Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vardhamAnazanA babI go POLCGIS.OLIO
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ (c) chachacha ....... zrI vardhamAna dezanA [ bhASAntara ] : mULa lekhaka : zrI rAjakIrti gaNi bhASAntarakartA muni vizAlavijaya : prakAzaka : jasavaMtalAla gIradharalAla zAha 1238, rUpAsuracaMdanI pALa amadAvAda. ......................... *********** 100 J
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAptisthAna jasavaMtalAla gIradharalAla zAha The. 1238, rUpAsuracaMdanI poLa, amadAvAda zrI megharAja jainapustaka bhaMDAra geDInI cAla, kIkAsTrITa muMbaI 2 AvRtti 1lI kiMmata 4-8-0 I. sa. 1955 vi. saM. 2011 vi. saM. 2481 mahA suda 5 prata 1000 mudraka : zAha bhaNalAla chaganalAla dhI navaprabhAta prI. presa ghIkAMTADa, novelTI sInemA pAse, amadAvAda.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapeAgacchAdhipati zAsanasamrATa sUricakra cakravarti sarvataMtra svataMtra aneka mahAtIrthoddhAraka prAtaHsmaraNIya pUjyapAda AcArya mahArAjAdhirAja zrImad vijaya nemisUrIzvarajI mahArAja sAheba
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ e mAla ame vIra saMvata 2480nuM cAmAsu` muMbaI pAyadhUnI zrI naminAtha jaina upAzrayamAM pUjya paMnyAsa prakharavaktA pUra dharavijayajI gaNivayanI nizrAmAM rahyA hatA. pUnita parvAdhirAja paryu SaNAe mAnabhera vidAya lIdhI hatI. tyAramAda ame " mATuMgA " kacchI zvetAMbara mUrtipUjaka jaina upAzrayamAM ke jyAM pUjya paMnyAsa pravara samartha vyAkhyAnakAra yazAbhadravijayajI gaNivarya cAturmAsa virAjamAna hatA. tyAM AvyA. ame eka rAtrie dharmacarcA karatAM beThA hatA. e avasare muMbaInA jANItA bukaselara kuvarajIbhAI hIrajI cheDA (megharAja pustaka bhaMDAra) e jaina sAhityanA kathAnaka viSacanA keTalAka graMthAnI vAtacIta karI. aMte te kheAlyA ke me' ghaNA granthA vAMcyA, paraMtu AjathI 40 varSa pahelAM eka pustaka vAMcyuM hatuM. jenuM nAma " vaSa~mAna dezanA bhASAMtara " che. te pustakanuM nAma sAMbhaLatAM mane pharI vAMcavAnu mana thaI jAya che, kAraNa ke te mane bahu gamI gayuM che. pUrve je vAMcyuM hatuM te phakta khALaka buddhithI ja vAMceluM. hAla mane bahu IcchA thAya che ke huM te pustaka krIthI vAMcuM. paraMtu hAla te alabhya che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ A grantha mULa saMskRta tathA mAgadhI che. te paNa hAla duSpApya che. e pustaka jema rasika ane AzcaryakArI che tema bodhaka paNa che. agara Apa A graMthanuM saraLa bhASAMtara kare to te samagra saMghane mahA upayogI thaI paDaze. meM temane saMtoSakAraka javAba Ape, ane huM visarjana thayA. meM bIje divase ja e graMtha maMgAvI vAMca zarU karyo. be eka patra vAMcyA pachI e rasa paDayo ke pAnA hAthamAMthI mUkavAnuM mana na thayuM. DIvAra pachI pRSTa para najara nAkhI tyAre khabara paDI ke meM bahu patra vAMcI kADhayA che. A graMthamAM taraNatAraNa paramapAvana carama tIrtha. pati zrI vardhamAna svAmI bhagavaMte ApelI dezanAe paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmI bhagavaMte caramakevaLI zrI jabU svAmI bhagavaMtanI AgaLa savistAra varNavI che. AmAM ANaMda-kAmadeva Adi zrAvakanI riddhi-siddhi-bhakti-bhAvazuddhazraddhA ane mithyAtvI devAnA upadrava vagerenuM varNana Ave che. graMtha vAMcyA pachI A graMthanuM bhASAMtara mArAthI banI zakaze evI mane khAtrI thaI tyAre meM paramapUjya paramepakArI prAtaHsmaraNIya pUjyapAda AbAlabrahmacArI sarvataMtra svatanna sUricakacakavatI jagaddagurU zAsanasamrATu tapagacchAdhipati bhaTTArakAcArya zrImadvijayanemisUrIzvarajI mahArAjane paTTAlaMkAra bAla brahmacArI kaviratna pIyUSapANi bhaTTArakAcArya zrImadvijayAmRtasUrIzvarajI mahArAja sAhebanI samakSa A vAta mUkI ane bhASAMtara karavAnI anujJA ApI. tyAre para
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ makRpALu parama gurUdeva zrI vijayAmRtasUrIzvarajI mahArAja sAhebe mArA upara asIma kRpA karI mane udAra haiye anumati ApI. kRtArtha karyo. tyArapachI meM paramapUjya prakhara vaktA dravyAnuyegajJAtA paMnyAsa pravara zrI dhuraMdharavijayajI gaNivaryane A hakIkatanuM nivedana karyuM teoe paNa mane anero utsAha Ape. pUjya paMnyAsa dhuraMdharavijayajI mahArAja sAheba harahaMmeza pUratI sUcanA karatA rahetA ane A graMtha kema sAre ane AkarSaka lakhAya tenI pUratI kALajI pUrvaka preraNA ApatA hatA. AthI pUjya AcAryadevane tathA pUjya paMnyAsajI mahArAjane upakAra kadIye bhUlAya te nathI. pachI to A graMthanuM bhASAMtara zarU karyuM ane zAsanadevanI kRpAe te saMpUrNa thaI ApanA karakamalamAM AvyuM. A pustakamAMthI ApaNe e bodha levAno che ke bhagavaMtanA ANaMda Adi zrAvake pAse aDhaLaka saMpatti hatI. chatAM teo lakSmInA dAsa nahAtA banyA, paraMtu lakSmIne potAnI dAsI banAvI hatI. vicAre ke bhagavaMtanA ghaNA zrAvaka hatA chatAM mAgamamAM A daza zrAvakanAja adhikAra kema Ave che? javAba spaSTa che ke emanA AcaraNe ApaNA jIvanamAM utAravAnI jarUra che. sAtamuM upAsaka dazAMga nAmanuM aMga sUtra che. temAM A daze zrAvakenA savistAre adhikAra che. zrI saMgha A pustakane vAMcI bodha grahaNa karI amalamAM mUkaze. eja zubhecchA.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka prakAzana karavAmAM zuddhi upara khAsa dhyAna ApavAmAM AvyuM che. chatAM A mArA prathama prayAsa che. koI jagyAe matidoSa, pramAdavaza ke bhramaNAthI zrI jinAgama virUddha lakhANuM hAya tathA kAIpaNa kAraNe skhalanA rahI javA pAmI hoya e khadala trikaraNa ceAge kSamA yAmI viramuM chuM. lI. vizAla vijayanA dharma lAbha.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsanasamrATa sUricaka cakavati sarva taMtra svataMtra bAla brahmacArI AcArya mahArAja zrI vijaya nemisUrIzvarajI mahArAja sAhebanA paTTadhara zAstravizArada kaviratna pIyUSapANi AcArya mahArAja zrI vijaya amRtasUrIzvarajI mahArAja
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA mAnavI jeTalA pramANamAM muktine cAhe che teTalA pramANamAM te mArge cAlI zakato nathI. mAnavI je satyamAge cAle te jarUra te mukta banI zake che. zAstrakAra bhagavaMtoe samyagadarzana, jJAna ane cAritra e traNa muktinA mArgo batAvyA che. manuSya jyAre mAMdA paDe che tyAre DokaTara athavA vaidyanI mulAkAta le che. tevI ja rIte manuSya pitAnuM jIvana unnata ane kalyANakArI banAvavA mATe jJAnI sAdhu-purUSane samAgama-sahavAsa kare joIe. Aje cAre bAju sudhAraNAnI vAte bahu thAya che. kayAMka zikSaNanI te kayAMka sughaDatAnI bAbatamAM, paraMtu A badhAmAM sauthI prathama pitAnA jIvananI sudhAraNA karavAnI jarUra che. ane jIvananI sAcI sudhAraNA taraNatAraNa paramapAvana zrI vItarAga devanA sAhityanA zravaNa ke vAMcana vinA na thaI zake e bInAne lakSyamAM rAkhI. pa. pU. vAcanAcArya zrI ratnalAbha gaNinA ziSya pa. pU. zrI rAjakIrtigaNinI racelI gadyabaddha vardhamAnadezanA munirAja zrI vizALavijayajIe saraLa bhASAmAM suMdara anuvAda karyo che. te prazaMsanIya che.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ vardhamAnadezanA eTale caramatIrthAdhipati zAsana nAyaka bhagavaMta zrI mahAvIranA dharmopadezane saMgrahagraMtha. A graMthamAM bhagavaMta mahavIra deve ANaMda kAmadeva Adi daze zrAvakane dharmopadeza ApI vratadhArI banAvyAne ulekha che. te sAthe bAra te para bedhadAyaka rasika kathAo paNa che. bhagavaMta mahAvIrane thayA Aje lagabhaga 2500 varSa gayAM che, chatAM temanuM jIvana, temanuM jJAna Aje paNa ApaNane muktine mArga batAve che. mahApurUSanuM jIvana paNa parvata parathI vahetA moTA jaLapravAha jevuM hoya che. jevI rIte jaLapravAha meTA paththare toDIne paNa pitAne raste kADhe che tevI ja rIte bhagavaMta zrI mahAvIradevanuM jIvana paNa ajJAnarUpI aMdhakAranA parvatene teDI nAkhe che. ane upadeza rUpI jJAnanA kiraNe vaDe bhUlelA mAnavIone mArgadarzana Ape che. e vakhatano jamAne ghaNe kharAba hote, mAnavasamAja vivekane bhUlI beThe hate. kSatriya leke vilAsI banI gayA hatA. vilAsa mATe teo jIvatA hatA ane bhayaMkara yuddha karI zeNitanI saritAo vahAvatA hatA. mahArAja zreNike cellaNa mATe yuddha karyuM hatuM, keNike rAjya meLavavA mATe potAnA pitAne keda karyA hatA. aDhAra sarano hAra ane secanaka hAthI mATe pitAnA mAtAmaha (mAtAnA pitA) ceTakarAya sAthe bhayaMkara yuddha paNa karyuM, jemAM eka keDa eMzI lAkha mANasane saMhAra thaye hato.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ khIjI mAjI dharmanA upadeza ApanAra brAhmaNava potAnA dhama mUkI cUkayA hatA. tApasa vigere dha gurU kahevAtA hatA. paratu temanuM AcaraNa satyadhama thI viparita hatuM. vaizyA paNa bhAna bhUlI Ama janatAnuM zoSaNa ane pApanu poSaNa karavAmAM masta banI gayA hatA. zudronI dazA teA bahu ja kharAma hatI. A viSamatA ane dharmanA nAme thatuM pAkhaMDa-adhamamaya AcaraNa dUra karI vizva kalyANa karavA mATe bhagavAna zrI vIra-vadha mAnasvAmIe rAjyaRddhi tyAgIne dIkSA agIkAra karI. ane sADA bAra varSa sudhI ugra tapa karyuM. ghanaghAtI cAra karmonA nAza thatAM bhagavatane lAkAlAka prakAzaka kevaLajJAna thayuM ane bhagavate dezanA ApI. tI sthApyuM. vedAMtanA pAragAmI vizvavikhyAta pati temanA ziSyA thayA. caMdanabALA ane mRgAvatI jevI rAjakumArI ane rAjarANIe sAdhvI thai. ANuMa ane kAmadevAdi jevA zrAvakA ane sulasA-cellaNA--caMdanamALA jevI paramazrAvikAo thaI. arthAt rAjAthI mAMDI raka sudhI sau prabhu mahAvIranA anuyAyI thayA. A prakAre bhagavata mahAvIre bhAnabhUlelI janatAne muktinA mAga matAnyeA. Aje paNa bhagavAna mahAvIranuM zAsana cAlI rahyuM che. Aje sau koIe vicAravuM ghaTe che ke "peAte vizvavadha vItarAga zrI vIra-vadhamAna svAmInA tImAM che ke nahi ?
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ sauthI prathama bhagavAna mahAvIre upadeza ApatA pharamAvyuM ke "mA haNe," arthAta keInI hiMsA kare nahi. yAda rAkho ke tame keIne duHkha Apaze te tamAre paNa paNa duHkha bhogavavuM paDaze. tame koIne haze te tamAre paNa haNAvuM paDaze A che bhagavAna mahAvIrane upadeza, je Aje paNa teTaluM ja mahattvanuM che. moTe bhAge jovAmAM Ave che ke leke jaina siddhAMtone mAtra sAMpradAyika manovRttithI jue che, ane te siddhAMtonI gahanatA ane udAratAnI majhA mANI zaktA nathI. hai , dharmanA siddhAMte keTalA vyApaka ane sAragrAhI che e jANavAnI IcchA hoya te jaina dharmanA siddhAMtane nikhAlasa have jevAnI khAsa jarUra che. eja rIte munizrI vizALavijayajInA prathama prayAsa rUpa A vardhamAna dezanAnA anuva dene paNa jue ane tene amalamAM mUkI ahiMsAnA satyamArgane svIkAre eja zubhecchA. lI. sthaLa jaina upAzraya. prAkRta sAhitya vi8 jIle thANA muM. muluMDa ( AcAryazrI vijayakartu bhUrIvikrama saM. 2011 zvarajI ma. sAnAza' . vasaMta paMcamI paM. yazobhadravijayaNika
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstravizArada kaviratna pIyUSa pANi bhaTTArakAcArya zrImavijayAmRtasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA praziSya munizrI vizAlavijayajI mahArAja [ prastuta graMthanA bhASAMtarakAra]
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya-nivedana ahiMsA ane premanA mahAdIpathI vasudharAne prakAza pUranAra vizvavaMda paramAtmA zrI mahAvIra svAmI AjathI lagabhaga 1481 varSa pUrve A pRthvI pITha para saparivAra vicaratA hatA. tyAranI A hakIkata che. caramatIrthakara mahAvIra svAmI ke jemanuM "vardhamAna svAmI" evuM jagata prasiddha nAma che. teoe bhavyajIve para apUrva upakAra karavA mATe ANaMda Adi daze zrAvakene satyamArga darzanarUpa A uttama dezanA ApI che. ane eja dezanA paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmIe caramahvaLI zrI jakhkhasvAmI atre savistAre varNavI che. ane te uparathI vAcanAcArya zrI ratnalAbha gaNinA ziSyaratna zrI rAjakIti gaNie zrI vardha mAna dezanA nAmaka saMskRta graMtha gadyabaddha race che A . graMthamAM prabhunI pahelI dezanA sAMbhaLI pratibodha pAmelA ANaMda Adi daze zrAvakanA caritre temaja daSTAMta sahita. bAvIza kathAone samAveza thAya che. te pavitra purUSanA. caritranuM vAMcana jaina samAjane ati upayogI temaja anukaraNIya che. A graMtha mAgadhI temaja saMskRta bhASAmAM hovAthI jaina baMdhuo tene pUrato lAbha laI zakatA nathI paraMtu A graMthanuM
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ gujarAtI bhASAMtara karyuM hoya te teone pUrate lAbha maLI zakaze. ema dhArI zAsana-samrATu sUricaka cakavatI AbAla- brahmacArI sarvataMtra svataMtra AcArya zrImadvijayanemisUrIzvarajI paTTAlaMkAra kaviratna pIyUSapANi bhaTTArakAcArya zrImadvi"jayAmRtasUrIzvarajInA praziSya munirAja zrI vizALavijaya. jIe A graMthanuM saraLa bhASAMtara karyuM che. paMnyAsa pravara prakharavaktA dhuraMdharavijyajI gaNivarya tathA munirAja zrI karUNAvijyajIe prapha saMzodhanamAM je samayane bhega Ape tenA mATe ame temanA trANa chIe. ame AzA rAkhIe chIe ke samagra jaina baMdhuo A apUrva graMthano lAbha laI amArA zramane saphaLa karaze. A graMthamAM kaI ThekANe jinAjJA virUddha chapAyuM hoya athavA dRSTideSathI bhUla rahI gaI hoya tenuM ame mithyAduSkRta mAMgIe chIe. A graMthanI prastAvanA pU. paM. zrI yazobhadravijayajI gaNivare lakhI ApI che tathA A pustakanuM chApakAma maryAkadita samayamAM karI ApavA badala navaprabhAta prinTIMga presanA mAlika zrI maNilAla chaganalAla zAhano sarveno AbhAra mAnuM chuM. lI. jazavaMtalAla gIradharalAla zAha 1238, rUpAsuMdaracaMdanI poLa, amadAvAda.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukramaNikA - - - pRSTha 1-190. 41 1pa 84 8 6 95 viSaya pahelA ANaMda zrAvakanuM caritra samakitanuM svarUpa samakita upara ArAmazobhAnI kathA pahelA prANAtipAta viramaNa vratanuM svarUpa pahelA vrata upara haribala mAchInI kathA bIjA mRSAvAda viramaNa vratanuM svarUpa bIjA vrata upara haMsarAjAnI kathA trIjA adattAdAna viramaNa vratanuM svarUpa trIjA vrata upara lakSmIpuMjanI kathA thA maithuna viramaNa vratanuM svarUpa cothA vrata upara madirAvatInI kathA pAMcamA parigraha parimANavratanuM svarUpa paMcamA vrata upara ghanasAra zreSThInI kathA rAtribhojana vratanuM svarUpa rAtri bhojana upara haMsa tathA kezavanI kathA chaThThA di5rimANa vratanuM svarUpa chaThThA vata upara cArUdattanI kathA sAtamA bhegapabhegavratanuM svarUpa sAtamA vrata upara dhamakumAranI kathA AThamA anarthadaMDa vratanuM svarUpa AThamA vrata upara surasena tathA vIrasenanI kathA navamA sAmAyika vratanuM svarUpa navamA vrata upara kesarI coranI kathA 107 108 114 117 131 132 150 151 157 158 w u
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya pRSTha 168 169 174 175 180 181 187 191 thI 235 (83 236 thI 263 237 264 thI 286 - dazamA dezAvagAsika vratanuM svarUpa -dazamA vrata upara sumitra maMtrInI kathA .agiyArame piSadha vatanuM svarUpa agiyAramA vrata upara raNuranI kathA bAramA atithisaMvibhAga vratanuM svarUpa bAramA vrata upara jinadattanI kathA agiyAra paDimAnI gAthA ane tenuM svarUpa - bIjA kAmadeva zrAvakanuM caritra jinadharma ArAdhana upara ratnasAranI kathA trIjA cullaSTrapitA zrAvakanuM caritra jinadharma ArAdhana upara sahastramalanI kathA cothA surAdeva zrAvakanuM caritra jinadharma ArAdhana upara dhiSTakanI kathA pAMcamA cullagazataka zrAvakanuM caritra supAtradAna upara dhanadeva tathA dhanamitranI kathA chaThThA kuMDalika zrAvakanuM caritra ziyaLa vrata upara kulaqjakumAranI kathA sAtamA saddAlaputra zrAvakanuM caritra tapa dhama upara, dAmannakanI kathA AThamA mahAzataka zrAvakanuM caritra bhAvadharma upara asamaMtakanI kathA navamA naMdinIpriya zrAvakanuM caritra jIvadayA pALavA upara bhImakumAranI kathA dasamA tetalIputra zrAvakanuM caritra vijJAna ArAdhana upara, sAmacaMdranI kathA 287 thI 304 289 305 thI 322 323 thI 339 327 340 thI 355 343 356 thI 369 358 370 thI 388 372
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmAyika caityavaMdanAdi sUtra sacitra hIndI ,, .. daivasi rAi pratikramaNAdi mUtra sacitra kAcu pu ( pAkuM pu' ) hIndI (kAcu pu) (pAkuM puThuM) ,, "" "" paMcapratikramaNa mULa "" "" "" "" amArAM prakAzanA "" (sArA kAgaLa) pokeTa hIndI e pratikramaNavidhi sahita paMca pratikramaNavidhi sahita paca pratikramaNa hindI vidhi sahita snAtra pUjA devavaMdanamAlA kathAe sahita jaina sajhAyamALA (sacitra ) vividha pUjA saMgraha bhAga 1 thI 11 nitya svAdhyAya steAtrAdi sagraha mahAprabhAvika navasmaraNa (pAkuM puThuM) pekeTa paccakhkhANanA kAThI vardhamAna tapanI eLInI vidhi 0-3-0 jasava'talAla gIradharalAla zAha -Y-0 0-8-0 0-100 0.90.0 0x12-0 1-8-0 20-0 -8-0 1-8-0 1-0-0 1-12-0 2-8-8 2-4-0 28-0 4-8-0 4-8-0 1-4-0 0-4-0 0-2-6 jathAbaMdha mATe bhAva pUchAvA anya pustakA mATe sUcipatra magAvA. prAptisthAna 0-3-0 1238, rUpAsuracaMdanI pA-amadAvAda.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArAM upadeza prAsAda bhAga 3 bhAga 4 "" "" hemalaprakriyA (saTippana ) sapU 5. caMdulAla kRta jaina kathA sAgara jaina gavalI bhagavAna AdinAtha hAmIyApethIka cikitsAsAra bhAga 1-2 lAyabrerImAM zAbhe tevAM prakAzana. jaina kathAma jarI a nya bhA. 1-2-3 13-0 patrAkAra vikramacaritra pATamade devakumAra purUSArtha Dagamagatu siMhAsana subhadrAdevI pavitratAmAM prabhutA zIlanI Adarza kathA mevADanA itihAsa zAlibhadra garabInuM gaurava prakAza nA. puNyAtmA amarakumAra satIratna kathAsaMgraha bhAga 1 2-3 9-0 5-0 4-0 3-0 4-0 4-0 4-0 5-0 tyAgI ke bhAgI 4-0 vidyutA caritra 6-0 4-0 kumArapALa rAsa mahAmaMtrI zakarAla saMskAradIpa dIpamAla ujjavalavANI bhAga 1 bhagavatIsUtranAM vyAkhyAnA bhAga 1 bhAga 2 avaMtipati vikramAtiya guNasAra 4-0 poSa dazamI 10-0-0 10-0-0 5-0-0 1-0-0 2-8-0 5-0-0 : prAptisthAna : jasavaMtalAla giradharalAla zAhu 1238, rUpA suracaMdanI poLa-amadAvAda. 4-0 4-0 5-0 4-8 2-0 1-4 28 3=0 3-0 1-0 1-4 8-10 -8 0-9
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI rAjakIti gaNi viracita zrI vardhamAnadezanAnuM bhASAntara vardhamAnaM jinaM natvA, sadguruM dharmadAyakam / / bhASArthoM vardhamAnasya, dezanAyA vitanyate // 1 // ANaMda zrAvakanuM caritra jene pAra nathI, jeno aMta nathI, evA apAra ane anaMta AkAza svarUpa aleka che. te elekanI madhyamAM, apAra sAgaranI madhyamAM jema bindu hoya tema bindu samAna leka che. keDe be hAtha rAkhI paga pahoLA karI UbhA rahelA puruSanA AkAre, vaizAkha saMsthAne rahele e leka 14 rAja UMce; ane asaMkhyAtA jana pramANa che. e lekanA mukhya traNa vibhAga che. Urdhvaka, aleka, ane madhyaloka, madhyale 1 rAja lAMbe pahoLe ane aDhArase je jana jADe che. ane e madhyalekanI madhyamAM agaNita padadhithI valayAkAra viMTaLAyele eka lAkha jejana lAMbo ane pahALe jabUdvIpa che. tene aDela be lAkha jojananI pahoLAIvALe, aneka jaLacara che ane mahAkAya mojAM
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ AthI jammudrIpanI rakSA karavA jANe pharI vaLyA na hoya tema lavaNusamudra viMTaLAyelA che. te kAi devAMganAnA zyAma abeDAmAM sapheda puSpaveNInI mAphaka peAtAnA phINathI jammUdvIpane zeAbhAve che. jammUdrIpanA sAta kSetrAmAM bharata nAme eka kSetra che. temAM pRthvIrUpI strInA kaThahAra sadeza AbhUSaNa samAna, samRddhimAM amaraleAka samAna, haiyAne AhlAda apanAra, jIvane janma, jarA maraNathI muktinA pathe pahoMcADanAra, gaganacuMbI jinAlayeAthI ane prANIone pApamAMthI pAchA kheMcI pragatinA pathe pagalA maDAvatI pavitra pauSadhazALAethI ane raLIyAmaNAM rastAonI banne bAjue hArabaMdha mATI meTI mahelAtAthI-jenI madhyamAM mAnavamedanI evI dekhAtI hatI ke jema e parvateAnI vacamAMthI kei mahAnadI khIlakhIlATa karatI vahetI nA hoya! --nAnA prakAranI vanaspati ane puSpAthI suzobhita udyAno naLa pANI ane pakajathI dIpatAM sarAvare aneka panihArIothI parivarelAM ane gareDInA nAdathI jonAranA manoraMjana karatA kUvAothI dedIpyamAna vANiya nAmanuM nagara che. tyAM jema tArAgaNamAM caMdra zAbhe che, tema aneka khaDIA rAjAothI piravarelA ziza samAna zAbhatA nyAyathI cArIjArI ane julmarUpa adhakArane naSTa karanAra sUryasadeza jenI yazaHgAthA daze dizAmAM phelAI che je pAtAnI prajAne putranI peThe pALe che. jeno keAI zatru nathI-arthAt sarve
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 zatruo upara jeNe vijaya meLavyeA che. evA peAtAnA kharekharA abhidhAnane dhAraNa karanAra jitazatru nAmaka rAjA saudharmendranI mAphaka rAjya kare che. tenA nagaramAM leAkeAne Anadu upajAvanAra, dAna devAmAM kuberane zaramAve tevA dhanADhya, ANaMda nAmano zrAvaka vasatA hatA. tene rUpaguNu-lAvaNyApeta zIlavatI zivAnaMdA nAmanI bhAryA hatI. te zrAvakane ghera cAra karoDa suvarNa dravya nidhAnarUpe bhUmimAM dATelu hatu, cAra karoDa dravya vepAra mATe ane cAra karoDa dravya vyAje ApeluM hatuM, tenAM pAMcasA gADAM paradezamAM paribhramaNa karatAM hatAM. pAMcasA gADAM ghAsa ane lAkaDAM lAvavA mATe rokAyelAM hatAM. cAra moTA vahANA vyApArArthe jaLamArgamAM karatAM hatAM, vaLI daza daza hajAranI saMkhyAvALA cAra gokuLa e suzrAvakanA ghera hatAM. ityAdi ghaNI samRddhi hatI. lakSmIvAna hAvA chatAM te guNa ane kaLAthI vyApta hatA, AgAmI avatArane mATe pramaLa puNyane upajAvanArA sudeva, sugurU ane sume jenA rAme rAmamAM vAsa karelA che eve rAjyamAna purUSa AnaMda zrAvaka svasrI zivAnA sAthe sa'sAra sukhane bhAgavatA--vANijya grAmamAM rahIne divase nimana karatA hatA. eno save piravAra vANijya nagaranI pAse kAllAka nAmanA sa`nivesamAM rahetA hatA. eka divasa deva dAnavAthI dvIpatAM, devAe racelAM suvarNanAM nava kamaLa para pApadma padharAvatAM, dizA, vRkSo ane naranArIethI satkArane pAmatAM, bhavya jIveAnA hRdayamAM dhimIjane vAvatAM, trizalAnana kAzyapa geAtrIya carama zAsanAdhipati vadhu mAnasvAmI
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ cauda hajAra sAdhu ane chatrIsa hajAra sAdhvInA parivAra sAthe vANijya grAmanA ghuti palAsa cityamAM samesaryA. te vakhate pAMca prakAranA puponI vRSTi karatA devadevIo utaratAM ane caDatAM tyAre temanI kAnti ane kalaravathI, daze dizAo khaDakhaDATa hAsya karatI hoya ne ! temanA mukhamAMthI ja jANe puSpavRSTi na thatI hoya ! evI AzcaryakArI lAgatI hatI. devee maNi, suvarNa ane rUpAnA traNa gaDharUpa samavasaraNa racyuM. jANe ratnatrayI amArA traNamAM praveza karI-teja pAme che ema jAhera nA karatuM hoya, evuM jaDa chatAM cetanAyukta samavasaraNa lAgatuM hatuM. prabhunA mastake rahelAM traNa chatra, traNa lokanA traNa mugaTa samAna lAgatA hatA. - prabhunA dehathI bAra gaNuM moTuM azoka vRkSa zetuM hatuM tenI nIce siMhAsana upara goThaNa sudhI pupothI DhaMkAcelAM, pUrvAbhimukhe zAsanAdhipati, dvAdazAMgInA artha pAMtrIsa guNayukta vANu vaDe prakAzatA hatA te jojana sudhInA sarve jIvo potapotAnI bhASAmAM sAMbhaLatAM hatAM. tArakanA ati adbhuta tejasvI svarUpane jovAmAM aMtarAya na thAya mATe devoe temanuM saghaLuM teja ekaThuM karIne bhAmaMDaLa banAvyuM hatuM. vizvavazlabha vItarAga, viSayaprApta saMsAramAMthI choDAvI avyAbAdha AnaMdane apanAra mokSamArganA dAtAra che. ema ulleSaNa karatI duMdubhi, jIvone jIvatAM zIkhavADatI hatI. prabhunI baMne bAju viMjhAtA veta ane uttama cAmara adhemAMthI UrdhvamAM kema javAya e kImiye banAvatAM. kArigara
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAgatAM devendroe racelAM aSTa prAtihA aSTa karmanA oghane haMphAvavA ja jANe prabhunI sAthe rahetAM na hoya tema prabhunI zebhAmAM abhivRddhi karatAM hatAM. prabhu pUrvAbhimukhe pAdapITha para padapaMkajane sthApI birAjyA hatA. bAra parSadA saMmilita thaItemAM gaNadhara vimAnika deva ane sAdhvIo e traNa parSadA agni khUNAmAM beThI. tiSa vyaMtara ane bhavanapatinI devIe e traNa parSadA vAyavya khUNe beThI. vimAnika de, manuSya, ane mAnuSI e traNa parSadA IzAna khuNe beThI. A tarapha jitazatru rAjA paNa pIrajananI sAthe potAnI caturaMgI senAthI zubhata pAMca abhigamane sAcavate vItarAgane vAMdavA utsatsAha sahita jate hato. AvI dhAmadhUma joI AnaMda zrAvake pAse ubhelA paurI puruSane pUchyuM ke he bhAgyazALI, harSane hRdayamAM dhAraNa karatAM tame kyAM jAo che? he zeTha, duniyAnA dareka padArthane jenAra jANanAra ane jagatanA jIvone sukha ApanAra zrI vardhamAnasvAmI ahIM padhAryA che temane vaMdana karavA ame jaIe chIe, te purUSanA pIyUSa pramANa vacana sAMbhaLI AnaMdane anubhavato ANaMda zrAvaka vicAravA lAgya, nirmama ane nirAgIne namaskAra karavAthI mahAna lAbha thAya che. ema vicArIne ghutipalAsacitye Avyo ane prabhune traNa pradakSiNApUrvaka paMcAMga praNipAta karIne prabhu sanmukha beThe. jyaguru, bhavya jIvonAM netrone AnaMda upajAvanAra zrI vIre maMthana karanArI A pramANe dharmadezanA ApI; he bhavyaloka, janma jarA ane maraNarUpa jaLathI paripUrNa, ISTaviyega aniSTasaMga rUpa magarUra magaramacchAthI ane rigarUpa jherI jIvathI vyAsa
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ thayela evA sa`sAra sAgaramAM ciMtAmaNi ratnanI peThe, manuSya bhava ati durlabha che. temAM AryakSetra, uttamakuLa ane nirogI kAyA maLavI te uttarAttara ati durlabha che. te sa thI AyuSya ane tenAthI paNa rUpanI prApti durlaCbha jANavI. paMcendriyanI paTutA temaja sadguddhi maLavI ati durlabha che. A badhu hovA chatAM zraddhA na heAya te sarva sAmagrI niSphaLa che. mATe zuddha zraddhA paNa pAmavI durlabha che. ane tethI paNa uttama gurunA cAga maLavA mahAmuzkela mAnavA. dharma zravaNanI sAmagrI sAMpaDavI tethI paNa durlabha che, vizvamAM A pramANe eka pachI eka uttarAttara duHprApya che. te paNa he prANIo, puNyapasAthe A padArtho tame pAmyA che mATe huM paDitajano ! tame e sAmagrIne niMdA, vikathA, krodhAdi kaSAyamAM ane pramAdamAM pADazeA nahIM kAraNa ke patana pAmavAnuM pahelu pagathIyuM pramAda che pramAdane pAmelA prakhara paDitA ane pUrvadhA paNa pAra na pAmI zakAya evA bhayakara bhavAdhimAM bhaTake che mATe pramAda varlDa dharmane dhAraNa karo. dharmanI dhurAne dhAraNa karanAra tIrthaMkaroe zramadharma ane zrAvakadhama ema e prakAre dharma kahyo che. pAMca mahAvrata ane aSTapravacana mAtA sahita je dharma te sAdhu dharma ane samyaktvamUlaka pAMca sthUlavrata-traNa guNavrata ane cAra zikSAvrata e khAra trata sahita zrAvakadharma he bhavyajIvA, jo tame satya zAzvata sAdi anaMta ane avyAbAdha evA meAkSasukhane icchatA hAya te jinezvaroe prarUpela sabhyane viSe Adara karI, siddhAMtamAM kahyuM che keH--
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ dasaNabhaThTho bhaThTho, dasaNabhaTThassa natthi nivvANaM / sijhaMti caraNarahiyA, dasaNarahiyA na sijhaMti // artha -samyaphavathI bhraSTa thayele puruSa te ja bhraSTa kahevAya ane tene mokSa maLatuM nathI. dravya cAritrathI rahita mAnave mekSamAM nivAsa kare che. paNa samyaktva vinA prANIo mekSane meLavI zakatA ja nathI mATe he che, je potAnA hRdayamAM samyaktvane uttama rIte sthApe che te puruSa ArAmazobhAnI jema A saMsArathI mukta thaI avyAbAdha AnaMdane meLave che. zrI vIraprabhunA AvA vacane sAMbhaLI ANaMda zrAvake pUchyuM, he bhagavana ArAmazobhA samyakatvanA sAthathI - zI rIte zAzvata sukha ane siddhi varI? ane te keNa hatI? te he kRpALu, kRpA karI kahe. tenA pUchavAthI prabhue kahyuM ArAmazobhAnI kathA A samasta kSetramAM-sarva dezamAM uttama havAnA gumAnane dhAraNa karate kuzA nAme deza che. temAM sarva prakAranI saMpattithI paripUrNa, sarva sthaLomAM zreSTha evuM (sthaLAzraya) palAsa nAme gAma che. te gAmamAM yajJa karavAmAM ustAda yajurvedAdi cAre vedomAM vikhyAta sarve zAstrone jANakAra azirmA nAmane vidvAna vipra vasate hatuM. tene dharmamAM magna zIyaLathI zebhatI parapuruSane mATe agnisamAna satya abhidhAna dharatI javalanazikhA nAmanI bhAryA hatI. tene chIpamAMthI jema metI utpanna thayuM hoya tema vidyuta jevI kAMtine dhAraNa karatI vidyutaprabhA nAmanI putrI hatI tenA rUpa lAvaNya ane saubhAgya caturAI ane vinita paNuM lakattara hovAthI te avarNanIya ratnarUpa hatI.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ anupama ane advitIya saundaryane dhAraNa karanAra dharatI para bIjI kaI kanyA nahIM hatI. vidyutaprabhA kALakame ATha varSanI thaI tyAre kamane tenI mAtAe tenAthI harahamezane mATe vasamI vidAya lIdhI. kahyuM che ke - bAlassa mAyabharaNaM bhajjAmaraNaM ca juvvnnaarNbhe| therassa puttamaraNaM, tinnivi guruAI dukkhAI // atha-"bALapaNamAM mAtAnuM maraNa, yuvAnInA AraMbhamAM bhAryAnuM maraNa, vRddhAvasthAmAM putranuM maraNa, e traNe sarva saMkaTa AkarAM-gahana duHkhe che." pUrvakALamAM jIve che je adhyavasAyathI zubhAzubha karmane upArjana karyA hoya tene udayakALe bhegavavA paDe che. karmanA marmane dharma ja bhede che. mAtAnA mRtyu pachI vidyutaprabhA prAtaHkALamAM UThIne gharanA AMgaNAne vALI cALI lIdhA pachI rasoI vigere kArya patAvI darareja gAye carAvavA gAma bahAra jatI. madhyAhune gAya sAthe ghera AvatI dudha dehI pitAne jamADatI, ane pachI pote jamatI, pachI gAya laI vagaDAmAM jatI, ane sAMje pAchI vaLatI. AkhA divasanuM kAma karI thAkI gayela hovA chatAM pitAzrInA sUI gayA bAda pite nidrAne vaza thatI. A pramANe ene rejane kAryakrama hate. Ama ene Akho divasa pravRti rahetI. anyadA eka divasa te bALA nija janakane kahevA lAgI ke he pitAzrI ? kSaNa mAtra paNa gharanA bhArane vahevA mATe huM samartha nathI
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ atibhAra upADavAthI baLavAna baLada paNa kheda pAme che, mATe he pitA, Apa uttama kuLanI keIpaNa kanyAne kara grahaNa kare ke jethI huM sukhI thAuM, ane svecchAe kIDA karUM, pitAnI putrInA vacana sAMbhaLI harSita thaele vipra be ke he putrI, te sAcuM kahyuM, aneka gavAkSothI zobhatI A sAta mALanI havelI uttama prakAranI strI vinA zUnya bhAse che, ema vicArI teNe eka sArA kuTuMbanI kanyAnuM pANigrahaNa karyuM, paraMtu te navavadhu sukhanI icchAvALI ane bahu ALasu hovAthI te gharanuM kaI paNa kAma karatI na hatI, tyAre vidyutaprabhA pitAnA manamAM vicAravA lAgI, ke. mArA pUrva karmone dhikkAra che! navI pariNita mArI mAtA ke je gharakAma mATe Avela te paNa paga para paga caDAvI rAta divasa sukha pUrvaka besI rahe che. pahelAM phakta 'pitAnuM ja kAma karavuM paDatuM paNa have A bIjI Aphata UbhI thaI che. mArA karmanA doSe divase sukhathI bhejana ane rAtrIe nidrA paNa sukhapUrvaka maLatI nathI. AvuM duHkha mAre kayAM sudhI bhogavavAnuM lakhyuM haze? A pramANe duHkhane sahetI teNe agIAra varSanI vayamAMthI bAramA varSamAM praveza karyo, dUranA DuMgara parathI razmivane pitAnuM aDadhuM DekuM bahAra kADhI joyuM tyAre nagaranA sarve leke pitApitAnA kAmamAM magula hatAM, khetaramAM haLa cAlatAM hatAM, pakSIo pitAnA mALA mUkI maMgaLagIta gAtAM UDI rahyAM hatAM, maMdiramAM ghaMTa, zaMkha ane nagArAMnAM nAda tenuM svAgata karatAM hoya tema tene lAgyuM ane sAmaiyAmAM gevALIA gAyanA ToLeToLAMne sAmAM laI AvatAM hoya tema teNe joyuM
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaLI jAjvalyamAna bhAskare pacaraMgI paToLAM paherI panihA-- rIone panaghaTanA pagathAra parathI pitAnA be pANi (haste), vaDe pANI kheMcatI pitAne be hAthanI sAnathI bolAvatI joI, tyAre sUrya aruNane kUca karavAno Adeza karyo, ane vidyutaprabhA gAye carAvavA vanamAM AvI. eka ghaTAghana vRkSanI nIce sukhapUrvaka sUtI, ane gAye paNa caravA lAgI, teTalAmAM meTI kAyAvALe zyAma kAntivALe ane bhayathI trAsa pAmele lAla netravALe sarve haLave haLave tenI pAse AvyuM, ane manuSya vANImAM belavA lAgyuM ke he bAlA, mujathI bhaya pAmyA vagara tuM mAruM eka vacana sAMbhaLa, huM sukhapUrvaka A vanamAM lAMbA kALathI vasu chuM. hamaNAM mArAM pApa prakAza pAmyAM che, tethI keTalAka gArUDI ke mane keda karavAne kImIo karI rahyAM che, e vAta jANavAthI bhayathI nAsIne he bahena, huM tAre zaraNe AveluM chuM. pApa karatAM pAchuM vALI na jonAra gArUDI leke hamaNAM ahIM Avaze ane mane karaMDiyAmAM keda karaze, tethI huM duHkhanA dariyAmAM DUbIza. he kumArI, te pApI purUSathI mAruM rakSaNa kara. tuM parapakAranuM prabaLa puNya pAmIza. azucithI atyaMta apavitra nAzavaMta guNavALA A hADapiMjara jevA dehathI keIna upakAra na thAya te te zuM kAmano ? arthAt paropakAra kare eja kAyAnuM phaLa che. avasare sUrya, caMdra prakAza kare che ane vAdaLa varSe che ane jaLadhi maryAdA mUkatA nathI. jAjavalyamAna agni paNa avasare-khuzanumA thAya che, ane A bhUmaMDaLane Aja sudhI.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 zeSanAge svazire dhAraNa karela che te badhuM phakta pApakArane mATe ja che. kahyuM che keH--mANasa niHsvArtha buddhithI sAmAne Azraya Ape. vipattivyAptano madadagAra thAya, zaraNe AvelAnu rakSaNa kare evA puruSAthIja A pRthvI zAle che. he mahAbhAgyazAlI, paropakAranA AvA phaLa jANI bhayabhIta thaelA mane tArA kheALAmAM mUkI vasra DhAMkI mArUM rakSaNa kara. vismaya. vyApta vidyutaprabhA vyAkuLa thaI vicAravA lAgI. meM pUrva kAMi paNa karyuM nathI tethI A bhavamAM duHkhI chuM. ahIM jo puNya nahIM karUM te AgaLa AthI paNa kaDhaMgA hAla thaze, ema ciMtavI te viprakanyA potAnA manane makkama karI sarpane peAtAnA kheALAmAM saMtADI vastra DhAMke che, teTalAmAM gArUDI leAkeA tyAM AvI tene pUchavA lAgyA ke he khALA, teM A mAgethI jatA kAI sapa joyA che? tyAre teNe javAma ApyA; he gArUDI leAkeA ? hu ahIM vastra eDhI sutI chuM. mane kAMi khakhara nathI. kanyAnA AvA vacana sAMbhaLI paraspara. eka khIjAne kahevA lAgyA are ! kALA nAgane A kanyAe. joyA hAya tA zuM tame ene ahIM A pramANe bhALata? are, etA kayAranI nAsI gaI hAta, Ama khelatA gADI lAke cAre bAju nirIkSaNa karatAM cAlyA gayA, pachI kanyAe sarpane kahyuM ke he bhadre, have tuM bahAra nIkaLa, tArA zatru tA jatA rahyA che. A pramANe vAravAra vaDhatI vipra kanyAe sarpane na joyA tyAre vismayathI vicAravA lAgI. ahA ! te. sarpa kayAM gayA? zuM me indrajALa joi ke svapna joyu ?'
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 mane pachI cittavibhrama thayuM ke te eka hakIkata hatI. eTalAmAM kadI na sAMbhaLelI karNapriya AkAzavANI saMbhaLAya cheH-he bALA, tArA vairyathI huM saMtuSTa thayela chuM, tethI tuM manavAMchita varadAna mAga. Ama belate divya rUpadhArI-hAra ardhahAra kuMDaLa ane mukuTathI vibhuSita evA devane joI te bALA nirmaLa bhAvathI belI he devomAM uttama? je tame mArA upara saMtuSTa thayA che te taDakAmAM caratI mArI gAyonI ane mArI paNa rakSA thAya tema kare. A sAMbhaLI deva vicAravA lAge -A bALA kevI mugdha che ke sAkSAt kalpavRkSa pAsethI dhaturAnA phaLanI mAgaNI kare che. bhale tene manoratha pUrNa thAo. ema vicArI deve tenA upara naMdanavana banAvyuM pachI viprasutAne kahyuM ke he putrI ! tuM jyAM jyAM jaIza tyAM tyAM sarva hatuonAM phalakulathI kuleluM A udyAna tArI sAthe Avaze A vananA phaLakula manamehaka tema amRta samAna mIThAM svAdavALAM te uparAMta A vRkSo kalpavRkSanI jema tArI sarva IcchA paripUrNa karaze. he kumArI, meru parvatanI upara AvelA naMdanavanamAM jema devAMgane kIDA kare che. tema tuM paNa A udyAnamAM AnaMdapUrvaka krIDA karIza. kadI kaI kaSTa paDe te tuM mArUM maraNa karaje ema kahI deva svasthAnake gayo. tyArabAda saMpUrNa kaLAe khIlelAM caMdra jevA mukhavALI vidyutaprabhAe udyAnanA phaLaphUlothI bhUkha samAvI have te vicAra karavA lAgI ke aho ? mAmUlI upakAra paNa mahAmUle thAya che. Avo addabhuta AnaMdakArI thAya che. to je pUrNa rIte upakAra kare che teo zuM prApta nahi karatA hoya? Ama vicArI vadhu-vat vadanavALI vidyutaprabhA divya upavana sahita gAyane
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 laI saMdhyA samaye pitAne ghera AvI. tyAre tenI mAtAe. kahyuM; he putrI, bhejana kara. kanyAe kahyuM he mAtA, zarI.. ranI avasthatAne lIdhe mane bhUkha lAgI nathI. pachI te. rAtrinA chellA paheramAM gAye sAthe vanamAM gaI. A pramANe te vipra kanyA sadA divya vanamAM ArAmanI mAphaka kIDA karatI. eka divasa te kanyA kalpavRkSanI chAyAmAM sUtI hatI tevAmAM pATalIpura nagaranivAsI jitazatru rAjA caturaMga sainya sahita. AvyuM. teNe naMdanavana samAna chAyAvALA vanane joI tyAMja paDAva nAMkhe ane kalpavRkSanI chAyAmAM siMhAsana sthApI tenA para ArUDha thaye, ane teNe hAthI ghoDA ane baLada pramukha pazuone tathaDa sAthe bAMdhavA hukama karyo saiinike e zastro paNa zAkhA para laTakAvyAM. sainyanA avAjathI vidyutaprabhA jAgI gaI. cAre bAju susajja sainike, haNahaNATa karatAM ghaDAo ane parvatasamAna paDachaMda kAyAvALA hAthI joI vismayathI vihaLa banelI cAre bAju jevA lAgI. tyAre teNe pitAnI gAyo ke je gajarAjathI bhaya pAmI nAsatI hatI tene joI, gAyone pAchI vALavAnA IrAdAthI te bALA deDI. tenA daDavAthI vana paNa doDavA lAgyuM ane sAthe sAthe jhADa sAthe bAMdhelA hAthI, ghoDA, ratha vigere paNa doDavA lAgyAM AvuM kautuka joI jitazatru rAjA viramayapUrvaka vicAravA lAge ke AvuM Azcarya kadI meM joyuM to nathI-paNa sAMbhanyuM nathI. pachI pRthvI patinA pegAmathI pradhAne joyuM ke, e udyAna kanyA sAthe doDatuM hatuM. buddhimAna pradhAna vicAravA lAge ke game tema hoya paNa A kanyAno mahimA apUrva lAge che te maMtrI kanyA pAse gaye ane kahevA.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 lAge, he manahara mukhavALI kanyA ! tArI gAye huM pAchI lAvI ApuM chuM. tuM doDatI nahIM kAraNake tArI sAthe vananA diDavAthI amArA bhUpALa temaja sakaLa sinya bhayabhIta thAya che mATe tuM pAchI vaLa. tArA vaLavAthI vana vaLaze hAthI ghoDA amane maLaze ane sarve sinike zAMta thaze. A sAMbhaLI vidyutaprabhAne dayA AvI tethI te pAchI pharI. sAthe sAthe vana paNa mukAme AvyuM. patinA AdezathI tenA subhaTe gAye pAchI lAvyA ane sarvatra zAMti sthapAI pachI pradhAne kahyuM, he prajApati ! Ape je abhUta ghaTanA dekhI te A kanyAnA mAhAsyano pratApa che. rAjA vicAre che ke A koI svargathI utarelI devI te nahi hoya ? athavA kaI nAga kanyA haze? asura kanyA haze? nahItara tiSI devI haze ? paNa rAjAe thoDI ja vAramAM tenA zArIrika lakSaNethI nizcaya karyo ke A mAnuSI ja che. paNa devI nathI. vaLI durbaLa zarIranA cinho parathI e nizcaya karyo ke te kanyA kumArI ja che. ema dhArI kapaTa rahita te rAjA tenA prati anurAgI thayo. bhUpatinA bhAva jANuM pradhAne kanyAne kahyuM bhadre, A jitazatru rAjA sAthe lagna karI tArA janmane kRtArtha kara. tyAre kanyA zaramAI gaI. enI dRSTi bhUmimAM kAMIka zodhavA lAgI ane nIcA mukhe te belI. he maMtrIzvara, je tame kaho cho te egya che paNa svamukhe vivAhanI vAta kuLavatI kanyAne na chAje mATe pAsenA gAmamAM agnizarmA nAmanA mArA pitA rahe che. temane pUcho. pachI rAjAnI anumati laI te pradhAne, agnizarmA pAse jaIne rAjA mATe tenI kanyAnI mAgaNI karI. te sAMbhaLI
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ potAnA sAsane che. A ane rAte viSa dhavana rAjA 15 agnizarmA khuzI thaze. ane kahevA lAge che maMtrIzvara, mArA prANa paNa rAjAnA che te pachI kanyAdi vastu hoya temAM zI navAI? eka te brAhmaNabhAI emAM vaLI rAjA jevA jamAI thAya pachI pUchavuM ja zuM? te vipra vidyutaprabhA sAthe rAjA pAse AvyA ane rAjAne AzIrvAda ApI ucita Asane beThe. pachI brAhmaNe je kahyuM hatuM te pradhAne pitAnA rAjAne kahyuM. eTale kALa vilaMba sahavAne asamartha evA rAjAe tatkALa tyAMja brAhmaNanI samakSa kanyA sAthe gAMdharva lagna karyA. vidyuprabhAnA mastake naMdanavana samAna udyAna zobhatuM hovAthI rAjAe tenuM nAma ArAmazobhA pADyuM. pachI A vipra mAro zvasura thayo che e duHkhI na thAya ema vicArI rAjAe tene bAra gAma bakSIsa ApyA. pachI rAjAe ArAmazobhAne rAjahasti para ArUDha karI. pitAnI purI prati prayANa karyuM, tyAre atizaya zobhAvALuM e udyAna chatranI peThe teonI sAthe AkAzamArge cAlavA lAgyuM rAjA zahera samIpa pahoMcyA pahelA pradhAne nagarane uttama rIte zaNagAryuM, pachI khUba dhAmadhUma pUrvaka rANI sAthe rAjAe nagaramAM praveza karyo, te nagaranivAsI naranArIo paraspara vAto karavA lAgyA ke A rAjA dhanyavAdane pAtra che, ane A prabhAva te kharekhara pUrvopArjIta puNyanuM ja phaLa che. tethI ja rUpa lAvaNyapeta patni prApta thaI che, vaLI kaI kahetuM moTA mAMdhAtA ane caki, vAsudee A prakAranI samRddhi prApta karI nathI te A nRpatie prabaLa puNyanA pratApe prApta karI che. vaLI temanA mastake chatrAkAre raheluM naMdanavana sama udyAna kayA janAra mANasane Azcaryamugdha na kare?
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevaLa Urdhva AkAzamAM AdhAra vagara rahelA phaLaphUlathI phUlelA vRkSe mAnava mAtranA manamAM acaMbo utpanna karanAra nathI zuM? kaI kahetuM ke pUrvanA prabaLa puNyanA udayathIja A udyAnanA phaLane prANI mAtra prApta karI zake anyathA nahIM, A pramANe lekena vividha vArtAlApa sAMbhabate potAnI bhAryA ArAmazobhA sAthe harSita hRdayavALe jitazatru bhUpati potAnA mahelamAM AvyuM. divya prabhAvavALuM devatAthI nimite te udyAna paNa rAjAnA bhavana uparA AkAzamAM sthira thaIne rahyuM. pitAnI priyA ArAmazobhA sAthe bhega bhegavatAM rAjAe keTaleka kALa lIlA mAtramAM nirgamana karyo. ahIM agnizarmA vipranI nava pariNIta patnie eka putrIne janma ApyuM. ane te zukalapakSanA caMdramAnI piThe vRddhi pAmatI anukrame yuvAvasthAne pAmI, tyAre tenI mAtA vicAra karavA lAgI ke A ArAmazobhA avasAna pAme te tenI bahena jANIne tenAmAM Asakta manavALo jitazatru rAjA mArI putrIne paraNe. mATe zakaya sarakhI zayanI putrIne keIpaNa upAyathI mArI nAkhuM, ema vicArI teNe potAnA patine kahyuM ke, "he svAmina ! mArUM eka vacana sAMbhaLe. ApaNe ApaNI putrI ArAmazobhAne mATe kadI paNa mAdaka pramukha miSTAnna vigere kAMI paNa vastu mekalI nathI! tyAre agnizarmAe kahyuM ke he bhadra, ApaNuM putrIne kazI kamI nathI. tenA puNya prabhAvathI haMmeza kapUranA kegaLA kare che! te sAMbhaLI strIe kahyuM, "he prANanAtha ! Apa yogya kahe che, paNa mAtApitAnI thelI vastu paNa trAddhivALI putrI sadaMtara Irache che mATe modaka jevI kAMI paNa khAvAnI vastu
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ mekalI. priyAnA AvA gADha Agrahane vaza thayelA brAhmaNe kahyuM, "he priyA ! tArA manamAM ema hoya te medaka vigere banAva. patinI AjJA maLavAthI te duSTAe uttama prakAranA dravyothI siMhakesarIA viSamizrita modaka tatkALa taiyAra karyA. pachI sarve modakane eka ghaDAmAM bharI tenuM moDhuM baMdha karyuM, tyArabAda te pizAcaNIe pitAnA patine kahyuM ke, "A medakane ghaDe putrI sivAya keInA hAthamAM saMpaze nahIM ane kahejo ke A maMdike tuMja khAI jaje, bIjA keIne ApIza nahIM. kAraNa ke je te bIjAne ApIza to te lADavA sArA dravyathI banAvyA na hovAthI rAjakuLamAM amArI hAMsI thaze. bIjuM ame gAmaDAnA rahevAsIone vaLI modaka banAvavAnI caturAI kyAMthI AvaDe? bheLe bhaTTa bhAryAnA kapaTane jANato na hato tethI te sIlabaMdha ghaDe laI cAlI nIkaLyo. mArgamAM maTakAne mAthe mUkI nidrA letA ane vAravAra tenA sIlabaMdha meDhAMne jote, maMjhIla kApato te brAhmaNa anukrame nagara samIpe AvI pahoMce. cAlatAM cAlatAM rastAmAM eka meTuM vaDanuM vRkSa AvyuM tenI zItaLa chAyA joI mArgamAM cAlatAM atizramathI thAkI gayela te vipra vizALa vaDa vRkSa nIce vizrAmanA sababathI sUte. A tarapha pelA nAgakumAre avadhijJAnathI brAhmaNane sUtele jaI vicAra karyo, ke A brAhmaNa nagaramAM zA mATe jAya che? teNe jANyuM ke ArAmazebhAnI apara mAtAe ene viSamizrita madathI mAravA mATe A brAhmaNane mokalela che. paraMtu e putrIne pitA huM pite maujuda chuM. ane pUrvopArjIta prabaLa puNyanA pratApe tenuM akALe mRtyu kema thaze ? te kanyAe pUrva bhavamAM bahu puNya
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ meLaveluM che. mATe ene kaI mAravAne samartha nathI ema vicArI nAgakumAra devatAe ghaDAmAMthI viSamizrita medanuM haraNa karI bIjAM amRta samAna svAdavALA divya medake mUkyA. pachI brAhmaNa nidrAmAMthI jAgye ghaDe laI rAjadvAre AvyuM. dvArapALa sAthe saMdeze kahevaDAvyuM. pachI pratihAre prajApatine prArthanA karI ke he nAtha, ArAmazobhAnA pitA rAjadvAre AvyA che. ane e ApanA darzananI IcchA rAkhe che. agara ApanI AjJA hoya te ApanI samakSa teDI lAvuM. tyAre rAjAe puchayuM, zuM agnizarmA pote AvyA che? temane jaldI mAnapUrvaka teDI lAve. turataja dvArapALa gaye tene teDI lAvyA. agnizarmAe rAjAne AzIrvAda ApyA. pachI ghaDe temanI samakSa mUkI ucita Asane beThe. rAjAe prathama kuzaLa prazna pUchIne pachI kahyuM, he dvija, tame A ghUMDAmAM zuM lAvyA che? vipre kahyuM mahArAja, tenI mAtAe mehavazathI ArAmazobhA mATe uttama prakAranA medake mekalyA che. rAjA khuza thaye ane teNe te ghaDo ArAmazobhAnA mahelamAM mokalI Ape. ane viprane vastrAbhUSaNathI satkAra karyo pachI harSita hRdayavALe rAjA rANInA mahelamAM AvyuM ane rANIe ApelA Asana para ArUDha thaye tyAre ArAmazobhA rANIe pUchyuM ke he svAmina, IcchA thAya che ke ghaDe ughADuM. Apa anumati Apaze? tyAre rAjA balya, he mAninI ? A sthAnake svAmi sevaka bhAva nathI. svecchAe tene ughADa. rANIe jyAM ghaDe ughADyo tyAM na varNavI zakAya tevI sugaMdhInI che chUTI. ane AkhA AvAsane suvAsamaya karI dIdhuM. rAjA dake jeI vicAravA lAge, ke A maMdike
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 amRtanA rasathI banAvelA che ke keIdeva sAnidhyathI? pachI rAjAe ArAmazobhAne kahyuM ke he suvadani! duniyAmAM kadI na maLelA A medake tArI bahenane Apa. patidevanI AjJA pramANe potAnA kamaLa karathI e lADavA potAnI bahenane ApyA. mRtyu lekamAM maLavA durlabha evA te medakene khAdhA pachI ArAmazobhAnI zauye tenI mAtAnA vakhANa karavA lAgI. anerI caturAI che. ArAmadebhAnI mAtAnI ke jeNe pitAnI caturAIthI amRta rasanA ja medake banAvelA jaNAya che. vidAya vakhate vipre rAjAne kahyuM he deva mArI putrIne mArA ghera gheDAM divasa mATe mekale. tenI mAtAnuM tene darzana thaze. tyAre rAjAe hasIne kahyuM; he bhadra! jarUra tame saraLa svabhAvI lAge che tamane khabara nathI ke rAjAnI strIo sUryane paNa joI zakatI nathI. te pachI mokalavAnI te vAta ja zI ? pachI brAhmaNa vidAya laI ghera AvyuM. ane badhI hakIkata potAnI patnIne kahI. te duSTa adhyavasAyavALI brAhmaNa manamAM belI. dhikkAra hi! dhikkAra hi! mArI buddhine. meM vicAryuM hatuM ke DuM viSa nAkhavAthI paNa mANasa mRtyune bheTe che. pahelAM khabara heta .....paNa cAle kAMI vAMdhe nahIM. have huM ugra viSa nAkhI uttama pakavAnna banAvI mokalIza, ke jethI te tatkAla maraNanuM zaraNa svIkAre. pachI te duSTAe ugra viSamizrita pakavAna taiyAra karI pahelAMnI jema sIlabaMdha karI potAnA patine seMpyuM. ane kahyuM, he prANu vallabha! A ghaDe paNa putrIne ApI Avo. aho duSTa durAtmAone durAcAra duniyAmAM dekhavA jevuM hoya che. krame karIne brAhmaNa te ja vaDavRkSanA mULamAM thAka utAravAnA sababathI sUto ane
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 nidrAdevInA vaza thayA. pahelAMnI mAphaka devatAe viSamizrita pakavAnnanu apaharaNa karI bIjI divya pakavAnna dAkhala karyuM. brAhmaNa jAgyA pachI rAjadire gayA ane miSTAnnanA ghaDa rAjAne arpaNa karyo tethI teNe vadhAre yaza prApta karyA. tyAMthI pAche pharI brAhmaNa karatA karatA anukrame svasthAnake Avyo sarva hakIkata peAtAnI priyAne kahI. te sAMbhaLI tene atyaMta kheda thayo ane e dRSTA vicAravA lAgI, ahA ! A te zuM kahevAya ? gajabanI vAta che ke jIvApahArI dravyathI paNa te maratI nathI mATe have teA tAlakUTa viSamazrita pakavAnna karI pahAMcADuM ema vicArI teNe phrI viSamizrita pakavAnna anAvyuM ane pahelAMnI mAphka sIlabaMdha karI peAtAnA patine kahyuM ke huM prANeza! tame A vakhate putrIne sAtheja teDatA Avaze. kadAcit rAjA putrIne na mAkale tA tene tamAruM brahmateja dekhADo. A pramANe zaMkhaNInI zikhAmaNa sAMbhaLI brAhmaNa ghaDA lai cAlatA thayA. bhavitavyatAnA ceAge anukrame te vipra te ja vizALa vRkSanI chAyAmAM vizrAma hetuthI sUtA sUtAMnI sAthe zramane lIdhe tene nidrA AvI gai. ane devatAe viSamizrita dravyanu apaharaNa karIne uttama dravyanA pakavAnna ghaDAmAM bharI dIdhAM brAhmaNe rAjadvAre pahoMcI miSTAnnathI bharelA ghaDA rAjAne suprata karyA tethI vipranA yaza vadhAre vistAra pAmyA. pachI brAhmaNe rAjAne kahyuM:-he rAjendra, maherabAnI karI mArI putrI je garbhavatI che tene mAre ghare meAkalA. kAraNake, " leAkAmAM ema kahevAya che ke putrIno pahelA prasava piyaramAM ja thAya tyAre rAjAe kahyuM; he vipra ! Aja mAlyA ""
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 tevuM phrIthI khelaze nahI. kAraNake rAjazrI pAtAnA pitAne ghera bALakane janma Ape evuM na bane. rAjAnA vacana sAMbhaLI brAhmaNe charI kADhI peAtAnA peTa upara mUkI. ane rAjAne kahyuM agara Apa mArI putrIne nahi mokale to huM nizcaya ahI ja marIza ane brahmahatyA Apane ApIza. pachI pradhAnAe prArthanA karI; he prabho ! A brAhmaNunu casakayu' lAge che tethI te nizcaya brahmahatyA Apaze mATe devIjIne AnI sAthe mekaleA pachI rAjAe meTI senA ane sAmagrI sAthe ArAmazeAbhAne ravAnA karI. ahIM AgaLa brAhmaNIe peAtAnI putrIne eka bheAMyarAmAM saMtADI dIdhI. ane gharanA pAchalA bhAgamAM eka moTo kUvA khAdAvI taiyAra rAkhyo. agnizamAM brAhmaNa ane ArAmaze!bhA ghaNI Rddhisiddhi sAthe peAtAnA ghera AvyA. jenA mastake sadAya chatranI peThe udyAna rahe che. tevI ArAmazeAbhA pitAnA gharamAM sukhapUrvaka rahevA lAgI. - jema chIpamAM svAtika nakSatranA yAgathI meAtI utpanna thAya tema ArAmazeAbhAne uttama devasamAna putrane prasava thayA. eka divasa dAsI vigere sevakA gharamAM hAjara na hatAM evAmAM ArAmazeAbhA dizAe javA mATe oramAna mAtAnI sAthe gharanI pAchaLanA bhAgamAM AvI. tyAM kUvA joi teNe pUchyuM; huM mAtA! A kUve ahIM zA mATe khAdyAvyA che ? tyAre duSTAe kahyuM " he putrI ! A kUvA tArA mATe khAdyAnyA che kAraNake tAre mIThuM pANI levA dUra javuM paDe che, ane tAre ghaNA dAsadAsI hAvAthI mane bahu khIka rahe che. kANu jANe kAnu... hRdaya kayAre khagaDe? pAse kUvA hAya tA ciMtA
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 na rahe mATe me' A kUvA khAdAvI taiyAra rakhAvyA che saraLa ane zAMta svabhAvavALI ArAmazeAbhA mAtAnI drISTi ne duSTabuddhi na jANavAthI kUvA pAse jaI nIcuM mAM karIne kUvA jovA lAgI. lAga joine veraNe tene kUvAmAM uthalAvI pADI, kUvAmAM paDatAM pahelAM pUrve varadAna ApelA devanu smaraNa karyu tethI tatkALa deve tyAM AvI tene jhIlI lIdhI ane te devatA vipra patnIne tenA pApakamanA badaleA ApavA taiyAra thayA tyAre ArAmazeAbhAe tene zAMta pADayo. kAraNake uttama puruSa game tevI sthitimAM hAvA chatAM peAtAnI sajjanatA ADatA nathI. pachI nAgakumAra deve kUvAmAM eka pAtALagRha taiyAra karAvyuM. temAM ArAmazeAbhA nivAsa karavA lAgI. udyAna paNa tenI pAchaLa kUvAmAM UtaryuM. have ahI AgaLa viprAe peAtAnI sAcI kanyAne ArAmazelAnA vastrAbhUSaNathI vibhUSita karI, palaMga upara besADI eTalAmAM virUpadAsI varga tyAM AvI pahoMcyA. dAsIe ochA lAvaNyavALI, tehina vaNu vALI, apramANa zarIravALI temaja vicitra netravALI, anAvaTI rANIne ArAmazAlA jANI pUchavA lAgI. he mahArANI, tamAruM zarIra zaiAbhA vinAnuM kema dekhAya che. tyAre kRtrima mahArANI rUpa brahmaputrIe kahyuM, huM mahAbhAga ! huM nathI jANatI ke mane ze| roga lAgu paDaco che. ke jethI mArU rUpa vigere sarva cAlyuM gayuM. A sAMbhaLI keTalIka tenI mA pAse doDI gaI ane sarva hakIkata nivedana karI, kapaTanA karaDiyA jevI te viprA chAtI phUTatI tyAM AvI ane vilApa karavA lAgI. hAya, hAya ? mArI mahecchAe nAza thaI. huM putrI tane A zuM thaI gayu? he putrI, tane AvA rAga
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAthI thaI gaye! koInI najara lAgI athavA koI jAtano vAyu vikAra thayuM che ke prasUti-roga thaye che. he putrI, tArA upara te meM kaMIka manoratha sevyAM hatAM paNa have badhAM niSphaLa thayAM. vaLI te mAyAvIe ghaNAM upacAra karyA ane kapaTapUrvaka vilApa sAthe ovAraNAdi aneka upAyanA abhinaya karyo paNa kAMI phera paDyo nahIM. kAraNake sAcuM svarUpa kema nAza pAme ? pATalIputranA mahArAjA jitazatrano pradhAna ArAmazebhAne levA mATe sthaLAzraya gAmamAM AvyuM. ane banAvaTI ArAmazobhAne dAsadAsI sAthe laI pATalIputrano raste lIdhe. rastAmAM dAsIoe pUchyuM; he rANI sAhebA, ApanI sAthe udyAna kema AvatuM nathI? tyAre te bolI ke e te kUvAmAM pAchuM pIvA gayuM che tame AgaLa cAle, e pAchaLathI Avaze. A sAMbhaLI badhe parivAra kheda pAmate AgaLa cAlyA. anukrame kRtrima ArAmazobhA nagara najIka pahoMcI. pitAnI paTTarANInA praveza nimitte rAjAe mATe utsava karyo. jitazatru rAjA devakumAra jevA rUpadhArI putrane joIne khuza thaye. ane rANIne joI kheda pAmavA lAge tethI teNe pUchyuM, he devI! A zuM thayuM che? te belI, mane zarIre kAMIka rega lAgu thaye che tethI mArA zarIranI durdazA thaI che. rAja kheda pAmya, teNe joyuM te naMdanavana paNa na dekhAyuM, teNe pharI pUchyuM ke he devI, naMdanavana jevuM divya udyAna kema dekhAtuM nathI? teNe kahyuM, he svAmina! kUvAmAM pANI pIvA gayela che paNa jyAre huM tene belAvIza tyAre te ahIM Avaze. AvA vicitra vacano sAMbhaLI rAjA vicAravA lAgyuM ke A ArAmazobhA pahelAM hatI te che ke
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 keI anya che; Ama zaMkAzIlavRttivALe rAjA ArAmazobhA saMbaMdhI lezamAtra paNa sukha na pAme, chatAM parIkSA mATe teNe ArAmadebhAne kahyuM, he priye, udyAnane ahIM bolAva. banAvaTI rANIe kahyuM, "e to avasare belAvIza." AvAM vacana sAMbhaLI rAjAe nirNaya karyo ke A strI asala ArAmazobhA lAgatI nathI ke anya ja che. A bAju sAcI ArAmazobhA kUvAnAM pAtALagRhamAM sukhapUrvaka rahe che. paNa putranA viyegathI te atyaMta duHkhI che. eka divasa teNe devatAne kahyuM, he tAta! have mArAthI putrane viyega sahana thato nathI mATe Apa evuM kAMI kare ke jethI huM mArA putranuM mukha jouM. deve kahyuM ke he putrI, eka zarata tAre mAnya rAkhavI paDaze. te belI kahe mahArAja, tyAre deve kahyuM, "suryodaya pahelAM tuM pAchI pAtaLagRhe AvI jaje." agara tuM nahIM Ave te Aja pachI huM kayAre paNa darzana nahIM ApuM vaLI tArA aDAnI veNImAMthI nIce paDatA marele sarSa tArA jovAmAM Ave tyAre tyAre samajavuM ke bhaviSyamAM mArA darzana tane thaze nahi. ArAmazobhAe te sarva maMjura karyuM eTale devatAe pitAnA prabhAvathI tene tenA putra pAse pahoMcADI. ArAmazebhAe tyArapachI putrane kheALAmAM khUba ramADyo ane putrane tenA sthAne sUvaDAvI udyAnamAM jaIne phaLa phUla vigere toDI lAvI putranI AjubAju mUkyAM ane sAcI rAjapatnI pitAnA pAtALa gRhamAM pAchI vaLI, prabhAte dhAva mAtA kuMvaranI AjubAju divya phaLaphUla joI navAI pAmI. ane sarva hakIkatathI
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 rAjAne vAkepha karyo. rAjAe jyAre A vAta jANuM tyAre teNe kRtrima paTTarANane pUchayuM; he priye, A badhuM zuM che? teNe kahyuM; he svAmina, rAtre meM udyAnanuM smaraNa karyuM hatuM. ane phaLaphUla toDIne ahIM lAvI hatI. rAjAe kahyuM; je ema hoya te udyAnane hamaNAM satvara bolAva. rANIe kahyuM, huM tene rAtrIe lAvI zakuM paNa divase lAvavAnuM kArya mArAthI azakya che. priyAnA AvA vacana sAMbhaLI vidvAna rAjAe vicAryuM ke utAvaLamAM anartha thaze kAle vAta. ema vicArI pitAnA mahelamAM gaye. bIje divase paNa putranI eja avasthA joI te trIje divase ughADI talavAra laI divAlanI ethamAM svasthatAthI Ubhe rahyo. rAta ghora aMdhakArathI bharelI hatI. nagaranivAsIo nidrAdhIna banI nidrAdevInA kheLAmAM sUtAM hatAM dUra dUra ziyALa, ghuvaDa tathA cIbarIne citkAra saMbhaLAtAM hatAM; keIka kUtarAo bhasatAM hatAM ardharAtrInA sumAre te rAjAe divyavana sAthe potAnI sAcI sakhIne sarva kiyA karatI joI ane manamAM nizcaya karyo ke A ja mArI sAcI ArAmazobhA che. Ama vicAre che tevAmAM te jaldIthI cAlI gaI. savAre krodhanA AvezamAM AvI jaIne rAjAe rANune kahyuM, he bhadra! tuM hamaNuMja udyAnane belAva. nahIMtara tArI durdazA thaze. AvA rAjAnA vacana sAMbhaLI tenuM mukha zyAma paDI gayuM-sAva teja rahita thaI gayuM ane dhaDakatI chAtIe te vicAravA lAgI ke vAraMvAra rAjAne huM zuM javAba ApuM? kharekhara mArAM puNya paravAryA che. te kAMI bolI nahIM. kadAgraha-rahita rAjA jato rahyo. ane rAtre susajaja thaI pahelAnI mAphaka Ubhe rahyo. ardharAtrIe
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAchI ArAmazobhA AvI. hameza mujaba kiyA karIne pAchI javA lAgI tyAre rAjAe jhaDapathI tene pakaDI lIdhI. ane kahyuM ke he devI, niSkapaTa tArA snehane vaza evA mane zA mATe chetare che? ArAmazobhAe kahyuM, he svAmin ! Apane chetaravAnuM mAre kaI prayajana nathI. paraMtu koI kAraNa che. rAjAe pUchayuM, "zuM kAraNa che?" te mane satvara kahe, rANIe kahyuM ke Aje nahIM paNa kAle Apane jarUra kahIza mATe hamaNuM mane javA dyo. Ama rANIe ghaNuM ghaNuM samajAvyA chatAM rAjAe tene pakaDI rAkhI, ane sanehabharI lAgaNIthI kahevA lAge. he bhadre kaye mUrkha mANasa hAtha AvelA ciMtAmaNi ratnane jatuM kare? mATe he priye! zaMkA vagara kAraNa jaNAva, ArAmazobhAe kahyuM he prANeza ? kAraNa sAMbhaLI Apa pazcAttApa pAmaze rANIe ghaNuM samajAvyAM chatAM rAjAe lIdhI vAta mUkI nahIM, chevaTe ArAmazobhAe pitAnI oramAna mAtAnA caritranI vAta zarU karI. A vAta cAlatI hatI tevAmAM sUryodaya thayo ke tarata ja tene aMDe paNa chUTI gaye tene sarakhI rIte bAMdhavA jAya che tevAmAM marelo sarpa bheMya para paDyo A joI he priya! he pitA ! A nirbhAgya bALAne zA sArU tyajI? Ama vilApa karatI vAghAtanI mAphaka rANI tatkALa mUcha pAmI pRthvI para paDI. zItaLa vAyu vArinA upacArathI sacetana thayelI rANIne rAjAe pUchayuM he priye! tuM zA mATe kheda kare che? rAjAnA pUchavAthI ArAmadebhAe atha. thI Iti sudhInI nAgakumAra viSenI sarva hakIkata saMbhaLAvI. te sAMbhaLI rAjAe duHkha ane sukhano anubhava karyo pachI
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ kodhathI choDAyelo jitazatrurAjAe kRtrima rANI pAse AvIne tene deraDAthI bAMdhI ane cAmaDAnA cAbukane camatkArI cakhADavAnI taiyArI karI, teTalAmAM asala ArAmazobhA AvI rAjAnA pagamAM paDIne kahevA lAgI ke he dInAnAtha, mAruM eka vacana mAno ane te mArI bhaginIne kRpA karI mukta kare. tyAre nItinipuNa rAjAe kahyuM he devI! tAruM vacana ullaMghavAne huM asamartha hovAthI Ane choDI mUkuM chuM nahIM te A tArI mAyAjALa jevI henanA banne hAtha, kApI pheMkI devAne lAyaka che. tyArapachI rAjAe subhaTane hukama karyo ke sthaLAzaya-nagaramAM jaladI jAva, pelA. kubuddhi brAhmaNane keda karI, tenI strIne nAka, kAna vi. kApI dezapAra kare. rAjAnI AjJA sAMbhaLI teo taiyArI thayA. ArAmadebhAne AthI dayA AvI, te kahevA lAgI ke "he prabho ! game tema hoya paNa te mArI mAtA che mATe Apa mApha kare. kUhADAthI kapAtuM caMdanavRkSa kUhADAnA mukhane sugaMdhita kare che. tevI rIte sajajana purUSe game tevI sthitimAM mUkAyA hovA chatAM potAnI sajjanatAne choDatA nathI." pachI rAjAnA kahevAthI anucare pAchA vaLyAM. tyArabAda teoe keTaleka kALa ati gADha snehathI, viSayasukha bhogavatAM sukhamAM pasAra karyo. eka divase rANIe rAjAne kahyuM ke, he deva! je kaI jJAnI puruSa mArA puNya. pratApe padhAre te bahu sAru thAya. nRpatie pUchyuM. kema kAMI saMzaya che? ArAmazobhA belI, he svAmina! huM pUrve bahu duHkhI hatI ane pachI khUba sukhI thaI pAchI vaLI
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 duHkhI zA mATe thaI ane kyA kAraNathI mane pharI sukha sAMpaDayuM ? A mane mATe saMzaya che tethI mahAna-jJAnI gurU AvI caDe te mArAM pUrvopArjita karmo pUrNa. e sAMbhaLI rAjA be, he priye! je kharekhara jJAnI puruSa ApaNuM gAmamAM padhAre te ApaNe kRtArtha thaIe. A pramANe bane AtmAe vicAre che tevAmAM ati AnaMda ane sukha upajAvanArAM vacana saMbhaLAyA. he svAmina, naMdanavana nAmanA udyAnamAM aneka manuSyo ane vidyAdharethI pUjAtA pAMcase munionA parivAravALAM, jemano mahimA daze dizAmAM phelAcele che. evA zrI vIrabhadra nAmanA AcArya bhagavaMta birAjamAna che-A pramANe vanapAlake vadhAmaNa ApI. te sAMbhaLI vanapAlakane ghaNuM dAna ApI saMtuSTa karyo. tyArapachI rAjAe rANIne kahyuM ke tArA mananI murAda pAra paDI. pachI aMtaHpura sahita rAjA vaMdana karavA udyAnamAM gaye. traNa pradakSiNa pUrvaka paMcAMga praNipAta karI dharmazravaNa karavA beThAM. tyArapachI bhavyajInA pAparUpa aMdhakArane nAza karavAmAM sUrya samAna zrI vIrabhadrasUrijIe A pramANe dharmopadeza Ape - he bhavyajI, dharmathI sukhasaMpati, saubhAgyatA, nirogItA, lAMbu AyuSya uccakuLamAM janma, divyarUpa, anupama yauvana, sazakta zarIra ane lekamAM kIrti e saghaLuM A lekamAM ja prApta thAya che. vaLI parabhavamAM svarga ane mokSasukhanI prApti paNa dharmathI ja thAya che. mATe tame dharmane Adara sahita anusare. sUrivaranI dezanA sAMbhaLyA pachI
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 ArAmazobhA paTTarANIe pUchyuM, he bhagavan! pUrvabhavamAM kevA karmo karyA hatAM ane mArA mastake chatrarUpe udyAna zA. mATe rahetuM ? te kaho. sUrijIe kahyuM he nAri ! huM tAre. pUrvabhava kahuM chuM mATe svastha citte sAMbhaLa - A bharatakSetrane viSe indrapurIne zaramAve tevI caMpAnagarI nAme nagarI hatI. temAM kubera je saMpattivALe. kuladhara nAme vaNika vasato hato. tene zIla lAvaNyapeta ane uttama guNothI kuLane AnaMda ApanArI kulanaMdA nAmanI strI hatI. tene anukrame sauMdaryanI pratimA jevI sAta putrIo hatI... teonA nAma (1) kamalazrI (2) kamalavatI (3) kamalA (4) lakSmI (5) sarasvatI (6) jayamatI (7) priyakAriNI A pramANe hatAM. te kanyAo dhAryA sukhane anubhava karatI hatI. kAraNa ke te sAte putrIone sArA zeThIAo joDe paraNAvI hatI. zeThane ghera eka AThamI putrI thaI tyAre tenA janmAvasare tenA mAtApitAne ghaNuM dukha thayuM tethI tenuM nAma paNa pADyuM nahIM. anukrame te bALA uMmaralAyaka thaI paNa zeThe tenA lagna na karyA. sarva nAtabhAIoe bhegA thaI zeThane kahyuM, he zeTha! tamArI putrI have yuvAvasthAne pAmI che. mATe tamAre tene jaldI paraNAvavI joIe mUrNapaNane mUkI daIne vicAre, ke nahi paraNAvelI kanyA zuM kuLane kalaMkti nathI karatI? svajanonA AvAM vacana sAMbhaLI putrIne paraNAvavAno kuladhara zeThe vicAra karyo. ane citavavA lAgyuM ke putrI jevo ja kaI vaNikaputra maLI jAya te tene A AThamI putrI paraNAvI dauM. eka divasa kuladhara zeTha pitAnI peDhIe."
