Abhidhan Rajendra Kosh Part 01 Shabdarth Vivechan - Shabdona Shikhar

Author(s): Rajendrasuri, Vaibhavratnavijay
Publisher: Raj Rajendra Prakashan Trust

Page 37

જ્યારે રાજેન્દ્રકોષ આવ્યો ત્યારે એ પુસ્તકના નિર્માણ પાછળની આશીર્વાદથી “શ્રી અભિધાન રાજેન્દ્ર કોશ' ગુજરાતી શબ્દાર્થ એમની મહેનતને હું વિચારી પણ શકતો નથી પોતાની જીંદગીના અનુવાદ સહિત 600 પાનમાં “શબ્દોના શિખર' નામે પ્રગટ ચૌદમાં વરસે સુરતમાં રહીને માત્ર આગમોનું આલંબન લઈને કરી રહ્યા છો તે જાણીને હું આનંદની લાગણી અનુભવું છું. આ ગ્રન્થનું સર્જન કર્યું છે. અકારાદિ ક્રમથી જે-જે શબ્દો જૈન દસમી સદીથી માંડીને આજ સુધી શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યજીથી પરિભાષાના હતા તે-તે શબ્દો વિશે જુદાં-જુદાં આગમોમાં કયા- માંડીને આજપર્યંત જૈન તપસ્વી મહારાજ સાહેબોએ ગુજરાતી કયાં શાસપાઠો છે. તેનો સંગ્રહ આ શ્રી રાજેન્દ્રકોષમાં કરવામાં ભાષાને સમૃદ્ધ કરવામાં મૂલ્યવાન ફાળો આપ્યો છે. અનેક આવ્યો છે. દા.ત સમ્યગ્દર્શન વગેરે આત્માને સ્પર્શતા શબ્દોની ચિરંજીવ ગ્રંથો માતા સરસ્વતીના ચરણોમાં આપણે કર્યા છે. એ જેટલી વ્યાખ્યા આગમોમાં પ્રાપ્ત થાય છે. એનો સંગ્રહ આ નોંધપાત્ર ઘટના છે. ગુરુદેવ શ્રીમદ્ વિજય રાજેન્દ્રસૂરિશ્વરજી રાજેન્દ્ર-કોષમાં કરવામાં આવ્યો છેહું જયારે મારા મ.સાહેબે ૧૯મી સદીમાં ત્રેસઠ વર્ષની ઉંમરે 4,50,00 અભ્યાસકાળમાં હતો ત્યારે કોઈક શાસ્ત્રીય શબ્દ બાબતમાં શ્લોક, 10,560 પાન અને સાત ભાગમાં વહેંચાયેલ “શ્રી જિજ્ઞાસા થતી હતી ત્યારે મહાપુરુષો પાસે જતો હતો ત્યારે અભિધાન રાજેન્દ્ર કોશ’ની સાહિત્ય જગતને ભેટ આપી એ શ્વેતામ્બર સંપ્રદાયના એ મહાપુરુષો રાજેન્દ્રકોષનો સહારો લઈને ગોંડલના મહારાજા શ્રી ભાગવતસિંહજીએ આપેલ મારી જિજ્ઞાસાઓનું સમાધાન કરતાં હતા. આથી જ મારા યમાં “ભગવદ્ગોમંડલ' પછીની યાદગાર અને અનુપમ ઘટના છે. એ ગ્રન્થનો સહારો લઈને બોધ પ્રાપ્ત કરતો હતો જ્ઞાની પુરુષો જ અવિખરણીય છે. આ મહામૂલો ગ્રંથ આપ ગુજરાતી સંશોધકો, આવા સાહિત્યનું મૂલ્ય સમજી શકશે. વાચકો અને જૈન જગત સુધી ગુજરાતી ભાષામાં સંપડાવી રહ્યા વર્તમાનમાં પરમપૂજય રાષ્ટ્રસંત શ્રી છો ત્યારે હું હૃદયપૂર્વકની શુભકામનાઓ પાઠવું છું અને છો ત્યારે હું જયંતસેનસૂરીશ્વરજી મ.