe che- egattameyaM abhipatthaejjA, evaM pamokkho Na musaM ti pAsa / esa pamokkhe amuse vare vi, akkohaNe saccarae tavassI // vinayadharmamAM syAdvAda:-- A pramANe uparokta Agama sthAnone jovAthI A sahaja samajI zakAya che ke syAdvAdamaya jinAgama ane jinavANInA AdhAre ekAMtikarUpathI sAdhunuM ekalA vicaravuM niSiddha na samajavuM. jo ke nigraMtha pravacanarUpa bhagavAnano A mArga vinaya pradhAna dharma che chatAM paNa tenA syAdvAdamaya hovAthI temAM vinayathI paNa kyAreka satya, saMyama samAdhi ane bhagavadAjJAnuM kaMI adhika mahattva rahe che. keTalAya paccakhANomAM mahattarA gAra (vaDIlono AgAra) paNa nathI hoto. (1) dazavaikAlika sUtramAM kahyuM che ke ratnAdhika pratye sadA vinayanI pravRtti rAkhavI, chatAM paNa saMyamanI hAni na thAya tenuM pUruM dhyAna rAkhavuM. - a-8, gA--49. (ra) bRhatkalpasUtramAM koI bhUla athavA klezanA prasaMganI AcArya pAse AlocanA ke prAyazcitta karavAnuM kahyuM che. tyAM e paNa kahyuM che ke jo te prAyazcitta Agama anusAra hoya to levuM. AgamAnusAra na hoya to nahi levAnuM arthAt asvIkAra karI devo. evuM mULapAThamAM spaSTa che, tyAM tene koI avinaya nathI mAnavAmAM Avyo. (3) vyavahAramAM sUtramAM - AcArya saMlekhanA saMthAro Adi mRtyunA nikaTanA samayamAM ziSyone kahI de ke mArA pachI amukane AcArya banAvajo, e viSayamAM AgaLa zAstrakAra svayaM kahe che ke te yogya lAge to tene ArAArya banAvavA, yogya na lAge ane anya yogya lAge to anyane banAvavA, ATaluM mUlapAThamAM spaSTa Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta che. aNasamaju to kahI zake che ke AcAryanI AjJA na mAnI, paraMtu bhagavad AjJAnI sattA e che ke khoTuM kAma karavAnuM guru AjJAthI svIkArI nathI zakAtuM, evuM ukta pAThathI spaSTa thaI jAya che. (4) ThANAMga sUtramAM gaccha choDavA mATenA aneka kAraNa batAvavAmAM AvyA che. te zA mATe? kema ke gurunI AjJA na mAnavAmAM Ave tyAre ja gaccha chUTe che. temAM batAvyuM che ke-1.je saMyama jJAnanI ruci sAdhune hoya tevI anukULatA gacchamAM na hoya, tethI tene saMtoSa na thaI zake, to te gacchane choDI zake che. 2. jyAM sAraNA, vAraNA, vinaya pratipattinI vyavasthA barAbara na hoya3. nyAya anyAya badhuM cAle 4. jenA manamAM je Ave te kare evI avyavasthA jovA maLe, 5. AgamAnusAra dhAraNA, pravRtti, vyavahAra na hoya to te gacchane choDI zake che, vagere aneka kAraNa kahyA che. Ama vinaya pradhAna ane AjJApradhAna dharma hovA chatAM paNa A dharma ekAMtika na hoIne syAdvAdamaya che. je uparokta cAra Agama kathanothI sArI rIte samajI zakAya che ke nyAya, satya, saMyama, samAdhinuM mahatva vinaya ane AjJAthI paNa vadhAre che; emAM paNa koI avinaya AzAtanA samajI le to ema jANavuM ke tene haju nigraMtha pravacana vinaya pradhAna hovA chatAM paNa nyAya mArga che e samajavAnuM bAkI che. Agama nirapekSa ke Agama viparIta guru AjJA ane vyakti mahattvane jinazAsanamAM sthAna nathI. gautama svAmInA kathana ane samAjamAM paNa bhUla hoI zake ane tenuM prAyazcitta karavAmAM Ave che. AthI je viSayamAM zAstra pramANa spaSTa hoya to koIpaNa moTAmAM moTA chaghastha guru AcAryAdinuM ane paraMparAnuM tenAthI adhika mahattvahoI zakatuM nathI. nAnA moTA saune mATe Agama to sarvoparI ja che. guru AjJA ane paraMparAne tenAthI UtaratA ja samajavA joIe. bahuzrutanI paribhASA- nizItha bhASya pIThikAnI aMtima gAthAmAM gItArthanI samAna ja bahuzrutanA traNa bheda ane kaMThastha zrutajJAnanuM kathana karela che arthAt A bannenI paribhASA sarakhI ApavAmAM AvI che. saMpUrNa pramANono sArAMza - (1) Agama saMmata viziSTa paristhiti hoya = ThANAga5 ane be bhASyanA AdhAre; (2) anya koI anukULa yogya sAthIno saMyoga na hoya = dazavaikAlika sUtra ane uttarAdhyayana sUtranA AdhAre; (3) traNa prakAramAMthI koI paNa gItArthatA athavA bahuzrutatA hoya = ThANAMga sUtra ane bhASyanA AdhAre; (4) traNa varSathI ochI dIkSA paryAya na hoya, 40 varSathI ochI uMmara na hoya = vyavahAra uddezA 3 nA AdhAre; Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H pariziSTa-ra H svataMtra gocarI (5) zarIranI bAhya dareka paristhitimAM dhairya rahI zake. ekalA rahevAmAM pUrNa utsAha ane prasannatA rahI zake - ThANAMga 8 nA AdhAre; to te bhikSu dazavaikAlika nirdiSTa bhalAmaNa zikSAonuM dhyAna rAkhIne ane pAlana karIne ekalo vicarI zake che. (6) kAraNanI samApti thatAM ekala vihAra choDI zake che aneka TIkA, bhASyanA AdhAre. (7) samarthatA na rahe to ekala vihAra choDI zake che = vyavahArasUtra uddeza 1 nA AdhAre. (8) dazavaikAlika, uttarAdhyayana - sAthI anukULa ane yogya maLI jAya to ekala vihAra choDI zake che. == (9) anyathA vRddhAvasthA temaja jIvana paryaMta paNa ekala vihAramAM rahI zake che = vyavahAra uddezo 8 tathA uttarAdhyayana 27 muM adhyayana. // ekalavihAra pramANa carcA saMpUrNa 115 pariziSTa-ra bhikSunI svataMtra gocarI anekAMta mUlaka A jina zAsananA koIpaNa vidhAnane ekAMtanA AgrahamAM nahi mUlavavuM joIe. tadnusAra aneka Agama vidhAno ane varNanothI e spaSTa che ke samUhamAM rahevA chatAM paNa sAmuhika athavA asAmuhika rUpathI gocarI lAvavA vAparavAnuM sAdhu karI zake che. dazavaikAlika sUtra adhyayana 5 uddezA ekamAM varNita AhAra karavAnI vidhi paNa svataMtra gocarInI pramukhatAthI kahevAmAM Avela che. AcArAMga sUtranA aneka vidhAnothI paNa svataMtra gocarInI paddhati siddha thAya che. sAdhvIo dvArA karavAmAM AvelI sattasattamiyA Adi bhikSu paDimAo svataMtra gocarIne spaSTapaNe siddha karavAvALI che. svataMtra gocarI vinA te paDimAo thaI zakatI nathI. A pramANe ahIM sAdhvIonI svataMtra vyaktigata gocarI paNa pramANita thAya che. to sAdhune mATe to niSedha hovAno koIpaNa prazna ja nathI. uttarAdhyayana sUtra adhyayana 29- mAM kahevAmAM Avela saMbhoga paccakakhANa ane sahAya paccakkhANanuM varNana svataMtra gocarIne eka viziSTa lAbhakAraka, = Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta A AnaMdadAyaka pravRtti batAve che. saMsAra mArgathI syAdvAdanA tyAga mArgamAM bhinnatA che. ahIM samaya Avye sevAnuM paNa mahatva che, to samaya para AhAra saMbaMdha alaga karavAnuM temaja sahAya levA devAno tyAga karavAnuM paNa eka mahattva pUrNa AcaraNa batAvavAmAM AvyuM che. anyatra AgamamAM paNa evI pratijJA che, caubhaMgI paNa Ave che ke koI sAdhu potAnuM kAma karAve, jAte paNa kare; koI bIjA pAse karAve(arthAt sevA le) paraMtu kare nahi. koI sevA kare paraMtu sevA karAve nahi ane koI sevA karavA karAvavAno saMpUrNa tyAga karI de. AcArAMgasUtra 2, a---7, uddezaka-3 ane AcArAMga zrata skaMdha-1, a-8, ud-pa thI 7-traNa sthAna para evI cobhaMgI che. AcArAMtra sUtra adhyayana 8- mAM sUcita caubhaMgIo to svataMtra gocarInI spaSTapaNe preraka che. dharmaruci aNagAra, gautama svAmI, arjuna mALInA gocarInA varNana to svataMtra gocarInA kriyAtmaka(prekTIkala) udAharaNa che. cha sagA bhAIomAM babbenI svataMtra gocarInuM udAharaNa paNa aMtagaDa sUtramAM atyaMta preraka DhaMgavALu che. Aje paraMparAnA nAme svataMtra gocarIno niSedha karavAmAM Ave che ane tene anucita samajavAmAM Ave che. te Agama viparIta ane ekAMta daSTivALI prarUpaNA che. tenAthI aneka abhigraha AdinA lAbhathI sAdhakone vaMcita rAkhavAmAM Ave che. te ja rIte je paddhati athavA paraMparAnA AgrahathI Agamika sAdhanAono viccheda thato hoya to tevo ekAMta Agraha karavAnuM anucita paNa gaNAya che. ura AgamomAM sAmuhika ane svataMtra banne prakAranI gocarInuM varNana che. oghaniryuktimAM A vAtanuM samarthana karatuM varNana che. temAM e batAvyuM che ke kAraNapUrvaka ja mAMDalika(sAmuhika) AhAra karavAmAM Ave che. paraMtu pUrNa yogya ane kAraNanA abhAvavALA saMta svataMtra gocarI kare che, tenA mATe kAraNa A pramANe kahyA che- bALa, glAna, vRddha, padavIdhara, mahemAna sAdhu(navA AgaMtuka sAdhu) ane tapasvI vagerenI sAmuhika gocarI thAya che. AvA kAraNonA abhAvamAM yogya sAdhanApriya sAdhaka svataMtra eka-eka athavA baLe sAthe gocarI kare che. A pramANe tyAMnA vistRta varNanamAM sAmuhika gocarIne apavAdarUpa vyavasthA kahI che ane yogyatA saMpanna sAdhaka AtmAone mATe svataMtra gocarIno vidhimArga batAvela che. je Agama varNanothI paNa aviruddha che. tAtparya e che ke sevA vagere kAraNo sivAya yogya sAdhakoe ekalA athavA Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H pariziSTa-2 : svataMtra gocarI be thI svataMtra gocarI lAvavI, anyane nimaMtraNa ApavuM pachI gocarI vAparavI, abhigraha tapa karavuM e Agamika vidhi mArga che, dhruva mArga che tathA saMyamonnati ane eSaNA zuddhino mArga che. AmAM sAdhakone Atma saMtoSa, saMyamonnati, abhigraha pAlana, tapavRddhi, samayano bacAva, mauna sAdhanA, samAdhi sAdhanA vagere sAdhanAono lAbha thAya che. AgamakAlIna paddhatinuM pAlana ane teno punaroddhAra thAya che. jenAthI gacchamAM thavAvALI chinnabhinna sthiti, paraspara athaDAmaNa, mana bheda thavuM, svacchaMda akalpanIya ekala vihAranI sthitio, saMtonA aMtarmanamAM gacchIya sAdhanAmAM asaMtoSa Adi doSonuM nirAkaraNa thAya che. 110 * Agama varNana anusAra :- 1. gautama svAmI potAnA chaThanA pAraNe gocarI levA jAte ekalA javA ane vAparavAmAM koI apamAna ke avyavahArikatA samajatA nahotA. 2. dharmaruci aNagAra gurunI sAthe rahevA chatAM mAsakhamaNanA pAraNe svayaM gocarI lAve to paNa Atma kalyANamAM rukAvaTa thatI nathI. 3. navadIkSita arjunamALInuM chaThanA pAraNA mATe svayaM javuM ane mahAna karmonI nirjarA karavI, e paNa eka anupama Adarza che. 4. kRSNanA 6 bhAI munionuM alaga-alaga gocarI javAnuM varNana e siddha kare che ke - jene Ajano mAnava ke saMsAra-vyavahAra avaguNanA rUpamAM jovA Icche che tene ja AgamamAM sAdhune mATe viziSTa sAdhanA mAnavAmAM Avela che. saMsAra vyavahAramAM sAmuhikatA Adarza gaNAya che to sAdhanA jIvanamAM asAmuhikatA Adarza kahevAmAM Avela che. sAdhuno bIjo manoratha ja ekala vihAra caryArUpa batAvavAmAM Avela che tathA ahIM tahIM AgamomAM AtmAne ekatvathI bhAvita karavAnI preraNA karavAmAM AvI che. sAmuhika gocarImAM ane temAM paNa adhika samUha ekaTho thavAmAM AhAra ane pANImAM aneka sUkSma sthULa doSa lAgavAnI saMbhAvanA rahe che. jyAre svataMtra gocarI ane svataMtra ekalavihArano ekAMta niSedha apanAvI levAmAM Ave che to guNavardhaka ekalavihAra ane svataMtra gocarIno mArga avaruddha thaI jAya che ane avaguNarUpa svacchaMdono mArga to virodha karavA chatAM paNa aTakato nathI. tenA phaLasvarUpa jinazAsanamAM svacchaMda vihAranI vRddhi thatI rahe che. jo pahelAthI ja suMdara vidhi vidhAnonI sAthe Agama ciMtanapUvarka Agama saMmata svataMtra vihAra ane svataMtra gocarImAM avarodha nahi karIne sAdhakone avasara devAmAM Ave to dUSita tattvono mArga avarodhAya ane yogya sAdhakono AjJApUrvaka mArga khule jethI jinazAsanamAM zuddha tattvonI saMkhyA vadhe ane azuddha tattvonI saMkhyA rokAya. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A. 118 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta upasaMhAra :- pratyeka prAvadhAna vyavasthAomAM lAbha ane hAni banne alaga alaga aMzamAM nihita hoya che. apekSita hAni athavA lAbha vinA koIpaNa pravRtti thatI nathI. tethI koIpaNa AgamasaMmata samAdhikAraka sAdhanAne vikasita karavAvALI cita samAdhinI pravRttiono hAninA bahAne ekAMta niSedha karavAnuM kadApi ucita kahI zakAya nahi. svataMtra gocarI ane svataMtra vihAranI yogyatA :1. traNa varSanI dIkSA hoya, 2. AcArAMga nizIthano dhAraka arthAt gItArtha athavA bahuzrata hoya, . vairyavAna, gaMbhIra, zAMta svabhAvI hoya, 4. priya-bhASI ane alpa bhASI hoya, 5. gaveSaNAnI parIkSAmAM uttIrNa hoya, che. koIpaNa padArthamAM pratibaddha na hoya, Asakti na hoya, koI vyasana na hoya, 7. sadA koI abhigraha dhAraNa karIne gocarI jAya, 8. bIjAone mATe tiraskAra pUrNa vyavahAra ane bhASAno prayoga na kare. 9. cheda sUtranA vivecananuM (bAvarathI prakAzitanuM) ochAmAM ochuM be vakhata vAMcana karyuM hoya, 10. niyamita svAdhyAya kare, vyartha samaya vyatIta na kare, 11. sevAnI AvazyakatA thavA para AjJA prApta thatAM ja tatpara rahenAro, 12. zraddhA prarUpaNAmAM Agama nirapekSa buddhi na hoya, 13. gRhastho ane anya saMpradAyanA sAdhuo pratye sadbhAvanA temaja sahadayatA hoya, 14. utsarga apavAdano vivekapUrvaka nirNaya karI zakavA samartha hoya, 15. Agama saMmata prAyazcitta svIkAra karavAnI saraLatA hoya, 1. brahmacaryanI surakSAnA sarva niyama-upaniyamomAM uttIrNa hoya. 17. mahinAmAM ochAmAM ochA cAra divasa tapasyA kare. (AyaMbila, nivI, upavAsa) 18. auSadha sevana na kare, sadA vizeSa vigaya sevana na kare. vizeSa kAraNa vinA mAkhaNa, madha na vApare ane sakAraNa le to maryAdA(1-2 tolA)thI vadhAre na le, 19 svAthya saMbadhI niyama-upaniyama, AhAra-vihArano anubhavI hoya. 20. vinaya sahita vinaMtI karI svataMtra gocarInI AjJA prApta karavI. 21. apavAdanI paristhitimAM alpa yogyatAvALo paNa gItArthanI AjJAthI ekacaryA dhAraNa karI zake che. I sAdhuno bIjo manoratha gaccha mukta thaIne ekalavihAra caryA dhAraNa karavI II || bhikSunI svataMtra gocarI: pariziSTa saMpUrNa . A Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra: pariziSTa-3: bAra vrata 119 pariziSTa-3 3 zrAvakanA bAra vrata raphIka AgAra dharma-zrAvakavrata - tIrthakara prabhue apAra karuNA karIne gRhastha dharmanA svarUpanuM varNana karyuM che. sAdhaka jIvanano sAco rAha to gharabArano tyAga karIne saMyama levo te ja che, saMpUrNa sAMsArika jIvanano tyAga karavAno che. topaNa sarvajJa, sarvadarzI prabhue sArI rIte jANyuM che ke dharmane hRdayaMgama karIne paNa aneka AtmAo saMyamano svIkAra karI zakatA nathI. gRhastha jIvananI aneka paristhitiomAM rahevA chatAM jIvone potAnI te avasthAmAM paNa sAdhanAno anupama avasara maLavo joIe. jenAthI te temAM potAnA dharma jIvananI pUrNa ArAdhanA karI zake. mATe prabhue mahAvratonI sAthe sAthe aNuvratonuM arthAt zramaNa dharmanI sAthe ja gRhastha dharma (zrAvakavrato) nuM nirUpaNa karyuM che. zrAvakanA vratono adhikAra - manuSyonA bhISaNa saMgrAmamAM jAvAvALA rAjA hoya athavA moTA vyApArI zeThahoya athavA kuMbhakAra hoya, cAhe koInI mAMsAhArI strI hoya athavA 13strIo hoya(mahAzataka), aMbaDa sanyAsI jevA hoya athavA gozAlaka paMthI niyativAdI (zakapAla) hoya, jene hajAro belagADIo cAlatI hoya athavA 10-10 jahAja jene tyAM cAlatA hoya, strI hoya athavA purUSa hoya te zrAvakanA vratono sahaja rIte saharSa svIkAra karI zake che. zrAvaka vratonI maulika saMracanA paNa vizALa daSTikoNathI thayela che. temAM koIne koI paNa prakAranI bAdhA AvI zakatI nathI. mATe zrAvakanA bAravrata svIkAra karavAmAM koIpaNa mumukSu AtmAe ALasa ke pramAda karavo na joIe. apratibaMdha :- zrAvakanA vrata dhAraNa karavAmAM koIne mATe koIpaNa prakArano pratibaMdha hoto nathI. te potAnI suvidhAnusAra hinAdhika koIpaNa chUTa koIpaNa vratamAM rAkhI zake che. cAhe te maulikavrata hoya athavA aticAra hoya, zrAvaka koI paNa vratane sarvathA dhAraNa na kare athavA koIpaNa vrata icchA pramANe chUTa rAkhIne dhAraNa kare, temAM koI jAtanI roka-Toka ke pratibaMdha nathI. zrAvakonA vratomAM apavAdono koI aMtima eka rUpa nathI. eka ja ahiMsAvrata aneka prakAranA apavAdonI sAthe svIkAra karavAmAM Ave che. vividha vyaktionI kSamatAnuM sAmarthya paNa vividha prakAranuM hoya che, teonA utsAha, Atmabala, parAkrama eka jevuM hotuM nathI, te vyaktionA kSayapakSama anurUpa aneka prakAranuM thaI zake che. tethI Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 mIThI mIThI lAge che mahAvIranIM dezanA : jainAgama navanIta apavAda svIkAra karavAmAM vyaktinI potAnI svataMtratA che. tenA para apavAda jabaradastathI Aropita karavAmAM AvatA nathI. mATe hInAdhika badhI prakAranI zaktivALI ane sAdhanAmAM utsuka vyaktione sAdhanA karavAno sahaja rIte avasara maLI zake che. pachI dhIre dhIre sAdhaka potAnI zaktine vadhArato AgaLa vadhI jAya che temaja apavAdone ochA kare che. Ama karatAM karatAM te zramaNopAsakanI bhUmikAmAM zramaNabhUta paDimA sudhI pahoMcI zake che. A gahana manovaijJAnika tathya che ke AgaLa vadhavuM pragati karavI te jevuM apratibaddha ane nirhandu mAnasathI sadhe che, tevuM pratibaddha ane nigRhIta mAnasathI sadhI zake nahIM. A paddhati niHsaMdeha bejoDa che. preraNAnI apekSA kyAreka koI tyAga niyamanuM zrAvakane mATe Avazyaka paNa kahevAmAM Ave che to paNa ekAMtika na samajavuM. jema bhagavatIsUtramAM preraNA prasaMgathI zramaNopAsakane mATe karmAdAnanA tyAgI thavAnuM Avazyaka kartavya batAvavAmAM AvyuM che to paNa A upAsaka dazAMga sUtramAM IgAlakarma rUpa kuMbhakAra karma Adino tyAga na karavAvALA sakaDAla zramaNopAsakanuM paNa zrAvakarUpamAM varNana che. AnaMda zrAvakanA sAtamA vratamAM 26 bolanI maryAdAmAMthI 22 bolone dhAraNa karavAvALAnuM ja varNana che cAra(patrI, sayaNa, sacitta, dravya) nI maryAdA batAvela nathI. alpAdhika vrata dhAraNa H- kahevAya che ke eka vratane dhAraNa karanArA paNa zrAvaka hoya che ane bAra vratane dhAraNa karanArA paNa zrAvaka hoya che. tethI koIpaNa dharmapremI zuddha jANakArI prApta karIne zrAvakanA bAra vratane potAnI icchA anusAra dhAraNa karI zake che, temAM jarAmAtra paNa zaMkA karavI na joIe. gRhastha jIvanamAM dharma sAdhanA sulabha bane tene mATe gRhastha jIvananI paristhitione jANIne ja prabhue Avo sarala mArga batAvyo che. chatAM paNa koInI nabaLAI hoya to bAra vratamAMthI ochA vratone paNa dhAraNa karI zake che, hInAdhika chUTa paNa rAkhI zake che. ATalo saraLa ane spaSTa mArga hovA chatAM paNa seMkaDo hajAro zraddhALujana 'pachI karazu-pachI karazu' ema karatAM, varSo vItI jAya che, paNa zrAvakanA bAravrata dhAraNa karatA nathI. A eka prakAranI upekSAvRti athavA ALasavRti che athavA to zramaNavarga dvArA sAcuM jJAna ane sAcI preraNA na maLavAnuM pariNAma paNa mAnavAmAM AvI zake che. zrAvakanAvratamAMjarA paNa bhaya rAkhavo yogya nathI. temAM potAnI zakti suvidhA anusAra ane svabhAvane anukULa vrata dhAraNa karavAmAM Ave che. zrAvaka je chUTa rAkhe che teno paNa tenA manamAM kheda rahe che. temaja kramika vikAsa karIne te chUTone jIvanamAMthI haTAvavAnuM lakSya paNa zrAvakane haMmezAM rahe che. anaitika vRttiono tyAga H- - koInuM jIvana naitikatAthI rahita che athavA koI Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH pariziSTa-3: bAra vata 11 durvyasanonA zikAra banelA hoya che. teone paNa kyAreka dharma samajamAM AvI jAyato dharmI temaja vratI banavAne mATe teoe anaitika pravRttio ane durvyasana choDavA ati Avazyaka che. temAM thoDuM moDuM thAya to kSamya gaNI zakAya paraMtu haMmezA mATe nahi. jema ke koI corIo kare, parastrI gamana kare. vyApAramAM ati lobhathI anaitika avyavahArika kArya kare, paMcendriya hiMsA kare, zikAra kare, madha, mAMsa, IDA, mAchalInuM bhakSaNa kare, jugAra rame, dhumrapAna kare, ityAdi. A badhI pravRttio zrAvaka jIvananA jaghanya darajjAmAM paNa choDavA yogya che. zrAvakanI samaja tathA zraddhA - zrAvaka jIvana svIkAra karanArA paNa zramaNa dharmane zreSTha temaja saMyama AdaraNIya mAne che. temaja dhAraNa karanArAne dhanya samaje che ane potAne adhanya akRta-puNya samaje che. teo gRhastha jIvanano nirvAha karavA chatAM paNa udAsIna pariNAmothI (lAcArIthI) rahe che. arthAt gRhasthanI koIpaNa pravRttimAM temane ati AsakitabhAva hoto nathI. tene pahelo ane bIjo manoratha Aja vAtanI haMmezAM preraNA Ape che. jema ke- (1) huM kyAre gRhastha jIvanano bhAra koIne soMpIne nivRtta thAuM (2) kyAre huM saMyama dhAraNa karyuM. te divasa mAro dhanya thaze. zrAvakanA vratone dhAraNa karavAnI sAthe-sAthe tenI samaja paNa sAcI hovI ati jarUrI che. arthAt zuddha samyatvane dhAraNa karavuM temaja pAlana karavuM atyaMta Avazyaka bane che. deva, guru, dharma tattvanuM sAmAnya jJAna - vItarAga sarvajJa sarvadarzI sAkSAt dehadhArI arihaMta prabhu temaja niraMjana nirAkAra siddha prabhu ArAdhya deva che. mahAvrata, samiti, gupti temaja bhagavad AjJAnuM ArAdhana karanArA nigraMtha muni AcArya, upAdhyAya temaja sAdhu-sAdhvI ArAdhya guru che. temaja dayApradhAna, ahiMsApradhAna athavA pApatyAga rUpa saMvara, nirjarAmaya dharma ja amAro ArAdhya dharma che. hiMsApradhAna pravRttiomAM kayAreya paNa dharma mAnavo nahi ane AvA dharmane vItarAga dharmathI alaga samajavo. karma, punarjanma, paraloka, jIva, ajIva, puNya, pApa, vrata, niyama, saMyama, tapa, jJAna, zraddhAna, mukti temaja naya Adi jinezvara bhASita siddhAMta jANavA yogya temaja zraddhA karavA yogya tattva che. A rIte deva, guru ane dharma tattvanuM samyagrajJAna karIne samyagu zraddhA karavI te samyaktva athavA samyagudarzana che. dareka zrAvaka potAnI zraddhAne temaja samAjane zuddha rAkhaze to ja te ArAdhaka banI zakaze. samyakatva saMbaMdhI vividha jANavA yogya viSayone eka stavananA mAdhyamathI samajavAno prayatna karavo joIe. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta - samakita stavana (bhASA : rAjasthAnI) - - THindi suNo vo samakita ne pharase, suNo vo samakita ne pharase jinavANI suNavAmAM jiNo hiyaDo ati haraze paTerA suNo vo samakita nahIM pharase, suNo vo samakita nahIM pharase ? jJAna binA AMdhA kyuM cAlI kumAraga paDase liTerI dohA- samakitanI kucha vAta kahuM rakhI Agamano AdhAra zravaNa karI ja hRdaya dhAre, to hove bhava pAra ! samakita paribhASAH jIvAdi nava tatvone jo, jJAna karI samaje deva guru zuddha dharma zAstra jo, INa ne bhI saradhe III paramAratha ro paricaya karake, samadaSTi sevA kudarzana samakita vamiyonI, saMgamAM nahIM reve rA samakita aticAraH saMkA, kaMkhA, vitigicchA arU, paramata parazaMse paricaya paNa teNo karasI vo, samakita aticarase rUA samakita lakSaNa : zatru mitra para samabhAvI ho, sadA vairAgya vadhaze AraMbha parigraha kama karake jo, anukaMpA karase jo jinavANIne sAcI saradhe, ye paMca guNa dharasa samakitane vo ujjavala karake, mukti mArga pharase paNa sanmArga: arihaMta devane, saru susAdhu, dayA, dharma bhAkhe (mAne) kuguru kudeva kumAraga mAhiM, kiMcita nahIM jhAMke tal unmArga: eka guru jo pakaDI bese, suguru nahIM jAMce ! pakSAgraha meM paDa phira vo, nija Atamane vaMce che guru paricaya: paMca mahAvrata samiti gupti, INane zuddha pharI guru kahAvaNa lAyaka vohI, bhava sAgara tirase IITA guru AmanAH guru AmanA Agama mAMhI, kahI nahIM cAle samakita dhAre svecchAthI, jyAM vrata bArA dhAre lIlA parigrahanI poSaka yA jANo, baDA-baDA rAMcI thArA-hArA gAMva-gharone, idhara-udhara khAMce /1All caparISaha ? caryA parISaha jIte sAdhu bhagavaMta Ima bhAkhI aMtima zikSA mAMhi dekho, uttarAdhyayana sAkhe ll11ii gAma nagara pura pATaNa vicare, ghara ghara mAhiM phire. mamatA taja ekAkI reve, so hI tAre tire 1rI. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAstra pariziSTa-3 bAra vrata 1ra38 dharmaguru dhamAMcArya: dharmaguru aru dharmAcAraja, upakArI jo hovA gRhastha sAdhu aura arihaMtAdika, jJAna prathama deve 13 paradezI rAjAne kezI, jJAna prathama deveT AnaMdAdi zrAvaka pahale, vIra prabhu seve f/14o. zatasaptacelA abaDa zrAvaka, ne Azraya revA ItyAdi ye apane-apane dharmaguru keve 1pa sIkhaH zuddha samajha hadaya meM rAkhI, upakAra sadA mAne. saMyama guNanA dhArI jo ho, suguru unheM jANe /1 jIvana mAMhI muni zrAvakano jJAna upakAra revA to nyArA-nyArA guru choDa, bhavI suguru sadA seve /17 pariNAma: Ima jJAna grahI ne tatva vimAsI, sIkha hiye dharase. tihuM loke vo nahIM bhaTakegA, bhavadadhine tirase 18 zrAvakanI udAsInatA - zrAvaka jIvanamAM udAsIna rahevA mATe dhAya mAtAnI upamA ApavAmAM AvI che. jema ke aho samadaSTi jIvaDA, kare kuTumba pratipAlA aMtargata nyAro rahe, jyAM dhAya khilAve bAla / A viSayamAM eka preraNAtmaka dRSTAMta che jene smaraNamAM rAkhIne zrAvake dareka pravRtti karavI joIe. udAsIna vRtti mATe cokhAnI kaNakInuM daSTAMta - koI eka nagaramAM eka zeTha rahetA hatA. temanuM jIvana sukhI ane samRddha hatuM temaja sAdAI ane dhArmika vicArothI yukta hatuM. koI samaye tenA jIvanamAM parivartana AvyuM. azubha karmono prabhAva jAmyo. tenA vyApAramAM avarodha Avyo. mAla-dukAna paNa veMcAI gayA. mahAmahenate ekadivasanuM gujarAna cAle evI paristhiti AvI gaI. beImAnI ane cApalUsI tenA jIvanamAM sarjI ja na hatI. saMkaTanI ghaDIomAM paNa te saMtoSa ane mahenatathI AjIvikA calAvatA rahyAM. karmano udaya vadhAre tIvra banato gayo. bhUkhyA ja sUvAno TAIma Avyo. jyAre bALakone bhUkhyA rahevAno samaya Avyo tyAre zeTha zeThANInuM dhairya khUTI gayuM. ekabIjAnI salAha laIne nirNaya lIdho ke atyAre sthiti evI AvI gaI che ke, kayAMyathI corI karIne kAma calAvavuM. icchA na hovA chatAM zeThane saMmata thavuM Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta paDyuM. kahyuM paNa che ke 'muMjhAyelo mANasa zuM nathI karato !' corI karavI, kyAM karavI ?, jyAM corI karIza te jo garIba haze to duHkhI thaze. keTalAya zeTha to ati lobhI kaMjusa hoya che. tene corIthI bahu duHkha thaze. ApaNuM duHkha maTADavA mATe koIne du:khI zA mATe karavA ! vicAra vadhatA-vadhatA zeThe rAjAnA bhaMDAramAM corI karavAno nirNaya karyo. vicAryuM ke tyAM to bhaMDAra bharapUra che koIne vadhAre kaSTa nahI thAya. zeTha taiyArI karI ardharAtrie corI karavA cAlyo. manamAM saMkalpa karyo ke huM khoTuM bolIza nahI. sAme rastAmAM rAjA pote ja sipAInA vezamAM maLyA, rAjAe pUchyuM tyAre saraLabhAvathI pote cora che ema batAvI dIdhuM. tevA pUrNa satya uttaramAM rAja bhaMDAramAM corI karavAnI vAta paNa spaSTa karI dIdhI. rAjAe majAka jANIne choDI dIdho. zeTha rAjabhaMDAramAM pahoMcyo, saMyogathI tene koI rokI zakyuM nahI. tALA toDayA ane bhaMDAramAM praveza karyo. kramathI aMdara-aMdara AgaLa vadhavA lAgyo. hIrA, pannA, mANeka, motI, sonA cAMdI, jhaverAta, bahumUlya kapaDA, mevA miSTAnna, dhAnya koThAra badhuM joI lIdhuM. kayAM ya mana lalacAyuM nahIM. zeThe vicAra karyo ke bhUkhanA duHkhathI corI karavA nIkaLyo chuM to phakta peTa bharavAnuM sAdhana ja coravuM. bIjo koI lobha karavAnI koI AvazyakatA nathI. je sAmAnya cIjathI be cAra divasanuM gujarAna cAlI zake teTalI ja vastu levI. eTalA samayamAM koI paNa dhaMdho hAthamAM AvI jaze. A prakArano vicAra karatAM karatAM jotAM-jotAM tene cokhAnI kaNakI eka vAsaNamAM jovAmAM AvI. pAMca-dasa zera kapaDAmAM bharI, bAMdhI ane cAlyo. mArgamAM te ja rAjA pharI maLyA. rAjAe pUchyuM. zeThe kahyuM- huM rAjabhaMDAramAM corI karIne Avyo chuM. Ama sAcesAcuM kahI dIdhuM ke cokhAnI kaNakI bharIne lAvyo chuM. rAjAe kholIne joI lIdhuM ane tenI pAchaLa gupta rUpathI AvIne tenA gharanuM sthaLa joI lIdhuM. rAjapuruSo ane bhaMDArIoe tALA tUTavAnI jANakArI thavA para ghaNo badho mAla potapotAnA gharomAM pahoMcADI dIdho. savAra paDatAM rAja bhaMDAramAM thayelI corInI vAta jAhera thaI. rAjasabhAmAM carcAo thaI, rAjAe karmacArIo pAsethI vAta sAMbhaLI. jeNe rAtre corI karI hatI te zeThane nokara dvArA bolAvavAmAM Avyo. badhAnI sAme pUchyuM- tame koNa cho ? zeThe javAba Apyo ke huM divasano zAhukAra ane rAtrino cora chuM ane potAnI hakIkata batAvatA kahyuM ke A kAraNe cokhAnI kaNakInI corI karI che. rAjAne bahuja duHkha thayu ke AvA ImAnadAra ane sAcA loko mArA rAjyamAM duHkhI thaI rahyA che ane karmacArI athavA bhaMDArI banelA A loko pote corIo kare che. rAjAe zeThane potAnA bhaMDArano pramukha Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H