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 beThA hatA tevAmAM ecita eka malina vastra ane melA zarIravALo kaI paradezI vaNika putra tenI dukAne AvyuM. zreSThie pUchyuM tuM keNa che? kyAMthI Ave che? tuM kyAne rahevAsI che? ane zA mATe ahIM AvyuM che? te bolya, huM kezalapuranagaranA rahevAsI chuM. mArA pitAnuM nAma naMdIsena mAruM nAma naMdana che ane mArI mAtAnuM nAma sAmA che huM garIba thaI javAthI paisA pedA karavA udezamAM garyo hato. paNa garIbAI mArI pAchaLa hatI. kAraNa ke - . " Aste bhaga AsInasyordhvastiSThati tiSThataH / zete niSadyamAnasya, carAti carato bhagaH // " beselAnuM bhAgya bese che ane UbhelAonuM bhAgya Ubhu rahe che. sutelAnuM bhAgya sUve che. tema ja cAlanAranuM bhAgya sAthe ja cAle che. tema mAruM karma je pUrve kareluM hatuM te paNa sAthe ja AvyuM tethI huM dhana prApta na karI zakyo. ane ahaMkArane lIdhe mArA dezamAM paNa na gaye. A dezanA zreSThi ke jemanuM nAma vasaMtadeva che teo uDadezamAM vase che. temaNe zrIdatta nAmanA zeTha upara kAgaLa lakhI mane ahIM emanI sevA karI AjIvikA calAvavA mATe meka che. tethI huM A dezamAM ja bIjAnI sevA karI gujarAna calAvIza. mATe he bhAgyazALI, te zrIdatta zeThanuM ghara kyAM che ? te kRpA karI kahe, ke jethI huM temane kAgaLa ApuM. naMdananA AvA vacana sAMbhaLI kuladhara zeTha vicAra karavA lAgyuM ke A vaNikaputra mArI putrIne yaMgya che, kAraNa ke "e vaNika,
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 dhanarahita ane paradezI che. vaLI abhimAnI paNa che. je AnI sAthe putrIne paraNAvI hoya to te pAchI paNa AvI zakaze nahIM Ama vicArI eNe vaNikaputrane kahyuM, he naMdana, tArA pitA mArA mitra che. mATe tuM zrIdattane kAgaLa ApI turata ja mAre ghera pAcho Avaje. vaNikaputre kabula karyuM. pachI kuladhara zeThe zrIdatta zeThanuM ghara banAvavA tenI sAthe eka mANasane mokalyo. vaNikaputra naMdana zrIdatta zeThane kAgaLa ApI pAcha kuladhara zeThane ghera AvyuM. eTale zeThe tene snAna karAvI, sArAM kapaDAM paherAvyAM. pachI bhejana karAvIne kahyuM ke he naMdana, tuM mArI putrI sAthe lagna karI jethI karIne tArA pitAnI temaja mArI snehagAMTha majabUta sAMkaLa jevI baMdhAya. naMdane kahyuM, mAre Aje koIpaNa rIte uDedeza javAnuM che. to pachI paraNuM zI rIte ? zeThe kahyuM, tuM zA mATe ciMtA kare che? mArI putrIne sAthe laI jA. AjIvikA pUratuM dravya huM tane mekalI ApIza. naMdane te vAta maMjura karI. eTale kuladhara zeThe pitAnI putrIne tenI sAthe paraNAvI. pitAnA zvazuranI anumati meLavI teNe patnI sAthe uDadeza javA prayANa zarU karyuM. rastAmAM cAlatAM cAlatAM te ujjayinI nagarImAM AvI pahoMce. ane rAtavAse eka devamaMdiramAM rahyo. rAtre sUtAM sUtAM te vicAra kare che ke sasarAe AMdhI Apela bhAthuM mArI strInA dhIre dhIre cAlavAthI khUTI gayuM haze mATe mAre have zuM karavuM? vaLI pAchI mAre bhikSA mAgavI paDaze. tethI A strIne ahIM sUtI mUkIne ja mAre pravAsa zarU karUM. Ama vicArI vaNikaputra naMdana strIne sUtI
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32, ja mUkI ravAnA thaye, prabhAte te strI jAgI Amatema jue che paNa patine patto na maLavAthI vilApa karavA lAge che ane manamAM hAya ! hAya !...mAro pati AvI rIte mane tarachoDI dago daIne jato rahyo che. have mAre zuM karavuM? pitAne ghera paNa mArA mAna sanmAna nathI pati vagara huM zuM karUM? kyAM jAuM ? have mAre zaraNa kenuM ? A pramANe vividha viSayanA vilApa karatI dhIrajane dhAraNa karatI ziyaLanuM rakSaNa karavA mATe vizALa ujajayinI nagarImAM AvI ane bhaTakavA lAgI. paNa tenI khabara aMtara koIe pUchI nahIM. kahyuM che ke - Ni desaDe na jaIe, jihAM ApaNe na koI zerI zerI hIMDatAM, bAta na pUche ke I." te nagaramAM mANibhadra nAme eka zeTha vasato hato. te pitAnI dukAne beThe hatuM tevAmAM te strI tyAM AgaLa te uttama zreSThinA pagamAM paDIne kahevA lAgI ke, "he tAta ! dIna duHkhIonAM zaraNa tame che, zeThe kahyuM he bALA, tuM keNa che? te bolI he zeTha, caMpApurImAM vasatA kuLadharanI huM putrI chuM. mArA patinI sAthe huM uDadezamAM jatI hatI. paraMtu karmayoge mArgamAM patithI vikhUTI paDI gaI chuM. tethI huM ApanA zaraNe AvI chuM. tenI vinayayukta vANI sAMbhaLI raMjana thayela zeDa beka he putrI! tuM mArA ghare sukhethI rahe. pachI te kanyA zeThanA gharanuM badhuM kAmakAja karatI. ane sukhethI rahetI mANibhadra zeThe pitAnA mANasane naMdananI tapAsamAM mekalyAM paNa kaI ThekANethI samAcAra maLyA nahIM. pharI te zeThe pitAnA
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 eka mANasane kuladhara zeTha pAse mAlyA teNe AvI kuladhara zeThane kahyu, huM zraviyaM ! huM mANibhadra zeThaneA mANasa chuM. emaNe pUchAvela che ke Apane keTalI putrI che emAMthI keTalI kumArikA che. ane keTalI saubhAgyavatI che te kaheA. kuladhara zeThe kahyuM ke mAre ATha putrIe che. temAMthI sAta putrIone A ca'pApurImAM paraNAvela che ane sauthI nAnI putrIne eka Nikaputra sAthe paraNAvI che. te daMpatI uDadeze gayA che A bInA jANI teNe peAtAnA zeTha pAse AvI sarva hakIkata kahI. tethI mANibhadra zeThane khAtarI thai ke A kuladharavaNikanI kanyA che. AthI te zeTha tene putrInI jema pALavA lAgyA. te kanyAe uttama prakAranA guNa, cAturya, vinaya ane vivekathI AkhA kuTuMbanI kRpA saMpAdana karI hatI. tethI tenA divase sukhethI pasAra thavA lAgyA. ujjayine nagarImAM mANibhadra zeThe toraNa ane dhvajA patAkAe zaNagArIne eka mATuM jinAlaya khadhAvyuM hatuM tyAM kuladhara putrI dararAja traNe prakAranI pUjA karatI ane sAdhvIonA samAgamathI jIvAdi navatattvA jANI te sulasA saNya uttamaM zrAvikA thaI. zeTha tene je je dravya ApatAM te badhuM bheguM karIne daherAsarane lagatI vastu te anAvatI --( karAvatI ) jyAre tenI pAse vadhAre dravya ekaThuM thayuM tyAre teNe traNa suvarNamaya chatra karI prabhunA mastaka upara dhAraNa karyAM. vividha prakAranA tapa ane bhAvathI caturvidha saMghanuM vAtsalyapaNuM karyuM. ujamaNAM vagere paNa karyAM.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 - eka divase zeThane ciMtAtura jaI te bolI: he tAta, Apane Aje zI ciMtA che? zeThe kahyuM, he putrI, ahIMnA rAjAe mane je jinapUjA mATe phaLaphUlathI bharapura vRkSavALuM eka udyAna ApyuM hatuM. huM tenA phaLaphUlethI ja jinezvara devanI pUjA karato hato. paraMtu ekAeka Aje e udyAna sUkAI gayuM che. sarva upAya-yukti ajamAvI joI paNa te navapallavita thatuM nathI, tethI mane rAjAne khare bhaya lAge che. te mane zuM karaze ?....te kAMI samajAtuM nathI. A sAMbhaLI kanyA belI, he tAta! tame ciMtA karaze nahIM. huM pratijJA karUM chuM ke mArA ziyaLanA prabhAve jyAMsudhI udyAna sAcA svarUpane dhAraNa na kare tyAM sudhI mAre cAre AhArano tyAga che. zeThe kahyuM he putrI, AvI ugra pratijJA na karAya. te bolI. he tAta, meM je pratijJA lIdhI che temAM kadI pheraphAra thaI zake ema nathI. Ama kahI jinamaMdire gaI ane ahaMtane namaskAra karI ekAgra citta kAryotsargamAM rahI, Ama teNe traNa divasa pUrNa karyA trIjI rAtrIe zAsanadevI pragaTa thaI kahevA lAgI. he vatsa, mithyAdaSTi vyaMtaradeve A vATikAno vinAza karyo hato. atyAre te deva tArA tapa, ziyaLanA prabhAvathI adazya thaye che. tethI udyAna pahelAnI jema prabhAte navapallavita thaze, ema kahI te adazya thaI gaI. savAre mANibhadra zeTha phaLaphUlAdithI navapallavita thayelI vATikA jeI atyaMta harakhane dhAraNa karato maMdire Avyo. ane kahevA lAgyuM. he beTI, tArA ziyaLa prabhAvathI Aje mArA manoratha paripUrNa thayAM che. mATe tuM sukhethI pAraNuM kara, pachI zrAvaka zrAvikAone nimaMtraNa karI. dhAmadhUmathI te vaNika pitAnA ghare teDI lAvyo
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 loke paraspara kahevA lAgyAM. ahe! ziyaLane mahAmya apUrva che ke jethI sUkAI gayeluM vana pharI sarjana thayuM. A kanyA ati prazaMsAvALI che te pavitra puNya ane uttama lakSaNavALI che. vaLI enuM jIvatara saphaLa che. A prakAranA jIvane deve paNa namaskAra kare che dhanya che ! mANibhadra zeThane ! jemanA gharamAM ciMtAmaNi ratna jevI A vaNika putrI vase che. A pramANe jayaghoSaNuM karate saMgha te zreSTivaryanA ghare AvyuM. te zrAvikoe ghera jaI munimahArAjene paDilAbhyAM. ane caturvidha saMghane bhejana karAvI vidhipUrvaka pAraNuM karyuM. jina dharmano mahimA ahIM vistAra pAme. eka divasa te kuladharaputrI pAchalI rAte jAgI. ane vicAra karavA lAgI. A jagatamAM teo ja dhanya che ke je viSaya sukhane tyajI, avyAbAdha sukhane ApanAra cAritrane apanAve che. kAmagamAM Asakta evI huM ja adhanyane pAtra chuM huM kAmaga te na pAmI. paNa duHkhanA dariyAmAM DubakIo khUba khAdhI. eTale pUNyano prabaLa udaya ke huM jainadharmane pAmI chuM. huM cAritra pALavAne asamartha chuM. tethI gRhasthapaNAmAM huM ugra tapa karuM. jethI zarIra sAthe saMsAra zeSAya. ema ciMtavI kuladhara putrIe cha, aThThama pakSakhamaNuM, mA khamaNa, vigere ugra tapa AdaryA. jyAre tenuM zarIra bahu ja kSINa thayuM tyAre teNe anazana lIdhuM, ane zubha dhyAnathI mRtyu pAmI pahelA saudharma devalokamAM devatA thaI. tyAM AyuSya purUM karI vidyutaprabhA nAmanI vipraputrI thaI ane mANibhadra zeTha mRtyu pAmI uttama devapaNe azruta devalekamAM utpanna thayA tyAMthI evI manuSya
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ thayA tyAM paNa dharmanI ArAdhanA karI. nAgakumAra deva thayA avadhijJAnathI pUrvabhavano saMbaMdha jANuM tArA upara te vAtsalya rAkhe che. he bhavyA! te pahelAM kuladhara zeThanA gharamAM ajJAna natAne lIdhe je pApa karyuM hatuM te karma vipAkathI duHkhI. ane mANibhadrazeThanA gharamAM rahIne jaina dharmanI prabhAvanA karavAthI te mana, vacana kAyAnI zuddhithI jaina dharmanuM ArAdhana karyuM tethI tuM atyAre anupama sukha bhogave che. te pUrvabhavamAM jinezvaranI pUjAnA udyAnane navapallavita karyuM hatuM tethI ja A naMdanavana sama devanirmIta udyAna tArI sAthe rahe. che. prabhunA mastake te chatra dhAraNa karyA tethI te udyAnanI chAyAmAM nivAsa kare che. vaLI jinapUjAnA prabhAvathI tuM niraMgI rahe che. prabhunI bhakti karavAthI devasamAna sAmrAjya bhegave che. te bhakti vaDe ja he ArAmabhA kema karIne tuM zivasukha sAdhIza. Mii te rANI padanAdi ke pUrva jJAnInA vacana sAMbhaLI te rANI kSaNavAramAM mUcha pAmI. dharatI para DhaLI paDI, zItaLa jaLa caMdanAdi vaDe cetanA. pAmI. ane bolI he munIzvara ! ApanA mukhethI mAro pUrvabhava sAMbhaLI mane jAti maraNa jJAna thayuM che, tethI meM jANyuM ke Ape kahyuM te sarva yathArtha che, huM saMsArathI uga pAmI chuM. munIzvara ! jo Apa rAjA pAsethI rajA apAve te huM ApanI pAse pravajyA grahaNa karUM. rANIne vacana sAMbhaLI rAjA bolyo, he bhadre ! A pramANe saMsAranI asAratA jANyA pachI kyo DAhyo puruSa gharamAM besI rahe? mATe huM paNa dIkSA laIza. pachI rAjA munIzvara pAse jAya che ane
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 kahe che. he munIndra, jyAM sudhI huM mahelamAM jaI ArAmazobhAnA putra malayasuMdarane siMhAsanArUDha karIne pAcho AvuM tyAM sudhI Apa kRpA karI sthiratA dharaje. pachI gurujIne praNAma karIne rANI sAthe ghare Avyo. yuvarAjano rAjyAabhiSeka karI nagaramAM aphUAI mahotsava karyo. ane dIna anAthane ghaNuM dAna dIdhuM sAte kSetramAM dravya vAvI utsavapUrvaka pAcho pharyo. ane patnI sAthe dIkSA aMgikAra karI. jitazatru rAjarSi ugra vihAre pRthvI pAvana karavA lAgyA anukrame sakalAgamanA rahasyane jANanAra jitazatru rAjaSine AcAryapadane yogya jANI temanA gurU mahArAje pitAnA pade sthApana kya. ane ArAmazobhAne paNa pravartinI pada ApyuM. anukrame jitazagusUri kahevAyA. ane aneka bhavya jIvone pratibadhI ArAmazebhA sAthe anazana laI kALa karI devaleka gayA tyAMthI manuSya sukha pAmI keTalAka bhave muktisukha paNa prApta karaze. Iti-ArAmazobhA kathA samApta . mATe he bhavyajI, tame paNa ArAmazobhAnI mAphaka samyakatvamAM yatna kare ke jethI uttarottara maMgaLa mALa prApta thAya. astu..... A pramANe vIra prabhunA mukhethI ArAmadebhAnI kathA sAMbhaLI suzrAvaka ANaMda be, "he bhagavaMta! pAMca mahAvratanA bhArane vahana karavA huM asamartha chuM mATe Apa pAMca
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 aNuvrata mane Ape. evI icchA rAkhuM chuM. ApanA mukhathI samyakRtvayukta khAravratarUpe zrAvaka dharma aMgIkAra karI mAre janma saphaLa karUM. AjathI vItarAga e ja mArA deva, paca mahAvratadhAraka, brahmacArI gurU ane jinapraNita e ja mArA dharma ho !!! " jinamadira sivAya anya danIe hariharArida mAnI besADelA, madirane paNa mAre namaskAra na karavA. pachI ANuMa zrAvake samyaktvayukta 12 aNuvrata grahaNa karyAM. te sa'adhI siddhAMtamAM AlAvA. A pramANe:-- ahannaM bhaMte tumhANaM samIpe micchataM paDikkamAmi, sa mmattaM uvasaMpajjAbhi no me kappai ajjappabhii annautthie vA annautthi devayANi vA annautthi paDiggahiANi vA arihaMtaceiANi vaMdittaye vA namasittara vA puvvi aNAlitteNa A littae vA saMlavittae vA tersi asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA dAu~ vA aNuSpadAu~ vA navaraM tattattha rAyAbhiyogeNaM gaNAbhiyogeNaM devayAbhiyogeNaM guruniggaheNaM vittikaMtAreNaM kappai me samaNe niggaMdhe phAsu esaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vatthapaDiggahakaMbala pAyapucchaNeNaM pIDhaphalaga sijjAsaMthArapaNaM usahabhesajjeNaM paDilA mANasa viharittae / AlAvAnA aH--he bhagavanta! huM ApanI samakSa pratijJA karU' chuM ke mithyAtvane pariharU chuM. samyaktvane agIkAra karU chuM AjathI anya danIone anya dazanIonA devane temaja anyadarzInIoe grahaNa karelA arihaMta caityAne paNa namaskAra nahi karUM. ( na ka2e ) tathA anya danIe sAthe ekavAra ke mahuvAra khelavuM na lye. ane tene cAre
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 prakAranA AhAramAMthI eka paNa prakArano AhAra, pAtra buddhie, ekavAra ke ethI vadhAre vAra ( rAjAnA rAjasamuhanA khaLavAna devatAnA, gurUnA, pitAmAtAnA AgrahathI tema ja AjIvikA mATe ApavuM paDe eTalI chuTa) ApavA na pe, pachI prabhue kahyuM, huM ANuM, samyaktva (darzana)nA A pAMca aticAra jANavA. paNa tene kadI AcaravA nahIM. te A pramANe:-- (1) devaguru ane dharmane viSe zaMkA karavI. (2) paramatanI abhilASA karavI. (3) dharma phaLamAM sa Mdeha rAkhavA . (4) munimahArAjonI jugupsA karavI. (5) pAkhaDIonI prazaMsA karavI A pAMcene dUSaNA jANI AcaravA nahI. vaLI he mahAbhAga ! have tuM prathama vrata sAMbhaLa. A je munivaro che te trasa tathA sthAvara jIvAnI hiMsA karatA nathI. ane chae kAyanI rakSA kare che ane zrAvakAe dezathI trasa ane sthAvara jIvAnI rakSA karavI. evA AgamamAM ullekha che. jIvA suhummathUlA, saMkappAraMbha u duvigappA | savarAha niravarAhA sAvikkhA ceva niravikkhA || artha:jIvA sukSma ane sthUla ema be prakAranA che hiMsA paNa sa'kalpathI ane ArabhathI ema be prakAre che. temAMthI zrAvakane sa`kalpathI hiMsAno niSedha kahyo che. aparAdhI ane niraparAdhI be prakAranA jIvAmAM niraparAdhI jIvAmAM niraparAdhI jIvAnA sakalpAthI hiMsAno niSedha kahyo che. aparAdhI ane niraparAdhI e prakAranA jIvamAM nirapa
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAdhI jIvomAM niraparAdhI jIvonA saMkalpathI hiMsAno niSedha che. temAM paNa sApekSa ane nirpekSa ema bheda che. temAM sApekSAe aparAdha rahita putrAdikane zikSA nImitta vadha karavAno niSedha nathI. A prakAranA zrAvakanA bhAMgAthI je jIva theDI paNa jIvadayA pALe che te puruSe haribaLa mAchInI mAphaka mahAna samRddhine pAme che. " A sAMbhaLI ANaMda zrAvaka balya, he bhagavanta ! te haribaLa koNa hato ? ane teNe zI rIte jIvadayA pALI hatI. tathA Rddhi paNa kevI rIte prApta karI hatI ?" prabhu bolyA he zreSThina? tuM sAvadhAna thaIne yathArtha rIte haribaLanuM caritra sAMbhaLa. = =
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ ribala mAchInI sthA A bharatakSetramAM kAMcanapurI nAmanI nagarI hatI. tyAM vasaMtasena nAmano rAjA rAjya karatA hatA. tene vasa'tasenA nAmanI rANI hatI. tene vasaMtazrI nAmanI putrI hatI. te nagaramAM bila nAme mAchI rahetA hatA. tene pApI, ati krodhavALI, pracaMDA nAmanI strI hatI. pati sAme kaThAra zabdo beAlatI A strIthI svapnamAM paNa kadI rile sukha meLavyuM na hatu. kahyuM che keH-- 'kugrAmavAsaH kunarendrasevA, kubhojanaM krodhamukhI ca bhAryA / kanyAbahutvaM ca daridratA ca SaD jIvaloke narakA bhavaMti // artha :--kugAmamAM nivAsa, duSTa rAjAnI sevA, azuddha bhAjana, krodhamukhavALI strI, bahu putrIo ane ridratA e cha vastu manuSyaleAkamAM naraka tulya che. hirakhala pAte mAchI hato. te mAchalAM pakaDIne vecatA ane tethI ja AjIvikA calAvatA. te dararAja mAchalAM pakaDavA jatA. eka divasa harimale nadInA sAmA kAMThA para AvelA vRkSanI chAyAmAM ubhelA munivarane joyA. temanI pAse jaI te namaskAra karI beThA. muni khelyA; huM bhadra, tuM kAMI
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 dharma jANe che? te khelyA, he svAmina ! huM mAtra kuLa AcAra eja dharma jANuM chuM. muni kheAlyAM, huM dhIvara ! A vacana mUrkha ane pAmara prANIonu che. jo kudha mAM dharmanu sthApana thAya te dharma nAza ja pAmyA hAta. kemake :~~~ kuLanA kramathI AvelA duHkha ane drAridra tArA putra sukha sapatti maLye na tyajI de tA tArA kuLAcAra dha siddha thAya. kAraNa ke duHkha ane daridratA sapattithI nAza pAme che mATe huM bhadra ! jIvadayA eja dhama jANavA. he buddhimAna! jo tuM AlamamAM ArAma cAhe te cittamAM jIvadayAne sthApana kara. te sAMbhaLI harimala melyA, huM bhagavan Ape kahela dharma satya ja che. paNa rAtiDhavasa jIvavadha karIne AjIvikA calAvanArA evA amArA kuLamAM jIvadayAnuM nAma nizAna kyAMthI hAya ! e vAta daridranA ghera cakrInA bhAjana jevI che. mArAthI tA rAtidavasa vadha ja thayA kare che. tyAre muni belyA, huM dhIvara! je tuM sarvathA jIvayA pALavA asamartha hAya te pahelI vakhata jALa nAkhe temAM je matsya Ave tene tAre choDI mUkavuM. te sAMbhaLI ribale te vratane hathI vadhAvyu. pachI te munirAjane namaskAra karI potAnA raste paDayo. potAnA vratane uttama prakAre pALatA ane kuLAcAra sevatA hirabala potAnA kALa nimana karatA hatA. eka divasa te harikhala jALa laIne nadIe gayA ane jALane siratAnA jaLamAM nAkhI tethI temAM eka vRddha matsya sapaDAyA. haribale potAnA niyama mujaba tene nizAna karI pANImAM cheDI mUkayo. pachI pAchI jALane pANImAM
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 nAMkhI te pharIvAra paNa te ja matsya AvyuM. pharI mukta karyo A pramANe sAMja sudhI tene te ja matsya AvyA karyo. tene haribala khedarahita mukta karate rahyo. Ama saMkaTamAM sapaDAyA chatAM teNe vrata bhaMga na karyuM. " dhIra puruSe game tevI sthitimAM mUkAyA hovA chatAM satya choDatA nathI." saMdhyA samaye te vicAravA lAgyuM, "mArA vaDe vratanuM sArI rIte pAlana thayuM te nizcaya ghaNuM sAruM thayuM." Ama vicAre che tyAM koI devatA pragaTa thaI kahevA lAgyuM. he haribala ! huM jaLa adhiSThAyaka deva chuM. meM avadhijJAnathI tAruM vrata jANI mAchalAnuM rUpa laI sAMja sudhI tArI parIkSA karI. paNa tuM niyamathI calAyamAna na thayuM. tethI he haribala! tuM dhanya che, tuM kRtArtha che. ane tAruM jIvana paNa saphaLa thayuM ke AvA saMkaTamAM mUkAyA chatAM te tArA vatanI virAdhanA na karI. A saMsAramAM keTalAka to vrata grahaNa karatA nathI, jene grahaNa kare che te uttama prakAre nija niyamana nirvAha nathI karI zakatA. paraMtu je puruSa vrata le che ane tene sArI rIte pALe che te tArA jevA sat puruSe jANavA mATe he dhIvara ! tuM mArI pAse varadAna mAga kAraNake devanA darzana niSphaLa na thAya. te sobhaLI harSita thayelA haribale kahyuM che. deva! jo tame prasanna thayA che to vipattimAM mAruM rakSaNa karaje, "tathAstu" ema kahI deva aMtardhAna thaye. have matsya na maLavAne lIdhe strInI bIkathI te haribala ghare na AvyuM.. ane gAma bahAranA devaLamAM rAtri rahyo. manamAM vicAra kare che. ke meM eka jIvanI rakSAthI AvuM phaLa prApta karyuM tyAre je sarva nI rakSA kare te sarva sukhane pAme emAM zuM
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAnI kAyA lAgI ane A saMdeha ! Ama vicArI teNe nizcaya karyo ke mArA upara game te prakAranI Apatti AvI paDe. te paNa viSavallI jevI hiMsAne nahIM AdaruM. ema citavate, te tyAM devakuLamAM rahyo. - have kaI eka divasa te nagaranI rAjakumArI vasaMtazrI nagarazAbhA jetI gavAkSamAM beThI haze. evAmAM teNe eka uttama rUpavALA haribala nAmane zreSThIputrane raste jatAM joyo. tene jovAthI rAjakumArIne kAmarAga utpanna thayo. tethI tene potAnI dAsI pAse bolAvI maMgAvyo. ane snehe karIne madhura vacane bolavA lAgI. he sapuruSa! sAMbhaLa." AjathI meM amArA prANa tane arpaNa karyA che. AthI he haribala! ApaNe A nagara mUkI dezAMtare jaIzuM ane vivAha karI ApaNe bane bhega bhegavIzuM. haribale paNa rAjakumArInA mukha kamaLathI kulanI mAphaka paDatA vacana sAMbhaLI ane tenuM rUpa - lAvaNya joI mehane vaza thaI kumArInuM sarvakathana kabula karyuM kahe, kevI kAramI karAmata che kAmadevanI ! jethI tenA bheLA bhaktone bhaya paNa nAza pAme che. devayoge te baMnee je sthAna ane rAtri prayANa mATe niyata karelI te ja rAtrie ane te ja sthAne haribala mAchalAM na maLavAthI AvI rahyo hato. "gupta kAme rAtrinI aMdhArapacheDImAM ja thAya che. kAraNa ke gupta kAma karanArAo bhAskarathI bhaya pAme che." kuMvarIe zreSThIputrane ardharAtrie devakuLamAM niyata divase AvavAnuM kahyuM ane pote vacana ApyuM ke huM paNa te rAtrie suvarNa ane ratna Adi laIne ratha sAthe AvIza. A pramANe eka bIjA navI duniyA vasAvavAno manasUbo
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 ghaDIne judA paDayAM. teo te rAtrinI iMtejAra karavA lAgyA. ke je rAtrie palAyana thavAnuM che. ane e rajana paNa AvI pahoMcI. ahiM zreSThIputra rAtre kapaDAM paherI, saMketa. sthAne javA mATe nIkaLe che. tyAM kayoge tenI buddhi pharI. ane te peAtAnA manamAM vicAravA lAgyo. kANu jANe che ke AgaLa zuM thaze? aNuvicAyuM" kArya karavAthI jIvatara paNa nAza pAme che. vaLI kadAca rAjAne khabara paDaze to sahuthI pahelAM mArA kuTuMbano ja vadha karaze, mATe A rAjaputrI nizcaya viSavallI samAna che. enI sAthe mAre kAMI prayojana nathI. kaceA puruSa jANI joIne bhaDabhaDatA bhaDakA sAthe mAtha bhIDe ? Ama vicArI te peAtAnA ghare pAchA AvyA ane sUtA. ahiMyA kuvarI maNi kanaka rUpa temaja ratnAdi laI gheADA para savAra thaI saketasthAne nirvighnapaNe AvI. ahiMyA aneka prakAranA tarkavitarka karatA harimale devaLa mahAra pagarava sAMbhaLyeA. theADIvAramAM te eka kanyA te devaLamAM AvI. rUpAnI ghaMTaDI jevA avAje khelI; he hiraala ! tuM ahIM AvI phoMcyA che ? hirakhala huMkAra duI vicAre che. kAjaLa varasAvatI adhArI rAtamAM mane khelAvanArI A kANu haze ? enA rUpa lAvaNya ane zaNagArathI te rAjakanyA jevI dekhAya che. paNa Ama aDadhI rAte rAjakanyA mahela mUkI ahIM zA mATe Ave ? mATe A kAi vanadevI hAvI joI e. rAjakanyA bahu najIka AvIne khAlI, huM harimala ! A vakhata Ama gumAvavA jevA nathI mATe tvarAthI mahAra cAla. tyAM ApaNe azva AbhUSaNa
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 A kanyAe mArA jaNAya che. mATe che. cAkkasa A sahita UbhA che. rimale vicAra karyo ke jevA nAmavALA koI puruSane saMketa karyo ja A kanyA tevA nAme premathI khelAve kanyAne mArA puNye ahI ANI che. " lakSmI AvI hAya tyAre mehu dhAvAmAM samaya gumAvavAthI te cAlI jAya che. '' ema vicArI te tenI sAthe javA mATe tatpara thayA. je thavAnuM haze te thaze. ema vicArI te bahAra AvyA. ane vasaMtazrI sAthe gheADA para besI cAlI nIkaLye. rastAmAM tene rAjakuvarI priya AhlAdaka vacanathI vacanathI melAvatI paNa te huMkAra sivAya kAMI na khelatA. rAjaputrIe vicAryuM" ke nakkI Ane mAtApitAno viraha satAve che. tethI e uttara nathI Apato. pachI te khALA paNa mauna rAkhI esI rahI. prabhAtamAM jyAre teNe bIjA puruSane joyA tyAre te hAhAkAra karatI mUrchAne lIdhe DhaLI paDI. zItaLa jaLa pavananA upacArathI sacetana thaIne ati karuNAyukta vacanathI vAraMvAra rAtI A pramANe kahevA lAgI. "jema unALAnI RtumAM dAhathI pracura ane tRSAthI vyAkuLa evA gajarAja jaLathI bharapUra taLAvamAM pANI pIvA utare paNa jaLathI thoDe dUra rahelA kAdavamAM khUMcI javAne lIdhe jema pANI paNa na pAmI zake tema kinArA paNa na meLavI zake " tevI ja rIte huM paNa vidhinA vazathI tIra ane nIra khannethI gai. je je manorathA sevyAM hatAM. te sarve nAza pAmyAM, have mAre zuM karavuM? huM mArI phariyAda kone kahuM ? he deva ! te mane zA mATe viTaMbaNAmAM nAkhI. zuM, Aje tane bIju kAi na maLyuM ? A pramANe koI pUrvabhavanA doSathI ArttadhyAnamAM paDelI hatI.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 vaLI te vicAravA lAgI, daivane doSa devAthI zuM? pUrvabhavamAM jIve je zubhAzubha karma bAMdhyAM che. te bhagave ja chUTake che. jyAre mArA karmo ja A puruSa ahIM Avyo che te pachI huM zA mATe mArA AtmAne duryAnamAM nAkhuM ? Ama vicArIne te bALA haribala sAme juve che. tyAM AkAzamAMthI gaMbhIra devavANuM saMbhaLAI. he bhadre ! je te saMsAramAM sukha saubhAgyane IcchatI he te A narane ja tArA jIvananiyaMtA tarIke svIkAra. kAraNa ke A puruSa jagama kalpavRkSa samAna che. AvI AkAzavANI sAMbhaLI vasaMtazrI harialane uttama puruSa mAnI mRdu vANImAM kahevA lAgI, te puruSottama! huM lAMbA pravAsane lIdhe ati tRSAtura thaI chuM mATe zItaLa jaLa lAvI Apo. vasaMtazrInA vacana sAMbhaLI harSita thayele haribala e araNyamAMthI jaldI pANI laI Avyo. ane rAjaputrIne svastha karI. rAjakumArIe tene AvA bhayaMkara gADha vanamAMthI pANI lAvavAne lIdhe dharyavAna puruSa jANI premathI kahyuM. "he sapuruSa! hamaNuM zubha lagna che. mATe mArI sAthe pANigrahaNa kare. pachI haribale rAjakumArI sAthe gAMdharva vidhie lagna karyA." ane patipatnI rUpe gAma, nagara, kSetra, nadI nALA ane pahADIo ulaMghatA eka zaheramAM AvyA tyAMthI vasaMtazrInA AgrahathI zubha lakSaNavALA cAra ghoDAo kharIdyA. anukrame-teo vilAsapura nAmanA zaheramAM AvI pahoMcyAM. naMdanavana jevA udyAne, kUvAo ane taLAve temaja jinAlayothI vibhUSita te nagarane joI te bannenI IcchA tyAM rahevAnI thaI tethI haribale eka sAta mALanuM makAna bhADe rAkhyuM.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 tyAM harikhala bhAgo bhAgavatA sukhe divasa pasAra karavA lAgyA, eka divasa hariala manamAM vicAravA lAgyA. kyAM huM nirdenIya kuLamAM utpanna thayA ? ane kayAM A rAjakumArI ? nakkI puNyanA yogeja saghaLA saMbaMdha joDAyela te. tethI huM paNa lakSmInA phaLane prApta karuM. ema vicArI harikhala dIna, anAtha leAkeAne niraMtara dAna devA lAgyA. tethI nagaramAM tenI vAhavAha thavA lAgI. athavA dAnathI kAnI vAhavAha na thAya? kahyuM che ke;-- pAtre dharmanibaMdhanaM taditare prodyadayAkhyApakaM mitre prItivivarddhanaM ripujane vairApahArakSamaM / bhRtye bhaktibharAvahaM narapatau sanmAnapUjApradaM bhaTTAdau ca yazaskaraM vitaraNaM na kvApyaho niSphalam // artha :--dAna jo pAtrane Apyu hAya teA puNya aMdhAya. ane pAtra vinA bIjAne Apyu hAya tA yA karanAruM thAya che. mitrane ApavAthI prIti vadhe che. zatrune ApavAthI vaira dUra thAya che. sevakane ApavAthI sanmAna vadhe che. ane bhATa cAraNAdine ApavAthI yaza phelAve che. AhA hA ! dAna koi sthAne paNa niSphaLa jatuM nathI. Ama karatAM rimalanI prazaMsA tyAMnA rAjA madyanavega kane AvI. tethI tene sevaka mAraphata mahelamAM melAnyA ane Adara sAthe ucita Asane besADI. kSemakuzaLa pUchyAM. pahelI ja mulAkAtamAM te bannenI paraspara prIti adhAI. ane rikhala paNa rAjAnA ati snehune lIdhe rAjadarabAramAM haMmezAM hAjarI ApavA lAgyA. Ama thavAthI
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ teo paraspara gADhasnehanA baMdhanathI baMdhAyA. kAraNa ke saMpattimAM sahu neha kare che. eka vakhata snehAdhIna bhUpatie bhejana mATe bhAryA sahita haribalane AmaMtraNa ApyuM. samayAnusAra haribale patni sAthe bhejana gRhamAM praveza karyo. prajApati pote premapUrvaka pIrasatAM hatAM. anupama sauMdarya, caMdrano tiraskAra kare tevuM mukha, kamaLano parihAsa kare tevA netra, senAthI sarasa varNa ane bhramare ne te e zyAma keza kalApa, evI vasaMtazrIne jyAre madanavege AvatI joI, tyAre te ratipatinA bANathI ghAyala thayelA sneharAgathI tenA prati vAraMvAra nirIkSaNa karavA lAgyuM ane manamAM vicAravA lAgyo ke A keI devI ke asarA lAge che. A svargamAMthI UtarI che ke nAgelekamAMthI AvI che? A kinnarI, vidyAdharI che ke kAmadevanI patni rati pote ja che-AvuM advitIya sauMdarya te meM kayAMya joyuM nathI. "AvI pramadA mane na maLe te A tAjatakhta ane jIdagI zA kAmanI?" AthI teNe manamAM gADha saMkalpa karyo ke haribalane kaI paNa rIte mArI nAkhavuM joIe, ke jethI karIne A kala5vallI meLavI zakAya. e lAjanA luMTArUe ema na vicAryuM ke A lalanAnA lebAsamAM laDAIo laDAvI lAzanI Dhaga lagaDAvanArI aphalAtuna AphatanI AMdhI che!" vaLI ema paNa na vicAryuM ke parastrI e pAyamAlInuM paheluM pagathiyuM-durgatinuM dvAra che.-"vinAzakALe viparIta buddhi." bhojana lIdhA bAda te daMpatI pitAnA sthAne vaLyAM.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa0 ahiM mahArAjAe potAno manasUbe maMtrIne jaNAvyo. paNa jevA ne tevAja maLe tyAM subuddhi sUjhe kayAMthI? maMtrIe paNa tene duSTa vicAramAMthI pAchA na vALe ane tenI hAjI; hA bhaNavA lAge tethI rAjA kAmAgnithI vadhu baLavA lAge. eka divasa sabhAmAM maMtrInA zIkhaDAvavAthI rAjA bolyA, "he sabhAsade! sAMbhaLe." mAre mArI putrInA lagna meTA ThAThamAThathI karavAnAM che. e kaI vIrapuruSa che ke je laMkAdhipati vibhISaNa ke jenI sAthe mAre gADha maitrI che. tene vivAhanuM AmaMtraNa ApI Ave ?" AvuM tane bAtha bhIDavA jevuM AmaMtraNa svIkAravA keNa taiyAra thAya? badhA nIcuM joI cUpa besI rahyAM. pachI rAjAe haribala sAmuM joyuM tyAM duSTAtmA maMtrI balya, he rAjan ! haribala je viSama kArya karanAra ApaNAM rAjyamAM bIjuM koI nathI. "gajarAjane vahana karavA gya gajarAja ja upADI zake." maMtrInA vacana sAMbhaLI rAjA bolya; he saubhAgyazALI haribala! A kArya tArA sivAya keI karavA samartha nathI mATe A kArya teja kara. dAkSiNyatAne lIdhe haribale tenuM vacana sarvamAnya rAkhyuM. uttama puruSonI dAkSiNyatA paNa pradhAna hoya che. darabAra barakhAsta thayA pachI haribala pitAne ghera AvyuM ane sarva vAtathI vasaMtazrIne vAkepha karI. AthI te kheda pAmI bolavA lAgI he svAmin ! ApaNe jyAre rAjAne tyAM bhejana karavA gayelA tyAre tene mArA upara rAga utpanna
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ pA . thayelA tethI ja te duSTa A azubha ana ArabyA che. A sAhasa tame vicAryA vagara karyuM te cAgya nathI. he nAtha ! aNuvicAryuM kAya mATA bhAge potAnA vinAza mATe thAya che. tethI tame tene koIpaNa rIte dUra kare te ahu sAruM thAya. A sAMbhaLI harikhala khelyA, " huM mugdha! tuM A zuM khAle che? satpuruSA prANAMte paNa pratijJA bhaMga karatA nathI, tethI huM jarUra tyAM jaIza. thavAnuM haze te thaze. nyAyI puruSane viSama kArya paNa AsAna thAya che, paNa mane eka tArI ja ciMtA thAya che, kAraNa ke kAmAMdha thayele rAjA tAruM azubha karaze. A sAMbhaLI vasaMtazrI khelI huM svAmina ! jo ema ja cheteA Apa khuzIthI jAo, ane nivizvane kAmayAbI hAMsIla karA. pachI jaldIthI A dAsIne darzana ApeA. mArI ciMtA kadI karaze nahIM. kAraNa ke kuLavadhUe prANAMte paNa zIyaLa khaMDana karatI nathI. Apa ApanA jIvananuM prayatnathI rakSaNa karaze eTalI ja mArI vinati che. jIvan bhadrANyavApnoti, jIvan puNyaM karoti ca / mRtasya dehanAzena, dharmAparamastathA // artha :-jIvato mANasa kalyANa pAme ane jIvatA ja puNya kare che. marelA mANasanA zarIra sAthe dharmAdi paNa nAza pAme che. priyAnA pIyUSa samAna vacana sAMbhaLI Sita thayelA riala tenI rajA laI dakSiNa dizA tarapha cAlato thA. anukrame grAma, nagara, nadI nALAM, parvata pAra karI cheka
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ para samudra kinAre AvI pahoMce. " udyamavaMta puruSone kAMI dUra na hoya." parvata samAna paDachaMda kAyAvALA mejAethI bharapUra ane bhayaMkara ghUghavATA karatAM samudrane joI te vicAra karavA lAgya-priyAnA niSedha chatAM paNa huM bhavitavyatAnA yoge ahIM Avyo chuM. paNa huM zI rIte samudra taruM ? ane zI rIte laMkA jAuM? pharI teNe vicAryuM ke kAMte pratijJA pAra paDaze nahIM te maraNanuM zaraNa cokkasa che ja. mATe samudramAM praveza karUM pachI je thavAnuM haze te thaze, ema vicArI te samudramAM jhaMpApAta karavA taiyAra thaye tyAM pUrve varadAna ApanAra jaLanA adhiSThAyaka deve pragaTa thaI kahyuM, he haribala! huM tAruM zuM priya karuM? te sAMbhaLI haribala vicAravA lAgyo, ahA ! puNyanuM phaLa AzcaryakArI che. huM A devatAne visarI gaye hato. paNa te mArA saMkaTemAM pitAnI meLeja pragaTa thaye. Ama vicArI teNe kahyuM, he prabhe! mAre laMkAmAM kArya nimitte javAnuM che mATe tame mane tyAM laI jAva, A sAMbhaLI deva meTA macchanuM svarUpa karI haribalane pITha para savAra karI nadInI mAphaka samudrane tarato kSaNavAramAM laMkAsamIpe AvI pahoMce. ane bolyA, "he haribala ! sarva RtunA phaLaphUlathI zobhatA A udyAnamAM svecchAe kIDA kara." tethI haribala naMdanavana jevA udyAnamAM pharavA lAgyuM. tyAM teNe vimAna je kanakaprAsAda joI zIvratAthI praveza karyo. manuSya vagaranA sUmasAma mahelamAM suvarNa ane metI Adi joI vismaya pAmato mahelanA sAtamA majalA para gayo tyAM te rU5 lAvaNyopeta eka uttama kanyAne niceSTa joI te vicAravA lAgyuM, "A
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 sUnA mahelamAM adbhuta lAvaNyavALI kanyA marelA jevI kema dekhAya che? " A pramANe te vismayathI Amatema joto hato tyAM teNe eka amRtarasathI bhareluM tuMbaDu joyu, te teNe zIghra grahaNa karI te kanyA upara chAMTayuM teja kSaNe maneAhara lAvaNyanA madathI masta thayelI te kanyA beThI thaI ane rUpAnI ghaMTaDI jevA kaNlRpriya madhura vacanathI pUchavA lAgI, " he satpuruSa ! parApakAra karavAthI tame uttama puruSa che e meM jANyuM, tame ahIM zA mATe AvyA che ? tame kANu che ? kayAMthI Agamana thayu che? e tame mane harakata na hoya teA kaho. ,, haribale kahyuM huM vizAlapura nagaranA mahArAjA mardana veganA sevaka chuM. laMkAnA rAjA vibhISaNane nimaMtraNa karavA devanI kRpAthI maccha para besI vegapUrvaka ahIM AvanAra rikhala nAme puruSa chuM. he bhadre ! have tuM mane tArI hakIkatathI vAkepha kara. tyAre te rAmAMcita thayelI khALA bolI, " laMkApatinA suragRha nAmanA udyAnanuM rakSaNa karanAra puSpa baTuka nAmanA mALI che. te prakRtithI ghaNA kaTu che. te kUrakamI mArA pitA thAya che bhayaMkara viSadharane jema maNi tema huM tenI kusumazrI nAmanI putrI chuM. eka divasa mArA pitA pAse keAI sAmudrika zAstranA jANakAra brAhmaNa Avye tyAre mArA pitAe tene pUchyuM, " he vipra ! tuM mArI putrInI hastarekhA jo, brAhmaNa mArI hastarekhA joI bolyA, he mALI, A uttama rekhA ane zubha lakSaNavALI tArI putrIne je paraNaze te jarUra rAjA thaze. " kahyuM che keH--
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 bhRMgArAsanavAjikuMjararatha zrIvatsayUpaiH zubhaimalAcAmarakuMDalAMkuzayavaiH, zailadhvajaistomaraiH matsyasvastikavedikAvyajanaka zaMkhAtapatrAMbujaiH pAde pANitale narA nRpatayo rAiyo bhavaMti striyaH // 1 // ', aH--jenA hAthamAM arthAt pagamAM kaLaza, siMhAsana azva, hasti, ratha, zrIvasta, yajJasta...bha, khANa, mALA, cAmara, kuMDaLa, aMkuza, yava, parvata, dhvajA, maccha, svastikavedikA, vIMjaNA, zarUkha, chatra kamaLa vigere zubha cinhA hoya te puruSa hAMya te rAjA ane strI hoya te rANI thAya, vaLIH-- yadmAle syAt trizUlaM sA, svAminyakhilayoSitam / hasaMtyAH svastiko yasyAH bhAle dRzyeta sA'pi ca // 1 // " je strInA bhAla pradezamAM trizaLanI rekhA hAya, athavA hasatAM je strInA kapALamAM sAthIo paDatA hAya. te te strI sarva srIenA adhipatipaNAne pAme che. " vipranA AvA vacana sAMbhaLI rAjyanA lAbhathI mArA mUDha pitA mArI sAthe pANigrahaNa karavA mArI IcchA karavA lAgyA. dhikkAra che lAbhathI vyAkuLa manuSyane ! mArA pitAne AveA Azaya jANI mArI mAtA vigere svajanAe tene bahu samajAvye. paNa te pAtAnA vicArathI pAchA na pharyAM. tethI teoe tene gharamAMthI kADhI mUko. pachI te pApAtmA mane pakaDI A vanamAM lAvye. ane
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ paSa pitAnI vidyA vaDe prAsAda banAvI te ahIM rahe che. jyAre tene ahIMthI bahAra javuM hoya tyAre te mane vidyAnA baLathI mRtaka jevI banAvI de che, ane pAcho AvI tuMbaDInA rasathI sajIvana kare che." ' he sahuruSa ! huM maravAnI tamannAthI jIvatI duHkhanA deriyAmAM DUbelI ahiM nivAsa karuM chuM. mATe he sajajana puruSa! tame mArA upara kRpA karI mane duHkhanA dariyAmAMthI ugAre-eTale ke mAruM pANigrahaNa karI mane kRtArtha kare. A sAMbhaLI haribala cItavavA lAge aho? jIva dayArUpa kalpavalInuM kevuM phaLa che ke hIna kuLamAM utpanna thayelA mane vidyAdhara putrI paraNavA Icche che. pachI haribale kanyAnI icchAne na ThukarAvatA tenI sAthe lagna karyuM. kadI na anubhavelAM harSane cittamAM dhAraNa karatI te vidyAdharIe haribalane kahyuM, "he svAminA mAre pitA ahIM AvI kAMIne kAMI anartha karaze mATe ApaNe ahIMthI cAlyA jaIe, te sAMbhaLI haribala bo. he priye ! mahAkaNa veThI huM je kAma mATe ahIM Avela chuM te kAma karyA pachI jaIe te sAruM." te bolI, "he svAmin ! vibhISaNane AmaMtraNe ApavAnuM kAMI prajana nathI kAraNake teo vidyA dhanI peThe jyAM tyAM jatAM nathI. hA, tamArA rAjAne vizvAsa mATe vibhISaNanI kaI nizAnI lAvI ApuM. haribalanI anujJAthI te vibhISaNanA AvAsamAM jaI tenuM caMdrahAsa nAmanuM khaga laI AvI ane haribalane ApyuM pachI haribala sArabhUta vastu tathA amRtarasanuM tuMbaDuM
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ laI bhAryA sAthe samudrakinAre Avyo. ane matsyarUpavALA devanI pITha para besI. patni sAthe vizAlA nagarI bahAranA udyAnamAM AvI pahoMcyuM. te divase haribalapatni sAthe udyAnamAM rahyo. kusumazrIne puchI pitAne ghera zuM thAya che te jovA te pitAnA ghera AvyuM. ane guptapaNe saMtAI rahyo. have ahi kAmAgnithI vihvaLa thayele madanavega rAjA dAsIone vasaMtazrInA AvAsamAM mokalato ane kSema kuzaLa pUchAvate. ema karatAM te dAsIo sAthe vastrAbhUSaNe paNa mokalavA lAge. tethI vasaMtazrIe dAsIone pUchayuM. he bhadre ! rAjAe A badhuM zA mATe kahyuM che? dAsIo belI, "he devI! zuM tamane khabara nathI? tamArA pati rAjAnuM mahAna kArya karavA gayela che pachI tamArI ciMtA rAjA na kare te keNa kare ? bheLI vasaMtazrIe paNa vicAryuM ke mArA patinI ciMtA rAjAne paNa che. pachI eNe badhI vastu laI lIdhI. Ama, AzAmAM rAjAe keTalAM divaso duHkhamAM pasAra karyA. eka divasa rAjA upara kAmadeva savAra thaI javAthI bhAna bhUlyA ane vivekarahita eka ja vasaMtazrI pAse AvyuM. vasaMtazrIe tenI duSTa abhilASA jANa manamAM kheda chatAM uparathI prasanna citte AsanAdi ApI sanmAna karyuM. tenI bhaktithI prasanna thayele rAjA be, "he zazivadane! sAMbhaLa. tuM rUpe ratitulya che ane huM paNa kAmadeva samAna suMdara chuM. mATe ApaNuM banene saMga thAya te vidhAtAnI mahenata saphaLa thAya."
