________________
૧૦
નવયુગને જૈન
સ્વીકાર કરી કરાવી અમલમાં મૂકતાં વર્ષો લાગતાં નથી. વચ્ચે એ કાળ હતું કે વિચાર અને વાતે ઘણુ થતી, પણ અમલી કાર્ય બહુ વખત મુલતવી રાખવામાં આવતું. એ સમય હવે ચાલ્યા ગયે છે. ચાળીશ વર્ષને છેલ્લે ઈતિહાસ તપાસીએ તે અમુક ફેરફાર થવા જોઈએ, ઈષ્ટ છે – એવી વાતો તો પુષ્કળ થઈ છે, પણ વાતોના પ્રમાણમાં અમલ તદ્દન નિર્જીવ ગણાય. એ પરિસ્થિતિ પરિવર્તનયુગમાં જરૂર થાય તેવી છે, પણ હવે તે પરિવર્તનયુગને પણ છેડે સમાજ લગભગ આવી ગયો હોય તેમ જણાય છે. તેથી નવયુગને અને પ્રાચીનયુગને કોઈ સંબંધ ખરે. કે નહિ એ પ્રશ્નનો નિકાલ થઈ જાય છે. એનો સંબંધ પરિવર્તનકાળની મારફતે છે અને તે કેટલું રહેશે, કેટલે રહે ઇષ્ટ ગણાય અને ક્યાં તૂટી જશે એને વિચાર કરવો એ આ પુસ્તકને ઉદેશ છે.
નવયુગના જૈનોને પ્રાચીન જૈનેથી જુદા પાડવા નથી, પણ એ અત્યારે પ્રવર્તતી અનેક પરિસ્થિતિ દ્વારા જરૂર જુદા પડી જવાના છે એ તે આ ઉલ્લેખની ભૂમિકા જ છે. આ લેખનો જેમ વિસ્તાર થતું જશે અને એનાં અત્યંતર કારણોમાં ઉતરવાનું બનશે, તેમ આ બન્ને યુગો ક્યાં જુદા પડશે તે જોવાના અનેક પ્રસંગે સ્વતઃ પ્રાપ્ત થશે.
ધર્મસૂત્રની સનાતનતા અત્રે ધર્મસૂત્રની સનાતનતાને પ્રશ્ન પ્રાપ્ત થાય છે. કેટલાક એમ માને છે કે ધર્મ એ તે સનાતન સત્ય છે, એમાં પ્રાચીન, અર્વાચીન કે નવીન એવા પ્રકારે હોઈ શકે નહિ અને આ લેખ કે એની અંદરની ચર્ચા વ્યર્થ છે. આ વિચાર ઘણે ગેરસમજુતીથી ભરેલ છે અને પ્રગતિને રેધક છે. જૈન તત્વજ્ઞાનના અને ક્રિયા
