________________
सेवे छे तेने आलोवे छे. आ संबंधमां दृष्टांत जणावतां कहे छे के कांटावाळा मार्गमां चालता घणी ज सावचेती राखे तो पण चूकी जाय तेम चारित्र मार्ग कंटकव्याप्त छे. कोईक अपवादमार्गनुं पण सेवन करी शके छे, कारण के काउस्सग्ग ऊभा ऊभा करवानुं कथन छे छतां असमर्थ होय तो बेसीने करे अने तेम पण करवाने अशक्तिमान होय तो सूतां सूतां पण करे. आ प्रमाणे करवाथी ते चारित्रनो विराधक गणातो नथी. आ संबंधमां विशेष वर्णन श्राद्धप्रतिक्रमण चूर्णीमां करेल छे. चोथो भांगो लिंगधारीने ज होय छे, जे वेषमात्र धारण करीने पेट भरे छे तेवा लिंगियाने गुरु मानवाथी तो मिथ्यात्व लागे. आ चार भांगा पैकी त्रीजा भांगावाळा ज साधु खरेखर गीतार्थ छे अने तेमना वचननुं मरणांत कष्ट आवे तो पण पालन करवुं ज. आ प्रमाणे गीतार्थनी महत्ता जणावी, हवे अगीतार्थ उपदेश केवो दुःखदायक थाय छे ते जणावे छे—
अगीयत्थस्स वयणेणं, अमियंपि न घुंटए । जेण नो तं भवे अमयं, जं अगीयत्थदेसियं ॥ ४६ ॥
परमत्थओ न तं अमयं, विसं हालाहलं खु तं । न तेण अजरामरो हुज्जा, तक्खणा निहणं वए ॥४७॥ [ अगीतार्थस्य वचनेना-मृतमपि न पिबेत् । येन न तद् भवेदमृत्तं यदगीतार्थदेशितम् ||४६ ॥
परमार्थतो न तदमृतं, विषं हालाहलं खलु तत् । न तेनाजरामरो भवेत्, तत्क्षणात् निधनं व्रजेत् ॥४७ ।।]
गाथार्थ - अगीतार्थना वचनवडे कोई अमृत पण न पीवे कारण के ते पोते ज दोषित होवाथी ते अमृत वास्तविक अमृत होतुं नथी. परमार्थथी तो ते अमृत पण हलाहल विष जेवुं होय छे, जेथी अजरामर थवातुं नथी तेमज मृत्युने पण दूर हटावी शकातुं नथी- तत्काळ मृत्यु ज निपजे
छे.
विवेचन - ऊपरनी गाथामां दर्शावेला चार भांगा पैकी चोथा भांगावाळो साधु अगा जाणवो. तेना द्वारा उपदेशाती तपश्चर्यादि क्रिया पण, खरेखर तो ते अमृतस्वरूप छे तो पण, झेर सदृश ज बने छे. तेना द्वारा तपनुं पच्चखखाण पण न लेवुं तो पछी तेनी पासे व्रतादि उच्चरवानी तो वात ज क्यांथी संभवे ? दूधनो गुण तो तेनो ते ज होय छे, परंतु ज्यारे ते सर्पना उदरमां जाय छे त्यारे झेररूपे परिणामे छे तेम तपस्या, व्रत इत्यादिक धार्मिक अनुष्ठानो तो अमृतस्वरूप छे परंतु ज्यारे ते अगीतार्थद्वारा उपदेशाय छे त्यारे झेर सदृश बनी जाय छे. तेनाथी अजरामर पद-मोक्षनी प्राप्ति थती नथी परंतु अनंत संसारमां भ्रमणरूप मृत्यु ज थाय छे. श्रीउपदेशमालामां कह्यं छे के— “जं जयइ अगीयत्थो, जं च अगीयत्थनिस्सिओ होइ । वट्टावेइ य गच्छं, अणंतसंसारिओ होई ॥१ ॥ कहउ जयंतो साहू, वट्टावेइ य जो उ गच्छं तु । संजमजुत्तो होडं, अणंतसंसारिओ भणिओ ॥ २ ॥ दव्वं खित्तं कालं, भावं पुरिसपडिसेवणाओ य । न वि जाणइ अगीओ, उस्सग्गववाइयं चेव
श्रीगच्छाचार - पयन्ना— १४८
