________________
ता वज्रस्वामी (जुओ आ ज ग्रंथर्नु पृ. ८१)नी माफक निलोभी होय, तेमज 'गजसुकुमाल अथवा अतिमुक्तकुमारनी (जुओ पृ. ७६) माफक वैराग्यरसमां भीना होय-आवा गुणवाळा शिष्य स्वहित साधी शके छे.
श्रीउत्तराध्ययनसूत्रमा दश प्रकारनी सामाचारी वर्णवी छे, ते आ प्रमाणे “आवस्सिया नामं पढमा १, बिइया होइ निसीहिया २ । आपुच्छणा य तइया ३, चउत्थी पडिपुच्छणा ४ ॥१।।
तेमना शस्त्रो पण स्थंभाई गया होय तेम जडवत् स्थिर थई गया परंतु राजानो हुकम अलंघनीय हतो. तेमणे पोतानं कार्य पूर्ण कर्य, मनिराजने वेदनानी सीमा नहोती. परंतु पूर्वकर्मन प्राबल्य विचारी तेआए समभावपूर्वक सर्व वंदना सही लीधी. शुभ ध्यानारुढ थतां तमन कवळज्ञान थयुं अने तमना आत्मा शाश्वतस्थानमां चाल्यो गया. राणी आ सर्व घटनाथी बीनवाकेफ हती परंतु ज्यारे एक समळीए आ प्रकरण परनो पडटो ऊंचक्यो त्यारे राजा तेमज राणी उभयना पश्चातापनो पार न रह्यो, वात एम बनी के-चांडालो पोतानं कार्य करीने चाल्या गया बाद एक समळीए लोहीथी भींजायेला ओघाने मांसनो लोचा समजी पोतानी चांचमा पकड्या, परंतु वजन विशेष होवाथी ते लाबो समय पकडी शकी नहीं अने बराबर राजमहलनी अगासी नजीक आवतां ज त तनी चांचमाथी सरकोन त अगासीमां पड्या. राणी आ दृश्य जातां जव्याकुल बनी गई. नगरमां बीजां कोई मुनिराज आव्या ज नहोता. पोताना भाईनो ज आ ओघो छ एम निर्णय करी, आ अधम कार्य करनारने शिक्षा करवा माटे तणे राजवी पासे फरियाद करी. राजा आ सर्व घटना सांभळतां ज शोकना सागरमा डुबी गया. राणी आगळ पाताना बचाव चाल तमन हतो. तण पातानं सर्व कृत्य तन कही संभळाव्यू.बंन्त्रन अतिशय खद थया पण हवे तो नदीनं पर वही गया पछी बंध बांधवा जेवं निर्रथक हतुं. स्कंधक मुनिए अजब क्षमा धारण करी पोतानुं स्वहित साध्यं.
३.काकंदी नगरीना नेओ रहीश हता. धन्यश्रेष्ठी तमन्नाम, भगवान महावीर पासे तमण चारित्र लोधा वाद उग्र तपश्चर्या शा करी. कठोर तपश्मनि कारण तेमन शरीर कश बनी गयं. एकदा भगवंत महावीरन श्रेणिक.राजाए प्रश्न कयों क-हे भगवत :आपना आटला विशाळ साधुसमूहमा साथी श्रेष्ट कोण छ? भगवने धन्ना अणगारनं नाम सूचव्यू. श्रेणिक तमने वंदन करवा गया अने जोयं तो मात्र हाइकान् हाइपिजर हाय तेवो तेमना देह हतो, छतां अजब उत्साह अने श्रद्धाथी तेओ पातानी इंद्रियान दमन करी रह्या हता. आ धन्ना काकंदी कवाय छे, जेनी परमात्माए पोते स्वमुखे प्रशंसा करी हती. शालिभद्रना बनेवी धन्यकुमार अन्य जाणवा.
४. चरमकवळी जंबूस्वामीनुं वृत्तांत तो प्रसिद्ध ज छे. एटले तेमना विशेष वर्णननी जरूर नी. नवाणं क्रोड सानैयाना दायजा साथे पत्नीओ आववा छतां ते सर्वना प्रत्ये नि:स्पृहभाव दावी, स्त्रीआने समजावी तेमणे गणधर श्रीसधास्वामी पासे प्रवज्या अंगीकार करी हती. श्री वज्रस्वामी, वृत्तांत आ ज ग्रंथमां पृष्ट ८१ पर आलेखेल छे. श्रेष्ठीए एक क्रोड सुवर्ण अने पोतानी कन्या आपवानी इच्छा दर्शाववा छतां संयमसाहेलीमा रक्त, बनेला श्रीवज्रस्वामीए तेनो अनादर कयों, ते ज तमनी निर्लोभतानो पुरावो छे.
५. गजसुकुमाल राजवी कृष्णना लघु बंधु हता, सोमिल विप्रनी कन्या साथे तेमनं सगपण कर्य हतं. एवामां भगवान श्रीअरिष्टनेमिनी देशना सांभळी गजस्कुमालने वैराग्य उद्भव्यो. वैराग्यनी प्रचरतामा संसारवास केदखाना जंवो जणायो जथी तमणे दीक्षा लीधी. दीक्षा लीधा बाद भगवंतने का के-मने जल्दी मोक्ष मळे तवा उपाय दर्शावो. भगवंते का के एकांतवासमा कायोत्सर्ग ध्यानमा रही अने मन, वचन तथा कायाने पवित्र वनावो. गजस्क्माले तरत ज श्मशानभूमिना राह लीधो. श्मशानभूमिमा जई, निर्जीव स्थान जोई कायोत्सर्ग ध्यानमां ऊभा रह्या. भाग्ययोगे त्यांथी तेमनो ससरो सोमिल निकळ्यो. सोमिलने पोताना जमाई गजसुकुमालने मनिवेशमां जोई अत्यंत आश्चर्य थयं. बालकद्धि समजी तेणे तेमने समजाववा अतीव प्रयास कयों. विविध प्रलोभनो आप्यां, पोतानी कन्याना रूपराशि अने सौदर्यना वखाण पण कर्या; परंतु जेने संयमरंग नसे-नसमां परिणमी गयो होय तेने कोण चलायमान करी शके? छेवट सोमिले क्रोधावंशमां आवी, माटीना घडामा सळगता अंगारा भरी तेमना मस्तक पर मृकी दीधा. ताजो ज केश-लोच करेलो होवाथी मस्तक पर अग्निनो तीव दाह थवा लाग्यो, गजसुकुमाल तो क्षमाना सरोवर हता. तेमनों देह ज्वलतो हतो छतां मनमा विचारवा लाग्या के-ससरो तो बहु बहु तो पाघडी पहेरावी विशेष द्रव्य आपे अगर अतीव प्रसन्न थयो होय तो राज्य आपे परंतु मारा ससराए तो मोक्षमार्गरूपी पाघडी मने पहेरावी. आ प्रमाण शुक्लध्यानमा आरुढ थई तेओ तरत ज काळधर्म पामी शिवगामी थया. आवो मरणांत उपसर्ग आव्यां छतां तेओ पोताना वैराग्य-रंगथी अंशमात्र पण चलित थया नहीं.
श्रीगच्छाचार-पयन्ना-१५९