સા. જૈન તત્ત્વજ્ઞાન પ્રત્યે સદૂભૂતરુચિ ગ્રંથકાર્યના પ્રકાશનની સફળતા ઈચ્છું છું. સંપાદક અને ધરાવે છે. એમનું બાહ્યજીવન જોવાથી કદાચ ખબર ન પડે પરંતુ આ પ્રકાશકને ધન્યાદ આપું છું. અભ્યતર જીવન જોતા જણાય છે કે ખરેખર તેવો જ્ઞાનની આપનો સ્નેહાનિ, રુચિવાળા છે. આવા મહાપુરુષના આર્શીવાદથી પૂજય (જોરાવરસિંહ જાદવ) વૈભવરત્નવિજયજી મ.સા. એ આ ગ્રન્થના અનુવાદમાં ( ज्ञान का महासागर हैं श्री अभिधान राजेन्द्र બહુમુલ્ય ફાળો આપેલ છે. कोश આ ગ્રન્થના પહેલા ભાગની ગુજરાતી આવૃત્તિ આજે પ્રસિદ્ધ થઈ રહી છે તે ઘણી જ આનંદની વાત છે જ્યારે સંસ્કૃતનો 1 प.पू. राष्ट्रसंत आ. श्री जयंतसेनसूरिश्वरजी एवं पू. मुनिराज અભ્યાસ દિવસે-દિવસે ઓછો થતો જાય છે ત્યારે આવા પુસ્તકો श्री वैभवरत्नविजयजी महाराज की सेवा में वन्दन વાચકોને જરૂરથી જિજ્ઞાસાઓના સમાધાન આપનારા થશે. साहित्य के मूल्य शाश्वत हैं। ये मानव में अभिव्यक्ति. આર્શીવાદદાતા તથા અનુવાદકને પરમાત્મા તરફથી એવી ज्ञान तथा चिन्तन घनी भूत करते हैं। व्यक्ति की ऊंचाई ईनसे શુભેચ્છા પ્રાપ્ત થાય જેથી એમનો મોક્ષમાર્ગ નજીક આવે. बढती है। शब्द उनका सम्बल है। शब्दों से ही सूत्र प्राप्त होता है। जो संस्कृति या भाषा शब्दों में दरिद्र है, वह कभी प्रथम - પંડીતવર્ય જગદીશભાઈ સુરત જ રૂ ન પ્રાપ્ત નથી { સતી ગુરુવ મનાવાયે શ્રીમદ્ ગુજરાતી ભાષાને સમૃદ્ધ કરવામાં विजय राजेन्द्रसूरीश्वरजी महाराज ने शब्दों को स्पष्ट करने के મૂલ્યવાન કાળો છે. लिये तथा उसमें भाषा, व्याकरण एवं बोली के आयाम निष्कर्शित करने के उदेश्य से ही अभिधान राजेन्द्र कोष की તા. 6-1-2011 ના નૈસે મદત્તર વાર્થ તો પૂf fકયા ? પૂરે વિશ્વ વિદ્યાનો ને સ્નેહી ભાઈશ્રી, प्राकृत भाषा की इसे ऐसी कुंजी माना जिसने कई रहस्यों को આપનો પત્ર મળ્યો. મુનિરાજશ્રી વૈભવરત્નવિજયજી અનાવૃત્ત કિયા હૈા ન મોષ#ાવે છે સાત રૂપ મેં શોધ છે મ.સા.ના સંનિષ્ઠ પ્રયત્નો અને પૂ. રાષ્ટ્રસંત આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ મí વિષય હૈ ગો મહાસર માનનાર રાત્રે નYIતા હૈ, વિજય જયન્તસેન સૂરિશ્વરજી મ.સા.ની પ્રેરણા અને વેદી પ્રાપ્ત કરતા હૈ ! પ્રસન્નતા હૈ fક પુનરાગ શ્રી વૈપવત્ર