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 nRpatinA AvA vacano sAMbhaLI vasa'tazrI atyaMta duHkhI thaI vicAravA lAgI; " are deva ! A rAjA che ane huM ekAkI amalA azaraNu chuM. huM zuM karU? kacAM jAuM ?kAne kahuM ? ane mArA zIyaLane kevI rIte sAcavuM ? ? ? " " zIyaLa vinA strI janma vRthA kahevAya " AthI vasatazrIe manamAM vicAra karyo, " jo rAjA tuSTa thaI saMpatti Ape athavA rUSTa thaI mArA prANa hare te paNa nizcaya huM zIyaLa khaMDana nahIM karU ema vicArI te kapaTathI hasatI kahevA lAgI, he svAmina! mahArAjanI mahA meharabAnI ke mArA mukAmane pAvana karyuM. paraMtu ApanI IcchA ceAgya nathI kAraNa ke uttama kuLamAM janmelI strI, parapuruSa sAthe vAta paNa karatI nathI. tyAre pati chatAM zIyaLa zI rIte khaDAya ? rAjAe hasIne kahyuM. zuM tane khakhara nathI ? tArA patine mAravA mATeja meAtano paigAma laI me mekalyA che. ane kadAca e jIvatA Avaze teA tene huM kAIpaNa upAyathI yamadvAre pahoMcADIza. ethI huM gabharu ? badhA vicAra cheDI daI mane bhogava. te sAMbhaLI vasa'tazrI vicAravA lAgI, " kAmAMdha puruSane dhikkAra ho! dhikkAra ho ke teo arthAna paNa vicAratA nathI azubha kAryamAM vilaMba karavAthI te zubha thAya che. ema vicArI te khelI. " huM svAmin! Apa ATalI adhI utAvaLa zA mATe karA che ? kArya te ApanA hAthamAM ja che. jyAM sudhI mArA patinI khakhara na maLe tyAMsudhI utsuktA nivArA. tyAre rAjAne lAgyuM ke A mArA vazamAM ja che-mArA para prasanna che eTale ke te mane cAhe che, tene
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ tenA patino bhaya che, paNa e bicAre kayArano maraNane zaraNa thaye haze. Aja nahIM te kAle ema citavate rAjA svasthAnake AvyA. AphatanI AMdhImAM aTavAyelI vasaMtazrI vicAravA lAgI je priyatama Ave te sAruM thAya. - have udyAnamAM kusumazrIne mUkIne Avele haribala pinAnA gharanuM caritra jevA bAraNuM pAchaLa saMtAI rahyo hato, te vakhate vasaMtazrI pitAnI sakhIne kahevA lAgI, "he priya sakhI! je prANanAtha nahIM Ave te huM mArA ziyaLane zI rIte sAcavIza? ane je te kuzaLapUrvaka Avaze te paNa A dvaSI rAjA temanuM amaMgaLa karaze," hA ! hA ! hamaNAM mAruM mRtyu najIka lAge che. evAmAM haribala potAnI priyAnA kuLane chAje evA vacana sAMbhaLI tarata pragaTa thaI vasaMtazrI sAme AvyuM. patine joI romAMcita zarIre patinA kSemakuzaLa pUchavA lAgI. tyAra bAda madanaveganA duSTa manorathanuM sarva vRttAMta svAmine kahyuM. te zAMta citte sAMbhaLyA pachI haribale priyAne pitAnuM sarva vRttAMta saMbhalAvyuM. te sAMbhaLI vasaMtazrI belI, "he svAmina! mArI bhaginIne udyAnamAM zA mATe mUkI AvyA? tene maLavAne huM ghaNI utsuka chuM, Apa ema na dhAratAM ke zakayane joI huM kheda pAmIza. pachI patnI sahita haribala kusumazrIne levA udyAnamAM AvyuM. - kusumazrI paNa potAnA pati sAthe vasaMtazrIne AvatI I sAme deDI ane vasaMtazrInA page paDI. pachI banne bhaginIo paraspara kSemakuzaLa pUchatI rathamAM besI ghera AvI, te baMne bahenone paraspara evo prema thaye ke jenArane sagI
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahenoja jaNAya. ghera AvyA pachI haribale pitAnI banne sahacarI sAthe maMtraNa karI, eka sevakane bolAvI kahyuM tuM. rAjA pAse jA, ane kahe ke he narezvara ! ApanA AdezathI. laMkAnarezane nimaMtraNa karavA gayele haribala laMkApatinI putrI paraNuM ApanI kRpAthI ahIMnA udyAnamAM Aje AvI pahoMcela che. "jevI AjJA." ema bolate te sevaka rAjamahelamAM AvyuM ane haribalano payagAma pahoMcADyo. te sAMbhaLI rAjAne bahu duHkha thayuM. te vicAravA lAgyo, dhikakAra che! dhikkAra che ! meM tene motanA mukhamAM mokalele paNa te laMkAdhipatine jamAI thayuM ane mArAM daivathI ahIM pAcho AvyuM. eNe hArA mananI murAdarUpI mahelAtane caNyAM pahelAMja jamInadosta karI nAkhI. pachI rAjAe aMtaranI. IcchA vagara bAhya ADaMbarathI tene nagaramAM praveza karAvyuM. bahumAna ApI AdarathI pUchavA lAge. he haribala ! tame laMkAmAM kevI rIte gayA temaja AvyA paNa zI rIte ? haribala belyo," he svamina ! ApanI vidAya laI huM keTalAka divasa pachI samudrakAMThe pahoMcyo, hustara dariyo dekhI. dubhAyelA dIlavALe huM eka zIlA para beThe hatuM tevAmAM meM eka rAkSasane AvatA joyo, meM tene namaskAra karI vinayapUrvaka suvarNa purI pahoMcavAno IlAja pUchyuM, te bolyo, "he puruSa ! je mANasa kASTha bhakSaNa karI bhasmIbhUta thAya, teja laMkAmAM pahoMce," te sAMbhaLI meM nAnAM moTAM lAkaDAM bhegAM karIne citA banAvI temAM praveza karyo pachI mArI rAkhane. rAkSase vibhISaNa samakSa raju karI, mArI himmata joI vibhISaNe mane tatkALa potAnI zaktithI jIvaMta karyo pachI pitAnI
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 66 kusumazrI nAmanI putrI mArA sAthe moTA utsavapUrvaka paraNAvI, divya vastrAbhUSA ApyA. tyAramAda meM vibhISaNane kahyuM, "he svAmin ! vizAlAnagarInA rAjAe mane peAtAnI putrIno vivAha hovAthI Apane AmaMtraNa karavA ahIM mokalyo che. agara Apa tyAM padhAraze teA rAjAnI zAbhA vadhaze, tyAre te khelyo ke tame AgaLa jAo ane huM vivAha upara AvI jaIza." Apane vizvAsa thAya e mATe A caMdrahAsa khaDga mane Apyu pachI teNe peAtAnA vidyAkhaLathI kusumazrI sAthe mane ahIM paheoMcADayo che. ema kahI hirakhale zraMdrahAsa khaDUga rAjAnA hAthamAM mUkyuM. " HH rAjAe kuMvarI ane khaDga vigere joi sarva vRttAnta sAcuM mAnyuM, have rAjA vicAravA lAgyA ke me Ane mahAmuzkelImAM mUkayo chatAM te mArA vacana khAtara agnimAM paDI bhasmIbhUta thayA, mATe A mAre mAnanIya che. Ama vicArI te rAjA gADha svare bolyA, " A puruSa buddhimA nanI sAthe saubhAgyavAna che, ane peAtAnI pratijJAne prANAMte paNa pUrNa karanArA, atula hiMmatavAna temaja dhai dhara puruSa che. " te AjathI mArA parama mitra che A pramANe rAjAe tenI praza'zA karI. satkArapUrvaka ghare mAkalyA. kAmakhANanA jakhma upara A ciratre malamapaTTInuM kAma karyuM, tethI rAjAne rAga marda paDayo. have rAjAnA ati premane AdhIna thayelA bheALA parimale peAtAnI ane patnIonA vAryA chatAM rAjAne bhAjana mATe nimaMtraNa karI peAtAne ghare elAngeA. pachI bhAjana vakhate potAnI cAturI khatAvavA navA navA veSa alI hiraalanI ane patnie pIrasavA lAgI,
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 strIone joI madanavega para madana vegapUrvaka dhasyA, ane te kadapa pIDita pApAtmA vicAra karavA lAgyA, " jene joI leAkeAne kumati sUjhe evI A strIe ANe kayAMthI prApta karI? AvI strIe te mArA aMtaHpuramAM paNa nathI. bhAjana pachI rAjA pAtAnA rAjamadire Avyo ane maMtrIne kahyu, huM ma`trina ! rialane keTalI strIe che ? tyAre te duSTa maMtrI elyA, " huM svAmi tenA gharamAM te be strIeja che. paNa teo navanavAM veSa paherI pIrasatI hatI, ma`trInA AvA vacano sAMbhaLI rAjAe kahyuM, "huM matrina! tame tamArI buddhithI harikhalanA vinAzano rastA zeAdhI kADho tA sAruM thAya. ?? tyAre te durbuddhi khelyA, " he svAmina ! zuM agnithI bhasmibhUta thayelA mANasa kadI jIvatA rahI zake? Ate AkAzakusuma jevI vAta che. Ane satya kema manAya ? mATe tene yamarAjAne lAvavAnA hetuthI agnimAM nAkhIe. " A sAMbhaLI rAjA khelyA, he maMtrI ? tame bahusArI yukti zodhI kADhI, tamArI buddhi bhavya jaNAya che. pachI gheADAka divase khAda rAjAe harikhalane kahyu, " he satpuruSa ! asAdhya kArya karavA mATe tArA sivAya koI samartha nathI mATe tuM mAru eka kAma kara, te tArA mATe ramata jevuM che. te sAMbhaLI rikhala khelyA, " he nareza ! pharamAve, te zuM kAma che. pachI rAjAe kahyuM ke tuM agnimAM praveza karI yamapu rImAM jA ane yamarAjane saparivAra AvavAnuM AmaMtraNa
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI Ava. he baMdhu! tArA sivAya agnimAM praveza kaNa karI zake? te sAMbhaLI haribala vicAravA lAgyuM ke cakkasa A prapaMca kumaMtrIe ja racele che. ane pUrve paNa e duSTa pradhAnanA kahevAthI ja rAjAe mane laMkA mekalele." kahyuM upakRtireva khalAnAM doSasya mahIyaso bhavati hetuH / - anukUlAcaraNena hi, kupyaMti, vyAdhayo'tyartham // 1 // artha:-moTA dezanuM kAraNa keIpaNa hoya to te duSTa puruSe para upakAra kare e ja che. jema anukULa AcaraNathI vyAdhi vadhAre kope che." mATe meM tene ghera jamavA bolAvyo te moTI bhUla karI che. paNa have kaI upAya nathI paraMtu pahelAMnI mAphaka khATI paTTI bhaNAvIza. ema vicArI eNe rAjAnuM vacana svIkAryuM. ane ghera AvI banelI bAbata banne strIone kahI, te sAMbhaLI ane strIo kheda pAmI-ane kahevA lAgI -he nAtha ! ame tamane pahelA nA kahelI te paNa tame rAjAnuM vacana kema mAnya rAkhyuM ? haribala bolyA ke tamAre bhaviSyanI ciMtA na karavI badhuM sAruM thaze. A tarapha rAjAe nagara bahAra eka moTI citA karAvI pachI rAjA ane pradhAna haribalane mAna satkArathI sAkSAt caMDikA jevI citA pAse lAvyA. haribale ahIM AgaLa jalAdhiSThAyaka devanuM smaraNa karyuM. tethI te deva gupta rIte A badhI vAta jANyA pachI te bole,
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 63 M12! Gezi Tercanti una real haribala huM tane mArA prabhAvathI tArA ghare pahoMcADuM chuM ane haribalanA rUpamAM tAruM kAma huM karuM chuM. tuM sukhethI ghera raheje." pachI deve pitAnI caturAIthI haribalane tenA ghare mUkyo ane pite tenuM rUpa laI citA pAse AvIne gaMbhIratAthI agnimAM praveza karI lokenA dekhatAM bhasmIbhUta thaI gaye. lekamAM hAhAkAra thaI gayuM. paraMtu rAjA ane maMtrI na kalpI zakAya tevo AnaMda anubhavatAM pAchA pharyA. loko kahevA lAgyAM ke arere! lakSmI ane lalanAnA lebhIe lAbhAlAbhanA vicAra vagara bicArA haribalanA prANa lIdhA, Ama aneka prakAre nagarajano mahArAja ane maMtrIne niMdavA lAgyA. haribala pitAnA ghare AvyA ane patnIone badhI vAta kahI saMbhaLAvI. te banne strIo pitAne dhanya mAnavA lAgI ahI AvA AlApa cAle che. tyAM kAmAgnithI tapele rAjA haribalanA ghare AzAnA AkAzamAM mananI mahelAte caNa Ave che. banne sannArIo tene AvatA joI patine kahevA lAgI he nAtha? Apa saMtAIne juo ke ame kevuM nATaka karIe chIe te sAMbhaLI haribala saMtAI gaye. rAjA Avyo eTale bane strIoe tenuM sanmAnapUrvaka harSita vadane svAgata karI pUchyuM, "mahArAja ! ApanuM AvavuM zA sababathI thayuM? rAjA gAMDAnI jema hAsya karatA lyo," he kamalanayaniyo! tamane khabara nathI ke dIpaka joI jema pataMga kheMcAI Ave ema huM paNa tamArA para Asakta thayele tamane levA Avyo chuM. haribala agnimAM
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDI maraNa pAmyo che, mATe tame aMtaHpuramAM cAle, vasaMtazrI bolI svAmina A vAta Apane yogya nathI, kAraNa ke jagatamAM rAjA sevake mATe pitA tulya che. eka te ame parastrI ane emAM vaLI putrIo jevI mATe he mahArAja ! e vicAra cheDI daI ApanA mahelamAM padhAro. paDachaMda kAya parvatanA gaganacuMbI zikhara parathI kaI viSama sthAnamAM jhaMpalAvI kAyAnA kakaDA karavA maMjura, jherI dADhavALA sapanA mukhamAM hAtha nAkha maMjura ane jAjavalyamAna agnimAM je pApAta kare maMjura che paNa ziyaLa. khaMDavuM nA maMjUra che. he rAjana ! nyAya paraja duniyA kAyama che. ane anyAyathIja pralayakALanA pagalAM maMDAya che. mATe nyAya eja sarva zreSTha che. tethI kalyANa cAhatA puruSeo haMmezAM nyAyamAMja vartavuM ane anyAyane tyaja joIe jethI sarva saMpatti maLe che. ItyAdi aneka yuktio te bane bhaginIoe rAjAne hitazikSA rUpa vacana kahyAM, paNa rAja saMtoSAya nahIM. kAmadevanA vaza thayelA mANasane zuM game? tema te paNa kAmanI prArthanA karavA lAge eTaluM ja nahi paNa te svasthatA kheI na karavAnI ceSTA karavA lAgyA. tyAre kusumazrIe potAnI vidyAnA baLathI tene kasakasAvI bAMdhyo ane daMDanA prahArathI kUTavA mAMDyo jethI tenA keTalAka dAMta paDI gayA. gunhegAranI mAphaka sakhata baMdhane baMdhAyele, mArathI ane dAMtanA paDI javAthI asahya vedanAne anubhavate te rAjA duHkhathI AkaMda karavA lAgyo tyAre kusumazrI bolI, "are duSTa ! te pApanuM phaLa
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ joyuM? barAbara na joyuM te batAvuM?" rAjAe aparAdhInI mAphaka mAthuM dhuNAvyuM, tyAre vasaMtazrI belI, "kAM dharAI gaye ? le, le, khA ema kahI bIjI be cAra ThabakArI." pachI rAjAnI hAlatapara dayA AvavAthI, "have AvuM karma karIza nahIM" ema kahI tene baMdhana mukta karyo. pachI zokathI ane lajajAthI adhe mukha karI rAjA svasthAne Avyo, ane AkhI rAtri nidrA na AvavAthI aneka prakAranA saMkalpa vikalpamAM DubakI khAtA duHkhathI pasAra karI. savAre mukha para pATe bAMdhe. koI pUchatuM ke Apane A zuM thayuM che? tyAre keI bahAnuM batAvato. have ahIM haribala pitAnI patnIonuM kauzalya joI smita karate bahAra Avyo ane kahevA lAgyuM, "he priye! tame je karyuM te barAbara ja che, mUrkha mANasa mukha bhaMgAvyA vagara svasthAne jatAM nathI. vaLI rAjAne kumArga preraNA ApanAra duSTa maMtrI ja che, mATe have te durjanane ja jaDamULamAMthI ukheDI nAkha ghaTe che. jema be bAhanA madhyamAM vakSasthaLa zebhe che tema devAMganA jevI bhAryAnI vacamAM beThelA haribale vATAghATa karI devanuM smaraNa karyuM, haribalanA kahevAthI deve tenuM divya svarUpa banAvI potAnI vikarALa AkRti karI, ane haribalane chaDIdAra thaI tenI AgaLa AgaLa cAlavA lAge anukrame rAjasabhAmAM AvI pahoMcyA. sabhAsado AvI vikarALa AkRti ane kALI paDachaMDa kAyA joI gabharAI gayA. ane keTalAka te bebhAna thaI gayAM. keTalAka bhAgavA mATe Amatema raste jevA lAgyA. A joI haribale temane
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhayarahita karI besADyA pachI te rAjAne namaskAra karI adaethI Ubhe rahyo. AthI rAjA. leke sAthe vismaya pAme. ane vicAravA lAgyuM mArI sAme ja baLIne rAkha thaI gayele A ahi jIvate zI rIte AvyuM ? rAjA bolyA, "he sAhasika ziromaNuMtuM ahIM zI rIte Avyo? A tAruM rUpa divya kema dekhAya che? vaLI tArI pAse A UbhelI vikarALa vyakti koNa che?" * " haribale kahyuM "he svAmina! sAMbhaLe. ApanI samakSa huM bhasmIbhUta thaye ke tarata ja yamarAjanA sevake e mArI rAkha yamarAja pAse peza karI, yamarAje pitAnA prabhAvathI mane sajIvana karyo, tethI mArA zarIre divya teja pragayuM. vaLI tyAM jaIne meM je zebhA, samRddhi ane devAMganAo jaI tenuM varNana huM hajAra mukhethI paNa karavA samarthana thaI zakuM, tyAM saMyaminI nAmanI nagarI che, tenuM rAjya dharmarAja kare che, puNyavAna leke tyAM vase che. zakaAdi sarve deve temanI niraMtara khijAmata kare che. AthI vadhAre zuM kahuM? parantu akhila brahmAMDa temane AdhIna che. ane je mArI sAthe che te priyavadana nAmane temane dvArapALa che. yamarAja jenA para khuza thAya che tenA mATe sAkSAt kalpavRkSa ane jenA upara kodhe bharAya tenA mATe meta jevo che. jyAre meM Apane mATe yamarAjane nimaMtraNa ApyuM tyAre te khuza thaIne be ."he puruSa! huM nakkI tyAM AvIza. tArA pRthvIpatine ekavAra maMtrI Adi parivAra sAthe mokale te sAruM thAya. "je te ahIM Ave te huM tene ati rUparUpanA
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMbAra jevI kanyA ane divya vastrAbhUSaNa ApuM." jethI mane rAjA ane maMtrI vigerenA paricayane lAbha maLe ane AmaMtraNa paNa phaLe. mATe tame zIghratAthI prayANa karI, rAjAne maMtrI parivAra sAthe mekale ema kahIne mane visarjana karyo, Apane levA ane mane mArga batAvavA A dvArapALane sAthe meka che. je pramANe haribala bolyuM te pramANe deva paNa belyo te sAMbhaLI rAjAdi sarva mANasee e vAta sAcI mAnI. Ama te daMbha ghaNuM ja karI jANe che. paNa yuktipUrvaka karelA daMbhane aMta brahmA paNa pAmatA nathI. . have rAjA lalanA ane lakSmIne lebhathI vilaMbane sahavA samartha na hovAthI haribalane kahevA lAgyuM, "he bhAgyazALI ! yamapurI jevA temaja mArA: priya mitra yamarAjane maLavA mAruM mana ati utsuka che mATe nagara bahAra moTI ciMtA karAve jethI huM tenI pAse zIdhra pahoMcuM ? haribale sAkSAt caMDikA jevI citA karAvI. ahIM nagarajanee sAMbhaLyuM ke rAjA parivAra sAthe citAmAM pravezI yamapurInI samRddhi ane sukha levA jAya che. mATe ApaNe "paNa sAthe sAthe jaIe jethI karIne ApaNI daridratA nAza pAme pachI pitAnA parivAra ane parajanathI vIMTaLAyele rAjA dhAmadhUmapUrvaka nagara bahAra AvyuM ane sakala zaherI sAthe agnimAM paDavA lAgyA, tyAM haribale vicAryuM ke meM mUrkhAe A zuM AdaryuM che? niraparAdhI pacendriya jIvonA vadhathI jIva narake jAya che. e pramANe vicArI haribale rAjAne kahyuM, "he rAjan ! tame utsuktA na kare, agara
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ - cAra Apa ApanI abhilASAne pUrNa karavA IcchatA ho te huM kahe tema kare. mahArAje jatAM pahelAM vadhAmaNuM ApavA mATe vizvAsu maMtrIne mokalavA joIe. ApaNA vizvAsu maMtrIne mokalIe ane pachI anukrame ApaNe jaIe. kAraNa ke te yamarAja pAse jaI nivedana karaze ke ame ane amArA mahArAja AvI pahoMcyA chIe. te sAMbhaLI maMtrI harSanA AvezamAM nAcI UThyo ane teNe vicAryuM ke huM pahele jaIza te kharekhara mane mATe lAbha thaze. kahyuM che ke - - dAne pAne zayane, vyAkhyAne bhojane sabhAsthAne / krayavikraye'tithitve, rAjakule pUrNaphalamAdyaH // 1 // artha -dAnamAM, pAnamAM, zayanamAM, vyAkhyAnamAM, bhejanamAM sabhAsthAnamAM, kharIdavAmAM, vecavAmAM, atithimAM ane rAjasthAnamAM je pahele pahoMce tene pUrNa lAbha maLe che. vaLI - zUnye'raNye bhavane grAme toye ca saMgrAme ! . Arohepyavarohe, pAzcAtyasya bhavellAbhaH // artha -zUnya araNyamAM, sUnA gharamAM, sUnA gAmamAM, pANumAM, saMgrAmamAM, UMce caDavAmAM nIce utaravAmAM ane rAtre AgaLa cAlavAmAM nukasAna che. Ama vicArI pradhAna be, "he prabhu ! ApanI AjJA hoya te A pratihArInI sAthe AgaLa jAuM?" rAjA be sukhethI jAva. tamArI pAchaLa huM paNa AvuM chuM. pachI pradhAne ullAsa sahita pratihArI sAthe jhaLahaLatI citAmAM harSathI praveza karyo. mATInI kAyA mATImAM maLI gaI. rAjA paNa khuza thato pataMgIyAnI peThe paDavA dhasya paNa evAmAM haribalane tenA !
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ para dayA AvavAthI ekadama tene hAtha pakaDI pAcho kheMcI lIdho. "rAjA bolya mane jaladI javA de nahIMtara sAra sAra vastu pradhAna pAmaze. ane huM rahIza meM jete haribala balya, he rAjana ! A rAjyane vRthA na gumAve, agnimAM paDelo jIva jIvate rahe khare? ane yamarAja pAsethI pAchA Ave kharo ? A sarva je tamane dekhAya che te dhatiMga che. he nareza ! tamane dareka prakAranI viDaMbanA thaI mAra khAdhe, dAMta tuTayA te badhI maherabAnI mahAmaMtrInI ja che. ane aneka prakAranI AphatanA AMgaNAmAM phekanAra paNa teja kumaMtrInI duSTabuddhi hatI. vaLI kahyuM che ke je pitApara vizvAsa rAkhanArane duSTa buddhi Ape, bIjAne pIDA pamADavAnI IcchA kare ane parastrIne cAhanAra hoya te jIvanuM jagatamAM kAMI kalyANa thatuM nathI. ( te, na jIvo) mATe ja kumaMtrIne upAya karI agnimAM nAkhyo che. kAraNake vyAdhi, viSavRkSa ane duzmana A traNane mANase zIdhra chedavA joIe. tame te mArA rAjA che te tamane kema agnimAM paDavA dauM? agara agnimAM paDatA na nivAruM te meM svAmidroha karyo kahevAyane ? svAmidroha te mahAbhayaMkara pApa che. te sAMbhaLI rAjA kheda pAme che, hAya ! hAya! meM bahu adhamatA karI che. A mAruM saghaLuM duSyaritra jANe che. zaraamathI tenuM mukha nIcuM namI gayuM -bhUtakALanI tasvIro tenI sAme taravaravA lAgI. niSThAnya jevo thaI gayelo te Ubhe che. tyAre haribale mIThA zabdathI kahyuM, "he svAmina ! Apa ciMtA zA mATe kare che? huM te Apane sevaka chuM. tame mArA nAtha che. ItyAdi vacane vaDe rAjAne khuza karyo.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ so rAjAe pUchayuM, "he mahAbhAgyavAna? AvI zakti te kyAMthI. prApta karI? tyAre haribale tene jaladevanI badhI hakIkata kahI. te sAMbhaLI bahu vismaya pAmate rAjA vicAre che, kharekhara sajajana puruSa koIpaNa sthitimAM sajajanatA. cheDatA nathI." mArI duSTatA jANyA pachI paNa teNe mane motanA mukha-. mAMthI bacAvyA che. tenI jagyAe bIje kaI hoya te mArA rAjapATa, putrI vigere badhuM kaje karI leta, paNa ahe! A mAro mahAna upakArI che. A pramANe haribala mATe manamAM bahumAna dharate rAjA pitAne ghare AvyuM ane paurajane paNa vividha vArtAlApa ane haribalanI prasaMzA. karatA sahu sahunA sthAne gayAM. ahIM rAjAe uttama rUpa, guNa ane kaLAnidhAna jevI. pitAnI kanyAnuM moTA utsAha, ane ADaMbarapUrvaka haribala sAthe lagna karyuM, ane kanyAdAna vakhate pitAnuM AkhuM rAjapATa paNa tene ApI rAjA banAvyo. have rAjAnuM mana vairAgye vaLe che. jIvone jIvanapalaTa thatAM vAra lAgatI nathI-nimitta maLavuM. joIe. saMsAranI asAratA jANI te buddhimAna puruSe suguru pAse AvI pravrajyA lIdhI. te rAjarSie niraticAra cAritra pALyuM. ghAti karmane kSaya thavAthI temane apratipAti evuM kevaLajJAna utpanna thayuM aneka bhavya jIne pratibadhI teo siddhigatine pAmyA," haribala rAjA pitAnuM rAjya nyAyapUrvaka pALe che...." have ahIM kAMcanapuranA rAjA vasaMtasena putrInA viyegathI. bahu duHkhI thayuM. teNe gAmegAma pitAnA mANase tenI tapA
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAM mekalyAM, paNa patto kyAMya lAge nahI. "jema kastUrInI sugaMdha chupAtI nathI. tema haribalanI AzcaryakArI ghaTanA daze dizAmAM phelAI gaI. vArtA ca kautakavatI viSadA ca vidyA, DhovottaraH miyaH nAme che , tailasya binduriva vAriNi durnivAra metastrayaM prasaratIti kimatra citram // 1 // artha -AzcaryakArI vArtA nirmaLa vidyA ane kasturInI sarvotkRSTa suMgadha e traNa pANImAM paDelA, telanA TIpAnI jema prasarI rahe che, emAM Azcarya zuM? arthAt A vastuo jagatamAM vagara jAherAta prasiddha thAya che. pitAnA sevakonA mukhe A vAta sAMbhaLI vasaMtasena rAjAe pAkI tapAsa karyA pachI maMtrI vigere mukhya puruSane pitAnI putrI tathA jamAIne teDavA mokalyAM. pote vicAravA lAgyuM ke mArI putrI bhAgyazALI che ke jene dAnezvarI ane zUravIra e haribala pati maLe. ahIM pradhAna vigere. haribala rAjA pAse AvyA ane vinaMti karI."he svAmina vasaMtazrInA pitAe Apane teDavA amane mokalyA che. te sAMbhaLI haribale potAnA pradhAnane catuvidha sainya taiyAra karavA Adeza Ape, ane pote mahemAna sAthe bhejanagRhamAM AvyuM. pachI caturaMgI mahAsenA sAthe traNe lekanA uttama namUnA jevI traNe patnIone laI kAMcanapura nagara samIpe AvI pahoMce. vasaMtasena rAjAe tene mahotsava pUrvaka nagaramAM praveza karAvyo. tyAM haribala rAjAnI bahu prasaMzA thaI. vasaMtazrInA mAtapitA vigere svajana vage tenI zaukyo sAthe tene bahumAna pUrvaka satkAra karyo. vasaMtasena bhUpatine vasaMtazrI sivAya bIjuM kAMI saMtAna na hatuM. tethI haribala rAjAne gya
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 jANI pitAnuM rAjya tene seMpyuM. ane pite rANu sahita dIkSA laI AtmakalyANa sAdhyuM, karmanA mULane chedI anaMta avyAbAdha zivasukhane pAmyA. ahIM haribala rAjA ane rAjyanuM sArI rIte pAlana karavA lAgyuM. pahelAMnI traNa rAjyakanyA paTTarANIo hatI. bIjI paNa tene apsarA jevI ghaNuM rANIo hatI. Ama te potAnI patnIo sAthe vividha viSayanA sukha bhogavata kALa nirgamana karavA lAgyo anyathA eka divasa haribala bhUpatine vanapAlake vadhAmaNa ApI. "he svAmin ! ApaNu udyAnamAM ApanA guru dharmAcArya padhAryA che, A sAMbhaLI khuza thayelA rAjAe tene ghaNuM dAna ApI visarjana karyo. pachI pAMce abhigamane sAcavate meTA ADaMbira pUrvaka parivAra sahita udyAnamAM AvyuM. gurujIne traNa pradakSiNuM pUrvaka paMcAMgapraNipAta karI guru sanmukha beThe. pachI vinaMti karI ke he svAmina! huM hIna kuLamAM janme chatAM ApanI kRpAthI atula samRddhi pAmyo chuM. mATe kRpA karI anaMta AnaMda ApanAro dharma upadeza Ape ke jethI huM parabhave paNa sukhI thAuM. guru bolyA ke he haribala! tane dhanya che ke tArI mati dharma viSayamAM thaI A saMsAramAM prANIene moTI moTI mahelAta kaMcana ane kAminI vAhano ane sevake nRtya ane vAjiMtre vigere bahu ghaNuM ghaNuM hoya che, paraMtu jeo dharmamAM prIti dharAve che. " teoja dhanya che." he bhadra! dharmanA be bheda che. emAM pAMca mahAvrata rUpa yati dharma che. ane bIjuM zrAvaka dharma bAra aNuvrata vigere sahitane jinezvaree kahyo che. ApaNA siddhAMtane mULa pAye ahiMsA che. sarvavirati vinA jIvadayAnuM ArAdhana thaI zatuM nathI. je jIva sarvavirati (cAritra) pALavA samartha
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ na hoya te samyaktva mULa bAra vrata aMgIkAra karI uttama rIte pALe. temAM paNa jIvadayA eja enuM mULa che. guru mahArAjane upadeza sAMbhaLI haribala rAjA bolyo, he prabho! huM pAMca mahAvratanA bhArane vahavAmAM asamartha chuM mATe mane gRhastha dharma uzcarAve. te sAMbhaLI guru mahArAje tene bAra vratarUpI gRhastha dharma uccarAvyuM. tyArabAda harSita haiye gurune namaskAra karI pitAnA maMdire AvI, haribala rAjA uttama prakAre dharmArAdhana karavA lAgyo teNe pitAnA dezamAM amArI paDaha vagaDAvyo. tenA dezamAM "mAra" e zabda paNa keI nahatuM bolatuM, vaLI teNe potAnA dezamAMthI durgatinA dvAra jevA sAte vyasanane dezavaTo Ape hato. meghanuM pANI, caMdranI cAMdanI, vRkSanA phaLone puruSanI sevA e sarve jagatanA jIvane sAmAnya rIte upakArI che. vaLI teNe potAnA grAmanagaromAM jinaca temaja pavitra pauSadhazALAo baMdhAvI, ane pitAnI pAse rahelI amRta rasanI tuMbaDIthI gAdi upadravane nAza karyo hato. tenA puNya ane cAturyathI cAre dizAonA rAjAe tenI ANuM, mAnatA. keTaleka kALa eNe cakavartInI jema vyatita karyo. eka divasa guru mahArAja udyAnamAM padhAryA che. ema sAMbhaLI harSaghele rAjavI kuTuMba sAthe tyAM AvyA. pradakSiNa pUrvaka vaMdana karI dezanA sAMbhaLavA beThe. guru mukhathI dezanA sAMbhaLI virAgya pAmyuM ne traNe strIo sahita dIkSA lIdhI, ane uttama prakAre niraticAra saMyama pALI. kevaLa pAmI makSapada pAmyAM. prathama vrata upara che Iti haribala kathA samApta che
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ wq A prakAre haribalanI kathAne sAMbhaLI. he bhavya jIvadayAmAM Adara kare ke jethI haribalanI mAphaka uttarettara maMgaLamALA prApta thAya. niNaMdajInA mukhethI AvAM vacana sAMbhaLI khuza thayelAM ANaMda, zrAvakanA bhAMgA vaDe prathama aNuvrata svIkAryuM. te A pramANe - . he prabho! niraparAdhI jene mAra mAravA nahIM. aparAdhI evA jIvanI paNa nirdayatA rUpe hiMsA na karavI. ane pAMca prakAranA ekendriya jInI yatanA karavI. e pramANe prathama aNuvrata ANaMda zrAvake bhAvathI grahaNa karyuM - teno siddhAMtamA AlA A pramANe cheH-- thUlagaM pANAivAyaM samaNovAsao paccarakkhAi se pANA.. ivAe duvihe pannate // taM jahA / / saMkappao a AraMbhao a, tattha samaNovAsao saMkappao a jAvajjIvAe pccrkkhaai||' 'AraMbhao a thulagapANAivAyaveramaNassa samaNovAsaNNa paMca aiArA jANiyavvA na phAsiyavvA // ttaM jahA // vaha 1 baMdha 2. chavicchee 3 aibhAre 4 bhattapANavucchee; paDhaavayassaiyAre patie viyaM savaF I ? : - .*" artha:-zrAvaka zUla prANAtipAtanuM paccakhANa kare che te prANAtipAta saMkalpathI ane AraMbhathI ema be prakAre che. temAM saMkalpa prANAtipAtanuM zrAvaka jAvajIva sudhInuM paccakakhANa kare che, paNa AraMbhathI sthUla prANAtipAta viramaNa vratanuM paccakhkhANajIvana paryata nathI karatAM zrAvake
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 tenA pAMca aticAra jANavA paNa AdaravA nahIM. te nIce. pramANe che - 1. trasa jIvane cAbuka vagerethI prahAra kare. 2. deraDA vagerethI dRDha baMdhane bAMdhavAM. 3. zastra vagerethI nAka, kAna, vRSaNa vagere kApavAM. 4. pazuo pramukhanI pITha para tenAthI na UpaDe teTale bhAra bharo. 5. samaya thayA chatAM paNa tene barAka tene na Apa. A aticAra lagADanAra zrAvaka vratane virAdhI jANa have, bIjA vratamAM je jI haMsarAjAnI jema satya bole che, tenI prazaMsA traNe lekamAM thAya che. jemAM prANane paNa satya cheDatA nathI, temanI stuti deve paNa kare che. te sAMbhaLI ANaMda zrAvake pUchyuM, "he bhagavan! keNa hatA te haMsarAjA ? te vrata pALI zI rIte sukhI thaye? te kRpA karI kahe.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ haMsarAjAnI kathA zrI jinendra bolyA, "A bharatakSetramAM rAjapura nAmanuM nagara che, tyAM haMsarAjA rAjya karatA hatA. te nyAya pUrvaka prajAne pALato hato vaLI te rAjA jinadharmano navatane jANakAra parama zrAvaka hatuM te mRSAvAda viramaNa vratane sArI rIte pALato hato. tyAM ratnaga nAmano parvata che. tenA upara AdinAthaprabhanuM eka AhalAdakArI catya che tyAM citrI pUnamanA divase yAtrA mATe ghaNAM mANase bhegAM thAya che. eka divase rAjA paNa pradhAnane rAjyabhAra pI parivAra sAthe yAtrA mATe nIkaLe. rastAmAM sthAne sthAne jinadharmanI prabhAvanA karato AgaLa cAlato te ardhA raste pahoMce tyAM dUrathI doDato deDate eka dUta Avyo. tenA mukha upara gabharATa hato. tenuM zarIra bhayathI kaMpatuM hatuM. kapaDAMo dhULathI bharAI gayAM hatAM ane te thAkIne lothapotha thaI gaye hato. tenI AMkhamAM jusso hato. te magarUranI sAthe majabUra paNa hatA. te rAjA pAse AvI vinaMti karavA lAge he prabho! ApanA prayANanI khabara arjuna rAjAe sAMbhaLI, tethI te Apano zatru, akasmAta pitAnA sainya sAthe AvI
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahoMce, ane ApaNuM baLavAna yoddhAone matane ghATa utAryA. rAjabhaMDAra, kaThAra, hasti, ratha vagere badhuM kabaje karyuM. bhayabhIta thayelA lokone teNe vizvAsa pamADI teo. para pitAnI AjJA pravartAvI. pite siMhAsana para ArUDha. thaI nagaranuM Adhipatya bhegave che. ApanA sumati nAmanA maMtrIe mane gupta rIte ApanI pAse mokalela che. have Apane je yogya lAge te karo." te sAMbhaLI subhaTonAM lehI tapI gayAM. AMkho aMgArA varasAvavA lAgI ane. teonI hatheLI talavAranI mUTha para paDI. teo belavA. lAgyAH "he prabhe! have Apa utAvaLe pAchA phare. ApanI samakSa keIpaNa UbhA rahevA samartha nathI. teo UbhI pUMchaDIe bhAgI jaze." mATe he nAtha ! pahelA ApaNe zatrune nagaramAMthI nasADI, pachI yAtrA karavA pAchA AvazuM." rAjA A badhuM zAnta citte sAMbhaLIne bolyo, "he subhaTe pUrva karmane vazathI saMpadA paNa ApattinuM rUpa le che. A banAva kAMI na nathI. AvI uthalapAthala karmoe kaMIka vAra karI che mATe tame ja kahe ke jinayAtrA mUkI kaye mUrNa rAjya mATe pAcho phare? saMsAra samudramAM bhramaNa karatAM jIvane ghaNI vAra rAjya maLyAM che. paraMtu jinayAtrA atyaMta durlabha che. jina upara rAga vagaranA rAjavI rAjane lIdhe ja durgatine pAme che. mATe he subhaTo ! game te thAya paNa huM te yAtrA karIne ja pAchA vaLIza! anyathA nahi." Ama kahI rAjA AgaLa cAlavA lAgyuM. tyAM tenI senAnA mANase pitApitAnA kuTuM banAM pariNAma jovA pAchA vaLyAM. jema jema rAjAne mUkI
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 mANase pAchA vaLavA lAgyA tema tema rAjA manamAM hasate AgaLa cAlavA lAgyuM. Ama karatAM karatAM badhA mANase -jatAM rahyAM. phakta chatradhara ja sAthe rahyo. tenI sAthe rAjA eka meTI aTavAmAM AvI pahoMce. rAjA citavavA lAge ke anArya bhIle ahIM vAsa kare che. teo vastrAbhUSaNa joI mArA para humalo karaze. Ama vicArI teNe potAnAM uttama ' vastrAbhUSaNa chatradharane arpaNa karI pote ekale bhayaMkara vanamAM - cAlato thayo. rastAmAM eka mRgaluM rAjAnI pAsethI nIkaLI - ghanaghera ghaTAvALI jhADImAM jatuM rahyuM. tenI pachavADe eka dhanu-rI bhIle AvI rAjAne pUchyuM, "he puruSa ! hamaNAM eka mRga tArI pAsethI bhAgyo che, te kayAM gayo te kahe. Aja - savArathI huM zikAranI zodhamAM hatuM, mahAmuzkelIe A mRga maLyuM hatuM, mane joIne ja te A tarapha bhAgI ATalAmAM ja kayAMka adazya thaI gayuM che." rAjA vicAre che. jo Ane satya kahuM te mRgane vadha thAya, huM kahuM te lAMbA kALathI pALeluM vrata jAya; mATe AnI joDe buddhibaLathI kAma levuM paDaze. ema vicArI rAjA che. "he kirAta! huM mArga bhUlavAthI ahIM AvI - cakyo chuM." bhIla bolyA ke "huM pUchuM chuM ke peluM mRgaluM kaI bAjuM gayuM te kahe." rAjA kahe mAruM nAma haMsarAja - che. bhIla beH "are ! baherakhAMnA bApa, tArA nAmanuM mAre zuM kAma? huM to tane pUchuM ke mRga kayAM bharAI gayuM ?" rAjA be "mAruM ghara rAjapuramAM che. have bhIla barAbara tapI gaye ne belyo, "are mUDha! tAruM ghara koNa pUche che huM pUchuM chuM tene uttara Apane, ADuM avaLuM zA mATe bele che?"
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA bolyA zuM mAruM kuLa? oha, huM te kSatriya kuLane chuM. bhIla belTe elA tuM bahere che ke casakI gayuM che? bhUpa bolyA: "tuM je mAge javAnuM kahIza te mAge jaIza." bhIla bolya; "are baherA, tuM mArI dRSTithI dUra jA. AvAne AvA baherA keTalAka cAlI nIkaLyA che? Ama babaDate te bhIla svasthAne gaye. rAja paNa dhIre dhIre AgaLa cAlavA lAge. AgaLa cAlatAM cAlatAM teNe eka munine AvatA joyA. tenI pAse jaI rAjAe pradakSiNA pUrvaka praNAma karyA? Aje mAro avatAra saphaLa thaye, Aje ApanAM darzanathI mArI saghaLI kiyA saphaLa thaI." Ama gurudevanI stuti karI jyAM thoDe dUra gaye tyAM tene krodhathI lAlaghUma netravALA be bhIla sAmAM maLyAM ane bolyA, "he puruSa! A vanakhaMDamAM sura nAme pallipati rahe che te Aja ghaNA divase cerI karavAnI buddhithI ghaNuM core sAthe pallimAMthI nIkaLe tyAM teNe eka muMDa (sAdhu) ne sAme Avato . tene joIne paslipati , A muMDAnA darzanathI amaMgaLa thayuM ema kahI kodhathI tene muMDAne (sAdhu) mArI nAkhavAne Adeza Ape che. mATe te pAkhaMDI kayAM? ane kaI dizAe gaye te kahe." rAjA vicAre che. sAcuM kahuM te A duSTo munine vadha karaze ane huM kahuM te mAruM vrata khaMDAze mATe pahelAMnI mAphaka AnI sAthe vartavuM paDaze. rAjAe pUchayuM; "tame zuM kahe che? te mane barAbara samajAtuM nathI." tyAre bhalee meTA sAde kahyuM. "sAMbhaLa, te muMDa tArI AgaLa thaIne kaI dizAmAM game te kahe ke jethI ame tene
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadha karIe." rAjA bolyA, "jeo jue che teo bolatA. nathI ane jeo bele che te jotA nathI. bhale bolyA, "are! ame pUchIe tene uttara Apane! UMdhuM zA mATe bharaDe che? ame pUchIe chIe ke pele muMDa kayAM gayo?" rAjA pharI bolyuM. "je jue che te belatA nathI ane je bole che te jotA nathI. A pramANe te leke nA pUchavAthI traNacAra vAra uttara Ape tethI te bhale reSe bharAyA. eka bolyA, "are A te gAMDe jaNAya che." tyAre bIje ke are mUrkha ! jA jato rahe ahIMthI? tAruM meTuM batAvate nahIM. nakAmAM herAna parezAna karyA. AvA ne AvA che keTalAka?" Ama babaDatA banne raste paDyAM, ane rAjA Aphata TaLavAthI prasanna citta AgaLa cAlyA. cAlatAM cAlatAM sAMja paDI gaI. teNe eka vRkSa nIce mukAma karyo ane nIce paDelA pAMdaDAM bhegAM karI pAtharyA ane tenA para besI pratikramaNa karavA lAgyuM. eTalAmAM tene keIdhIme dhIme vAta karatuM jaNAyuM, teNe sAvadhAna thaI AjubAju joyuM. tene latAonA samUhamAM kaI bolatuM jaNAyuM, AjathI trIjA divase saMgha AvavAne che, ghaNuM dhana ane sonA sAthe saMghane lUMTI lAMbA kALathI pAchaLa paDelI daridratAne tilAMjalI ApIzuM." ceDA bolyAH "ApaNe veza badalI saMghamAM bhaLI javuM bIjAe kahyuM, ame phalANa jagyAe saMtAI rahezuM." Ama sahue paraspara yojanA ghaDI. rAjA vicAramAM paDI gayo ke caro nakakI saMghanuM anartha karaze. saMghamAM sAdhu-sAdhvI paNa haze ane temane paNa duHkha deze.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaLI A cere paNa ghaNuM che. huM ekale chuM. zI rIte huM saMghanI rakSA karUM? Ama aneka prakAranA vicAra karate ciMtAtura bhUpa beThe che, tevAmAM keTalAka zastrathI sajja thayelA subhaTa hAthamAM dIpaka laI AvI pahoMcyA ane rAjAne joI paraspara bolavA lAgyA, "A paNa cAra dekhAya che." keTalAka buddhimAna tenuM zarIra ane lakSaNa joI bolyA, "A keI mahApuruSa lAge che. paNa cAra jaNAtuM nathI." pachI subhaTee rAjAne pUchyuM. "he sapuruSa! tame kaI cerene joyA ke sAMbhaLyAM che? sAMbhaLavAmAM AvyuM che ke teo saMgha lUMTavAnA che. jo tame A bAbatamAM kAMI jANatA ho to kaho. ahIMthI daza jana upara eka zrIpura nAmanuM nagara che. tyAM ripumardana nAmano rAjA rAjya kare che. avAranavAra ahIM lUMTa thAya che. A vakhate paNa e loke ahIM jaMgalamAM AvyA che, ema jANavAthI ripumardana rAjAe amane saMghanI rakSA mATe te cerene vadha karavA AjJA ApI mekalyA che. jo tame jANatA hoya te batAve ke jethI teone mArIne saMgharakSaNanuM puNya pAmI prajApatinI kRpA saMpAdana karIe. te sAMbhaLI haMsarAjA vicAre che. sAcuM kahuM to cAra vadhanuM pApa mane lAgaze - je huM khoTuM boluM te vrata bhaMga thaze ane saMgha lUMTAze. pachI buddhithI vicArI bolyA: "he subhaTo ! cerane je na je ema pUchavAmAM ahIM UbhA vilaMba karavAthI tamane tamArI kArya siddhi prApta nahi thAya. mATe tame utAvaLA saMghamAM ja jAva ane tenI rakSA kare. kAraNa ke e paNa tyAM ja AvavAnA che. te sAMbhaLI rAjAne dhanyavAda ApatA subhaTo pAchA pharI saMgha samIpa AvyAM.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ have ahIM latAnA jhuMDamAMthI badhA cere bahAra nIkaLI haMsarAjAne namaskAra karIne bolyAH he puruSa! ame saMtAI paraspara vAto karatA hatA. e tame jANatA hatAM chatAM tamee subhaTone jaNAvyuM nahi. mATe tame amArA prANadAtA che; tamane dhanya che! tame mahA puNyazALI che. ApanA hadayamAM AvA prakAranI dayA che." tethI tame amArA pitA tulya che. A pramANe tenI stuti karatAM cAre svasthAne gayA. ahIM ajavALuM thatAM rAjA paNa raste kApavA lAge. DuMka cAlyuM tyAM teNe gheDAnA dAbaDA sAMbhaLyA. pAchuM joyuM te keTalAka ghoDesvAra AvatA jaNAyA. rAjA Ubhe rahyo, sainike tyAM AvI pUchavA lAgyAM, "he puruSa! amArA arjuna nAmanA rAjAe rAjapura nAmanA nagara upara humale karI jItyuM che. rAjapura nagarano rAjA haMsa kyAMka nAsI gayo che, teno patto nathI. ajuna rAjAe tene mAravA amane mokalyA che, je te haMsarAjAne je hoya ke tenI kAMI khabara hoya te amane kahe, jethI ame tene mArI amArA prabhune prema ane pAritoSika pAmIe." te saMbhALI rAjAe vicAryuM: "phakta jIvita mATe mRSA keNa bole? mAruM mRtyu kAle thatuM hoya te bhale Aje thAo, paNa huM mithyA nahIM ja beluM. pachI teNe subhaTone kahyuM, "he subhaTo, huM pote ja haMsarAjA chuM. tamArI je IcchA hoya te pramANe kare. " Ama kahI rAjA mahAmaMtra navakAra gaNavA lAge, te sAMbhaLI eka subhaTe khagane eka jhATake haMsarAjAnA mastake mAryo paNa mAthAne aDe te pahelAM te khaganA ja bhukbhukkA UDI gayA ane gaganamAM deva duMdubhi vAgI, devoe tenA para kusuma
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83 A prasanna rahevA lAgyo, eTalAmAM vRSTi karI, ane gaMbhIra nAde AkAzavANI thaI ke, "he satyavAdI haMsarAja ! tuM jaya pAma! jaya pAma!!" eTalAmAM eka samyagadaSTi yakSa pragaTa thaye ane kahevA lAgyuM, he rAjana tArI satyatA para huM prasanna chuM tethI tArA zatruone meM barAbara camatkAra batAvyo che. "he rAjana! je yAtrA karavA tuM nIkaLyo che tene divasa Ajeja (citrI pUnama) che ane zaMgazala cheTe che, mATe tuM mArA vimAna para ArUDha thA. jethI AdinAtha dAdAnA darzananI yAtrAno lAbha ApaNe baMnene maLe." te sAMbhaLI divyAlaMkArathI vibhUSita manohara vimAnamAM rAja beThe ane kSaNa mAtramAM zRMga parvata para pahoMce. snAnaAdi karyA bAda sugaMdhI puSpa laI caityamAM Avyo ane surabhi jaLa vaDe prabhunuM prakSAlana karyuM kezara, caMdana ane kasturI Adi uttama dravyothI rAjAe yakSa sahita jina pUjA traNe prakAre karI, tyArabAda gIta, nRtya, vAjiMtrothI divya nATaka karI yAtrA mahotsava karyo. pachI yakSe haMsarAjAne tenI rAjadhAnImAM lAvI mukuTa maMDita mastake siMhAsana para besA Dyo ane zatru rAjAne bAMdhI hAjara karyo, paNa haMsarAjAnA kahevAthI teNe duzmanane mukta karyA. pachI potAnA cAra devasevakone AjJA karI ke tamAre niraMtara haMsarAjAnI sevA karavI, deva saMbaMdhI bhega bhegavavA ApavA, ane temanuM haMmeza yatnavaDe vidAthI rakSaNa karavuM. devone AjJA karyA bAda rAjAnI anumati laI pote svargamAM svasthAne gaye. te haMsarAja satyanA pratApe manuSya lekamAM deva saMbaMdhI bhego bhogavI parakamAM devagati pAme. | Iti haMsarAjA kathA samApta che
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ mATe he bhavya, haMsarAjAnuM cAritra sAMbaLI ciMtAmaNi ratna jevA dvitIyavratane niraMtara Adara. je zakti hAya te mRSAvAdane sarvathA tyAga kare ane zakti na hiya te paNa yatna to kare ja. jo keIpaNa rIte niyama levA azakta hoya te paNa 1. kanyA saMbaMdhI, 2. gAya saMbaMdhI, 3. bhUmi saMbaMdhI, 4. khoTI sAkSI pUravA saMbaMdhI, 5. thApaNa oLavavA saMbaMdhI, A pAMca prakAre asatya vajanIya che. vaLI A pAMca aticAra che, te jANavA paNa AdaravA nahIM. te A pramANe - (1) aNuvicAryuM bolavuM, (2) koInA gupta vicAre anyane kahevA, (3) pitAnI patnInI guptavAta khullI pADavI, (4) keIne cheTe upadeza Ape ane (5) beTA lekha lakhavA. A sAMbhaLI ANaMdazrAvake prabhu pAse bIjuM vrata lIdhuM. have prabhu trIjA adattAdAna vrata upara nirUpaNa kare che - "je paranA pRthvI para paDI gayelA athavA vAyelA dravyane kadI paNa grahaNa karatA nathI te puNyavAna puruSe ubhaya lekamAM sarva prakAranI sukhasaMpatti prApta kare che. ane jeo paradravya grahaNa kare che teone A lekamAM zULI para caDhavuM paDe che. baMdhana, chedana, bhedana vagere. aneka prakAre duHkha bhogavavA paDe che. ane paralokamAM paNa narakanI ati tIvra vedanA bhegavavI paDe che. je dhanya purune pAradravya grahaNa karavAno niyama che, te lakSmIpuMjanI
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAphaka sarva sukhasaMpadAnA svAmI thAya che." te sAMbhaLI ANade pUchayuM, "he prabho! te lakSmIpuMja koNa hatA? trIjA vratane zI rIte pALyuM hatuM, te uttamapuruSe sukha samRddhi paNa zI rIte prApta karI hatI ? te kRpA karI mane kahe." te sAMbhaLI prabhu bolyA, "he ANaMda! tuM sAvadhAna thaI jagatane Azcarya pamADanArA lakSmIpujanA caritrane sAMbhaLa :- " che ke | 0 0 0 .
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 " lakSmIpuMjanI kathA " A bharatakSetramAM sarva nagaromAM zreSTha evuM hastinApura nAmanuM nagara che. tyAM sudharmA nAmanA viNaka vasatA hatA. te jIvAdi navetattvAnA jANakAra hatA. tene dhanyA nAmanI guNavaMta bhAryA hatI. teo mahu garIba hAvAne lIdhe duHkhathI AjIvikA calAvatAM hatAM. eka rAte dhanyAe svapnamAM jaLathI bharapUra ane kamaLathI suzeAbhita padmadrahanI vacamAM suvarNa maNimaya kamaLa para hAra kuMDalAdi AbhUSaNothI dedIpyamAna lakSmIdevIne joyA. svapna joI jAgyA pachI te peAtAnA pati pAse AvI ane svapna saMbaMdhI saghaLI vAta nivedana karI. te sAMbhaLI sudharmA zreSThI khelyA, "huM priye ! tamane zrImAna, guNavAna, kalyANakArI, duHkhanA hartA, kIrtivAna ane jinezvaranA paramabhakta evA putrano janma thaze." te sAMbhaLI dhanyA ghaNI khuzI thaI ane jinaguNa gAnamAM rAtri pasAra karI tene vyApAra sArI rIte cAlavAthI kamANI thavA lAgI ane garbhanI sAthe sAthe lakSmInI paNa vRddhi thavA lAgI, teNe jIvanamAM pahelavaheluM kAMika sukha joyu, anukrame garbhane vadhatA joi te vicAravA lAgyA ke
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 87 * mArA gharamAM dhana ghaNuM ochuM che. dhana vagara bALakano janma mahotsava kevI rIte UjavIza! Ama ciMtAthI ArtadhyAnamAM DUbele paganA aMguSThathI bhUmi khAtara beThe che; e jagyA pilI hovAthI khetaratAM khetaratAM teno paga khADAmAM pesI gayo ane tenI vicAramALA tUTI, paga bahAra kADhI hAtha vaDe mATInA DhephAM sarakAvyAM, tyAM to tene eka maNikaMcanathI bharapUra kaLaza dekhAye te vicAravA lAge! A prabhAva garbhane ja che. te dravyamAMthI teNe sAta mALane mATe mahela banAvyuM. te eTale badhe khUbasUrata hatuM ke tene joI bhUpALone paNa IrSA Ave. teNe guNavAna ane buddhivAna dAsadAsIe paNa rAkhyA, te kaLazamAMthI ghaNuM dravya vaparAyA chatAM kRpajaLanI mAphaka jarAe khAlI na thayuM. vaLI dhanya evI dhanyAne je je sudehada utpanna thayAM te te sudharma zreSThio pUrNa karyo. pUrNamAse zubhalagna ane zubhadivase adbhuta rUpavALA putra ratnane janma thaye, tyAre sudharma zreSThie ghaNuM dAna dIdhuM; gIta vAjiMtra ane nRtyapUrvaka ThAThamAThathI putra janmane utsava karyo, te joI leke vismaya pAmyAM. trIje divase kuLaparaMparAnA rivAja mujaba putrane sUrya caMdranA darzana karAvyAM, chaThe divase rAtrI jAgaraNa karyuM. ane agiyArame divase azuci dUra karI, bArame divase sagA saMbaMdhIone bhejana mATe nimaMtraNa karI, teonI samakSa lakSmInA puMja jevA putranuM "lakSmIpuMja" evuM nAma rAkhyuM. te sudharma ane dhanyAnuM anekhuM ramakaDuM hatuM. teo bALakane kSaNavAra paNa chUTe na mUktAM, eka te pahelavaheluM bALaka emAM vaLI
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ durbhAgyane duzmana ane lakSmInA DhagalA je, pachI pUchavuM ja zuM ? mAtapitAnI kemaLa hatheLImAM ucharate e zukalapakSanA caMdranI peThe vadhavA lAgyuM, aneka prakAranA abhyAsa ane kaLAmAM nipuNa thaI kAmadevanI mAphaka vadhate, te uttama evI yuvAvasthAne pAmyA. cAre taraphathI tenAM mAgA AvavA lAgyAM, kAraNa ke te jenAranA netrane priya thaI paDate. pachI tenA pitAe khAnadAna kuMTuMbanI ATha kanyAo sAthe tene vivAha karyo. kAmadeva je lakSmIpuMja, devAMganA jevI pitAnI patnIo sAthe sukhapUrvaka divasa pasAra kare che. tene khabara na hatI ke TADha-taDake, prakAza ke adhikAra nAmanI kaMI vastu duniyAmAM che. duniyAmAM je je vastu prItikara hatI te sarve lakSmIpuje jogavI hatI, duHkha evuM nAma paNa teNe sAMbhaLyuM nahotuM. te A divasa pitAnI havelInA sAtamA mALe AThe strIo sAthe vArtAvineda karate. vaLI, tene potAnI strIonA banAvela gAyane bahu gamatAM, jyAre tenI patnIo vAjiMtra sAthe gAtI tyAre tene ane AnaMda Avato. Ama aneka prakAre anuttaravAsI devAnI mAphaka ghaNo kALa lIlA mAtramAM bhega bhegavatAM vyatIta thaI gayo. eka rAte lakSmIpuMjanI badhI patnIo sUI gaI che, paNa lakSmIpuMjane UMgha AvatI nathI. te zayyAmAM karavaTa badalyA kare che. evAmAM potAnI patnI ane dIvAnakhAnAmAM bIjI paNa kiMmatI vastuo ane gopabhegenI sAmagrI paDelI joI vicAravA lAge. A badhI sAmagrI mane kyAMthI ane zAthI maLI. eTalAmAM eka divyarUpadhArI
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ divyavastrAbhUSaNathI vibhUSita ke IdevatA pragaTa thaI aMjali joDI kahevA lAgyo, "he mahAbhAga ! maNimANeka ane suvarNanI khANa jevuM lakSmIpuranAmanuM nagara che, tyAM guNadhara nAmane eka zreSThI hatuM. te dhanADhaya temaja sarala pariNAmI hate eka divasa te pharate pharate eka vanamAM AvI pahoMcyo tyAM teNe aneka vidyAdharothI parivarelA munirAjane joyA. te dharmopadeza ApatA hatA ane vidyAre zAMta citte sAMbhaLatA hatA, guNadhara zreSThI paNa traNa pradakSiNapUrvaka praNAma karIne beThe, muni belyA, "he bhavyajI! A saMsAramAM corI karanAra puruSone maraNa Adi aneka duHkhe A lekamAM ane paralekamAM narakanA ghera duHkhe bhegavavA paDe che. mATe bhavathI bhaya pAmatAM jIe kadApi paradravya haraNa na karavuM joIe. te sAMbhaLI puNyAtmA guNadhara zreSThIe guru pAse adattAdAna viramaNa vrata lIdhuM ane namaskAra karI pitAne dhanya mAnate ghera Avyo." eka divasa te zeTha sArtha taiyAra karI, pAMcase gADAM kariyANAnAM bharelA laI kamAvA nIkaLyo. cAlatAM cAlatAM sAthe mahAaTImAM AvyuM. zreSThI hamezAM azva para ja besato, koI vAra pagapALe paNa cAlatuM. A vakhate te cAlato hato, tyAM teNe eka bahumUlyavALI ratnamALA rastAmAM paDelI joI, paraMtu vratabhaMgane bhayathI mALAnI mamatA mUkI mArga pakaDyo. sAthenA manuSyone avAja dUrathI Avate saMbhaLAye." ahe! sAthe ATale badhe AgaLa nIkaLI gaye che?" ema bolato te ghoDA para caDyo ane tene pUravege
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 ghaDe deDAvyo. pUra jozamAM ghoDe jato hato tyAM acAnaka gheDAnA paganI kharIthI dharatImAM khADe paDI gayuMzeTha paDatA paDatA rahI gayA. gheDe Ubhe rAkhI joyuM te te bhUmimAM aDhaLaka dhananuM nidhAna hatuM paNa vata bhaMganA bhayathI aDa. paNa nahi ane ghoDA para besI vegapUrvaka cAlato thaye. gheDe jhaDapabhera rasto kApe che evAmAM ekAeka ghaDe Uthalo. khAI paDe. ane maraNane zaraNa thaye. te joI bhavabhIrU zeTha pApathI bhaya pAmate manamAM belya : "arere! meM A zuM karyuM? A niraparAdhIne vagara kAraNe daDAvI meM teno. jIva lIdhe. have, huM kayA bhave chUTIza ?" Ama aneka prakAre vilApa karI teNe vicAra karyo, je koI mArA azvane jIvato. kare che, tene huM mAruM badhuM dhana ApI dauM. ema vicArI te uttama AtmA pagapALa, bhAMgelA hRdaye cAlavA lAge. cAlatAM cAlatAM tene bahu tRSA lAgI, aTavImAM pANInI tapAsa karatA te cAlyA jAya che. kayAM pANI dekhAtuM nathI.. mukhya mArga mUkI te aTavImAM pANI mATe bhaTakavA lAgyA.. tenuM gaLuM sukAvA lAgyuM, AMkhe aMdhArA AvavA lAgyAM, te paNa te lathaDAtA page cAlyA jAya che. tyAM teNe vizALa vaDa vRkSanI zAkhA sAthe laTakatI pANIthI bharapUra eka mazaka dekhI, jIvavAnI AzAthI te tyAM jaI UMcA sAde pokAra karavA lAgeH "he bhAI! A pANInI mazaka konI che? mane baha tRSA lAgI che. Ane mAlika keNa che?" A pramANe gaMbhIra avAje jyAM te bole che tyAM te vRkSanI zAkhA para laTakatA pAMjarAmAM beThelA suMdara pipaTe mAnuSI bhASAmAM kahyuM, "he sapuruSa ! A mazaka eka vaidyanI.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. te auSadhi levA mATe dUranA ghanaghora vanamAM gayela che. koNa jANe te kayAre Avaze? he bhadra! tuM bahu tRSAtura jaNAya che mATe A pANI sukhapUrvaka pI. huM A vAta koIne nahIM kahuM, " pipaTanA AvAM vacane sAMbhaLatA ja teNe potAnA banne kAnamAM AMgaLI dAbI dIdhI, ene A vacane kaI marmavacano karatAM paNa vadhu pIDA UpajAvanArAM lAgyAM. te bolyoH he zukarAja ! vrata karatAM prANa keI moTI vastu nathI mane prANanI paravA bilakUla nathI, paraMtu koInA dIdhA vagara vastu levAya kema ? dIdhA vagara koInI vastu levAthI mahAkarma baMdhAya che. ane te aneka bhave paNa bhagavAtAM nathI. Ama kahI jyAM najara pheravI jue che tyAM te nathI pIMjarU, nathI popaTa, nathI pANI are ! ekAeka A zuM thayuM? eTalAmAM eka puruSa pragaTa thaI kahevA lAgyuM; "he puruSottama ! huM sura nAmano vidyAdhara chuM, vaitADhaya para vipula nAmanI nagarImAM vasuM chuM mArA pitAzrIe dIkSA lIdhI che, je hAlamAM tArA nagaramAM samavasaryA che, temane vaMdana karavA huM tyAM Avyo hato. tyAre he sapuruSa ! te tyAM AvI dezanA bAda adattAdAna viramaNa vrata dhAraNa karyuM. tyAre meM vicAryuM AvuM viSama vrata A zI rIte pALaze? A hameza deza videza phare che, mAla vecavo -kharIdave eja teno dhadhe che, te zuM A paradravya grahaNanuM niyama pALI zakaze? vepArIne vaLI gharanuM kevuM ane paranuM kevuM, eTalA mATe meM vicAryuM ke cAla AnI parIkSA te karuM. ema vicArI meM A badhI IndrajALa racelI hatI. meM tane ratnamAlA, dhananidhAna, Adi dekhADelA, paNa tAruM mana makkamatA mUkI jarAe DagamagyuM nahi, azvanuM mRtyu paNa,
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara tene page calAvI tRSAtura karavA mATe meM ja dekhADyuM hatuM. pipaTanA kahevAthI jokhamamAM hovA chatAM, paNa te maLeluM prANu adatta jANuM na pIdhuM. Ama kahI te sUra vidyAre pitAnA sevako ke jeo, tenI sAthe adRzya thaI rahyA hatA teone pragaTa karyA." sUranA kahevAthI vidyAdharae ratnamAlA, nidhAna, azva ane bIjuM paNa keTaluMka dhana tenI sAme hAjara karyuM, pachI sUre te levA guNadharane Agraha karyo ane pachI tenA chUTA paDelA sAthe sAthe tatkALa meLApa karAvyo. pachI guNadhare, vidyAdharane pUchyuM, "tame A badhuM dravya ahIM zA mATe lAvyA ?" vidyAdhara bolyo, "aho mahAbhAga, mArA pitAe mane paradravya na haravA viSe ghaNe upadeza Apyo ane kahyuM ke tuM niyama le ke mAre paradravya na levuM, paNa huM vyasanane lIdhe carI na tyajI zakyo ane trata paNa na lIdhuM, paraMtu Aje tAruM svarUpa joI meM pote ja pratijJA karI che ke Aja pachI adatta vastu game tevA saMkaTamAM paNa na levI, tethI AjathI tame ja mArA guru che ane gurupUjA mATe ja A dravya ahIM lAvyo chuM, tene tame grahaNa kare, te sAMbhaLI guNadhara zreSThI belyo, " he bhadra! A dravya jenuM hoya tene tame pAchuM ApI de." vidyAdhara balya, "A dravya te mAruM ja che, bIjA keInuM nathI" tyAre sArthapatie pitAnuM saghaLuM dhana vidyAdharanI samakSa mUkayuM, ane kahyuM ke "Apa Ane grahaNa kare kAraNa ke meM pratijJA karI che ke je kaI mArA ane
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvate karaze tene huM mAruM saghaLuM dravya ApIza. tame mArA ghaDAne jIvate karIne mane seMce che. tethI A sarva dhana tamAruM che, tene grahaNa kare. - vidyAdhara belyo; "he sapuruSa! tame mAre mana pUjya che. tamAruM dravya huM nahi ja lauM, tame mAruM dhana te letA nathI ne uparathI tamAruM dhana mane ApI de che, ema te. koNa le?" pahele kahe dhana tamAruM che mATe tame le, bIje kahe tame le....Ama rakajhaka karatAM ghaNIvAra thaI gaI pachI. vidyAdhara bolyA "he zreSThIvarya, tamAruM dhana huM levAne nathI ane mAruM dhana tame letA nathI mATe A dhanano mAlika. keNa thaze?" zreSThI bolyo, "he vidyAdhara ! A dhanano svAmI dharma che, kAraNa ke dharma sivAya keIpaNa prItikara padArtho alabhya che, mATe ApaNe bane A dhanane sAte kSetramAM vAparI potapotAnA janmane saphaLa karIe." pachI te bannee uttama. bhAvanAthI sAte kSetramAM badhuM dhana vAparyuM. tyArabAda pitAnuM AyuSya pUrNa karI te zreSThI dharma.. dhyAnathI mRtyu pAmI, tuM lakSmIpuMja tarIke avataryo, ane te sUra nAme vidyAdhara paNa dhana vagere daI zubha bhAvathI mRtyu pAmI huM trIjA vratanA prabhAvathI vyaMtara devano adhipati thayo chuM. he lakSmIpuMja ! tArA puNyanA prabhAve, pUrva bhavanA snehane lIdhe te garbhamAM hatA tyArathI avasara ucita sarva prakAranI sAmagrI pUrI pADI tane ane tArAM kuTuMbane harSita rAkhanAra huM pote ja chuM." A pramANe vyaMtarAdhipatie.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaheluM vRtAMta sAMbhaLI lakSmIpuMja DIvAra mUchita thayo, ane jAtismaraNa jJAnanA prabhAve pUrvabhava jevA lAgyo. sacetana thaI vicAre che. ahe! hajI sudhI mane khabara na paDI ke huM koNa chuM ane kyAM vasuM chuM? AThe karmanAM bAraNuM rUpa AThe strIo sAthe, kusumAyudhanI mAphaka meM mAre aNamola -vakhata gumAvyo. * madamasta hAthInA gaMDasthaLa phoDI nAkhe evA nUra javAhara pRthvI para mojuda che. keTalAMka pracaMDa siMhano vadha karanavAmAM paNa kuzaLa che, paraMtu te baLavAnI samakSa AgrahathI huM kahuM chuM ke "kaMdapanAM dapane utAranArAM (manuSya) paNa viralA ja che." - vairAgya rUpI raMgamAM raMgAyele lakSmIpuMja duniyAnA dareka baMdhana mUkI saMyama levA cAlI nIkaLyo. lakSamIpuMja muni dIkSA laI pRthvI para vicaratAM zubha bhAve niraticAra cAritra pALI, AyuSya pUrNa karI, azruta nAmanA "12 mA devalokamAM deva thayA, tyAMthI cavI tabhava mokSagAmI narabhava pAmI dIkSA laIne zivapada pAmaze...... * | iti "lakSamIpuMja kathA samApta che
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 95 prabhu kahe che "he bhavya loke ! AvA AzcaryakArI lakSamIpuMjanA dRSTAMtane sAMbhaLI, durgatinA mULarUpa corIne cheDI ubhayalekamAM sukha saMpatti samarpanAra adattAdAna viramaNa vratane grahaNa kare. te sAMbhaLI ANaMda zrAvake trIjuM addattAdAna viramaNa vrata svIkAryuM. teno AlA A pramANe - ' thUlaga adattAdANaM samaNovAsago paccakkhAi, se adattAdANe duvihe pannate, taM jhaa| saccitAdinnAdANe accitAdinnAdANe, thulaadattAdANaveramaNassa samaNovAsaeNaM paMcaaiyArA jANiyavvA, na phAsiavvA taM jhaa| tenAhaDhe takarapaoge, loaviruddhagamaNa aiAre kUDatulakUDamANaM tappalirUvaM viveku che zrAvakane sthaLa adattAdAnanuM vrata hoya che. te be prakAre che. (1) sacitta adattAdAna ane (2) acitta. A vratanA pAMca aticAra che, je zrAvake jANavA paNa AcaravA nahi. cAra leke e cerelI vastu levI, cAra loko sAthe vyApAra karavo, laka viruddha kArya karavuM, khATA mApatola rAkhavAM, tathA sArI khoTI vastuno bheLaseLa kare, A pAMca aticAra zrAvake varjavA. - prabhunA vacana sAMbhaLI AnaMda pAmela ANaMda zrAvaka kahe che, "he karuNa sAgara! have cothA vrata viSe kAMI kaho." prabhue kahyuM he zreSThI sAdhuone sarva strIono niSedha che ane zrAvakane potAnI patnI sivAya anya para strIne niSedha hoya che. zrAvaka mana vacana kAyA vaDe parastrIno tyAga kare che, A pramANe je strI puruSa trikaraNa zuddhithI cethA aNuvratane pALe che, te traNe bhuvanamAM pUjanIya thAya che. ane madirAvatInI mAphaka saubhAgya, sukha saMpattinuM sthAna ane uttama gati pAme che -
