________________
(૮) સમુદ્રની ભરતીનાં મોજાંઓના ખળભળાટનું શ્રવણ, (૯) દશ ગ્રન્થિઓનું સ્ફુરણ થવું, (૧૦) બાર અક્ષરોના મન્ત્રજાપનું અસ્મરણ
ઇત્યાદિ પણ આસન્નમૃત્યુનાં કારણો છે. આ પ્રમાણે આ મહાયોગીએ ઉપરોક્ત લક્ષણો થકી પોતાનું મૃત્યુ આસત્ર આવેલું જાણીને શાસ્ત્રોક્ત વિધિમુજબ જિનેશ્વર પ્રભુની આજ્ઞા પ્રમાણે,નિર્યામણા કરાવે એવા ગીતાર્થ ગુરુજીની ઉપસ્થિતિમાં અણસનવિધિ આચરવાપૂર્વક ક્ષુધા-અને રોગાદિની પીડા હોવા છતાં પણ સામાયિકરત્ન પરમસમભાવની અલ્પ પણ ક્ષતિ ન આવે તે રીતે પોતાના દેહનો ત્યાગ કરવો. || ૯૭ ||
=
અવતરણ - વમેનું જ્ઞાત્વા વિમ્ ? Şત્યારૢ -
આ પ્રમાણે આ આસન્નમૃત્યુને જાણીને શું કરવું ? તે જણાવે છે –
अणसणसुद्धीए 'इहं, "जत्तोऽतिसएण होइ' "कायव्वो । બન્નેને માફ નો, તત્તેમેણું તુ ૧૩વવાઓ ॥ ૧૮ ।
૧
अनशनशुद्धाविह कवचोदाहरणेन यत्त्रोऽतिशयेन भवति - कर्तव्यः, फलप्रधानाः समारम्भा इति कृत्वा । किमेतदेवम् ? इत्याह - यल्लेश्यो म्रियते, “यतः " - प्राणी भावलेश्यामधिकृत्य तल्लेश्येष्वेवामरा दिषु उपपद्यते, “जल्लेसे मरइ तल्ले से उववज्जइ" इति वचनात् । न चास्यामवस्थायामेवं मतः स्वप्राणातिपातः, विहितकरणात्, वचनप्रामाण्याद् माध्यस्थ्योपपत्तेः, अन्यथा दोषभावाद् वचनविरोधात् । एवमेव हि तदाशयपरिपुष्टेः तत्सङ्कल्पभावानुरोधात् । કૃતિ થાર્થ:। ।। ૧૮ ॥ ગાથાર્થ - આ કારણથી આ જ ભવમાં અનશનની શુદ્ધિ માટે અતિશય પ્રયત્નવિશેષ કરવો જોઈએ, કારણ કે આ આત્મા જે લેશ્યાએ મરે છે એ જ લેશ્યાઓ વાળા ભવોમાં જ ઉત્પન્ન થાય છે । ૯૮ ॥
ટીકાનુવાદ- અહીં ‘‘કવચ'' એટલે બખ્તર જાણવું. જેમ યુધ્ધભૂમિમાં શત્રુસૈન્યથી બચવા માટે, અને સ્વદેહની રક્ષા કરવા માટે કવચ ધારણ કરવામાં આવે છે. તેવી જ રીતે મોહ શત્રુથી બચવા માટે અને પ્રાપ્ત થયેલા સામાયિકરત્નની રક્ષા કરવા માટે મરણના અંતકાલે કરાતા આ અનશનની શુધ્ધિમાં કવચના દૃષ્ટાન્તથી અતિશય પ્રયત્નવિશેષ કરવો જોઈએ.
Jain Education International
યોગગત¢ f
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