pariziSTa-3 : bAra vrata banAvyo ane karmacArIone yogya daMDa ane zikSA ApI. zikSA :- je rIte zeThane lAcArI ane udAsInatAthI corI karavAne mATe vivaza thavuM paDayuM, te udAsInatA ane lAcArInA kAraNe tene corIno daMDa na maLatA InAma ane Adara maLyo, te ja rIte zrAvakane paNa udAsInatA pUrvaka karAyelA sAMsArika kAryonuM pariNAma naraka tiryaMca gatinA rUpamAM na maLatAM devabhava prApta thAya che. tyAra pachI manuSya bhava ane mokSanI prApti thAya che. zeThe corI karavAmAM khuzI mAnI na hatI. tevI ja rIte zrAvaka saMsAramAM rahIne je koI paNa pApakArya kare che temAM tenI udAsInatA hovI joIe. mAtra jIvana nirvAhanuM ja lakSya hovuM joIe. karmabaMdha ane parabhavano haMmezA vicAra rAkhavo joIe. dhana saMgraha paNa jeTalI jarUra hoya teTalo ja karavo, vadhAre na karavo joIe. jo putra kapUta ane putra sapUta che to dhana saMcaya zA mATe ? che to dhana saMcaya zA mATe? AvazyaktA hoya tyAM sudhI gRhastha jIvanamAM kArya karavuM paDe che paraMtu AvazyaktAone ochI karavI e paNa dharmajIvanuM mukhya kartavya hoya che. 125 eka vAta dhyAnamAM rAkhavA yogya che ke zrAvaka jIvanamAM koInI sAthe vera virodha kaSAya kaluSitane lAMbA samaya sudhI rAkhavA na joIe. jaldIthI samAdhAna karIne sarala ane zAMta banI javuM joIe. kaSAyanI tIvratAthI samakti cAlyuM jAya che. mAyA kapaTa, prapaMca, dhUrtAI, ThagAI ane bIjAnA avaguNa apavAda A badhA durguNo dharmI jIvananA temaja saktinA mahAna dUSaNa che. tene jIvanamAM jarAya sthAna na ApatA haMmezAM teno tyAga karIne jIvanane suMdara ane zAMta banAvavuM joIe. vratadhArI zA mATe banavuM? : jIva anAdikALathI 84 lAkha jIvAyonimAM paribhramaNa karI rahyo che. jyAM sudhI jIva pramAda, kaSAya, avrata, viSaya ane azubhayoganA pariNAma svarUpa karmabaMdha karato raheze tyAM sudhI janma, jarA ane maraNanA cakkaramAM temaja duHkhonI paraMparAmAM paribhramaNa karato raheze. AvI avasthA jIvananuM asaMskRta rUpa che. sadgurunI kRpA pAmIne zudgha zraddhAnI sAthe sajJAnanI prApti karIne cAritra mArgamAM uttarottara vikAsa karavo eja jIvananuM saMskRta rUpa che. cAritra vikAsane mATe ja vratonuM Ayojana karAyuM che, bhAgyazALI jIvo ja tenuM pAlana kare che. zAstromAM jIvone mATe cAra vAta durlabha kahI che. cattAri paramaMgANI, dullahANIha jaMtuNo / mApusatta, surpha, sajjA, saMgamammi ya vIriyA uttarAdhyayana a3, gA--1 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navIta A gAthAno bhAvArtha che ke A saMsAramAM prANIone mAnavadeha maLavo durlabha che. mAnava deha maLyA pachI vItarAga dharma maLavo durlabha che. kadAca dharma prApta thaI paNa jAya to zAstra zravaNa ane zraddhA thavI atyaMta durlabha che. tethI paNa AgaLa dharmanuM AcaraNa karavuM atyaMta kaThina che arthAt zrAvaka vrata athavA saMyama grahaNa karavo temaja tenI ArAdhanA karavI mahAna duSkara che. 126 cAra gatimAM manuSya gati ja eka evI gati che ke jemAM jIva phakta dharmanuM AcaraNa ja nahi paraMtu karmonA baMdhanane toDIne mukta paNa thaI zake che. mAnavabhavamAM jIvane je AdhyAtmika viveka zakti prApta thAya che tevI zakti bIjA koI bhavamAM sulabha nathI. tethI manuSyabhava pAmIne tene saphaLa karavAno haMmezA prayatna karavo joIe. vrata dhAraNa karavAthI cAritrano to vikAsa thAya ja che paraMtu sAthe sAthe nirarthaka AzravathI-karmabaMdhathI bacI javAya che. phaLasvarUpe karmabaMdha ghaNo ocho thaI jAya che. vratI jIvanuM narakAdi durgatiomAM bhramaNa karavAnuM baMdha thAya che. temanuM vartamAna jIvana paNa zAMta ane sukhamaya banI jAya che. AtmA jyAre vikAsanI tarapha AgaLa vadhe che tyAre tene jJAna, darzana, cAritra ane Atma zAMtinI upalabdhi thAya che, te zabdo dvArA varNavI zakAtI nathI. tethI dareka sagRhasthe potAnA jIvanane vratamaya banAvavuM atyaMta Avazyaka che; sAthe sAthe te sAdhanAne uttarottara vadhAratA rahe, to ja mAnavabhava sArthaka bane che. bAra vratonuM prayojana samyaktva prayojana :-- sAdhanA jIvanamAM dharmanA sAcA mArganuM temaja te mArganA upadeSTAnuM jJAna hovuM ane tenA pratye zraddhA bhakti thavI, te Atma kalyANanuM mukhya aMga che. mokSArthI sAdhaka jyAM sudhI jIva ajIvane, heya-upAdeyane, puNya-pApane, dharma-adharmane sArI rIte samaje nahi, samyak rUpathI zraddhA karI zake nahi, tyAM sudhI tenuM AcaraNa phaLa ApanAra banatuM nathI. kahyuM che ke-- eka samakita pAye binA, japa tapa kiriyA phoka / jaise murado ziNagAravo, samaja kahe triloka // tethI vrata dhAraNa karatAM pahelAM tatvonuM jJAna ane sAcI zraddhA hovI atyaMta jarUrI che. zraddhA karavAnA tattva be prakAranA kahela che- (1) jIvAdi navatattva (2) deva, guru, dharma traNa tattva. A baMne prakAranA tattvonuM sAcuM jJAna tathA sAcI zraddhA thavI te ja samyaktva che. tenA vagara sAdhupaNuM athavA zrAvakapaNuM ekaDA vinAnA mIMDA samAna che. tethI sarva prathama samyaktvanI pratijJAnuM kathana karavAmAM AvyuM che. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra: pariziSTa-3: bAra vrata 1che. deva, guru, dharma tattvanuM sAmAnyajJAna - deva-sarvajJa, sarvadarzI arihaMta (tIrthaMkara) ane siddha bhagavAna ArAdhya deva che. guru mahAvrata, samiti, guptiyukta temaja bhagavad AjJAnuM pAlana karavAvALA ArAdhya-guru che. teo nigraMtha kahevAya che. vartamAnamAM (1) bakuza (2) pratisevanA (3) kaSAya kuzIla, A traNa nigraMtha hoya che. dharma-pApa tyAga rUpa ahiMsA pradhAna ane saMvara-nirjarAmaya dharma ArAdhya dharma che. karma, punarjanma, paraloka, jIva, ajIva, puNya, pApa, vrata, niyama, saMyama, tapa, jJAna vagere zraddhA karavA yogya dharma tattva che, teno samAveza nava tattvomAM thaI jAya che. A tattvonuM jJAna karIne, samya zraddhA karavI tene samyagdarzana kahe che. (1) pahelA vratanuM prayojana : savve jIvA vi icchaMti, jIviuM na marijjiuM / tamhA pANIvahaM ghoraM, NiggaMthA vajjayaMti NaM // dayA dharma kA mUla hai, pApa mUla abhimAna / tulasI dayA na choDie, jaba laga ghaTa meM prANa // saMsArano koIpaNa jIva maravAnuM ke duHkhI thavAnuM icchato nathI. tethI prANIono vadha karavo ghora pApa che. tenAthI jIva narakAdi daItiomAM bhramaNa kare che ane aneka jIvonI sAthe verano anubaMdha karIne saMsAranI vRddhi kare che. tethI sthUla hiMsAno tyAga temaja sUma hiMsAnI maryAdA karavA mATe zrAvakanuM paheluM vrata kahyuM che. (ra) bIjA vratanuM prayojana - musAvAo ya logammi, savvasAhuhiM garahio / avissAsoya bhUyANaM, tamhA mosaM vivajjae // sAMca barAbara tapa nahIM, jUTha barAbara pApa / jAMke hRdaya sAMca hai, tA~ke hRdaya Apa // jUThane lokamAM badhA mahAtmAoe choDavA yogya kahyuM che. asatyabhASI eTale khoTuM bolavAvALAno vizvAsa khatma thaI jAya che, teno sarva jagyAe avizvAsa phelAya jAya che. zAstramAM satyane bhagavAnanI upamA ApI che. tethI satyane pUrNarUpathI dhAraNa karavAvALA pote paramAtma svarUpa banI jAya che. tethI laghu sAdhaka zrAvakanA jIvanamAM sthUla asatyano tyAga hoya temaja sUmi jUThamAM viveka vadhe tene mATe bIjuM vrata kahyuM che. trIjA vratanuM prayojana: corI kara holI dharI, bhaI chinakameM chAra / aise mAla harAma kA, jAtA lage na bAra // Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke 128 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta : corI karanArAnuM jIvana anaitika hoya che, kalaMkita hoya che. corI karavAvALo haMmezAM bhayabhIta hoya che. tenI lobhavRtti vadhatI jAya che. kayAreka corI karatA pakaDAI jAya to te zArIrika ane mAnasika ghora kaSTane prApta kare che. corIthI prApta thayelA dhanathI jIvane kayAreya paNa zAMti ke sukha maLI zakyuM nathI. kahyuM paNa che vorI ! mAta morI meM tathA rahe na koDI pApa kI, jima Ave tima jAya / lAkhoM kA dhana pAya ke mare na kaphana pAya // tethI zrAvaka AvA dhRNAspada niMdanIya kAryathI dUra rahe. tene mATe trIjuM vrata svIkAravuM jarUrI che. AmAM moTI corIno tyAga hoya che. cothA vratanuM prayojana - avaMmara voraM, pamAya phuradiriye -dazavai. adhya-6 gA. 16 pUnameya madamasta, mahAvosamuN A dazavai. adhya-6, gA. 17 kuzIla adharmanuM mULa che ane te mahAnadoSone utpanna karavAvALuM che arthAt aneka doSa, aneka pApa ane aneka duHkhonI paraMparAne vadhAravAvALuM A kuzIla pApa che. zramaNoe teno sarvathA tyAga karavo joIe. zrAvaka paNa dharma sAdhanA karavAno icchuka hoya che tethI tene paNa kuzIla para aMkuza rAkhavo joIe. parastrI sevanano tyAga karavo joIe. temaja potAnI strI saMbaMdhI paNa kuzIla pravRttine maryAdita karavI joIe, kuzIlano tyAga karIne brahmacaryanuM pAlana karavAthI vyakti buddhi, bala, svAthya temaja jIvana vikAsanI tarapha AgaLa vadhe che. badhA tapomAM arthAt dharmAcaraNomAM brahmacaryauttama tapa che, uttama AcAra che. taveluM vA 4ttama mavera -sUtrakRtAMga, adhya.--. pAMcamA vratanuM prayojana - phUchI zuM samA anaMtayA ! -utta--9 jahA lAho tahA loho, lAhA loho pavaDDaI / -6t0-8 "mahAramI mahAparigrahI " narakanuM AyuSya bAMdhe che. -ThANAMga-4 viyALA Dukravaviddha thad, mamattagaMdhaM rahI gayAvardI-utta19 icchAo asIma che. jema jema lAbha vadhato jAya tema tema lobha paNa vadhato jAya che. mahAparigrahI narakanuM AyuSya bAMdhe che. dhana ane tenuM mamatva duHkhanI vRddhi karavAvALuM che ane AtmAne durgatimAM laI javAvALuM hovAthI mahAbhayavALuM che. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : pariziSTa-3 : bAra vrata 129 vA tethI mokSArthI sAdhake potAnI icchAo, parigraha ane mamattvane Avazyaka samajI maryAdita karavuM joIe. A vratamAM gRhastha jIvananI AvazyaktA anusAra parigrahanI maryAdA karavAno ja mukhya uddeza che. chaThThAvratanuM prayojana :- A chaThThuM dizAvrata pAMca mULa aNuvratone puSTa karavAvALuM che arthAt tenI uttarottara vRddhi karavAvALuM che. lokamAM jeTalA paNa kSetro che ane temAM je kriyAo cAlI rahI che teno tyAga nahi karavAthI sUkSmakriyAo AvatI rahe che. dizAonI maryAdA karavAthI tenI AgaLa javAno athavA pApa sevana karavAno tyAga thaI jAya che. tyAre tyAMnI AvavAvALI kriyAo baMdha thaI jAya che tethI zrAvake potAne Avazyaka thatI sImAne nakkI karIne te uparAMta AkhA lokamAM pravRtti karavAno ke karAvavAno tyAga karavo joIe. jema koI makAnanA oraDAono upayoga na hoya to baMdha karI devAya che ke jethI temAM dhULa kacarA bharAI na jAya, khullA rAkhavAthI dhULa vagere bharAI jAya che. tevI ja rIte dizAonI sImA nakkI karI devAthI ane te uparAMtano tyAga karI devAthI te pApa kriyAono Azrava baMdha thaI jAya che. tethI zrAva ne mATe cha dizAonI maryAdArUpa A vrata kahyuM che; tene dhAraNa karavuM atyaMta saraLa che. sAtamA vratanuM prayojana : lokamAM khAvAnA temaja upayogamAM levAnA ghaNA padArtha che, temaja vyApAra dhaMdhA paNa aneka che, teno tyAga karavAthI ja tyAgI thavAya che ane tyAga nahi karavAthI tenI kriyA haMmezA AvatI rahe che. chaThThA vratathI kSetranI maryAdA thaI javA para te kSetramAM rahelA padArthonI temaja vyApAronI maryAdA karavI paNa ati jarUrI che tethI 26 bola temaja vyApAronI maryAdAne mATe A sAtamuM vrata dhAraNa karavuM joIe. temAM paMdara (karmAdAna) ati pApa baMdha karavAvALA dhaMdhAono tyAga karavAnI preraNA paNa che. saMbhava hoya to zrAvake teno pUrNarUpe tyAga karavo joIe. AThamAM vratanuM prayojana : 2 yogya kharca karavo bhalo bhalo nahIM ati bhAya / lekhana bhara likhavo bhalo, nahIM reDe rUsanAya || zeTha upAlaMbha Apiyo, nirarthaka Dholayo nIra / roga haraNa motI diyA, gaI bahUkI pIra // zAhIthI lakhavAvALA maryAdita kalama bharIne lakhe che paraMtu kAgaLa para zAhI DhoLatAM nathI tevI ja rIte yogya ane Avazyaka kharca karavo ja ucita hoya Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta che. AtmAne mATe paNa Ama samajavuM joIe ke zrAvakane atyaMta Avazyaka sAMsArika kAryaathavA pApa kAryasivAyanirarthaka pApa karavuM, aviveka ane ajJAna dazAvALA anartha daMDa thAya che. nirarthaka eka loTo pANI paNa kharca karavuM athavA pheMkavuM zrAvakane pasaMda hotuM nathI ane Avazyaka hovA para sAcA motIno paNa kharca karI nAkhe che. basa A ja viveka jAgRta karavAne mATe AThamuM vrata che. gRhasthamAM rahevAvALAne keTalAka kArya AvazyakatA anusAra karavA paDe che te saMbaMdhI Azrava ane baMdha paNa tene thaI jAya che paraMtu je karmAzrava ane baMdha nirarthaka aviveka, ALasa ane ajJAnatAthI thAya che, tene rokavAne mATe zrAvake jJAna ane vivekanI vRddhi karavI joIe tathA ALasa, lAparavAhIne dUra karIne sAvadhAnI sajAgatA jAgarUkatA rAkhavI joIe. ajJAnadazAthI karavAmAM AvatI athavA vikRta paraMparAthI karavAmAM AvatI pravRttione jJAna ane vivekanA sAmaMjasyathI choDI devI joIe. te pravRttio mana, vacana ane kAyAthI karavAmAM Ave che. anarthadaMDanA cAra bhedomAM A traNano samAveza thaI jAya che. tethI zrAvake aneka maryAdAo karavAnI sAthe cAra prakAranA anartha daMDanA svarUpane samajIne teno paNa tyAga karavo joIe. tema karatAM aneka vyarthanA karmabaMdhathI AtmAnI surakSA karI zakAya che. samajhu zaMke pApa se, aNasamajhu harapaMta / ve lUkkhA ve cIkaNA, iNa vidha karma baMdhaMta // samajha sAra saMsAra meM, samajhu TAle doSa / samajha samajha kara jIvaDA, gayA anaMtA mokSa // navamA vratanuM prayojana - lAkhakhAMDI sonA taNu lAkha varSa de dAna / sAmAyika tulye nahIM, ima nizcaya kara jANa // pahelA ATha vratomAM maryAdAo karavAmAM AvI che. A vratamAM maryAdA athavA pApano AgAra na rAkhatA thoDA samayane mATe pAponI sAvadha pravRttiono tyAga karAya che. pUrvAcAryoe teno samaya 48 miniTano nakkI kyuM che. tethI ochAmAM ochI 48 miniTa sudhI roja zrAvake badhI pApakArI pravRttino tyAga karIne te samayamAM dharma jAgaraNa karIne AtmAnI unnati karavAne mATe temaja AtmAne zikSita karavAne mATe sAmAyika vrata avazya dhAraNa karavuM joIe. A vratane dhAraNa karavAmAM potAnI icchAnusAra sAmAyika karavAnI saMkhyAne nakkI karI levI joIe. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - upadeza zAstra: pariziSTa-3: bAra vrata 11 para dazamA vratanuM prayojana : pUrva vratomAM je je maryAdAo jIvanabharane mATe karAyelI che, tene dainika maryAdAmAM sImita karavI te A vratano uddeza che. jIvanabharanA lakSyathI sImAo vadhAre vadhAre rAkhavAmAM Ave che paraMtu dararoja eTalI jarUra hotI nathI. tethI vizAla kriyAne sImita karavAne mATe zrAvake dainika niyama paNa dhAraNa karavA atyaMta jarUrI hoya che, tyAre ja tenA pApa karmano Azrava rokavAno uddeza pUrNa rIte saphaLa thaI zake che. tethI 14 niyama(ra3 niyama) dhAraNa karavA rUpa A dezAvagAsika vrata che. temAM 24 kalAkane mATe aneka niyama dhAraNa karI zakAya che. A vratane dhAraNa karavuM atyaMta saraLa ane lAbhakAraka che tethI badhA zrAvakoe A vrata dhAraNa karavuM joIe. agiyAramA vratanuM prayojana :- divasabhara mahenata karavAvALAne jema rAtre vizrAmanI jarUra hoya che teja rIte zrAvaka gRhastha jIvanamAM haMmezAM AtmAnA karmabaMdharUpa bhAra vahana karavAno je krama cAla che, AzrayonI je pravRttio cAla che. temAMthI mahinAmAM ochAmAM ochA cha divasa vizrAnti maLavI jarUrI che. tethI AgamomAM varNita keTalAya zrAvaka mahinAmAM cha cha pauSadha karatA hatA. sarakAra paNa zramikone mATe ravivAra AdinI rajA A vizrAMtinA uddezathI rAkhe che. tethI zrAvakoe mahinAmAM temaja varSamAM koI divasa evo kADhavo joIe ke jemAM te Akho divasa dharma ArAdhanA karI zake. tene mATe A zrAvakanuM agiyAramuM vrata che- tene dhAraNa karavAthI ja pUrNa AtmasAdhanA thaI zake che. alpa zakitavALA sAdhaka A vratamAM AhAra karIne paNa pApatyAgarUpa pauSadha svIkArI AtmasAdhanA karI zake che. bAramA vratanuM prayojana : gRhastha jIvananI sAdhanA, e adhUrI sAdhanA che. paristhiti temaja lAcArInI sAdhanA che. vAstavamAM pUrNarUpe sAdhanA to saMyama jIvanathI ja saMbhavita che. zrAvakanI haMmezAM manokAmanA-manoratha hoya che ke huM kyAre sAdhu banuM ane saMyamajIvanano svIkAra karuM jyAM sudhI te potAnA manorathane pUrNa karI zakato nathI tyAM sudhI zramaNa dharmanI anumodanArUpe zramaNa nigraMthonI sevA bhakti kare. temAM potAnI bhojana sAmagrI temaja anya sAmagrIthI teono satkAra, sanmAna karIne tenA saMyamamAM sakyogI banIne, temanI sAdhanAne zreSTha mAnato thako anumodana kare che, tenAthI te mahAna karmonI nirjarA kare che. tethI gRhastha jIvanamAM rahevAvALAone mATe sahaja lAbhanA avasara rUpa A bAramuM vrata kahyuM che. tenA pAlanathI jinazAsananI bhakti thAya temaja guru sevAno AnaMda paNa prApta thAya che. A vratamAM bhikSAnA doSa na lagADatAM zuddha Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 13ra mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : bhAvothI dAna devAmAM Ave che. te dAnane supAtradAna kahe che. temAM koIpaNa prakAranI lokeSaNA karavAmAM AvatI nathI. phakta guru bhakti, saMyamacaryAnuM anumodana ane karmonI nirjarAno hetu hoya che. niyamothI yukta temaja doSa rahita dAnano ane bhAvonI pavitratAno tathA levAvALA pAtra nirmaLa AtmAno saMyoga maLI javA para A vrata prakriyAnuM mahatva ghaNuMja vadhI jAya che. ' - + + ", " , " , , ' ' :: 6 ka. ** [ : ' kAMka ' : * * ' zrAvakanA bAra vratone dhAraNa karavAnI spaSTa temaja saraLa vidhi ja karavA mATe panArAja thayA kA karAyA che - pakSa - - samyakatva - deva gurudharmanI zuddha samaja rAkhIza ane sudeva, sugurune bhaktipUrvaka vinaya ane vaMdana karIza. kudeva, kuguruno vinaya athavA vaMdananI pravRtti samAja vyavahArathI tathA Avazyaka paristhitithImAM karavA paDe to teno AgAra. pratikramaNamAM upalabdha aNuvratonA pAThonA AdhArathI vrata dhAraNanuM spaSTIkaraNa A pramANe che. (1) paheluM vrataH skUla prANAtipAta viramaNa (sthUla hiMsAno tyAga) - niraparAdhI trasajIvane mAravAnI bhAvanAthI mAravAnA paccakhANa, jIvana parvata, be karaNa traNa yogathI banatI kozize aticArone TALavAnuM dhyAna rAkhIza. aticAra - (1) gussAmAM AvIne nirdayatApUrvaka gADha baMdhanathI koIne bAMdhavuM (2) gussAmAM AvIne nirdayatApUrvaka mArapITa karavI (3) gussAmAM AvIne nirdayatApUrvaka kAna, nAka, hAtha, paga Adi avayava kApavA (4) svArthavaza zakti uparAMta koIpaNa prANI upara adhika bhAra nAkhavo. jenAthI tene atyaMta paritApa pahoMce athavA prANa saMkaTamAM paDI jAya. (5) gussAmAM AvIne koI paNa prANInA nirdayatApUrvaka AhAra, pANI baMdha karavA. A pAMca aticAra che. AgAra - potAnA athavA potAne Azrita jIvone upacAra karAvavAmAM koI trasa jIvonI hiMsA rokI na zakAya teno AgAra. temaja sAMsArika kArya athavA vyApArika kArya karatAM tathA vAhana prayoga karatAM trasa jIvonI hiMsA thaI jAya to teno AgAra. jIvonI utpattinI pahelA athavA pachI tenA nivAraNano koI upAya apanAvavo paDe to AgAra. jyAM sudhI banI zake tyAM sudhI ahiMsaka upAya karavAnuM dhyAna rAkhIza. aviveka ane bhUlano AgAra. Adata na sudhAravAthI koI pravRtti thaI jAya teno AgAra. Adatane sudhAravAno prayatna karIza. (2) bIjuM vrata: sthUla mRSAvAda viramaNa(moTA jUThano tyAga): pAMca prakAranA moTakA jUThuM bolavAno mArI samaja temaja dhAraNA anusAra Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka A upadeza zAstraH pariziSTa-3: bAra vrata upayoga sahita be karaNa traNa yogathI jIvana paryaMta tyAga. banatI kozIze aticArone TALavAno prayatna karIza. pAMca prakAraH- (1) kanyA-vara saMbaMdhI arthAt manuSya saMbaMdhI (2) pazu saMbaMdhI (3) bhUmi-saMpatti saMbaMdhI (4) thApaNa saMbaMdhI (pa) khoTI sAkSI saMbaMdhI (vyApAra temaja parivAra saMbaMdhI AgAra). moTakA (sthUla) jUThanI paribhASA - rAjadaMDe, lokabhaMDe(dhikkAre) bIjAonI sAthe dhokho thAya, vizvAsaghAta thAya, vagara aparAdhe koIne bhAre nukasAna bhogavavuM paDe, ijjata temaja dharmane Thesa pahoMcADavI, jIvana kalaMkita thAya, AvuM jUTha moTuMsthUla hoya che. te zrAvakane mATe choDavA yogya che. AgAraH- vyApAra saMbaMdhI pravRttino AgAra. aviveka athavA bhUlano AgAra. koI Adata Teva sudharI na zake tyAM sudhI AgAra. bane tyAM sudhI Adata sudhAravAnI koziza karIza. svapara prANa rakSAno temaja saMghanI paristhitiono AgAra, sarakArI kAyadAnuM pAlana thAya nahi ne koI kAraNasara jUThuM bolavuM paDe to AgAra. aticAra:- (1) vagara vicArye AkSepa lagAvavo (2) ekAMtamAM vAtacIta karatI vyaktio para Aropa lagAvavo (3) potAnI strI athavA puruSanA marmane kholavA (4) ahitakArI, khoTI salAha ApavI (5) vizvAsaghAta karIne khoTA lekha lakhavA. A pAMca aticAra che. (3) trIjuM vrata: sthUla adattAdAna viramaNa(moTI corIno tyAga) : pAMca prakAranI moTI corIno be karaNa traNa yogathI jIvanaparyata tyAga. pAMca aticArone bane tyAM sudhI TALavAnI koziza karIza. sUla corInA pAMca prakAraH- (1) bhIMta, daravAjA AdimAM chidra karIne athavA toDIne (2) vastra, sUta(dhAgA), sonA AdinI gAMTha, peTI kholIne corI karavI. khissA kApavA Adi (3) tALA toDIne athavA cAvI lagAvIne corI karavI. (4) mArgamAM cAlatAne lUMTavA (5) koInI mAlikInI kIMmatI vastu corInI bhAvanAthI levI. AgAra - trIjA aticAranuM pAlana thaI zake nahIM to teno AgAra, bIjApaNa je aticAra pravRttimAM che ane te na chUTI zake tevA che to teno paNa AgAra; banatI koziza tene choDavAno prayatna karIza. aticAra :- (1) jANI bUjhIne pAMca prakAranI corInI vastu kharIdavI. (2) pAMca prakAranI corI karavAvALAne sahAyatA ApavI (3) rAjyaniyama viruddha AcaraNa karavuM (4) jANIne khoTA tola ane khoTA mApa karavA (5) vecavA mATe cIja dekhADyA pachI nakakI karelI cIjane badalAvIne athavA mizraNa karIne ApavI. A pAMca aticAra che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta (4) cothuM vrata : svadAra saMtoSa, paradAra vivarjana(potAnI strInI maryAdA, parastrIno tyAga) -- (1) saMpUrNa maithuna sevanano tyAga athavA mahinAmAM ) divasa maithuna sevanano tyAga (2) parastrI athavA vezyAno tyAga (3) ( ) varSa pachI lagna karavAno tyAga (4) divasamAM maithuna sevanano tyAga. eka karaNa eka yogathI temaja soI dorAnA nyAyathI jiMdagI sudhI. pAMce aticArone bane tyAM sudhI TALavAnI zakya koziza karIza. aticAra (1) nAnI uMmaranI potAnI ke thoDA samaya mATe ApelI zulka potAnI karelI strInI sAthe kuzIla (maithuna) sevana karavuM (2) sagAI karelI kanyAnI sAthe maithuna sevana karavuM (3) azuddha rItathI maithuna sevana karavuM. (4) bIjAnA lagna karAvI ApavA (5) auSadhi AdIthI vikAra bhAvane vadhAravo. (5) pAMcamuM vrata : parigraha parimANa : (1) khetI ghara vIghA ( ) vyApAra saMbaMdhI vIghA ( ) (2) makAna dukAna kula naMga ( ) (3) pazunI jAti ( ) naMga ( ), savArI jAti ( ) naMga ( ), zeSa kula parigraha ( rU. ) jenuM sonuM ( ) kilo pramANa cAMdI ( ) kilo pramANa. A mAro adhikatama parigraha thayo. te uparAMta parigraha rAkhavAno eka karaNa traNa yogathI tyAga. navA makAna ( ) uparAMta banAvavAno tyAga. - --- spaSTIkaraNa :~ bIjAnI udhAra pUMjI je vyApAramAM lAgelI che tene mArI nahi gaNuM. je cIjanI mAlikI vAstavamAM gharamAM koI vyaktinI alaga karI dIdhI hoya tene mArA parigrahamAM gaNIza nahi. sarakAramAM nAma alaga-alaga hoya ane gharamAM ekaja hoya tene huM parigrahamAM gaNIza. bhAgIdArInA vyApAramAM bIjAnI saMpattine mArI nahi gaNuM. putravadhunI potAnI vastu athavA sAmAnane mArA parigrahamAM nahi gaNuM. potAnI patnIno sAmAna mArA parigrahamAM gaNIza. makAna, jamIna, pazu ane vAhananI kiMmata nahi karuM paraMtu saMkhyAmAM ja parigrahanuM mApa rAkhIza. mAre AdhIna na cAle evA putrAdi kaMIpaNa kare to teno AgAra . aticAra :- parigrahanI je je maryAdA rAkhI che teno avivekathI ajANapaNe temaja hisAba karavAno rahI jatAM kAMI ullaMghana thayuM hoya to te badhAne aticAra samajavA ane jANIne lobhasaMjJAthI ullaMghana thAya to tene anAcAra samajavA. (6) chaThThuM vrata H dizA parimANa :-- pota potAnA sthAnathI cAre dizAmAM ( ) kilomITara uparAMta javAno tyAga athavA bhArata uparAMta javAno tyAga ( ) athavA videza saMkhyA ( ) uparAMta tyAga. videza nAma ( ); uparanI dizAmAM ki.mI. ( ), nIcenI dizAmAM Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : pariziSTa-3 : bAra vrata phUTa ( ) uparAMta javAno tyAga, eka karaNa ne traNa yogathI jIMdagI paryaMta. tAra, ciThThI, phona Adi pote karavAnI maryAdA ( ), dezanI saMkhyA ( ) uparAMtano tyAga. AgAra :- svAbhAvika jamIna UMcI nIcI hoya to teno AgAra. je vAhana khullA rAkhyA che te jeTalA UMcA nIcA jAya teno AgAra. AvelA tAra, ciThThI, phona, reDiyo, TI.vI. Adino AgAra. nokarI athavA zArIrika kAraNa Adi vizeSa paristhitino AgAra. rAjya saMbaMdhI, deva saMbaMdhI sthitino AgAra. putrAdi maryAdita kSetrathI bahAra cAlyA jAya to tenA saMbaMdhe vizeSa paristhitino AgAra. banatI koziza badhI paristhitiothI bacavAnuM dhyAna rAkhIza. H aticAra :- (1-3) urdhva, adho ane tirachI dizA saMbaMdhI ajANapaNe ane maryAdAne bhUlI javAnA kAraNe ullaMghana thayuM hoya (4) eka dizAnA parimANane ghaTADIne bIjI dizAnuM parimANa vadhAryuM hoya. baMne dizAono saravALo teTalo ja rahe che mATe aticAra che (5) yAda na rahe ane aMdAjathI jeTalI maryAdA dhyAnamAM (smRtimAM) Ave, tenuM ullaMghana kare; tyArapachI khabara paDe ke vAstavamAM maryAdAnuM ullaMghana thayuM nathI, topaNa te aticAra che. (7) sAtamuM vrata : upabhoga paribhoga parimANa vrata :-- noMdha : 26 bolonI maryAdAne 15 bolomAM saMkSipta karI che. Deng 1. dAtaNa - sacita ( ), acita ( ), pratidina ( ). 2. sAbu nhAvAno ( ) jAti, dhovAnI jAti ( ), potAnI apekSAe, 3. vilepana - tela, caMdana, pIThI, pAvaDara, krIma AdinI jAti ( ). 4. snAna - roja naMga ( ) mAsamAM naMga / divasa ( ) varasamAM naMga / divasa ( eka vakhatanA snAnamAM pANI ( ) lITara. vagara mApanA pANIthI snAna karavAno tyAga athavA maryAdA ( ). lokAcArano AgAra. mahinAmAM ( ) divasa snAna karavAno tyAga. () 135 5. vastra - 1 sUtara, Una Adi jAti ( ) jAvajIva sudhI (2) vastra joDa athavA naMga ( ) uparAMta eka sAthe rAkhavAno tyAga. rezamI vastrano saMpUrNa tyAga. 6. zayana - suvA besavAnA naMga roja (). 7. kusuma (phUla) - sUMghavAnA phUlonI jAti ( ), attarAdi jAti (), mALA jAti (), bhUlano, davAno ane parIkSAno AgAra. 8. AbhUSaNa - ghaDiyALa Adi eka sAthe zarIra para paheravAnI jAti ( ) naMga ( ) saMbhALIne rAkhavA mATe athavA parIkSAne mATe paheravAno AgAra. 9. dhUpa karavo - jAti ( ), agarabattI, lobAna, kapUra, ghI, tela Adi. agarabattInI jAti ( ) . Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta 10. lIlA zAkabhAjI phaLa Adi () kaMdamULa () jAti uparAMta tyAga. 11. sUkomevo - jAti () uparAMta tyAga athavA amuka cIjano tyAga. 12. savArI -havAIjahAjano tyAga athavA maryAdA jIvanamAM () vAra, samudramAM jahAjano tyAga athavA maryAdA (). pazunI savArI-tenI pITha para besIne javAno tyAga athavA maryAdA jAti (), sthUla kSetranI savArI amuka () no tyAga. 13. caMpala - (jUtA), rabara cAmaDA AdijAti (), bUTa seMDala Adi jAti () jAvajIva. eka sAthe rAkhavAnI kula joDI () uparAMta tyAga. 14. sacita khAvAnI jAti (), jAvajIva, roja jAti () uparAMta tyAga. 