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ madirAvatInI kathA A jaMbudvIpanA bharata kSetramAM ja kSitipratiSThita nAmanuM raLiyAmaNuM nagara che, te jema ramya che tema dhana dhAnyAdi padArthothI bharapUra che. tyAMnAma jevA ja guNavALe ripumardana rAjA rAjya karato hato, tenI tahenAtamAM harahameza mukuTa maMDita mastaka namAvIne khaMDIA rAjAo rahetA hatA, te rAjAne pratAparUpI dinakara aMdhArAmAM paNa ajavALuM karate. tene rUpa guNa lAvaNyanA koSa jevI saubhAgyavaMtI ane nirmaLa ziyaLathI alaMkRta madanarekhA nAmanI paTTarANI hatI, te jinamatamAM pravINa temaja jIvAjIvAdi navatattvanI jANa kAra hatI. pUrvakRta puNyanA bhege manuSya saMbaMdhI sukha bhegavatAM temane vidyuta jevI manahara kAMtivALI madirAvatI nAmanI putrI janmI. te ati rUpavatI kanyA caMdra jyotsanAnI mAphaka vRddhi pAmatI anukrame strInI cesaTha kaLAmAM pravINa thaI. te pitAnI mAtA pAsethI dharmano abhyAsa karI karmavAdI samyaktvadhAriNI ane jinamatamAM pravINa thaI, te keme karI jagatanA jIvane meha pamADanAra yuvAvasthAne pAmI.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ ravidhi sabhAjano bAvA anya eka divasa tenI mAtAe madirAvatIne uttama prakAranA vastrAbhUSaNathI vibhUSita karI sabhAmAM beThelA rAjA pAse mekalI. madirAvatIe pitA pAse AvI namaskAra karyA. ripumardana nareze snehathI pitAnI putrIne meLAmAM besADI. garvagiri para ArUDha thayele rAjA maMtrI Adine pUchavA lAge, "he amAtyAdi leke, zuM mArAM jevI siddhi kaI rAjAne haze ? IndrasabhA jevI A, ApaNuM sabhAnI sarakhAmaNImAM koI sabhA hoI zake kharI ? ane emAM vaLI mAruM kuTuMba te anupama sauMdarya ane sukumAratA dharAve che. mArA jevuM kuTuMba, rAjyariddhi ane ADaMbara pRthvItala para kaIne haze?" te sAMbhaLI sabhAjana bolavA lAgyA, "he rAjana! sabhA kuTuMbAdi jevAM Apane che tevA anya rAjA svapnamAM paNa jevA asamartha che. AvuM haMbaka sAMbhaLI kanyA hasI paDI ane mastaka dhuNAvavA lAgI. tyAre rAjA be, he putrI ! teM mastaka kema dhuNAvyuM? kanyA bolI, "he tAta ! A sabhAjano je kAMI bole che te sarva asatya che, kemake A pRthvInA paTAMbara para taratamatAnA cage ekathI eka caDe evA aneka rAjAo che. rAjAe pharI pUchayuM, "he sabhAsado! tame konI maherabAnIthI sukhe nivAsa kare che?" loko chelyA; ApanI maherabAnIthI ja ame sukhI chIe, zuM ka95vRkSa vinA anya vRkSa manavAMchita pUre kharuM ?" A sAMbhaLI kanyA bolI, "are mUDha lake! tame asatya zA mATe bele che? je kameM brahmAne brahmAMDarUpa bhAMDenI vacamAM kuMbhAranuM kAma eMpyuM che, je kameM viSNune daza avatAranA meTA duHkhamAM nAkhyA che. kene khabara, hajI keTalA avatAra lAgI. AmalI, "huM ke A
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ karAvaze? je karmo zaMkara pAse niraMtara khoparImAM bhIkha maMgAve che, ane teja karmanA prasAdathI sUrya--caMdrane niraMtara vizALa vyoma pradezamAM paribhramaNa karavuM paDe che. pUrve zubhAzubha adhyavasAyathI je jIva jevA karma bAMdhe che tevA te bhagave che. je ema na hoya te he pitAjI! tamArA badhA sevakane tamArA jevA kema nathI banAvatA ? Apano eka sevaka hAthI-gheDA para ArUDha thaI phare che. tyAre bIje page cAlato dekhAya che. mATe he pitA! jeoe pUrve zubhakama upArjana karela che. tene ja tame sukha ApavA samartha che, anyane nahi ane huM paNa mArA pUrvakRta zubhakarmanA udayathI ja tamArA kuLamAM utpanna thaI chuM, ane tethI ja A sukha-sAmagrI mane prApta thaI che." te sAMbhaLI, kodhita thayele rAjA bolyA, "he mUkhI? kharekhara tuM putrI rUpe mArI veraNa dekhAya che, ane tethI ja AvA asamaMjasa vAkyo bele che. huM dhAruM te nirdhanane tavaMgara, dhanADhayane daridra karI zakuM chuM. mATe mArI kRpA mAnIza te tane uttama rAjakumAra joDe paraNAvIza, tethI te pRthvI para rahIne devanI mAphaka kALa nirgamana karIza, ane je nahi mAne te kaI dIna, duHkhI, anAtha ane kadarUpA joDe paraNAvIza. tethI tene sAkSAt naraka ahIM ja dekhAze." te sAMbhaLI ApakamI bA hasIne bolI, "he pitA ! game tevA mahArAjA sAthe mane paraNAvaze, paNa mArAM puNyane udaya nahi hoya te te paNa bhIkha mAgato thaI jaze. je mAruM puNya jAgatuM haze te dIna duHkhI ane - regI paNa mahAsamRddhino dhaNI, rAjAdhirAja thAya e vAta nirvivAda che. mATe saMsAravRkSanAM mULa jevA garvane
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA mukI tenI zI jAya te dAMta parihare, emAM ja kharI meTAI che. ladhutAmAM ja prabhutA ane moTAIe ja mUrkhatA che." have rAjAnA krodhe sImA mUkI, tenI AMkhamAMthI taNakhA jharavA lAgyA, te dAMta kacakacAvI bolyA, "he sevake ! tame zIvra jAva ane ati hInakuLamAM utpanna thayelA dIna-duHkhI ane rogagrasta, AjIvikA calAvavAne paNa asamartha evA puruSane pakaDI lAvI ahIM jaladI hAjara karo." AjIvikAnI lAlasAvALA sevake rAjAnI AjJA maLatAM ja deDakyA, nagaramAM cAre bAjue rAjAe kahelI vyaktine zodhavA lAgyA, te leke keme karI cauTA para AvyA tyAM teone te vyakti maLI gaI tene laI te kutUhala pUrvaka rAjasabhAmAM AvyAM. aMjali jevI rAjAne kahevA lAgyA, "he svAmina ! ApanI AjJA pramANe A puruSane ame lAvyA chIe." rAjAe tenI sAme joyuM, tenA gaLelA kAna, naSTa thayelI nAsikA, UMTanA oSTa jevA lAMbA eSTa, besI gayelA gAla, koDhanA lebAsamAM dukALa, ane hAthapaganI AMgaLIo gaLI gayelI joI parvatanI kaMdarAmAMthI jema niraMtara jharaNuM jharyA kare tema tenA meDhAmAMthI lALa jharatI hatI. tethI te AkuLa vyAkuLa jaNAta hato, samasta zarIre agaNita ghA, phollA ane ghasArA hatAM emAM vaLI paDelA kIDAothI tenuM zarIra bharsanIya dekhAtuM hatuM. vaLI te zarIramAM asthi ane cAmaDI sivAya bIjuM kAMI na hatuM. AvA ati bhISaNa zarIravALA keDhIAne joI rAjA madirAvatIne kahevA lAgyuM, "he putrI ! A puruSa tArAM 'kame ja ahIM Avela che. mATe tenI sAthe pANigrahaNa kara. te sAMbhaLI bALA UThI ane keDhIA sAthe pANigrahaNa karyuM. te joIne sarvatra hAhAkAra thaI gayo, kopAyamAna thayelA
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 rAjAe . dirAvatInA vastrAbhUSaNAdi kADhI laI tene kADhI sAthe nagara bahAra kADhI mUkavAno Adeza ApyA, parantu madirAvatI hu ke kheda dhAraNa karyA vagara peAtAnA pati sAthe cAlI nIkaLI. cAlatAM cAlatAM eka devamadira Avyu, tyAM daMpatIe mukAma karyAM, tyAM te dharmadhyAna karavA lAgI. have siddharAtine kADhIyo kahevA lAgyo, " he bhadre ! duSTa buddhi rAjAe A sAruM na karyuM. A bahu ja anucita kA karyuM" che, kayAM karerAnuM vRkSa ane kyAM kalpavallI ? kayAM ratnamALA ane kayAM kAgaDA ? ema ApaNA sayoga paNa meLa vagarano che. tuM ati lAvaNyayukta che, rUpalakSmI vaDe rabhA tulya che, huM puNyAtmA ! kamaLa jevA komaLa aMgavALI tuM kayAM ! ane pUrvopArjita karmayoge bhayakara rogathI pIDA pAmatA huM kayAM ? huM devI ! mArA sayogathI ati suMdara tAruM A zarIra vinAza pAmaze. mATe he mahAbhAga ! tuM koI mahA samRddhizALIne paraNa, tethI tuM rAja usInI mAphaka sanmAna meLavIza. ' kADhIAnA vacano sAMbhaLI, rAjakanyAne jANe kAI vA prahAra karatA na hoya ? ema lAgyuM. tethI tarata ja te raDI paDI, ane gadgad kaThe kahevA lAgI, " he nAtha ! uttama kuLamAM janmelI kulAMganAone AvAM vacana sAMbhaLavAthI paNa vAnA ghA jevuM thAya che. prathama tA anatA pApanA uyathI strIvedamAM janmavuM paDe che. temAM paNa jo te ziyaLa rahita hoya teA tenI zI gati thAya ? " ziyaLa vagara nArI nazAle. "
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 - A lokamAM ke paralokamAM, strIne ziyaLa vinA keI AbhUSaNa nathI. bhale game eTalAM AbhUSaNo paheryo hoya, te paNa ziyaLa vagara te vibhUSita na ja kahevAya. yauvana, rUpa ane lakSamI te A jIve anantavAra prApta karyA che paraMtu ziyaLa ratna maLavuM durlabha che. nirdhana ho ke tavaMgara, regI ho ke niragI, paNa A bhavamAM A zarIranAM dhaNI te tame ja che. evo vakhata Avaze te huM agninuM zaraNuM laIza, mATe he nAtha ! ApanI dAsI para kRpA karIne AvAM vacana pharI kadI na bolatA. ati saMtoSa pAmele keDhIo madirAvatInA vacanAmRta rasathI sicAele nidrAdhIna thayo. A daMpatInI vArtA-sAMbhaLavA ja jANe Ubho na rahyo hoya tema vArtAlApa pUrNa thatAM sUrya jato rahyo. durjananA cittanI mAphaka ghora aMdhakAra vyApele che. madirAvatI patinA paga cAMpatI paMcaparameSThinuM dhyAna dharatI hatI. eTalAmAM soLe zaNagAra sajI suzobhita thayelI eka devI eka puruSa sAthe AvI, ane prasanna mukhe bolI, "he kanyA ! A nagaranI adhiSThAyaka devI chuM, tArA pitAe tane bahu viDaMbanA pamADI tethI tArA upara dayA AvavAthI huM ahIM AvI chuM. Ama je, huM tArA mATe saubhAgyavAna, rUpavAna, ane puruSamAM uttama evA puruSane lAvI chuM, he pramadA ! tuM Ane bhegava, ane A koDhIAne paDate mUka. zA mATe AnI joDe jIdagI bagADe che? A yuvAnI pharI nathI AvavAnI. pAchaLathI pastAvuM na paDe mATe sakalasukhanA bhavana jevA A puruSane svIkArI tAre janma saphaLa kara. tamArA bannenI manavAMchita vastuo tame jIvatA raheze tyAM sudhI huM mekalIza." devInAM
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 .. vAkyo sAMbhaLI, sAhasane dhAraNa karI, madirAvatI belI, "he mAta! Ape mArAM upara meTo upakAra karyo, paraMtu bharasabhAmAM mArA pitA sAme meM A kaDhIAnuM pANigrahaNa karyuM che, te vAtane AkhuM gAma jANe che. mATe he devI! huM Ane zI rIte tyaju? je che te, paNa A bhavamAM mAre prANavallabha te A keDhIo ja che anyathA maraNa ja mAruM zaraNu , che. A keDhIo AgaLa A puruSa te zuM paNa IndranI samRddhi ane saubhAgya kaMI visAtamAM nathI. huM ema ja mAnuM chuM. ke A kaDhIo ja sarva sukhasaMpatti ane bhegapaga bhogavanAra thaze, mane sarva prakAranI sukhaprApti AnAthI ja thaze, e nizcaya che. mATe he mAvaDI! A puruSottamane jema lAvI tema tenA sthAne pahoMcADa, A sAMbhaLatAM ja devIno pitto khasyuM. teNe pracaMDa rUpa karI, madirAvatIno paga pakaDI AkAzamAM uchALI ane paDatAM pahelAM ja trizUla para jhIlI lIdhI. trizUlanAM pAMkhaDA tenI chAtImAM bheMkAyA. ane temAMthI lehI. jharavA lAgyuM, devI krodhapUrvaka bolI. "mAruM kahevuM kare che ke nahi ? nahitara huM tane ahIM ja mArI nAkhIza." makakama manavALI madirAvatI bolI, he devI! prANAMte paNa huM ziyaLa nahi khaMDuM, hamaNAM nahi te pachI paNa, zarIra nAza pAmavAnuM che ja." ema kahI te navakAra maMtranuM smaraNa karavA maMDI paDe che, tyAM te pitAne sukhAvasthAmAM jove che. na maLe devI ke na maLe narazekhara, ane pile kaDhIo paNa gAyaba thaI gayo. te bALa vismaya pAmI vicAravA lAgI; A badhuM zuM - che? satya che ke svapna devI gaI to belA TaLI, paNa mArA pati kayAM gayA? Ama vicAre che, tyAM eka divya rUpadhArI,
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 divya vastrAbhUSaNathI vibhUSita eka puruSane pitAnI sAme Ubhelo che. te puruSa bolyo. "he bhadre ! viramaya pAmyA vagara huM kahuM te sAMbhaLa, vaitADhaya parvata upara maNipura nAme nagara che. tyAM huM maNicUDa nAme vidyAdhara rAjA rAjya karuM chuM, eka rAte huM nagaracaryA te bhramaNa karatA hatA tyAM mane eka glaeNka sAMbhaLAya - sarvatra vAyasAH kRSNAH, sarvatra haritAH zukAH / sarvatra sukhinAM sauravyaM, duHkhaM sarvatraH duHkhinAm // 1 // artha:-jyAM juo tyAM kAgaDA to kALA ja dekhAya che. ane popaTa lIlA ja hoya che tema haMmezAM sukhIjanene badhe sukha ane duHkhIjanone badhe duHkha ja maLe che. A zleka sAMbhaLI meM vicAra karyo, zuM A badhuM sAcuM haze ke haMbaka? AnI parIkSA karavI joIe, ema vicArI huM kSitipratiSThita nagaramAM Avyo. ane kaDhIAnuM rUpa laI cauTA upara Ubhe rahyo. eTalAmAM ja rAjapuruSoe mane tArA pitA samakSa hAjara karyo--tArA pitAnA kahevAthI tuM UThI ane tvarAthI mane varI. he sundarI ! huM nathI jANatA ke A badhuM zAthI banyuM? meM tArI bahu duHkhajanaka parIkSA karI, paNa jema vAyuthI merUcUlA na kare tema tuM paNa ziyaLathI jarAye DagI nahi, ApattirUpa meTA agnimAM ziyaLarUpa suvaNane nirmaLa karanArI he priyA! dhanya che, A vizvamAM vakhANavA yegya che, vaLI he devI! mAruM rAjya kRtArtha che. tathA mAruM jIvana paNa saphala che. " vidyAdharanAM AvA vacana sAMbhaLI madirAvatI manamAM ciMtave
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 che -"aho! ziyaLanuM mahAmya mahAna AzcaryakArI jaNAya che. rAjaputrI bolIH "he svAmina! pUrvabhavamAM meM mana, vacana ane kAyAthI jinadharma ArAdhya hovuM joIe, tenA ja prabhAvathI Apa jevA bhAgyazALI bharathAranI bhAryA thaI chuM." A pramANe vArtAlApa thayA pachI vidyAnA baLathI vidyAdhare tyAM ja sAtamALane AlIzAna mahela te ja vakhate khaDe karyo ane sukhapUrvaka daMpatIe saubhAgya rAta UjavI. ane udayAcala parvata para razmivate potAnAM sahastra kiraNothI pUrva dizAne jAjavalyamAna karI mUkI, madirAvatInI ziyaLalakSmI jevA mATe ja jANe kiraNone tenA mahelamAM mekalyA hatA.. te vakhate maNicUDa madirAvatIne pUche che ke, "he priyA ! tArA pitAne ahIM bolAvavA joIe. te tuM kahe zI rIte belAvIe? " te belI, "he svAmina ! mArA pitAne kheDUtanA veze belA jethI temano durgatinA mULarUpa darpa dabAya." te sAMbhaLI vidyAre eka mahAna sainya vikuvI, kSitipratiSThita nagarane cAre taraphathI gherI lIdhuM, ane potAnA vAgvidagdha dUtane rAjA pAse mokalya, te dUta rAjA pAse jaI praNAma karI adabathI Ubho rahyo, ane kahevA lAge, "he rAjana ! vaitADhya parvatanA vAsI vidyAdharanA rAjA maNicUDa potAnA sinya sAmaMto ane sabaLa saradAro sAthe tamArA upara ghUghavatA sAgaranI mAphaka caDI AvyA che. je jIvitavya jarUranuM jaNAtuM hoya ane rAjya para rAga hoya te kheDUtane lebAza laI lokApavAdanI lAja mUkI, amArA adamya, adhinAmI adhirAjane aMjali jeDI praNAma kare." te sAMbhaLI
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 ripumardananA kedhe kinAre choDyo, te jyAM dUtane uttara ApavA jAya che tyAM ja buddhimAna maMtrIe kahyuM, "he rAjana ! A samaye zAMtithI kAma levAnuM hoya, nahi ke keuthI. vaLI he rAjan ! kahyuM che ke -"baLIA sAthe bAtha bhIDAya nahi, sarakhA sAthe ja saMgrAma zeze." parantu A te manuSyathI baLavAna vidyAdharanA paNa rAjA che, je AnA upara kedha karaze te ApaNA sarva nAza ja che. mATe Apa ke dha rahita thAva. ApanA prANanI ane rAjyanI rakSA thAya tevuM kAMI kare." - pradhAnanI salAha sAMbhaLI, rAjAnA kepe vidAya lIdhI. rAjA kheDUtanA kapaDAM paherI sAmate sAthe maNicUDa pAse AvI praNAma kare che, tevAmAM ja khecarAdhipati tenA veSanuM haraNa karI navAM vastrAbhUSaNathI satkAre che. vidyAdharanI DAbI bAjue pitAnI putrI madirAvatIne UbhelI joI rAjA manamAM atyaMta kheda karavA lAgyo; potAnA pitAnI mukhamudrAne khinna joIne madirAvatI belI, "he tAta! Apa kheda zA mATe kare che? A e ja koDhIo puruSa che, ke jenI sAthe ApanA kahevAthI meM pANigrahaNa karyuM che. mArA puNyathI amane Indra jevI riddhi maLI che. A mArA vivekI bharathAre ja Apane kheDUtI piSAka dUra karyo che. madirAvatInA vacane sAMbhaLI Azcaryacakti thayelA ripumardana rAjAe vidyAdharane kahyuM, "he khecarAdhipati! tame tamAruM AzcaryakArI caritra kahe te sAMbhaLavAne mAruM mana ati utsuka che." tyArapachI vidyAre pitAnuM AkhuM caritra ripumardana rAjAne kahyuM, te
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 sAMbhaLI rAjA khuzI thaye ane karmavAdane mAnavA lAgyuM ke, jenAthI teno garva gaLI gayuM hatuM. ane pharI kahevA lAge, dhanya che tamane ! tame sAcuM karI batAvyuM ke je leke zrI vacana rUpa netrathI rahita che, teo deva ke kudeva, guru ke kuguru, dharma ke adharma, guNa ke avaguNa, kArya ke akArya ane hita ke ahita kharekhara joI zakatA nathI." vidyAdhara be, "he rAjana ! dhanya te tame ja che. ke AvI zIlavatI putrIe tamAre tyAM janma lIdhe. pachI vidyAre pitAnI siddhi rAjAne dekhADI ane madirAvatIne laI vaitADhaya parvata upara AvyuM. madirAvati ziyaLanA prabhAve, manuSya saMbaMdhI vividha prakAranA sukhe bhagavatI, mana vacana kAyAthI jinapraNIta dharmanuM ArAdhana karatI. aMta samaye zubha dhyAnathI kALa karI devalokamAM gaI ane anukame zivasukha saMpAdana karaze. je jinendro tadubhava mekSAgAmI che te paNa ziyaLane Adare che, te pachI saMsArI jIvoe te jarUra Adara joIe. -. Iti madirAvatI " kathA samApta che - A pramANe madirAvatInuM caritra sAMbhaLI he bhale ziyaLamAM Adara kare, jinendra prabhunA mukhethI AvAM vacana sAMbhaLI ANaMde kahyuM, he svAmina! mArA para kRpA karI mane cethuM vrata uzcarAve. tethI durgatinA dvAra baMdha thAya. pachI prabhue ANaMda zrAvakane cethuM vrata uccarAvyuM te A pramANe - ahaNaM bhaMte tumhANaM samIve paradAragamaNaM samaNoksao paccakAi, sadArasaMtoSaM vA paDivajjAi se a paradAragamaNe duvihaM pannate urAlia paradAragamaNe veubviaparadAragamaNe
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 a sadArasaMtoSassa samaNovAsANaM, ime paMcaaiArA jANiavvA na phAsiavvA taM jahA // 1 bhADidANeNittaraMgahiA 2 aparagahiavihavavesAi 3 tAsugamaNaMparesi, vivAhaparimIlaNaM mohA 4 kAmabhogesu tivvAsatti thI thaNa muhAi phAseNaM ia paMcaaiyArA cautthavaye // A vratanA pAMca aticAra jANavA; paNa AdaravA nahi, te A pramANe - thoDA kALa mATe rAkhelI vezyAne samAgama, keIe nahi. grahaNa karelI evI vezyA strIne samAgama, pArakA vivAho karavAnuM kAma bhegamAM tIvra anurAga, ane anaMgakIDA, A pAMca aticAra cethA vratanA che mATe tene tyajI devA. have prabhu pAMcamA (parigraha parimANa) vrata upara prakAze che, A vizvamAM prANa prAye karIne parigrahane mATe aneka prakAranA AraMbha samAraMbha kare che, ane tethI prANuone mATe te duHkhanI khANarUpa thAya che. tethI jIe parigrahanuM pramANa karavuM joIe. A pAMcamA aNuvratane je manuSya pALe che teo zivasukha prApta kare che. vaLI te dhanya puruSo A lokamAM paNa yaza, kIrti, sukha ane saMpatti saMpAdana kare che. jema ghaNA bhArathI vahANa samudramAM DUbI jAya che tema prANa parigrahanA ghaNA bhArathI saMsArarUpI sAgaramAM DUbI jAya che. asaMtoSathI jI mathurAnagarI nivAsI dhanasAranI mAphaka duHkhI thAya che. te sAMbhaLI ANaMde prabhune vinavyA ke "he dayAnidhi ! te dhanasAra zreSThi koNa hatA? vaLI tene asaM. teSathI zuM duHkha paDayuM ?" te sAMbhaLI svAmi bolyA, "he. zramaNopAsaka! tuM sAvadhAna thaIne tenuM daSTAMta sAMbhaLa" --
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhanasAra" rAjAnI kathA A bharatakSetranI mathurA nagarImAM dhanasAra nAmane zreSThI vasatA hatA te ghaNuM samRddhino mAlika hite, tenI pAse chAsaTha keDa senAmahore hovA chatAM talabhAra dhana tenAthI dharmakArya vageremAM chUTatuM na hatuM. teNe svapnamAMya kaI divasa dAna kareluM nahi. te te na Ape paNa bIjAne ApatAM paNa te joI zakate nahiM. AthI lekee tenuM nAma kRpaNazeTha rAkhyuM hatuM. ' jagatamAM lakSmI be prakAranI hoya che eka puNyAnuM baMdhinI ane bIjI pApAnubaMdhinI je puNyazALInA gharamAM puNyAnubaMdhinI lakSmI hoya te jIva ubhaya lekamAM sukhI thAya che! je prANIonAM gharamAM pApAnubaMdhinI lakSmInA pagalAM thAya te pitAnA svAmIne aneka prakAranA bhayaMkara duHkhomAM ghasaDI jAya che. - have eka divasa kRpaNazeTha, pitAnI bhUmimAM dATelA caru jevA gaye. bedIne jyAM joyuM tyAM te tenA hazakeza UDI gayA, teNe dhanane badale carunI aMdara temaja AjubAju jharatAM aMgArA ane phUMphADA mAratA bhayaMkara bhujage ane viSa varasAvatA bhayaMkara vIMchI joyA AthI tene atyaMta duHkha
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 ra thayuM ane lathaDatA page jyAM thADA AgaLa cAlyA tyAM eka sevake AvI kahyuM, " he nAtha ! tamArA vahANeA bharariyAmAM DUbI gayAM che. " A samAcAra sAMbhaLI zeThanA hRdayamAM eka meTA vaprahAra jevA AMcakA lAgyA, te zeTha ahI vicAra kare che evAmAM eka sevaka doDatA AvI kahevA lAgyA. ke, sthaLa mArgomAM vyApAra mATe pharatA tamArA kAle dhADapADuoe lUTI lIdhe che, ane ghaNAM mANasAne ijA paNa. thaI che. " A sAMbhaLatAM ja jenI AMkhamAM adhArA AvI. gayAM, tenI AMkhA sAme aneka dRzyAnI paraMparA cAlI, chevaTe vicAre che, " hAya ! hAya !! have huM mArA kuTuMbanuM rakSaNa -bharaNa pASaNa kevI rIte karIza ? he deva ! zuM Aje kAI tArA paMjAmAM Avyu nahi, mArI mananI mahelAtA Ama ekAeka jamInadosta karI nAkhI! thoDIvAramAM te svastha thaye ane vicAravA lAgyA, Ama vicAra karavAthI ane himmata hAravAthI. kAMI niha vaLe mATe cAla ghera jaI kAMI karU` ema vicArI te ghera Avyo, ane dasa lAkha mahArA laI paradezamAM dravya kamAvA nIkaLI paDayo. jaLasara karatAM te madhya dariye Avye tyAMpaNa pUrvakanA vazathI te vahANu. bhAMgyu' ane te samudramAM paDayo paNa tenuM AyuSya maLavAna hovAthI tene vahANunuM eka pATiyuM maLI AvyuM tethI te samudra tarI eka nirjana ane verAna vanamAM AvI pahoMcyA ane vicAravA lAgyA; arere ! mAru badhuM dhana nAza pAmyuM, gharamAM raheluM dravya paNa huM khAI beThA. hAya ! hAya ! ! have. huM zuM karU? kayAM jAuM ? ? kAne jaine mArI vyathA saMbhaLAvu' Ama ciMtAmAM tene divase na maLyu' sukhe bhAjana ane rAtre na maLI nidrA. kahyu` che keH--
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 rUpaM jarA sarvasukhAni tRSNA, khaleSu sevA puruSAbhimAnam yAcyA gurutvaM guNamAtmazaMsA, ciMtA balaM haMti dayAM ca lkssmiiH|| artha -rUpa ane ghaDapaNa, sarva sukhane, tRSNA, luccA puruSonI sevA puruSAbhimAnane, yAcanA, meTAIne svalAghA guNane, ciMtAbaLane ane dayAne lamI haNe che. have dhanasAra vanamAM cAre bAju paribhramaNa kare che. ene AzAnuM bindu paNa kayAMya dekhAtuM nathI cAre bAju musIbatanA pahADa ane te para nirAzAnA zyAma vAdaLAM pharI vaLyAM che. game tema to e moTAM vyApAra kheDanAra sAhasika vaNika hite. te himmata na hAryo ane vanamAMthI bahAra nIkaLavAne rasto zodhavA lAge, evAmAM teNe satya mArgadarzaka, pAMcajJAnanA dhaNI, aneka vidyAdhathI sevAtAM munimahArAjAne AmravRkSanI zItaLa chAyAmAM beThelA joyA. jenA cittamAM harSa samAta nathI, jenA rome roma vikasvara thaI gayA che e. dhanasAra gurujIne traNa pradakSiNApUrvaka praNAma karIne temanI sAme beThe tyAre muni mahArAje dharmadezanA ApI. te sAMbhaLI dhanasAre pUchayuM, "he bhagavan! kayAM karma karIne mane aDhaLaka saMpatti prApta thaI kyA karmanA prasAdathI te nAza pAmI ane zI rIte huM A kRpaNa thaye? he nAtha, kRpA karI mane te badhuM kahe." tyAre muni bolyA, "he dhanasAra! tuM niHsaMdeha jANu ke A badhe pUrvakRta karmane vipAka che. tyAre dhanasAre kahyuM, he svAmina, meM pUrvabhave zuM karyuM hatuM ane tethI kyA karma AMdhyAM hatAM te kRpA karI ho" tenA kahevAthI muni kahe che,
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 4 huM bhAgyazALI ! A ja dvIpane te lavaNusamudra che, ane tene pharatA ja lAkha lAkha jojana lAMkhe paheALA dhAtakI khaMDa che. te dhAtakIkhaMDamAM vyakhikA nAmanI nagarI che, temAM e * bhAI A vasatA hatA, te ghaNA samRddhizALI hatA. temAMthI moTA bhAI hamezAM ghaNuM dAna karatA hatA, paraMtu nAno bhAI kRpaNatAne lIdhe jarA paNa dAna na ApatA, eTaluM ja nahi paNa teno bhAi dAna ApatA, te joI tenA para ghaNA dveSa - karatA. eka divasa nAno bhAI vicAre che ke " mahAmahenate bhegu kareluM dhana Ama karavAthI nAza pAmaze mATe mAre mAruM dhana vaheMcIne judA rahevuM eja uttama che. nahitara A mane bhIkha bhegA karaze ema vicArI peAtAno bhAga vaheMcI judo rahyo. ahI moTo bhAi jema jema dAna karatA gayA tema tema lakSmI adhikAdhika vadhatI jatI kemake saritAnuM jaLa vahevAthI niLa rahe che, kUvAnuM pANI na vaparAya te te paNa gadhAi jAya che tema dharma karavAthI dhana ghaTatuM nathI paNa vRddhi pAme che. ahiM AgaLa nAnA kRpaNabhAI ema samajatA hatA ke sarve guNA kAMcanano ja Azaro le che. jenI pAse dhana che te mANasa ja kulIna, paDita ane darzanIya che. ema samajI te jema jema lakSmInI saMbhALa karatA gayA tema tema lakSmI tenAthI rIsAtI gaI. moTA bhAI ne sukhI ane dhanADhaca joI tene IrSyA AvI, te vicAre che ke mArI lakSmI nAza pAmatI -jAya che, ane AnI vadhatI jAya che mATe ene kaMgAla karU, ema vicArI teNe rAjA pAse AvI phariyAda karI ke,
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 "he nAtha ! mAre moTobhAI aneka rIte lokone chetarI dhana bheguM kare che." Ama aneka prakAre rAjAnA kAna bhaMbheryA tethI rAjAe moTAbhAInuM saghaLuM dravya laI lIdhuM; keme karIne meTobhAI nAnA bhAInuM caritra jANuM kheda pAme, ane vicAravA lAge; aho ! zuM saMsAranI vicitratA che, ke mA ja sago bhAI paNa duzmana banI aneka prakAranAM kAvatrAM kare, ema tenA virAgya vAsita haiye saMsAranI asAratA jANI, tethI teNe guru pAse jaI cAritra aMgikAra karyuM. pAMca samiti, traNa gupti, ane krodhAdi kaSAya rahita niraticAra cAritra pALatAM, aneka anukULa pratikULa parisaho sahana karI, prANute kALa karI prathama (saudharma) devalokamAM devapaNe utpanna thayA. have ahIM nAnAbhAInuM kArasthAna jagajAhera thayuM leke tene niMdavA lAgyAM, tathA phiTakArano varasAda varasAvavA lAgyA, tethI teNe tApasI dIkSA lIdhI, aneka prakAranA ajJAna kaSTa ane kriyA AdarI te mRtyu pAmya ane asurakumAranikAyamAM devapaNe utpanna thayo, tyAMnuM AyuSya pUrNa thatAM tuM dhanasAra rUpe utpanna thaye. pUrvabhavamAM jIve zubhAzubha adhyavasAyathI jevA karmo upasthita karyo haze te tene bhegave ja chuTake che. te paNa dAnAMtarAyanA udayathI kRpaNa thaye, vaLI pUrvabhavamAM moTAbhAInI sarva saMpatti tArA kahevAthI rAjAe laI lIdhI tethI tArI sarva saMpatti vipattimAM badalAI gaI. ahIM te vaDIlabaMdhu, devalekamAMthI evI tAmralipti nagarImAM mahAna dhanADhaya zreSThIne tyAM putrarUpe utpanna thaye. pUrvopArjita prabaLa puNyanA pratApe te aneka prakAranI traddhine
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 bhiktA banya. Ama lAMbA kALa sudhI vividha viSayanA saMsArI sukha bhegavI dIkSA lIdhI. niraticAra saMyama pALatAM ane gharatapa AMdaratA temane kema karIne kevaLajJAna prApta thayuM. aneka jIvane pratibaMdha karatAM pRthvI pAvana karavA lAgyAM, ane huM je te tAre pUrva bhavane vaDIla baMdhu chuM. * * | muninA vacana sAMbhaLI pUrvenA bhAIne jANe te khUba khuzI thaye, ane pagamAM paDI mithyAduSkRta ApyuM, bolyA, "he bhagavana ! AjathI mAMDIne mArAM upAjelA dravyano ceAthe bhAga rAkhI bAkInuM badhuM dravya dharmamAM kharacavuM, evo niyama huM lauM chuM, tathA mArA mukhe keIna deSa kahevA nahIM. " A pramANe niyama lIdhA ane zrAvaka dharma AdarI kevaLIne pharI namaskAra karI tAmraliptI nagarImAM AvyuM. tyAM rAte eka zUnya makAnamAM vizuddha pariNAme kAussaga dhyAne rahyo. tevAmAM tyAM eka devatA Avyo, ane tenA para khUba dhULa varasAvI paraMtu te sthira rahyo. tethI devano pitto khaye pharI tene kIDIo, sarpo ane vIMchIo vikrSyA, paraMtu tenuM mana merUzikhara jema acala rahyuM. tethI deva tenA para prasanna thaye, tene page lAgI namasakAra karI kahevA lAge che mahAbhAga! tuM dhanya temaja puNyavaMta che, vaLI dhanya che tArI mAtane, ke jenI kukSIne viSe tArA jevA mahApuruSe janma lIdhe, dharmamAM tAre daDha saMkalpa joI huM prasanna thaye chuM tethI tuM mathurA nagarImAM khuzIthI jA, tyAM tane tAruM badhuM dhana maLaze. Ama kahI deva pitAnA sthAne gaye. . ahIM AgaLa teNe savAre kAusagga pArIne pAraNuM
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 karyuM; anukrame te mathurA AvI pahoMcyA. tyAM tene sarva carUM je aMgArA vIMchIrUpe dekhAyA hatA. te pharI nidhAna rUpe thayAM. teNe potAnA parigraha pramANathI jarAya vadhAre na lIdhuM ane bhagavate bhAkhelA jinAlaya, jinapratimA jaina pustake, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA, e sAte kSetramAM bAkInuM sarva dravya vAparyuM. Ama haMmezA puNya karatA sukhe rahevA lAgya, anukame AyuSya kSaya thaye te cApalyopamanA AyuSyavALe mahA samRddhizALI deva thaye. tyAM paNa deva saMbaMdhI aneka sukha bhogavI mahAvideha kSetramAM manuSyapaNe janamaze. ane dIkSA laI karmakSaya karI kevaLajJAna prApta karaze. A anAdi anaMta sarva du:khanA taMta, A saMsArane e saMta, chaDI leze AnaMda, - -: je Iti "dhanasAra" kathA samApta che - * prabhu kahe che, he bhavya leke ! A pramANe saMtoSathI sarva siddhi AvI maLe che ane asaMtoSathI e saMpatti vipattimAM pariName che, mATe he jI ! pAMcamA aNuvratane viSe Adara kare. te sAMbhaLI ANaMda zrAvake parigraha parimANa vrata uccAyuM. . he jI ! rAtri jojana karavuM te mahAna pA5 che, rUpI ane arUpI dravyanA jANanAra kevaLI paNa rAtribhUjana karatA nathI. te pachI bIjAnI zI vAta ? je puruSe rAtribhejana vratanuM paccaphakhANa kare che te A pramANe puNya bAMdhe che - jo puNa karei viraI rAibhattassa sattasaMjutto / " so niaAuadhdhassa, lahai uvavAsaphalamaulam // 1 //
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 aH--je puruSa satvayukta rAtribhAjananuM paccakkhANa kare che te potAnA aDadhA AyuSyanA upavAsa jeTaluM phaLa prApta kare che. anya zAstra paNa kahe che ke catvAri khalu karmANi, saMdhyAkAle vivarjayet // AhAraM maithunaM nidrAM svAdhyAyaM ca vizeSataH // // 1 // artha:--manuSyAe AhAra, maithuna, nidrA ane svAdhyAya e cAra kAmeAne sadhyA samaye avazya tyajI devA joIe kAraNa keH-- AhArAj jAyate vyAdhiH krUragarbhazca maithunAt / nidrAto dhananAzaH syAt, svAdhyAye maraNaM bhavet // 1 // artha: -sadhyA samaye AhAra karavAthI vyAdhi thAya, maithuna sevavAthI garbhadUra thAya, UMghavAthI dhanano nAza thAya ane svAdhyAya karavAthI mRtyu thAya che. cAre prakAranA AhArarUpa cAnithI utpanna thatAM temaja uparathI paDatAM trasa jIvAne rAtrI bhAjanamAM sarvajJAe vinAza joyeA che. sAthavA vagere rAMdhelA padArthomAM nigeAdanI jema uraNIkADhi jIva Upaje che. te ceAnivALAM kahevAya che. vaLI sa`pAtima ( uparathI AvIne paDatAM pataMgI dhuA, kIDI vagere ) jIveAnA paNa rAtre vadha thatA sarvajJa puruSAe joyeA che. zItayeAnivALAM trasa jIve bhUmi, vastra ane AhArAdimAM rAte utpanna thAya che. vaLI AkAza mArgethI divasanA AThamA bhAgathI apakAya jIvAnI vRSTi thAya che. te prabhAtathI cAra ghaDI divasa caDe tyAM sudhI rahe che. mATe
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 AkAza sthaLe besIne bhAjana karavAthI anaMta jIvAnA ghAta thAya che. kAraNa ke, nathananuM tathavaLa jyAM jaLa tyAM vanaspati hoya ja ema siddhAMtamAM kahyuM che ane vanaspati anaMta jIvAtmaka paNa hAya che ityAdi aneka prakAranA doSa rAtribhojanamAM jANI je puNyAtmAe tenuM vrata-paccakkhANu kare che te dhanya puruSa kezavanI jema sukhI thAya che. vaLI je mUDhA tribheAjananuM niyama laI ne tenA bhaMga kare che te hasavakanI jema atyaMta dukhI thAya che. te sAMbhaLI ANude pUchyuM, huM bhagavan ! kRpA karIne tenuM dRSTAMta amane kahA. prabhu belyA, he puNyavAnA ! tame sAvadhAna thaI sAMbhaLe. Repay
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ kezava ane haMsanI kyA A jambudvIpanA bharatakSetramAM kuDinapura nAmanuM nagara che. tyAM yazodhara nAmane dhanADhaya vaNika vasate hate. tene rUpaguNa zIla saMpanna raMbhA nAmanI bhAryA hatI. temane haMsa ane kezava nAmanA be putro hatA. teo manuSya saMbaMdhI aneka sukhe bhegavatAM vRddhi pAmatA hatA. eka divasa te bane bAMdhava, vanakhaMDamAM kIDA karavA gayA. tyAM teoe AmravRkSa nIce aSTapravacana mAtAthI maMDita paMca mahAvratane dhAraNa karanAra sAkSAt dharmamUrti jevA ane jitendriya evA munimahArAjane joyA. munine joI teo banne praNAma karIne temanI sAme beThA, munie dharmalAbha ApI rAtribhejana tyAga viSe dharmopadeza Ape ke rAtribhojanathI jIva Aleka ane paralekamAM mahA duHkha pAme che. te sAMbhaLI rAtribhojanane niyama laIne ghera AvyA bhejana karIne caTA para AvelI emanI dukAne gayA, ane vyApAra karavA lAgyAM. pachI teo veLAsara ghera AvyA, jananI pAse bhejana mAgyuM, mAtAe kahyuM, "are putra ! tamAruM Aje casakI gayuM che ke zuM? rAja te rAtrIe dukAna baMdha karIne jamavA AvatA, Aja
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ kema ATalA badhA vahelA AvyA ? hajI traNa ghaDI divasa bAkI che. tame atyAre mArI pAse zA mATe bhejana mAge, che ?" tyAre te banne balyA, "he mAtA ! amArI DagaLI ThekANe che, casakI nathI. vAta ema banI ke ame banne bhAIo Aja savAre vanamAM gayA hatA, tyAM amArA puNya coge eka gurumahArAjane samAgama thaye temanA upadezathI amane amArI bhUla samajAI tethI amoe temanI pAse rAtribhejanane niyama lIdhela che. tethI ame rAtribhejana nahi. karIe. mATe hamaNAM je hoya te amane khAvA Apo." mAtA belI: "atyAre kAMI khAvAnuM nathI. rAte raMdhAze tyAre tamArA pitA sAthe khAje." "paNa mADI ! rAtre ame zI. rIte khAIe ?" Ama, mAtA sAthe patra bolatA hatA. tevAmAM temanA pitA AvI pahoMcyA ane pUchavA lAgyA are! gharAkI vakhate kema dukAna baMdha karIne ahIM AvatA rahyA ? zuM banene eka sAthe ja AvavAnI IcchA thaI? tyAre te banne putroe potAnA pitAne vanakhaMDanI hakIkata kahI, te sAMbhaLI yazodhara zreSThIne pitto gaye, ane te jema tema babaDavA lAgya, arere ! savAranA pahoramAM A mUrkha ene kaye dhUrta maLI gayuM ke A baMnee vrata lIdhuM dhikAra che ke mArA jIvatAM A leke e mAre kuLakama mUkyo ! je A rAtre bhejana nahi kare to mAre kuLadharma nAza pAmaze, te nizcaya che. A leko rAtre nahi jame te huM divase nahi jamuM ane bhojana paNa rAtre karAvIza. pachI beTamajI kyAM jaze? bhUkhathI majabUra thayela mAnavI zuM svIkAratA nathI? ema vicArI teNe pitAnI patnIne khAnagImAM kahyuM ke tAre
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 divase rAMdhavuM nahi, ane caNA jevI vastu paNa tene khAvA ApavI nahi. patinI AjJAne vaza thayelI te raMbhAe adhu" svIkAryuM": " pachI te baMnne bhAI kheAlyAH " he mAtA ! jo atyAre rAMdhavuM na hoya te amane pakavAnna ke cavANuM Ape te khAI ame dukAne jaie." tyAre te khAlI: " atyAre parkavAna ADhi kAMI gharamAM nathI. ane bhAjana te rAtrIe ja thaze. mATe tame tamArA pitA sAthe rAtre jamajo. kulIna putra tA te ja kahevAya ke je pitAnA mAne anusare te khelyA." he mAtA ! pitAzrInA sumAne te putra seve paNa Apane kUvAmAM paDatA joI putrA paNa kUvAmAM jhaMpalAve ? evAmAM rabhAe khijAI ne kahyuM. mAthApheADa nA karo, tamane ekavAra kahyu` ke bhojana rAtrie radhAze. ane jamavA maLaze." mAtAnAM mukhethI AvAM vacanA sAMbhaLI te anne khadhue mahAra jatA rahyA. ahIM zeTha paNa raMbhAne dRDha AgrahathI samajAve che ke tAre rAtri sivAya kaDhI rAMdhavu nahIM ane chekarAone dvivase kaDhI kAMI paNa jamavA na ApavuM. have ahI rAtrie bheAjana taiyAra thayuM, anne bhAi ghera AvyA, tyAre zraSThIe putrAne khelAvyA. e huMsa! e kezava ! cAle! bhAI rasAi thaI gai che. mATe garamAgarama jamI laIe. " tyAre te khelyA; " he pitAjI ! ame atyAre bhAjana nahIM karIe. " yazeAdhara zeThe ane rabhA zeThANIe ghaNuM samajAvyuM paNa tee na jamyA te na ja jamyA. bIje divase savAramAM kuTila cittavALA yazodhare putrane
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 vyApAranA evA kAmamAM mekalyA ke te kAma karatAM dahADe kayAM gaye tenI paNa temane khabara na paDI. kAma patAvI rAtrie ghera AvyA, mAtApitAe ghaNuM samajAvyuM paNa te gaMbhIra putre na jamyA. A pramANe zeThe temane pAMca divasa mokalyA teo pitAnI AjJA ane sAthe sAthe vrata paNa khedarahita hRdaye pALatA rahyA. chaThThA divase zeTha putrone miSTa vacanethI kahevA lAgyA. "he putre ! suputre te te ja kahevAya je potAnA pitAne sukha Ape mATe mane sukha Upaje tema tamAre karavuM joIe, tame bhejana zA mATe nathI karatA? tame bhejana kare te sAruM, kemake tamArI sAthe sAthe tamArI mA paNa khAtI nathI. tene paNa Aja chaThTho upavAsa che. tenA upavAsane lIdhe tamArI cha mAsanI nAnI sukumAra zarIravALI bahena paNa dUdha vagara dubaLI thaI gaI che. he putra! jarAka vicAra te kare ke tamArI haThathI AkhuM kuTuMba kalezamAM mUkAyuM che. paMDite paNa kahe che ke "rAtrinA pahelA paheranI cAra ghaDI sudhI jamavAmAM koI vAMdho nahIM. hajI te rAtrInI be ghaDI paNa vyatita thaI nathI. mATe tame bhejana kare. je tame bhejana nahIM kare te tamArI mAtA ane bahena mRtyu pAmaze. ane te deSane bhAgIdAra tame bane thaze." ItyAdi aneka prakAranA janakanAM vacana sAMbhaLI sudhAnI atyaMta vedanAne anubhavatA moTAbhAI haMse nAnAbhAI kezava sAme joyuM. tyAre kezavane jaNAyuM ke nizcaya mAre bhAI satyathI Dagaze, eTale kezava bolyaH "he tAta! jema mane sukha
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 caze tema huM karIza. putranuM mAtA para vAtsalya tyAre ja pragaTe ke jyAre putra vaDe mAtA dharmamAM joDAya. rAtri thavAne aMtamuhUta divasa bAkI hoya ne bhojana karIe tApaNu vaSaNu lAge che. tyAre hamaNAM te adhakAramaya rAtri ja dekhAya che. mATe huM tAta ! tamAre mane ghaDI ghaDI bhAjananu na kahevuM. " te sAMbhaLatAM ja yazeAdharanI AMkho lAla aMgArA varasAvatI thaI gaI ane te UbhA thaI krodhAvezamAM khelyA, are kuputra ! duSTAtmA ! ! jo tAre mAruM vacana na mAnavuM hAya tA mAre tAruM kAMi kAma nathI. cAla, nIkaLa gharamAMthI, mArI dRSTithI dUra jA. pitAnA vacana sAMbhaLatAM ja kezava jema guphAmAMthI kesarIsiMha nIkaLe tema cAlI nIkaLye, tenI pAchaLa haMsa paNa javA lAgyA. tyAM yazeAdhare tenA ane hAtha pakaDI mIThI bhASAmAM kahyuM. "huM hasa! te teA khALaka che, e dahADA pharI pAcho Avaze, tu te mATe chuM, AkhA kuTuMbaneA bhAra tAre saMbhALavAnA che. tuM Ama karaveDA kare te kAMI chAje ? have teA tuM khALaka nathI." mAtAnI mamatA ane pitAnA premathI piMjarAmAM pUrAyelA husa lAcAra thaI jamavA beThA. have gherathI nIkaLI kezava gAma, nagara, nadI--nALAM, khANa, udyAna, vageremAM phatA te eka mahA aTavImAM AvI caDayo. tyAM teNe eka yakSanu maMdira joyuM, tyAM ghaNA * mANase yAtrA karavA AvyA hatAM, koI yakSanI pUjA karatAM hatAM, koI naivedya dharatAM hatAM ane keTalAMka nAcagAnamAM mazagUla hatAM. kezave paNa vicAryu ke rAtavAse ahI ja karavA, ema
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 vicArI te paNa caityamAM Avyo. kezavane Avate joI khuza thayelA yAtrike bolyA, "he musAphara! tuM bhajana karI amane kRtArtha kara.. Aje amAre yakSavratanuM pAraNuM che. mATe tuM paheluM bhojana kara. pachI ame paNa pAraNuM karazuM. atithine paheluM bhojana karAvavAthI amane meTuM puNya prApta thaze, ame sarva prakAranI sAmagrI taiyAra karIne atithinA AgamananI rAha joIne ja beThA hatA eTalAmAM amArA puNyage tuM ahIM AvI pahoMce." yAtrinA AvA vacane sAMbhaLI kezava bolyA, "he yAtrike ! A tamAruM duniyAthI udhuM kayuM vrata che ke tame rAte pAraNuM kare che?" teo bolyAH he pathika ! A mANava, yakSanuM caMtya che. A yakSane prabhAva jagajajanane AnaMdAyaka temaja mahAmaMgalakArI che. Aje yakSane yAtrA divasa che. AjanA divase je puruSa pUjAdi, karI te kaI atithine bhejana karAvI pachI pAraNuM kare tene moTuM puNya prApta thAya che. mATe te puruSa! pahelAM tuM bhejana kara pachI ame paNa karazuM." te sAMbhaLI kezava tyeH "are yAtrIo ! huM rAtre bhejana nathI karate, rAte bhajana karavuM e ucita kathI. he yAtrike ! AvA uttama. divase upavAsa karavAthI mahApuNyane saMcaya thAya che. ane rAtre bhajana karavAthI parvata samAna mahApApa baMdhAya che. te trata ja na kahevAya ke jemAM rAte pAraNuM karavAmAM Ave. je manuSya divase apavAsa kare ane rAte pAraNuM kare te. durgatine prApta kare che." te sAMbhaLI yAtrike bolyA "he, sapuruSa ! A yakSanI AvI ja vidhi che. mATe tAre kaI
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 123 zAstra vicAra karavo na joIe." Ama kahI badhA yAtrikeTa tene page lAgyA, paNa kezave temanuM vacana na mAnyuM. A ahIM yakSanI mUrtimAMthI eka bhayaMkara mahAkAya pracaMDa puruSa hAthamAM khaDjha laIne nIkaLe ane kezavane kahevA lAge "he duSTAtmA! tuM mArA dharmane zA mATe dUSita kare che? ane mArA bhakta yAtrikonuM zA mATe apamAna kare che? he. duSTa ! tuM jaladI bhajana karavuM nahIM to A talavArathI tArA mastakanA cUrecUrA karI nAkhIza." yakSanA AvAM vacana sAMbhaLI kezava kahevA lAgyuM, "he yakSa ! mane tuM zA mATe kSobha pamADe che? mane mRtyuno bhaya nathI kAraNa ke jyAM maraNa nakakI che, tyAM bhayanuM kaI prajana nathI. paNa guru samakSa lIdhelA vratane prANAMte paNa huM khaMDita nahIM karuM." te sAMbhaLI, yakSe pitAnA sevakone kahyuM ke he bha, jAo ane A pAkhaMDInA gurune ahI laI Ave jethI te Ane bhejana karAve. sevake. jaladI deDI gayA, ane mAyAthI kRtrima dhamaSa nAmanA gurune bAMdhI tyAM lAvyA, kezave paNa munine vilApa karatA. joyAM, te kRtrima gurune yakSa kahe che, "he muni ! tArA ziSyane bhejana karAva, nahi te tane paNa yamapUrI mokalI ApIza." te sAMbhaLI muni kahevA lAgyA; "he kezava! devaguru ane dharmanA kAryamAM dharmAtmA puruSa akArya paNa kare che mATe tuM atyAre bhejana kara, nahIM te A leko mane mArI nAkhaze." te sAMbhaLI kezava bolyA, "sAMbhaLo" je mArA guru rAtribhUjanano niyama Ape che, vItarAgathI nirNata dharma kahe che te zuM mRtyunA bhayathI pApano upadeza Ape? mATe
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 jarUra tuM mAre guru nathI, paraMtu A mAyAvI yakSano ja -badhe prapaMca che." te sAMbhaLI yakSa be , "are duSTa ! tuM jaladI bhajana nahIM kare te tArA gurune hatuM na hatuM. karI nAkhIza" kezava be are mAyAvI ! A mAre guru nathI, mArA guru te pAMca mahAvratadhArI, SakAya chanI rakSA karanArA, ane jagajajIvane sAce mArga dekhADanArA, evA zuM tArA vazamAM Ave kharA ? are ! temanA sAme paNa jevA tuM samartha nathI. tyAre te muni balyA, he kezava! huM teja tAre guru chuM mATe rAtribhejana karI tuM mane bacAva. Ama aneka prakAre vilApa karatA muninA mAthA para yakSe eka muThThala mAryuM, tethI prANa rahita thaI muni pRthvI para paDayA, te paNa daDha cittavALe kezava zaMkarahita rahyo. tyAre yakSa kezava sAme mugala upADI bolyA, "he musAphara ! je hajI paNa tuM bhojana kare te tArA gurune huM jIvate karI, dhanadhAnya AdithI pracura evI nagarI tane ApIza. ane je mAruM kahevuM nahIM kare te A mugdalathI tane maraNane zaraNa karIza." khaDakhaDATa hasate puNyAtmA kezava be he yakSa ! A te mAre guru nathI, paNa jo tuM marelAne jIvate karI zake che te tArA bhakto ke je pahelAM marI gayA tene ja kema jIvatAM nathI karato? mAre tAruM rAjya nathI joItuM. te tArA sevakane ja mubAraka che. AgaLa-pAchaLa maravAnuM che mATe mane maraNanI bIka ja nathI." kezavanA AvAM vacana sAMbhaLI yakSa tenA para prasanna thaI mugdala AghuM pheMkI daI tene bheTI paDyo, ane be, "he kezava! huM tArI dharmadaDhatA joI saMtuSTa thaye chuM. he kezava! marelA prANIne huM kadI paNa jIvate karI
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 ' zakatA nathI temaja rAjya ApavAnI zakti paNa mArAmAM nathI. A tArA guru nathI paNa mArI racelI mAyAjALa che. kevaLa AnAthI ja meM tArI parIkSA karI hatI. " ema kahI. yakSa adRzya thaI gayA. atyaMta vismaya pAmelA, yAtrIgaNa : kezava pAse Avyo, ane dhanyavAda ApI tenI hakIkata pUchI. sAta divasanA upavAsI jANI, kahyuM, "he mahAbhAga ! sAta. upavAsathI tuM khinna thaI gayA che, mATe ame paNa kAla savAre tArI sAthe ja pAraNuM karazuM. ema kahI sUvA mATe tene eka. zayyA ApI, tenA para kezava sUI gayA. yAtrika leAka paNa tene dRDha pratijJAvALAM jANI, vakhANa karatAM sahuM sahunI pathArImAM sUtAM kezava gheranidrAmAM sUtA hatA tyAM yakSa pratyakSa thai kezavane jagADavA lAgyA; " he kezava! nizA gaI, sUrya udbhaya pAmyA che, mATe zayyA cheDI sAvadhAna thA. sAMbhaLI kezava jyAM AMkha ughADI jove che tyAM teNe cArebAju prakAza joyA, nabhamaMDaLa para sUryane joI vicAre che, huM rAja tA sUryodaya pahelAM jAgI jauM chuM; paNa Aja tA hajI sudhI AMkhamAMthI uMgha UDatI nathI, mATe nizcaya hajI sUrya udaya pAmyA nathI. A pramANe zaMkAzIla kezavane joi yakSa eklyA, " he kezava ! vismaya mUkIne prAtaHkriyA karI pAraNu kara. " kezava bAlyA, he yakSarAja ! tuM mane zA mATe chetare che? hajI teA ghaNI rAta che, kevaLa tArI mAyAthI ja divasa dekhAya che. eTalAmAM te AkAzamAMthI puSpavRSTi thaI, ane he kezava! " vijaya pAma, vijaya pAma," ema AkAzavANI thaI, tarata ja eka divya rUpadhArI deva pragaTa thayA. vismaya. pAmeleA kezava cAre tarapha jovA lAgyeA tyAM na hatA yakSa ke na. hetuM madira ane yAtrikA paNa gAyaba thaI gayA hatA. " A
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 tyAra pachI te deva bolyA " he kezava ! puNyavAnonI vacamAM tuM ja eka ratnarUpa zreSTha puruSa che. tArA jevAnA ja janmathI pRthvI ratnagarbhA kahevAya che. e divasa pahelAM surendra devasabhAmAM tArI praza'sA karI hatI ke yazeAdhara zreSThIno tAruNya viziSTa dehavALo, atyaMta pavitra AtmavALA, kezavane tenA rAtribhojana vratathI vicalita karavA koI samatha nathI. kezava te vratamAM meru zikharanI jema dRDha vizvAsavALA che te sAMbhaLI sarva devAe temanI hAmAM hA karI. paNa vihnasura nAmanA deve vicAryuM ke . IndramahArAjA je kahe che. te asatya che, kAraNa ke manuSyamAM AvI dRDhatA kathAMthI Ave ? tethI ja me ahIM AvI yakSagRha ane yAtrikA banAvI tArI parIkSA karI, paNa tArA cittane vicalita karavAmAM huM jarAe samatha na thayA, mATe tuM kharekhara dhanya che, kRtapuNya che, he mahAbhAga me tArA aparAdha karyA che, tene tu prasanna thaI kSamA kara.... huM bhAI, devanu dana vyartha thatuM nathI. mATe tuM kAI paNu varadAna mAga kezava khelyA, " he deva ! tArA darzanathI mane adhu prApta thaI gayuM che. mAre kAMI joItuM nathI huM saumya ! tuM na mAge to kAMI nahIM, paNa AjathI tArAM caraNa prakSAlita pANInA chAMTavAthI rAgI puruSa, nirogI thaze; tuM abhilASika thaI manamAM je je kAmanA karIza te te tarata pUrNa thaze. puNyavAne mATe kAMI asAdhya nathI," ema kahI deva tene eka nagara pAse mUkI cAlyA gayA. ahIM kezava prAtaH kALamAM UDIne susajja rastA, galIA, bhavya madirA ane manameAhaka udyAnAthI vibhUSita eka nagara nue che. te prAtaHkArya karIne nagaramAM javA UpaDe che, tevAmAM rastAmAM teNe
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI dharmasUri nAmanA AcAryane dharmopadeza ApatA joyA. kezava temanI pAse jaI traNa pradakSiNa pUrvaka praNAma karIne. cacita sthAne beThe. ahiMsAketanagarIne rAjA dhanaMjaya guruvaMdana. karavA mATe tyAM Avya, vaMdana karI dharma sAMbhaLavA beThe. dezanA samApta thayA pachI rAjAe gurune pUchyuM, "he bhagavana! jarA rUpa rAkSasI AvI pahoMcI che. tethI mAruM zarIra parAbhUta che. A duniyA mane cAre bAjuthI khAvA doDatI hoya tevI lAge che. pravajyA levA ghaNA divasathI abhilASA che. paNa zuM karuM? putra vinA rAjya kene saMpuM? A ciMtAthI huM ghaNe duHkhI chuM, paNa he pujyavara! gaI rAte huM sukhapUrvaka zayyAmAM sUto hato tyAre eka divya puruSe mane kahyuM he rAjana ! tuM ciMtA na kara, prAtaHkALamAM tuM guruvaMdana karavA mATe jaje. tyAM guru samIpe je puruSa daSTipatha thAya tene rAjya ApI sukhapUrvaka dIkSA leje. Ama kahI te puruSa adazya thaye, huM paNa tyArabAda jAgI nityakarma karI ApanI pAse Avyo chuM. he prabhu! kAMI samajAtuM nathI ke mAre have zuM karavuM have to Apa ja raste batAve." tyAre sUrIzvare kezavanI vahunadeve karelI parIkSA sahita saMpUrNa rAtribhojana vratanuM vRtAnta rAjAne saMbhaLAvyuM, ane kIdhuM ke A rahyo te kezava. gurue batAvelA kezavane joI harSita thayela rAjApharIthI gurune pUche che, he bhagavan! rAtrie mane pUrvokta vRttAnta keNe kahyuM. gurue kahyuM he rAjana ! je devatAe kezavanI parIkSA karelI, teNe ja khuza thaI tane kahyuM che, te sAMbhaLI atyaMta prasanna thayeluM. rAjA kezavane rAjahasti para ArUDha karI bahu dhAmadhUmathI pitAnI sAthe rAja
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvI zubha ca, chAe kezavane 128 mahelamAM lAvya, zubhamuhUrta ane zubha divase rAjAe kezavane rAjyAbhiSeka karI pitAnA sthAne sthApe, pachI pote mahe tsavapUrvaka guru pAse AvI zubha bhAvanAthI pravajyA svIkArI. kezava paNa guru tathA rAjarSi (navadIkSita) ne vaMdana karI nagaramAM pAcho Avyo. tyAM jinezvarenA biMbanI pUjA karI, dInaduHkhIone dAna ApI, pachI pote pAraNuM karyuM, ane sukhapUrvaka rAjya pALavA lAgyuM. dhIre dhIre teNe pitAnA bAhubalathI ghaNA deze jItyA. tenA baLa ane caturAInI. prazaMsA cAre bAju thavA lAgI. te prajAne putranI peThe pALate.. pitAnA kuTuMbane saMbhALato rAjya karavA lAgyA. eka divasa kezava rAjA gavAkSamAM beThe hato tevAmAM teNe pitAnA pitAne kaphoDI hAlatamAM joyA. atyaMta malina vastrothI AvRta, thAkelA daridranI jema Amatema bhaTakatAM, ane ciMtAthI vyagracittavALA pitAne joI kezava mahela mUkI zIdhra pitA pAse AvI page paDyo. A joI nagara nivAsI bahu Azcarya pAmI vicAravA lAgyA; adbhUta Azcarya ! AvI uttama prakAranI saMpattithI vibhUSita rAjAne pitA A daridra kema saMbhave ? eTalAmAM rAjAe pUchayuM, "he. tAta! ApanI AvI avasthA zAthI thaI! aDhaLaka saMpattinA svAmI tame Aja daridra zI rIte thayA? yazerane ghaNuM divase pachI putrane saMyoga thayo. emAM paNa kaMgAla avasthAmAM nahIM paNa eka rAjAdhirAjanA hoddA para tene joI yazodharanI AMkhamAMthI harSAzrunI dhArA paDavA lAgI. zeTha bolyA, "he putra! tArA gayA pachI rAtre meM haMsane bhajana karavA besADyo, teNe DuM khAdhuM haze tyAM
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 te pRthvI para DhaLI paDyo. te joI ame gabharAI gayAM, ane dIpaka laI jevuM upara joyuM tyAM eka bhayaMkara bhujaga jIbhane lapakArA karatA beThA hatA. tenA mukhamAMthI ja bhejanamAM viSa paDeluM, tethI haMsa bebhAna thaI gayeluM. ame badhAe duHkhI thaI vicAryuM kezava kharekhara dhanya che. je vrata viSayamAM nizcaLa rahyo. ahIM amArA bUmabarADA sAMbhaLI AjubAjunA mANaso ekatrita thaI gayAM ane haMsane upacAra karavA lAgyA, paraMtu tethI tene koI phAyado na thayuM. tyArapachI eka viSavaidyane belA, teNe paNa kahyuM ke A viSanA saMparkathI AnA aMgeaMga gaLI jaze ane A eka mahinAthI vadhAre jIvI paNa nahi zake. vaidyanAM vacana sAMbhaLIne huM tane zodhavA nIkaLI paDyo chuM. meM tane aneka jagyAe zeLe. paNuM tAre kayAMya patto lAgyuM nahIM. paNa Aje puNyabaLathI tuM mane maLI gaye. he putra ! mane gherathI nIkaLyA Aja eka mahine thayo che. mATe tAre meTobhAI Aje marI gayo haze athavA maravAnI aNI para haze. kezava nareza vicAre che-mAro bhAI ahIMthI se jana dUra che. tethI Aje ja javAmAM samartha zI rIte thaIza ? ema vicAre che tyAM te pitA sAthe potAne potAnA bhAI pAse Ubhele . te samaye haMsanA zarIramAMthI atyaMta dudha nIkaLatI hatI, tenAM badhAM aMga gaLI rahyAM hatAM. A pramANe atyaMta duHkhI avaruddha vacanavALA bhAIne jeIne cintAvyagra kezava hRdayamAM duHkha dhAraNa karate
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 vyAdhi nivAravAnA upAya zodhavA lAge, tevAmAM tenI pAse vahinasure AvI kahyuM. "he rAjana ! tuM ciMtA zA mATe kare che? avadhijJAnathI tAro abhiprAya jANI, tane tArA pitA sAthe huM ahIM lAvyo chuM. pUrve meM je varadAna ApeluM te zuM tuM bhUlI gaye ? ema kahI deva svargamAM jato rahyo. ahIM khuzI thayelA kezave pitAnA paganA aMguSTha jalathI haMsanA aMganuM sIMcana karyuM, te ja vakhate haMsa vyAdhimukta thaye. tenA aMgopAMga suMdara ane svastha thaI javAthI te atyanta rUpavAna thaI gaye, te joI svajanavarga mahotsava karavA lAgyA. A pramANe kezavane mahimA jANuM nagaranA badhA rogI AvI auSadhinI prArthanA karavA lAgyA. kezavarAjAe paganA aMguSThajaLathI badhAne sAjA karyA. Ama kezavarAjAne mahimA deza videzamAM gavAye, pachI rAjA parivAra sAthe potAnA rAjyamAM AvyuM, tyAMnA nivAsIoe paNa aMguSTha prakSAlana jaLane suvarNakaLazamAM rAkhI nidhAnanI mAphaka potapotAnA gharamAM rAkhyuM. te rAjAe potAnA dezamAM paDaha vagaDAvI, rAtribhojanane pratiSedha karyo. lake paNa rAjAnA prabhAvane joI rAtribhajana niyamane pALavA lAgyA, Ama kezavarAjA ghaNuM kALathI rAjya karate sukhe prajApAlana karate Aleka-paralokamAM paNa sukhI thaye. che iti haMsa kezava kathA samApta che
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 mATe he bhavyaleke ! haMsanI vipatti ane kezavanI saMpatti jANI rAtribhejanavratane aMgIkAra kare. te sAMbhaLI ANaMda gAthApatie rAtribhojana viramaNavrata grahaNa karyuM. (yadyapi A rAtribhejana vrata bhege pagamAM samAI jAya che, chatAM lokomAM bahu prasiddha hevAthI juduM kahyuM che.) have ANaMdanA sAme prabhu traNa guNavratane kahe che. paheluM digviramaNa nAmanuM vrata zrAvake pALavuM joIe; anyathA trasa ane sthAvara januM vimardana thAya che je zrAvake A vratane grahaNa karatA nathI teo tapta lehapiMDanI mAphake janA ghAtaka thAya che. je puNyavAna prANI A digvirati vratane svIkAre che te traNabhuvana sudhI phelAyelA pitAnA lebhasamudranuM nivAraNa kare che, kAraNa ke lebha rUpI samudra vividha kalpanA karavAthI prasare che, te AkhA jagatane dabAve-kAraNa ke, je lebhane vaza thAya che tene traNa lekanI saMpatti ane Indra, cakavartI, vidyAdhara temaja pAtALapati nAgendranuM sthAna meLavavAnA maratha thAya che, evA lebharUpI samudranI khalanA teja karI zake ke jeNe A digvirati vrata grahaNa karyuM hoya. A vratane pALanArA prANa ubhaya lekamAM sukhasaMpatti pAme che, ane je A vratanuM pAlana nathI karatA teo cArudattanI mArka duHkhI thAya che. te sAMbhaLI ANaMda zrAvake pUchayuM che bhagavanate cArudatta keNa hatA ? te zI rIte duHkhI thaye?? te muja para kRpA karI kahe. prabhu kahe che ke-he ANaMda sAMbhaLa:-
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ cArudattanI kathA A bharatakSetramAM caMpA nAmanI nagarI che, tyAM bhAna nAmane vaNika vAsa karatA hatA. tene rUpa, guNa, zIlasaMpanna subhadrA nAmanI patnI hatI. te vaNika, dharmakArya sAthe manucita bhega bhegavate hate. keme karIne e zreSThIne zubha muhUrta yukta zubhavAsare eka putrane janma thaye, tene janmatsava karyA bAda agiyArame divase svajana-saMbaMdhIone bhojana karAvI tenuM nAma cArudatta rAkhyuM, kramazaH te mAtApitAnA kamaLa karamAM ucharato vRddhi pAmya badhI kaLAmAM nipuNa thaI dharmazAstrano vizeSa jANakAra thaye; anukrame te yuvAvasthAne pAme. bhave bhAnuzreSTIe saundaryanI pratimA jevI sarva kaLAne jANakAra mRganayanI mRgAvatI (bhAnuzreSThInA mAmAnI putrI) joDe cArudattanA lagna karAvyAM, paNa zAstrarasamAM magna rahenAra cArudattane tene saMgama pizAciNI jevuM lAgata. rAtre mRgAvatI zayanagRhamAM dIpa pradIpta karatI tyAre cArudatta tyAM pustaka ja vAMcato. A vAtanI khabara tenA mAtA-pitAne paDI. daMpatIne A vyavahAra jANuM teone atyaMta duHkha thayuM, mAtA-pitA paraspara
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 khele che ke je puruSo gRhasthAcita vyavahAra vagara mUDhanI mAphaka kevaLa zAstrAbhyAsa ja karyA kare che te nizcaya ziMgaDA vagaranA pazu samAna che, A putra vivAhita hAvA chatAM saMsAranA svarUpane kAMI jANatA ja nathI, sa'sAra svarUpanI samaja vagara saMtAna zI rIte thaze ? AmanA saMsAra zI rIte cAlaze ? tethI kAI evA vicAra karavA joie ke jethI te A saMsAra svarUpa jANavAmAM catura thAya. zreSThI melyA : " jo Ane vezyAnA saMga thAya tA nizcaya A zAstranA rasane mUkI, viSayavAsanAmAM nipuNa thaze." Ama vicArI cArudattane saMtasenA nAmanI vezyAne tyAM mUkayA, jenu' daiva pratikULa thAya te zuM zuM akArya na kare ? daiva paNa kAMI kAine thappaDa mAratA nathI, paNa durbuddhi ja Ape che. tethI te daridratAne pAme che, kahyuM che ke: vihI ruTTho jaha mANasAM nAuM ghAlai kUe / kAM vezyAghare pAThave kAM ramAve jUe // 1 // artha :--manuSya para jyAre vidhAtA risAya che. tyAre te manuSyane kUvAmAM pADe ke vezyAne ghare mokale; athavA te jugAra ramADe. pachI vasatasenAe cArudatane sa`bhAganI badhI kaLAAmAM nipuNa banAvyo, tethI te paNa kRtaghnanI jema vezyAmAM evA Asakta thayA ke kSaNavAra paNa tenAthI chUTA na paDatA, kAraNa ke je kAmadevane priya mitra che, je zagAravRkSane megha rUpa che, je phelAtA krIDArasanA pravAha che, je caturAIpI
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 muktAphaLane samudra che, je strInA cakSurUpI cakora pakSIne pUrNimAnA caMdrarUpa che. ane je saubhAgyanI lakSmIne bhaMDAra che evuM navayauvana prApta thatAM mAnavI madananA madamAM masta rahe che, paraMtu jene vikAra thatuM nathI te puruSane ja dhanya che. ahIM vezyAnA gharamAM rahele cArudatta tenA pitA pAsethI jema jema dravya maMgAve che tema tema tenA pitA ekalI Ape che. Ama mohane vaza thayelA zreSThIne putra mATe dravyane vyaya karatAM bAra varSa vyatIta thaI gayAM. te bAra varSa daramyAna seLa koDa parimita dravyane vyaya thaye. keme karIne e zreSThI nidhana thaI gaye, teNe pitAnA nokarane vezyAne ghare cArudattane bolAvA mokalya, paNa cArudatta vezyAmAM atyaMta lIna hovAthI teNe pitAnI vAta para dhyAna na ApyuM, kemake vezyA te tene prANapriya hatI, prANa vagara zarIra zI rIte cAle ? AthI tenA mAtApitAne ghaNuM duHkha thayuM, teo bolavA lAgyA, "arere ! hAthanAM karyA haiye vAgyAM." dhana ane putra bannenA viyoge durdevanA paMjAmAM sapaDAyelA cArudattanA mAtApitA tenAthI haMmezane mATe meM pheravI jatAM rahyAM. (mRtyu pAmyAM). have ahI vezyA vicAre che ke jarUra A bhAnuputra nidhana thaI gayuM hoya ema lAge che. have AnA gherathI dhana Ave evuM lAgatuM nathI mATe cArudattane kADhI mUkave jagya che. sugaMdharahita puSpane, jaLarahita taLAvane ane jIverahita zarIrane jema koI sevatuM nathI. tema nirdhana puruSane ke seve ? Ama vicArI vezyAe kahyuM, "he zreSThIputra ! ame te hiMsAnA pUjArI chIe mATe tame jAo, piso hoya tyAre Avaje amArA gharamAM daridra mATe koI sthAna nathI."
