Book Title: Shashti Shatak Prakaran
Author(s): Nemichandra Bhandari, Bhogilal J Sandesara
Publisher: Maharaja Sayajirav Vishvavidyalay
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022082/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcIna gurjara granthamAlA, grantha 1 nemicandra bhaMDArI-viracita paSTizataka prakaraNa traNa bAlAvabodha sahita MERSITY NAJIRA JA SAYA THE MANAP OF BARODA satyaM zivaM sundarama mahArAjA sayAjIrAva vizvavidyAlaya, vaDodarA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAjA sayAjIrAva vizvavidyAlaya, vaDodarA-saMcAlita prAcIna gurjara granthamAlA sAmAnya saMpAdaka DaoN. bhogIlAla ja. sAMDesarA, ema. e., pIeca. DI. adhyakSa, gujarAtI vibhAga, ma. sa. vizvavidyAlaya, vaDodarA. grantha 1 nemicandra bhaMDArI-viracita paSTizataka prakaraNa traNa bAlAvabodha sahita Page #3 -------------------------------------------------------------------------- Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nemicandra bhaMDArI - viracita paSTizataka prakaraNa aNa bAlAvabodha sahita prastAvanA, pariziSTho ane zabdakoza sAthe saMpAdaka DaoN. bhogIlAla ja. sAMDesarA zrImatI haMsAbana mehatA, vAisa cAnselara, ma. sa. vizvavidyAlaya-vaDIla, emanA Amukha sahita SAYAJIRA UNIVERSITY THE MAHARAJA satyaM zivaM sundaram DIsiDa mahArAjA sayAjIrAva vizvavidyAlaya, vaDodarA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : .. DA. bhogIlAla ja. sAMDesarA, adhyakSa, gujarAtI vibhAga, . ma. sa. vizvavidyAlaya, vaDodarA. AvRtti pahelI vi. saM. 2009 I. sa. 1953 prata 500 malya pAMca rUpiyA prAptisthAna prAcya vidyAmandira, vaDodarA. mudraka ramaNalAla jI. paTela, vyavasthApaka, sAdhanA presa, rAvapurA, vaDodarA. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha prAcya vidyAmaMdira taraphathI mukhyatve saMskRta hastalikhita pothIo meLavI emAthI yogya pothI- prakAzana varSothI cAlI rahyu che. ' gAyakavADa oriyenTala sirIjha' mAM evAM so uparAMta pustako prasiddha thayAM che. jUnA gujarAtI sAhityano hastalikhita bhaMDAra paNa vipula che. emAthI yogya sAhityanuM prakAzana paNa icchavA yogya che. A hetu lakSamA rAkhI, vaDodarA vizvavidyAlayanA gujarAtI vibhAga dvArA prAcIna gurjara granthamAlAnI yojanA taiyAra karavAmAM AvI che. e yojanA anusAra A prathama pustaka bahAra paDe che, ane evaM eka pustaka dara varSe bahAra pADavAnI AzA rakhAya che. A prakAranA saMzodhanano upayoga ekadama pahelI najare caDhe nahi e svAbhAvika che. paraMtu bhASAnI dRSTie tema ja sAmAjika itihAsanI dRSTie A prakAranAM saMzodhano puSkaLa prakAza pADe che ane mATe ja upayogI che. A pustakanA nivedanamAM DaoN. sAMDesarA lakhe che ke :" A granthamAlAmAM prasiddha thatI kRtio tathA enA zabdakozo aitihAsika gujarAtI zabdakoza mATe sAmagrI pUrI pADaze tathA anya bhaginIbhASAonA prAcInatara yugonA adhyayanamAM paNa upayogI thaze evI AzA che." pustaka pAchaLa je zabdakoza Apyo che te bhASAnI dRSTie atizaya upayogI thaI paDaze emAM to jarA paNa zaMkA nathI. AzA che ke A prakAzanano gujarAtanA vidvAno tema ja anya bhASAzAstrIo yogya satkAra kare. tA. 14-2-53. haMsA mahetA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama Amukha nivedana prastAvanA jUnuM gujarAtI gadya -4; ' bAlAMvabodha' eTale zuM ? - 7; ' SaSTizataka prakaraNa ane teno kartA - 9; ' SaSTizataka 'nA bAlAvabodhakAro - ( 1 ) somasundara sUri - 13; (2) jinasAgarasUri - 14; (3) merusundara upAdhyAya - 15; ' SaSTizataka' nA anya bAlAvabodho - 22; hAthaprato ane saMpAdana24; anulekha-28. SaSTizataka prakaraNa - traNa bAlAvabodha sahita.... pariziSTa 1. nemicandra bhaMDArI - viracita d jinavallabhasUri guruguNavarNana..... pariziSTa 2. nemicandra bhaMDArI - viracita pArzvanAtha stotra.... ' SaSTizataka ' nI prAkRta gAthAonI sUci zabdakoza .... mukhapRSTha - upayogamA levAyelI hastapratomAMthI traNanA phoTA : 1-3 4-29 1-160 161-65 166 167-69 170-93 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha paMkti 80 18 zuddhipatraka azuddha dIkSAdi varAvI nANanI AMgI gamaiM AjJAraiitahUI AMgIgamaI e. va. dIkSA divarAvI jANanI AMgIgamaI AjJArahitahUI AMgIgamaI ba. va. 175 17 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana vaDodarAnA ma. sa. vizvavidyAlayanI kAryavAhaka sabhAe (sInDikeTe) maMjUra karelI yojanA anusAra, A 'prAcIna gurjara granthamAlA' zarU thAya che. prAcIna gujarAtI sAhityanI aprasiddha kRtionI samIkSita vAcanAonuM prakAzana sAmAnya rIte emAM thaze, parantu A pahelAM chapAI gayelI chatAM jenAM zAstrIya saMpAdano na thayAM hoya evI viziSTa racanA onI samIkSita vAcanAone tathA prasiddha ke aprasiddha racanAomAMthI abhyAsanI dRSTie karelA samuccayone paNa emAM sthAna raheze. pratyeka saMpAdana sAthe prastAvanA uparAMta te te kRtimAM prayojAyelA noMdhapAtra zabdono eka koza ApavAmAM Avaze, jemAM e zabdo upara vyutpatti tema ja arthavikAsanI dRSTie saMkSipta TAMcaNo apAze. jUnA gujarAtI bhASAsAhityanA tulanAtmaka adhyayanamA upayogI thAya e prakAranA svAdhyAyagranthone paNa prasaMgopAtta A granthamAlAmAM avakAza raheze. . . vikramanA bAramA zatakamAM thayelA, apabhraMza vyAkaraNakAra AcArya hemacandranA samayathI mAMDI ogaNIsamA zataka sudhI jUnA gujarAtI sAhityamAM racAyelA seMkaDo grantho hajI aprasiddha che. e vipula sAhityabhaMDAramAthI pasaMda karelI, judA judA sAhityaprakAronI pratinidhirUpa gadyapadyAtmaka kRtionuM prakAzana te te kRtirUpe agatyanu hovA uparAMta te te sAhityaprakAranA vikAsanA adhyayanamA ghaNuM upayogI che. __zaka saM. 699 ( vi. saM. 834 )mA ' kuvalayamAlA' nAme suprasiddha prAkRta kathA racanAra dAkSiNyAMka udyotanasUrie gurjaronI bhASAno eka nAno namUno TAMkyo che, paNa chellAM lagabhaga sADA. AThaso varSa thayAM to Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcIna gurjara sAhitya bahoLA pramANamAM upalabdha che. kALanA pravAhamA ghaj nAza pAmyuM haze, parantu je bacyuM che te paNa vipula che. vikramanA bAramA zatakathI A tarapha AvatAM eka paNa zatAbdI evI nathI, jemAM jUnA gujarAtI sAhityamA vikaselA vividha sAhityaprakAronA pratinidhirUpa namUnA maLatA na hoya. gujarAtI bhASAno zatAbdIvAra silasilAbaMdha itihAsa ukelavA mATe, jagatanI koI paNa bhASAne IrSyA Ave evI vaividhyapUrNa ane susaMgopita puSkaLa sAdhanasAmagrI bahusaMkhya hastapratorUpe vidyamAna che ene eka sadbhAgya gaNa, joIe. gujarAtI bhASA mATe aitihAsika siddhAntAnusAra racAyelA bRhad kozanI jarUriyAta ghaNA samayathI UbhelI che--evo koza, jemAM bahoLo zabdasaMcaya ke kramika vyutpatti ApI hoya eTalaM ja nahi, paNa sAhityika pramANo ane avataraNone AdhAre kAlAnukramika arthavikAsa batAvelo hoya. paNa evA kozanA vyavasthita kAryano AraMbha thAya tyAra pahelAM keTalAMka bhUmikArUpaM kAmo--jUnA granthonI zAstrIya vAcanAo athavA te te granthanA ane viziSTa yugonA zabdakozanI racanAnAM tathA viziSTa zabdo ke zabdasamUhonA kAlAnukramika adhyayananAM kAmo--thavAM joIe. A granthamAlAnA prakAzanamAM A rItanuM bhUmikArUpa adhyayana rajU karavAno khyAla paNa rahelo che. A granthamAlAmAM prasiddha thatI kRtio tathA enA zabdakozo aitihAsika gujarAtI zabdakoza mATe sAmagrI pUrI * chevaTanA keTalAMka varSomAM A dezamAM tema ja paradezamAM thayelA navya bhAratIya AryabhASAnA jUnA granthonAM saMpAdanomAM saMpAdita kRtinA pratyeka zabdanI sUci apAtI ghaNI vAra jovAmAM Ave che. jyAre chUTaka chUTaka rUpe ekAda kRtinuM saMpAdana thatuM hoya tyAre A prakAranI saMpUrNa zabdasUcinI upayogitA kharI, paNa eka granthamAlAnA pratyeka grantha mATe jo ema karavAmAM Ave to bIjA ja prakAzanathI emAM binajarUrI punarAvRttino doSa anivArya rIte Ave ane saMpAdakanA samayano ane mudraNanAM nANAMno nirarthaka vyaya vadhe. AthI pasaMda karelA zabdono koza Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pADaze tathA anya bhaginIbhASAonA prAcInatara yugonA adhyayanamA paNa upayogI thaze evI AzA che.. ___ Ama sAhitya temaja bhASAnA tulanAtmaka ane aitihAsika abhyAsano dvividha uddeza A granthamAlAnA prakAzanamAM che. A viSayanA vidyArthIo ane abhyAsIone A rIte judA judA dRSTikoNathI upayogI thAya evAM prakAzano ApavA mATe ame satata prayatnazIla rahIzaM. yogya sUcano dvArA tathA prakAzanonAM vivecano dvArA A kAryamA sahakAra ApavA tajjJone vinaMtI che. 'adhyApakanivAsa,' ) bhogIlAla jayacaMdabhAI sAMDesarA vaDodarA. sAmAnya saMpAdaka. kArtikI pUrNimA, saM. 2009. . ApavAnI paddhati sAmAnya rIte A saMpAdanomA raheze. jo ke DhUMkI tema ja koI eka apekSAe viziSTa kRtinA saMpAdanamAM, jarUra jaNAye, sarva zabdono koza na ApI zakAya evaM nathI. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA jUnuM gujarAtI gadya jUnA gujarAtI sAhityamAM gadya lakhANo aNachatAM ke virala hatAM evo eka sAmAnya khyAla pravarte che, paNa jUnA sAhityanI zodha thatI jAya che tema tema e khyAla pramANapuraHsara nathI e nizcita thAya che. TheTha vikramanA caudamA zatakathI mAMDI jUnI gujarAtImAM ( athavA DaoN. TesITarIe pracalita karelo zabda vAparIe to jUnI pazcima rAjasthAnImAM ) * gadyasAhitya maLe che ane uttarottara enuM vaipulya vadhatuM jAya che. arvAcIna kALamAM gadya sAhityanA ghaNAkharA prakAronuM vAhana banyuM che * soLamA saikAmAM tathA tyAra pahelAMnA samayamAM 'jUnI gujarAtI' ane 'jUnI pazcima rAjasthAnI' e banne zabdaprayogo vaDe eka ja vastuno bodha thAya che. saMbhavita bolIbhedovALI eka ja sAmAnya bhASA gujarAta ane rAjasthAnamAM-khAsa karIne pazcima rAjasthAnamAM-bolAtI hatI. A bhASAkIya ekatAnA kAraNamAM pUrvakALano rAjakIya tema ja sAMskRtika itihAsa rahelo che, jenI vIgatamAM UtaravU ahIM prastuta nathI. paNa gujarAtanuM eka vAra- pATanagara zrImAla atyAre rAjasthAnamA gaNAya che ane gujarAtanI aneka brAhmaNa, vaNika ane kArIgara jJAtionAM nAmo sUcita kare che ke eka kALe e badho prajAsamUha atyAre jene pazcima rAjasthAna kahevAmAM Ave che e pradezamAMthI atyAranA gujarAtamAM AvIne vasyo hato, evI keTalIka hakIkata lakSamA rAkhavA jevI che. A aitihAsika pArzvabhUmikA jo khyAlamAM na hoya to 'jUnI gujarAtI' ane 'jUnI pazcima rAjasthAnI' jevA prayogo vAstavika arthabodhamAM thoDo saMbhrama Ubho kare kharA. ethI ApaNI bhASAnI e prAcIna bhUmikA mATe zrI. umAzaMkara joSIe 'mAru-gurjara' evo zabda sUcavyo hato. Aje paNa rAjasthAnanI bhASA enA baMdhAraNanI dRSTie hindI karatAM gujarAtIne vadhAre maLatI che e vastu A aitihAsika paristhitinA pratyakSa samarthanarUpa che. A ' prAcIna gurjara granthamAlA'mAM ApaNI bhASAnA A 'mAru-gurjara' yuganI paNa keTalIka kRtio prasiddha thaze-ane A prathama puSpa to e yugarnu ja che--e kAraNe ATaluM spaSTIkaraNa ke viSayAntara jarUrI gaNyuM che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eMbuM jo ke e samayamA nahItuM, gadyanuM prayogakSetra sImita hatuM, to paNa e sImita kSetramA ye thoDAka alaga alaga prakAro maLe che. saMskRta ke prAkRta granthonA anuvAda ke TIkArUpa bAlAvabodho; akSaranA rUpanA mAtrAnA ane layanA baMdhanathI mukta chatAM padyamAM levAnI badhI chUTa bhogavatA prAsayukta gadya-bolI 'mAM racAyelAM 'pRthvIcaMdracaritra' (saM. 1478) jevAM gadyakAvyo ke 'sabhAzRMgAra' jevA varNakasaMgraho; ajJAtakartRka kAlakAcArya kathA' (saM. 1550 AsapAsa)* jevI, kvacit alaMkArapracura ane kvacit sahelA rasaLatA gadyamAM racAyelI kathAo ane 'kAdaMbarI kathAnaka ' (vi.nA 18mA zatakano pUrvArdha)+ jevA kathAsaMkSepo dArzanika carcAo, vAdavivAdo ane praznottarIo; 'auktika ' tarIke oLakhAtA, gujarAtI dvArA saMskRta zIkhavA mATenA saMkhyAbaMdha vyAkaraNagrantho-jemAM saMgrAmasiMhakRta 'bAlazikSA' (saM. 1336 ) ane kulamaMDanagaNikRta 'mugdhAvabodha auktika ' (saM. 1450) jevAM bhASAnA itihAsanAM sImAcihnono samAveza thAya che--e jUnA gadyasAhityanA prApta vividha prakAro che. atyAre upalabdha thatuM jUnuM gadya paNa eTalaM vipula che ke enuM prakAzana karavAmAM Ave to 'bRhatkAvyadohana 'nA suprasiddha grantho jevaDA ochAmAM ochA so grantho to saheje bharAya. jo ke judA judA prAcIna granthabhaMDAro ane saMgrahomA je gadyasAhitya mArA jovAmAM Avyu che e vicAratAM mane lAge che ke A vidhAnamA saMbhava atyuktino nahi paNa alpoktino che. ___ A gadyasAhityano mAtra eka alpa aMza atyAra sudhImAM bahAra Avyo che. gAyakavADjha oriyenTala sirIjhamAM e granthamALAnA Adya saMpAdaka zrI. cimanalAla DAhyAbhAI dalAle chapAvela 'prAcIna gurjara * prasiddha, mArA vaDe saMpAdita, 'prasthAna,' phAgaNa-caitra, saM. 1988 + prasiddha, saM. AcArya jinavijayajI, 'purAtattva,' pustaka 5, aMka 4. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyasaMgraha 'mAM tathA AcArya jinavijayajI-saMpAdita 'prAcIna gujarAtI gadyasandarbha'mAM upalabdha prAcInatama gadyasAhityanI uttama vAnagI che. DaoN. TI. ena. davee laMDana yunivarsiTI samakSa rajU karelA potAnA bRhanibaMdhamAM (A Study of the Gujarati Language in the 16th Century V. S.) saM. 1543mAM racAyelA 'upadezamAlA'nA bAlAvabodhanuM saMpAdana kareluM che. tyAra pachI bRhannibaMdharUpe AvAM ekabe saMpAdano thayAM che, paNa te hajI prakAzita thayAM nathI. gujarAta tathA rAjasthAnamAthI bahAra paDatAM sAmayikomA keTalIka nAnImoTI prAcIna gadyakRtio prasaMgopAtta prasiddha thaI che. prAcIna gadyanAM preraka baLo arvAcIna gadyanAM preraka baLothI vibhinna che, ane pariNAme e banne yugamAM vikaselA gadya-sAhityaprakAro paNa vibhinna che. vaLI arvAcIna yugamAM sAhitya- mukhya vAhana gadya banyuM che ane e rIte enuM mahattva vadhyuM che. paNa jUnAmAM jUnI upalabdha gadyakRtiothI mAMDI prAcIna yuganA chellA pratinidhi dayArAmakRta ' satasaiyA' uparanI svaracita gujarAtI TIkA tathA svAmInArAyaNanAM 'vacanAmRto' sudhInI gadyaracanAo uparathI jUnA gujarAtI gadyanAM baMdhAraNa ane zailIno aitihAsika dRSTie kAlAnukramika abhyAsa thAya tyAre vicAronI spaSTa ane rucira abhivyakti mATe jUnA gadyanuM sAtatya arvAcIna gadyamAM keTale aMze raheluM che tathA kaI ane kevI navI laDhaNo bhASAmAM vikasI che e cokasa svarUpe samajI zakAya. vaLI padya karatAM gadya e bolAtI bhASAnuM vizeSa nikaTavartI hoya, e kAraNe paNa abhyAsa mATe enuM eka khAsa mahattva che. A dRSTie nemicandrakRta prAkRta 'paSTizataka prakaraNa' uparanA-anukrame somasundarasUri, jinasAgarasUri ane merusundara upAdhyAyakRta-traNa prAcIna gujarAtI bAlAvabodhonA saMpAdana- A granthamAlAnA prathama puSparUpe thatuM prakAzana abhyAsIone upayogI thaze evI AzA che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'bAlAvabodha' eTale. zuM ? ___ A prastAvanAnA prAraMbhamAM kayuM che ke bAlAvabodha e mULa saMskRta ke prAkRta granthanA anuvAda ke TIkArUpe hoya che. 'bAla' eTale vayamAM nahi, paNa samaja ke jJAnamAM bAla. enA -- avabodha' mATe thayelI racanAo te 'bAlAvabodha'. gujarAtInuM jUnAmAM jUnuM gadyasAhitya jaina zAstragranthonA bAlAvabodharUpe che. bAlAvabodha Ama jo ke jaina sAhityano zabda che, paNa eno artha saheja vistArIne 'bhAgavata,' 'bhagavadgItA,'' gItagovinda,'' cANakya nItizAstra, ' ' yogavAsiSTha,' 'siMhAsanabatrIsI,' 'paMcAkhyAna,' 'gaNitasAra' Adi je bIjI anuvAdarUpa racanAo maLe che te mATe paNa sAhityanA itihAsamAM e zabda prayojI zakAya, kema ke A badhA gadyAnuvAdono uddeza eka ja che. bAlAbabodhamAM keTalIka vAra mULa granthonuM bhASAntara hoya che, to keTalIka vAra dRSTAntakathAo ke avAntara carcAo dvArA mULano anekagaNo vistAra karelo hoya che. paNa 'bAlAvabodha 'no je eka uttarakAlIna prakAra 'stabaka ' athavA 'TavA 'rUpe oLakhAya che emAM mAtra zabdazaH bhASAntara ja hoya che. emAM 'stabaka 'nI pothIonI lekhanapaddhati kAraNabhUta che. bAlAvabodhanA vAcako karatAM paNa jemanu zAstrajJAna maryAdita hoya evA vAcakone dhyAnamA rAkhIne 'stabaka 'nI racanA thayelI che. emAM pothInA pratyeka pRSTha upara traNa ke cAra paMkti moTA akSaromAM mULa zAstragranthanI lakhavAmAM AvatI ane pratyeka paMktinI nIce jhINA akSaromAM eno artha lakhavAmAM Avato, jethI vAcakane pratyeka zabdano bhAva samajavAmAM saraLatA thAya. A prakAranI lekhanapaddhatine kAraNe pratyeka pRSTha upara nAnA ane moTA akSaromAM lakhAyelI paMktionAM jANe ke ' stabaka ' -jhUmakhAM racAyAM hoya ema jaNAtuM. e uparathI A prakAranA anuvAdo mATe 'stabaka ' zabda vaparAyo, jemAthI gujarAtI -- Tabo' vyutpanna thayo. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlAvabodhanA kartAo potAnA viSayanA jANakAra vidvAno hatA; e kAraNe emanA anuvAdo ziSTa hoya che ane zabdonI pasaMdagI mULane anusaratI tema ja samucita arthanI vAhaka hoya che. emano prathama uddeza sAhityika AnaMda ApavAno nahi, paNa vAcakane mULa vastunuM jJAna karAvavAno che, chatAM taruNaprabhasUrikRta 'SaDAvazyaka bAlAvabodha' (saM. 1411) jevI keTalIka racanAonAM kathAnakomA varNakazailInA alaMkArapracura gadyanA AgamananI aMdhANIo varatAya che kharI. parantu mULa granthane sAdI bhASAmAM samajAvavAno 'bAlAvabodha 'nA sAhityaprakArano prathama uddeza che te to bhAgye ja koI bAlAvabodhamAM asaphala rahelo jaNAMze. jUnA gujarAtI sAhityamAM bAlAvabodha pAMca-pacIsa nahi paNa kuDIbaMdha cha; ane saMskRta-prAkRta bhASAomAM saMgharAyelA zAstrajJAnane lokabhASAo dvArA bahujanasamAja samakSa sarala svarUpamA mUkavAnI je pravRtti madhyakALamAM samasta bhAratavarSamA najare paDe che e ja A bAlAvabodhonI bahoLI anuvAdapravRttimAM paNa eka cAlaka baLarUpe che ema kahevAmAM bhAgye ja atizayokti gaNAze. - eka ja mUla granthanA eka karatAM vadhu bAlAvabodho jemAM sAthosAtha prasiddha thatA hoya evaM, mane khyAla che tyAM sudhI, A pahelu ja prakAzana che. eka ja mUla SaSTizataka prakaraNa 'no traNa judA judA vidvAnoe karelo anuvAda emAM eka sAthe joI zakAze. e traNe vidvAno lagabhaga eka ja samayamAM thayelA che; somasundarasUrino bAlAvabodha vikramanA paMdaramA zatakanA aMtamAM racAyela che, jyAre jinasAgarasUri ane merusundara upAdhyAyanA bAlAvabodho vikramanA soLamA zatakanA prAraMbhamAM racAyA che. racanA uparathI jaNAya che ke traNeno Azaya mULanI anuvAdarUpa samajUtI ApavAno che; jo ke koI koI sthaLe traNee thoDoka vistAra karI dIdho che. mULa prAkRta gAthA tathA te uparanA traNe ya bAlAvabodho eka sAthe chApelA. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovAthI AvAM sthAno anAyAse joI zakAze. keTalAka vistRta bAlAvabodhomAM Ave che evI avAntara carcAoM ke dRSTAnto prastuta anuvAdomAM nathI. traNa samasAmayika vidvAnoe eka ja mUla granthanA karelA traNa judA judA gadyAnuvAdo mUlanA trividha bhASAntara uparAMta eka ja bhAvanA vAcaka vividha zabdo tema ja eka mUla zabdanI tatkAlIna judI judI arthacchAyAo tathA enA rUpabhedo---jemAM tatkAlIna bolIbhedonuM pratibiMba paNa paDyuM hoya evo pUrI saMbhava che--jANavAmAM upayogI thaze. SaSTizataka prakaraNa ' ane teno kartA dharma ke tattvajJAnane lagatA koI eka viSaya upara prAkRta padyamAM racAyelI saMkSipta kRtione jaina sAhityamAM ' prakaraNa' kahe che. ' SaSTizataka' AvuM eka prakaraNa che, ane emAM 160 gAthAo che ( 161mI gAthA kevala puSpikA rUpa che), te uparathI ene ' SaSTizataka ' nAma ApavAmAM Ave che.* enA karttA nemicandra bhaMDArI nAme zrAvaka gRhastha che. A kRtinuM cokasa racanAvarSa maLatuM nathI, paNa vikramanA teramA zatakamAM nemicandra vidyamAna hatA e nizcita che. jaina zvetAMbara saMpradAyanA kharatara gacchanI vividha paTTAvalIomAM temaja merusundara upAdhyAyakRta bAlAvabodha (pR. 2) mAM ullekha che te pramANe, teo mAravADamAM maroTa 6 * mUla ' SaSTizataka ' te uparanI taporatna ane guNaratnanI TIkA (saM. 1501 ) sahita jaina satyavijaya granthamALAnA chaThThA puSpa tarIke amadAvAdathI I. sa. 1924mAM prasiddha thayela che. gujarAtI anuvAda sAthe ' SaSTizataka' mUla saM. 1976mAM jAmanagaravALA paM. hIrAlAla haMsarAje chapAvela che, vaLI mohanalAlajI jaina granthamALAnA bIjA puSpa tarIke I. sa. 1917mAM banArasathI eno mULa pATha bahAra paDela che. upara dhelI, taporatna ane guNaratnanI saMskRta TIkA uparAMta ' SaSTizataka' upara sahajamaMDanakRta vyAkhyAna, dharmamaMDanagaNikRta TIkA tathA koI ajJAta kartAracita avacUri jANavAmAM Ave che (juo pro. velagakarakRta 'jinaratna koza', pR. 404 ). Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAmanA vatanI hatA. e kALe jaina saMpradAyamAM caityavAsI yationuM prAbalya hatuM ane mahAvIre prabodhelA AkarA saMyamamArganI apekSAe emanAmAM ThIka ThIka zithilAcAra pravartato hato. AthI -- dravya, kSetra, kAla ane bhAvanA meLathI' sadgurunI zodha karatA nemicandra pATaNamAM AvyA tathA tyAM kharatara gacchanA AcArya jinapatisUri (saM. 1210-1277 )nI caryA joI, parama saMyamI guru tarIke emanA AcAronuM avalokana karI, emano upadeza sAMbhaLIne vrato svIkAryAM. pachI potAne vatana pAchA AvIne potAnA putra AMbaDane nemicandra jinapatisUri pAse laI gayA, ane temanI pAse putrane mahotsavapUrvaka dIkSA apAvI. nemicandranA A putra dIkSita thayA pachI AcArya jinezvarasUri (saM. 1245-1331 ) tarIke prasiddha thayA. A jinezvarasUrinI dIkSAnuM varNana vikramanA caudamA zatakamAM thayelA kavi somamUrtikRta 'jinezvarasUri saMyamazrI vivAhavarNana ' e nAmanA 33 kaDInA saMkSipta kAvyamAM che ( prasiddhaH zrI. jinavijayajI saMpAdita 'jaina aitihAsika gurjara kAvyasaMcaya 'mAM tathA zrI. agaracaMda nAhaTA saMpAdita aitihAsika jaina kAvyasaMgraha 'mAM ). - SaSTizataka 'nI gAthAomAM zuddha dharma, mithyAtva, sadAcAra, sadguru, kuguru AdinuM svarUpa kartAe mukhapAThe karI zakAya evI gAthAomAM saMkSepamAM samajAvyu che. nirUpaNamA je abhiniveza ane zithilAcAra sAmeno prakopa jaNAya che enuM kAraNa upara sUcavI che tevI e samayanI dhArmika-sAmAjika paristhitimA rahelaM che. - vaLI A prakaraNanI racanAmAM nemicandrathI thoDA ja samaya pUrve thaI gayelA AcArya jinavallabhasUri ( svargavAsa saM. 1167 )kRta 'piMDavizuddhi prakaraNa 'vAcana paNa eka preraka kAraNa hatuM. jinavallabhasUri pahelA kUrcapuragacchIya caityavAsI jinezvarasUrinA ziSya hatA. paNa eka Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAra 'dazavaikAlika sUtra' vAcatAM, sAvadha auSadha Adi karatA potAnA ati pramAdI gurune joI teo udvega pAmyA, ane pachI zuddha kriyAnidhi, navAMgI vRttikAra-jaina AgamasAhityanAM nava aMgo upara pramANabhUta saMskRta TIkAo racanAra-abhayadevasUri (vikramanA bAramA zatakano pUrvArdha) pAse jaI zAstrAdhyayana karyu ane emanA ziSya thayA, tathA 'piMDavizuddhi prakaraNa', 'sArdha zataka' Adi saMkhyAbaMdha grantho racyA.* jinavallabhasUrie je caityo baMdhAvyAM ene 'vidhicaitya' nAma ApI emAM zAstraviruddha kArya thAya nahi e prakAranA zloko temaNe kotarAvyA.+ nemicandrane potAnA anubhava ane avalokanane pariNAme je kahevAnuM hatuM ene A * 'kharatara gaccha paTTAvalI saMgraha' (saM. jinavijayajI), pR. 10-24. + sAmAjika itihAsanI dRSTie rasaprada evA, emAMnA be zloka nIce pramANe che atrotsUtrajanakramo na ca na ca snAtraM rajanyAM sadA sAdhUnAM mamatAzrayo na ca na ca strINAM pravezo nizi / jAtijJAtikadAgraho na ca na ca zrAddheSu tAmbUlami tyAjJA'treyamanizrite vidhikRte zrIjainacaityAlaye // (arthAt anizrAe vidhipUrvaka thayelA A jaina caityamAM evI AjJA che ke emAM utsUtra janono saMcAra nathI, emAM rAtre snAtra-nAna nathI, sAdhuoe emAM mamatApUrvaka rahevAnuM nathI, emAM rAne strIone praveza nathI, emAM jAti ane jJAtino kadAgraha nathI, ane emAM zrAvakoe tAMbUla khAvAnuM nathI.) iha na khalu niSedha : kasyacid vandanAdau zrutavidhibahumAnI tvatra sarvo'dhikArI / tricaturajanadRSTyA cAtra caityArthavRddhi vyayavinimayarakSAcaityakRtyAdi kAryam // ( arthAt ahIM koIne paNa vaMdanAdino niSedha nathI, zAstravidhine mAna ApanAra sau koIno ahIM adhikAra che, A caityanA dhananI vRddhi vyaya vinimaya rakSA tathA dhArmika kAryoM traNacAra jaNanI najara nIce karavAnAM che.) 'SaSTizataka 'nI 161mI gAthAmAM 'vidhimArgarata bhavya ' jano mATe pote e racanA karI hovArnu nemicandre kA che te A sAthe sarakhAvavA jevU che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kura' pUrvakAlIna AcAryenA jIvanakArya ane grantharacanAomAMthI anumodana maLyuM ane pariNAme teNe ' SaSTizataka ' nI gAthA 107- 8mAM tathA 129mAM jinavallabhasUrine bahumAnapUrvaka biradAvyA che ane 'prabhu jinavallabha jevA to mAtra jinavallabha che' ( pahu jiNavallAhasarisa puNo vi jiNavalaho ceva) ema kahIne emanA pratyeno potAno ananya bhaktibhAva darzAvyo che. gAthA 129 spaSTa rIte puravAra kare che ke nemicandra jinavallabhasUrine pratyakSa maLyA nahotA, paNa jinavallabhanA granthoe ja nemicandranA hRdaya upara UMDI asara karI hatI. * vikramanA teramA zatakanI uttarakAlIna apabhraMzamAM nemicandre racelaM ' jinavallabhasUri guruguNavarNana ' nAme 35 kaDInuM kAvya paNa eja vastu puravAra kare che (juo pariziSTa 1 ). nemicandranI bIjI eka racanA paNa upalabdha che, ane te nava gAthAonuM prAkRta ' pArzvanAtha stotra' A granthanA pariziSTa 2 mAM te pahelI ja dhAra prakAzita thAya che. eka pUrvakAlIna prakaraNagrantha, dharmadAsa gaNikRta prAkRta ' upadezamAlA 'no + mAnabhera ullekha nemicandre ' SaSTizataka' nI 96 mI gAthAmAM * -- upamitibhava prapaMca kathA ' ( saM. 962 ) nA kartA siddharSie potAthI thoDA ja samaya pUrve thaI gayelA haribhadrasUrino ullekha potAnA ' dharmabodhakara guru' tarIke karyo che ane temaNe 'lalitavistarA' vRtti anAgatano vicAra karIne potAne mATe ja nirmI hovAnuM bahumAnapUrvaka nodhyuM che. eka pUrvakAlIna vidvAne potAnI AdhyAtmika dRSTi barAbara ruce evI kRti lakhI e mATe siddharSinA e prazaMsAnA udgAro che. nemicandrano jinavallabhasUri sAtheno AdhyAtmika saMbaMdha lagabhaga e prakArano ja gaNI zakAya. + jaina anuzruti pramANe, dharmadAsagaNi mahAvIranA ziSya hatA. parantu ' upadezamAlA 'nI bhASA to uttarakAlIna jaina mahArASTrI che e jotAM A anuzrutine keTale aMze pramANabhUta gaNavI e grazna che. vikramanA dazamA saikA karatAM to e prAcInatara cheja, kema ke e samaye thayelA siddharSie ' upadezamAlA' upara TIkA racelI che. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koM che. 'paSTizataka'nI sAmAnya upadezAtmaka gAthAo upara 'upadezamAlA'nI asara che, ane ' SaSTizataka 'nA bAlAvabodhakAro paNa emAMthI vakhatovakhata avataraNo TAMke cha (pR. 15, 22, 51, 61, 70, 96, 97, 116, 125, 130, 141, 154, 155). 'SaSTizataka' nA bAlAvabodhakAro-(1) somasundarasUri somasundarasUri (saM. 1430-1499) e tapAgacchanA suprasiddha AcArya che. prakAMDa paMDita hovA sAthe teo eka ziSTa graMthakAra che, ane saMskRta tema ja gujarAtImAM padyAtmaka tema ja gadyAtmaka emanI saMkhyAbaMdha racanAo jANavAmAM AvelI che. 'bhASyatrayacUrNi,' 'kalyANaka stava,' 'ratnakoza,' 'navastavI' Adi emanI saMskRta dhArmika kRtio che. gujarAtI padyamAM 'ArAdhanA rAsa' ane 'neminAtha navarasaphAga' tathA gadyamAM 'upadezamAlA' (saM. 1485), ' yogazAstra, ' SaDAvazyaka,' 'ArAdhanA patAkA,' 'navatattva,' 'bhaktAmara stotra' Adi upara temaNe bAlAvabodho racyA che.* emano 'paSTizataka' bAlAvabodha, enA aMtamA ullekha che te pramANe, saM. 1496mAM racAyelo che. A pratiSThita AcArye tatkAlIna dhArmika pravRttiomAM hamezAM AgevAnI lIdhI hatI ane pATaNa tathA khaMbhAtanA suprasiddha prAcIna pustakabhaMDAronI suvyavasthA karI hatI ane tADapatra upara lakhAyelA prAcInatara granthonuM kAgaLa upara saMskaraNa devasundarasUri ane somasundarasUrinA maMDaLe karyu hatuM. somasundarasUrinA bahoLA ziSyamaMDaLanI sAhityasevA paNa aneka dRSTie noMdhapAtra che. emanA keTalA ye ziSyo prasiddha vAdIo, upadezako * 'upadezamAlA' ane 'yogazAstra'nA bAlAvabodhomAMthI kathAo AcArya jinavijayajI-saMpAdita 'prAcIna gujarAtI gadyasandarbha 'mAM levAmAM AvI che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. ane granthakAro hatA. emanA eka ziSya pratiSThAsome racelA saMskRta ' somasaubhAgya' mahAkAvyamA emanuM jIvanacarita gUMthelaM che.* (2) jinasAgarasUri bIjA bAlAvabodhakAra jinasAgarasUri kharatara gacchanI pippalaka zAkhAnA AcArya che. temaNe saM. 1501mAM -- SaSTizataka' upara bAlAvabodha racyo hato.+ gujarAta ane rAjasthAnamA jude jude sthaLe emaNe karAvelI mUrtionI pratiSThAvidhinA saMkhyAbaMdha lekho saM. 1491thI saM. 1510 sudhInAM judAM judAM varSanA maLe che. 'SaSTizataka 'nA bAlAvabodha uparAMta temaNe saMskRtamAM keTalIka grantharacanA karelI che. paMDita udayazIla gaNinA AgrahathI temaNe 'haimalaghuvRtti'nA cAra adhyAyanI dIpikA racI hatI. vaLI emaNe -- karpUraprakaraNa' upara avacUri racelI che, jeno prathamAdarza emanA vidvAna ziSya tathA rAjazekharakRta -- karpUramaMjarI' ane somaprabhAcAryakRta 'sindUraprakara 'nA TIkAkAra dharmacandre lakhyo hato.' jinasAgarasUrinA haste vidyAvistAranI keTalIka pravRtti thayAnA ullekha paNa maLe che. udAharaNa tarIke, emanA upadezathI saM. 1492mAM mevADanA devakulapATakapuramA (arthAt delavADA gAmamAM) eka UkezavazIya zrAvake 'Avazyaka bRhavRtti' lakhAvI hovAno nirdeza maLe che. vaLI emanA * A prabhAvazAlI AcArya ane emanA ziSyamaMDaLanI pravRttio mATe juo zrI. mohanalAla da. desAIkRta : jaina sAhityano saMkSipta itihAsa,' pR. 451-71. ____ + e ja, pR. 486 upara zrI. desAIe enuM racanAvarSa saM. 1491 noMdhyuM che, paNa meM upayogamA lIdhelI hAthapratamAM saM. 1501no spaSTa ullekha che. $ -- jaina gurjara kavio,' bhAga 2, pR. 694. + 'jaina sAhityano saMkSipta itihAsa,' pR. 475, 515 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 upadezathI saM. 1495mAM lakhAyelI ' dharmopadezamAlA vRtti 'nI prati DInA granthabhaMDAramAM sacavAyelI che.* ( 3 ) merusundara upAdhyAya jUnA gujarAtI sAhityamAM merusundara upAdhyAya bAlAvabodhakAra tarIke suprasiddha che. teo vikramanA soLamA zatakanA pUrvArdhamA thaI gayA. teo kharatara gacchanA AcArya pAMcamA jinacandrasUri (saM. 14871530 ) nA ziSya hatA, ane ' SaSTizataka 'no bAlAvabodha emanA potAnA ja kathana pramANe (pR. 3), emaNe gurunI AjJAthI banArasamAM racyo hato. merusundare ' zatruMjaya stavana 'no bAlAvabodha saM. 1518mAM tathA taruNaprabhasUrikRta ' SaDAvazyaka bAlAvabodha ne anusarIne e ja grantha uparano navo bAlAvavodha saM. 1525mAM mAMDavagaDha ( mAMDu )mAM racyo hato. baLI 'zIlopadezamAlA, ' ' puSpamAlA prakaraNa, ' ' bhaktAmara - stotra, ' ' vRttaratnAkara, ' ' bhAvArivAraNa, kalpaprakaraNa,' 'karpUraprakara', yogazAstra, ' ' paMcanirgranthI ' Adi grantho uparanA emanA bAlAvabodhanI prato A pahelAM jANavAmAM AvelI che. + ' SaSTizataka 'nA bAlAvabodhamAM racanAvarSa nathI, paNa uparanI vIgato jotAM vikramanA soLamA zatakanA pUrvArdhamA enI racanA thayA viSe zaMkA nathI. mULa granthanA bhAvane sarala gujarAtI gadyamAM, saMkSepamAM raju karavAnI merusundaranI hathoTI prazaMsApAtra che, ane emanI ' upAdhyAya ' padavI uparathI anumAna thAya che ke teo ziSyone bhaNAvavAnuM kArya karatA haze ane e kArya karatAM karatAM ziSyahitArthe ATalA badhA mULa granthone gujarAtImAM utAravAnuM emane sUjhyuM haze . "6 ( * 'jaina gurjara katrio,' bhAga 2, pR. 694. + eja, bhAga 1, pR. 601-2; bhAga 3, pR. 1582-85; 'jaina sAhitya no saMkSipta itihAsa, pR. 522.. 9 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara jaNAvelI racanAo uparAMta nemicandrakRta evA be bAlAvabodho jANavAmAM AvyA che, jenI noMdha A pahelAM koI vidvAne karI nathI. eka che gujarAtI AlaMkArika somaputra vAgbhaTakRta 'vAgbhaTAlaMkAra' (vikramanA 12mA zatakano uttarArdha )no bAlAvabova tathA bIjo bauddha vidvAna dharmadAsagaNikRta alaMkAragrantha 'vidagdhamukhamaMDana 'no bAlAvabodha. A banne kRtio khAsa noMdhapAtra eTalA mATe che ke saMskRta alaMkAragranthonA bAlAvabodho jaballe ja maLe che. 'vAgbhaTAlaMkAra 'no bAlAvabodha merusundare saM. 1535 mAM racelo che; e ja varSamAM lakhelI enI 27 patranI zuddha prati meM lagabhaga aDhI varSa pahelAM jodhapuranA mahArAjAnA pustakAlayamAM joI hatI ane emAMthI thoDI jarUrI noMdha karI lIcI hatI. 'vidagdhamukhamaMDana 'nA bAlAvabovanI jodhapuranA jaina bhaMDAranI eka apUrNa hastalikhita pothI upAdhyAya vinayasAgarajIe upayoga mATe mokalI hatI. e prati lipi uparathI sattaramA zatakamAM lakhAyelI jaNAya che. A banne kRtio, upara kayu te prakAre, mahattvanI hovAthI emAMthI keTalAMka namUnArUpa avataraNa ahIM ApuM chu. pahelAM vAgbhaTAlaMkAra bAlAvabodhano Adi-aMta joiieaadi||0|| u~ namaH zrIzrutadevatAyai // siddhaM siddhidamIzvaraM maghavatA saMstUyamAnaM paraM sphUrjatsaMsRtidustarAbdhitaraNe caJcattarIsundaram / . AnandAmalavallarIpravilasatpratyagradhArAdharaM vande nAbhinarendranandanamahaM zrImadyugAdIzvaram // 1 // anekasAdhusAdhvIbhiH zrAvakazrAvikAdibhiH / pUrito'sti dharAkhyAto gacchaH kharatarAbhidhaH // 2 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasmin babhUvuramI nAnAlabdhisamAzritAH / saubhAgyabhAgyanilayAH zrIjinabhadrasUrayaH // 3 / teSAM gurUNAmudite supaTTe nAnAguNAlaMkRtacAruvarmaNaH / prasannacittA jayinastu santi bhaTTArakAH zrIjinacandrasUrayaH // 4 // AsAdya tatprasAdaM karoti saralaM sphuTArthavararacitam / iha merusundaragaNirvAgbhaTabAlAvabodhanaM cAru // 5 // ihAdau sakalakalyANamAlAlalitavallarIsajalajaladharasaMnibhaM vividhArthasiddhivitaraNakuzalamamalaguNacakravAlakalitakalevaraM zrIyugAdIzvaraM stuvannAha / zriyaM dizatu vo devaH zrInAbheyajinaH sadA / mokSamArga satAM brUte yadAgamapadAvalI // 1 // zrInAbheyajino devaH zrIAdinAthaH / vo yuSmabhyaM sadA zriyaM dizatu dadAtu / zrInAbheyajinadeva zrIAdinAtha tama rahaI sadA zrI lakSmI diu| yadAgamapadAvalI satAM satpuruSANAM mokSamArga brUte / jeha jinanA Agama siddhAMtanA pada vAkyanI AvalI zreNi satpuruSa rahaI mokSamArga bolai / anyasya kasyacit padAnAM paGktirdRSTA satI satAM satpuruSANAM mArga prkaashyti| anerAi kahi puruSanA pada caraNanI zreNi dIThI hUtI satpuruSanai mArga prakAsai / isiu uktileza jANivau // cha / sAdhuzabdArthasandarbha guNAlaGkArabhUSitam / sphuTarItirasopetaM kAvyaM kurvIta kIrtaye // 2 // ___ kaviH kAvyaM kurvIta / kavIzvara kAvya karai / kimarthaM / kIrtaye / kIrtinai Arthei / kiMviziSTaM kAvyam / sAdhuzabdArthasandarbham / sAdhu doSarahita zobhana chaiM je zabda nai artha teha taNu sandarbha racanAvizeSa chaiM / puna: kiMviziSTaM kAvyam / guNAlaGkArabhUSitam / guNa sauMdaryAdika alaMkAra upamAdika tehiM bhUSita alaMkRta chai / punaH kiMviziSTaM kAvyam / sphuTarItirasopetam / sphuTa prakaTa chai je rIti pAMcAlyAdika anai Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasa zRMgArAdika tehiM upeta saMyukta chai / tatra rItinAmuddezaH kathyate / uktaM c| dvitripadA pAJcAlI lATIyA pazca sapta vA yAvat / zabdAH samAsavaMto bhavati yathAzakti gauDIyA // asamastapadA vaidarbhI rItiH / iti rIticatuSkam // dvitrINi vA yadAni yasyAM rItau sA paanycaalii| bi triNi vA pada huI jeNaI rItiiM te pAMcAlI rIti jaannivii| paMcabhiH saptabhiH padailATIyA riititivyaa| pAMci athavA sAti padi lATIyA rIti jANivI / yathAzakti samAsavaMtaH zabdA gauDIyA riitirbhvti| yathAzaktiiM samAsasaMyukta zabda hui te gauDIyA rIti jaannivii| asamastapadA pRthakpadA vaidarbhI rItitivyA / samasta padi jUi jUi padi vaidarbhI rIti jANivI / INai pariI rIti cyArii jANivI / ehiM rItisaMyukta kAvya kIrtinai Artha hui| etadviparItaM tu kAvyaM viparItaphalameva syAditi tAtparyArthaH / eha tu viparItakAvya viparItaphala hui isu tAtparyArtha jANivu // cha / aMta. atha bIbhatsamAha // bIbhatsaH syAt jugupsAtaH so'hRdyazravaNekSaNAt / niSThIvanAsyabhaGgAdiH syAdatra mahatAM na ca // 30 // jugupsAtaH bIbhatsarasaH syAt / jugupsA kutsita vastunu bIbhatsa rasa hui / vibhAvAdinasyopadizati / sa bIbhatsaH ahRyazravaNekSaNAt / niSThIvanAsyabhaGgAdiH syAt / te bIbhatsa rasa ahRdya sUgAmaNo sAMbhalivAnu anai joivAnu / niSThIvana yUMkivU , AsyabhaMga mukha moDavU ityevamAdika hui / ca anyat atra mahatAM niSThIvanAsyabhaMgAdayaH prAyo na vaktavyA iti // ca anai mahAMta gurUAnaI niSThIvana AsyabhaMgAdika prAya sahAjii na huI ||ch.|| . . Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtarasamAha || samyagjJAnasamutthAnaH zAnto niHspRhanAyakaH / rAgadveSaparityAgAt samyagjJAnasya codbhavaH // 31 // samyagjJAnasamutthAnaH zAnto rasaH syAt / samyak jJAnanu Upanu zAMta rasa hui| kIdRzaH / niHspRhnaaykH| niHspRha nirAkAMkSI nAyaka chi| ca anyat rAgadveSaparityAgAt samyak jJAnasya udbhavo bhavet / rAgadveSanA parityAga chAMDivAtu samyak jJAnanu udbhava utpatti hui // cha / upasaMharannAha // doSairunjhitamAzritaM guNagaNaizvetazcamatkAriNaM nAnAlaGkRtibhiH parItamabhito rItyA sphurantyA satAm / taistaistanmayatAM gataM navarasairAkalpakAlaM kavisraSTAro racayantu kAvyapuruSaM sArasvatadhyAyinaH // 32 // kavisraSTAra AkalpakAlaM kalpAntaM yAvat kAvyapuruSaM raMcayantu niSpAdayantu / kavisraSTA Akalpa kalpAMta jANa kAvyapuruSa racau niipjaavu| kIdRzaM / doSaiH zrutikaTvAdibhiH ujjhitam / doSa zrutikaTvAdike ujjhita tyakta chi| tathA guNagaNaiH audAryAdibhiH Azritam / tathA guNanA samUhe audAryAdike Azrita chai / tathA cetaH camatkAriNaM / cittanaiM camatkAra karatu chai / nAnAlaGkatibhiH parItam / nAnAvidha alaMkAre parIta yukta chai / tathA satAM satpuruSANAM viduSAM vA abhitaH sphurantyA rItyA taistaiH navarasaiH tanmayatAM gatam / tathA saMta vidvAMsanI savituM prakAri sphuraMtI ullasaMtI rItiiM karI teha teha navarasi karI tanmayatAgata prApta chai / kiMlakSaNAH kavayaH / sArasvatadhyAyinaH / sArasvatamaMtranU dhyAna karatA ch|| zrImat kharataragacche zrImajjinabhadrasUrIMdrAH tatpaTTe vijayaMte jinacaMdrajitIzvarA guravaH / / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teSAmaMtevAsI vAcakavaramerusuMdaraH zucivAk / . . cakre vAgbhaTavihitAlaMkArasya pravaravivRtim // . bANAgnibANazazidharasaMkhye varSe vizuddhataradivase / granthaH samarthito'yaM naMdatu yAvajjagati meruH // . saMvat 1535 varSe zrIkharataragacche* zrImerusuMdaropAdhyAyaiH vAgbhaTAlaMkArabAlAvabodhaH kRto'yaM ciraM naMdatAt ] // cha // cha // kalyANamastu // A0 kAlAsuta zrIvatsalakhitaM // cha // cha // cha // zrI // cha ||sNvt 1535 varSe dvitIya zrAvaNe sudi paMcamI guruvAsare iMdrIgrAme Ukezagacche zrIsiddhAcAryasaMtAne bha. zrIsiddhasUrivijayarAjye paM0 jayaratnAnAmupadezena likhApito'yaM vAgbhaTAlaMkArabAlAvabodhaH // 0 // osavAlajJAtIya maM0 tArA bhA0 rammAI pu0 maM. jagAkena pu0 pahirAjayutena bhA0 raMgUzreyase // zubhaM bhUyAt dAyikavAcakayoH // zrIrastu // 'vidagdhamukhamaMDana 'nA bAlAvabodhanI je eka mAtra prati jANavAmAM AvelI che emAM 35 patra maLe che, paNa prati adhUrI che. jo ke chevaTanA mAtra cha zlokano ja bAlAvabodha emAM na hoI pratine akhaMDitakalpa gaNI zakAya. arthAt mULa pratinuM chellu ekAda patra gUma thayelaM hovU joIe. AthI vidagdhamukhamaMDana bAlAvabodhanA prAraMbhauthI thoDo namUno joIe tasmin varAH zrIjinabhadrasUrayaH siddhAntavArAMnidhipUrNacandrAH / saroSakandarpavimuktatIkSNabANAvalIgarvaharA babhUvuH // 3 // teSAM mahAnandajuSAM gurUNAM viziSTapaTTe jayinastu santi / sarasvatIdattavarA anekaziSyAzritAH zrIjinacandrasUrayaH // 4 // * mULa pratamAM A ardhI paMkti upara koie haratALa phAMselI che. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMprApya siddhikAraNamAdeze merusundarasteSAm / ' kurve bAlakabodhaM vidagdhamukhamaMDanasya // 5 // zAstrAramme zAstrakAro viziSTeSTadevatAnamaskAralakSaNaM maGgalAcaraNaM kroti| iha tu dharmadAsagaNiH viziSTeSTadevaM zauddhodani stuvan vakti / tasyAyamAdizlokaH / siddhauSadhAni bhavaduHkhamahAgadAnAM . . puNyAtmanAM paramakarNarasAyanAni / prakSAlanaikasalilAni manomalAnAM zauddhodaneH pravacanAni ciraM jayanti // 1 // zauddhodanebauddhasya pravacanAni ciraM cirakAlaM yAvat jayanti sarvotkarSeNa vartante / zauddhodani bauddhanAM vacana cirakAla sIma jayavaMta varttam / kiMviziSTAni pravacanAni / bhavaduHkhamahAgadAnAM siddhauSadhAni / bhava saMsAra taNAM chai je duHkha teha ji bhaNita roga teha TAlivAnai Artha siddha auSadha chai / ch| punaH kiMlakSaNAni vacanAni / puNyAtmanAM paramakarNarasAyanAni / puNyavaMtanA karNanai viSayi rasAyana samAna chai / tathA manomalAMnAM prakSAlanaikasalilAni / manomala mananA tApaka paSAlavAnai arthi eka salila pANI chai / ch| jayanti santaH sukRtakabhAjanaM praarthsmpaadnsvrtsthitaaH| karasthanIropamavizvadarzino jayanti vaidagdhyabhuvaH kavegiraH // 2 // saMta sAdhu jayavaMta varttaI / kiMviziSTA: sNtH| sukRtakabhAjanaM / sukRta puNyanUM eka bhAjana pAtra chii| kiMviziSTAH sNtH| praarthsmpaadnsdbtsthitaaH| para anerAnAM arthasaMpAdana kAryakaraNa teha ji bhaNita sadbata tehanai viSayi sthita rahyAM chii| tathA karasthanIropamAvizvadarzinaH / kara hastanai viSayi sthira rahyu chai je nIra pANI tehanI pariiM anitya vizva deSatA chiN| tathA korgiraH jynti| kavIzvaranI vANI jayavaMta varttam / kathaMbhUtA girH| vaidagdhyabhuvaH / vaidagdhya caturamAnI bhU utpattisthAnaka chi| ch| Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 AkrAnteva mahopalena muninA zapteva durvAsasA sAtatyaM bata mudriteva jatunA nIteva mUrcchA viSaiH / baddhevAtanurajjubhiH paraguNAn vaktuM na zaktA satI jihvA lohazalAkayA khalamukhe vidveva saMlakSyate // 3 // jihvA paraguNAn vaktuM azaktA satI khalamukhe evaMvidhA saMlakSyate / jIbha para anerAnA guNa bolivA azakta hUMtI durjananai mukhi ehavI dIsA | utprekSyate / mahopalena mahAdRSadA AkrAntA iva / jANIva mahAMta moTa pASANii cAMpI hui jisI / utprekSyate / durvAsasA muninA zaptA iva / jANI kiri durvAsA RSIzvari zapI huI jisI / bata iti khede | sAtatyaM niraMtaraM jatunA mudritA iva / anai bata isiI khediM / sadAI lAI mUMdrI huI jisI / tathA viSaiH mUrcchA nItA iva / viSiM hAlAhala mUrcchA pamADIhui jisI / utprekSyate / atanurajjubhirbraddhA iva / jANIi kiri moTe dore bAMdhI hui- jisI / utprekSyate / lohazalAkayA viddhA iva / jANIi kiri lohanI zilAkAra bAMdhI huI jisI / cha / A be bAlAvabodhomAM mULanA zloko samajAvatAM saMskRta ane gujarAtInuM je mizraNa karavAmAM AvyuM che te e samaye ziSyone A prakAranA grantho bhaNAvavAnI paddhatimAM sAmAnya hovuM joIe. jaina Agama - grantho uparanI cUrNionA gadyamAM keTalIka vAra prAkRta sAthai saMskRtano saMkara jovA maLe che te A sAthai sarakhAvI zakAya. jo ke uparyukta bAlAvabodhomAM saMskRta ane gujarAtI vAkyo sAthasAtha AvatAM hovA chatAM parasparathI taddana alaga che; koI paNa vAkya emAM mizrabhASAmaya ( Macaronic ) bhAgye ja jovA maLaze. 6 SaSTizataka 'nA anya bAlAvabodho uparyukta traNa lekhako-somasundarasUri, jinasAgarasUri ane merusundara upAdhyAya kRta bAlAvabodho uparAMta ' SaSTizataka 'nA bIjA keTalAka bAlAvabodha jANavAmAM AvyA che. sane 1950mAM mArA vidyAguru pU. