________________
અવંતિનું આધિપત્ય. થતી હતી, તે સર્વ સંગત થઈ જાય છે. પરિણામે બળવાન તુ પો વાળ' એમાંના
ળવત્તર ને અર્થ ૧૫૫ સુધી એમ કર્યા સિવાય છૂટકે જ નથી, એટલું જ નહિ, પરંતુ જેનકાલગણનાની ગાથામાં “શરથે કુણા' એ ચરણમાંના “અ ” ને સીધો અર્થ ૧૦૮ થાય છે. તેવો ન કરતાં તે શબ્દને સંક્ષિપ્ત સૂત્રાત્મક તરીકે અભિપ્રાય ભેદે ભિન્ના થંક માનવાની ફરજ પડે છે. એમ ન માનતાં સીધા અર્થ થી જ કામ લઈએ તે, મ. નિ. ૧૫૫ વર્ષે મૌયરાજ્યની શરૂઆત થઈ એ હિસાબે ૧૫૫માં મૌર્યકાલનાં ચાલુ સંપ્રદાય પ્રમાણે મનાતાં ૧૦૮ વર્ષ મેળવતાં મ. નિ. ૨૬૩ વર્ષે મૌર્ય રાજયાંત આવે. પરિણામે આસુહસ્તિના સમાગમ પછી ઘણાં વર્ષોમાં ઘડનારાં સંપતિનાં જે બહેળાં ધર્મકાર્યો છે તેને મેળ મળી શકે નહિ. સંપ્રતિના રાજ્યત પછી મૌર્યરાજ્ય વિભક્ત થઈ ગયું અને તે પછી કેટલાંક વર્ષો વીત્યા બાદ તેને અંત આવ્યું હતું એ માન્યતાના હિસાબે કેટલાકે તરફથી અપાતી, સંમતિને રાજવંકાલ મ. નિ. ૨૪૪ વર્ષે શરૂ થયો તે ઘણું જ ઓછો ચાલ્યું હતું અથવા એક સામ્રાજ્ય તરીકે તેનું રાજ્ય હતું જ નહિ એવી આપત્તિ પણ મૌર્યકાલ ૧૦૮ વર્ષ માનવાથી આવી પડે છે. આર્યસુહસ્તિના શિષ્ય ગુણસુંદર, કે જેઓએ મ. નિ. ૨૫૯ વર્ષ દીક્ષા લીધી હતી, તેમના શિષ્ય કાલકાચાર્યની વિદ્યમાનતામાં સંપ્રતિ રાજા એ ભરૂચના શકુનિકા વિહારને જીર્ણોદ્ધાર કરાવ્યો હતો. આ કાલકાચા પિતાના વિદ્યાબલથી ત્યાં ઉપદ્રવ કરતા મિથ્યાદષ્ટિ વ્યંતરને પચીશ પેજન દૂર કર્યા હતા. ૧૨ મૌર્યજ્યાંત મ. નિ. ૨૩ વર્ષે માનીએ તે મૌયરાજ્યાનથી પૂર્વે થઈ ગયેલા મૌર્યસમ્રાટું સંગ્રતિના હાથે થયેલા જીર્ણોદ્ધારમાં મ. નિ. ૨૫૯ વર્ષે દીક્ષિત ગુસુંદરસૂરિના વિદ્યાબલી શિષ્ય કાલકાચાર્યની વિદ્યમાનતા ભાગ્યે જ ઘટી શકે. ઘેરાવલી અને પટ્ટાવલીયો કહે છે તેમ, મ. નિ. ૨૯૩ વર્ષે સંપ્રતિને સ્વર્ગવાસ માનીએ તો જ એ જીર્ણોદ્ધારના પ્રસંગે તેવી વિદ્યાસિદ્ધ સ્થિતિમાં કાલકાચાર્યનું અસ્તિત્વ હોય. સંભવ છે કે, એ જીર્ણોદ્ધાર આર્ય સુહરિતના મ. નિ. ૨૯૧ વર્ષે વર્ગસ્થ થયા પછી તરત જ થયેલે હા જોઈએ. એમ છતાં તેમની
(૧૧૧) યુગપ્રધાન પદાવલીમાં એમને ગૃહસ્થ પર્યાય ૨૪ વર્ષ, દીક્ષા પર્યાય ૪૨ વર્ષ, યુગપ્રધાનપ૦૫ર્યાય ૪૪ વર્ષ છે. તેઓ ૧૦૦ વર્ષનું આયુષ્ય ભોગવી મ નિ. ૩૩૫ વર્ષ સ્વર્ગ રથ થયા હતા એ હિષાબે તેમનો જન્મ ૨૭૫ માં આવે તેમાં ગૃહસ્થ પર્યાયનાં ૨૪ વર્ષ ઉમેરતાં ૨૩૫ + ૨૪=૨૫૯ વર્ષે દીક્ષા સમય આવે. (૧૧) રાશિના જ પુન-કલા ચાર સિરિતના
मिथ्याष्टिव्यन्तर-वृन्दस्तत्रोपससृजे च ।। ७५॥ श्रीगणसुन्दरशिध्यै-निवारितास्ते चकालिकाचार्यः । पश्चाधिकविंशतियो-जनान्तरा स्वप्रभावेन ॥ ७६ ॥
પ્રભાવાચરિત વિજયસિંહરિરચિત છે. ૪૩ મિ. જે. એમ. તિ) આ કાલાચાર્ય દશપૂર્વધર શ્રી સ્વામાયથી ભિન્ન છે, એમ હું આગળ પર સાબીત કરવાને છું.