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 135 AthI cArudatta manamAM babaDe che. manohara vRkSothI vyApta khAMDava nAmanA vanane baLavAna ane bALI nAkhyuM, pavanaputra hanumAne rAvaNanI suvarNamaya laMkAne bhasmIbhUta karI nAkhI, ane mahAdeve kAmadevane bALI nAkhe, paraMtu kene paritApa upajAvanAra A dAridrane keIe na banyuM. kharI rIte A ja bALavA jevuM hatuM, mATe A mahApuruSoe meTI bhUla karI che; putrarahita puruSanuM ghara zanya hoya, bhAI vigere baMdhuothI rahitanI dizAo zUnya hAya, mUrkha mANasanuM hRdaya zUnya hAya, paNa mArA jevA daridrane te sarva zUnya bhAse che. Ama aneka vicAravamaLamAM gothAM khAte cArudatta vezyAnuM ghara mUkI cAlato thaye. nagaravAsIone pUchate pUchatA te pitAnA ghare AvyA, tyAM te pitAnA gharanI jIrNa avasthA jeI vismaya pAme, teNe kaI puruSane pUchyuM, "he bhAI ! A makAna kenuM che?" tyAre te bolyo, A makAna bhAnuzreNInuM che, temanA putra cArudatta mATe teoe potAnuM badhuM dravya khalAsa karyuM, te cArudatta eka vezyAne tyAM vase che, aMtasamaye bhAnuzreSThIe tene bolAvyuM hatuM paNa te tyAMthI na AvyuM. tenA na AvavAthI zeTha-zeThANIne ghaNe AghAta thayo. cArudatta belyo; " paNa teo gayA che kayAM?" te puruSe kahyuM, "jyAM vaheluM moDuM badhAne javAnuM che tyAM, "zuM mArA pitA temaja mAtuzrI mRtyu pAmyA ! dhikkAra che mArA jevA kuputrane jeNe vezyAnA vyasanamAM paDI badhuM dhana nAza karyuM . ane pachI teonA prANa paNa lIdhAM Ama te duHkhanA dari
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 yAmAM Dubele Ubho hate, teTalAmAM tenI patnI mRgAvatI AvI. pitAnA patine Avele joI te khuzI thaI bolI, "he svAmina, ! Apa kheda na karatAM dhIrajane dhAraNa kare. padArthanA naSTa thavAthI puruSe zaka nathI karatA, Ama aneka prakAre patine sAMtvanA ApI, ghera lAvI snAna bhojana karAvyAM, tyArabAda te svastha thayo tyAre mRgAvatI belI; he svAmI ! mArAM AbhUSaNa vecI tamAre vyApAra karavo joIe kAraNa ke lakSmI vyApAramAM ja vAsa kare che, te svAmina ! jema pakSIo vRkSane Azaro le che, jema nadIo samudrane ane yuvatI strIo patine Azare le che tema sarva guNe kAMcana-dhanane Azaro le che. dhana ja sarva puruSArthanuM kAraNa che." patnInA nehALa vacane sAMbhaLI khuza thayelA cArudatta AbhUSaNe lIdhAM. pachI teNe pitAnA mAmAne sAthe laI dariyAI saphara zarU karI. aphATa sAgaranA vakSasthaLane cIratuM vahANa anukrame sIrAva nAmanA nagare AvI pahoMcyuM. tyAM jaI mAmAbhANeje the dravya khacI kapAsanA gADAM bharyA ane tAmraliptI nagarInA raste cAlavA lAgyA. kamazaH teo eka aTavAmAM AvI pahoMcyA. tyAM akasmAta Aga lAgavAthI badhuM kapAsa baLI gayuM Akasimaka bhavitavyatAnA yoge mAmAe vicAryuM ke nizcaya A bhAgyahIna che. AnI sAthe vyApAra karavAthI mAruM dhana paNa gayuM. parvata para ane jyAM na jaI zakAya evA viSama sthAnamAM jaMgalI jAnavaro sAthe bhaTakavuM uttama che, parantu svargamAM paNa bhAgyahIna puruSane saMga sarva vipattinuM kAraNa bane che ema vicArI cArudattane mAmA tene mUkI
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 137 potAnA paMthe paDyo, cArudatta paNa pharatA pharate priyaMgunagaramAM AvI pahoMcyuM. bIjA divase sAMje jyAre te nagara jevA nIkaLe tyAre surendradatta nAmanA zreSThIe cArudattane oLakhyo tethI tenI pAse jaIne beH "are! cArudatta, tuM ahIM kyAMthI?" cArudatta paNa pitAnA mitra jANI temane praNAma karyA, ane pitAnI sarva hakIkta jaNAvI, te jANI surendradattane bahu kheda thaye, teNe cArudattane ghera lAvI sukhapUrvaka rAkhe. ahIM cArudattane rahetAM keTaleka kALa vIye, pachI eka divasa keTalAMka lekone vahANa sajI paradeza javAnI taiyArIvALA joI teNe surendradattane pUchayuM, "paNa A sAthe sAthe vahANamAM besI dezAMtaramAM jauM ?" surendradatte kahyuM, "tuM ahIMA rahIne vyApAra kara, paradezamAM javAnI zI jarUra che?" te paNa te dravyalebha ane duSkarmanI preraNAthI prahaNa para caDhI gaye. kame karI samudra pAra karatuM pravAhaNa eka dvIpanA kAMThe UbhuM rahyuM, cArudatta tyAM UtarI vyApAra karyo tethI tene tetrIsa kareDa suvarNapahere jeTaluM dhana upArjana karyuM. te vicAre che ke te dravya zuM kAmanuM ke jene upalega svajananI madhyamAM na thAya ema vicArI te pitAnI milakata sAthe svadeza javA vahANa para caDyo, paraMtu duSTa pavananA ge bhadariye vahANa virI thaI bhAMgI gayuM, paNa AyuSya baLathI tene eka pATiyuM maLI gayuM, tenA sahAre keTalAka divasa pachI te rAjapura nagaranA kinAre AvI pahoMce. samudramAM te prANanI phikaramAM dhana yAda na AvyuM paNa atyAre te bhavitavyatAnI nirbharsanA karavA lAgyA. jaMgalamAM thaI jato hato tevAmAM tene eka tejasvI
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 saMnyAsI Avate dekhAye, te Amatema pharate cArudattanI pAse AvyA. tejathI dedipyamAna evA saMnyAsIne joI teNe nizcaya karyo ke A koI asAmAnya puruSa che, AnI pAse kAMIka vidyA ke kaLA haze. ema vicArI cAda tene praNAma karyA, saMnyAsI bolyAH he vatsa ! Ama Ava. tuM zA mATe duHkhI je dekhAya che? jaMgama kalpavRkSa je huM hayAta chuM tyAre tArA gharamAM dAridrazya kema nivAsa kare?" te sAMbhaLI cArudatta atyanta harSane dhAraNa karate bolya; he bhagavana ! ApanA darzanathI Aja saghaLuM dAridraya naSTa thayuM che." Ama kahI cArudatta te saMnyAsInI tana-manathI bhakti karI, pachI te zayatAna rUpI saMnyAsI belyo. "he cArudatta tuM mArI pITha para besI jA, eTale tAruM dAridrazya naSTa karuM." te sAMbhaLatAMja cArudatta tenA para savAra thaI gayo. cArudattane laIne saMnyAsI eka aTavAmAM AvyuM. tyAM eka meTo parvata hatuM ke jenuM zikhara AkAzathI DhaMkAvAne lIdhe dekhAtuM na hatuM, te parvatamAM eka bila (yarU) hatuM. saMnyAsIe tenuM dvAra ughADyuM. pachI bannee praveza karyo, AgaLa saMnyAsI ane pAchaLa cArudatta cAlyA jAya che tyAM eka kR Avyo te eTale badhe UMDe hatuM ke temAM zuM hatuM te dekhAtuM na hatuM, vaLI te atyaMta durgadhathI bharapUra ane narakAvAsa je bhayaMkara hatA. pachI saMnyAsI belyo; "he putra ! tuM A kUvAmAM praveza karI, enA rasathI A tuMbaDI bharIne mane Apa pachI huM tane A kUvAmAMthI bahAra kADhIza. saMsAramAM uttama devatAone paNa A rasa maLavo ati durlabha che, AnA eka binduthI paNa ghaNuM tAMbu sonuM thaI jAya che. te sAMbhaLI cArudatta lebha vaza thaI tuMbaDI sAthe mAMcI para beThe.
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 139 sanyAsIe mAMcIne doraDA bAMdhI tene kUvAmAM utAryAM. te jyAM rasa bharavA gayA tyAM kAi puruSa khelyA; " huM puruSa tuM rasane aDatA nahIM. " te sAMbhaLI vismita cArudatte kahyu huM bhAnuzreNInA putra sanyAsInI AjJAthI rasa levA Avye chuM, tuM mane zA mATe rAke che? ane tuM che keNu ? " tyAre kUvAmAM rahelA mANusa belTe; " he sajjana ! huM pote viNaka chu, madhyasAgaramAM mAru' pravaNa bhAMgI javAthI eka pATiyAnA sahAre huM samudra kAMThe AvyA, pachI mane A sanyAsI lAbhalAlaca ApI tArI jema mane paNa ahI lAvyeA hatA. jyAre huM rasanI tuMbaDI sAthe bahAra nIkaLyo. tyAre te duSTa rasathI bharelI tuMbaDI lai doraDI kApI nAkhI tethI huM ahI paDyo chuM, mATe huM mitra ! tane huM kahuM chuM ke A duSTAtmA sanyAsI manuSyane lAbhalAlaca ApI A kUvAmAM utAre che. pachI rasa laI manuSyane A kuvAmAM nAkhI de che mArI paNa AvI durdazA A duSTa karI che. vaLI huM bhAi ! A rasano sparzI tuM na kara. tuMbaDI mane Apa te huM te bharI ApuM. te sAMbhaLI cArudatta tuMbaDI te puruSane ApI. te puruSe bharIne pAchI cArudattane ApI. pachI cArudatta josathI sAda pADyo. huM sanyA........sI........me. rasa bharyo che, have mane bahAra kADho........tyAre sanyAsI Avye tuM pahelAM mane tuMbaDI Apa pachI huM tane bahAra kADhIza. cArudatta beAlyA, nA, tuM mane tuMbaDI sAthe bahAra kADha, tyAre atyaMta kreAdhita thayela sanyAsIe mAMcI kheMcIne tuMbaDI sAthe cArudattane kUvAmAM phUMkA paNa puNyayeAge te mekhalA para paDelA vicAre che ke pahelAM te mAruM saghaLuM dravya nAza pAmyuM, bIjuM mArA mAtA- pitAnuM maraNa thayuM trIjuM, pravaNa bhAMgyuM ane cothIvAra
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 te prANa, pIMjara mUkI UDavAnI taiyArImAM che. hAya ! hAya ! - have zuM karuM? paNa pachI buddhi sUjhavAthI te aMjali joDI paMcaparameSThInuM dhyAna dharavA lAgyuM, ane dharma dhAraNa karI prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigraha ane rAtri bhajananuM pratyAkhyAna karyuM, traNa prakAranA pramAdane vajI cAre prakAranA AhArane tyajI ane sAgArI anazana svIkAryuM, pachI AtmAne samAdhimAM sthApI, caturvidha zaraNa lIdhA ke mAre jinezvara, siddha sAdhu, ane kevaLI prarUpita dharma ja ziraNa thAo. mAtapitA, bhAryA bhaginI, putra kanyAdi atyaMta snehavALuM kuTuMba paNa mRtyunA mukhamAM pahoMcelAnI rakSA mATe kAMI kAma nathI AvatuM. te ja dhanya tathA kRtapuNya che ke je tRNanI mAphaka caMcaLa lakSmIne tyAgI saMsArathI chUTI gayA che, arthAt jeNe avyAbAdha AnaMda ApanAra cAritrya lIdhuM che. mArA jevA lebhAMdha dravyanI IcchAthI nizcaya AvI ja avasthA prApta kare che, cArudattane AvI sthitimAM joI kUvAmAM paDele dayALu puruSa be , "he sAdhamika baMdhu! tuM kheda na kara. Indra paNa pUrvakRta karmane TALavA samartha nathI. manuSya pUrvakRta karmanA prasAdathI ja duHkha ane sukha pAme che. he bhAI, huM tane eka upAya batAvuM chuM te tuM sAMbhaLa, dara trIjA kadivase ahIM rasa pIvA mATe eka gha Ave che. A sivAya tArA mATe jIvavAne eka upAya nathI." pitAnA jIvananA upAyane sAMbhaLI cArudatta ghaNe khuza thaye, have tene khAtrI thaI ke pite jIvato bahAra nIkaLI zakaze. ahIM pUrva patita puruSa paMcaparameSTine dhyAto zarIranA gaLI javAthI maraNane zaraNu . pachI cArudatta nArakAvAsa jevA te kUvAmAM bahu
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14: himmatathI traNa varSathI kaThina evA traNa divasa pUrNa karyA... tevAmAM saruM rU 2 avAja karatI eka ghe AvI ane rasa pIvAlAgI. rasapAna karI jyAM pAchI vaLI ke cArudatta tenI pUMchaDI pakaDI lIdhI, gha kUvAmAMthI bahAra nIkaLavA lAgI tyAre jemajIva garbhAvAsathI nIkaLe tema cArudatta paNa aMgopAMgathI chelAte dejakha jevA kUvAmAMthI bahAra nIkaLe ane ghe nI pUchaDI choDI dIdhI. e pachI navakAra maMtranuM smaraNa karI. AgaLa cAlyuM tyAM te eka jaMgalI pADe tene khAvA dhasya, te joI bhayabhIta thayele cArudatta nAsIne parvata para caDI. gaye. te paNa tene raste rekI tyAM nIce ja besI rahyo. ahIM cArudatta vicAravA lAge, arere ! A jIvatI. jAgatI Aphata kyAMthI AvI ? naraka jevA kUvAmAM traNa divasa mAMDa mAMDa kADhayA, have koNa jANe kyAM sudhI A balA. besI raheze, meM evAM te zuM pApa karyo haze ke Dagale ne pagale metanA paDaghama vAge che. eTalAmAM te eka bhayaMkara ajagara kaMdarAmAMthI nIkaLe, te joI cArudattanA hAMjA gagaDI gayA, enuM magaja bhamavA lAgyuM, ene kAMI yukti na sUjhI, paNa puNyayoge ajagara sIdho nIce UtarI pADAne ja svAhA karI gaye. pachI cArudatta parvatathI UtarI vanane pAra karI eka nagaramAM AvyuM. tyAM bhAnuzreSThIne mitra rudradattakI vasate. hate. te cArUdattane joI pitAnI oLakhANa karAvI nija ghare laI gaye. cArudatta paNa tyAM sukhapUrvaka keTalAka divasa rahyo.. eka divasa cArudatta ane rUdradatta dhananA lebhathI suvarNa bhUmi javA UpaDyA. keme karI vegavaMtI nadI oLaMgI teo DhaMka
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 dezamAM pahoMcI gayA. tyAMne rasto ghaNe viSama hovAthI te lokee be moTA bakarA kharIdyA. te para bane savAra thaI paMtha kApavA lAgyA. keTalAka mAIla cAlyA pachI rudradatta cArudattane kahyuM "he bhAI! ahIMthI ApaNe suvarNabhUmi pahoMcavA asamartha chIe mATe tuM mAne te eka upAya batAvuM." cArudattanA kahevAthI te be ahIM bhAraMDa pakSI moTI saMkhyAmAM vAsa kare che mATe A bakarAMone mArI tenA LiyAMnI masaka banAvI ApaNe aMdara besI jaIe. pachI bhAkhaMDa pakSI tAjuM mAMsa joI ApaNane upADI UDaze, ane suvarNabhUmi pahoMcADaze. tethI ApaNane manavAMchita phaLanI siddhi thAze." te sAMbhaLI cArudatta bolyo. "he vaDIla ! A bakarAnA pratApe ApaNe vikaTa vana vaTAvIne ahIM sudhI AvI pahoMcyA chIe ane tame tene ja mAravA kahe che. te ucita nathI. jevI pIDA ApaNane thAya che. tevI ja bIjAnA zarIre paNa thAya che. mATe he kAkA ? tame AnI hatyA na kare. jema pramAdathI vidyA prApta thatI nathI, kuzIla vaDe dhana maLatuM nathI, jema kapaTa vaDe mitratA thatI nathI, tema hiMsA vaDe * sane ratha phaLatA nathI. vaLI hiMsA bIjA avatAramAM paNa che atyaMta du:khadAyI thAya che." te sAMbhaLI rudradatta bolyA, "je sAMbhaLa, A bakarA ApaNu pitA, bAMdhava ke saMbaMdhI nathI. mATe huM to Ane mArIza. ema kahI te pitAnA bakarAne charI vaDe phADI tenuM cAmaDuM utAravA lAgya, A jaI cArudatta vicAravA lAge, dhanane viSe je atyaMta anu
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 rAgI che. te kaleza rUpI hAthIne utpanna thavAnA vidhya parvata che. kodharUpI gIdha pakSIne kIDA karavA mATe smazAna samAna che. duHkharUpI sapane vasavAnA rAphaDA samAna che, dveSarUpI cirane pharavAnI rAtrI samAna che. ahA ! A pRthvI para lebhanuM eka chatravALuM sAmrAjya kevuM che? te jIvane hitAhitanuM bhAna bhUlAve che, pachI cArudatta pitAnA bakarA pAse AvIne. dayAthI dharmamaya vacane saMbhaLAvavA lAgyuM. "he mahAbhAga ! te pUrva janmamAM koI jIvane vadha karyo haze ke jenA pApathI tuM Aje maraNane zaraNa thaIza. mana, vacana ane kAyAthI prANI je zubhAzubha karma upAje che te bIjA bhavamAM avazya bhagave che. mATe tuM, prANAtipAta mRSAvAda, adattAdAna, maithuna ane parigraha pramANanuM pratyAkhyAna kara. arihaMta, siddha, sAdhu kevaLI praNita dharmanuM zaraNa le.-tane zaraNa thAo. tuM sarva jInI sAthe kSamApanA kara sarvajIve parathI krodha mUkI badhA sAthe maitrIbhAva rAkha. A pramANe teNe bakarAnA kAnamAM pitAnuM mukha rAkhI dharma saMbhaLAvyA ane mahAmaMtra navakAra saMbhaLAvavA lAgyuM. eTalAmAM rudradatta AvI te bakarAnA paNa prANa lIdhA. tenA cAmaDAthI bIjI mazaka banAvI temAM cArudattane mUkI, bIjImAM pote beThe. ahIM DIvAramAM be bhAraMDa pakSI mAMsanA lebhathI te mazakone upADI UMce AkAzamAM UDavA lAgyAM, te pakSIo AgaLa jatAM bIjA bhAraDane maLyAM tethI vizALa zrema pradezamAM teonuM paraspara dvandra jAgyuM tethI eka pakSInI
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 cAMcamAMthI cArudattavALI mazaka chUTI ane eka moTA saravaranI madhyamAM paDI zIghratAthI mazaka phADI, jema mAtAnA garbhamAMthI bALaka nIkaLe tema cArudatta sarovara pAra karI bahAra Avyo, snAna karI vanamAM bhaTakato vicAravA lAgyA; aho ! vidhi vicitra che. Apatti para Apatti vagara AmaMtraNe AvatI jAya che, ahI kaI mANasa dekhAtuM nathI, cArebAju meTA parvata che. A ghanaghora vanamAM mAruM zuM thaze te kAMI samajAtuM nathI. mArI sthiti bhUkhyA uMdara jevI thaI che. (kaI mANase pakabaMdha karaMDiyAmAM eka sarpane pUrI gharanA eka khUNAmAM rAkhyo hato. te sarpanI kSudhA tRSAthI tamAma AzA nirAzAmAM palaTAI gaI hatI. Indriye zithila thaI gaI hatI. tene lAgyuM ke huM jIvate bahAra nahiM nIkaLI zakuM, teTalAmAM eka uMdara kherAkanI tapAsamAM tyAM AvI pahoMce. karaMDiyAne pakabaMdha jANI teNe nizcaya karyo ke AmAM kAMI khAvAnuM hovuM joIe. pachI karaMDiyAmAM kANuM pADI teNe praveza karyo. tyAM sarSa pitAnA mukhathI uMdarane pakaDI gaLI gaye. ane uMdare karelA chidrathI potAnA raste paDyo) Avyo hite suvarNa levA ane gADha jaMgalamAM phasAI gaye. Ama vicAra karatA cArudatta cAlyo jAya che tyAM eka parvatanA zikhara para baMne bAhu UMcA karI AtApanA letA pairyavaMta munirAjane joI AzAnA AkAzamAM mananA minArA caNata cArudatta muni pAse AvI pradakSiNA pUrvaka praNAma karI beThe. kAusagga pArI muni bolyA, "he mahAnubhAva tuM koNa che? A viSama sthAnamAM kevI rIte AvyuM, ane zA mATe Avyo? gaka bIjI mazaka viSe kAMI jaNAvyuM nathI.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 A kuMbhakuMDa nAmano dvIpa bhayaMkara samudra vaDe viMTaLAyela che. temAM A kakkoDa nAmano parvata che. A dvIpamAM deva, vidyAdhara jaMghAcAraNa ane vidyAcAraNa muni sivAya keIpaNa AvavA samartha nathI. A dvIpane pharI vaLelA mahAsAgarane pAra karI tuM zI rIte ahIM AvyuM?" tyAre cArudatte pitAnI saghaLI kathA gadgad kaThe kahI saMbhaLAvI." | muni mahArAje kahyuM, "he bhadra ! saMsAramAM jIvane vipattio sulabha ane saMpattio durlabha hoya che, te bhAgyazALI karmane ullaMghavA Indra paNa zakitamAna nathI. mATe tuM tArA hRdayamAMthI zokarUpI pizAcane kADhI nAkha." ItyAdi dharmopadeza muni mahArAja ApatA hatA tyAM be puruSa AkAzamAgethI utarI vaMdanA karI muni pAse beThA, tyAre cArudatta te baMnene pUchayuM, "he bhAgyazALI ! tame keNa che? ane kyAMthI Avo che ?" teo bolyA ame vidyAdharo chIe, A muni amArA pitAzrI che. ane ame temane vAMdavA ja vatADhaya parvata uparathI AvIe chIe." Ama vArtAlApa cAle che tyAM AkAzamAM devaduMdubhi vAgI. te sAMbhaLI badhAe AkAzamAM joyuM, tyAM eka divyA vimAna sarva dizAone tejomaya karatuM AvyuM temAMthI devadevIothI parivarelo eka mahAna samRddhizALI deva Utaryo. teNe pahelAM cArudattane praNAma karyA. ane pachI munijIne vAMdayA, te joI vismaya pAmelA baMne khecare belyA, "he deva ! IcchArahita, ahaMkArarahita, mamatArahita, samAna cittavALA pAMca mahAvrata dhAraNa karanArA evA ane dayAnA nidhAna 10
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 jevA A munirAjane mUkI A zrAvakane zA mATe pahelAM praNAma karyA?" tyAre deva balya, he vidyAdhare ! mane dharma saMbhaLAvanArA A mArA dharmaguru che. A dharmanA prasAdathI ja huM A divya samRddhi pAmya chuM, je jene dhama pamADe te tene zuM vaMdanIya nathI? khecara belyA "he devezvara, A zrAvaka tamArA guru zI rIte thayA te savistAra vaNuM." tyAre deva che; he vidyAdhare sAMbhaLe - pUrve pipalAda nAmane brahmarSipApamaya zAstro prarUpIne aneka prakAranA hiMsAmaya ya karAvI narake gaye hato tenI utpatti A pramANe - pUrvesulasA ane subhadrA nAmanI be tApasIe vizvamAM viduSI tarIke vikhyAta hatI. temAM sulasA sAdhika paMDitA hatI, te vakhate yajJavalkaya nAmanA keI tApase paDaha vagaDAvyuM ke je kaI mane vAdamAM jItaze tene huM ziSya thaIne rahIza. A sAMbhaLI sulasAe tenI sAthe vAda karI tene jItI lIdhe. ane pitAne ziSya banAvyuM. sulasA ane yajJa vakyane vadhAre paricaya thavAthI paraspara teo snehanA baMdhane baMdhAyA tethI sulasA sagarbhA thaI. subhadrAne A vAtanI khabara paDavAthI teNe tyAM AvI banene Thapako Ape ane te vAta sagara rAjAne jaNAvI. rAjAnA bhayathI sulasA putrane guptapaNe jaNI eka pIpaLAnA vRkSa nIce mUkI yajJavalkayanI sAthe nAsI gaI. prAtaHkALamAM subhadrAe te bALakane joyuM. te svameva mukhamAM paDelA pIpaLAnA phaLanuM AsvAdana kSudhAtura thaIkaratuM hatuM. te joI subhadrAe tenuM nAma pimpalAda pADyuM ane
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 147 pitAnA ghare lAvI sArI rIte bhaNAvI vidvAna banAvyo. subhadrA pAsethI pitAnA janmanI vAta sAMbhaLI te anArya pippalAde anArya veda racyAM temAM evI prarUpaNuM karI ke ariSTanI zAMti mATe temaja svarganI prApti mATe azva, hAthI, pramukha pazuone temaja manuSyane yajJamAM homavAM. te vAtamAM sagaranA zatru mahAkAla asure sAtha Ape, te potAnI mAyAjALathI yajJamAM baLelAM pazu pramukhane sAkSAt svarga vimAnamAM rahelA batAvato. ane jyAM jyAM AvA ya thatA tyAM tyAM te asura rogapadravanI zAMti karate. A pratyakSa camatkAra jevAthI ghaNuM rAjAo vagere, e yajJane AdaravA lAgyAM. chevaTe teoe manuSyanI hiMsA paNa pravartAvI. eka divasa pippalAde pitRmeghayajJa karI pitAnA mAtApitAne yajJakuMDamAM homI dIdhAM. evI rIte lekamAM anArya veda pravarle Ama aneka pApa karI pippalAda narake gaye. te pippalAda RSi nArakImAMthI nIkaLI pAMcabhava sudhI bakare thaye, ane pAMcabhava te yajJamAM homAye. chaThThA bhAvamAM paNa te bakare ja che. kintu te bhavamAM A cArudatta anazana karAvI navakAra maMtra saMbhaLAvyuM tenA mAhAsyathI ja huM bakarAmAMthI mahAna samRddhizALI deva thaye chuM. mahAmaMtrane mahimA kahevA ane mArA para karelA upakAranA badalAmAM duniyAnI koI paNa vastu ApavAthI A traNa na cUkavI zakAya ema samajI meM temane sau pahelAM temane ja vaMdana karyuM che. * pachI te devatA cArudattane kahevA lAgyuM. "he mahApuruSa ! huM tamAruM zuM bhaluM karI zakuM? chatAM Apa mArAM
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 sarakhuM kAMIka batAve." tyAre vidyAdhara belyAM. "he devezvara! A zreSTha puruSane tenA sthAne pahoMcADI ame tenI yatheccha sevA karIzuM. mATe Apa AnI ciMtA tyajI de." te sAMbhaLI deva cArudattane stutipUrvaka namaskAra karI svasthAne gayo. tyArabAda munirAje kahyuM "he cArudatta ! dizAviramaNa vratane svIkAranArA gRhasthane, trasa, sthAvara jIvone abhayadAna che tathA lebhasamudranI niyaMtraNa ItyAdi mahAna lAbha thAya che. sarvajJa bhagavate zrAvakane tapelA lekhaMDanA geLA je ko che. jIva pitAnA dehathI sarvasthAne gamanAgamana karate, nathI, paNa te avirati hovAthI aviratipaNAthI baMdhAtuM pApa tene niraMtara lAgyA ja kare che. te sAMbhaLI cArudatta belya. he bhagavan! dizAviramaNavrata nahi levAthI ja gahana du:khanA dariyAmAM DUkhe. mATe he bhagavana ! huM mArA nagaramAM jaIne te vrata dhAraNa karIza." have ane vidyAre munirAjane vaMdanA karI cArudatta sAthe vaitADhaya parvata para AvyA. eka vidyAre pitAnI putrI cArudatta sAthe paraNAvI, cArudatta paNa manuSyacita sukha bhagavate kALa nirgamana karavA lAgyo, eka divasa tene pitAnuM vatana yAda AvyuM tethI teNe vidyAdharone vidAya mATe araja karI. vidyAdhare kahyuM, cArudatta ! A mArI bIjI kanyA mATe meM eka tiSIne pUchayuM hatuM ke Ane svAmI keruM thaze? te be ke dvArikA nareza harivaMzI rAjA kRSNa, tamArI putrIne pati thaze. mATe tuM dvArikA jaI mArI putrIne kRSNa sAthe paraNAva. cArudatta kabUla karyuM, te patnIyukta sALI sAthe khecare ApelA vimA namAM besI dvArikA Avyo, ane becara kanyA kRSNane paraNAvI.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 149 kRSNa cArudatta para pramudita thaI puSkaLa dhana sAthe eka suMdara AvAsa Apyo. tyAM te mRgAvatI ane vidyAdharI sAthe saMsAra saMbaMdhI sukhe sevate rahevA lAgyo, digviramaNavratane samyapha prakAre pALate pitAnuM AyuSya pUrNa karI devalokamAM gayo. jyAre cArudatte diviramaNavrata nahotuM lIdhuM tyAre te atyaMta duHkhI thayo. ane te vrata dhAraNa karyuM tyAre te sukhI thayo. Iti cArudatta kathA samApta che mATe he bhavya ! tame digviramaNa vratane Adare. jinezvaranA mukhathI cArudattanI kathA sAMbhaLI ANaMda urdhva adhe ane ticha e traNe dizAgamananuM parimANa karyuM te A pramANe . ahannaM bhaMte samaNovAsao disiparimANavayaM paccakkhAi taM jahA, uDhadisiparimANe, ahodisiparimANe, tiriadisiparimANe karei / / zrAvake dizAparimANanuM paccakkhANa kare che te traNa prakAre che. 1 Urdhva dizAparimANa 2. adhe dizAparimANa 3. ticha dizAparimANa. vaLI A vratanA pAMca aticAra che. te zrAvake jANavA, paNa AdaravA nahIM. te A pramANe che 1, Urva dizAnA parimANane atikramavuM. 2, adizAnA parimANane atikemavuM ane 3, trAMsI dizAnA parimANathI atikamaNa karavuM. 4, eka tarapha parimANa vadhAravuM ane bIjI tarapha ghaTADavuM 5, vismaraNa thavAthI dhArelAM parimANano tyAga kare.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 have zrI vardhamAnasvAmI gopabhoga viSe bedha Ape che ke he bhavya jIvo! je vastu ekavAra bhagavyA pachI bIjIvAra nathI gavAtI tene bhega ane je vastu ekavAra bhogavyA chatAM vAraMvAra bhogavAya tene upabhoga kahevAya che. je suzrAvaka bhogapabhoganuM parimANa kare che, te ubhaya lekamAM sarva prakAranA bhogapabhoganuM sthAna bane che. vaLI je puruSa A sAtamuM vrata dhAraNa kare che te dharmakumAranI mAphaka jeno dharma sivAya kaI vaidya nathI evA bhayaMkara rogathI mukta thAya che. te sAMbhaLI ANaMda bolyo he prabho! te dharmakumAra keNa hato ke jeNe sAtamuM vrata dhAraNa karI karmanA marmane chedI nAkhyuM. prabhu belyA he ANaMda ! tuM sAvadhAna thaI sAbhaLa.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmakumAranI sthA A jabudvIpanA bharatakSetramAM kamalapura nAmanuM nagara che tyAM sahastrAkSa nAmane rAjA prajAne putranI peThe pALa rAjya karatA hatA. eka divase te darabAramAM beThe hato tyAM eka tiSIe AvI rAjAne AzIrvAda Apyo. rAjAe tene sanmAna ApI ucita Asane besADyo. rAjAe pUchyuM; "he nimittajJa! tuM nimittathI zuM jANe che? tArA jJAnathI tuM je jANatA hoya te kahe." jyotiSI bolyo, "he rAjana! hRdayane majabUta karI sAMbhaLe, mArAM nimitta jJAnathI jaNAya che ke A vakhate bAra varSano dukALa paDaze. te sAMbhaLIne rAjA vicAravA lAgyo. je bAra varSano kALa paDaze te nizcaya mArI prajA maraNane zaraNu thaze. arere ! have mAre zuM karavuM? dukALanA bhayathI rAjA bahu duHkhI thavA lAgyo. have rAjAe paradezamAM suvarNa, maNi, ratna ItyAdi vecI nAkhI potAnA nagaramAM aDhaLaka anAja ekaThuM karyuM. ane prajAne paNa cetavaNI ApI ke duSkALathI bacavA sahu anAja bharavA mAMDe. keTalAka dhanike e
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 anAjanA saMgraha karavA mAMDyo. keTalAka mANase! peAtAnA kuTuMba sAthe paradezamAM jatAM rahyAM. vaLI keTalAka tA vahANamAM besI dvIpAMtare cAlyA ane rAjA Adi keTalAMka leAkA ciMtAmaya cittavALA thaI tyAM ja rahevA lAgyA." ahIM aSADha mahinAnA pahelA divase ja pUrva dizAmAMthI ThaMDA ThaMDA pavana vAvA lAgyo, pazu-pakSIo Anadu killAla karavA lAgyAM. eTalAmAM pUrvadizAthI eka kALuM bhammara girirAja samu vAdaLa UThayu' ane jotajotAmAM teNe sUrya ne peAtAnA aMcaLamAM satADI tApanA nAza karyo. A manAva joI rAjA vicAravA lAgyoH nizcaya A vAdaLa zubha sUcave che. rAjA Adi nagarajanA meghanA saMdeza rUpa vAdaLane joI AnaMda anubhavatA tenI sAsu mITa mAMDIne UbhA hatA. evAmAM te vAdaLa AkhA nagaranuM chatra manI gayu, ganA karatAM vAdaLAMe te khAra varSInA duSkALa para tvarAthI caDhI AvyAM, vIjaLI jhabUkavA lAgI, pakSIo madhura gItA gAtA vyomavihAra karavA lAgyAM, vRkSeAnI DALIo AnaMdamAM AvI nAcavA lAgI, jorazeAra karatA pavana kudaratI dRSyane jhAMkhA pADavA lAgyA. eTalAmAM teA duSkALane khAMDavA rUpa muzaLadhAra varasAda gAjavIja sAthe varasavA lAgyo, kSaNa mAtramAM pRthvI jaLamaya thaI gaI. rAjA sAthe leAkeA paNa prasanna thaI paraspara hAthane tALI daI jyotiSInAM vacana para hasavA lAgyA. jaLavarSAM evI thaI ke eka vRSTithI ja sRSTi saundayatAne pAmI. khetarI dhAnyathI bharapUra thaI gayAM, dUranA DuMgarA lIlAchama thaI gayAM,
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 saritA kalarava karatI pUrajozamAM vahevA lAgI, saravare paNa jaLathI chalechala bharAI gayAM. ane vanarAjI vikasvara thaI. paradeza gayelA nagarajane pAchA potAnA ghera AvI rahevA lAgyAM, AkhuM nagara AnaMdathI raMgAI gayuM. * * eka divasa rAjA vArtA vinoda karate sabhAmAM beThe che tyAM vanapALe AvIne vadhAmaNuM ApI; "he rAjana, ApaNA udyAnamAM cAturmAsa rahelA yugadhara nAmanA munine cAra mahine nAthI cAre prakArane AhAra cheDI maunapaNe zubhadhyAnamAM ramatAM apratipati evuM kevaLajJAna thayuM che. te sAMbhaLI khuza thayelA rAjAe tene vastrAbhUSaNe ApI vidAya karyo. tyArapachI rAjA parivAra sahita ADaMbarapUrvaka mukuTa chatra ane talavAra rahita ughADA page kevaLI bhagavaMtane vAMdavA UpaDyo. traNa pradakSiNA daI praNAma karyA. ane yacita sthAne besI dezanA sAMbhaLavA lAgyuM. chevaTe rAjAe kevaLIne pUchyuM. "he bhagavan! nimitajJanuM vacana asatya kema thayuM ?" te muni belyA; he rAjana! grahayogathI bAra varSane dukALa thavAnuM hatuM, paraMtu je kAraNathI te vina gayuM te kAraNane te nimitajJa jANato na hatuM. te sAMbhaLI vismaya pAmele rAjA bolyo, "he prabhe! te kAraNane jANavA mATe mAruM mana ghaNuM utsuka che, " kevaLI bolyA, he rAjana ! sAMbhaLa. A bharatamAMja purimatAla nAmanuM nagara che. tyAM dhanADhya ane eka zreSThIputra vasato hato. kamanA yoge te haMmezA gagrasta rahetA, te je je rasavALA padArtho khAte
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 tethI tene rega vRddhi pAmate eka divasa te vicAre che aho ! jarUra bhegAMtarAya karmane udaya thayo che, sarasa padArtho mane vadhAre paDe che. vaLI rega ane upabhegane ADavera che. tethI mArI strI paNa mArAthI dUra nAse che. aho ! A svAthI saMsArane saneha sAce nahi paNa svArtha sadhAyA sudhIno ja che. ema vicArI teNe guru pAse AvI chae vigaIne tyAga karyo ane devAMganA mAnuSI ane tiryakayoninI strIonA tyAgarUpa caturthavrata uccaryuM. ghera AvI sukhe vratanuM pAlana karata saMtoSathI rahevA lAgyo. vratanA prabhAvathI te thoDA divasamAM rega mukta thayo. tenA gharamAM lakSmInI paNa vRddhi thavA lAgI tethI te mahAsamRddhizALI thayo. tenI havelImAM atyaMta suMdara rUpa-AkAravALI devAMganAo jevI ghaNI dAsIo hatI paNa vairAgyavAsita hRdayavALa vaNika viSayone viSathI paNa adhika duHkhadAyI samajate kAraNa ke viSa eka vakhata ja mAre che. jyAre viSaya aneka vakhata mRtyu pamADe che. te pitAnuM dravya sAtekSetramAM vAparI tene sadupayoga karatA samaya gALavA lAgyo. eka vakhata tyAM durbhAgye mahAduHkhadAyI duSkALa paDyo. gaI kAlanA tavaMgara Aje nidhana dekhAvA lAgyA. cAre bAju AphatanA paDachAyAmAM bhUkhamarAnA bhaNakArA vAgavA lAgyAM. te vakhate zreSThIputra uttama prakAranA bhejanethI munimahArAjanI bhakti karavA sAthe duHkhIone dAna, bhukhyAne anna ane vastrahInene vastra ApavA lAgyo. pitAnA vratane sArI rIte Adarate dAnAdi guNethI prakhyAti ane prazaMsAne
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1papa pAmate te puNyAtmA AyuSya pUrNa karI pahelA devalekamAM deva thaze. tyAM rahIne paNa te jinapUjA snAtra vagere karato samyakatvane nirmaLa karavA lAge. - eka vakhata te vicAravA lAgyuM ke ahIMthI eNvI. jinadharmayukta kaI zrAvakane tyAM janme te sAruM. vaLI muni belyA, "he rAjan ! tArA nagaramAM bAra vratane dhAraNa karanAra, parastrIno tyAga karanAra, bAvIza abhakSya temaja batrIsa anaMtakAyone tyAga karanAra ane jinadharmArAdhana. karanAra subuddhi nAmane zrAvaka vase che. tene yarthAtha nAmavALI rUpa lAvaNyopeta ane zIlasaMpanna dharmavatI nAmanI patnI che. te deva svargamAMthI cyavI dharmavatInA udarathI putra , rUpe utpanna thaye che. te puNyAtmAnA prabhAvathI bAra varSane duSkALa dUra thayo che. A sAMbhaLI atyaMta prasanna thayele. rAjA kevaLIne vAMdI subuddhi zreSThInA ghera Avyo. ane bALakane aMjali jeDI page paDyo; tathA balavA lAgyuM "he dubhikSanuM dalana karanAra ! he duHkhIonA belI ! he saMsArane tAranAra tane tAre sevaka namaskAra kare che. tuM mArA rAjyane svAmI che. ane huM tAro dAsa chuM. nizcaya te zarIradhArI dharma che. mATe huM tAruM nAma dharmakumAra evuM rAkhuM chuM.. Ama bALakanI stuti karI rAjA potAnA nivAsasthAne Avyo. kramazaH te dharmakumAra sarvakaLAmAM nipuNa thatA yuvAvasthAne pAye, tenA pitAe aneka kanyAo joDe tenuM pANigrahaNa karAvyuM, devanI mAphaka bhegene bhagavate kALa. nigamana karavA lAgyo. Ama lAMbA kALa sudhI bhege bhegavI.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 dAna daI suguru pAse dIkSA lIdhI. niraticAra saMyama pALatA te dharmarAjamunine kevaLajJAna utpanna thayuM. aneka bhavya jIvone upadezI teo mukti pAmyA. che Iti dharmakumAra kathA samApta che * prabhu kahe che, he bhavyo! dharmakumAranA AvA caritrane sAMbhaLI tame sAtamA vratane viSe Adara kare. te sAMbhaLI ANaMda zrAvake prabhu samakSa bhegepabheganuM parimANa karyuM. A pramANe zarIra lUchavA mATe sugaMdhI suMvALo rUmAla, jeThI-madhanuM dAtaNa karavuM, kSirAmalaka sivAya badhAM phaLa - tyAguM chuM, mardana mATe zatapAka ane sahastrapAka e be tela vinA sarva telane tyAga karUM chuM. zilArasa ane agaranA dhUpa sivAya bIjAne niyama, jAI ane kamalinI sivAya bIjA phUlone tyAga, kAnanA AbharaNa tathA nAmAMkti mudrikA vinA bIjA AbharaNone niyama, udvartana mATe suMgadhI dravya mizrita ghauMne leTa, snAna mATe moTI meTAM uSNa pANInA ATha ghaDA, paheravA mATe be rezamI kapaDAM, vilepana mATe kara mizrita caMdana bhejanamAM maga-pramukhanI khIcaDI, khAnI khIra temaja ta khAMDathI bharelA UMcA meMdAnA ane khUba ja dhRtathI taLelAM evAM pakavAnna khAvAM cokhAmAM kalama tathA zAli, kaThoLamAM maga ane aDada, zarakAla saMbaMdhI gAyanuM ghI, zAkamAM babuka maMDika ane sevecchikanuM zAka, jAyaphaLa, kekela, kapUra, elacI, lavIMga ane kasturI e pAMca dravya mizrita taMbela, ane meghanuM ja pANI khape. A pramANe he prabhe! uparanI vastu mUkI gopa
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 157 bhegane jIvana paryata niyama karuM chuM, ema kahI AiNade. sAtamuM vrata dhAraNa karyuM. have prabhu anarthadaMDa nAmanA trIjA guNavrata para prakAze che, he bho! je jIve AThamA aNuvratane Adare che, teo vizvamAM surasenanI jema sukhI ane je nathI AdaratA te mahAsenanI jema atyaMta duHkhI thAya che. pachI ANaMdanA pUchavAthI prabhu bolyA - karI || tA ' che hArika ' japa
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ surasena ane mahAsenanI kathA pUrve kSitipratiSThita nAmanA nagaramAM bahAduremAM agresara, nyAyavAdI ane prajA premI pitAnA kharekharA abhiyAnane dhAraNa karanAre vIrasena rAjA rAjya karato hate. tene kamaLa kAyAvALI kamalAvatI nAmanI paTarANI hatI. tenI kukhathI brahmAMDa rUpI puruSanA karNa kuMDaLa samAna sauMdaryavAna saubhAgyazALI paraspara gADha nehavALA hAI kRSNa-vasudevanI jeDa jevA surasena ane mahAsena nAmanA be putraratna utpanna thayA. jema jema temanA aMge vikasatAM gayAM tema tema teo baLa, buddhi, vidyA cAturya ane kaLAmAM paNa nipuNa thatA gayA. eka divasa karmane mahAsenanI jIbhamAM kaI vicitra rega utpanna thayo. tenI atyaMta pIDAthI te nArakInI jema pukAra karavA lAgya; enuM AkaMda sAMbhaLI kaTherahRdayI mAnava paNa pIgaLI jatuM. tene jonArane tenA para atyaMta karuNuM utpanna thatI. rAjAe tenA roganA nivAraNa mATe aneka vaidyone bolAvyA paNa jema jema upacAra thato gaye
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 159 tema tema tenI jIbha lAkhaDa jevI thavA lAgI. jyAre kAI paNa prakAre vedanA zAMta na thaI tyAre vaidyoe rAjAne kahyuM: " he rAjan ! amArI sa mahenata sAthe auSadhio paNa nakAmI gaI have amArAthI AnA kAMI upacAra thaI zake tema nathI. A vyAdhinA IlAja kAMI dekhAtA nathI. dharmASadhi ja lAgu paDaze. mATe ame jaie chIe." ema kahI vaidyo raste paDayA. have kumAranI jIbha pAkI gaI. temAMthI rudhira par vagere nIkaLavAthI bahu durgaMdha UDavA lAgI. tenA mAta-pitA ane mAMdhavA tene cAMDAlanI jema tarachoDI tenAthI dUra rahevA lAgyA. tenI durgaMdhathI tenI pAse kAI na jaI zakatu jIbha phUlI javAthI tenu' sukha paNa adha nahotuM thatuM. AkhA divasa mAkhIe tene herAna karatI. tene sAttvanA ApavA tenI pAse sUrasena sivAya koi nahAtu. dudhane sAmaneA karatA sUrasena bhrAtRsnehathI kSaNavAra paNa chUTo nahAtA paDatA. teNe nizcaya karyAM hatA ke jyAM sudhI mArA bhAI bhAjana na karI zake tyAMsudhI huM paNa AhAra nahIM lauM. ane jo te mRtyu pAmaze te huM paNa anazana karIne mRtyune bheTIza. ema pratijJA karI te vastrathI mahAsenanA mukha para vAraMvAra besatI mAkhIAne uDADatA hatA. " bhAI hAya te AvA hAjo ! " mahAsena kSudhA ane tRSAthI bahu piDAvA lAgyo, paNa te kAMI khAI pI zakatA nahI. AthI sUrasena prAsUka jaLane navaDAra maMtrathI maMtrita karI mahAsenanA mukhamAM TIpAM rUpe nAMkhavA lAgyA. tethI tenI vedanAzamavA lAgI. jema jema
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 sUrasena maMtrita jaLathI tenI jIbha sIMcavA lAgyo tema tema tene zAMti thavA lAgI. mahAmaMtranA prabhAvathI tene vyAdhi dudha sAthe nAza pAmyo. rAjAdi bAMdhava varga mahAsenane rogamukta joI atyaMta khuza thayA ane dharmaviSayamAM saMpUrNa vizvAsa rAkhavA lAgyA. eka divasa tyAM avadhijJAnathI alaMkRta bhadrabAhusUri saparivAra samavasaryA te sAMbhaLI sUrasena ane mahAne tyAM AvI sUrijIne vidhipUrvaka vAMdhA ane yAcita Asane besI dezanA sAMbhaLavA lAgyA. dezanAnA aMte sUrasene pUchyuM: "he bhagavana ! mArA bhAInI jIbhamAM rega zAthI thayo?" sUrijI bolyA, he bhAgyazALI ! sAMbhaLa... A bharatakSetramAM akhaMDa dhanadhAnyanA bhaMDAra jevu maNipura nAmanuM nagara che. tyAM madana nAmane jina dharmAnurAgI subhaTa vasato hato tene nAma jevA ja guNavALA dhIra ane vara nAmanA pitAnA banne bAha jevA ja be putro hatA te bane jinadharmanA marmane temaja jIvAjIvAdi tanA jANakAra hatA. teo dharmakAryamAM hamezAM tatpara rahetAM. ' eka divasa te banne bhAIo udyAna tarapha jatAM hatAM tyAM rastAmAM eka munine pRthvI para paDelA joyA. udAsa cahere AjubAju ubhelA keTalAka mANasamAMthI ekane temaNe pUchyuM, "he bhAI! A munirAjane zuM thayuM che? teNe kahyuM "muni kAryotsargamAM UbhA hatA, teTalAmAM temane eka sarpa karaDI daramAM pesI gaye. te sAMbhaLI nA bhAIvara be, he ke ! bhAgatA sapane tame pakaDIne kema mArI na nAkhe?, dhIra bolyA, he bhAI! je sarSa pitAnA
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyabaLathI jIvate jato rahyo te tuM jIbhathI zA mATe pApa bAMdhe che?" vIra ; "bhAIe duSTa sarSa munine karaDe tethI te tene mAravAmAM ja dharma che. kemake aparAdhIne mAravAmAM kAMI doSa nathI. duSTone daMDa ane ziSTanuM piSaNa e ja kSatriyane dharma che. " dhIra bolyA, "he bhAI ! tAre AvuM na bolavuM joIe." pachI dhIre maNimaMtraSadhiothI munine sacetana karyA, ane munine vaMdana karI khuzI thatAM baMne ghera AvyA. lAMbA vakhata sudhI jinadharmArAdhana karI pUrNa AyuSya dhIrane jIva tuM sUrasena ane vIrane jIva mahAsena thayo. pUrve kaThora vacanathI baMdhAyelA kameM mahAsenanI jIbha para bhayaMkara roga thaye. asAdhya evA te rogane mahAmaMtra navakAranA prabhAve te dUra karyo. muninAM vacana sAMbhaLI te bannene jAtismaraNa jJAna thayuM; saMsAranI asAratA jANuM zuddha bhAve baMne jaNAe guru pAse pravajyA lIdhI. sattara prakAre saMyamane pALatA ane zuddha anna pANI grahaNa karatAM A avanIne pAvana karavA lAgyA. zukaladhyAnarUpI agnie karI aSTakarmonA oghane bALI bane mahA puruSe A Alamane mUkI ajara amara padane pAmyA. Iti surasena ane mahAna kathA samApta che 11
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu kahe che--he bhavya che ! A dRSTAMtane sAMbhaLI anarthadaMDarUpa kaThera vacane na belavAM joIe. te anarthadaMDa cAra prakAre cheH (1) pramAdathI karele (2) hiMsA pradAna (3) apadhyAna ane (4) pApakarmopadeza, pramAdathI hiMsA karAya te pramAdAcaraNa kahevAya. prANIone vadha thAya evAM yaMtrazastra, sAMbeluM, khANuo, ghAsa ane kASThanuM ApavuM te hiMsApradAna kahevAya. Araudra dhyAnathI je cittavana karAya te apadhyAna kahevAya ane bIjAne pApakarmane upadeza Apavo te pApakarmopadeza kahevAya. AvA prakAranA anarthadaMDane zrAvakee haMmezAM tyAga kare joIe, te sAMbhaLI ANaMda zrAvake paNa anarthadaMDa nAmanA trIjA guNavratane dhAraNa karyuM. have prabhu anukrame cAra zikSAvrata kahe che he bhavya! sAvadhAna thaI sAMbhaLe - ... sAvadya yogane tyAga karI aMtamuhUtayAvat zubhadhyAnapUrvaka je vartana thAya tene sAmAyika nAmanuM paheluM zikSAvrata kahevAya. sAdhuonuM lAMbA kALathI pALeluM cAritra sAmAyika vinA egya phaLa ApanAruM thatuM nathI. atyaMtakUra, bahu pApa karavAmAM magna ane kutsitakarma karanAre paNa sAmAyikathI kesarInI mAphaka zuddhi karI zuddha thAya che. ANaMde pUchayuM; "he svAmin! te kesarI keNa hatuM? zI rIte teNe sAmAyika vratanuM pAlana karyuM te kRpA karI jaNAve. prabhu kahe che -he bhadra ! sAvadhAna thaI sAMbhaLaH-
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ kesarI cAranI kathA A bharatakSetramAM ja kAmapura nAmanuM nagara che temAM hAthInI sUMDha jevI dIrgha ane ghATIlI bhujAothI sa zatruonA gauravane peAtAnA gauravamAM palaTAvanAra nyAyarUpI sUryathI anyAyarUpI timirane haNanAra ane dhAryA kAmAM vijaya meLavanAra vijayacaMdra nAmanA rAjA prajAnu putranI mAphaka pASaNa karatA rAjya karatA hatA. te nagaramAM jasaMghadatta nAmanA zreSThI vAsa karatA hatA. tene ekanA eka kesarI nAmanA putra hatA, paNa kusa`ganI asarathI ane karmAMnA parithAkathI te cArI karavAmAM eve pravINa thayeA ke zeAdhI joDa na maLe. peAtAnI kuTevAthI lAcAra thayelA kesarI rAja navAM navAM makAneAnI mulAkAta laI mahAmUlA mAla lai Avarte. tenA pitA tene ahu samajAvatA paNa dhananI pAchaLa gAMDA anelA te pitAnI ke potAnA prANanI paNa paravA na karate. kesarIe pitAnuM kahevuM na mAnyuM tyAre saMghadatta svayaM rAja darabAramAM pahAMcyA. rAjAne praNAma karI kahevA lAgyA; " huM svAmina ! mArA kesarI nAmanA putra nagaramAM rAja cArI kare che. mArA vAravAthI te nathI mAnatA. mAre evA putranu
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 kAMI prayajana nathI. tene pALIne mATe karavAnuM mAruM kartavya meM bajAvyuM. have enA saMbaMdhamAM ame javAbadAra nathI." te sAMbhaLI rAjAe kesarIne bolAvIne kahyuM: "he pApI ! mArA nagarathI bahAra nIkaLa, je kaI divasa mArI pRthvI para tane pharate jaIza ke sAMbhaLIza, te he pAkhaMDI! nizcaya tArA pAkhaMDanA cUrecUrA karI nAkhIza." ema kahI. tene nagara bahAra kADhI mUko. - rAjAnI bIkathI kesarI siMhanI mAphaka pharato pharate eka ghanaghora vanamAM AvI pahoMcyA. tyAM nirdoSa haraNa, sasalAM, mera, pipaTa vagere kirlola karatAM svecchAe vicarI rahyAM hatAM. hajAre vaDavAIothI viMTaLAyelA vizALa vaDavRkSa nIce beThele kesarI pitAnI sAme zItaLa jaLathI paripUrNa ane kamaLothI suzobhita evA eka sarovarane joI tyAM pANuM pIvA gaye. jaLapAna karI vicAre che. are ! mane dhikkAra che ke Aje meM cerI karyA vagara pANI pIdhuM, ema vicArI te vaTavRkSa nIce AvI beThe. eTalAmAM AkAzamAMthI pAdukAnA prabhAve koI puruSa sarovaranI pAse Utaryo. pAdukA ekAntamAM mUkI te snAna mATe sarevaramAM paDa, ahIM kesarI cora apUrva pAdukAne paherI AkAzamAM UDI gaye. Akho divasa kaI sthAnamAM rahI rAtre ghera AvI pitAnA pitAne kahevA lAgyoH "he duSTa ! teM rAjA pAse corInuM kalaMka mArA para lagAvI mane nagara bahAra kaDhA, mATe enuM phaLa je." ema kahI te potAnA pitAne lAkaDIthI mAravA lAgyuM, ane eTale badhe mAryo ke te maraNane zaraNa thayA.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 - pachI pAchalA pahere te cera keI dhanADhaya zreSThInA makAnamAMthI amulya dhana laI te jaMgalanA ekAMta sthAne "Utaryo, ane guptapaNe rahyo. AvI rIte te dararoja te ja nagaramAMthI corI karI jaMgalamAM saMtADavA lAgyuM, te pAdukAnA prabhAve kesarI rAtre cera ane divase rAjAnI jema pharavA lAge. have ahIM nAgarike e bhegAM thaI rAjAne cera bAbata phariyAda karI, te sAMbhaLI rAjAe rakSakane lAvyA. rakSake paNa hAtha joDI kahevA lAgyA. "he svAmin ! koI moTo cera AkAzamAgethI AvI cerI kare che. Apa kaho ke ame zuM karI zakIe? rAjA vicAre che; mane dhikkAra che. huM ahIM rAjya karuM chuM chatAM prajA ceranA upadravathI pIDita che. tyArabAda rAjA cerane pakaDavA nagara bahAra nIkaLe. vanakhaMDe, parvate, kaMdarAo, khaMDiyera ane jIrNamaMdiramAM pharI pharIne kaMTALe, paNa kesarI cerane kyAMya patto na lAge. eka divasa madhyAhUne jyAre sUrya aMgArA varasAvI rahyo hato. tyAre te rAjA pharato pharato eka vanamAM Avyo tevAmAM karkhara, kastUrI ane agarUthI utpanna thayelI khuzabo AvavA lAgI. A sugaMdha kayAMthI Ave che ema vicArI rAjA gaMdhAnusAre eka caMDikA (durgA)nA maMdiramAM AvyuM. tyAM kapUra kastUrI AdithI pUjelI durgA pratimAne ane pUjA karanArane divya vastrothI vibhUSita joI tene pUchavA lAgeH "he bhadra! koNe A mUrtinI pUjA karI che ane A mahAmUlAM vastro tane keNe ApyAM che ?" te pUjArI beH "he rAjana ! huM vaNikaputra chuM. duHkhI, daridrI ane dravyahIna hovAthI sukha ane dravyanI AzAe reja caMDikAnI ArAdhanA karuM chuM.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 mArI bhaktithI devI prasanna thayAM che. kemake jyAre huM prAtaHkAle pUjA mATe AvuM chuM. tyAre devInA caraNamAM paDelA suvarNamaNi Adi pAmuM chuM, Ama thavAthI mArA ghare AnaMda maMgaLa pravarte che. tethI ja huM uttama dravyathI devInI dararoja pUjA karuM chuM. te sAMbhaLI rAjAe nizcaya karyo ke te cera ja ahIM rAte Ave che. pachI rAjA saMdhyA samaya sudhI vanamAM saMtAI rahyo. ane rAtri samaye maMdiramAM AvI guptapaNe ceranI. rAha jovA lAgyA. ahIM adhIM rAta vItyA pachI kesarI cora AkAzamAMthI Utaryo, pavanapAvaDI hAthamAM laI te maMdiramAM AvyuM. devInI pUjA karI vinati karavA lAgyo, "he mArI mAvaDI ! tArI kRpAthI huM dhanADhaya thaye chuM, have tuM ja mArI rakSA karaje." ema kahI teNe devInA caraNomAM metI mANeka suvarNa dravya vigere mUkayAM jyAM e pAchA pharavA jAya che tyAM rAjA maMdiranA dvAra baMdha karI betyeH "he pApI ! tuM nitya mArA nagaramAM corI kare che. huM jouM chuM ke have tane keNa bacAve che?" te sAMbhaLI kesarIe koMdhapUrvaka pAvaDI rAjA para pheMkI tethI rAjA bAraNuM mUkI khasI gaye, pachI kesarI baLapUrvaka dvAra kholI nAThe. rAjA bolyA, "he sevake ! pakaDe A pAkhaMDIne nAsavA na pAme, jaladI pakaDe, nahIM te nAsI jaze." AgaLa. cera ane pAchaLa sevake sAthe rAjA vega pUrvaka deDavA lAgyo. kesarI evA vegathI daDyo ke rAjA tathA tenA sevake bahu pAchaLa paDI gayA. bhayabhIta thayela cera vairAgya pUrvaka hRdaye vicAre che. ahe! mArA kaThera pApanAM phaLane meM A bhavamAM
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 167 prApta karyuM, mArA mastake vikarALa kALa jIbhanAM labakArA mArate Ubhe che. jarUra, Aja mAruM mRtyu thaze. vegathI deDatA kesarI cera, nagara samIpane udyAna pAsethI nIkaLe, tyAM teNe munine e upadeza ApatAM sAMbhaLyA ke, "rAgadveSane mUkI je jIva zubha dhyAnamAM rahe che te kSaNa mAtramAM ja ghera pApathI paNa mukta thaI jAya che. "muninA A zabdoe tenA para atyaMta asara karI, te tyAM ja mUrtivat thaMbhI gayo. te saMsAranI asAratAne bhAvate vicAravA lAgyo ke, lakSmI jaLanA killela jevI capaLa che. zarIranuM rUpa saMdhyAnA raMga jevuM che parAkrama dhvajavastranA cheDA jevuM asthira che. AyuSya vIjaLI jevuM capaLa che. A jagatamAM sarva vastu vinazvara che. mATe A duHkhanAM mULarUpa saMsAramAM rahevAthI zuM phaLa che? Ama anitya bhAvanA bhAva te dharmadhyAnamAM lIna thaI gaye. gADha evA dhAtI karmane nAza thavAthI tene apratipAti evuM kevaLajJAna utpanna thayuM. ' aMhI rAjA tenI tapAsa karato. tyAM AvI pahoMcyuM ke jyAM kesarI kevaLI UbhA hatA. temane joI rAjA che, "he vIre! A cArane mArI nAkhe." rAjAnI AjJAthI subhaTe jyAM AgaLa vadhe che tyAM divya zarIravALA ane divya vastrAbhUSaNathI vibhUSita thayelA devatAo AvI kevaLIne namaskAra karavA lAgyA. te joI subhaTa sAthe rAjA vismaya pAmI jevA lAgyA. eTalAmAM devoe kevaLIne sAdhuveza paherAvyo. ane temane suvarNakamaLa para birAjamAna karyA, te joI jenA haiyAmAM harSa samAtuM nathI tevA vijaya rAjAe kevaLIne traNa pradakSiNa pUrvaka praNAma karyA.
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 kevaLI bhagavate meghasamAna gaMbhIra nAde dezanA ApI. bAda rAjAe pUchayuM, "he bhagavan ! kyAM Apane durAcAra ane kayAM A kevaLajJAna ? mArA cittamAM bahu vismaya che." kevaLI belyAH "he rAjana ! AkhI jIMdagI pApa karavAmAM ja gALanAra evA mane kevaLajJAna prApta thayuM te samyapha sAmAyikanuM phaLa che. tAre jANavuM joIe ke je nibiDa karmo karaDe varSanI lAMbI tapasyAthI paNa naSTa na thAya te samabhAvathI kSaNamAtramAM nAza pAme che. pachI rAjA kevaLInAM guNagAna gAto svasthAne AvyuM. kevaLI paNa avanitala para lAMbA kALa sudhI vicarI bhavyajIne pratibadhI mukti pAmyA. pitAnI hatyA karanAre, sAte vyasanane sevanAra, lokene trAsa upajAvanAre, kesarI nAmaka cera AvI rIte sAmAyikanA AcaraNathI janma, jarA, maraNanA pherAmAMthI chUTI sAdI anaMta avyAbAdha sukhane svAmI thayo. prabhu kahe che, "he bhavyajI ! sAmAyikane mahAna prabhAva jANI te viSayamAM udyama kare joIe. che Iti kesarI cera kathA samApta che prabhu kahe che -ANaMda have tuM dezAvagAzika nAmanuM bIjuM zikSAtrata sAMbhaLa je zrAvaka yA zrAvikA dezAvagAzika vratanuM pAlana kare che. te jIvane abhayadAna ApI nirbhaya kare che. A vratanA prabhAvathI jIvonA sarva vigho naSTa thAya che. te sumitra mahAmaMtrInI jema ubhaya lekamAM AnaMda anubhave che te sAMbhaLI ANaMda pUche che, "he bhagavana ! te sumitra keNa hato, kevI rIte teNe dezAvanAzika vratane pALyuM? prabhu belyAH "he bhadra! sAvadhAna thaI sAMbhaLa -
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumitra maMtrIno thA A bharatakSetramAM sarva nagarImAM pradhAna evI ati -ramaNIya zrI candrA nAmanI nagarI tArApIDa nAmane rAjA nyAyapUrvaka tyAM rAjya karate hate; te rAjAne sAcA mitra je sumitra nAmane maMtrI hatA. te mahAvidvAna hatA, jaina dharma jenI rageragamAM vAsa kare che e temaja jainadarzanamAM saMpUrNa zraddhA rAkhanAre ane nave tane jANakAra hate. pratidina devapUjA, zAstrazravaNa, supAtradAna, ane pratikamaNAdi kiyA karato te saMteSapUrvaka divasa gujArato hate. - eka divasa rAjA maMtrI sAthe beThe hatuM tevAmAM rAjA pUchavA lAgyuM; "he maMtrI! tuM AvI rIte dharmakAryo karI AtmAne takalIpha ApI samaya vyartha zA mATe gALe che? vaLI AvI rUpALI kAyAne kaThera tapa karI zA mATe zeSe che, A duniyAmAM ke zuM laI AvyuM ane zuM laI jaze? cAra 'divasanI cAMdanI jevI A yuvAnI gayA pachI pAchI nahi Ave mATe duniyAnI moja mANI le. tethI pAchaLathI pazcA-tApa na thAya. te bolyo. "he rAjana ! Apa ane AvI
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1eo zikhAmaNa? nA zebhe mahArAja? Ape te mane dharmakAryamAM vadhAre uttejana ApavuM joIe. A saMsAramAM dharma e ja sukhadAyI che. jIva, svarga sukha ane mekSi dharmathI ja meLavI zake che. dharma vinA jIva kaI jagyAe sukha nathI. meLavI zakate. cAhe te game teTalI pravRtti kare paNa dharmarUpI mUlya cukavyA vagara Icchitane saMga the asaMbhava che. rAjA be"je ema ja che te mane dharmanuM phaLa pratyakSa batAva." maMtrI bolyo; "he rAjana ! Apa je rAjA thayA, caturaMga senA sahita seve ApanI AjJA mAne che. ane sarva sevaka hAtha joDI niraMtara ApanI sevA kare che te badhuM dharmanuM ja phaLa che. ema Ape jANavuM joIe. rAjA. bolyo, "he maMtrina! tuM sAMbhaLa, eka zilAnA be khaMDa. karIe temAMthI eka khaMDanuM pAna ane bIjAnI kaIdevapratimA banAvIe to zuM eka khaDe puNya nahotuM karyuM. ane bIjAe karyuM hatuM ? paraMtu ema nahIM mATe dharma ane adharma e koI padArtha che ja nahi." pradhAna belyoH "he prabhe! A tamAro pakSa agya che kemake temAM trasa jIne. abhAva hovAthI te yukti vagara che. je temAM trasa jIve hoya te te AtmazaktithI pUjya ane apUjya karma upAje che. paraMtu te pattharamAM ekendriya jIva hoya che. temAM eka khaMDamAM rahelA jIe pUrve mahAna puNya kareluM tethI te devanuM pratibiMba thaye. ane te hajAra varSo sudhI kAMIpaNa tADana, gharSaNa. ane nibhADAmAM pAkavuM vagere cUne thavA pramukha duHkhane pAmate nathI. ane bIjA khaMDamAM rahelA chepUrve pApa karyuM hovAthI. atyaMta duHkha anubhave che e pramANe sarvatra jANI levuM."