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munijI puNyavijayajInA saujanyathI mane jesalameranI jJAnayAtrA karavAno avasara maLyo tyAre tyAMnA killAnA bhaMDAramA 'SaSTizataka' nA eka bAlAvabodhanI 24 patranI pothI jovAmAM AvI hatI. emAM kAnU nAma nathI, paNa A granthamA samAvelA uparyukta traNe bAlAvabodhothI te bhinna che. SaSThInA mAru-gurjara anuga ' rahaiM' ane ' hUI 'ne sthAne ahIM mAravADI pratyaya 'rau' ( arvAcIna 'ro'), 'rI' maLe che, ane e traNe bAlAvabodha karatAM AnI racanA keTalAka dasakA pachIthI thaI hovAno tarka thAya che. lipi uparathI pothI vikramanA sattaramA saikAmAM nakala karAyelI jaNAya che. A pustakamAM prakAzita thayelA bAlAvabodho sAthe tulanA mATe eno Adi-aMta ahIM utAruM chu. Adi.. praNamya mArudevAvaM jinaM nirjitamanmatham / karomi SaSTizatake vArtA saukhyAvabodhinIm // ... arihaM devo suguru suddhaM dhammaM ca pNcnvkaaro| dhannANa kayatthANaM niraMtaraM vasai hiyayammi // 1 // iye gAthAnai viSai cyAra bola sArabhUta chai te kahIi / kihA te cyAra bola / arihaM devo kahatAM arihaMta deva / suguru ka0 tIrthakararI AjJAI karI sahita je gurU 2 / suddhaM dhammaM ca ka0 sUdhau vItarAganau bhASyau dharmai, paMcanavakAro ka0 pAMca parameSTinamaskAra / e cyArei bola dhannANa ka. je dhanya bhAgyavaMta, kayatthANaM ka0 kIdhyA chai sAdhyA chai jIe artha ehavA je jIva tiyAMrai hIyAnai viSai niraMtaraM ka0 niraMtara sadA sarvadA e cyArei vAnA vasai ka0 vasai / hiva bi gAhAi ApaNA AtmAnai sIkha kahai chai / aMta___ iNai prakArai bhaMDArI nemicaMda ka0 nemicaMdra bhaMDArIyai sAjaNa taNai putrai zrIjinezvarasUri taNai pitAi raiyAu ka0 navI joDI ketalI Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka gAhAu ka0 gAthA 161 pramANa / ji ke vihimaggarayA ka0 vItarAga devarau bhASyau mArga tIyai mArgii cAlivA sAvadhAnai havA bhavvA ka0 bhavyajIva te paDhaMtu ka0 bhaNaMtu / jANaMtu ka0 artha jANau jima samyak prakArai bhaNatAM thakAM guNatAM thakAM valI manamAhi artha bhAvatAM thakAM aho jIvo tumhe jaMtu sivaM zAzvatA anaMto moSyarA sukha pAmau i // 161 // iti zrInemicandrabhaMDArikaviracitaSaSTizatakaprakaraNasya bAlAvabodha samApta // zubhaM bhavatu // A uparAMta jesalamera ane bIkAneranA prAcIna granthabhaMDAromAM 'SaSTizataka' uparanA keTalAka stabaka (TabA) paNa jovAmAM Ave che. kSamAratnanA ziSya dharmadeve saM. 1515 mAM racelA bAlAvabodhanI tathA jayasomakRta stabakanI noMdha maLe che, paNa e kRtionI hAthaprato mArA jovAmAM AvI nathI. prAyaH vikramanA 19 mA zatakamAM thayelA mohanakRta 'SaSTizataka 'no dUhAmaya anuvAda jaina satyavijaya granthamALAnA 'SaSTizataka 'nA saMskaraNa sAthe bahAra paDelo che. hAthaprato ane saMpAdana A granthanA saMpAdanamAM kula cAra hastalikhita pratono upayoga karavAmAM Avyo che. emAM somasundarasUrinA bAlAvabodhanI prato be che, jyAre jinasAgarasUri tathA merusundaranA bAlAvabodhanI eka-eka prata che. pratyeka pratamAM bAlAvabodha uparAMta mUla prAkRta 'SaSTizataka 'no paNa te ___ * 'jinaratnakoza,' pR. 404. 'maMtrIkarmacandravaMzAvalIprabandha 'nA kartA kharataragacchIya jayasoma vikramanA 17mA zatakamAM thaI gayA tathA cha karmagrantho upara bAlAvabodha (saM. 1716) racanAra tapAgacchIya jazasoma-ziSya jayasoma 18mA zatakamAM thaI gayA. parantu e bemAMthI kayA jayasome A stabaka racyo che te 'jinaratnakoza'mA je TraMkI noMdha che te uparathI kahI zakAya nahi. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te bAlAvabodhakArane saMmata evo pATha Apelo cha.. A cAre hastalikhita prato pATaNanA prasiddha zrIhemacandrAcArya jJAnamandiramA rAkhavAmAM AvelA saMghanA bhaMDAranI che, badhI ja prato jaina dhATInI devanAgarI lipimAM lakhAyela che.. ... (1) somasundarasUrinA bAlAvabodhanI be prato paikI 'pahelI pratanI anukramAMka 1349 che. ernu kada 10 // 44 // " che ane patra 25 che. pratyeka pRSTha uparaM niyamita rIte 15 paMktio lakhAyelI che. A pratinI nakala saM. 1513mAM thayelI che. (2) somasundarasUrinA bAlAvabodhanI bIjI pratano anukramAMka 1350 che. ernu kada 10 // 44 // che ane patra 42 che. jo ke enuM 12muM patra maLatuM nathI. pratyeka pRSTha upara 11 paMkti lakhelI che. A pratimAM nakala karyAnuM varSa nathI, paNa lipi uparathI te soLamA saikAnI lAge che. A prata pahelInI tulanAe azuddha che. mULa pratIka vAMcIne lakhavAmAM paNa lahiyAnI ghaNI bhUlo thayelI che. jema ke-caturthI ane SaSThI vibhaktino artha vyakta karatA hUi 'ne sthAne teNe sarvatra 'huI' lakhyuM che. keTalIka vAra to AkhI paMktio lahiyAnA pramAdane lIdhe paDI gayelI che, jeno yathAsthAna nirdeza kayoM che. (3) jinasAgarasUrinA bAlAvabodhanI pratano anukramAMka 1015 che. ernu kada 120 x 4 // " che ane patra 14 che. mAtra 'pahelA pRSTha upara 20 paMkti lakhelI che, bAkInAM badhAM pRSTha upara 19 paMktio che. 'SaSTizataka 'no bAlAvabodha A pothImAM 12mA patranA pahelA pRSTha upara pahelI paMktimAM pUro thAya che; e pachI pothInA aMtabhAga sudhI 'gautamapRcchA 'no bAlAvabodha lakhAyelo che, jemAM kartAnuM nAma nathI. A pratimAM lipino maroDa ghaNo sundara che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhanavarSa nathI, paNa lipi uparathI prati soLamA zatakamAM lakhAyelI jaNAya che. (4) merusundara upAdhyAyanA bAlAvabodhanI pratano anukramAMka 3882 che. ernu kada 10x4 // " ane patra 16 che. pratyeka pRSTha upara 15 paMktio lakhelI che. prati zuddha che. lekhanavarSa nathI, parantu lipi uparathI te paNa soLamA saikAmAM lakhAyelI jaNAya che. Ama somasundarasUrikRta bAlAvabodhanI ja be prato hovAthI e ja bAlAvabodhanAM pAThAntaro noMdhI zakAyAM che. emAM saM. 1513 vALI pratane mukhya prata tarIke svIkArI che ane bIjI pratanA pAThabhedo TippaNamAM TAMkyA che. paNa 'dharIi-dharIiM,' 'anai-anaiM,' 'tINai-tINaiM,' 'viSaiviSaI,' e prakAranA pAThabhedo ke je jUnI gujarAtImAM bahu vipula che te noMdhyA nathI. .. SaSTizataka 'nI mUla prAkRta gAthAnI bAlAvabodhakAroe karelI prastAvanA, pachI mULa gAthA tathA te pachI anukrame traNa bAlAvabodho e pramANeno krama mudraNamA rAkhelo che. emAM [so.], [ji.] ane [me.] e saMkSepo vaDe anukrame somasundara, jinasAgara ane merusundara e traNa bAlAvabodhakAro samajavAnA che. ___ SaSTizataka 'nI mUla gAthAono pATha paNa saM. 1513 vALI prata pramANe svIkArIne bIjI pratamAM kvacit maLatA anya pATho noMdhyA che. emAM paNa 'eaM-eyaM,' 'saala-sayala,' jevA pATho jemAM uvRtta svarano laghuprayatna 'ya'kAra thaI jAya che e noMdhyA nathI. somasundarasUrinA bAlAvabodhanI A bIjI pratano nirdeza kAM to vIgatathI athavA 'so.' ema saMkSepathI TippaNamAM kayoM che. mULa gAthAonAM pAThAntaro jinasAgarasUri ane merusundaramAM kavacit maLe che tyAM emano ullekha 'ji.' Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 tathA 'me.' e pramANenA saMkSepanA nirdezapUrvaka karyo che. bAlAvabodhakAroe ApelAM avataraNonAM mULa sthAno jyAM. khoLI zakAyAM che tyAM temano nirdeza kauMsamAM ko che. ___zrIhemacandrAcArya jJAnamandiranI A badhI hAthaprato upayoga mATe meLavI ApavA mATe pU. munizrI puNyavijayajIno tathA jJAnamandiranA vyavasthApakono huM upakAra mAnuM chu. - pariziSTo-agAu kayu che te pramANe, nemicandra bhaMDArInI be kRtio A granthanA pariziSTa tarIke levAmAM AvI che--eka che uttarakAlIna apabhraMzamAM racAyelaM 'jinavallabhasUri guruguNavarNana' ane bIjI che prAkRta : pArzvanAtha stotra.' . (1) 'jinavallabhasUri guruguNavarNana' jesalameranA baDA bhaMDAramAMnI be pAnAnI pratamAthI maLyuM che. e be patra upara patrAMka 89-90 lakhyA che, tethI anumAna thAya cha ke te koI saLaMga moTI hAthapratano aMza che. . 90 aMkavALA patranA bIjA pRSThano ardhA karatAM vadhAre bhAga koro che, tethI lAge che ke mULa saLaMga pothI A chellu patra haze. lipi uparathI prati paMdaramA saikAmAM lakhAyelI jaNAya che. enI puSpikAmAM kharataragacchanA je AcAryonAM nAma ApyAM che emAM chellu nAma sAgaracandrasUrinuM che, tethI e AcAryanA jIvanakALamAM enI nakala thaI haze evo svAbhAvika tarka thAya che. sAgaracandrasUrinuM avasAna saM. 1461mAM thayu hatuM ( 'kharataragaccha paTTAvalIsaMgraha,' pR. 32), eTale enAthI thoDAM varSa pahelAM prati lakhAI haze. ... zrI. agaracaMda nAhaTAsaMpAdita 'aitihAsika jaina kAvyasaMgraha' (pR. 369-72 )mAM A kAvya chapAyuM che. jo ke emAM upayogamA levAyelI prati karatAM jesalameravALI prati niHzaMkapaNe jUnI che. zrI. nAhaTAnI vAcanAnAM pAThAntaro TippaNamAM noMdhyAM che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 (2) nemicandra bhaMDArIkRta " pArzvanAtha stotra' ahIM prathama vAra prasiddha thAya che.. gujarAta vidyAsabhA (amadAvAda )nA hastalikhita pustakasaMgrahamAM eka prAcIna jaina saMgrahapothInAM 361 thI 394 sudhImA patra che, 'jemA prakIrNa saMskRta-prAkRta stotrAdi lakhelA che. emAM patra 378-79 upara A ' pArzvanAtha stotra' che. A pothInA patra 394 upara 'mahAvIra stuti 'nI nakala pUrI thAya che tene aMte nIce pramANe puSpikA cha . zrImahAvIrastutiH / kRtiriyaM zrIdevamUryupAdhyAyAnAM saMvat 1387 varSe kArtika zudi 10 somavAre....bhasApure zrIjinaprabodhasUriziSyeNa AnandamUrtinA likhitaM // pArzvanAtha stotra' to AnI pahelAM, patra 378-79 upara, lakhAyelaM che, eTrale enI nakala paNa .saM. 1387 nA kArataka suda 10 pahelAM kyAreka thayelI hovI joIe. traNe ghAlAvabodho tathA -- jinavallabhasUri 'guruguNavarNana 'mAMnA noMdhapAtra zabdono koza pustakane aMte umeryoM che. vaDodarA vizvavidyAlayanA gujarAtI vibhAganA zrI. indravadana aMbAlAla dave, ema. e. emaNe zabdakoza taiyAra karavAmAM keTalIka sahAya karI hatI :e vastunI ahIM sAbhAra noMdha levAmAM Ave che. anulekha prastAvanAnAM pR. 20-22nAM bIbAM goThavAI gayA pachI, UMjhAnA mahAjananA hastalikhita pustakabhaMDAramAMthI, pU. munizrI puNyavijayajInA saujanyathI 'vidagdhamukhamaMDana' nA merusundara upAdhyAyakRta bAlAvabodhanI saM. 1672 mAM nakala thayelI eka saMpUrNa prati maLI che. jodhapuravALI Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prati apUrNa hovAthI emAthI A kRtino aMtabhAga maLato nahoto, te AmAthI maLe che. UMjhAnI prati anusAra, A bAlAvabodhano aMtabhAga nIce pramANe che-- sadAgatItyAdi / ayaM dInaH astaM eSyati / e dIpa asta pAmisii / kIdRzaH / sadAgatihatocchrAyaH sadA nityameva gati gamani karI hata haNiu ucchAya udyama chai / tamasaH vshytaa| tamahaiM vazyapaNUMu chai / vidhurekaH zivasthitaH / vidhura vihvala tAM kuNa zivasthita kalyANavaMta te / api tu nahI ko / dvi0 / ayaM dIpaH astaM eSyati / e dIpa asta pAmisii / kIdRzaH / sdaagtihtocchraayH| sadAgati vAyui hata haNiu ucchrAya chai / tamaso vazyatAM gataH / tama aMdhArahUI vazyatAM pAmiu chai / eko vidhuH zivasthitaH / eka vidhu caMdramA ziva zrImahAdevanai viSayi sthita chai // cha / 69 // pUrNacandretyAdi / nirmalAMbarA kAminI kasya svAMtaM manaH ekAntamadanottaraM na karoti / api tu sarvasyApi karoti / nirmala aMbara vastra isI kAminI strI kAhiMna svAMta mana ekAMti madanottara madanAdhikya na karai / api tu savihunUM karai / kiidRshii| pUrNacaMdramukhI / pUrNimAnA caMdramAvat mukha chai / ramyA manoharA dvi0 yAminI rAtri: kasya svAntaM ekAntamadanottaraM na karoti / api tu sarvasyApi karoti / kIdRzI / puurnncndrmukhii| saMpUrNacaMdra ji bhaNita mukha chai / ramyA ramaNIyA nirmlaaNbraa| nirmala aMbara AkAza chai // cha / 70 cyutadattAkSarajAti // cha / iti zrIdharmadAsaviracitavidagdhamukhamaMDanakAvyasya vRttiriyaM smaaptaa| graMthAgraM 1454 saMvat 1672 varSe / * UMjhAnI hAthapratamAM mUlanA AkhA zloko nahi ApatAM A pramANe kevaLa mUlanAM pratIko TAMkyAM che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- Page #40 -------------------------------------------------------------------------- Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAatidharmaraditatedattapAvalIguruyatikudikadamachAyaritAvikaNaevAnadayarukarijadhasAminojahasA mgisujogaajlyuldhaaimemjnyaavaalaavi0'sinvimaasiinsruvhaarmshaamiipnnaanimyttiis|| rakarijAjamanAgaliyamasAmayArUDyogadhAmUmana jimamanuSyapaNanamulatathAkAhAsihAtamA diyadajibolagAdAile khiyaachtraavndhrmshaaddilddhaannijcnniimaaessuiishaaraasNjmNmishraavii| rityaashtthaadhnaannvidriyogovidiprkaaraahgaasyaadhnaavihivaanniidhnaavidiprktrsaadhnaa||2e dalaMDAsthinebhivaMTAdhyApakadigAdAnAvi dimAgarayAtabApaTamujANjesivAe07maisAraNa inemicaMdaDArIvIkIdhIekatalI5/16 gAyAUlavAjIvaravarAvidhimAnaviyatatyarItayama nae varthajAegAThAsamyagyArAdhImukAmAkSarijAjAnatasuravaladAliyachizatabAlA bodhAsamAptoviravitA ||shriisomkhNdrsiir pAdesarvajanoyakaraNyAmAkhaMDAtaUMDaviThayamitakA 14 saMvasasthItathAgorusomasuMdarakhara rAvAyemuthariyAvAnotirvihitAhitAyakRtinIsamyakavIjana lASTipachipatAzatAkSyayakaraNagAravyAviranaMdavAeyAsinanakAyamadAtmAnanakIdhArIvanAparavarSa raMpAyarajhAkArAla bhaDapaduga rakhAyanAna zrIsatvanI senAmATAra somasundarasUri kRta bAlAvabodhanI saM. 1513mAM lakhAyelI hastapratanuM aMtima patra Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rupajAmadA mophayAvihArapratizaghaTivAkaralAlokapalizAnA saMsthAI zrAvaNAviyAnopakSinazAradaratAcA kinArAjarivAhAkimana InasArita / tyAhayA jibhavamariyAhattadyAnAkadivAmAnAsavinazaDAmazinAbAbodhAdAtatiAmaNinAsaviditagurupakavarsivAmadAgArAdhakArimA zAnimAgaramariNAbAlAnAmavAvAkSayA XmAnaviyanAiDAgArikaruvayadhAzanaprakaraNAvaruNAvAmAruvinAsAvadhAsamavavAhApAnAvaranadyA akSavAkalyANamalivitAnA ||shrii zramanx sAkSiNA dinamAdevANahAnadayAyAyAyAlayavAgrabudANavAkSaNabaMdhamAdhamalAzrImAnamadhAmagaNadharanIdhamAdhadhAmadAbAranamakarANatanazatabhazrImahAdhAradivakA vAmanAvAlAkAvibAdhivAsaNAdhamAdhamananaphalapUchAtayadviyavazthAmuviyanAcANyAzyANasamAzmaviyakinirie muvidhALamAyAmAdApAzavasagAnadIkA. 'jIvakaNakarmalInaraziDAzimArajIvakaNakarthalagAyAjAmAssAIDAvalaNakamalagAhiyacamAkSikaekazasAIlIkimustamanuzahAzAmuhiyAmAdhArizmAzamuhiya jIvanasamAhAzaprayApadAdAkadAichAnAgANyAtAgAyazAzmadhArakAvaLaNakarmalagAyaghAzAyamADAkimunAjAkiDavAvAptamakadAjAkaNakarma samakAvAdhAmIkSAyaNamakipaDAvA kisAlAnAlAmAmAhAhAyake damagItAmAyAdArAzakaNavamuvanabAyAzakAphamANadAdAzikaraNavamahAkuntA varadAkadavArAhAnAkisAkamakhagAjAvAsAsAthavatajazavakarmasvagADAvadAnAgAjAhAkimAkarmalamAjAvabudvivevAzayAkahakarmalapAvahirakSiA UyAvahADimayaparikSArakSakAMdhakAmagAdAmarakazyakavA zarAzyakatAkadavidyAniphanAzmaphalAzApakimIvaeDisakimAkarma lamaraDIvamahAmadhadAikimAkAmalagAdhAnisayakakiNikarmibInA ka samAnAdhidyAniSphaluDhA620kimubalAvidyAsakAlakaraDIvaNamom dhavAsAsAkadavAsabhivazvakadAdhArAdAzamAhAkaNAnakAya paahaavaaknnvaavdiaaraa|kisaakrmlaaylkaamaasaar kisAkarmalagAjatIlAmi laizvayAbhAUMvAlAkimudhiranizcalaDakisAkarmalA upaprazAdhasasuthakimAnadhAmAdhavakisAkarmalagADAdavadiramAmAkaNArA pAkaNavAliGatarasmayakaNavADI yakkAdAzakaNadhakAmaNadAmAjabhisAkolagADAvaDAmakiNikarminAkanakAdhanesarazanadImadha320kimA kammalagADAvadhAUNkabaDamakisuzakazikamiDAvadAsavANayAASIRankAmAzApArAsAzakANakAmamAyAdAikaNavArAgADAyAsvAgavilA gaavaaknnaa36||jkisaakrmlgaaddaavdaarvaadaaikimaakmelgiilaadevaahaakimaakmlmaasdaaraagaacyaakmkaamaamdhaaraamrdiptjnaa ghAmakahANagAna chAkaNakSakAmamAUMDana kaNasaruvAbAyArUvivijhAvakaNazakisAkamalagohAnAmAdAkisakAmAbAbata kisikarmiTADAvaka zakamarakAmapAyalAghA50 kiNikambhikIvarupayaghAipakimuzkamisiezakSitadhAzavAkaNakAvyagAnAdhakamAvakAmagAvaNadhimAkAmayAdivazadAnAkA zaviNAmadinadAibha kisAkaralagIkAravAhikamAkarmalagAvakSanAkarAdayakavAkamAkamalagAmadhyayAvAzyapaNanalabahAkarAlApAkAdhyamAjhiyADa jinasAgarasUrikRta bAlAvabodhanI hastapratanuM aMtima patra [trIjI paMktimA puSpikA samApta thAya che.] Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAvA jAegAtAdivapadapAmavAanaMtakhalahagAbAzatinaniraMpalaMDArIviravitavaSTiyAtakaspavivaraNakRti tyanAthaharakharataragavAyavAvAkanazrImarubhudAraNAbAvAmayabAlAvAbAdhAravyamabharavattasArAtAlirivartanika eyAyAvAdhyasAhAchAhatAvAzyavavihirtakatravibudhyAdhInarUpaNApAyadhakRtabAUlpAnnAdApAtamAkama cAyatacyAtnAsaghasyAH // eSaNA gaMdhasaMkhyAzlokazatakSyaNAbAjAnIjana 19739 zrIlaDIlA pAuna mA-rapa60 Prama dAcAya jaina bhAnanA zrIsaMghano jaina mAnabhaMDAra merusundarakRta bAlAvabodhanI hastapratanuM aMtima patra Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nemicandra bhaMDArI-viracita paSTizataka prakaraNa traNa bAlAvabodha sahita [so.] sirivaddhamANajiNavarapAe niagurupae ya namiUNa / sahisayassa ya evaM vakkhANaM kiMpi jaMpemi // 1 // nAtroktimelo na vibhaktiyuktiH kriyAdiyogo'pi ca no vilokyaH / bhAvArthasArairvidhIyataiSA vRttirmayA mugdhavibodhanArtham // 2 // nemicandra bhaMDArI pahilaGa tisyau' dharma na jANatau / 5 pachai zrIjinavallabhasUrinA guNa sAMbhalI anai tehanA kIdhA piMDavizuddhipramukha graMthanaI paricaI sAcau dharma jANiu / tau tINaM zrIdharma saghalAinA mUla bhaNI zrIsamyaktvanI zuddhi anai tehanI dRDhatAnai kAji 160 gAthA kIdhI / sArabhUta tihAM pahilaM sarva dharmamAhi sAratattvabhUta cyAri bola pahilI gAhaI kahi chai // 10 [ji.] zrIguNavitaH phalinaH suradrusadRzo'bhito mahAtmAnaH / vijayA bhUvRSabhAdyA api dadatAM maMgalaM nityam // 1 // * zrInemicandraviracitacaMcadvairAgyaraGgakasyaiSA / zrIjinasAgaraprabhuNA bAlAvabodhAkhyA // 2 // SaSTizatAkhyaprakaraNavyAkhyA prastUyate'tra navyeyam / 15 bhavyajanabodhahetorvArttArUpA vizuddhA ca // 3 // 1 tisyauM. 2 saMbhAlI. 3 tINai. 4 gAhai. 5 kai. * A tathA A pachIno zloka mUla pratamAM Ama azuddha ja prApta thAya che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa tathA hi / zrIkharataragaccha zrIjinezvarasUrinai pitAI zrInemicandra bhaMDArI zrAvaki vidhipakSasthApaka e sAThisau grantha kIu / tihAM dhuri sarva vighnopazAntyartha iSTadevatAnamaskArarUpa nAmagrahaNapUrvaka samyaktvasthApaka granthakAra prathama gAthA kahai chai // 5 [.] sayalasurAsuranamiyaM pAsajiNaM paNamiUNa bhAveNaM / bAlANa bohaNatthaM payaDaM vivaremi sahisaNaM // 1 // ihAM zrIkharataragaccha nirupamaguNanidhAna zrIjinavallabhasUrinai pATi zrIjinadattasUri / tehanai pATi zrIjinacandrasUri / tatpaTTAlaMkAra zrIjinapattisUri zrIpantananagaramAhi vijayavaMta vartta / 1. isa prastAvi marudezamaMDana maroTi nagari zrInemicandra bhaMDArI bhAryA laSamiNi putra AMbaDa sahita sukhiI basaI / anyadA prastAvi gAthA 1 nemicandra bhaMDArIha vyAkhyAna mAhi sAMbhali / ti kisI / 1 akkhaMDiya cAritto vayagahaNAu jo bhave niccaM / tassa sagAse daMsaNa vayagahaNaM sohi gahaNaM ca // 1 // 15 e gAthA sAMbhalInaha AloaganI icchAI bAra varasa sIsa-sugurunI parIkSA joatara 2 patana nagari Avyau / sagalI posAlaM dravya kSetra kAla bhAvanA meli suguru aNalahatara manamAhi cintA dharata hATa ekanai thaDai baiThau chai / isa prastAvi zrAvaka pAMca-sAta zrIjinapaptisUrinA guNa varNavatA sAMbhalI pUchyA / tumhe kehanA guNa kahau 20chau ! tehe zrIjinapattisUrinA guNa kayA / pachada tIMha zrAvakAM - saMghAti posAlaI AvI gurunI desanA sAMbhalI / gurunAM lakSaNa IryAsamiti pramukha joatau rAtri posAlanai SUNai sUtau 2 cIMtavai / etAM divasamAhi pramAdanauM kAraNu na dIThauM / rAtriM tau pauMjatA jaiNAI hIDaI chaI / sidhyAiM dhyAna karaI chaI / paNi vAra 2 mahAtamA DhUMDhImAhi Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita jaaiN| tihAM kAMi kAraNa saMbhAvIi / pachai pAchilI rAtrinI porasiiMtehamAhi paisI rASa velU tela dessii| thoDI thoDI vastu gAMThiM bAMdhI sUtau / prabhAti posAla bAhiri jaI jau joai tau velU rASa tela dIThA / vismaya Upanai bholau celau pUchiu / e sii kAji Avai ? celai sarva vAta kahI / velU vartinAnai kAji / rakSA jIvajaiNAnai kAji / 5 tela lepanai kAji / ima saMdeha bhAgau / pacchai pragaTa huI siddhAMtatattva sAMbhalI zrIsamyaktvamUla bAra vrata paDivajI marAThi pAchau AvI jAna karI AMbaDa putranaiM sAthiM leI guru samIpi AvI mahAmahotsavapUrvaka putranaI dIkSAdi varAvI / te RmiI 2 bhaNatAM guNatAM cAritra pAlatAM zrIjinezvarasUri hUyA / pachai nemicandra bhaMDArIiM zrIjina-10 patti sUrinI rIti deSI / zrIjinavallabhamarinA kIdhA piMDavizuddhipramukha grantha sAMbhalI te gurunAM vacana sarva siddhAntanaiM milatAM jANI AsthA UpanI / samyaktvanI dRDhatAnai kAji paropakAra bhaNI sAThisau gAthArUpa granthu kIdhau / hiva te gAthA lokanaiM samajhAvivA bhaNI zrIjinacandra sUrinai Adesi vaNArIsi merusundari gaNiiM vArtA bAlAvabodha saMkSepiM kIjai / tihAM dhuri cyAri bola sArabhUta khiiiN|| jaabi shrii susth stmbh sb sb lkssy| dhannANa kayasthANaM niraMtara basAi hiyayasmi // 1 // [so.] eka zrIarihaMta vItarAgadeva' bIjA suguru zuddha20 cAritriyA zuddhamArgaprarUpaka guru bIjau zuddha dharma jIvadayAmUla karmakSayahetu dharma cauthau paMcaparameSThinamaskAra sarva siddhAMtamAhi sAra sarvapApakSayaMkara mahAmaMtra naukAra / e cyAri bola sarva jagat anai sarva dharmamAhi sAra kuNaha eka dhanya uttama bhavya anai kRtArtha bhAgyavaMta 1 devA. 2 garu. 3 jaga. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa Asannasiddhi kaijinai hiyai niraMtara sadaiva vasai / abhAgIA abhavya dUrabhavya jIva e ekai bola na prAmaiM // 1 // [ji.] samasta dharmamAhe mUligau samyaktva dharma tiNi kAraNi samyaktva jANAvai / arihaMta deva te kisu / rAga dveSa moha mada matsara 5 ahaMkAra pramukha doSa jeha mAhe na huii| aMtaraMga vairI jiNi jItA haNyA te arahaMta kahIi / anai suguru susAdhu guru je nIrAga niHspRha kSamAvaMta zAnta dAnta jitiMdriya niHkAma tapi karI durbala / sama tRNa maNi loSTu kAMcana / sama zatru mitra / sAcau dharmAkSaranau kahaNahAra / cAturgatika saMsAra hUMtau aharniza saMjama cAritra abhigraha pAlai / te 10suguru kahIi / tathA coktaM / akkharu akkhar3a kaMpi na iihi| cauggai bhavasaMsAraha bIhai / saMjama niyamaha khaNi navi cUkai / e sAdhammiya suhaguru vuccai // 1 // suddhaM dhammaM / jIvadayAmUla dharma / tathA coktaM / ___ duHkhaM pApAt sukhaM dharmAt sarvadarzanasaMmatam / 15 na karttavyamataH pApaM karttavyo dharmasaGgrahaH // 2 // e trihuM milI samyaktva khiii| anai valI naukArahUI moTAi dekhAlivA bhaNI paMca navakAro paMcaparameSTinamaskAra caUda pUrvanauM sAra kahIi / e cyArai arahaMta susAdhu guru jinapraNIta dharmarUpa samyaktva anai nukaar| kayatthANaM kRtArtha kRtakRtya dhannANaM 20dhanya bhAgyavaMta puruSane hiya vasai / niraMtara sadaiva // 1 // [me.] arihaMta deva susAdhu guru anai sUdhauM vItarAganauM bhASiuM dharma paMcaparameSTi navakAra e cyAri bola dhanya bhAgyavaMta kRtArtha kIdhA artha saMsAra saMbaMdhIyA jehe tIhanai hIi sadAi vasai / paNi bahula saMsArI jIvanai hIi kAMI vasai nahIM // 1 // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita [so.] hiva je jIva ghaNu dharma karI na sakaiM tehahUi tattva kahIi ch|| [ji.] samyaktvahUiM sukhArAdhyapaNauM kahai / [me.] hiva AtmAnaI sISa kahai / jai na kuNasi tavacaraNaM na paDhasi na guNesi desi no daannN| 5 tA ittiyaM na sakasi jaM devo ika arihaMto // 2 // [so.] re jIva ! jima Agai varasI chamAsI mAsakSapaNa AcAmlAdika tapa karatA / keI havaDAiM karaiM chaiM / te tauM karI na sakaiM tau ma karesi / jima eki aneka AMga pUrva pramukha siddhAMta paThatA guNatA hivaDAiM paDhai chai / te jau paDhI na sakoM tauio ma paDhesi / jima Agai cauda pUrva pramukha agyAra AMga bihu ghaDImAhi pAdharAM uparAThAM guNatA havaDAiM aneki koDi lAkha AkhA gaNaiM chii| tima jau guNI na sakaaM tau ma guNesi / jima Agai sAMvatsarika dAna sADhavAra koDi suvarNAdikanAM dAna detA havaDAI zaktimAniI diiM chaiM tima jau dAna deI na sakaaM tau ma desi / / 5 tA ittiyaM0 puNa tauM etalaDaM karI na sakaiM? / jaM devo0 jaM deva eka arihaMta vItarAga iti bIjau nahIM" // 2 // [ji.] aho puruSa ! jai tavacaraNaM tapazcaraNa na karaI / navau kAMI bhaNai nahI / AgilauM bhaNiuM guNai nahI / dAnaI na diiN| etalAM tapazcaraNa bhaNivauM guNivauM dAna devauM duHsAdhya chai / tA tau20 1 kahI. 2 me. iku. 3 ji. arahaMto. 4 sakaiM. 5 AMgu. 6 tema. 7 saMvaccharika. 8 hevaDAiM. 9 sakaaM. 10 vItarAgai ji. 11 bIjI pratamAM ATalaM vadhAre che-jau etalau devattvainau mani nizcau ANaaM tau tAharauM kAja sarai / e samyaktvanauM mUla bIja isiu bhAva / Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * SaSTizataka prakaraNa ittiyaM etalauM na sakkaI jau mAharau eku ji arahaMta deva / bIjau nhii| iNi kAraNi samyaktva pAlatAM suhelauM // 2 // [me.] aho jIva ! jau tauM varasI chamAsI pramukha tapu karI na sakaiM / kAlanai anusAri sUdhauM cAritra pAlI na sakaiM / siddhAMta5 prakaraNapramukha pATha jau paDhI na skiN| jai tauM Agama guNI na sakaiM / dAna supAtra viSai dei na sakaI / tau tauM etUMai karI na sakai ji devu tau eka arihaMtai ji / bIjA hariharAdika nahIM // 2 // [so.] ko kahisii ihalokanAM sukhanai kAji bIjA deva ArAdhIiM chaiM / teha AzrI kahai cha / 10 [ji.] isuM kahI jinadharmanA karaNahArahUI guNa kahai chai / [me.] kAMi te khi| re jIva ! bhavaduhAI ikaM cia harai jiNamayaM dhammaM / iyarANaM paNanaMto suhakale mUDha ! musio sthita // 3 // [lo.] re jIva ! jina vItarAganau dharma ekalau ji ekAgraI5mani ArAdhItau huMtau bhavasaMsAranAM duHkha pheddi| sarva sukha karaI nizcaiM / iyarANaM ihalokanAM sukhanaiM kAjiiM itara deva rAgadveSAdyAkrAnta kSetrapAla vArAhI pramukhahUI namatau aneka upAyanAM mAnatau re mRDha ! mUrkha ! musIaM ch| tehe karma UpaharauM kAMI karAi nhiiN| muhiyAM dharma cUka chaaM // 3 // 20 [ji.] re jIva ! eku ji jinamata jinabhASita dharma bhavaduhAI saMsAranAM duHkha harai spheDai ! tiNi kAraNi he mUDha ! . 1 rAgadveSAdyAkrAntA. 2 aneka nauyAnA. 3 chaaM muhiAM. 4 cUkauM. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita mUrSa ! anerA devahUI praNamatau hUMtau musiu chii| samyaktvarUpiu dhana tehanA hAravaitau // 3 // [me.] re jIva ! ekala a ji jinamata jinabhASita dharma ArAdhatAM hUMtAM bhava saMsAranA dukkhanaiM pheddi| anai itara hariharAdikanaI praNamatAM thoDA sukhanai kAji mUDha ! mUrkha ! musANau chai / 5 dharma hUMtau cUkai chai // 3 // [ji.] jinadharmanau prabhAva kahI samyaktvavaMtahUI mokSapadaprApti bolai chai / devehiM dANavehiM ya suo na maraNAo rakkhio koi| daDhakayajiNasaMmattA bahua bi ayarAmaraM pattA // 4 // 10 [lo.] deva-dAnave jASa zeSa kSetrapAla AsapAla gogA viNAyaga cAmuMDAdike ko maraNatau rAkhiu kihAMI na sAMbhaliu / tehe ko maraNatau na rkhaaii| nikAcita karma kuNaiM TAlI na skiiiN| jau ehe ko maraNatau rAkhiu hui tau ko kihAMI jIvatau dekhIi / puNa nathI / ghaNAi devadevatA ArAdhI jamArau saghalau mithyAtvanAM saI 15 karInai mUAi ji / AghAI ghaNA saMsAranA janmamaraNa ji. upArjiyAM / dRDhakaya dRDha vItarAganauM samyaktva pAlInai bahu0 ghaNAi anaMtA jIva ajarAmarapaNai phutaa| mokSa pAmyA / janmajarAmaraNarahita hUyA // 4 // [ji.] deve dAnave puNa koI loka maraNa hUMtau rAkhiu sAMbhaliu ?20 api tu koI na sAMbhaliu / koI amara hUtau sAMbhaliu ? dRSTIkRta - 1 vIjI pratomAM nathI. 2 rakkhaiM. 3 sakAI: 4 maratau. 5 kohi. 6 saiM. 7 anaMtA. ja. 8 prAmyA. 9 maraNA. . . . . . . . . Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa jinasamyaktva huI te ghaNAI ajarAmarapada pAmyA / etalai samyakatvadhAraka saghalAI amara huiM // 4 // [me.] deva dAnava gotraja kSetrapAlapramukhe kihAMI sAMbhaliu je maraNatau koI rASiu ? api tu ko rASiu nhiiN| paNi dRDha kIdhauM 5 jina Upari sUdhauM mana, samyaktva kharauM je jIve pAliuM te jIva ghaNA ajarAmarapadi mokSapadi pahutA // 4 // [ji.] hiva samyakatvanauM pramANa kahI mithyAtvanauM pramANa kahai ch|| jaha kuvi vesAratto musijamANo vi mannae hrisN| taha micchavesamusiyA gayaM pi na muNaMti dhammanihiM // 5 // [so.] jima koeka mUrkha vezyA adhama nisneha strI tehanai vyasani vAhiu tehahUiM ApaNI lakSmI pUratau potau' hArataui musitaui tuccha sukhanaiM lobhiI harSa mAnaiM tima e ajANI' jIva kUDau dharma mithyAtva teha vezyA tuccha mohanaiM kIdhaiM ihalokanA 15camatkAramAtranA vAhiyA huMtA dharmarUpiuM nidhAna giuMi jANai nahIM / mUrkha isiuM na jANai INai mithyAtva karI amhArau saghalau dharma jAi chi| paraloki amhe duHkhiyA thAsi // 5 // [ji.] jima koI vezyAsakta puruSa vezyAiM musItaI hUMtau harSa mAnai tima mithyAtvarUpa vezyAiM musyA hUMtA dharmarUpiuM nidhAna 20gamiuMI na jANaiM // 5 // __ [me.] jima koI vezyAnai viSai anurakta rAtau thoDAsyA 1 potauMIM. 2 ajANa. 3 teharUpiNI. 4 mithyAttvi. 5 thAsiaM. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNa. bAlAvabodha sahita viSayanai kAji dhanAdika musItau harSa mAnai tima mithyAtvarUpiNI vezyAiM musItau jIva dharmarUpIuM nidhAna gayauM na jANai // 5 // [so.] ko isiuM kahisai / ApaNai vaDAMnaiM kulAcAri caaliii| etalau dharma / bIjau vicAra kAMI na kiiji| teha : AzrI kahai chai / [ji.] kulakramAgata bhAvai tisu dharma na karivauM / e vAta prakAsai ch|| loapavAhe sakulakamasmi jai hoi mUDha dhammu tti / tA micchANa vi dhammo thakkA ya ahammaparivADI // 6 // [so.] re mUDha ! jau lokanai pravAhi ApaNai 2 kulAcAri0 cAlatAM dharma hui tau kuNaeka dharmavaMta nahIM ? saghalAi khATakI, mAchI, vezyA, ghAMcI, mocI, ThaThAra pramukha sahU ApaNai 2 kulAcAri cAlaI chii| AgilA vaDA pUrvaja je kAma karatA te pAchilA' karaI chaI / tA micchANa vi dhammo0 tau je pApI hiMsAnA karaNahAra kumArganA cAlaNahAra mleccha tehahUI dharma huuu| tehai dharmavaMta huaa| thakA015 adharma pApanI paripATI paraMparAnI vAtai nAThI / adharma kihAMiM chai nahI / sahU dharmavaMtai ji huuuN| etalai isiu bhAva / kulAcAra jUu / dharmanau mArga juuu| kulAcAra kihanau ketalau puNyamaya hui| kihanau pApamaya hui| puNya dharmanau AcAra jihAM jIvadayA satyavacana brahmacaryAdika guNa tihAM ji chai / anethi nathI / ketI vAraiM pUrvaja dAlidrI30 husiI tau saMtAnIi kisiuM lakSmI AvatI na levI ? athavA ko pUrvaja kUai paDI mUu husai tau saMtAnIaI kisiuM kUai paDI . 1 kahisii. 2 etalaI. 3 te. 4 ji. dhamma tti... pAchilAI. 6 hui. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa marivauM ? eha bhaNI kulAcAranau kAMi nahIM / sUdhau dharma ji jANa hUMtai lebau // 6 // [ji.] lokanai pravAhikarI ApaNai kulaRmi he mUDha ! dharma isiuM jai hui tara pachai micchANa vi mlecchanau dharma | ahamma" parivADI adharmanI paripATI zreNi thAkI rahI // 6 // [me. ] re mUrkha ! lokapravAhi ApaNA 2 kulanai AcAri cAlatAM jau dharmma hui tau mleccha khATakI vezyA te sahU ApaNai 2 kulAcAri cAlai chai / tau tehanai dharma hosi / etai adharmanI paraMparA nAThI / adharmma kihAMiM nathI / sahU dharmmavaMtai ji hUuM // 6 // ra. [ji.] dRSTAntanai bali karI dharmmahaI moTAI dekhAi / loyammi rAyanIInAyaM na kulakkamammi kaiyA vi / kiM puNatiloapahuNo jiNaMda dhammAhigArammi // 7 // [so.] lokai mAhi rAjanItinau nyAya kulakrama mAhi nAvaI / rAjanItinau mArga jUu / kulAcAra jUu / tau pAdharI rAjanIti mAhi 15 kulAcAra na joi / tihAM rAjAjJAi ji jovI / kiM puNa0 trailokya' tribhuvananA prabhu ThAkuru zrIjinendra vItarAganA dharmana adhikAri kulAcAra na joi / tihAM sarvathA jovA na AvahaM / tihAM kharI vItarAganI AjJAi ji leInai dharma kariva / isiu bhAva // 7 // 3 10 [ ji . ] lokai mAhi rAjanIti moTI / nAyaM jJAtaM dRSTAnta / 20 kulakramikaiyA vikivAraI nIti nyAyamArga pramANa nahIM / elai rAjanIti jima pramANa tima jinadharma ji pramANa / jai loka mAhe isu chai ta trailokyana svAmI zrIjinendra tehanau dharmana adhikAri .1 jiniMda . 2 me. 'dhammAhiyArammi 3 tau trailokya 4 ThAkura. 5 kima. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita kisuM kahivauM ? jima rAjA ti Agali sAmAnya lokanau nyAyamArga pramANa nahIM tima jinadharma Agali kulakramAgata anerA dharma pramANa nahIM // 7 // [me.] lokamAhi rAjanItinau nyAya kulakrama mAhi kahIi nAvai / kAI bevai mArga jUA / tau pachai trailokyanau prabhu ThAkuru jinendra 5 tehanA dharmanai adhikAri kahivauM kisauM ? // 7 // [so.] jIvahUi saMsAra Upari vairAgya AvatA duhilau chai / e vAta kahai chai / [ji.] valI jinadharmanI moTAI prakAsai / jiNavayaNaviyannUNa vi jIvANaM jaM na hoi bhvvirii| 10 tA kaha aviyannUNaM micchattayANa pAsammi // 8 // [so.] je zrIjinavacana siddhAMta tehanA vijJa jANa chaI tehai jIvahUI jau saMsAranI virati vairAgya nAvaiM / tA kaha0 tau avijJa ajANa je mithyAtviiM karI haNiyA vAhiyA chaiM te kanhali saMsAranI virati nivRtti kima Avai ? jANahUI mithyAtvAdikA pApanI nivRtti nathI AvatI tau ajANa mithyAtvIhUiM kima AvaI ? viratinauM AvivauM gADhauM duhilauM chai / isiu bhAva // 8 // [ji.] jinavacana taNA jANahAra jIvaIhUiM jai bhavavirati saMsAra hUMtauM viramaNa na huii| aviyannUNaM ajANatA ajJAna anai [ mithyA ]tvahata mithyAtvavyApyA jIva tehanai pAsi kanhaI kimu20 saMsAranau melhivauM hui ? api tu na huii| etalaI jinadharma lagI 1 tei. 2 mithyAtvi. 3 ' vAhiyA' nathI. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - SaSTizataka prakaraNe jIvahUI vairAgya Upajai / mithyAtva lagI sAMmuhau jIva saMsAra vadhArai // 8 // [me.] je jinavacananau jANa manuSya tehanai ji bhava saMsAra tehanI virati nathI AvatI tau kahau na, ajANanaI kima virati 3 Avai ? je mithyAtviM karI hata haNyA je jIva chaiM tehanaiM pAsai rahai tehanaiM virati AvatAM gADhI dohilI chai / isau bhAva // 8 // [ji.] jinadharma sAcau isuM jANI samyagdRSTihUI mithyAtvI dekhI jakAI manamAhi Upajai takAI kahai chai / virayANaM avirae jIve daLUNa hoi maNatAyo / 10 hA hA kaha bhavakUve buDatA piccha nacaMti // 9 // [so.] je virata pApatau nivA' jIva chaiM tehahUI avirata pApa karatA dekhI manamAhi saMtApa thAi / hA hA0 ahA ! e avirata jIva saMsArarUpiA kUA mAhi bUDatA dekhi kima nAvai ? e bApaDA pApa karI navanavI gatiiM navanave prakAri rulisyai, kima 15thAsiiM ima kheda prAmaiM // 9 // [ji.] virata samyagdRSTi jIvahUI avirata mithyAtvI jIva daLUNa dekhI karI maNatAvo mani saMtApa hui / kisu saMtApa e / hA hA khede ! re jIva ! picch| joi saMsArarUpIu kUu teha mAhe bUDatA bApaDA kimu nAcaI chaI ? etalai samyaktvI isuM jANai / jau 50saMsAramAhe koI jIva bUDai nahIM tau bhalauM / tiNi kAraNi saMsAramAhe bUDatA jIva dekhI mani saMtApa karaiM / isu bhAva // 9 // 1 ji. bhavakUpe. 2 nivRttyA. 3 avirata jIva. 4 manamAhi cittamAhi. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAyabodha sahita [me.] je virata pApa hUMtA nivartyA chaiM jIva tehI aviratanauM svarUpa deSI manamAhi kima paritApa nANaiM ? kAI hoisyai ? khedi / avirata jIva saMsArarUpIA kUAmAhi bUDatA, deSau, kima nAcaI chaiM // 9 // [so.] ketI vAraiM bIjA AraMbha na mUkAraI tau mithyAtva 5 kAMI chAMDa nahIM ? jeha bhaNI mithyAtvanau moTau avaguNa chai te kahai ch|| [ji.] AraMbha lagI jIva duHkhI hui isuM jANavai chai / . [me.] kivAraiM bIjA AraMbha na mUkaI tau mithyAtva kAI na chAMDaiM? - 10 AraMbhajammi pAve jIvA pAvaMti tikkhdukkhaaii| jaM puNa micchattalavaM teNaM na lahaMti jiNabohiM // 10 // [so.] vAhaNa pravahaNa kSetrakarasaNAdika AraMbhanAM je pApa chaI teha lagai jIva Avate bhavAMtari tIkSNa gADhAM dukkha prAmai / puNa dharmanau aNalahivauM na huii| jaM puNa. puNa jaM jinadharma Upari dveSa:5 karatau mithyAtvanau lavalezai karai tINai AvataiM bhavi jinadharmai ji na lhiN| bodhibIjai ji duHprApa thAi / tINai ghaNau kAi saMsAri rulaI // 10 // [ji.] AraMbha SaDvidhajIvanikAyavinAzanarUpi pApi kIjatai. hUMtai jIva ajJAnI tikkhadukkhAI tIkSNa narakAdikanAM duHkha0 praamiN| je valI jIvahUI mithyAtvanau lavaleza chai tiNi mithyAtvanai lezi karI jIva jinabodhi vItarAganauM samyaktva na lahaI / etalai 1 mUkAI. 2 chADauM. 3 me. micchitta. . Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paSTizataka prakaraNa jinadharmi gADhau karI AraMbha varjiu chai / jai te AraMbha karai tau duHkha lahai / jiNi kAraNi jIva mithyAtva karai tiNi kAraNi jIva samyaktva na lhi| jihAM AraMbha tihAM sukha nahIM anai jihAM mithyAtva tihAM samyaktva nahIM / valI dharma kIjai tau arahaMta devaI5 nau / anerau dharma na karivau / yata uktaM zrotavyaH saugato dharmaH kartavyaH punarArhataH / . vaidiko vyavahartavyo dhyAtavyaH paramaH zivaH // 10 // [me.] AraMbha kSetrakarasaNAdikaiMtau UpanauM je pApa tehatara jIva tIvra dukkha pAmaI / paNi tihAM dharmanauM aNalahivauM na huI / IopaNi valI je mithyAtvanau lavalezamAtra karaiM teha lagI Avatai bhavi jinabodhi jinadharma na lahaI // 10 // [so.] hiva je gADhA tapa niyama kriyA karaI chaI puNa utsUtra prarUpaI chaI teha AzrI kahaI chaI / [ji.] saghalAI jIvahUI jinabodhinauM aprAptikAraNa kahai 15chi| - [me.] hiva je gADhI kriyA karai anai utsUtra prarUpai teha AzraI kahai / jiNavaraANAbhaMgaMummagga ussuttalesadesaNayaM / ANAbhaMge pAvaM tA jiNamayadukkaraM dhammaM // 11 // 20 [so.] unmArga vyavahAra sAmAcArI viruddha utsUtra zrIsiddhAntanI - AjJA viruddha je lezamAtra thoDu upadeza tehatau jiNavara0 vItarAganI AjJAnu bhaMga hui| yata uktaM zrIAvazyake 1 A gAthA so. nI bIjI pratamAM lakhAvI rahI gayelI che. 2 ji. amagga'. 3 'unmArga...sAmAcArI viruddha ' ne sthAne 'jiNa.' 4 thoDau. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNa bAlAvabodha sahita ussuttamAyaraMto' ussuttaM caiva pannavemANo / eso a ahAchaMdo icchAchaMdu tti egaTTA // 1 // ma ( upadezamAlA, gA. 221 ) 5 ummamgadesaNAra caraNaM nAsaMti jiNavariMdANaM / bAvannadaMsaNA khalu na hu labbhA tArisA duTThe // 2 // ( Avazyaka, gA. 1152 ) iti vacanAt / ' payamavi asato suttatthaM micchadiTTIo' iti siddhAntavacanAcca / ANA maMge0 ju' AjJAbhaMga kIdhara hUMtaI mahApApa / ghaNI kriyA anuSTAnakaSTAdika karataur3a anArAdhika ji hui / tA jiNa0 teha bhaNI zrIjinazAsananau dharmma ArAdhatAM gADhau dukkara | gADhI kriyA 10 karatAM vItarAganI AjJA pAkhai ArAdhiMvau na hui kAja na saraI / bIjA pAdharA ThAkurAinI AjJA bhAgIraM mahAdoSa kahIiM / ' AjJAbhaGgo narendrANAmazastravadhamucyate ' iti vacanAt / tau tribhuvanasvAmIM vI - rAganI AjJAnahaM bhAMjivara doSana siuM kahIi ? // 11 // [ji.] amArga kumArga tehanA kahivAtau utsUtra siddhAnta s viruddha vacana tehanau lavamAtra upadesatau zrIjinAjJAnau bhaMgAlApa hui / AjJAnai bhaMgi hUMtai pAvaM pApa huI / tA tau pacchai pApanai udai hUMtai jIvahUI janamata jinabhASita dharma du:kara duHprApa hui // 11 // [me.] unmArga sevatAM utsUtra siddhAnta viruddha tehanau lezamAtra upadeza detAM jinavara vItarAganI AjJAnau bhaMga huI / te AjJAbhaMga 20 lagI mahApApa hui / teha pApa lagI jinadharmma gADhau dukkara hui // 11 // 1- A gAthA " Avazyaka 'mAM jovAmAM AvatI nathI, paNa 'upadezamAlA 'mAM che. 2 'ju' nathI. 3 anArAdhaka. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . SaSTizataka prakaraNa [so.] valI aha ji vAta kahai chai / [ji.] valI prakArAntari jinadharmanI prApti durlabha kahai chai / . jiNavaraANArahiaM vaddhAraMtA ti kevi jiNadavvaM / buDaMti bhavasamudde mUDhA moheNa annANI // 12 // 3 [so.] jiNavara0 vItarAganI AjJArahita devadravya vadhAratAMi huMtAM mUDha mUrkha ketalAi mohii dharmanaiM bhrami ajJAnI ajANa saMsArasamudra mAhi bUDaiM / ehanau isiu bhAva / devadravya vadhArivAnI buddhiiM ghaNaiM lAbhii pATakI mAchI vAgurIpramukha adharma rahaiM Apai / athavA zAli dAli ghRta pakvAnnAdika athavA devadravya vastrAdika jai 10ghaNaiM mUliI ApaNai ghari vAvarai / anerAi zrAvakahUI dii / artha mahAtmA darzanI thiku devadravya vadhArI prAsAdAdike vecai / athavA rUDIi dhurahUI grahaNA pASai vyAjii devadravya ApaI / ityAdiki aneki prakAri karI avidhiiM devadravya vadhAratAMI saMsAra samudra mAhi bUDaI / je devadravya vidhiiM susthAnaki sthApaiM rakSA karaI 15vRddhi liiM tehaI mahAphala huii| yata uktaM dinakRtye.. je puNo jiNadavvaM tu vuDiM niMti susAvayA / tANa riddhi pavaDDei kittI sukkhaM balaM tahA // 1 // (gA. 137) jiNapavayaNavuddhikaraM pabhAvagaM nANadasaNaguNANaM / vahRto jiNadavvaM titthayarattaM lahai jIvo // 2 // evaM nAUNa jiNadavvaM buddhiM niMti susAvayA / jarAmaraNarogANaM aMtaM kAhiMti te puNo // 3 // (gA. 144-45) .. 1 ji. vaddhAvarittA vi dei jiNadavvaM. 2 adharmI. 3 Apai. 4 artha. 5 vRddhiI. 6 tehahUiM. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita [ji.] je jIva jiNavarendranI AjJA pASai jinadravya caityadravya vyAji deI vadhAratAI hUMtA mUDha mUrkha bhavasamudra mAhe mohi karI ajJAnI ajANa hUMtA bUDaiM / tiNi kAraNi tehAMhUiM jinadharma durlabha // 12 // __ . [me.] jinavaranI AjJArahita devadravya keI vadhAratA hUMtA mUDha mUrkha ajANa saMsArasamudra mAhi bUDaiM // 12 // [so.] je 'mahArau deva ! mahArau guru !' isiM kadAgrahi vAhyA. chiN| [ji.] atha ayogyahUI je dharmopadesa dii teha upadesatA uddesI khi| . [me.] sUdhA dharmanAM abhilASIA na huI tehanaiM upadesu na devau / te AgilI gAhaiM khi| kuggahagahagahiyANaM mUDhoM jo dei dhammauvaesaM / so cammAsIkukuravayaNammi khivei kappUraM // 13 // .. . [ so.] kuggaha0 je kadAgraharUpIu graha kahIi bhUtapretAdikanau chala tINaM karI grahiyA gahilA kIdhA chaI tehahUI mUDho joDa mUDha ajANa je dharmanau upadeza diiM, zuddha devagurudharmanAM svarUpa kahaiM so cammAsI0 te cAMbaDAnA khANhAra kUkara bhuMDIu tehanai vayaNi mUhaDai kapUra ghAtaiM / rUDI vastu kusthAnaki ghAtaiM / sonAnI jhAla kAdavamAhi lAMSaiM / etalaiM isyau bhAva // 13 // . [ji.] 'e mAharau deva ! e mAharau guru !' isiu deva00 kuguru Upari kadAgraha tiNi karI grahIta vyApta puruSahUI je puruSa mugdha 1 ji. muddho. 2 karI je. 3 grahiyA. 4 A pachI so. nI bIjI pratamAM 'kadAgrahIhUI upadeza na devau' eTaluM vadhAre che. . . . . . . . Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praSTizataka prakaraNa - bholar3a sarala svabhAvi hUMtar3a zuddha dharmopadeza dii te puruSa cammAsI carmabhakSaka kukuramai vadani mukhi kapUra kSipai paali| jima kutirAnai muhi kapUra ghAliuM hUMtauM niHphala thAi tima ayogyahUI dharmopadesa dIdhar3a hUMtau niHphala / etAvatA ayogyahUI dharmopadesa na devau // 13 // 3 [me.] je kadAgraharUpIu graha tINaiM karI je grahyA chalyA chaI tehanaiM je mUDha ajANa dharmanau upadeza diiM, sUdhauM devagurudharmanauM svarUpa kahaI te carmAsI cAMbaDAnau khANahAra kUtirau tehanai mukhi kapUra ghAtaI / rUDI vasta kuthAnaki ghAtaI / etai kadAgrahInaI upadeza na devA // 13 // 0 [so.] suddha prarUpakanI rIsai ruuddii| utsUtrabhASakanI kSamAi viruI / e vAta kahai chai / [ji.] atha gurunau kopaI bhalar3a / kehIekanI kSamAI bhalI nahI / isuM jaNAvai chai / me.] sUdhA kahaNahAranI rIsaiM rUDI, paNi utsUtrabhASInI ikSamAiM pADUi / e vAta kahai / roso vi khamAkoso suttaM bhAsaMtayassa dhannassa / - ussusteNa khamA vi ya dosamahAmohaAvAso // 14 // - [so.] roso vi0 je dhanya uttama sUtra zrIsarvajJabhASita siddhAMta teha bhAsaMta bolatAM ApaNA kharapaNaI vali sAcau vicAra kastAM ketI vAraM rosa Upajai / te rosai kSamAnau koza bhaMDAra jANivaGa / te rIsa rUDI isiGa bhAva / ussutteNa anai utsUtra siddhAnta, viruddha je bolaI tehanI kSamAi doSai ji kahIi, virUIi ji 1 kharapaNavaiM. 2 vAra. .3, sosA... Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ or bAlAvabodha sahita kahI, jeha bhaNI mahAmoha mahAajANivauM tehanau AvAsa sthAnaka chai / caMDarudra AcArya sarISA suddha prarUpakanI rIsaha rUDIM / jamAli sarISA utsUtraprarUpakanI kSamAi virUI isiu bhAva / yata uktaM gacchAcAraprakIrNake-- jIhAe vi lihato na bhaio jattha sAraNA natthi / daMDeNa vi tAto sa bhaddao sAraNA jattha // 14 // ( gA. 17 ) [ ji.] sUtra bhASatA upadeza detA bhaNAvatA gurunI roso vi roSaI dhannassa dhanya puruSahUI kSamAnau bhaMDAra huI / jima kSamA bhalI tima gurunI rIsaI paramArthavRtti hitakArika hUMtI bhalI kSamArUpa jANivI / jima caMDarudrAcAryanI rIsa navadIkSita mahAtmA hUI 10 kevala jJAna bhaNI hui / utsUtri karI kSamAI kIdhI hUMtI doSa mahAajJAna tehanau AvAsa sthAnaka hui // 14 // 19 [ meM . ] tehanau rosu kSamAnau kosu jANivau, je sUtra siddhAnta kharaDaM bolai, dhanya bhAgyavaMta iMtau / anai utsUtra siddhAnta viruddha je bolas tehanI kSamAi doSai ji hetu kahIMi, jeha bhaNI te utsUtra -15 prarUpaka mahAmoha ajANivauM tehanau AvAsa sthAnaka chai / caMdrarudrAcArya sarISA suddha prarUpakanI rIsaha rUDai / jamAli sarISA utsUtraprarUpakanI kSamAi viruI // 14 // [so.] hiva' jinadharmanauM durlabhapaNauM kahaI cha / [ ji. ] ' mokSi sukha chan ki nathI ?' e vAtanau nizcaya * kahai chai / [me.] hiva jinadharmmanauM durlabhapaNa kahaI / 1 heva. