________________
हकीकत दर्शावतां कहे छे के
जइ नवि सक्कं काउं सम्मं जिणभासिअं अणुट्ठाणम् । तो सम्मं भासिज्जा, जह भणिअं खीणरागेहिं ॥३३ ।। [यदि नापि शक्यं कर्तुं सम्यग् जिनभाषितमनुष्ठानम् ।
तत: सम्यग् भाषते, यथा भणितं क्षीणरागैः ॥३३॥] गाथार्थ – कदाच कोई साधु पोतानी दुर्बळताने अंगे त्रिकरण शुद्धिपूर्वक सर्वज्ञभाषित क्रियाकलापने आचरी न शके तो पण वीतराग परमात्माए जे सत्य कथन कर्यु छे ते प्रमाणे सम्यक् प्रकारे तत्त्व- निरुपण करे.
विवेचन-कर्मोदयने कारणे शरीरसंपत्तिना अभावथी पोते चारित्रनुं त्रिकरण शुद्धिपूर्वक पालन न करी शकतो होय छतां पण केवळी भगवंतोए प्ररूपेल तत्त्वस्वरूपने कूडकपट रहित-मायाभाव विना उपदेशे तो पण ते स्वात्मकल्याण साधी शके छे. परंतु पोताथी पालन न थतुं होय तेथी पोतानी मानहानि थवाना भयथी पोताने अनुकूळ ज उपदेश आपे तो अनंतसंसारनी वृद्धि थाय. पोते प्रमादी होय छतां शुद्ध मार्गनो उपदेश आपतो होय तो ते साधुने शुं फलप्राप्ति थाय? ते जणावतां कहे छे के
ओसन्नो वि विहारे, कम्मं सोहेइ सुलभबोही य । चरणकरणं विसुद्धं, उववूहितो परूवितो ॥३४ ।। [अवसन्नोऽपि विहारे, कर्म शोधयति सुलभबोधिश्च ।
चरणकरणं विशुद्धं उपबंहयन् प्ररूपयन् ॥३४॥] गाथार्थ- साधु योग्य क्रियाकलाप करवामां पोते शिथिल होय छतां निर्दोष चरणसित्तरी अने करणसित्तरीनी प्रशंसा करनार तेमज अंशमात्र वांछा रहित तेनी शुद्ध प्ररूपणा करनार ज्ञानावरणीयादि कर्मने पातळा करे छे-क्षय करे छे अर्थात् सुलभबोधि थाय छे.
विवेचन-चरणसित्तरी अने करणसित्तरीना भेदोनी क्रमपूर्वक बे गाथा-"वय ५ समणधम्म १० संजम १७, वेयावच्चं १० च बंभगुत्तीओ ९ । णाणाइतियं ३ तव १२ कोह-निग्गहाइ४ य चरणमेयम् ॥१॥ पिंडविसोही ४ समिई ५, भावण १२ पडिमा १२ य इंदियनिरोहो ५ । पडिलेहण २५ गुत्तीओ ३, अभिम्गहा४ चेव करणंतु ॥२॥" ५ व्रत, १० यतिधर्म, १७ प्रकारनो संयम, १० प्रकारनी वैयावच्च, ९ ब्रह्मचर्यनी गुप्ति, ३ ज्ञान, दर्शन अने चारित्र, १२ प्रकारनो तप, ४ क्रोधादि निग्रह-आ प्रमाणे चरणसित्तरीना ७० भेद थाय छे. ४ प्रकारनी पिंडविशुद्धि, ५ समिति, १२ भावना, १२ प्रतिमा, ५ इंद्रियोनो निरोध, २५ प्रकारनी पडिलेहण, ३ गुप्ति, ४ अभिग्रह-आ प्रमाणे करणसित्तरीना ७० भेद थाय छे. हवे क्रमपूर्वक तेनुं संक्षिप्त स्वरूप कहे छे-पांच व्रत-१. मन, वचन अने कायाथी हिंसानो त्याग एटले पोते न करे, न करावे तेमज करनारने सारो न कहे ते
श्रीगच्छाचार-पयन्ना-१३५