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 171 pharI rAjA bolyo : "he maMtrin ! jyAM sudhI huM dharmanA phaLane pratyakSa na jeuM tyAM sudhI huM kAMI mAnavAne nathI.. AvI rIte dararoja sabhAmAM rAjA ane maMtrIno vivAda, thayA karate. eka divasa sumitra maMtrI divase rAjakArya karI sAMje ghera Avyo te divase caudaza hovAthI teNe upavAsa karyo hate paNa rAjakAryAdhIna e te pauSadha karI zakyo na hato, teNe rAte dezAvagAsika dhArI-Aja mAre gherathI bahAra na jevuM evuM pratyAkhyAna karyuM, pachI pratikramaNa karI zubhadhyAnapUrvaka paMcaparameSThI mahAmaMtrane gaNavA lAgyA. - ahIM viziSTa kAryanA mATe rAjAe maMtrIne bolAvavA. dUta mokalyA. te maMtrIne vinati karavA lAgyo, he maMtrIjI!Apane mahArAja yAda kare che. maMtrI bolyoH "he mahAbhAga! Aje huM prAtaHkAla sudhI gherathI nIkaLIza nahIM kAraNa ke meM pratyAkhyAna karyuM che. te rAjAne AvIne kahyuM, he svAmina ! maMtrIe vrata grahaNa karyuM hovAthI te savAra pahelAM nahi Ave. te sAMbhaLI rAjA ghaNA kodhIta thaye. ane belyoH "he dUta ! tuM pharI tyAM jaI ene kahe ke tAruM jarUranuM kAma che mATe vratane mUkI tuM atyAre ja cAla, je e na. Ave te tenI pAsethI maMtrI mudrA lete Avaje. te sAMbhaLI dUta cAlatuM thayuM. teNe A hakIkata maMtrIne kahI, maMtrI vicAre che ke vratane lepa te mahApApanuM kAraNa che mATe vrata AgaLa mudrA zuM cIja che! maMtrIpadathI mAre kAMI prajana nathI. ema vicArI teNe maMtrI mudrA tema ja pitAnAM vastrA bhUSaNa dUtane ApI ravAnA karyo. ane pote dharmadhyAnamAM lIna thaI gaye.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17ra have ahIM dUte kutUhalathI maMtrI mudrA hAthamAM paherI ekalI mudrA vastrAbhUSaNa vagara na zebhe ema vicArI teNe maMtrIne lebAza ane AbhUSaNa paheryA, pitAne maMtrI tarIke oLakhAvato keTalAka sevakethI veSTita te rAjA pAse javA lAge, manamAM khuza thate dUta svayaM maMtrI banI cAlyo jAya che tyAM daivayoge keI subhaToe tene mArI nAkhyo ane badhuM dravya lUMTI lIdhuM. - rAjA kodhodha thaI belyo; "aho! mArA pratihArane 'nimakaharAma maMtrIe IrSAnA lIdhe mArI nAkhyo, mATe jyAM sudhI A talavArathI tene mastakane nahi kApuM tyAM sudhI mane saMtoSa nahIM thAya ema jorazorathI belato jyAM pratihAra 'sevake sAthe paDele hato tyAM AvyuM. tyAM te videzI vIrene baMdhanathI baMdhAyelA joI vismayathI rAjA pUchavA lAgyo; "he vIre! tame kyAMthI Ave che? ane tamArI AvI dudarzA zAthI thaI?" teo belyA, "he rAjana ! amArA rAjAnA durbhAgyane temanA manoratha na phaLyAM." rAjAe pUchayuM kema zAnA maratha ane ke rAjA?-- vIre belyA, sAMbhaLe mahArAja - dhArAvAsa nAmanuM nagara che. tyAM surasena nAmane rAjA rAjya kare che. tenI pAse Apano sumitra nAmane "maMtrI prativarSe ApanA mATe daMDa le che, amArA rAjAnA duzmana jevA tamane ane tamArI prajAne te pradhAna potAnI buddhi vaDe vidanathI jano dUra rAkhe che. mATe amArA svAmInI AjJAthI ame tene mAravA AvelA hatA, paNa huM maMtrI chuM ema belatA pratihArane maMtrI samajI ane mArI nAkhe.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 173 eTalAmAM ApanA subhaToe amane pakaDI bAMdhyA tethI amArA sarve manera nAza pAmyAM. te sAMbhaLI rAjAe teone gya zikSA karI. pachI parivAra sAthe rAjA maMtrInA ghera AvyA. rAjA maMtrInI pAse kSamA mAgI bolavA lAgyuH "he maMtri! jo Aje te vrata tyaryuM hota te nizcaya tAruM mRtyu thayuM hota tArA vagara mArA rAjyanI paNa durdazA thAta. mATe he maMtrI ! meM Aje dharmanA phaLane pratyakSa joyuM che." pachI teNe rAte banelI badhI hakIkata maMtrIne kahI. te sAMbhaLI maMtrI bolyAhe rAjana ! dharmArAdhana karavAthI sarva vidane nAza pAme che" rAjAe tenI mudrA tene pAchI ApI. pote pUrNa caMdra nAmanA guru pAse AvI zrAvaka dharma aMgIkAra karyo. maMtrI sAthe rAjA devapUjA, supAtradAna jinadhyAna, ane tIrthayAtrA vagere karavA lAgyA. AvI rIte maMtrI yukta rAjA jinadharmArAdhanamAM samaya gALavA lAgyA. dharmanA prabhAve tenA zatru zaraNe AvyA. Ama aneka uttama kArya karI rAjAe potAno janma saphaLa karyo. anukrame aneka uttama kArya karI temaja jinadharma pALI bane jaNA mahAvideha kSetramAM janmI siddhi padane pAmaze. Iti sumitramaMtrI kathA samApta che
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 mATe he bhavyo ! sumitramatrInA dRSTAMtane sAMbhaLI dezAvagAzika vratamAM Adara kare. te sAMbhaLI gAthApati ANaMde jinamukhathI dezAvagAzika tane grahaNa karyuM. have ANu'a prabhuthI kahevAmAM AvatA pauSadha vratAdhikArane sAMbhaLe che. prabhu kahe che: he bhavyo ! je dharmAMnuM peASaNu ane puSTi kare te pauSadha kahevAya. te cAra prakAre che. AhAra pauSadha, zarIrasatkAra pauSadha, brahmacarya pauSadha ane avyApAra pauSadha vaLI te cAre dezathI ane savathI khumbe prakAre che (vamAna samAcArI pramANe AhAra pauSadha ja e prakAre che bAkInA traNa pauSadhe mAtra sathI ja thAya che. ) A cArene pratiSedha eTale pauSadha pavidavase ja zrAvakA pauSadha kare che te rAranI jema A leAkamAM temaja paraleAkamAM sukhasa'padA pAme che. ANuMde pUchyuM, " he nAtha ! te raNuzra kANu hatA ? zI rIte teNe vratane ? " prabhu khelyA, he zramaNA AryuM A mAsaka ! sAMbhaLaH----
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ raNuzara' nI kathA A pRthvInA paTAMbara para vaibhava, vilAsa vIratA ane vANijyanI cAra dIvAlamAM, sukha samRddhithI bharapUra ane manane mehanArI kAMcanapura nAmanI nagarI che. tyAM mahAparAkamI raNazara nAmane rAjA rAjya karatA hatA. tene suvarNa jevA zarIravALI, kamaLa patra jevA nayane vALI, pUrNa candra jevA mukhavALI manahara haMsalInA jevI suMdara gatie cAlanArI mRdubhASI ane rUpa lAsyanA khajAnA jevI zrIkAntA nAmanI paTTarANI hatI. rAjA te kAminI upara eTale badhe Asakta hato ke tene gujaratA samayanuM paNa bhAna nahetuM, dharmanuM nAma to teNe svapnamAM paNa nahIM sAMbhaLeluM, to pachI supAtra dAnAdinI zI vAta karavI ? eka divasa rAjA sabhAmAM beThe hatA tevAmAM eka subhaTa tyAM acAnaka AvI kahevA lAgyuM; niHzaMka thaI niratara viSaya vAsanAmAM mugdha rahenAra he rAjana ! tuM jinadharmArAdhana kema nathI karatA ? - he pitAnA baLa para mustAka thanAra abhimAnI! zuM tuM yamarAjanA dvatothI paNa nathI Darate ? agara tane senA
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 Adi subhaTAnA ga che te AvI jA, mArI sAthe yuddha kara.. te sAMbhaLI krodhAnya rAjAnA prerAyelA rAjavIre tene mAravA doDacA, parantu te subhaTe peAtAnA baLathI evI rIte teonu tADana karyuM ke teo UbhI pUMchaDIe bhAgyA. pachI subhaTa rAjAnA keza pakaDI AkAza mArge UDayo. ane rAjAne eka vanakhaMDamAM ekalA mUkI adRzya thai gayA. have rAjA vicAravA lAgyA, Aha ! AnAthI sanya kema bhAgI gayuM ? mane te A jaMgalamAM mUkI jatA rahyo? have zuM karuM ? kyAM jAuM ? kenI AgaLa phariyAda karu ? kAM mArI rAjadhAnI ! kayAM mArI patnI zrIkAntA ! ane kayAM huM A nirjana vanamAM bhaTakatA ! ! !.............Ama vicAratA zAkamagna thai vanamAM pharavA lAgyA. ahI" eka AmravRkSanI nIce beThelA munine joI te namaskAra karI temanI pAse besI gayA. muni tene dharmopadeza ApavA lAgyA. te sAMbhaLyA pachI rAjA pUchavA lAgyA. " he munirAja ! rUpakAMtithI yukta chatAM Ape bharayauvanamAM dIkSA zA mATe lIdhI ? " muni khelyAH " huM rAjan! A saMsAramAM vaibhava-vilAsa, vIratA, vidvattA, temaja atula parAkramI catu raMgI senA paNa jIvane mRtyuthI khacAvI zakatI nathI. sa snehI svAnA sa`gI che. sukhamAM bhAga sahu levA Ave che, parantu duHkhane kAI laI zakatuM nathI. ema samajI me rAjya cheDI dIkSA lIdhI. rAjA vicAravA lAgyA ke nizcaya A muni leAkAleAkane jonAra jANanAra. mahAjJAnI jaNAya che. ema vicArI te khelyoH " he munirAja ! kauDA subhaTenI madhyamAMthI huM ahI` zI rIte AvyA ? ane mAru atula
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 177 evuM baLa kema nAza pAmyuM?" muni belyA, "he rAjana ! pAMcamA ka5mAM vAsa karanAra amRtapriya nAmano eka devache. te mane vAMdavA ahiM AvyuM hatuM teNe pUchayuM hatuM ke mAruM cavana thayA pachI mArA vimAnamAM devapaNe keNa utpanna thaze? tyAre meM tene kahyuM ke raNazara rAjA tArA vimAnamAM deva thaze. te bebheH "he prabhe ! te potAnI zrIkAntA nAmanI patnImAM atyaMta Asakta hovAthI dharmanuM nAma paNa jANato nathI. tethI te zI rIte mArI jagyAe Avaze?" te sAMbhaLI meM kahyuM: "he deva ahIM AvavAthI te rAjA mArAthI pratibodha pAmI dharma svIkAraze. te sAMbhaLI deva tane pakaDI ahIM lAvyuM che mATe he rAjana ubhayalekamAM kalyANa mATe devAdhideva jinezvara praNita dharmane svIkArI tuM tArA janmane saphaLa kara." pachI rAjAe bhAvathI samyatva sahita bAra prakArane zrAvaka dharma svIkAryo. ahIM te deva paNa pragaTa thaI tenI stuti karavA lAge, ke he rAjana ! nizcaya tuM dhanya che, kRtapuNya che! vaLI he rAjana te tAre avatAra saphaLa karyo. ityAdi stuti karI deve rAjAne tenA sthAnamAM pahoMcADyo. have rAjA "huM parva divasamAM jIvIza tyAMsudhI pauSadha karIza." evo niyama abhigraha laIne samyapha rIte jinadharmArAdhana karavA lAgyo. eka divasa te aMtaHpuramAM gaye tyAM potAnI zrIkAntAne nahi jevAthI ciMtAmAM vyagra thaI sevakane zodhavA mATe mokalyA, paranta zrIkAntAno kyAMya patto na lAgyuM. tyAre hatAza thaI 12
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 rAjAe eka tiSIne bolAvI pUchayuM, "he nimitta! mArI bhAryAne kAMI patto nathI. te kayAM maLaze te kahe." tiSI bolyAH "he rAjana! te uttara dizAmAM javAthI maLaze." te sAMbhaLI rAjAe uttara dizAmAM prayANa karyuM. kramazaH cAlate rAjA pAMcame divase eka mahAaTImAM AvelA dhanaMjaya nAmaka yakSa maMdire AvI pahoMce. te divase caudaza mahAparva hovAthI rAjA pauSadha laI mauna pUrvaka dharmadhyAna karavA lAgyuM. eTalAmAM eka subhaTe AvI kahyuM, "he rAjana ! doDe, doDe, A duSTa puruSa tamArI rANIne laI jaI rahyo che. mATe tame tene cheDA. te sAMbhaLI rAjA vicAravA lAgyA. mAtA, pitA, bhAI, bhaginI ane bhAryA vagere jIvone vAraM vAra maLe che, paraMtu A vrata saMga mahAdurlabha che te huM zI rIte tyaju?" ema vicArI rAjAe jANe sAMbhaLyuM ja na hoya tema vizeSa prakAre cittane dharmamAM . eTalAmAM te zrIkAntA eka bhayaMkara puruSa sAthe tyAM AvI kahevA lAgI keH "he vallabha ! he prANanAtha !! A durAtmAthI mane cheDAvo, A duSTa mArI pAchaLa paDyo che. potAnI patnI bIjAne AdhIna joI koNa zAMta rahe? he nAtha ! mArA para je Apane atyaMta prema hato te kayAM gaye ? A abalAnI jarAka te darakAra kare. nahIM te A duSTa nizcaya mAruM ziyaLa khaMDita karaze." ityAdi sAMbhaLavAthI paNa jyAre rAjAnuM mana calita na thayuM tyAre te yakSa pratikUla upadrava karavA lAge. dhULanI varSA, mahAsarSe phelI khAya tevI kIDIo, vAgha varu hAthI vagere vikuvI aneka prakAre parIkSA karI. paraMtu te puNyAtmA dharmadhyAnathI jarAye calAyamAna thaye nahIM tyAre te
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 179 thakSa pratyakSa thaI kahevA lAgeH "he rAjana! nizcaya tuM dhanya che. kRtapuNya che, traNe lekamAM pUjanIya che, tAruM citta pauSadhamAM atyaMta sthira che. he rAjana huM A maMdiramAM rahetA dhanaMjaya nAmane yakSa chuM. meM tArI bahu viTaMbaNA karI che. mATe tuM kSamA kara. vaLI he rAjana sAMbhaLa vaitADhaya parvatanA dakSiNa bhAgamAM gaganavallabha nAmanuM nagara che. tyAMnA khecarAdhipatie tArI zrIkAntAnuM haraNa karyuM che. te duSTa jyAM tenuM ziyaLa khaMDana karavA jAya che tyAM te, kudaratI phaTake paDavAthI mRtyu pAme che. atyAre tArI ziyaLavaMtI nArI zrIkAntA ekalI beThI vilApa kare che. huM hamaNAM tene laI AvuM chuM." ema kahI yakSa gaye. ane zrIkAntAne laI AvyuM. pachI rAjAe savAra thatAM pauSadha pAryo ane patnI sahita cakSa sAthe pitAnA nagaramAM Avyo. yakSe rAjAne siMhAsana para besADI suvarNa maNinI varSA karI pachI rAjAnI stuti karate svasthAne gaye. ahIM rAjA raNazura, dharmazUra banI AdarapUrvaka dharmArAdhana karavA lAge. parvatithie pauSadha karate sukhe rahevA lAgyuM, pachI anazanapUrvaka mRtyu pAmI brahmadevalekamAM mahAsamRddhizALI amRtapriya nAmane deva thaye. tyAMthI evI mahAvideha kSetramAM kevaLajJAna pAmI muktie jaze. | | iti raNazara kathA samApta . have prabhu kahe che, he bhavya ! raNazara rAjAnuM AvuM dRSTAMta sAMbhaLI tame pauSadhavratamAM Adara kare. te sAMbhaLI ANaMda piSadhavata laI bAramuM atithisaMvibhAga nAmanuM
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180, vrata sAMbhaLavA lAgyA. prabhu kahe cheH " he bhavyajIvo ! je puruSa atithi saMvibhAga nAmanuM vrata niraMtara pALe te bhAgAne bhAgavI meAkSAnadane pAme che. je mahAtmAe tithiparva, utsava vagere sarvanA tyAga karelA hAya, te atithi kahevAya. bAkInA abhyAgata kahevAya. : sam eTale AdhAkarmAdri betAlIza doSathI rahita vi viziSTa evA, mAtta eTale pazcAta karma (pAchuM pharI karavuM na paDe) vi. doSone TALIne annanA je aza ApavA te vibhAga kahevAya che. atithine je puruSa dAna Ape che te jinadattanI jema AleAkamAM sukhasaMpatti ane paraleAkamAM zivasiddhi saMpanna kare che. te sAMbhaLI ANua kholyA, huM prabhu ! te jinadatta keANa hatA ? ane zI rIte eNe atithisa vibhAga vrata Ayu ? prabhu kholyAH " huM zrAvaka ! enA dRSTAMtane sAMbhaLa:--
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinadattanI sthA pitanapura nagaramAM mahAsamRddhizALI jinadatta nAmane vaNika vasato hato. pUrNa nAmanI tene suzIla patnI hatI, te zreSThI bahu sarala pariNAmI ane dAnacIvALe hate. eka vakhata te nagaramAM dharmAcArya saparivAra samavasaryA, temane vAMdavA zreSThI saparivAra gaye. vidhipUrvaka vaMdana karI ucita sthAne beThe. sUrirAjanI dezanA sAMbhaLI teNe zrAvakadharma svIkAra karyo. vaLI e abhigrahaNa karyo ke he svAmI! mAre ekAMtare upavAsa, traNekALa jinapUjA, tathA ubhayakALa pratikamaNa karavuM. te sAMbhaLI gurue tene abhigrahanuM paccaphakhANa ApyuM, pachI gurujIne vAMdI te potAne ghare AvyuM. zuddha bhAvathI dharmArAdhana karate te zreSThI pitAne kALa vyatIta karavA lAgyo. thoDA divasa pachI pUrva karmanA doSathI te sAva nidhana thaI gayo. tyAre tenI patnI pUrNAe kahyuM; "he nAtha! Ama kayAM sudhI cAlaze! have dhana kamAvAnI keI AzA nathI. kemake dhana vagara dhana prApta thatuM nathI. mATe he vallabha! tame je mArA pIyaramAM jAva ane mArA pitA pAsethI dhana lAvI kAMI vepAra kare te ApaNe saMsAra
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 sukhe cAle. paNa te zreSThI zaramane mAryo tyAM na gayo. patnInA bahu AgrahathI sAthavAnuM bhAthuM laI UpaDyo. te divase tene upavAsa hato, bIje divase madhyAhna samaye te eka gAma najIka AvI pahoMcyo. tyAM jaLathI paripUrNa ane kamaLAthI suzebhita eka sarovaranA kinAre vRkSanI chAyAmAM besI teNe sAthavAne bhIne karyo, mukhazuddhi karIne vicAravA lAgyo, mArA ghera te hamezAM sAdhu sAdhvIo AvyA kare che, paraMtu hamaNuM ahIM kaI munirAja Ave te mAruM bhAgya UghaDI jAya. Ama vicAre che tyAM bhAgyayoge niraMtara mAsakSamaNane pAraNe mAsakSamaNa karanArA evA munirAjane AvatA joyA. munirAjane AvatAM joI atyaMta harSane dhAraNa karato jinadatta tenI sAme gayo, vaMdanA karI vinamrabhAve vinati karI ke, "he munirAja! prAsuka AhAra vihArI mAre vistAra (uddhAra) kare." -munie zuddha AhAra jANuM grahaNa karyo, zreSThIe paNa zuddhabhAvathI supAtradAna karI anagala puNya upArjayuM, keme karI te cothe divase sasarAnA ghare pahoMcyo. tyArabAda teNe tyAM jinezvare e batAvelA vidhi pramANe pAraNuM karyuM, pachI jinadattane tenA sasarAe ma-kuzaLa pUchI, AvavAnuM kAraNa pUchayuM, tyAre jinadatta potAnI badhI hakIkata nivedana karI. te sAMbhaLI samasta parivAre vicAryuM, je Ane dravya ApazuM te A pAcho kaMgAla thaI ahIM Avaze. mATe A bAbatanI salAha kuLadevIthI levI joIe. pachI teo kuLadevInI ArAdhanA karavA lAgyA. eTalAmAM kuLadevI sAkSAt thaI bolI sAMbhaLe, A jinadatta munidAnathI je puNya upArjana karyuM che tene cotho bhAga je te tamane
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 183 Ape te, tame tene je mAge te Apaje, anyathA nahIM. devInAM vacana sAMbhaLI jinadattane sasare kahevA lAgyaH "he jamAIrAja ! tuM munidAnanA puNyane ce bhAga mane Ape te tuM je mAgIza te tane ApIza." te sAMbhaLI jinadatta bolyaH "he sasarAjI ! tame ucita na kahyuM. kAraNake kalpavRkSanuM umUlana karIne lImaDe koNa Ape? madamasta gaMdhahastIne vecI gadheDe koNa kharIde ? kaI ciMtAmaNiratna ApI zuM kAcane kaTake letA haze ? mATe sasarAjI ! munidAnanuM phaLa manuSya saMbaMdhI deva saMbaMdhI ane mokSa saMbaMdhI paNa sukha Ape che. evA munidAnanA phaLane vecI kayo puruSa vinazvara dravyane che ? jamAInA AvAM vacana sAMbhaLI pUrNAne bApa bedarakArI batAvavA lAgyo tethI jinadatta paNa pharI yAcanA na karI, kAraNa ke "mAnadhana puruSa prANanA viyoge paNa kula maryAdA nathI mUkatA." nirAzAnI dAruNa vedanAthI aMtaranI Urmio. dAridratAnA pracaMDa rUpamAM pheravAI gayelI joI jinadatta kamekarI potAnA gAma pAsenA nadIkinAre AvI vizrAma mATe beThe. te vicAravA lAgyo ke mArI patnIe mane bahu AgrahathI pitAnA pIyara mokalyo hato, paNa mAruM A svarUpa joI tene bahu duHkha thaze. ema vicArI teNe nadInALAMnA goLa goLa patthara bhegA karyA, tenI poTalI mAthe mUkI te pitAnA ghera AvyA. tyArapachI tenI bhAryA potAnA patine dhana sAthe Avate joI tenI sAme deDI ane patinA mastaka parathI poTalI upADI, ekAntamAM mukI. temAMthI eka
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 ratna kADhI teNe koI vaNikanI dukAne gIre mUkyuM, ane te dravyathI sAruM bhojana banAvI, patine premapUrvaka pIrasyuM, zreSThI khAte jAya che ane vicArato jAya che, nizcaya A mArI patnI aNasamaju che, ke jethI te karaja karI mArI bhakti kare che. atyAre te bhejana bahu mIThuM lAge che, paNa pAchaLathI bahu muzkela paDaze. ema vicArI zeTha bolyo, are gAMDI ! tuM nakAmI mArA mAthe kara zA mATe kare che? pAchaLathI te keNa tAre bApa bharaze? pUrNa bolI, he nAtha ! mArA pitAe temane anargala lakSmI ApI che chatAM Apa Ama kema bolo cho? te sAMbhaLI zreSThI te. Abho ja banI gayo. jamyA pachI te jyAM poTalI jovA gayo tyAM badhA patthara ratna rUpe joyA. zreSThI vicAravA lAgyo nizcaya A supAtradAnanuM ja mAhAtmya che. A lekamAM ja AvuM pratyakSa phaLa maLyuM che te AgAmI avatAramAM jarUra zivasukhanuM sAdhana thaze." ema jANI te priyAne kahevA lAgyo; "he priyA ! kudaratanI karAmata zuM ochI che! supAtre vAveluM dhana jaladI ane moTA pramANamAM UgI nIkaLe che. tyArapachI zreSThIe banelI badhI bInA pitAnI patnIne jaNAvI. zuddhAhArane supAtre sadupayoga karavAthI te eTalo badhe dhanADhaya thayo ke tene mahimA ghare ghare gavAyo. te A lekamAM anupama AnaMda anubhavI paraleke paNa sAdI anaMta zivasukha saMpAdana karaze. iti jinadatta kathA samApta che
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 185 e sAMbhaLI ANudeM atithisavibhAga nAmanuM vrata grahaNa karyuM. pachI te elyeA. huM svAmin ! bhavabhayane bhAMganAra A khAre vrata ApanI kRpAthI jIvanaparyaMta thAo. " vaLI huM svAmina! A jagatamAM rAgadveSane jItanAra te ja mArA deva, paMcamahAvratayukta, aSTapravacana mAtAne pALanAra tathA dasa prakAranA . yatidharmamAM Adara karanAra e ja mArA guru ane kevaLIbhASita e ja mAro dharma che. huM tIrthaMkarAnI ja pUjA karIza. riharAdi anya devatAone huM namaskAra nahIM karU, anya darzanIoe grahaNa karelI jina pratimA paNa mArAthI namaskAra karavA ceAgya nathI. sAmagrI hAvAthI annapAna, vastra, pAtra, kAmaLI pAgA, Una, sathA rIA, ane auSadha Adghi kalpanIya vastu munirAjone vaheArAvIza. " AvI rIte ciMtAmaNI ratnane pAmI kharekharA AnaMdane anubhavatA ANaMda prabhu prati khelyA, " huM prabhA ! Aja mArA janma saphaLa thayA, Aja mane traNalAkanuM rAjya maLyuM che. daradrane suvarNa maNithI bharelA khajAnA maLavAthI je Ana na thAya evI khuzI mane ApanuM zAsana maLavAthI maLI che; pUrva kadI na maLelA dharma Apa dvArA Aje mane maLyA," ema khelatA ANaMda prabhune vAraMvAra vaMdyana karatA peAtAne ghera AvyeA. peAtAnI patnI zivAnaDhAne kahevA lAgyAH " huM bhadre ! zuM huM kahuM tane ? Aja huM apUrva AnaMdamAM chuM." zivAnaMdA khelI. " che zuM ? e kahezeA ke ekalA ja AnaMda anubhavaze ? zuM ApanI khuzImAM huM hakkadAra nathI ?" ANuMda elyA, " huM ''
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 devI ! zrI va mAnasvAmI dyutipalAsa caityamAM saparivAra samavasaryA che. temanI pAse meM zrAvaka dharma grahaNa karyAM che. mATe tuM paNa jaladI tyAM jaI peAtAnA janmane saphaLa kara "- te sAMbhaLI zivAnaMdAe atyaMta harSapUrvaka samavasaraNamAM AvI prabhune vidhipUrvaka vAMdyA. pachI te . khAlI, " he nirAdhAranA nAtha ! mane paNa zrAvaka vrata uccarAveA ke jethI huM saMsAranI pele pAra nIkaLI jA." tyArapachI prabhu pAsethI zrAvaka dhama grahaNa karI zivAnaMdA potAne ghare AvI." ahIM gautamasvAmI prabhune pUche che. "huM svAmI ! ANaMda zrAvaka yati dharma leze ke nahi ? " prabhu mAlyA : " he gautama !--te A bhavamAM yatima nahI le." zivAnaMdA sAthe ANaMda sAvadhAnIpUrvaka prasanna manathI jinadharmArAdhana karavA lAgyo. kahyu che keH-- bhava saya sahassa dulahe jAi jarA maraNa sAyaruttAre // jiNavayaNaMmi guNAyare, khaNamavi mA kAhisipamAyaM ||1|| artha:--he bhanyajIva ! lAkhA janmathI paNa na meLavI zakAya evA temaja jAti jarA-maraNu rUpa vikarALa jaLacarAthI vyApta saMsAra samudrane pAra UtAranArA evA jinarAjanA vacana rUpa guNAnA samUhane viSe kSaNamAtra paNa pramAda na seva. Ama ANaMdane jinadhama ArAdhatA cauda varSa pasAra thaI gayAM. paMdaramA varSanI dharma jAgirakA karatA ANuMda vicAre cheH hajI sudhI meM parivAranA svAmitvapaNAnu' pAlana
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 187 karyuM che, have je paDimArUpa dharma karuM te sAruM thAya ema vicArI teNe pitAnA samasta kuTuMbane AmaMtraNa ApI utsavapUrvaka jamADyA. uttama pakavAne tathA vastra sudhI dravyamizrita-tAMbula vagerethI saMtuSTa karI ANaMda dIvAnakhAnAmAM parivAra sAthe besI bolavA lAgyo. "he svajane ! je tame saMmati Ape te huM mArA meTA putrane vyavahAra bhAra soMpI zrI virajina kathita paDimA rUpa dharma AdaruM." kuTuMbIonI anujJAthI pitAnA jyeSTa putrane ghara bhAra sapI te kallAka sannivezamAM, ke jyAM tenA kuTuMbI leke vasatA hatA, tyAM AvyuM. tyAM badhAne bheTI potAnI caNavelI.. pauSadhazALAmAM AvI tenuM jayaNApUrvaka pramArjana karyuM, uccAra prazravaNa bhUminuM pratilekhaNa karI darbhAsane beThe, ane jinezvaree kahyA mujaba paDimA tapa karavA lAgyuM. agiyAra paDimAnI gAthA - dasaNa vaya sAmAia, posaha paDimA abaMbha saccite // AraMbha pesa uddivajjae samaNabhUe a|| 1 // arthaH-pahelI darzana DimA te eka mAsa sudhi niraticAra samyaktvanuM pAlana karavA rUpa jANavI evI rIte bIjI paDimAmAM pUrva vidhisahita eka eka mAsa vadhAratA javuM. bIjI vrata paDimA trIjI sAmAyika paDimA cothI pauSadha paDimA, pAMcamI kAryotsarga paDimA chaThThI mithuna paDimA, sAtamI saccita tyAga paDimA AThamI pate AraMbha karavAnA tyAga rUpa paDimA, navamI bIjA pAse AraMbha karAvavAnA. tyAga rUpa paDimA, dasamI uddezIne karelA bhojana vagere padArthono tyAga karavA rUpa paDimA. agiyAramI sAdhunI peThe
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 leca karI tathA sAdhune veSa paherI parimANa dhArI AhAra lAvavA rUpa paDimA e pramANe agiyAra paDimAonI sADA pAMca varSa sudhI ghora tapasyA karavAthI ANaMda zrAvaka bahu azakta thaI gaye. tenA zarIramAM hADacAma sivAya kAMI dekhAtuM na hatuM. jema jema tenuM zarIra kSINa thatuM gayuM tema tema tenuM AtmabaLa vadhatuM gayuM te dharmamAM sAdhika daDha thavA lAge. potAnA zarIranI zakti kSINa thayelI jANuM te pairyadhArI puruSe saMlekhanApUrvaka anazana grahaNa karyuM. vairAgyanA raMge raMgAyelA ANaMdane e arasAmAM alabeluM avadhijJAna utpanna thayuM tethI te pUrva pazcima, ane dakSiNa dizAmAM pAMca jojana sudhI lavaNasamudramAM jovA lAgyuM. uttara dizAmAM ladhu himavaMta parvata sudhI jovA lAgyA. adhe dizAmAM prathama nAraka pRthvImAM lelaka nAmane narakAvAsa ane Urdhva dizAmAM saudharma nAmanA devakane jovA lAgyuM. pachI te mamatA mUkI samatAnA raMgamAM ramavA lAgyo. ahIM temanI AgaLa zaradanA pUrNacandranI AhUlAdakatA kaI cIja nathI, jemaNe zarada Rtune pUrNa kiraNethI prakAzato sUrya teja vagere guNemAM pahoMcI zakatA nathI, jemanI AgaLa IndranI saudaryatA jhAMkhI dekhAya che, jemanI dRDhatAthI meru paNa kaMpI gayele, tevA zrI vardhamAnasvAmI aneka devatAthI sevAtA saparivAra vANijya gAmamAM samavasaryA. devoe racelA samavasaraNamAM bAra parSada beThI, prabhu pAMtrIsa guNayukta vANIe dezanA ApavA lAgyA. dezanA bAda sarva nagarajano potapotAnAM sthAne javA lAgyA. ahIM madhyAhana thavAthI vIraprabhunI anujJA laI saMpUrNa zrutajJAnavALA, prazAnta
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 189 cittavALA, ane vividha labdhiothI vibhUSita thayelA niraMtara chaThThane pAraNe chaThTha karanArA prathama gaNadhara gautamasvAmI gocarI. athe vANijya gAmamAM AvyA. teo gocarI vaherI pAchA pharatA hatA tyAM temaNe keTalAka sanniveze jatA lokonA mukhathI sAMbhaLyuM ke ANaMda zrAvake anazana lIdhuM che. te sAMbhaLI gautamasvAmI ANaMdane vaMdanA karAvavAnA hetuthI. kellAka sannivezanI paSadhazALAmAM padhAryA, ANaMda gautamasvAmIne joI atyaMta harSita thaI UThavA gaye, paNa azaktine lIdhe na UThI zakyo, tyAre gautamasvAmI tenI pAse gayA ane UThavAnI nA kahI. pachI ANaMde gautamasvAmInA caraNamAM mastaka namAvI namaskAra karyA pachI te pUchavA lAge. " "he bhagavad ! zrAvakene paNa avadhijJAna utpanna thAya ? gautamasvAmI belyA. "hA, thAya." te beltha. he prabho ! mane paNa avadhijJAna thayuM che tethI traNe dizAomAM pAMcaso jojana sudhI lavaNa samudra ane uttara dizAmAM laghu himavaMta parvata jovAmAM Ave che. temaja ardhamAM lelaka nAraka ane ane UrdhvamAM prathama devaleka dekhAya che." te sAMbhaLI gautamasvAmIe kahyuM. "he ANaMda! grahastha avadhijJAnathI ATaluM badhuM joI jANI na zake, mATe tuM mithyAdukRta de." ANaMda bebheH "he bhagavana! vIravacana virUddha nirUpaNa kare te mithyA duSkRta Ape ke satyaprarUpaNa kare te Ape?" gautama bolyAH "he zramaNe pAsaka ! asatya prarUpaNa kare te ja mithyAdukRta Ape, bIjA nahi." tyAre ANaMda be. "he bhagavana ! tyAre te Apa ja mithyAkRta Ape. te sAMbhaLI zaMkAzIla manavALA gautama
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 svAmIe prabhu pAse AvI gocarI AleAvI. pachI prabhune vAMdIne pUchyuM: " huM sarvajJa bhagavan ! ANuMdnuM vacana sAcuM che ke mAru. prabhu melyA huM gautama ! ANaMdanuM kahevuM sAcuM che." te sAMbhaLI prabhunI AjJA laI gAtamasvAmI tvarAthI tyAM gayA ane ANaMdane khamAvI mithyAduSkRta dIdhuM. ahA ! meAkSAthI puruSo kevA sarala pariNAmI hAya che !! pachI gautamasvAmI ANune niryAtanA karI prabhu pAse AvyA. e prakAre carama jinanA prathama zrAvaka ANude vIsa varSa sudhI jinadharmArAdhana karI zrAvakanI agipAra DimA vidhipUrvaka ArAdhI. sa'lekhaNupUrvaka eka mAsanu anazana laI zubhadhyAnamAM paMcaparameSThInuM smaraNa karatAM kALa pAmI te saudhama devalAkanA arUNAbha vimAnamAM cArapalyAgamanA AyuSyavALA mahAsamRddhizALI devatA thayA. have gautamasvAmI pUche che: " he bhagavan ! ANuMda kALa karI karyAM utpanna thayA ? " prabhu beAlyAH " he gautama ! te pahelAM devalAkamAM arUNAbha vimAnamAM devapaNe utpanna thayA che. gautamasvAmIe pharI pUchyuM: " huM svAmin ! tyAMthI cyavI te kayAM janmaze ? " prabhu melyA; te mahAvideha kSetramAM uttama kuLamAM utpanna thaze. tyAM pravajyA laI kevaLajJAna pAmI meAkSane varaze." huM bhavyajIvA ! ANuM zrAvakanu AvuM caritra sAMbhaLI jinadharmamAM pramAda va udyama kare. iti vAcanAcArya zrI ratnalAbha gaNInA ziSya rAjakIrtigaNInI racelI gadyakhaMdha vamAna dezanAnA ANaMda zrAvaka pratidha nAmaka prathamaH ullAsa samApta !!
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ ullAsa bIje kAmadeva' zrAvakanuM caritra have zrI sudharmAsvAmI zrI jakhkhasvAmInA pUchavAthI kAmadeva zrAvakanuM caritra kahe che. A bharatakSetramAM dhanadhAnyathI bharapUra caMpA nAmanI nagarI che. tyAM pUrNabhadra nAmanuM eka caitya che te nagarIne adhipati jItazatru rAjA hato. te prajAnuM putranI mAphaka pAlana karato hato. kAmadeva nAmane vaNika vasate hate. tene pUrNakaLAe khIlelA caMdra jevA mukhavALI bhadrA nAmanI bhAryA hatI. te kAmadeva pAse ghaNuM dravya hatuM. cha karoDa mahero jeTaluM dravya vANijyamAM, che kareDanuM vyAjamAM rokAyeluM, cha karoDanuM dravya bhUmimAM nidhAna rUpe hatuM. dasa dasa hajAra dhenunI saMkhyAvALA cha gekuLa te bhAgyazALIne tyAM hatAM. bIjI paNa puSkaLa riddhi tene hatI. Ama aneka prakAre manuSya saMbaMdhI sukha bhegavate kAmadeva kALanirgamana karato hato. ahIM eka divasa carama tIrthakara zAsanAdhipati zrI vIra jinendra pUrNabhadra cetye pitAnA parivAra sAthe samavasaryA,
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19ra te vakhate devoe samavasaraNa racyuM. vizvavallabha vitarAgane vAMdavA nagaranivAsI naranArIo utsAhapUrvaka javA lAgyA A dazya joI kAmadeve kaI puruSane pUchyuM, "he bhAI ?" Aje nagaramAM zAne utsava che, Aje zuM koI tahevAra che? A leka nagara bahAra zA mATe jAya che ? tyAre paurI puruSa beltha. he zreSThI ! devAdhideva sarvajJa zrI vardhamAnasvAmI ApaNA pUrNabhadra nAmanA caityane viSe saparivAra samavasaryA che. temane vAMdavA mATe A bhAgyazALI che. jAya che. te puruSanAM vacana sAMbhaLI harSabharyA haiye mahAna samRddhi sAthe kAmadeva vitarAgane vAMdavA UpaDa. prabhu pAse AvI traNa pradakSiNApUrvaka paMcAMgapraNipAta karI beThe prabhue paNa kaMdarpanA darpane utArI nAkhe evI atizayayukta vANuthI. dezanA ApI, prabhu bhavyalakone saMbodhIne kahe che. he bhavyalake je puruSe zuddha zraddhAthI jinadharma Adare che. teo ubhaya lekamAM ratnasAranI mAphaka sukhI thAya che. tyAre prathama gaNadhara gautamasvAmI prabhune pUche cheH he jinendra ratnasAra te koNa hatA ? zI rIte eNe jinadharma ArA? te zI rIte sukhI thaye? te kRpA karI amane kahe. tyAre prabhu belyA, he gautama, tuM sAvadhAna thaI sAMbhaLa
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratnasAra " nI kathA - ratnavizALA nAmanI nagarImAM samarasiMha nAmane rAjA rAjya karatA hatA. te nagaramAM vasukumAra vaNika vasate hatuM. tene ratnasAra nAme ekane eka putra hatA. eka divasa te mitra sAthe pharate pharate eka vanamAM AvI pahoMcyA. tyAM vinayadhara nAmanA AcAryane traNa pradakSiNA daI bhAvapUrvaka vAMdI tyAM beThe. pachI aMjali joDI vinayapUrvaka kahevA lAgyuM; "he bhagavan! manuSya, sukhane zI rIte meLave ?" guru belyAH "he bhadra! saMtoSathI jIva ubhaya lokamAM AnaMda-maMgaLa prApta kare che. te saMtoSa be prakAre che. dezathI ane sarvathI temAM munimahArAjane sarvathI ane gRhasthane dezathI sateSa hoya che te parigrahanA pramANa vaDe, kahyuM che ke - asaMtoSavataH saukhyaM, na zakrasya na ckrinnH|| janto santoSa bhAjoH, yad bhavyasyeva hi jAyate // 1 // artha:-asaMtoSI evA zake ane cakI je AnaMda anubhavatA nathI te AnaMda saMtoSI bhavyajI A saMsAramAM anubhave che. mATe he bhavyajI ! tame parigrahanuM pramANa
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 karo. te sAMbhaLI ratnarUpa zreSThapuruSa ratnasAre samyakRtva sahita parigrahanuM pramANa karyuM te A pramANe, he bhagavana ! mAre eka lakSa rane, dasa lAkha suvarNa dravya, viDurya ratna, tathA muktAphaLanA ATha ATha carU, dasa dasa hajAra gAyonI saMkhyAvALA cha kuLa, jU nuM nANuM ATha karaDa, eka vAhano, eka hajAra gheDAo, ekaso hAthIo, ane pAMca havelI, ATaluM ka, A sivAya mAre bIjuM dravya na kalpa. bIjuM, he prabho ! huM rAjya grahaNa nahi karuM ane pAMce aticAra vajIne zuddha paMcamaaNuvrata grahaNa karUM chuM." e pramANe vrata laI guru ne vAMdI te ghera AvyA. pachI te sArI rIte zrAvakadharma pALavA lAge. eka divasa mitrethI parivarele ratnasAra eka vanamAM . AvI pahoMce, vanamAM paribhramaNa karatA evA ratnasAre kinnaranuM eka joDaluM joyuM, ke jenuM mukha ghoDA jevuM hatuM ane zarIra manuSyanuM hatuM. are ! AvuM meM kyAMya joyuM te nathI, paNa sAMbhaLyuM ya nathI. vismaya pAmele ratnasAra mitre prati hasIne kahevA lAgyuM. je A manuSya hoya to Amane ghaDAnuM moTuM kyAMthI AvyuM ? tethI te manuSya nathI ane deva paNa nathI, paraMtu koI dIpAMtarathI AveluM tiryaMcanuM jeluM jaNAya che. athavA keI devatAnuM vAhana hoya te kAMI kahI na zakAya ! te sAMbhaLI kinnara bolyoH "he ratnasAra ! tuM ja tiryaMca tulya jaNAya che. tuM amane levA devA vagarane zA mATe viDaMbanA pamADe che? ame to vecchAcArI vilAsavaMta vyaMtara chIe, tuM ja ziMga-pUchaDA
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 195 vagarane janAvara che ke jethI tArA pitAthI chetare che." ratnasAra be, "he kinnara ! zI rIte mane mArA pitAe chetaryo?" te kinnara balya, sAMbhaLa! ... tArA pitAne dIpAMtarane eka azva maLe che te vaNe zyAma, zarIre kRSa TUMkA kAnavALo ati capaLa skUla skadhavALe ane potAnA svAmIne vijaya karanAra che kahyuM nirmAsaM mukhamaMDale parimitaM, madhye laghu karNayoH, skaMdhe baMdhuramapramANamurasi, snigdhaM ca romodgame // pInaM pazcimapArzvayoH pRthutaraM pRSThaM pradhAnaMjaye, rAjA vAjinamAruroha sakalairyuktaM prazastairguNaiH // 1 // artha?--dubaLA mukhavALA, dubaLI kamaravALAM, TUMkA kAnavALAM, sthUla skadhavALA, vizALa vakSaH sthaLavALA, nibiDa rUMvATIvALA, bane paDakhAM ane pAchaLano bhAga jene puSTa hoya tevA ane vegavAna gativALA vagere uttama guNothI alaMkRta evA azva para rAjAe besavuM. te para AruDha thanAra puruSa pavananI mAphaka eka divasamAM cAraso gAunI maMjala kApe che. vaLI sAta divasamAM samagra pRthvInuM paribhramaNa karI ghera pAcho Ave che. are mUDha Ave azva tArA pitAe gharamAM ekAnta sthAne saMtADI rAkhe che. te tuM kyAMthI jANe? phUTa vika- pothI zA mATe mane duSita kare che?? jyAre tuM te azvane meLavIza tyAre ja huM tArI dhIratA ne vIratA jANIza." ema
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 kahI te kinnara gagana mAge jatA rahyo. kinnaranA AvAM vacana sAMbhaLI vicAravamaLamAM aTavAyeleA ratnasAra ghera AvI ciMtavavA lAgyA. kharekhara, mArA pitAe mArAthI chAnA azva satADayo che, temaNe hajI sudhI mane zA mATe na atAvyo ? mArAthI satADavAnuM zuM prayeAjana ? ema vicArI bAraNAM baMdha karI te tUTelI khATa para sUtA. gheADI vAramAM tenA pitA AvyA. putranI A paristhiti joI kahevA lAgyA, " he putra, tane zu thayu' che? kAMI mananI, zarIranI ke hRdayanI pIDA thaI che ? je thayuM te kahe, kAraNa ke vyAdhi jANyA vagara IlAja thatA nathI." pitAnA vacanathI saMtuSTa thayelA ratnasAra dvAra ughADI bahAra AvyA, tenA pitAe paNa bahAra AvI haThanuM kAraNa pUchyuM. tyAre teNe anya saMbadhI, saghaLI hakIkata kahI, te sAMbhaLI zreSThI khelyo. " he putra ! sAMbhaLa ! tuM mAre eka ja putra che. agara tuM azva para ArUDha thaI pRthvI para paribhramaNa kare ane tArA viyoganuM du:kha thAya te kAraNathI me azva saMtADI rAkhyA che, mATe tuM rIsa cheADI de. huM tane azva ApuM chuM tene tuM phAve tema kara. ema kahI zreSThIe ratnasArane gheADA sAMpyo. pachI joie zu ?. harSaghelA ratnasAra azvanI pITha para ArUDha thaI mitrA sAthe nagara bahAra AvI, vegapUrvaka pRthvI para paribhramaNa karavA lAgyo. ahI' ratnasArane ghera pIjarAmAM rahelA popaTe vasukumAra zreSThIne kahyuM ke, " he tAta, huM kumAranI zuddhi mATe temanI ''
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 197 sAthe rahuM, ke jANe kyAre zuM thAya, kadAca daivayoge kumAra keI viSama sthAne pahoMcI jAya te huM tene madadagAra thaIza." zreSThI belyo, "he zakarAja! teM mane sAcuM kahyuM, mATe he svacchamate ! tuM zIdhra jaI kumArane sAthI bana. tyAre popaTa paNa potAne kRtArtha mAnato pIMjarAmAMthI nIkaLI vigapUrvaka UDyo ane kumArane AvI maLyo, kumAre paNa laghu bAMdhavanI jema potAnA khoLAmAM besADyo. kumAranA mitre pAchaLa rahI gayA. kumArane azva na dekhAvAthI teo pitapotAnA ghare pAchA AvyA. azva para ArUDha thaI vegapUrvaka gati karate kumAra pipaTa sAthe eka ghanaghora aTavImAM AvI pahoMcyo. gherIgherI vRkSaghaTAo, manamohaka latAmaMDapa, kalakala karatAM jharaNuo, nirdoSa prANIo ane vyomavihArI pazuo jete te cAlyo jato hato tyAM teNe deva jevA divya zarIravALA tApasakumArane vRkSanI chAyAmAM hiMDeLA para hiMcakatAM joyo, tenA ghUgharALA keza, zazisamavadana puSTabAMdhe, kamaLadaLa jevAM snigdha netra, vizALa vakSasthaLa ane suDoLa caherAne joI kumAra tenA pratye nehabharI lAgaNIthI potAnA bAMdhavanI peThe jevA lAgyo. tyAre te tapAsakumAra paNa ratnasArane kaMdarpa je joI nehapUrvaka vicAravA lAgyuM. aho ! A mAro mahemAna Avyo che. ema vicArI te hiMDoLA parathI UtarI kumAra pAse AvI bebhe. "he sanduruSa! kaye tamAre deza? kayu nagara? tame kayA kuLanA? tame jJAte keNuM che ? tamArA mAtApitA keNu? tamAro svajana varga tathA
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 tamAruM zubha nAma zuM che?? tame kayA kAraNe parivAra mUkI ahI ekalA AvyA che? ahIM tame zuM zodhe che ? Aje tame mArA aNamelA atithi che mATe azvathI UtarI mArA praznanA uttara Apo." te sAMbhaLI atyaMta khuza thayele kumAra azvathI UtarI jyAM javAba ApavA jAya che tyAM vAcALa popaTa bolyo. "he tApasakumAra ! kuLajAti Adi pUchavAthI tAre zuM kAma che? amAre tArI sAthe kAMI vivAha nathI kare? mATe tuM yajamAna ucita kRtya kara; kAraNa ke muni ene paNa atithi pUjya kahyo che. kahyuM che ke - gururagnidvijAtInAM varNAnAM brAhmaNo guruH // patireva guruH strINAM, sarvasyAbhyAgatoH guruH // 1 // - artha-brAhmaNa, kSatriya ane vaizyanA guru, agni, sarve jAtenA brAhmaNa guru, strIone guru pati hoya che. ane te badhAyane guru atithi hoya che. mATe he tApasakumAra ! je tane amArA kumAra para neha hoya te Amane atithi jANI ucita kArya kara, bIjI paMcAta karavAthI zuM phAyado ? pipaTanAM AvAM vacana sAMbhaLI tApasakumArane atyaMta AnaMda thayo. tethI te popaTanA kaMThamAM tAjI puSpamALA ApI kahevA lAgyuM ke, "kumAra, kharekhara ! tame vakhANavA lAyaka puruSa che ke A aNumele popaTa tamAre sAthI che! mATe he kumAra, tame mArA mahemAna thAo. huM rahyo tApasa, tethI huM ApanI zI rIte bhakti karI zakuM? te paNa zakti
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 199 pramAMNe bhakti karIza. ema kahI te ratnasAranA hAtha pakaDI prItivaDe vanakhaDa dekhADavA lAgyA. nAnA prakAranA phaLaphUla vRkSa ane latAonAM nAma daI ALakhAvavA lAgyA. pachI te kumArane taLAvamAM snAna karAvavA laI gayA, snAna khAda tApasakumAre ratnasArane kSudhAthI mukta karavA pakavAnna karatAM paNa svASTi pAkAM aMgUra, AmraphaLa, nALiyera, hyusa, khajUra, jAMbu, nAraMgI dADama, rAyaNa ane aMjIra ItyAdvi vividha prakAranAM phaLeA kumAra sAme mUkayAM. kumAre ane popaTe maLI badhI vastuone premapUrvaka ArogI. pachI mukha zuddhi mATe elacI, lavIga, jAyaphaLa ane kapurayukta nAgavallInAM pAna ApyAM. vananAM tAjAM mIThAM phaLa, ane jharaNAMnAM svaccha, ThaMDA ane mIThA pANIthI tRpta thai sarve sukhethI esI TADhApaheAranAM gappAM mAravA lAgyAM. pachI kumAranI saMjJAthI peApaTa tApasakumArane pUchavA lAgyA : " huM mitra ! te navayauvananI zarUAtamAM AvuM dhAra tapa zA mATe lIdhuM ? kayAM A rUpa lAvaNyathI bharapUra kAmaLa zarIra ane kayAM duSkara vrata ! vaLI he mahAbhAga ! tAruM cAtu ane saujanya A nimiDa aTavImAM mAlatI kusumanI mAphka niSphaLa jAya che, A tAru zarIra divya vastrAbhUSaNathI vibhUSita thaI zeAlavuM joIe ene badale A karkaza ane kaThina valkala paherI zA mATe nya veDaphe che? A badhuM tArAthI sahana paNu kANu jANe kema thAya che? tArA zrAvaNanI ghaTAne zaramAve tevA zyAma ane kAmaLa kezapAsa jaTAmaMdhathI nathI zAbhatA. vividha prakAranA bhAgeSabhAgathI na sevAyeluM tAruM
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 200 navayauvana ane lAvaNya nirarthaka che. tene A vayamAM saMsArane suMvALe mAga mUkI A vrata-vairAgyane mArga keNe batA ? tane vairAgya upaje ke keImahA duHkhathI kaMTALe ke keIe tene bheLa te keInA vaza thavAthI A vrata AdarI beThe che, te amane jaNAva." pipaTanAM vacana sAMbhaLI tApasakumAranAM cakSu azruthI UbharAI AvyAM te gulAbI gAla parathI sarI jamInamAM adazya thaI gayA. na varNavI zakAya tevI vyathAne anubhavato gadgad kaThe te kahevA lAgyuM, he kumAra! he zukarAja !! tamArA jevA sajajana puruSe A pRthvInA paTAMbara para kayAMya dekhAtA nathI. ke mane jovA mAtrathI tamane mArA upara karuNA UpajI pitAnA duHkhe to duniyA duHkhI dekhAya che, paraMtu anyane duHkhathI pIDA pAmanAra puruSa virale ja hoya che. kahyuM che ke -prati pagale hajAre zaravI hoya che. ghaNuM zAstramAM pAraMgata aneka vidvAne hoya che. kubera bhaMDArIne zaramAve tevA dhanADhaya dAtAre hoya che. paraMtu A vizvamAM pAMca ke cha ja evA puruSo haze ke jeo anyanA dukhe duHkhI thAya. mATe he kumAra ! egya avasare huM mAruM AkhuM caritra yathArtha rIte kahIza. vizvAsa pAmelA satpaSothI zuM saMtADavAnuM hoya ? Ama ApasamAM AlApa karatAM tApasakumAra, ratnasAra ane pipaTa beThAM che evAmAM acAnaka dhULa uDADato daze dizAone aMdhakAramaya karato ane ghera garjanA karatA vaLiye utpanna thaye, ane te tApasakumArane UpADI cAlate thayela tyAre te tApasakumAra pukAravA lAgyuM H "he sajajane
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 puruSa! mAruM rakSaNa kare? mane bacAve." te sAMbhaLI kumAra tenI pAchaLa de, teNe krodhita thaI garjanA karI ke "he duSTa pavana tuM mArA prANapriyane upADI kayAM jAya che? Ubhe rahe huM tane batAvuM chuM," ema bolate kumAra vaLiyAnI pAchaLa keTaleka dUra doDate gaye. tyAre popaTa bo; "he ratnasAra! have te bALatApasa dekhAtuM nathI. duSTa vAyu tene lAkha jojana dUra laI gaye haze. te kayAM che ane kyAM jaze te ApaNe zI rIte jANIe. mATe tame pAchA vaLe. te sAMbhaLI atyaMta duHkhI thayela ratnasAra vividha vilApa karate bhAMgelA hadaye ane lathaDIA khAtA page pAcho vaLe. teo gheDA pAse AvyA tyAre vismaya pAmele piopaTa bolyA. "he kumAra! nizcaya e tApasakumAra puruSa nahote paNa strI hevI joIe, keIpaNa deve dAnave ke vidyAre pitAnI vidyAnA aLathI tene puruSa rUpe banAvyuM have joIe; tethI ja tane viDaMbanA pamADe che. tenI mukhAkRtithI, cAlathI, vAcAthI ane hAvabhAvathI te kanyA ja hovI joIe, evuM mAruM anumAna che. jyAre te duSTanA sakaMjAmAMthI chUTaze. tyAre nizcaya te tamane varaze. pipaTanA vacana sAMbhaLI ISTadevanI mAphaka tApasakumAranuM smaraNa karato ratnasAra ghoDA para besI popaTa sAthe zIdhra prayANa karI cAlato thaye. rastAmAM nAnA prakAranA vRkSothI suzobhita eka vanakhaMDa AvyuM, tyAM UMcA teraNuM ane dhvajA patAkAthI alaMkRta AdIzvarajInuM eka citya hatuM. te joI ratnasAra ghoDA parathI UtarI, harSabhera puSpa phaLa Adi laI popaTa sAthe jinAlayamAM gaye.' vidhipUrvaka pUjA karI, A pramANe stuti karavA lAgyA.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 sirinAbhiNAmakulagarakulakamalullAsaNegadivasakara ? // bhavaduhalakhkavihaDaMNa ? jayamaMDaNa ? NAha ? tujhjha Namo // 2 // artha :-zrI nAbhikuladharanA kuLarUpa kamaLane vikasvara karavAmAM sUryarUpa, saMsAranAM duHkhonuM damana karanAra ane vijayanA maMDANa evA he prabhe ! huM Apane praNamuM chuM." A pramANe jinavaranI stuti karI, sarva bAjuthI cityanI zebhA jete, te eka vAtAyanamAM beThe; pachI popaTane kahevA lAgyuM; "he zukarAja ! hajI paNa te tApasanA kAMI khabara na maLyA." popaTa belyo; "he kumAra ! tame kheda na kare. Aje ja tamane teno saMgama thaze. te bane tyAM vArtAlApa karI rahyA hatA, eTalAmAM mayUra para beThelI devAMganA jevI eka kanyA tyAM AvI, jinendranI puSpacaMdanAdithI pUjA karI prabhu samakSa nRtya karavA lAgI. te bALAnI nRtyakaLAne jotA ratnasAra keTalIkavAra Ubho rahyo tyAM te kanyAnI najara kumAra para paDI. te jotAM ja teNe nRtya baMdha karyuM. te kumAranAM adbhuta rUpathI vismaya pAmI; kumAra paNa rU5 lAvaNyanA koSa jevI pramadAne joI badhe; "he devI! tane kAMI harakata na hoya te jaNAva ke tuM mera para svecchAe. vicaranArI koNa che? ane tuM kayAMthI Ave che? huM IcchA rAkhuM chuM ke tuM tAruM caritra mane saMbhaLAvIza. te bolIH "he kumAra, huM mArI duHkhapUrNa kathA tamane zuM kahuM? chatAM tame sAvadhAna thaIne sAMbhaLe - ahIMthI thoDeka dUra kanakapurI nAmanI nagarI che. tyAM kanakevaja nAme rAjA rAjya kare che. te rAjAne kusumazrI
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 203 nAme rANuM che, teNe eka rAtre svapnamAM be mALAo kheLAmAM.. paDatI joI. svapna joI te turata jAgI gaI ane rAjA pAse AvI svapnanI vAta kahI, rAjA vicAra karIne bolyA: "he.. bhadre ! A svapnathI ema jaNAya che ke tuM putrInA joDalA ne janma ApIza. svapnanA AvA madhura phaLane jANa rANuM atyaMta khuza thaI, ane bAkIne vakhata dharmadhyAnamAM gALe. anukrame garbha vRddhi pAmavA lAge, mAsa pUrNa thaye rANae rUparUpanA aMbAra jevI be kanyAne janma Ape utsava vagere karyA bAda pahelI kanyAnuM nAma azokamaMjarI ane bIjI kanyAnuM nAma tilakamaMjarI evuM pADyuM. pAMca dhAvamAtAethI poSaNa karAtI banne baheno. zukala pakSanA caMdramAnI jema vRddhi pAmavA lAgI, kame karI te ane kanyAo sarva kaLAmAM niSNAta thaI. chalachala lAvapya yukta suvarNamaya zarIravALI adbhuta sauMdaryavAna ane jenArAnAM cittane haranArI te banne bALAo pUrNa vikasita. yauvananA AMgaNe AvI pahoMcI. traNe lekanI strIomAM abhUta namUnArUpa te bane. bahenane paraspara gADha sneha hatuM, eTale sudhI ke teo paraspara kSaNavArane viraha paNa sahana karavA samartha nahatI jemake. saha jaggirANa saha soyarANa saha harisasoavatANaM / nayaNANaM ghannANaM Ajammakattima pimmaM // 1 // artha:-sAthe jAganArI, sAthe sUnArI, sAthe khuza. thanArI, sAthe zeka karanArI hatI. bane cakSuonI jema janmathI baMdhAyele vizuddha prema avarNanIya hoya che.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 have rAjA eka divasa ciMtave che ke mArI banne putrI Ane eka ja puruSa joDe paraNAvI hoya to sAruM, kemake anyathA ekabIjInA virahathI nizcaya mRtyu pAmaze. mATe A bannenA jevA guNavALA keNa puruSa haze? tenI rAjAnA manamAM A bhAre ciMtA hatI; kemake: -- kanyA janme tyAre pitAne thAya ke kanyA thaI, paNa te pArakI anAmata che. evI ciMtA thAya. meATI thAya, tyAre A kanyAne kAnI sAthe paraNAvavI, evI ciMtA thAya, ane paraNAvyA pachI paNa e tyAM sukhI thaze ke kema tenI ciMtA thAya. mATe kanyAe kharekhara, ci'tAne AphatanA bhArA che. evAmAM RturAja vasaMta AvyA, vane-udyAne navapa* llavita thaI gayAM. vRkSo khIlI UThayAM, Amraku jamA keAkilAA TahukAra karavA lAgI, te vakhate banne ginIo vanamAM krIDA karavA gai. tyAM vRkSanI zAkhA sAthe majabUta deraDAnA hiMcake manAvI azAkama jarIne tilakamaMjarI jhulAvatI hatI. tyAM bhegA thayelA nagaravAsI nAnA prakAranA kautuke jovAmAM magna hatAM, eTalAmAM koI eka vidyAdhare azAkamAMjarInu * haraNa karyuM, tyAre te AnAda karavA lAgI: " are ! are! 'huM leke ! mane haraNa karIne A duSTa laI jAya che, mATe doDA doDA, mane bacAveA. mAruM koI rakSaNa kare. te sAMbhaLI pAse ubhelA subhaTo ughADI talavAre doDacA paNa jotajotAmAM te vidyAdhara khALAne laI adRSya thaI gayo. A vAtanI khakhara paDavAthI rAjAne atyaMta duHkha thayuM. te duHkhI thaI vilApa karavA lAgyo. " he putrI ! tuM kayAM
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 205 jatI rahI? he beTI tAruM zuM thayuM? hAya ! hAya ! huM. zuM karuM?" ahIM tilakamaMjarI paNa mUrchA pAmI pRthvI para Dhagale thaI DhaLI paDI. vAyuvAri vagerenA zIta pacArathI te zuddhi pAmI ane chAtI phATa rudanathI vilApa karavA lAgI, "he bahena! tArA vagara huM zI rIte jIvIza? tuM ekavAra to. tAruM meM batAva, meM tAre ze aparAdha karyo che? ItyAdi vilApa karatAM saMdhyA thaI gaI. sahu lake potapotAnA ghare. pAchAM AvyA rAjA-rANI ane tilakamaMjarI na varNavI. zakAya tevuM duHkha anubhavI rahyAM hatAM. nagaramAM cAre tarapha . azakamaMjarInI ja carcA cAlatI hatI. pramadAo bIkanI. mArI gharamAM ja bharAI gayelI hatI. nagara para jANe zekanA vAdaLa chavAI gayAM hatAM, ane sau nidrAdhIna thayAM. tilakamaMjarIthI nidrAdevI risAI atyaMta dUra jatI. rahI hatI. tenI AMkhe sAme bAlavayathI mAMDIne atyAra sudhInA nirdoSa premanI madhura smRtio eka pachI eka smRtipaTa para daSTigocara thayA karatI hatI. Akhare tenAthI na rahevAyuM. te UThI ane cakezvarI devInA maMdiramAM AvI bhaktipUrvaka pUjA karI bolI, "he mAta ! mArI bahenanI khabara mane tvarAthI Apa. nahitara A bhavamAM cAre AhArano tyAga karUM chuM. te sAMbhaLI tenI bhaktithI saMtuSTa thayelI devI pratyakSa thaI kahevA lAgyAM. he bhadre ! tArI bhaginI. AnaMdamAM che. te tenI ciMtA na kara. tuM ghera jaI bhejana kara. eka mahinA pachI tane azokamaMjarInA samAcAra maLaze.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 tyAre devage tane tene saMgama paNa thaze. tyAre tilakamaMjarI bolIH "he mAta ! mArI bahena kayAM ane zI rIte maLaze ?" tyAre devI bolIH "he bALA ! A nagarInA pazcimanA bhAgamAM ahIMthI bahu dUra eka jaMgala che, tyAM maNiratna suvarNamaya Adi jinezvaranuM citya che, tyAM suvarNamaya jina pratimA che te atizayayukta pratimAnI vidhipUrvaka pUjA karavAmAM tuM tatpara thA. tyAM tArI bahenane avazya meLApa thaze. mAre eka sevaka mayUranuM rUpa laI tane tyAM laI jaze. kAraNake manuSyane mATe tyAM pahoMcavuM bahu muzkela che.eTalAmAM eka mera AkAza mArgethI AvI tyAM Utaryo. tyArathI he kumAra ! devInI kRpAthI huM A mayUra para ArUDha thaIdararoja ahIM AvuM chuM. Ama prabhunI niraMtara pUjAdi karatI mane saMpUrNa eka mAsa Aje thaye che. AjanA divasanI AturatAthI pratikSA karatI huM jIvatI rahI chuM. je Aja mane mArI bahena nahi maLe te mane jIvavAnI IcchA paNa nathI. . "vaLI he mahAbhAga ! tame dezAntaranAM bhramaNa karo che mATe tamee kaI jagyAe mArA jevI lAvaNyavALI mArI bahenane joI hoya te kRpA karIne kaho, kAraNa ke tenA vagara huM khUrI jhUrIne jIvuM chuM. tyAre kumAra che ; "he suMdarI ! videzamAM bhramaNa karatAM evA meM tArA jevI rUpa - lAvaNyavALI kanyA kyAMya joI nathI. paraMtu eka aTavImAM divyakAntiyukta tArI uMmarane ane tArA * je ja rU5 lAvaNyathI bharapUra eka tApasakumArane
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 207 joyo hate." eTalAmAM pipaTa belyoH "he suMdarI! nizcaya tArI bhaginI Aje ja tane maLaze. " popaTanA amRta jevA zabdo sAMbhaLI, kuMvarI bolI. "he zukarAja je Aje mane mArI bahena maLaze te huM ApanI pUjA karIza." Ama traNe jaNe paraspara vAta kare che tyAM eka haMsI AkAza mArgethI kumAranA khoLAmAM paDI. tenA aMge kaMpatAM hatAM, te bhayathI vyApta hatI. kumAra sAme joI haMsalI manuSya vANImAM bolI : he sapuruSa! he vIra ! he zaraNAgata vatsala ! he dayAnidhAna ? dIna-duHkhI evI A bALAnuM tame rakSaNa kare, rakSaNa kare; huM tamArA zaraNamAM AvI chuM." kumAra paNa tene paMpALI kahevA lAgyo; "he haMsI ! bhaya mUkI de. manuSya hoya, khecaredra hoya, devendra hoya, ke asurendra hoya, koI paNa hoya, paNa mArA khoLAmAMthI tane laI javA kaI zaktimAna nathI. " ItyAdi aneka prakAre sAMtvanA ApI kumAre tene ThaMDuM pANI pivaDAvI nirbhaya karI. tyArabAda kumAre pUchyuM ke, "he haMsI! tuM keNa che? tuM kayAMthI AvI chuM? tuM manuSya bhASA zI rIte bole che ? tane kone ane ze bhaya che te niHsaMkocapaNe mane kahe." kumAranA praznano javAba haMsalI Ape te pahelAM te AkAzamArgathI kalarava karatAM subhaTanI eka zreNI bhUmaMDaLa para UtarI. tyAre zaMkAzIla popaTa catyanA dvAra para AvIne Ubhe rahyo. pachI tIrthanA prabhAvathI ke kumAranA bhAgyodayathI piopaTa pracaMDa rUpa karI kuTI caDAvI pahADI avAjamAM kahevA lAgyo, "he subhaTe! tame deDIne kyAM jAo cho?
