________________
अतिमुक्तादिक वृतबद्ध अने बीजा (२) नालबद्ध, पुष्पोमां नालबद्ध संख्याता अने वृंतवद्धमां असंख्याता जीवो होय छे. स्नुहोना प्रमुख पुष्पमा अनंता जीवो होय छे. शालि (डांगर), गोघूम (घउं) अने जव विगेरे बीजो कहेवाय. वळी छाल, मूळ अंकुरा अने फळ (बोर प्रमुख) तेमज अनेक प्रकारनी वनस्पतिकायनो साधुए स्पर्श करवो घटे नहीं, तेमज ते प्रकारना वनस्पतिकायना जीवोने लेशमात्र पीडा पण न उपजावे. आवामुनिओ जे गच्छमां होय ते गच्छ सुगच्छ कहेवाय. आ उत्सर्ग मार्ग दर्शाव्यो. प्रसंगे अपवाद मार्ग- सेवन करी शकाय. श्रीआचारांगसूत्रना बीजा स्कंधना तृतीय अध्ययनना बीजा उद्देशामां का छे के- “से भिक्खू वा भिक्खुणी वा गामाणुगामं दूइज्जमाणे अंतरा से वप्पाणि वा फलिहाणि वा पागाराणि वा तोरणानि वा अग्गलाणि वा अग्गलपासगाणि वा गड्डाउ वा दरीउ वा सति परक्कमे संजयामेव परक्कमेजा णो उज्जुयं गच्छेज्जा, केवली बूया आयाणमेयं, से तत्थ परक्कममाणे पयलेज्ज वा पवडेज्ज वा से तत्थ पयलमाणे पवडमाणे वा रुक्खाणि वा गुच्छाणि वा गुम्माणि वा लयाउ वा वल्लीउ वा तणाणि वा गहणाणि वा हरियाणि वा अवलंबिय २ उत्तेरज्जा, जे तत्थ पाडिपहिया उवागच्छंति ते पाणी जाएज्जा, ततो संजयामेव अवलंबिय अवलंबिय उत्तेरज्जा, ततो संजयामेव गामाणुग्गामं दूइज्जेज्जा ॥"साधुने विचरतां मार्गमा किल्लो, गढ, रण, खाडा, गुफा आवे त्यारे ते मार्गनो त्याग करीने बीजे मार्गे जवू, कारण के अन्य मार्गे न जाय तो खाडामां पडतां के गुफामां जतां वृक्ष प्रमुखनो आश्रय लेवो पडे, परन्तु जो बीजो मार्ग ज न होय तो ते मार्गे जq अने तेमां पोतानी जातने पडती अटकाववा माटे वेल, वृक्ष प्रमुखनो आधार लेवो. वळी कोई पथिक जन मळी जाय तो तेना हस्तनुं अवलंबन लेवू. आ संबंधमां कोई शंका करतां कहेशे के- आ सूत्रनो आवो अर्थ न करवो. वनस्पतिनो संघट्टो थतां हिसा थाय माटे तेवा मार्गे गमन ज न करवू ते हितावह छे. टीकाकार तेने जवाब आपतां कहे छे. के- हिंसानी एकली गणत्री कामनी नथी. नदी उतरतां पण अप्कायनी विराधना थाय छे छतां आज्ञा आपी छे तेम आ संबंधमां पण आपवादिक छूट समजवी. हवे हास्यादिकना त्यागनुं वर्णन करे छे.
हासं खेड्डा कंदप्प, नाहियवायं न कीरए जत्थ। धावणडेवणलंघण-ममकारावण्णउच्चरणम् ।।८२ ।। [हास्यं खेला कान्दी, नास्तिकवादोन क्रियते यत्र ।
धावनं डेपनलड्यनं, ममकारोऽवोच्चारणम् ।।८२॥] गाथार्थ-हास्य, बाळक्रीडा, कामकथादिक कुचेष्टा, नास्तिकवाद अकाळे (वर्षाकल्प) कारण वगर लुगडां धोवां, वंडी तथा खाडादिक ठेकवा, साधु या श्रावक प्रत्ये क्रोधादिकथी लांघण करवी, वस्त्र-पात्र ऊपर ममता राखवी तेमज पूज्य वडील जनना अवर्णवाद बोलवा-आ बधी क्रियाओ जे गच्छमां न थती होय ते गच्छ सम्यग् गच्छ जाणवो.
विवेचन-सोगठां रमवा, कोडीथी रमवं ते क्रीडा कहेवाय. कोई कहे के- ज्ञानबाजी रमवामां हरकत शी छे? तेनो पण शास्त्रकार निषेध करतां कहे छे के-ते पण जुगारनो एक प्रकार छे, माटे
श्रीगच्छाचार-पयन्ना- २०९
