________________
तेइंद्रिय, माखी, मच्छर प्रमुख चौरिंद्रिय, मेना, पोपट प्रमुख तिर्यंचपंचेन्द्रिय, तेमज गाडा राखे, घोडा राखे, नोकर-चाकर दास-दासीवर्ग राखे, गृहस्थ पासे भार वहन करावे इत्यादिक त्रसकाय विगेरेनो
आरंभ करे. ऊपर वर्णवेली सर्व क्रियाने विषे प्रवृत्ति करवानो विचार करे ते संरंभ कहेवाय अने विचार कर्या बाद ते-ते जीवोने कष्ट थाय, परिताप उपजे तेवू कार्य करे ते समारंभ कहेवाय. आ प्रमाणे पोते करे अथवा अन्यने प्रेरणा करे तेमज आवी प्रवृत्ति करनारने सारो माने अर्थात् तेनी अनुमोदना करे तो तेवा लक्षणवाळाने उन्मार्गगामी आचार्य जाणवो. आ आरंभादिक पापप्रवृत्तिनुं मूळ छे. का छे के–“संकप्पो संरंभो, परितावकरो भवेसमारंभो। आरंभो उद्दवओ, सुद्धनयाणं तु सव्वेसिं ॥ १ ॥" अर्थात् जीवादिकने हणवानो विचार करवो ते संकल्प, जीवो परिताप उपजाववो ते समारंभ अने जीवोनी घात थाय एवं कार्य करवू ते आरंभ जाणवो. सर्व नयोनो जे ज्ञाता छे एटले के जे तत्त्वज्ञ छे ते त्रणे प्रकार- बराबर स्वरूप जाणीने ज प्रवृत्ति करे.
(४) पीठ-फलकादि वापरनार - चातुर्मास व्यतीत थया छतां पण पीठ, फलक अने संथारादिक कारण विना वापरे. चातुर्मासमां ते ते वस्तुओनो उपयोग करवानुं अने ते सिवायनी ऋतुमां कारणे-प्रयोजन होय तो ज वापरवानुं श्रीजिनेश्वर भगवंतोए उपदेश्युं छे, छतां पण तेनो भोगवटो करे तो आज्ञाभंग थाय. आ माटे निशीथसूत्रना बीजा उद्देशामां का छे के–“जे भिक्खू उडुबद्धियं सेज्जासंथारयं परं पज्जोसवणाओ उवाइणेइ उवाइणितं वा साइज्जइ ति। निशीथसूत्रना चूर्णिकार पण कहे छे के–“उडुबद्धगहितं सेज्जासंथारयं पज्जोसवणरातीओ परं उवातिणावेइ तस्स मासलहु पच्छित्तं ।" अर्थात् जे कोई साधु चोमासा पहेला गृहस्थे अर्पण करेल शय्या अने संथारा पर्युषणाकल्प पछी एटले के कार्तिकी पूर्णिमा पछी पण राखे अथवा ग्रहण करी राखनारने सहाय करे तो तेने मासलघु प्रायश्चित आवे. शय्या अने संथारा संबंधी भेद पण जाणवा जेवो छे. जे सर्व शरीरप्रमाण होय ते शय्या अने अढी हाथ प्रमाण होय तेने संथारो कहेवाय. अगर जे चाले नहीं ते शय्या अने चाले ते संथारो अथवा जो तत्पुरुष समास लईए तो शय्या ए जसंथारो थाय. संथाराना बे भेद छे–(१) परिसाडी-संथारो करतां जेमांथी कंई पण पडे-खरे ते अने बीजो (२) अपरिसाडी- जेमांथी कंई पण पडे नहीं. परिसाडी संथाराना पण बे भेद छे–(१) झुसिर अने (२) अझुसिर. सालनो, पराल आदिनो पोलो ते झुसिर अने बीजो डाभ, तृण विगेरेनो पोलो नहीं ते अझुसिर. अपरिसाडीना पण बे भेद छे– (१) एकांगिक अने (२) अनेकांगिक. एकांगिकना पण बे प्रकार छे–(१) असंघातिम अने (२) संघातिम. असंघातिम एटले एक पाटियानो सांध्या वगरनो अने संघातिम एटले बे पाटियानो भेगो सांधेलो. अनेकांगिक एटले वांस प्रमुखनो, अनेक कांबीओ (कांठा)नो बनावेल. आटला प्रकार संथाराना बताव्या ते पैकी कोई एकनो कोई पण प्रकारे समय व्यतीत थया पछी उपयोग करे तो ते साधु मिथ्यात्वी उन्मार्गगामी कहेवाय. कारण के का छे के–“एते सामण्णयरं, संथारुडुबद्धि गेहए जो उ। सो आणाअणवत्थं, मिच्छत्तविराहणं पावे ॥१॥" अर्थात् संथाराना जे जे प्रकारो दर्शाव्या ते पैकी कोई पण मरजीमां आवे ते संथारो ऋतु समय व्यतीत थया छतां पण राखे, लावे अने लावनारने सारो माने तो ते साधु-मुनि जिनेश्वर
श्रीगच्छाचार-पयन्ना- ४१