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 deva ane dAnavane paNa bhAre paDe evA ratnasArane zuM joyA nathI? je kumArane tamArI khabara paDI te tamane meM bhAre thaI paDaze; tamArA svAmIne khabara ApavA paNa keI nahIM jaI zake ane ahIM ja dharAzAyI thaI jaze. mATe jatA raho, jatA raho, nahIM te hamaNAM tamAre nAza thaI jaze." pipaTanAM vacana sAMbhaLI subhaTonI chAtInAM pATiyAM besI gayAM, teo bhayabhIta thaI paraspara kahevA lAgyA, nizcaya A pipaTa nathI, paNa keI deva ke dAnava che. nahitara ApaNI tarjanA zI rIte kare. je kumArano popaTa ApaNA jevA vidyAdharane paNa kSobha pamADe teve che te. keNu jANe aMdara rahela kumAra keye haze ? sAmA pakSane jANyA vagara yuddha karavuM cogya nathI, mATe cAlo. meta sAme koNa bAtha bhIDe ? ema vicArI vidyAdhara ddhAo. pitAnA svAmI pAse jaI sarva hakIkta nivedana karI. te sAMbhaLI khecarAdhipati meghanI jema garjanA karate bhUmi para hAtha pachADa kapALe bhrakuTI caDAvI siMhanAde be. " are he reke ! tamane dhikkAra che ! ! keNa kumAra ane kene popaTa he! Darapoka napusake? sura ke asura, deva ke dAnava, keIpaNa mArI sAme UbhA rahevA samartha nathI. juo mAruM parAkrama te pAmarenI zuM sthiti thAya che." ema kahI vidyAdhare dazamukha, vIza bhUja vikuvI vikarALa svarUpa dhAraNa ryuM. eka hAthamAM khaDjha, bIjAmAM kheTaka, trIjAmAM gadA, ane cethAmAM dhanuSyabANa ema vIse bhUjAmAM judAM judAM zastro dhAraNa karI siMhanI garjanA karate vegapUrvaka deDate
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 209 AkAzathI UtaravA lAge. te joI popaTa bhayathI kumAranA kheLAmAM saMtAI gaye. vidyAdhara kumAra pAse AvI garjanA karavA lAgyuM, "are raMka ! mArI najarathI dUra jA. nahitara. marI jaIza. mArA prANarUpa A haMsalIne khoLAmAM zuM laI beThe che? jo tane jIvavAnI AzA hoya te A haMsIne mane jaladI pAchI Apa ane tuM pibArA gaNI jA. anyathA A khagathI tAruM mastaka chedI nAkhIza."te sAMbhaLIne ane enI vikarALa mUrti joI piTa, tilakamaMjarI, mera ane haMsI bhayane lIdhe kaMpavA lAgyAM. pachI dhIra gaMbhIra kumAra hAsya verate bele, "are mUDha! tuM bALakanI mAphaka mane zA mATe bhaya Ape che? tArA bhasavAthI bIe te bIjA. ahIM to ame keIthI bItA nathI-DaravAnI mane Teva ja nathI. - mArA zaraNe AvelI haMsIne laI javA tuM te zuM paNuM khuda vidhAtA paNa asamartha che-zuM tuM vikarALa viSadhara pAsethI maNi levA Icche che? jato rahe ahIMthI nahi te tArA daze mastakeno bhega daze dizAone ApIza. eTalAmAM devarUpe rahelo era pitAnA sAcA svarUpamAM Avya, vividha prakAranAM zastro vikuvI bolyA, "he kumAra ! tame niHzaMka thaI A nAdAna sAthe yuddha kare, huM tamAro sahAyaka thaI zastro pUrAM pADIza, ane A duSTane bhukko bolAvIza."te sAMbhaLI kumArane bamaNo utsAha thaye. tilakamaMjarIne haMsI soMpI pite azva para ArUDha thayo ane devanA dIdhelA divya dhanuSyane hAthamAM laI TaMkAra karyo, te sAMbhaLI, khecara senA camatkAra 14
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 pAsI; pachI kumAre varSAdhArAnI mAphaka subhaTA para mANeAnA varasAda varasAvye, devanA prabhAvathI kumAranA vALa paNa vAMkA na thayA. kumArathI bhaya pAmelA jIvavAnI IcchAvALA subhaTo palAyana thaI gayA. A paristhiti joI te dazamukha durAtmA pote kumAra sAthe yuddha karavA lAgyA. ghaNIvAra laDaDyA pachI kaMTALI teNe hajAra bhUjA vikuvI kumAra sAthe vIratA pUrvaka yuddha karavA lAgyA. pachI kumAre kSarapra nAmaka khANa vaDe vidyAdharanAM save zo chedI nAkhyAM. vidyAdharanI chAtI khANuthI viMdhAI javAthI nItaratA leAhIe te bhUmi para paDyo ane mUrchA pAmyA. vaLI gheADIvAre cetanA AvavAthI Uco ane vidyAnA baLathI peAtAnAM aneka rUpa vikarSyA, jyAM najara nAMkhA tyAM te vidyAdhara ja dekhAya. cAre tarapha te duSTa sivAya kAMI na dekhAtuM, chatAM kumArane leza mAtra laya na lAgyo, kAraNa ke dhIra gaMbhIra puruSA kalpAMta paNa kAyara nathI thatA. ahI te vidyAdhara peAtAnAM aneka rUpo vaDe cAre bAjuthI kumAra prati zastra prahAra karavA lAgyA. kumAra para AvI paDelI Aphatane joI deva pAte muDhaLa laI khecarane majA cakhADavA doDaco. vikarALa kALa jevA devane joI khecarAdhipati kSeAla pAmyA. eTalAmAM krASita thayelA dhruve vidyAdharanI chAtImAM eka mugdhaLa mAryuM. vajrathI dakhAyelA patanI jema khecara bhUmi para paDayo. mahAmuzkelIthI khecara UbheA thayA, paNa tenI mahurUpiNI pramukha ghaNI vidyA nAza pAmI hatI. kumAranuM atula sAmarthya joI vidyAdhara evA tA nAThA
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 211 ke pAchuM vaLIne joyuM paNa nahIM, prANa keAne pyArAM na hoya ? subhaTAe vidyAdharanI pUTha pakaDI. dhanA mAhAtmyathI kumAra vijaya pAmyA. devatA sAthe kumAra caityamAM Avyo. kumAranuM adbhuta caritra joI haSathI pulita vanavALI tilakamajarI vicAre che ke nizcaya A yuvAna jagatanA puruSAnI madhyamAM ratnarUpa che. zu' tenI vIratA, dhIratA ane gaMbhIratA ! tathA tenI mukhamudrA mAnavInA manane meha pamADe tevI nathI zuM ? jo A yuvAna mAre pita thAya ane mArI bahena mane maLe te huM peAtAne mahA puLavAna mAnu. eTalAmAM kumAra caityamAM Avye. badhAMe tene dhanyavAda ApyA. tyArapachI kumAre huMsIne tilakamaMjarInA kheALAmAMthI laI peAtAnI pAse besADI ane pUchyuM, "huM huMsI ! kharekhara kahe, tu kANu che ? vidyAdhare zA mATe tAruM haraNa kareluM ? tAru sa vRtAMta mane kahe. haMsI khAlI, " he svAmin! huM mAruM saghaLuM caritra kahyuM, Apa sAMbhaLo. " '' 27 * vaitADhaya paryaMta para rathanupura nAmanuM nagara che tyAM sadana nAmanA khecarendra rAjya kare che. eka divasa te AkAzamArge krUratA karatA kanakapuranA vana parathI cAlyA jatA hatA tevAmAM tenI dRSTi vanamAM jhulatI rAjaputrI azAkamajarI para paDI. vasaMtaRtunA vAyuthI kALAbhammara jevA vALa sAthe jenuM uttarIya paNa Amatema UDI rahyuM hatuM, evI rUpa lAvaNyanI pratimA jevI azAkamajarIne joI kAmAtura thayelA vidyAdhare tenuM haraNa karyuM. te joI te khALA karuNusvarathI cIsa pADatI rudana karavA lAgI.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 uttarottara te bALAne vidyAdhara bahu dUra AvelA udyAnamAM lAvyuM. pachI priya vacanathI pUchavA lAge, "he suMdarI ! tuM zA mATe vilApa kare che? huM kaI cera nathI, huM tane jarA paNa duHkha nahIM ApuM, huM harahameza tAre sevaka thaIne rahIza, huM khecane adhipati chuM, sarva vidyAdharInI tane svAminI banAvIza. tuM A navayauvanane zA mATe Ama veDaphe che? tuM mArA sAthe vivAha karI tArA kaumAryane naSTa kara, tethI tAruM jIvana saphaLa thaze." te nirlajanAM AvAM vacana sAMbhaLI azakamaMjarI ciMtavavA lAgI, "dhikAra che kAmAMdha puruSone ! dhikAra che kAmAgnithI baLela puruSa nirvivekI thaI potAnAM jAti-kuLane, paNa vicAra karato nathI! A jagatamAM je puruSa aMdha che te pitAnI pAse rahelI joI zakAya tevI vastune paNa nathI joI zako, paraMtu je puruSa rAgathI aMdha thayele che te te je vastu vidyamAna che tene tyAga karI, je vastu nathI tene jue che, kemake te rAgadha puruSa azucinA samUha rUpa strIonAM avayamAM kaMdapuSpa, pUrNacandra, kaLaza-kuMbha, kalpavallI ane latAnAM palla-navAMkuranA ArepakarI AnaMda anubhave che. Ama ciMtavatI te bALA mauna dharI sukha chUpAvI, besI rahI. tyAre te duSTa vidyAdhara vicAre che ke atyAre Ane nizcaya tenA mAtApitAne viraha satAve che, paNa pachI huM je kahIza te ja karaze. ema vicArI teNe vidyAbaLathI azekamaMjarIne tApasakumAra banAvI dIdhuM. pachI vidyAdhara tApasara
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 213 kumArane satkArapUrvaka priyavacanothI sarvadA saMtoSavA lAge, kintu patthara para vAvelA anAjanI mAphaka badhI mahenata niSphaLa thaI, chatAM paNa te virAma na pAme, kemake AzA amara hoya che. kAmAMdha puruSone haThAgraha duladhya hoya che. " eka divasa te vidyAdhara tApasakumArane vanamAM mUkI kAryanimitte pitAnA nagare gaye. eTalAmAM tame tyAM AvyA, tamane jyAM te pitAnuM caritra saMbhaLAve che, tyAM te duSTa -vaLiyAnuM vikarALa rUpa laI tApasakumArane potAnA nagaramAM laI gaye. tyAM maNiratna suvarNathI maMDita divya mahelamAM lAvI, azakamaMjarI pAse viSayabheganI mAgaNI karavA lAge. paNa bALAe mauna sAdhI uttara Ape nahIM tyAre kodhita thayele vidyAdhara balavA lAgyuM, "tuM mAruM kahyuM nahIM kare te tane A talavArathI haNI nAkhIza." ema kahI kodhathI tapelA vidyAdhare myAnamAMthI talavAra kADhI. have kuMvarIe dhIratA dhAraNa karIne kahyuM: "he sapuruSa! baLathI ke chaLavaDe rAjyAdika samRddhi meLavI zakAya che, paraMtu saMbaMdha te premathI ja thAya, te paNa ubhaya pakSanI IcchAthI, sAmAnA prema vinA je mUDha puruSa kAmanI prArthanA kare tenAthI mUrkha A duniyAmAM bIjo keNa hoI zake ? " te sAMbhaLI atyaMta krodhita thayele vidyAdhara bolya. are duSTA ! tuM mane zikhAmaNa Ape che? mArI sAme ja mArI niMdA? UbhI rahe hamaNuM huM tene tArI jIMdagIne cukAde ApuM chuM. ema kahI te talavAra laI dharyo, tyAre te bALA belI, are duSTa ! aniSTa saMbaMdhathI mane maraNa
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 vadhAre vahAluM che. mATe mane jaladI mArI nAkha emAM vicAra karavAnI koI jarUra nathI." tyAre vidyAre vicAryuM dhikkAra che mane, meM A zuM anAcaraNa karyuM ? jagatamAM prema, saraLatA ane mRdutAthI utpanna thAya che nahI ke haThathI. ema vicArI teNe talavAra myAnamAM nAkhI pachI azakamaMjarIne vidyAnA baLathI haMsI banAvI, suvarNamaya pAMjarAmAM keda karI. duSTa. vighAdhara haMsIne reja mRdu vacanathI saMtoSavA lAge. eka divasa pAMjarAmAM rahelI haMsIne priya vacanothI prArthanA karatA vidyAdharane tenI bhAryA kamIsenAe je.. A ghaTanA joI kamaLanA zakAzIla thaI vicAravA lAgI ke A zuM kahevAya ? jarUra dALamAM kALuM jaNAya che. ema vicArI teNe pitAnI vidyAdevI pAse AvI sarva vRtAnta jaNAvyuM. tyAre vidyAdevIe azakamaMjarInI sarva hakIkata jaNAvI kamaLasenAe te haMsIne pAMjarAmAMthI kADhI AkAzamAM uchALI, kAraNa ke strIone zokaya gamatI nathI hotI. haMsI paNa vidyAdharanA bhayathI ane mukata thavAnI khuzIthI jhaDapabhera AkAzamAM UDavA lAgI. A vAtanI vidyAdharane khabara paDavAthI te sainya sahita pAchaLa paDyo. pite thAkI javAthI eka aTavImAM vizrAmanA hetuthI rahyo. ane subhaTane haMsInI pAchaLa mekalyA. mArganA zramathI ane vidyAdharonA bhayathI trAsa pAmelI haMsI A mArgathI jatI hatI tevAmAM tamane joI teNe tamAruM zaraNa lIdhuM. he kumAra! huM ja te haMsI chuM. he mahAbhAga! mArA puNyayoge te duSTane tame harAvyuM. A vAta sAMbhaLatAM ja hajI sudhI mauna
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 215 beThelI tilakama jarI paNu vilApa karavA lAgI. huM bhAginI tuM tApasapaNuM pAmI nirjana vanamAM ekAkI zI rIte rahI ? ane hamaNAM paNa tiya capaNAmAM zI rIte rahI zake che? huM bahena te dRSTa thADA kALamAM tane keTaluM khadhu dukha ApyuM. arere ! teM pUrvabhavamAM evuM kayuM pApa karyuM... hatuM ke tuM mAnavamAMthI pakSiNI thai. hAya hAya ! have mArI bahenanuM tiyacapaNu kevI rIte dUra thaze ? " tilakamaMjarIne Ama vilApa karatI joi devatAe potAnI zaktithI te hasIne strI rUpe karI tyAre anne bhaginIo paraspara bheTI paDI. pachI tilakama'jarI prati kumAra khelyAH " he suMdarI ! tamArA bannenuM paraspara milana thayuM mATe mane vadhAmaNImAM zuM Ape che te jaladI kahe; kAraNa ke zubha kAmamAM vilakha karavA ucita ke nathI. masya zIghram / ' te sAMbhaLI tilakamajarI khelI, . "" " he satpuruSa ! tamArA jevA upakArIne jo sarvasva ApavAmAM Ave te paNa gheADu che." ema kahI teNe kumAranA kaDamAM meAtIne! hAra ArApaNu karyo. kumAre paNa ati AnaMdapUrvaka te vadhAvyo. pachI tilakamaMjarIe kamaLa Adi puSpothI popaTanI pUjA karI pachI te deva melyA: " huM kumAra! pUrve A be kanyAe cakrezvarI devIe . tamane ja ApelI che. te paNa Aje huM tamane ApuM chuM. ema kahI teNe anne kumArI ratnasArane soMpI. kumAre teonuM pANigrahaNa karyuM.. rUpAMtara karI deve cakrezvarI devI pAse AvI. sarva hakIkata nivedana karI. cakrezvarI devI parivAra sAthe vimAnamAM besI tyAM AvI,
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 navaparitane AziSa ApI. pachI pitAnA sevako pAse vivAhacita sAmagrI maMgAvI meTA utsAha pUrvaka ane kanyAnA lagna kumAra sAthe karAvyAM. devIe aneka gavAkSothI maMDita manane mohanAra sAta mALano prasAda banAvI kumArane nivAsa mATe seM. kumAra paNa potAnI ane patnI sAthe vividha viSayanAM bhege bhagavate sukhe kALa nigamana karavA lAgyA. have ahIM kanakapurInAM rAjArANI ane putrIonA viyegathI avarNanIya vedanA anubhavatA hatA. nagaranivAsI paNa ciMtAtura hatA. coTe ane ke. bajAre ane ghare jyAM jue tyAM A ja vAta thatI hatI. arere ! kanakadhvaja rAjAne ghaDapaNanA sahArA rU5 AMkhanI kIkI jevAM ane ratano harAI gayAM. deve janma upara phaTako mAryo. ratnamaMjarIne laI janAra paNa te duSTa vidyAdhara ja hovuM joIe. Ama AkhuM nagara zekamaya dekhAtuM hatuM, ApattinAM AchAM vAdaLAM te nagarI para jANe chavAI gayAM hoya ema dekhAtuM hatuM. pazu pakSIo paNa UMDI vyathA anubhavatA hoya tevuM lAgatuM. tyAM acAnaka DUbatAne jema pATiyuM maLI Ave tema AkhuM nagara prakAzamaya thaI gayuM. cAre bAju AnaMdanA phuvArA UDavA lAgyA, daze dizAomAM AnaMdanI che chUTavA lAgI. vAta ema banI ke cakezvarI devInA AdezathI devatAe rAjAne tenI bane kanyAnI vadhAmaNI ApI pachI te pUchavuM ja zuM? pradhAno, sAmaMte, saradAra ane sabaLa sinike sAthe rAjA putrIne maLavA UpaDyo. zrImate zreSThIo ane keTalAka nagaranivAsI sAthe putrInA
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 217 snehane vaza thayelA nareza, deve batAvelI jagyAe AvI pahoMcyA. kumAre paNa pApaTa ane bhAryAo sAthe rAjAno satkAra karavA sAmA AvI praNAma karyA. rAjA paNa kumAranI chaTA, rUpa ane vIratA joi khuza thayA. pachI kumAre devanI * sahAyathI rAjakuTuMbanI bhAjanAthiI vividha prakAranI bhakti karI; tyArapachI anne rAjakuvarIee anubhavelI pAtapeAtAnI vitaka vArtA kahI. te sAMbhaLI sarva parivArane kheda ane Anada thayA. keTalAka divasa pachI eka divasa rAjA khelyA: " hu "3 mahAbhAga ! tame mArA nagaramAM AvI mane kRtArtha kare. " kumAranA kabUlavAthI parivArayukta rAjA kumArane nagara najIka lAnyA. pachI rAjAe peAtAnA jamAI ne moTA utsaveAutsAha sahita nagaramAM praveza karAvI, manohara mahelamAM utArA ApyA. kumAra pAtAnI strIo sAthe sukhapUrvaka tyAM rahevA lAgyA. pApaTa paNa meAjamAM divase pasAra karatA hatA. CC eka vakhata kumAra rAte sukhapUrvaka sUtA hatA, tyAM kAi divya rUpadhArI, divya vastrAbhUSaNathI vibhUSita zarIravALA krodhathI lAla netravALA ane ughADI talavAra hAthamAM dhAraNa karanArA puruSa kumArane kahevA lAgyA; " are mUDha ! Ama nizcita zuM sUtA che, jarA jAga-sAvadhAna thA. jo tuM vIra hA te mArI sAthe yuddha kara. game tema teAya tuM ziyALa jeTalI tAkAtavALeA vaNika ja che ne ? siMha tulya mArA AgaLa tuM kayAM sudhI TakavAnA ?" ema kahI te pAMjarA sAthe peApaTane laI zIghra mahelathI nIce UtarI gayA. kumAre
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 paNa zIghratAthI talavAra laI tene pIche paka. te puruSanI pAchaLa doDatA kumAra bahu dUra nIkaLI gayo, kumAra tenI sAva najIka pahoMce tyAM te te AkAzamAM UDI adazya thaI gaye. tyAre atyaMta vismaya pAmele kumAra vicAravA lAgyA. nizcaya A mAre kaI vairI vidyAdhara deva ke dAnava dekhAya che, jethI te mArA prANa je popaTa laI palAyana thaI gayo. he vIra dhIra gaMbhIra zukarAja ! tArA vinA mArI zI gati thaze ? tuM pAcho mane kyAre ane kyAM maLIza ? vaLI kheda karI mUkI pairyane dhAraNa karI vicAravA lAgyA, he jIva ! tuM zoka zA mATe kare che ? zeka karavAthI koI kAryanI siddhi thatI nathI. mATe udyama karI kayAMyathI paNa pipaTane meLavIne ja pAcho vaLIza; anyathA nahi. pipaTanI tapAsa karate kumAra pharate pharate eka vanamAM AvI dhyAnapUrvaka jovA lAge, paNa pipaTanI kazI khabara na ja maLI. Akho divasa te vanamAM pipaTanI tapAsa karatA saMdhyA samaye eka ghora vanamAM AvI pahoMcyA. tyAM teNe eka vizALa nagara joyuM, nagarane pharate suMdara majabUta gaDha hate, cittane camatkAra pamADe evA caitya, meTI manahara mahelAte ane dhajApatAkAAdithI vibhUSita nagarane kumAra vismayapUrvaka jevA lAge. pachI te nagaramAM praveza karavA mATe daravAjAmAMthI javA lAgyA. tevAmAM gaDha para beThelI | sArikA (mena) belI. "he puruSa! tuM A nagaramAM praveza na kara. vismaya pAmI kumAre joyuM te eka sArikA belatI hatI te joI te kumAra bolyo; "he sArikA ! tu
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 219 mane zA mATe reke che ? sArikA belI. "he sapuruSa ! je tuM sukha samAdhi cAhate hoya to haTha mUkI pAcho vaLahuM tane tArA hita khAtara kahuM chuM, mAre tArAthI kAMI svArtha nathI. kumAra bolyA, he sArikA ! huM zA mATe na jAuM? agara jaIza te zuM thaze enuM kAMI kAraNa haze ne ?? mATe tenuM kAraNa kahe, pachI mane je yogya lAgaze te karIza. sArikA bolI, he kumAra ! tuM jANavA ja mAge che te sAMbhaLa- A nagaranuM nAma ratanapura che, kharekhara te ratnathI hAla paNa paripUrNa che. ahiM pitAnI prajAne putranI peThe pALanAre zacipati je puraMdara nAmanA rAjA rAjya karate hate.. A nagaramAM vividha prakAranA vezanuM parivartana karI cerI karanAra eka cera kayAMyathI AvI dhanavaMtone tyAM dhADa pADate hatuM. rAjAe nagaranI cAre tarapha cokIdAre besADayA. tamAma mArgomAM paNa subhaTo pahere bharavA lAgyA, ane dhanavAna paNa pitAnI milakata sAcavIne saMtADatA, paNa te ravalIcaMpaka lakSmI pAchaLa divAna thaI rAja dhana cerate. rAjyane A kaDaka prabaMdha hovA chatAM te milakatane cira, julmI, kAyadAnI paravA karyA vagara kulAMgAranI jema dhanADhayenA dhana para paje nAkhI palAyana thaI jatuM. tene pakaDavA ghaNA prayatna karyo paNa niSphaLa nIvaDyA. eka divasa sarva nagaranivAsIo rAjA pAse AvI. kahevA lAgyA, he rAjan ! have te kAMI kare? te kukamIe badhAne kaMgAla karI nAkhyA che. have te te cirane Apa sivAya koI
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ pakaDe tema lAgatuM nathI. rAjAe koTavAlane badhI hakIkta pUchI, tyAM keTavAla bolyA: "he svAmina ! vikarALa vyAdhi jevA A corane pakaDavA mATe ame bahu upAye karyo, paNa te koIpaNa hisAbe pakaDAto nathI. have amArAthI pakaDAya evI lezamAtra AzA nathI." te sAMbhaLI rAjAne ghaNe kheda thaye. pachI te nitya rAtre veza badalI ughADI talavAre ceranI tapAsamAM pharato. eka divasa cera keI moTA dhanADhayanuM dhana corI pioTaluM bAMdhI jhapATAbaMdha ja hatuM, rAjAe cerane ane cere rAjAne che, tethI AgaLa cora ane pAchaLa rAjA vegapUrvaka doDavA lAgyA. eTalAmAM cAra eka maThamAM ghUsyo, ane tyAM sutelA tApasa pAse poTaluM mUkI pote palAyana thaI gayo. rAjA paNa maThamAM AvI vicAre che; nizcaya A tApasa cera che, teNe ja mArI AkhI nagarInA vaibhavano nAza karyo che, atyAre ahIM veza badalI kapaTathI sUte che, ema vicArI krodhita thayele rAjA tApasane uThADI kahevA lAgyuH "he duSTa pApiwtApasa veSe mArI AkhI nagarInA dhana-vaibhava lUMTI atyAre DhoMga karI sUI gayo che? Ubhe rahe, tane hamaNAM haMmeza mATe suvarAvuM chuM." ema kahI nirdayI rAjAe tene bAMdhI niSkAraNa rakSakone sepe. tapasvIe pitAnI kharI hakIkata kahI, paNa lAMbo vicAra nahIM karanArA rAjAe te nirdoSane phAMsInI sajA pharamAvI. rakSakae tenuM mastaka muMDAvI gadheDA para besADyo, ane gAmamAM pheravI phAMsI para caDhAvyo. te tapasvI marIne nagarIno nAza karanAra nizAcara thaye. tene pUrvabhavanuM vara sAMbharavAthI--yAda AvavAthI ahIM AvI teNe rAjAnA rAma ramADayA. rAkSasanA bhayathI nagarajano ghara mUkI jatAM rahyAM tathA bAkI rahelAne teNe kADhI mUkyAM.
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ rarA A nagaramAM te duSTa ekale rahe che, bhUlecUke kaI pazupakSI paNa je aMdara jAya te te duSTa tene mArI nAkhe che.. mATe he puruSa! tane motanA mukhamAM jatAM nivAruM chuM. . sArikAnI vAchaTA joI khuza thayelo kumAra bolyA : "he sArikA! evA rAkSasathI mane jarAya bhaya nathI." ema. kahI te kumAra jANe rAkSasanA baLane jANavA raNabhUmimAM jato na hoya tema nagaramAM dAkhala thayA. nirAdhAra nagaramAM niraM-. kuzapaNe nirjana nikete mauna mahelAta, zUnya rastAo temaja caMdanakA, suvarNa, kapUra sepArI nALiyera ane mahekatAM kariyANAthI bharapUra dukAno jete kumAra anukrame rAjamArgo thaI rAjyamahelanA sAtamA mALa para AvI pahoMce tyAM manane moha pamADe tevI makhamalanI sukomaLa zayyA joI mAgazramathI thAkele kumAra pitAnA gharanI jema sUto ane nidrAdhIna thaye. nagaramAM manuSyanI gadha ane pagalAM joI kodhita thayele rAkSasa dharatIne dhrujAvate kumAranI zayyA pAse AvI pahoMce. khubasurata kumArane sutele joI vicAravA lAgya, A sthAnane manamAM yAda karavA paNa kaI zaktimAna nathI tyAre A koI dhIra puruSa bApAne bagIce samajI sUI gaye lAge che! A dhIrane huM zI rIte mAruM ?' zuM phaLa teDavAnI jema AnA aMgopAMga toDI nAkhuM ke vanarAjanI jema nakhathI Ane phADI nAkhuM ? athavA te ghaNathI AnA bhukka bhukko karI nAkhuM ? cIbhaDAnI mAphaka charIthI cIrI nAkhuM? zuM jAjavalyamAna agnimAM.
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 -nAkhuM, daDAnI mAphaka AkAzamAM uchALuM - ke samudramAM nAkhI mAchalIone bhoga ApuM....... A hajI mArA baLane jANato nathI, vaLI thoDIvAramAM vicAre che. are ! A te mAre mahemAna che, tene huM mAruM temAM mArI zI zebhA ? ghera AvelA zatrune paNa na marAya. kemake -zuka gurune zatru che. guruno pitAne graha mIna rAzI che, chatAM paNa jyAre zuka mIna rAzImAM Ave che. tyAre guru tene ucca sthAna Ape che. mATe jyAM sudhI A puruSa jAgaze nahIM tyAMsudhI huM tene kAMI nahi kahuM. pachI pAchaLathI je mane egya lAgaze te karIza. ema vicArI rAkSasa nagara bahAra gayo ane bIjA keTalAka rAkSasane sAthe teDate Avyo, hajI paNa kumAra sutele che ema jANuM tene koi vadhI gaye. . te be "are nirlajaja ! cAla, mArA gharamAMthI jaladI bahAra nIkaLa, nahiMte yuddha karavA taiyAra thaI jA." te sAMbhaLI kumAra balya, "he rAkSasendra ! mArI nidrAmAM te vina zA mATe nAkhyuM ? bIjAnI UMgha bagADavAthI pitAnI paNa UMgha koI jarUra bagADe che. kahyuM che ke - ' dharmanI niMdA karanAre, paMktine bheda karanAre, kAraNa vagara nidrAno bhaMga karanAra, kathAno bhaMga karanAre ane vagara kAraNe pApa karanAre-A pAMca puruSa mahApApI kahevAya che. mATe tuM ghI mizrita ati zItaLa jaLa vaDe mArA paganAM taLiyAM ghasa ane tArA sevake pAse paNa ghasAva jethI mane pharI nidrA Ave. - te sAMbhaLI rAkSasa te avAk ja thaI gaye. jIMdagImAM
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 223 tene AvAM vacana kahenAra A pahelavahele maLelo. te vicAravA lAgyA barAbara, A keI asAmAnya vyakti lAge che. mRga siMhane hukama kare ema A mane paganAM taLiyAM ghasavAnuM kahe che. eha! AnI himmata? ke dhIra ane gaMbhIra ! AvA niDara puruSonI sevA keNa na kare? ema vicArI rAkSasa sugadha ghI mizrita jaLa vaDe sevako sAthe tenA paganAM taLiyAM ghasavA lAgyuM. aho ! dharmanA prabhAvathI muzkela kArya paNa zuM AsAna nathI thatAM? dharma te sAkSAt kalpavRkSa ja che. tethI sarva kAmanA pUrNa thAya che. rAkSasane nokaranI jema potAnA paga ghasate joI kumAra belya; "he deva! manuSya mAtra evA meM tane AjJA ApI te tuM udAra thaI mApha kara ! tArI sevAthI huM khuza chuM mATe mAga, mAga, tuM je mAge te ApuM, tAruM je kAMI duHsAdhya kAma hoya te kahe, te badhuM huM tane karI ApuM." * ati vismayathI mAthuM dhuNavate rAkSasa vicAre che, aho! A te badhuM UMdhuM vaLyuM, ke mArA jevA para manuSya prasanna thaye. vaLI te mAruM duHsAdhya kArya karavAnI tamannA rAkhe che. A vAta te kalpavRkSa sevaka pAse yAcanA kare evI thaI A manuSya mArA jevA devatAne zuM ApI zakaze ? paNa tenI parIkSA mATe kAMIka te mAgavuM joIe, tethI te madhura vacane balya, "he vIravara ! je anyanA manavAMchita pUre te puruSa traNe bhavanamAM durlabha che, paranta manuSyanA guNe ane yaza, jyAM sudhI teNe yAcanA nathI karI tyAM sudhI ja rahe che. mATe je tuM mArI yAcanAne bhaMga na kare te huM tArI pAse yAcanA karuM, kAraNa ke -
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 tRNaM laghu tRNA-tUlaM ttalAdapi hi yAcakaH // vAyunA kiM na nIto'sau, mAmayaM prArthayisyati // 1 // artha -tRNa sauthI halakuM che, tethI rU halakuM che, paNa yAcaka to rU thI paNa laghu che. tyAre rUnI jema vAyu tene kema uDADate nathI? te kahe che ke Ane huM uDADIza te te mArI pAse paNa yAcanA karaze. ema dhArI vAyu tene uDADatuM nathI." te sAMbhaLI kumAra balya, he rAkSasendra! mArI pAsethI je kArya siddha thAya evuM hoya te khuzIthI kahe. rAkSasa che; " tyAre tuM A nagarInuM rAjya grahaNa kara. huM gya jANuM A rAjya tane soMpuM chuM mATe tuM svecchAe. rAjya sukha bhegava, tAre je joIze te huM tvarAthI pUrIza. ane dAsanI jema niraMtara sevA karIza. sarva rAjAo tArA, sevaka thaIne raheze. kumAra vicAre che. A mane rAjya dhUrA. Ape che, nizcaya te puNyathI maLe che, paraMtu pUrve meM parigraha parimANa vrata samaye rAjya grahaNano niyama karyo che. vaLI. A rAkSasane prArthanA bhaMga na karavAnuM vacana ApyuM che. hAla vikaTa saMkaTamAM paDele zuM karuM? eka tarapha vacana ane. bIjI tarapha vrata bhaMga thavA saMbhava che." vicAra karyA bAda kumAra beH "he rAkSasendra! tuM bIju kAMI mAga, kemake meM rAjagrahaNa karavAno niyama karyo che, evI dAkSiNyatA zA kAmanI, ke jethI vrata bhaMga thAya--evuM sanuM zA kAmanuM ke je paheravAthI kAna kapAya. te sAMbhaLI rAkSasa be , he sajajana ! uttama puruSe je kabUla kare che tene
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 225 karavA mATe teo prANanI paNa paravA nathI karatA." tethI kumAra bolyo; "he rAkSasendra! tuM kharuM kahe che, paNa meM guru pAse niyama lIdhe che mATe pApanA sthAna rUpa ane anarthakArI evA rAjyane huM zuM karuM? vratanI virAdhanA karavAthI prANu ugra duHkhane anubhave che. mATe he mahAbhAga! bIjuM kAMI mAga. te bhale duSkara hoya, tene huM prANanI kura bAnI ApI pUrNa karIza." ' rAkSasa kodhita thaI bolyaH "are mUDha! DaMphAsa te meTI mAre che. ane mArI pahelI mAgaNI pheka karI bIjuM mAgavAnuM kahe che. nizcaya tuM tArA AtmA para ja dhe bharAye jaNAya che. krodha pUrvaka koI yuddha karI jIva saMhAra kare te tene pApa lAge, nahi ke devadatta rAjya levAmAM. are mUrkhAdhIza! sugaMdhita ghI pIvAnA avasare zA mATe kutkAra kare che? tuM mArA gharamAM niHzaMkapaNe AvI bApAne bagIce samajI sUI gaye, vaLI mArA pAse paganAM taLiyAM paNa ghasAvyAM, te paNa mAruM kahevuM karato nathI. le beTA, cAkha enuM phaLa. ema kahI rAkSase tenA keza pakaDI AkAzamAM uchALe; paNa kumAra paDe te pahelAM tene jhIlI belya, are ! mUkha ziromaNi vRthA haThAgraha vaDe zA mATe mare che? meM tAruM kaheluM niMdanIya kAryo paNa karyuM, to paNa mUDha ! tuM mAruM kaheluM hitakArI vacana paNa nathI karato? hajI samaja ane rAjya le, nahi te huM tane vastranI jema mahAna zilA para pachADI tAre beDo pAra karI daIza." ema kahI te kumArane laI eka mahAna zilA pAse Avya, 15
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 pharI garjanA karate bolyA, " hajI paNa mAruM kahevuM mAna, vyartha jiMdagI zA mATe gumAve che?" kumAra be, "he rAkSasendra ! pariNAmanI ciMtA karavAnI Teva mArAmAM muddala nathI. mATe tAre je karavuM hoya te kara huM A Ubhe. " te sAMbhaLI bahu khuza thayelA rAkSase pitAnuM rUpa badalI divyarUpa dhAraNa karyuM, te puSpa vRSTi karate bolyoH "he kumAra tuM jaya pAma, jaya pAma vaLI balavA lAgyuM. "he kumAra ! sarva satvazALIomAM tuM ja zreSTha che. tArA jevA dRDhadhamI puruSenA lIdhe ja pRthvI ratnagarbhA kahevAya che, dharma viSayamAM tArI AvI daDhatA joI huM bahuM Azcarya pAmyuM chuM. kumAra be, tame kahe che te badhuM barAbara che paNa tame che kaNa-zA mATe A prapaMca rae che?" devatA be sAMbhaLaH- - eka vakhata saudharma ane IzAna devalekanA IMdro ekasAthe utpanna thayAM, teo paraspara eka vimAna mATe laDAI karavA lAgyA, saudharma devalekasa batrIsa lAkha ane IzAna devalekamAM aThThAvIsa lAkha vimAne che, temAMthI eka vimAna mATe ja ghora yuddha jAmyuM. A lekamAM yuddha karatAM mAnavIne mAnavI vAre, tathA devane deva vAre, parantu devAnA adhipati drone vAravA bhalA kaI zaktimAna thaI zake khaDuM ke? lebhane thobha na hoya, Ama laDatAM ghaNo kALa vyatIta thaye tyAre eka deve kahyuM ke mANavake sthaMbhamAM jinezvarenI dADhA che, tenA abhiSekathI meTA vyAdhio moTA vaira Adi doSa upazame che." te sAMbhaLI mahattara deve dADhAnA pANIthI bane IMdrone abhiSeka karyo tethI teo paraspara gADha prItivALA thayA.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ have ahI caMdrazekharanAmanA deve haribhegameSa devane pUchayuM: "he mitra! zu manuSya lekamAM keI nirlobhI puruSa 'haze? tyAre hariNegameSI deva tArI prazaMsA karate belya, vasu sAra zreSThIne ratnasAra nAmano putra che, te manuSya lekamAM " nirlobhI che, te keInuM ApeluM rAjya paNa nathI letA. te sAMbhaLI meM caMdrazekhara nAmanA deve tArI parIkSA karavA rAkSasanuM svarUpa karyuM, tane meM aneka prakAre herAna karyo, mATe tuM mane kSamA kara. huM tArA para prasanna chuM. mAga ! mAga ! tuM je mAgIza te ApIza kAraNa ke devadarzana amegha kahevAya. kumAra belyaH "he deva! jinadharmanA prasAdathI mane kAMI taTe nathI chatAM huM vacana nAkhuM chuM ke hamaNAM tamAre naMdIzvaradvIpanI yAtrA karavI. deve kabUla karyuM, pachI kumArane popaTa sahita pAMjaruM ApI tene kanakapurI pahoMcADyo. tyAM teNe rAjAdi sAme kumAranuM mahAsya jAhera karyuM. pachI te kumArane bahumAna ApI svasthAne gaye, ahIM ratnasAra paNa rAjAnI AjJA laI pipaTa yukta ane patnIe sAthe mahAsecane laI pitAnA nagara tarapha cAle, sthAne sthAne aneka bhUpatiothI satkArane pAmate keme karIne te vizALAnagarI pAse AvI pahoMcyuM. : ratnasAranI vistRta samRddhi ane sabaLa senA joI rAjA paNa tenI sAme AvyuM, pachI vasusAra sAthe samarasiMha rAjAe meTA utsavapUrvaka tene nagaramAM praveza karAvyuM. tyArapachI popaTe kumAranuM saghaLuM caritra kahI saMbhaLAvyuM, te sAMbhaLI ati camatkAra pAmelA leke tenI prazaMsA karavA
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 lAgyA. e prakAre ratnasAra pitAnI banne sahacAriNuM sAthe saMsAranA sukhe seva rahevA lAgyA eka divasa te nagaramAM dharmasUri nAmanA AcArya saparivAra padhAryA. temane vAMdavA rAjA ratnasAra pramukha nagaraleke tyAM gayA. sUrijIne vidhipUrvaka vAMdI sau yAcita sthAne dezanA sAMbhaLavA beThA. dezanAnA aMte rAjA pUchavA lAgyuM ke he bhagavana ! ratnasAre pUrva bhavamAM evuM te zuM puNya karyuM che ke jethI tene AvA prakAranI samRddhi maLI? te sAMbhaLI cAra jJAnanA dhaNI evA dharmasUri kahevA lAgyA, he rAjana ! sAMbhaLa:- - ratnasArane pUrvabhava- A bharatakSetramAM ja rAjapura nAmanuM nagara che. tyAM jItazatru nAmane rAjA rAjya karato hato. tene thIsAra nAme mahAparAkanI putra hatA. zrIsArane eka kSatriyaputra, bIje amAtya putra ane trIjo zreSThI putra ema traNa mitra hatA. e cArene paraspara atyaMta neha hato. eka divasa aMtaHpuramAMthI khAtara pADI dhana laIne jatAM koIne koTavAle pakaDyo. tene bAMdhI te rAjA pAse laI gaye. rAjAe tene motanI sajA ApI. zULIe laI javAtA evA corane zrIsara kumAre je, keTavAlane kumAra pUchavA lAgyuM ke A puruSa keNa che ane Ane bAMdhIne tame kyAM laI jAya che ? tyAre keTavAle sarva hakIkata jaNAvI. kumAra balya, he keTavAla ! A zerane mAre havAle kare. mArI mAtAnA avAsamAMthI dravya coranAra A puruSane huM barAbara zikSA karIza. ema
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 229 kahI kumAra cerane laI gAma bahAra AvyuM. kumAra balya "he bhAgyazALI! huM tane abhayadAna ApuM chuM, paraMtu he buddhimAna! parAyuM dhana levAthI utpanna karelI kIti ane dhana bane nAza pAme che. vaLI saMpatti vipattimAM badalAI jAya che. A lekamAM kArAgraha aMga chedana vagerene bhaya ane apara lekamAM narakanI ghora yAtanA veThavI paDe che. mATe he buddhimAna, tuM pratijJA karI ke AjathI tAre corI na karavI. aho ! mahApuruSanI udAratA ane yukti jagatane AnaMda ane Azcarya upajAvanArI hoya che. kumArathI baMdha pAmela cora corI na karavAnI pratijJA laI tApasa thaye. * have A hakIkata keI puruSa dvArA rAjAe jANI, tyAre te kumAranA akAryanI nirbhatsanA karate bolyo; "he putra ! te mArI AjJAne bhaMga zA mATe karyo? cAla, mArA nagaramAMthI jaladI jato rahe? tArA jevA nIcanuM ahIM kAMI koma nathI." e zabdo sAMbhaLatAMnI sAthe kumAra tarata nagara choDI cAlI nIkaH kemake, mAnavaMtA mAnavIone pitAnI pratiSThA, gaurava ane sanmAna prANathI paNa priya hoya che, tenA traNe mitre paNa nehAdhIna thaI kumArane jaI maLyA, kahyuM che ke - . jAnIyAtprekSaNe bhRtyAn , bAMdhavAn vyasanAgame // . . mitramApadi kAle ca, bhAryA ca vibhavakSaye // 1 // arthakAMI kAma paDe tyAre nokarInI, duHkha paDaye aMdhuonI, ApattikALamAM mitranI ane vaibhavane nAza thavAthI strInI parIkSA thAya che.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 tho "he prabhAI bhakika paripI nizA jyAM teo : te cAre mitre kaI sArthanI sAthe nasIba ajamAvavA cAlI nIkaLyA. mArgamAM cAlatA sAIthI bhUlA paDelA cAre vanamAM bhaTakavA lAgyA, sudhA-tRSAtura evA teo traNa divasanA aMte koI eka nagaramAM AvI pahoMcyA. tyAM teoe bhajana sAmagrI lAvI bhejana banAvyuM, snAna karyA bAda jyAM teo jamavA bese che, tyAM eka jinakalpI munirAja vaheravA padhAryA. temane joI bhadrika prakRtivALe rAjaputra UbhuM thaI bolyo; "he prabhe ! padhAro, Aja amAro janma saphaLa thaye ke Apa amAre AMgaNe AvyA." ema bolatAM kumAre caDatA pariNAme supAtradAna ApI vipula bhegakarma upAryuM. te joI tenA baMne mitroe bhAvapUrvaka tenuM anumedana karyuM, paNa satvahIna kSatriya putra be, "he mitra ! mane bahu bhUkha lAgI che mATe tuM mArA mATe rAkhIne vaherAvaje." tethI teNe dAnAMtarAya karma bAMdhyuM. ahIM jItazatru rAjAe premavaza potAnA putranuM puNya ane parAkrama joI tene mitra sAthe mAnapUrvaka teDAvyA zrIsArane rAjya ApI rAjA dharmArAdhana karavA lAgyuM. have zrIsAra pitAnA mitrane egya padavIo ApI nyAyapUrvaka rAjya karavA lAgyo. prAMte kALakarI zrIsAra rAjA supAtra dAnane prabhAvathI A ratnasAra thaye, zreSThIputra ane maMtrIputra te pUrvanA sanehane lIdhe kuMvaranI patnI rUpe thaI, ane kSatriya putra dAnAMtarAyathI piopaTa thaye. vaLI pele cera tapasavratathI candracUDa (mayura)deva thaI ratnasArane sahAyaka thaye. ' te sAMbhaLI bhUpati pramukha nagarajano supAtradAnane viSe prIti dharAvatA jinadharma ArAdhavA lAgyA. ratnasAre paNa
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ vagere vidhipUrvaka evaNa rUpAna bhAvanA karatA 23 jinadharmamAM tatpara thaI rathayAtrA, tIrthayAtrA, suvarNa rUpAnA aneka jinabiMba ane caitya vagere vidhipUrvaka karAvyAM. Ama zAsananI prabhAvanA karatA ratnasAranA saMsargathI tenI bane bhAryA paNa bhAvapUrvaka dharmArAdhana karavA lAgI, ane strIo sAthe saMsAra sukhane bhagavate ratnasAra AyuSya kSaya thaye mRtyu pAmI ayyata devalokamAM deva thaye. tyAMthI cyavI mahAvideha kSetramAM jina dharma ArAdhI mukti pAmaze. che Iti ratnasAra kathA samApta * e pramANe munidAna prabhAvane ane parigraha parimANa upara ratnasAra rAjAnI kathAne sAMbhaLI, he bhavyajI ! tame dharmAnurAgI thaI AtmAnuM zreya karo. prabhu mukhethI A upadeza sAMbhaLI kAmadeve paNa ANaMdanI jema bAravrata rUpa zrAvakadharma svIkAryo. uttama prakAre jinadharma ArAdhatAM teNe cauda varSa gALyAM - have eka divasa kAmadeva zrAvaka citave che. ATalA varSa sudhI huM kuTuMba pALavAmAM rahyo, mArA putre paNa gharabAra saMbhALe tevA thayA che te pachI zA mATe huM pramAda karuM, ema vicArI teNe ekAdaza paDimA ArAdhavAno nizcaya karyo. svajana vargane teDAvI cAre prakAranA AhArathI saMtoSI te pUchavA lAge, "he svajano ! je tamArI saMmati hoya te huM yeSTha putrane kuTuMbane bhAra soMpI agiyAra paDimAnuM ArAdhana karuM, svajanenI saMmati laI kAmadeva putrane gRha bhAra seMpI nivRtta thaye, pauSadhazALAne jayaNApUrvaka pramAI darzAsana karyuM, tenA para besI ANaMdanI jema jinadhyAnamAM
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra3ra tatpara thayA. krame karI teNe agiyAra paDimA vahana karI. have eka vakhata rAtrie koI mithyAdRSTi deva pauSadhazALAmAM AvyuM. mada jharatA hastikuMbha jevuM mADhuM bahu ja pAtaLA paga, meDoLa mastaka, kAbaracItarI jaTA, sUpaDA jevA nakhA, khIsakeAlInI pUMchaDI jevI bhrakuTI, aMgArA jharatI AMkhA kADhALA jevA dAMtA, capaTI nAsikA, kALA paryaMta jevA paDa chaMDa deha, kAThI jevuM vicitra peTa ane sarpa, vIMchI, nALiyA vagerenA AbhUSaNa paherI bhaya'kara rUpa dhArI te pizAca khilakhila zabda karatA, mukhamAMthI jIbha kADhI aTTahAsya karavA lAgyA. kAryoMtsaga mAM rahelA kAmadeva prati khaDga upADI elyeAH " huM kAmadeva ! tuM pratyakSa maLelA viSayane mUkI zrAvaka vratAne zA mATe Adare che? zuM svane narakanI pAchaLa maMDayo che? je joI e te ahI ja che. tArA kAmadeva evA nAmane lAge na bhAgavatAM kema lajAve che? mArI AjJA che ke tu zrAvaka vratAne tyajI bhAga bhAgava ane tArI jiMdagI saphaLa kara, anyathA huM A khaDga vaDe tAru mastaka chedI nAkhIza. tethI akALe marIne anaMta duHkha meLavIza. k te sAMbhaLI kAmadeva dhyAnasthapaNe mauna esI rahyo, kAmadevanuM sthira citta jANI rAkSase tene be traNa vAra upara pramANe kahyuM, te paNa bhISaNa bhrakuTI caDhAvI kAmadeva para khaDganA prahAra karavA lAgyA, paraMtu kAmadeva ati tIvra vedanAne anubhavatA samabhAvamAM rahyo. kemakeH-- dhIrANa kAyarANa ya, kasavaTTe saMkaDe samAvaDio // niyama piAlaLavu, mutthA vasthA ya sovi
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 233 artha?--dhIra puruSanI ane kAyara puruSonI saMkaTa Ave tyAre ja koTI thAya che, bAkI sArI sthitimAM te sarva niyamanuM pAlana karavAmAM samartha hoya che - . have deva pite girirAja samA gajarAjanuM rUpa laI garjanA karo ane sUMDha uchALate kahevA lAgyA"he kAmadeva ! hajI paNa tuM mAruM kahevuM nahIM mAne te tane gaganamAM uchALI paga vaDe ragadoLI nAkhIza." te paNa kAmadeva sthira citte dharmadhyAnamAM lIna rahyo. tyAre te deve kAmadevane sUMDhathI pakaDI AkAzamAM uchA ane paDatAM pahelA daMkUzaLa para jhIlI tenuM pagathI mardana karavA lAge. AvI dusaha vedanAthI paNa te calAyamAna na thaye, tyAre te mahAlaMbakAya. lAlazANita jevAM netra ane hUMphADA mAratA sarpanuM rUpa laI tenI pAse AvI belavA lAgeH "he abhAgI kAmadeva ! haju ya kahuM chuM ke A dhatiMga mUkI ghara bhego thaI jA, nahi to huM tane karaDI jarUra tAruM mota nipajAvIza. ' - jyAre kAmadeve kAMI na sAMbhaLyuM tyAre te kAmadevanA gaLA para viMTaLAI DaMkhavA lAgyuM. te evI nirdayatAthI DaMkhavA lAgyo ke zarIranAM tamAma avayakomAMthI lehInI dhArA vahevA lAgI, paraMtu te sAce zrAvaka samatA rasamAM ramavA lAgyo, tenuM zarIra tapasyAthI kSINa thaI gayuM che, temAM asaMkhya chidro paDI javAthI lehInI nake vahI rahI che, paraMtu AtmAne oLakhanAra zarIrane zuM samaje? deva hAryo paNa zrAvaka nizcala rahyo. e pachI ati vismaya pAmelA deve pitAnuM divya ane manahara rUpa prakaTa karyuM, te bolavA lAgyo, he kAmadeva! tuM kAmadevuM nahIM paNa pratikAmadeva che, tuM dhanya che.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 234 tAruM jIvana saphaLa che, jinadharmamAM tArI AvI daDhatA joI tArA para bahu prasanna thayo chuM, meM tane ghera upasargothI ati pIDA upajAvI che, he dayALu ! te sarva mArA para kRpA karI kSamA kara. saudharmendra tArI prazaMsA sAcI ja karelI te A pramANe he de! bharatakSetranI caMpAnagarImAM je kAmadeva nAmaka zreSThI vase che tene dharmathI calAyamAna karanAra A jagatamAM koI nathI. te sAMbhaLIne meM amarasena nAmano deve vicAryuM ke deve AgaLa manuSya zI visAtamAM che? ema vicArI meM ahIM AvI tane ghera upasargo karyA; kintu tAruM mana meruzikhara sama nizcala rahyuM." ema kahI te kAmadevane traNa pradakSiNA pUrvaka vaMdana karI jinadharmanI prazaMsA karato svasthAne gaye. ' ahIM kAmadeve pitAne nirupasarga joI kAryotsarga pALe, te prAtaHkALe prabhune samavasarelA jANI tyAM vaMdanAthe gaye, vidhipUrvaka vAMdI dezanA sAMbhaLavA beThe. dezanAnA aMte deva manuSyanI vacamAM prabhu bolyAH "he kAmadeva ! gaI rAtre deve pizAca, hasti ane sarpAdi rUpe vimuvI tane bahu upasargo karyo, paraMtu tuM dharmadhyAnathI jarAe calAyamAna na thaye, mATe tuM zrAvakavarya che." prabhu belyA, "he sAdhusAdhvIo ! A pramANe zramaNopAsake paNa duHsaha parisaha sahana karyA mATe tamAre te vizeSa prakAre sahavAM joIe. te sAMbhaLI kAmadeve vIra prabhune keTalAka dharma viSayanA prazno pUchaLyA, pachI prabhune vAMdI potAnA ghera AvyuM. 2. zrI vardhamAnasvAmI paNa bhavya jInA hRdayamAM badhI
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 235 khIja vAvatAM anyatra vihAra karI gayA. e prakAre ANaMdanI . jema kAmadeve agiyAra DimA vahI, tevIza varSa sudhI jinadhama pALI, salekhanApUrvaka eka mAsanuM anazana laI vIra bhagavAnanuM smaraNa karatA kAmadeva mRtyu pAmyA. tyAre gautamasvAmIe prabhune pUchyuM; " he svAmin! kAmadeva zrAvaka ahIthI kALa karI kayAM upanyA ?" prabhu khelyA; he gautama te prathama devalAkamA aruNAbha vimAnamAM cAra patyeApamanA AyuSyavALA mahAsamRddhizALI deva thayeA che, tyAMthI cavI te mahAvideha kSetre ucca kuLamAM janma leze. tyAM cAritra grahaNa karI zAzvata sukhane pAmaze. e pramANe kAmadeva caritrane sAMbhaLI huM bhavyalAke ! tame dharmamAM Adara kare. // iti vAcanAcArya zrI ratnalAbhagaNInA ziSya rAjakItigaNInI racelI gadyakhaMdha vamAna dezanAnA kAmadeva pratiodha.nAmanA khIjo ullAsa samApta baDajA
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ ullAsa trIjo cullaNI pitAnuM caritra * have zrI sudharmAsvAmI viraprabhue kaheluM cullaNuM pitAnuM caritra jaMbusvAmIne kahe che - - A bharata kSetranAM alaMkAra jevI vividha ratnothI vyApta . ane suvarNa kaLazethI pRthvIpIThane zebhAvanAra vArANasI -nAmanI nagarI che. temAM jitazatra nAme rAjA prajAnuM sArI rIte pAlana karatuM hatuM. te nagaramAM ja culapitA -nAme gRhastha vAsa karate hate. tene ati suMdara temaja patiparAyaNa zyAmA nAmanI patnI hatI. te nagaramAM koSTaka nAmanuM eka yakSanuM maMdira hatuM. te zreSThInuM ATha ATha koDa dravya vyAjamAM, vANijyamAM ane bhUmimAM nidhAna rUpe rokAyeluM hatuM. vaLI tenA gharamAM gAyanA ATha gokuLa hatAM. bIjuM, ANaMdanI mAphaka tenI pAse aDhaLaka dravya-lakSamIne vistAra hato. te pitAnI bhAryA zyAmA sAthe aneka prakAranA sukha sevA samaya, vitAvate hate.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 237 eka vakhata zrI vardamAnasvAmI te kaSTayakSanA maMdiramAM samavasaryA devee samavasaraNa racyuM. parSadA ekatrita thaI. prabhunuM Agamana sAMbhaLI calaNI pitA paNa parivArathI. parivarele prabhune vAMdavA tyAM Avyo. vidhipUrvaka vAMdIne te. rogya sthAne beThe. prabhue meghanAde dezanA ApI ke, "he bhavyajI ! bAndhava, dhana bhavana, yauvana, pramadA ane A zarIra Adi sarva padArthane vinazvara jANe tame jinadharmanuM ArAdhana karo, te sAdhudharma ane zrAvakadharma ema be prakAre che. te dharma AlekamAM ane paralokamAM sukhanuM sAdhana thAya che. je prANI jinadharma rUpa amRtathI snAna kare che te pAparUpI atyaMta melathI kharaDAyele chatAM sahaamalanI. mAphaka zuddha thAya che." pachI gautama svAmI bolyA, "he. jinazreNa! te sahasamala kaNa hato? vaLI pApapaMkathI malina hovA chatAM zI rIte zuddha thaye?" te sAMbhaLI jagabAMdhava. belyA, "he gautama sAMbhaLaH- " sahastramala"nI kathA - vatsa dezanA bhUSaNa jevI kauzaMbI nagarI che. pUrve tyAM sahaamala nAmane vaNika vasatA hatA. te darekane chetaravAmAM tatpara rahete, te sAte vyasanane sevanAre, mithyAvAdI, duniyAnuM ahita karavAnI AzAvALe duSTAtmA niraMtara cerI. * karyA karate, vaLI te aneka dezanI bhASAo bolavAmAM temaja veSa parivartanamAM nipuNa hatuM. ane mahA kapaTI paNa hato. te nagaramAM ratnasAra nAmano eka rane vepArI
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 vasato hate. eka divasa te mAyAvI sehasamala vaNikano veSa paherI vepArInI dukAne AvI pUchavA lAge, "he zeTha! tArI pAse kayAM kayAM ratna che?" zeTha belyo; "bese, huM Apane dekhADuM. amArI dukAne ghaNI jAtanAM ratno che." ema kahI jhaverIe tene rane lAvI dekhADyAM. te joI sahastramala bolyo; "zuM ATalAM ja ratna che?" te bolyo, " bIjA ghaNAMya che." zeThe vicAryuM ke, A kaI meTo zeThIo che. mATe Aje sAre naphe maLaze. ema vicArI te lebhavazathI ghaNuM ratno laI AvyuM, te badhAne sArI rIte UMcA nIcA karI barAbara tapAsI sahastramala bolyo; "he zeTha ! AnuM mUlya zuM che?" zeThe batAvyA mUlya pramANe teNe AMkaDe karAvyuM. pachI be, "ThIka tyAre, huM badhAM ratna kharIduM chuM, paNa AnI kimata kAle maLaze." zeTha bolyA, "Aja nagada kAle udhAra, ApaNI pAse udhArane dhadha nathI." ema kahI teNe potAne mAla hatA tyAM pAche mUko. pachI sahastramala paNa te dukAnanuM bArIkAIthI nirIkSaNa karI pitAne raste paDyo. pachI rAte te veSa badalI pitAnA sAthIo sAthe jhaverInI dukAne Avyo, ane khAtara pADayuM. bahAra sAthIone UbhA rAkhI teNe bhIMtamAM karelA chidra vATe potAnA paga aMdara nAMkhyA. ahIM zreSThIputrae jAgI javAthI tenA paga pakaDyA ane paraspara kheMcavA lAgyA. tethI sahasramalanuM zarIra cholAI gayuM. temAMthI rudhiranI dhArAo vahevA lAgI. . ciranI AvI sthiti joI dayALu zreSThI-putrae tene choDI mUka. . '
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAMbhaLI eka divasanA va teNe ghera AvI sarva bInA pitAnI mAtAne saMbhaLAvI. te zayyAmAM paDyo paDyo vedanAthI AkAMta thaI pukAra karavA lAge. tyAre tenI mAtA bolIH "he putra ! je pArakuM dhana cere tene badhuM sahana karavuM paDe che roja mAla khAya te koIvAra mAra paNa khAvuM joIe ne ?" vicArA sAraNa ghutakAre ochuM duHkha bhagavyuM che? " putre pUchyuM "he mAtA ! te koNa hato ? ane teNe zI rIte duHkha sahana karyA hatAM ?" te belIH "sAMbhaLa, avaMtI nagarImAM sAraNa mAmane eka jugArI vasate hatA. eka divasa jugAramAM te pitAnuM badhuM dravya hArI gaye. eka samaya te rAtrinA vakhate corI karavAnI IcchAthI pharate pharate koI vaNikanA ghera AvyuM. te tyAM saMtAI aMdara rahelA pitAputrane vArtAlApa sAMbhaLavA lAge. zeTha bolyA, "he putra ! 10 hajAra senAmahero kaI jagyAe dATavI joIe ke jethI te Apatti kALamAM sahAya rUpa thAya." putra bolyoH "he pitA ! tame A upAya bahu sAre zeDhe. je A dravya smazAnamAM dATIe to bahu sAruM." pitA bolyo. "cAle tyAre, ApaNe tyAM jaIe. tuM kapaDAM pahera." te sAMbhaLatAja te jugArI smazAna bhaNuM deDyo. tyAM jaI te mahAyogInI jema zvAsacchavAsane rekI mRtakanI mAphaka paDI rahyo. ahI thoDIvAramAM te pitA-putra dhana laIne tyAM AvyA. zeTha belyaH "he putra! tuM smazAnamAM jaI barAbara che, kemake ahIM je koI dhUrta gupta rIte rahyo haze te ApaNA badhA mane mATImAM maLI jaze. te sAMbhaLI zreSThIputre smazAnamAM pharI, sArI rIte
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 tapAsa karI. gheADIvAramAM te eka mRtakAnA samUha pAse AvyA.. tyAM sAraNanuM akSata zarIra joI tene zaMkA thaI, tethI te saMpUrNa zarIra tapAsavA lAgyo. tenA mukha ane nAkane zvAsa rahita joI tene khAtrI thai ke zarIra prANa vahANu che. pachI te tenA pitA pAse AvI kahevA lAgyA: huM. * tAta ! me smazAnamAM badhI jagyAe khArIkAIthI joyuM, paraMtu keTalAMka rAkha thayelAM keTalAka adhu maLelAM, keTalAMka maLatAM ane keTalAMka binavArasI thaI paDelAM, vinaSTa zarIra joyAM; paraMtu keTalAka maDadAnI madhyamAM eka mRtaka akSata joyuM che. teneA khApa khelyA, he putra! nizcaya te mahAdhUta hovo joie mATe tuM pharI tyAM jaI kharAkhara tapAsa kara.' zreSThI-putra pharI tyAM Avyo. ane bahu khArIkAIthI te zarIranuM nirIkSaNa karavA lAgyo. keTalAMka aDapalA karI teNe mRtakane paga pakaDI bahAra kheMcI kADhyuM, Amatema DhaDhALI aneka jAtanI ceSTAo karI. tyAra pachI tene acetana jANI tenuM svarUpa pitAne sabhaLAvyu, tenA pitAe kahyuM, huM ' putra ! ema nahIM. A vakhate tuM enAM nAka kAna kApI lAva, jethI nizcaya thAya ke te prANa rahita piMjara che.' putre paNa pitAnI AjJAnuM pAlana karyuM. ane mRtakanAM nAka-kAna kApI ApyAM. ahA ! AvI rIte ati tIvra vedanA sahana karatA te dhRta dhana lAbhathI kAMI na bolyA. pachI te anne dhanane tyAM jamInamAM dATI ghera AvyA. ahIM te dhUta paNa UThayo ane dhana lai ravAnA thai gayo. . eka divasa te zreSThI khelyA: " he putra ! tu' smazAne
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 241 jaI dhananI khabara te kADhI Ava." te sAMbhaLI zreSThIputra tyAM gaye, paNa dhana kyAMya dekhAyuM nahI. teNe A vAta tenA pitAne jaNAvI. te sAMbhaLI zeTha smazAnamAM gaye. ane vadhAre khedI joyuM paNa dhana hoya to maLe ne ! AthI kheda pAmelA zeThe ghera AvI putrane kahyuM "he putra ! nizcaya te dhUtArAe ApaNane chetaryA che. mATe savAre tenI tapAsa karazuM. ema vicArI bane sUtA paNa UMgha na AvI savAre bApa- beTo bane jaNa te nAka-kAna vagaranA puruSanI tapAsamAM pharavA lAgyA. Akhare te eka divasa maLI ja gaye. tenAM nAka-kAna kapAyelAM joI zreSThI teno hAtha pakaDI ekAMtamAM laI gayo. pachI kahevA lAgyo, "he vIra ! te atyaMta duSkara kArya karyuM che, sarva prANIomAM tuM pairyadhArI che." te bebhe, "he zeTha! duniyAmAM dolata mATe manuSya zuM zuM nathI karato?" zeTha belyo; "he vIra ! jeTaluM dhana bacyuM hoya teTaluM te mane Apa." dhUrta bolyo; "he zeTha! vadhelA dhanane tuM khuzIthI le, paraMtu rAjAne phariyAda na karato." ema kahI teNe vadheluM dhana zreSThIne ApyuM zreSThIe paNa tene saMtoSI vidAya karyo. sahastramalanI mAtA bolI ke, "he beTA ! je pArakAnuM dhana le che tene viTaMbaNA paNa bahu thAya che. mATe tuM paNa A cerIno dhaMdhe cheDa. cerIne mAla cerImAM ja jAya che. dhana turata cAlyuM te jAya che, paNa he beTA ! ApattinI paraMparAne notaratuM jAya che." mAtAnI vAta satya mAnI te khuza thaye. thoDA divasamAM tenuM zarIra svastha thayuM ane te pharI corI karavA lAgyo.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 eka divasa purohitanA ghera khAtara pADI aDhaLaka dhana upADI lAvyuM ane potAnI mAtAne seMgyuM. te belIH "he putra! tuM ATaluM badhuM dhana kyAMthI lAvyo ?" "he mAta ! tuM AvI paMcAta ane ciMtA zA mATe kare che? are, savAranA lokamukhe baMdAnI bahAdurI sAMbhaLI mane saMbhaLAvaje." savAre coranI mA nagaramAM gaI. tyAM teNe eka strIonuM ToLuM joyuM. te tyAM gaI tyAre strIo A pramANe bolatI hatIH "Aje purehitanA ghera koI cere corI karI che. bIjI bolI ke tene koI patto lAgyo ke nahIM !" te belI, hA AI ! purohite rAjAne jaNAvyuM tyAre rAjAe ArakSakane belAvI bahu Thapake Ape; eTalAmAM dhanasAra zreSThIe kahyuM, he rAjana ! nizcaya te cera dhanathI suMdara vastro kharIdavA mArI dukAne Avaze, tyAre huM tene pakaDI pADIza." vaLI eTalAmAM eka hajAma bolyA, "are ! hajAmata karAvavA ane nakha kapAvavA te mArI dukAne Avaze tyAre huM ja tene pakaDIne bAMdhIza. ane Apane havAle karIza." strInI AvI vAto sAMbhaLI bhaya pAmelI DozIe sarva bInA putrane jaNAvI. te cera belyo; "oha! sahastramala AvI bAbatothI gabharAte nathI, karanA te DaranA nahI, DaranA te karanA nahIM are ! evA te keTalAya bhasyA kare che." pachI te cera vaNikane pizAka paherI hajAmane tyAM Avyo, hajAme tene keI meTo zeTha jANI suMdara Asana para besADyo. vALa nakha kApI tene snAna karAvyuM. snAna pachI sahastramala belyo; "he nAI ! A tArA putrane mArI ' te
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 243 tr sAthe meAkala, huM tene tArI mahenatanA paisA ApuM. nAIe putrane meAkalyo. pachI sahasramala nAInA putrane lai dhanasAra zreSThInI dukAne gayeA, dhanasAre tenA uttama peAzAkathI anumAna karyuM" ke A kAi mATo vepArI haze. ema vicArI teNe sahasramalane AvatAM joI kahyuM, " padhArA, zeTha, zeA hukama che." te khelyA; koI uttama prakAranAM vastro hoya te khatAvA. te sAMbhaLI zeThe mahAmUlI vastrA atAvyAM. sahasramale kapaDAMnA mUlya nakkI karI kahyu ke " paisAnA vATavo ghera rahI gayo che. huM ghera jaI dravya laI AvuM chuM tyAM sudhI tame A mALakane sAcavajo.' bicArA bheALA zeThe tenI vAta sAcI mAnI svIkArI. sahasramala paNa kapaDAM bagalamAM dukhAvI ghera Avyo. ane te mAne sAMpI khelyo; " he mAtA ! tuM sAMje pAchI nagaramAM jai UDatI aphavAne sAMbhaLaje ane mane jaNAvaje.' DAzI paNa tyAM jaI jANelI nagara carcA putrane kahevA lAgI: " he putra ! sAMbhaLa, hajAme ane zreSThIe Aja rAjA pAse phariyAda karI che ke Aje tA te cAra amane paNa ThagI gayo che." te sAMbhaLI eka azvanA vepArI khelyo, huM svAmin! cArAne gheADAnA bahu zokha hAya che. mATe te jarUr mAre tyAM, azva kharIDhavA Avaze. huM tene pakaDI Apane havAle karIza.' vaLI, eTalAmAM kAmapatAkA nAmanI eka vezyA khelI, * he rAjan ! te cAra mAruM ghara mUkI khIje kayAMya nahi jAya, kemake te mATo cAra jaNAya che tethI te mAmUlI vezyAne tyAM na jatAM mArA mukAme avazya Avaze. huM tene . A mArA namaNA bAhupAzathI pakaDIza.' te sAMbhaLI sahastramale sAvAhane zaNagAra sajyA. te pharato pharato gheADAnA
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 6 vepArI pAse Avyo. tene joi azvanA vepArIe bahumAna sAthe Asana ApyuM. tenA para besI sahasramala aneka prakAranI vAto karato khelyo: 'huM vepArI tame nagara bahAra kema vasyA che ? ' te khelyo; 'he mahAbhAga ! nagaramAM ghara na maLavAthI huM ahI vasyo chuM.' sahasramala khelyA, cAlA, tame amArA ghera raho. tamArA jevA vepArI amArA haiAvA, chatAM nagara bahAra kema rahe ?" zreSThI bAlyeA, ' mIjAne ghera vasavAmAM jokhama hoya che.' cAra kholyuMA, sajjananA ghera vasavAmAM sajjana puruSoe zakA na karavI joIe, za'kA karanAra sajjana puruSanI sajjanatA kRtrima kahevAya che. jenI sAthe mana maLI gayuM hoya tenA gharane peAtAnuM ja ghara mAnavuM joie. cAranI vApaTutA sAMbhaLI vepArI vicAre che. * aho zuM AnI sajjanatA ane apUrva viveka ? nakkI kAi satpuruSa jaNAya che. mATe AnuM AmaMtraNa pAchuM Thelavu* ceAgya nathI. ema vicArI teNe cAranuM AmaMtraNa, majUra karyuM.. : tyArapachI sahasramala AgaLa cAlI vezyAnA ghera AvI khAlyA, ' huM kAmapatAkA! Aja atyaMta dhanavAna eka videzI azvaneA vepArI tArA ghera rahevA AvavAnA che mATe tuM jaladI eka eraDA Apa. te sAMbhaLI dhanAbhilASI khuzI thaI. sAme jai te vepArIne bahumAna sahita praveza karAvI suMdara sthAnamAM azvone khAMdhyA. vepArIne A sthAna ahu gamI gayuM. te nizcita thaI ArAma karavA lAgyA. ahI` sahasramala vezyA pAse AvI sukhAsane beThA. vezyA tenA paga dhAvA lAgI. tyAre te khelyA; ' he bhadre ! atyAre paga dhovAthI zuM?