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ so.] ikko vi0 ekai thoDau lagArai e vAtanau saMdeha nathI, jaM jinadharmiIM karI mokSasukha cha / jIvadayAmUla jinadharma 5 ArAdhatAM mokSasukha lAbhai ji / e vAtanau varAMsau nathIi ji / taM puNa0 te jinadharma duviNe0 jANatAM dohilau / kahihUi ? aiukka0 atiutkaTa gADhA moTA puNya bhAgyarahita kadAhI unmArga vAMkI buddhinA dhaNI jIvahUI / ati gADhA bhAgyavaMta jIvahUiM mArgAnu - sAriNI buddhinA dhaNIhUiM jANatAM sohilau ji chai // 15 // SaSTizataka prakaraNa ikko vi na saMdeho jaM jiNadhammeNa asthi mukkhasuhaM / taM puNa dubviNNeyaM aiukkaDapuNNarahiyANaM // 15 // 10 [ ji. ] jau jinadhammi karI mokSanau sukha chai / atha nathI isa saMdeha kaI nhii| kiMtu niHsaMdeha mokSasukha chai / naiyAyikavaizeSikAdikane mate mokSi sukha nathI / AtyantikI duHkhanivRttirmokSa: / isyA mokSalakSaNanA kahivAtau duHkhAnuSaMgipaNAtau sukhaI duHkha / teha duHkhasvarUpanau uccheda atyaMta abhAva mokSa / isyA sAMbhalava saMdeha / puMNa saMdeha na karivau / kimu / jau mokSasukha na huI tau koI jANa bAMchai nahI / jima karaNaMka / tiNi kAraNi mokSa sahU vAMchai / tara sahI mokSi sukha chai / isiha anumAni karI mokSasukha chai / tathAgame proktaM na jarA janma no yatra na mRtyurna ca bandhanam / na deho naiva ca sneho nAsti karmalavo'pi ca // kevalaM kevalaM yatra yatra darzanamakSayam / akSayaM ca sukhaM yatra vIryaM samyaktvamakSayam // taM puNa0 teM puNa mokSasukha atiutkRSTa puNyarahita puruSe duviSNeyaM durjJeya jANatAM duhiuM // 15 // 20 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNa bAlAvabodha sahita [me.] ekai thoDaui e vAtanau saMdeha nathI je jinadharma ArAdhatAM mokSanAM sukha chai ji / paNi e vAta jANI na sakIiM je ati utkaTa puNyarahita jIva mokSa pAmisyaiM // 15 // [so.] jinadharmanA durlabhapaNAiz2inI vAta kahai chi| .... [ji.] mokSasukha sthApI jinamataI ji jANItAM duhilauM isuM 5 prakaTai chai / [me.] jinadharmanA durlabhapaNAnI' vAta kahai / savvaM pi viyANijai labbhai taha caurimAi jnnmjhe| ikkaM pi bhAya dulahaM jiNamayavihirayaNasuviANaM // 16 // [so.] savvaM pi0 bIjauM sahU jANatAM sohilauM / saMsAranAM0 vijJAna kalA gIta nRtyAdika / tathA valI lokamAhi caturapaNauM bolavai vyavasAya vANijyanai viSai DAhapaNa te sahU sohilau~ / ika pi0 he bhrAta ! bAMdhava ! ekai ji jagamAhi durlabha jiNamaya0 zrIjinamata zrIvItarAganA zAsananI vidhi AcAra teha rUpIA ratnanuM samyak jANivauM / dharmanI kuzalAI durlabha / yata uktaM- 15 dhannANaM vihijogo vihipakkhArAhagA sayA dhannA / vihibahumANI dhannA vihipakkhaadUsagA dhannA // valI zrIjinavacana utsargApavAdabahula chi| teha bhaNI lAbha-chehana jANivauM dohilaGa / jima zrIdharmanI vRddhi hui timai ji kIdhauM joIi / yata uktaM zrIupadezamAlAyAM 20 1 durlabhapaNAijinI. 2 kahai chai. 3 A AkhI gAthA. so. nI bIjI pratamAthI paDI gaI che. jo ke te uparano bAlAvabodha emAM che. 4 sohilaM. 5 chehAnauM. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paSTizataka prakaraNa tamhA savvANunA savvaniseho a pavayaNe nasthi / AyaM vayaM tu lijjA lAhAkaMkhi bva vANiyao // (gA. 392) [ji.] saghalauMi vijJAna jANIi / lokamAhe teha tathA ca valI caurimA caturimA paMDitAI labbhai lhiii| puNa he bhAya ! 5 bhrAta bAMdhava saMbodhane / ekai ju jinamata vidhirUpIuM ratna tehanauM suvijJAna samyag prakAri sAcauM jANivauM duhelauM / bhAgya hui tau jinadharma jANIi // 16 // [me.] 'saghalUi jANIi parIchIi' tima lokamAhi caurimAI bolivauMi sohilauM / paNi he bhAI! eka ji dohilauM je zrIjinamata 10vItarAganA zAsananI vidhi AcArarUpa ratna tehanauM sAcauM jANivauM // 16 // , . [so.] sUdhA dharmanauM jANivauM parahUM chau / kahiNahArahUI sAMprata kAli kahivui duhilauM / e vAta kahi chi| [ji.] atha sAcauM samyaktva kahivauM dRSTAMti karI duHprApa 15kahai ch|| micchattabahulayAe visuddhasammattakahaNamavi dulhN| jaha varanaravaicariaM pAvanaridassa udayammi // 17 // [so.] mithyAtvanI bahulatA ghaNA jIva prAhiiM bhalA bhalA tehai mithyAtvI ji tINaI karI visuddha0 kharA samyaktvanA svarUpanau 20kahivaui durlabha / sAcA samyaktvanI bAta kahI na skiN| jaha vara0 jima vArU, nyAyI dharmavaMta AgilA rAyanuM caritra pAvanariMda0 . pApI anyAyI adharmI rAyanai udai vartatai kahI na skiiiN| bIhatA 1 kahai. 2 degkahaNamiva. 3 'anyAyI' nathI. 4 udaya. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita bhaNI te rAya agamatA bhaNI kupiu anartha kri| tima kharA samyaktvanu' kahivUI lokanauMI agamatuM thAiM / teha bhaNI kahivUi durghtt| isiu bhAva // 17 // [ji.] mithyAtvanI bahulatA pracuratA tiNi karI vizuddha samyaktvanauM kathanaI kahivauMi dohiluN| jima pApI narendranai 3 udai varanaravaracariyaM pradhAna rAjendra zrIrAmAdika tehay nyAyarUpa caritra kahitAI dohilauM hui // 17 // [meM.] mithyAtvanI bahulatA lagI bhalAi jIvanaiM sUdhA samyaktvanauM kahivauMi dohiluN| sAcA samyaktvanI vAtai kahI na sakIiM / kehanI priiN| jima nyAI rAjAnauM caritra pApI rAjAnai. udayi tehanI ThakurAI kahI na skiiiN| kAMi / te aNagamatI vAtaI kopa dharai / tima mithyAtvI Agali sUdhA samyaktvanauM kahivauM aruci UpajAvai // 17 // . [so.] ketI vAraiM ko gurui utsUtrabhASI hui / tau siuM karivaM, te kahai ch|| [ji.] atha vidyAvaMtaI kUDAbolau melhivu| isu dRSTAMti karI sthApai chai / bahuguNavijJAnilao usuttabhAsI tahA vimuttbyo| jaha varamaNijutto vi hu vigghakaro visaharo loe // 18 // [so.] bahu0 ghaNA guNa anai vidyAnaU nilaya ghara sthAnaka guru chaD / gADhau vidyAvaMta gADhau guNavaMtu chai / puNa utsUtrabhASI __1degnA svarUpanauM. 2 kahivauMi durlabha sAcA samyaktva naukAhiqi. 3- lokanai. 4 guNavaMta, Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - SaSTizataka prakaraNa zrIsarvajJanauM vacana na mAnai UthApai / tahA vimuttavyo0 te gurui tima mUkivau' chAMDivau, jima viSadhara sApa varamaNi0 mAthai vArU viSApahAra maNi karI sahita hui teU vighna maraNakaraNahAra bhaNI dUri melhIi tima te gurui utsUtrabhASI anaMta saMsAranAM maraNa denhAra bhaNI 5 dUri tyajavau parahau chAMDivau // 18 // .. [ji.] bahu ghaNA guNa jihAM chai isI vidyA tehanau nilaya gRha ehavauMi utsUtrabhASI hUMtau tahA vi tathApihiM mUkivau / jima lokamAhi pradhAna maNisaMjuttaI hUMtau hu nizcaiM vighnakara mRtyukAraka viSadhara melhIi // 18 // 10. [me.] bahu ghaNA guNa vidyA tehanau nilaya sthAnaka guru chai, paNi utsUtra vacananau bhASaNahAra bolaNahAra tathApi mUMkivau / kahinI paraI / jima vara pradhAna maNi sahitai sApa vighnakAraka maraNadAyaka lokamAhi hui tima utsUtrabhASI guru paNi mokSanaiM vighnakAraka hui // 18 // [so.] loka prAhaI sagapaNa anai lakSmIijinaiM lobhiI 45lIjai / dharmanauM prAhaiM kAMI na gaNai / e vAta kahai chai / [ji.] atha mohanu prabhAva kahai chai / sayaNANaM vA mohe loA dhippaMti atthaloheNa / no dhippaMti sudhamme ramme hA mohamAhappaM // 19 // ... . [ so.] sayaNANaM0 loA0 e. loka sagAnai mohiiM 10athavA lakSmInai lobhiI lIz2ai / tenhA deva guru mAnaiM teha siu nAtrA saMbaMdha krii| dharma kAMI na joaiN| no dhippaMti0 sudharma qharau dharma je rUDau te na liiM, tihAM na raacii| hA kahIi aho ! 1 mUMkavau. 2 tyajivau. 3 'e' nathI. 4 nAtrAM. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita 25 mohamAhappaM0 saMsAranau moha ajANivauM tehanauM e mAhAtmya mahimA chai / kuNai kAI' thAI ? // 19 // [ji.] svajana sagA tehanai mohi vA valI athavA dravyanai lobhi loka lIjai / paNa ramya pradhAna sudharma jinadharma tihAM no dhippaMti na lIjaiM / hA khede mohanauM mAhAtmya pramANa // 19 // 5 [me.] svajanAdikanai arthanA lobha lagI loka saMsAranai vyApAri ghAtaiM / hATa pATaNi vaNijavyApAra sIpavaI / paNi sUdhA svAmInA bhASyA dharmanai mArgi na ghAtaiM / je dharma ramya pradhAna chai / hA isai khede / te mohanauM mAhAtmya jANivauM // 19 // [so.] adharmI anai dharmI jIva rahaiM beI ja vIsAmAnAM0 sthAnaka chai / e vAta kahai chai / [ji.] atha gRhasthahUI vIsAmAnauM sthAnaka khi| " gihavAvAraparissamakhinnANa narANa vIsamaNaThANaM / egANa hoi ramaNI annesi jiNiMdavaravANI // 20 // [so.] gihavAvAra0 dina saghalau je gRhasthanau vyApAra-5 vyavasAya vANijya kAjakAma tehanaiM zramiiM karI je puruSa khinna UsanA chai, tehahUI vIsamaNa vIsAmAnAM sthAnaka bei ji chai / egANa. eka je adharmI saMsArAbhilAkhI jIva tehahUiM ramaNI strI vIsAmAnauM sthAnaka / teha Agali ApaNauM kAjakAma maMtra gUjha kahI samAdhi prAmaI / uktaM ca zrIupadezamAlAyAM-' guru gurutaro aiguruH0 piymaaiyavccpiyjnnsinneho0'| annesiM bIjA vivekI 1 kAMI na thAi. 2 ji. jiNiMdavaradhammo, me, jiNaMdavaradhammo. 3 te iM. 4 saMsArAbhilASI. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa dharmavaMtahUI jinendra zrIvItarAganI vara pradhAna vANI' zrIsiddhAMta dharmamaya vacana teha ji vizrAmanauM sthAnaka hui| siddhAMtanA artha vicAratAM' jotAM tehanauM mana mahAsamAdhi lahai / isiu bhAva / / [ji.] gRhavyApAra gharanau vyApAra tehanau parizrama karivauM 5 tiNi karI khinna thAkA teha nara manuSyahaI vIsAmAnuM sthAnaka huii| eka saMsArI jIvahUI ramaNI strI vizrAmasthAnaka huii| anerA koI bhavya zrAvakahUiM zrIsarvajJokta varadharma vIsAmAsthAnaka hui // 20 // [me.] gRhanau vyApAra vyavasAyAdika tehanaiM zramiM ji nara UsanA chaiM, tIha rahaiM vIsAmAnAM sthAnaka biha ji / ekanaiM ramaNI 10strI vIsAmAnauM sthAnaka / kAMiM te Agali ApaNAM kAjakAma vAta kahI samAdhi pAmai / e saMsArI jIvanI sthiti / anai anerA vivekI jIvanai sAmAyaka paDikamaNA jinapUjA pramukha dharmakArya tehai ji vIsAmAnA sthAnaka hui // 20 // [so.] dharmavaMtanaiM anai adharmavaMtanaI saMsAranA kAja karatAMI 15vaDau viharau paDai chai / e vAta kahai chai / [ji.] ajANa anaiM jANa te bihuMnai peTa bharavAnauM phala khi| tulle vi uarabharaNe mUDha-amUDhANa picchasu vivAgaM / egANa naraya-dukkhaM annasiM sAsayaM sukkhaM // 21 // 20 [so.] je jagamAhi mUDha mUrkha aviveka adharma anai je amUDha dharmavaMta vivekiyA te bihu rahaI udaranauM bharivalaM, ApaNA 1 pradhAna je. 2 zrIsiddhAMtokta. 3 vicAra. 4 kahai. 5 bIjI pratamAM nathI. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita kuTuMbanauM' bharaNapoSaNa karivauM tulyai ji chai, sarikhauI ji chai / puNa picchasu0 Agali phalanau kevaDau vahirau' AMtarau paDai chai / dekhi / egANa. eka je mUDha pApI khATakI mAchI kulAla ghAMcI pramukha bIjAi adharmI peTanai kAraNi aneka jIvahiMsAdika pApakarttavya kuvANijya kuvyavasAya karI marI narakanauM 5 duHkha prAmaI chaI / annesiM0 bIjA je dharmavaMta tehanaI kAMI bhUSyA rahitA nathI, puNa rUDA jIvadayA satya vacana sahita zuddhA vyavasAya vANijya karI lakSmI UpArjI udarabharaNa kuTuMbanAM bharaNapoSaNa karaI chii| anai dharmai ArAdhaI chaI / te Agali zAzvata sukha prAmaI chaI / ajANa naI jANahUI evaDau AMtarau chai // 21 // 10 [ji.] peTi bharivai sarISai ji hUMtai karmavipAka jou, mUDha mUrSa, amUDha paMDita jJAtatattva teha bihuM tnnu| egANa0 eka mUDhahUI narakaduHkha joi / annesiM0 anerA amUDhahUI zAzvata saukhya joi // 21 // [me.] peTanauM bharivauM mUrkha paMDita bihunaI sarISauM / paNi phalanau vipAka jou / kisau / eka je strIputrAdika kanhai jai15 vIsAmau liI tehanaiM narakanAM dukkha / anerA je vItarAganai dharmi vIsAmau liiM tehanaiM zAzvatAM sukha // 21 // [so.] sAMbhalivAi thiku" dharma lAbhai / e vAta kahai chai / bihu~ gAhe krii| [ji] atha jiNi anukrami samyaktva hui / 20 1 kuDuMbanau. 2 degnauM. 3 tulii. 4 sarikhauMi. 5 viharau. 6 aMtarau. 7 ghAcI. 8 tehai. 9 udarabharaNapoSaNa. 10 sAMbhalavAi. 11 thakau, Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa jiNamayakahApabaMdho saMvegakaro jiANa savyo ki| saMvego sammatte sammattaM suddhadesaNayA // 22 // tA jiNaANapareNaM dhammo soavva sugurupAsammi / aha uciaM sar3Ao tassuvaesassa kahagAo // 23 // 5 [so.] jiNamaya0 jinamata zrIsarvajJanA zAsananI kathAnau prabaMdha vistAra saghalaui' bhavya jIvahUI saMvegakArI vairAgyahetu chai / anere darzana ebau nathI / tihAM rAga zRMgArayuddhAdi doSamaya ji chii| tehe sAMbhale saMvego kAMI na UpajaI / saMvego0 te saMvega vairAgya jJAnagarbha sAcauM samyaktva ichatai hui| mithyAtvI rahaiM je vairAgya te 10kalatraputrAdikanA vigoga thakau Upanau duHkhamohagarbha ji hui / te samyaktva :puNa zuddha dezanA sAcA jinavacananaI sAMbhalivaiM ji lAbhaI / te jinavacana sugurui ji kanhai lAbhai / tA jiNa ANa. teha bhaNI dharma guru kanhai sAMbhalivau~ / athavA ucita yogya jima hutima saDAo zrAvaka kanhali" tassuvaesassa jinanau 1'siddhAMtanau je upadeza tehanau kahaNahAru samyag jinamArgaprarUpaka je sar3A zrAvaka te kanhali sAMbhalivau / mithyAtvI athavA utsUtraprarUpaka teha kanhali na sAMbhalivau // 22-23 // [ji.] jinamatanau kathAprabaMdha saghalauI jIvahUI saMvega vairAgyakAraka hui / zuddhI desanAI karI samyaktva hui| tA0 tau 20jinAjJApari zrIvItarAganI AjJApratipAlaki puruSiiM sugurupAsammi 1 saghalui. 2 rahUiM. 3 darzane. 4 UpanaM. 5 'ji' nathI. 6 pravacanaI. 7 suguru. 8 A pachI bIjI pratamAM ATaluM vadhAre che-' isI je jinanI AjJA tehanai viSayai tatparipAlatai jANi suguru susAdhu pAsi dharma sAMbhalibau.' 9 hui. 10 teha zrAvaka. 11 'kanhali...sAMbhalivau'ne sthAne bIjI pratamAM 'kanhali dharma sAMbhalivau' eTalaM ja che. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNa bAlAvabodha sahita sadguru samIpi dharma soavva sAMbhalivau / aha athavA uciaM ucita yogya jima hui tima saDAo zrAvakasamIpa zrIjinadharma sAMbhalivau / kisu chai zrAvaka / tasva esassa kahagAo teha jinanau siddhAMta taNau upadesa tehanau kahaNahAra jinamArgaprarUpaka // 22-23 // 5 [me.] jinamatanau kathAprabaMdha saghalaui bhavya saghalAi jIvanaiM saMvegakArI vairAgyahetu hui / anai saMvega vairAgya sAcai samyaktva thakai hui / teha bhaNI samyaktva sUdhI desanAI ji lAbhai / anai te suddhadesanA sugurai ji karai / teha bhaNI jinanI AjJA tatpara sAvadhAna jIvi dharma suguru pAsi sAMbhalivau / athavA ucita yogya zrAvakA kanhali sAMbhalivau / paNi te zrAvaka kebau / dravya, kSetra, kAla, bhAva sArI sUddhA upadezanau kathaku hui // 22-23 // [so.] kahivauM nai sAMbhalivauM jima saphala thAi tima kahai chai / . [ji.] atha suguru samIpi athavA zuddha zrAvaka kanhaI dharmA sAMbhalii hUMtai sAMbhalaNahArahUiM jisau guNa hui / sa kahA so uvaeso taM nANaM jeNa jANae jiivo| . sammattamicchabhAvaM guruaguru dhammaloaThiI // 24 // . [so.] te kathA kahI pramANa, te upadeza sAMbhalivau' pramANa, te jANiuM pramANa, jINaiM karI jIva etalA bola jANai / sammatta020 A samyaktva, A mithyAtva, A guru, A kuguru, A dharmanI sthiti, A lokavyavahAranI sthiti kahIi e viharau jANai / jINaiM upadezaiM 1 sAMbhaliu. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa sAMbhaliI samyaktva- mithyAtva, guru-aguru, dharmamArga - lokamArganau viharau na jANaI, tINaiM sAMbhaliI siuM chai ? kAMi na hui // 24 // [ji.] te jinakathA pramANa, te jinopadeza pramANa, te jJAna pramANa, jeNa jiNi vAtaraM jiNi upadesaI, jiNi jANiva karI jIva 5 samyaktva anai mithyAtva jANai, guru anai aguru kuguru jANai, dharma jANai anai lokasthiti jAi // 24 // 30 [ me. ] te kathA kahI pramANa, te upadesa sAMbhaliu pramANa, te jJAna pramANa jI jANiva karI samyaktva - mithyAtva, guru anai kuguru, dharmamArga - lokamArganI sthiti jANai // 24 // [so. ] ketala' abhAgiAMhUi jinamata jANyAi pUThii mithyAtva na jAi / e vAta dRSTAMti karI kahai cha / IO [ ji . ] keI eka adhamahUI suguru kanhaI upadesa sAMbhalii hUMtai mithyAtva na jAi / e vAta dRSTAMti karI kahai chai / jiNaguNarayaNamahAnihi lahUNa vi kiM na jAi micchattaM / aha patte vinihANe kivaNANa puNo vi dAriddaM // 25 // [ so.] jiNa0 vItarAganA je guNa, paramezvaranau dharma teharUpIuM ratnabhariuM nidhAna lahI inai kisiuM ketalA abhAgI jIva rahaI mithyAtvanau mananau pariNAma jAtau na deSIi ? te kAMI na jAI ? te abhAgyajinauM kAraNa / teha Upari dRSTAMta kahai chai / aha patte 0 20 athavA abhAgIiM kRpaNi nidhAna lAdhauM hui, puNa vecI vAvarI na sakaI, teha bhaNI valI dAridrI ji kahI / tima samyaktva lahIinai dharma 1 ketalAi 2 huI. 3 jAii. 4 ji. me. kiviNANa. 5 lahInai. 6 manataNau. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita nArAdhai, mithyAtva ji karai te teha sarISau jANivau / isiu bhAva // 25 // 31 [ ji . ] jiNaguNa sarvajJaguNa teharUpiDaM ratnanauM mahAnidhAna tehI kadI mithyAtva kAMI na jAi ? atha jANivauM / nidhAni pAmira hUMta kRpaNAMhUI puNo valI dAridrya hui / tathaivoktaM 5 dAnaM bhogo nAzastisro gatayo bhavanti vittasya / yo na dadAti na bhuGe tasya tRtIyA gatirbhavati // tiNi kAraNi samyaktvarUpiuM mahAnidhAna lahI mithyAtvI jIvarUpiyA kRpaNahUiM mithyAtvarUpa dAridya na jAI // 25 // [me. ] jina vItarAganA guNarUpa ratnabhariuM mahAnidhAna lahIna 10 mithyAtva kAMi na jAI ? jIva mithyAtva kAMiM na mUkaI ? athavA lAdhai nidhAni kRpaNanaI valI dAlidra ji hui / kAMi vecI vAvarI na sakaI ha bhaNI dAlidrI kahI // 25 // [ so.] jinazAsananAM parvai uttama / e vAta kahai chai / [ ji.] atha jinadharmaparva prarUpa / so jayau jeNa vihiyA saMvaccharacAumAsiasupavvA / nidhasANa jAyai jesiM pabhAvao dhammamaI // 26 // 15 [so.] so jayau0 te jina jayavaMta varttau, jINa saMvaccharI varasI cAummAsI pramukha suparva rUDAM parva, amAripravarttana tapaniyama brahmacarya posaha prabhAvanAdika kevala puNyamaya ji suparva rUDAM parva kIdhAM | 20 nidhasANa0 jeha parvanA prabhAvatau je' gADhA nirddhavasa adharmI ha 1 ji. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 SaSTizataka prakaraNa. ketalA rahaiM dharmanI mati Upajai / tehai ketalA tehe parve upavAsa dAnAdika karatA dekhIiM // 26 // [ji.] te jayavaMtu hui, jiNi vItarAgi sAMvatsari cAturmAsika suparva manohara parva vihiyA kIdhAM / jihAM jinokta sAMvatsarikAdika 5 parvanA prabhAva iMtau nidvedhasANa sarvadA pApazaktaI jIvahUraM dhammamaI dharma karavAnI buddhi jAyai hui // 26 // ', [.] te zrIjina jayavaMta varttau, jINaI e zobhana bhalAM parva kIdhAM, saMvatsarI caumAsI pramukha, jihAM tapaniyamaprabhAvanAdika puNya kIja | gADhAI nirbaMdha adharmInai paNi jeha parvanA prabhAvaitau 10 dharmanI mati Upajai // 26 // [ so.] mithyAtvInAM parva AzrI bAta kahai chai / [ ji. ] atha mithyAtva parvanA karaNahAranauM svarUpa kahai chai / nAmaM pi tassa asuhaM jeNa nidiTThAI micchapabvAI / jesiM aNusaMgAo dhammINa vi hoi pAvamaI // 27 // 15 [so. ] nAma pi tassa0 tehanauM nAmai azubha virUuM, nAmai teha pApInaraM na levauM, levA nAvaI, jINaI e holI baleva navarAtra pramukha mithyAtvaparva kIdhAM / jehe parve dhUlinauM UDADivauM, gAlinauM devaDaM jIvahiMsAdikana karivauM pravartta / jesiM0 jeha 5 parvanA anuSaMga yogatau dharmavaMtainai mani pApanI mati Avai / teha 20 gahilAI karaI, mana virUAM thAi, vacana' yathAtathA bolai // 27 // [ ji . ] tehanauM nAmaI asubhakAriuM agrAhya, jiNaI micchapavvAIM mithyAtvaparva nidiTThAI kahyAM / kisA bhaNI tehanauM nAma 1 vacanai. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita 33 asubha ? jesiM aNusaMgAo jehAM mithyAtvanAM parvanAM saMga lagI dhammINa vi dharmavaMtaIhUI pApa karavAnI buddhi hui // 27 // [me. ] tehanauM nAmai azubha pADUuM, jINaiM mithyAtvInAM parva holI baleva navarAtrI pramukha upadezyAM / jihAM dhUli UDADIi, hiMsA kIjai / je parvanA anuSaMga yogaitara dharmavaMtai mani pApamati 5 Upajai // 27 // [ so.] saMsargi karI ketalAnai viharaMDa paDai, ketalAnai na paDai / e vAta kahai chai / [ji. ] artha parvasaMsarga kahI utkRSTa dharmavaMtahUI anai gADhA pApIhUI susaMsarga kusaMsarga kAMI na karaI / e vArtA prakaTa | majjhaThiI puNa esA aNusaMgeNaM havaMti guNadosA / ukkipuNNapAvA aNusaMgeNaM na dhippaMti // 28 // TO [ so.] majjha0 madhyama puruSanI sthiti jaM teha rahaI aNu. saMgeNaM saMgatinai vizeSiraM guNai huI, doSai huI / guNavaMtanI saMgati guNavaMta' thAi / pApanI saMgatiI doSavaMta thAI / e madhyama jIvanAM vizeSa | 15 ukki0 utkRSTa je puNyanA dhaNI gADhA uttama, anai utkRSTa pApanA dhaNI gADhA mithyAtvI te be saMgati' na lIjaI / saMgatinau viharau na paDaiM / dharmI te dharmI ji / pApI te pApIi ji / kAca nai ratna vArisanA saI ekaThA rahaI / sApa anai sApanau maNi ghaNau kAla ekaThAM rahai / puNa je jisauM te tisi ji / saMgatinau viharau na paDaI | 20 isiu bhAva // 28 // 4 1 guNavaMta 2 saMgatiI 3 dhammI 4 dhammIi. v Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa [ ji.] puNa balI e madhyama sthiti madhyama puruSanI avasthiti jANivI / e kisI ju? aNusaMgeNaM havaMti guNadosA / saMsargajA doSaguNA bhavanti / susaMsarga lagI guNa hui / kusaMsargatau dUSaNa huI / manuSya trividhA / uttama madhyama jaghanyarUpa | ukkipuNNapAvA 5 utkRSTa puNyavaMta utkRSTa pApavaMta susaMsargi kusaMsargiiM na dhippati na lIja // 28 // 34 [ me. ] yA madhyama sthiti / anuSaMga kahatAM saMsarga teha lagI guNana dosa Upajai / anai utkRSTa puNya nai pApanA dhaNI kuNahainai saMsargi chIpaI nahIM / utkRSTa pApInaI dharmavaMtanau saMsarga na lAgaI / 10 utkRSTa dharmavaMtanai pApInau saMsarga na lAgaI ji // 28 // [so.] valI eha jivAta kahai chai / [ji.] kima jANIi e bAta / aisayapAviyapAvA dhammiapavvesu to vi pAvarayA / na calati suddhadhammA dhannA kivi pAvapavve // 29 // 15 [so.] aisaya0 atizayaprApitapApA gADhA pApI jIva dhami0 dharmamaya parva Avai tau pApaijinaI' viSaI rata huI / pApa ji karaI / dharma Upari mana nAvaI / na calati 0 ketalAi dhanya pApaparvida Avii' ApaNA suddhadhammaH copya dharmatau calaI nahIM, kSubha nahIM / tehanA mana lagArai dharmatau Daulai nahIM / teha bhANI utkRSTa 20 puNyavaMta anaha utkRSTa pApavatahUi saMsargiha kAMI vizeSa na huI // 29 // [ji.] atizayaprApitapApa / utkRSTa pAparyaMta puruSa dhammiyapavve to vi dhArmika parve sAMvatsarAdikei pAvarayA pAparata pApaI 1 1 pApaz2inai, 2 'viSai' nathI. 3 ' Avii' nathI. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraNa vAlAvabodha sahita ju karaI / dhannA kivi keI eka dhanya kRtapuNya puruSa pAvapabvesu. pApotsavii Avii hUMtai suddha dharma hUMtau jIkdayAmUla dharma hUMtau na calaMti na DolaI / tiNi kAraNi uttama anai jaghanya saMsargi na lIjai // 29 // [me.] utkRSTa pApanA dhaNI dhArmika paryuSaNApramukha parva Avye hUMte 5 pApanai viSai rata huii| keI eka dhanya kRtArtha pApaparva Avye. hUMte dharma hUMtA na cAlaI na DolaI // 29 // - [so.] hava lakSmI Upari vAta khii| [ji.] lakSmInA be bheda dekhAlai / lacchI vi havai duvihA egA purisANa khavaI guNaridvI / 0 egA ya ullasaMtI apunnnnpugnnaannubhaavaao||30|| [so.] lacchI vi0 lakSmIi saMsAramAhi bihu prakAri hui| egA. eka lakSmI AvatI huMtI puruSahUI guNarUpiNI Rddhi kSepai nIgamai / lakSmI hui, pUThiI hiyAnau dharma jaai| anai vinaya viveka gAMbhIrya dAkSiNyAdika purNa jAiM / garvAMdhita thiu hIDai / egA ya015 anai eka bhAgyavaMtanai lakSmI hui, pUThiiM vinaya viveka dAkSiNyAdika guNa ullaMsaI / dharma Upari mana Avai / bhArekhama gaMbhIrapaNauM AvaI / bihu riddhinauM kAraNa kahai chi| apuNNa je abhAgIAnaI lakSmI hui chai te pAchilai bhavi kAMi pApanau~ baMdhiuM jIvadayArahita paMcAgni mAghasnAnAdika ajJAna kaSTarUpa puNya tehanaI prabhAviI huI / teha laMgI0 pApa karI Aghau marI durgatiiM jAI / saMsAri rulaI / anai je dharma 1 kahai chai. 2 khivai. 3 rahaiM 4 pUThi. 5 gAMbhIryAdi. 6 guNa. 7 bhArekhamI. 8 pApAnubaMdhiuM. 9 puNyanaiM. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . paMSTizataka prakaraNa / vaMtanai ghari lakSmI hui teha lagai aneka tIrthayAtrA prAsAda saMghabhakti dAnAdika aneka puNya karI marI paraloki sugatiiM jAI / Aghau saMsAra tarai // 30 // [ji.] lakSmI dvividha havai hui| egA eka lakSmI puruSanI 5 guNariddhi dakSadAkSiNyAdika guNalakSmI kSipAvai nIgamai / egA eka lakSmI guNazreNi ullasAvai / kisAtau ? apuNya anai puNya teha bihuMnau anubhAva prabhAva tehatau / etalai pApAnubaMdhinI lakSmI puruSanI guNazreNi vinnaasi| bIjI puNyAnubaMdhinI lakSmI guNazreNi vadhArai // 30 // [me.] lakSmI puNi bihu prakAri huii| eka lakSmI AvatI 10hUMtI puruSanaI audAryAdika guNa anai Rddhi bihu~naI kSapAvai nIgamai / eka lakSmI AvatI hUMtI vinayavivekAdika guNanai ullasAvai / te pApa nai puNyanau anubhavu jANivau // 30 // [so.] heva kuguru kuzrAvaka svarUpu kahai chai / [ji.] ajJAna guru-zrAvakanau~ svarUpa kahai chai / 15guruNo bhaTTA jAyA saDDhe thuNiUNa liMti daannaaii| dunni vi amuNiyasArA dUsamasamayammi buDaMti // 31 // . [so.] guruNo0 INaI duHSamAkAli saMprati guru bhATa thyaa| jima bhATa chaMda chappayA karI. loka rIjhavI dAna lii tima gurui vaMza pUrvaja gotra varNavI zrAvaka raMjavI AhAravastrAdikanA dAna 20liiM / dunni vi be guru anai zrAvaka amuNiya0 'dullahA hu - 1 hui te pAchilai bhavi jIvadayA sahita jinadharma ArAdhiu hui teha puNyAnubaMdhiyA puNyanai prabhAvii huI. 2 aneki. 3 muM. 4 svarUpa. 5 ji. donni.. 6. duHkhamAkAli. 7 chapAyA. 8 'dullahA...ehavauM' sudhIno aMza so. nI pahelI pratamAthI paDI gayelo hoi bIjI pratamAMthI lIdho che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita muhAdAI muhAjIvI vi dullahA / muhAdAI muhAjIvI do vi gacchaMti suggiN| ehavauM jinavacananauM rahasya ajANatAM bUDaiM / saMsArasamudramAhi ghaNauM rulaI // 31 // .. [ji.] guru bhATa kIrtipAThaka jAyA huuyaa| saDr3ha zrAvaka stavInaiM dAnAdika liiN| donni vi0 te beI leNahAra 5. deNahAra amuNiyasArA ajJAtajinavacanarahasya hUMtA dUsamayammi duHSamAkAli bUDaI // 31 // - [me.] je guru zrAvakanaiM vaSANI dAnAdika lii te guru bhATa sarISA jANivA / te binhai vItarAganA vacanarahasya ajANatA hUMtA dukkhamAkAlamAhi bUDai // 31 // [so.] hivaDAM saMsAranA' jANa, dharmanA jANa, sAMbhalaNahAra nai kahiNahAra thoDA e vAta kahI chai / [ji.] atha duHkhamAkAlasvarUpa kahai / micchapavAhe ratto loo paramatthajANao thovo| . guruNo gAravarasiyA suddhaM dhamma nigRhaMti // 32 // OM - [so.] micchapavAhe0 ghaNau loka je mithyAtvapravAha kUDaMu guNanA vicAra pAkhai ApaNA kulakramAgata deva guru dharmanaiM pravAhi rAtau. chai / paramattha0 paramArtha guNa joI deva gurudharmanauM bolarDa tehanau jANa thoDau / anai je guru chaD tehai gArava0 mAna, mahattva, pratiSThA, jihvAnA rasa, sayaranAM sukha eDhe gAravane rase vAhiyA 1 . saMsAranA jANa' nathI. 2 kahaNahAra jANa. 3 kahai. 4 gAravarahiya. 5 ji.me. maggaM. 6 levauM. 7 mahattva. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : SaSTizataka prakaraNa sUdhau dharma kharau mArga nigRhaMti gopavai / sAcauM prakAsa nahIM // 32 // [ji.] mithyAtvapravAhi rakta loka chai / paramArthatattvanau jANa loka thovo thoDau chai / anai guru gAravarasika sukhalaMpaTa hUMtA 5.suddhaM marga suddhau mArga mahAkaSTatapaHsAdhya mArga nigRhaMti chapAvai / te duHSamAkAlanauM pramANa // 32 // [me.] loka pravAhaiM mithyAtvanai pravAhi rAtau chai / paNi paramArthanau jANa thoDau / kAMi deva gurunA vicAra joI AstA ANaiM te thoDA / tehI guru RddhigArava, rasagAva, sAtAgArava rase pUriyA hUMtA sUdhau mArga dharmanau prakAsaI nahI // 32 // [so.] deva-gurunAM svarUpa jANatAM dohalyA / e bAta kaI chi| [ji.] atha deva-gurunauM svarUpa durjeya isuM kahai chai. / sabvo vi arihaM devo suguru guru bhaNai nAmamittaNa / utesi sarUvaM suhayaM puNNavihUNA na pAvaMti // 33 // - [so.] savvo vi e saghalAi zrAvaka loka nAmamAtri ima kahaiM- amhArai arihaMta deva susAdhu guru / arihaMto maha. devo jAvajjIvaM susAhuNo guruNo iti vacanAt / ' tesi sarUvaM puNa te devagurunauM svarUpa suhayaM zubhahetu sAcauM / puNa bhAgyarahita jIva na 20prAmaI / na olakhaiM / / 33 // . 1 kahai. 2. supunnavihUNA. 3 me. pAviMti. 4 'e' nathI. 5 nAmamAtrai. 6 surUpa. 7 na ulaSaiM. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita [ji.] saghalauD loka 'arihaMta deva, susAdhu guru' isuM nAmamAtri karI bhaNai / teha devagurunauM svarUpa suhayaM sukhajJeya jANatAM suhetalaDaM, puNa puNyarahita hUMtA puNya viNu na pAvaMti na lahaI loka / tehI duHSamAkAlanauM pramANa // 33 // [ma.] saghalAi loka ima kahaiM, 'amhArai arihaMta deva, 5 susAdhu guru ' ima nAmamAtra khiN| paNi te devagurunauM svarUpa sukhadAyaka puNyarahita jIva na pAMmaiM // 33 // . [so.] valI eha ji vAta kahai chai / [ji.] atha mUrSa jinAjJApratipAlaka Upari dveSa vahai / isu kahai chai / 10 suddhA jiNaANarayA kesi pAvANa huti sirsuulN| jaisiM te sirasUlaM tesiM mUDhANa te guruNo // 34 // [so.] suddhA ji0 je mahAtmA sUdhA kharA jina vItarAganI AjJA pAlai chaI, kharauM cAritra pAlaI chii| te mahAtmA ketalAi pApI bhraSTAcAra rahaI sirisUla mastakasUla thaaii| jesiM te15 je bhraSTAcAra rahaiM suvihita sirizUla thaaiN| tesiM0 ketalAi mUDha mUrkhalokanai teha ji guru bhaNI mAnII // 34 // . . [ji.] zuddhA prAMjala saralacitta nirmala jiNaANarayA jinAjJArata puruSa kehI pApiyAhUiM sirasUlaM mastakazUla samAna hoMti huii| etAvatA jinAjJApAlaka puruSa dekhI dveSa lagI mAthai trisUla20 caDAvaiM pApI jIva / jesiM te sirasUlaM0 jehAM pApIyAMnaiMte mastakazUla hui tahAM mastakazUladhAraka mUDha mUrkha taNA te jinAjJArata 1 ji. hoti. 2 siri sUlaM. 3 siri sUla.. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : SaSTizataka prakaraNa guru huii| te mUDha isuM mAnaiM ju jinAjJArakta guru hui / anerA nhii| mithyAtvIi jaina guru maaniN| iti bhAvaH // 34 // . [me..] je sUdhI vItarAganI AjJA pAlaI, kharauM cAritra pAlaI te ketalAM pApInai mastaki sUla samAna huii| jIyAMnai mastaki te 5 suguru sUla samAna huI, ketalAMeka mUrkhanai tehI guru karI mAnIi // 34 // [so.] e vAta dRDhai ch|| [ji.] atha mithyAtvaprabalatA prakAzai / hA hA gurua akajaM sAmI na hu atthi kassa pukkrimo| kaha jiNavayaNaM kaha* suguru sAvayA kaha iaakajaM // 35 // 10 [so.] AhA guruU e moTuM akArya virUU / svAmI ThAkura ko nathI, je zikSA dii / kassa0 kahai Agali pokAri kIjai / kaha jiNavayaNa0 kihAM ehauM jinavacana niSkalaMka anai kihAM suvihita sadguru anai kihAM uttama zrAvaka / kaha ia0 kihAM e akArya / ehA bhraSTAcAra abrahmacArI gurunauM ArAdhivauM / e moTau 15varAsau / isiu bhAva / - [ji.] hA hA iti khede / gurua akajaM moTauM akaary| svAmI na hu nizcaiM nathI / kassa pukarimo kiha Agali pUkArAM / te kisuM akArya ? kaha jiNavayaNa. kihAM jinavacana, kihAM suguru, te zrAvaka kihAM, je suguru zrAvaka jinavacanarahasya jANaI / isiuM 20akArya / jima kisIi apUrva vastu gamI hUMtIi ThAkura pAkhai kiha * so. nI bIjI pratanuM 12 muM patra nahIM hovAthI A sthAnathI mAMDIne 40mI 'gAthAnA bAlAvabodhanI prathama paMktimA 'siuM kIjai' zabdo sudhInAM pAThAntara noMdhI zakAyAM nathI. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita - Agali pukAra kIjai / tima iNi duSamAkAli jinarahasya suguru zrAvaka thoDA // 35 // . . . . . . . . .. . [me.] hA isii khedi / e moTauM akArya / svAmI tIrthakara kevalI nahIM / kahi Agali pukAra kIjai / kihAM te jinavacana suudhaaN| kihAM te suvihita guru / kihAM te sUdhA zrAvaka, je gurunI parIkSA na 5 karai / e moTauM akArya // 35 // .. [so.] kuguru AzrI vAta kahai chai / [ji.] atha lokapravAha kahai chai / [me.] hiva kuguru bhaNI vAta kahai / sappe divai nAsai loo na hu kiMpi koi akkhei / 10 .. jo cayai kugurusappaM hA mUDhA bhaNai taM duDhe // 36 // [so.] sappe0 sApa dIThai loka nAsai / anai koi kAi na kahaI 'virUuM kIdhauM / ' jo cayai0 jo jANInai kugururUpiu sApa chAMDai / hA mUDhA0 aho mUDha ketalAi mUrkha ima kahai, 'e. duSTa virUuM kIdhauM / ApaNA guru mUkI anerau guru Azriyau' // 36 // 5 [ji.] sApi dIThai loka nAsai / puNa anerau koi loka nAsaNahAra rahaiM kiMpi kAMI na hu akkhei na kahaI / jo cayai kugurusappaM0 je puruSa tyajai kugururUpiu sApa tehahUI mUDha mUrkha taM duTuM ayuktuM bhaNai ju 'iNii ApaNau guru melhI anerau guru kIdhau, tiNi kAraNi e duTTa' isiuM khii| isiu na jANaiM ju00 iNiiM kuguru melhI suguru Azrau // 36 // 1 ji. me. bhaNahi. 2 ji. daTuM. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa [me] sApiM dIThai~ loka nAsai / tehanaiM loka paNi kAI na kahaI ji - virUauM kIdhauM / ' je kugururUpIu sApa chAMDaI tyjii| hA isii khedi| mUDha mUrkha ketalAi ima kahai, 'e duSTa INaiM virUauM kIdhau~' // 36 // / [so.] sApa pAhaiM kuguru adhikau / e vAta kahai chai / [ji.] sApaI ya pAhiiM kuguru duSTa / isiuM dekhAlai chai / sappo ikkaM maraNaM kuguru aNaMtAI dei maraNAI / to vara sappaM gahiaM mA kugurusevaNaM bhadda // 37 // [so.] sappo0 sApa Dasaitau eka ji vAra maraNa dii / 30kuguru0 bhraSTAcArI guru aneka kumArga prarUpatau sevaka rahai anaMtA maraNaM diiN| ghaNau saMsAra vadhAraiM / to vara0 teha bhaNI aho bhaMdra ! uttama sApa lIdhau sUDau / mA kuguru0 puNe kugurunauM seMvivauM rUDUM nahIM // 37 // [ji.] sarpa ikaM eka maraNa dii seviu hUMtau / kuguru uMseviu hUMtau aNaMtAM ghaNAM maraNa diiM / to teNi kAraNi sApanau~ levauM rUDau~ / puNa kugurunauM sevivauM rUDauM nahI, he bhadra ! he sujJa ! // 37 // [ma.] sA~pu kupiu hUMtau eka vAra maraNa dii anai kuguru seviu anaMtA maraNa dii / teha bhaNI sApa jhAliu, grahiu bhalau / he bhadra ! kugurunauM sevivauM rUDauM nahIM // 37 // 40 [so.] ehA kuguru jIva chAMDai nahIM / kisiuM kIjai / e vAta kahai ch|| 1 ji. vari, - Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabaudhra sahita [ji.] atha loka gaDDarikApavAhi par3iu hUMtar3a kAMI na maaniN| isuM kahai lai / jiNaANA vi cayaMtA guruNo bhaNiUyA jaM namivati / tA kiM kIrai loo chalio gaDDaripavAheNa // 38 // .' [so.] jiNa. je jina vItarAganI AjJA chAMDaI cha / virAdhii chaI, tehai guru bhaNI loka jaM namaskarIiM vAMdII vAMdaNAM diijiN| tA kiM0 tau siuM thAi / loka gaDDarikApravAhi chaliGa vyApiu chai / jehi eka gADarI jAiM tIhi bIjIi gADarI jAI / tima eka loka karatA dekhI bIjAi ti karaI // 38 // [ji.] jiNaANA vi0 jinanI AjJA tyajatA mUkatA je huI tehI guruNo bhaNiUNa guru karI jat je namijaMti namaskarII vAMdaNAM dIz2aiM / tA tau pachai gaDDarikApravAhi karI chaliu hUMta loka kiM kIrai / api tu loka kAMi na jANaiM / jima gADarapazu gADara keDai jAi, tattvAtattvavicAra kAI na jANaiM, tima lokaI // 38 // [me.] jinanI AjJA chAMDatA je chai tehanaiM je guru karI namaI, tau loka bApaDau kisauM karai / saghalayai gaDDarIpravAhi chaliu / jihAM eka gADaru kAI deSInai jAi tihAM saghalI gADarI pravAhi paDI jAiM tima loka tattvArtha aNajANatAM eki mAhUrA karInai jAI / anai bIjA pravAhi deSAveSiM jAI mAnaI // 38 // 2 // 28 // 80 [so.] kuguru chAMDatAM loka dAkSiNyaM karaI / e vAta kahai chai / [ji.] loka kuguru melhata dAkSiNya karai / anerai sthAnaki dAkSiNya na karaI / isuM kahai / Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa nikkhiNNo loo jai kuvi maggei ruhiAkhaMDaM / kugurUNa saMgacayaNe dakkhiNNaM hI mahAmoho // 39 // [ so.] niddakkhiNNo0 loka ehavau nirdAkSiNya, jai koi roTIna khaMDa kaTakara mAgai tau na dihaM / thoDai kAji dAkSiNya na 5. karai / kugurUNa0 anai kugurunau saMga evaDA anarthana hetu te chAMDatAM dAkSiNya karaI / kANi ANai / hI mahAmoho AhA ! e mahAmoha, moTauM ajANivauM, gADhauM mUrkhapaNauM kahI // 39 // [ji.] loka nirdAkSiNya guNarahita chai / jai kuvi jaha koI roTIna kaTaka mAgaI, tau dAkSiNya melhI roTIkuTakaI na dihaM / 20 kuguru bhraSTa gurunau saMsarga tehanai melhivar3a dAkSiNya karai / hI khede / mahAmoho moTauM ajANivauM // 39 // [ me. ] loka ehavau nirdAkSiNya / jai ko roTIna khaMDa mAgai tau hiM nAparaM / anai kugurunA saMganauM tyajivauM tihAM dAkSiNya karaI / kahaI, 'hauM ApaNA priyAgata guru kima mUMkaDaM / paNi hI isa khedi e saha mahAmohanauM vilasita // 39 // [ so.] valI kuguru AzrI kahai chai / [ ji. ] atha mithyAtvInauM vilasita dekhAi / kiM bhaNimo kiM karimo tANa hayAsANa dhiTThaduTThANaM / "je daMsiUNa liMgaM khivaMti narayammi muddhajaNaM // 40 // 1 9 [ so.] kiM bhaNimo0 siuM bolIi / siuM kIjai / tehahUI hatAza abhAgiyA rahaI, ghITha rahai, duSTacittahUi je daMsiUNa0 je liMga mahAtmAnau veSa ApaNapAmAhi dekhADInai 1 rahaI. 2 rahaIM. 20 . Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ar bAlAvabodha saMhita 2 khivaMti0 mugdhajana lolA' lokanaiM kumArga sISavInai naragi ghAlI i cha / durgati paDaI chaI // 40 // 15 [ ji . ] tehAM hatAza bhagnAza gheThA mahAduSTa mithyAtvI taNauM kisuM bhaNAM / tehra kisuM karAM / je mithyAtvI liMga darzanInau veSamAtra dekhAlInaI mudraNaM mugdha lolA lokahUI narakamAhe ghAtaI // 40 // s [me. ] kisauM bhaNAM / kehAM kisauM karAM / hata haNI Aza jehanI te hatAza tIyAM hatAzanai duSTAMnaI gheThAMnaI / te karaNa / je oghau muhapattI rUpa veSa deSADInaha mugdha bholA lokanaI narakamAhi SepaI // 40 // 3 [ so.] kuguru AzrI. niMdAstuti graMthakAra kahai cha / [ ji . ] bhavyalokahUiM kuguru dekhI suguru Upari gADhI bhakti - ullesai / isuM jaNAvai / kuguru vi saMsimo haM jesiM mohAi caMDimA dahu~ / suguruNa uvari bhattI ainiviDA hoi bhavvANaM // 41 // * ro [ so.] kuguru vi0 te kugurui vaSANauM bhalaI dIThA | 15 jesiM0 jehanI mohAdika ceSTA abrahmacArIpaNuM anai krodhAdike karI.... krUrapaNauM dekhInaI suguruNa0 suguru suvihita cAritrIyA Upara ati gADhI bhakti bhavya rahaiM upajai / kumati dIThI pASai bhAti Upari mana na basaI // 41 // e [ ji . ] IhAM graMthakAra zrInemicaMdra bhaMDArI kahai chai | 20 jau hauM kuguru bhraSTacAritrIyA guruI saMsimo prasaMsauM varNavauM / 1 bholA. 2 ghAtaI. 3 ' chai ' nathI. 4 ainivaDA. 5 paNauM. 6 bhavya jIva. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : SaSTinAtaka prakaraNa : jesiM jehAM kugurunI mohAdika caMDimA krUratA hU~ dekhI karI suguru suvihita Upari bhakti atinibiDa atigADhI bhavika jIvahUI huii| jima abhati dIThII bhAtiiM mana rahai // 41 // - [me.] te kuguru vakhANauM hUM bhalaI dIThau / jehanI abrahma3 sevAdika kuceSTA deSI anai suguru Upari bhakti atinibiDa huI / bhavika jananai kAraNi // 41 // . [so.] virUu kAla dekhI jANahUI vizeSa samyaktva ullasai / e vAta kahai ch|| 6 [ji.] atha mithyAlodagniI hUMtai bhavya jIvahUI samyaktva 19ullasai / e bAta kahai / jaha jaha tudRi dhammo jaha jaha duTThANa hoi aiudo| sammahiddijiyANaM taha taha ullasai sammattaM // 42 // [so.] INaiM pAMcamai Arai duHkhamAkAli jima jima dharma * trUTai ochau thAi / jaha jahU duTTANa0 anai jima jima duSTa 15pApI jIva rahaI atiudana ThAkurAI Rddhi mAna mahattva hui / sammaddiTTi tima tima samyagdRSTi jANa jIva rahaiM samyaktva gAr3hauM gADhauM ullasai dRDha thAi / jisiGgaM paramezvari duHkhamAkAlanau~ svarUpa kahiuM hUtauM tisiuMi ji dekhIi chai / ima paramezvaranA vacana apari AsthA Avai / jima e sAcau~ tima bIz2AI paramezvaranAM vacana sAcAM / 20isI pari samyaktva dRDha thAi // 42 // 1 ji. iha udao. 2 uchAu. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita ... [ji.] jima jima dharma tuutti| balI jima jima duTThANa duSTAzayahuI iha duHSamAkAli udao ati prauDhimA hui tima tima samyagdRSTi jIvahUI samyaktvaM ullasaha vAdhai // 42 // . [me.] INi duHkhamAkAli jima jima dharma trUTai ochau~ thAi tima tima pApI jIva duSTanaI udaya mahattva hui / anai samyagdRSTi 3 jIvanaiM samyaktva gADhauM ullasai dRDha thAi // 42 // . . . . . [so.] havaDAMnai kAli dharmanA dhaNInaiM jaM udaya nahI / te kAraNa kahai chai / [ji.] samyagdRSTi jIvahUi samyaktva vAdhataI hUMtai ati udaya na diisi| 10 [me.] hivaDAMnai kAli dharmavaMtaiM udayu nahIM te kahai / . jayajaMtujaNaNitulle aiudao jaM na jiNamae hoi / taM kiDhakAlasaMbhavajiANa aipAvamAhappaM // 43 // [so]. jayajaMtu0 jaganA jIva rahaI jananI mAtA samAna chaiM e jinamata sarva jIvahUI sukhadAyaka hitakAraka bhnnii| ehavA jinamatamAhi jaM jIva rahaiM atiudaya nahI, Rddhi mani mahattva ThAkurAI nahI / taM kiTTha0 te kliSTakAla virUu duHkhamAkAla huMDa avasarpiNI bhasmaka grahanaiM udaya karI sahita evahiM kAli UpanA je mArekammI' jIba tehanA pAchilyA bhavanAM atipApanau~ mAhAtma mahimA jANavau / je dharma lahahaM chaI te bhavya jIva Agali ketalaI kAli mokSa jANahAra : isiuM jANivauM // 43 // 1 bhArIkammI. 2 jANivau. 3 jANahAra bhaNI. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 .. SaSTizataka prakaraNa : . [ji.] jaya0 jagajaMtu tribhuvananA jIva tehahUiM jananI mAtA teha samAna jinamata / tehamAhe atiudaya jaM na hoi jau na hui te kliSTakAlasaMbhava duHSamAkAlotpanna jIvahUiM pApanauM mAhAtmya jANi vauM // 43 // 5 [me.] jagatrayanAM jaMtunaiM jananI mAtA samAna sukhadAyaka evahA je jinamata jinazAsananaiM je udayu nahIM hutau te kliSTakAliiM UpanA je jIva tIyAM jIvanA atipApanauM mAhAtmya // 43 // [so.] kevalu' jIva bAhyavRttiM DAhau dekhIi / puNa viparItabuddhi hui / tehU pApajinu udaya / isiuM jANivauM / 10 [ji.] atha kliSTakAlasaMbhavajIvamAhAtmya prakAsai / . . . dhammammi jassa mAyA micchattagaho usmutti no sNkaa| kuguru vi karai suguru viuso vi sa pAvapuNNa tti // 44 // [so.] jeha rahaI dharma karatAM mAyA Avai / mani aneruM hui, dekhADai anerauM / micchattagaho anai mithyAtva kimahaiM mUMkai 15nahI / ussutti no sNkaa| utsUtra bolatAM karatAM mani zaMkA pApanau bhaya nhii| kuguru0 kuguru bhraSTAcAra tehai suguru bhaNI mAnai thaapi| viuso vi0 te lokamAhi viduSa DAhu bhaNI prasiddha hui tau te pApapUrNa pApiiM bhariu jANivau / athavA je kuguru bhaNI mAnaiM te pApa puNya karI maanii| Agali teha rahaiM nizcaiM rUDUM 0nthii| havaDAM pAchilyA bhavanaiM ajJAna kaSTanaI pramANi DrAhapaNa caturAi AvI chai // 44 // 1 ketalu. 2 DAhAu, Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita .49 [ji.] dharmakArya Upari jehahUI mAyA kapaTa hui anai jehahUI mithyAtvanau graha kadAgraha hui, je valI kuguru bhraSTa guru Isu guru karai te puruSa pApa puNya jima puNya karI mAnai // 44 // [me.] dharmakAryanai viSai jehanaiM mAyA anai mithyAtvanau jehanai 'kadAgrahu, utsUtra bolatau je zaMkA nANaiM anai kuguru rhiN| suguru karI mAnai te viduSa DAhau hUMtau pApa puNya karI mAnai // 44 // - [so.] dharmakarttavya vItarAganI AjJAI ji kIjatauM rUDauM / e vAta khiN| . [ji.] atha jinendranI AjJAiM kIdhauM dharmakArya saphala hui / isuM khi| kicaM pi dhammakicaM pUApamuhaM jinniNdaannaae| ... bhUamaNuggaharahi ANAbhaMgAo duhadAyaM // 45 // [so.] kiccaM pi0 karivA yogya je dharmanA karttavya devapUjA prAsAda dAnAdika tehai vItarAganI AjJAi ji karatAM saphala thaaii| anyAyanI lakSmIiM karI kahai rahaI gADhau UcATa saMtApa karI jihAM paMcendriya jIvanA vadha huiM ehvA moTA AraMbha karI spardhA kIrtinaI abhilAkhaiM je dharmakarttavya kIjaiM te AjJArahita khiiiN| eha ji vAta kahai chai / bhUamaNuggaha0 bhUta jIva tehanau anugraha anukaMpA je dharmai karatAM nhii| nirddhadhasapaNauMI ji hui| te vItarAganI AjJAnA" bhaMga bhaNI duHkhadAI ji thAi / jima mithyAtvInAM eMvaDAM0 dharmakartavya jIvadayArahita duHkhadAyIAi ji thAiM // 45 // .... 1 duhAdAI. ji. duhadAiM. 2 yAtrAdika. 3 raiM. 4 paNauM ji. 5 AnyAnA. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa [ji.] jineMdranI AjJAI ji karI pUApamuhaM pUjApramukha dharmakAryaI kiccaM karivauM / anerauM kisuMuM kahivauM / jai jinapUjAdika dharmakArya vItarAganI AjJAI karai tau saphala / anyathA niSphala iti bhAvaH / bhUyamaNuggaharahiaM ANAbhaMgAu duhadAyaM / jinAjJA5 bhaMgaitau jIvAnukaMpArahita hUMtauM dharmakArya kIdhauMI sAmuhu~ duHkhadAyaka hui // 45 // [me.] karttavya dharmanAM karaNIya vAMdaNAM paDikkamaNAM pUjApramukha vItarAganI AjJAI ji karatAM saphala thAI / bhUta prANI tehanau anugraha anukaMpA tiNi karI rahita INihi ji kAraNi AjJAnau bhaMga / anai roteha AjJAbhaMga lagI dharmanAM karttavya duHkhadAyaka huiM // 45 // .. [so.] eka jIva ghaNAI dharmakarttavya kriN| puNa kAMI mithyAtva na chAMDai / eha Upari kahai chai / [ji.] atha mithyAtvI lokahUI hitavacana bolai / kaTThe karaMti appaM damaMti vvaM cayaMti dhammatthaM / 15 ikaM na cayaMti micchattavisalavaM jeNa buDuti // 46 // .. [so.] kaTaM karaMti0 eka jIva chaTTaTThama mAsakSapaNAdika aneka tapanAM kaSTa karaI / appaM damaMti ApaNapauM damaiM / zIla paaliN.