________________
જે કેવળી હોય તેઓને આજ્ઞાયોગ હોતો નથી. કારણ કે આજ્ઞાયોગ એટલે કે તીર્થંકર ભગવન્તોની આજ્ઞાને આધીન રહેવું તે. આ આજ્ઞાયોગ પરાવલંબી હોવાથી લાયોપથમિક જ્ઞાનવાળાને જ હોય છે. તેથી જો વીતરાગ અને કેવળી હોય તો આજ્ઞાયોગ ન ઘટે, અને આજ્ઞાયોગ હોય તો તે ક્ષાયોપથમિક હોવાથી વીતરાગ અને કેવળી ન ઘટે માટે આવા શુદ્ધસામાયિકવાળાનું ભિક્ષાટનાદિ કોઈ રીતે યુક્તિમાન નથી.
ઉત્તર :- ઉપરોક્ત વિભ્રમ (પ્રશ્ન) ના અપોહ માટે દૂર કરવા માટે) ઉપચયને (પુષ્ટિકારક બીજી યુક્તિને) જણાવે છે કે - જેમ ઘટ બનાવતી વખતે દંડના યોગથી ચક્રભમણ થવા છતાં પણ દંડનો યોગ જ્યારે લઈ લેવામાં આવે ત્યારે દંડના યોગનો અભાવ હોવા છતાં પણ પૂર્વસંસ્કારોથી જેમ ચક્રભ્રમણ થાય છે. કારણ કે દંડના યોગકાળે ચક્રભ્રમણમાં તેનું વિશિષ્ટ સામર્થ્ય ઉત્પન્ન થાય છે કે જેથી દંડનો યોગ નહોવા છતાં પણ તે સામર્થ્યવિશેષથી જચક્રભ્રમણ જેમ ચાલ્યા કરે છે. તેમ ક્ષાયોપશમિક કાળમાં તીર્થંકરભગવન્તોની આજ્ઞાના આલંબને આ ભિક્ષાટનાદિ ધર્મક્રિયાઓ એવી જોરદાર આત્મસાત્ કરી છે કે તેવા પ્રકારના તે વિશિષ્ટસામર્થ્યથી જ આજ્ઞાયોગનો અભાવ હોવા છતાં પણ શુદ્ધ સામાયિકવાળાને આ ભિક્ષાટનાદિ ધર્મક્રિયા પૂર્વસંસ્કારથી : હોઈ શકે છે. (પૂર્વાનુવેધ – પૂર્વસંસ્કાર),
અવતરણ - યત પતિ ગત પર્વ મુનિર્વવિઘ ૩ રૂાદ- જે કારણથી પૂર્વસંસ્કારોને લીધે આ ધર્મક્રિયાઓ આવા મુનિઓમાં આ પ્રમાણે એવા પ્રકારની આત્મસાત થયેલી છે. એ કારણથી જ તે મુનિ આવા પ્રકારના (સમભાવવાળા) કહેલા છે. તે જણાવે છે
'वासीचन्दणकप्पो, 'समसुहदुक्खो "मुणी "समक्खाओ।
નવમોવાપડિવો, “અરે ય પાણUT °સલ્વેસુ | ૨૦ ||
“વા વન્દન૫ '' મધ્યસ્થ | પાનસર્વાદિતઃ રૂચજે, बाह्यापेक्षमेतत्। तथा समसुखदुःखः,माध्यस्थ्येनोपयोगात्, सर्वत्र रागद्वेषचयात्, आन्तरापेक्षमेतत् । मुनिः समाख्यातः एवम्भूतः । तथा भवमोक्षाप्रतिबद्धः, इच्छाऽभावात् , "केवलित्वात्' इत्यन्ये । अत एव कारणाद
Aો
તક
જ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
