________________
व्याख्यान निरस जणाय छे परंतु तेनी साथोसाथ कथा-वृत्तांत कहेवामां आवे तो लोकोने मनरंजन थवा साथे ज्ञान पण थाय छे. सरस प्रतिपादक शैली साथे कथा-निरूपण थाय तो लोकोने व्याख्यान के उपदेश श्रवणनो उत्साह वधे छे. दृष्टांतपूर्वक समजाववाथी अल्प प्रयासे लोकोना हृदयमां सुंदर असर उपजावी शकाय छे. २७. हेतु- हेतुपूर्वक समजावे-उपदेश आपे. हेतु बे प्रकारना छे–(१) कारकहेतु अने (२) ज्ञापकहेतु. घडानो बनावनार कुंभार छे, एटले जे घडा घडे ते कुंभार अथवा प्रजापति कहेवाय, एम कारण दर्शावी समजावे ते कारकहेतु कहेवाय. अन्धकारमा रहेल घटादिकने जणावनार दीपक छे, दीपक तेने प्रगट करे छे तेवी रीते हेतुओने समजावे ते ज्ञापकहेतु कहेवाय. २८. उपनयज्ञ-कोई पण प्रकारनी कथा-वार्ता कहीने तेनो उपनय घटावे-सरखामणी करी बतावी सारांश-रहस्य समजावे. २९. नयनिपुण नैगमादि सात नयोना ज्ञाता. नयज्ञ होय तो एकांत वात न करे, अनेकांत - स्याद्वादनुं स्वरूप यथार्थ समजावी शके. अने नयना भेदोने आश्रयीने व्याख्या करवाथी तेमनो कोई पण प्रकारनो दोष न काढी शके. छवीशमा गुणथी प्रारंभी ओगणत्रीशमा गुण सुधी जे गुणो दर्शाव्या तेनाथी श्रोताजनने जेम ज्ञान थाय तेवी रीते वर्णवे. प्रथम दृष्टांत कहे, पछी तेनो हेतु समजावे, पछी तेनो उपसंहार करे एटले संक्षेपमा सारांश समजावे अने कथामा प्रसंग आवे त्यारे नयनुं सुंदर स्वरूप समजावी तेने कथाना प्रवाहमां घटावे. ३०. स्थापनाकुशळ-जे वात करे तेनी स्थापना करवामां, तेने स्पष्ट समजाववामां अने श्रोताजनना गळे उतराववामां कुशळ होय. ३१. स्वपरसमयविज्ञ-पोतानो मत-जैनमत अने अन्य मतो-परतीर्थिक मतो, ते सर्व मतना जाणनार होय. पोताना सिद्धांतनुं स्वरूप सुंदर रीते वर्णवी शके तेमज चार्वाक, बौद्ध, सांख्य, मीमांसक अने वैदिक मतवादीओ पोतानो मत पूछे तो पण तेना मतनुं पण स्वरूप कही शके अर्थात् षड्दर्शनना ज्ञाता होय. ३२. गंभीर-गंभीर हृदयवाळा होय. तुच्छ स्वभावनो त्याग करे. कोई पण व्यक्ति गमे तेवो प्रश्न करे, तो पण कषाय न करतां, आक्रोश न करतां शांतिथी धैर्यपूर्वक जवाब आपे. ३३. दीप्तिमान-अत्यंत तेजस्वी होय. तेमनुं भव्य मुख जोतांज वाद करवा आवनार अगर तो अन्य मतवादीओ क्षोभ पामी जाय. आ व्यक्तिने नहीं जीती शकाय एम मनमां निर्णय करी ले अने गुपचुप थई अन्य वातो करवा लागे. ३४. शिवकर-महामारी, भूत-प्रेतादिकनो उपद्रव, शाकिणी डाकिणीना विघ्नोनो विनाश करवामां शक्तिमान होय, जनसमूहर्नु कल्याण करवावाळा होय. ३५. सौम्य-शांत दृष्टिए जोनार, वैरीजन प्रत्ये पण शांतिथी-स्नेहथी निहाळनार तेमज आचार्यने जोतां पण सामा शख्सने प्रेम उत्पन्न थाय. ३६. गुणशतकलित-उदार, सहनशील, शास्त्रज्ञ, कृतज्ञ, शास्त्रावगाहनरक्त इत्यादि इत्यादि सेंकडो गुणोथी विभूषित होय. आवा प्रकारना छत्रीश गुणोवडे युक्त आचार्य प्रवचननो सार एटले रहस्य यथार्थ कही शके, आवा गुण सहित आचार्यमहाराजे पण पोताना पापर्नु-अतिचारनुं अन्य गीतार्थ आचार्य महाराज पासे प्रकाशन करी प्रायश्चित ग्रहण करवं.
श्रीगच्छाचार-पयन्ना-५९