15. dravya - roja jAti (), jAvajIva parvatanI jati () uparAMta tyAga. dravyaH- (1) lIlA zAka (ra) sUkA zAka (3) dALa (4) mukhavAsa (5) mIThAI (6) pIvAlAyaka padArtha (7) sUko mevo (8) vigaya (9)bhojana, roTalI, khIcaDI Adi, (10) taLelA padArtha (11) anya padArtha. vyApAra jAti () uparAMtano tyAga. karmAdAna saMkhyA () no tyAga. AgAra - uparanA niyamomAM bhUlano AgAra, davAno AgAra, bIjA karI de to AgAra, nokarI saMbaMdhI AgAra, gharane mATe AvelI vastumAMthI koI vecavAno prasaMga AvI jAya to AgAra. putrAdi AjJA vagara athavA salAha vagara kaMI karI leto svabhAva anusAra temAM salAha-sUcana-bAgano AgAra. upara kahelI sarve ya maryAdAo uparAMta eka karaNa ne traNa yogathI tyAga. aticAra pAMca - (1) tyAga karelo hovA chatAM paNa sacita ne acita samajIne athavA bhUlathI khAvuM athavA koIpaNa sacita vastu khAvI, te paNa aticAra che (2) sacita goTalI AdithI lAgelA phaLone khAya pachI goTalIne ghUMkavI athavA tatkAla eTale ke tarataja goTalI Adi kADhIne khAvuM (3) pAkuM samajI ne apakva sacita khAvuM (4) acita samajIne adhUrA pAkelA athavA sekelA padArthane khAvA (5) jemAM jhAjhuM sacita khAvAnuM hoya ane thoDoka ja acita bhAga khAvAno hoya athavA jemAM pheMkavAnuM bhUMkavAnuM adhika hoya athavA jemAM pApakriyA vadhAre lAge ane lAbha ocho hoya evI tuccha vastuo khAvI pIvI. jema ke- kaMdamULa, bIDI, sigAreTa; taMbAku, bhAMga; sItAphaLa, zeraDI Adi. paMdara karmAdAnanuM svarUpa 1. IMgAla kamaeN- agnino AraMbhavALo dhaMdho, dhobIkAma, raMgATakAma, gALavAnuM kAma, sukhaDiyA, bhAMDabhaMja, sonI, luhAra AdinA dhaMdhA 2. vaNa kamaeN- vanaspatinA AraMbhano vyApAra athavA karma, khetI, lIlA zAkabhAjI kaDa ra kama rU . . Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra: pariziSTa-3H bAra vata 13. bAphIne sUkavavA vecavAno dhaMdho. 3. sADI karme vAhana banAvIne vecavA. 4. bhADI karme vAhana calAvIne bhADAnI kamANI karavI, vyApAra rUpe. 5. phoDI kame- khetIne mATe haLa calAvavuM. khANa khodavI ane temAMthI nIkaLela padArthane vecIne AjIvikA calAvavI. kuvA, vAvaDI, taLAva, saDaka Adi banAvavAno Theko levo. dAdata vANijaje trasa jIvonA zarIranA avayavano vyApAra. hAthIdAMta, rezama, kastUrI, zaMkha, keza, nakha, cAmaDuM, Una, sIdhA kharIdavA athavA orDara devo. 7. lakha vANije- je vastuone taiyAra karavAmAM trasajIvonI hiMsA thAya athavA sogavavI paDe evA kemikalanA vyApAra athavA lAkha capaDI Adi vecavA, gaLI, soDA, sAbu, mIThuM, sAjIkhAra, raMga Adino vyApAra. 8. rasavANije -- dArUno dhaMdho, tathA ghI, tela, goLa, sAkara Adi rasa padArthano dhaMdho karavo. dUdha, dahIM vecavA. 9. keza vANijja- vALavALA jAnavara ke dAsa-dAsI vecavA kharIdavAno vepAra. 10. viSa vANijja - jeno upayoga jIvone mAravAno hoya evA padArtha athavA zastrano vyApAra jema ke- jema baMdUka, talavAra, DI.DI.TI. pAuDara Adi. 11. yaMtra pIDana karma- tela athavA rasa kADhavo tathA carakhA mila, presa, ghaMTI Adi calAvavA, vIjaLIthI cAle tevA kArakhAnA calAvavA. 12. nilaMchaNa kame- napuMsaka banAvavAno dhaMdho karavo, aMgopAMganuM chedana karavuM, DAma ApavA vagere. 13. davaccidAvaNayA- jaMgala, kheta, gAma AdimAM Aga lagADavI. 14. saradaha talAga parisosaNayA- khetI Adi karavAne mATe sarovara, taLAva AdinA pANIne sUkavavA. 15. asaI jaNa poSaNayA- zokha, zikAra athavA AjIvikA nimitte hiMsaka jAnavara tathA duzcaritra strIonuM poSaNa karavuM (8) AThamuM vata: anarthadaMDa veramaNa - cAra prakAranA anartha daMDane potAnI samaja anusAra, viveka anusAra TALavAnuM dhyAna rAkhIza; jJAna ane viveka vadhe tene mATe koziza karIza. A prakAranA tyAga karavA :- (1) hoLI ramavI (2) phaTAkaDA phoDavA (3) jugAra ramavo (4) sinemA (5) pAna (6) sAta vyasana (7) dhumrapAna (8) taMbAku khAvuM suMghavuM (9) mApa vagara pANIthI snAna karavuM jema ke- kuvA, vAvaDI, taLAva, nadI, varasAdamAM athavA naLanI nIce. teno tyAga karavo athavA maryAdA Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta ( ) vAra varasamAM. lokAcArano AgAra (10) gALyA vagaranuM pANI pIvAno tyAga athavA kAmamAM levAno tyAga, cAra prakAranA anarthadaMDa :-- (1) avajJALA pariN :-- khoTuM khoTuM ciMtana karavuM. jema ke - bIjA mATe maravAno, nukasAnano, roga AvavAno, Aga lAgI javAno koIpaNa rIte du:khI thavAno ityAdi vicAra karavo. athavA A kArya pote ja karavAno vicAra karavo. bIjA paNa aneka ArTaraudra dhyAna kare jema ke-- bIjAnA doSa jue, niMdA kare, bIjAnI lakSmI icche, saMyoga viyoganA saMkalpa vikalpa kare, bIjAnA du:khamAM khuza thAya, khoTuM ALa Ape, khoTI aphavA uDADe. mizra bhASA bolIne koInA pratye bhrama phelAve ityAdi A badhI prathama anartha daMDanI pravRttio che. (2) pamAyApariN :- pramAdapUrvaka pravRtti karavI. viveka na rAkhatA ALasa, beparavAhI Adi. tarala padArtha jema ke- pANI, dUdha, ghI AdinA vAsaNa ughADA rAkhavA. mIThA padArthone viveka vagara rAkhavA tathA kaI vastune kyAM, kevI rIte rAkhavI, teno viveka na rAkhavo. viveka vagara bolI javuM, viveka vagara cAlavuM, besavuM; vagara prayojane pRthvI khodavI; pANI DhoLavuM, agni peTAvavI, havA nAkhavI, hAtha paga vastu halAvavI; paMkhA lAITa khullA mUkIne cAlyuM javuM, naLa Adi khullA rAkhIne javuM, viveka na rAkhavo. lIlI vanaspati, ghAsa toDavuM; tenA upara besavuM; cAlavuM; mApa vagara pANIno upayoga karavo athavA pANImAM taravuM; aneka manoraMjananI pravRttio paNa anarthadaMDamAM gaNavAmAM Ave che. dIpaka, cUlA, gesa ughADA rAkhI devA. saMmUrcchima khAra, phUlaNa AdinuM dhyAna rAkhyA vagara cAlavuM. vRkSa para jhUlo bAMdhavo. A badhI pravRttio bIjA anarthadaMDanI che. (3) hiMsappayANaM hiMsAkArI zastra koIne paNa ApavA athavA avivekI ApavA tathA evA sAdhanono adhika saMgraha karavo. zastra, talavAra, baMdUka, kodALI, pAvaDA Adi. hiMsaka jAnavaronuM poSaNa karavuM, DI.DI.TI. pAvaDara Adino saMgraha athavA upayoga karavo Adi trIjA anarthadaMDa che. --- (4) pAvAmbhovabese :- prayojana vagara athavA javAbadArI vinA ja bIjAone pApakAryonI preraNA karavI. jema ke snAna, zAdI, makAna banAvavuM, vyApAra karavo, moTaragADI kharIdavI, kUvo khodAvavo, khetI karavI, jAnavarano saMgraha karavo. vanaspati kApavI, ukALavI Adi preraNA karavI athavA evA saMkalpa-vikalpa karavA. koIpaNa cIjone athavA sthAnone jovA javuM temaja koI paNa vastunA vakhANa athavA prazaMsA karavI. khoTA zAstra racavA temaja khoTI prarUpaNA karavI; ityAdi A badhA cothA anarthadaMDa che. AgAra :- je Adata jyAM sudhI pUrNarUpe na sudhare tyAM sudhI teno AgAra. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH pariziSTa-3: bAra vrata Adatane sudhAravAno pUro prayatna karIza. lA rAkhIne vivekAna vadhArIza. aticAraH- (1) kAma vikAra utpanna thAya tevI kathA karavI. (2) bhAMDonI jema bIjAone hasAvavA mATe kAyAnI kuceSTA karavI. aMgopAMgone vikRta karavA. (3) nirlajjatApUrvaka nirarthaka bolavuM, asatya ane aTapaTu athavA hAsyakArI bolavuM (4) ukhala-mUrAla Adi upakaraNone eka sAthe rAkhavA jenAthI sahaja rIte virAdhanA thAya tathA zastrono adhika saMgraha karavo. (5) upabhoga-paribhoganI vastuono vadhAre saMgraha karavo. A pAMca aticAra che. (9) sAmAyikavrata -- roja(), dara mahine() dara varase() sAmAyika karIza; vizeSa paristhitino AgAra. 3ra doNane TALavAnuM dhyAna rAkhIza. A doSone kaMThastha karI levA athavA varasamAM 1ra vakhata vAMcavA. bhUla thaI jAya to AgAra. aticAraH- (1-3) pApamaya mana, vacana, kAyAnI pravRtti karavI. (4)sAmAyika che te yAda na rAkhavuM, bhUla karatI samaye acAnaka yAda AvavuM (5) sAmAyika avyavasthita DhaMgathI, avivekathI karavI; jema-tema anAdara ke asthiratAthI karavI athavA samaya pUro thayA pahelAM sAmAyika pALI levI. traNa aticAra upayoganI zUnyatAthI ane be aticAra pramAdathI lAge che. (10) dezAvagAsika vata :-- cauda niyama(trevIsa niyama) roja dhAraNa karIza ane traNa manorathanuM ciMtana karIza, bhUla ke zArIrika paristhiti vagereno AgAra. abhyAsa(Teva) thaI jAya tyAM sudhI AgAra, vizeSa paristhitimAM koI paNa saMkSipta rItathI niyama dhAraNa karavAno AgAra. aticAra :- maryAdAonuM ajANapaNe athavA avivekathI ullaMghana thavA para aticAra lAge che. noTa:cauda niyamanuM viropa spaSTIkaraNa AgaLa juo. (11) powdhavrata:-- dayA athavA pauSadha maLIne kula () dara varSe athavA paripUrNa pauSadha (), apUrNa pauSadha (), dayA (), cAra baMdha (), cauvihAra (), tivihAra (), upavAsa (), AyaMbila (), nIvI (), ekAsaNuM (), porasI (), navakArasI (), pratikramaNa (), mahinAmAM athavA vararAmAM bhUla thavA para athavA avasthAnA kAraNe AgAra. nivRtti vyApArathI () varSa pachI. aticAra :- (1) suvAnA makAna, pathArInuM paDilehaNa na karavuM athavA sArI rIte na karavuM (ra)pUjavAnA samaye pramArjana na karavuM athavA sArI rIte na karavuM. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta (3-4) evI rIte uccAra pAsavaNa bhUminA be aticAra samajI levA. (5) pauSadhanA 18 doSa na TALavA athavA cAlavuM besavuM suvuM, bolavuM, pUjavuM, thUMkavuM, khAvuM, pIvuM, paraThavuM Adi avivekathI karavuM. A badhA aticAra che. (12) atithi saMvibhAga vrata : sAdhu-sAdhvIno yoga maLavA para nirdoSa vastuone bhaktibhAvathI, niSkAma buddhithI, kevaLa Atma kalyANane mATe vahorAvIza ane bhojana karavAnA TAIme traNa vakhata navakAra gaNavA divasamAM ochAmAM ochuM eka vakhata dAna devAnI bhAvanA bhAvIza. - zikSAo :- nirdoSa bhikSA grahaNa karanAra zramaNone jUTha-kapaTa karI sadoSa AhAra pANI, makAna, vastrapAtra, pATa, pUThAM ghAsa, davA Adi na vahorAvavA. gharamAM sacita ane acita cIjone eka sAthe eka ja kabATamAM athavA eka kAgaLa para na rAkhavA, tenuM haMmezA dhyAna rAkhavuM ane gharanI vyaktione paNa samajAvavuM. gharamAM acita pANI thatuM hoya to tene tarata ja na pheMkI devuM ane bIjAoe paNa dhyAnamAM rAkhavuM. jo acita pANI na banatuM hoya to tene banAvI rAkhavAno rivAja na karavo ane tene mATe sAcuM jJAna meLavIne bIjAne paNa sAcuM mArgadarzana ApatA rahevuM. 42 doSa AdinuM jJAna karavuM. saMta-satIjIo sAme khoTuM na bolavuM. gharamAM athavA bhojana gharamAM saMcita padArthone verAyelA na rAkhavA temaja vacamAM paNa na rAkhavA. aticAra :- (1) avivekathI gharamAM sacita-acita vastu saMghaTAthI rAkhI hoya (2) aviveka bhUlathI acita padArtha dhovaNa Adi upara sacita athavA kAcuM pANI rAkhyuM hoya. (3) bhikSAno samaya vItI gayA pachI bhAvanA bhAvI hoya athavA bhikSAnA samaye gharanA daravAjA baMdha rAkhyA hoya temaja rastAmAM pANI, bIja Adi rAkhyA hoya. (4) viveka ane umaMganI uNapathI prasaMga AvavA para pote na vahorAve ane bIjAne Adeza karatA rahe; huM pote vahorAvuM evuM yAda ja na Ave. (5) saraLa, zuddha bhAva ane zuddha kAyA-vacananA vivekathI na vahorAve; aneka prakAranA azuddha bhAva, kaluSatA, IrSyA, barAbarI, dekhAva, Agraha, jida, avinaya, aviveka bharI ThapakArUpavANI, maheNAM mAravA Adi kAyA ane vacananA avinaya abhakti avivekathI vahorAvyuM hoya. A aticAra che. vizeSa noMdha :- badhA vratomAM pratikramaNa anusAra karaNa ane yoga samajI levA. badhA vrata buddhi pramANe, dhAraNA anusAra dhAraNa karuM chuM. badhAmAM bhUlano AgAra. AmAM je kaMI navI zaMkA thaze, je viSayamAM atyAre vicAryuM-samajyuM na hoya, tene te samaye samaja zakti anusAra karIza. A lakhelA niyamomAM pheraphAra karavAno AgAra ( ) varasa sudhI. tyAM sudhI dara mahinAmAM eka vakhata avazya vAMcIza. tyAra pachI dara varase A lakhelA niyamone eka vakhata avazya vAMcIza. bhUlano Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : pariziSTa-3 : bAra vrata AgAra. pratikramaNa artha sahita varasamAM eka vakhata avazya vAMcIza. jaldIthI jaldI jAti ane nAmonI noMdha karavI, yathA- lIlotarI, sacitta, kaMdamULanA, sAbunA vilepananA, dAMtaNanA, vastranA, phUlanA, agarabattInA, vyApAranA, dravyonA. adhyayana :- (1) A pustaka mahinAmAM ( ) vAra vAMcIza. (2) upAsaka dazA sUtrano sArAMza varasamAM ( ) vAra vAMcIza. (3) batrIza Agamono ATha bhAgomAM sArAMza ( ) varasamAM vAMcIza. kaMThastha jJAna -sAmAyika sUtra 3ra doSayukta; pratikramaNa artha sahita ane paccIsa bola. mahattvanI vAto: zikSAo (1) badhA jaina zramaNono Adara, satkAra, sanmAna, vinaya, bhakti, ziSTAcAra Adi avazya karavo. samaya kADhIne teo pAsethI jJAna prApta karavuM. zakti pramANe sevA ane sahayoga Apavo. supAtradAna daIne zAtA pahoMcADavI. 141 (ra) anya matAvalaMbI jainetara saMnyAsI Adino ati paricaya na karavo. paraMtu saMyogavazAt maLI jAya to aziSTatA, asabhyatA na karavI. (3) kuLa paraMparAthI deva-devInI pUjA Adi karavA paDe to tene dharma na samajavo, sAMsArika kArya samajavuM. (4) hiMsA ane ADaMbaramAM tathA pApanA AcaraNane kayAreya paNa dharma na mAnavo. (5) koI vyakti ke samudAyanI niMdA, avahelanA na karavI; anukaMpA bhAva rAkhavA. (6)jinAjJAnuM ullaMghana karanArA zramaNone haMmezA avasara pramANe vinaya-viveka yukta zabdomAM sUcanA karatA rahevuM paraMtu niMdA-tiraskAra na karavI. (7) koIpaNa prANI pratye ApaNA manamAM rAga athavA dveSa arthAt nArAjI, raMja, elarjI bhAva na rAkhavo. bhale ne te pApI hoya, duSTa hoya, virodhI hoya, dharmI hoya, azuddha dharmI hoya, ahita karanAra hoya, pAgala ke mUrkha hoya, zithilAcArI hoya, anya saMpradAya ke anya dharmano anuyAyI hoya; badhAnA pratye citta svastha ane prasanna rAkhavuM joIe. 'badhAnA puNya ane udaya karma judA-judA hoya che,' evuM ciMtana karIne samabhAva rAkhavo A samakitanuM prathama lakSaNa che- 'sama', (8) paramata-parapAkhaMDa, anya darzana, mithyA daSTi AdinI saMgati, paricaya, prazaMsA, sanmAna Adino samyaktva zuddhinI apekSAe AgamomAM niSedha che. paraMtu svadarzanI jinamatAnuyAyI tIrthaMkaronA anurAgI Adi je jaina zramaNa nigraMtha che tenI napharata karavI, anAdara karavo, ayogya AcaraNa che, rAga-dveSa vardhaka AcaraNa che, saMkucita vRttinuM paricAyaka che, te Agama sammata paNa nathI. paraMtu jainazAsananI avahelanA karAvavAnuM eka halakuM kartavya che. tethI samasta jaina zramaNonuM sanmAna rAkhavuM joIe tathA anAdara tiraskAra to koIno paNa na karavo joIe. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka 14ra mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta - mani darzananA pAMca niyama yAne zrAvakanA pAMca abhigama | (1) acetano tyAga- sacita sajIva cIjone potAnI pAse na rAkhavI. (2) acetano viveka aceta rAjacinha chatra, cAmara, talavAra Adi tathA jUtA, caMpala Adi muninI pAse AvatA ja tyAga karavo. (3) utarAsaMga- muninA sanadhyamAM praveza karatAM muhapattI rAkhavI arthAt uttarAsaMga karavuM (4) aMjalikaraNa- muninI pAse pahoMcatA ja hAtha joDavA. (5) mananI ekAgratA- badhI jhaMjhaTone magajamAMthI kADhIne rAgadveSathI dUra thaIne ekAgracitta thaIne muninI pAse praveza karavo tyArabAda savidhi sabhakti vaMdana, guNakIrtana, jinavANI zravaNa, guNagrahaNa temaja vrata dhAraNa Adi karavuM joIe. vata dhAraNa karavAnI saraLa saMkSipta vidhi | sUicanA :- koIpaNa vizeSa spaSTIkaraNa jANavuM hoya to pUrva prakaraNamAM vistArathI kathana che, tyAM joI levuM. samyakatva -deva, guru, dharmanI zuddha samajaNa rAkhIza ane sudevasugurune bhaktipUrvaka vaMdana karIza. kudeva kugurune vinaya vaMdananI pravRtti samAja-vyavahArathI, viveka khAtara tathA paristhitithI karavI paDe to tenI AgAra. (1) paheluM vrata - jANIne mAravAnI bhAvanAthI niraparAdhI trasajIvane mAravAnA paccakhkhANa, potAnI samajaNa ane dhAraNAnusAra, AgAra sahita, be karaNa traNa yogathI, jIvanaparyata. aticArone TALavAnuM dhyAna rAkhIza. (2) bIjuM vrata - pAMca prakAranuM moTakuM jUTha bolavAnA paccakhANa, potAnI samajaNa temaja dhAraNAnusAra, AgAra sahita, be karaNa-traNa yogathI jIvana paryata. aticAra TALavAnuM dhyAna rAkhIza. (3) trIjuM vrata - pAMca prakAranI moTI corIne samaja dhAraNAnusAra AgAra sahita paccakhANa. be karaNane traNa yogathI jIMdagI sudhI dhAraNAnusAra. aticAra TALavAnuM dhyAna rAkhIza. (4) cothuM vrata:- (1) saMpUrNa kuzIla sevanano tyAga athavA (2) maryAdA () (3) parastrIno tyAga (4) divasamAM kuzIla sevanano tyAga () dhAraNAnusAra aticAra TALavAnuM dhyAna rAkhIza. (5) pAMcamuM vrata - khetI (), kula makAna, dukAna(), bAkI parigraha rUpiyAmAM () athavA sonAmAM (); A maryAdA uparAMta samaja dhAraNA anusAra tyAga, eka karaNane traNayogathI. aticAra TALavAnuM dhyAna rAkhIza. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH pariziSTa-3 : bAra vrata saMkSipta (6) chaThThuM vrata H- bhArata uparAMta tyAga athavA deza ( ) uparAMta tyAga. UMcA (kilomITara) ( ), nIcA (kilomITara) ( ), uparAMta tyAga. eka karaNa traNa yogathI samaja anusAra. aticAra TALavAnuM dhyAnamAM rAkhIza. (7) sAtamuM vrata :-- (1) maMjana ( ) (2) nAhavAno sAbu ( ) (3) tela ( ) bIjA vilepana ( ) (4) snAna mahinAmAM ( )divasa tyAga. (5) vastra jAti ( ), rezamano tyAga (6) phUla ( ), attara ( ), phula mALA. ( ) (7) AbhUSaNa ( ) (8) dhUpa jAti ( ), agarabattInI jAti ( ) (9) lIlAzAkabhAjI ( ), jamInakaMda ( ) (10) mevo ( ) (11) vAhana havAI jahAja ( ), samudrI jahAja ( ) jAnavaranI savArI ( ) (12) jUtA jAti ( ), joDI ( ) (13) sayaNa ( ) roja. (14) sacita roja ( ) (15) dravya ( ) roja. vyApAra kula ( ), karmAdAna ( ); A maryAdA uparAMta tyAga, samaja dhAraNAnusAra, AgAra sahita, eka karaNa traNa yogathI. aticArone TALavAnuM dhyAna rAkhIza. bhUla, davAno AgAra; bIjA karI de to AgAra. 143 (8) AThamuM vrata :- cAra prakAranA anartha daMDane potAnI samaja athavA viveka anusAra TALavAnuM dhyAna rAkhIza. be karaNa traNa yogathI jIvana paryaMta. jJAna ane viveka vadhe tene mATe koziza karIza. tyAga karavo hoLI ramavI ( ), phaTAkaDA phoDavA ( ), jugAra ramavo ( ), sAta vyasana ( ), dhUmrapAna ( ), tamAku khAvuM, suMghavI ( ), mApa vagara pANIthI snAna ( ), gALyA vagara pANI pIvuM ( ), rAtre snAna Adi kArya ( ), koI paNa AraMbha samAraMbhanI vastunI ati prazaMsA na karavI, tene mATe dhyAna rAkhIza. (9) navamuM vrata :-- mahinAmAM sAmAyika () karIza. AgAra sahita 3ra doSonuM jJAna karIne choDavA yogyane choDavAnuM dhyAna rAkhIza. (10) dazamuM vrata :- roja 14 niyama(23 niyama) dhAraNa karIza,citArIza(punaH nirIkSaNa karIza) ane traNa manorathanuM ciMtana karIza. abhyAsanI kamI, bhUla ane asvasthatAno AgAra. (11) agiyAramuM vrata H- kula dayA pauSadha varSamAM ( ) karIza, samaja ane dhAraNAnusAra, AgAra sahita. (12) bAramuM vrata :- eka vakhata bhojana karatI veLAe traNa navakAra gaNIne supAtradAnanI bhAvanAbhAvIza. saMta satIjIonI sAmekhoTuMbolavAnA paccakkhANa. bIjA paccakkhANo H- nivRtti vyApArathI ( ), cAra skaMdha(moTA tyAga) ( ), rAtri bhojana ( ), navakArazI ( ), pratikramaNa ( ) mahinAmAM. bIjA je kaMI paNa paccakkhANa lIdhA hoya athavA navA paccakkhANa karavA hoya to tenI ahIM yAdI karI levI. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta che: noMdha :- badhA vrata samaja anusAra dhAraNAnusAra dhAraNa karuM chuM. bhUla temaja zArIrika paristhiti tathA paravazatAno Agara. A lakhelA niyamone daramAse be vakhata avazya vAMcIza. AmAM kayAreya paNa je navI zaMkA utpanna thaze, je viSayamAM atyAre kaMIpaNa vicAryuM ke samakyuM na hoya tene te samayanI samaja zakti bhAva anusAra karIza. samaja dhAraNA, AgAra, aticAra AdinA vistArane vAMcIne samajI levuM. Avazyaka vAMcana karavuM - (1) uttarAdhyayana sUtra hiMdI, dazavaikAlika, jaina tattva prakAza nava tattva sArtha.() varSamAM vAMcIza. (ra) upAsaka dazAMga sUtrano sArAMza varasamAM () vAra vAMcIza. (3) bAravratonuM vistArathI varNana A pustakamAMthI mahinAmAM () vakhata vAMcIza. (4) batrIsa AgamonA sArAMzanA ATha pustako () varasamAM vAMcIza. (5) cAra cheda sUtra vivecana yukta prakAzita varSa () mAM vAMcIza. IcchA anusAra zAstra vAMcana- lekhaka, saMpAdaka - ghAsIlAlajI ma.sA. madhukara munijI ma.sA.amolaka RSijI ma.sA. AtmArAmajI ma.sA., zelAnA, bIkAnera, jodhapurathI prakAzita Agama temaja rAjakoTathI prakAzita guruprANa Agama batrIsInuM adhyayana manana karavuM. IcchA anusAra bIjuM vAMcana :- saddharma maMDana, samakti sAra, sRSTivAda ane Izvara, gaNadharavAda, jinAgama virUddha mUrtipUjA, lokAzAhamata samarthana, sthAnakavAsI jaina dharmanI satyatA, jenasiddhAMta bola saMgraha bhAga ekathI sAta sudhI, mukhavastrikA nirNaya, samyakatva zalyodvAra ityAdi nibaMdha caryAnuM sAhitya vAMcavuM. * * - - - - pariziSTa-4 gaNa manoratha : coda niyama I ke phriI hari thi traNa manorathano vistAra(hamezAM vAMcana manana karavAne mATe) : AraMbha pariga taja karI, paMca mahAvrata dhAra aMta samaya AloyaNA, karuM saMthAro sAra. (1) pahelo manoratha - meM je dravyAdinI maryAdA rAkhI che te AraMbha ane parigraha paNa mArA AtmAne mATe karmabaMdha karAvavAvALA che. paraMtu huM evI paristhitimAM phasAI gayo chuM. saMpUrNa AraMbha parigrahano tyAga karI zakto nathI tethI maryAdA karIne saMtoSa rAkhuM chuM. paraMtu vAstavamAM to mAro te ja divasa dhanya thaze je divase Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH pariziSTa-4: traNa manoratha (145 9 huM saMpUrNa AraMbha parigrahano tyAga karIne nivRtti dhAraNa karIza. potAno bhAra AnaMda AdizrAvakanI samAna putra Adine soMpIne saMpUrNa samaya dharma sAdhanamAM lagAvIza te divasa mArA mATe parama maMgalamaya temaja dhanya thaze. jIvanamAM te divasa mane jaldI prApta thAya je divase huM cauda prakAranA AtyaMtara parigraha(krodha, mAna, mAyA, lobha, hAsya, bhaya, rati, arati, zoka, dugaMchA, traNa veda, mithyAtva) athavA nava prakArano bAhya parigraha (kheta, vanyu, hiraNya, suvarNa, dhana, dhAnya, dripada, caupada, kuviya Adi) nA nimittathI thavAvALA AraMbha temaja parigrahathI bilakula nivRtta thaIza. te divasa mAro dhanya thaze. A AraMbha parigraha samyam jJAna, samyag darzana, samyacAritra Adi sadgaNono nAza karanArA che, rAga dveSane vadhAranArA che. viSaya kaSAyane utpanna karanArA che. aDhAra pApone vadhAranArA che, durgatinedenAra che, anaMta saMsArane vadhAranArA che, azaraNarUpa che, ataraNarUpa che, nigraMthane mATe niMdanIya che, cAra gati, covIsa daMDaka, corAzI lAkha jIvAyonimAM paribhramaNa karAvIne duHkha ApanAra che. A apavitra AraMbha-parigrahano huM sarvathA prakAre tyAga karIza, choDIza tenuM mamatva utArIza, tene potAnAthI saMpUrNa paNe alaga karIza. te divasa mAro dhanya thaze. he prabhu! mane evI Atma zakti pragaTa thAya ke huM A AraMbha ane parigrahano tyAga karavAmAM sarvathA prakAre saphaLa thaI zakuM (ra) bIjo manoratha - jyAre huM AraMbha parigrahathI pUrNataH nivRtta thaI aDhAre ya pApo ne traNa karaNa traNa yogathI jIvana bharane mATe tyAgIne mahAvrata dhAraNa karI saMyama aMgIkAra karIza ane saMpUrNa Azravone rokIne tapa Adi dvArA pUrvopArjita karmono kSaya karavAmAM lAgIza; te divasa mAro dhanya thaze. mane manuSya bhava prApta thayo te paNa pUrNa sArthaka thaze. je mahAtmAoe saMyama dhAraNa karyo che athavA karavAvALA che, teone koTi koTi dhanyavAda che. huM saMyama levAvALAo mATe kayAreya bAdhA rUpa thaIza nahIM. he prabhu! mArI paNa saMyama levAnI bhAvanA divase divase vadhatI jAya ane mArA parivAravALAone evI sabaddhi thAya ke mArI bhAvanA daDha thatA ja temaja AjJA mAMgatA ja jaladImAM jaladI AjJA ApI de athavA mAru evA prakAranuM ucca manobaLa thaI jAya ke mArA mArganI bAdhAo potAnI meLe ja dUra thaI jAya. AvI mArI manokAmanA saphaLa thAya. je divase huM pAMca mahAvrata, pAMca samiti, traNa gupti, daza yatidharma, sattara prakAranA saMyamanuM, je pramANe zAstramAM batAvela che te pramANe, pAlana karI bhagavAnanI AjJAmAM vicaraNa karIza, kaSAyone pAtaLA karIza, paramazAMta banIza, te divasa mAro parama kalyANakArI thaze. he prabhu! te divasa, te zubhaghaDI mane Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146, mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta : jaladIthI jaladI prApta thAya ke jethI huM muni banuM. (3) trIjo manoratha - je prANI janmyo che te avazya maraze. mAre paNa maravAnuM avazya che. mota kyAre athavA kevI rIte Avaze tenI kaMI khabara nathI, tethI mAro te divasa dhanya thaze ke jyAre huM mRtyu samayane najadika Avelo jANIne saMlekhanA, saMthArAne mATe tatpara thaIza. te samaye pUrNa hozamAM rahetA huM saMpUrNa kuTuMba parivAra nA moha, mamatvabhAvane choDIne AtmabhAvamAM lIna banIza. bIjA aneka jagatanA prapaMca athavA jagata vyavahAranI vAtone bhUlIne mAtra Atma ArAdhanAnA vicAromAM rahIza. 1. huM pote sAvadhAnI pUrvaka saMpUrNa pApono tyAga karIza. 2. lIdhelA vrata pratyAkhyAnamAM lAgelA doSonI zuddhi karIza. 3. badhA jIvo sAthe khamatakhAmaNA karIza. arthAt koInI sAthe veravirodha na rAkhatA, badhA jIvone mArI taraphathI kSamA ApIza. koInI pratye nArAjI bhAva nahIM rAkhuM. pahelAnI koI nArAjI haze to tene yAda karIne dUra karIza. A rIte AtmAmAM kSamA, zAMti Adi guNone dhAraNa karato huMdharmaciMtanamAM lIna rahIza. pahelA lAgelA pAponI AlocanAprAyazcita karIne, Atmazuddhi karI samAdhipUrvaka paMDita maraNane prApta karIza. bhagavAnanI AjJAno ArAdhaka thaIza te divasa mAro dhanya thaze. he prabhu! jyAre mAro mRtyu samaya najIka AvI jAya tyAre mane AbhAsa thaI jAya kehave thoDIja aMtima uMmara bAkI che. have mAre paMDita maraNane mATe taiyAra thaI javuM joIe ane AvuM jANIne huM AjIvana anazana svIkAra karI lauM. aMtamAM he bhagavAna! mArI A bhAvanA che ke te bhava, te divasa te samaya, mArA AtmAne zIdhra prApta thAya jethI huM AThakarma kSaya karIne siddha, yAne mukta thaI jAuM. te samaye mArA AtmAne mATe parama kalyANakArI thaze. tIna manoratha e kahyA, jo dhyAve nita mana zaktisAra varate sahI, pAve ziva sukha dhana 1 patita uddhArana nAthajI, apano viruddha vicAra! bhUla cUka saba mAharI, khamajo vAraMvAra | 2 || chUTaM pichalA pApase, navA na bAMdhu koya ! zrI guru deva prasAda se, saphala manoratha hoya | 3 aho samadaSTi jIvaDA, kare kuTuMba pratipAla ! aMtargata nyAro rahe, jyu vAya khilAve bAla | 4 || dhika dhika mArI AtmA, seve viSaya kaSAya ! he jinavara tAro muje, vinatI vAraMvAra . pa . AraMbha parigraha kaba tajuM, kaba huM mahAvrata dhAra ! saMthAro dhAraNa karuM, e traNa manoratha sAra | pha || Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra: pariziSTa-4: cauda niyama 140 cauda niyama(rapa niyama)nuM saraLa jJAnaHprayojana:- zramaNopAsaka dvArA grahaNa karAyelA vrata temaja maryAdAone roja potAnA dainika jIvananuM dhyAna rAkhIne saMkucita karavA te ja cauda niyamonuM mukhya prayojana che. AraMbha-samAraMbha temaja upabhoga-paribhoganI vastuonI je maryAdAo AjIvana vratomAM karI che, te badhAnuM rojanA kAryamAM athavA upayogamAM AvavuM saMbhava nathI. tethI tene ochuM karavAnuM zrAvakanuM lakSya hovuM joIe. tenAthI AtmAmAM saMtoSavRtti Ave che temaja pApAzrava ocho thaI jAya che. jenAthI AtmAnA karmabaMdhananA aneka dvAra baMdha thaI jAya che. agara kalpanAthI ema kahevAmAM Ave ke meru parvata jeTaluM vyarthanuM pApa TaLI jAya che ane mAtra rAI jeTaluM pApa khulluM rahe che, to paNa atizayokti nahIM kahevAya. roja vrata paccakakhANanI smRti rahevAthI temaja AtmAmAM tyAga pratyenI ruci vadhatI rahevAthI azubha karmonI atyaMta nirjarA thAya che. tethI zrAvaka upayoga pUvarka, ruci temaja zuddha samajaNa pUrvaka A niyamone AgaLa 24 kalAkane mATe athavA sUryodaya sudhI dhAraNa kare. A prakAre tyAganA lakSyamAM vRddhi karatA rahevAthI vratonI ArAdhanA temaja aMtima samayamAM paMDita maraNa prApta thavuM bahu saraLa thaI jAya che ane te sAdhaka ArAdhaka thaIne zIdhra mokSa prApta kare che. viveka jJAna - savAramAM(sAmAyikamAM athavA emaja namaskAra maMtra, traNa manoratha AdinuM ciMtana pUrvaka dhyAna karIne A niyamone grahaNa karI levA joIe.niyamone dhAraNa karatI veLAe A viveka rAkhavo Avazyaka che ke "amuka amuka pAMca sacitta khAIza." evuM na bolatA A rIte kahevuM joIe ke pAMca sacita uparAMta tyAga athavA "A pAMca sacita sivAya khAvAno tyAga'. A rIte badhA niyamomAM vAkya prayoganuM dhyAna rAkhavuM joIe. dhAraNa karelA vratomAM bhUlathI athavA asAvadhAnIthI doSa lAgI jAya to tenuM micchAmi dukkaDaM levuM joIe. athavA jANI joIne doSa lagAvyo hoya to guru temaja tyAgI mahAtmAonI pAse AlocanA karIne prAyazcitta levuM joIe. zreSThatA eja che ke lIdhelA vratonuM daDhatApUrvaka temaja doSa rahita pAlana thavuM joIe. sacita davva viggai, paNNI tAMbula vattha kusumesu / vAhaNa sayaNa vilevaNa, baMbhadisi nhANa bhattesu // (1)sacitta - sacitta vastuo je paNa khAvA pIvAmAM Ave, te jAtinI maryAdA karavI. jema ke lIlA zAkabhAjI, phaLa, phUla, variyALI, elacI, mevo, mIThuM, jIruM, rAI, methI, ajamo, kAcuM pANI ityAdi. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja 148 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta sacitta vastu agnithI athavA koIpaNa zastrathI pariNata thaI javA para acita thaI jAya che. jo pUrNa zastrathI pariNata na thaI hoya to tene sacittamAM ja gaNavI. mizraNa thayelI cIja jema ke- pAna AdimAM jeTalI saceta vastuo hoya te badhAnI judI-judI gaNatarI karavI. sacitta saMbaMdhI dhyAnamAM rAkhavA yogya muddAo - 1. bIja kADhayA vagara badhA phaLone sacittamAM gaNavA. bIja paNa kAcA ane pAkA be prakAranA hoya che tenuM pUrepUruM dhyAna rAkhavuM joIe. 2. vaghArelI vanaspatio tathA sekelA DoDA (ardhapakva hoya to) sacitta gaNavA. 3. pAkA phaLono rasa kADhIne tathA gALIne rAkhyo hoya to thoDo samaya thayA pachI acitta gaNavo. 4. sApha karelA cokhAne choDIne ghaNuM prAyaH badhuM anAja sacitta. te pIsavAthI tathA agnipara zekavAthI acitta thAya paraMtu palALavAthI nahIM. 5. kALA mIThAne choDIne badhI jAtanA mIThA sacita, ukALIne banAvyuM hoya athavA garama karela hoya to acitta. pIsavA para to sacitta ja rahe che. 6. dhANAnA be TukaDA thaI jAya to paNa sacitta. pIsavAthI acitta thAya. 7. koI pravAha cIjamAM mIThuM jIrA Adi uparathI nAkhe to ardhA kalAka sudhI sacitta gaNAya ane sUkI cIja upara nAkhyA hoya to sacitta ja rahe che. noMdha - bIjI paNa koI dhAraNA hoya to tenuM spaSTIkaraNa nizcita karI zakAya che. (2) dravya - jeTalI cIjo divasabharamAM khAvA-pIvAmAM Ave tenI maryAdA karavI athavA taiyAra cIjanI eka jAti gaNI levI, pachI tene koIpaNa rIte khAvAnI vidhi hoya. bIjI rIta e che ke jeTalA prakAranA svAda badalIne meLavI meLavIne khAvAmAM Ave to tenuM dhyAna rAkhIne gaNatarI karavI. cIja gaNavAnI rIta saraLa che. davA pANI AgAramAM rAkhI zakAya. bIjo paNa koI AgAra athavA dhAraNA kAyama paNa karI zakAya che. (3) vigaya - mahAvigaya(mAkhaNa, madha) no tyAga karavo temaja pAMca vigayo (dUdha, dahIM, ghI, tela, mIThA padArtha-sAkara, goLa) mAMthI ochAmAM ocho ekano tyAga karavo. ekano paNa tyAga na thaI zake to badhAnI maryAdA karI levI. cA, rasagullA, mAvAnI cikkImAM be vigaya gaNavA. gulAbajAMbu mAM traNa vinaya gaNavA. dahIMmAMthI mAkhaNa na kADhayuM hoya to tene vinayamAM(dahIM) gaNavuM jema kerAyatuM, maTho Adi telanI koIpaNa cIja banelI hoya to tene telanA vinayamAM gaNavI, jema ke zAka, athANAM, taLelI cIjo. sAkara, goLa ane temAMthI banela Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : pariziSTa-4 : cauda niyama cIjo temaja zeraDIno rasa A badhAne mIThA vigayamAM gaNavA. paraMtu je cIja sAkara goLa vagara svAbhAvika ja mIThI hoya to vigayamAM na gaNavI. jemake phaLa, mevA, khajUra Adi. dahIMthI banAvela zAka, kaDhI AdimAM dahIMne vigaya gaNavAmAM AvatuM nathI. (4) patnI(pagarakhA) :- pagamAM paheravAnA joDA, caMpala AdinI ane cAmaDA, rabara AdinI maryAdA karavI tathA joDI naMganI maryAdA karavI. sparza Adino tathA bhUlano AgAra. khovAI jAya to bIjI joDI levAno AgAra rAkhI zakAya che. gharanA badhA uparAMta paNa tyAga karI zakAya che. mojA vastramAM gaNavAmAM Ave che. (5) tAMbula :- mukhavAsanI cIjo jema ke- sopArI, elacI, varIyALI, pAna, cUrNa ityAdi jAtinI maryAdA karavI. mizra vastu jema ke pAna AdimAM eka jAti paNa gaNI zakAya che ane alaga-alaga paNa. je icchA hoya te pramANe gaNavI. (6) vastra H- paheravAnA vastra ane kAmamAM levAnA vastronI gaNatarI karavI. jema ke khamIza, peMTa, rUmAla, TuvAla, muhapati, dupaTTA, TopI, pAghaDI, mojA Adi. (7) kusuma :- sUMghavAnA padArthonI maryAdA karavI, jAtimAM.jema ke--tela attara Adi koI cIja parIkSA khAtara sUMghavAmAM Ave jema ke ghI, phaLa Adino AgAra. bhUla athavA davAno AgAra. na (8) vAhana :-- badhA prakAranI savArInI. jAti tathA naMgamAM maryAdA karavI. jema ke- sAIkala, ghoDAgADI, skUTara, rikSA, moTara, rela, Adi. vizeSa prasaMga mATe pAMca navakAra maMtranA AgArathI jAti ane naMganI maryAdA karavI. havAI jahAjano tyAga. (9) zayana H- pAtharavAnI tathA oDhavAnI gAdI, takIyA, cAdara, rajAI, palaMga, khurazI Adi pharnIcaranI maryAdA naMgamAM karavI. temAM sparzamAM athavA cAlavAmAM paga nIce AvI jAya to teno AgAra tathA jyAM cIjanI gaNatarI ja na thaI zake evA prasaMgono paNa AgAra. eka jagyAe besavAnuM suvAnu gaNavAno kAyado paNa karI zakAya che. jema ke gAlIcA, gAdalA, cAdara, zetaraMjI Adi eka sAthe hoyato tenA para besavAnuM eka gaNavuM. jevI suvidhA ane saraLatA hoya te pramANe potAno niyama banAvIne maryAdA dhAraNa karavI. roja kAmamAM AvavAvALAno AgAra rAkhIne navAnI maryAdA karI zakAya che. 149 & (10) vilepana H-- jeTalI paNa lepa athavA zRMgAranI cIjo zarIra para lagADAya te jAtinI maryAdA karavI. jema ke-- tela, pIThI, sAbu, caMdana Adino lepa, attara, veselIna, pAvaDara, krIma, kuMkuma, hiMgaLo, maheMdI Adi. jamyA pachI cIkaNA hAtha athavA bIjA samayamAM koI paNa lepa padArthathI hAtha bharAI jAya to tene zarIra para pheravavAnI Adata hoya to teno paNa AgAra rAkhI zakAya che. bhUla temaja davAno AgAra. (11) brahmacarya :- saMpUrNa rAta divasane mATe maithuna sevanano tyAga athavA maryAdA Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta karavI. sAta prahara athavA cha prahara athavA divasa bharano tyAga karavo athavA ghaDInA samayathI paNa maryAdA karI zakAya che. (12) dizA H-- potAnA sthAnathI cAre dizAmAM svAbhAvika keTalA kilomITarathI AgaLa AvavuM javuM nahi tenI maryAdA karavI. UMcI dizAmAM pahADa upara athavA traNa-cAra mALanA makAna para javAnuM hoya to tenI maryAdA karavI. nIcI dizAbhoMyarA AdimAM javuM hoya to tenI maryAdA mITara athavA phUTamAM alaga karI levI joIe. vizeSa paristhitimAM pAMca navakAra maMtranA AgArathI maryAdA karavI. ki.mI. athavA prAMtamAM. svabhAvika raheThANanI jamIna UMcI nIcI hoya tema teno AgAra. tAra, ciThThI, TelIphona pote karavAnI maryAdA karavI. ki.mI. mAM athavA AkhA bhArata varSamAM amuka-amuka deza arthAt prAMtamAM saMkhyAmAM paNa maryAdA karI zakAya che. (13) snAna :- AkhA zarIra para pANI nAkhIne snAna karavuM ' moTuM snAna' che AkhA zarIrane bhInA kapaDAthI lUchavuM te 'madhyama snAna' che ane hAtha, paga, moDhuM dhovuM 'nAnuM snAna' che. tenI maryAdA karavI tathA snAnamAM keTaluM pANI levuM tenI maryAdA karavI. lITara athavA DolamAM. taLAva, naLa, varSA athavA mApa vagara pANIno tyAga. raste cAlatA nadI, varasAda AvI jAya to cAlavAno AgAra athavA jANI joIne nhAvAno tyAga, lokAcArano AgAra. (14) bhojana :- divasamAM keTalIvAra khAvuM tenI maryAdA karavI. arthAt bhojana dUdha, cA, nAsto, sopArI, phaLa, Adine mATe jeTalI vAra moDhuM cAluM rAkhe tenI gaNatarI karavI. koI vyasana hoya to tene choDI devuM joIe athavA gaNI zakAya to gaNavuM athavA AgAra karI zake che. bIjo koI AgAra athavA dhAraNA kAyama karI zakAya che. [uparanA cauda niyamo sivAya paraMparAthI nIcenA niyama umeryA che. mULa pAThamAM dravyAdi zabda hovAthI ane saMkhyAno nirdeza na hovAthI temaja A nIce pramANenA bolonI maryAdA karavI dinacaryAmAM Avazyaka hovAthI A bola yogya ja che.] (15) pRthvIkAya :- mATI, muraDa, khaDI, geru, hiMgaLo, haritAla Adi potAnA hAthathI AraMbha karavAnI maryAdA, jAti vajanamAM karavI athavA saMpUrNa tyAga karavo. khAvAmAM uparathI nimaka levAno tyAga athavA maryAdA karavI. potAnA hAthathI nimakano AraMbha karavAnI maryAdA vajanamAM karavI. (16) akAya :- (1) pANI pIvuM, snAna karavu, kapaDA dhovA, ghara-kArya Adi mAM potAnA hAthathI vAparavuM, AraMbha karavo, tenI kula maryAdA karavI. sparzanuM ahIM-tahIM rAkhavAnuM, nAkhavAnuM, bIjAne devAnuM athavA pIvaDAvavAno AgAra. (2) pANIyArA- keTalI jagyAnuM pANI pIvuM tenI maryAdA paNa gaNatarImAM karavI. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cheupadeza zAstraH pariziSTa-4 cauda niyama (17) teukAyaH- (1) potAnA hAthathI agni jalAvavI keTalIvAra tenI maryAdA karavI. (2) vIjaLInA baTana cAlu-baMdha karavAnI gaNatarI naMgamAM karavI. (3)cUlA-cokI keTalI jagyA uparAMtanI banelI cIjano tyAga athavA cUlAnI gaNatarI karavI. gharanI banelI cIjano eka cUlo coko gaNI zakAya che. bhojana keTalAya cUlA sagaDI sTava Adi para baneluM hoya. bahAranI, paisAthI kharIdelI cIjanI barAbara khabara na paDavAthI pratyeka cIjano eka cUlo gaNI zake che arthAta jeTalI cIja kharIdIne lAve tenA teTalA cUlAnI gaNatarI karavI. bIjAne ghare jyAM bhojana Adi kare to tenA gharanI cIjono eka cUlo gaNavo ane vecAtI cIjo dhyAnamAM AvI jAya to teno pratyeka cIjanA hisAbathI alaga cUlo gaNavo. (18) vAyukAya:- potAnA hAthathI havA nAkhavAnA sAdhanonI gaNatarI naMgamAM karavI. vIjaLInA baTana, paMkhA, puphA, noTabuka, kapaDA Adi koIpaNa vastuthI havA nAkhavAno prasaMga Ave to tenI gaNatarI karavI. pote karAve tene paNa gaNavA. sIdhA AvI jAya to teno AgAra, jhUlA, pAraNA Adi pote kare tene paNa gaNavA. eka baTanane aneka vAra karavuM paDe to naMgamAM ekaja gaNI zakAya che. kulara, era kanDIzananA tyAga ke maryAdA karavI. (19) vanaspatikAya - lIlA zAkabhAjI, phUTa AdinA tyAga ke maryAdA karavI, khAvAnI temaja AraMbha karavAnI. sparza Adino AgAra karavo. suvidhA hoya to lIlotarInA nAma temaja vajananuM spaSTIkaraNa paNa karI zake che. (20) rAtri-bhojana - cauvihAra athavA tivihAra karavo athavA rAtri bhojananI maryAdA karavI. rAtre keTalIvAra khAvuM keTalIvAra pIvuM athavA keTalA vAgyA pachI khAvAno tyAga ane pIvAno tyAga. savAre sUryodaya sudhI athavA navakArazI athavA porasI sudhIno tyAga. (ra1) asi:- potAnA hAthathI jeTalA zastra ojAra Adi kAmamAM levA tenI maryAdA naMgamAM karavI jema ke- soya, kAtara, patrI, cAku, churI Adi hajAmatanA sAdhanone Akho eka seTa paNa gaNI zake che ane hajAma kare to tenI gaNatarI thaI zaktI na hovAthI AgAra rAkhI zake che. mATe zastra talavAra, baMdUka, bhAlA, barachI pAvaDA, kodALI Adino tyAga karavo athavA maryAdA karavI. (rara) masI - pena, pensila, holDaranI maryAdA karavI. (ra3) khetI-vyApAra - khetI hoya to te saMbaMdhamAM eTalA vIghA uparAMtano tyAga athavA saMpUrNa tyAga. anya vyApAronI maryAdA jAtimAM karavI, nokarI hoya to te sivAya badhA vyApArano tyAga karavo. ghara kharcamAM maryAdA karavI. (24) upakaraNa:- ghaDIyALa, camA, kAca, dAMtiyA, thALI, vATakA, glAsa, loTA, ledharabega, boksa, kabATa, bAjoTha, reDiyo AdinI maryAdA karavI potAnA upayogane Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja 1para mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta mATe roja kAmamAM Ave teno AgAra karIne navAnI maryAdA karI zake che. (25) AbhUSaNa - zarIra para paheravAnA sonA-cAMdInA AbhUSaNanI maryAdA jAti athavA jaMgamAM karavI athavA navA paheravAnI maryAdAno tyAga karavo. paccakakhANa levAno pATha - A prakAre je meM maryAdA athavA AgAra rAkhyA che te uparAMta potAnI samajaNa tathA dhAraNA anusAra davA athavA kAraNano AgAra rAkhatAM, upayoga sahita tyAga, eka karaNa traNa yogathI; huM karuM nahi mana, vacana, kAyAthI. tassa bhate paDikanamAmi niMdAmi garihAmi aprANa vosirAmi. paccakakhANa pAravAno pATha - jo me dezAvagAsiyaM paccakhANa karyA (je meM ahorAtrane mATe dravyAdinI maryAdA karIne bAkInA paccakhANa karyA che, te sammakAeInaphAsiyaM, na pAliya, na tIriyaM, nakiTriyaM, na sohiyaM, na ArAhiye, ANAe aNupAliya na bhavaI tassa micchAmi dukakaDe. athavA - kAle dhAraNa karelA niyamomAM koI aticAra doSa lAgyA hoya to tassa micchAmi dukkaDaM. noMdhaH- A niyamo sivAya sAmAyika, mIna, krodha tyAga, jUThano tyAga, kalaha tyAga, navakArasI, poSI, svAdhyAya, pratijJA, dhyAna Adi dainika niyama paNa roja yathA zakti karI levA joIe. cauda (ra3-5) niyama bharavAnI rIta :viSaya jJAna bolavAnI rIta lakhavAnI rIta, | sacita padArtha 5 uparAMta tyAga dravya (khAvAnA) 25 uparAMta tyAga vigaya pAMca 4 uparAMta tyAga 1 mahAvigaya be tyAga dUdha-cA 2 vAra uparAMta tyAga 3 dahIM 1 vAra uparAMta tyAga 1 vAra 4 ghI (uparathI) tyAga 5 taLelA padArtha pa jAti uparAMta tyAga sAkaranA padArtha pa jAti uparAMta tyAga 7 goLanA padArtha tyAga | pagarakhA (joDA Adi) 3 joDI uparAMta tyAga | taMbola (mukhavAsa) 4 jAti uparAMta tyAga . >> ... i 2 vAra 4 ra ra X ) 5. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH pariziSTa-4 cauda niyama 1pa3 viSaya jJAna 6 | vastra paheravAnA) 7 ! kusuma (sUMghavAnA) | vAhana - jAti naMga bolavAnI rIta lakhavAnI rIta, 25 naMga uparAMta tyAga tyAga 3 uparAMta tyAga cha uparAMta tyAga jAti pAMca uparAMta tyAga naMga 11 uparAMta tyAga 25 uparAMta tyAga 7 uparAMta tyAga tyAga athavA rAtrinA bIjA prahara uparAMta tyAga 8 ki.mI. uparAMta tyAga 500 ki.mI. uparAMta tyAga 4 mALa uparAMta tyAga 20 phUTa uparAMta tyAga 3 uparAMta tyAga 1 uparAMta tyAga vizeSa paristhitimAM (pAMca navakArathI) zayana (pathArI) vilepana (telAdi) abrahmacarya-kuzIlano tyAga athavA maryAdA dizA-cAre dizA vizeSa paristhitimAM pAMca navakArathI upara nIce 13 | nAnaH nAnuM moTuM madhyama 14 | bhojana-nAnuM(nAsto) ! moTuM jamavAnuM) sacita mATI Adino AraMbha uparathI mIThuM pANIno upayoga pANIyArA agni jalAvavI vIjaLInA baTana naMga cokA paMkhA-pukA Adi 19 | lIlA-zAkabhAjI, phaLa bIjAne mATe 10 uparAMta tyAga 2 uparAMta tyAga che na 9 = 4 4 ra tyAga tyAga pabAlaTI uparAMta tyAga 10uparAMta tyAga pa uparAMta tyAga 10 uparAMta tyAga 10uparAMtatyAga pa uparAMta tyAga 10 uparAMta tyAga pa uparAMta tyAga ra ra 0 0 ra che ? Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 154 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta 1 jJAna - re vAra X W 3pa bolavAnI rIta lakhavAnI rIta 20 | rAtri bhojana tyAga athavA (1) TAImathI 10 vAgyA pachI tyAga 10 vAge (2) saMkhyAthI 2 vAra uparAMta tyAga asi: soyaAdi 5 uparAMta tyAga talavAra Adi tyAga masi-pena Adi sAdhana 10 uparAMta tyAga ra3 kRSiH (1) khetara vIghA tyAga (2) vyApAra jAti 2 uparAMta tyAga (3) rUpIyA ghara upayogamAM | 5 hajAra uparAMta tyAga 5 hajAra 24 | upakaraNa(upayogI vastuo) | 3pa uparAMta tyAga | 25 navA AbhUSaNa jAti athavA naMga 5 uparAMta tyAga praznaH A niyama to rapa che to pachI tene 14 niyama zA mATe kahe che? uttara : zrAvakanA dazamA vratanA pAThamAM dravya Adi' kahyuM che. 14 Adi saMkhyA kahI nathI. paraMparAthI 14 saMkhyA pracalita thaI gaI che. tethI 14 niyamanA nAmathI prasiddha thaI gayA che. tethI ahIM prasiddha nAma ja devAmAM AvyuM che paraMtu dinacaryAnA Avazyaka niyamone joDIne ra5 bola karI dIdhA che. jenA aMtarabolonA kula pa0 kolama banI gayA che. noMdhaH bAra vrata ane cauda niyamanI nAnI pustako paNa upalabdha che. '. pariziSTa-5| - zika ke nava tattvaH paccIsa kriyA Ii padArtha (tattva) nava che. A nava tattvanuM jJAna temaja zraddhA e samyagdarzananuM Avazyaka aMga che. zrAvakane A nava tattvanuM jJAna hovuM ja joIe. jeno saMkSipta paricaya A pramANe che. (1) jIva - jJAna, darzanayukta temaja upayoga guNavALA, cetanA lakSaNavALA ane saMsAra avasthAmAM janma maraNa temaja gamanAgamana rUpa gati Adi karavAvALA jIva dravya che. jIva tattva arUpI che, zAzvata che, asaMkhya pradeza che ane saMkoca vistAra svabhAvavALA che arthAta jene jeTaluM zarIra maLyuM hoya teTalAmAM AtmAno samAveza thaI jAya che. saMsArI ane siddha A be tenI mukhya avasthA che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAstra pariziSTa-5 nava tatta, paccIsa kiyA 1papa . (2) ajIva - jIva sivAyanA lokanA samasta padArthano ajIva tattvamAM samAveza thAya che. te rUpI, arUpI baMne prakAranA hoya che. jIvoe choDeluM zarIra Adi rUpe paNa hoya che tathA pudgalanA anya vividha rUpe paNa hoya che. dharmAstikAya Adi dravya paNa arUpI ajIva rUpa che. temAM cetanA lakSaNa hotuM nathI. ajIva svecchAe gamanAgamana karatA nathI. paraprayogathI ane svabhAvathI pudgalonI gati hoya che. sthUla daSTithI jIva ajIva e dravyomAMja samasta padArtho no samAveza thaI jAya che. (3) puNya - nAnA moTA koIpaNa jIva, jaMtu, prANIne sukha pahoMcADavuM bhautika zAMti suvidhA ApavI te puNya che. arthAt mana vacana kAyAthI sukha pahoMcADavuM, satkAra, sanmAna, namaskArathI manojJa vyavahAra karavo, AhAra, pANI, vastra, pAtra, makAna, bichAnA Adi daIne sukha pahoMcADavuM puNya che. zAstramAM tenA 9 bheda kahyA che. (4) pApa - koIpaNa pravRttithI prANIone duHkha pahoMcADavuM te pApa che, tenA aDhAra prakAra che. (5) Azrava :- AtmAmAM karmonI Avaka thavAnI pravRttione Azrava tattva kahevAya che. tenA 20 bheda kahyA che. (6) saMvara - Azravane rokavAnI pravRttio saMvara che. tenA paNa 20 bheda che. (7) nirjarA - karmono vizeSa kSaya karavAnA kAryone nirjarA kahevAya che. nirjarAnA 1ra prakAra che, je 1ra prakAranA tapa paNa kahevAya che. temAM cha atyaMtara tapa che ane cha bA tapa che. (8) baMdha - AtmAnI sAthe karmonuM coMTI javuM te baMdha che. prakRtibaMdha Adi cAra prakArathI paripUrNa baMdha thAya che. (9) mokSa - saMpUrNa karmakSaya thaIne mukta avasthA prApta thaI jAya te mokSa che tenA paNa samyagu jJAna Adi cAra upAya che. vistRta jANakArI mATe nava tattvano thokaDo temaja nava tattva vistAra saMbaMdhI sAhityanuM adhyayana karavuM joIe.] ( zrAvakoe jANavA yogya rapa kriyA | kAyikI Adi pAMca kriyA:1. kAyikI- zarIranA AtyaMtara sUkSma siMcArathI. 2. adhikaraNikI- zarIranA bAhya sUma saMcArathI. 3. prAdezikI- sUkSma kaSAyonA astitvathI. 4. paritApanikI- zarIrathI kaSTa pahoMcADavA para. 5. prANAtipAtikI- jIva hiMsA thaI javA para. - bhagavatI sUtra, ThANAMga sUtra. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa6 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta para AraMbhikI Adi pAMca kriyA - 1. AraMbhikI- hiMsAnI pravRtti ane saMkalpathI. 2. parigrahikI- koImAM paNa moha mamattva rAkhavAthI. 3. mAyApratyayA- krodha, mAna, mAyA, lobha, karavAthI athavA tenA udayathI. 4. apratyAkhyAnikI- padArthono athavA pApono tyAga na karavAthI. pa.mithyAtva- khoTI mAnyatA temaja khoTI zraddhA, prarUpaNAthI.- bhagavatI sUtra, ThANAMga sUtra. daSTijA Adi ATha kriyA:1. daSTijA- koIpaNa padArthane jovAthI. 2. sparzA- koIpaNa cIjano sparza karavAthI. 3. nimittikI- koI vastu athavA vyaktinA saMbaMdhamAM vicAravA, bolavAthI athavA sahayoga karavAthI. 4. sAmAntopanipAtikI- prazaMsAnI icchAthI athavA prazaMsA karavAthI. 5. svastikI- potAnA hAthathI kArya karavAthI. 6nesRSTikI- koI paNa vastu pheMkavAthI. 7. AjJApanikI- koI paNa kAryanI AjJA devAthI. 8. vidAraNI- koI vastune phADavA-toDavAthI. -ThANAMga sUtra. anAbhoga Adi sAta kriyA:1. aNAbhoga- ajANapaNe pApa pravRtti thavAthI. 2. anavakAMkSA- upekSAthI, beparavAha vRttithI. 3. prema pratyayA- koI para rAga bhAva karavAthI. 4. dveSa pratyayA- koIpara dveSa bhAva karavAthI. 5. prayoga-pratyayA- mana, vacana, kAyAnI pravRttiothI. 6. sAmudAnikI- sAmuhika pravRttiothI temaja ciMtanathI. 7. IryApathikI- vItarAgI bhagavAnane yoga pravRttithI. -ThANAMga sUtra A pa+5+8+ = paccIsa kriyAomAM sUkSma, atisUkSmatemaja vibhinna prakAranI skUla badhI kriyAono samAveza karavAmAM AvyuM che. vItarAgI AtmAo potAnI samasta pravRttiomAM phakta 25mI kriyAja lAge che bAkI saMsArI jIvana upara kahela 24 kriyAomAMthI koIpaNa kriyA lAgatI rahe che. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : pariziSTa-6 : zrAvakanA guNo A kriyAothI hInAdhika vibhinna mAtrAmAM jIva karmabaMdha kare che evuM jANIne banatI kozize AnAthI bacavAno mokSArthIe pUro prayatna karavo joIe. pariziSTa-6 zrAvakanA ra1 guNo : cAra prakAre prathama prakAre : 21 Adarza guNo zrAvake sAmAnya kakSAmAM paNa niraMtara pragatizIla rahevuM joIe temaja A viziSTa guNonI upalabdhi karavI joIe. 150 zraddha : (1) jIvAjIvanuM jANakAra thavuM. (2) puNya, pApa, Azrava, saMvara, baMdha, nirjarA ane mokSanA sAcA svarUpanuM jJAtA eTale jANakAra thavuM. (3) karmabaMdha karAvavAvALI pacIsa kriyAonA jANakAra thavuM. (4) 14 niyama(23 niyama) haMmezAM dhAraNa karavA. traNa manorathanuM haMmezAM ciMtana karavuM. (5) sUtAne uThatAM samaye dharma jAgaraNa kare arthAt Atma vikAsanuM ciMtana kare. (6) daDhadharmI ne priyadharmI evA bane ke tene devapaNa dharmathI DagAvI na zake. (7) jIvanamAM deva-sahAyatAnI AzA na rAkhe, devI devatAnI mAnatA na kare. (8) potAnA siddhAMtamAM kovida yAne paMDita bane. (9) dara mahine 6-6 pauSadha kare. (10) samAjamAM pUrNa vizvAsa pAtra banavuM temaja pratiSThita jIvana banAvavuM. (11) tapa temaja kSamAnI zaktino vicAra kare. (12) dAna zIlanA AcaraNamAM dararoja pragati kare. saMpattino thoDoka hisso anukaMpA dAna AdimAM vApare. (13) koIpaNa bhikhArI yAcakane khAlI na javA de. (14) gAmamAM birAjIta saMta satIjIonA darzana, vaMdana Adi pravRtti mATe samaya nakkI karI rAkhavo. (15) AhAra, vastra, makAna, pATa, pAtra auSadha Adi padArthonuM supAtra dAna devAnI bhAvanA bhAvavI temaja te saMbaMdhI nirdoSatAno viveka rAkhavo. (16) gaMbhIra ane sahiSNu banavAno prayatna kare. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : (17) vyApArane ghaTADe, sAMsArika pravRttiothI kramazaH nivRtta thavAno prayatna kare. (18) udAsIna vRttinI, vairAgyanI temaja tyAga paccakkANanI vRddhi kare. (19) 1. rAtri bhojanano sarvathA tyAga kare, 2. jamInakaMda- anaMtakAya Adino haMmezAM tyAga kare, 3. sacitano sarvathA tyAga kare, 4. karmAdAnano sarvathA tyAga kare, temaja 5. mithyAtvamaya pravRttino tyAga kare. A pAMca paccakhANa karavA mATe zrAvake haMmezA prayatnazIla banavuM joIe. (20) nivRttimaya sAdhanAno avasara prApta karIne AnaMdAdi zrAvakanI jema pauSadhazALAmAM rahIne zrAvaka pratimAonI ArAdhanA kare. avasara prApta thavA para saMyama grahaNa karavAnI taiyArI rAkhe. (21) trIjA manorathane pUrNa karavAno avasara jANIne sAvadhAnI pUrvaka svataH saMthArAno, paMDita maraNano svIkAra kare. dvitIya prakAre ra1 guNo - 1. zrAvaka nava tattva, rapa kriyAnA jANakAra hoya. 2. dharmanI karaNImAM koInI sahAya vAMche nahI. 3. koInA dvArA calAyamAna karavA chatAM dharmathI calita thAya nahIM. 4. jinadharmamAM zaMkA, kAMkSA, vitigicchA kare nahIM. 5. taddhivA, hica, chiyA, vicchiyA hoya, je sUtra-artharUpa jJAnane dhAraNa karyuM che teno nirNaya kare, pramAda kare nahIM. 6. hADa-hADanI majjAmAM dharmanA raMgathI raMgAyamAna rahe. 7. mAruM AyuSya asthira che, jinadharma sAra che, evI ciMtavanA kare. 8. sphaTika ratna jevA nirmaLa rahe, kUDa-kapaTa rAkhe nahi. 9. gharanA daravAjA dAna mATe sadAya khullA rAkhe. 10. mahinAmAM cha-cha pauSadha kare; be AThama, be caudasa, be pAkhI. 11. zrAvakajI rAjAnAM aMtaHpuramAM, rAjAnA bhaMDAramAM ke sAhukAranI dukAnamAM jAya to pratItakArI hoya. 12. grahaNa karelA vrata pratyAkhyAna nirmaLa pALe, doSa lagADe nahIM. 13. cauda prakAranA nirdoSa padArtha sAdhu-sAdhvIne vahorAve. 14. dharmano upadeza Ape, pramAda kare nahIM. 15. zrAvakajI sadA traNa manorathanuM ciMtana kare, pramAda kare nahIM. 16. cAre tIrthanA guNagrAma kare, anyatIrthanA guNagrAma kare nahIM. 17. navA sUtra-siddhAMta sAMbhaLe paraMtu pramAda kare nahIM. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H pariziSTa-6 : zrAvakanA guNo 18. koI navo mANasa dharma pAmyo hoya tene yogya sahAya kare, jJAna zIkhave. 19. ubhaya saMdhyA kAla pratikramaNa kare, pramAda kare nahIM. 20. sarva jIvo pratye maitrI bhAva rAkhe, vaira-virodha koIthI rAkhe nahIM. 21. zakti pramANe tapasyA avazya kare ane jJAna zIkhavAmAM parizrama kare. tRtIya prakAre 21 lakSaNa : : 1. alpa icchA- icchA-tRSNAne ochI karavAvALo hoya. 2. alpa AraMbhI-- hiMsAkArI pravRttione ochI karavAvALo hoya. 3. alpa parigrahI- parigrahane ocho karavAvALo hoya. 4. suzIla- AcAra-vicAranI zuddhatA rAkhavAvALo zIlavAna hoya. 5. suvratI-- grahaNa karelA vratonuM zuddhatApUrvaka pAlana karavAvALo hoya. 6. dharmaniSTha dharma kAryomAM niSThA rAkhavAvALo hoya. 7. dharmapravRtti mana vacana kAyAthI dharma mArgamAM pravRtti karavAvALo hoya. 8. kalpa ugnavihArI- upasarga AvavA para paNa maryAdAnI viruddha kArya na karavAvALo hoya. - 9. mahAsaMvega- nivRtti mArgamAM lIna rahevAvALo hoya. 10. udAsIna- saMsAranI pravRttio pratye udAsInatA rAkhavAvALo hoya. 11. vairAgyavAna- AraMbha-parigrahane choDavAnI IcchA rAkhavAvALo hoya. 159 12. ekAMtaArya- niSkapaTI, saraLa svabhAvI hoya. 13. samyagmArgI-- samyagajJAna-darzana-cAritranA mArgapara cAlavAvALo hoya. 14. susAdhu- AtmasAdhanA karavAvALo hoya. 15. supAtra- sadguNa temaja samyag jJAnane surakSita rAkhavAvALo hoya. 16. uttama- sadguNothI yukta temaja sadguNAnurAgI hoya. 17. kriyAvAdI- zuddha kriyA karavAvALo hoya. 18. Astika- deva, guru, dharma pratye niSThAvAna hoya. 19. ArAdhaka- jinAjJA anusAra dharmanI ArAdhanA karavAvALo hoya. 20. prabhAvaka- jina zAsananI prabhAvanA karavAvALo hoya. 21. arihaMta ziSya- arihaMta bhagavAna pratye zraddhA bhakti karavAvALo temaja temaNe batAvelA mArga para cAlavAvALo hoya. caturtha prakAre : 21 guNo 1. akSudra-- gaMbhIra svabhAvI hoya. 2. rUpavAna suMdara, tejasvI ane sazakta zarIravALo hoya. -: Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta 3. prakRti saumya- zAMta, dAMta, kSamAvAna ane zItala svabhAvI hoya. 4. lokapriya Ihaloka paralokanA viruddha kArya karavAvALo na hoya. 5. akrUra-dUratA rahita, saraLa temaja guNagrAhI hoya. . bhI- lokApavAda, pApakarma temaja anItithI DaravAvALo hoya. 7. azaTha- catura temaja vivekavAna hoya. 8. sudakSiNa- vicakSaNa temaja avasarano jANakAra hoya. 9. lajjALu- kukarmo pratye lajjAzIla hoya. 10. dayALu- paropakArI temaja badhA jIvo pratye dayAzIla hoya. 11. madhyastha- anukULatA, pratikULatAmAM samabhAva rAkhavAvALo hoya. 12. sudaSTi- pavitra daSTivALo hoya. 13. guNAnurAgI- guNono premI temaja prazaMsaka hoya. 14. supakSayukta- nyAya ane nyAyIno pakSa levAvALo hoya. 15. sudIrghadRSTi- dUragAmI daSTivALo hoya. 16. vizeSajJa- jIvAdi tattvono temaja hitAhitano jJAtA hoya. 17. vRddhAnuga- guNavRddha temaja vayovRddhano AjJApAlaka hoya. 18. vinIta- guNIjano, gurujano pratye vinamra hoya. 19. kRtajJa- karelA upakArane bhUlavAvALo na hoya. 20. parahita kartA- mana, vacana, kAyAthI bIjAonuM hita karavAvALo hoya. ra1. labdhalakSya-lakSya prAptine mATe adhikAdhika zAstronuM jJAna karavAvALo hoya. noTa - alaga-alaga apekSAthI zramaNoe bhinna-bhinna prakAra 21 guNonuM saMkalana karyuM che. A puSpamAM kula 4 prakArathI 21 guNonuM saMkalana ApyuM che. zrAvakAcAra saMbaMdhI pariziSTo saMpUrNa A zrAvakAcAra prakaraNamAM svAdhyAyIone koIpaNa jijJAsA vicAraNA utpanna thAyato rAjakoTanA saMparkasUtra upara patravyavahAra avazya karavo. jIgneza bI. jozI | Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH pariziSTa- : mahAvratAdi 7 pariziSTa mahAvrata, samiti-gupti, saMjayA : f A viSayo anyatra AvI gayA che te mATe yathA sthAna juo. 161 = (1) mahAvrata - juo sAMrAza bhAga-8, pRSTa-210 tathA bhAga-3, pRSTa 171 thI 190. (2) samiti-gupti - juo bhAga-8, pRSTa-212 tathA bhAga-3, pRSTa-173 thI 175. (3) saMjayA(saMyata) - juo bhagavatI sUtra, sArAMza bhAga-5, pRSTa-290. aNamola ciMtana bIjAone mATe phakta utsarga vidhino ekAMtika Agraha rAkhavo ane kasoTI karavI, doSa jovA, paraMtu paristhiti AvatAM ja pote apavAdanuM sevana karI levuM;e saMkucita temaja hIna manodazA che. 95 96 95 95 95 95 95 95 95 95 95 95 95 95 975 kharekhara to potAne mATe kathanI karaNImAM utsarga vidhino ja Adarza jIvanamAM rAkhavo joIe. maravuM maMjUra paraMtu doSa lagADavo nahIM, apavAdanuM sevana karavuM nahIM. paraMtu bIjAne mATe parama udAra, anukaMpA bhAva rAkhavo ke potapotAnI paristhiti, bhAvanA, kSamatA anusAra jIva pravRtti, prayatna kare che. evA vicAra ane svabhAva rAkhavo temaja samabhAva rAkhavo e parama ucca manodazA che. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 16ra mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta pariziSTa-8 nigraMtha svarUpaH 6 niyaMThA [bhagavatI sUtra: zataka-rapa, uddezaka-6] saMkSipta paricaya: A uddezakamAM cha prakAranA nigraMthonuM svarUpa 36 dhAranA mAdhyamathI karyuM che. nigraMtha :- rAga dveSAdi graMthithI je rahita hoya, te graMthino nAza karavA mATe je puruSArthazIla hoya, te nigraMtha kahevAya che, te sarvavirati sAdhu hoya che. tenI vividha avasthAonA AdhAre zAstrakAre tenA cha prakAra kahyA che. (1) pulAka:- pulAka nAmanI labdhinA prayogathI mULaguNa ane uttaraguNamAM doSa sevana karIne je potAnA cAritrane zALanA pULAnI jema niHsAra banAvI de che, tene pulAka kahe che. te nigraMtha saMgha ke zAsana para koI Apatti Ave tyAre labdhinA prayogathI cakravartIne paNa zikSA ApI zake che, daMDita karI zake che ane te nigraMtha, pulAka labdhinA prayoga dvArA aMtarmuhUrtamAM ApattinuM nivAraNa karI zake che. te nigraMthanuM guNa svarUpa, pANIthI bharelI mazakanuM mukha kholI nAkhavA samAna che. je rIte mazakanuM mukha kholatAnI sAthe ja pANI zIghratAthI bahAra nIkaLI jAya che, te ja rIte pulAka labdhi prayoganA samaye tenA saMyamaparyavono zIghratAthI hrAsa thAya che. jo aMtarmuhUrtamAM ja tenI AlocanA vagere karIne zuddha thaI jAya to kaSAyakuzIla nigraMthapaNuM pAme che, anyathA khAlI mazakanI jema te asaMyama avasthAne pAme che. (2) bakuza - saMyama svIkAryA pachI mAnasika zithilatAthI, asahanazIlatAthI ke zarIranI AsaktithI cAritra pAlanamAM pramAdanuM sevana karatAM uttaraguNamAM doSonuM sevana karIne je sAdhu potAnA cAritrane zabala eTale kAbara citaruM banAvI de che, tene bakuza kahe che. te sAdhu potAnA zarIranI ke upakaraNonI vibhUSA karavA aneka prakAre doSonuM sevana kare che. bakuza nigraMthanuM svarUpa pANInI TAMkImAM tirADonI samAna che. TAMkImAM uparathI pANI bharAI rahyuM hoya ane nAnI nAnI tirADamAMthI pANI bahAra vahI Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : pariziSTa-8 : niyaMThA svarUpa :: rahyuM hoya, te samaye tirADa nAnI nAnI hovAthI pANI bharavAnuM cAlu hovAthI pANInuM saMrakSaNa ane vitaraNa baMne kAryavAhI cAle che. vyakti jo tenI upekSA kare, tirADa moTI thaI jAya ane pANInI jAvaka vadhI jAya to kArya aTakI jAya che. te ja rIte bakuza nigraMtha uttaraguNamAM doSasevana kare che chatAM jJAnAdinI ArAdhanA cAlu hovAthI tenA saMyama paryavo jaLavAI rahe che ane jIvanaparyaMta paNa A paristhiti TakI zake che paraMtu moTI tirADanI jema jo doSasevananI mAtrA vadhI jAya, azubhalezyAnA pariNAmo AvI jAya to te asaMyamabhAvane pAme che. kuzIla :- mULaguNa ke uttaraguNamAM doSa sevanathI athavA saMjvalana kaSAyanA udayathI jenuM cAritra dUSita thayuM hoya tene kuzIla kahe che. tenA be bheda che pratisevanA kuzIla ane kaSAyakuzIla. 953 (3) pratisevanAkuzIla :- pramAda AdinA nimittathI mULaguNa ke uttaraguNamAM doSanuM sevanathI je potAnA cAritrane dUSita banAve, tene pratisevanAkuzIla kahe che. te pANInI TAMkImAM chidra paDavA samAna che. je rIte chidrane TUMka samayamAM pUrI devAmAM Ave, to kAryavAhI yathAvat cAlatI rahI zake paraMtu bedarakArIthI chidra moTuM thaI jAya, to pANI zIghra khAlI thaI jAya che. te ja rIte A nigraMtha paNa doSasevananI maryAdAmAM rahe, yathAsamaya doSa zuddhinuM ke prAyazcittanuM lakSya rAkhe tyAM sudhI teno saMyamabhAva rahe che anyathA doSasevananI maryAdAnuM ullaMghana kare, zuddhinuM ke prAyazcittanuM lakSya na rAkhe athavA azubha lezyAnA pariNAmo AvI jAya to asaMyamabhAvane prApta kare che. : (4) kaSAyakuzIla :- te sAdhu mULaguNa ke uttaraguNamAM doSa sevana karatA nathI. te mahAvrata, samiti, guptinuM yathArtha pAlana kare che. tema chatAM mAtra saMjvalana kaSAyanA udayanA kAraNe jenuM cAritra kaMIka aMze dUSita thAya che tene kaSAyakuzIla kahe che. (5) nigraMtha H- rAga dveSanI graMthIno sarvathA upazama athavA kSaya thayo hoya tevA chadmastha vItarAgI sAdhakane nigraMtha kahe che. temAM agiyAramuM ane bAramuM be guNasthAna hoya che. agiyAramA guNasthAne upazAMta vItarAga ane bAramA guNasthAne kSINa vItarAga hoya che. (6) snAtaka :- jenuM cAritra akhaMDa che, je cAra ghAtikarmathI rahita che, tevA kevaLI bhagavAnane snAtaka kahe che. temAM teramuM ane caudamuM be guNasthAna hoya che. A rIte cha prakAranA nigraMtho uttarottara vizuddha pariNAmI hoya che. sUtrakAre tenA bheda-prabheda vagerenuM 36 dvArathI vistRta varNana karyuM che. pratyeka nigraMthanA pAMca-pAMca bheda : nigraMtha :- mithyAtvAdi ApyaMtara graMthI ane dhana-dhAnyAdi bAhya graMthithI rahita Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta sarvavirata zramaNone nigraMtha kahe che. cAritra mohanIyakarmanA kSayopazamanI vicitratAnA kAraNe cha bhedomAM tenuM varNana A pramANe che-- (1) pulAka :- zALa-cokhAnA pULAmAM sArabhAga alpa ane ghAsa, mATI Adi niHsAra bhAga adhika hoya, tema jenA cAritramAM sAra bhAga alpa ane niHsAra bhAga adhika hoya tene pulAka kahe che. saMyama prAptinA samaye sAdhaka, kaSAya kuzIla niyaMThAne prApta thAya che. tenI saMyama sAdhanAthI saMyama paryAyonI vRddhi thAya ane nava pUrvanA jJAnanI prApti thAya, tyAra pachI nirdoSa cAritranuM pAlana karanAra keTalAka sAdhakone pulAka nAmanI labdhi pragaTa thAya che. te sAdhu koI Avazyaka prasaMge athavA jJAna, darzanAdi prayojanathI te labdhino prayoga kare che. labdhiprayoga avasthAmAM aMtarmuhUrta mATe tene pulAka nigraMtha kahe che. A nigraMtha, caturvidha saMgha Adi para AvelI Apattine dUra karavA mATe anya koI mArga na hoya, tyAre anivArya saMyogomAM labdhi prayoga dvArA cakravartI, rAjA Adine paNa bhayabhIta karI zake che, daMDa ApI zake che. tenA saMyamamAM mULa guNa pratisevanA ane kyAreka uttaraguNa pratisevanA paNa thAya che. labdhi prayoga samaye Aveza, akSamAbhAva vagere aneka nAnA-moTA doSa sevanathI tenuM cAritra niHsAra thaI jAya che. labdhi prayoganA aMtarmuhUrtamAM jo te sAdhu labdhithI nivRtta thaI jAya to kaSAyakuzIlanigraMthapaNAne prApta kare che ane jonivRtta na thAya to asaMyama avasthAne prApta kare che. labdhiprayoganA prayojanonA AdhAre pulAkanA pAMca prakAra che. jJAnapulAka H- jJAna-adhyayananA viSayamAM koI dvArA koI paNa prakAranI muzkelI utpanna thAya, yathA- rAjyamAM rAjA Adi jJAnaprAptimAM bAdhaka banatA hoya, tyAre te vikaTa paristhitinA nivAraNa mATe pulAka labdhino prayoga kare, tene jJAnapulAka kahe che. darzanapulAka H- darzana arthAt zraddhA, prarUpaNAnA viSayamAM koI dvArA, koIprakAranI muzkelI utpanna thAya, te paristhitine dUra karavA mATe labdhi prayoga kare che, tene ' darzanapulAka' kahe che. cAritrapulAka H- rAjAdi cAritrapAlanamAM vikSepa kare, koI upadravAdi kare, tyAre te paristhitimAM pulAkalabdhino prayoga kare tene cAritra pulAka kahe che. liMga pulAka H- jaina zramaNanI Avazyaka vezabhUSA ane upadhinA viSayamAM koI prakAranI muzkelI utpanna thAya, tyAre te vikaTa paristhitinA nivAraNa mATe labdhi prayoga kare, tene liMgapulAka kahe che. yathAsUkSma pulAka :- anya vividha kAraNothI, saMgha athavA sAdhu, zrAvaka, dIkSArthI Adi koI vyakti para AvelI vikaTa paristhitinA nivAraNa mATe pulAka labdhino Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra: pariziSTa-8: niyaMThA svarUpa 1 prayoga kare te yathAsUma pulAka kahevAya che. pulAka nAma ja pulAka labdhiprayogane sUcita kare che. tenA pratyeka bhedamAM pulAlabdhino prayoga avazya thAya che. temaja tenI vezyA, sthiti, gati, bhava, AkarSa, aMtara, pratisevanA, liMga, saMyamaparyavo, samudyAta Adi dvAranA varNanathI spaSTa che ke pulAka nigraMtha labdhi prayoganA samaye ja hoya che. mULapAThamAM paNa pulAkanA pAMca bheda pulAka labdhithI saMbaMdhita che. (2) bakuza - bakuza arthAt zabala-kAbara citaruM-citravicitra. jenuM cAritra, doSasevana rUpa azuddhithI mizrita hoya tene bakuza nigraMtha kahe che. doSasevananA nimittathI tenA be bheda che. zarIrabakuza ane upakaraNa bakuza. 1. zarIra bakuza :- zarIranI zobhA vibhUSAne mATe hAtha, paga, mukha Adi sApha kare, AMkha, kAna, nAka Adino mela dUra kare, nakha, keza Adi avayavone susajjita kare, dAMta Adine raMge, ityAdi pravRttinA sevanathI je zramaNa kAyaguptithI rahita hoya, te zarIra bakuza che. 2. upakaraNa bakuza - saMyamI jIvananA Avazyaka upakaraNonI AsaktithI tenI zobhA vibhUSAmAM pravRttizIla bane, akAlamAM vastra, pAtrAdi vAraMvAra dhue raMge, niSkAraNa pAtrAdi para rogAna lagAve, avanavI DIjhAIno kare, ityAdi pravRttio kare, tene upakaraNa bakuza kahe che. A baMne prakAranA bakuza Rddhi ane yazanA kAmI hoya che. te satata zAtAnI ja kAmanA kare che, tethI te sAdhu jIvananA kartavya anuSThAnomAM pUrNa sAvadhAna rahI zakatA nathI. te nigraMtho mULaguNamAM doSanuM sevana karatA nathI. tenI doSanI pravRtti, uttara guNanI sImA parvatanI ja hoya che ane te zithila mAnasika vRttithI janmelI hoya che. jo doSanuM sevana kramazaH vadhatuM jAya ane mULaguNanI virAdhanA kare to pratisevanA kuzIla athavA asaMyamabhAvane prApta kare che. jo doSanI zuddhi karI le to kaSAyakuzIla nigraMthapaNAne prApta kare che. athavA sUkSmadoSonI pravRtti cAlu rAkhe ane saMyama ArAdhanAmAM tatpara banI jAya to jIvanaparyata bakuzapaNe rahI zake che. baMne prakAranA bakuzanA pAMca prakAra cheAbhoga bakuza'-saMyamavidhi,zAstrAjJA temaja doSa pravRttionA pariNAmane jANavA chatAM zithilavRttithI ane bedarakArIthI doSasevana kare te Abhoga bakuza che. anAbhoga bakuza - je saMyama vidhi ke zAstrAjJAne jANyA vinA, potAnI pravRttinA sArAsArano vicAra karyA vinA anukaraNavRttithI, dekhAdekhIthI tathA prakAranA saMgathI doSanuM sevana kare che te anAbhoga bakuza che. saMvRtta bakuza :- gupta rIte doSa sevana kare ke koI paNa bakuza pravRtti kare, te saMvRtta bakuza che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka 166 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : asaMvRtta bakuza-duHsAhasathI, zarama ke saMkoca vinA pragaTa rUpe doSa sevana kare te asaMvRtta bakuza che. yathAsUma bakuzaH- jeALasa, nidrA, pramAdAdinA kAraNe sAdhu samAcArInA pAlanamAM utsAha rahita, indriyonA viSayomAM Asakta, anAvazyaka padArthonuM sevana karanAra ityAdi aneka rIte doSa sevana kare, te yathAsUmabakuza che. saMkSepamAM je pravRttiothI vinaya, vairAgya, Indriya damana, icchAnirodha, jJAna, tapa Adi saMyama guNomAM avarodha thAya tevI pravRttio karanAra yathAsUkSma bakuza kahevAya che. kuzIla - mULa athavA uttaraguNomAM doSa lagADavAthI tathA saMjavalana kaSAyathI jenuM cAritra dUSita hoya, tene kuzIla kahe che. tenA be bheda che- pratisevanA kuzIla ane kaSAya kuzIla. (3) pratisevanA kuzIla:- sakAraNa mULaguNa athavA uttaraguNamAM amuka maryAdA sudhInuM doSasevana karanAra pratisevanA kuzIla kahevAya che. A prakAranA nigraMthamAM koI prakAranI lAcArI, asahya sthiti athavA kyAreka pramAda, kutUhala, abhimAna, adhUrI samajaNa Adi doSasevananuM kAraNa hoya che athavA jJAna Adi pAMcanA nimitte doSasevana thAya che. A prakAranA nigraMthanuM doSasevana bakuzanA doSo karatA adhika paNa hoya che. bakuzanA doSasevananuM kAraNa mukhyatvezithilavRtti ane Asakti che. jyAre pratisevanA kuzIlamAM doSanI mAtrA adhika hovA chatAM mukhyatve tenuM kAraNa asahya paristhiti ke kSetra kAlanI vizeSa paristhiti hoya che. tethI tenA utkRSTa saMyama paryavo bakuzathI adhika hoya che. | bakuza lAgelA doSanI zuddhi kare, to te kaSAyakuzIla nigraMthapaNAne prApta kare che. jo doSasevananI pravRtti cAlu hoya ane tenI sAthe saMyama ArAdhanAmAM tatpara hoya, to A nigraMtha jIvanaparyata paNa rahI zake che paraMtu jo doSanuM pramANa kramazaH vadhatu jAya ane tenI zuddhi na kare to asaMyamabhAvane prApta kare che. pulAka, bakuza ane pratisevanA kuzIla A traNe niyaMThAmAM traNa zubha lezyA ja hoya che. temAM azubha lezyAnA pariNAmo kSamya nathI. doSasevana sAthe jo pariNAmo azubha thaI jAya to te nigraMthapaNAnA bhAvathI vyuta thaIasaMyamabhAvane prApta kare che. pratisevanAkuzIlanA paNa pAMca prakAra chejJAna pratisevanA kuzIla - jJAna bhaNatAM, bhaNAvatA ke pracArAdi karavA mATe mULaguNamAM ke uttaraguNamAM doSasevana kare, yathA- pustako kharIdavA, chapAvavA vagere. jJAnAdithI AjIvikA calAve te paNa jJAna pratisevanA kuzIla kahevAya che. darzana pratisevanA kuzIla:- zuddhazraddhAnI prApti mATe, tenA pracAradimATe doSasevana kare te darzanapratisevanAkuzIla che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : pariziSTa-8 : niyaMThA svarUpa cAritra pratisevanA kuzIla :- cAritranI pravRttionuM pAlana karavA ke karAvavA mATe doSasevana kare, yathA- cAritrapAlananuM sAdhana zarIra che, zarIra sazakta haze to cAritrapAlana vizeSa thaze te dRSTikoNathI zarIra mATe doSasevana kare te cAritra pratisevanAkuzIla che. liMga pratisevanA kuzIla H-liMganA viSayamAM arthAt sAdhunI vezabhUSAnA nimitte tathA sAdhuliMganA Avazyaka upakaraNa, vastra, pAtra, rajoharaNa AdinA nimitte doSasevana kare te liMga pratisevanA kuzIla che. 160 yathAsUkSma pratisevanA kuzIla :- pUrvokta cAra kAraNa sivAya anya kAraNe arthAt paudgalika sukhanI lAlasAthI, kaSTa sahana na thavAthI, icchApUrti mATe, mAnAdi kaSAyonA poSaNa mATe athavA koInA dabANathI mULaguNa ke uttaraguNamAM doSasevana kare, te yathAsUkSma pratisevanA kuzIla che. A rIte pulAka, bakuza ane pratisevanA kuzIla, te traNe niyaMThA pratisevI che, doSa sevI che. temAM chaThThuM ane sAtamuM be ja guNasthAna hoya che, zeSa traNa niyaMThA apratisevI che. pulAkamAM eka chaThThuM guNasthAna ja hoya che. (4) kaSAya kuzIla H- saMjvalana kaSAyanA pragaTa ke apragaTa udayathI jenuM cAritra kaMIka aMze malina bane che tene kaSAya kuzIla kahe che. te nigraMtha mahAvrata, samiti, gupti AdimAM kiMcit paNa aticAra ke anAcAra rUpa doSa sevana karatA nathI. saMyama prAptinA samaye avazya kaSAya kuzIla nigraMthapaNuM ja hoya che. bIjA niyaMThA tyAra pachI prApta thAya che. sAdhaka jIvanamAM kyAreka koIpaNa nimittathI kaSAyano udaya thAya paraMtu te turaMta ja upazAMta thaI jAya to ja kaSAya kuzIla nigraMthapaNuM rahe che. jo kaSAyanI kAlamaryAdA vadhI jAya to kaSAya kuzIlapaNu rahetuM nathI. A nigraMthamAM 6,7,8,9,10 A pAMca guNasthAna hoya che. chaThThA guNasthAnamAM kaSAyano udaya pragaTa jaNAya che. paraMtu sAtamAthI dazamA guNasthAna sudhI apragaTapaNe kaSAyano udaya hoya che. A nigraMthanA paNa pAMca prakAra che. jJAna kaSAya kuzIla :- jJAna bhaNatA ke jJAna preraNA, pracArAdi kArya karatAM pramatta dazAnA kAraNe saMjvalana kaSAyanI pragaTa avasthA AvI jAya to tene jJAnakaSAya kuzIla kahe che. darzana kaSAya kuzIla :- darzana-zraddhAgamya viSayone samajavA, samajAvavAmAM kyAreka pragaTa kaSAyano udaya thaI jAya tene darzana kaSAya kuzIla kahe che. cAritra kaSAya kuzIla :- cAritranuM pAlana karatA, karAvatA athavA vaiyAvacca Adi karatAM; pramAdavaza pragaTa kaSAyano udaya thai jAya to tene cAritrakaSAya kuzIla kahe che. liMga kaSAya kuzIla :- zuddha liMga, veSabhUSA, upakaraNAdinA nimitte pramAdavaza Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka 168 : mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta. - saMjvalana kaSAyano pragaTa udaya thAya, tene liMga kaSAya kuzIla kahe che. yathAsUma kaSAya kuzala - pUrvokta cAra kAraNasivAya apragaTarUpe ane kyAreka pragaTarUpe kaSAyano udaya thaI jAya. jema ke icchA ke AjJA viruddha kArya thavAthI, anukULa vAtAvaraNa na hovAthI, koInI kSati sahana na thavAthI kaSAya thaI jAya. tene yathAsUmkaSAya kuzIla kahe che. A nigraMthanokaSAyajo saMvalananI koTithIvadhI jAya to te anyanigraMthapaNAne athavA asaMyama bhAvane prApta kare che. (5) nigraMtha - rAgadveSanI graMthithI sarvathA rahita hoya tene nigraMtha kahe che. ahIM 11,12mAM guNasthAnavarsI vItarAga sAdhakanenigraMtha kahyA che. temAM koI paNa prakAranA doSasevana ke kaSAyanA udayanI saMbhAvanA nathI. te sAdhaka kaSAyano udaya na hovAthI vItarAga ane jJAnAvaraNIyAdi zeSa ghAtakarmano udayahovAthI te chaghastha hoya che arthAt chavastha vItarAgane nigraMtha kahe che. pUrvanA cAra nigraMthonA pAMca-pAMca bhedanI zelInuM anukaraNa karIne sUtrakAre nigraMthanA paNa pAMca bheda karyA che. tenA bhedanuM kAraNa doSasevana ke kaSAyAdi nathI. tema chatAM A nigraMthAvasthA azAzvata che. tethI sarva nigraMthonI apekSAe tenA pAMca prakAra thAya che. prathama samayavartI nigraMtha - kyAreka AkhA lokamAM eka paNa nigraMtha na hoya ane navA je zramaNo nigraMtha avasthAne prApta kare te sarvaprathama samayavartI nigraMtho hoya che. aprathama samayavartI nigraMtha :- kyAreka navA koI paNa sAdhu nigraMthapaNAne prApta karatA na hoya to, te sarva nigraMtho aprathamavartI ja hoya che. carama samayavartI nigraMtha - kyAreka sarvanigraMtho carama samayavartI ja hoya che, te sarvanI chabasthA vasthAno carama samaya hoya te carama samayavartI nigraMtha che. acaramasamayavartI nigraMtha :- kyAreka sarva nigraMtho acarama samayavartI ja hoya che. sarvanI chadmasthAvasthAne be, traNa, cAra, pAMcAdi samaya zeSa rahyA hoya, te acarama samayavartI nigraMtha che. prathama ane aprathamanuM kathana pUrvAnupUrvAnI apekSAe che ane carama-acaramanuM kathana pazcAnupUrvAnI apekSAe che. yathAsUma nigraMtha - prathama-aprathama, carama ke acarama samayanI apekSA rAkhyA vinA sAmAnyarUpe sarva samayamAM vartatA nigraMthone yathAsUmanigraMtha kahe che. temAM keTalAka prathama samayavartI hoya, keTalAka aprathamasamayavartI hoya. A rIte dvisaMyogI Adi bhaMga banI zake che. bIjI rIte nigraMthanA pAMca prakAra A pramANe samajavA- (1) nigraMtha avasthAnA prathama samayavartI sarva nigraMthone prathama samayavartI nigraMtha (2) bIjA Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra: pariziSTa-8H niyaMThA svarUpa 1e , Adi samayavartI nigraMthone aprathama samayavartI nigraMtha (3) aMtima samayavartI nigraMthone carama samayavartI nigraMtha (4) aMtima samaya sivAyanA nigraMthone acarama samayavartI nigraMtha ane (5) nigraMtha avasthAnA koI paNa samayavartI nigraMthone yathAsUma nigraMtha kahe che. nigraMthanA be prakAra che- upazAMtakaSAya nigraMtha ane kSINakaSAya nigraMtha. agiyAramA guNasthAnavartI nigraMtha upazAMta kaSAya nigraMtha che ane bAramA guNarathAnavarsI nigraMtha kSaNa kaSAya nigraMtha che. (the snAtaka - pUrNataH zuddha, akhaMDa cAritrasaMpanna nigraMthane snAtaka kahe che. te cAra ghAtakarmanA nAzathI kevaLajJAna ane kevaLadarzanathI yukta hoya che. temAM teramuM ane caudamuM be guNasthAna hoya che. A prakAranA nigraMthamAM paNa bhedanuM koI kAraNa nathI. temaja A guNasthAna paNa zAzvata che. tenA saMyama sthAno, AtmaguNo-jJAna, darzana paNa samAna che. tema chatAM pAMca prakAranA bhedanI zailInuM anukaraNa karIne sUtrakAre tenA pAMca bhedanuM kathana karyuM che. sUtra kathita snAtakanA pAMca bhedo tenA pAMca guNone pragaTa kare che. 1. kachavI--yoga nirodha avasthAmAM chavI arthAt zarIrabhAva na hoya te acchavI. apa- ghAtakarmano kSaya karyA pachI temAM kAMI paNa khAsa kSapaNa zeSa nathI, te akSapI che. 2. navane saMpUrNa doSa rahita avasthA. 3. aM- ghAtakarmanA aMzathI rahita hoya te akarmAza. 4. saMyuddha - vaMsa thaze- vizuddha jJAna-darzananA dhAraka, 5. sarissavI- karmabaMdhanA AzravathI rahita hoya te aparizrAvI che. caudamA guNasthAne sAdhaka ayogI, niSkriya, banI jAya che tyAre karmano Azrava aTakI jAya che. A rIte A pAMce ya avasthA, bheda rUpa nathI paraMtu "zukra-puraMdara' AdinI jema zabda nayanI apekSA pAMca bheda samajavA. noMdhaH(1) pAMca prakAranA saMyama(saMjayA)nI paribhASA svarUpa bhagavatI sUtranA sArAMzamAM (bhAga-5mAM) pRSTha ra90 upara karela che (2) prastutamAM nigraMthonuM svarUpa guruprANa Agama batrIsInA AdhAre Apela che je buddhi gamya che. TIkAomAM ane anya saMskaraNomAM kaMIka bhinnatA jovA maLaze, tenuM vidvAna pAThaka svayaM ciMtana karaze.] ja $ nigraMtha svarUpa saMpUrNa rR Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta pariziSTa-9 tku nigraMtha nigraMthIonA Atma nirIkSaNanI parijJA [pAsatyAdi svarUpa vicAraNA] sAdhu-sAdhvIonI gatividhinuM citraNa : (1) saMyama svIkAra karyA pachI nigraMtha be dizAomAM pragati kare che. keTalAka sAdhaka saMyama ArAdhanAmAM pragatizIla hoya che, jyAre aneka sAdhaka saMyama virAdhanAmAM gatizIla hoya che. (2) saMyama ArAdhanAmAM pragatizIla keTalAya bhikSu potAnI athavA potAnA gacchanI prazaMsA ane utkarSa karatAM thakA tathA anya jina vacanamAM anurakta sAmAnya saMyama sAdhakonA apakarSa niMdA karavA ane sAMbhaLavAmAM rasa laIne mAna kaSAyanA sUkSma zalyathI Atma saMyamanI anya prakAre virAdhanA karatA rahe che. (3) ethI viparIta ArAdhanAmAM pragatizIla keTalAka sAdhaka svayaM UMcAne UMcA saMyama tapanuM pAlana karatAM thakA parISaha-upasarga sahana kare che, sAtho sAtha alpasatva saMyama sAdhako pratye hINI daSTi rAkhatA nathI, temaja teonI niMdAapakarSa paNa karatA nathI. paraMtu tenA pratye maitrI bhAva, karuNA bhAva, mAdhyastha bhAva AdithI sahRdayatA ane ucca mAnavatA pUrvakano aMtarbAhya vyavahAra rAkhe che. te uttama ArAdhanA karavAvALA mahAna Adarza sAdhaka hoya che. (4) saMyama virAdhanAmAM gatizIla sAdhaka ApameLe athavA gADariyA pravAhanA svabhAvathI Agama sammata saMyama samAcArIthI bhinna athavA viparIta AcaraNone eka-eka karIne svIkAratA jAya che. ema karatAM karatAM saMyama aMgIkAra karavAnA mukhya lakSyathI kramazaH cuta thatA jAya che. (5) virAdhanAmAM pragatizIla keTalAya sAdhaka anya ArAdhaka sAdhako pratye AdarabhAva rAkhe che ane teonI ArAdhanAonI anumodanA karatA rahe che temaja potAnI alpatama ane doSayukta sAdhanA mATe kheda bhAva rAkhe che ane Agamokta AcAranI zuddha prarupaNA kare che. (6) e sivAya virAdhanAmAM pragatizIla keTalAya saMyama sAdhaka kSetra kALanI ADa Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra: pariziSTa-9: zramaNone Atma nirIkSaNa 12 laIne Agamokta maryAdAonuM khaMDana kare che, anya saMyama ArAdhaka sAdhako pratye AdarabhAva na rAkhatA matsarabhAva(ISa) rAkhe che temaja potAnA buddhi baLa athavA 28ddhi baLathI teo pratye niMdA Adi prakArothI asadbhAva pragaTa kare che, arthAt zuddha ArAdhanA karavAvALA pratye guNagrAhI na banatAM chidrAnveSI banI rahe che. e badhA ArAdhaka ane virAdhaka sAdhakoe prastuta nibaMdha rupa darpaNamAM Atma nirIkSaNa karavuM joIe. AgamomAM sAdhakonA be vibhAga - (1) jaina Agama bhagavatI sUtramAM uttama sAdhaka, zuddhAcArI sAdhuono nigraMthanA vibhAgamAM samAveza karela che. vartamAnamAM te cha prakAramAMthI traNa nirgatha vibhAganA sAdhu hoI zake che. (2) aneka Agamo (jJAtAsUtra, nizItha sUtra, vyavahAra sUtra Adi) mAM zithilAcArI sAmAnya sAdhakonA aneka prakAra kahyA che. te sarvamaLIne kuladaza thAya che. vartamAnamAM e dazeya zithilAcArI vibhAganA zramaNo hoI zake che. e banne vibhAgono paricaya A pramANe che - vartamAnamAM saMbhavita nigraMthonA traNa vibhAga - (1) bakuza nigraMtha - saMyama samAcArInA Agamika mukhya temaja gauNa prAyaH sarvaniyamonuM pAlana karavA chatAM paNa A nigraMthonuM zarIra ane upadhinI svacchatA tarapha vizeSa lakSya thaI jAya che. zarIra pratye nirmoha bhAva paNa ghaTI jAya che. jethI te tapa, svAdhyAya AdimAM vadhAro nahi karatAM khAna-pAnamAM Asakti, auSadha sevanamAM ruci ane ALasa-nidrAmAM vRddhi kare che, sAtho sAtha A nigraMthanI aneka saMyama guNonA vikAsamAM jAgarUkatA ochI thaI jAya che. te uparAMta anya paNa saMyama samAcArInA niyamono bhaMga karavAnI athavA tenA pratye upekSAbhAva rAkhavAthI A sAdhaka kramazaH nigraMtha vibhAgathI cuta thaI jAya che. kRSNa, nIla ane kApota e traNa azubha lezyAnA pariNAma AvavAthI to A sAdhaka nigraMtha vibhAgamAMthI tatkAla(teja kSaNe) gabaDI paDe che. arthAt tenAmAMnigraMtha vibhAganuM chaThThasAtamuMAdi guNasthAna rahetA nathI, tyAre tezithilAcArI vibhAganA pAsatyA' AdimAM pahoMcI jAya che. (2) pratisevanA kuzIla nigraMtha :- saMyama samAcArInuM Agama anusAra pAlana karavAnI rucinI sAthe sAthe prayatna karavA chatAM paNa zArIrika paristhitivaza yA zruta jJAnanI abhivRddhi mATe ane aMdhahita mATe, samaye-samaye mUlaguNamAM athavA uttaraguNomAM doSanuM sevana kare che. sAthe ja tene doSa samajIne yogya samaye zuddhi paNa kare che ane kayAreka parIsaha upasarga sahana karavAnI asamarthatAne kAraNe Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = 1ra mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta | paNa doSa lagADI le che temaja kheda karIne zuddhi paNa karI le che. paristhitivaza doSa sevana karIne paristhiti dUra thatAM ja te doSane choDI de che arthAt koIpaNa doSanI anAvazyaka pravRttine dIrgha samaya sudhI nathI calAvatA. A prakAranI sAdhanAnI sthitimAM pratisevanA kuzIla nigraMtha rahe che. koIpaNa doSane dIrgha samaya sudhI calAvavAthI, zuddhi karavAnuM lakSya na rAkhavAthI anya aneka samAcArImAM paNa zithila thaI javAthI athavA to azuddha prapaNA karavAthI te sAdhaka kramazaH nigraMtha vibhAgathI zruta thaI jAya che. kRSNa, nIla, kapota, e traNe azubha lezyAnA pariNAma AvavAthI to sAdhaka A nigraMtha vibhAgathI tatkAla ja gabaDI paDe che arthAt saMyamanA chaThThA sAtamA Adi guNasthAnomAM raheto nathI, tyAre te zithilAcArI vibhAganA pAsasthA AdimAM pahoMcI jAya che. (3) kaSAya kuzIla nigraMtha - A sAdhaka saMyama samAcArInuM niraticAra pAlana kare che arthAt pAMca mahAvrata, pAMca samiti ane saMpUrNa saMyama vidhionuM Agama anusAra pAlana kare che. A sAdhaka saMjavalana kaSAyanA udayathI kSaNika ane pragaTarUpe kaSAyamAM pariNata thaI jAya che. paraMtu te kaSAyanA kAraNe koIpaNa prakAre saMyamAcaraNa ne dUSita nathI karato. anuzAsana calAvavAmAM ke anuzAsita thavA para athavA koInA asavyavahAra karavA para A sAdhakane kSaNika krodha AvI jAya che. Aja rIte