________________
वंदणमाई' उ विहीर, निमित्तसुद्धी पहाण मो ओ' । સમં પ્રવેશ્વિયના,પ સા, ફરા વિદ્દી ૧૧ મને॰ ॥ ૪રૂ ॥
64
वन्दनादिः पुनर्विधिः तुलादण्डमध्यग्रहणनीत्या क्षेत्रशुद्धि - तत्सत्का रजिनपूजारूप:, तथा चैत्यवन्दन - तद्वन्दन निरुद्धादिरूपश्च गृह्यते । अयं चनिमित्तशुद्धिप्रधान एव ज्ञेयः, स्व-परगतकायिकादिनिमित्तशुद्धिप्रधान इत्यर्थः । 'भाविन इष्टादेः सूचकानि निमित्तानि” इत्येतच्छुद्धि रपेक्षणीया, अत एवाह - सम्यगपेक्षितव्या " एषा" निमित्तशुद्धिः ।
..
..
' इतरथा'' = तदनपेक्षायां विधिर्न भवति आज्ञाविराधनात् । लेशाभिधानमेतत्, अत्र तु विशेषो विशेषग्रन्थानुसारत एव द्रष्टव्यः । सर्वथा नेदं लोकव्यवहारवद् यथा कथञ्चित्प्रतिपन्नं प्रतिपन्नं भवति । किन्तु शास्त्रानुसारत इति शास्त्रमेवानुसरणीयम्, अन्यथा प्रत्यपायभावादिति । उक्तं च :योगबिन्दौ गाथा २२२
२२६
ગાથાર્થ :- વ્રતગ્રહણ કરતી વખતે અને કરાવતી વખતે વંદનાદિની આ વિધિનિમિત્તશુદ્ધિની પ્રધાનતા પૂર્વક સમ્યગ્ પ્રકારે આચરવી જોઈએ અન્યથા કરાયેલી વિધિ પણ વિધિ રહેતી નથી. ॥ ૪૩ |
1
ટીકાનુવાદ :-વ્રતગ્રહણ કરતી વખતે આ વન્દનાદિની વિધિ અવશ્ય સાચવવી. એમ પૂર્વની ૪૨મી ગાથાના ચરમપદમાં કહ્યું છે. તથાપિ ત્રાજવાની ડાંડીના મધ્યભાગને ઉંચો કરવાથી જેમ બન્ને બાજુના છેડા ઉંચા થાય જ છે ક૨વા પડતા નથી. તેમ ‘‘વન્દનવિધિ’’ એ મધ્યભાગનું ગ્રહણ કરાયે છતે તેના પૂર્વવર્તી “ક્ષેત્રશુદ્ધિ અને પદ્માવર્તી એવી જિનપૂજાદિનું પણ ગ્રહણ તુલાદંડના મધ્યગ્રહણની નીતિથી સમજી લેવું. એટલે પ્રથમ ક્ષેત્રશુદ્ધિ, વચ્ચે તત્સત્કાર અર્થાત્ વંદનવિધિ,અને અન્ને જિનપૂજા એમ ક્ષેત્રશુદ્ધિ – તત્સત્કાર - જિનપૂજા રૂપ વિધિ સમજવી, તથા મૂળગાથામાં વંવનાવિ પદમાં લખેલા ‘‘આવિ” શબ્દથી ચૈત્યવંદન - તદ્દન (ગુરુવંદન) અને નિરૂદ્ધ એટલે કાયોત્સર્ગ કરવા આદિરૂપ વિધિ પણ લેવાની છે.
સારાંશ એ છે કે અણુવ્રત અથવા મહાવ્રત આદિ વ્રતો ગ્રહણ કરતી વખતે જે ક્ષેત્રમાં આ વ્રતગ્રહણ કરવાનું હોય તે ક્ષેત્રમાં કોઈ પણ પ્રકારની અશુચિ પડી
યોગશતક -૧૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
