________________
के-गोल नामना देशमां आम्रफळना फाडिया करीने तेने सूकवे छे. ते कटकाओनुं धोवण ते दशमुं अंबपानक कहेवाय छे. आ विधि साधारण विधि जाणवी कारण के सदा काळ आ विधि प्रवृत्तिमां आवे छे, परंतु श्रीकल्पसूत्रमा वर्षाऋतुने आश्रयीने विशेष विधि कहेल छे. पर्युषण करीने रहेल तथा नित्य भोजन करनारा साधुने सर्व प्रकारना (उष्ण तथा धोवण जळना एकवीश प्रकार तेम ज अन्य) जळ कल्पी शके. उपवास करनारने १ उत्स्वेदिम, २ संस्वेदिम, ३ चावलोदक, छट्ठ करनारने १ तिलोदक, २ तुषोदक अने ३ जवोदक, अठ्ठम करनारने १ आचाम्लोदक, २ सौवीर अने ३ शुद्ध विकट, अठ्ठम उपरांत एटले चार उपवासथी प्रारम्भी छ मास पर्यंत तप करनारने फक्त उकाळेलुं अने ते पण गळेलुं जळ ज कल्पे. अणशण करनारने गळेलुं ने एक वखत उकाळेलुं पाणी कल्पे. त्रण उपवास उपरांत तप करनार- शरीर देवाधिष्ठित होय छे. तेणे गळेलुं जळ थोडं थोडं पीवं. विशेष पीवाथी अजीर्णादिक व्याधिओ थाय. वळी पाणीमां हरडे प्रमुख फळ नाखवाथी पण जळ प्राशुक बने छे. श्रीबृहत्कल्पना प्रथम उद्देशाना भाष्यमां का छे के–“तुंबरे फले अ पत्ते, रुक्खसिलातप्पमद्दणाईसु। पासंदणे पवाए, आयवतत्ते वहेयवहे ॥१॥” अटवीमां विचरण करतां साधुने शुद्ध जळनो योग न थयो होय, कांजी प्रमुख प्राशुक जळ उपलब्ध थई शके तेम न होय त्यारे जे जळमां हरडाना फळ के पांदडां, खाखराना पांदडां पड्या होय ते जळने परिणित एटले प्राशुक मानवं वळी वृक्षना कोटरमां कडवां फळ के पांदडांवडे अचित्त थयेल जळ ग्रहण करवू अने तेवू पण जळ न मळे तो शिला (पत्थर)ना वचला खाडामां सूर्यना तडकाथी तपी गयेल जळ पण ग्रहण करवू. श्रीनिशीथसूत्रना भाष्यनी पीठिकामां पण आ वात जाणावी छे, परंतु महान् कारण उपस्थित थाय त्यारे ज आ पद्धतिनो उपयोग करवो. आ हकीकत गीतार्थ साधुने माटे जणावी छे, अगीतार्थ के कोई अन्य प्रकारनो साधु, आवी छूट आपेल छे एम जाणी ते प्रमाणे वर्तन करे तो संसार-परिभ्रमण वधारशे. खरी वात ए छे के-प्राण जाय तो पण सचित्त जळ ग्रहण न करवू अने ते संबंधी दृष्टांत आपणे ऊपरनी गाथामां जोई गया छीए. अहीं तो प्रसंगथी आपवादिक मार्ग दर्शाव्यो छे. हवे अग्निकाय संबंधी वर्णन करतां कहे छे के
जत्थ य सूलविसूइय, अन्नयरे वा विचित्तमायके । उप्पण्णे जलणुज्जालणाइ, कीरइ न मुणि ! तयं गच्छम् ॥७९ ।। बीयपएणं सारूविगाइ-सडाइमाइएहिं च । कारिती जयणाए, गोयम ! गच्छं तयं भणियम् ॥८० ॥ [यत्र च शूले विशूचिकायां, अन्यतरस्मिन् वा विचित्रातङ्के । उत्पन्ने ज्वलनोज्वालनादि, क्रियते न मुने! सको गच्छः ॥७९॥ द्वितीयपदेन सारूपिकादि-श्रद्धादिआदिभिश्च ।। कारयन्ति यतनया, गौतम ! गच्छ: सको भणित: ॥४०॥]
श्रीगच्छाचार–पयन्ना- २०७