kSaNika mAna, mAyA, lobhanuM AcaraNa paNa enAthI thaI jAya che. A kaSAyonI avasthA bahArathI alpa ke vizeSa kevIya paNa dekhAtI kema na hoya, paraMtu aMtaramAM te sthiti turataja dUra thaI jAya che. pratikramaNa samaye to te sthiti sudharIne sAdhakanuM hRdaya sarvathA zuddha ane pavitra banI jAya che. A sAdhakanA kaSAyanA nimittathI saMyama maryAdAno bhaMga thaI jAya to tenI zuddha nigraMtha avasthA nathI rahetI, paraMtu pUrvakathita pratisevanA nigraMtha avasthAmAM te cAlyo jAya che. koI kaSAyanI avasthAno jo pratikamaNa sudhImAM paNa aMta na thaI jAya to enigraMtha potAnI nigraMtha avasthAthI Tyuta thaIne saMyama rahita athavA samakita rahita avasthAne paNa prApta kare che. A ja pramANe pUrve kahelA banne nigraMtha paNa pratikramaNanA samaya sudhI kaSAya pariNAmonuM saMzodhana na karI le to pachI nigraMtha vibhAgamAM rahetA nathI. kaSAyanI alpakAlInatAmAM evaM pratipUrNa saMyama maryAdAnuM pAlana karatAM A kaSAya kuzIla nigraMthane kayAreya traNa azubha lezyAnA pariNAma AvI jAya to paNa te potAnA nigraMtha vibhAgathI tatkAla Tyuta thato nathI, paraMtu azubha lezyAomAM Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 adhika samaya rahI jAya to pUrNa zuddhAcArI A nigraMtha paNa saMyama avasthAthI cyuta thaI jAya che. viveka jJAnaHnigraMtha avasthAthI cyutabhraSTa nahi thavAnA lakSyavALA sAdhakoe potAnA koIpaNa doSamAM, koIpaNa kaSAya vRttimAM, koIpaNa azubha lezyAmAM adhika samaya sthira rahevuM joIe nahi. sadA satarka, sAvadhAna, jAgRta rahIne vinA vilaMbe e avasthAothI nivRtta thaIne Atma bhAvamAM lIna banI javuM joIe. zithilAcArInA viAgaH upadeza zAstra : pariziSTa-9 : pAsatyAdi svarUpa : (1) pArzvastha :- je zramaNa jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanAmAM puruSArtha nathI karato paraMtu temAM susta thaI jAya che tathA ratnatrayInA aticAro ane anAcAronuM AcaraNa karIne tenI zuddhi nathI karato te pArzvastha(pAsatthA) kahevAya che. (2) avasana :- je pratikramaNa, pratilekhana, svAdhyAya, vinaya pratipatti, AvazyakI Adi samAcArIonuM ane samitionuM pAlana nathI karato athavA temAM hInAdhika yA viparIta AcaraNa kare che ane zuddhi nathI karato te avasanna (osannA) kahevAya che. (3) kuzIla H-- je vidhA, maMtra,taMtra, nimitta kathana yA cikitsaka vRtti Adi niSiddha kRtya kare che ane tenAthI potAnI mAna saMjJA athavA lobha saMjJAnuM poSaNa kare che tathA e pravRttionuM koI prAyazcita paNa nathI leto, te kuzIla kahevAya che. (4) saMsakta :- je unnata AcAra vALAno saMsarga prApta karIne unnata AcAranuM pAlana karavA lAgI jAya che temaja zithilAcAra vALAno saMsarga meLavIne tenAM jevo paNa banI jAya che arthAt naTanI samAna aneka svAMga dharI zake che ane UnanI jema aneka raMga dhAraNa karI zake che, te 'saMsakta'(saMsattA) kahevAya che. (5) nityaka :- je cAturmAsa kalpa ane mAsakalpa pachI vihAra nathI karato athavA tenAthI be gaNo samaya anyatra vyatIta karyA pahelAM pharIne eja kSetramAM AvIne rahI jAya che arthAt je cAturmAsa pachI ATha mAsa anyatra pasAra karyA vinA ja tyAM pharI AvIne rahI jAya che te nityaka(nitiyA) kahevAya che. (6) yathAcchaMda :-- je svacchaMdatA pUrvaka AgamathI viparIta mana mAnyu prarupaNa yA AcaraNa kare che. te yathAcchaMda-svacchaMdAcArI' kahevAya che. (7) prekSaNika :-- je aneka darzanIya sthaLo ane dazyo jovAnI abhirucivALo hoya che ane tene joto rahe che tathA tenuM sUtrokta koIpaNa prAyazcitta grahaNa karato nathI te 'prekSaNika'(pAsaNiyA) kahevAya che. (8) kAzika je AhAra kathA, deza kathA vagere karavA, sAMbhaLavA, jANavAmAM abhiruci rAkhe che temaja tene mATe svAdhyAyanA samayano vyaya karIne samAcAra - Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta * patra vAMce che, te kAthika(kAhiyA) kahevAya che. athavA je amaryAdita samaya sudhI dharmakathA karato ja rahe che, jenA kAraNe pratilekhana, pratikramaNa, svAdhyAya, dhyAna, vinaya, vaiyAvRtya vagere pravRttiomAM avyavasthA kare che. temaja potAnA svAsthyane paNa avyavasthita kare che, te paNa 'kAthika' kahevAya che. - (9) mAmaka - je gAma ane nagarane, gRhasthanA gharone, zrAvakone ke anya sacittaacita padArthone mArA-mArA kahe che athavA emAMthI koImAM paNa mamatva ke svAmitva bhAva rAkhe che athavA adhikAra jamAve che tathA ziSya, ziSyAo pratye atilobha, Asakti bhAva rAkhe che tathA svArthabhAvathI guruAmanA Adi pravRttio dvArA lokone potAnA banAvavAno prayatna karato rahe che, te 'mAmaka'(mAmagA) kahevAya che. jana sAdhAraNane jina mArgamA joDavAne mATe dharmakathA ke preraNA vagere koIpaNa pravRtti karavAthI koI svataH anurAgI banI jAya ane bhikSu temAM mArAmArAnI buddhi na rAkhe to e pravRttithI te 'mAmaka' nathI kahevAto. (10) saMprasArika :- je gRhasthanA sAMsArika kAryomAM, saMsthAomAM bhAga le che, gRhasthane koIpaNa kAryanA prAraMbha mATe zubha muhUrta vagerenuM kathana kare che, vyApAra Adi pravRttiomAM tene pratyakSa parokSa koIpaNa prakAre madada kare che. anya paNa aneka puNyanA mizrapakSavALA akalpanIya kAryomAM bhAga le che, te saMprasArika (saMpasAriyA) kahevAya che. mahAdoSI zramaNa-zramaNIo: A dasa vibhAgonA zramaNa sivAya je raudra dhyAnamAM varte che, krUra pariNAmI hoya che, bIjAonuM aniSTa kare che, khoTA Aropa mUke che, aneka prakAre chaLakapaTa kare che athavA to parastrI gamana kare che, aneka moTI corIo kare che, dhana saMgraha kare che, chakAyanA AraMbhajanaka maMdiramakAnonuM nirmANa kArya ke saMgha kADhavo vagere karAve che, potAnI pratiSThA mATe saMghamAM phATaphUTa paDAvI potAno svArtha siddha kare che; Avu karavAvALo sAmAnya sAdhu hoya ke AcArya Adi padavIdhara hoya, te A zithilAcAranA daza vibhAgothI paNa caDI jAya che ane sAdhuveSamAM rahevA chatAM paNa gRhastha samAna hoya che ane AtmavaMcaka paNa hoya che tathA koI koI pravRttiovALA to mahAna dhUrta ane makakAra paNa hoya che. upasaMhAra H- saMyama svIkAra karyA pachI utthAna-patanarUpe AvavAvALI aneka avasthAonI A bahumukhI parizA kahI che. pratyeka sAdhake tene Atma-parIkSAno arIso samajIne dhyAna pUrvaka emAM potAnuM mukha jue arthAt enA parathI Atma Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAstraH pariziSTa-9 pAsatyAdi svarUpa 105 nirIkSaNa kare. jo manuSya bhavane sArthaka karavo hoya, saMyama ArAdhanA karavI hoya to potAnAmAM yogya sudhAro kare. zumaM bhavatu sarva nithAnAm sarva nigraMthonuM zubha thAo. I , saMyama unnatinI daza Agama kaNikA , (1) je vairAgya bhAvanA ane utsAhathI saMyama grahaNa karela che te ja bhAvanA ane utsAhathI anya sarvasaMkalparUpI aDacaNone dUra karIne sadA saMyamanuM pAlana karo. - AcArAMga - 1/1/3 tathA dazavaikAlika-8/1 (2) koIpaNa vyaktine A (te) "kuzIliyo che" "zithilAcArI che" "AcAra bhraSTa che ItyAdi na kaho ane potAnI baDAI paNa na karo. koIne gusso Ave tevA niMdAspada zabda na bolo. -dazavaikAlika -10/18 (3) je bIjAnI hIlanA, niMdA, tiraskAra, apamAna kare che, halakA dekhADavA ke nIcA pADavAnI hIna bhAvanA rAkhe che te mahA saMsAramAM paribhramaNa kare che. kAraNake A paraniMdA pApakArI vRtti che. -sUya a-2, u-, gA-ra (4) bhikSue sArI rIte vicAra karIne- kSamA, saralatA, nirlobhatA, namratA, hRdayanI pavitratA, ahiMsA, tyAga, tapa, vrata-niyama vagere viSayo para pravacana ApavuM joIe. temAM anya koInI paNa avahelanA AzAtanA nahi karavI joIe. - AcAi 1/5 ane prazna-2. koI sAdhunI ke gRhasthanI koIpaNa prakAranI AzAtanA karavAthI caumAsI prAyazcita Ave che. - nizItha 13 ane 15. (5) saralatA dhAraNa karavAthI ja AtmAnI zuddhi thAya che ane AtmAmAM dharma sthira thAya che. mAyA, jUTha-kapaTanA saMkalpothI dharma AtmAmAMthI nIkaLI jAya che. -uttarA,a-3, gA0-1ra (6) svAdhyAya ane dhyAnamAM lIna rahe che, te sAco bhikSu che. bhikSu nidrA ane vAtomAM adhika ruci na rAkhe tathA ThaThThA mazkarI na kare, sadA svAdhyAya-adhyayana vageremAM rata rahe. - dazavai-8, gA-sara (7) je ghaNI moTI tapasyAo kare che athavA je bahuzruta ane vizALa jJAnI che to paNa jo te krodha, ghamaMDa, mAyA, prapaMca, mamatva, parigraha vRtti rAkhe che, to te tIvra karmono baMdha kare che ane anaMta janma maraNa vadhAre che. - sUya-1, ara, u-1, gA--7,9 (8) je bhikSu saMyama lIdhA pachI mahAvratonuM traNa karaNa ane traNa yogathI zuddha pAlana nathI karato, samitionA pAlanamAM koI paNa viveka ke laganI nathI rAkhato, Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. 109ii mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta ja khAvAmAM vRddha banI rahe che, Atma niyaMtraNa nathI karato, te jinAjJAmAM nathI, tethI te karmothI mukta thaI zakato nathI. te cirakAla sudhI saMyamanA kaSTo sahana karavA chatAM paNa saMsArathI pAra thaI zakato nathI. te vAstavamAM anAtha ja che. - uttara, a--20, gA--3941 (9) gaLuM kApI nAkhavAvALI arthAt prANono aMta karI devAvALI vyakti paNa potAnuM eTaluM nukazAna nathI karI zaktI, jeTaluMkhoTA vicAro ane khoTA AcaraNomAM lAgela potAno AtmA ja potAnuM nukazAna kare che. - uttarA-20, gA-48 (10) sadA sUvAnA samaye ane uThatA samaye potAnA avaguNonuM, doSonuM ciMtana karI-karIne, vINI vINIne, tene kADhatA rahevuM joIe temaja zaktino vikAsa ane utsAhanI vRddhi karI saMyama guNomAM puruSArtha karavo joIe. A prakAre Atma surakSA karavAvALo ja lokamAM pratibaddhajIvI che ane te janma maraNanA cakkaramAM bhaTakato nathI.- dazarve, cUDa--2 gA-1ra thI 16. je sAdhu guNothI saMpanna thaIne Atma gaveSaka bane che te bhikSu che.-uttarA,a-15, gA-pa. Fii re pArthasthAdi viSe tulAnAtmaka vicAraNA karI pAOsthAdi e kuladaza dUSita AcAravALA kahyuM che. AgamanA prAyazcita varNana anusAra enI paNa traNa zreNIo bane che. 1. utkRSTa dUSita cAritra, 2. madhyama dUSita cAritra, 3. jaghanya dUSita cAritra. (1) prathama zreNImAM - 'yathAzcaMda'no samAveza thAya che. enI sAthe vaMdanavyavahAra, AhAra, vastra, ziSya vagerenuM AdAna-pradAna temaja guNagrAma karavAnuM, vAcanA devA levAnuM gurucImAsI prAyazcitta Ave che. (ra) bIjI zreNImAM - pArzvastha", "avasana' 'kuzIla', "saMsakta' ane 'nityaka e pAMcano samAveza thAya che. enI sAthe vaMdana vyavahAra, AhAra, vastrAdinuM AdAna-pradAna temaja guNagrAma karavAnuM, vAMcaNI levA-devAnuM laghu caumAsI prAyazcita Ave che ane ziSya levA-devAnuM laghumAsika prAyazcitta Ave che. (3) trIjI zreNImAM - "kAthika', "prekSaNika, "mAmaka" ane "saMprasArika', e cArano samAveza thAya che. enI sAthe vaMdana vyavahAra, AhAra-vastra AdinI levaDa-devaDa temaja guNagrAma karavAnuM laghu caumAsI prAyazcita Ave che. ziSya levA-devA nuM koI prAyazcitta batAvavAmAM AvyuM nathI tathA vAMcaNI levA ApavAnuM paNa prAyazcita nathI. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H pariziSTa-9 : pAsasthAdi svarUpa 00 prathama zreNIvALAnI prarupaNA ja azuddha che. AthI Agama viparIta prarupaNAvALA hovAthI te utkRSTa doSI che. bIjIzreNIvALA mahAvrata, samiti, guptionA pAlanamAM doSa lagADeche, aneka AcAra saMbaMdhI sUkSma-sthULa dUSita pravRttio kare che tethI te madhyama doSI che. trIjI zreNIvALA sImita tathA sAmAnya AcAra-vicAramAM doSa lagADavA vALA che, tethI te jaghanya doSI che. arthAt koI kevaLa muhUrta batAve che, koI kevaLa mamatva kare che, koI kevaLa vikathAomAM samaya vitAve che, koI darzanIya sthaLa jotA rahe che. anya koI paNa doSa lagADatA nathI. e cAre mukhya doSa nathI paraMtu sAmAnya doSa che. 100 mastaka ane AMkha uttama aMga che. paga, AMgaLIo, nakha adhamAMga che. adhamAMgamAM IjA thavA para yA pagamAM mAtra khIlI khUMcI javA para paNa je prakAre zarIranI zAMti ane samAdhi bhaMga thaI jAya che te prakAre sAmAnya doSothI paNa saMyama-samAdhi to dUSita thAya ja che. A pramANe traNe zreNIovALA dUSita AcAranA kAraNe zItala vihArI (zithilAcArI) kahevAya che. je A avasthAothI dUra rahIne niraticAra saMyamanuM pAlana kare che te udhatavihArI-ugravihArI(zuddhAcArI) kahevAya che. paraspara vaMdana nirNayaH (1) bIjI ane trIjI zreNIvALA pahelI zreNIvALAne vaMdana Adi kare to prAyazcitta Ave che. paraMtu bIjI trIjI zreNIvALA paraspara yA zuddhAcArI chaenigraMthone vaMdana kare to prAyazcitta nathI AvatuM. (2) zuddhAcArI ukta traNe zreNIvALAone vaMdana Adi kare to prAyazcitta Ave che. paraMtu bIjI ane trIjI zreNIvALAone gItArtha-bahuzrutanA nirNaya ane AjJAthI vaMdana kare to prAyazcitta nathI AvatuM. (3) zuddhAcArI zukrAcArIne vaMdana kare to koIpaNa prAyazcitta nathI AvatuM ane zithilAcArI zithilAcArIne vaMdana kare to tene paNa koI prAyazcitta nathI. (4) prathama zreNI sivAya koIne sakAraNa paristhitimAM bahuzruta gItArthanI AjJA thavA para paNa jo vaMdana Adi vyavahAra na kare to te paNa prAyazcittane pAtra bane che. (5) zuddhAcArI paNa jo anya zuddhAcArIne vaMdana Adi na kare to te paNa prAyazcittane pAtra bane che ane jina zAsananA aparAdhI thAya che. pAsasthA AdinI pravRttivALA nigraMtha paNa pAsasthA AdinI vyAkhyA karatA saMyama viparIta jeTalI pravRttionuM ahIM kathana karavAmAM Avela che, tenuM vizeSa paristhitivaza apavAdarUpamAM gItArtha che -: E Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. 178 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : dvArA athavA gItArthanI nezrAmAM sevana karavA para tathA tenI zraddhA prarupaNA Agama anusAra rahevA para temaja te apavAdarUpa sthitithI mukta thatAM ja prAyazcitta laIne zuddha saMyama ArAdhanAmAM lAgI javAnI laganI rAkhavA para, te pAsatthA vagere kahevAmAM nathI AvatA, paraMtu pratisavI nigraMtha kahevAya che. zuddha saMskAronA abhAvamAM, saMyama pratye sajAga na rahevAthI, akAraNa doSa sevanathI, svaccheda manovRttithI, Agamokta AcAra pratye niSThA na hovAthI, niSiddha pravRttio cAlu rAkhavAthI tathA pravRtti sudhAravA ane prAyazcitta grahaNa karavAnuM lakSya na rAkhavAthI, te badhI nAnI athavA moTI dUSita pravRttio karavAvALA pAsasthA" vagere zithilAcArI kahevAya che. e avasthAomAM te nigraMthanI kakSAthI bahAra gaNavAmAM Ave che. 1. A pAsatthA Adino svataMtra gaccha paNa hoI zake che. 2. kayAMka te ekalA-ekalA paNa hoI zake che. 3. udhatavihArI gacchamAM rahevA chatAM paNa koI bhikSu vyaktigata doSone kAraNe pAsatthA Adi hoya zake che. tathA 4. pAsasthA AdinA gacchamAM paNa koI zuddhAcArI hoI zake che. teno yathArtha nirNaya to AgamajJAtA viziSTa anubhavI ke sarvajJa sarvadarzI karI zake che, kadAcit potAno AtmA paNa nirNaya karI zake che. zuddhAcArI paNa osana vihArImAM samAviSTa che - A yuganA keTalAka zramaNa pAMceya mahAvratonuM temaja saMpUrNa jinAjJAnuM paripUrNa pAlana kare che evuM pracalita paraMparA anusAra mAnavAmAM Ave che paraMtu nIce lakhelI Agama viparIta pravRttionuM temaja paraMparAonuM jyAM sudhI pUrNa saMzodhana na thAya tyAM sudhI teo Agama anusAra pAMceya mahAvratonuM yA saMpUrNa jinAjJAnuM pAlana kare che ema na kahI zakAya. mATe zuddhAcArI zramaNoe paNa nIce darzAvela jinAjJAothI viparIta pravRttionA sUkSma avalokanathI potAnA zadvAcAra ke zithilAcAranuM parIkSaNa-nirNaya avazya karavuM joIe... Atma nirIkSaNa yogya keTalIka dUSita pravRttionI sUci - (1) kAraNa akAraNano vicAra karyA vinA, pravRtti rUpe trIjA prahara sivAyanA samayamAM arthAt prathama, cothA praharamAM AhAra lAvavo ke vAparavo. - utta--26. (2) akAraNa vigaya yukta AhAra karavo athavA AcArya AdinI AjJA vinA vigayonuM sevana karavuM ke mahAvinayanuM sevana karavuM. -nizItha -4 (3) mArgamAM cAlatA cAlatA koI sAthe vArtAlApa karatA rahevuM-AcAhyu-2, a3. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke upadeza zAstraH pariziSTa-9 pAsatyAdi svarUpa '179 (4) kIDio Adi jIvoyukta arthAt jIvonI adhikatAvALA upAzrayamAM rahevuM. - AcA, zu-2, a-2. (5) maLa-mUtra paraThavAnI bhUmi rahita upAzrayomAM rahevuM. -AcAi, 2. daza -8 () koI Ave nahi, koI dekhe nahi; evA sthAna sivAya sthaLamAM temaja niSiddha sthaLomAM maLa-mUtrAdino parityAga karavo. -utta-24. ni-3.15. (7) pustako ane zAstrAdine potAnI pAse rAkhavA ane te upakaraNonuM ubhaya kAla pratilekhana nahi karavuM. - nizI, u-1 tathA 2, Ava.4 (8) sAmAnya rUpe koIpaNa lekhana kArya karavuM. pustakanuM prakAzana karAvavuM, A prakAzana kAryamAM bhAga levo arthAt saMzodhana bhUlano sudhAro karAvavo yA saMpAdana karavuM, pragaTa athavA guptarUpe preraNA karavI. - dazavai-4, prathama mahAvata. (9) oparezana karAvavuM, sAvadya cikitsA evaM gRhasthanI sevA levI. -- AcA, -2. a-13. uttarA, a-2, gA--3ra. (10) gRhasthone koIpaNa prayojanathI AvavA mATe, javA mATe ane besavA athavA koI kArya karavA vagerenuM koIpaNa zabdomAM kahevuM ke preraNA karavI. - daza -7, gA-47. (11) alpa varSAmAM athavA saMpAtima trasa jIvonA varasavAnA samaye gocarI Adi levA javuM. - dazavai-pa (12) jaladI-jaladI cAlavuM ke pUrI rIte apramArjita bhUmimAM cAlavuM. - dazA-1; tathA dazavai-5. (13) sukhapUrvaka grAmAnugrAma nahi vicaratAM ugra (lAMbA lAMbA) vihAra karavA. - bhagavatI Adi sUtra (14) AdhAkarmI yA mizrajAta doSa yukta garama pANI athavA dhovaNa pANI grahaNa karavuM. - AcA, zu-2, a-1. (15) bhUkha vagere kAraNano vicAra karyA vinA AhAra karavo tathA roga-AMtaka vagere kAraNa hovA chatAM paNa AhAra tyAga nahi karavo, paraMtu auSadha upacAra karavo tathA DokaTaro-vaidhonI AvajA karAvavI. - utta-26 (16) badhA upakaraNonuM temaja pAtronuM ane pustakonuM bane samaya paDilehaNa nahi karavuM ke paDilehaNa pramArjana vidhipUrvaka nahi karavuM. - Ava -4 (17) paraparivAda- bIjAonA avaguNa apavAda niMdA karavI arthAt paMdaramAM pApanuM sevana karavuM. koIno tiraskAra, bahiSkAra ke apamAna karavuM. jUTho Aropa lagAvavo. - sUya-1.2.2.2. (18) koIpaNa sAdhusAdhvI ke gRhastha athavA pratipakSI pratye azubha mana, Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta aprazasta saMkalpa rAkhavo, azubha vacanono prayoga karavo arthAt prathama mahAvratanI bIjI, trIjI bhAvanAne dUSita karavI. koIne paNa pachADavA-nIce utArI pADavA mATe athavA koIne halakA cItaravAnI pravRtti karavI. - utta--24 gupti. (19) koIpaNa sAdhu zrAvaka vagere pratye raMjabhAva (nAkhuza bhAva), amitra bhAva athavA zatru bhAva rAkhavo. bhaga. za--13, udde--dra abhIci kumAra (20) AcArAMga ane nizItha sUtra artha sahita kaMThastha karyA vinA saMghADA pramukha banavuM yA jaghanya bahuzruta thayA vinAja AcArya vagere koIpaNa pada dhAraNa karI levuM. - vyava--3 - (21) AcArya-upAghyAya be padavIdharanA netRtva vinA koIpaNa taruNa ke navadIkSita sAdhune rahevuM athavA tenAthI yukta gacchane rahevuM Agama viruddha che, ema chatAM be pada vinA vizALa gacchane calAvavo ane AcArya upAdhyAya temaja pravartinI e traNa padavIdharonA netRtva vinA sAdhvIoe rahevuM. - vyava--4 (22) phaLa, sukAmevA vagere mATe nimaMtraNa Apela samaye athavA gocarI sivAyanA samaye javuM. - daza---3, 6 ww (23) tapasyA nahi karavA chatAM paNa sadA vigayanuM sevana karavuM. - uttara--17 (24) cA vagere koIpaNa padArthanuM koIpaNa samayane mATe vyasana hovuM. (25) pratikramaNa ekAgra citte sphurti sAthe ane bhAva pUrvaka na karavuM paraMtu uMghatA ane vAto karatA karavuM. - anuyoga dvAra, sU--27 (26) yogya-ayogyano viveka karyA vinA badhAne eka sAthe vAcanA devI. -nizItha sUtra, udde--19. (27) potAnA pArivArika kuLamAM bahuzruta ja gocarI mATe jaI zake che, abahuzruta sAdhu-sAdhvI AjJAthI paNa nathI jaI zakatA; chatAM paNa abahuzrutane mokalavA athavA javuM. vyavahAra sUtra, udda--. (28) ukta dUSita AcAra vALAone zithilAcArI na mAnavA athavA tenI sAthe rahevuM ane vaMdana, AhAra vagere saMbaMdho rAkhavA. - nizI--16. jo zuddhAcArI kahevAtA paNa emAMthI keTalIya dUSita pravRttio karIne prAyazcitathI zuddhi nathI karatA to te paNa Agama samAcArImAM doSa lagADavAvALA hovAthI uparokta paribhASAo anusAra 'avasanna'(osannA) zithilAcArImAM samAviSTa thAya che. A sthitimAM teo paNa dUSita AcAravALAnI bIjI zreNImAM Ave che. A kAraNathI teone paNa paraspara bIjI trIjI zreNIvALAne gItArthanA nirNayathI vaMdana vagere karavAmAM prAyazcitta nathI AvatuM. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH pariziSTa-9 : pAsatyAdi svarUpa |181 saMbhava che ke A prakAranI samajaNathI ja gujarAtanA vibhinna samAcArIvALA saMpradAyomAM Aje paNa vaMdana Adi vyavahAra karavAmAM Ave che. jenA samAjamAM premamaya vAtAraNane mATe anya prAMtonA zramaNoe paNa A bAbata para gahana vicAra ane ciMtana karIne koI udAra nirNaya levo joIe. jethI jaina samAjamAM saMpradAyavAda, kAdava uchALavo, IrSA-dveSa, niMdAnI pravRtti, paraspara vadhatuM jatuM aMtara ane mananI malinatAnI vRddhi vagere avaguNomAM sudhAro thaI zake. sAtho sAtha prema, ekatA, sahRdayatA, bhAvonI zuddhi, zAMta suMdara vAtAvaraNa rahevAthI dharma sAdhakonA Atma guNono vikAsa thaI zake. judA judA gaccha ane vibhinna samAcArIvALA Aje paNa potapotAnI IcchA anusAra paraspara maitrI saMbaMdha ane vaMdana vyavahAra rAkhe che. A vyavahAra paNa ukta nirNayane puSTa karavAvALo che. pote potAne zuddhAcArI mAnanArA zramaNa koI prakAranI kaluSitatA athavA anya vAtAvaraNanA kAraNe potAnI IcchA thavA mAtrathI ja puna: vaMdana vyavahAra baMdha karI de che. jyAre AcAra to te bannenA pahelAM ane pachI eja hoya che. Ama vartamAnamAM vaMdana vyavahArano nirNaya Agama uddezanI ADamAM kaSAyo ane IcchAo upara mukhyatve AdhArita dekhAya che. jema ke- svataMtra saMpradAyovALA paraspara samaya samaya para vaMdana vyavahAra karI le che ane kayAreka toDI paNa de che. svataMtra saMpradAyanA utkRSTAcAra mukhI pU. zramaNa paNa potAnI jyAre udAra bhAvanA hoya tyAre anya saMghanA AcArya ke pramukha zramaNane savidhi vaMdana karI le che. abhivAdana vaMdana karI zake che paraMtu temanA ja zrAvaka teone avaMdanIya kahI de che. A eka avicArI paNuM che. sAra:- ukta vicitra vyavahAramAna kaSAya ane saMkucita mAnasa temaja svecchAonuM pariNAma che. nigraMtha pravacana jinAjJAnI ArAdhanAne mATe to upara varNita samanvayAtmaka sUcanAonI vicAraNA karIne tenI paripAlanA karavI joIe. 6. nigraMtha nircathIonA Atma nirIkSaNanI parijJA - | pAsatkAdi svarupa ane vicAraNA saMpUrNa A pustakanA TAIpa seTa : phorakalara TAITala, mudraka, bAInDara ane A kAryomAM sahAyaka vagere prAyaH prathama Adi pustakonI samAna jANavA. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 avaMdanIya vaMdanIyanuM sthULa jJAna " avaMdanIya koNa hoya che ? bhASya gAthA 4367mAM tenuM spaSTIkaraNa karavAmAM Avela che. artha mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta pariziSTa-10 vaMdana vyavahAra vicAraNA -: ke je sazakta athavA svastha hovA chatAM paNa vinA kAraNa mUlaguNa uttaraguNamAM pramAda kare che, arthAt saMyamamAM doSa lagADe che, pArzvastha Adi sthAnonuM sevana kare che te avaMdanIya hoya che, teone vaMdana karavAthI laghucaumAsI prAyazcitta Ave che, arthAt je paristhitivaza mulaguNa athavA uttaraguNamAM doSa lagADe che te avaMdanIya nathI hotA. vaMdana karavA ke nahi karavAnA utsarga, apavAdanI carcA sahita vistRta mAhitI ne mATe Avazyaka niyukti gAthA 1105 thI 1200 sudhInuM adhyayana karavuM joIe. -saMkSepamAM ahIM ApIe chIe. utsargathI vaMdanIya avaMdanIya - mUlaguNa uttaraguNe, saMtharamANA vi je pamAeMti / te hoMta'vaMdaNijjA, taTThANArovaNA cauro // asaMjayaM na vaMdijjA, mAyaraM piyaraM guruM seNAvai pasatthAraM, rAyANaM devayANi ya // 1105 // samaNaM vaMdijja mehAvI, saMjayaM susamAhiyaM / paMcasamiyaM tiguttaM, assaMjama duguMcchagaM // 1106 // bhAvArtha :-- bhikSu, mAtA, pitA, guru, rAjA, devatA Adi koIpaNa asaMyatine vaMdana na kare. buddhimAna muni susamAdhivaMta, saMyata, pAMca samiti-traNa guptithI yukta tathA asaMyamathI dUra rahenArA zramaNone vaMdanA kare. daMsaNa NANa caritte, tava viNae Nicca kAla pAsa thA / ee avaMdaNijjA, je jasaghAI pavayaNassa // 9 // - bhAvArtha :- je jJAna, darzana, cAritra, tapa ane vinayanI apekSAe sadaiva pArzvastha Adi bhAvamAM ja rahe che, sAthosAtha je jina zAsananI apakIrti karavAvALA che, te bhikSu avaMdanIya che. apavAdarUpa vaMdanIya :-vaMvaLe vizesa bArA (............ * Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra : pariziSTa-10 : vaMdana vyavahAra carcA pariyAya parisa purisaM, khetta kAlaM ca AgamaM gAuM / ALagANu gAve, nArada naH na no| [4rU72 vAyAe - NamokkAro hatthusseho ya sIsaNamaNaM ca / saMpuSkaLa, acchA haiM, chomavarLa, varSAM vA 4rU72 || eyAi~ akuvvato, jahArihaM ariha desie magge / // mavarU payaLa matti, attimaMtAviyA vosA ||4374|| bhAvArtha : dIkSA paryAya, pariSada, puruSa, kSetra, kAla, Agama jJAna vagere koI paNa kAraNane jANIne cAritra guNathI rahitane paNa yathAyogya 'martyaeNa vaMdAmi'bolavuM, hAtha joDavA, mastaka namAvavuM, sukhasAtA pUchavI, temanI pAse UbhA rahevuM, saMkSipta vaMdana, paripUrNa vaMdana vagere kramika yathAvazyaka vinaya vyavahAra karavo joIe, kAraNake arihaMta bhagavAnanA zAsanamAM rahevA chatAM bhikSune upacArathI paNa yathAyogya vyavahAra na karavAthI jinazAsananI bhakti nathI thatI, paraMtu abhakti ja thAya che. jethI loka niMdA vagere anya aneka doSa utpanna thAya che. pAsatthA vageremAM nimna guNa hoI zake che--- buddhi, namratA, dAnanI ruci, ati bhakti, vyavahArazIla, suMdarabhASI, vaktA, priyabhASI, jJAnI, paMDita, bahuzruta, jinazAsana prAvaka, vikhyAta kIrti, adhyayana zIla, bhaNAvavAmAM kuzaLa, samajAvavAmAM dakSa, dIrgha saMyama paryAya, zuddha brahmacArI, vividha labdhi saMpannatA vagere. 13 AthI kyAreka sakAraNa maryAdita vaMdanAdi vyavahAra gItArthanA nirNaya anusAra rAkhavAnuM Avazyaka paNa thaI jAya che. tyAre potAnA AgrahathI ke avivekathI udaMDatA koIe na karavI joIe. vaMdanIya avaMdanIyanuM sAmAjika sUkSmAvalokana pUrvakAlamAM pArzvanAtha bhagavAnanA raMgaberaMgI vastravALA, sadA pratikramaNa paNa nahi karavAvALA, kalpa maryAdAnuM paNa pAlana nahi karavAvALA vagere vicitra anebhinna samAcArIvALA zramaNa gAma, nagaramAM AvI jatA to tyAMnA zramaNopAsaka teonA darzana, sevA, paryupAsanA vagere karatA hatA ane bhagavAna mahAvIranA zramaNa AvI jatA topaNa te ja pramANe vyavahAra karatA hatA. Aja paNa gujarAta saurASTramAM gaccha samudAya samAcArIno bheda rAkhyA vinA zrAvakono vyavahAra samasta mAnya zramaNonI sAthe eka sarakho jovAmAM Ave che. anya prAMtomAM keTalAya zramaNa ane zramaNopAsaka eka bIjA gacchanA zramaNo pratye hIna bhAvanA, upekSA athavA anAdara bhAvanA rAkhe che ane mArA-tArApaNuM guruo pratye rAkhIne zuddha vyavahArathI vaMcita rahe che. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. 