| aneka khAvApIvAnA niyama pAlaI / davvaM cayaMti0 dharmanai kAraNa lakSmI sai sahasa lASa koDipramANa veci| ina cayai0 puNa 20eka mithyAtvarUpiA visanau lava na mUMkai / kAMI kAMI mithyAtva karaI ji / jeNa buDDuti jINaiM mithyAtvi' karI saMsArasamudramAhi "bUDAI // 46 // 1 ji. dhammatthI. 2 me. cayahiM. 3 kAraNi, 4 visanu. 5 mithyAtva. *6 bUDaI.. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraNa bAlAvabodha sahita [ji.] kaSTa karai / ApaNapauM damaI / dharmArthI loka dravya gRha sarvasvasAra cayaMti tyajaiM / etalaDaM pUrvokta karaI / puNa eka utsUtraviSalava na tyajaI, jiNi utsUtraviSalavi karI jIva saMsArasamudri bUDaiM / tiNi kAraNi utsUtra bolivauM nahI // 46 // [me.] kaSTa karaI / ApaNapauM damaI / iMdriya kazi karaI / / dharmanai kAji zata sahasra dhana vecaiM / paNi eka utsUtranau lavaleza na. mUMkaiM, jeha lagI saMsArasamudramAhi bUDaiM // 46 // [so.] dharmavaMti sugurunI saMgati karivI / e vAta kahai chai / [ji.] atha susaMsargi dharmoparAga vAdhai isuM. kahai / [me.] puNyavaMte sugurunI saMgati karivI / suddhavihidhammarAo vaDDhai suddhANa saMgame suannaa| soviaasuddhasaMge niuNANa vigalai aNudiahaM // 47 // [so.] suddhavihiH sUdhI vidhi kharu AcAru kharau dharma teha Upari anurAga bAMdhai / suddhANa saM0 ju sUdhA kharA cAritriyA / guru athavA kharA zrAvakanI saMgati karai / he sujana ! so via0 te 5 kharI vidhi kharA dharmanau anurAga asuddha bhraSTAcAru guru bhraSTa zrAvakanI saMgati karai te niuNAga vi DAhAi rahaI galai jAi / niraMtara uchau thAi / yata uktaM zrIupadezamAlAyAM AlAvo saMvAso vIsaMbho saMthavo pasaMgo a| hINAyArehi samaM savvajiNiMdehiM paDikuTTo / 1 ji. me. suyaNu. 2 'kharA cAritriyA guru athavA' eTalu nI. 3 asuddha ju. 4 niyaMtara. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , SaSTizataka prakaraNa . . annunnajaMpiehiM hasiudbusiehiM khippamANo a| .... pAsatthamajjhayAre balA vi jaI vAulI hoi // (gA. 223-24 ) - [ji.] he sayaNa svajana ! suddhANa saMgame zuddha gurunai saMjogi suddha vidhi nirmalAcAra dharmAnurAga vAdhai / so via hI ju zuddhavidhidharmAnurAga azuddha bhraSTacAritriyAnai prasaMgi niuNANa vi nipuNa DAhAMInau anudina pratidina galai viNasai / mUrSanau dharmAnurAga kusaMsargi viNasai / tehanauM kisuM // 47 // [me.] sUdhI vItarAganI bhASI vidhi tehanai viSai anurAga vAdhai / suddha kharA cAritriyA tehanai saMgami / he svajana ! te puNa 0asUdhA utsUtranA bolaNahAra tehanai saMgiiM nipuNa DAhAinai viSai dhammanI mati galai / anudivasa niraMtara // 47 // [so.] jihAM bhraSTAcAranuM bala hui tihAM dharmavaMtii na vasivauM / e vAta bihu gAhe kahai chai / : [ji.] mithyAtvImAhe zrAvaki na vasivauM / isuM kahai / 15. [me.] jihAM kucAritriyA vasaI rahaI tihAM dharmavaMte vasivarDa * nahIM / e saMbaMdha bihu~ gAhe kahai / jo sevai suddhagurU asuddhaloANa so mahAsattU / tamhA tANa sayAse balarahio mA vasijAsu // 48 // [so.] je suddha guru suvihitacAritriyA tehanI sevA karaI te 20asuddhaloANa0 asuddha mithyAtvI bhraSTAcAra rahaI je Azrita loka 8 chaiM teha rahaiM te mahAvairI jeha bhaNI te teharaI ucchedivA jivAMchai / tamhA tANa. teha bhaNI mithyAtvI bhraSTAcArAzrita loka kanhai 1 rahaiM. 2 'ji' nathI. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraNa bAlAvabodha sahita zrAvaki balarahita hutaI na vasivaU~ / ju kAI ThAkura mahUMtA pradhAnanauM bala hui tau vasivauM // 48 // [ji.] je puruSa suddha guru sevai te zuddha guru sevaNahAra zrAvaka asuddhaloANa mithyAtvAzritahUI mahAsattU mahAvairI / tamhA tiNi kAraNi tANa sagAse tehAM asuddha lokanai samIpi balarahio 5 nIbala hUMtai zrAvaki na visavauM / kiMtu sAhammImAhe vasivauM // 48 // [me.] je sUdhA gurunaI sevaiM te azuddha loka mithyAtvI bhraSTAcArInaiM te mahAvayarI jeha bhaNI tehanaI ucchedivA vaaNchi| tamhA teha bhaNI bhraSTAcArI mithyAdRSTi Azrita loka kanda zrAvaki balarahita hUMtai vasivauM nahIM // 48 // [ji.] eha ji aryu prakArAntari ke samayaviU asamatthA susamatthA jatthojirNamae avinA tattha na vadRi dhammo parAhavaM lahai guNarAgI // 49 // [so.] samayaviU siddhAMtanA jANa dharmavaMta jihAM asamartha huii| susamatthA0 anai jihAM jinamatanA ajANA5 mithyAtvI bhraSTAcArI atisamartha huI / tattha na vadRi0 tihAM dharma na vartai / cAlai nhiiN| tihAM parAhavaM0 guNanau anurAgI dharmI jIva pagi pagi parAbhavai ji lahai / apamAna ji prAmai // 49 // [ji.] jiNi sthAnaki samayaviU siddhAMtanA jANa jaina asamartha huI anai valI jiNamae aviU siddhAMtanA ajANa00 mithyAtvI loka jihAM susamatthA atisamartha sabala vasaI tihAM 1 me. parAbhavaM. 2 dharmArthI. 3 parAbhava. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paSTizataka prakaraNaM vasatA zrAvakanau dharma na vaadhiN| kiMtu sAmuhauM dharmAnurAgI zrAvaka parAbhava lahaiM // 49 // [me.] samaya siddhAMta tehanA jANa jihAM asamartha huiM anai jinamatanA ajANa jihAM gADhA samartha huI tihAM dharma vAdhai nahIM / 5 tihAM guNAnurAgI dharmavaMta pagi pagi parAbhava lahai / halUpaNa pAmaiM // 49 // [so.] kumArgI pApI samartha huMtau jaM dharmanA kAja mAhi na milai tau rUDauM / e vAta kahai chai / [ji.] mithyAtvI loka dharmavaMta na hui tau bhalauM / tehanauM 10kAraNa khii| jaM na karai aibhAvaM kumaggasevI' samatthao dhmme| tA laDheM aha kujAtA pIDai suddhadhammatthI // 50 // [so.] jaM na karai0 jaM amArgasevI kumArgI mithyAtvI khuMTa kharaDa' rAjAdiki mAniu samartha hUMtau dharmanai viSai atibhAva na 15karaI, dharmanA kAjamAhi na milaI tA laDheM tu rUDauM / ju dharmanAM kAjamAhi milai, mAhilyA marma jANai tau tA pIDai0 zuddha dharmArthI rahaiM cADI bhADIiM karI pIDai / athavA. jaM te mithyAtvI samartha huMtau ApaNA dharma mithyAtva mlecchAdikanA mata upari atibhAva na karai, baraDa baTIMgai ji jau hui tau bhalau / jau te ApaNA mata 20Upari ghaNau bhAva karai tau ApaNA matanaiM kadAgrahaiM bIjAihUI 1 'e...chai' nathI. 2 ji. umaggasevI, me. amaggasevI. 3 kharaDa cADa, 4 mAhilA. 5 cADIvaccADIiM. 6 mithyAtvI: Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNa bAlAvabodha sahita ApaNA mata manAvidhA bhaNI zuddha dharmArthI rahaI pIDa / ApaNau dharma karAvai balAtkArihaM // 50 // 55 [ ji] unmArgasevI mithyAtvI samartha sabala hUMtau dharma Upari attibhAva gADhI vAsanA ja na karaI tA laThThe te bhalauM / aha athavA mithyAtva dharma Upara Adara karai tA tara pachai suddhadhammatthI 5 nirmala dharmakaraNahAra hUI pIDaha dUhavai // 50 // [ me. ] je kumArganau sevaNahAra samarthai iMtau dharmana viSai atibhAva na karai dharmanA kAmamAhi milada nahIM tA laThThe tau rUDauM / atha jau kimai karai tara ApaNA mata manAvivA bhaNI suddha dharmArthInaiM cADIhanI karI pIDai / ApaNau dharma balAtkAri karAvai - 0 // 50 // [ so.] jaha sarva zrAvakahUI ekapaNu huI tau dharmanaI ' parAbhava karI na sakaI / e bAta kahai chai / [ ji. ] zrAvakahUI vasivAnau prakAra kahI sAhammImA he samelA houM / isuM kahai chai / 6 15 jai savvasAvayANaM egantaM huta micchavAyammi / dhammahiyANa suMdara tA kaha Nu parAhavaM kujjA // 51 // [ so. ] jai savva0 jai sarva pakSanA zrAvaka rahaI mithyAttvanA vAdanat viSai ekamata hui / savihUna manu eka sarikhaDa mithyAtva nirloThavA athavA jinamata sthApavA Upari hui ta 20 dhammaTTiyANa0 dharmArthI loka rahai he sundara ! tA kaha0 taH mithyAtvI parAbhava apamAna kima karata ? na karata | puNe kAlanai 1 rahaI. 2 dharma rahanaM. 3 ji. kahaNa. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa vizeSiI mAhomAhi ji jUjUAM mana / tINaiM karI mithyAtvI parAbhava karaI // 51 // [ji.] jai kimai sarva zrAvakahUI ekamata ekadharmIpaNauM huMta hoyate tA tau he sundara ! mithyAtvavAdamAhe dharmArthI dharmavaMta 5 zrAvakahUI kahaNa kauNa eka parAbhava apamAna kujA karata ? api tu zrAvakahUI koi parAbhava na karata / kiM tu sahU koI mAnata // 51 // __ [me.] jau kimai sarva pakSanA zrAvaka mithyAtvI sAthi vivAdi Upanai hUMtai ekaI mati huI tau he suMdara ! dharmArthI dharmasthita tehanai, kahau na, kauNa parAbhava karata ? api tu koI na karata // 51 // 10 [so.] je puruSa maharddhika dharmanu AdhAra huI tehanI prazaMsA karaI chii| . [ji.] atha zrAvakAhe moTA zrAvakahUI garUyaDi dekhAlai / taM jayaI purisarayaNaM suguNaDDe hemagirivaramahagcha / jassAsayammi sevai suvihirao suddhajiNadhammaM // 52 // 15 [so.] te puruSarUpiuM ratna jayavaMta vrtu| suguNaDaM uttamaguNe kari ADhya pUriuM / hemagiri0 sonAnau parvata meru tehanI pari mahArgha te puruSa sarvottama khivaai| jassAsayammi jehanai Azrai jehanai vali' sAMnidhyaiM karI suvihirao suvidhirata sAcA dharmanau ArAdhaka sUdhau niSkalaMka jinadharma sevai ArAdhai / jehanai 20bali dharma cAlai, je puruSa dharmavaMtanaiM AdhAra dii te puruSa gADha uttama kahIiM // 52 // . . 1 ji. me. jayau. 2 sonAnu. 3 maharmyaM. 4 bali. 5 gADha. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita - - [ji.] te puruSaratna jayavaMtu huu / kisau chai puruSaratna ? muguNar3e su bhalA paropakArAdika guNa teha karI ADhya samRddha bhariu pUriu / valI kisu chai ? hemagirivara meru parvata tiha sarISau maharghya pUjya maaniitu| moTAI karI meruparvata sriissu| te puruSaratna kauNa ? jassAsayammi jeha puruSaratnanai Azrayi AdhAri suvidhirata i. sanmArgasevaNahAra suzrAvaka suddhajiNadhammaM nirmalau jinadharma sevai // 52 // [me.] te puruSaratna jayavaMtau huu, je sobhana bhalA guNa tiNi karI ADhya sahita / valI te puruSa kevahau ? meruparvata tehanI pari maharghya / jehanai Azrai sAMnidhya lagI suvidhi bhalI vidhi tehanai viSaio tatpara hUMtau sUdhau jinadharma sevai ArAdhai // 52 // [so.] valI eha ji vAta kahai chai / [ji.] balI saMdhi puruSihUI moTAI prakAsai / surataruciMtAmaNiNo agdhaM na lahaMti tassa purisassa / jo suvihirayajaNANaM dhammAdhAraM sayA dei // 53 // 15 [so.] kalpadruma ciMtAmaNi lokamAhi manovAMchita denahAra' bhaNI ati uttama khiiiN| puNa teha puruSanau te argha mUla na lahai / te puruSa tehai paI gADhau' uttama / jo suvihi0 je puruSa suvidhirata kharI vidhi kharI sAmAcArInA ArAdhaNhAra' loka rahaI dharmAdhAra sadaiva diiN| kalpadruma ciMtAmaNi ekai ji bhaviM iha20 lokanu upakAra mAtra karaI / A puruSa dharmanu upakAra karatau . 1 dinhAra. 2 pAhaiM. 3 gADha. 4 ArAdhanhAra, 5 eka. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa svargamokSAdikanAM sukha dinaM / teha bhaNI kalpadruma ciMtAmaNi sarISu kima kahivAi ? || 53 // 58 [ ji. ] teha puruSahUiM surataru kalpavRkSa ciMtAmaNi ratna argha pUjA na haI | teha puruSa sarISA na huI / kiM tu kalpavRkSa ciMtAmaNi pAha 5 adhika dAtArapaNAta te puruSa moTau te kisu ? je puruSaratna suvidhirata janahU sanmArgatatpara lokahUhUM dharmanu avaSTaMbha di // 53 // [me. ] kalpavRkSa ciMtAmaNi pramukha padArtha dharmAdhAra puruSa Agali mUla kAMI na haI | samavaDi na pAmaI / je suvidhi bhalI vidhi tehana rata jana loka tena sadA dharmanau AdhAra dinaM // 53 // IO chai [so. ] ko kahisii 'te' puruSanaI varNavivaI' siuM kAja e bAta Upari kahaI' / [ ji.] tiNi kAraNi tehAM satpuruSanAM nAmagrahaNa karivauM / pavitra hoivA bhaNI | isuM kahai | lajaMti jANimo haM sappurisA niayanAmagahaNeNaM / pu tesiM kittaNAo amhANa garlati kammAI // 54 // [ so. ] lajjaMti0 e vAta jANauM" / jaM satpuruSa ApaNA nAma leva, koI tehanauM nAma leI vaSANai tu lAjaI ji / nIcuM sAhuM joii| puNa tesiM0 puNa taU tehanuM kIrttana guNa bolauM chau~ / te kAraNa e tINaI karI amhArAM karma galaI pApa phITa / karmanirjarA 20hui| ApaNAi ji lAbha bhaNi kI jaI cha / isyu bhAva // 54 // 1 teha. 2 varNava iM. 3 kahai chai. 4 jANauM chauM . 5 je. 6 bolaI. 7 chaI. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNa bAlAvabodha sahita [ji.] hauM isuM jANauM / satpuruSa dharmAdhAranau dAtAra puruSa nijaka nAmagrahaNa karI lAjaiM / jai lAjaiM tau lAjau / puNa tesiM kittaNAo puNa teha satpuruSanAM nAmakIrtanaitau bolivAtau amhArAM kukarma galaI phITaiM / satkarma udaya pAmaiM // 54 // [me.] hauM isauM jANauM je satpuruSa ApaNA nAmagrahaNi lIjatai lAjaiM / paNi tehanauM kIrtana vaSANa karatAM amhArAM karma galaI / eha bhaNI satpuruSanauM nAmu lIjai // 54 // [so.] dharmai karatAM ji dharma na hui / e bAta kahai chai / [ji.] jinAjJA pASai dharma kIdhau niHphalu / isuM kahai / ANArahiaM kohAisaMjuaM appasaMsaNatthaM c| 0 dhamma sevaMtANaM na ya kittI neva' dhamma ca // 55 // [so.] je dharma ArAdhaiM puNa vItarAganI AjJArahita nihnavAdikanI pari / anai krodhAdikiiM karI saMyuta dharma karaI / yAvajjIva varisa caumAsa UpahirA krodha mAna mAyA lobha dharaI / parai dharmakriyA karaI / tathA appasaMsaNatthaM ca / ko ApaNI prazaMsA bhaNI dharmag5 karai / jima * loka mU rahaI vaSANai / huM lokamAhi rUDau bhAvauM' isI buddhiiM dharma karai / dhammaM0 INai prakArai dharma karatAMiM ehUI na ya kittI0 iha loki kIrtii nahI / paraloki dharmaU nahI / karmakSaya na huI / kAja kAI sarai nahIM // 55 // [ji.] jinAjJArahita, krodha mAna mAyA lobhapramukhasaMjukta50 AtmaprazaMsAnai arthi dharma sevatA dharma karatA puruSahaI na ya kittI lokamAhe varNanAi nahI / aMtaraMgamAhe dharma nahI // 55 // 1 jima. 2 ji. me. neya. 3 ehaI. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . SaSTizataka prakaraNa ., [me.] AjJAiM karI rahita, krodhAdisaMyukta, ApaNI prasaMsAnai arthi dharma sevatA hUMtA kIrti paNi na hui / dharma paNi na huI // 55 // [so.] valI utsUtrabhASI Upari bi gAha kahai chai / - [ji.] atha utsUtrabhASI puruSanauM svarUpa khi| . 5 [me.] valI utsUtrabhASI Upari bi gAha khi| iarajaNasaMsaNAe ghiTTA ussuttabhAsie na bhayaM / hI hI tANa narANaM duhAI jai muNai jiNanAho // 56 // [so.] iarajaNa. itarajana sAmAnya ajANa loka tehanI prazaMsA karaiM / 'e bhalA' ima vaSANaiM / tINaiM karI dhIraSTa huMtA ioabhimAni caDyA utsUtra bolatAM manamAhi bhaya na ANai / bhAvai tisyAM utsUtra prarUpaI / hI hI0 ahAhA ! teha puruSa rahaiM paraloki durgati gyAM huMtAM je duHkha husiiM te duHkhanuM svarUpa jinanAtha zrIsarvajJa ji jANai / anerau' ko na jANai / ti duHkha jihvAe ketalIe na bolAiM // 56 // 15 [ji.] itara jana sAmAnya loka tehanI prasaMsAiM karI hiTThA sAhaMkAra ApaNapauM moTA mAnaiM je anaiM jehahUI usmuttabhAsie utsUtrasiddhAMte na kUDauM tehanauM bhASaNa bolivauM teha hUtau bhaya nahI / kUDauM bolatAM jehahUI pApanau bhaya nhiiN| hI hI khede| tehe sagarva taNAM utsUtrabhASaka nara taNAM duhAI hauNahAra duHkha jai kimai muNai jANai 20tau jiNanAho zrIsarvajJadeva jANai / duHkhahUI pracurapaNAtau anerau chadmastha jANI na sakaiM / je sagarva hUMtu utsUtra bolai tehahUiM anaMtAM duHkha hui / jima' marIcihiM utsUtra bhASaNatau ghaNAM hUyAM // 56 // 1 ji. me. hiTThA. 2 duHkhanauM. 3 aneru. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ or aroraati sahitaM - 61 [ me. ] itara jana sAmAnya loka tehanI prasaMsA sAMbhalI hRSTa harSita hUMtA ahaMkAri caDyA utsUtra bolatA bhaya nANaI / bhAvai tima utsUtra bolaI / hI hI isai khedi / te puruSanai paraloka je dukkha hossya te vItarAgai ji jAi // 56 // [ ji.] atha utsUtrabhASaNanaM phala kahai / utta bhAgANaM bohInAso anaMtasaMsAro / pANacae vi dhIrA ussuttaM tA' na bhAti // 57 // [ so.] utta0 utsUtranA bolanahAra rahaI bodhibIjanau nAza hui / Avate bhave samyaktva lahai' nahIM / anaMtara saMsAra vAdhaI / anaMtA bhavanAM duHkha bhogavai / pANacae vi0 teha bhaNI prANatyAga 10 jIvatavyanai saMkaTi paDa je dhIra dharmavaMta te utsUtra na bolaI // 57 // 4 [ ji. ] utsUtrabhASaka puruSahU bodhi samyaktva tehanau nAsa hui / tiNi kAraNa bodhi pASai anaMtara saMsAra | tA tiNi kAraNi prANatyAgaI prANaI jAtai huMtai dhIra dharmapara sAhasika utsUtra na bhASaI na bola / vari prANaI nIgamaI / puNa kUDauM na bolaI / tathA coktaM s zrIupadezamAlAyAM-- jIaM kAUNa paNaM turumiNi dattassa kAliyajjeNaM / avi ya sarIraM cattaM na ya bhaNiyamahammasaMjuttaM // (gA. 105 ) [.] utsUtranA bolaNahAranaI bodhibIjanau nAza hui / anaMtau saMsAra hui / te bhaNI prANanai tyAginaM dharmavaMte utsUtra na bolivauM 20 // 57 // 1 te 2 bolanhAru. 3 lahaM. 4 paDii. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 ' SaSTizataka prakaraNaM [so.] avidhi vakhANavau nhiiN| e vAta kahai chai / [ji.] utsUtrabhASaNaniSedha karI asanmArganI varNanAi na karivI / ima kahai ch|| muddhANa raMjaNatthaM avihipasaMsaM kayAina krijaa| 5 kiM kulavahuNo kattha vi thuNaMti vesANa criaaiN||58|| 1 [so.] muddhANa. mugdha lolA tehanA raMjavavA AvarjavA bhaNI avihi. unmArgamelu koI karatu hui tehanI prazaMsA jANi kahII na karivI / dRSTAMta kahai chai / kiM kula0 uttama kulanI vadhU strI mahAsatI te kihAMiM vezyA adhama strI asatI tehanAM caritra 10vakhANai ? na vaSANaiM ji / tima* uttama unmArganI prazaMsA na karaiM ji // 58 // . [ji.] mugdha mUrSa teha raMjivAnai arthi kAraNi avidhiprasaMsA kumArgAcAranI varNanA kayAvi kivAraI satpuruSa na karijA na karaI / kiM kulavahuNo kulavadhU kulastrI vesANa cariyAI vezyAnAM 15caritra karttavya kattha vi kihAI stavaiM varNavai ? api tu na stavaiM / kumArganI prasaMsAI kIdhI hUMtI doSa bhaNI hui iti bhAvaH // 58 // [me.] mugdha lolA loka tehanai raMjivA bhaNI avidhinI prasaMsA kahIi na krivii| kisauM kulavadhU kivAraI vezyA asatInAM 20caritra vaSANaiM? api tu na vaSANaI / tima uttama unmArganI prazaMsA na karaiM ji // 58 // 1 avadhi. 2 ji. me. kayAvi. 3 ji. thuvaMti. 4 bholA. 5 raMjavA. 6 kahIihi. 7 karavI. 8 te. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita [so.] vItarAganI AjJA ji Upari vAta kahai chai / [ji.] kisA jIva jinAjJA na bhAMjai / kisA bhAMjai / isI vyakti kriN| jiNaANAbhaMgabhayaM bhavasayabhIANa hoi jIvANaM / bhavabhayaabhIruANaM jiNaANAbhaMjaNaM kIDA // 59 // 5 [so.] jiNa0 jina vItarAganI AjJAnu bhaMga tehanu bhaya teha rahaI hui / bhavasaya. je saMsAra bAMdhivAnaiM bhaI karI bIhatA huiM jIva teha rahai hui / te isiuM jANaiM / 'vItarAganI AjJA bhAMjInai rAdhe ghaNA saMsAramAhi ruluii|' je bhavabhaya0 je saMsAranA bhaya thiku nathI bIhatA, dhIraThapaNuM karaiM teharaI jina vItarAganI AjJAnuM je bhAjivauM te krIDAmAtra / lIlAiM bhAjaiM / bhAMjatA vAra kAMI na lAgai // 59 // [ji.] bhavasayabhIyANa janmanAM zata teha hUMtA bhIta bIhatA je jIva teha jIvahUiM jinAjJAnau bhaMga bhaya chai / janmamaraNa duHkha hUMtA je bIhai te jIva jinAjJA na bhAMjai / anai valI je15 janmamaraNa hUMtA abhIruka abhIhatA tehanI kIDA rAmati jiNaANAbhaMjaNaM jinAjJAlopamaya ji / je duHkha hUMtA na bIhaI te jinAjJA bhAMjai // 59 // [me.] jina vItarAga tehanI AjJAnau bhaMga tehanau bhayu kehanaiM hui ? je bhava saMsAranA bhaya tehanai viSai bIhaI / anai je saMsAra hUMtA0 bIhatA nathI tehanaiM jinaAjJAnauM bhAMjivauM krIDAmAtra / helAiM bhAMjaiM // 59 // 1degbhaya'. me. bhaya . 2 tehanauM. 3 raI. 4 rakheM. 5 thikuu. 6 teha rahaiM. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64. SaSTizataka prakaraNa [so.] hiva kahai. chai / mUrkhanau' siu doSa ? je jANa chai teha ahaMkAri caDyA vItarAganI ANa virAdhatA dekhaI nahI / e vAta kahai ch|| [ji.] jiNiiM jinAjJA bhaMjAi te karmaparavazatA jIvanI khi| 5 ko asuANaM doso jaM suasahiANa ceaNA nhaa| dhiddhI kammANa jao jiNo vi laddho aladdhatti // 60 // [so.] ko asuANaM0 azruta apaDha mUrkha tehanau kauNa dosa ? jaM sua0 jeha bhaNI zrutasahita pAThanA dhaNI teha' rahaI cetanA naatthii| jANatAi karatA te vItarAganI AjJArahita utsUtra 10prarUpaI / dhiddhI0 pApiyAM karma ji rahaI dhiga paDu jehe karme ima jANai rolviiiN| jiNo vi0 jINai karI vItarAga deva lAdhu aNalAdhu thaai| utsUtra bolatAM paramezvara olaSiui aNaolaSiu' thAi // 60 // . [ji.] asuANaM0 azruta siddhAMtanA ajANa tehanar3a kimu udoSa ? api tu na koI / kAMiM ? jaM jaMu zrutasahitanI jJAnavaMtanI cetanA nAThI, jima vAiM hAthIyAI uDaiM jai tau pUNI UDivAnauM kisuM dUSaNa ? jihAM paMDitaI virAMsIiM tihAM mUrSanau kisu doSa ? jeha karma lagI zrutanA jANaI bholavIiM teha karmahaI dhikkAra pddu| kima ? jau . jiNo vi zrIvItarAga deva lAdhuI aNalAdhau karai / iti isA 20kAraNatau karma naMdya // 60 // . . - [me.] azruta apaDha tehanau kauNa dosa ? jau kimai zruta 1 'mUrkhanau......kahai chai' eTalo pATha bIjI pratamAMthI paDI gayelo che. 2 me. aladdho. 3 pADhanA. 4 tehai. 5 athavA pApiyAM. 6 lAdhui. 7 ulaSiui. 8.aNauliSiuH . . . . . . . . . . ... . Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNa bAlAvabodha sahita siddhAMta tehanI cetanA nAThI / athavA dhindhiHkAraka karmaijinai hu| jeha bhaNI jina vItarAga lAdhaui aNalAdhau / kAMiM ? utsUtra bolatAM vItarAga aNaolaSiu hUu // 60 // [so.] ketalAi mUrkha paMDitaMmanya hUMtA sUdhA dharmanA karaNahAra rahai hasaiM / e vAta kahai chi| - [ji.] atha jinadharma hAsyasthAnaka nahI / isuM kahai / . . [me.] ketalA sUdhA dharmanA karaNahAranaI hasaiM / te kahai / iarANa vi uvahAsaM tamajuttaM bhAya kulapasUANaM / ; esa puNa kovi aggI jaM hAsaM suddhadhammammi // 61 // ... [so.] iarANa0 itara adharma mUrkha teharnu jaM hAsuM0 kIjai, he bhrAta bAMdhava ! kulIna je puruSa chai tehanai ayuktuN| kulIna rahaI tehai karikhA' nAvaI / esa puNa0 e puNa moTau Agi gADhau virUu / jaMhAsaM0 jaM zuddha niSkalaMka dharmanA ArAdhaka rahaI hasIi // 61 // . , . [ji.] he bhAya he bhrAtaH-! iarANa vi mUrSainauM upahAsyA' je hui te upahAsya kulaprasUtahUI ayuktauM / etAvatA akulotpannanauM hAsauM mUrSaI na karaI / eSaH punaH ko'pi agniH| A koI valI Agi jau zuddhai nirmalai dharmi hAsauM // 61 // [me.] itara pAmara loka tehanUi hAsauM kulanA prasUta tehanaI he bAMdhava ! yuktauM nhiiN| e koI moTau Agi je sUbA jinadharmanauM20 hAsauM kIjai // 61 // 1degmanyai. 2 tIhanuM 3 hAsaM. .4 jeha. 5 kahivA, . . Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa [ so.] gADhA mithyAtvI pApII' rahai uttama hita karivau~ cavaI' / e bAta kahai cha / bihu gA karI / [ ji . ] atha satpuruSa duSTaIhUI hita karaI / ise jANAvai / doso jidiaaNe saMtoso jANa micchapAvasmi / 3 tANaM pi suddhahiyayA paramahiaM dAr3amicchaMti // 62 // [so. ] doso0 jeha rahai jinendranA vacana Upari vItarAganA dharma Upara doSa anai mithyAtva pApa Upara saMtoSa chaha, mana tihAM baiThUM chai / tANaM pi0 jehanAM hiyAM sudhAM niSkaSAya nirmala chaI te tehai" rahaI dharmahita devA vAMcha / dharmanu lAbha karivu cItavai | jANa 0 kinhaI e" bApaDA dharma milaI tU rUDauM // 62 // [ji.] jANa jehahU jinendranAM vacana Upari dveSa hui, valI jeI mithyAtvavAda Upari saMtoSa hui, etAvatA jinavacana je na mAnaI, kiM tu mithyAtva mAnaI tehaIhUI zuddhahRdaya nirmalacita satpuruSa parama hita devA vAMchai // 62 // $5 [.] jehana jinendranAM vacana Upari dveSa hui, jehanai Ta mithyAtva Upara saMtoSa huI, tIyAMinaI suddhahRdaya nirmala cittanA dhaNI parama hita devA vAMchai // 62 // ^ [ ji . ] atha pUrvokta artha yuktau karI sthApaI / 85 * ahavA saralasahAvA suaNA savvAtha huMti aviappA | 20 chatavisabharANa' vi kuNaMti karuNaM dujIhANaM // 63 // 1 pApI. 2 cItai. 3 micchavAyammi 4 dveSa. 5 teharaIM. 6 karivau. 7 ehai. 8 me suhAvA. 9 ji. me. chaDDati'. C Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhraNa bAlAvabodha sahita [so.] ahavA0 athavA je sujana huiM te savihuM Upari saralasvabhAva hUMtA kihAMi vikalpa nANai / rUDA' nai virUAi savihuM Upari hita cItavai / chaDUMta. je dvijihva sApa viSanA bhara samUha chAMDaiM garalai ji mUkaI te Upari uttama dayAi ji kriN| je cADa durjana kuvacana bolaI te Upari uttama 'e bApaDau kimai puNya 5 prAmisii ? ' isI dayA ji karaI // 63 // [ji.] athavA saralasvabhAva svajana sagA sarvatra avikalpa vikalparahita huii| jima loka ApaNAM locana Upari vikalpa bheda AMtarauM kAMI na kriN| tathA te valI sarparUpa dvijihvahUiM karuNA dayA karaI / jima zrIpArzvanAthi sarpa Upari dayA kIdhI // 63 // 10 [me.] athavA saralasvabhAva je svajana te saghale kihAMI vikalpa nANaI / samabhAva ANaiM / viSanA bhara garala chAMDaI chaI je dvijihva sarpa tIhaiM Upari karuNA ANaiM / je cADa durjana kubola bolaI tehai Upari uttama cItavaI ji 'e bApuDau kimahI puNya pAmisyai ?' isI je dayA karaI // 63 // ... [so.] samyaktva gADhU durlabha chai / e vAta kahai chai / [so.] atha viralA keI ekahUI samyaktva chai / na saghalAIhUI / isuM khi| [me.] samyaktva gADhauM durlabha chai / e vAta kahai / gihavAvAravimukke bahumuNiloe vi nasthi sammattaM / 20 AlaMbaNanirayANaM saDDhANaM bhAya kiM bhnnimo||64|| 1 rUDAi. 2 'ji' nathI. 3 tehai. 4 dayA. 5 ji. me. gihi. 6 ji. nilayANaM. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 . SaSTizataka prakaraNa [so.] giha0 ghara kuTuMbanA vyApAra jehe chAMDyA chaiM te ghaNA muniloka mahAtmAi. mAhi samyaktva nathI / jehanai kAjakAma kAMI nathI tehanAM mana rogi kaSTi' Avi mithyAtva karivA lahabaI / AlaMbaNa. je zrAvaka gRhastha jehanai aneka chorU beTA beTI vivAha 5 vRddhi vyavasAya kAjakAmanAM AlaMbana chaiM tehanai mithyAtvanai viSaya lahabahivA, ahobhrAta ! kisiuM kahIi ? // 64 // [ji.] gRhasthavyApAra gRhaprAraMbhAdika tiNi karI vimukta rahita evahA bahu pracura muniloka tehaimAhe samyaktva nathI / he bhAya he bhrAtaH ! AlaMbananirata zrAvakahUiM kisu bhaNAM ? jihAM 10sarvasaMgavinirmukta mahAtmAIhUiM samyaktva na huI tihAM zrAvakahUI kihAM hUtUM ? iti bhAvaH // 64 // [me.] jehe gharanA vyApAra mUkyA chaiM evahA ghaNA je muniloka tehanaiM samyaktva nathI / e bhrAta ! rogi kASTiM pIDyA hUMtA AlaMbananA nilaya je zrAvaka te jau samyaktva thakA lahabahaI tihAM siuM kahivauM ? 15|| 64 // [so.] utsUtra bolatau jIva saMsAramAhi paDai / e vAta kahai chai / [ji.] atha jIva udisI ki upadesa bolai / na sayaM na paraM kovA jai jia usmuttabhAsaNaM vihi| atA buDDasi nibhaMtaM niratyayaM tavaphaDADovaM // 65 // [so.] na sayaM0 ApaNapaiM athavA aneraiM kuNahiM kAMI na thAi / kovA0 kopa lagai ahaMkAri caDiu jau re jIva ! utsUtra 1 kaSTi duHkhi. 2 bhrAta bAMdhavai. 3 kuNahaI. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita zrIjinavacana' viruddha bolisi tA tau nibbhaMtaM nizcii saMsArasamudramAhi bUDisi / kuNahiM rakhAisi nhiiN| jau virAsaiM ajANivA lagai kAI utsUtra bolai anai pachai jANyA pUThii micchA mi dukkaDa dii, Aloi tu chUTaI / isiu bhAva / niratthayaM0 utsUtra bolatA tapa kriyA niyama sAmAcArInu sphaTATopa ADaMbara nirarthaka 5 jANivau / tINai karI saMsAramAhi bUDatA na rahIiM // 65 // [ji.] koI ApaNauI nahI athavA para anerau koI nathI / re jIva ! jai taiM utsUtrabhASaNa kIdhauM tA tau pachai nibhrAMta niHsaMdeha bUDisi / tapanau sphuTATopa ADaMbara nirarthaka / tUM jANai ch| 'tapanai ADaMbari nahI bUDauM' e phokaTa jANi / tiNi kAraNi utsUtrA0 ma bole // 65 // [me.] na ApaNapaiM na parapAhaMti athavA kopa lagI ahaMkAravazi re jIva ! jau utsUtranau bhASaNa kIdhauM tau tauM bhrAMtirahita saMsArasamudramAhi buuddisi| utsUtra bolatAM tapa niyama kriyA sAmAcArI sphaTATopa ADaMbara nirarthaka phoka jANivau // 65 // 15 [so.] sAcA dharmanA dhaNInai hii baisai nahI bIjau dharma / e vAta kahai ch|| [ji.] atha jinendranauM vacana hiyAmAhi dhrivuN| isuM khi| jaha jaha jiNaMdavayaNaM sammaM pariNamai suddhahiaANaM / taha taha loapavAhe dhammo paDihAi nddcriaN||66|| 20 1 zrIsiddhAMta jinavacana. 2 bolasii. 3 nizcai. 4 bUDisiiM. 5 rakhAsai. 6 'pUThiI...na rahIiM' eTalo pATha so.nI pahelI pratamAMthI paDI gayelo che. te bIjImAMthI lIdho che. 7 gAthA 66 ane 67 tathA te uparano bAlAvabodha paNa so.nI pahelI pratamAthI lahiyAnI cUkathI paDI gayelo jaNAya che. tethI te bhAga bIjI pratamAthI lIdho che. 8 ji. jiNiMda. 9 me. dhamma. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'SaSTizataka prakaraNa [so.] jaha0 jima jima jinendravacana zrIsarvajJanu dharma sAcau coSA hIyAnA dhaNI mani pariNamai taha tima tima lokarA pravAhinu dharma guNa vicAra pASai ' ApaNA deva, ApaNA guru' ityAdi kadAgraharUpa naTAvAijinA caritra sarIpuM pratibhAsai / bAhya maMDANa ji chai / ; lokaraMjanA mAtra ji chai / abhyaMtara dharma kAMI nthii| yata uktaM zrIupadezamAlAyAM--- __paDhai naDo veraggaM nivijjijjA ya bahujaNo jeNa / paDhiUNa taM taha saDho jAleNa jalaM samoarai // (gA. 474) [ji.] jima jima suddhahRdayane hRdayi jinendranauM vacana samyak i0prakAri pariNamai vasai tima tima nirmalahRdaya taNauM lokapravAhi dharma mithyAtvadharma naTacaritra sarISauM paDihAi pratibhai zobhai / jima naTavAnuM caritra phokaTa tima lokapravAhi dharma phokaTa isuM mAnai // 66 // .. [me.] jima jima jinendranAM vacana samyag prakAri pariNamaI kahinaiM suddha hRdayanA dhaNInaI tima tima lokanau pravAha naTAvAnA 15caritra sarISau prtibhaasiN| kAMi ? 'e sahU bAhya maMDANa / lokaraMjanA mAtra, paNi AbhyaMtari nahIM // 66 // [so.] valI eha ji vAta kahai chai / [ji.] atha jinadharmapramANa bolai / [me] valI eha ji vAta kahai / 20jANa jiNido nivasai sammaM hiyayammi suddhanANeNaM / tANa tiNaM va virAyai samicchadhammo jaNo sayalo // 6 // [so.] jANa0 jehanai hIai sAcaiM jANavaI karI samyag dRDha zrIjinendra vasai, vItarAganu dharma jehanai mati sAcau baiThau hui Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNa bAlAvabodha sahita tANa0 teha rahaI mithyAtvadharma sahita loka saghalau tRNA sariSau asAra pratibhAsai / jANai e kAMI nahI // 67 // [ji. ] jANa jehanA hiyAmA he nirmalai jJAni karI samyak prakAra zrIjinendra vasa tANa tehAMhUI samithyAtvi dharmi karI sahita mithyAtvI loka saghalaI tiNaM va tRNavat tRNa sarISau niHsAra a virAjati zobha // 67 // [ me. ] jehana hI yaha sAcai jANiva karI sUdhau vItarAganau dharma va teha manuSyana mithyAttvadharmasaMyukta loka saghalar3a tRNA sarISau asAra pratibhAsai | jANai ji e kAI nahIM // 67 // [so.] lokanai pravAhiI' ketalAI jANaI' kSubhaI / e vAta 40 kahai chai / [ ji. ] atha samyaktva pASas zrAvakapaNauM nirarthaka | isuM bola | loapravAhasamIraNauddaMDa paDacaMDa laharIe / daDhasammatta mahAbalaMrahiA guruA vi halaMti // 68 // *s [ so.] loapavAha0 lokanau je pravAha teharUpIA 'samIraNa je vAyu tehanI pracaMDa gADhI lahari karI daDha0 dRDha nizcala samyaktva rUpIA ArAdhananau je chai mahAbala tINaI karI rahita guruAi hallati DolaI / ghaNA loka kAMI mithyAttva bolatA karatA ' deSI moTAinAM mana lahabahaiM // 68 // .20 [ ji. ] dRDha samyaktvarUpa mahAbala tiNi karI rahita puruSa guruyA vaDAi hUtA ha Mti DolaI / kisai karI ? lokapravAharUpau 1 pravAha 2 jANa. 3. vAyunI. 4. AdhAranauM. 5 bolai. 6. kahatA. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa samIraNa vAyu tehanI uddaMDa pracaMDa raudra laharI kaMllola tiNi karI / jima vAunI raudra lahari karI mUla viNu nIbala vRkSa Dolai / tiNi - kAraNa nazcala samyaktva dharivauM // 68 // 72 [me. ]. lokapravAharUpI N samIraNa vAya tehanI uddaMDa pracaMDa 5 gADhI lahariM karI dRDha samyaktvanA rUpa mahAbala tiNi karI rahita garuyAnA mana hAlaI DolaI / moTAMinAM mana lahabahaI // 68 // [so.] dharmanI avajJAnA karaNahAra rahaI je duHkha huI te smaratAM hiuM dhUjai / e bAta kahai chai / [ ji . ] jinamatanI thoDI avahelanA na karivI / isuM kahai 1005 jiNamayaavahIlAe jaM dukkhaM pAuNaMti annANI / nANINa taM saritA bhaeNa hiaaM tharattharai // 69 // [ so.] jiNa0 jinadharmanI hIlAI niMdAI karI ajJAnI ajANa jIva naraka tiryaca gatimAhi gyAM huMtA je duHkha prAmai te duHkha - jJAnI jANahUI siddhAMtanaI bali jANI saMbhAratAM bhaI karI hI uM -tharathara kAMpai || 69 // [ ji. ] zrIjinamataMnI lagAraeka avahelAI karI ajJAnI mUrkha duHkha pAuNati pAmahaM te ajJAnInaraM duHkha saMbharittA saMbhArInaI bharaNa bhaya karI nANINa jJAnavaMtanauM hRdaya tharattharai kAMpai // 69 // "20 [me. ] jinamatanI avahIlanA niMdA lagI ajJAnI jIva ajANa jIva je duHkha pAmaI te jJAnI jANa siddhAMtanai bali niMdA sAMbharatAM thakAM bhai karI hIyauM tharaharai kAMpai || 69 // 1. saMbharittA, ji. saMbharittA 2 hIlA. 3 niMdA. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita [so.] valI zrIsamyaktva lahatAM gADhauM durlabha hui / e vAta kahai chai / [ji.] atha ApaNA jIva desahUI upadesa dii chai / . re jIva anANINaM micchaTTiINa niyasi kiM dosaa| appA vi kiM na yANasi najaI kaTeNa sammattaM // 70 // 5 [so.] re jIva ! ajJAnI mUrkha mithyAttvI tehanA doSa syA bhaNI dekhaiM ? ApaNapUM ji kisiuM na jANaI ? najai0 samyaktva gADhaiM kaSTiiM jANaiM lahaiM / nemicaMdra bhaMDArI kahai chai / re jIva! taiM evaDaiM kaSTiiM samyaktva lAdhauM / mithyAttvI bApuDA kima lahaiM ? samyaktva lahatAM gADhauM dohilauM chai / isyau bhaav| 10 [ji.] re jIva ! he Atman ! anANINaM mUrSa mithyAdRSTinA dosA doSa kiM niyasi kisu joyai ? appA vi ApahaNI kiM na yANasi na jANaiM ? jau kaSTiiM samyaktva najai jANIi / etAvatA re jIva ! mithyAttvInA kisuM dUSaNa joi ? ApahaNI tUM jANai chi ? jau samyaktva jANatA gADhauM duhelauM // 70 // 15 [me.] nemicaMdra bhaMDArI khi| re Atman ! ajJAnI mithyAdRSTi tehanA dUSaNa sii kAji joi chai ? appA0 ApaNapaiM tU kisuM na jANaiM ? je taiM mahAkaSTi karI samikttva jANiuM chii| tau mithyAttvI bApuDA kima lahisyaI ? // 70 // [so.] ketalAi mithyAttva karatAi jinadharma vaaNchi| teha00 Azcarya kahi chi| 1 lahAtAM. 2 annANINaM. 3 me. dose, 4 nijai. 5 ketalA. 6 AzrI. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa [ji.] je mithyAttvaiM karaiM samyaktva vAMchai / teha uddisI khi| micchattamAyaraMta vi je iha vaMchaMti suddhajiNadhammaM / te ghatthA vi jareNaM bhuttuM icchaMti khIrAI // 71 // 5 [so.] micchatta0 mithyAttva kartavya karatAi huMtA je jIva suddha dharma vAMchaiM / jANaiM -- amhe sUdhau dharma karUM / ' te ghatthA vi0 te jANe jvari grasyAi huMtA khIra khAMDa khAvA vAMchai / jvara saridhUM mithyAttva khIra khaMDe sarikhau jindhrm| jima jvari chatai khIra khaMDAdika khAdhAM hutAM guNa na karai, sAmhu avaguNa karai tima mithyAttvii 10chatai jinadharma guNakAriu na huI / sAmahA virAdhaka thAiM // 71 // [ji.] ye zrAvaka mithyAttva AMcarataI hUMtau zuddha jinadharma iha saMsAramAhe vAMchai te ghatthA vi jareNaM te zrAvaka jvariiM grasyA huMtA khIrAI kSIra khAMDa ghRta bhuttuM jImivA bhaNI vAMchai / jima jvariyA puruSahUI ghRtAdikanauM jImavauM viSaprAya hui tima mithyAttva 15grasyA hUMtA samyaktva dharaiM tau sAmuhau aticAra doSa paamiN| tiNi kAraNi sarvathA mithyAttva melhI samyaktva pAlivauM // 71 // . [me.] mithyAttva AcaratAM hUMtAM keIeka jIva sUdhau jinadharma vAMchai / te jANe jvari grasyA hUMtA khIra khAMDa cI pramukha bhojana jimivauM. vAMchaiM // 71 // . 20 [so.] ketalAi mithyAttva karatAMI kahaiM -- amhe amukA gurunA zrAvaka / ' teha AzrI kahai chai / [ji.] atha kuguru AzrI kahai / 1 me. ke. 2. ji. me. bhuttaM. 3 me. khIrAI. 4. suddhau. . Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNa bAlAvabodha sahita jaha keI sukulavahuNo sIlaM mayaliMti liMti kulnaam| micchattamAyaraMta vi vahati taha sugurukerattaM // 72 // [so.] jima koeka uttama kulavadhU hui| sIla' ApaNauM mailu karai virAdhai anai nAma kulanauM liiN| ApaNai kalaMkiiM karI kulahUI kalaMka ApaiM, 'amhe amukA kulnii|' micchatta0 tima 5 ketalAi mithyAtva karatA huMtA kahai, 'amhe amukA sadgurunA zrAvaka ziSya / ' te ApaNaiM doSiiM guru rahaI doSa aanniN| isiu bhAva // 72 // [ji.] jaha kevi jima keI sukulavahuNo sukuli UpanI vadhU strI ApaNauM sIla mailauM karai sIla bhAMjaiM anai anerai mANasi pUchItAM hUMtI ApaNA kulanauM nAma liI / -- amhe moTA kulanI' isuM khi| taha tiNi dRSTAMti karI keIeka mithyAttva samAcAratAI hUMtA sugurukerattaM sugurunA keDAitapaNauM vahaiM / ' amhe amukA suguru anaI keDaI ' isuM kahatA ApaNA suguru pUrvaja lAvaI // 72 // 15 [me.] jima keIeka bhalA kulanI vadhU sIla ApaNauM mailauM karaI anai nAma kulanauM liiM, 'amhe amukAnI kulavadhU' tima jIva mithyAttva Acaratau hUMtau kahai, 'amhe amukA sugurunA zrAvaka / ' ApaNai doSi gurunaI doSa ANaiM // 72 // [so.] valI eha ji vAta kahai chai / [ji.] atha kutsita zrAvaka uddisI bolai / 1 me. jai. 2 ji. me. kevi. 3 ji. me. mailaMti. 4 ji. laMti. 5 me. micchitta. 6 sIlI. 7 mailauM. 8 ANai. 9 karatAi. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . SaSTizataka prakaraNa ussuttamAyaraMta vi ThavaMti appaM susAvagattammi / te ruddaroraghattha vi tulaMti sarisaM dhaNaDehiM // 73 // [so.] ussutta0 utsUtra zrIsarvajJavacana viruddha karttavya AcaratAI huMtA ApaNapau suzrAvakamAhi thApaiM / ' amheU zrAvaka" 5 ima kahaI / te kisiuM karaiM? te rudda0 te raudra raura dAlidri grasyAi huMtA gADhA dAlidrIi huMtA ApaNapau dhanADhya mahAlakSmIvaMta sarISau mAnaiM // 73 // [ji.] keIeka utsUtra siddhAMta viruddha vacana AcaratA karatAI hUMtA dhanADhya appaM ApaNapauM susAvagattammi suzrAvakaApaNA10mAhe ThavaMti sthApaiM / te loka ruddaroraghattha vi raudra dAridyaI prasyAI hUMtA dhanADhya lakSmIvaMta teha sarISauM ApaNapauM gaNaiM // 73 // [me.] utsUtra AcaratAi hUMtA jIva ApaNapauM zrAvakamAhi thApaiM / kahaiM amhe paNi zrAvaka / ' te rAdra rora dAlidriiM grasyA hUMtA ApaNapauM dhanADhya zrIvaMta sAthiM tolaI // 73 // 15. [so.] lokamArga anai dharmamArga rahaiM evaDau viharau chai / teu te mUrkha na jANaiM / e vAta kahai chai / [ji.] atha jANa anai ajANanauM AMtarauM prktti| . kivi kulakamammi rattA kivi rattA suddhjinnvrmymmi| ia aMtarammi picchaha mUDhA nAyaM na jANaMti // 74 // 20 [so.] kivi0 ketalAi ApaNai kulami ji rAtA kulAcAranai pravAhi paDyA chaI / ketalAI sUdhau kharau jinadharma tihAM rAtA 1 me. dhaNiDDahiM. 2 rora. 3 lakSmIvaMta. 4 yANati. ji. me. yANaMti. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvarodha sahita chai / kulakrama' kAMI nathI karatA / ia0 e bihu~naI AMtaraM e evaDauM chai / eki kulakrama karatAi naraka tiryacamAhi jAiM chaI / bIjA jinadharma ArAdhatAM devaloki athavA mokSa ji jAI / evaDai AMtarai chatai te mUDhA mUrkha yukti nyAya na jANaiM / kulakramajinu kadAgraha leI rahaI / sUdhau dharma na karaI // 74 // [ji.] kivi keIeka ajANa kulakrami rAtA chiN| keIeka jANa jiNavaranai mati raataa| ia e AMtarauM picchaha joyau / jANa-ajANanau e viharau deSau / mUrSa nAyaM na yANaMti nyAya na jANaiM / je jinamati rAcaI te yuktAyuktavicAra jANI jANa kahAvai anai mUDha nyAyarIti na jANai / kulakrami raMjIiM / sAcauM-kUDauM nA0 jANaiM // 74 // [me.] ketalAi jIva kulakrami kulAcAri rAtA chii| ketalAi jIva sUdhA jinavaranA matanai viSai rAtA chaiM / jANaI chaI : sUdhA dharma lagai mukti pAmIsyai / pADUi kulakrami saMsAramAhi bhamIsii / ' evaDai aMtari chatai, jou, mUrkha nANiuM je na jANaiM / kulakramanau15 kadAgrahu na mUMkaI // 74 // [ji.] atha ajANanI vAta bihu~ gAthAiM karI kahai / saMgo vi jANa ahio tesiM dhammAiM je pkuvvNti|| muttUNa corasaMgaM karaMti te coriaM pAvA // 7 // - [so.] jIhaM mithyAttvI darzanInI saMgatii ahitakAriNI20 karivA' nAvaI / puNa tehanau upadesiu je dharma te karaI / muttUNa. 1 'kulakrama...jAI chaI' eTalo pATha so.nI bIjI pratamAthI paDI gayelo che. 2 mokSi. 3 ji. mottaNa. 4 ji. kareMti, me. kariti. 5 kArivA. 6 tenu. ... Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa / te cora anyAyI pApInau saMsarga melhInai ApaNapaI ji corI karai / pApIyA je mithyAttvInU saMsarga na karai, puNa' mithyAttva karai te jANe coranI saMgati na karaI, puNa ApaNapaiM ji corI karaiM chaiM // 75 // [ji.] ajANa jehAMnau saMgaI ahita virUyAkAraNa hui tesiM 5 tehanA ahitakArakanAM upadisyAM je puruSa dharma karaI te puruSa pAvA pApiSTa hUMtA coranau saMsarga melhI ApahaNI corI karai // 75 // [me.] jehanau saMsargai ahitakArIu hui anai tehanA bhASyA dharma je karaiM te kevahA jANivA ? coranau saMsarga mUMkInai ApaNai DIli pApi corI karaI / te evahA jANivA / / 75 // 10 jattha pasumahisalakkhA pavve homaMti pAvanavamIe / pUaMti taMpi saDDhA hA hIlA vIyarAyassa // 76 // [so.] jINaiM parvi Aso caitranI pApamaya mahAnaumiiM pazu bokaDA bhaiMsAnA lakSa homaI mithyAttvI rAjAdika / pUaMti0 ketalAi zrAvakai huI te parva pUjaiM mAnaiM / gotrajapUjanAdika karaI / te parvanA 15karAvaNahAra brAhmaNAdika rahaI puNa pUjaI / dAnAdika diI / hA hIlA. aho ! kevaDI e hIlA avajJA AzAtanA vItarAgahaI / eka jIvadayAmUla vItarAganU dharma ArAdhIi anai paraI mahAhiMsAmaya parva mAnIiM / e' AjJAlopa bhaNI avajJAi kahI / / 76 // [ji.] jattha jiNi parvi pApanavamInai divasi sAmAnya 20dehADInai dini pazu chAlA mahisu bhaiMsA tehanA lakSa hammaMti homIiM vinnaasiiiN| tiNi dihADai zrAvaka jai pUjai tau zrIvItarAganI hI 1 'puNa mithyAttva...na karaI' eTalo pATha so.nI bIjI pratamAMthI paDI gayelo che. 2 ji. me. hammaMti. 3 vItarAganau, 4 'e' nathI. 5 avajJA. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita khede hIlA / je zrAvaka zrIvItarAgadevanaiM mAnaiM anaI mithyAttva puNa sAcavaiM te zrAvaka zrIvItarAganI avahelA karaiM / tiNi kAraNi te zrAvaka keI ajANa jANivA // 76 // - [me.] jihAM AsojI caitrI pApanavamIiM pazu chAlA mahisa bhaiMsA tehanA lakSa lASa haNIiM anaiM tINaiM dihADai zrAvaka huinai 5 gotrajanI pUjA karai tau hA isai khedi tIe vItarAganI hIlA kiidhii| paramezvara avahelyA // 76 // -- jo gihakuTuMbasAmI saMto micchattarovaNaM kuNai / teNa sayalo vi vaMso pakkhitto bhavasamuddammi // 77 // [so.] je kuTuMbanAyaka mUlagau huI kAMI mithyAttvanau bolA0 dhari ropaI thApai / pAchilAi saMtAnIA saghalA tehanA thApyA bhaNI mUkI na sakaiM / teNa tINaiM ApaNau saghalui keDila vaMsa saMsArasamudramAhi ghAtiu pADyA' bhaNI // 77 // [ji.] je gRhakuTuMbanau svAmI dhaNI saMto hUMtau mithyAttvaropaNa karai / teNa tiNi gRhakuTuMbasvAmII sayalo vi saghalaui vaMsa:5 bhava saMsAra teharUpiu samudra tehamAhe pakkhitto prakSipau ghAliu // 77 // [me.] je puruSa gRhastha kuTuMbanau svAmI hoInai ApaNA saMtAnIyAnaiM mithyAtvanauM AropaNa karaI tINaiM saghalui vaMsu saMsArasamudramAhi prakSepiu ghAtiu // 77 // kuMDacautthI navamI bArasI piNdddaannpmuhaaii| . micchattabhAvagAI kuNaMti tesiM na sammattaM // 78 // 1 ji. kuTuMba. 2 me. micchitta'. 3 kuDaMba. 4 pajyA. 5 micchitta. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . paSTizataka prakaraNa [so.] kuMDacautthI0 viNAyagacautthi mahAnaumi vatsabArasi bIjAI parva sIalasattami droaTThami zivarakti nAgapaMcami kAjalItrIja AmalIigyArasi aviloapAMcami' amAMsa SaSTIjAgaraNa navasatI pitaspiMDadAna navodaki pIpala-jaladAMna amAvasa jamAI-bhojanapramukha 5 micchatta. aneka ehavA mithyAttvapoSaka parva karai karAvai / tesiM tehahUI isiuM jANivauM / samyaktva nathI // 78 // [ji.] je zrAvaka kuMDacaturthI mahAnavamI anai bArasi tehanA piMDadAnapramukha mithyAttvadharmanA bhAvaka poSaka mithyAttva karaI tesiM tehAM zrAvakahUI samyaktva nahIM / lagArai mithyAtvanau lavaleza karai su 10ajANa iti bhAva // 78 // [me.] kuMDacauthi kahatAM viNAigacaturthI mahaNimanI navamI vatsabArasi sIyalasaptamI droaSTamI zivarAtri nAgapaMcamI kAjalItrIja AmalIimyArasi aviloApaMcamI amAsaH SaSTIjAgaraNa pramukhe piMDadAnapramukha je mithyAtvanai bhAvaka upajAvaNahAra je karai tehanai samyaktva 1'nahI // 78 // [so.] ketalAi uttama ApaNauM kuTuMba mithyAtvatau kADhaha / e vAta kahai chai / [me.] atha nANanI bAta kahai / jaha aikulammi khuttaM sagaDaM kaiMti kevi ghurdhvlaa| taha micchAo kuDaMbaM aha viralA kevi kati // 79 // [so.] jima kAdamanA gADhA kalamAhi gADauM khUtauM hui te 1 avilovA paMcami. 2 elA. 3 aikAlami, me. aikalaMmi. 4 dhuri. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita ketalAi dhorI dhavala mUlagA vRSabha teha ji kADhaI / bIje vRSabhe na kADhaI / taha0 tima mithyAttvarUpiA kAdamamAhi kaliuM ApaNa' kuTuMba viralA0 ke eka samartha uttama upAiM karI kaaddhii| mithyAttva chaMDAvI sAcai dharmi lagADaI // 79 // [ji.] jima keIeka dhavalA dhorI mUlagA sabalabala atikardamanA 5. kalaNamAhe khuttaM khUtauM hUMtauM sagaDa gADaDaM kADhaiM taha tima iha saMsAramAhi viralA keIeka puruSa micchAo mithyAttva hUMtauM kuTuMbaparivAra kADhaiM / sAcai jinadharma lagADaiM // 79 // [me.] jima atikalaNa kAdamamAhi khUtauM gADauM keIeka dhorI vRSabha huI tehI ji kADhI sakaiM, sAmAnya vRSabha kADhI na sakaiM timaro mithyAttvarUpIyA kalaNamAhe kuTuMba pUtauM thakauM ihAM viralA koIeka kADhai // 79 // |0aataa [so.] ketalAeka vItarAga sarvajJa sarvajJadevane lakSaNe' sahitai na olakhai / e vAta kahai chai / [ji.] atha zrIsarvajJadevanI aprAptikAraNa khi| 15 jaha vaddaleNa sUraM mahiyalapayaDa pi neva picchaMti / micchattassa ya udae taheva na niti jiNadevaM // 8 // [so.] jima vAdali ADai chatai pRthvImaMDalamAhi prakaTa sUrya na dekhIi tima mithyAttvarUpii vAdali ADai chatai jinadeva zrIsarvajJadeva vizvamAhi prakaTa pramANai chatu na niti na deSaiM // 80 // 20 [ji.] jaha jima vAdalii karI mahiyalapayaDaM pi jagatrayahUI pratyakSaI hUMtau sUra sUrya neya picchaMti na deSaiM taheva 1 ApaNu. 2 lAgaI. 3 lakSaNa e. 4 ulaSaiM. 5 micchittassa. 6 prakaTai. 7 mithyAttvanai udayA mithyAttvarUpii. . .. . . ... 11 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa . tima ji mithyAttvanai udai jinadeva zrIsarvajJadeva na niyaMti na pazyanti na dekhaiM / sakalalokapratyakSa sUrya sarISau sarvajJadeva / anai vAdalasarISauM mithyAttva chai / tiNi kAraNi mithyAttvavyApiu jIva zrIsarvajJadeva sakala ArAdhyapaNaiM na dekhaiM // 80 // / 5 [me.] jima vAdalai karI sUrya pRthvImaMDalamAhi pragaTa jANItau hUMtau paNi dIsai nahIM tima mithyAttvarUpIi vAdali ADai hUMtai jina vItarAgadeva na deSaiM // 80 // " [so.] mithyAttvInau janma vRthA / e bAta kahai chai / [ji] atha mithyAttvInA janmanI nirarthakatA kahai / 10kiM so vijaNaNijAo jAo jaNaNIi kiMgaovuDiM jai miccharao jAo guNenu taha maccharaM vahai // 81 // - [so.] ki so te puruSa mAi kAM jAiu ? athavA ju jAiu tau vRddhiiM kAM giu ? jai0 jau mithyAttvarata kUDA devaguru dharmanai viSai AsthAvaMta huu / anai guNavaMta sAcA dharmanA ArAdhaka iteha Upari valI macchara vahai / etalaI tehanau janma nirarthaka / muhiAM pRthvI rahaiM bhArai ji karaNhAra / tehanI vRddhivistAra sahUi akaja isiu bhAva // 81 // ' [ji.] te puruSa kAMI jaNaNijAo mAtAI jaNiu ? jau mAtAI janmiu kiM gao viDiM tau vRddhiI kAM gau ? moTauM 20kAM hUu ? pahilauM janmItauI nhii| jai kivAraI jaNiu tau vadhAriu kAI ? iti bhAva / kAMi ? jai mithyAttvarata jAo hUu 1 ji. jaNaNIya. 2 ji. me. viDiM. 3 tehajinau. 4 mahiA. . . Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita taha tima ji guNavaMta Upari mAtsarya sadveSabhAva vahai / jai janmiu na huta, jai moTau na thAu tau Agali jAtau mithyAttvI na huta / anaiM valI guNavaMta Upari . mAtsarya na vahata / tiNi kAraNi vidveSI bhaNI mithyAttvInA janmanauM kAI nahI // 81 // [me.] ti puruSa jananI mAtAI kAMI jAyau ? anai jau 5 jAyau tau vRddhiiM kAMi gayau ? jai mithyAtvanai viSai rata AsthAvaMta hUu tima guNavaMta dharmavaMta Upari matsaru vahai / etalai tehanau janma phoka // 81 // [so.] jima jima mithyAttvi vAhiu jApala seSalanI pUjA karai tima tima te ghaNau ghaNeraDau vyApIiM / anai dRDha dharma je huiro teha rahaiM kAMI karI na sakaiM / e vAta kahai chai / [ji.] atha nIcAnauM svarUpa kahai chai / vesANa baMdiyANa ya mAhaNaTuMbANa jakkhasikkhANaM / bhattA bhakkhahANaM birayANaM jaMti dUreNaM // 82 // [so.] vesA vezyA nagaranAyikA' baMdI bhaTTa brAhmaNa.5 kulagurupramukha DuMba gAyana jApalaseSala gotraja pitarapramukha deharaDA etalAM Upari je bhaktA huiM tehahUI dravya pUrai / pUjA jimaNa lApasI balIbAkulAdika karai / te loka vezyA bhaTTAdika rahai bhakSyasthAnaka sadaiva thAi / vali vali varasi varasi parvi parvi sadaiva vAMchaiM / balAtkAriiM liI, dApauM thApai, lakSmI nIgamai / virayANaM0 anai je virata huI,20 1 ghaNau' nathI. 2 nAikA. 3 pAlasI. 4 tIha vezyA. 5 'parvi pavi' nathI Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * SaSTizataka prakaraNa je brahmacArI viSayanivRtta hui, je ApaNI kIrti na vAMchai, je dRDha samyaktvanA dhaNI huI, je duHkhii Avai kAtara na huI, ehvA dRDha dharmanA dhaNIhUiM e vezyAdika saMghalAi dUri jaaiN| ApaNu lAga kAMI dekhaI nhiiN| eha bhaNI tehahUI ucATaiM puNa kAI na karaiM / sAmhA 5prasanna thAiM // 82 // .. [ji.] vezyA taNA, baMdI bhATa taNA, mAhaNa brAhmaNa taNA, DuMba taNA, yakSabhUtAdika taNA, bhattA bhaktikaraNahArai ji puruSa bhakkhahANaM bhakSyasthAnaka / etalai je vezyAdikahUI bhakti karaI teha ji bhaktikaraNahArahUI deNahArahUI vezyAdika paaii| virayANaM virata 10hUMtA aNamAnatA puruSa hUMtA dUra vegalA jAiM nAsaiM / virayANamityatra paMcamyarthe SaSTI prAkRtatvAt // 82 // [me.] vezyA baMdI bhATa brAhmaNa DUMba yakSa seSa thAkatA gotraja pitara pramukha upari je bhaktA huI, bali bAkuli lApasII karI bhakti karaiM etalA bhaktinA karaNahArajinai khAiM / varasi varasi te 15vAMchA karai / anai IyA hUtAM je viratA chai te hUMtA vezyAdika dUri jAI / tehanai kAI pADUuM karI na sakaiM // 82 // [so.] akulIna dharma karaI te Azcarya / e bAta kahai chai / [ji.] atha keI ekalUdharmI jIvanauM svarUpa prarUpai / suddhe magge jAyA suheNa gacchaMti suddhamaggammi / 20 je puNa amaggajAyA magge gacchaMti taM cujaM // 83 // [so.] suddhe0 je zuddhi mArgi uttama suzrAvakanai kuli jAyA 1 nivRti. 2 'je ApaNI.....dhaNI huI' eTalo pATha so. nI bIjI pratamAthI paDI gayo che. 3 Avii. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 traNa bAlAvabodha sahita te sUdhA mArga kharA dharmanai viSai sukhiiM cAlaI / tehanaiM dharmanu mArga kulakramii ji Agai cAliu Avai chai / eha bhaNI tehahUI dharma karatAM kAI dohilaM nhii| je puNaH paNi je amArgi jAyA virUi' adharma kuli UpanA tehai ketalA je mArgi cAlai dharma karaiM tehanai kulakramAgata dharma na huI / te jaM dharma karaiM taM cunaM te Azcarya // 83 // 5 [ji.] suddhai nirmalai mArgi jAta UpanA dvijAta je huI te sukhiiM samAdhii bhalI pariiM zuddhai niHpApa mArgi gacchaMti cAlai te Azcarya nahI / bhalA anai bhalai mArgi hiiddi| jima rohaNAcali ratnanauM Azcarya nahI / jima laMkAI sonA hovAnauM Azcarya nahI / puNa je amArgajAta trijAtaI huI te mArgi mArgi jai cAlaI tau te Azcarya / / 0 jima ukaraDI mAhe ratna UpanauM hUMtauM Azcarya bhaNI hui // 83 // [me.] je sUdhai mArgi zrAvakanai kuli UpanA sukhiiM samAdhi sUdhA mArga kharA dharmanai viSai cAlaI / paNi je amArgi adhama - kuli jAyA anai je dharmamArgi cAlai te Azcarya kautiga // 83 // [so.] dharma karatAM kAMI lagArai vighna Upajai / ajANa loka:5 te leI dharma rahaiM lagADaiM / e vAta kahai chai / [ji.] atha pApiSTa mithyAttvInauM svarUpa kahai chai / micchattasevagANaM vigdhasayAI pi biti no pAvA / vigghalavammi vi paDie daDhadhammANaM paNacaMti // 84 // [so.] mithyAttvanA karanhAranaI anerAiM saMsAranAM kAja-20 vyavasAya vivAhAdika karatAM vighna aMtarAya duHkha upasarganAM saiM paDaI / 1 virUai. 2 adharmi. 3 SivaMti, me. pi baMti. 4 karaNhAranaiM. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86. - SaSTizataka prakaraNa teu pApI loka te bolaI nahI / vigghalavammi0 anai je dRDha dharma kharA dharmanAM karttavya karai chaiM tehahUI ketI vAraiM vighnalavaleza mAtra tho ai aMtarAya duHkha paDai tau mUrkha loka nAcaI, 'ehahUI dharma karatAM Ama hUuM / ' isiuM na jANaiM, 'nizcii dharma karatAM rUDUM ji 5 hui / ' dharmaiM vighna vilai jAiM jima Agi pANI karI ulhAi ji / puNa mApu jANivauM / ju thoDau aMgAramAtra Agi hui tu calUi mAtri pANIiM olhaaii| paNi davAnala jvalatau hui tau thoDaiM pANI kAMI nahI / ju megha varisai ghaNauM pANI paDai tau olhaai| tima thoDauM pAchilA bhavanuM pApakarma thoDii dharmii vilai jaai| puNa karma ghaNau hui 10anai dharma thoDau hui tu kima tINaiM dharmiiM ghaNauM karma vilai jAi ? puNa eka nizcaya ji jANivU / jaM dharmi karI pApa vilai jAi ji / jima sUrya thikau aMdhArAM nAsai ji / jaM dharma karatAMiM vighna nathI TalatAM te thoDA dharmanuM kAraNa / eka mUrkha ajANapaNaiM 'dharmanaiM doSiI' isiuM kahaI, 'amhArai kuli e dharma sahai nahI / ' anai pApIhUI ghaNAI I'duHkha paDaiM paNi bolaI nahIM // 84 // . [ji.] pAvA pApiSTa puruSa mithyAttvasevakahAMhUI vighna upadrava tehanAM zataI paDyAM no ciMti na bolaI / puNa dRDha dharma nizcala dharmavaMtahUI vighnanai lavalezii paDii hUMtai paNacaMti pranRtyati // 84 // [me.] mithyAtvanA sevaNahAranai vighnanAM saI UpajaiM paNi te 20pApIi mana nANai ji 'amhanai mithyAttva sevatAM vighna UpanAM / ' anai je dRdharma kharau dharma karai tehanai vighnanau lavu mAtra UpanaI pApI loka pacAraiM // 84 // 1 dhammiiM. 2 kara. 3 ulhAi. 4 tau ji. 5 ulhAi. 6 thakau. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita 87 . [so.] dharma sahita duHkhaU rUDauM / mithyAttvasahita sukhai virUuM / e vAta kahai chai / . [ji.] atha samyaktvadhArakanI dRSTAI trihuM gAthA karI bolai / sammattasaMjuANaM vigdhaM pi hu hoi ucchvsricchN| paramucchavaM pi micchattasaMjuaM aimahAvigdhaM // 85 // 5 ., [so.] sammatta je samyaktviI karI sahita chaiM, kharau dharma ArAdhaI chaI tehahUI ketI vAraiM vighna duHkha paDaI te duHkha utsava sarIpuM hui| te tINaI duHkhiiM karI pAchilA bhavanAM pApakarma kSapInai kharA dharmanai prasAdiiM Agali manuSyanAM devalokanAM sukha prAmaiM / teha bhaNI utsava samAna / paramucchavaM pi0 mithyAttviA0 karI je sahita chaiM teharaI ketIvAraiM parama utsava hui / rAjya Rddhi lakSmI bhogasukha prAmaiM / tehai atimahAvighna jANivU / teha RddhinaiM pramANi te mithyAttva AraMbha pApa karI Agali narakatiryaMcAdika durgatiiM jAI / saMsAramAhi rulaI / teha bhaNI tehanu utsava mahAvighna samAna kahIi // 85 // [ji.] samyaktvasaMyukta puruSahUI vighnaI hu nizcai utsavasadRza mahotsava sarISauM hui / paramucchacammi prakRSTa mahotsavamAhe mithyAttvasaMyukta hUMtau aimahAvigdhaM atimahAvighna hui / etalai samyaktvadhArakahUI samyaktvai ju tattva / mAyA kAI nahI // 85 // [me.]. samyaktviiM . karI. je sahita tehanai kivAraiM. vighna20 Upajai tau utsava karI mAnaiM / kAMI kahai ? ' bhavAMtari karma kSaya gayAM valI nahI Avai / ' teha bhaNI utsava samAna mAnaiM / valI je 1 me. utsava. 2 ni. parasucchavammi, me. paramutsavaM. 3 samyaktvaiM. 4 teha rahaiM. 5 jANivalaM. 6 teha' nathI. ... . . . . . . Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 SaSTizataka prakaraNa mithyAttvi karI sahita cha tehanaiM parama utsavai ativighna karI mAnivA / kAMI ? tIhA utsave mithyAttvanAM kAraNa ghaNAM huI / anai te mithyAtvanai pramANi naragi jAI / teha bhaNI utsava vighna samAna giNIiM // 87 // 88 [so.] jehahUiM dharmanI dRDhAI hui tehahUiM devai praNAma karaI / e bAta kahai chai / iMdo vi tANa paNamai hIlaMto niyayariddhivitthAraM / maraNaM vihu patte sammattaM je na chaDuMti // 86 // [so.] iMdra tehahUI praNAma karai | hIlato. ApaNI devana 0 rAjyaRddhinA' vistAra niMdatau hUMtau' / jANai e Rddhi' kAMI nahIM / INI Rddhi moTapaNa koI nahI / maraNaMte vi0 maraNAMti pahutai je gADhai saMkaTi paDii' ApaNauM samyaktva na chAMDai, mithyAttva na kara te iMdrAdika devai namaskaraI // 86 // 5 [ ji. ] niyayaridbhivitthAraM ApaNI lakSmInau vistAra 15hItara niMdatara hUMta iMdra tehAM samyaktvadhAraka puruSahUI praNamai / tehAM kehAMhUiM ? maraNAMtaI pAmii hUMtai je samyaktva hu nizca na chAMDa | tANetyatra dvitIyArthe prAkRtatvAt // 86 // [me. ] iMdraha tIMhAM puruSAMnaI praNAma karai, ApaNI riddhinau vistAra avahelata hUMtau / paNi te jIva kevahA cha ? je maraNAMti 20 samyaktva chAMDaI nahIM // 86 // [ so.] valI eha ji bAta kahai cha / 1 'riddhinA. 2 ' hUMtau ' nathI. 3 riddhi. 4 INai. 5 paDai. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita chaDuti nithayajIaMtaNaM va mukkhatthiyo na uNa smm| lagabhai puNo vi jIaM sammattaM hAriaM kuttoM // 87 // . [so.] chaDuti je jIva mokSArthI Asannasiddhika huI te tRNanI pari ApaNauM jIvatavya chAMDaiM / duHkhi paDai maraNa AMgamaI, puNa samyaktva na chAMDaI / mithyAttva na kriN| labbhai0 isiuM jaannii| 5 e jIvitavya anaMte bhave valI valI lAbhaI, puNa sammattaM0 e samyaktva ju hAriuM nIgamiuM tu valI kihAM lAbhai ? anaMte bhave durlabha thAi // 87 // [ji.] mokSArthI puruSa niyayajIaM nijaka jIvita ApaNauM jIvitavya tRNavat tRNanI pari chAMDaI, puNa samyaktva na chaaNddi| kisA:0 bhaNI ? punarapi valIi jIvitavya lAbhai, puNa samyaktva hAri nIgamiuM hUMtauM katto kihAM hUMtauM lAbhai ? api tu na lAbhaI / samyaktva mahAduHprApa mokSadAyaka chai / tiNi kAraNi samyaktvanI dRDhAI dharai // 87 // [me.] mokSArthI jIva tRNanI pariiM ApaNauM jIvitavya chAMDai 15 kaSTi paDiiM maraNa AMgI gamaI, paNi samyaktva na chAMDaiM / kAiM ? valI jIvitavya lAbhai, paNi samyaktva hAriuM valI kihAM pAMmIi ? // 87 // [so.] e samyaktvai ji dhana khiii| bIjuM bAhya dhana te kAMI dhana nahI / e vAta kahai chdd|| [ji.] atha samyaktvahUI mahAbahumUlyapaNauM khi| 20 1 ji. me. tiNaM. 2 ji. ni. 3 ji. me. katto. 4 jANiiM. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa . . gayavihavA vi saMvihavA sahiA sammattarayaNarAeNaM / sammattarayaNarahiA saMte vi dhaNe daridda tti // 88 // ... . [ so.] gayavihavA0 gatavibhava lakSmIrahita dAlidrIi chatA teha savihavA sadravya salakSmIvaMta' jANivA, je zrIsamyaktva5 rUpiiM ratnarAji mahArani amUlyaka rani karI sahita huI, kharauM samyaktva pAlaI / sammatta. je samyaktvarUpiiM ratni karI rahita chaI, jehanai hIyai samyaktva nathI, mithyAtvIi ji chaiM saMte vi0 te lakSmI ghaNIi chatI dAliMdI ji jANivA / dAlidrIi ju samyaktva pAlai tau Avatai bhavi iMdrAdika maharddhika devAdikapadavI prAmaiM / 10anai. cakravartyAdika maharddhika ju mithyAtvI hui tu Avatai bhavi "narakatiryaMcAdika hInagatiiM gyau hUMtau duHkhIu thAi, mahAdAlidrI thAi / isiMu bhAva / eha ja bhaNI ima kahiuM zrIhemAcArye jinadharmavinirmukto mA bhUvaM cakravartyapi / .... syAcceTo'pi daridro'pi jinadharmAdhivAsitaH // 15 [ji.] gatavibhavai nirdravyaI hUMtA savibhava sadravya huI, je samyaktvaratnarAja tiNi karI sahita hui / etAvatA je puruSa samyaktvarUpiuM ratnarAja cintAmaNi dharaI te puruSa nirdravyaI sadravya huI anaiM je samyaktva ratna tiNi karI rahita huI te puruSa saMte vi dhaNe chataI dhani daridrI khiiiN| tiNi kAraNi samyaktva moTauM ratna // 88 // 20 [me.] te puruSa nirddhanai thakA dhanavaMta jANivA je samyaktvarUpIi . ratnarAjii sahita huii| anai je samyaktvaratna tiNi karI 1 gaivihavA. 2 ji. suvihavA. 3 daridda tti. 4 dAridrIi. 5 samRddha lakSmIvaMta. 6 lIkSmI. 7 dAlidrI. 8 'ji' nathI. 9 jANivI. 10 'indrAdika maharddhika...AMvatai bhavi' eTalo pATha bIjI pratamAMthI par3I gayelo che. 11 mahAdAridrI. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNaM bAlAvabodha sahita 1 rahita dhani karI sahitai hUMtA ti dAlidrI ji jANivA / kAI ? mithyAtvanai pramANi saMsAramAhi rulisyaiM // 88 // [so.] jinadharmanA jANa lakSmIi pAhi dharma adhikau dekhaiM / e vAta kahai ch|| [ji.] atha zrIvItarAganI pUjA sAcI varNavai / jiNapUaNapatthAve jai ko saDDhANa dei dhnnkoddiN| muttUNa taM asAraM sAraM virayaMti jiNapUaM // 89 // . [so.] jiNapUaNa0 gADhA dharmanA jANa zrAvakahUI caumAsa pajUsaNAdika parva Avii jina vItarAganI pUjA snAtra paDikamaNa posahAdikanai prastAvi avasari jai ko dhana dravyanI koDi dii, imA kahai 'e mUkInai amakai thAnaki Avi, amukauM vyavasAyAdika kAja karI tUhUI lakSmInI koDinau lAbha husyai / ' muttUNa tau te jANa zrAvaka te dravya asAra jANatA mUMkInai sAra jinapUjAi ji karaiM / jinadharmai ji ArAdhaI / isiuM jANaiM 'INaM dravyaI ekai bhava sukhiyA thaisiiM / athavA nahIM thiiii| puNa vItarAganI pUjAi.5 jinadharma ArAdhatAM nizcaiM Agali anaMta sukha lAmisiiM ji' // 89 // [ji.] jai koIeka jinapUjananai prastAvi zrIvItarAgadevapUjAnI velAI zrAvakahUI dhananI koTi diiM, taM asAraM niHsAra te dhananI koDi melhI sAra pradhAna anaMtI dhananI koTi deNahAri jinapUjA viracaI karaI // 89 // 20 [me.] jina vItarAganI pUjAnai adhikAri je koi zrAvakanaiM dhananI koDi dii aneka lAbha diSADai, paNi te zrAvaka asAra dhana * 1 ji. me. kuvi. 2 thaIe. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 , SaSTizataka prakaraNa mUMkInai sAra pradhAna ekai ji jinanI pUjA kri| kAMI ? dhana lagI ekaI ji bhavanAM sukha huI / anai jinapUjA lagI anaMtAM sukha pAMmIiM / e bhAvu jANivau // 89 // [so.] vItarAganI pUjA sAcaiM bhAviI ji kIjatI guNahetu 5 hui / ImhaI na huI / e vAta kahai chai / [ji.] atha jinapUjAnau guNa kahai / titthayarANaM pUA sammattaguNANa kAraNaM bhnniaa| sA viya micchattayarI jiNasamae desiaapUA // 9 // [so.] titthayarANaM0 tIrthaMkaradevanI pUjA sAcA paramezvaranA 10guNa jANI paramatattva bhaNI deSatau, ihaloka-paralokanAM phala aNavAMchatau, karmakSayajinI buddhiiM ekAgracittiiM karai tau samyaktvanauM karaNa thaaii| samyaktva nirmala karai anai anaMta sukhahetu hui / sA vi ya0 anai teha ji vItarAganI pUjA, 'paramezvara ! tuM mujhahUI sAjau karije / athavA Rddhi putrAdika saMtAnAdika deje / etalAeka 15dravyanI pUjA tujhahUI karisu / ' jaMjiNavara ima mAnI IMchI karai / je pUjA jinazAsani mithyAttvanI karaNahAra kahIi te devagata mithyAttva kahIi // 90 // [ji.] tIrthakaranI pUjA samyaktvanA guNanau kAraNarUpa bhaNI jima jima jinapUjA kIjai tima tima samyaktvanA guNa UpajAvai / sA 20vi ya te jinapUjAi jiNasamae zrIjinazAsani mithyAttvasahita hUMtI apUjA desia khii| jai jinapUjA mithyAttvasahita karai tau 1 pUjAi. 2 bhAvi. 3 'ji' nathI. 4 guNaheta. 5 aNavAMchitau. 6 kAraNa. 7 puttasaMtAnAdika. 8 'jaM jiNavara' nathI. 9 te. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita kIdhIi aNakIdhI, jeha bhaNI samyaktvaguNa na UpajAvai / mithyAttvasahitapaNAtau jihAM jihAM mithyAttva tihAM tihAM samyaktva nahIM, jima saMgamAdevamAhe / anai jihAM jihAM samyaktva tihAM tihAM mithyAtvaM nahI, jima zreNikamahArAjamAhe / tiNi kAraNi mithyAtva melhI jinapUjA karivI, jima samyaktvaguNa UpajAvai // 90 // ... [me.] tIrthaMkaranI pUjA samyaktvanA guNanai kAraNi bhaNI / valI tehaiji pUjA jinasamaya-anupadiSTa adezita avidhi kIdhI mithyAtvanai kAraNi hui // 90 // 5 [so.] paramezvaranI AjJAi ji tattva / e vAta kahai chai / [ji.] atha jinatattvanau jANaNahAranI vAta khi| 10 jaM jaM jiNaANAe taM ciya mannaIna mannae sesN| jANaI loapavAhe na hu tattaM soya tattavija // 91 // [so.] jaM jaM jiNa. je uttama, je je bola vItarAganI AjJAiM karI sahita huI teha ji mAnaI / na mannae0 thAkatauM bIjauM kAMI na mAnai / jANai loa0 isiuM jANai, 'lokapravAhamAhi15 kAI nathI / ' yato loke'pyukta gatAnugatiko loko na lokaH pAramArthikaH / pazya brAhmaNamUrkheNa hAritaM tAmrabhAjanam // ehanu artha / eka mUrkha brAhmaNa nadIiM puNyahetu snAna karivA lAgau / 1 ji. mannei. 2 gAthAno A uttarArdha ji. mAM nathI. lahiyAnI bhUlathI par3I gayelo che. 3 'ehanu artha 'thI mAMDI -- Dhiga kIdhA' sudhIno pATha bIjI pratamAM nIce pramANe prakArAntare che--eka mUrkha brAhmaNa nadIhai guNahetu snAna karivA giu / tribhANauM dhUlinau Dhaga ahinANa karI nadInai taTi sAtiuM / nadImAhi snAna karikA Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa pUThi bIjA lokanA sahasra lAkha AvatA hUtA tINaMI dhUli Dhiga karata dIu / tINa loke cIMtaviDaM ' dhUlinau Dhaga karI nAhIiM tau ghaNauM punya hui / ' savihu loke dhUlinA Dhiga kIdhA / te mUrkha brAhmaNa nadImA hi nAhI ApaNai ahinANi tribhANu jovA lAgau / dekhai tau DhigalA s sahasra lAkha huA / tribhANUM lAbha nahI / isiu bhAva / je ima jANai so ya tattavika tattva jANa kahI // 91 // 94 [ ji. ] zeSa thAkatau jinAjJArahita dharma na mAnai / valI lokapravAhi tattva nathI isuM je jANai so ya tattaviU te zrAvaka tattvavit tattvanau jANa // 91 // [me. ] je je vacana vItarAganI AjJAI sahita huI tehai ji mAna, seSa thAkata kAI na mAnaI / isauM jANa ji lokapravAhamA hi tattva kAMI nathI ima jANa te tattva jANa // 91 // IO [ so.] valI eha jivAta kahai chai / [ ji.] atha jinAjJAsvarUpa kahai / jiNa ANA dhammo ANArahiANa phuDa ahammu tti / ia muNiUNa' tattaM jiNaANAe kuNaha dhammaM // 92 // [so.] jiNaANAe0 vItarAganI AjJAiM jiM cAlatAM lAgAuM / pUThi bIjA lokanA sahasra lASa AvatA hUMtA tINai dhUlinau Dhiga karatau dITha / tINaI lokiIM cIMtaviuM / dhUlinau Dhiga karI nAhIi tau ghaNau puNya hu | save loke dhUlinA Dhiga kIdhA / 1 te tattvanu. 2 ji.nI pratamAM jema gAthAno uttarArdha nathI tema te uparanA bAlAvabodhanI paNa eka paMkti paDI gayelI che. eTale gAthAnA pUrvArdhano pUro anuvAda maLato nathI. 3 maNiUNa, ji. me. muNiUNa ya. 4 'ji' nathI. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rr. bAlAvabodha sahita dharma hui / AjJArahitapaNaI sphuTa' prakaTapaNaI' adharma huI / ia muNiUNa0 isiuM tattva jANInai vItarAganI AjJAiM ji he bhavya jIva' ! dharma karau // 92 // ? [ji.] zrIjinAjJAiM jinadharma chan / AjJArahitahUI sphuTa prakaTa adharma pApai ji hui / ia isuM tattva rahasya muNInahaM jANInai aho 5 bhavika loko ! jinanI AjJAI dharma karau // 12 // 95 [ me. ] jinanI AjJA pAlatAM dharma hui / AjJArahita dharma karatAM sphuTa prakaTa adharmai ji hui / isauM jANInai tattva hai ji je jinanI AjJAI dharma karau // 92 // [so.] je gurunai jogi chatai dharma na sAMbhalaI te adharmI Lo kahI / e vAta kahai chai / [ ji. ] tattvanAjAnI bAta kahI gheThA puruSanI bAta kahai chai / sAhI gurujoMge je na hu nisuNaMti suddhadhammatthaM / te dudha cittA asuhaDA bhavabhayavihUNA // 93 // 15 [ so.] sAhINe0 sadguruyoga kahaiekahUI svAdhIna svavazya ApaNaI bhAgyaI karI lAu chai / tINaI chataI je na hu0 je na suNaI na sAMbhalaI kharA dharmanau vicAra, sadguru kanhai kharau dharma pUchI parIchI liiM nahI te duTTha0 te duTTha dhIraTTha' citta hUM subhaTa saMsAranaI bhaI karI rahita te dhIraThapaNaI ima bolaI Dha . na me diTThe pare loe cakkhudiTThA imA raI / hatyAgayA ime kAmA kAliA je aNAgayA // 1 sphaTa. 2 pragaTapaNai. 3 jIvau. 4 yogi. 5 dhIDa. 6 hUMtAM. - 20 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . SaSTizataka prakaraNa ko jANai pare loe atthi vA natthi vA puNo / ..jaNeNa saddhiM hokkhAmi iya bAle pagabbhaI // . (uttarAdhyayana sUtra, adhya. 5) sattamiyAo annA aTTamiyA natthi narayapuDhavi tti ityAdi 5 bolatAM marI durgatiiM jAI / yata uktaM zrIupadezamAlAyAM jassa gurummi paribhavo sAhUsu aNAyaro khamA tucchA / .. . dhamme ya aNahilAso ahilAso duggaIe u|| (gA. 263 ) [ji.] sugurunai jogi svAdhIna svavazi hUMtai je puruSa zuddha nirmala dharmanau artha hu nizcaiM na nisuNaMti sAMbhalaI nahI te puruSa 10dheThA jANivA / kisA chaiM ? duSTa sadoSa nirdaya dhRSTa nirlaja citta mana jehanAM hui te duSTadhRSTacitta kahIi / valI kisA chaiM ? saMsAranau bhaya tiNi.. karI rahita hUMtA atisubhaTa chiN| te paramArthavRttiiM abhAgiyA // 93 // [me.] gurunai yogi svAdhIna milii hUMtai je ihAM saMsAramAhi 15sUdhau dharmanau artha na sAMbhalaI te jIva duSTacitta hUMtA ati gADhA subhaTa je saMsAra hUMtA na bIhai // 93 // . [so.] ketalAi uttama gurunau joga' prAmI mokSa lahai', saghalAi kAja sAdhaI / e vAta kahai chai / / ... [ji.] atha guNavaMtanauM svarUpa bolai / 20 muddhakuladhammajA avi guNiNo naramaMti liMti jinndikkhN| tatto vi ya paramatattaM tao vi uvayArao mukkhaM // 94 // [so.] suddha0 ketalAi suddha kharau dharma jihAM vAparai ehai kuli UpanAi hUMtA gurunai yogi vinaya viveka vairAgyAdika guNavaMta 1 yoga, 2 lagai, . Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita 95 thAiM / na ramaMti0 saMsAranA viSayasukhanai viSai na raaciN| liMti0 jina vItarAganI dIkSA liiM / te dIkSAmAhi parama tattva pAMca mahAvrata pAMca samiti triNi guptirUpa ArAdhaiM / te ArAdhI sva-paraloka nAsaiM huI / dharmanau upakAra karaI / upakAraka kevalajJAna prAmI mokSa lhii| yata uktaM zrIupadezamAlAsiddhAnte AsannakAlabhavasiddhiyassa jIvassa lakkhaNaM innmoN| . * visayasuhesu na rajjai savvatthAmesu ujjamai // (gA. 290) [ji.] suddha nirmala moTA je kula dharmalakSmIvaMta kula tihAM jAta uppannAI hUMtA guNavaMta na ramaI / saMsAranA bhoga na bhogavai / kiMtu jinokta dIkSAvrata liiM / teha jinadIkSAnauM kisuM pramANa? tatto vi0 ya paramatattaM / teha jinadIkSA hUMtau parama tattvajJAna Upajai / tao vi teha paramatattva hUMta uvayAra lokahUiM upagAra hui / athavA ApaNapAhUiM upagAra hui| bhalAM dharmAnuSTAna kriN| anerA. pAhaiM kArAvaI / mukkhaM teha upagAra hUMtau mokSa hui / mokSi anirvacanIya apratipAtiyA zAzvatAM sukha chaiM / teha bhaNI guNavaMta dIkSA liiM // 94 // 5 [me.] jINai kuli vItarAganau dharma vAparai tINai kuli UpanA hUMtA vinayavivekAdika guNasahitai hUMtA saMsAranA sukhanai viSai na rAcaiM / anai jinadIkSA liiM / tivAra pachaiM parama tattva olakhai / te ArAdhatA hUMtA RmihiM mokSa pAmaiM // 94 // 20 [ji.] atha nArakI kahai / , vannemi nArayAo jesiM dukkhAiM sNbhrNtaannN| . bhavvANa jaNai hariharariddhi samiddhI vi udghosN||95|| 1 upakArI. 2 degriddha. 13 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 SaSTizataka prakaraNa .. [so.] vannemi0 te nArakIi varNavauM, je nArakInAM duHkha siddhAMtanaiM baliI jANInai smaratAM huMtAM bhavvANa bhavya jIvahaI harihara viSNu IzvarAdikanA sarISIi Rddhinau vistAra udghosaM UkAMTau karai / jANaiM eha riddhi lagai jIva pApa UpArjI naragi 5jaaiN| ehvAM duHkha praamiN| ima cItavatAM bhaya lagai sayara dhUjaiM / saMsAranA sukha upari vairAgya Upajai // 95 // [ji.] nArakIi varNavauM hauM, jahAM nArakInA duHkha saMbhAratA smaratA hUMtA bhavvANa bhavya jIvahUI hari viSNu hara Izvara tehanI Rddhi samRddhi lakSmInau vistAra uddhosaM uddharSaNa romAMca jaNai 10karai / etalaI evahAM kAMI nArakIhUI duHkha chaiM, je duHkha saMbhAratAI ja hUMtAM ati bhaya lagI kaMpa UpajAvaiM / kaMpa lagI romAMca Upajai / anai ji ko saMsAranAM duHkha hUMtau bIhaiM ti e na karaiM / tiNi kAraNi amhe nArakInAM duHkha saMbhAratA hUMtAM pApa na karAM / tiha bhaNI nArakI varNavAM / jima coranAM baMdhamaraNAdika duHkha dekhI sAdhu mANasa lagAI corI anyAya na karaI // 95 // [me.] te nArakIi varNavIiM, je nArakInAM dukkha saMbhAratAM hUMtAM bhavya jIvahUI hariharAMdika devatAnI Rddhinau vistAra udghosa kahatAM romAMca UkAMTau karai / jANai eha riddhi lagI naragi duHkha pAMmIsyaI // 95 // 20 [so.] ketalAi upadezamAlAnu artha mAnai, puNa karaI nahIM / teha AzrI kahai chai / [ji.] atha bihu~ gAthAI zrIupadezamAlA varNavaI / 1 naraki. 2 zrIupadezamAlanau, Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita siridhammadA sagaNiNA raiyaM upadesamAlasiddhaMta' / savve va samaNasaDDhA mannaMti paDhaMti pADhaMti // 96 // taM caiva vi' ahamA chaliyA ahimANamohabhUeNaM / kiriyAe hIlatA hI hI dukkhAI na gaNaMti // 97 // 99 [ so.] siridhammadAsa0 zrIdharmadAsagaNiAcArya 5 zrImahAvIra vijaIyA chatAM zrIupadezamAlA siddhAMta" raciu krIdhara, aneka mahAtmA zrAvaka AzrI upadeza vicArarUpa | sacce vi0 te artha' savihu gacchanA mahAtmA zrAvaka mAnaI paDhai praDhAvaI // 96 // taM ceva0 puNa teha ji mAhi ketalAi adhama abhimAna ahaMkAra anai moha ajJAna teharUpiiM bhUti chalyA, ahaMkAra ajANivAnA vAhyA 10 teha ji zrIupadezamAlAhUI kriyA karI hIlaI / avajJAI' karaI / hI hI 0 AhA ! te bApaDA Agali ApaNa pAhUI duHkha AvatAM gaNatA nathI / te mUrkha isiuM nathI jANatA je INaM siddhAMtanI avajJA karI anaMta saMsAramAhi rulisyuM / anaMtA duHkha prAmisya // 97 // [ji. ] zrIdharmadAsagaNi nAmAcAryahaM racar3a kI u15 zrI upadezamAlAsiddhAMta savve vi saMghalAI zramaNa mahAtmA saDDha zrAvaka mAna paDha paDhAvaI // 96 // eka adhama puruSa atimAna moha rUpiyA bhUta preta tehe chalyA hUMtA hI hI khede ApaNa pAhUhUM duHkhaI na gaNaI na cIMtavaI / kisA chai adhama ! taM ceva zrIupadezamAlAsiddhAMta avagaNAM te adhama 20 bhUte chalyA puruSa sarISA jANivA / jima bhUtavyApiu loka mAthauM peTa 1 ji. uvaesamAla', me. uvaesamAlasammattaM. 2 ji. kivi. 3 ji. 'bhUehiM . 4 'mAla'. 5 ahIMthI mAMDI 97 mI gAthAnA bAlAvabodhamAM ' ahaMkAra anai moha' sudhIno pATha sonI bIjI pratamAMthI paDI gayelo che. 6 avajJA. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 * paMSTizataka prakaraNa AhaNatau maraNapIDAdika duHkha na cItavai tima siddhAMtaniMdaka puruSa ahaMkAri hUMtau duHkhIu thAi // 97 // [me.] zrIdharmadAsagaNiiM zrImahAvIra jIvatAi ji zrIupadezamAlAprakaraNa siddhAMta jAIu raciu savve vi saghalAi 5 mahAtmA zrAvaka mAnaiM paDhaI paDhAvaiM // 96 // teha ji upadezamAlA keIeka adhama abhimAna anai moha rUpIi bhUti chalyA hUMtA kriyAMI karI avahelatA hUMtA hI hI isii khedi AgAmiyAM narakanAM duHkha gaNaiM nahIM / te mUrkha jANatA nathI ji saMsAramAhi rulIsyai // 97 // 10. [so.] vItarAganI AjJAbhaMgi moTauM pApa / e bAta kahai chai / [ji.] atha jinendranau AjJApratApa varNavai / iyarANaM ThakurANaM ANAbhaMgeNa hoi maraNaduhaM / kiM puNa tiloyapahuNo jiNiMdadevAhidevassa // 98 // . [so.] iyarANaM0 itara sAmAnya ThAkurAInI AjJAbhaMgi itehanA Adezanai lopi maraNaduHkha praamiii| te rIsAviu ThAkuru mArai / kiM puNa. trailokyanau prabhu ThAkura je jinendradevAdhideva savihUMnau nAyaka tehanI AjJAnai lopi eka maraNaduHkhanauM siuM kahIi ? anaMtAM maraNaduHkha prAmai // 98 // [ji.] itara pAdharA ThAkuranI AjJA bhAMjivai maraNAdika duHkha 20huI, tau pachai trilokaprabhu trilokanAyaka zrIjinendradeva tehanI AjJA bhAMjivai karI mahAduHkha huI tehanauM siuM kahivauM ? // 98 // .1 ji. me. iyarANa. 2 ji. me. ThakurANa. 3 jiNaMda, me. jiNaMda'. 4 ThAkuranI. 5 ThAkura. . Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bolAvabodha sahita [me.] itara pAdharA hI ThAkuranI AjJAnai bhaMgi maraNAdika duHkha UpajaiM / pachai trailokyanau prabha jinavarendra devAdhideva tehanI AjJAnai bhaMgi je dukkha upajaiM te kima kahI sakIiM? // 98 // [so.] valI eha ji vAta kahai chai / [ji.] atha jinavacananau guNa kahai / jagagurujiNassa vayaNaM sayalANa jiyANa hoi hiyakaraNaM / tA tassa virAhaNayA kaha dhammo kaha Nu jIvadayA // 19 // [so.] jagaguru0 jagattrayanau guru zrIjinendra vItarAga tehanauM vacana sarva jaganA jIvahUI hitakAri chai / tA tassa0 tau tehanI virAdhanA jau karai, tehanauM vacana na mAMnaiM, apramANa karaiM0 tau kaha dhammo tehahUI dharma kihAM chai ? kaha Nu jIvadayA anai tehahUI jIvadayA kihAM chai ? teha bhaNI vItarAganaiM vacanaiM jIva olakhAi', jIvadayAnu prakAra puNa jANIi / vItarAganAM vacanai ji upari AsthA nahI tau kima jIva anai jIvadayA jANIi ? // 99 // [ji.] jagattrayanau guru je jina zrIvItarAgadeva tehanauM vayaNA5 vacana sayalANa jiyANa saghalAI jIvahaI hitakAraka hui| tA tiNi kAraNi tassa teha jinavacana taNI virAdhanAiM AzAtanAiM karI kaha kimu dharma hui ? api tu na hui| Nu prshne| kaha kimu jIvadayAi hui ? jIvadayA puNa na huii| tiNi ji kAraNi jinavacananI virAdhanA na karivI / kiM tu pAlanA karivI, jima jIvahUI rUDauM hitaka0 hui // 99 // 1 jaguguru. 2 hiikaraNaM. 3 me. kahaNa. 4 ulakhAi. 5 ju AsthA. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNe [me.] jagaguru jinezvara tehanadaM vacana saghalAi jIvanai sukhakAraka hui / tau te paramezvaranA vacananI virAdhanAiM kIdhIiM kihAM dharma, kihAM jIvadayA ? // 99 // [so.] ketalAi zuddhA cAritriyAnI avajJAnaI kAjiiM jamalau bAhya kriyADaMbara mAMDaiM / te vAta kahai chai / [ji.] atha siddhAMta hUMtu viruddha adhika kriyADaMbara je dharaI te udisI khi| kiriyAiphaDADovaM' ahiyaM sAhaMti AgamavihUNaM / muddhANa raMjaNatthaM suddhANaM hIlaNahAe // 100 // 10 [so.] kiriyAi0 ketalAI bAhya tapa kriyAdikanar3a phaTATopa ADaMbara cAritriyAi pAhai adhikau kahai diSADaiM, Agama siddhAMtanI AjJArahita ApaNI buddhiiM kalpInai muddhANa0 mugdha bholA lokane raMjavivAnai kaajiiN| suddhANaM0 zuddhacAritriyAM tehahUI apamAnanaiM kAjiI, tehe ThauDavA ima karaI / puNa jANa huI te tenhe 15na vAhIiM // 10 // [ji.] AgamavihaNaM siddhAMta je nathI kahiuM teha kriyAdikanau sphuTATopa prakaTa ADaMbara adhika sAdhaI karaI / kisA bhaNI ? mugdha lolA siddhAMtarahasyanA ajANa tihahUI raMjivA bhaNI anaiM valI suddha sadAcArI puruSa tehUiM hIlanArthi avahelanAnimitti / etAvatA 20siddhAMta pASai kriyA tapanau ADaMbara ghaNau karaiM / tehahUiM mugdharaMjana mAtra phala chai / sAmuhauM sadAcArInI avahelAiM karI pApa huii| e 1 zuddha. 2 ji. me. degphuDADovaM. 3 sAyaMti. 4 ketalA. 5 'ADaMbara' nathI. 6 loka te. 7 ThaujAvA. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha saMhita 103 kaSTaI karaI anai Agali pApai ju upaarjiN| ehAM eha ju USANau sAcau hui-egaM ca mAlapaDaNaM annaM lauDeNa siri ghAo // 10 // [me.] kriyAnau phaTATopa bAhya tapanauM karivauM cAritriyA pahiti adhikauM deSADai / AgamavihIna siddhAMtanI AjJAI rahita ApaNI buddhiI mugdha bholA lokanaiM raMjivAnai kAji anaI suddha 5 cAritriyA tehanA apamAnanai kAji, hIlAnai heti // 10 // . [so.] je dharmanau upadeza dii te gADhau hitUu / e vAta kahai chai / [ji.] atha jinadharmanau deNahAra puruSanauM svarUpa kahai / jo dei suddhadhamma so paramappA jayammi na hu anno| to kiM kappamasariso iyaratarU hoi kaiyA vi||101|| [so.] jo dei0 saMsAranA kAjakAma vyavasAya vANijyanai viSai preraNA sahUiko mA bApa sagA saNIjA karai / puNa je sUdhau kharau dharma upadeziI dekhADai te paramAtmA jagamAhi paramahitUu khii| anerau na kahII / kiM kappaddama0 jima bIjA dhava khaira palAsAdika-5 ghaNAi vRkSa hui, puNa manovAMchita pUraNhAra kalpadruma sarIsau eka vRkSa na hui / tima kalpadruma sarIkhau dharma dinnhaar| iha lokanA kAjanA preraNhAra bIjA vRkSa sarISA jANivA // 101 // [ji.] je suddhau sAcau dharma dii sIkhavai te puruSa paramAtmA gADhau moTau jayammi jagatmAhe / teha sarIkhau na hu anno00 anerau moTau koI nahI / kisuM ? kalpadruma sarISau apara vRkSa 1 upadisaiM. 2 hitUu, 3 ekai. 4 deNhAra, 5 i.. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 SaSTizataka prakaraNa kaiyA vi kadApi kivAraI hui ? api tu na hui| kalpadruma sarISau zuddha dharmadAyaka jANivau // 101 // - [me.] samyaktvamUla bAra vratanau sUdhau dharmanau upadeza jako dii tehai ji prmaatmaa| jagattrayamAhi paramapuruSa anerau koI nahIM / 5 kisauM ? kalpavRkSa sarISau itara bIjau ko vRkSa hui kahIi ? api tu nahIM // 101 // [so.] je guNavaMtanA guNa anaiM doSavaMtanA doSa na olakhaiM' te AzrI kahai chai / ' [ji.] atha paMDita anai mUrSahUI gADhauM AMtarauM kahai / gaje. amuNiaguNadosA te kaha vibuhANa huti mjjhtthaa| aha te vihu majjhatthA tA visaamiANa tullattaM // 102 // [so.] je amuNia0 je guNavaMtahUiM guNavaMta bhaNI olakhaiM' anai doSavaMtahUI doSavaMta bhaNI na jaannii| guNavaMta anai doSavaMtai bihaiM sarISAi ji dekhai / ima kahai 'amhArai saghalAI 15deva, saghalAi guru sarIkhAi ji / amhArai rAgadveSa nhii| amhe madhyastha / ' te jANai nahIM madhyastha bhaNI kima baisai ? te gADhA ajANai ji kahIiM / jeha bhaNI tehahUI bi doSa lAgai, jeha bhaNI guNavaMtanA guNa chatAI achatA krii| doSavaMtamAhi achatA guNa Aropai cha / e bi doSa tehahUI laagii| aha te. jau tehU 20madhyastha kahavarAI tA vi0 tau vikha anai amRta tathA ratna anai kAca, AMbau anai lIba, sApa anai phUlamAla, aMdhArauM anai ajUAlU 1 ulaSai. 2 teha vibuhANa, 3 ulaSaiM. 4 saghalA. 5 nahIi. 6 chatA. 7 doSavaMtanA. 8 'chai' nathI... - Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita ehaI tola' tehahUI sarISai ji thiyaa| ehai mAhi rUDauM virUuM kahatAM madhyasthapaNauM jAsii / teha bhaNI isiuM jANivauM e ajANivU ji kahIi, puNa madhyasthapaNauM na kahII / isiu bhAva // 102 // . . [ji.] je puruSa amunita ajJAta guNa anai doSa chaiM te amunitaguNadoSa puruSa mUrSa madhyastha huI, paMDitamAhe gaNAI tA tau 5 pachai visa anaiM amRtahaI tulyatvaM sarISA huii| etalai visa sarISau mithyAttvI mUrSa anai amRta sarISau tattvajJa paMDita jANivau / iNi kAraNi e bihuMhUI ghaNau AMtarau // 102 // .... ___ [me.] jIe guNa nai doSa nahIM jANyA te kima budha paMDitamAhi mukhyapaNauM lahaiM ? athavA tehai guNadoSanA ajANa ju madhyasthA0 vidvAMsamAhi mukhyapaNauM lahai tau viSa nai amRta bihuMnaiM tulyapaNauM hUuM // 102 // ... [so.] dharmai ji ApaNau, bIjau kAI nahIM / e vAta kahai chai / . [ji.] atha samyaktva vivarai / . . ...13 ., mUlaM jiNiMdadevoM tavvayaNaM gurujaNaM mahAsayaNaM / . sesaM pAvaTThANaM paramappANaM ca vajemi // 103 // . [so.] mUlaM. pahilauM jineMdra vItarAgadeva jINaM dharma dessaaddiuH| anai paramezvaranauM vacana siddhAMta / trIjauM te siddhAMtanA prakAsaNhAra zrIgurujana pUjya AcArya sAdhu zrAvaka / e triNii mahA-20 svajana gADhA sgaa| sesaM0 bIjauM sahU dharmarahita / ApaNauM putra. 1 eha ji. 2 bola. 3 sarISA. 4 kahai. 5 jiNaMda'. me. jiNaMda. 6 ji. paramappayaNaM.. .7 anai bIjauM te.. 8.trIju. 9 AcArya upAdhyAya. 14 - Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 paSTizataka prakaraNa kalatramitrAdika para anerAi loka mithyAttvI bhaNI pApasthAnaka' bhaNI varjU tyajUM / teha Upari moha na karauM // 103 // [ji.] mUlaM pahilau jinendradeva / bIjauM tabvayaNaM teha jinendranauM vacana, jinapraNIta dharma / trIjau gurujana susAdhu guru / 5 e binhai mahAsvajana moTA sgaa| sesaM pAvaTThANaM zeSa thAkatauM svajana pApasthAnaka pApanauM kAraNa hUMtauM pArakauM avai ApaNauM varjaGa // 103 // [me.] mUli tAM pahilauM jinendradeva / pachai tehanauM bacana / valI gurujana susAdhu guru / e trinhai mahAmoTA sagA / seSa thAkatA 50para anerA mithyAtvI anai jJAnadarzanacAritrarahita ApaNapauM tyajauM // 103 // [so.] valI gurunauM svarUpu kahai chai / ... [ji.] atha. prakArAntari guruparIkSA bolaI, bihu~ gAthAI krii| amhANa rAyaroso kassuvari natthi ittha guruvise| jiNaANarayA guruNo dhammat sesa vosirimo||104|| [so.] amhANa. kavi kahai chai / IhAM gurunaiM viSai amhahUI rAgarosa kahi Upari nathI / 'A guru rUDau, A guru virUu' ima kAMI rAgadveSa nathI / jiNa je guru jina vItarAganI kharI AjJA pAlaI chaI, kharauM cAritra ArAdhai chaI te guru dharmanaI 60kAjiI karmakSaya nimitta sevU / tehai ihalokanai kAraNi na sevauM / sesa0 seSa bIjA guru saghalAi bosirAvauM chAMTuM // 104 // . 1 pApasthAna. 2 svarUpa. 3 ji. me. rAyarosaM. 4 nasthi attha, ji. ittha nRsthi, 5 rAgadosa. 6 kahai. 7 natthI, 8 kharUM. 1 chAMDaM. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa vAlAvabodha sahita . [ji.] ittha saMsAramAhe gurunai viSai kassuvAra kahI Upara amhANa amhahUI rAga anai roSaI nathI / eka guru Upari rAga dveSa isuM nahIM / kiM tu amhe dharmanai arthi jinAjJArata jinAjJApratipAlakaI ja guru sevAM / seSa thAkatA anerA jinAjJA thoDI pAlai te guru vosirAM melhAM // 104 // [me.] kavi kahai / amhanai kuNahI guru Upari sagarosa nathI ihAM gurunai viSai / je jinanI AjJAnai viSai tatpara tehai ji dharmanai kAji guru / seSa thAkatA vosirauM chAMDauM // 104 // 10 [so.] valI eha ji vAta kahai ch|| . [ji.] melhivAnauM kAraNa kahai / no appaNA parAyA guruNo kaiyA vi huMti saDDhANaM / jiNavayaNarayaNamaMDaNamaMDiyaM savve vite suguru||105|| [so.] no appaNA0 zrAvakanai 'A ApaNA guru, A pirAyA guru' e vAta kahIiM nathI / e vAta ajANa mithyAtvInI 'A mAharau guru / ' jeha bhaNI mAtaMga mleccha ThaThAra camAra vezyAdika-15 inai ekekau guru' chai / te ajANapaNaI 'mAharau e guru' ima kahaiM, paNi mokSArthI zrAvaka ima na kahaI / tehanai jiNakyaNa. jinavacana siddhAMta teharUpiuM ratnamaMDana ratnamaya AbharaNa tINaM karI je maMDita chaI', je vItarAganI AjJA siddhAMta sAcau jANaI mAnaI prakAsaI, ApaNI zakti aNagopavatA karaI ArAdhaiM te saghalAi00 suguru kahIMi / te guru bhaNI ArAdhivA // 105 // 1 ji. jiNavayaNamaMDaNa. 2 parAyA. 3 natthI. 4 kulaguru. 5 ajANaI. 6 chaI ji. 7 ji. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... SaSTizataka prakaraNa / [ji.] zuddha zrAvakahUI kadApihiM ApaNA anai pArakA guru na huii| kiM tu zrAvakahUiM te saghalAI suguru huiM / te kuNa ? jinavacanarUpiyAM ratna tehanau maMDana alaMkAra tehe karI maMDita alaMkaryA / etalai je mahAtmA jinavacana mAnaiM te suguru // 105 // 5 [me.] dharmArthI zrAvakanai 'guru ApaNA-pArakA' e vAta kahivA nAvaiM / kAiM ? je jinavacanarUpa ratna tehe karI maMDita sUdhauM prarUpaI, sUdhauM cAritra pAlaiM te saghalAi suguru karI mAnivA // 105 // [so.] jehanI saMgatii dharma lAbhaI teha' sugurui ji jANivu / .. e vAta kahai chai / 10 [ji.] atha sajjana varNavai / . bali kijAmo sajaNajaNassa suvisuddhpunnjuttss| . jassa lahu saMgameNa vi sudhammabuddhi samullasai // 106 // ... [so.] bali0 amhe te sajjana jana uttama lokahUI bali kIjauM, UtAraNauM kIjauM / suvisuddha0 je suvisuddha nirmala puNyiiM 15karI yukta sahita chaiM / jassa0 jehanaiM saMgami saMyogiI karI lahu tatkAla sudhamma0 kharA dharmanI buddhi ullasai Upajai / jeha thikau sAcA dharmanI buddhi Avai tehanai ja guru kahIi / isiu bhAva / yata uktaM zrIsiddhAnte. je jeNa suddhadhammammi ThAvio saMjaeNa gihiNA vA / 20 . so ceva tassa jAyai dhammaguru dhammadANAo // [ji.] suvisuddha atinirmala puNya tehe karI yukta sajjana. lokahUiM amhe bali kijAmo balihArai kIjAM, UtAraNaiM kiijaaN|... 1 tehU. 2 gurui. 3 me. tassa. 4 tehU. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNa bAlAvabodha sahita jassa jeha sajjana jana taNai saMgami saMyogamAtrai ji laghu utAvalI sudharmabuddhi samullasaMha prakaTa hui // 106 // 109 [ me. ] te sajjana uttama jananaI balihArI kIjauM / paNi te kevahA cha ? nirmala puNya karI yukta chai / jehanai saMsargi laghu zIghra bhI dharmanI buddhi Upajai ullasai // 106 // [so.] tINaI' kAli e kavinai mani zrIjinavallabhasUriI. ji kharA bhaNI baiThA huMtA / teha' AzrI bi gAMha kahai cha / 5. [ ji . ] atha bihuM gAthAiM zrIjinavallabhasUri varNavai / ajja vi guruNo guNiNo suddhA dIsaMti taDayaDA kevi / pahu jiNavallaha sariso puNo vi jiNavallaho ceva // 107 // 20 vayaNe vi sugurujiNavallahassa kesiM na ullasai sammaM / aha kaha diNamaNiteyaM uluyANaM harai aMdhattaM // 108 // [so.] aja vi0 ajI ketalAi suguru guNavaMta tapi niyami karI kaDakaDatA' dekhIiM / puNa pahu prabhu zrIjinavallabhasUri sarISau guru zrIjinavallabhai ji hui / bIjau evhau zuddha prarUpaka s cAritrIu na huI // 107 // vayaNe0 zrIjinavallabhasUri guruhUI' vacani ketalAi abhAgiAnai samyaktva na UpajaI : aha0 athavA sUryanauM teja ulUka ghUaDahUiM aMdhaNa" kima pheDaI ? jima sUryahaM UgiiM ghUaDa na dekhaI tima as " gurunai vacani dharma na olakhai " / isiu bhAva // 108 // 20 1 tINaM. 2 teha bhaNI teha AzrI. 3 me. keI. 4 ji. para, me. puNa. 5 alUyANaM. 6 kaDakaDAtA. 7 ehavau 8 gurunaI. 9 vacanai 10 aMdhapaNauM. 11 ehvAI. 12 ulaSai. 1 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paSTizataka prakaraNaH [ji.] adyApi Aja lagai taDayaDA kaDakaDA zuddha nirdoSa guNavaMta keIeka guru dIsaiM / para kevala prabhu zrIjinavallabhasUri sarISau: valI jinavallabhasUrii ji / anerAnA abhAvaitau anyonyopamA chAjai. // 107 // 5 guru zrIjinavallabhasUrinai vacanai kahIekahUI sammaM samyaktva nai ullasai na prakaTa hui| atha pachai dinamaNiteja sUryanAM kiraNa ulUka ghUyaDa tehanauM aMdhatva aMdhapaNauM kisauM harai ? api tu na hai / sUryanA teja sarISauM vizvaprakAsaka zrIjinavallabhasUrinalaM vacana abhAgiyA puruSarUpiyA ghUyaDa tehanauM ajJAnarUpiuM aMdhapaNauM na pheDaiM 10tau te abhAgiyA ghUyaDanA karmaijinaU dUSaNa // 108 // me.] ajI evahai tIrthakAli dravya kSetra kAla bhAvanai meli guru guNavaMta sUdhA kriyAvaMta AkarA diisiN| paNi zrIjinavallabhasUri sarISA valI zrIjinavallabhasUri ji INaiM kAli dIsaI // 107 // .. zrIjinavallabhasugurune vacane kahinaI samyaktva ullasai nahIM ? 