________________
નવમું` આહ્નિક માક્ષવિચાર
મેાક્ષ (અપવ) શું છે?
આત્માના નવ વિશેષ ગુણુંાના આયન્તિક નાશ મેાક્ષ છે એ ન્યાયમત
મેક્ષમાં નિત્ય સુખનુ સ ંવેદન છે એ વેદાન્તમત
૨૦
સંસારમાં અનુભવાતા સુખને પ્રતિકાર કરવા ન ઘટે એ ન્યાયમત આત્માની જાગ્રત આદિ ચાર દશાએ વિશે તૈયાયિક સાંખ્ય, બૌદ્ધ અને જૈનની મેાક્ષની માન્યતાએ અને તેમનું ખંડન માક્ષના ઉપાયાના વિચાર
માક્ષમાં સુખનું સંવેદન નથી એ ન્યાયમત
મેક્ષમાં નિત્ય સુખનું સ ંવેદન છે એના સમથનમાં આપેલ આગમપ્રમાણુનું ખંડન મેક્ષમાં નિત્ય સુખ સ્વપ્રકાશ છે એ વેદાન્તમત અને તેનુ ખ'ડન મેાક્ષને નિત્યસુખસ્વભાવ માનતાં મેક્ષ અસંભવ બની જાય આ દરહિત મેાક્ષને માટે બુદ્ધિમાના પ્રયત્ન કરે છે
મેાક્ષ કેવી રીતે પ્રાપ્ત થાય ?
સંસારના મૂળરૂપ મિથ્યાજ્ઞાનના નાશથી મેક્ષપ્રાપ્તિ
મેાક્ષ અસભવ છે એ શકા
ઋણાનુબંધને કારણે મેાક્ષ અસભવ છે. મેક્ષ છે એમ કહેવું શ્રુતિવિરુદ્ધ છે
કલેશેાના અનુબંધને કારણે મેક્ષ અસ ંભવ છે
પ્રવૃત્તિના અનુબંધને કારણે પણ મેક્ષ અસંભવ છે
મેાક્ષપ્રાપ્તિ અશકય છે એ મતના નિરાસ
ચેાથે આશ્રમ સંભવે છે
ચેાથે। આશ્રમ સંભવતા હાઈ મેક્ષપ્રાપ્તિના ઉપાયોના અભ્યાસ સંભવે છે નાશ થઈ શકે છે
પ્રતિપક્ષભાવના વડે કલેશે વિષયદેષદ નથી રાગ શમે છે વિષયદોષદશ નનું ઉદાહરણુ ભાગથી રાગ શમતા નથી, વધે છે લેશશૂન્ય આત્માના અનુભવ સૌને છે
સચિતકર્માંથી મુક્તિ કેવી રીતે થાય છે?
સંચિત કર્મી ફળ આપી નાશ પામે છે
સચિત કમેર્યાં ફળ આપ્યા વિના તત્ત્વજ્ઞાનથી નાશ પામે છે
સચિત કર્મોનેા નાશ થતા જ નથી પણ તેમની ફલજનનશક્તિને જ નાશ સંચિત કર્મના નાશ ન થતા હોય તે મેાક્ષમાં ધર્માંધ ના ઉચ્છેદ કહ્યો સચિત કર્મીને નાશ ભાગથી જ થાય છે એ મીમાંસક મત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
૩૨૩-૪૧૪
૩૨૨૩૩૩
૩૨૩
૩૨૪
૩૨૫
૩૨
३२७
૩૨૮
૩૨
330
૩૩૧
૩૩૨
૩૩૩
૩૩૪ ૩૪૭
૩૩૪
૩૩૫
તેનુ
૩૩
૩૩}
3319
૩૩.
૩૩.
350
૩૪૧
૩૪૨
૩૪૩
૩૪૪
૩૪૫
૩૪૬
૩૪૭
૩૪૮-૩૫૫
૩૪૮
૩૪૮-૩૪૯
થાય છે ૩૪૯
શુ? ૩૫૦
૩૫૧
www.jainelibrary.org