184 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : zrAvako dvArA guruone vaMdana na karavAmAM be kAraNo sAme Ave che- (1) tenI kriyA ThIka nathI (ra) te amArA guruone vaMdana karatA nathI ke enA zrAvaka amArA guruone vaMdana karatA nathI tethI ame paNa nathI karatA. AmAM bIjuM kAraNa to spaSTa vyaktine jainatvathI paNa Tyuta kare che. kAraNa ke jyAM guru pratye guNa buddhi na rAkhatAM mArA-tArAnI vRtti ghusI jAya che, pachI to tene dharmakSetraja kevI rIte gaNI zakAya? temAM to kevaLa potAnI kaluSita ane saMkucita manovRttinuM poSaNa mAtra che. tyAM jainatvano bhAva paNa nathI joI zakAto. prathama kAraNa paNa kahevA mAtranuM ja che. vAstavamAM kriyAnuM mahatva nahi paraMtu tenI pAchaLa paNa rAga dveSAtmaka vicAra ja vadhu hoya che, kAraNa ke eja kriyAo hovA chatAM jyAre e bhinna gacchanA sAdhu maitrI saMbaMdha keLavI le che to zramaNa zramaNopAsaka sarvane mATe vaMdanIya banI jAya che ane jyAre koI kaSAya vRttinA kAraNe e sAdhuono maitrI saMbaMdha tUTI jAya che to teja zramaNo ane zramaNopAsakone mATe teja kriyAo rahevA chatAM paNa e avaMdanIya banI jAya che. Ama vaMdanA na karavA pAchaLa vAstavamAM kriyA ne badale kaSAya ane tuccha bhAvonI pradhAnatA che. jyAre koI utkRSTAcArI vizALa zramaNa saMghamAM bhaLI jAya che to tenA sarve sAdhu zrAvakone mATe zramaNa saMghanA saMta vaMdanIya thaI jAya che ane jyAre potAnI koIpaNa saMkucita bhAvanAthI pharI zramaNa saMghathI alaga thaI jAya che to zramaNa saMghanA sAdhu-sAdhvI tenA mATe avaMdanIya thaI jAya che. e zuddhAcArI zramaNa-zramaNIo zrAvakone ema paNa zikhavADe che ke anya jaina zramaNone vaMdana karavAmAM samakitamAM doSa lAge che. samakita malina thAya che athavA samakti nAza pAme che. paraMtu jyAre e ja utkRSTAcArI kayAreya zramaNa saMghamAM bhaLI jAya che yA koI gaccha sAthe prema saMbaMdha joDe che tyAre tene vaMdana karavAmAM te zramaNo ane zramaNopAsakonuM samakita cAlyuM jatuM nathI; A ghaNA ja AzcaryanI vAta che. vaLI te utkRSTAcArI gacchonA koI sAdhu AtmazAMti samAdhine mATe jo gacchano tyAga karI de che to bIjA ja divase saMpUrNa te ja kriyAo rahevA chatAM paNa e zramaNa zramaNopAsaka tene avaMdanIya samajavA lAge che. A mArAtArAnuM sAmrAjya nahi to bIjAM zuM che? kriyAnuM to mAtra bahAnuM ja che e pratyakSa siddha che. tathya e che ke Dhola to kriyAno pITavAmAM Ave che, paraMtu vAstavamAM mArA-tArA paNAnA jhagaDA ane kaSAya, kalaha ke abhimAnanuM sAmrAjya ja adhika che. dharmI, zuddhAcArI ane jaina zramaNa zramaNopAsaka tathA vItarAga mArganA anuyAyI kahevaDAvanArAone potAnI A rAga dveSAtmaka vRtti pratye zarama AvavI joIe ane te vRttino tyAga karI prema ane sahRdayatAnuM jharaNuM samAjamAM vahAvIne Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI upadeza zAstra: pariziSTa-10 : vaMdana vyavahAra carcA 185 ) bhAvI peDhIne dharmamAM joDavAne mATe varadAnarUpa banavuM joIe. dUSita AcAra vALAone viveka jJAna - jene doSa lagADavAmAM potAnI koI paristhiti hoya, jene doSa lagADavAmAM paNa koI sImA hoya, je doSane doSa samaje che ane teno svIkAra paNa kare che. temaja tenuM yathAsamaya prAyazcitta le che, je te doSa pravRttine pUrNarUpathI choDavAno saMkalpa rAkhe che athavA jo te chUTI zake tema nathI to tene potAnI lAcArI, kamajorI samajIne kheda kare che athavA samajaNa bhramathI koInA dvArA koI pravRtti thaI jAya che to tene zithilAcArInI sarAmAM gaNI zakAto nathI. teo apekSAthI AcAramAM zithila hovA chatAM paNa AtmArthI sarala ane zraddhA prarUpaNAnI zuddhivALA temaja zuddhAcAranA lakSyavALA hovAthI bakuza athavA pratisevanA nigraMthamAM ja gaNAya che. e banne prakAranA niyane chaThuM athavA sAtamuM guNasthAna hoya che. jo e dUSita AcAravALA kayAreya prarUpaNAmAM bhUla karavA lAgI jAya ane te zuddhAcArI pratye dveSa athavA anAdarano bhAva rAkhe tathA tenA pratye Adara ane vinaya bhakti bhAva na rAkhe, temaja tenA bhAvomAM traNa azubha lezyA AvI jAya atha Avazyaka saMyama pajjavAnI koTimAM ghaTADo AvI jAya to enuM chaThuM guNasthAna paNa chUTI jAya che tyAre teo cothA guNasthAnamAM ke prathama guNasthAnamAM pahoMcI jAya che. AthI dUSita saMyama pravRttivALAone potAnI bhASA ane bhAvonI saralatA, Atma zAMti, hadayanI zuddhi vagere ukta nirdezono pUrNa viveka rAkhavo atyaMta Avazyaka che anyathA teo bevaDo aparAdha karIne potAno A bhava ane para bhava banne bagADIne durgatinA bhAgI bane che. zuddhAcAravALAne viveka jJAna - bhAgyazALI jIvone ja jJAna, darzana, cAritranI zuddha ArAdhanAno saMyoga ane utsAha prApta thAya che. jema dhanathI dhananI vRddhi thAya che temaja guNothI guNonI vRddhi ja thavI joIe. tadanusAra zuddhAcArI hovAno Atma vizvAsa rAkhavAvALA sAdhakoe potAnI sAdhanAno kayAreya paNa ghamaMDa nahi karavo joIe. potAno utkarSa ane bIjAno apakarSa karavAnI vRtti nahi rAkhavI joIe. jeTalA paNa anya svagacchIya ke paragacchIya zuddhAcArI utkRSTAcArI zramaNa che teo pratye koIpaNa prakAranI spardhAno bhAva na rAkhatAM AtmIya bhAva pUrvaka teono pUrNa satkAra, sanmAna, vinayabhAva vagere rAkhavo joIe. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja 18ii | mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : je paNa potAnA karma saMyogonA kAraNe temaja cAritra mohanA azuddha ke apUrNa kSayopazamanA kAraNe dUSita AcaraNavALA zithilAcArI athavA bhinna samAcArIvALA zramaNa hoya teo pratye niMdA, IrSA, dveSa dhRNA, hIna bhAvanA, teonI apakIrti karavAnI bhAvanA nahi rAkhatAM teo pratye prema, maitrI, madhyastha ane anukaMpAbhAva rAkhIne teonA utthAna, utkarSanuM ciMtana ane saMbhAvanA rAkhavI joIe, potAnI kSamatAnI vRddhi karIne sahRdayatA ane savyavahAra vagere karatAM thakAM potAnA buddhi baLathI evA upAyomAM prayatnazIla rahevuM joIe ke jethI dUSita AcAravALA paNa zuddhAcAra tarapha AgaLa vadhe. zuddhAcArIno Atma vizvAsa rAkhavAvALAonuM e paNa parama kartavya banI jAya che ke teo paDI gaelAone ubhA kare paraMtu niMdA, tiraskArano vadhu eka dhakako mArIne teone vadhu uMDA khADAmAM pachADavAnI harakata na kare. zuddhAcArIno AtmavizvAsa rAkhanArAoe potAnI dravya kriyAo ane samAcArIonI sAthe bhAva saMyamarUpa namratA, saralatA, bhAvonI zuddhi, hRdayanI pavitratA, sarva jIvo pratye pUrNa maitrIbhAva, akaSAya temaja anveSabhAva tathA pUrNa sauhArdrabhAva rAkhavo joIe. vicaraNa karatAM koIpaNa kSetra, ghara ane gRhastha pratye mamatva bhAva na keLave, badheja nirmamatvI rahe. kayAMya paNa samakita ane guru AmanAyanI vADAbaMdhI mAMDIne mAruM gAma, mAruM ghara, mArA zrAvaka, mAruM samakita, mArA kSetra, mArI chApa, mAro prabhAva ane mAruM sAmrAjya ItyAdi mArA-mArAnA cakkaramAM paDIne mahAparigrahI, mahAlobhI thaIne temaja samAjamAM mahAkAlezanAM mULa ropIne azAMta, kSudra, tucchatApUrNa, saMkucita mAnasanuM vAtAvaraNa janmAve nahi ane potAnA AtmAne paNa mahAparigrahanI vRttimAM DUbADe nahi, paraMtu gva vare A uttarAdhyayana sUtranA vAkyane sadA smRtimAM rAkhe. punazca:- sAra e che ke zuddhAcArIoe pote ghamaMDa na karIne anya zuddhAcArI pratye tathA zithilAcArI pratye paNa bhAvone zuddha rAkhavA joIe. zithilAcArIoe paNa anya zithilAcArI pratye bhAvone zuddha rAkhavA joIe tathA zuddhAcArI pratye hRdayamAM Adara, bhakti bhAva rAkhIne teno yathocita vinaya vyavahAra avazya karavo ja joIe; bhale te zuddhAcArIo temane vaMdana na karatA hoya. te sivAya niMdA, apayaza to koIne koIno paNa nahi karavo joIe. 1 W"W** huM 1 vaMdana vyavahAra vicAraNA huM saMpUrNa I 1/ Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra: pariziSTa-10: hita zikSAo :00 phITa che zrI hita zikSAo ke jI ) | T saMgha hitamAM - I + samajadAra, vivekavaMta, buddhimAna ane guNanidhAna sAdhunI sAmAnya vAtomAM kayAreya paNa upekSA nahi karavI joIe. emAMja saMghanI zobhA ane hita che. * upekSA temaja asamanvayanuM kayAreka atyadhika gaMbhIra pariNAma AvI zake che. I * apekSA ane samanvayathI ja saMghanuM temaja jina zAsananuM hita sAdhI zakAya che. svahitamAM - * bIjA para kIcaDa uchALavo te mUrkhatA che ane tenAthI potAnI surakSA karavAnuM mAnavuM e mahAmUrkhAI che. * je tArA mATe kAMTA vAve tenA mATe tuM phUla vAva. 1 + koIne ubhA na karI zako to pachADavAmAM zaramano anubhava karo. | * koInI unnati joI IrSAthI saLago nahi. koIne paDatA joI AnaMdita na thAo. I | * guNagrAhI ane guNAnurAgI banIne guNa vRddhi karo. yudhiSThira bano, duryodhana na bano. I samyakatva hitamAM - koIthI dostI koIthI ghaNA. ema nathI zobhatA sAdhu zrAvakapaNA. nigraMtha munine joI premathI vAMdavo. e ja che havethI, navo pATha zIkhavo. jema-jJAna gacchIya saMyamaniSTha mahAtmA jayaMta munijI koIpaNa zithilAcArI ke I ekala vihArI sAthe vidhivat vinaya vyavahAra karavAmAM AnaMda mAnatA hatA. temane jJAnagacchanA ane anya gacchanA dareka loko Adarza mahAtmA muni mAnatA hatA. Agama pramANa:- samaktinI cAra zraddhAmAM ane pAMca aticAramAM mithyAdaSTino ane samakitathI patitano saMparka-paricaya karavAnuM varjita kahyuM che paraMtu samyaka zraddhAvALA, samyaka prarUpaNAvALA jaina munithI dhRNA karavI ke tenI saMgati varjavI evuM kahyuM nathI. AthI koIpaNa samyagdaSTi ke zramaNopAsaka hInAdhika AcAravALA ane samyagu zraddhA prarUpaNA vALA, koIpaNa gacchanA sAdhu sAdhvInI saMgata paricaya, vinaya vyavahAra, vaMdana, sevA bhakti kare emAM tenA samakitamAM koIpaNa Agamika doSa nathI. mATe vartamAnamAM eka saMpradAyanA zrAvaka anya saMpradAyanA saMta-satIjIo sAthe je napharata ane avyavahArikatAnuM vartana kare che te potAnA jainatvane ja kalaMkita kare che ane jinazAsananI hIlanA karanAra che. - hRdayanI vizALatAthI samAjanI ekatA saMbhave che. - dhRNA pApathI karAya, lavaleza paNa pApIthI nahi. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA jainAgama navanIta - pariziSTa-11 zithilAcAra ane zuddhAcAranuM svarUpa zAbdika svarUpa H saMyama AcAranuM zuddha pAlana zudvAcAra che. zithilatAthI arthAt ALasathI jAgRtinI khAmIthI, zuddhAzuddha rUpathI, saMyama AcAranuM pAlana zithilAcAra che. prAcIna bhASyAdi graMthomAM tene mATe 'zItala vihArI' ane 'udhata vihArI' zabdono prayoga maLe che. zItalano artha sustIthI ane udyatano artha jAgRtipUrvaka saMyamamAM vicaraNa karanAra. A pramANe samajavAthI pracalita zabda ane prAcIna kAlanA zabda prAyaH ekArthavAcI thAya che. jJAtA sUtra AdimAM A ja artha mATe 'uggA, uggavihArI temaja pAsasthA, pAsastvavihArI, osaNA, osaNNavihArI, kuzIlA, kuzIlavihArI, saMsattA, saMsattavihArI, ahAchaMdA, ahAchaMdavihArI' zabdono prayoga thayoche. -jJAtA, a~~~ ugnavihArI, udyata vihArI ane zuddhAcArI e traNe lagabhaga eka zreNInA zabda che. pAsasthA, pAsadghavihArI vagere zabdonA svarUpane eka zabdamAM kahevA 'zItala vihArI' ane zithilAcArI zabda alaga-alaga samayamAM prayukta thayA che. azuddha svarUpanuM digdarzana :- zuddhAcAra ke zithilAcAranI chApa lagAvavI e koInA vyaktigata adhikArano viSaya nahi samajavo joIe. jene je manamAM game te potAnI samAcArI athavA niyama banAvI le ane tene jo anya gacchavALA pAlana na kare tene zidhilAcArInI chApa lagAvI devI, e ucita na kahI zakAya. koI samaye amuka dravya kSetra, kAla, bhAvanI paristhitimAM koI samAcArI banAvavAmAM Ave, tene anya kAlamAM ane anya paristhitimAM bIjA gacchamAM pAlana na karanArane zithilAcArI kahevAnuM ucita na thaI zake. zuddha svarUpanuM vizleSaNa :-- pAMca mahAvrata pAMca samitinuM je spaSTa Agama siddha varNana che tathA AcAra zAstromAM ane anya zAstromAM je je saMyama vidhionuM spaSTa varNana che; nizItha sUtra vageremAM jenuM spaSTa prAyazcitta vidhAna che; temAMthI koIpaNa vidhi ke niSedhathI viparIta AcaraNa, vizeSa paristhiti vinA, prAyazcitta levAnI bhAvanA vinA temaja zuddha saMyama pAlananA alakSyathI karavuM, zithilAcAra kahI zakAya che. paraMtu samaya samaya para banAvavAmAM AvelA vyaktigata ke sAmAjika samAcArI saMbaMdhI niyamonuM pAlana na thaI zakavAthI koIne zithilAcArI na - Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H pariziSTa-11 : zithilAcAra-zuddhAcAra samajAya tathA Agama siddha spaSTa nirdezono vyaktigata lAcArIthI, apavAdarUpa sthitimAM temaja yathAsaMbhava zIghra zuddhikaraNanI bhAvanA sAthe bhaMga thAya to tene paNa zithilAcAra na samajAya. (1) niSkAraNa sevana karAtA doSone ane paraMparA pravRttirUpanA potAnA Agama viparIta AcaraNone paNa zithilAcAra na mAnavo athavA (ra) zuddhAcAra mAnavAnI buddhimAnI karavI e yogya nathI, paraMtu bevaDo aparAdha kahevAya che. sAtho sAtha (3) bIjAonI sakAraNa alpakAlIna doSa pravRttine paNa zithilAcAra kahevo ke samajavo e ayogya samaja che; emAM sudhAro karI levo joIe. je viSayomAM AgamamAM koI spaSTa vidhAna ke niSedha athavA prAyazcitta nathI te viSayomAM mAnyatA bhedathI je paNa AcAra bheda hoya, tene paNa zithilAcAranI saMjJAmAM samAviSTa na karavo joIe. 189 saMkSepamAM-- apavAdanI sthiti vinA saMpUrNa spaSTa Agama nirdezonuM zuddha pAlana karavuM zuddhAcAra che ane zuddha pAlana na karavuM e zithilAcAra che. aspaSTa nirdezo tathA anirdiSTa AcAro ke samAcArIonuM pAlana ke apAlana zuddhAcAra yA zicilAcArano viSaya thato nathI. zithilAcArano nirNaya karavA mATe mukhya be vAtono vicAra karavo joIe 1. A pravRti spaSTa Agama pAThathI viparIta che? 2. vizeSa prasaMga ke paristhiti vinA, zuddhikaraNanI bhAvanA vinA mAtra svachaMdatAthI A pravRtti karavAmAM AvI rahI che? e be vAtonA nirNayathI zithilAcArano nirNaya karI zakAya che. banne vAtono zudgha nirNaya karyA vinA zithilAcArano sAco nirNaya nathI thaI zakato. zithilAcArIne AgamomAM apekSAe 10 vibhAgomAM vibhakta karavAmAM Avela che. yathA - 1. ahAchaMdA 2. pAsasthA 3. usaNA 4. kuzIlA 5. saMsattA 6. nitiyA 7. kAhiyA 8. pANiyA 9. mAmagA 10. saMpasAriyA. teno saMkSipta paricaya A pramANe che. (1) ahAchaMda!-- Agama nirapekSa svamatithI prarUpaNA karanArA. (2) pAsasthA-- saMyamano utsAha mAtra ghaTI javo, pUrNa lakSyahIna thaI javuM, ALasu thaI javuM. anya lakSyanI pradhAnatA thaI javI. (3) usaNA- pratilekhana, pratikramaNa vagere aneka dainika samAcArImA zithilatAvALA. (4) kuzIlA- vidhA, maMtra, nimitta, kautuka karma vagere abhiyogika pravRttivALA. (5) saMsattA- bahurUpI jevI vRttivALA, IcchAnusAra hInAdhika AcAravALA banI jAya. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja 190 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta - () nitiyA- kalpakAlanI maryAdAno bhaMga karavAvALA yA sadA eka sthAnamAM rahevAvALA. (7) kAThiyA- vikathAonI pravRtti karavAvALA. (8) pAsaNiyA - darzanIya sthaLa jovA javAvALA. (9) mAmagA- AhAra, upadhi, ziSya, gAma, gharomAM ke zrAvakomAM mamatva, mAru mAru evA bhAva rAkhanArA. (10) saMpAriyA- gRhasthanA kAryomAM salAha devA ke muhUrta ApavAnI pravRtti karavAvALA, zuddhAcArInA nirNayane mATe paNa mukhya be vAto para dhyAna devuM joIe. jema ke - 1. je vinA kAraNa-paristhiti Agama viparIta koI paNa AcaraNa karavAnuM Icchato nathI. 2. potAnI paristhiti amuka Agama pAThathI viparIta che evuM dhyAnamAM AvatAM ja jo koI vizeSa paristhiti nahoya to yathAsaMbhava tatkAla tene choDI devA tatpara rahe che. mAtra paraMparAnA nAmathI dhakela paMcA nathI karato. tene zuddhAcArI samajavo joIe, ukta vicAraNAo parathI nIce darzAvela paribhASA bane che. nirmita thatI paribhASA - (1) zukrAcArIH- je Agamokta sarve AcAronuM pUrNapaNe pAlana kare che kAraNa vinA koI apavAdanuM sevana nathI karato; koI kAraNathI apavAdarUpa doSanuM sevana karavA para tenuM prAyazcita svIkAra kare che; kAraNa samApta thavA para te pravRttine choDI de che ane Agamokta AcAronI zuddha prarUpaNA kare che, te "zuddhAcArI" che. (ra) zithilAcArI :- je Agamokta eka athavA aneka AcArothI sadA viparIta AcaraNa kare che. utsarga apavAdanI sthitino viveka nathI rAkhato. viparIta AcaraNanuM prAyazcitta paNa leto nathI athavA Agamokta AcArothI viparIta prarUpaNA kare che, te "zithilAcArI" che. Agamokta vidhi niSedho sivAya kSetra kAlanA daSTikoNathI je koI samudAyanI samAcArInuM gaThana-guMthaNI karavAmAM Ave che, tenA pALavAthI ke nahi pALavAthI koI anya samudAyavALAone zuddhAcArI ke zithilAcArI samajavAnuM ucita nathI. je samudAyamAM rahe che, teNe te saMghanI AjJAthI te niyamonuM pAlana karavuM Avazyaka hoya che. evA vyaktigata samAcArInA keTalAka niyamonI sUci AgaLa ApavAmAM Avaze. te pahelAM Agama vidhAnonI sUci ApavAmAM Ave che. sAdhvAcAranA keTalAka Avazyaka Agama nirdezaH aDhAra pApano tyAga, pAMca mahAvratanuM pAlana, pAMca samitinuM pAlana, Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza zAstra: pariziSTa-11 : zithilAcAra-zuddhAcAra 11 bAvana (para) anAcArano tyAga vagere aneka AcAra nirdeza prasiddha che. chatAM paNa enAthI nikaTanA saMbaMdhavALA keTalAka jANavA-ciMtavavA yogya Agama viSayono saMgraha A pramANe che- (1) no parimavaDuM para , saMsAre parivattaDuM mahaM. adu iMkhiNiyA u pAviyA, iti saMkhAya muNI Na majjai // -sUyagaDAMga, zra-1, a0-2, u-2, gA-ra. bIjAnI niMdA karavI, parAbhava (avahelanA vagere) karavuM pApa che. evuM karavAvALA mahAna saMsAramAM paribhramaNa kare che. (2) na paraM vaijjAsi ayaM kusIle, jeNaM ca kupijja na taM vaijjA / - dazavai, a-10, gA-18. A kuzIliyo che, evuM nahi bolavuM ane jenAthI anyane gusso Ave tevA niMdAjanaka zabda nahi bolavA. (3) nirdU ra na va maLajJA, sapA vivaM miho kahAhiM na rame, sajjhAyammi rao sayA // - dazavai, a -8, gA-48. paraspara vAto karavAmAM AnaMda nahi levo, svAdhyAyamAM sadA lIna rahevuM, nidrAne vadhu Adara nahi devo tathA hAMsI ThaThThA-mazkarIno tyAga karavo. (4) moDhuM phADIne khaDakhaDATa hasavAthI prAyazcita Ave che. - nizItha-4 (5) pratilekhana karatAM-karatAM parasparamAM vAto karavI nahi, paccakhANa paNa karAvavA nahi. -uttarA, a-ra, gA-29 () savAra sAMja banne vakhata upadhinuM pratilekhana karavuM. - Ava -4 pAtra, pustaka vagere koIpaNa upakaraNanuM eka ja vAra pratilekhana karavAnuM koI paNa Agama pramANa nathI. mAtra paraMparAne Agama pAThanI sAme mahatvahIna samajavuM joIe. (7) cAre kAlamAM svAdhyAya na kare to comAsI prAyazcitta-nizItha -19. asajjAe sajjAiyaM, sajjAe na sajjAiyaM / #Ane na saMAgo, vo sannAmo Avaka-4. I sevA kAryanA abhAvamAM Agamano svAdhyAya Avazyaka samajavo joIe. (8) porasI AvyA pachI kAlika sUtranI svAdhyAya kare to caumAsI prAyazcitta jema ke-dIpAvalInA divase uttarAdhyayana sUtrano svAdhyAya. -nizItha 19. (9) Agama nirdiSTa kramathI viparIta vAcanA Ape to prAyazcita. -nizItha 19. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che 19ra mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta : , - - (10) prathama AcArAMga sUtranI vAcanA ApyA vinA koIpaNa Agama nirdiSTa sUtranI vAcanA de to prAyazcitta - nizItha 19. (11) AcArya upAdhyAya dvArA vAcanA ApyA vinA ke AjJA ApyA vinA, koI paNa sUtra vAMce to prAyazcitta - nizItha 19 (12) daza bola yukta bhUmi hoya tyAM paraThavuM joIe -uttarAkhu-24, gA-1bha8. (13) raste cAlatAM vAto na karavI. - AcArAMga 2-3-ra. (14) vare magvo , aviravaLa vecaT I - dazavai,5,6,2 utAvaLe cAlavuM asamAdhi sthAna che. dazA, da-1 te samAjamAM utAvaLathI arthAt teja cAlavAvALA prazaMsA prApta karIne khuzI thAya che, eajJAnadazAnuM pariNAma che. AgamamAM tene pApI zramaNa kahevAmAM Avela che.--utta-17, gao -8. (15) thoDIka paNa kaThora bhASA bolavAnuM mAsika prAyazcitta; -nizItha-2. gRhastha ke sAdhune kaThora vacana bolavA athavA tenI koI paNa prakAranI AzAtanA karavI e laghu caumAsika prAyazcittanuM kArya che-ni,11 ane 13. ratnAdhikone kaThora vacana kahe athavA koIpaNa prakAranI AzAtanA kare to guru caumAsI prAyazcitta -ni 10. (1) darzanIya dazyone jovA ane vAjiMtra vagerenA sthAnomAM sAMbhaLavAne mATe jAya ke makAnanI bahAra AvIne jue to laghu caumAsI prAyazcitta. - nizI, 12 tathA 17. (17) roganA AtaMka samaye AhArano tyAga karavo joIe. -uttarA- a- rada, gA--34, 35 (18) jhaDapathI khAvuM, ati dhIre khAvuM, bacakArA bolAvatAM khAvuM-pIvuM, nIce DhoLatAM khAvuM, svAda mATe saMyoga meLavavo, vagere paribhogeSaNAnA doSa che. -- prana-a -6. (19) sAdhu sAdhvIe traNa jAtanA pAtra rAkhavA kahyuM che. -ThANAMga-3. enA sivAya dhAtu hoya ke kAca, dAMta, vastra, patthara vagere koIpaNa prakAranA pAtra kalpatA nathI. - nizItha, u-11 (20) AcArya upAdhyAyanI viziSTa AjJA vinA viSayakhAvAnuM paNa prAyazcitta Ave che. - nizItha, u-4 (21) anya sAdhu kArya karavAvALA hoya to koIpaNa sevA kArya, zIvaNa vagere sAdhvI pAse karAvavAnuM kalpatuM nathI. anya sAdhvI kArya karanAra hoya to sAdhvI, sAdhu dvArA potAnuM koIpaNa kArya karAvI zakatI nathI. te kAryamAM kapaDA zIvavA hoya ke bajArathI lAvavA athavA AhAra auSadha vagare lAvavuM devuM - vyavahAra, u-. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH pariziSTa-11 : zithilAcAra-zuddhAcAra B 193 (22) svaliMgavALAnA abhAvanI sthiti vinA sAdhu sAdhvIe ApasamAM AlocanA, prAyazcitta karavAnuM paNa kalpatuM nathI. vyaya, u--5. (23) sAdhu sAdhvI bannene eka bIjAnA upAzraye javuM, besavuM vagere koI kArya karavAnuM kalpatuM nathI. vAcanA levA devAnuM hoya temaja sthAnAMga kathita pAMca kAraNa hoya to jaI zake che, e sivAya kevaLa darzana karavA, sevA(paryApAsanA) karavA, ahIM tahIMnI vAto karavA vagere mATe javAnuM kalpatuM nathI. --bRhatkalpa, udde--3, sU--1,2 ane vyava--u-7. ThANAMga. a.5 (24) je sAdhu mukha vagerene vINA jevuM banAve ane tenAthI vINA jevo avAja kADhe to prAyazcitta Ave che. - nizI,5 - (25) koInA dIkSArthI ke sAdhunA bhAva palaTAvI ane potAnA banAvavAnuM guru caumAsI prAyazcitta. - nizItha-10. (26) gRhasthano auSadha upacAra kare ke tene upacAra batAve to prAyazcitta. - nizitha 12 (27) vihAra vageremAM gRhastha pAse bhaMDopakaraNa upaDAve to prAyazcitta. - nizItha 12 (28) cAlIza varSathI ochI uMmara vALA taruNa, navadIkSita ane bALamunie dareka sAdhue AcArya, upAdhyAya vinA rahevuM kalpatuM nathI. kAraNake e zramaNa be thI anuzAsita rahe to ja te dIrghakAla sudhI samAdhivaMta rahI zake che arthAt AcArya ane upAdhyAya benI enA para saMbhALa rahevI Avazyaka che. - vya,u,3 e traNene AcArya upAdhyAyanI nizrAmAMja rahevAnuM sUtramAM kahyuMche. mAtra sthaviranI nizrAmAM ke kevala eka padavIdharanI nizrAmAM emanuM sadAne mATe rahevAnuM Agama viparIta che. arthAt koI paNa vizALa gacchane AcArya upAdhyAya ane pravartinInI pada vyavasthA vinA lAMbA samaya sudhI rahevuM kalpatuM nathI. - vya--3 (29) saMghADAnA mukhI banIne vicaranAramAM dra guNa hovA joIe. ThANA. 6, temAM eka A paNa che ke bahuzruta hovA joIe. jaghanya mAM jaghanya saMpUrNa AcArAMga nizItha artha sahita kaMThastha karanAra bahuzruta kahevAya che. --bRhatkalpasUtra, udde--3, sUtra--1,2 ane bhASyagAthA--93, nicUgA 404 (30) potAnA pArivArika kuLomAM 'bahuzruta' ja gocarIe jaI zake che, bIjA nahi. ~ vya--6. moTA AjJA Ape to paNa ekalA abahuzruta jaI zake nahi. sAthe athavA svayaM bahuzruta hovA joIe. (31) yogya ayogya sarvane eka sAthe vAcanA devI prAyazcittanuM kAraNa che. (32) pratikramaNa - jJabdhitte, tammane, soke, tavAsipa, tattivvAvasALe, Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. 194 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta | tadaTThovautte, tadappiyakaraNe, tabbhAvaNA bhAvie, aNattha katthaI maNaM akaremANe, A pramANe ekAgracitta thaIne karavAthI bhAva pratikramaNa thAya che anyathA nidrA ane vAtomAM ke asthira cittamAM dravya pratikramaNa thAya che. - anuyoga dvAra sUtra 27 muM sUtro kahyuM paNa che. - dravya Avazyaka bahu, karyA gayA vyartha sahu, anuyoga dvAra joI levo re. AthI pratikramaNamAM nidrA ane vAto karavAnuM kSamya thaI zakatuM nathI. (33) AhAranI koI vastu bhUmi para athavA Asana para rAkhe to prAyazcitta. - ni-16 (34) makAna nirmANanA kAryamAM sAdhue bhAga levo joIe nahi. -uttarA,a---35, gA--3thI (35) sAdhu koIpaNa vastunA kharIda vecANanI pravRtti kare to te vAstavika sAdhu nathI hoto. kraya vikraya mahAdoSakArI che. - uttarA--a---35 gAthA 13, 14,15 AcA, zra-1-40, ra-udde-pa (36) AhAra banavA banAvavAmAM sAdhue bhAga na levAya. agnino AraMbha bahu jIva hiMsA janaka che. -uttarA, ara, 35-10,11,12. (39) vibhUsAvattiyaM bhikkhU kammaM baMdhai cikkaNaM / saMsAra sAyare thora, re, paDa6 kuttare ! -dazavai, a-gA -i svAthyanI draSTie atyaMta Avazyaka temaja asahanazIlatAnI sthitimAM karavAmAM AvatI prakSAlanapravRttine vibhUSA kahevAmAM AvatI nathI. sArA dekhAvAnI bhAvanA ane TApaTIpanI vRtine vibhUSAnuM pratIka samajavuM joIe. dIvAne sUI samAyArA bhavati bhikkhU ya asiNANae, moyasamAyAre se taggaMdhe duggaMdhe, hajU paDatone yAvi mavaDuM | AcA. ra,ra, evA Agama pATha, sArA dekhAvAnI vRttinA pakSakAra nathI. uttarAdhyayana a.ra. gA. 37 mAM gIva sarIra ri, gad IIM dhAraNA kathanamAM mela parISaha sahana karavAnI viziSTa preraNA che. (38) savvaM sAvajaM jogaM paccakkhAmi jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM / -Avazyaka sUtra. aDhAra pApa karavA, karAvavA ane bhalA jANavAno jIvanaparyaMta tyAga hoya che. krodha karavo, jUTha--kapaTa karavuM ane niMdA karavI temaja aMdaroaMdara kalaha karavo e paNa svataMtra pApa che.tenA sAdhune pratyAkhyAna hoya che. (39) gRhasthane "beso, Avo,A karo-te karo, sUvo, ubhA raho, cAlyA jAo, vagere bolavuM bhikSune kalpatuM nathI - daza, a-7, gA -47. (40) mArgamAM lIluM ghAsa, bIja, anAja vagere koIpaNa sacita cIja hoya to te Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra H pariziSTa-11 : zicilAcAra-zuddhAcAra doSayukta mArgethI nahi jatAM anya mArge thaIne javuM, anya mArga na hoya to pagane ADA trAMsA ke paMjAbhara karIne pagalAM saMbhALI saMbhALIne yathAzakya bacAva karIne cAlavuM arthAt AkhA pagalA dharatI para rAkhIne ArAmathI cAlavuM nahIM. - * AcAra, a--3. (41) eSaNAnA 42 doSa TALIne AhAra, vastra, pAtra, zayyA vagere grahaNa karavA joIe- uttarAa--24.gA--11. e doSa yukta grahaNa karavAthI gurucaumAsI temaja laghu caumAsI vagere judA-judA prAyazcitta Ave che. 195 - nizItha uddezA 1,10, 13, 14 vagere. (42) ughADA mukhe bolavuM sAvadha bhASA che arthAt muhapattithI mukha DhAMkayA vinA jarA paNa bolavuM nahi. - bhaga., za--16, ura. e Agamokta nirdezo tathA anya paNa evI aneka AjJAothI viparIta jo potAnI pravRtti hoya ane prAyazcitta zuddhi paNa karavAmAM na Ave, to evI sthitimAM potAne zithilAcArI na mAnatAM zuddhAcArI mAnavuM, te potAnA AtmAne chetaravA samAna che. na jo zithilAcArInuM kalaMka(lebala)pasaMda na hoya to uparokta Agama nirdezo anusAra cAlavAnI ane azuddha pravRtti ke paraMparA choDavAnI saralatA ane ImAnadArI dhAraNa karavI joIe. Agama vidhAno sivAya pracalita vibhinna gacchonI samAcArIonA keTalAka niyama : (1) acitta kaMdamULa, mAkhaNa, gaIkAlanuM banAveluM bhojana ane biskiTa vagere levA nahi kAraNake e abhakSya che.[derAvAsI jaina (2) kAcuM dahIM ane dvidaLanA padArthono saMyoga karavo nahIM ane evA khAdha nahi khAvA, kAraNake e abhakSya che.[derAvAsI jaina] (3) sUryAsta pachI mAthuM DhAMkavuM athavA divase paNa kayAreka prathama ane cothA pahoramAM kAmaLI oDhIne bahAra javuM.[derAvAsI jaina] (4) lakhavA mATe phAunTana pena, pensila temaja pathArI mATe caTAI, puThThA, samAcAra patra, bAradAna vagere levA nahIM. (5) navakArasI (sUryodaya pachI 48 miniTa) pahelAM AhAra-pANI levA nahi ke khAvA-pIvA nahi. derAvAsI jaina] (6) aupagrahika apavAdika upakaraNamAM paNa lokhaMDa vagere dhAtunA upakaraNa rAkhavA nahi. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta) (7) Aje je gharethI AhAra-pANI grahaNa karela hoya tyAMthI AvatI kAle AhAra ke pANI levA nahi. athavA savAre je gharethI gocarI lIdhI hoya tyAMthI bapore ke sAMje gocarI levI nahi. (8) virAdhanA na hoya to paNa sthira kabATa, Tebala vagere para rAkhavAmAM Avela sacitta padArthono paraMparAgata saMghaTTo mAnavo. (9) eka vyaktithI ekavAra koI virAdhanA thaI jAya to bIjI vyaktinA hAthe temaja Akho divasa gharanI gocarI levI nahIM. ('asUjhatA kahevuMA anAgamika rUDha zabda che.) (10) eka sAdhu-sAdhvIe cAra pAtra ane 7ra yA 96 hAtha vastrathI adhika nahi rAkhavA. (AgamamAM evI koI saMkhyA sUcita karavAmAM Avela nathI.) (11) caumAsI, saMvatsarI e be pratikramaNa karavA ke pAMca pratikramaNa karavA, 20 ke 40 logassano kAyotsarga karavo. (12) pote patra lakhavo nahIM, gRhastha pAse lakhAvIne paNa prAyazcita levuM posTakArDa vagere potAnI pAse rAkhavA nahIM. (varSomAM ke kIDIo vagerenI adhikatAmAM gRhasthanA AvavA javAmAM adhika doSa lAge che. tethI apavAdarUpe paNa ocho doSa lAge evo kramika viveka rAkhavo joIe. jenA dvArA loko sAmAnya paNe levaDadevaDa kare che, te sikkA vagere dhana kahevAya che. dhana ane sonA-cAMdI rAkhavAnI manAI. dazavai. a. 10 gA. 6 mAM che, tathA uttarA. A. 35 gA.13 mAM sonA cAMdInI IcchA mAtrano paNa niSedha che. TikiTa posTakArDa vagere mATe niSedha nathI.) (13) aneka sAdhvIo ke aneka strIo hoya to paNa puruSanI upasthiti vinA sAdhue besavuM nahi. emaja sAdhvIne mATe paNa samajI levuM. (14) rajoharaNa ane pramArzanikA vagerene saMpUrNa kholIne ja pratilekhana karavuM. (15) gRhastha tALuM kholIne ke caNiyArAvALo daravAjo kholIne AhAra vahorAve to levo nahIM. (16) bahAragAmathI darzanArthe Avela zrAvako pAsethI nirdoSa AhAra vagere paNa nahi levo. (17) dorI para kapaDAM sUkavavA nahi. paDado bAMdhavo nahi. (18) pravacana sabhAmAM sAdhunI samakSa sAdhvIoe pATa para besavuM nahi. (19) dAtA dvArA goThaNa jeTalI UMcAI uparathI koI padArtha paDI jAya to te gharane "asUjhatuM kahevuM athavA anya koIpaNa prakAranI virAdhanAthI koInA gharane 'asUjhatuM karavuM. (20) cAdara bAMdhyA vinA upAzrayamAMthI bahAra nahi javuM athavA cAdara, colapaTTo gAMTha mArIne bAMdhavo nahi. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra: pariziSTa-11H zithilAcAra-zuddhAcAra 10 (21) dhAtunI koI vastu potAnI pAse rAkhavI nahi. cazmA vageremAM dhAtunI khIlI (rIveTa) paNa na jAIe. bAjoTa kabATa dhAtunA hoya to paNa kAmamAM laI zakAya che. paDihArI (pADhiyA) pustakamAM dhAtu hoI zake che. (rara) sIsAnI banelI hovAthI pensila ane tenAthI lakhela akSara paNa pAse rAkhavA nahi.hukama gaccha (23)mATInA pAtra, mATalI vagere paNa paDihArA (pADhIyArA) levA nahIM. (ra4) gharamAM pahoMcatA samaye je vyakti 'asUjhato hoya, pachI te 'sUjhato paNa thaI jAya to paNa tenA madada karavA para ke bolavA para pachI divasabhara tyAMthI kaMI levuM nahi. (25) ghaNI moTI jAjama, caDhAI vagerenI upara sacitta Adino saMghaTTo mAnavo. (ra) keTalAka phaLa, mevA acita ane nirdoSa hoya to paNa levA nahi. badAma, pistA vagerenA acita TukaDA paNa levA nahIM. biskiTa, pIparamenTa, Dabala roTI vagere levA nahIM. (27) sAdhue ekalA nahi vicaravuM ane sAdhvIe be hoya to nahi vicaravuM (AcArya upAdhyAye ekalA vicaravAno ane sAdhvIe ekalA vicaravAno tathA pravartinIe be thI vicaravAno AgamamAM spaSTa niSedha che. e sivAya koIpaNa ekAMta niSedha AgamamAM nathI.) (28) haMmezA devasIya pratikramaNamAM dharmadhyAnanA bhedonuM ciMtana ane rAtrinA pratikramaNamAM tapa ciMtana pAMcamAM AvazyakamAM karavuM. kAyotsargamAM logassapATha karavo nahi. (29) covIsa kalAka muhapatti bAMdhI rAkhavI athavA hAthamAM rAkhavI ke dorA vinA bAMdhavI (ughADe mukhe bolavAthI sAvadha bhASA gaNAya che eTaluM ja AgamamAM che. bha. za0-16 u2) bAMdhavA na bAMdhavAnI vAta AgamamAM nathI kita sAvadha bhASAthI bacavA mATe bolatA samaye ane liMga mATe yathAsamaya mukhavastrikA bAMdhavI Avazyaka hoya che, ema samajavuM joIe. (30) dorI ke dorI paranA kapaDA hale to ghara 'asUjhatuM karavuM. (31) plAsTIkanI thelI ke kApaDa vagere rAkhavA nahi. (32) pravAhI zAhI vagere (akhAdya) padArtha paNa rAtamAM potAnI pAse rAkhavA nahi. (jyAre ke te pANInA aMzamAM peya guNa raheto ja nathI. pariNAmotara prApta thayela che.) (33) cAturmAsamAM beDeja(pATA paDI) nI paTI na levI(jyAre ke te kapaDuM to auSadharUpamAM pariNata thaI jAya che.) temaja rU, dorA vagere paNa levA nahi. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta (34) prathama praharanA AhAra pANInI sUkSma-sUkSmatara saMghaTTAnI paraMparA svIkAravI. (35) sAdhunA upAzrayamAM divasamAM paNa amuka samaya sivAya bahenoe, sAdhvIoe besavuM nahi. (36) saMta satioe sAthe ke eka dizAmAM vihAra na karavo, eka dizAmAM sthaMDila na jAvuM. (37) phUMkavuM ke havA karavI(vIMjavuM) e be kAryonA niSedha uparAMta anya aneka niyama ane maryAdAo batAvavAmAM Ave.(Agama anusAra e be kAryo sivAya yatnApUrvaka koIpaNa pravRtti karavI vAyu kAyanA saMbaMdhI niSiddha nathI.) (38) rajoharaNanI DAMDI para vastra hovuM Avazyaka che. pUMjaNI ane DaMDA vagere para nahi. (39) upAzrayamAM rAtamAM gRhastha eka tarapha potAne Avazyaka pANI rAkhI zake che paraMtu vijaLInA balba vagere sIDImAM thoDIvAra mATe paNa jalAvavA nahi. (AgamamAM to 'rAtrIbhara jyAM agni ke dIpaka jalatA hoya tyAM rahevuM nahi, evuM vidhAna che.) (40) paristhitivaza paNa kayAreya zalya cikitsA(oparezana) karAvavI ja nahi paraMtu tevI paristhitimAM punaH gRhastha banI javuM.[digaMbara jaina ane kacchamAM nAnIpakSa (41) upavAsamAM ja dIkSA ApavI, arthAt dIkSAnA divase upavAsa hovo ja joIe. digaMbara jaina (42) rephrijareTara mAMthI vastu bahAra kADhelI paDI hoya te paNa atyaMta ThaMDI hoya to nahi levI. phIjano bahArathI paNa saMghaTo mAnavo. AIskrImane citta mAnavo. (43) bahenoe prArthanAmAM sAdhu ke bhAIo sAthe nahi bolavuM. (44) zbdathI vadhAre AgaLanI tapasyAmAM rAkhanuM paNa dhovaNa pIvAnuM kalpatuM nathI. (45) gharamAM ekalI strI hoya to tyAM ekalA sAdhue gocarIe javuM nahi. terApaMtha jaina (46) sAdhvIoe mastaka AgaLanA vALa kapaDAthI bAMdhIne rAkhavAM. e niyamono Agamika koI spaSTa pATha upalabdha nathI. keTalAka vyaktigata vicArothI ane keTalAka artha paraMparAthI athavA navA arthanI upajathI samaye samaye banAvavAmAM AvelI samAcArIrUpa che temAM keTalAka sAmAnya sAvadhAnI rUpa che, keTalAka ati sAvadhAnIrUpa che. e niyamonA banavA banAvavAmAM mukhya lakSya prAyaH saMyama surakSAnA ane Agamokta niyamonA pAlanamAM sahayoga saphaLatA maLatI rahe, evo che. tenA pAlana ke Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 upadeza zAstra: pariziSTa-11H zithilAcAra-zuddhAcAra ja nA apAlanane zuddhAcAra ke zithilAcAranI bhedarekhAmAM nathI joDI zakAtA temaja AgamanI samAna jora na daI zakAya. jo tenuM pAlana kare to te tenuM paraMparA pAlana, sAvadhAna dazA ane vizeSa tyAga-niyamarUpa kahI zakAya che, temAM koI niSedha nathI paraMtu e niyamonuM pAlana karanAra zuddhAcArI che ane pAlana nahi karanAra zithilAcArI che, ema samajavuM ke kahevuM buddhimAnI ke viveka yukta nathI. keTalAka sAdhaka e vadhArAnA niyamonuM pAlana to kare che ane maulika Agamokta niyamonI upekSA ke upahAsa paNa karI le che viparIta prarUpaNA paNa karI de te zuddhAcArI kahI zakAtA nathI. je sAdhaka maulika Agamokta spaSTa nirdezonuM yathAvatu pAlana kare ane e vadhArAnA niyamomAMthI je je niyama svagacchamAM nirdiSTa hoya tenuM pAlana kare ane anyanuM pAlana na kare to tene zithilAcArI samajI zakAya nahi. je sAdhaka Agamokta spaSTa nirdezo ane paraMparAo bannenuM yathAvatuM pAlana kare che tene to zuddhAcArI ke viziSTAcArI kahevAmAM koI harakata ne sthAna ja nathI paraMtu jo 5-10 ke eka paNa Agamokta nirdezanuM paraMparAnA AgrahathI te zramaNo dvArA apAlana thatuM hoya to teo paNa zuddhAcArInI kakSAthI utaratA ja kahevAya bhale ne te keTalIya viziSTa samAcArIonuM pAlana karatA hoya. - zuddhAcAra ke zithilAcAranuM svarUpa samajyA vinA manamAnyA nirNaya karavA ke kahevAthI kAM to nirarthaka rAgadveSa vadhAravAnuM thAya che athavA zithilAcAranuM poSaNa thAya che ane nizItha u. 16 anusAra prAyazcita Ave che(zithilAcArIne zuddhAcArI ane zuddhAcArIne zithilAcArI kahe to prAyazcitta). A vivecanathI sAco artha samajIne zithilAcArano asatya AkSepa lagADavAthI bacI zakAya che ane pakSAMdhatAthI zuddhAcArI mAnavAthI paNa bacI zakAya che tathA potAnA AtmAno sAco nirNaya paNa laI zakAya che. sAthe ja zuddha samajapUrvaka zakti anusAra zuddha ArAdhanA karI zakAya che. punazca sArabhUta cAra vAkya :(1) pravRttirUpe Agama viparIta AcaraNa zithilAcAra che. (ra) paristhiti ke apavAda mArgarUpe Agama viparIta AcaraNa zithilAcAra nathI. (3) pUrvadharo sivAya te pachInA jamAnAnA anya AcArya vagere dvArA banAvAyela, AgamathI vadhArAnA niyamothI viparIta AcaraNa karavuM zithilAcAra nathI. (4) je gacchamAM ke saMghamAM rahevuM hoya te gaccha ke saMghanA nAyakanI saMyama poSaka AjJA ane te gacchanI koIpaNa samAcArInuM pAlana na karavuM te zithilAcAra ja nahi svacchedAcAra paNa che. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : nAgama navanIta pariziSTa-12 upadezI saMgraha: stavana koI koInuM nathI koI koInuM nathI re, koI koInuM nathI re. nAhaka mare che badhA, mathI mathI re.......koI.... A mAro dikarone, A mAro bApa che, A mArI gharavALIne, A mArI vAta che, maranArI pAchaLa koI, maratuM nathI re.....koI... Ill jagamAM janetAe, janama dIdho pALI poSIne, moTo re kIdho, paraNyA pachI sAmuM, enI joto nathI re.....koI... rA manathI mAnela ke, A badhAM che mArAM jANI leje jIvaDA, na tArAM ke mArA svArtha vinA prIta koI, karatuM nathI re....koI... II kaMIka gayAne vaLI, kaMIka javAnA nA koI rahyAne nA koI rahevAnA gayA tenA kAMI, samAcAra nathI re....koI... 545 keTaluM kamANA ? jindagImAM keTaluM kamANA re jarA saravALo mAMDajo / samajU samana ne sAraNA re TerA deza gayA paradeza gayA ne, Tebala upara khUba khAdhA khANA re |1|| moTara vasAvI tame baMgalA baMdhAvyA, khUba kIdhA ekaThA nANA re rA ugyAthI AthamyA sudhI dhaMdhAnI jhaMkhaNA .uthalAvyA Ama tema pAnA re gA khAdhuM pIdhuM ne tame moja bahu mANI, tRSNAnA pUramAM taNAyA re // 4 // lAvyA tA keTaluM ne laI jAvA nA keTaluM ? Akhare to lAkaDA ne chANA re pI mahAvIranA mArgane jeNe nahIM jANyo, saravALe mIMDA mukANA re / / aa Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstra: pariziSTa-12: upadezI bhajana saMgraha maitrI bhAvanuM pavitra jharaNuM maitrI bhAvanuM pavitra jharaNuM muja haiyAmAM vahyA kare ! zubha thAo A sakala vizvanuM evI bhAvanA nitya rahelA guNathI bharelA guNIjana dekhI haiyuM mAruM nRtya kare ! e saMto nA caraNa kamala mAM muja jIvananuM artha rahe rA. dIna krura ne dharma vihoNA dekhI dila mAM darda rahe che karUNA bhInI AMkhomAMthI azruno zubha strota vahe ilal mArga bhUlelA jIvana pathikane mArga cIMdhavA ubho rahuM ! kare upekSA e mAraganI toye samatA citta dharuM //4 citrabhAnunI dharma bhAvanA haiye sahu mAnava lAve che vera jheranA pApa tajI ne maMgala gIto sahu gAve pA! uMmara jAya che tije- maiM huM chorI mAlana kI] ka , kAna , dina dina umara jAve che, tuM prabhu guNa kyAM nahIM gAve che. dina dina umara jAve che Tero. karma phUTa gaye una jIvoM ke, jo mAyA meM phasa rahe hai dina bhara pApa kamAve che. 2, aura khAlI hAtha jAve che !! raha jAyegA mAla khajAnA, kyA saMga meM le jAyegA ! pApa puNya kA lekhA jokhA, 2, vahA~ sabhI mila jAyegA ||rA bhAgya jAga gaye una jIvo ke, jo bhakti meM Ate hai | minakha mArA sudhara gayA 2, jo bhava sAgara tira jAve che .. sukha meM sAtha nibhAve sabahI, mahAvIra maDala gAve che ! rAjA ho yA ho bhikhArI 2, bahAdu eka dina jAve che !!! AvaradA ochI thAya mana mAM zuM malakAya! roja tArI AvaradA ochI thAya che Tera , kALA karama tAre bhogavavA paDaze tArA karelA tane bahu bahu naDase. pAchaLa thI pastAya. ...roja | 1 / Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra00 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jenAgama navanIta aMtima veLAe tAro zvAsa rUMdhAze jIvaDo Ama tema bahu re muMjhAze. viMchI nI vedanA thAya.....roja 2 | smazAna mAM tArA mATe lAkaDA mukAze upara suvADI pachI Aga lagADaze. bhaDa bhaDa baLase tArI kAyaroja 3che. bAramA divase tArA lADavA khavAze. be pAMca varasamAM tane bhUlIye jAze ! vAto visarAya jAya.............roja || 4 || mahAvIra kahe sahu cetIne cAlajo vItarAga vANIne, jIvanamAM utArajo! pANI pelA bAMdhI lejo pALa..........roja | 5 | durguNane celeMja rAgaH dhIre dhIre bolI durguNane koIkahI Avo, kahI Avo koIkahI Avo, saMdezo mAro daI Avo, daI Avo koI daI Avo. tArA tAbe thavuM nathI, ane durgatimAM have javuM nathI, durguNa ne koI kahI Avo / Tera che. krodhane kahejo laI Ave hathiyAra, DhAla kSamAnI rAkhI meM taiyAra ! koI gAla de ene pyAra karUM, zakti chatA samatA dharu | paNa krodhI mAre thavuM nathI, ane durgatimAM have javuM nathI / 1 / mAna ne kahejo Ave raNa medAna, namra banIne kheluM huM saMgrAma ! mane je maLyuM mAruM nathI, bIjA thakI sAruM nathI | abhimAnI mAre thavuM nathI, ane durgatimAM have javuM nathI / 2 / mAyA ne kahejo choDe enA bANa, nirmala thaIne ApuM chuM AhvAna ! sukha nA male to nA male, du:kha nA TaLe to nA TaLe ! paNa kapaTI mAre thavuM nathI, ane durgatimAM have javuM nathI // 3 / lobha ne kahejo tuM sahuno saradAra, mAre paNa saMtoSa taNo sahakAra tuM ghA kare tRSNA taNo, huM sAtha lauM tRpti taNo | paNa lobhI mAre thavuM nathI, ane durgati mAM have javuM nathI || 4 || Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH pariziSTa-12: upadezI chuTaka bola 203 upadezI chuTaka bola sarvanuM mULa zuM? :1 sarvaguNonuM mULa vinaya. sarva baMdhanuM mULa rAga. 2 sarva rasonuM mULa pAnI. 7 sarvaduHkhanuM mULa zarIra. 3 sarvadharmonuM mULa dayA. 8 sarva zarIranuM mULa karma. 4 sarvaroganuM mULa arjINa 9 sarva karmonuM mULa 18 pApa. pa sarva kalezanuM mULa hAMsI 10 sarva pApanuM mULa lobha. mahA pApInA bAra bolaH1. AtmaghAtI mahApApI. 7. jUThI sAkSI devAvALo mahApApI. 2. vizvAsaghAtI mahApApI. 8. sarovaranI pALa toDanAra mahApApI. 3. guru drohI mahApApI. 9. vanamAM Aga lagADanAra mahApApI. 4. upakArIno upakAra bhUlanAra 10. lIlA vana kapAvanAra mahApApI. ke apakAra karanAra mahApApI 5. jUThI salAha denAra mahApApI. 11. bAla hatyA karanAra mahApApI. 6. hiMsAmAM dharma batAvanAra mahApApI. 12. satI sAdhvInuM zIla lUMTanAra mahApApI. dasa bola durlabhaH1. manuSya bhava maLavo durlabha che. 6. saMpUrNa Idriyo maLavI durlabha che. 2. Arya kSetra maLavuM durlabha che. 7. sAdhu munirAjonI sevA maLavI durlabha che. 3. uttama kula maLavuM durlabha che. 8. sUtra siddhAMtanI vANI maLavI durlabha che. 4. zarIra nirogI maLavuM durlabha che. 9. dharma pratye zraddhA pratIti thavI durlabha che. 5. lAMbu AyuSya maLavuM durlabha che. 10. sAdhu dharma ke zrAvaka dharmanuM AcaraNa maLavuM durlabha che. nava duSkara : 1. ATha karmomAMthI mohanIya karmane jItavuM mahAmuzkela. 2. pAMca mahAvratamAMthI cothA mahAvratanuM pAlana mahAmuzkela. 3. traNa jogamAMthI mana jogane sthira rAkhavuM mahAmuzkela. 4. zakti chatAM kSamA karavI mahAmuzkela. 5. pAMca IdriyomAMthI rasa Idriyane jItavI mahAmuzkela.. cha kAya jIvomAMthI vAyukAyanA jIvonI rakSA karavI mahAmuzkela. 7. bhara yauvanamAM brahmacarya vratanuM pAlana mahAmuzkela. 8. kaMjUsa dvArA dAna karAvavuM mahAmuzkela. 9. pAMca samitimAMthI bhASA samitinuM pAlana mahAmuzkela. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjI 204 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta jJAna vRddhinA agiyAra bola - 1. udyama karavAthI jJAna vadhe. 7. kapaTa rahita tapa karavAthI jJAna vadhe. 2. nidrA taje to jJAna vadhe. 8. saMsArane asAra jANavAthI jJAna vadhe. 3. uNodarI tapa kare to jJAna vadhe. 9. jJAnavaMta pAse bhaNavAthI jJAna vadhe. 4. ochuM bole to jJAna vadhe. 10. jJAnIo sAthe jJAna carcA kare to jJAna vadhe. 5. jJAnInI saMgata kare to jJAna vadhe. 11. IdriyonA AsvAda tajavAthI jJAna vadhe. 6. vinaya karavAthI jJAna vadhe. nahIM nahIM nahIM. : 1. krodha samAna viSa nahIM. 5. pApa samAna verI nahIM. 2. kSamA samAna amRta nahIM. 6. dharma samAna mitra nahIM. 3. lobha samAna duHkha nahIM. 7. kuzIla samAna bhaya nahIM. 4. saMtoSa samAna sukha nahIM. 8. zIla samAna zaraNabhUta nahIM. zRMgAra : 1. zarIrano zRMgAra zIlA 7. zubha dhyAnano zRMgAra saMvara 2. zIlano zRMgAra tapa 8, saMvarano zRMgAra nirjarA 3. tapano zRMgAra kSamA 9. nirjarAno zRMgAra kevalajJAna 4. kSamAno zRMgAra jJAna 10. kevalajJAnano zRMgAra akriyA 5. jJAnano zRMgAra mauna 11. akriyAno zRMgAra mokSa ane 6. maunano zRMgAra zubha dhyAna 12. mokSano zRMgAra avyAbAdha sukha. sAta durvyasana : 1. jugAra ramavuM 2. mAMsa-bhakSaNa 3. madirA pAna ane dhUmrapAna 4. vezyA gamana 5. zikAra karavo . corI karavI ane 7.parastrI sAthe gamana karavuM. uparokta sAta vyasanavALA manuSya naraka Adi durgatiomAM jAya che. puNyavAnanI uttama sAmagrI :1. kSetra- (1) grAmAdi uttama sthAna, (2) rahevAnuM bhavana, (3) cAMdI-sonA Adi sAmagrI, (4) gAyo, bheMso, ghoDA Adi ane nokara-cAkara; A sarva saMyoga maLavA. 2. zreSTha mitrono yoga. 6. ArogyavAna zarIra maLavuM. 3. zreSTha sagA-saMbaMdhIo maLavA. 7. tIvra ane vimala buddhi maLavI. 4. AdaraNIya ane zreSTha khAnadAna maLavuM. 8. vinayavAna ane sarvane priya hovuM. pa. kAMtivAna zarIra maLavuM. 9. yazasvI hovuM. 10baLavAna-zaktizALI hovuM. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH pariziSTa-1raH upadezI chuTaka bolA OU sukha : 1. zarIranuM nIrogI hovuM nirogatA 6. saMtoSavRtti-alpa IcchA. (paheluM sukha nirogI kAyA). 2. dIrgha Ayu. 7. AvazyakatA anusAra vastu maLI javI. 3. dhana-saMpatti vipula hovI. 8. bhautika samRddhi. 4. pratikAraka zabda ane rUpanI prApti. 9. saMyama prApti. 5. zubha gaMdha, rasa ane sparzanI prApti. 10. mokSanI prApti. roga thavAnA nava kAraNa:1. ati besavuM, ati UbhuM rahevuM . laghunIta mUtra rokavAthI. 2. ArogyathI pratikULa Asane besavuM. 7. ati cAlavAthI. 3. ati nidrA. 8. potAnI prakRtithI pratikULa bhojana karavAthI ke ati bhojana karavAthI. 4. ati jAgaraNa. 9. viSayomAM ati vRddha rahevAthI. 5. vaDInIta rokavAthI. zrAvakanI bhASA :1.pahelA bole zrAvake thoDuM bolavuM. 2. bIjA bole zrAvake kAma paDyethI bolavuM. 3. trIjA bole zrAvake mIThuM bolavuM. 4, cothA bole zrAvake caturAithI ke avasara jANI bolavuM. 5. pAMcamA bole zrAvake ahaMkAra rahita bolavuM. 6. chaThThA bole zrAvake marmakArI bhASA bolavI nahIM. 7. sAtamA bole zrAvake sUtra siddhAMtanA nyAyathI bolavuM. 8. navamA bole bole zrAvake sarva jIvone sAtAkArI bhASA bolavI. AyuSya baMdhanA kAraNo - (1) narakanuM AyuSya 4 prakAre bAMdha:- 1. mahA AraMbha kare (pApanA moTA dhaMdhA kare) 2. mahA parigraha rAkhe (icchA sImita na kare) 3. madha-mAMsano AhAra kare.4. paMcendriyanI ghAta kare. (2) manuSyanuM AyuSya 4 prakAre bAMdha:- 1. bhadra prakRtivALA hoya.2. vinaya prakRtivALA hoya. 3. dayAvALA hoya.4.dhamaMDa-IrSyA rahita hoya. (3) tiryaMcanuM AyuSya 4 prakAre bAMdhaH-1-kapaTa kare.mahAkapaTa kare, chala-prapaMca kare 3. jUTha bole 4. khoTA tola, khoTA mApa kare. (4) devatAnuM AyuSya 4 prakAre bAMdha:- 1. saMyama pALe 2. zrAvakanA vrata pALe 3. ajJAna dazAthI tapa kare 4. anicchAthI kaSTa sahana rahe. (5) mokSa prApti 4 prakAre -1samyagU jJAna 2. samyagdarzana 3. samyaka cAritra4. samyaka tapa, A cAreyanI uttama ArAdhanA karI kevaLa jJAna ane kevaLa darzananuM upArjana karavAthI avazya mokSanI prApti thAya che. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maja ra06 mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA H jenAgama navanIta : cha prakAre ajIrNa ane suphalaHajIrNa suphala 1. jJAnanuM ghamaMDa, kutarka namratA, nirahaMkAra yazokAmanAnI mati laghutA, anakampA 3. tapanuM krodha zAMti, nirmoha, alpecchA 4. kriyAnuM anyathI dhRNA, IrSyA AtmAnaMda, prema, samabhAva vRddhi 5. dhananuM lAlasA, kaMjUsAI, paratiraskAra saMtoSa, dAna, savyavahAra 6. balanuM laDAI, AtmotkarSa-svaprazaMsA sevA-bhAva, gaMbhIratA, gama khAvI. cazo bhAvanA zuM che? : mAnava kaMI karIne yaza-prazaMsA Icche, te avaguNa che. * mAnava kaMI karIne bIjAthI potAne caDhiyAto dekhADavA icche, te ajJAnadazA che. mAnava kaMI karIne potAne UMcA ane bIjAone nimna dekhADavA icche to te mUrkhatA che. jJAnI kahe che ke- yaza, pUjA, satkAra, sanmAnane kIcaDa samAna samajo. A badhA ahaMbhAvanA poSaka che. te AtmAne mATe sUkSma zalya che, kAMTAche mATe yaza ane nAmanAnI cAhanA karavI, te AtmAnI avanati karavAnI eka prakriyA che. sukhI ane unnata jIvonA traNa guNa: (1) kama khAo (2) gama khAo (3) nI jAo. dasa zramaNa dharma: 1. kSamA karavI. 2. ghamaMDa rahita hovuM. 3. kapaTavRtti choDIne sarala thavuM. 4. lobha lAlasA tyAga. 5. mamatva parigrahathI mukta thavuM. 6. satyavAna hovuM, ImAnadArIthI bhagavadAzA pAlana. 7. mana, vacana ane kAyAno ane Idriyono pUrNa saMyama hovo. 8. tapasyA ane svAdhyAyamAM lIna rahevuM. tyAga paccakhANa karavA, zramaNone potAnA AhArAdi devA. 10. zuddha brahmacarya pAlana (mana, vacana ane kAyAthI). krodhInA avaguNa:krodhI mahA caMDAla AMkhyA karade rAtI, krodhI mahA caMDAla ghaDa dhaDa dhruje chAtI | krodhI mahA caMDAla giNe nahIM mAtA bhAI, krodhI mahA caMDAla dono gati deta DubAI krodhI mahA caMDAla giNe nahIM thAlI kuMDo, krodhI mahA caMDAla jAya narakamAM UMDo // dasa muMDana : 1. zrotendriya muMDana 6. krodha muMDana-gusso nahIM karavo. 2. cakSuindriya muMDana 7. mAna muMDana-ghamaMDa nahIM karavo. 3. ghANendraya muMDana 8. mAyA muMDana-kapaTa nahIM karavuM. 4. rasanendriya muMDana 9. lobha muMDana-lAlasAo choDavI. 5. sparzendriya muMDana 10. ziramuMDana-loca karavo. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zAstraH saujanya dAtAone AbhAra saha dhanyavAda | 200 pAMceya indriyonA manojJaviSayonI lAlasA rAkhavI ane zubhAzubha saMyogomAM rAgadveSa nahIM karatAM taTastha bhAvamAM rahevuM, te IndriyonuM muMDana kahevAya che. II upadezI stavana : bola saMgraha saMpUrNa II ) e pariziSTa vibhAga saMpUrNa nA I fpadeza zArA sAvazas; '/ mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA saMpUrNa . sArAMza pustakonA viSayomAM zaMkA-kuzaMkA karI karmabaMdhana karatAM jijJAsAthI Agama manISI munirAjazrIthI patra saMparka karI jJAna-vRddhi karavI joIe. nivedaka - jIgneza bI. joSI batrIsa Agamono gujarAtI sArAMza vAMcIne saMkSepamAM jANI zakAya che ke jainAgamomAM zuM zuM samajAvyuM che. batrIsa Agamono gujarAtI sArAMza ATha pustakomAM posTa kharcasahita kula rUA. 400/-no M.O. rAjakoTa mokalI prApta karI zakAya che. ATheya bhAgo prakAzita thavAnI yojanA saMpUrNa thaI gayela che. rAjakoTanuM saranAmuM nehalahasamukhabhAImahetA,ArAdhanAbhavana,caMdraprabhu epArTa, grAunDa phlora, 6/10vaizAlInagara, rAjakoTa-360001 - - -- ------ Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. mIThI mIThI lAge che mahAvIranI dezanA : jainAgama navanIta saujanya dAtAone AbhAra saha dhanyavAda 1. zrI zaradabhAI jamanAdAsa mahetA, rAjakoTa 2. sva. prabhAbena mohanalAla mahetA(gurukulavALA) porabaMdara 3. zrImatI bhAvanAbena vasaMtalAla turakhIyA, rAjakoTa 4. zrI lAlajI kuMvarajI sAvalA (tuMbaDI), DoMbIvalI 5. f. 7. sva. raMjanabena caMdrakAMta dozI (kuMdaNIvALA) rAjakoTa zrImatI jyotsanAbena prakAzabhAI vorA, rAjakoTa zrI navala sAhitya prakAzana cerITebala TrasTa, surendranagara zrImatI madhubena rajanIkAMta kAmadAra, rAjakoTa(taraMga epA.) 9. zrI narendrabhAI zAMtilAla kAmadAra, lAtura 8. 10. zrImatI kInItAbena dIlIpakumAra gAMdhI, rAjakoTa 11. zrI naMdAcArya sAhitya samiti, badanAvara 12. zrI praphulabhAI trIbhovanadAsa zAha, rAjakoTa 13. zrI manaharalAla choTAlAla mahetA, rAjakoTa. 14. zrI vardhamAna sthA. jaina zrAvaka saMgha, malADa (vesTa) 15. zrI AcArya OMkArasUri ArAdhanA bhavana, surata 16. zrI harIlAla maMgaLajI mahetA, muMbaI 17. DaoN. bharatabhAI cImanalAla mahetA, rAjakoTa 18. dhIrendra premajIbhAI saMgoI, mATuMgA 19. zrI caMdubhAI vorA, mombAsA 20. Do. sudhAbena bhUdarajI hapANI, rAjakoTa(8 seTa) 21. zrI zAMtilAla choTAlAla zAha (sAyalAvALA) amadAvAda 22. zrI vallabhajI TokarazI mAmaNIyA, muMbaI 23. zrI maNIlAla dhanajI nIsara, thANA jaina zramaNonI gocarI ane zrAvakAcAra prakAzita thaI gayela che. (pokeTa sAIjhamA) mUlya : za. 5/ 100 ane tethI vadhAre mATe mUlya : rU|. 3/ - Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubhAzIrvAda pUjya sAheba zrI narasiMhajI svAmI preraka pU. munirAja zrI rAmacandrajI ravAmI saMpAdaka muni zrI prakAzacandrajI ravAmI cATI jara nathI na corahArya na ca rAjyahArya, na bhrAtRbhAjyaM na ca bhArakAri / vyaye kRte vardhata eva nityaM, vidyAdhanaM sarvadhanapradhAnam // navalA prakAza saMskAravardhaka sAmayika cora corI na zake, rAjyasattA harInazake, bhAI bhAga na paDAvI zake ane bhArarUpa paNa na thAya. jema jema vyaya karo tema vadhe evuM vidhA (jJAna) rUpI dhana sarva dhanamAM pradhAna che. vidyAnuM A mahatva hovAthI Apa jJAnavardhaka - saMskAravardhaka sAhitya vAMco tathA bIjAne vaMcAvo.... Arthika rIte samRddha thavA karatAMya jJAnathI samRddha thavAmAM vadhAre lAbha che. artha A bhava pUrato che. jyAre jJAna to bhavAya sAthe Ave che. Apa A saMskAravardhaka mAsika navalA prakAza vAMcavAnI drauNA anya bhAvikone paNa karazo to zAnA ane saMskAra dalAlIno lAbha meLavazo. dvivArSika lavAjama 3 200= daza vArSika lavAjama rUA. 00/ saMparka sUtra surendranagara praphullakumAra ke. turakhIyA turakhIyA reDImeDa sTorsa, The. dhrAMgadhrAnA utArA sAme, surendranagara. (saurASTra) pIna H 363 001, phona : 26457 : 000 muMbaI ramaNIkalAla nAgajIbhAI deDhiyA durgA TekSaTAIlsa, 10, nyu hiMdamAtA klotha mArkeTa, hoTala zAMtidUta nIce, dAdara, muMbaI 400 014. phonaH (o) 411 2717 (gha) 413 6334 ravivAre baMdha Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gama malI janAgarI navanItA nI praznotarI saka AganI sAnIthI zrI tilokamunijI 0 8 19-1ra-1947 dIlan 8 19 U-1997 dIkSAguru - zramaNazreSTha pUjya zrI samarthamalajI ma.sA., nizrAguru - pUjyazrI campAlAlajI ma.sA. (prathama ziSya), Agama jJAnavikAsa sAMnidhya - pUjyazrI prakAzacaMdrajI ma.sA., lekhana saMpAdana kalA vikAsa sAMnidhya - pUjyazrI kanDeyAlAlajI ma.sA. 'kamala', navajJAna guccha pramukhatA vahana - zrI gautamamunijI Adi saMta gaNanI, vartamAna nizrA - zramaNa saMghIya AcAryazrI zivamunijI ma.sA., bAra varSe adhyApana prAvadhAnamAM saphaLa sahayogI - (1) tattvaciMtaka saphaLa vakatA munizrI prakAzacandrajI ma.sA. (ajarAmara saMgha) (2) vANIbhUSaNa pUjyazrI girIzacaMdrajI ma.sA. (goMDala e che ke saMpradAya), gujarAtI bhASAmAM guruprANa Agama batrIsInA saMpAdana sahayogarUpa, anupama lAbha pradAtA - bhAvayoginI sthavirA pU. zrI lIlamabAI ma.sa.. Agama sevA:- cAreya cheda sutronuM hindI vivecanalekhana (Agama prakAzana samiti, khyAvarathI prakAzita). 3ra AgamonuM sArAMza lekhana. caraNAnuyoga, dravyAnuyoganA 5- khaMDomAM saMpAdana sahayoga. guNasthAna svarUpa, dhyAna svarU5, 14niyama, 12vratanuM saraLa samajaNa sAthe lekhana saMpAdana. vartamAna sevA :- gujarAta jaina sthAnakavAsI samudAyonAM saMta satIjIne AgamajJAna pradAna. 3ra AgamanA gujarAtI vivecana prakAzanamAM saMpAdana sahayoga. sara AgamonA praznottara lekhana, saMpAdana (hindI). Agama sArAMza gujarAtI bhASAMtaramAM saMpAdana sahayoga ane Agama praznottaranuM gujarAtI saMpAdana., ! munizrI prakAzacandrajI Fon Privre & P enal Us