15api tu bhavya jIva sevAkAraka saMghalAiMnaiM. samyaktva ullasai / athavA valI sUryanauM teja dhUaDanaI aMdhapaNauM kimajha pheDaiM ? api tu na pheddii| tima je abhavya durabhavya chaI te gurune vacane samyaktva na olakhaiM / isau bhAva // 108 // - [so.] saMsAranauM maraNAdika svarUpa dekhInai ketalAiMhUI 20vairAgya na uupjii| e vAta kahai chai / . [ji.] atha teha ja abhAgiyAnauM svarUpa kahai / tihuaNajaNaM maraMtaM daTThaNa niti je na appANaM / viramaMti na pAvAo ghidvI dhiTTattaNaM tANaM // 109 // 1 'ketalAI huI ' nathI. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita [so.] tihuaNa0 tribhuvananau loka evaDau saghalaui marai chai / ko rahiu nahIM, rahisii nahI / evhauM svarUpa deSInai ApaNapauM na joi, ' amhahUI maraNa Avai chaD, dharma karauM / ' viramaMti0 pApa thikau viramaI nahIM, UhaTai nahIM / ghiddhI0 tehanA dhIraSTapaNA pratiiM dhig paDau, jeha bhaNI lagArai maraNamaya gaNatA nathI // 109 // 5 [ji.] je puruSa tribhuvananau loka maratau dekhI ApaNapauM na niaMti na cItavaiM, vairAgya na pAmaiM anaiM pApa hUMtau viramaI nahIM tehAM puruSAM taNauM gheThapaNauM tehahUI dhig dhig // 109 // [me,] tribhuvananA loka maratA deSInai ApaNaSauM joiM nahIM ji 'amheI marisyauM / ' evahauM deSI je pApa hUMtA viramaiM nahIM tehanA:0 dheThapaNAnaI dhig dhikkAra paDau // 109 // [so.] valI eha ji vAta kahai chai, bihu gaahe| [ji.] atha kutsita snehapaNAnau~ phala bihu~ gAthAI kahai / soeNa kaMdiUNaM kuTeUNaM siraM ca uaraM ca / appaM khivaMti narae te pi hu ghiddhI kunehattaM // 110 // 15 egaM piamaraNaduI annaM appA vi khippae nre| egaM ca mAlapaDaNaM annaM lauDeNa siri ghAo // 11 // [so.] ko sagauM marai tau ajANa ji zokiI karI AnaMda karai anai mAthauM peTa kuutti| tINaiM karI gADhaDaM mohanIya karma UpArjInai ApaNapauM naragi ghAtaI / taM pi0 tehai kusneha virUA40 sneha pratiiM dhiga paDau // 110 // 1 ji. me. siraghAo. 2 zokaiM. 3 naraki. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa egaM0 eka tAM priya abhISTa mUu te duHkha / bIjauM valI zoka karI pApa UpArjI naragi' jAi / bIjau te duHkha / dRSTAMta kahai chai / eka tAM UMcA mAlA thakau paDiu / bIjau laDai' karIi mAthaiM AhaNiu / e lokika dRSTAMta // 111 // 5 112 [ji.] ajJAnI loka zoki karI kaMdI roI sira mAthauM uara peTa puNa kUTInAM ApaNapauM naragi kSipaI ghAlaI / taM pi0 te kutsita snehapaNAhUI dhikkAra paDau // 110 // eka tau priya vAlhau tihanauM maraNaduHkha Agai chai anaiM bIjauM ApaNapauM naragi kSipa ghAlIi / eka tau mAla hUMtara paDaNa 10 paDivauM / anerauM valI Upari mAthai lauDAnau ghAu / iNi kAraNi zoka na karivau, jima naragi na pIDAI // 111 // [me.] svajanAdikanai maraNi N zoka AnaMda karInai, zira kUTIna, hIuM tAr3Inai ApaNaparaM naraganai viSai kSipaiM / tara tehara kusnehanaI dhi dhikkAra huu // 110 // eka tAM priyatama vAlhA tehanA maraNanauM dukkha / bIjauM ApaNapauM narakanai viSai kSepai / tau e vAta sAcI huI / eka mAlA hUMtauM paDivauM / valI lakuTanau ghAu mAthai vAjai // 111 // 15 [ so.] sAcA dharmanA dhaNI guru nai zrAvakai durlabha / e bAta kahai chaMi / 20 [ ji . ] ' snehamUlAni duHkhAni ' isuM sthApI sAMprata duHkhamA kAlanauM svarUpa kahai / 1 naraki. 2 lauDaiM. 3 gurui. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita saMpara dUsamakAle dhammatthI suguru sAvayA' dulahA / nAmaguru nAmasaDDA sarAgadosA bahU asthi // 112 // 113 [so.] saMpai0 havaDA duHkhamA kAli pAMcamai Arai varttate' niSkevala dharmArthI suguru anaI suzrAvaka durlabha thiyA, je ApaNauM pirAyuM kAMI na joaI' / ekalau dharma ji joI ehavA ati thoDA / 5 nAmaguru0 nAmidaM karI guru / nAmidaM karI zrAvaka / sarAga0 jehahU ApaNA virUA Upari rAga, bIjA guNavaMta Upari dveSa, bahU asthi hA ' chaI // 112 // [ ji. ] saMprati hivaDAM duHSamAkAli dharmArthI dharmanA karaNahAra suguru zrAvaka durlabha cha / tiNi kAraNi sarAgadosA rAgadveSasahita 10 hUMtA nAmaguru nAmadhAraka ghaNAi cha / te duHSamA kAlanauM pramANa // 112 // [.] sAMprata duHkhamA kAli dharmArthI suguru nai zrAvaka dohilA pAMmII / paNi nAmiM guru, nAmiM zrAvaka rAgadveSasahita ghaNAi dIsa // 112 // 15 [ so.] dharma cha bhAgyAdhIna / e bAta kahai chai / [ ji.] atha dhanya anai adhanyanau svarUpa kahara | kahiaM pi suddhadhammaM kAhi' vi dhannANa jaNai ANaMdaM / micchattamohiANaM' hoi raI micchadhammesu // 113 // [ so. ] kahiaM pi0 ketalAi dhanya uttama jIvahUI kharau 20 dharma kahi sAMbhaliu harSa karaI / dharma karatAM dekhI kahivuM kisiuM ? 1 ji. me. sAvagA. 2 varttataiM. 3 joIuM. 4 ' jehahUI ' nathI. 5 virUyAi. 6 ghaNAi 7 me. kAha. 8 me. micchitta.. 15 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 SaSTizataka prakaraNa micchatta0 ye nibiDa mithyAttvi karI mohyA vAhyA chaI tehahUI sAcau dharma sAMbhaliu dIThau' harSa na krii| tehahUI mananI rati mithyAttvadharmai ji Upari hui / te ApaNA ApaNA karmanau vizeSa / te abhavya dUrabhavya tIhanuM kAraNa // 113 // 5 [ji.] keIeka dhanyahUI suddha nirmala dharma kathitamAtra hUMtau ANaMda jaNai UpajAvai / anaiM adhanyahUI mithyAttvaI mohita hUMtA mithyAttvadharmanai viSai rati saMtoSa hui // 113 // [me.] kahiuMi hUMtau sUdhau dharma ketalAI bhAgyavaMtanaiM ANaMda UpajAvai anai mithyAttvamohita jIvanaiM mithyAttvadharmanai viSai 10rati hui // 113 // [so.] ketalAi jIva dharmanI buddhiI pApa karaiM chaiM / te AzrI kahai chi| [ji.] atha jinadharmInauM svarUpa bihuM gAthAI karI kahai / : ika pi mahAdukkhaM jiNasamayaviUNa suddhahiyayANaM / 15 jaM mUDhA pAvAI dhammaM bhaNiUNa sevaMti // 114 // [so.] ikaM pi0 jinavacananA jANa nirmala mananA dhaNI tehanai mani eha ji eka mahAduHkha, jaM mUDhA0 jaM mUDha mUrkha bApaDA mithyAtvI dharma bhaNI' dharmanI buddhiiM pApa sevaiM / yAgAdika karaI / pApai puNya bhaNI mAnaiM / evhauM asamaMjasa dekhI jinadharmanA jANanaI 20mani asamAdhi UpajaiM // 114 // . [ji] nirmalahRdaya anai jinasiddhAMtanA jANa tehAMhUI ekU ja moTauM dukkhaM je mUDhA mithyAttvI dharma bhaNI dharmabuddhiiM pApahiMsAdika 1 dIThaui, 2 karaNa. 3. 'dharma bhaNI' nathI. 4 jANainai. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita sevaiM / etalauM ji eku dayAlUpaNaiM duHkha / bIjauM lagAI duHkha nhii| jiteMdrapaNAtau // 114 // [me.] jinasamayanA vettA sUdhA hIyAnA dhaNInaiM e moTauM duHkha / e kisiuM ? je mUrkha loka pApanai dharma karInai sevaI / mukhi kahai 'amhe dharma karauM chauM' anai karaiM pApa // 114 // [so.] samyaktvanA pAlaNhAra thoDAi ji huI / e vAta kahai chai / thovA mahAgubhAvA je jigavayaNe ramaMti sNviggaa| tatto bhavabhayabhIyA sammaM sattIi pAlaMti // 115 // . [so.] thovA0 te mahAnubhAva guruyA bhAgyavaMta thoDA, je0 jinavacananai' viSai saMvega vairAgyavaMtA hUMtA rmii| rAtridivasa zrIsiddhAMtanI AsthA mani ANaiM / tatto0 tehai pAlai je saMsAramAhi paDivAnai bhayaM bIhatAM huMtA samyag sAcauM jinavacana ApaNI zaktinaiM mAniiM kharUM kriyAM karI pAlaI / ehvA te ati thoDA // 115 // [ji.] je jinadharmI thoDA mahAnubhAva gariSTa hUMtA zrIjinavacana-15 nai viSai saMvigna sAvadhAna thikA ramaI, sneha karaI / tiNi kAraNi jinavacanakAraka puruSa saMsAranA bhaya hUMtA bIhatA saktiI karI samyaktva pAlaI // 115 // [me.] te mahAnubhAva thoDilA, je jinanAM vacana tehanai viSai saMvegI thakA ramaiM / tivAra pachA te bhava saMsAranA bhaya thakA bIhatA0 samyaktva yathAzaktiM karI pAlaI // 115 // 1 jinavacana zrIsarvajJanA vacananai. 2 rAtri dIsa. 3 bhaiM. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : SaSTizataka prakaraNa .. [so.] samyaktva pASai zrIdharma kharau na hui / e vAta kahai chi| savvaMga pi hu sagaDaM jaha na calai ikabaDayalArahiyaM / taha dhammaphaDADovaM na calaI sammattaparihINaM // 116 // 5 [so.] savvaM0 jima sagaDa gADau~ dhurI cUMsara samaila pramukha sarva AMge karI sahita hui, puNa eka baDaila na huI tu na cAlaI / taha dhamma tima dharmanau phaTATopa maMDANa ghaNUMi karai, tapa niyama kriyA dAna sIla kaSTAnuSTAnAdika karaI / puNa samyaktva nathI tau kAMI cAlai nahI / alpa phala thAi / ajJAna kaSTai ji thAiM / jima tAmali riSinaiM ghaNau tapa kaSTa kIghauM, alpa phala hUuM / saddhiM vAsasahassA tisattakhutto daeNa dhoeNaM / aNucinnaM tAmaliNA annANatavutti appaphalo // (upadezamAlA, gA. 81) [me.] saghale aMge saMyukta hUMtau zakaTa eka baDahila rahita na cAlai / tima dharmanau sphaTATopa eka samyaktva rahita phaladAyana na 15hui // 116 // [so.] je jIva siddhAMta na sAMbhalaI, hita-ahita na jANaiM te AzrI kahai ch|| [ji.] atha tattvajJa puruSa mUrSa upari rIsa na dharaI / ti vAta khi| 20na mugaMti dhammatattaM satyaM paramatthaguNahiaM ahiaN| bAlANa tANa uvariM kaha roso muNitattANaM // 117 // 1 A gAthA tathA teno bAlAvabodha ji.mAM nathI. 2 me. baDahilA. 3 me. phalai. 4 aMge. 5 sphaTATopa. 6 'ji thAiM' nathI. 7 me. paramappa. 8 ji. muNidhammANaM. me. bhuNiadhammANaM. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ or bAlarasodha sahita [ so.] na muNaMti0 jehamAhi dharmanauM tattva kahiuM chaha tevhauM siddhAMtazAstra na jANaiM anai je paramArthaguNi hita' anai ahita vastu, rUDauM-virUuM, puNyapApa na jANaI, bAlANa0 te bApaDA mUrkha ajANapaNaI pApa karatAM upari muNia0 jJAtatattvahUiM roSa kima huI ? 'e bApaDA ajANa dharma na jANaI, tu siuM jANaI ? ' ima teha Upara karuNAi ji Avai / ima kahai, 'succA te jialoe jiNatrayaNaM je narA na yANaMti' ityAdi // 117 // 5 [ ji. ] je sUrSa dharmatattva na jANaI anaI valI paramArthaguNi karI hitakArIuM sattha zAstra, ahiaM ahitakAriDaM na jaannii| tAja bAlANaM tehAM bAlakAM Upara mUrSa Upari muNiatattANaM jJAtatatra 0 tattvanA jANahAra puruSahUhUM kisau rosa ? api tu koI rosa nahI / bAla zabda mUrSa kahAi anaI AMcali dhAvaNau bAlakaI kahI / teha bhaNI jima bAlaka tattvAtattvavicAra na jANaiM, hila-ahita na jANaI / teha bAlakAM Upari DAhIyAra loka rIsa na karaI // 117 // [me.] je na jANaI dharmanauM rahasya anai zAstra, je para Apa naI hita nai ahita, puNya nai prApa tehanai adhika guNakAraka na jANaI te bAla mUrkha Upara dharmanA jANanaI rosa krima karivau Avai ? // 117 // [ so.] je ApaNauM hita na karai te para rahaI kima hitU A husiI ? e bAta kahai chan / [ ji.] mUrkha dayAvaMta na huI / e bAta sthApaI / 1 'hita... na jANai' e pAThane sthAne bIjI pratamAM nIce pramANe che"hita anai ahita na jANaI / athavA paramappa isii pAThi ApaNapA anai paraihUI guNakAriDaM hitu vastu anai ahita vastu, rUDauM- virUuM puNyapApa na jANaI. ' 20 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa appA vi jANa vairI tesiM kaha hoi parajie krunnaa| corANa baMdiyANa' ya diTuMteNaM muNeavvaM // 118 // ... [so.] appA0 jehanai ApaNau AtmAi vairI / ApaNA jIvainUM hita nathI karatAM tevhA pApa karaI chii| jevhA ApaNau 3 AtmAi gADhau saMsAramAhi rulai / tehahUI anIrA' jIvanai viSai karuNA kima hui ? corANa0 jima cora athavA je mANasa baMdi dharaiM tehanai dRSTAMtiiM jANivaM / jima te corI karatAM, baMdi dharatAM, parahUI anartha karatAM ApaNauM na cItavaI / 'amhe dharIsiuM, mArIsiuM, anartha prAmisyauM' e vAtaM. kAMI vimAsaI nhiiN| tima tehai pApa karatA 10cItavaiM nahIM // 118 // [ji.] jANa. jehAM puruSahUI ApaNapau AtmA vairI, ApaNA jIvaihUI hita na karaiM tesiM tehAM puruSahahUI parajie pArakA jIva Upari kimu karuNA dayA hui ? api tu na huI / e vAta corANa coranai dRSTAMti, baMdiyANa ya baMdI baMdora bAMdi jhAlyA loka 15te bihune dRSTAMti jANivI / jima cora ApaNA jIvai Upari dayA aNakaratau hUMtau pArakA jIva Upari dayA na karaI / jai cora ApaNAI jIvahUI virUuM cItavI lokaihUI paradravya letA mArai / anaiM je je ApaNA jIvahUI hita na karaiM te te pArakA jIva Upari dayAI na karaI / jima cor| anaiM je je pArakA jIva Upari dayA karaiM te te ApaNAi 50jIvahUI hita krii| jima susAdhu loka / isuM pramANikanauM vacanaI jANitauM // 118 // [me.] jehanai ApaNau AtmA vayarI, ApaNA AtmA Upari dayA na UpajaiM tehanai anerA jIva Upari karuNA dayA kima hui ? 1 baMdiyANai. 2 karaya. 3 jehe. 4 anerA. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita 119 ihAM cora nai baMdInA dRSTAMta jANivA / jima coru corIiM paisai anai marivAitau bIhai nahIM / baMdiyANa baMdi jhAlivA paisai tima jANivauM // 118 // [so.] jIva uttama, madhyama, adhama trihu prakAre huI / e vAta bihu gAhe kahai chai / . . - [ji.] atha suzrAvaki dayAvaMti moTA pApavyApAra na karivA / isuM khi| je rajadhaNAINaM kAraNabhUA havaMti vaavaaraa| ... te vi hu aipAvajuA dhannA chaDuti bhavabhIyA // 119 // [so.] je dhanya uttama chaiM te jehe vyApAre rAjya lAbhai, dhanA0 dhAnya samRddhi mAna mahattva lAbhai te vi hu0 tehai vyApAra ati pApamaya' jANI chaaNddi| saMsAranA duHkhabhae bIhate dIkSA leI ApaNAM kAja sAdhaiM // 119 // [ji.] je vyApAra rAjyadhanAdikahUI kAraNabhUta huI, jeha vyApAra hUMtA rAjya dhana dhAnya suvarNa rUpya ratnAdika UpArjIiM te vi.5 tehaI vyApAra hu nizcaI atipApasaMyukta huii| tau dhanya kRtapuNya saMsAra hUMtA bIhatA te vyApAra chAMDai // 119 // [me.] je rAjyadhanAdika UpArjivAnai kAraNabhUta vyApAra hui tehai atipApayukta vyApAra bhava saMsAra hUMtA bIhatA chAMDaiM / tehI dhanya jANivA // 119 // 20 1 pApamai. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa ... [ji.] utkRSTa puruSanI bAta kahI madhyamanI bAta kahai / bIyA' ya sattarahiA dhaNasayaNAIhimohiA lhaa| sevaMti pAvakammaM vAvAre uyarabharaNaDhe // 120 // . [so.] bIyA0 bIjA je madhyama puruSa gharabAra chAMDI dIkSA 5 levAnaiM sAhasi karI rahita dhana lakSmI anai putrakalatrAdika svajana gharAdikanaI mohiI mohyA lobhi vAhyA peTa bharavAnaiM kAraNi pApavyApAra vyavasAya vANijya kSetrAdikanau vyApAra karaI, kAMI kAMI gRhasthadharma ArAdhatA hUMtA / e bIjA madhyama puruSa kahIiM // 120 // . [jiM.] bIjA madhyama puruSa sattvarahita dhaNa dravya anai svajana 10putra tehe mohyA luddhA lobhiyA hUMtA vyApAramAhe udarabharaNArthi peTa bhariyA bhaNI pAvakamma pApakarma sevaI samAcaraI / te madhyama puruSa jANivA / / 120 // [me.] bIjAi valI sattvi karI rahita dhanasvajanAdike mohita hUMtA lobhiyAM hUMtA pApakarma sevaI / syA bhaNI ? udara bharivAnau 15vyApAra tehanai arthi // 120 // [ji.] artha adhama puruSa kahai / taIyA ahamANa ahamA kAraNarahiA anANagavveNaM / je jati usuttaM tesiM ghiddhI tthu paMDittaM // 121 // [so.] taIyA0 trIjA e adhama pAhiM adhama kAjakAma 20pASai ApaNaiM ajANavaI garvi pUriyA je jaMpati0 utsUtra bolai, 1 biiA, me. bIyAi. 2 me. laddhA. 3 me. pAvakamme. 4 bharaNahA. 5 pApavyApAra nai. 6 ji. taIyAhamANa ahamA, me. taiyA ahamANahamA. 7 me. - paMDitte. 8 eka. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita 121 siddhAMta viruddha bhASaiM / tesiM0 tehanA paMDitapaNAhUI dhig dhig hau / te ApaNaiM mani DAhA thaI bolaI chaI, puNa utsUtra bhASavaI Agali ApaNai ghaNau saMsAramAhi rulisiiM // 121 // [ji.] taIyA trIjA adhamAdhama kAraNarahiA kAraNa viNu kAja pAkhai anANagavveNaM ajJAnagarva karI, kUDai ahaMkAri 5 karI je puruSa utsUtra siddhAMta viruddha vacana jaMpati bolaI tesiM tehAM adhamAdhama puruSa taNA pAMDityahUI dhigastu dhikkAra hu| te pArakai pITaNai ApaNA gAla toDaiM // 121 // [me.] hiva trIjA adhamahai pAhati adhama kAraNa pASai ajJAnagarvi garvita hUMtA je utsUtra bolaI tehanA paMDitapaNAnaI dhig dhikkAra:0 paDau // 121 // [so.] valI eha ji vAta Upari marIcinauM dRSTAMta. kahai chi| [ji.] atha te adhamAdhama utsUtra bhASakahUI sarISau dRSTAMta dekhaali| 15 jaM vIrajiNassa jIo mariI ussuttlesdesnno| . sAgarakoDAkoDiM hiMDai aibhImabhavagahaNe // 122 // [so.] jaM vIra0 zrImahAvIranu jIva marIcinai bhavi lagAraeka utsUtra kapila kSatriyahUI, 'e tridaMDiyApaNAi mAhi kAMI dharma chai ki nathI ? ' ima pUchatAM 'kavilA! itthaMpiihayaM pi' isiuM0 utsUtramAtra upadisInai koDAkoDi sAgaropama jaM saMsArarUpIA ati 1 paMDatapaNAhUiM. 2 ApaNapai. 3 'valI' nathI, 4 miriI. ji. miriIbhave, me. miriI. 5 bhavaranne.. 6 tridaMDIyAiMpaNA. . ... . Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 SaSTizataka prakaraNa bIhAmaNA araNyamAhi' bhmiN| asaMkhyAtau kAla navanave bhavAMtare rulai / teha bhaNI utsUtraprarUpaNA virUI / yata uktaM zrIvIrastutI ahaha sayalannapAvehiM vitahapannavaNamaNumavi duraMtaM / jaM mariibhavaajjiadukkayaavasesalesavasA // surathuyaguNo vi titthaMkaro vi tihuaNaatullamallo vi / govAIhi vi bahuso kayatthio tijayapahu ! taM si // thIgobaMbhaNabhUNaMtagA vi kevi iha daDhapahArAI / bahupAvA vi pasiddhA siddhA kira tammi ceva bhave // 122 // [ji.] jaMjiNi kAraNi zrImahAvIradevanau jIva marIci10nai bhavi, zrIAdinAthanau potrau, zrIbharatacakravartinau beTau marIci usluttalesadesaNao ' amhaI kanhaI kAMI thoDau dharma chai' isuM utsUtranau labalesanA kahivAtau aibhImabhavagahaNe atiraudra saMsArarUpiuM gahana vana teha mAhi sAgaropamanI koDAkoDi hiMDai bhamai / te utsUtranauM pramANa // 122 // 15 [me.] je zrImahAvIradeva taNau jIva mirIci nAmiiM utsUtranau lesa eka tehanI desanAI karI eka koDAkoDi sAgaropama bhIma raudra saMsArarUpa vana gahanamAhi hIDiu bhamiu // 122 // [ji.] teha ji utsUtrabhASaka bhArekarmau / isuM bihu~ gAthA prkaasi| 20 tA je imaM pi vayaNaM vAraMvAraM suNintu samayammi / doseNa avagaNittA ustuttapayAI sevaMti // 123 // 1 mAhAi. 2 jai, ji. me. jai. 3. muNittu, ji. muNitta. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita 123 tANa kahaM jiNadhammo kaha nANaM kaha duhANa veraggaM / kUDAbhimANapaMDiyanaDiyA bujhaMti narayammi // 124 // . [so.] tA0 tu jai evhaM marIcinauM utsUtra vacananauM svarUpa valI valI sAMbhalI doSeNa dveSa lagai te avagaNInai je utsUtrapada sevai, zrIsarvajJanI AjJA viruddha bola kahaiM thApaI, je 5 abhimAnanA vAhyA evhaM utsUtra bolaiM. tehahUI jinadharma kihA~ chai ? anai duHkhanau vairAgya kihAM chai ? jeha bhaNI saMsAranau duHkha AMgamInai utsUtra prarUpaI chii| kuDAbhimANa0 kUDA ApaNA paMDitapaNAnA abhimAna tINaM karI naDyA vAhyA naragai ji mAhi bUDaI chaI // 123-24 // 10 [ji.] tA tau pacchai jai kimai samayammi siddhAMtamAhe imaM pi vayaNaM utsUtravarjana pUrvokta vacana vAra vAra suNI sAMbhalInaiM pachai kUDai doSi karI siddhAMtanauM vacana avagaNInaiM te adhama utsUtrapada sevaI / tehAM utsUtrapadasevaNahArahUI kahaM kimu jinadharma hui ? api tu na hui / anaiM tehAMhUI nANaM tattvajJAna kimu hui ? valI duHkhanauM:5 vairAgya kimu hui ? anaiM te adhama kUDau abhimAna ahaMkAra tiNi : karI paMDita tehe naTita nacAvyA hUMtA narakamAhe bUDaI / kUDI paMDitAI karI naragi paDaiM // 123-24 // [me.] tau jai kimai marIcinauM utsUtravacananauM svarUpa vAra vAra sAMbhalInai siddhAMtamAhe kahiuM hUMtauM te vacana dveSa lagI0 avahelInai utsUtranAM pada sthAnaka sevaI, siddhAMta viruddha bolaI, tIyAMnai jinadharma kihAM, jJAna kihAM ? tehanai dukkhanau vairAgya kihAM ? 1 me. jiNadhammaM. 2 ehuM. 3 avaguNInai. 4 kihAMi. 5 bIjI pratamAM ATalu vadhAre che--'anai jJAnanauM jANivauM kihAM chaiM.' Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 SaSTizataka prakaraNa jeha bhaNI saMsAranA dukkha AMgamI kUDai abhimAni, kUDI paMDitAI naDyA hUMtA naraga mAhi bUDaI // 123-24 // 134 e vAta kahai chai / 5. [ so.] karmabahula jIvahUiM hitopadeza dIdhara kAMI kAja nAvaI / [ ji. ] evahA nikAcitakarmI jIvahUhUM, upadesanI ayogyatA kahai / mA mA jaMpaha bahuaM je baddhA cikaNehiM' kamme hiM / savve siM jAya hiovaeso mahAdoso // 125 // 15 1 [ so.] mA mA0 ghaNauM kAI ma bolisyau / bIjAM kAMI 10 kAraNa ma kahisyau / jaM ketalAI jIvahUI hitopadeza kAMI na lAgaIM / je jIva cIkaNe karme karI bAdhA chai gADhA karmabahula chai, tehaM savihuM jIvahi hitopadeza dIdhaui mahAdoSahetui ji thAi / kAI guNi na Avai / yata uktaM aprazAntamatau zAstrasadbhAvapratipAdanam / doSAyAbhinavodIrNe zamanIyamiva jvare // 125 // [ ji . ] aho upadezanA deNahAro puruSo ! bahuaM ghaNauM mati bolau / je jIva cikaNa cIkaNAM avazyabhoktavya karma tehe bAdhA vyApyA huI te saghalAI jIvahUiM hitopadesa dharmanau kahivaraM mahAdoSarUpa, mukhahUI thUka sosa ji bhaNI hui / kAMI lAgaI nahI / ti nikAcita 20 karmanauM pramANa | jIvanAM caturvidha karma chaI / eka spRSTa karma / bIjauM baddha karma / trIjaraM nidhatta karma / cauthauM nikAcita / jima chohi dIdhI bhItiiM sAMmuhI cUnAnI DalI mUkI lAMkhIi / anaiM tyA cUnAnI sUkI 1 cikkaNihiM. 2 jIvahuI. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita 125 DalI bhItiI lAgI pAchI paDai / bhItimAhi kAMI na rahaI / tima spRSTa karmanauM svarUpa jANivauM / lagAraeka lAgai te tatkAla vilai jAi te spRSTa karma / valI jima sUkI chohapaMkita bhIti / teha Upari nIlI cUnAnI DalI lAMkhIi / pachai koI eka sUkI pUThaI bhIti hUMtI UkhelI lAMkhai / bhItiiM sUkI bhaNI lagAraI na rahaiM / tima baddhakarma jIvahaI karma 5 lAgai, ketalIeka velA rhi| pachaDai upakrami karI phiitti| te baddhakarma / valI jima nIlI bhItinI choha mAhe sUkau cUnAnau khaMDa ghAlIyai / pachai kAlAMtari dohilau nIkalai / tima nidhatta karma / jIvahUI karma lAgai / jIva bhogavai / kAlAMtari gADhai upakrami je karma phITai te karma nidhatta nAma jANivauM / anai jima nIlI chohi sauM bhIti ciNI:0 hui anai bhItinI chohi sUkI pUThiI vajra ekapaNauM hui tima nikAcita karma / jIva naiM karma eka hUyAM / jUjUyAM na thaaii| jAM jIvai jIva tAM te karma bhogavai / gADha anaMte upakrame kIdhe na jAI / saMpUrNa karma bhogavIi te nikAcita karma / tathA coktaM kRtakarmakSayo nAsti kalpakoTizatairapi / avazyameva hi bhoktavyaM kRtaM karma zubhAzubham // ityAdi karmasvarUpa karmagraMthazAstratau jANivauM / etalaI je cIkaNe karme lIpyA tehAM jIvAMhUI upadeza na laagii| yaduktaM zrIupadezamAlAyAMuvaesasahassehi vi bohijaMto na bujjhaI koii| 20 jaha baMbhadattarAyA udAyinivamArao ceva // 125 // (gA. 31) [me.] mA mA0 ghaNa ghaNa ghaNauM ma bolu| je jIva cIkaNe karme bAMdhyA chaiM tIyAM saghalAMnai viSai hitopadeza mahAdoSa samAna huI // 125 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 SaSTizataka prakaraNa : [so.] valI eha ji vAta kahai chai / - [ji.] eha ji vAta prakArAMtari karI valI kahai / . hiayammi je kusuddhA te kiM bujjhaMti dhammavayaNehiM / tA tANa kae guNiNo niratthayaM damahi appANaM // 126 // 5. [so.] hiayasmi0 je jIva hiai kusUdhA adharma mAyAviyA huI te dharmane vacane kima bUjhaiM ? ghaNAi dharmopadeza diu, paNi te na bUjhaiM / tA0 teha bhaNI tehahUi bUjhavavAnai kAraNi jeM khapa karai te ApaNapauM nirarthaka dAmaI', kleza krii| teha ayogyahUi - 'khapa kIdhI nirarthaka thAiM / kAI guNa na karai / yata uktaM- . 10 ye vaineyA vinayanipuNaiste kriyante vinItA nAvaineyA vinayanipuNaiH zakyate saMvinetum / ... - dAhAdibhyaH samalamamalaM syAtsuvarNa suvarNa nAyaspiNDo bhavati kanakaM chedadAhakrameNa // 126 // - [ji.] je puruSa hiyAmAhe kusuddha duSTa huI te kima dharmane 15vacane karI pratibUjhai ? saralacittaI ja dharmAkSare karI pratibUjhaiM / tA tau pachai guNavaMta paropakArI puruSa tANa kae tehAM duSTAMne kIdhai nirarthaka ApaNapauM damaiM khedAvaI // 126 // [me.] je manuja hIyAmAhi kusUdhA chaiM te dharmane vacane kima pratibUjhaiM? te te jIva pratibUjhavAnai kAraNi guNavaMta nirarthaka ApaNapauM 20damaI, kleza kriN| tihAM kSapa kIdhI vRthA thAi // 126 // 1 ji. bujhiti. 2 damai. 3 'na bUjhaI......tehahUI' eTalo pATha bIjI .. pratamAMthI paDI gayo che. 4 ji. 5 damai. 6 tehaM. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita 127 [so.] dharmanI AsthA jIvahUI pApa pheddii| e vAta kahai chi| [ji.] jai duSTa bhArekarmA jIvane hiyayai jinadharmopadeza na lAgaI tau pachai kisuM jinadharma pramANa ? isI zaMkA pheDivA. bhaNI jinadharmanauM pramANa bolai / dUre karaNaM dUrammi sAhaNaM taha pabhAvaNA duure| jiNadhamlasadahaNaM pi tikkhadukkhAI nivai // 127 // [so.] dUre0 zrIjinadharmanauM karivauM ArAdhivauM te dUri parahauM chai anai jinadharmarnu sAhaNaM kahivauM, thApivaLaM, anerAnai hiai ANivauM tehai parahauM chu| tathA zrIjinazAsananI prabhAvanA0 lokamAhi rUDauM bhavADivauM, bAhya lokai pAhi~ vakhaNAviq tehai parahauM chau / teha eke jIva tIrthaMkarapadavI .gaNadharapadavI kevalajJAna . mokSa : lagai UpArjai / jiNadhamma0 bIjauM kAI ma krisyu| jinadharmanauM saddahaNa mAtra karai, AsthAi ji mani ANai teu tikkhadukkhAI tIkSNa gADhAM potanAM pApa nIThavai kSapai, halUakarmau thAi // 127 // 15 [ji.] jinadharmanaLaM karaNaM karivauM dUri veMgalauM huu anaiM jinadharmanauM sAdhana tapazcaraNAdi pramANi caDAvaNa puNa dUri hu| taha tathA jinadharmanI prabhAvanA dravya vecI jinazAsani protsarpaNA tehIi vegalI chi| zrIjinadharma sAMcau rUDau khru| isuM jinadharmanauM zraddadhAnaI tIkSNa tItra dukkhahUI nirAkarai nivai pheDai // 127 // 30 1 AsthAi. 2 A 'pheDai' zabdathI mAMDI vAkIno bAlAvabodha ke 127 mI gAthA so.nI bIjI pratamA nathI. mAtra A gAthA uparanA bAlAvabodhanA chelA be zabdo 'halUakarmau thAi' temAM che. arthAt 127 mI gAthA ane te uparanA bAlAvabodhane sthAne so.nI bIjI pratamA mAtra ATaluM che-'dharmanI AsthAi jIvadiM pApa [vacceno badho pATha paDI gayo che] halUakarmau thAi.' :..: Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa [me.] vItarAganA dharmanauM karivauM dUri rahau / kriyAnauM sAdhivauM dUri rahau / tima zAsananI prabhAvanA paNi dUri rahau / eka je jinadharmanauM saddahivauM te tIkSNa gADhA potanA pApa thakI je dukkha tehanaiM nIMThavaiM // 127 // 5 [so.] dharma sAbhalivAnA manoratha kahai chai / [ji.] atha suzrAvakanI dharmacintA kahai / kaiyA hohi divaso jaiyA sugurUNa pAyamUlammi / ussuttalesavisalavarahio nisuNemi jiNadhammaM // 128 // [so.] kaiyA. te dihADau majhahUI kahiiM husii, jahIiM 10huM uttama cAritriyA sugurunai padamUli utsUtraleza lagArai utsUtrarUpiu viSalava visanau lesa tINaM karI rahita kharau zrIjinadharma sAMbhalisu ? jeha bhaNI jinavacananaiM sAMbhalivaiM jIvahUI moTau guNa Upajai / yata uktaM navi taM karei deho na ya sayaNA neva vittasaMghAo / jiNavayaNasavaNajaNiyA jaM saMvegAiyA loe // 128 // [ji.] kaiyA kadA kivAraI divaso dihADau hohi hosii, jaiyA yadA jivAraiM sadgurunai pAdamUli caraNakamali jinadharma nisuNisu sAMbhalisu ? kisuu hUMtau ? utsUtranau lesa teha rUpiu viSalava tiNi karI rahita hUMtau / etalai te dihADau kihIiM 20hosii ? jiNi dihADai gurunai padakamalasamIpi jinadharma sAMbhalisu te dina kRtArtha // 128 // 1 degrihiuM. 2 nisuNesu, ji. nisuNemu, me. nisuNesu. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita 129 [me.] kahIiM te dihADau mujhanaI hoisii, jahIiM suguru suddha prarUpakanaiM pAdamUli utsUtralesarUpa viSalava tiNi karI rahita hUMtau jinadharma sAMbhalisu ? // 128 // [so.] valI guru AzrI' kahai chai / [ji.] atha gurucintA AzrI kahai chai / divA vi kevi guruNo hiae na ramaMti muNitattANaM / kevi puNa adiTTha ciya ramaMti jiNavallaho jema // 129 // [so.] diTThA0 ketalAi guru sAkSAt dIThAi huMtA tattvanA jANanai mani ramai nhii| hIyai harSa na kri| kevi0 anai ketalAi puNa guru aNadIThAi huMtA hIi ramaI vasaI / tehanA' guNa 10 sAMbhalInai hIi harSa uupji| jima zrIjinavallabhasUri / te jinavallabhasUri nemicaMdra bhaMDArIthA pahilA huA bhaNI adRSTai hUMtA nemicaMdra bhaMDArInai mani tehanAM kIdhAM piNDavizuddhi Adika prakaraNa deSatAM vasyA / isiu bhAva // 128 // [ji.] muNitattANaM jJAtatattvAMne hiyai keIeka guru:5 dITThAI hUMtA na ramaI, na vasaI, na gamaI / anai valI keIeka adIThAI guru hIyai rmi| kihanI pari ? zrIjinavallabhasUrinI pri| jima zrIjinavallabhasUri aNadIThAI hUMtA zrInemicaMdra bhaMDArI pramukha jJAtatattva zrAvakane hIe sugurupaNai karI vasyA tima keIeka suguru hIi aNadIThAI vasaI / etAvatA zrIjinavallabhasUri pahila hUu / 20 tiNi kAraNi zrInemicaMdra bhaMDArIi na dIThA / puNa tau hIi jANe kiri dIThAI ja chai / jai hiyAmAhe vasai chai / 1 Azriya. 2 'vasaI' nathI. 3 tehainA, 4 guNai. . . 17 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 SaSTizataka prakaraNa . dUrastho'pi samIpastho yo yasya hRdi vartate / candraH kumudakhaNDAnAM dUrastho'pi prabodhakaH // 129 // [me.] dIThAi hUMtA ketalA guru dharmatattvanA jANa chaI tehanai hIyai ramai nahIM, gamaI nhiiN| anai ketalAi guru aNadIThAi hUMtA 5 jANanA hIyAnaiM rucaI / zrIjinavallabhasUrinI pariiM / kima ? zrIjinavallabhasUrinAM kIdhAM piMDavizuddhipramukha prakaraNa deSInai jima nemicaMdra bhaMDArInai mani adRSTiM harSa Upanau // 129 // [lo.] hava kuguru Upari bAta kahai chdd| [ji.] atha dharmabAhya puruSanI bAta kahai chai / 10 ajayA aipAviThThA suddhazurU jiNavariMdatulla tti| jo iha evaM mannai so vimuho suddhadhammasta // 130 // [so.] ajayA je guru ajayaNAvaMta chaI, jIvanI virAdhanA karai ch|| * dagapANaM puSphaphalaM aNesaNijaM gihatthakiccAI / ajayA paDisevaMti jaivesaviDaMbagA navaraM // . (upadezamAlA, gA. 349) INaM zrIupadezamAlAnI gAhAM je kahiyA chaiM, aipAviTThA atipApiSTa pApa bolatAM karatAMI jehahUI zaMkA. nathI evhAi guru zuddhacAritriyA guru bhaNI mAnaiM, 'e amhArai jinavareMdra tIrthakara samAna / ' 20jo iha. je ajANai ima mAnaI te sUdhA dharmahUI vimukha UparAThau . jANivau / tehahUI dharma kehAMiM TUkaDau nathI // 130 // : [ji.] ajayA indriyajayarahita anai pApiSTa AraMbhanA karaNahAra huI evahA anai evahA jANai ju 'e guru zuddhacAritrI 1 TUkar3ai, Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita hUMtA jinavarendra tulya zrIjinavarendra sarISA' iti / je zrAvaka athavA je mahAtmA athavA anerauI koI iha saMsAramAhe evaM isuM pUrvokta mAnai te puruSa suddha dharmahUI vimukha UparAThau bAhya // 130 // [me.] jayaNArahita, ati pApiSTa, pApamai vacana bolatAM saMkAI nahIM evahAi guru suddhacAritriyA kahI maaniN| kahaiM 'amhArai e 5 tIrthakara samAna / ' je ajANa ima mAnaiM te sUdhA dharmanai sarvajJanA vacananai viSai vimukha UparAThau jANivau // 130 // [so.] eha ji vAta Upari kahai chai / [ji.] tehI ja dharmabAhya ajANa zrAvakanai upadeza dii chai / jaI taM vaMdasi pujjasi vayaNaM hIlesi tassa raagenn| 10 tA kaha vaMdasi pujjali jaNavAyaThiI pi na muNesi // 13 // [so.] jai taM0 re bApaDA jIva ! jai tUM tIrthaMkara deva vAMdai chai, pUjai chai, stavai chai, tu tUM te paramezvaranauM vacana 'susAhuNo guruNo pAMcaMdiasaMvaraNo0 paMcamahavvayajutto' ityAdika kAI avagaNai ? dRSTirAgi vAhiu tehatehavA ApaNA gurunai anurAgiH5 vAhiu hUMtau / paramezvari kahiu chai / 'ehavA bhraSTAcAranu AlAvo saMvAso vIsaMbho saMthavo pasaMgo ya0 etalAM vAnAM na kariva' isiuM paramezvaranuM vacana jai hIlai chai, avagaNai chai, mAnatu nathI tA kaha0 tU paramezvarahUI vAMdai kAMi, pUjaI kAI ? jaNavAya lokavyavahArainI sthiti na jANaiM chaiM // 131 // 1 ji. jA, me. jo. 2 ji. me. jiNavAyaThiyaM pi. 3 jau. 4 paMcamahuvvaya. 5 avaguNai. 6 dRSTiirAgi. 7 'vacana' nathI. 20 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa [ji.] aho zrAvaka ajANa ! jar3a kimai tUM jinahUI vAMdai namaskari ghari pUjaI anaI valI mithyAtvIni rAgi karI tassa teha jinanauM vacana avahelisi avagaNisi na mAnahaM tA tau aho zrAvaka mugdha ! tara tUM jinahUI kAMI vAMdai ? kAI pUjai ? jinavAda 5 jinavacana tehanI sthiti AcAraI kisuM na jANaI ? siddhAMtamAhe isuM kahiuM, ' zrAvaki jinavacana mAnivauM, avahelivauM nhii|' isuM jinavacanaI na jANaI tUM // 131 // 132 [ me. ] jai tauM devanaI vAMdai pUjai anai valI tehai ji tIrthaMkaranA vacananaI hIlai rAga lagI tau ta teha paramezvaranaI kAMi 10 vAMda, kAMi pUjai ? kisauM lokavyavahAranI sthiti na jANaI ? // 131 // [ ji. ] siddhAMtarItiiM ajANa zrAvakahUI upadeza deI valI lokarIti upadisai | loe vi imaM bhaNiaM jo ArAhijja' so na kovijjA' / manijja tassa baghaNaM jai icchasi icchioM kAuM // 132 // [ so.] loe0 lokaimAhi isiuM kahIi / je ArAdhIi te kopavivu nahI, avagaNiva nahI / teha bhaNI mannijja0 tehanuM vacana mAnivaDe, jau tehanA mananauM gamatuM kariyA vAMchai / jau tehanUM vacana ArAdhivauM, tu te mAniu pUjiu / jau tehanuM vacana na mAnI tau bAhya pUjii kAMI na tUsai / sAhu kUpai / lokai e vAta 20 kahai // 132 // 15 1 ji. muNiuM, me. suNiyaM. 2 ArAhijai. 3 kupijjA 4 icchiuM . 5 ' mAniva uM... tehanuM vacana na' eTalo pATha sonI bIjI pratamAMthI paDI gayo che. 6 sAmuhu. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita [ji.] aho bholA zrAvaka ! lokaimAhe isuM na sAMbhaliuMjo ArAhija so na kovijA ? je ArAdhIi te na kopavIi / lokaI isuM khi| tiNi kAraNi manija tassa vayaNaM teha ArAdhyanauM vacana mAnIi mAnivauM, jai kimai vAMchita karivA lahivA vAMchai // 133 // [me.] lokamAhi isauM sAMbhalIi / je ArAdhIyai te virAdhIyai nahIM, kopaviyai nahI / kevalauM tehanauM vacana mAnivauM / jau kimai AtmAnaI Ipsita vAMchita karivA vAMchai // 133 // [so.] valI samyaktvanI dRDhAI Upari kahai chai / [ji.] atha samyaktvInI samyaktvanizcalatA bolai / dUsamadaMDe loe sudukkhasiTThammi duTThaudayammi / dhannANa' jANa na calai sammattaM tANa paNamAmi // 133 // [so.] dUsama0 INaI duHkhamAkAli pAMcamA ArArUpii daMDi paDIi hu~tai sudukkha0 ziSTa uttama dharmavaMta gADhA duHkhiyA thiyA / duTTha0 duSTa pApI adhamI cADAdika teha rahai udaya mAna mahattvA5 lakSmI huI / ehavai virUai UparAThai kAli / athavA sudukkhasiddhammi dukkhaudayammi isiiM pAThi su atizayaI duHkhii pUrvabhava UpArjII sIdhauM nIpanauM je duHkhanau udaya tINaMi chatai je dhanya bhAgyavaMtanuM samyaktva calai nahI, dharma Upari lagArai abhAvaDi na thAi, dharmatu mana Dolai nahIM, e tehavA uttama rahaiM paNamauM20 namaskarauM // 133 // 1 samyaktvadRDhAi. 2 ji. dUsamadaMde, me. dUsamadaMDiya. 3 ji. me. saduHkha. 4 ji. dhammAu. 5 thAya. 6 raI. 7 te. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .' SaSTizataka prakaraNa / - [ji.] dUsami duHkhamAkAlii daMDe daMDii loki hUMtai / valI svaduHkhasiddha ApaNA duHkhaI nIpanau duHkhanau udaya tiNi hUMtai / etalai ekatau duSamAkAli loka daMDiu / valI duHkhai Upari duHkha ehe bihuM hUMte jehAM puruSAMnauM dharma hUMtau samyaktva na cAlaI tehAM 5 bhAgyavaMtA puruSAMnauM hauM nemicaMdra bhaMDArI samyaktva praNamauM namaskarauM // 133 // . - [me.] INaI dukkhamAkAli loka daMDii hUMtai ziSTa uttama loke gADhe dukkhIe hUMte anai duSTanai udai hUi hUMtai / evahai chatai dhanya te jehanAM citta hUMtauM samyaktva na cAlaI tehanaiM hauM praNAma 10karauM // 133 // [so.] valI guru AzrI vAta kahai chai / ... [ji.] atha guruparIkSArUpa kahai / niamaiaNusAreNaM vavahAranaeNa smysuddhiie| kAlakhittANumANeNa parikkhio jANio sugurU // 134 // 15 [so.] kavi kahai chai / ApaNI buddhinai anusAri, vyavahAranayaiM karI, siddhAMtanA vacananai anusAri, kAlakSetranai anumAni, kAlakSetra saMghayaNAdi jisyAM chaI tehanaiM mAniiM cAritra kriyAnI sarva zakti khapa karai chai / tehanaiM anumAniiM parISI guru lIdhau anai mAniu chai // 134 // 20 [ji.] nijamatinai anusAri karI ApaNAi buddhiprAgalbhyanai pramANi karI, valI vyavahAra lokAcAra tehanau naya nyAyarIti tiNi karI anai valI trIjauM samayabuddhIe siddhAMtanI buddhiiM karI 1 ji. buddhIe. 2 zaktiiM. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNa bAlAvabodha sahita siddhAMtanI rItiiM karI, valI cauthauM kAlanai anumAni karI, varSAkAla TAlI anerai sIyAlai unhAlai kAli vihAra karivAnai anumAni karI, valI pAMcamai kSetranai anumAni karI, jiNaiM kSetriiM baitAlIsa doSavivarjita zuddha AhAra lAbhai tiNaiM kSetri vihAra karivAnai deSivai karI eha pAMca parIkSAI karI parIkSiu hUMtau suguru jANiu 5 mAniu // 134 // [me.] nija ApaNI matinai anusAri, vyavahAranaiM jJAiM karI, siddhAMtanA vacananai anusAri, dravya kSetra kAla bhAvanai anumAni parISInai suguru jANivau // 134 // [ji.] tauhIi guru moTai puNyaiM lAbhaI / isI vAta kahai / 0 taha vi huniyajaDayAe kammaguruttassa neva viissimo| dhannANa kayatthANaM suddhagurU milai puNNehiM // 135 // [so.] taha0 taU ApaNauM jaDatA mUrkhapaNauM / kammaguru0 anai ApaNA bhArekarmIpaNAnu vIsAsa na karAI / kuNa jANai ketIvAraiM gurui parISatau varAsiu hu| jeha bhaNI suddha0 suddha kharau15 guru dhanya dhanya kRtArtha bhAgyavaMtai ji rahaI, moTA punyanai udai milai // 135 // [ji.] tathApi hiM niyajaDayAe nija ApaNI jaDatA mUrkhapaNauM tiNi karI karmaguruttvahUI mArekarmI jIvahUI suguru jANivAnau vizvAsa nahI / puNa dhanya bhAgyavaMta anai kRtArtha kRtapuNya puruSahUiM puNya50 karI suddha guru cAritrI AcArya milaI // 135 // 1 me. ha. 2 hauM hauM. 3 udaya. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa [me0 ] tathApi hi ApaNI jaDatA mUrkhAI tiNi karI anai karmanauM guru bhArIpaNauM tiNi karI vesAsa na karivauM / paNi te dhanya kRtArtha jeha rahaI puNyanai yogi sUdhau guru milai // 135 // 136 [ ji0 ] iNI ji kAraNi suguruprApti durlabha kahai / 5 ahayaM puNo anno tA jai patto aha na patto ya / taha vihu so maha saraNaM saMpai so jugappahANaM' gurU // 136 // [ so0] ahayaM 0 huM puNa apuNya abhAgIu chauM / tA jai0 tu jaimaI guru prAmiu chai athavA nathI prAmiu, tau nazciI mU rahai teha ji pramANa // 136 // [ ji0 ] zrInemicaMdra bhaMDArI gAmi gAmi nagari nagari guruparIkSA karata hUMtau phirai, puNa suguru na lahaI / tivAraiM suM kahai ? ahayaM puNo ahano0 / ahayaM hauM puNa adhanyapuNya chauM / tA tau pachai jai kimai suguru pAmi tau pAmi / aha na patto ya athavA na pAmiu / taha vi tathApi tauhI hu nizvaI maha so teha ji suguru zaraNa ArAdhyapaNai AdhAra / je guru saMprati hivaDAnai kAli jugapradhAna zrIjinadattasUri yugapradhAna gurunA paga zaraNa / iti bhAvaH // 136 // 10 [me0 ] hauM tau akRtapuNNIyau / jau maI te sUdhau guru pAmiu chai athavA nahi pAmiu / tathApi je yugapradhAna guru chai te ... mujhanaI zaraNi // 136 // 1 ji. jugapahANa, me. jugupahANa. 2 nizvaI. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita [ji.] atha jinadharma taNau jANivAnau prakAra kahai / jiNadhamma dunneaM aisayanANIhi najjae' smm| taha vi hu samayahiie vavahArajaeNa nAyavvaM // 137 // [so.] jiNa jinadharma jANatAM gADhaiu dohilau chai / . aisaya0 atizayajJAnI je manogata bhAva jANai, samyag ehe ji.5 jANai jaM 'ehamAhi dharma chai / ' taha vihu0 taU bIje chadmasthe siddhAMtamAhi jisI parIkSA kahI chai tisI sthitiI karI vyavahAranayaI dharma jANI levau / sarvathA anAsthA na karivI // 137 // . [ji.] jinadharma durjeya jANatAM duhelau, puNa atizaya jJAnavaMta puruSe sambhaM samyak prakAri sAcauM jANIi / taha bi tauhIi.0 nizcaI samayahiie siddhAMtanI sthitiiM anaI kvahAranaeNa lokavyavahAranai nyAyi karI loke jinadharma jANivau / 'aho siddhAMtanI rItiiM dharma jANIi te pramANa, puNa lokavyavahAraiM dharma jANIi te kima pramANa ? ' isu ma kahe / ' logaviruddhaccAo' isA siddhAMtanA vacanaitau / jima siddhAMtasthiti pramANa tima lokavyavahAraI pramANa / tathA:5 coktaMloka ma rUsau, loka ji tUsau, loka leI paramArathi paisau / . jai tUM jogI tribhuvanasAra, tai tU na melhe lokAcAra // 137 // [me.] jinadharma jANatAM gADhauM dohiluN| je atizayavaMta jJAnI huI teha ji samyaktva jANII ju 'eha mAhi dharma chai / '30 tathApi vyavahAranai jJAi siddhAMtanI parIkSAi samyag karI jANI levau / anAsthA na karivI // 137 // 1 me. nijae. 2 me. ha. 3 samayaThiIe, ji. me. samaya ThiIe. 4 gADhauM. 5 eha. 6 'nayaI karI. 18 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 / . SaSTizataka prakaraNa ..10 [ji.] atha jinendranai vacani jinadharma jANivAnauM phala khi| jamhA jiNehiM bhaNiaM suavavahAraM visohyNtss| jAyai visuddhabohI jiNaANArAhagattAo // 138 // [so.] jamhA0 jeha bhaNI jina zrIsarvajJai ima kahiu~ chai / zrutavyavahAra siddhAMtanau mArga joInai devagurudharma liiM, jAyai0 tu vizuddha bodhi nirmala samyaktvanI prApti hui| jiNa0 jinanI AjJAnA ArAdhaka bhaNI / yaduktaM zrIAvazyaka sAmAcAryA nicchayao dunneaM ko bhAve kammi vaTTae samaNo / vavahArao u kIrai jo puvaTThiu carittammi // vavahAro vi hu balavaM jaM chaumatthaM pi vaMdaI arahA / jA hoi aNAbhinno jANato dhammayaM eyaM // (gA. 716-717) siddhAMtanau vyavahAra pramANa karatau kevalaiM je chadmasthi siddhAMtanai "vyavahAri joI cAhI kharau nirdoSa bhaNI ANiu hui. puNa te AhAra 15chai AdhAkarmI / tau te jimai / kevalI ima na kahai, 'e AdhAkarmI chai' / ima kahitAM siddhAMtanA vyavahAra Upari anAsthA thAi / teha bhaNI na kahai // 138 // [ji.] jamhA yasmAt jiNi kAraNi jine isuM kahiuM / suavavahAraM zrutavyavahAra siddhAMtanI sthiti vizodhatA samAcaratA 20puruSahUI vizuddha nirmalI bodhi jinasamyaktvaprApti jAyai hui / kisA hetuitau ? jinAjJArAdhakattvAt / jinanI AjJAnau ArAdhakapaNAtau / koI jinAjJApratipAlaka puruSa deSI bodhiphala pratiiM saMdeha karai / teha puruSa pratiI jiNaANArAhagattAo isuM pada heturUpa thAi / 1 me. visohiyaMtassa. 2 me. rAhaguttAo. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNa bAlAvatrodha sahita 139 : kimu ! zrutavyavahAra samAcaratA puruSahUI visuddha bodhi huI / isI pratijJA kisAtau ? jinanI AjJAnau ArAdhakapaNAtau / ehe tu je je jinanI AjJAnA ArAdhaka huI tehAM tehAM puruSahUhUM visuddha bodha huI / isI anvayavyApti / jima zrIzreNika mahArAjahUI / isu dRSTAMta / tima ehI jinAjJArAdhaka / e upanaya / tiNi kAraNa visuddha bodhi huI ja / valI 5 apratyakSa bodhiphala prati saMdehakAraka puruSa vAdI isuM kahai, 'aho prativAdin ! hetu huu, sAdhya ma huu / vipakSi kisu bodha ? ' isii kahi hUMta prativAdI Utara dii, 'aho vAdin ! jehAhUiM visuddha bodhi na hui tehAhUI jinAjJArAdhakapaNauMI na huI, jima mithyAttvIhUiM / tehI pari e nahI / tiNi kAraNi zrutavyavahAra samAcaratA puruSahU 1 visuddha bodhiphala hui ji / ' isiha paMcAvayavarUpa anvayavyatirekI anumAnapramANi karI jinamArgapravartaka jIvahUI bodhiphala sthApaI // 138 // [.] jeha bhaNI vItarAgadeve kahiu zrutasiddhAMta tehanau vyavahAramArga sAdhatAM hUtAM visuddha sUdhI jinadharmanI prApti huI / u jinanI AjJAnA ArAdhakapaNAta // 138 // [so.] zrIguru AzrI vItarAganI AjJA kahai chai / [ ji.] atha suguru-durlabhatA kahai / je je dIsaMti gurU samayaparikkhAi te na pujjaMti / puNamegaM saddahaNaM duppasaho jAva jaM caraNaM // 139 // 15 [ so. ] je je 0 kavi kahai chai / hivaDAMnA kAli je je 20 guru dekhI te te siddhAMtanI parIkSAI na pahucaI / kahimAhi saghalAI gurunA guNa dekhI nahI / puName gaM0 puNa eka vAtanuM nizci saddahivuM jANivuM jaM paramezvari ima kahiuM chai / pAMcamA ArAnai Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140. ases' zrIdupasaha AcArya yugapradhAna husihaM / teha lagai bharatakSetri cAritra varttasi / tINai siuM jANIi ? nizci ko ko cAritrIu guru bharata kSetramAhiM chai, ji huM Ulakhatau nathI // 139 // [ ji. ] je je guru dIsahaM te te samaya siddhAMta tehanI parIkSAI 5 na pUjaI na pucaI / puNa eka zraddadhAna AstA chai / kisuM zraddadhAna te? duppasaho jAva jaM varaNaM / jaM jau duHprasahAcArya lagai caraNa cAritra thoDauM thoDerauM hosii ji / isI AstA chan / puNa jugapradhAna guru TAlI bIjau koI gADhau suguru dIsa nahI / iti bhAvaH / / 139 / / [ me. ] kavi kahai / hivaDAMnai kAli je je guru dIsa te te siddhAMtanI parIkSAiM na pahuca / kAMI ? ApaNapAnaI sUdhA jJAnanau avabodha nahI | anai asUdhA ghaNA, sudhA thoDA te bhaNI jANI na sakI IM / paNi eka vAtanI saddahaNA karivI / jAM dUpasahasUri tAM sIma cAritra chai / / 139 // S 15 1 'SaSTizataka prakaraNa [ ji0 ] tiNi kAraNi te jugapradhAna guru jANivAnau upAya kahai / tA ego jugapavaro majjhatthapaNehiM samayadiTThIe / sambhaM parivo muttRNa pavAhahalabolaM // 140 // [so.] tA ego0 teha bhaNI eha bharatakSetramAhi eka ko 20 yugapravara yugamAhi utkRSTau cAritrIu madhyastha mana thaIna parIkSivau | samaya0 siddhAMtanI rIti samyag joI levu / muttaNa0 lokanau pravAha kalakala ' AmAharau, A tAharau guru ' isyAu lokanau pravAha 1 chehaDai 2 isiuM 3 poha Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraNa bAlAvabodha sahita teharUpiA halAbola drahabola melhI karI / jima drahabolamAhi vastu paDI na lAbhaI tima lokapravAhi tattvAtattvavicAra na lAbhaI / teha bhaNI te chAMDInai tattvavRttiI guru joInai levu // 140 // [ji.] tA tau pachai eka advitIya yugapravara yugapradhAna guru madhyasthamanobhiH madhyastha udAsana puruSe samaya siddhAMta tehanI dRSTi joivauM 5 tiNi karI / athavA siddhAMtarUpiNI dRSTi locana tiNi karI sambha samyak sAcau parikkhiyadhvo parIkhivau / kisuM karI ? pravAha lokapravAha teharUpiu drahabola melhI karInai / jima drahabolamAhi vastu paDI na lAbhaI tima lokapravAhi tattvAtattvavicAra na lAbhaI / tiNi kAraNi lokapravAha melhI madhyastheI ji puruSe suguru parIkhivau,0 na tu AgrahavaMte puruSe / yaduktaM AgrahI bata ninISati yuktiM tatra yatra matirasya niviSTA / x x x yuktiryatra yatra matireti nivezaM // .. siddhAMtanI dRSTi kisI ? paDirUvo teyassI jugappahANAgamo mahuravako / 15 gaMbhIro dhImato uvaesaparo ya aayrio|| apparissAvI somo saMgahasIlo abhiggahamaI ya / avikatthaNo acavalI pasaMtahiyao gurU hoi // ( upadezamAlA, gA. 10-11) ityAdi siddhAMtadRSTiI jugapradhAna ulaSI Adarivau // 140 // 10 [me.] teha bhaNI eha bharatakSetramAhi ekekau yugapradhAna anukramiiM duppahasUrisIma bisahasra caDottara hosiiM / eha bhaNI 16 A zlokacaM trIju caraNa mULamA Ama beTita che. