________________
सर्वथी प्राणातिपातविरमण, २. एवी ज रीते मृषावादविरमण-जूटुं न बोलवं, ३. अदत्तादानविरमण-चोरी न करवी. ४. मैथुन-विरमण-स्त्रीसंसर्गनो त्याग अने ५. परिग्रहविरमण-धन, धान्यादिकनो त्याग. दश यतिधर्म-१. क्षमा-क्रोधने जीते, २. मुक्ति-लोभन राखे, ३. आर्जव-कपट न राखे, ४. मार्दव-अहंकारनो त्याग, ५. लाघव-परिग्रह (अधिक उपकरण) नो त्याग, ६. सत्य बोले, ७. संयम-जयणापूर्वक वर्ते, ८. तपश्चर्या करे, ९. सुविहित साधुओने पोताना वस्त्रादिक वहोरावे अने १०. ब्रह्मचर्य पाळे. सत्तर प्रकारनो संयम-१. पृथ्वीकायनी रक्षा करे ते पृथ्वीकायसंयम, २-५. एवी रीते अपकाय(जळ), तेउकाय (अग्नि), वाउकाय (पवन) अने वनस्पतिकाय (लीलोतरी)नी जयणा, ६-९. बेइंद्रिय, तेइंद्रिय, चौरेइन्द्रिय तेमज पंचेंद्रियनी जयणा, १०. अजीवसंयम-पंचपुस्तक तथा पंचचर्मनो उपभोग न करे, कदाच करे तो जयणापूर्वक करे अथवा सुवर्णादिकनो त्याग, ११. प्रेक्षा-ऊभा रहेता, बेसतां, शयन करतां नेत्रद्वारा तपासवू - जोवू, १२. उपेक्षा-ते बे प्रकारनी छे. (१) कोई साधुने चारित्रमा शिथिल देखे तो तेने प्रेरणा करे पण तेने अशुद्ध क्रिया करतो जोई उपेक्षा न करे तेमज कोई गृहस्थ आरंभचें कार्य करे तो तेने प्रेरणा न करे, १३. प्रमार्जना-भूमिनी, पोताना चरणनी तथा वसतिनी प्रमार्जना, १४. परिष्ठापना-अशुद्ध गोचरी आवी गई होय तो तेने तेमज लघुनीति अने वडीनीतिने विधिपूर्वक परठवे, १५-१७. मन, वचन अने कायानो संयम-मिथ्या कार्यमा मन न परोवे, पापकारी वचन न बोले तेमज आरंभना कार्यमां सहयोग न दे. वाचकवर्य उमास्वातिवाचके श्रीप्रशमरति ग्रंथमां का छे के–“पञ्चाश्रवाद्विरमणं, पंञ्चेन्द्रियनिग्रहः कषायजय: । दण्डत्रयविरतिश्चे-ति संयम: सप्तदशभेदः ॥१॥" पांच आश्रवनो त्याग, पांच इंद्रियोनो निग्रह, चार कषायनो जय, मनदंड, वचनदंड अने कायदंड-ए त्रण दंडनो त्याग-ए सत्तर प्रकारनो संयम छे. परमार्थथी तो बंने प्रकारो सरखा छे. दश प्रकारनी वैयावच्च-१ आचार्यनी, २ उपाध्यायनी, ३ स्थविरनी, ४ तपस्वीनी, ५ ग्लान साधुनी, ६ लघु अथवा तो नूतन दीक्षितनी, ७ कुलनी, ८ गणनी, ९ संघनी अने १० साधर्मिकबन्धुनी. नव प्रकारनी ब्रह्मचर्यनी गुप्ति-१ स्त्री, पशु अने नपुंसक रहित स्थानमां वसवू, २ स्त्री साथे कथा न करवी, एकली स्त्रीओनी ज सभा होय तो तेवी सभामां धर्मकथा पण न करवी, जे जे स्थाने स्त्री बेठी होय ते ते स्थळे बे घडी पूर्वे न बेसवु, ४ स्त्रीओनी इंद्रियो जोवी नहीं, ५ भीतने आंतरे स्त्री-पुरुष कामक्रीडा करी रह्या होय त्यां न रहेवू, न सांभळवं६ गृहस्थपणामां पूर्वे भोगवेला भोगो याद न करवा, ७ सदा छ विगयादिक स्निग्ध आहार न करवो, ८ घणो एटले बत्रीश कोळिया उपरांत आहार न करवो, ९ शरीरनी विभूषा-टापटीप न करवी. त्रण ज्ञानादिक-ज्ञान, दर्शन अने चारित्र. बार प्रकारे तपनुं वर्णन अगाउ पृष्ठ (१०७) पर आवी गयेल छे. क्रोध, मान, माया अने लोभ-ए चार कषायोनो निग्रह-आ प्रमाणे चरणसित्तरीना सित्तेर भेद. हवे करणसित्तरीना भेदो कहे छे. ४ पिंडविशुद्धि-१. वस्त्र, २ पात्र, ३ वसति अने ४ चार प्रकारनो (अशन, पान, खादिम अने स्वादिम) आहार दोष रहित ग्रहण करे. पांच समिति (ईर्या, भाषा, एषणा, आदानभंडमत्तनिक्षेपणा अने पारिष्ठापनिका) रूडी रीते पाळे, बार
श्रीगच्छाचार-पयन्ना-१३६