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 "paSTizatakaM prakaraNa rAgadveSa mUkI madhyasthapaNai samaya siddhAMtanI dRSTiM samyag prakAri guru parISI levau, paNi lokanau pravAha kalakala 'e mAharau, e tAharau' evahau halabola mUkInai // 140 // - [so.] INaiM lokapravAhiiM hivaDAM jANai kSubhaI chii| e vAta 5 kahai ch|| [ji.] atha pUrvokta lokapravAhanauM svarUpa kahai / saMpaI dasamaccherayanAmAyariehi jaNiajaNamohA / suyadhammAoM niuNa vicalaMti bhujnnpvaahaao||141|| [so.] saMpai0 hivaDAM assaMjayANa pUA isiuM dasamuM acheruM u0pravartai chai / INaM karI guNarahita nAmiiM AcArya ghaNA thiyA / tINaiM karI jaNiajaNa loka rahaiM moha kahIi bhrama varAMsau paDiu / na jANIi kehau guru / isiiM chataI je nipuNa DAhA catura tehai ghaNA lokanA pravAhamAhi paDiA huMtA sAcA dharmatau cUkaI calaI chaI, sAcA gurunai aNalahivaI // 141 // 15 [ji.] saMprati hivaDAM dasamai Azcaryi UpanA nAmAyariehiM nAmadhAraka AcArya tehe janita UpajAviu jana ajJAtatattva loka tehanA sarISau moha ajJAnapaNauM jehAM nipuNAMhUI chaI te janitajanamoha / evahA hUMtA niuNa vi nipuNaI jJAtatattvaI subhadharma hUMtA cAlaI / kisA pramANaitau ? bahujaNapavAhAo bahu ghaNA jaNa loka tehanA 10pravAhaitau / eka nAmadhAra AcArya moha UpajAvai / lokapravAha puNa zubhadharma hUMtau DAhAI bholavai / tiNi kAraNi lokapravAha melhivau // 141 // 1 ji. me. saMpaya. 2 taha dhammAo. 3 ji. niyaNa. 4 vartai. 5 pariu. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNa bAlAvabodha sahita 143 [.] sAMprata dasamA accherA je kalA tehamAhi dasamA accherAnai prastAvi nAmAcArye lokanaI je vyAmoha UpajAvi teha lagI ghaNA lokanA pravAhamAhi paDyA hUMtA nipuNa DAhAi loka sudhA dharma hUMtA cAlaI bhraSTa huI, sAcA guru aNalahatA thakA // 141 // [ so . ] je lokanai pravAhi paDiA tehanuM AlaMbana leI kuguru 5 kudharma se | teha AzrI kahai cha / [ ji.] atha mithyAtvI samyaktvI bihu~nA lakSaNa kahai / jANija micchadiTThI je paDaNAlaMbaNAI giNhati' / je puNa sammaddiTThI tesi maNo caDaNapayaDIe // 142 // [ so. ] jANija0 nizcayanayanI apekSA te mithyAttvIi ji 10 kahIiM, je paDavAnAM AlaMbana liI / ' amuka pramAda kumArgAdika kara chai, huMi karUM ' ima tehanAM AlaMbana liI / je' sAcA samyagdRSTi sAcA samyaktvanA dhaNI tehanuM mana caDavAijinI pagathI hui / kharau dharma karatA hui tehanu AlaMbana leInai ApaNapaI kharUMi ji karai / yaduktaM zrI Avazyake vaMdanakaniyukta - 15 AlaMbaNANa loo bhario jIvassa ajaukAmassa / jaM jaM picchai loe taM taM AlaMbaNaM kuNai || je jattha jayAjaIA bahussuA caraNakaraNapabbhaTThA / jaM te samAyaraMti AlaMbaNa maMdasaDDhANaM // je jattha jayAjaIyA bahussuA caraNakaraNasaMpannA / jaM te samAyaraMti AlaMbaNa tivvasaDDhANaM // 142 // 20 ( gA. 1988-89-90 ) 1 ghippaMti. 2 ji . cetra paDaNIe 3 ' je sAcA samyagdRSTi...... tehanu AlaMbana' eTalo pATha sonI bIjI pratamAMthI paDI gayo che.. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa [ji.] te micchadiTThI mithyAtvIdRSTi jANija jANivau, je patita dharma hUMtA bhraSTa hUyA tehanAM AlaMbana oThaMbha liiM, bhraSTanI visamasi karaI / 'ehai tapa nathI karatau, hauMi nahI karauM' ityAdi AlaMbana liiN| atha samyaktvI lkssnn| je puNa 5 sammadiTThI je valI samyagdRSTi huI tesi maNo tehanAM mana caDate pAvaDIyA lehu / moTA tapasvI pramukha puruSa tehanA avaSTaMbha AdaraiM // 142 // [me.] te jANivA mithyAdRSTi je paDiyAlaMbaNa patitanauM AlaMbana liI / je valI jIva samyagdRSTi chaiM te caDiyAlaMbananI pAvaDI 0caDaiM / je rUDI kriyA karaiM tehanI payaDIi caDaiM // 142 // [lo.] uttama saMyoga durlabha e vAta kahai chai / savvaM pi jae sulahaM suvannarayaNAivatthuvitthAraM / nica ciya melAvaM sumagganirayANa' aidulahaM // 143 // . [so.] savvaM pi0 bIjauM sahU suvarNa ratna AbharaNAdika vastu Rddhinau vistAra sulabha / yata uktaM sarve bhAvAH sarvajIvaiH prAptapUrvA anaMtazaH / bodhina jAtucitprApto bhavabhramaNadarzanAt // rAjyaRddhi dhanakanakAdika ghaNIi vAra anaMte bhave lAbhai, puNa sanmArganirata kharA uttama dharmanA ArAdhaka uttama puruSa tehanau sadaiva melAvau 20te atidurlabha / tehai ji bhaNI sadaiva jayavIarAyamAhi prArthIi chai, 'suhagurujogo tavvayaNasevaNA AbhavamakhaMDA' // 143 // 1 A gAthA tathA te uparano bAlAvabodha ji. mAM nathI. 2 niuNANa. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita 145 [me.] saghalIi vastu pRthvImAhi suvarNaratnAdika vastunau vistAra sohilau / paNi nitya sarvadA sanmArganai viSai nirata, kharA dharmanA prarUpaka tehanau melAvau ati durlabha / jayavIarAyamAhi 'suhagurujogo tavyayaNasevaNA' eha ji vastunI prArthanA mAgI // 14 // [so.] ketalAi ' A mAharau deva, A mAharau guru / e TAlI 5 bIjA guNavaMtai kAMI nahI / huM eha ji mAnauM / ' isiuM abhimAna vahai / teha AzrI kahai chai / [ji.] atha devAM gurAMhUI sagarvapaNai karI karmabahulatA bolaa| ahimANavisovasamatthayaM ca thuvvaMti devaguruNo a| tehiM pi jao mANo hI hI taM puvvaducariaM // 144 // 0 [so.] ahimANa. ahaMkArarUpiA visanA vikAra upazamAvavA devaguru kahIi / devaguru sevatAM ahaMkArAdika vikAra jAI / tehiM pi0 tehe ji devagure karI ketalAMhUI mAna ahaMkAra Avai / hI hI0 AhA ! te pUrvaduzcarita pAchilA bhavanA pApa tehanUM pramANa, jaM guNAguNa kAMI jotau nathI / dRSTirAgiiM vAhiu -- ApaNAi ji devaguru:5 rUDA' isiiM garviiM garyu hIDai chai // 144 // - [ji.] loka paramArthavRttiiM ca valI bAhyavRttiiM puNa abhimAna ahaMkAra tehanai vazi devAM guruIhUI vrnnviN| jau devaguruI ahaMkArI chaiM isiiM stviN| stavitAM chatauI guNa, achataI guNa varNavai / puNa tehAM devAMgurAMhUI jau mANa ahaMkAra hUu sAcau, tau20 tehAM devagurunAM pUrvakRta duzcarita jANivauM // 144 // 1'A mAharau deva ' so.nI bIjI pratamAM nathI. 2 A gAthA ji.mAM nathI, paNa te uparano bAlAvabodha che. 3 me. jAo. 4 degducciriaM. 5 abhimAna ahaMkAra. 6 ketalAI. 19 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa , [me.] ahaMkAra rUpIyA visanA vikAra tehanaiM upazamAvivAnaiM kAji devagurunI stuti kIjai / kAMI ? te stavatAM ahaMkAra jAi / anai tehI ji devaguru hUMtau je abhimAna Upajai tau hI isiiM khedi te pUrvaduzcaritra pApanauM pramANa jANivauM // 144 // 5 [so.] lokanA AcAra karatau je ApaNapauM jinabhakta . kahAvai te AzrI vAta kahai chai / [ji.] atha je jaina AcAri karI bIjA jainahUI na milaI teha jainahUI olaMbhau dii| jo jiNaAyaraNAe loo na milei tassa AyAre / hA hA mUDha karaMto kaha appaM bhaNasi jiNapaNayaM // 145 // [so.] jo jiNa. jina zrIvItarAganI AcaraNAsiuM je lokanau AcAra na milaI / mUDha mUrkha ! te AcAra samAcaratau hUMtau ApaNapU' jinabhakta kima jinabhakta kahaM chaM ? ' annassa kaDi caDio, annassa vi hoi thaNapANaM' e lokanau uSANau sAcau kareM 15chaM // 145 // - [ji.] atha je loka jinanI AcaraNAI karI tassa teha jinanai AcAri na milaI, jinanI AcaraNA anaiM jinanau AcAra teha bihuMhUI bhinnatA jANaI / anaiM jinAcaraNa-jinAcArahUI bheda nhii| he mUha ! hA hA khede / bheda karatau, lokAcAra karatau hUMtau ApaNapauM 20jinapraNata jinabhakta kimu bhaNai, kAMiM kahai ? // 145 // [me.] je jinanI AcaraNAiM loka na milaI te lokanau 1 ApaNapuM. 2 karuM chaM. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNa vAlAvabodha sahita . AcAra je loka krii| hA hA isii khedi / te mUDha mUrkha te AcAra karatau ApaNapauM jinabhaktapaNauM kima kahai ? // 145 // .. [so.] vItarAgaijinuM vacana mAnai te thoDA / e vAta kahai chi| [ji.] evaDau jainabheda kAMI ? tehanauM kAraNa khi| .. 5 jaM cia loo mannai taM cia mannaMti sayala loA vi| jaM mannai jiNaNAhotaM cia mannaMti kivi viralA // 146 // [so.] jaM cia0 eka loka je bola mAnaiM teha ji bola saghalAi loka mAnaiM / pravAhi paDyA prAhi' saMsArAbhilASI savihuM: jIvanAM mana sarISAMi ji huI / jaM mannai0 je jinanAtha tIrthaMkaradevA0 je bola mAnaI kahaI, kevalajJAni karI jANInai, tehU ji zrIsarvajJanA vacana je mAnaiM, lokanau pravAha kAMI na mAnai te ketalAi vislAi ji thoDAi Asannasiddhika huI // 146 // [ji.] je AcAra loka mAnai tehI ja AcAra saghalAI loka mAnaiM / puNa je AcAra jinanAtha mAnai te AcAra viralA thoDA keIeka bhAgyavaMta mAnaiM // 146 // [me.] je vastu mithyAtvAdika pravAhi loka mAnaiM te sakala lokamAhi mAnIi / anai je jinanAtha mAnai kahai te jai viralau koI eka bhavya jIva mAnai // 146 // [so.] nizcaya naya AzrI zrIsamyaktvanUM svarUpa khi| 1 [ji.] atha je sAhammI upari gADhau sneha na karaiM teha udisI khi| 1 te. 2 ji. ke, me. kavi. 3 prAhiI. 4 sarvajJahaiM. 5 kahai chai. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa sAhammiAo ahio baMdhusuAIsa' jANa aNurAo / tesiM na hu sammattaM vineyaM samayanIIe // 147 // 148 [so.] sAhammi0 jehahUI sAhammI" pAhiM bAMdhava putra kalatra mitrAdika svajana Upari anurAga ghaNau adhikau huI / sAmmI upari 5 sneha thoDau anai ApaNAM sagA kuTuMba Upari ghaNau sneha hui, moha lagai / tesiM0 siddhAMtanI rItiiM jotAM nizcayaiM" tehahUiM samyaktva nathI isiuM mAnauM / jau samyaktva dRDha hui tara dharmavaMta Upara anurAga gAu joIi / iha lokanA sagapaNa Upari thoDau joIi / isiu bhAva // 147 // To [ ji. ] jehAM puruSahUI sAhammI pAhaI baMdhu svajanAdika Upari adhikau - anurAga sneha hui tehaM puruSahUI samyaktva nahI / isa siddhAMtanI nIti vinneyaM jANivauM // 147 // [.] jeha jIvanaI sAdharmI pAMhati bAMdhava putra kalatra mitra Upari adhika anurAga hui te jIvana siddhAMtanI rItiiM jotAM samyaktva nathI / Ashis ? jusamyaktvadRDha hui tau sAhammInau anurAga gADha huI || 147 // [ so.] zuddha samyaktvanau dhaNI lokAcAranau dharma kAMI na gaNai / e bAta kahai chai / [ ji.] atha mithyAttvInai pakSi hUu ji mAnai tihahUiM olaMbhau dii / * jara jANasi jiNaNAho loAyArA vipakkhae hUo / tA taM taM mannato kaha mannasi loaAyAraM // 148 // 1 ji. me. sAIsu. 2 manne 3 siddhaMtanIIe. 4 sAhamma. 5 nizcayanaiM 6 ji. me.. loAyArANa pakkhae. 7 meM. tA tava taM. 8 me. 'AyAre. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aur bAlAvabodha sahita [ so.] jai0 aho bhavya jIva ! tUM jau isiuM jANaM chaM'jinanAtha zrIsarvajJa lokika AcAra thikau vipakSabhUta alaga chan / lokAcAra jUu anai zrIsarvajJanau' AcAra jUu chai / ' tA taM taM0 tehbhaNI tuM te zrIvItarAganaI mAnatau iMtara lokanau AcAra dharma bhaNI kAMI mAnaaM chaaM ? je ' logaviruddhaccAo' isiuM kahiuM chai 5 prasiddha loka AcAra dharma siuM aviruddha aNakaratAM loka pApa UpArjai / te chAMTA' AbhoSAdika karivuM / paNi tehai dharma bhaNI kAMI 1 na mAniva // 148 // 1:49 [ji.] lokAcAranai pakkhar3a hUu hUMtau mAnatau jar3a jinanAtha jANai, manamAhi dharai, tara pachai tUM te jina mAnatau hUMta lokAcAra kAMiM mAnai ? / / 148 // [me. ] are jIva ! jau tauM ima jANai chai ji ' jagannAtha vItarAga lokanA AcAranai vipakSabhUta alaga cha / lokAcAra jUu, vItarAganau AcAra jUu / ' tau tauM vItarAganaI mAnatui hUMtau loka AcAra dharma bhaNI kAI mAnai ? || 148 // 15 [so.] valI samyaktvai ji Upari 4 gAha kahai cha / [ji.] atha jina mAnInaI pachai anya deva mAnai teha uddisI kahai | je manneva jiNaMda puNo vi paNamaMti iaradevANaM / micchattasannivAyagaghatthANaM tANa ko vijjo // 149 // 20 [ so.] je mannevi0 je jinendra zrIsarvajJa sAca deva 1 zrIsarvajJaAcAra. 2 mAnaI chaI. 3 chATa. 4 AzrI. 5 ji. 'sannivAiga, me. saMnivArya. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - SaSTizataka prakaraNa vItarAga mAnI tehanI AjJA paDivajInai puNo vi0 valI itara deva bIjA saMsArika deva namai mithyAttvarUpii sannipAta rogiI karI prasiyA aceta jANivA / tehahUI kuNa vaidya huI ? tehahUI. kuNa sAjA karaI ? je amRta pIInaiM visa pIiM tehahUiM siuM pratikAra 5hui ? // 149 // .. . .. [ji.] je puruSa jinendra mAnI pachai itara deva hariharAdika praNamaI tau mithyAttvarUpiu saMnipAtaka roga tiNiiM ghattha grasyA vyApyA hUMtA tANa tehAM puruSahaMhUI kuuNa vaidya ha ? api tu na koI // 149 // . 10. [me.] je sarvajJa sAcau deva mAnI tehanI AjJA paDivajInai itara bIjA. saMsArika devanaiM mAnaiM te mithyAtvarUpIiM saMnipAti rogi grasyA hUMtA aceta huI / tehanaI kauNa vaidya sAjA karai ? // 149 // - [so.] valI samyaktvai ji Upari kahai chai / [ji.] eka zrAvaka guru nAnAvidha caityadravya mAhomAhi na 15vecaaviN| egoM sugurU egA vi sAvagA ceIyANi vivihANi / tattha ya jaM jiNadavvaM parupparaM taM na vicaMti // 150 // [so.] ego0 guru ekai ji anai zrAvaka ekai ji chaiM / puNa caitya deharAM jUAM jUAM anerA anerAnAM karAvyAM chai / tihAM je 20dravya chai te paraspariI na vecii| pelA deharAnu ulii deharai, olyA deharAnu pelai deharai na vecai / mani bheda ANai // 150 // . 1 saMnipAti. 2 A gAthAnI prathama paMkti ji. mAM nathI. 3 anerA. 4 'pelA deharAnu...na vecai' eTalo pATha so.nI bIjI pratamAMthI par3I gayo che. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita [ji.] eka ji suguru / ekai ji saghalA zrAvaka / caitya jinadevagRha vividha nAnAprakAra chaiM / tattha tehe vividha caitye jaM je jinadravya Upajai te jinadravya devadravya parasparaiM eka caityanauM dravya bIjai caityi je suguru zrAvaka na vecAvaI // 150 // / [me.] eka suguru, eka zrAvaka chai anai deharAM jUjUAM 5 chiN| anai tihAM je dravya chai te parasparaiM na vecaiM / mani bheda ANai // 150 // te na gurU navi saDA na pUio tehiM hoI jiNanAho / mUDhANaM mohaThiI sA najaI samayaniuNehiM // 151 // [so.] te na0 te guru nahIM, te zrAvaka nahIM, je ima deharAnI:0 jUjUAI karaI / eka nA gaNaiM tehe vItarAga devai pUjiu nhiiN| sAcau vItarAga pUjiu tu kahIi, jau vItarAganA prAsAdabiMba - ekai ji deSai / je jUjUuM dekhiq te mUDhanI mohasthiti ajANivU ji jANIi // 151 // [ji.] te guru nahI / te zrAvaka nahIM / tehe guru-zrAvake 5 jinanAtha vItarAga deva kivAraiM na pUjiu / kAMiM ? tehe guru-zrAvaka samayaniuNehiM samaya siddhAMta tehanA nipuNa jANa evahaI sA te caityadravyanI parasparaI aNavecivAnI rIti te mUDha mUrSanI mohasthiti najai jANIi / nAnA caityapadanau dravya bhAvai timai jinacaityi vecivauM / dUSaNa nahI, sAmuha mahAdharma / isI siddhAMtarIti na jANaiM,20 kiMtu pUrvokta mUrSasthiti jANaiM teha bhaNI te ajANa // 151 // [me.] te guru nahIM; te zrAvaka nahIM, je deharAM eka na ginniN| - 1 ji. kahavi. 2 me. nijai. 3 na. 4 devau.. . . . . . . Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa 1 tehe vItarAga pUjiu nahIM / je prAsAda-biMba ApaNA pArakA karI deSaI te mUDhanI mohasthiti ajANivauM samaya siddhAMtane nipuNe // 151 // 152 [ so.] valI eha ji bAta kahai cha / [ ji.] eha ja vAta prakArAMtari valI kahai / 5 so na gurU jugapavaro jassa ya vayaNammi bahae bheo / ciabhavaNasaDDagANaM' sAhAraNadavvamAINaM // 152 // [ so.] so na0 te guru yugapradhAna na kahIhaM, jehanai vacani upadezi etalAMnu bheda thAi / caityabhavana deharAM anai zrAvaka tathA sAdhAraNa dravya devadravyAdikanI jUjUAI thAI, mAhimAhi virodha g0paDai // / 152 / / [ jiM. ] je guru jugapravara nahI, jassa ya jeha gurunai vacani caityabhavana devagRha tehanA dravyahUI anai zrAvakanA dravyahUI valI sAdhAraNa dravya bheda bhinnatA vartta // 152 // [ me. ] te guru yugapradhAna na kahIhaM, jehanai vacani etalAMnau bheda thAi / caitya deharA, zrAvaka tima sAdhAraNa dravya devadravyAdikanI jUjUAi thAi, mAhomAhi virodha paDai // 152 // . [so.] valI kavi gurunI bhakti kahai chai / [ ji.] atha mithyAttvana mAhAtmya bolas | saMpara pahuvaNeNa vi jAva na ullasai vihiviveattaM / 20 tA nibiDamohamicchattagaMThiAduTTamAhappaM // 153 // 1 bhuvaNa 2 ji. viyaNeNa. 3 jiM. vihivivegattaM. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita [so.] saMpai0 hivaDAM prabhu zrIjinavallabhasUrinaI vacaniI jAM dharmanI parI vidhi anai sAcA vivekanauM' jANivauM na ullasaI na Upajai tA nibiDa0 te nibiDa moha ajANivauM anai mithyAttvanI graMthi tehanauM gAuM mAhAtmya gADhau mahimA / te gADhA ajANa anai gADhA mithyAttvI kahI // 153 // 153 [ ji.] saMprati hivaDAM prabhu zrIjinavallabhasUri tehanai vacaniI jau vidhivivekapaNau na ullasai, vidhi jinasiddhAMta karttavya tehanauM vivekapaNauM, pApapuNyanauM jANivApaNauM jau na Upajai tA tau pachai nibiDa moha ajJAna tadrUpa mithyAttvagraMthikA mithyAtvana gAMTha tehauM mAhAtmya prabhAva jANiva // 153 // IO [.] sAMprata prabhu zrIjinavallabhasUrinai vacaniI jehanauM citta kharI vidhi Upari anai sAcau viveka tehanauM jANivauM teha Upari citta ullasaha nahIM, tehanaI nibiDa moha ajANivauM valI mithyAttvanI graMthi tehanauM gAuM mahAduSTa mohanauM mAhAtmya jANivaraM // 153 // 15 [ so.] paramezvaranA vacananI AzAtanAnuM karivUM te gADhauM virUuM / [ ji.] atha jinanI AzAtanA karivAnauM phala kahai / baMdhaNamaraNabhayAI duhAI tikkhAI neva dukkhAI / dukkhANa' duhanihANaM pahuvayaNAsAyaNAkaraNaM // 154 // 20 [so.] baMdhaNa0 bAMdhiva, mArivau~ anerAi bhaya ehavA ji' tIvra duHkha te duHkha na kahI / te thoDesI' velA" sahiyAM anai C 1 vivekanuM. 2 jANivuM. 3 bhayAI. 4 me. dukkhAI. 5 ji. me. pahuvayaNAsAyaNaM karaNaM. 6 bAMdhivuM. 7 ' mArivauM ' nathI. 8 je. 9 thoDisI. 10 velAM.. 20 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa phITI' jaaii| dukkhANa0 puNe prabhu tIrthaMkaradevanAM vacananI AzAMtanAnuM karikuM teM sarva duHkhanau nidhAna / anaMtA saMsAramIhi anaMte bhave anaMtA duHkha dii / vItarAganI vacana jeM UthapiiM te ghaNuM Agali duHkhiyA thAI // 154 // 5 [ji.] baMdhanamaraNabhayapramukha duHkha tIvraI hUMtA puNa duHkha na kahIiM / svalpa nAnhapaNAtau / jai baMdhanamaraNAdika duHkha nahI, jinavacana AzAMtanA karibauM kisauM duHkha ! pahuvayaNA0 prabhu svAmI jina tehanI AzAtanAnauM duHkhanidhAna duHkhasthAnaka / atiutkRSTapaNAtau / jinavacana AzAMtanA karivai tara anaMtA moTA gAMDhAM duHkha Upajai / teha' bhaNI jinavacana AzAtanA na karivI / kintu mAnivauM kariva puNa jinavacana, jima nAnAvidha manojJa sukha huI // 154 // IO [.] baMdhaNamaraNabhayAdika je dukkha te tIvra dukkha kahIhaM thoDIsI velAM sAM paMchI vilai jAI / paMNi prabhu tIrthaMkaradevanA vacananI AzAtanAnaDaM karivauM teM sarva dukkhanauM midhAna, jeha legI 15 anaMtAM dukkha pAmI // 154 // 154 20 25 [so.] hiva kavi ApaNI nindA karai cha / [ ji. ] artha suzrAvakattva Ajanma pAlivauM / isuM kahai / pahuvayaNavihirahassaM nAUNaM jAva dIsae appA | tA kaha susAvattaM jaM cinnaM dhIrapurisehiM // 155 // [ so0 ] pahu0 prabhu tIrthaMkaradeva tehane vacane, suviNicchiegamaI dhammammi anannadeva a puNo / naya kusamae surajjaI puvvAvara vAhayatsu // daNaM kuliMgINa tasathAvara bhUamaddaNaM vivihaM / dhammAoM na cArlijaI devehiM saidaMehiM pa || ( upadezamAlA, gA. 231-32 ) 1 phIDI. 2 jiM. meM. nAUNa vi. 3 meM. susAvayattaM. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraNAlAnayo sahita dar3hasIlabasaniyamo posahaAvassaesu akkhalio0 / (upadezamAlA, gA. 23.4 ) ityAdike je zrAvakanauM rahasya boliuM chai te jANInai jetI vAraiM ASaNapauM joIi tA kaha0 tu kihAM ApaNapAsAhi suzrAvakAeM ? jaM cinnaM0 je Agali dhIra puriSe AnaMda kAmadevAdike samAcariuM 3 tehanu lavaleza ApaNaprAmAhi nathI // 155 // [ji.] prabhu paramezvara tehanauM vacana 'vidhi rahasya nAUNa vijANaI anai jAva jAM lagai AtmA brahmasvarUpa dIsaiM tAM lagai kima suzrAvakapaNauM ? je suzrAvakapaNauM dhIrapuruSe AcIrNa AcariuM // 155 // [me0] prabhuratana vItarAgadeva tehanI bhASI vidhi tehanauM rahasyA0 jANInai jau ApaNauM AtmAnauM svarUpa joIi tau kihAM suzrAvaka-* paNauM ? kAMiM ? Agai je AnaMda kAmadevAdika dhIra puruSa zrAvaka hUA tehanau tau lavaleza mAtra ApaNapAmAhi nahIM dIsatA // 155 / / [so.] hiva ApaNu manoratha cihu gAhe kavi kahai chai / [z2i0] atha zrInemicaMdra bhaMDArI pAMce ,gAthAI ApaNAH5 manoratha prakAsai / jaivi hu uttamasAvayapayaDIe caDaNakaraNaasamattho / taha vi pahuvayaNakaraNe saNoraho majjha hiaammi // 156 // [so.] jai vi0 yadyapi uttama zrAvakanI pagathIiM caDavU. karI na sakuM, tINaiM vahirai asamartha chauM taha vi0 tau prabhu30 tIrthakaranAM vacana ArAdhivAnai viSai mAharai hiai manorathai chai / kimai vItarAganI AjJA ArAdhAi tu rUDauM // 156 // ___ 1 bihu. 2 'kavi' nathI. 3 yadyapiI. 4 vaharai. 5 viSaya. 6 manortha. 7 kimahai. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa / [ji0] jaivi yadyapi hu nizcaI uttamasAvayapayaDIe sujANa zrAvakanai pAvaDiyAlai hUMtau caraNakaraNi cAritrapAlananai viSai asamartha, dIkSA pAlI na sakauM taha vi tathApihiM majjha hiaammi mAharA hiyAmAhe prabhuvacana karivAnai viSai yatidharma 5 pAlivAnai viSai manoratha hojyo // 156 // [me0] jau kimai uttama zrAvakanI pagathIiM caDivAnai viSaI asamartha chauM, paNi tau hI prabhu vItarAga tehanA vacananauM karivauM tehanai viSai manoratha mAharai hiyai chai // 156 // tA pahu paNamia calaNe ikkaM patthemi paramabhAveNaM / "tuha vayaNarayaNagahaNe ailoho majjha huja syaa||157|| . [so.] tA pahu0 teha bhaNI prabhu paramezvara vItarAganAM calaNa namaskarInai eka vAnauM prArthaDe mAgauM sAcaiM bhaaviiN| tuha0 he svAmI ! tAharAM vacana rUpiyAM ratna levAnai viSai mUharaI sadaiva atilobha hujyo| zrIsiddhAMtavacana upari AsthA Adara Aviyo / 15etalai kAja saraiMsiM // 157 // [ji.] tA tau pachai pahu prabhu jina tehanA praNamita namaskariyA caraNa padakamali jiNaiM maiM etAvatA prabhu taNA caraNakamala namaskarI prabhu kanhAM parama bhAvi moTI bhaktiiM karI eka vastu prArthauM / he prabho ! tAharAM vacanarUpiyA ratna teha levA sarvadaiva mUhUI atilobha 0hoja huu // 157 // " [me.] tau teha bhaNI prabhu vItarAganA caraNa namInai parama bhAvi karInai eka vAyU~ mAgauM / tAharA vacanarUpIyAM ratna levAnai viSai marahaiM sadaiva atilobha hujyau // 157 // 1 pitthemi. 2 ji. hoja. 3 caraNa. 4 sarisii. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bAlAvabodha sahita [ji.] isuM prabhu Agali prArthI ApaNI manogata ciMtI kahai / aimicchavAsa nikiTa bhAvao galiaguruviveANaM / amhANa kaha suhAiM saMbhAvijaMti suviNe vi // 158 // [so.] ati gADhau ghaNA kAlanu mithyAtvanu vAsa saMskAra tINaiM karI je Upanu nikRSTa bhAva mailu parimANa tINaM karI galiu 5 giu guru viveka chai amhArau ehavA amha rahaI suhaNAimAhi zubha puNya kihAM saMbhAvIi ? athavA sukha mokSasukha kihAM saMbhAvIi ? te gADhauM durlabha // 158 // [ji.] iha saMsAramAhe evahAM amhahUI sumiNe vi suhaNAImAhi kisu sukha saMbhAvIi ? api tu na saMbhAvIi / amhe kisA chAM ?ro micchavAsa mithyAttvanau saMskAra tiNi karI nikRSTa virau bhAva tehatau galiu guru guruu viveka tattvAtattvavicAra jehanau chai // 158|| [me.] ihAM ghaNA kAlanau mithyAttvavAsanau je nikRSTabhAva tINai galiu garuu viveka evahA amhe tehanaI suiNAimAhi parama sukha mokSasukha kima saMbhAvIyaiM ? // 158 // 15 [so.] valI kavi kahai chai / [ji.] valI kAMI manogata kahai / jaM jIviamittaM pi hu dharemi nAmaM ca sAvayANaM pi / taM pi pahu mahAcujaM aivisame dUsame kAle // 159 // . [so.] jaM isii ativiSami duHkhamAkAli vartatai jIvitavyaH0 mAtraI dharIi anai zrAvakanuM nAmai jaM dharIi tehai he prabhu ! mahA Azcarya / jeha bhaNI e kAla apAra anarthabahula atidharmarahita teha bhaNI // 159 // 1 ji. me. iha micchavAsa. 2 ji. nikaTTa. 3 ji. me. sumiNe. 4 gADhu. 5 'vAsa saMskAra...amhArau ehavA' eTalo pATha so.nI bIjI pratamAthI paDI gayo che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praSTizataka prakaraNa - [ji.] hu nizcaI je jIvitavya mAtraI dharesi dharauM, ca valI ehi viSami duHkhadAyaki duHSamAkAli sAyayANaM pi zrAvakaI nAma dharauM, he prabho jina ! taM pi tehai mahAcukhaM mahA Azcarya // 159 // 5 [me.] INaiM kAli je jIvitavyamAtra dharauM anai hauM valI zrAvakanauM nAmamAtrai bahauM, he prabho ! he svAmI ! te mahAAzcarya je ativiSama dukkhamAkAli // 159 // [so.] valI guru prati kavi kahai chai / [ji.] atha tAttvikAcaMtA kahai / paribhAviUNa evaM taha guru karija amha sAmittaM / jaha sAmagisujogo jaha sulaha hoi maNuattaM // 160 // so.] paribhAviLaNa. isiuM vimAsInai sadguru ! amhArau svAmIpaNauM tima amhArI sAra karijo, jima Agali amhe dharmasAmagrInu rUDau yoga nAmuM anai jima manuSyapaNauM sulabha thAi / 15jeha bhaNI siddhAMtamAhe eha ji bola gADhA durlabha kahiyA chaiM- . cattAri paramaMgANi dullahANi a jNtunno| mANusattaM suI saddhA saMjamammi a vIriaM // (uttarAdhyayana, adhyayana 3, gA. 1) tathA-- 20 dhannANaM vihijogo vihipakkhArAhagA sayA dhannA / _ vihibahumANI dhannA vihipakkhaadUsagA dhannA // 160 // [ji.] deva Agali vInatI karI guru Agali vInatI karai / he guro! isuM pUrvokta gAthAsvarUpa paribhAviUNa paribhAvI vimAsInaI taha tima amha sAmittaM amhArI dhaNIpa karija karijo / 1 pahu. 2 ji. sujoge, me. 'sajoge. 3 ji. salahaM, me. sahalaM. 4 ji. -sammattaM. 5 dharmasAmagrI. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa bolAvabodha sahita 159 jaha jima pahusAmaggi jaina sAmagrI tehanaI sa~yogi hUMtai amhA rahaI samyaktva sulabha hui // 160 // [me.] isiuM vimAsInai he suguru ! amhArauM svAmIpaNauM tima karau, jima svAmInI sAmagrInai jogiiM amhAraDaM manuSyapaNauM saphala sulabha thAi // 160 // [ji.] atha zrInemicaMdra bhaMDArI svanAmAMkita gAthA khi| evaM bhaMDArianemicaMdaraiyAo kaivi' gaahaao| vihimaggarayA bhavvA pardatu jANaMtu jaMtu sivaM // 161 / / [so.] evaM0 ima isI rahiI nemicaMdra bhaMDArI-racI kIdhIM e ketalIi 160 gAthA je bhavya jIva kharoM vidhimArganai viSaI tatpara:0 chaMiM te e paDhau / ehanu artha jANau / samyag ArAdhInai mokSapadi jAu / anaMtaM sukha lahau // 161 // [ji.] evaM iNi prakAri bhAMDAgArika zrInemicaMdraI racita kIdhI ketalIeka gAthA vidhimArgarataM bhavya jIvaM paMDhauM / teMha gAthAnau artha jANau / kima ziva mokSi nirupadravi sthAnaki jaMtu jAu / bhaNahAra jANahAra puruSahUI mahApuNyaphalaprApti huI // 161 // [me.] isI pariiM bhaMDArI zrInemicaMdriI ketalIeka gAthA racI / anai je vidhimArga kharI vidhi tehanai viSai rata meM bhavyaM jIva chaiM te e paDhau / ehanauM artha jANau / anaI ArAdhatAM bhaNatA jANatA zivapada pAmau / anaMta sukha lahau~ // 161 // [so.] iti SaSTizatakabAlAvabodha : samApto viracitaH zrIsomasundarasUripAdaiH sarvajanopakArAya / 1 ji. meM. kahavi. 2 rahaNaI. 3 'te' nathI. 4 so. nI bIjI pratamA mAtra ATalI ja puSpikA che-" iti SaSTizatakabAlAvabodha smaaptaa|| cha / zrIH // gaMthAna 1096 zlokAH // shrii| shrii| ch|" 90 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa kSmAkhaMDAmRta kuMDaviSTapatei 1496 saMvatsare zrItapAgacchendrairgurusomasundaravarairAcAryadhuryairiyam / vArttAbhirvihitA hitAya kRtinAM samyaktvabIje sudhAvRSTiH SaSTizatAhvayaprakaraNavyAkhyA ciraM nandatu // 5 e prazastinauM kAvya mahAtmAnauM kI uM / saMvatza[ ra ] 1513 varSe // granthAgraM 998 zlokAH // cha // maMDapadurge [ ji. ] iti zrISaSTizatakaprakaraNavArttArUpavRttiH // cha // saMvat 1501 varSe zrAvaNa vadi 10 bhaumadine zrIkharataragacche zrIjinarAjasUripaTTe zrIjinavarddhanasUristatpaTTe zrIjinacandra1. sUripaTTe bhavyAmbhojadivAmaNinA saMvidmacUDAmaNinA bAvAMcyArtha ( ? ) drAnacintAmaNinA suvihitagurucakravarttinA mahAparopakAriNA zrIjinasAgarasUriNA bAlAnAmavabodhAya zrInemicandra bhAMDAgArikakRtasya SaSTizatakaprakaraNasya svarUpA vArttArUpA vRttiH kRtA / sA ca zrIsaMghena vAcyamAnA ciraM nandyAt // cha // zubhaM bhavatu // kalyANamastu // 15 liSitaM // cha // zrI // zrI // cha // 160 [ me. ] iti zrInemicandra bhaMDArIviracitaSaSTizatakavivaraNaM / kRtiriyaM zrIvRddhakharataragacchIya vAcakena zrImerusundareNa // cha // zAstraM bAlAvabodhAkhyamamaraprabhasUribhiH / likhitaM nijapuNyAya zodhyasAhAyyahetave // yadatra vihitaM kartrA svabuddhyArthanirUpaNam / prAyaH prAkRtabAhulyAnna doSo'smAkamatra ca // zubhaM bhUyAt zrIsaMghasya // chaH // 50 // graMthasaMkhyA zlokazata 600 // cha // .cha / zrIjana ........ 20 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a pariziSTa 1 ... . nemicandra bhaMDArI-viracita jinavallabhasUri guruguNavarNana paNamavi sAmiya' vIra jiNa, gaNahara goyama saami| .. sudharma' sAmia na lagi saraNi jugapradhAna sivagAmi // 1 // titthudharaNu su muNirayaNa, jugapradhAna krami pattu / jiNavallahasUri jugapavaro, jasu nimmalauM carittu // 2 // . tasu suhaguru guNakittaNai, surarAu vi asmtthu| . . to bhattibbhara taraliyau kaha" haMu kahi" sakayatthoM // 3 // kaha bhavasAyara duhapavara, kaha pattau maNayattu / kiha jiNavallahasUri vayaNu, jANau" samaya pavittu // 4 // kaha sabohi" maNu" ullasiu, kaha suddhau saMmattu / jugasamalA" nAeNa maiM, pattau jiNaviha tattu // 5 // jiNavallabhasUri suhaguraha, bali kijisu gurarAya / jasu vayaNeNa vijANIyae, tuTTai kumaya' kasAya // 6 // . mUDhA milhahu mUDha pahu, laggahu suddhai dhammi / . jo jiNavallahasUri kahiu,3 gacchau jima sivaraMmi" // 7 // .. 1 sAmi. 2 jiNu. 3 sudharama. 4 tulani. 5 saraNu. 6 titthu raNachu. 7 degrayaNu. 8 jugapavara. 9 suhaguru. 10 surarAo: 11 asamattho. 12 bhattibhara. 13 taralio.. 14 kahiu. 15 kahisu. 16 hiyatthu. 17 degpavaru. 18 jANiuM. 19 pavittao. 20 suboha. 21 maNa. 22 ullasiya. 23 sAmanna.. 24 degsamilA. 25 degvihi. 26 guruhe. 27 kijau. 28 suragururAya. 29 vayaNe. 30 vijANiyai. 31.kamaya. 32 lAgahu. 33 kahio. 34 gacchahuM. 35 sivagharaMmi. 21 IO Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hai SaSTizataka prakaraNa 2 athira' mAi piya baMdhavai,' athIra' riddhi gihavAsu | jiNavalla sUri paya namauM, toDau' bhavaduha-pAsu // 8 // paramapaNaI' na ke vi guru nimmala dhammaha huMti / savviti suhaguru manniyahiM, je jiNavayaNa milaMti // 9 // 5 'guru guru' gAyavi" raMjiyahi, " mUDhau" lou ayANu / na muNai jaM jiNa ANa viNu, guru hui" sattu samANu // 10 // jima saraNAiya" mANusahaM, koI karai siracheu" / na muNai jaM jiNabhAsiyau, " tima kuguraha saMjou // 11 // huMDa " visappaNi" bhasama guhu, " dUsama kAlu kali " / jiNavallahasUri bhaDu namahu, jiNi jA" jaMhi" kulaguru Aviyau, " te tahi bhakti" karaMta" / viralA joivi jiNavayaNa, jahi guNa tahi racaMti // 13 // 17 .21 23 24 sattu nisi // 12 // 25 30 162 10 34 hA hA dasama kAlabala, khala- vakkattaNa joi / nAmeNi " suvihiya taNa, mittu vi vayarIya" hoi // 14 // ar 15 tahi ceDAhiva" hauM namauM, " sumaNiya paramatthAMha" / hIyaDa " jiNavara ikkapara, anu suddhau guru" jAMha" // 15 // 1 athIra. 2 baMdhavaha. 3 athira. 4 namao. 5 toDai. 6 paramappaNaya. 7 savva. 8 dasapura. 9 manniyaI. 10 gAiviM. 11 raMjiyaiM. 12 mUDhA. 13 hoI. 14 saMruNAIMya. 15 ziracheo. 16 jiNabhAsiyao. 17 saMjoo. 18 huMDA 19 avasappaNi, 20 gahu. 21 kiliDu. 22 jeNau. 23 suttu. . 24 nasiu 25 jo. 26 jiha. 27 Aiyau 30 jiNavayaNu. 31 jahiM. 32 tahiM. 33 racyaMti 28 bhatti. 29 karaMti. 34 dUsama. 35 nAmeNai. 36 vayario 37 tihi 38 ceDA hivi. 39 namao. 40 sumuNiya. 41 parama uchAha 42 hiyaDii. 43 nAhaTAjInI pratamAM ' jiNa vihikku para evo pATha che, paNa e lahiyAnI bhUla ja lAge che. 44 guNa. 45 jAha, Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' pariziSTa / jiNi jiNavara pahu hIliyai, jaNu raMjiyai shaasu| so vi suguru paNamaMtayaha, phUTi' na hiyA hayAsu // 16 // miriyabhave jiu vIra jiNa ikka usatta" laveNa / koDAkoDi sAgara bhamiu, kiM na maNaha moheNa ? // 17 // tava saMjama sutteNa sahu, savvu'" vi sahalau hoi| 5 so vi usuttalaveNa saha, bhavaduha-lakkhaI dei // 18 // mAyA moha caehara jaNa, dulahau" jiNaviha" dhamma / jo jiNavallahasUri-kahiu, sigdha deu" sivasaMmu // 19 // saMsau koi ma karahu maNi, saMsai hoi" micchattu / jigavallahasUri jugapavara, namahu su tijaga-pavittu // 20 // - 10 jai jiNavallahasUri guru, naha diTThau nayaNehiM / jugapahANa tau jANIyai, nicchai"guNa-cariehiM // 21 // te dhannA sukayastha nara, te saMsAru" taraMti / je jigavallahasUri taNIe," ANa sireNa dharaMti // 22 // taha na rogu, dohaggu naha, taha maMgala kllaann"| 15 je jiNavallaha guru namai, tinni saMjha suvihANa // 23 // 1 je. 2 jiNavaru. 3 hayAsuM 4 paNamaMtaha 5 kuTTeila. 6 hiyai. 7 mariya. 8. jio. 9 jiNu. 10 iki. 11 usuttalaveNu. 12 bhamio. 13 suNahu, 14 sau. 15 savva. 16 sau. 17 lakkhaI. 18 caeu. 19 dulahauM, 20 jiNavihi. 21 dhammuM. 22 kahio. 23 sigghaM. 24 dei. 25 zivasaMmuM.. 26 saMsao. 27 hui. 28 jugapavaru. 29 trijaga-pavitta. 30 jaI. 31 naya. 32 diThao 33 jugapahANau. 34 vijANiyae. 35 nichaI. 36 narA. 37 saMsAra. 38 taNiya. 3 ANA. 40 sireNa. 41 vahaMti. 42 tehiM. 43 rogo. 44 tahu. 45 kallANu. 46 sUri. 47 thuNihi. 48 suvihANu. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa suvihiya muNicUDArayaNa, jiNavallaha bahu raau'|| ikka jIha kima saMthuNau, bholau' bhattisahAu // 24 // saMpai te mannAvi guru, uggai uggai sUri / jo jiNavallaha pahu~, kahai, gamai umaggu" sudUri // 25 // iki jiNavallaha jANIyai, savvu" muNiyai dhmmu"| ... anu suhaguru" savi maMniyai, titthu ji dharahiM suhammu // 26 // iya jiNavallaha-thui bhaNiya, suNiyai karai kallANu / deu bohi cauvIsa jiNa, sAsaI" sakhanihANu" // 27 // jiNavallaha - Rmi jANiyau, hiva mai tAsu susiisu| . jiNadattasUri jugapavaro, uddhariyau guruvaMso // 28 // tiNi niya pai puNa ThAviyau, bAlau sIhakisoru" / paramai-maigala-baladalaNu, jiNacaMdasUri muNi sAru / / 29 // tasu" supaTTi hiva guru jayau,6 jiNapattisUri muNirAu / jiNamaya-vihi-ujjoyakaru, diNayara jima vikkhAu // 30 // . 15 pArataMtu vihi visayasuhu, vIrajiNesara vayaNu / jiNavaisUri guru hiba kahai, nicchai aMnu na kavaNu // 31 // 1 cUDArayaNu. 2 tuha. 3 guNarAo. 4 saMthuNeuM. 5 bholao. 6 bhaktisuhAo. 7 mannAmi. 8 sUra. 9 pau 10 kahahi. 1.1 amaggau. 12 dUri. 13 ikka. 14 savvu vi. 15 dhammuM. 1.6 ana. 17. suhagura. 18 maniyai.. 19 tittha.. 20 jima. 21 dharai. 22 suhaMmu. 23 deo. 24 sAsaya. 25 solu. 25-a nAhaTAjInI vAcanAmAM 'jiNavalha' pachI 'guru' zabda vadhArAno che. 26 jANiyai. 27 tasu. 28 suzIsu. 29 ThAviyao. 30 bAlao. 31 sIMhakisoru. 32 para. 33 mayagala. 34 muNIsaru. 35 tasa. 36 jayao. 37 jiNapatisUri.. 38 muNirAo. 39 vikkhAo. 40 kahao.. 4.1 micchai. 42 annunna. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 1 dhanna ti puravarapaTTaNaiM, dhanna ti desa vicitta / jihi viharai jiNavai suguru, desaNa karai pavitta // 32 // kavaNu' su hosai divasaDau, kavaNu su tihi sumuhuttu / / jihi vaMdisu jiNavai suguru, nisuNisu dhammaha tattu // 33 // salluddhAru' karesu hau, pAlisu didu saMmattu / nemicaMdu" ima vInavai, suhaguru-guNagaNa-rattu // 34 // . naMdau vihi jiNamaMdiraiM, naMdau vihismudaau"| naMdau jiNapattisUri guru, vihi jiNadhamma-pasAuH // 35 // jinezvarasUri, jinaprabodhasUri, jinacandrasUri, jinakuzalasUri, jinapadmasUri, jinalabdhisUri, jinacandrasUri, jinodayasUri, jinarAjasUri,0 jinavarddhanasUri, zrIsAgaracandrasUri / zubhamastu // cha / 1 taiM. 2 deza.. 3 jahiM. 4 kavaNa. 5 desaDao. 6 kavaNa. 7 samuhutta. 8 jahIM. 9 nisuNi. 10 tatta. 11 salluddhAra. 12 sudaDDha. 13 sammatto. 14 nemicaMda. 15 vinavaie. 16 ratta ( ratto). 17 maMdirahiM. 18 samudAo. 19 pasAo... . . . . Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 2 namicandra bhaMDArI-viracita pArzvanAtha stotra bhavabhayavaNagaNadaNaM daridogAriduriyaniddalaNaM / siddhipurakayanivAsaM sayA vi sumarAmi jiNapAsaM // 1 // iha saMsAraaranne bhIme paDiyANa muddhajaMtUNaM / tujjha viNA jayabaMdhava saraNaM na hu ko vi duhiyANaM // 2 // taM mAyA taM ca piyA taM sAmI baMdhavo gurU devo / taM ciya paramanihANaM kiM bahuNA majjha taM ikko // 3 // na sarAmi devayAo no vijjAo na mNtmuuliio| jaM sAmiya taM patto auvvavipphuriyamAhappo // 4 // tuha ANAbhaMgAo duhAI bahuyAI jAiM jAyAiM / tAI tuma ciya nihaNasu anno kaiyA vi na samattho // 5 // jai vi parAbhavaThANaM jai dINo dutthio ahaM deva / taha vi tuha paya saraMto mannAmi na ko vi appa samo // 6 // ullasiyAI suhAI duhAI khINAI tANa nibbhaMtaM / jANa maNammi vivasio vihiNA taM pAsajiNanAha // 7 // tA harasu majjha ciMtA saMtAvaM mANasammi saMkaMtaM / vihijiNasuhagurujogaM sivasuhayaM dehi aNavarayaM // 8 // iya pAsanAhadevaM sariyaM sajjaNasueNa appahiyaM / jo taM sarai tisaMjhaM so pAvai vaMchiyasuhAiM // 9 // bha0 nemicandramuzrAvakakRtaM zrIpArzvanAthastotraM // 15 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' SaSTizataka 'nI prAkRta gAthAonI sUci [ gAthAonAM pratIko sAmeno aMka pRSThAMka sUcave che. ] ..aGgamicchavAsa nikkiTTha aisayapAviyapAvA ajayA apAviTThA suddhagurU ajja vi guruNo guNiNo . appA vi jANa vairI . amhANa rAyaroso kassuvariM arihaM devo suguru suddhaM ayaM puNo ahanno tA avA saralasahAvA suaNA ahimANavisovasamatthayaM ca ANArahi kohAisaMjua AraMbhajammi pAve jIvA arajaNa saMsaNA ghaTThA irANa vi uvahAsaM tamajuttaM iko vina saMdeho jaM 'ikkaM pi mahAdukkhaM irANaM ThakurANaM ANAbhaMgeNa - iMdo vi tANa paNamai hIlaMto ussuttabhAsa gANaM bohInAso ussuttamAyaraMta viThavaMti ego sugurU gA vi sAvagA egaM piamaraNaduhaM evaM bhaMDAri anemicaMdaraiyAo 157 34 130 109 1.18 * kiriyA phaDADovaM ahiyaM 106 | kivi kulakamammi rattA kiM bhaNimo kiM karimo kiM so vi jaNaNijAo 66. kuggahagaha gahiyANaM mUDho 145 kuguru vi saMsimo haM kuMDa utthI navamI bArasI ko asuANaM doso jaM 3 136 59 13 60 65 20 114 100 88 kaiyA hohi divaso jaiyA kaTThe karaMti appaM damaMti kahiaM pisuddhadhammaM kAhi kiccaM pi dhammakicaM 61 76 gayavihavA vi savihavA sahiA gihavAvAra parissama khinnANa givAvAravimukke bahumuNi loe guruNa bhaTTA jAyA saDDhe chati niyayajIaM taNaM va jara jANasi jiNaNAho jai taM vaMdasi pujjasi vayaNaM jai na kuNasi tavacaraNaM 150 | jaivi hu uttamasAvayapayaDIe jai savvasAvayANaM egattaM 159 | jagagurujiNassa vayaNaM sagalANa 111 128 50 113 49 102 76 44 82 17 . 45 79 64 90 25 67 36 89 148 131 5 155 55 101 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa 120 122 4. 92 jattha pasumahisalakkhA 78 ] jo gihakuTuMbasAmI saMto jamhA jiNehiM bhaNioM. 138 jo jiNaAyaraNAe loo 146 jayajaMtujaNaNitulle aiudao jo dei suddhadhamma so paramappA 103 jaha aikulammi khutaM .. jo sevai suddhagurU . jaha kuvi vesAratto jaha kei sukulavahuNo sIlaM 75 taIyA ahamANa ahamA jaha jaha jiNaMdavayaNaM samma | taha vi hu niyajaDayAe jaha jaha tuTTai dhammo 46 / taM ceva kevi ahamA chaliyA ..jaha vaddaleNa sUraM mahiyalapayaDa 81 / taM jayai purisarayaNaM jaM cia loo mannai taM 147 | tA ego jugapavaro 140 jaM jIviamittaM pi hu dharemi 157 | tA jiNaANapareNaM dhammo . 28 jaM jaM jiNaANAe taM ciya 93 | tA je imaM pi vayaNaM jaM na karai aibhAvaM 54 | tANa kahaM jiNadhammo 123 jaM vIrajiNassa jIo mariI 121 / tA pahu paNamia calaNe jANa jiNiMdo nivasai samma 70 titthayarANaM pUA jANija micchadiTThI je 143 tihuaNajaNaM maraMtaM daTTaNa jiNaANAe dhammo ANArahiANa 94 | tuLe vi uarabharaNe jiNaANAbhaMgabhayaM 63 te na gurU navi saDDhA na 151 jiNaANA vi cayaMtA guruNo 43 jiNaguNarayaNamahAnihi 30 | thovA mahANubhAvA je jiNadhamma dunne 137 jiNapUaNapatthAve jai ko 91 | dihA vi kevi guruNo hiae 129 jiNamayaavahIlAe ja dukkhaM 72 / dUre karaNaM dUrammi sAhaNaM 127 jiNamayakahApabaMdho saMvegakaro 28 dUsamadaMDe loe sudukkhasiTThammi 133 jiNavayaNaviyannUNa vi jIvANaM 11 devehiM dANavehiM ya suo jiNavaraANAbhaMga 14 doso jiNiMdavayaNe saMtoso 66 jiNavaraANArahiaM vaddhAraMtA je amuNiaguNadosA te 104 | dhammammi jassa mAyA 48 je je dIsaMti gurU je mannevi jiNaMda 149 / na muNaMti dhammatattaM satthaM je rajadhaNAINaM kAraNabhUA 119 | na sayaM na paraM kovA jai 110 115 139 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'SaSTizataka'nI prAkRta gAthAonI sUci . . 169 41 my" 23 24 144 my 21 22 nAma pi tassa asuhaM 32 | vannemi nArayAo jesiM . 97 niamaiaNusAreNaM 134 . vayaNe vi sugurujiNavallahassa 109 niddakkhiNNo loo jai kuvi 44 virayANaM avvirae jIve 12 no appaNA parAyA guruNo 107 vesANa baMdiyANa ya : paribhAviUNa evaM taha guru 158 sa kahA so uvaeso taM pahuvayaNavihirahassaM nAUNaM 154 | sappe dii nAsai loo sappo ikkaM maraNaM kuguru bali kijAmo sajaNajaNassa 108 samayaviU asamatthA bahuguNavijAnilao sammattasaMjuANaM vigdhaM baMdhaNamaraNabhayAiM duhAI 153 sayaNANaM vA mohe loA bIyA ya sattarahiA 120 savvaMgaM pi hu sagaDUM. 116 majjhaThiI puNa esA savvaM pi jae sulahaM mA mA jaMpaha bahuaM . 124 savvaM pi viyANijai micchattabahulayAe savvo 38 vi arihaM devo micchattamAyaraMta vi saMgo vi jANa ahio micchattasevagANaM vidhsayAI | saMpai dasamaccherayanAmAyariehiM 142 saMpai dUsamakAle dhammatthI ... 113 micchapavAhe ratto loo saMpai pahuvayaNeNa vi jAva 152 muddhANa raMjaNatthaM avihipasaMsa sAhammiAo ahio 148 mUlaM jiNiMdadevo tavvayaNaM sAhINe guruz2oge je, na hu 95 re jIva anANINaM siridhammadAsagaNipA raiyaM re jIva ! bhavaduhAI ika suddhakuladhammajA avi roso vi khamAkoso suttaM suddhavihidhammarAo vaDDhai suddhA jiNaANarayA kesi lacchI vi havai duvihA | suddhe magge jAyA suheNa lajaMti jANimo haM surataruciMtAmaNiNo agdhaM loapavAhasamIraNaudaMDapayaMDacaMr3a soeNa kaMdiUNaM kuTTeUNaM 111 laharIe . 71 / so jayau jeNa vihiyA loapavAhe sakulakamammi so na gurU jugapavaro loe vi imaM bhaNiaM 132 | hA hA gurua akajaM sAmI loyammi rAyanIInAyaM na . . 10 | hiayammi je kusuddhA 22 84 58 152 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdakoza zabdanA artha ityAdinI pachI noMghelA aMko anukrame pRSTha ane paMkti sUcave che. udAharaNa tarIke, aNalahatau zabda pachI 2 17 e pramANe aMkanirdeza che. arthAt e zabda pR. 2 upara 17mI paMktimAM che. 153-3-13 e prakAre eka karatAM vadhu aMkano nirdeza hoya tyAM pahelo aMka pRSThano ane bIjA badhA aMka paMktionA samajavAnA che. eka ja pRSTha upara koI zabda eka karatAM vadhu vAra prayojAyAno nirdeza e rIte karelo cheM. saMkSepasUci nIce mujaba che: a. anu. apa. e. va. a. vi. kA. kR. kri. vi. grA. guja. jU. guja. OM vaM nao tUo ciN E b b) F de. dvi. avyaya anuga apabhraMza ekavacana aMgavibhakti kAThiyAvADI (bolI) kRdanta kriyAvizeSaNa grAmya gujarAtI caturthI vibhakti jUnI gujarAtI tRtIyA vibhakti dezya dvitIyA vibhakti napuMsaka liMga pAli puruSa puMliMga paMcamI vibhakti prathamA vibhakti Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdakoza phA. ba.va. bhU.kR. ma. prAkRta phArasI bahuvacana bhUta kRdanta marAThI mAravADI vartamAna kRdanta vizeSaNa SaSThI vibhakti saptamI vibhakti sarvanAma va.kR. saMskRta saMbaMdhaka kRdanta strI liMga hindI hetvartha kRdanta a nizcayArtha avyaya. 7-3. [saM. ca > prA. ya > apa., jU. guja. i] juo A zabdakozamAM i tathA I. keTalIka vAra pAdapUraka tarIke paNa prayojAya che. udAharaNa tarIke-'nayaNaDAM vici bihu nIlI aTIlI a karI a kastUri, ApuM pAna saMyogasuM sUDI a phophalacUri; naivedya Agali nava karI putrI a lAgI a pAi, abalA Ayasa mAgi a mayA ma chaMDesi mAI' (vIrasiMhakRta 'uSAharaNa, paM. 230-34); vahilI a karI a sajAI a mAi a dhU siNagArI (eja, paM. 970), ityAdi. bhakkhai 'kahe che.' vartamAna bIjo pu. e. va. 4-11. [saM. AkhyAti > prA. akkhai] akkharu 'akSara'. dvi. e. va. puM. 4-11. [saM. akSara > prA. akkhara ] achelaM 'acaraja.' pra. e. va. na.. 142-9. aMgarUpa accherA 143-1. [saM. Azcarya > prA. accheraya ] ajayaNAvaMta 'jayaNA vinAnA.' vi. pra. ba. va. puM. 130.12.. juo jayaNArahita. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ajANivajaM ajUAlUM ' ajavAluM.' pra. e. va. na. 104-21. [ saM. ujjvalAyitam > prA. ujjalAiaM > apa ujjalAiuM > * ujjulAiuM > jU. guja, ujuyAlauM, ajuyAlauM sara0 guja. ' UjaLu. '] 8 aNalahatau nahi meLavato.' va. kR. pra. e. va. puM. 2- 17. aMgarUpa aNalahatA 143-4 [saM. ana + labh > prA. aNalaha ] 6 , ala hivauM nahi meLavate, aprApti. ' pra. e. va. na. 13-15, 14-9. aNalAdhau aNalAdhyo. ' 65-2. vi. pra. e. va. puM. juo lAdhau. SaSTizartaka prakaraNa ajJAna. pra. ba. va. na. 152-2, 153-3-13. juo jANaM. 8 anai ubhayAnvayI 1-6 . [ saM . anyAni > prA. aNNaI > jU. guja. anaI, asvarita prathamazrutilopathI naI, arvAcIna gu. ane-ne. ] anIrA 118-5. juo anerA ' anethi 'bIje. ' a. 9-20. [saM. anyatra > prA. aNNattha ]. d " anera 'bIjo. ' vi. pra. e. va. puM. 14-5, 41-16, 60-13-20, 69-7, 103-15-21, 131-2. anerajaM dvi. e. va. naM. 48-14, 50-2. vaLI juo anerahUM tu. e. va. 68-21; anerai sa. e. va. 43-22, 75-11. [ saM . anyatara > prA. aNNayara ] aneraunuM uttarakAlIna aneruM rupa paNa che. pra. e. va. na. 48-13. anere sa. e. va. naM. 28-7 vaLI juo anerA 16- 10, 26-6-11, 40-1, 97-13, 106 - 11, 107-4, 118-23, 150-19, 153-21; anerAnai 127-9; anerAnA 110 - 3. arvAcIna gujarAtImAM 'anero' zabdamAM ' ananya, 'asAdhAraNa' evo artha vikasyo che e noMdhapAtra che. abhavya ' mokSano anadhikArI. ' vi. pra. ba. va. puM. 110-17. A. - jaina dhArmika paribhASAno zabda che. 9 8 abhAvaDa apa. svArthika pratyaya Di ]. amunita ' jANavuM ' ]. 6 C , abhAva, aNagamo. 'dvi. e. va. strI. 133-19 [saM. abhAva + amakai 'amukamAM. ' vi. sa. e. va. na. 91-11. [saM. amuke, apa. amuka ]. ajJAta'. bhU. kR. dvi. ba. va. puM. 10504 [ prA. muNa Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zabdakoza 02.0. ayANu 'ajANa.' vi. pra. e. va. pu. 162-5. [saM. ajJAnin > prA. ajANi, ajANa]. alagau 'alaga, aLago.' vi. pra. e. va. pu. 149-2-13. [saM. alagnakaH > prA. alaggao]. asamatthu 'asamartha.' vi. pra. e. va. puM. 161-5. [saM. asamartha > prA. asamattha]. asamAdhi 'azAnti, asvasthatA.' pra. e. va. strI. 114-20. mahinANa 'eMdhANa.' dvi. e. va. na. 93-23. aMhinANi tR. e. va. naM. 93-4. [saM. abhijJAna > prA. ahiNNAMNa ] aMdhaNa 'aMdhApo.' dvi. e. va. na. 109-19. 'aMdhaNa'nu pAThAntara 'aMdhapaNau ' maLe che, eMTale enA artha viSe saMdeha rahetoM nathI. Agi 'Aga.' pra. e. va. pu. 65-12. [saM. agni > prA. aggi > jU. guja. Agi. enuM laghu prayatna 'ya'kAravALU rUpa 'Agya' thayA pachI arvAcIna gujarAtI 'Aga' thAya che.] AcAmla 'vrata vizeSa, jemAM lUkhU sUkuM khAvAnuM hoya che,' guja. 'AMbela.' dvi. e. va. na. 5-8. [prA. AyaMbila]. A jaina dhArmika paribhASAno zabda che. . ___ANiu 'lAvelo, guja. 'ANyo.' bhU. kR. dvi. e. va. puM. 138-14. [saM. AnIta : > prA. ANio] __ AdhAkarmI 'sAdhu mATe khAsa taiyAra karelu bhojana, je jaina sAdhu mATeM levAnuM niSiddha che.' 138-15. vi. pra. e. va. puM. [A zabda- prAkRta rUpa AhAkammiya. e jaina dhArmika paribhASAno zabda che. ] bhAnaMda bhagavAna mahAvIranA dasa suprasiddha upAsaka zrAvakomAMno eka. pra. . e. va. pu. 155-5-12. ApaNa 'potAna.' sarva. dvi. e. va. na. 81-2. ApaNaI tR. e. va. na., 75-4, 78-8. vaLI juo oNpaNau 69-7, 114-3-4. ApaNauM 75-3, 49.15, 105-21, 117-18, 118-8; ApaNA 70-3, 113-7, 114-3, 114-16-19, 152-1, 155-15; ApaNAM 119.12; ApaNI 135-18, 136-1, 154-16; ApahaNI 73.13-14, 78-6; A chellA zabda sAthe guja. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 SaSTizataka prakaraNa 'AphaNI,' 'AphaNiye' ('pote') zabda sarakhAvo. [saM. AtmanaH > prA. appaNo. arvAcIna gujarAtImAM thayelo A zabdano arthavistAra noMdhapAtra che, kema ke 'ApaNuM' eTale 'potArnu' tema ja vaktA sameta bIjAM anekanu.] ApaNapau 'potAno.' sarva. dvi. e. va. pu. 118-11. ApaNapauM 'potAnI jAta.' dvi. e. va. na. 51-1-5, 60-16, 76-9-11, 106-10, 111-2-9, 112-6, 126-17, 146-5-19, 147-2, 155-4. ApaNapaiM tR. e. va. na. 62-12, 73-17, 78-1-2. vaLI juo ApaNapA 97-13, 99-12; ApaNapAnaiM 140-11; bhApaNapAmAhi 155-4-6-13; ApaNapU 146-13; ApaNa' 73-7 [saM. Atman + Atman > prA. appaNa + appa. athavA saM. Atmatva > prA. appappa]. ArAdhaNhAra 'ArAdhanA karanAra.' dvi. e. va. pu. 57-19. [saM. ArAdhana + kAra > prA. ArAdhaNa + Ara > 'ha'nA prakSepathI ArAdhaNahAra. sara0 sarajanahAra, khevanahAra, tAraNahAra, ityAdi. 'ha'no lopa thatAM 'ArAdhanAra,' ityAdi. A ja granthamA mUla pAThamAM juo karaNahAra 6-10, 9-14, 65-4, 82-16, 92-16, 113-9, 130-23, ityAdi. vaLI karanhAra evaM emAMthI vyutpanna thayelaM rUpa paNa che ( 85-20 ), jemAMthI arvAcIna gujarAtI ' karanAra' Ave. vaLI juo 'kahaNahAra' (= kahenAra) 4-8, 29-4, 84-9; kahiNahAra 37-12, 22-12. khANahAra (= khAnAra < prA. khAaNaAra < saM. khAdanakAra ) 18-7; emAMthI ja vyutpanna thayela khANhAra 17-17. cAlaNahAra (= cAlanAra) 9.15. jANaNahAra (= jANanAra) 93-10. jANahAra (= jAnAra ) 47-20, 159-16. diNhAra (= denAra) 103-17, deNahAra 37-6, 84-9, 103-9; denahAra 57-13; denhAra 24-4. nAsaNahAra (= nAsanAra) 41-17. prakAsaNhAra (= prakAzanAra) 105-20. pAlaNhAra (= pALanAra ) 115-6. pUraNahAra (= pUranAra) 10313. preraNhAra (= preraNA karanAra ) 103-18. bolaNahAra (= bolanAra ) 2411, 61-8. bhaNahAra (= bhaNanAra) 159-16. leNahAra ( = lenAra ) 37-5. sAMbhalaNahAra (= sAMbhaLanAra) 27-11, 29-16. sevaNahAra (= sevanAra) 86-19. hauNahAra (= honAra, thanAra) 60-19. Aloi 'AlocanA kare che.' vartamAna trIjo pu. e. va. 69-4. [saM. Aloc > prA. Aloa. prAyazcitta karavA mATe potAnA aparAdha gurune kahevA te, AlocanA.] A jaina pAribhASika zabda che. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdakoza . __ mAsojI 'Aso mAsanI.' Sa. e. va. strI. 79-4. [saM. azvayuk.> prA. assoa > guja. Aso.] 'jI'.ahIM, kacchI ane sindhInI jema, SaSThInA pratyaya tarIke che e. noMdhapAtra che... AstA 'AsthA, zraddhA.' pra. e. va. strI. 140-5-7, 38-8. dvi. e. va. strI. 38-8. [saM. AsthA ] ... AhaNatau 'ghA karato.' va. kR. pra. e. va. pu. 100-1. [saM. Ahan > prA. AhaNa] . AhaNiu 'ghA karavAmAM Avelo.' bhU. kR. pra. e. va. pu. 112-4 [saM. Ahan > prA. AhaNa ] AMga 'aMga, jaina AgamasAhityano eka vibhAga. ' dvi. e. va. na. 5-9-11. [saM. aGga > (anunAsika komala thavAthI) AMga]. AgamasAhityamA 'aMga' tarIke oLakhAtA bAra grantho hatA, paNa emAMnu bAramuM aMga 'dRSTivAda' lupta thayuM che; agiyAra aMgo vidyamAna che. AMgamai 'svIkAre che, bhogave che.' vartamAna trIjo pu. e. va. 89-4. AMgamI saM. kR. 124-1. AMgamInai saM. kR. 123-7-8. [saM. aGga +/ gam uparathI. juo AMgIgamai.] AMgIgamaI 'svIkAre che, bhogave che.' vartamAna trIjo pu. e. va. 89-16. A rupa ' AMgI' (aMgamAM) ane 'gamai' (jAya che) evA be zabdonuM banelaM che, ane te upara sUcavelI vyutpattinuM samarthana kare che. juo AMgamai. AMge 'aMgo vaDe.' tR. ba. va. na. 116-6. [saM. aGga > prA. AMga]. i nizcayArtha avyaya. keTalIka vAra pAdapUraka tarIke paNa prayojAya che. 6-7, 7-16, 8-12-13-15, 9-11-17, 10-9-15-18-19-21, 15-9, 16-5, 17-2, 18-10-22, 19-15-17-18, 20-5, 21-1-5-19, 22-3-59-13-20, 23-2-5-8, 24-1-7-12, 26-12, 27-1-4-9-18, 28-6, 29-6, 33-3, 39-1, 43-17, 46-18, 49-19-21, 57-7-20, 59-8, 64-12, 65-2-12-19, 67-4, 68-8, 71-8-10, 74-5-20, 77-12, 81-1-1320, 82-16, 84-3-7, 85-4, 87-1, 89-11, 90-6-7-8-15-20, 91-13-4-13-14, 92-1, 93-9, 95-5-8, 96-18-23, 98-3, 102-11, 104-17, 107-5, ..108-7-8, . 1.09-1:6, 111-5, 112-18, 113-7, Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa. 114-3, 115-6,.117-6-12,..129-10, 152-4, 143-12-14, 144-3, 145-15, 147-12, 149-14, 155-21, 157.21, ityAdi. juo a. iki 'eka.' vi. pra. e. va. pu. 164-5. [saM. eka] ika eka.' vi. tR: e. ka. puM. 163-3, 164-2. [saM: eka ] isyau 'A prakArano.' vi. pra. e. va. pu. 73-10. dvi. e. va. 140-22. vaLI juo isI 24-6; isu 65-6, 66-3, 157-1. [saM. Izika > pA. Idisa > prA. Iisa > jU. guja. isiu ] I nizcayArtha avyaya. keTalIka vAra pAdapUraka tarIke paNa prayojAya che. 5-8-12, 18-14-15, 76-4, 81-22, 84-4, 86-12, 87-6. juo a. I nizcayArtha' avyaya. keTalIka vAra pAdapUraka tarIke paNa prayojAya che. 8-2-20, 19-8-9-11, 23-5-7-16, 24-8, 28-18, 34-22, 50-5, 64-17-18, 66-13, 67-17, 69-7, 74-11, 75-13, 76-8-11, 87-16, 88-16, 90-15-17-19, 97-9, 98-10-14, 99-19, 101-16, 103-1, 107-2-4, 108-2, 115-1, 117-12, 118-18, 129-16-1820, 133-3, 1.37-15, 139-9, 141-10, 14.2-18-2.1, 145-19, 147-14, 154-5, 157-21, 158-1-2, ityAdi: juo a. - INaM 'enAthI.' sarva. tR. e. va. na. 91-14, 99-13, 130-17 [saM. etena > prA. eeNa > jU. INa. vaLI jU. guja. mAM ' INaI' evaM rUpa paNa maLe che, jeno A -- INaM' saMkSepa che. arvAcIna. 'guja. ' eNe,' lokabolImAM (khAsa karI uttara gujarAtamAM) 'eNa.' A chellA zabdanA aMtima 'Na'no akAra pluta che.] ...Ihai 'icche che.' vartamAna bIjo pu. e. va. 4-11. [saM. v. Ih] ' , uSANa 'kahevata.' dvi. e. va. pu. 146-14. dIrgha 'U' vALaM rUpa UkhANaDa paNa maLe che-pra. e. va. 10.3-1. [saM. upAkhyAna > prA. uvakkhANa. arvAcIna guja. ' ukhANU,' ma. 'ukhANA.. soLamA zatakamA thayelo gujarAtI kavi mAMDaNa potAnI 'prabodhavatrIsI'mAM prayojelI bahusaMkhya kahevatone 'ukhApA' kahe che. jemake-'ukhANA bahu Adara karI, joyo artha vidhi vistarI' (paM. 641). vaLI hAthapratamA e kAvyano 'mAMDaNa baMdhArAnA ukhANA tarIke nirdeza ke. arvAcIna guja, mAM ' ukhAguM'to ' samasyA' evo arthaH vadhAre pracalita cha.] . . . . Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdakoza 8 ujjayakaru 'prakAza karanAra. vi. pra. e. va. puM. 164- 14. [saM. udyotakara] udAsana taTastha. 'vi. pra. e. va. puM. 141-5. [ saM . udAsIna ] upAyanAM 'mAnatA, AkhaDI.' pra. ba. vaM. na. 6 17. [ saM . upAyana ] umaggu ADo mArga. ' dvi. e. va. puM. 164-4. [saM. unmArga prA. ummagga ] ( " " ulaSI oLakhIne. ' saM. kR. 141-20. [saM. upalakSayati uvalakkhai uparathI ] ulii 'pelAmAM, ' kA. 'olyAmAM.' sarva. sa. e. va. 150-20 [ vyutpatti nizcita thaI zakI nathI. ] juo olyA. 177 23 kAMTa ' romAMca. ' dvi. e. va. puM. 98-4-18 [saM. utkaNTakaH > prA. : ukkaMTau ] UkhelI ' ukheDIne. ' saM. kR. 125-4. [ prA. ukkhAla< saM. utkSAl ] prA. UtAraNauM ' UtAraNuM, UtArIne pheMkI devuM te.' dvi. e. va. na. 108-14. kAraNa tu. e. va. 108-22. [saM. uttAraNakam ]. UpaharauM alaga,' guja. ' UpharuM.' anuga. 6-18. [ jU. guja. upara + harauM ? jo ema hoya to A ' harauM ' ne caturthI ane SaSThInA anuga ' rahaI 'naM rUpAntara gaNavaM joIe. ] 6 Ubhati 'kharAba bhAta - citrAmaNa. ' sa. e. va. strI. 46-3. [saM. ud + bhakti > prA. Ubhatti. sara0 guja. 'bhAtya, [bhAta. ' ] 36 Ulakhatau oLakhato. ' va. kR. pra. e. va. puM. 140-3. juo ulaSI. oThaMbha 'AlaMbana. 'dvi. e. va. na. 144 2. [saM. avaSTambha > prA. avabha ] olaMbhau ' upAlaMbha, ' guja. ' oLaMbho.' dvi. e. va. puM. 146-8, 14819. [saM. upAlambha >> prA. uvAlaMbha ]. olyA ' pelA, ' aMgarUpa. 150-20, juo ulihU. " Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa " kaijinai ' koikanA ja.' sarva, sa. e. va. na. 4-1. nizcayArtha avyaya 'ji' ahIM ' kai ' sarvanAma ane 'nai' pratyayanI vacamAM Avelo che e noMdhapAtra che. khAsa karI jUnA gujarAtI gadyamAM A prakAranA saMkhyAbaMdha prayogo maLe che. kautiga Azcarya.' pra. e. va. na. 85-14. [saM. kautuka ] kar3akaDatA ' zuddha, nirdoSa. ' va. kR. pra. ba va. puM. 109-14. A ja arthamAM juo kaDakaDA 109-14. Shu Qie Hua 8 kanhai 'pAse, 'guja. ' kaneM, ' saptamIno anuga. 27-15, 28-12-13, 52-22, 53-9, 95-18. kanhaI 29-15, 30-12, 122-11. kanhali 11-15, 28-14-17, 29-11. kanhAM 156-18. [saM. karNasmin > apa. kahiM > kanhai. kanha + la ( svArthika pratyaya ) + i = kanhali. ' kanhAM 'mAM saptamIno 'AM' pratyaya che. arvAcIna gujarAtI ' kane' athavA 'kaNe ' = pAse saM. karNe > prA. ko uparathI che. ] karmaijinai ' karmane ja. ' dvi. e. va. na. 65-1. karmaijinauM ' karmanuM ja. ' Sa. e. va. na. 110-10. karma' nAma ane enA pratyayanI vacamAM 'i' ane 'ji' evA be avyayo Ave che e noMdhapAtra che. juo kai jinai. " kali 'kliSTa, halako. ' vi. pra. e. va. puM. 162-9. [saM. kliSTa > prA. kiliTTha ] kahaM ' tuM kahe (che ) . ' vartamAna bIjo. pu. e. va. 146-13. da kAdava. ' sa. e. va. puM. 81 2. [saM. kardama > prA. kadama. gujarAtInI keTalI bolIomAM hajI ' kAdama bolAya che. ] ( kuuNa 'koNa, ' grA. guja. 'kuNa. ' sarva. pra. e. va. puM. 150-8. [saM. kaH punaH > prA. kauNa > arvAcIna guja. ' koNa. '] 'karaNa' evaM jU. guja. mAM vyApaka rIte pracalita rUpa paNa vAraMvAra maLe che - 45-7, 56-5-9, 57-4, 64-7-21, 150-12, ityAdi. kuNa paNa che - 108 - 2, 135-14, 150-3, ityAdi. kUtirau ' kUtaro. ' dvi, e. va. puM. 18-7 kutirAnaD ' kUtarAne ( mukhe ). ' sa e. va. puM. 18-2. [saM. kuMkura prA. kuttura. jo ke kukkura zabda ja Aryetara mULano hoya e saMbhave che. ahIM ' ka ' nuM ' ta 'mAM parivartana thAya che e sAthai sarakhAvI * 6 'kuku, ' ' tutu' jevA guja. zabdo. sAhityika prAkRtamAM paNa ' kutta' zabda che. ] Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdakoza / kubhati kharAba bhAta-citrAmaNa.' dvi. e. ka. strI. 45-18. [saM. kubhakti > prA. kubhatti ] juo Ubhati. kUkara kUtaroM.' dvi. e. daH puM. 17-17. [saM. kukkura ] somasundarasUri A zabdano 'bhuMDIu' (bhuMDa) evo artha kare ,, eTale e artha paNa pracalita haze ema gaNavU joIe. .. keDAitapaNauM 'anuyAyIpaNu,' dvi.. e. va. naM. 75-13. vaLI. juo keDilu 'pAchaLano,' dvi. e. va. pu. 79-12. [ 'keDa, keDI, 'keDo' vagere. zabdonI vyutpattine saM. kaTi sAthe saMbaMdha haze ? ] koDi 'karoDa.' dvi. e. va. strI. 91-10. [saM. koTi > prA. koDiM. emAM 'ra'no prakSepa thatAM jU. guja. 'kroDi' ane arvAcIna guMje.. 'kroDe' ane 'karoDa.'] vaLI juo koDAkoDi 'eka karoDane eka karoDe guNavAthI thAya eTalI saMkhyA.' dvi. e. va. strI. 121-21, 122-13-16, 163-4. kSapa 'zrama.' dvi. e. va. strI. 126-20. kSapai.' khapAve che, dUra kare che.'. vartamAna bIjo pu. e. va. 127-15. kSapInai 'khapAvIne.' saM. kR. 87-9, [saM. / kSap uparathI ] juo khapa. __khabara 'kheranuM jhADa.' pra. e. va. pu. 103-15. [saM. khadira'> prA. khaIra.] khapa 'zrama, prayatna.' dvi. e. va. strI. 126-8-9, 134-18. 'khapa'no 'upayoga, jarUra' evo tulanAe arvAcIna artha AmAMthI niSpanna thayelo che, juo kSapa. __ . kharaDa tR. e. va. pu. 54-14. [ mAtra eka ja prayoga uparathI A zabdano spaSTa artha samajAto nathI, paNa sandarbha jotAM ' kharaDa 'mAM nikRSTa koTinI vyaktinoM bhAva rahelo cha.] khANahAra 'khAnAra.' pra. e. va. puM. 18-7. [saM. khAdana + kAra > prA. khAaNaAra.] A prakAranA anya prayogo mATe juo ArAdhaNhAra zabda nIce. khaMTa 'niraMkuza mANasa.' tR. e. va. puM. 54-13. [ 'sAMDha' e arvAcIna artha lakSaNAthI Avyo jaNAya che. ] SepaI 'pheMke che.' vartamAna bIjo pu. ba. va. 45-9. [saM. kSepa > khepa. jUnI hAthapratomAM lakhelA 'Sa'no uccAra ghaNuM kharaM 'kha' karavAno hoya che.] Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka -prakaraNa gaNahara gaNadhara, mahAvIranA paTTaziSya. ' dvi. e. va. puM. 161-1. [ saM . gaNadhara ] 180 " garuDa 'moTo, ' guja. ' garavo. ' vi. pra. e. va. puM. 157-14. guruu pra. " e. va. puM. 157-12. gurayA pra. ba. va. puM. 71-22. garuyAiMnA 'moTAonA , paNa. Sa. ba. va. puM. 72-6. [saM. gurukaH > prA. guruo, garuo ] " garUDa 'moTAI. ' dvi. e. va. strI. 56-12. [saM. guruka > prA. garua + ( apa. svArthika pratyayaM ) Di ] 6 gAha 'gAthA. ' dvi. ba. va. strI. 60-3-5. gAhahaM 'gAthAmAM' sa. e. va. strI. 1 10. gAhe . ' gAthAo vaDe ' tR. ba. va. strI. 52-13-16, 155-14. hAM' gAthAmAM. 'sa. e. va. strI. 130-17. [saM. gAthA > prA. gAhA ] -C , guNatA 'punarAvRtti karatA, bhaNatA, ' arvAcIna guja. " gaNatA. va. kR. pra. ba. va. puM. 5-12. guNatAM va. kR. pra. e. va. puM. 3-9. guNivauM ' gaNavubhaMgavu. ' dvi. e. va. na. 5-20. gurAM ' guruone. ' dvi. ba. va. puM. 145-8-20. , gyau ' gayelo. ' bhU. kR. pra. e. va. puM. 90-11. [saM. gataH > prA. gao > aMpa. giu. kA. ' giyo,' arvAcIna guja. 'gyo. '] vaLI juo gao 'gayo, ' bhU. kR. pra. e. va. puM. 82-19. giu ( gayo. ' pra. e. va. puM. 82-13. dvi. e. va. puM..8-15. ." grahaNA ' gharANuM, aDANuM.' aM. vi. e. va. na. 16-12. [saM. grahaNakam ] ghAta nAkhe che.' guja. ' ghAle che.'. vartamAna trIjo pu. ba. va. 17-18, 18-8, 25-7-8, 45-5, 111-20. ghAtiu ' nAkhyo, ghAlyo. ' bhU. kR. pra. e. va. puM. 79-13-19. [ prA. ghatta ' pheMkavuM. '] afr ca ' deva, mAnava, nAraka ane tiryaMca e pramANe cAra prakAranI gati. ' paM. e. va. strI. 4-11. [saM. caturgati > prA. cauggai ] caDavAiMjinI ' caDhavAnI. ' Sa. e. va. strI. 143 - 13. 'i' ane 'ji' e avyayo nAma ane pratyayanI vacamAM AvI gayA che.e noMdhapAtra che. [ prA. caDa. saMskRtamAM eka caT kriyApadano prayoga he khare, paNa e prAkRta uparathI levAyuM hovAno saMbhava vadhAre che. ] " Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : zabdakoza '... 181 calai "cAMgaLAbhI.' tR. e. va. na. 86-6. [saM. culukena > apa. culuai] . cADa . 'durjana, kapaTI.' pra. e. va. puM. 67-13. [ de. cADa] __cAhI 'joIne.' saM. kR. 138-14. [ prA. cAha 'icchavU.' jUnI gujarAtImAM 'cAha 'no prayoga 'jovA' nA arthamAM che-'akhA ANI. maMdirimAhi, citrasAli pari parini cAhi' (vIrasiMhakRta 'uSAharaNa,' paMkti 338); caturapaNUM ati cAhavA nAri jaMpii-nAha' (e ja, paMkti 600). sarakhAvo arvAcIna gujarAtI 'cAhana' (sau jue tema, khullI rIte), 'cAhIne' (jANI joIne ), ityAdi. alabatta, 'cAhavU'no 'icchavu' e artha paNa jUnI gujarAtImA che ('sama cAhu sAruM e hAtha, dIi na jAM ko dUjaNa bAtha'-vIrasiMhakRta 'uSAharaNa,' paMkti 105), ane arvAcIna gujarAtImAM to e artha sAmAnya che.] ciNI 'caNelI' (bhIta.) bhU. kR. pra. e. va. strI. 125-10. [saM. cinoti > prA. ciNai uparathI ciNa > caNa kriyApada vyutpanna thayela che.] . chamastha 'a-sarvajJa.' pra. e. va. pu. 60.21. [saM. chadmastha. kevalI-sarvajJa na hoya te badhA chadmastha kahevAya. A jaina pAribhASika zabda che.] . . chAlA 'bakarA.' aM. vi. ba. va. puM. 78-20, 79-4. [saM. chAgala > prA. chAala.] . . . . cheDahaha 'cheDe.' sa. e. va. puM. 140-1. [saM. cheda > prA. chea> apa. cheha. svArthika pratyaya "Da' tathA saptamI pratyaya 'i' lAgatAM chehaDai, vyatyayathI cheDahai. enuM pAThAntara 'chehaDai' maLe che e noMdhapAtra che.] ___ chehanauM 'nukasAna.' Sa. e. va. na. 21-18. [ vyutpatti mATe juo chehaDai. banne zabdonI vyutpatti eka ja mULamAMthI hovA chatAM banneno vibhinna arthavikAsa dhyAna kheMce che.] . choha 'cUnAnI cho.' sa. e. va. strI. 125-7. chohi pra. e. va. strI. 124-11, 125-11. chohi tR. e. va. strI. 125-10. [saM. sudhA > prA. chuhA, chohA.] jamalau / sAthe.' a. 102-4. [saM. yamala > prA. jamala. jUnI gujarAtImAM arADhamA saikA sudhI 'jamalau-jamalo 'no prayoga che. sara0. ma. 'javaLa ' = pAse.] Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 SaSTizataka prakaraNa . jamArau 'janmAro.' dvi. e. vaM. puM. 7-15. [saM. janma + kari > prA. jammaAra] jayaNArahita 'hiMsA TALavAnA prayatnathI rahita.' vi. pra. e. va. puM. 131-4. [saM. yatanArahita ] juoM ajayaNAvaMta. jAladeg 'yakSa.' Sa. e. va. puM. 83-9. sa. e. va. pu. 83-16. [saM. yakSa > prA. jakkha > apa. jAkha (Sa) + svArthika 'la.' juo pAlhaNa kavikRta 'AburAsa' (saM. 1282)ne aMte-' rAkhai joSu ju Achai kheDai, rAkhai, brahmasaMti muMDherai.'] jU. guja.mAM anyatra thAya che tema, ahIM paNa"Sa'no uccAra 'kha' karavAno che. jANa 'jJAnI.' pra. e. va. pu. 93.10 jANanI Sa. e. va. pu. 80-18. [saM. jAnan > prA. jANaM. sara0 guja. 'ajANa.']. jANaM ('tuM ) jANe che.' vartamAna bIjo pu. e. va. 149-1.. .. * jANivau 'jANavo.' vidhyartha kR. pra. e. va. pu. 69-6-15. jANivauM vidhyartha kR. pra. e. va. na. 80-6, 86-6. [saM. jAnAti > prA. jANei, jANai ] jAna 'vAhana.' dvi. e. va. na. 3-7 [saM. yAna. sara0 guja. ( varanI) jAna.' A granthamA prayojAyelA 'jAna' zabdamAM kevaLa 'vAhana' e artha uparAMta samAraMbhapUrvaka samUhamAM javAno artha paNa che e spaSTa jaNAya che.] ji nizcayArtha avyaya. arvAcIna guja. ja.' 6-14, 7-3-16, 9-20, 10-9-15-18, 15-9, 16-1, 18-22, 19-15, 20-5-9, 21-2-19, 25-17, 26-9, 27-2-11, 28-7-11-12, 29-4, 31-1-12-20, 34-1011-17, 46-18, 49-14-17-19-20-21, 50-8-9-21, 53-18, 57-12, 59-8, 60-12, 62-21, 63-1, 65-1, 67-4, 70-4-5-17-19, 73-7, 77-1, 81-1, 83-1, 84-7, 86-11, 91-13, 92-2-4-11, 93-9, 94-13, 95-5-8, 101-4, 104-17, 107-7-9, 108-8, 109-1-7, 114-3, 115-6, 117-6, 126-1, 135-16, 136-9, 137-17, 139-11, 140-7, 141-10, 147-11, 149-16, 150-13, 151-1, ityAdi. [saM. eva; prA. yyeva, jeva, je; apa. ji.] . Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zabdakoza - jiNiu 'jItyo.' bhU. kR. tR. e. va. puM. 162-10. [saM. * jinAti > jiNai. sara0 jina (tIrthakara )] . jimai 'jame.' vartamAna trIjo pu. e. va. 138-15, jimaNa 'bhojana, jamaNa.' dvi. e. va. na. 83-17. jimivauM 'bhojana, jamavaM.' dvi. e. va. na. 74-19. jImavarDa pra. e. va. na. 74-14. jImivA 'jamavAH ' he. kR. 74-13. [prA. jimai, jemai. ma. jevaNe. keTalAka vidvAno A mATe *jemati evaM saMskRta rUpa kalpe che. paNa kharu jotAM, koI ajANyA mULano A zabda (bhojana karavAnA arthanA saMskRta / bhuj ne sthAnabhraSTa karIne pracalita thayo ema mAnaQ bidhAre yogya che. ] jJAi 'nyAya var3e.' tR, e. va. puM. 137-21. jJAiM tR: e. ca. puM. 135-7. [saM. nyAyena] uDavA 'apamAna karavA mATe.' he. kR. 102-14. [ vyutpatti anizcita ] DalI 'lacako.' dvi. e. va. strI. 124-22, 125-4. pra. e. va. strI. . 125-1. [ de.] dayArAme A ja arthamAM A zabdano prayoga karyo che-'mana thayu mATInI DalI' ('rasikavallabha,' pada 3, kaDI 5.) - DAhau 'DAhyo.' vi. pra. e. va. puM. 48-8, 4906. DAhapaNa 'DahApaNa.' pra. e. va. na. 48-20. vaLI juo DAhA 51-17, 121-2, 142-12, 142-21, 143-3. DAhAinai 52-10. DAhAMInau 52-6. DAhu 48-17. [saM. dakSaH> prA. dakkho, dAkho, * dAho. zrI narasiMharAva diveTiyA saM. dakSiNakaH > prA. dAhiNau uparathI ( 'Na'no lopa karIne ) 'DAhyo 'nI vyutpatti batAve che. DaoN. TI. -- ena. dave saM. dagdha > prA. daggha uparathI sUcave che. ] .. DAhIyAra 'DAhyA.' vi, pra. ba. va. puM. 117-14. [saM. dakSa + kAra > * dAhaAra. juo upara DAhau.] DIli 'jAta vaDe, guja, Dile.' tu. e. va. na. 78.9. [prA. Dilla. jo ke prAkRtamA eno prayoga eka prakAranA jaLajaMtu mATe che, paNa jUnI gujarAtImA 'DIla' zabda 'jAta-zarIra 'nA. arthamAM supracalita che.] Dhiga 'Dhaga, Dhagalo,' dvi. e. va. puM. 94-1-2-3-18-19-20. DhigalA 'DhagalA.' dvi. ba. va. puM, 94-9. [ de..] . . . . . Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 SaSTizataka prakaraNa - . . degtau paM. e. va. no pratyaya. 7-12, 8-4, 15-15-16, 20-13, 31-21, 34-3-18-19, 36-6-7, 59-3, 60-20-22, 80-16, 110-3 119-2, 122-12, 125-17, 132-4-9, 134-3, 138-21, 139-2, 154-6, 157-12, ityAdi. [saM. degtaH] ..... thaDai 'thaDA upara, dukAnanA agrabhAga upara.' sa. e. va. na. 2-18. [prA. thuDa] . . . thAkatau 'bAkIno' vi. dvi. e. va. pu. 94-7. thAkatauM 'bAkI,' dvi. e. va. na. 93.14, 94-11, 106-5. thAkatA 'bAkInA.' dvi. ba. va. pu. 106-9, 107-4-8. [saM. *sthakita > prA. thakita, thAkita] . . thAkI 'rahI.' bhU. kR. pra. e. va. strI..10.5. [saM. *sthakitA. > prA. thakkiA] juo thAkatau. ..... thiku paMcamIno anuga, guja, 'thako.' 27-18. [saM. * sthakkitaH > prA. thakio > apa. thakiu ] juo thAkatau, thAkI. .. thui 'stuti.' pra. e. va. strI. 164-7. [saM. stuti] . . ___ . dukkara 'duSkara.' vi. pra. e. va. pu. 15-10-21. [ saM. duSkara] . ...devAM 'devone.' dvi. ba. va. puM. 145-18-20 . . / / desaNa 'upadeza.' dvi. e. va. strI. 165-2. [ saM. dezanA > desaNA-] * dohagga 'durbhAgya, guja. dohaga.' pra. e. va. na. 163-15. [ saM. daurbhAgya "> dohagga] - dhaNIpa 'svAmitva.' dvi. e. va. strI. 158-24. [saM. dhanitva > prA. dhaNitta-ppa] - dhIra dhITa.' vi. pra. ba. va. pu. 95-19. vaLI juo dhIraTapaNa 95-20; dhIraThapaNuM 63-10; dhIraSTapaNA 111-4; dheThapaNAnaiM 111-11; dheThA 95-12, 96-10; dheThAMnaI 45-7. [saM. dhRSTa > prA. *dharaha > ghiraTTha. e ja pramANe saM. dhRSTa > prA. dhiTTha.]. ___ na bhAradarzaka avyaya, arvAcIna guja. 'ne' (jema ke kaho ne, bolo ne, ityAdi). 12-4, 56-9.. . . naha niSedhArtha avyaya. 163-11-15.[ saM. nahi ].. . Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' zabdakoza . nAtrA'saMbaMdha, guja. nAtarAM.' dvi. ba. va. na. 24-21. [saM. jJAna. A zabda tathA enA tadbhavonAM rUpAntaro ane arthAntaro mATe juo 'saMskRti', jAnyuArI 1950 mAM mAro lekha 'nAtalaM ane nAta.'] nApaiM 'na Ape.' vartamAna trIjo pu. ba. va. 44-13. [saM. na + aparyati > prA. na + appai] nArAdhai 'na ArAdhe.' vartamAna trIjo pu. e. va. 31-3. [saM. na + ArAdhayati]. nAva na Ave.' vartamAna bIjo pu. e. va. 124-3. ba. va. 6.5-12, 77-21. [chellA be prayogomAM na karI zake' evI arthacchAyA paNa che. jema ke 'karivA nAvaI' eTale 'nathI karI zakatA.' saM. na + AyAti > apa. na + Avai.] nikAcita karma 'atyaMta nibiDa karma.' pra. e. va. na. 125-12-14. vaLI juo nikAcita 124-11. nikAcita karmanaU 124-19-20. nikAcitakarmI 124-5. [A jaina dhArmika paribhASAno zabda che.] .. nidhatta karma 'eka prakAranuM baMdhAyenuM karma.' pra. e. va. na. 124-21, 125-8. paI 'karatAM.' a. 57-18. [saM. prati > prA. pai. prastuta sthaLe paiMrnu pAThAntara pAhaiM che; AthI nIce pramANe vyutpatti paNa zakya lAge che--saM. pakSe > prA. pakkhe > apa. pAkhaiM-pAhaiM > pAI-paI.] paTTaNaiM 'nagaro.' pra. ba. va. na. 165-1. juo pATaNi. paNi 'paNa, vaLI.' a. 24-11-13, 70-16, 82-6, 86-15, 109-3, 113-14, 136-2, 140-13, 142-2, 149-7, 156-7, ityAdi. [saM. punaH api > prA. puNavi > jU. guja. puNi. sara0 hi. puni. ] juo puNa. parahau 'dUra.' vi. pra. e. va. puM. 24-5. paraha pra. e. va. na. 127-910-11. parahUM pra. e. va. na. 22-12. [saM. parasmin > apa. parahiM. sara0 guja. 'aruM paruM.'] . parInivau 'parakhavo. ' vidhyartha kR. pra. e. va. pu. 141-10. parIkSivau vidhyartha kR. pra. e. va. puM. 140-10. parISatau 'parIkSA karato, parakhato.' vartamAna kR. pra. e. va. pu. 135-15. parISI parakhIne.' saM. kR. 134-8, 142-1. parISInai saM. kR. 135-8. [saM. parIkSa > prA. parikkha ] juo parIchI. 24 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 . SaSTizataka prakaraNa . parIchI 'parIkSA karIne, guja. prIchIne.' saM. kR. 95-19. parIchIi 'parakhAya che.' karmaNi prayoga, vartamAna trIjo pu. e. va. 22-8. [ saM. parIkS > prA. pariccha] juo parIkhivau. prabha 'mAlika.' pra. e. va. puM. 101-2 [saM. prabhu ] pramukha 'ityAdi, vagere.' a. 1-7, 3-12, 4-5, 5-11, 6-3-17, 32-8, 33-4, 80-4, 83-16, 129-18, 154-4, ityAdi. pAkhai 'sivAya.' a. 15-11, 37.17, 40-20, 121-5. [saM. pakSe > prA. pakkhe > apa. pakkhai-pAkhai-pAhai. guja. 'pAkhe-pakhe. '] juo pAhai. * pASai 'sivAya.' a. 16-12, 45-18, 70-3, 121-9. uccAraNamAM 'pAkhaMi' ane 'pASai' abhinna che. juo pAkhai. pATaNi 'zaheramAM.' sa. e. va. na. 25-7. [saM. pattana > prA. paTTaNa. sAmAnya nagaravAcaka A zabda pAchaLathI viziSTa nagaravAcaka banyo che e noMdhapAtra che.] juo paTTaNaiM. pADUi 'azubha.' vi. pra. e. va. strI. 18-15. pADUuM pra. e. va. na. 33-3; dvi. e. va. na. 84-16. [saM. * pAtukam > prA. pADuaM. A prayoga jUnI gujarAtImAM A arthamAM vyApaka che. ] pAdharA 'sAdAsIdhA, sAmAnya.' vi. aM. vi. ba. va. puM. 15-12, 100-19. pAdharAM 'sIdhAM' ('avaLAM'thI UlaTAM) dvi. ba. va. na. 5.12. pAdharI 'sIdhI'. sa. e. va. strI. 10-14. [ de. paddhara. guja. 'pAdhalaM.' sara0 'addhara paddhara.'] - pApaijinai 'pApane 'ja (viSe).' sa. e. va. na. 34-16. 'pApa' e nAma ane 'nai' pratyayanI vacce be avyayo dAkhala thaI gayA che e noMdhapAtra che. pAhai 'karatAM.' a. 102-11. pAhaI 42-5, 58-4, 97-13, 148-10. pAhati 'karatAM.' 121-9. pAhi 91-3. pAhiiM42-6. pAhaMti 'pAse, dvArA'. 69-12, 103-4. pAhiM 148-3, 120-19. pAMhati 148-13. [saM. pakSe > prA. pakkhe > apa. pakkhai-pAkhai-pAhai. 'pAhati' ityAdi prayogonI vyutpatti saM. pakSataH > apa. pakkhatau-pAhatau-pAhatai e rIte saMbhavita che. ] juo pAkhai. * prAmai 'pAme che.' vartamAna trIjo pu. e. va. 13-14, 53-18, 72-14, 100-18.. prAmaI vartamAna bIjo pu. ba. va. 12-15, 27-6-9, 38-20, Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zabdakoza .. 187 87-10-12, 98-5. prAmaI vartamAna bIjo puH e. va. 25-20. vaLI juo prAmiu 136-8. prAmisii 67-6. prAmisyauM 99-14, 118-9. prAmI 96-17, 97-4. prAmIi 100-15. prAmu 158-14. [saM. prApnoti > pA. * prApuNati > prA. * prAuNai, prAvai > jU. guja. prAmai.] 'ra' kAra vinAnuM rUpa je arvAcIna bhASAmA vyApaka che te paNa maLe che-pAmai 26-11. pAmaiM 54-5, 74-15, 97-19, pAmau 159-20. pAmiu 136-13-19. pAmisyaI 67-14, 77-14. pAMmIi 92-2, 113-14. pAMmIsyai .98-18. [saM. prApnoti > pA. pApuNati > prA. pAuNai, pAvai > jU. guja. pAmai]. prAhaiM 'guM karIne, moTe bhAge' a. 24-14-15. prAhi 147-9. prAhiI 22-18. [saM. prAyaH] priyAgata 'vaMzaparaMparAgata.' vi. dvi. e. va. pu. 44-14. [saM. prajAgata > parajAgata, parayAgata. sara0 arvAcIna guja. pariyAgata.' gujarAtInI keTalIka bolIomAM 'pariyA' zabda 'prajA'nA arthamAM vaparAya che. 'prajA' zabdanA A 'pariyA' ane ' priyA' rUpAntaro noMdhapAtra che. ] puNa 'paNa, vaLI.'. a. 23-21, 33-20, 41-16, 55-22, 78-2; 98-20, 127-17, 129-10, 137-9-13, 139-22, 140-5-7, 141-21, 145-20, 147-15, 150-19, 154-1-5, 164-11, ityAdi. [saM. punaH / > prA. puNo > apa. puNa] juo paNi. pUjai 'pahoMce.' vartamAna trIjo pu. e. va. 140-5. [saM. pUryate > prA. pujai. 'ja' no 'ga' thavAthI jUnI guja. mAM 'pUgaI,' arvAcIna guja. mAM 'pUge.'] __ pUrva 'jaina zAstrono eka vibhAga.' dvi. ba. va. na. 5-9-11. [AgamasAhityanA aMgavibhAgamA bAramuM aMga 'dRSTivAda' nAme hatuM, emAM cauda 'pUrva ' hatAM. dRSTivAda tema ja pUrvo ghaNA samaya pahelAM lupta thaI gayAM hovAnI paraMparA che.] phaladAyana 'phaladAyaka.' vi. pra. e. va. puM. 116-14. baTIMga 'mUrkha. vi. pra. e. va. puM. 54-19. baDaila 'gADAnI dharInI aMdarano khIlo.' pra. e. va, strI. 116-6. vaLI juo baDahila 116-13. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa -- baMdora baMdIvAna, kedI.' pra. ba. va. pu. 118-14. [saM. tema ja phA.mAM 'baMdI' zabda 'kedI 'nA arthamAM che. 'baMdora' zabda saM. bandI + kAra > prA. baMdiyAra-mAMthI uccAraNabhede thayo haze? jU. guja.mAM anyatra paNa kvacit A zabda maLe che, jema ke ' kAnhaDadeprabandha' (saM. 1512)mAM-'eka lUsyA dIsai baMdora' ( khaMDa 2, kaDI 7.). jo ke ahIM e kAvyanA saMpAdaka zrI. DAhyAbhAI derAsarIe ' baMdora 'no artha * baMdara' evo Apyo che e baMdhabesato nathI. jinasAgarasUrinA bAlAvabodhamAM ' baMdI baMdora bAMdi jhAlyA loka' evo artha samajAvyo che, tema ja sandarbha uparathI paNa 'baMdora 'no 'kedI' e artha dekhIto cha.] . bAMdi 'kedIpaNAmAM.' sa. e. va. strI. 118-14. [ saM. bandi ]. bhaTTa 'bhATa.' dvi. ba. va. pu. 83-15-18. [saM.] bhaNAM 'kahuM.' vartamAna pahelo pu. e. va. 45-4, 68-9. [ saM. / bhaN] 'bhaNI' 'mATe, tarapha.' anuga. 1-8, 4-17, 19-1-15, 24-3-4, 48-16, 83-3, 85-11, 87-10-14, 97-15, 102-17, 107-21, 109-7, 140-12, 141-21-22, 149-15, 156-21, 157-22. [ 'bhaNa' kriyApadanuM A saMbaMdhaka kRdanta che. eno anuga tarIkeno prayoga eka viziSTa arthavikAsanuM udAharaNa che. ' bhaNI' eTale 'bolIne' arthAt ' mATe, khAtara.'] . bhavADivarDa * zobhA dekhADavI te.' dvi. e. va. na. 127-11. [A prayogarnu arvAcIna guja. rUpAntara 'bhavADavU' evaM thAya. paNa arvAcIna kALamAM eno artha nIce Utaryo che; 'bhavADo' ( phajeto) zabda ejeM. udAharaNa che. * kAnhaDadeprabandha 'mAM bhavADa' kriyApada sArA arthamAM che-'cahUANanUM girUuM rAja, rUDUM ahma bhavAI Aja' (khaMDa 2, kaDI 148). saM. bhU (bhav ) dhAtumAMthI enI vyutpatti haze. gujarAtI lokanATyanA vAcaka 'bhavAI' zabdano vyutpattigata saMbaMdha A badhA prayogo sAthe hoya e asaMbhavita nathI. ] maigaladeg 'hAthI.' Sa. ba. va. pu. 164-12. [saM. madakala > prA. mayagala. sara0 guja. 'megaLa.' ' megaLa' vizeSa nAma paNa che. 'dhruvAkhyAna 'no kartA megaLa nAme eka gujarAtI kavi vikramanA 17mA saikAmAM thaI gayo che. ] mahUMtA 'maMtrI, guja. mahetA.' aM. vi. ba. va. puM. 53-1. [saM. mahat , prA. mahaMta, apa. mahaMtau. jUnI guja.mAM mahaMtau, mahatau, mahutau, mahitau, mahitu Adi enAM svarUpAntaro che. sara0 hiM. mahatA, mA. muMtA. caulukyayugIna gujarAtanA Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdakoza zilAlekho, granthapuSpikAo AdimAM vyaktivizeSonAM nAmo pUrve 'mahaM. ' padavI mUkelI hoya che ene apa. ' mahaMtau 'no saMkSepa gaNavI joIe. ] mAnaaM ' ( tuM ) mAne che.' vartamAna bIjo pu. e. va. 149-5. [ sara 0 uttara gujarAtanI arvAcIna bolImAMnuM komala anusvAra sahita 'mAna' evaM uccAraNa. ] juo sakaaM. 189 muhima ' vyartha, nirarthaka. ' a. 82-16. [saM. mudhA > prA. muhA. dezya prAkRtamAM ' mughikA ' ( ' vinA mUlya ' ) zabda che, emAMthI avAntara rUpa ' muhiA ' dvArA A vadhAre sArI rIte vyutpanna thaI zake. ] mUlagA ' mukhya.' pra. ba. va. puM. 81-1-5. [saM. mUlagataH > prA. mUlagao. sara 0 ' mULago' zabdanAM arvAcIna arthAntaro. ] raI dvitIyA, caturthI ane SaSTIno anuga, je ghasAIne pratyayanuM rUpa pAme che. 52-21, 87-11. juo rahaiM ane huI. rahai dvitIyA, caturthI ane SaSThIno anuga, je ghasAine pratyayanuM rUpa pAme che. 42-10, 44-21, 63-8, 65-5, 66-6, 83-18, 133-15, 136-8. rahaiM evaM anusvAra sahita rUpa paNa maLe che: 16-8, 25-10, 26-9, 28-9, 32-1, 33-13, 41-17, 45-18, 47-14, 49-5-15, 51-17, 55-1-18, 63-7, 64-8, 65-1-13, 66-9, 76-15, 82-16, 84-4-8-9, 85-16, 133-20, 135-16, 136-3, 142-11, 156-23, 157-6, 159-2, ityAdi. [saM. 'aparasmin > apa. avarahiM. zrI. TI. ena. dave enI vyutpatti saM. gRhe > prA. gharammi > apa. gharahiM, 'harahiM e pramANe Ape che. jUnI gujarAtImAM ' hUI ' e anuga A ' rahai-rahaIM 'no saMkSepa che. sattaramA saikAthI A taraphanA jUnA gujarAtI sAhityamAM A anugono prayoga bhAgye ja najare paDaze. arvAcIna gujarAtImAM, 'amAre, tamAre' jevAM sArvanAmika rUponA aMtyAkSarone gaNatarImAM na laIe to, A anugonA avazeSa rahyA nathI, jyAre arvAcIna mAravADImAM SaSThInA 'ro' pratyayarUpe e cAlu che. A granthamAM chApelA somasundarasUrikRta bAlAvabodhamAM, paMdaramA zataka jeTalA prAcIna kALamAM ' lokarA' ( = lokanA ) evaM rUpa maLe che e noM pAtra che. ] juo 'raI ane hUi. < ramata.' pra. e. va. strI. 63-16 [saM. * ramyati prA. rammati ] rAmati S ladda rakhaDe. ' vartamAna trIjo pu. e. va. 11805, 122-1. rulaI " vartamAna trIja pu. e. va. 13-18, 35-21; ba. va. 37-3, 87-14. vaLI juo Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa rulisihaM 121-3. rulisyai 12-14. rulisyaI 91 2. rulisyuM 99-14. rulIsyai 100 9. ruluM 63-9. [saM. luTati > prA. rulai ] . * 190 " kuTakaI TukaDo paMNa. ' dvi. e. va. puM. 44-9 [saM. kRttaka > prA. kuTTaka ] kaTakau paNa che. 44-9. hUi dvitIyA, caturthI ane SaSThIno anuga, je pAchaLathI ghasAIne pratyayanuM rUpa pAme che. 5-1, 30-10, 34-20, 35-13, 44-21, 126-8. hUI 4-16, 5-3, 6-10-17, 8-12, 9-15, 10 10, 11-13-15-16-18, 12-7-11, 13-21, 14-14, 16-10-12, 17-3-8-15-17-21, 18-3-4, 19-8-10, 20-8-9, 25-12-17-18, 26-6-7, 27-10-12-13 28-6-18, 29-16, 30-12, 32-5, 33-9-10, 39-19, 41-18, 45-4-5-11, 46-2-7, 47-2-15, 48-1-3, 50-13, 53-4, 55-6, 56-3-6-12, 5713, 58-3-6, 59-17-21, 60-20 21 22, 61-12, 64-18, 65-16, 66-1112-13, 67-9-17-18, 68-9-10, 71-4, 72-16, 73-3, 78-16, 80-6, 81-22, 83-17, 85-2, 86-2-3-14, 87-7-16-19, 88-5-9-1315-16, 89-20, 91-8-12, 92-13-15, 95-16, 97-12-13, 98-28-17, 99-12, 101-9-11-12-16-20, 102-13-18-19, 104-9-1213-17, 105-1-6-8, 106-17, 107 2, 108-1-2-13, 109-17-19, 110-5-19, 111-3-8, 112-7, 113-7-20, 114-1-2-6, 117-4-11, 118-5-7-11-12-17, 121-1-7 14-19, 123 15, 124-3-5-19, 1255-8-18, 120-1, 128-9-12, 130 - 18-21, 131-3-19, 132-1-4-11, 135-19-20, 136-15, 138-20, 139-1-3-8-9-10-12, 142-17, 145-8-13-18-20, 146-7-18, 148-3-6-10-11-18, 150-3, 152-10, 156-19, 157-9, 159-16, ityAdi. hiMhaM 124 - 12. juo 'raI ane rahai. lauDaIM ' lAkaDI vaDe. ' tR. e. va. puM. 121-22. leuDAnau ' lAkaDIno. Sa. e. va. puM. 112-10. [ saM . lakuTa > prA. lauDa ] ( lagai N ' ne kAraNe, tyAMthI mAMDIne. ' pUrvamaryAdAsUcaka anuga. 36-1, 6822, 69-3, 140-1, 148- 6. sudhI' evo uttaramaryAdAsUcaka artha paNa emAM keTalIka vAra Ave che: 140- 7, 155-8. AnuM ja rUpAntara lagI A granthamAM vAraMvAra maLe che, paNa enA badhA ja prayogo pUrvamaryAdAsUcaka che: 11-21, 12-1, 1.3-8, 15-21, 23-8, 33-1, 34-3-7, 35-20, 39 20, 50 - 10, " Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdakoza 191 51-7, 64-18, 69-12, 92-1, 132-9, 154-14. [saM. * lagnasmin > apa. laggahiM. bhASAnA jUnA tharamAM A anugano pUrvamaryAdAsUcaka artha vyApaka che -vyutpatti paNa e ja artha sUcave che-paNa jema arvAcIna kALa tarapha AvIe tema uttaramaryAdAsUcaka artha vadhAre pracalita thato dekhAya che, te eTale sudhI ke traNeka saikAthI bhASAmAM lagI 'no artha 'sudhI' eTalo ja samajAya che. ] lIba 'lIvu.' pra. e. va. na. 104-21. [saM. nimbu > prA. liMbu] . . lolA 'samaja vinAnA, ajJAnI.' vi. dvi. ba. va. pu. 45-1-5, 62-6, 102-18. [saM. lola 'capaLa, asthira.' A zabdamAM thayelo arthapalaTo noMdhapAtra che. 'SaSTizataka 'nA bAlAvabodhakAroe 'mugdhajana 'no artha 'lolA loka' evo Apyo hoI e vize kazo saMdeha raheto nathI.] lAMSai 'nAkhe che.' vartamAna bIjo pu. e. va. 17-19, 125-5. lAMkhIi 'naMkhAya.' karmaNi vartamAna cIjo pu. e. va. 125-4. [saM. nikSipati > prA. nikkhivai > jU. guja. nAkhai. DaoN. Tarnara enI vyutpatti judI rIte Ape che.* nakSati > prA. naMkhai > jU. guja. nAMkhai. 'na'no 'la' thavAthI ' lAMkhavU.' 'na'nuM A prakAre 'la'mAM parivartana e hAlamAM dakSiNa gujarAtanI bolInI lAkSaNikatA gaNAya che, paNa upara nirdezelA prayogo batAve che ke eka kALe uttara gujarAta tathA mAravADanI bolImAM paNa e pracalita hatI. ] ... vakkattaNa 'vakratA, vAMkApaNuM.' dvi. e. va. na. 162-13. [saM. vakratvana > prA. vakkattaNa. A sAthe sara0 puruSAtana, ahevAtaNa, zUrAtana, vIrAtana (jU. guja.) Adi zabdono aMtya pratyaya.] varNavAM (9) varNavU.' vartamAna pahelo pu. e. va. 98-14. - vItarAgaijinuM vItarAgarnu ja.' Sa. e. va. puM. 147-7. pratyaya ane nAmanI vacce be avyayo dAkhala thaI gayA che e dhyAna kheMce che. virau 'halako, guja. varavo.' vi. pra. e. va. pu. 157-11. virui 'halakI.' pra. e. va. strI. 18-11, 19-3-18; dvi. e. va. strI. 18-22. vaLI juo viruai 133-16. viruarDa 42-2-4. virUA 111-20, 113-7. virUAM 32-20. virUi 85-3. virUI 122-2. virUDa 46-7, 65-13; 106-18. virUDa 41-13-15, 87-2, 105-1, 117-3, 118-17, 153. 17. virUU 40-10. vikhyA 78-4. [saM. virUpa > prA. virUa > apa: virUu] Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTizataka prakaraNa visama 'AlaMbana. ' dvi. e. va. strI. 144-3. " vecai vyaya kare che. ' vartamAna trIjo pu. e. va. 16-11, 150-21. vecaGkaM 150-20, 151-6. [ prA. vecca 'vyaya karavo.' jainomAM dhArmika paribhASAmAM A zabda Aje paNa A arthamAM cAlu che. ] 192 sai 'so, guja. se seM. ' dvi. ba. va. na. 7-15. saI pra. ba. va. naM. 85-21. sa. ba. va. 33-19. [saM. zata> prAM. saya ] sakakSaM ' ( tuM ) zake . ' vartamAna bIjo pu. e. da. 5-10-15. [ sara0 uttara gujarAtanI bolImAMnuM komala anusvAra sahitanuM 'sake~' evaM uccAraNa. ] juo mAnaaM. sakayattho ' kRtArtha. ' vi. pra. e. puM. 161 6. [ saM . sakRtArtha > prA. sakayattha. ] saNIjA snehIo.' pra. ba. va. puM. 103-13. [saM. snihyakaH > prA. siNijjhao. sara0 guja. 'saNejo. ' ] sayara 'zarIra' pra. e. va. na. 98-5 sayaranAM 'zarIranAM. ' Sa. ba. va. na. 37-20. [saM. zarIra > jU. guja. saira asaMyukta ' ra 'no A prakAre lopa guja. mAM anyatra paNa thAya cheH parimala > pImaLa, sarijjala saijala > saijaLa, karIra > kara > kaeNra, ityAdi. ] < salavAru ' ( adharmarupI ) zalya dUra karavuM te.' dvi. e. va. puM. 165-5. [saM. zalyoddhAra. ] saMjha suM > prA. saMdhuNai ] ( saMdhyAe.' sa. e. va. strI. 163-16. [saM. saMdhyA prA. saMjJA ] 8 stuti karUM. ' vartamAna pahelo pu. e. va. 164 2. [saM. saMstunoti saMtAnI ' vaMzaje. ' tR. e. va. puM. 9-21. saMtAnIbhaI tR. e. va. puM. 9-22. [saM. saMtAnika > prA. saMtANia ] sAThisau [ saM . SaSTizata > prA. sahisaa ] 6 'ekaso sATha ( gAthAvALo grantha ) . ' dvi. e. va. puM. 2-2, 3-14 * sAtiuM saMtADyuM. ' bhUta trIjo pu. e. va. 93-23. [saM. siJc uparathI hRze ? sAMcyaM ( sAMtyuM ) - saMgharyu, e arthamAM ? jUnA sAhityamA anyatra paNa A Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdakoza 193+30=223 kriyApadano A ja arthamA prayoga che. jaima ke phUDhakRta 'pAMDavaviSTi' (saM. 1677)mAM ____'jedratha zAMtyo bhoMere, kaurave dI, tAlu' ( paM. 448); savitA DhAMkyo cAlaNI, uTa lei zAMtu oTi' (paM. 454 ).] - sAdhammiya 'samAna dharmanA anuyAyI. ' vi. dvi. ba. va. puM. 4-12. sAdharma dvi. ba. va. va. 148-13. juo sAhammInau. sAhammInau 'samAna dharmanA anuyAyIno.' vi. Sa. e. va. puM. 148-15. juo-sAhammImAhe 53-6, sAhammI pAhai 148-18, sAhammI pAhi 148-3, ityAdi. [ saM: sAdharmin > prA. sAhammI. sara0 arvAcIna guja. 'sAhamI ( sAmI) bhAI,' 'sAhamIvacchala' (sAdharmikavAtsalya ). A jaina paribhASAno zabda che.] sigdha 'jaladI.' a. 163.8. [saM. zIghra > prA. siggha ] sidhyAiM 'svAdhyAya. ' dvi. e. va. na. 2-24. [saM. svAdhyAya. emAMthI prA. svAdhyAya > guja. sajjhAya zabda Avelo che. ] sulaMbha 'sulabha.' vi. dvi. e. va. na. 159.5. [ saM. sulabha ] suhetalaDaM 'sahelaM.' vi. dvi. e. va. na. 39-3. [saM. / zubh > prA. suha uparathI ?] suhelaDaM 'sahernu, guja. sohyalaM ('dohyalu 'thI UlaTuM).' vi. dviH e. va. na. [saM. / zubh > prA. suha uparathI ? ] juo sohilau. seSala 'nAgadevatA.' sa. e. va. puM. 83-16. seSalanI Sa. e. vaH puM. 83-9. [saM. zeSa + la. jUnI gujarAtImA 'Sa'no uccAra ghaguMkharUM 'kha' thAya che e dhyAnamA rAkhavA jevU che. ] sohilau 'sahelo, guja. sohyalo.' vi. pra. e. va. puM. 145-2. dvi. e. va. puM. 20-9. sohilaGa pra. e. va. na. 21-10-12, 22-9. [saM. zoma > prA.. soha uparathI ? ] juo suhelauM. halaakarmau 'jenAM alpa karma avaziSTa rahyAM hoya evo, zIghra muktigAmI, guja. haLukarmI.' vi. pra. e. va. puM. 127-15. [saM. laghu > prA. lahu, vyatyayathI halu + karmA. A paNa jaina dhArmika paribhASAno zabda che. ] * halapaNa 'haLavApaj.' dvi. e. va. na. 54.5. [saM. laghutvana > prA. lahuttaNa-ppaNa > haluppaNa]] Page #237 -------------------------------------------------------------------------- Page #238 -------------------------------------------------------------------------- _