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 atyAre te mAre rAjAne maLavAnuM muhUrta che. mATe tuM tArAM AbhUSaNe mane Apa. rAjAne maLI AvI tarata tane pAchA ApIza." dravyanI lAlasAvALIe vicAryuM ke AmanAM ghaNAM azvo ane vepArI ahIM che, te pachI AbhUSaNa ApavAmAM ze' vAMdhe. ema vicArI teNe uttama prakAranA ratnajaDita ghareNA kumArane paheravA mATe ApyAM. pachI te cAra vepArI pAse AvI belyo; "he bAMdhava! atyAre mAre rAjAne maLavA javuM che, vakhata bahu oche hevAthI tame eka sauthI zreSTha azva mane Ape. tyAMthI huM turata AvI tamane pAcho seMpIza." vizvAsu evA te vepArIe tene sarva azvomAMthI zreSTha azva Ape. AbhUSaNathI vibhUSita sahastramala te azva para besI potAnA ghera AvyuM. ane AbhUSaNe mAtAne soMpyAM. ahIM bahu vAra thayA chatAM sahastramala na Avyo tyAre vezyAne phALa paDI, teNe rAjadvAre jaI dvArapALane pUchyuM ke " ahIM koI azvArUDha vepArI Avyo che athavA AvyuM hato?" te bolyo, "ahIM e kaI nathI AvyuM. te sAMbhaLI vyAkuLa thayelI vezyA pitAne sthAne AvI te vepArIne pUchavA lAgI ke, "are ! te tamAre sAthI hajI nathI A ?" te bolyA, "kema zuM kAma che?te rAjadvAre gaye che." te belI: "are ! huM tyAM jaIne AvI chuM, te tyAM nathI. are bhagavAna! have mAruM zuM thaze ?" te zeTha be, are bAI tuM Ama kema nizvAsa nAkhe che? vezyA belI te mArAM kimatI AbhUSaNe laI gayuM che. te sAMbhaLI zeTha bolyA, "zuM A tenuM ghara nathI? vezyA bolI, "tenuM
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 ghara kevuM, te te tamArI sAthe ja Aje AvyA hatA. hutA vezyA chuM.' te sAMbhaLatAM ja zeThanA chakkA chUTI gayA. te khelye * mAre paNa uttama azva te duSTa lai gayA che. vezyA khAlI: nizcaya te cera ja hAvA joIe mATe cAleA rAjAne phariyAda karIe. A bannenI phariyAda sAMbhaLI rAjAe koTavAlane Adeza karyo ke, tame A cArane pAMca divasamAM pakaDI mane soMpe. kATavAla te svIkArI pAtAnA ghera Avyo. have cAranI mA khelI, * beTA ! Aje tA mATI Aphta AvI che; kemake tane pakaDavA khuda kATavAle kabUla karyu" che. mATe tuM potAnA AtmAnuM yatnathI rakSaNa kara. sahasramala khAlyA, he mAta ! tAre DaravAnI kAI jarUra nathI. huM te kATavAlane paNa mAla cakhADIza, huM keTavAlane kaMgALa karI tenuM badhuM dhana ahI lAvIza. ' pachI te brAhmaNano pAzAka paherI nagaramAM gaye ane pharatA kratA eka devakulamAM AvI jugAra ramavA lAgyo. ahI... kATavAla paNa cAranI tapAsa karatA tyAM AvI pahAMcyo. ane sahasramala sAthe jugaTu ramavA lAgyA. ramatAM ramatAM kATavAla peAtAnI nAmAMkita mudrA hArI gayo. sahasramale te mudrA lIdhI. eTalAmAM rAjapuruSe AvI koTavAlane kahyuM ke Apane rAjA zIghra khAlAve che. te sAMbhaLatAM ja keATavAla ramata paDatI mUkI rAjadvAre gayA. have sahasramala koTavAlanA ghare pahoMcyo. tyAM jai keTavAlanI vahune kahyuM, huM bhadre ! - tuM tArA gharanI sAra vastu mane jaladI ApI de. ' te khelI; tamane ahI* kAne meAkalyAM che? te khAlyo, kATavAlajIe
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 247 dUra jaI tema kALa ! tuM te bolIH "te kyAM che? temane te rAjapuruSe majabUta bAMdhI pakaDIne rAjA pAse laI gayA che. temanI AvI sthiti joI huM temanI pAse gayo. tyAre temane kahyuM, he mitra! tuM mArA ghera jaI badhI mUlyavAna vastu tAre ghera laI jA. A vAta keI na jANe tema karaje, kemake rAjA mArA para bahu re bharAyelo che. abhijJAna (oLakhANa) mATe A nAmAMkita vIMTI temaNe ApI che. mATe he suMdarI! tuM vilaMba na kara. . kadAca rAjasevako ahIM AvI pahoMcaze. " vIMTI joI bhaya pAmelI strIe gharanI badhI sAra sAra vastu tene seMpI. te laI sahastramala manamAM malakAte mukAme Avyo. ... have thoDIka vAra pachI koTavAla ghare AvyuM. tene joI baheH harSa pAmatI tenI patnI sAme jaI pUchavA lAgI, "he nAtha !tame zI rIte chUTI gayA! vismita thayele keTavAla bolyo, mane keNe bAMdhyo hate? te bolI: "kema, rAjAe tamane bAMdhyA na hatA?" te bolyo, "are gAMDI! AvuM tane koNe kahyuM, zuM svapna AvyuM hatuM ke?" are, tame te vITI laIne keI mANasane mokalyo hate, teNe ja mane kahyuM ke tArA svAmIne rAjasevake bAMdhIne laI gayA che. mATe tuM meMghI-amUlI badhI vastu mane ApI de. te sAMbhaLI meM badhuM maNi kaMcana ratna metI vagere tene ApI dIdhuM." te sAMbhaLI koTavAla duHkhita thaI bolyo, "he mugdha! meM te keIne nathI mokalyo. nizcaya te dhutArAe mane paNa dhRtyo. pachI bhagna hRdayavALA keTavAle rAjAne pitAne save vRtAnta jaNAvyo. te sAMbhaLI rAjA bolyo, "are akakalanA bAradAne !
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 dUra rahe, te corane huM pite ja jouM chuM ke te duSTa mArAthI bacIne kayAM jAya che? huM pite ja tene pakaDIza."te sAMbhaLI keTavAla bolyo, "he svAmina! emAM zuM saMdeha? kemake meghanA varasavAthI dubhikSa kayAM sudhI TakI zake. A vAtane jANu sahasaMmalanI mAtA tene kahevA lAgI; "he putra ! have Aja tArA jIvitamAM mane saMzaya che, kemake krodhita thayelA rAjAe ja tane pakaDavAnI pratijJA karI che." te sAMbhaLI cAra bolyo, "he aMbe ! tAre jarA paNa gabharAvAnI jarUra nathI. "rAjA bAjA mAre AMTA" ema kahI teNe aMgamardakano veSa taiyAra karyo. rAtanA te rAjadvAre AvI dvArapAlane kahevA lAgyo, "he pratihArya! tuM jaI rAjAne khabara Apa ke, "dezAntarathI kaI kalA-kuzaLa aMgamardaka Avyo che. te daravAjA para Apane maLavAnI IcchAthI Ubhe che. je ApanI AjJA hoya te ahIM Ave." te sAMbhaLI dvArapALe rAjAne nivedana karyuM. rAjAe kahyuM ene AvavA gho. thoDIvAramAM sahastramala AvI bolyo, "mahArAjA jaya pAme! vijaya pAme !!" pachI te savinaya bolyo, "he rAja ! Apa mArA kalA-kauzalane juo." te sAMbhaLI rAjAe pitAnAM AbharaNe utArI eka bAju mUkyAM, ane pite palaMga para sUto. pachI cAre rAjAne evuM mAliza karyuM ke te tarata nidrAne zaraNa thayo. rAjAne ghera nidrAmAM gherato joI cere tenAM sarva AbhUSaNa upADyA ne nIce UtarI dvArapALane salAma bharI ghera Avyo. ane badhAM AbhUSaNe mAtAne ApI pite ArAmathI sUI gayo.
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 249 ahIM prAtaHkALamAM jAgelA rAjAe AbhUSaNo ane aMgamardaka bannene guma thayelA joyA. vyathA anubhavato rAjA prAtatya karI nirutsAhita vadane sabhAmAM AvI beThe. tyAM sAmaMto, subhaTe tema ja maMtrIvarga paNa beThA hatA. rAjAnI mukhAkRti khinna jaI pradhAne pUchyuM "he prabhe! Aje Apa kAMI ciMtAmAM che ?" tyAre rAjAe rAtanI sarva bInA kahI saMbhaLAvI. maMtrI bolyo, "he svAmi! A zera koI ajabano dekhAya che. mATe tene pakaDavA koI upAya kare joIe." rAjA bolyo, "have zuM karavuM joIe? maMtrI olyo, "he rAjana! dharmAcAryanI pAse jApa karAvI temanA maMtra vijJAna baLathI ceranI zuddhi karavI joIe." rAjAne te vAta gamI. eka divasa maMtrInA nimaMtraNathI jinacaMdra nAmaka zvetAMara munie jinarakSita nAmanA zrAvaka sAthe rAjasabhAmAM AvI dharma lAbha Apyo. rAjA paNa tarata Ubhe thayo. ane temane Asana ApI vaMdana karyuM. pachI maMtrI bolyo; he bhagavana! kaI cora nitya nagaramAM cerI kare che. ame ghaNuM upAye karyA, paNa te pakaDAto nathI, mATe Apa jJAnabaLathI amane tene upAya jaNAvo." te sAMbhaLI muni belyA, he amAtya ! e amAro AcAra nathI. maMtrI bolyA, "he muni ! rAjAnuM vacana bhaMga na karavuM joIe. te sAMbhaLI jinarakSita zrAvaka belya. ke "mArI pAse eka maMtra che, tenAthI huM cerane patto lagAvI jaNAvIza." rAjavarga te sAMbhaLI bahu khuza thayo. pachI muni dharmalAbha daI pitAnA sthAnake AvyA.
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 have ahIM A vAtanI corane khabara paDI tethI teNe zrAvakane veza paheryo. uttarI ya khabhe nAkhI, hAthamAM puSpa caMdana, cokhA, badAma vagere laI caityavaMdana karavA vira prabhunA maMdire AvyuM. te joI jinarakSita zrAvake sAdharmika bhAvathI pUchayuM, "he zrAddhottama ! tame kyAMthI AvyA? ane kyAM javAnA che ?" te bolyo, , huM jinadAsa nAmaka zrAvaka chuM. caMpA nagarImAM vasuM chuM, mane cAritra levAnI utkaTa bhAvanA che. huM hamaNAM tIrthayAtrA karavA nIkaLyo chuM. zrI zatruMjya, raiivatagIrI, sametazikhara, mathurA, ayodhyA, ane kalikuMDAdi sthAnomAM tIrthayAtrA karI hAlamAM huM ahIM Avela chuM. te sAMbhaLI jinadatta zrAvaka namaskAra karI tenI prazaMsA karavA lAgyuH "he zrAvaka! tame dhanya tathA kRtapuNya che, tamAruM jIvana paNa saphaLa che; kemake jinadarzanamAM tamane atyaMta anurAga che. vaLI te zrAvaka ! tame cAle mArA ghare tyAM ApaNe sAthe caityavaMdana karIzuM." ema kahI jinarakSita tene pitAnA ghera lAvyuM. cityavaMdana karI, te bolyo, "he sAdharmika bAndhava ! Aje tame ahIM ja jamaje.te dhUrta bolyaH "bIjAne ghera bhojana karavuM huM ucita nathI samajato. jinarakSita bolyA, "he badhe! jina dharmathI vAsita aMtaHkaraNavALAe potAnA ane sAdharmikanA gharamAM bheda na samaja joIe." jinarakSitanA ati AgrahathI teNe jamavAnuM svIkAryuM jamyA pachI jinarakSite dhUne kahyuM "he zrAvakattama! jyAM sudhI tamArI ahIM sthiratA hoya tyAM sudhI tame mArA ghera ja raho. jinarakSitanA ati AgrahathI te paNa teNe svIkAryuM. tyArabAda jinadatta bole, rAjAe mane coranI
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51 huM tapAsa karavAne Adeza ApyA chete mATe peAte maMtrajApa karuM chuM. tame ahIM palaMga para ArAma karaza--zayana kare. ema kahI te ekAntamAM esI matra jApa karavA lAgyA. AveA lAga maLavAthI sahasramala tenI sArI sArI vastue laI ravAnA thai gayeA. ahIM savAramAM zrAvake cArI thayelI jANI, rAjAne kahyuM; he prabhu! ! maMtra jApa karatAM huMja muMDAI gayeA.' rAjA kholyA * zuM thayuM ? ' pachI teNe rAtrie banelI adhI mInA kahI sabhaLAvI. eTalAmAM rAjAnA AdezathI gayelA matrI vimalakIti nAmaka digambarAcAya ne laI Avyo. 8 dharma vRddhi pAme ema kahI te AcAya rAjAe ApelA Asana para beThA.. pachI matrI khAlyo; 'he AcAya ! Apa ApanA jJAnathI cAranA svarUpane pragaTa kare.' te kholyA, 'atyAre nahi paNa rAtre joIne kahIza. ' rAjAthI bahu mAnapUrvaka vidAya laI tee pAtAnA sthAne AvyA. A vAtanI khakhara sahastramalane paDI, tethI teNe muni pAse AvI munine vaMdana karyuM. munioe paNa dha vRddhi hA. ema kyuM. pachI AcAye pUchyuM; tuM kANu chuM ? ane kayAMthI AvyA chu ? ' te elyo, " * huM prabhA ! hu zvetAMkhIthI AvuM chuM ane saMsAranA bhayathI udvega pAmI ApanI pAse pravajyA levAnI bhAvanA rAkhuM chuM." muni kholyA, 'tuM Ama utAvaLa na kara. thADA divasa amArI sAthe rahI abhyAsa kara. pachI badhAM sArAM vAnAM thaze. ' ahI rAte AcAya cAranA svarUpane jANavA ekAntamAM maMtra jApa karavA lAgyA. ane temanA save ziSyo sUI gayA.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ para te lAga joI sahasramala badhuM pheMdavA lAgyo, ane je sArI vastuo hatI te laI palAyamAna thaI gayo. ahIM pAchalI rAtamAM jAgelA sAdhue navIna ziSyane na joyo eTale te vAta AcAryane jaNAvI. guru bolyA, "are ! jaIne juo ke ApaNAM upakaraNAdi che ke nahIM. thoDIvAra pachI jeIne AvelA ziSyoe kahyuM, "he bhagavan! ApanuM upakaraNAdi kAMI nathI." te sAMbhaLI guru sahasA bolI gayA; "hAya ! - hAya !! mane vAraMvAra dhikkAra che! te dhUtathI huM paNa chetarAyo." ruM #OM nareM re vamavi naE" eTaluM bolatAM te pRthvI para DhaLI paDyAM, gurune mUcchita joI ziSyoe temane zItApacArathI sacetana karyA, pachI teo aMjali jeDI savinaya bolyA, "he bhagavana ! -Apa kRpA karI kaho ke te cera ApanI kaI aNamola vastu carI gayo che ke jethI Apane mUcha AvI gaI." digaMbarAcArya belyA, "he ziSyo! upakaraNamAM bAMdhelI vIsa senAmahore hatI te paNa UpaDI gaI. evI rIte te pApicche upakaraNa sAthe mArA prANa paNa haryA. te sAMbhaLI gurune zekarahita karavA eka vRddha ziSya bolyo, "he bhagavan! caMdragrahasthanuM vahANa samudramAM naSTa thaI javAthI tenuM badhuM dhana DUbI gayuM. te vakhate duHkhita thayelA caMdragrahasthane tame je upadeza Apyo hato te gAthA kRpA karI saMbhaLAve. guru bolyA -
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 253 phalasaMpattIe samoNayAI, tuMgAiM phalavivattIe / hiayAiM supurisANaM, mahAtaruNaM va siharAI // 1 // artha-sapuruSonAM hRdayo moTA vRkSanA agrabhAganI. jema-phaLa Ave tyAre vinamra ane phaLa jAya tyAre ucca. hoya che. guru bolyAH "he vatsa! te mane ThIka smaraNa karAvyuM pachI viSAda mUkI digaMbarAcArya ziSya sahita rAjakAre gayA rAjAe paNa bahumAnapUrvaka Asana ApI namaskAra karyA.. pachI maMtrI bolyo, "he bhagavad ! Apa Aja upakaraNa vagara kema AvyA?" guru bolyA, "are, te dhUtAre amane paNa dhUtyA che. te amAruM sarvasva laI gayo che. ema kahI. digaMbarAcArya potAnA sthAne AvyA. tyArabAda maMtrIe cAre vedamAM vikhyAta evA nArAyaNa nAmanA saMnyAsIne bolAvyo. rAjAne AzIrvAda ApI te ucita Asane beThe. maMtrI bolyo, "he saMnyAsI ! tame tamArA jJAnabaLathI ceranuM svarUpa jaNAve." te bolyo, "huM maMtrabaLathI joIne kahIza. pachI te rAjAthI sanmAnita thaI svasthAne gaye. mAtAnA mukhathI A vRttAMta sAMbhaLI sahusamala baTuka brAhmaNane veSa laI nArAyaNa pAse Avyo. nArAyaNe pUchayuM, "tuM koNa chuM ane kyAMthI Ave che?" te bolyoH huM brAhmaNa chuM. Apane vedamAM pAraMgata jANuM ApanI pAse bhaNavA Avyo chuM. zuM Apa abhyAsa karAvazo? saMnyAsI bolyo, "tuM sukhethI ahIM rahe. ane vedAbhyAsa kara, paraMtu tAre kyAMya bhaTakavA na javuM. pachI tene bhojana karAvyuM..
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 Akho divasa te dhUte tenI evI bhakti karI. vinaya batAvyo ke, saMnyAsI tenA para saMtuSTa thaI gayuM. rAte te be, he vatsa! tuM AzramamAM sUI rahe, huM ekAMtamAM maMtra jApa karuM chuM. ema kahI te saMnyAsI maMtra jApa karavA lAgyo. ane cera pitAnI sAdhanA sAdhavA lAgyo. ahIM savAre AzramamAM corI thayelI jANe saMnyAsIe rAjA pAse jaI sarva hakIkata jaNAvI. pachI rAjAe tene AzvAsana ApI vidAya karyo. tyArapachI cArathI kaMTALelA rAjAe zivadharma nAmaka zivopAsaka brAhmaNane teDAvyo. ane cerane zodhavA kahyuM. te -bolyo; "he rAjana ! kAle Apane jJAnathI jANa jaNAvIza." pachI rAjAe tene sanmAna ApI visarjana karyo. A vRttAMtane sAMbhaLI sahastramala na veSa paherI zivAcArya pAse AvIne * namaH zivAya " kahI hAtha joDI bolyo, "he bhagavana! je -Apane huM yogya lAgate houM te mane tamArI dIkSA Apa." AcAryuM paNa te dharmaya pitA niH" e vAkayane anusarI zIghra dIkSA ApI dIdhI. rAtanA zivAcAryane jApamAM mazagUla joI dhUrta maThane taLiyA jhATaka karI bhAgI gayo. savAre zivAcArye paNa pitAnA samAcAra rAjAne jaNAvyA, te sAMbhaLI rAjA vicAra karavA lAgyo, je je puruSa te cerane pakaDavAnI hAma bhIDe che tene ja te dhUrta navarAvI nAkhe che. * have maMtrI eka baudAcAryane bolAvI lAvyo. te caranI vAta sAMbhaLI bolyo; "are ! emAM zuM meTI vAta che? tenA svarUpane huM kAlasavAre ja kahIza, ema kahI te
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 C 66 svasthAnake Avyo. ' sahasramala paNa bauddha zrAvaka rUpe tyAM AvI temane vaMdana karI beThA. auDhAcAya bolyA; * huM zrAvaka ! tuM kayAMthI Ave che? ' te kholyo, " huMdakSiNa dezathI AvyA chuM. Aje meM niyama karyo che ke, " bhikSukAne bhAjana karAvI pachI mAre bhAjana karavuM" tenI vinati AcArye svIkArI eTale te dhRta kaMdoinI dukAne jai meAkADhi svAdiSTa miSTAnna laI AvyA. ane badhA bhikSukone bhAjana karAvyu. tethI badhA auDheA tenA para atyaMta prasanna thayA. te bhikSukA joDe gappAM mAravA lAgyA. evAmAM rAta paDI gai. AcArya maMtra jApa karavAmAM tallIna thaI gayA. bahu vakhata sudhI vAte karyAM pachI bauddha sAdhuo bAlyA; 'huM bhaktizALI zrAvaka ! Aja tuM kayAM sUiza ?" te khelyA, Aja teA huM ahIM ApanA caraNamAM ja sUIza. ' pachI sAdhue tene sUvA mATe jagyA batAvI ane sahu sahunI jagyAe sUtA. badhAne sUi gayelA jANI te haLavethI UThavyo ane khAMkhAkhALA karI ane vihAra (dira)nA sArA sAra sAmAna upADI raste paDayo. savAre te auddhAcArye paNa rAjA pAse jai potAnAM reDhaNAM reyA. maMtrIe have kapila bhakta AcArya paramahaMsane belAvI cAra viSe pUchyu. ' kAle kahIza '* ema kahI te peAtAne sthAne gayo. sahasramala taiyAra ja hatA. te paNa phulaputranu rUpa laI paramahusa pAse Avyo, ane tenI suvaNaeN puSpothI pUjA karI tenA pagamAM paDI khelyo; * he bhagavan ! huM Apa pAse dhyAnanA abhyAsa karavA icchuM chuM. ' guru khAlyA, ''huM uttama ! pahelAM tu mArA haMsa nAmanA ziSya pAse dhyAnAbhyAsa kara.' :
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 ' te sAMbhaLI dhUta haMsa pAse gayo. huse kahyuM; * dhyAnAbhyAsa rAte ja thaze. ' rAte paramahaMsa maMtrajApamAM lAgI gayo.. ahI huMsa pAse sahusramala abhyAsa karavA beThA. rAte jyAre adhA sUi gayA, tyAre te badhA sAmAna cArI cAlatA thayA. savAra thatAM paramahaMsa rAjadvAre pahoMcyo. ane kahyuM ke cAra AgaLa amAruM kAMI cAle tema nathI. te to amane paNa navarAvI gayA. ' ema kahI te pAche . ' vaLI A vakhate maMtrI keAI surapriya nAme pAkhaDI bhUtavAdIne lAvI lAvyA. rAjA melyA; huM bhUtavAdI ! pahelAM tuM tArA mata jaNAva, ' te khelyo, 'he rAjan! A jagatamAM puNya, pApa, jIva, paraleAka temaja mukti vagere kAI padArtha che ja nahIM. e amarA mata che.' pachI te rAjAe ApelA Asana para beThA. pachI maMtrIe tene cera pragaTa karavA kahyuM. te khelyo, huM maMtra prayogeA karI kAle javAba ApIza. ema kahI te mAnapUrvaka peAtAnA sthAne Avyo. sahasramala vAta jANI eka navayauvanA vezyA pAse Avyo. tene kapUra, pAna ApI khelyo; 'jo tuM mAruM eka kAma kare te huM tane daza seAnAmaheArA tathA bahu mUlyavALAM vasrA paNa ApIza. 'te khelI; ' mane maMjUra che. zuM kAma che te kahA. te bolyo: 'tuM mArI sAthe Ava, ane huM je je beluM te tuM mauna mukhe svIkAra karaje. ' pachI te vezyAne laI surapriya pAse Avyo ane tene namaskAra karI temanI AgaLa besI khelyo; ' he bhagavan ! A mArI mahena ApanI pAse dvIkSA levA Icche che. ' tenA rUpa lAvaNya para mAThu pAmI. teNe . *
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 257 javAba Apyo, ' tame kaheA che te yukta che; paraMtu amArI dIkSAne evo AcAra che ke prathama eka pazune mAravuM. pachI amArI sAthe eka pAtramAM ja madyapAna karavuM ane amane potAnA patinI dRSTithI ja jovuM.' te khelyo; ' mArI bahena adhu karaze. ' pachI vezyAe badhI vidhi sAcavI. rAtre AcAya sAthe ziSyoe paNa vezyA sAthe madyapAna karyuM. atyaMta madyapAna karavAthI sarva vikaLatAne pAmI vivekarahita thayA. ane elaphela khakhaDatAM vastrA kADhI pRthvI para paDI gayA. vezyA paNa nazAmAM bhAna bhUlI tyAM ja paDI gaI eTale sahasramala tyAMne dheA sAmAna upADI ghara bhegeA thaI gayo. vahelI savAre rAtrinI sAthe surapriyane naze| paNa jatA rahyo. tyAre teNe joyu ke tenA badhA ziSyo acetana thaI paMDayA che. koInA aMga para vastra dekhAtu nathI. vezyAnA paNa behAla thai gayA che. AvI sthiti joi gabharAyelA surapriye baMdhAne jagADayAM. pachI vezyAne pUchyuM, * tArA bhAI kayAM gayo ?' te khAlI, arere! mArI sAnAmahArA kANu Apaze?' pAkhaDI elyo, zAnI seAnAmaheArA ' pachI teNe pAtAno sarva vRttAMta jaNAvyo. te sAMbhaLI vismaya pAmelA surapriya elyo, are! e te amane paNa dhRtI gayo. vezyAne kADhI mukI teNe rAjadvAre AvI sarva vRttAMta jaNAvyu. maMtrI khelyo, 'jeTalA tene jANavAnI kaziza kare che te sa savAre rAtA Ave che.' pachI rAjAe tene AzvAsana ApI vidAya' karyAM. : . , ' AvI rIte thADA kALamAM teNe cAre kAra hAhAkAra macAvI 17
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 1 dIdhA. rAjAe aneka upAyo karyA paNa sarva mahenata niSphaLa gaI. rAjA mahu ciMtAnyagra rahevA lAgyo. maMtrIma'DaLanI buddhi paNa kAma karatI nathI. cArka ane cauTa, galIe ane khajAre ghere ane dukAne jyAM jumA tyAM cAranI ja vAta saMbhaLAvA lAgI. ahI` sahasramala tA zikAra karI hiMsA karavA lAgyo. parastrInA bedhaDaka upabhAga karavA lAgyo. ane pArakA paise rAja vilAsa mANavA lAgyo; paraMtu te gUDha mAyAvIne kAI pakaDI zakayu nahI. e pramANe nitya naraka gatinA prayAga rUpa kama karavA lAgyo. ** eka divasa te nagaramAM vizuddha nAmanA kevaLI bhagavata sameAsaryA. temanuM Agamana sAMbhaLI rAjA Adi badhAM puruSA AvyAM, sahasramala paNa veza badalI tyAM Avyo. pachI kevaLI bhagavate gabhIra nAde dezanA ApI, he bhavyaleAkA! je puruSa anya jIvanA vadha kare che, asatya khAle che, phAInA ApyA vagara dhana grahaNa kare che, parastrInu sevana kare che ane mahAna AraMbha kare che, te puruSane nizcaya mahAna narakamAM jaI ati tIvra vedanA bhAgavavI paDe che, te sAMbhaLatAM ja laghukamI sahasramala ciMtA karavA lAgyo ke, mane vAravAra dhikkAra che! meM eke zAstrakama tA na karyuM... paNa satata duSTa karma karavAmAM tatpara rahyo. arere ! have mAru zu thaze ? AvatA bhave nizcaya mAre narakAvAsa bhogavavo paDaze. ahA! huM durgatinApathe keTalA AgaLa vadhI gayo, kayAMya thAka khAvA paNa UbhA na rahyo. have kharA mArga zI rIte hAthamAM Avaze ? have mArA udghAra kANu karaze ? have A sAdhu ja mane tAraze, emanAM sivAya mAru
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 259 koI zaraNa nathI. nAgarika lake dezanA bAda potapotAnA ghare gayAM tyAre saMsArathI udvega pAmele sahasramala guru pratye bolyo; "he bhagavan! A saMsAramAM evuM keI kukarma nathI, jene meM na ApyuM hoya, he bhagavana ! huM ApanI dezanAthI. bodha pAmI saMsArathI virakta thaye chuM. mATe he prabho ! je huM egya houM te mane dIkSA Apo." kevaLI balyA"he suMdara puruSa ! tuM zaka na kara. meMga zuddhi karI AtmAne nirmaLa banAva. tyAre teNe kahyuM: "he bhagavan! ahIMnA bhUpAla mArA para kopAyamAna thayela che mATe bIje kakyAMya jaI mane dIkSA Apa." kevaLI bolyA, . "he bhadra! tuM nirbhaya thA. tuM savAre pAcho ahIM Avaje, rAjAnA ahIM AvavAthI badhuM sAruM thaI jaze." ahIM rAjA paNa savAre dhAmadhUma pUrvaka kevaLIne vAMdavA Avyo. sahastramala paNa keLavI pAse AvI beThe. kevaLIe dezanA ApI, nRpAdinA bhUta, bhaviSya ane vartamAna kALa saMbaMdhI saMdehane dUra karyA. rAjAe pUchayuM, he bhagavan! te cera kyAM che ke jeNe amAre AnaMda jhUMTavI lIdhuM che. te belyA, "he rAjana ! hamaNAM te tArA jamaNA bhAgamAM beThe che. have tAre tenA para kodhAdi na karavA joIe, kemake tenuM mana hamaNAM kukarmothI pAchuM vaLyuM che. te karelAM karmone naSTa karavA cAritra grahaNa karavAnI ucca bhAvanA rAkhe che. mATe mokSa mArgamAM upasthita evA ene tuM sahAya kara." rAjA tahatti karI lyoH "he prabhe !. jevI ApanI AjJA haze tema ja karIza." pachI sahastramala
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26o rojAne laI pitAne ghera AvyA ane jenuM jenuM dhana ceryuM hatuM te sarva darekane pAchuM soMpI teNe dhAmadhUma pUrvaka mAtA sAthe kevaLI pAse AvI dIkSA lIdhI. pachI gurune kahyuM he bhagavan! je ApanI AjJA hoya to huM jIvanaparyata. mAsakSamaNane pAraNe mAsakSamaNane karavAne abhigraha lauM." gurue tene egya jANuM tema karavA AjJA ApI. e prakAre te rAjAdithI prazaMsAne pAmato be prakAranI zikSAne grahaNa karI jItendriya thaye, ghora tapasyA karI te munirAje durgatie laI janAra karmane chedI nAkhyAM, zubhadhyAna rUpa agni vaDe karmarUpI iMdhaNone bhasmIbhUta karI temaNe lokAleka prakAzaka kevaLajJAna upArjana karyuM. dee racelA kanaka.. kamaLa para besI kevaLI bhagavate dayA pradhAna jinadharma bhavya jIne saMbhaLAvyo. pachI keTaleka kALa A pRthvI pITha para vicarI aneka jIvane uddhAra karI vegane niSedha karI * zileSI karaNathI muktie pahoMcyA. e prakAre ghanaghora karma karanAre sahamala paNa jinadharmanA Adara vaDe saMsArathI chUTI paramapadane pAmyo. ' Iti sahastamala kathA samApta. - prabhu kahe che"he bhavyo! sahasamalanA dRSTAMtane sAMbhaLI tame bhAvapUrvaka jinadharma ArAdhe." te sAMbhaLI callaNuM-- pitAe samyakatva sahita zrAvaka dharma aMgIkAra karyo. pitAne kRtArtha tathA kRtapuNya mAnate vIrane vAMdI te potAne ghera AvyA. ane pitAnI patnIne kahevA lAgyoH "he bhadre ! mane Aje pUrve kadI na maLela jina dharma maLyo che. mATe
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 261 tuM paNa prabhu pAse jaI jinadharma prApta karI. te sAMbhaLI pramudita vadanavALI zyAmAe prabhu pAse AvI zrAvaka dharma svIkaryo. uttama prakAre jinadharma ArAdhatAM cauda varSa vItye te vicAravA lAgyo ke have mArA putre meTA thaI gayA che. mATe jina paDimA ArAdhavI joIe kahyuM che ke - ___ kAlakSepo na kartavyo, AyuryAti dine dine // na karoti yamaH kSAMti, dharmasya tvaritA gatiH // 1 // artha -AyuSya divase divase kSaya pAme che. tethI dharma viSayamAM kALakSepa na kare joIe, kemake yamarAja keIne kSamA karatuM nathI ane dharmanI gati paNa atyaMta vegavaMtI che. " ema vicArI teNe gharabhArathI mukta thaI paSadhazALAmAM jaI bhAvapUrvaka sarva paDimA vahana karI. eka samaye rAtre koI khaDagadhArI deva pragaTa thaI belyo, "he cullaNIpitA ! je Aja tuM zrAvakadharma ane pauSadhadharma nahi mUke te tArAM cha putranI chAtImAM zaLa bheMkI dvArA sAme agni tapta kaDAImAM taLIza; vaLI tene zeNita (rudhira) thI tane navarAvIza, tethI te ArtadhyAne akALe mRtyu pAmI durgatine prApta karIza." e pramANe deve cullaNI pitAne be traNa vakhata kahyuM; paNa te nirbhaya thaI dharmamAM vadhu dRDha thayo. te jANI krodhAtura deva tenA moTA putrane upADI lAvyo, ane tene zaLa para caDhAvI ukaLatA telamAM taLavA sAthe tenA lehI ane mAMsa callaNI pitA para chAMTavA lAgyo chatAM paNa calaNapitA dhyAnathI vicalita na thayo. tyAre deve
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ tenA cAre putrane lAvI kaMmazaH kakaDA karI taLI nAkhyA. te joI cullaNapitA vadhAre dhyAnArDa thaye. te joI atyaMta kopele deva belyo; "he duSTa ! hajI tuM mAruM kahevuM nahi kare te tArI mAtA bhadrAnA paNa AvA ja hAla karIza." te sAMbhaLI cullaNI pitA vicAravA lAgyo; nizcaya A koI duSTa anAryapuruSa jaNAya che. ANe mArA badhA putrane mArI taLI nAkhyA ane temanA lehI mAMsathI mane sIMcyo. have mArI mAtAne paNa mArI nAkhaze ema ciMtA karatA hatA tevAmAM te duSTa tenI mAtAne lAvI mAravA tatpara thayo. te joI cullapitA tene daMDavA deDyo. eTalAmAM deva vIjaLInI jema AkAzamAM UDI adRzya thaI gaye. te joI cullaNI pitA zeka karavA lAgyo. eTalAmAM tenI mAtA . AvI ane bolI; he putra ! bUma barADA kema pADe che?" tyAre teNe badhe vRttAnta kahI saMbhaLAvyo. te belI, "he putra! kaI deva yA dAnave tArA para upadrava karyo che. tArA cAre putre gharamAM sukhe sUtAM che. tuM devane upadrava jANI vratabhaMganI AlocanA guru pAse jaI le." pachI te guru pAse jaI samAlocanA ane pratikramaNa karI, pharI tapasyAmAM sAvadhAna thayo. e prakAre teNe ANaMdanI jema agiyAra paDimAnuM ArAdhana karyuM. prAMte lekhaNapUrvaka sarva jI sAthe kSamApanA karI. anazana karI, zubhadhyAne kALa karI prathama devakanA aruNAbha vimAnamAM cAra palyopamanI sthitivALo deva thayo. te sAMbhaLI gautama svAmI vardhamAna svAmIne pUche che, "he bhagavana! cullapitA tyAMthI eNvI kyAM rahI te guru pAse ane pratikramaNa karI dhana thayo.
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 263 janmaze ? " prabhu khelyA; " he gautama ! te tyAMthI cavI mahAvideha kSetramAM kevaLajJAna utpanna karI mukti pAMmaLe. e pramANe cullaNI pitAnu caritra sAMbhaLI savega pAmelA jammUsvAmI sudharmAsvAmIne vaMdana karavA lAgyA ane namaskAra karavA lAgyA. iti vAcanAcArya zrI ratnalAbha gaNInA ziSya rAjakIrti gaNInI racelI gadya madha vadhu mAna dezanAnA zrI cubhrUNI pitA zrAvaka pratibeAdha nAmaka trIjo ulrAsa samApta.
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ ullAsa cotho suradeva caritra have zrI sudharmAsvAmI jabUsvAmIne surAdeva zrAvakanuM caritra kahe che. A jambudvIpanA bharatakSetramAM samasta vasuMdharArUpa ramaNanA karNakuMDaLa samAna, ane kubera rAjadhAnInI bhrAMti pamADanAra vArAsaNa nAmanI nagarI che. tyAM jitazatru nAmaka rAjA rAjya karato hato. tyAM eka surAdeva nAmano zreSThI vasato hato. te atyaMta dhanavAna hatuM. tene vyApAramAM ane bhUminidhAna rUpe cha cha koDa suvarNa dravya hatuM ane gAyanAM cha gokule hatAM. tene ati saubhAgyazAlI dhanA nAmanI patnI hatI. eka vakhata te gAmanA kASTaka nAmaka yakSa caityamAM zrI vardhamAnAI samosaryA. prabhunuM Agamana sAMbhaLI jitazatru rAjA sAthe nagarajano ane surAdeva Adi temane vAMdavA gayAM. bAra parSadA ekatrita thaI prabhu dezane ApavA lAgyA ke, "he bhavyaloka ! tame badhA sAdara jinadharma
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra6pa Adare, kemake dharmathI ja manuSyane saMsAramAM sukha maLe che. mATe sukhanA abhilASI puruSae dharma viSayamAM jarAye pramAda na kara joIe. aphATa vikvarUpa samudramAM paDelAM prANIo paNa dharmathI dhiTanI jema uddhAra pAmI sukhI thAya che. " - te sAMbhaLI surAdeve pUchyuM, "he bhagavan! te dhiSTa kahyuM hatuM ane kevI rIte e vipna samudra tarI sukhasthAnane pAme ?" prabhu bolyA, "he surAdeva! tuM sAvadhAna thaI lekamAM atyaMta AzcaryakArI evA tenA caritrane sAMbhaLa:" dhiSTa"nI kathA A bharatakSetramAM ja caMpApura nAmanI ati ramaNIya nagarI che. tyAM sUra nAmane dhanika rAjaputra vasate hato. tene caturA nAmanI patnI hatI, paNa te krodhane lIdhe sAkSAt caMDikA jevI kaTu vacane bolanArI hatI te hamezAM kahuM vacanothI pitAnA patine pIDita karatI hatI.* * * * . eka divasa sUre vicAryuM ke AvI patnIthI mAre zuM priyajana? kemake puruSa mATe duSTa patnI ane viza karanArI vidyA e bane tyAjya che. ema vicArI te bIjI strI karavA gAma-nagaramAM tapAsa karavA lAgyuM. eka divasa avantI nagarImAM eka DezI pitAnI navayauvanA putrI sAthe vasatI hatI, tene tyAM jaI sUre te DozI pAse tenI putrInuM mAgu karyuM. DozI bolI, "beTA ! huM paNa AnA sAthe tAre tyAM rahIza, kemake mAre AnA sivAya bIjA keIno AzarosahAro nathI." sUre kabUla karI kanyA sAthe lagna karyuM. ane
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 266 patnIyukta sAsu sAthe te pAtAne ghera AvyA. caturAne A vAta na gamI; teNe vicAryuM. huM hAvA chatAM zAkaya ahI kema rahe ? tethI te suMdarI ( navADhA ) sAthe kajiyA karavA lAgI te joI sUre suMdarI sAthe sAsune judu ghara laI ApyuM. caturAne te paNa na gamyu. eka divasa caturA tyAM jaI zeAkayane satAvatI bhUDI gALe devA lAgI. te zAkayA paraspara nitya dhAra yuddha macAvatI; jemake datte TvantathI; mulye muSTathI, nakhe nakhathI cATale cATalA pakaDI gheAra dhIMgANuM macAvatI. lAke jema jema caturAne vAratA tema tema te duSTA adhikAdhika kalaha karatI. AvuM joI sUre suMdarIne tenI mA sAthe caturAthI dasa gAu dUra khIjA gAmamAM rAkhI ane pAte caturA sAthe rahyo. eka divasa sUre caturAne kahyuM, "huM Aja suMdarInA ghera jAuM chuM, te melI: " he svAmin! tame tyAM jaI tamArI priya patnI suMdarIne dAna, mAna, bhAga ane upabhAgathI saMtASI turata pAchA Avajo." ema kahI te duSTAe matrita cUNa mizrita mAdakA (lADavA) banAvI tene rastAmAM khAvA mATe ApyAM. sUra paNa te laI prasanna vadane patnIne maLavA UpaDayA. mArganI madhyamAM eka nadI AvI tyAM mukhazuddhi karI meAdakAnuM bhakSaNa karyuM. tenA prabhAvathI turata ja te kUtarA thaI gayA. ane doDI caturA pAse AvyA. te joI caturA tene majabUta madhane bAMdhI atyaMta mAra mAratI khelI; " re duSTa ! zuM phrI suMdarInA ghera javAnuM nAma laIza ? huM nathI gamatI kema ? le, khA. ema kahI khUSa
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 267 mAryo. jyAre te mRta:prAya thaI gaye tyAre tene puruSarUpe karI cheDI mUkyuM. pachI aneka upacArathI te pAcho suMdara zarIravALe thaI gaye. ekAda mahinA pachI teNe pharI kahyuM, "he bhadre ! suMdarIne ghera jAuM chuM. ghaNA divasathI nathI gaye, te bicArI ciMtA karatI haze. mATe tuM bhAthuM karI Apa." te duSTAe paNa tene maMtrita kare Ape. te laI sUra cAlyo. mArga kApI pharI te eja nadIkinAre AvyuM ane bhojana karavA beThe. eTalAmAM kaI vizALa jaTAdhArI saMnyAsI tyAM AvI bolyA, "he satparuSa! be divasane bhUkhya chuM mATe mane bhejana karAva. tethI teNe paNa dayAnI lAgaNIthI badho kare che tene ApI dIdhuM. saMnyAsIe te khAdhe ke tarata ja te gadheDo banI gaye. te joI sUra tenA para caDI beThe. gadheDe paNa sIdhe caturAnA ghera AvI pahoMcyo. tyAM sUra gadheDA parathI UtarI strIcaritra jovA eka khAlI koThImAM saMtAI gaye. . - gadheDAne joI keya pAmelI caturAe tene bAMdhyo ane cAmaDAnA cAbUka vaDe mAravA lAgI. mArathI piDAte gadheDo jora jorathI bhUMkavA lAge. caturA mAratI jatI ane sAthe Ama bolatI hatI. "bApaDAne suMdarI bahu suMdara lAge che, kema? have jaIza tyAM? laIza suMdarInuM nAma? kAM, lene ! cAkha suMdarIne svAda." atyaMta mAra paDavAthI gadheDe maravA. je thaI gaye. te belIH "kAM, bAyalA ! dharAI gaye ? je have, lete nahIM suMdarInuM nAma, nahIM te A vakhate. tane koI choDAvavA samartha nahi thAya." ema kahI tene
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 puruSarUpe karyo. jaTAjuTathI vibhUSita bhasmathI vilipta zarIra, eka hAthamAM trizaLa ane bIjA hAthamAM DamarU evA saMnyAsIne joI caturAnA hozakoza uDI gayA. te bhayabhrAMta thaI saMnyAsInA pagamAM paDI kSamAnI yAcanA karavA lAgI. saMnyAsI bolyA, - "he mugdha A kahevata kharekhara sAcI nIkaLI ke je karaM (sAthe) khAya tene takalIpha paNa sahana karavI paDe." pachI te duSTAe tene keTaluMka dravya ApI vidAya karyo, pachI te vicAravA lAgI. "mArA patie mAruM caritra jANI lIdhuM che. bhinna hadayavALA have amArA bannemAM sneha nahi thAya. mATe ene mArI nAkhe ucita che. ema vicArI teNe snAna karI sapheda vastra dhAraNa karyA. pachI gAyanuM chANa lAvI mAMDaluM banAvyuM-temAM naivedya mUkI, ghI, dhUpa, gUgaLa, sugadhI vanaspati ItyAdine hema karI dhyAnArUDha thaI. evAmAM kaI rAkSasa saparUpe AvI bo; "he mugdha ! te mane zA mATe yAda karyo che? huM tArAthI saMtuSTa chuM, kahe zuM kAma che? te duSTAtmA bolIH "parastrIlaMpaTa evA mArA puruSane mArI nAkha." sarSa bolyo, "te cha mAsa pachI mArAthI maraze." ema kahI te adazya thaI gaye. have koThImAM saMtAyele sUra vicAravA lAgyAH ahe ! strIonuM caritra kevuM gUDha hoya che. are ! mane A duSTAe bahu viTaMbaNuM pADI che tethI mAre AnI koI jarUra nathI ema vicArI te lAga joI bahAra nIkaLI suMdarInA ghera AvI pahoMcyo. tyAM suMdarI sAthe te nitya bhega bhagavate, paNa tene kyAMya AnaMda na maLato. suMdarI hameza gIta, nRtya, hAsya, vAjiMtra, vilAsa ityAdithI tene saMtoSavAnI
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 269 IcchA karatI, paraMtu ciMtAgra sUrane kyAMya khuzI na dekhAtI. suMdarIe A vAta pitAnI mAne jaNAvI, sUranI. sAsue tene ekAntamAM pUchayuM, "he beTA ! tane zI ciMtA che?" te bolyA, "he mAta! asamarthanI AgaLa kahevAthI zei phAyade?" te bolIH "mArAmAM badhuM sAmarthya che, tuM tAre kahene! kemake vyAdhine jANyA pachI ja teno pratikAra thaI zakaze. te sAMbhaLI sUra bolyo; "he mA ! haiyAne majabUta karI sAMbhaLa cha mAsa pachI sarpathI mAruM mRtyu thaze. te belI. e vaLI koNe kahyuM? kaI dhUtArA tiSI maLI gaye lAge che." pachI sUre caturAnuM saghaLuM kArastAna saMbhaLAvyuM. e - sAMbhaLI te bolIH "he putra! tuM bhayane tilAMjalI Apa. huM jema tane ane tArI patnIne sukha Upajaze ema karIza.. mATe tuM zaMkA choDI satata bhegone bhogava." te sAMbhaLI kAMIka svastha thayele sUra bhege bhogave che; kintu maraNanA, bhayathI tenA divase zuSkatAmAM vIte che. ' ' ahIM suMdarI ane tenI mA bannee maLI bAraNAnI bhIta para be mayUra cItaryA. te citramaya hovA chatAM kharekhara sAcA-jIvatAM mara jevA dekhAtA, mAtA ane putrI nitya pavitra thaI tenI pUjA karatI. ema karatAM cha mAsano aMtima divasa Avyo, tyAre sUra suMdarIne kahevA lAgyuM, "he priye! nizcaya mAruM Aje mRtyu thaze." suMdarI bolIH "he svAmI! Apa bhaya na pAme, amArI zakti juo." ema kahI teNe chANathI khaMDane lIeN. enI madhya bhAgamAM Asana mUkI tenA para sUrane besADyo ane mA-dIkarI pavitra thaI:
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 pavitra vastro paherI hAthamAM cokhA laI Amatema jotI UbhI rahI. evAmAM laMbakAya, kRSNavarNo, niraMtara. jIbhanA labakArA karatA ane lAla cakSuvALo eka sarpa suMdarInA gharamAM AvyuM. te joI mA-beTIe mayura para akSata pheMkayA ke tarata ja mere bhIMta parathI UtaryA ane sarpanA be kakaDA karI kalame kilATa zabda karatA ekeka kakaDe laI ane upara AkAzamAM UDI gayA. te joI vismita sUra vicAravA lAgyo aho ! -A lokonI maMtrazakti adbhuta che! pachI te snAna karI pitAnA nUtana janmane mAnate yAcakone dAna Apato ane sukhapUrvaka bhAga bhagavate kALa nigamana karavA lAgyo. ' ahIM caturAne khabara paDI ke sUra maryo nathI paNa vaibhava-vilAsamAM magna rahe che. vAcakone dAna Ape che. ane sukhethI kALa nirgamana kare che. tethI te zukalabilADInuM rUpa karI suMdarInA bhavanamAM AvI, kaTu zabda bolavA lAgI. te joI mA-beTI bannee kRSNabilADInuM rUpa laI paraspara yuddha zarU karyuM. paraspara paMjAthI ane bacakAM bharI lehI - vahAvatI bhayaMkara ghUghavATA karatI, kadI kALI para veta te kadI zveta para kALI bilADI caDhI besatI. vaLI kUdakA mArI paMja mAratI ane baTakAM bharI lehI vahAvatI. A traNa bilADInA jAmelA jaMgane joI sUrane na sUjhayuM ke huM zuM karuM. te to e dazya joI Abho ja banI gayo. eTaluM ja nahi paNa bhayathI kaMpavA paNa lAgyo. te zveta bilADI bahucapaLa hatI. pitAnI caturAI ane maMtra baLathI bane kRSNabilA-- DIene zvetabilADI jarjarita karI AkAzamAM nAcatI
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 '' jatI rahI. tyAre bhayabhIta sUre pUchyuM; "tame banne yuddha kema kareA che ? . suMdarI khAlI: "he svAmI! e te mArI zAkaya caturA hatI. te zeAyanA verathI amArI sAthe yuddha karavA ahIM AvI hatI. " te khelyoH tamane bannene te ekalI zI rIte paheAMcI ? " suMdarI melI: " tenI maMtra zakti amArAthI vadhu zaktizALI che. " te sAMbhaLI sUra vicAravA lAgyo, dhikkAra che mane pratyakSa zAkinI tulya mahApUra evI A khalAonA vazamAM huM kayAM paDayo ? paNa have zuM thAya ? AnA ze| ilAja ? Ama ciMtAtura sUra nUrahIna thaI divasa gujAravA lAgyA. ahI ekAda mahinA vItyo haze tyAM pharI caturA khilADI banI AvI te joi mA-beTI paNa bilADI anI, pachI pUchavuM ja zuM ? bhAre laDAi ane kIkIArI thavA lAgI. laDatAM laDatAM pharI caturA jItI ane mukha malakAvatI peAtAnA makAne gai. sUra khelyo; " are suMdarI ! tame mA-beTI e jaNu hAvA chatAM tenAthI kema hArI gayAM ? " suMdarI khelI: " huM svAmI ! huM tamane eka upAya batAvuM. sAMbhaLeA. have jyAre caturA amArA sAthe yuddha karavA Ave tyAre tame sArU akSarAmAM khelajo ke, huM kRSNe ! A zveta khilADIne sUra khelyo. " ema karavAthI zuM thaze ? " te khelIH 8 ema karavAthI amArI zakti vadhaze ane caturAnA rAma ramaze.'. evAmAM kI caturA zvetakhilADI anI AvI. ane yuddha karavA lAgI. jorazeAramAM laDAI zarU thaI. tyAre sUra khAlyo; " huM kRkhilADIe ! A dhALI bilADIne 2) mAra. miss :
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 khilADI bhUmi para tenI garadana pakaDI. mArI nAkhA, " te sAMbhaLatAM ja sapheda paDI gaI. tarata ja anne khilADIe have sUra vicAravA lAgyo, mArA vacana mAtrathI e zveta bilADI maraze. mATe A banne paNa marI jAya te sAruM ema vicArI te mAlyo. ' " huM zveta khilADI ! tuM A banne khilADIone mAra.te sAMbhaLatAM ja zveta khilADI UchaLIne UbhI thaI ane te. annee mAravAnI sAthe pAte paNa maraNane zaraNa thaI. A joI prasanna thayelA sUra vicAravA lAgyo. A bahu sAruM thayuM. vagara auSadhe mArA vyAdhi nAza pAmyo. pachI te teonI Urdhva kriyA karI gherathI cAlI nIkaLyo. pharatA pharatA te te. ja gAmamAM AvyA ke jyAM ene mATA bhAI vasatA hatA. teNe bhAInA ghera jaI bhAjAIne praNAma karyA, pachI pUchyuM ke mArA bhAI zIda gayA che? te kheAlI: ' AvA, besA ghaNA divase AvyA. tamArA bhAI teA bahAragAma gayA che.. ema kahI bhAbhIe diyaranI sArI rIte bhakti karI. '. eka divasa sUranI bhAbhIe sUranA mAthAmAM tela nAMkhI tenuM mAthuM oLavA kAMsakI bharAvI. tevAmAM khetaramAMthI Avela haLa hAMkanAre kahyuM: huM khAI ! ApaNA mIMDha nAmanA maLaDha marI gayA che. haLanA vakhata nakAmA jAya che. mATe atyAre eka baLadanu pracAjana che.' e sAMbhaLI te duSTAe sUranA mastakamAM matrita cUNa phekI tene aLada banAvI dIdhA- tyAre, kheDUte tene khetaramAM lAvI haLamAM joDI dIdhA. ema karavAthI te bicArA ati hIna du:khI. haLa vahana karavA lAgyA. '
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 273 eka divasa tenI nAtha tUTI gaI. tethI tarata ja te puruSa thaI gaye te joI kheDUta tene pakaDavA deDyo. paNa AgaLa sUra ne pAchaLa kheDUta vegapUrvaka doDyA jAya. sUra zarIranI sarva zakti saMmelita karI e bhAgya ke kheDUtane khAlI hAthe pAchA pharavuM paDyuM. ahIM sUra AgaLa cAlyo jato hatA. tevAmAM tene bhAI tene sAme maLe. te sUrane joIne bejo; "he bhAI! tAruM rUpALuM zarIra chidrAdithI jarjarita kevI rIte thayuM ? tuM Ama bhAgate kyAM jAya che? cAla, mArA ghare jaIe, tyAM tuM sukhe raheje." sUra ho. he bAMdhava! tAruM ghara tane ja arpaNa che. tuM tyAM jA, mAre nathI AvavuM. te bolyo : "Akhara e ghara kAMI pArakuM thoDuM ja che. tyAM AvavAmAM tane zuM vAMdho che?" sUra che. "are! tArI patnI te sAkSAt zAkinI che. tenAthI huM baLadanA haLamAM joDAye hato. mahAmuzkelIo chUTa chuM. dahADo UTharyo hoya te tArA ghera Ave. mAre te A jaMgala e ja zaraNa che. ghara gharamAM zAkinIo vase che. A jagatamAM strIone to vizvAsa kara ja na joIe. ema babaDate sUra eka mahAaTImAM AvI pahoMcyo. tyAM teNe mAthA para ghAsanA bhArA upADI hRSTa puSTa zarIravALA che mANasane joyA. tenI pAse jaI sUre pUchayuM. he bhAIo! A nirjana vanamAM maNi mANikya suvarNadithI vibhUSita zarIravALA tame keNa che? ane ATalI saMpatti hovA chatAM zA mATe tRNabhArane upADe che ? teo belyA, "he puruSa ! sAMbhaLa-A vanakhaMDamAM jarAnA jorathI 18
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 6 jarjarita zarIravALI eka vRddhA vase che. te amArA pAse nitya ghAsanA bhArA maMgAve che. tenA badalAmAM ameAne te DAzI anna vasra AbharaNa ItyAdi Ape che. are ! te te sAkSAt kalpavallI che kalpavallI ! sUra khelyA, zuM huM temane joI zakuM chuM? teo khelyA * tuM paNa upADa ghAsanA bhAre ne cAla amArI sAthe tuM paNa zuM yAda karIza. sUra paNa ghAsanA bhArA upADI te DosI pAse AvI pahoMcyA. navIna puruSane joi te khelI : * are ! A atyaMta duHkhaLA mANasa kANu che?" teo mAlyA, he mADI! amane A puruSa vanamAM malyA che. ApaNA caraNAraviMdanA danAthe ahI AvyA che. te sAMbhaLI vRddhAe tene pAse khelAvI pUchyuM, - huM puruSa ! tAruM nAma zuM che?' te khelyA, 'mAruM dhiSTaka che.' pachI sUranI pITha para hAtha pheravI DeAzI khAlI: huM vatsa ! tuM bhale AvyA, tAruM zarIra bahu kRza che mATe tu mArA ghera rahI niHzaMkapaNe rahe. SiSTa ( sUra) khelyA, he "mAta ! janamathI du:khI chuM. have huM ahiM ja rahIza. ane ApanI sevA karIza. have STine snAna karAvI uttama prakAranAM vastro paherAvI, ucca koTInu bhAjana karAvyuM-bhAjana karyA pachI sahu saunI pathArImAM sUI gayAM. ahIM STi vicAravA lAgyA. ahIM ghAsanuM kAMI prayojana jaNAtu nathI tema ja koI pazue paNa dekhAtA natI. te pachI rAja Avatu ghAsa kayAM jAya che? te mAre jovu joI e ema vicArI te DhoMga karIne sUI gayA. : ahI have aDadhI rAte te DAzI UThIne bAlI: are ! tamArAmAMthI kAI jAge che ke ? " paraMtu uttara na maLyA tyAre te DozI kuma`tranA prabhAvathI gheADI banI ghAsa khAvA lAgI.
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 275 adhuM ghAsa khAI te vastrAbhUSaNathI alaMkRta divya rUpadhArI kAminI rUpe thaI haMsalInI cAle cAlatI tyAMthI nIkaLI. tenI pachavADe cAra pagale dhiSTa cAlavA lAge. ghanaghora rAtrimAM te saundaryanI pratimA jevI sAkSAta vanadevI jevI lAgatI te suMdarI keme karI eka parvatanI guphAmAM gaI. tenI pAchaLa dhiSTa paNa cUpacApa gaye. ane guptapaNe saMtAI gaye. te guphAmAM keTalIka jogaNIo hatI. A suMdarI (vRddhA) ne joI badhI jegaNuo UbhI thaI savinaya bolI:-"he mAtA ! bhale padhAre." ema kahI tene UMcA Asana para besADI ane badhI jogaNIo tenI sevA karavA lAgI. pachI te jogaNIo bolIH "he mAtA! have amane tamArA putrane bhAga kayAre Ave che?" te bolIH "he putrIo! tame haiye dhAraNa kare. huM tamane sAta putre mArI tenuM balidAna ApIza." teo bolI: "paNa kyAre?" te belIH sAMbhaLe sAtame putra je mane Aje ja prApta thayuM che, te atyaMta durbaLa che. mATe caudaza sudhI dhIraja dhare. tyAM sudhImAM te paNa puSTa thaze. ema kahI jegaNuo sAthe mAMsa AdinuM bhakSaNa karI te pAchI pharI. sthaMbhamAM saMtAIne A nATaka joI gabharAyele dhiSTa paNa sAvadhAnIpUrvaka suMdarInI pahelAM tyAMthI nIkaLI pAche AvIne sUI gaye. DIvAra pachI suMdarI paNa vRddhAnuM rUpa laI khATalI para sUtI dhiSTa vicAre cheH nizcaya A duSTa amane vizvAsa pamADI mArI nAkhaze. hAya ! hAya !! huM pharI pAche zAkinInA sakaMjAmAM sapaDAye. huM jyAM jAuM chuM tyAM zAkinIne ja saMgama thAya che. zuM A saMsAramAM sarva sthaLe strIo
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 zAkinI ja che! ItyAdi aneka vicAra karatAM dhirTe pathArImAM Amatema pAsA pheravavAmAM ja rAtri pasAra karI. aruNu udaye sarva jAgyA, ane jaMgalamAM ghAsa levA UpaDyAM. mArgamAM dhiSe rAtrinA banAvane badhA samakSa jAhera karyo. eka balya, "are! evuM te hetuM haze?" bIje be : "svapna AvyuM haze.' trIje belya: "AvuM bane ja nahi, mAtA mahApavitra strI che." ethe belya: "are! AvAne AvA bIkaNa che keTalAM! DagaLI casakI lAge che! " pAMcamo bolyA: are! Ane te sukhanuM ajIrNa thayuM che." chaThTho be bhAI, ame te kaI divasa AvuM joyuM nathI. te eka ja divasamAM kevI rIte jANyuM?" dhiSTa beH "tame leke nirAMte sUI jAva che tethI tamane zuM khabara paDe? huM te jauM chuM, tame ja ahIM rahe. AvA reTalA te bhAre paDe." teo bolyAH "are! Ama utAvaLa nA kara. Ajane divasa vilaMba kara. tenuM cAritra te amane batAva." dhi te kabUla karyuM, pachI teo ghAsanA bhArA laI mukAme AvyA. A divasa jema tema vyatIta karI rAte teo UMghavAne Dhaga karI jAgatA sUI gayA. - have adharAtrinA sumAre dhiSTanA kahyA pramANe DezInuM caritra joI badhAnA hAMjA gagaDI gayA. have zuM karavuM e eka moTo prazna thaI paDyo. DozInuM AvuM bhayAnaka dRSya joI chae puruSe dhiSTa para vizvAsa lAvI bolyA : have amAre zuM karavuM ? A duSTa jarUra amane mArI nAkhaze. dhiSTa belTe karavuM zuM? A zAkinInA zIghra rAma ramA DavA joIe. eTalAmAM te suMdarI AvI ane vRddhA banI
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 277 sUI gaI. ahI AgaLa te sAte jaNa tvarAthI UThI saMketa mujaba potapotAnuM kAma bajAvavA lAgyA. be jaNAe tenA paga pakaDyA. bee hAtha pakaDyA. bee tenuM mastaka pakaDyuM ane eka jaNAe meTA DaMDAthI tene kapaDAnI jema dhoI nAkhI. evI DhIbI ke te tatkALa maraNane zaraNa thaI have te sAte jaNa nirbhaya thaI AgaLa cAlyA jatA hatA. eTalAmAM temaNe koI ghora jaMgalanI madhyamAM kSiprA nAmanI nadInA kinAre eka mahA nagarane joyuM. te nagara svarga jevuM suMdara, uttama gaDha daravAjAthI dIpatuM. zreSTha rane ane suvarNa kaLazanA samudAyayukta prAsAdethI pRthvI pIThane zobhAvanAra-nAraMga-nAga-punnara-jabIra-hitAla-tAla-kesara -kadalI Adi vRkSothI suzobhita bagIcAo, vAva, kUvA, saravara AdithI ramaNIya, vimAnazreNI jevI manahara gRhavaNIothI virAjita ane gaganacuMbI jinAlaye paNa suvarNa kaLazavibhUSita temaja aneka gavAkSothI abhirAma hatAM. addabhUta AnaMdakArI e nagara hovA chatAM koI manuSya teone dRSTipatha para na AvyuM. saMpUrNa nagarane manuSyarahita zUnya joI vismaya pAmelA sAte puruSo cAlatAM cAlatAM sahasa zikharathI zubhatAM, jotAM ja AhalAda Upaje evA rAjabhavane AvyA. tenA dvAra para eka nakaTI vRddhA beThI hatI. skUla zarIravALI vRddhA temane joI belIH "he puruSe ! tame bhale padhAryA. huM ghaNA divasathI tamArI rAha jouM chuM. ahIM rahelI devAMganAone zaramAve evI A sAta kanyAone bhegavI tamAruM ane A kuMvarIonuM jIvita saphaLa kare. te sAMbhaLI A TukaDInA nAyaka dhiSe pUchayuM keH "he mAtA ! A kanyAo
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 koNa che? ane kyAMthI AvI che?" te bolI: A sAte vidyAdhara-putrIo che. eka vakhata vidyAdhare kaI naimittikane pUchyuM, "mArI A putrIonA pati keNu thaze ? te bolya, he khecara! kuMvarIo A nAkaTTIne ApI de tenI pAse A kuMvarIonA pati svayaM Avaze. mATe he puruSa! tamArA vivAha mATe ja hajI sudhI meM A yathAvata sAcavI rAkhI. che. A makhamalI zayyAthI zubhatA sukamaLa palaga, A. citrazALAo A sugaMdhI dravyathI paripUrNa zayanagRha sAthe A mahela paNa tamArA mATe ja che. ahIMyA rahIne tame A kanyAo sAthe viSayasukhanuM sevana kare. A sAte pavanagI a para besI pUrvadizA pravajI bAkInI dizAemAM svecchAe vihAra kare. te sAMbhaLI viSayAnurAgI sAte puruSe te sAte kanyArUpI kusumanuM bhramara thaI bhAna bhUlI pAna karavA lAgyA. kadI teo hiMDeLA para kIDA karatA; kadI. upavanamAM jaI pupe cUMTatA. ane kadI teo jalakrIDA karatA saMtAkUkaDI Adi ramata paNa teo kadI ramatA. have eka divasa sAte puruSa ekaThA thaI paraspara vicAra karavA lAgyA ke, A vRddhAe amane pUrva dizAmAM javAnI. zA mATe nA kahI haze? mATe cAle ApaNe tyAM ja jaIe. ema vicArI eka divasa savAramAM sAte azva para sAte jaNuM savAra thaI pUrva dizAmAM cAlI nIkaLyAM. thoDeka cAlyA haze-tyAM samagra bhUvalaya manuSyanA mastakathI chavAyeluM jaNAyuM... jyAM juo tyAM ekalAM mastake ja najare paDatAM. A joI te sAte bhayabhrAMta thaI ekabIjAnuM mukha jevA lAgyA. dhiSTa. (sUra) ne te khAtarI thaI ke ApaNe jarUra koI zAkinInA
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMjAmAM sapaDAyA chIe. evAmAM acAnaka ghoDAnI kharI sAthe eka kheparI bhaTakAI tethI te kheparI khaDakhaDATa hAsya karatI belIH "he mRtyunA keLiyAo! sAMbhaLo-A ghoDAo tathA tamArI strIone ame paNa ghaNIvAra bhegavI che. te sAMbhaLI Azcarya pAmelA dhirTe pUchayuM, "A azva tathA strIo koNa che? vaLI A bhUmi manuSyanA mastakathI kema vyApta che?" oparI bolIH "are bheLA bhagata ! tame A AphatamAM kayAM sapaDAyA? te nAkakaTTI siddhazAkinI che. teNe ja amArA AvA hAla karyA che. mATe tene khabara na paDe tema bhAgI jaI tame tamArA prANanI rakSA kare. te sAMbhaLatAM ja te sAte UbhI pUchaDIe nAThA. ahIM virahAtura sAte kanyA teonI vATa joI thAkI, bapora sudhI jyAre teo na AvyA tyAre te sAte kanyAoe nATTIne kahyuM ke "he mAtA ! te puruSe hajI sudhI nathI AvyA." te sAMbhaLI nAkakaTTIe hAthamAM caMga (vAdyavizeSa) laI agAsImAM AvIne joyuM te te sAte puruSo azva para besI pUravege bhAgI rahyA hatA. te joI chinna nAsikA belI: "he caMga! A ghaDAone pAchA pherava." ema kahI teNe caMgane pRthvI para pachADyuM. caMganA pukArathI badhA ghoDAo pAchA pharyA. dhiSTa pramukha sarve lagAmathI ghoDAone pAchA vALavA lAgyA. paNa teo te caMganI dizAe vaLI jhaDapabhera doDavA lAgyA te sAte puruSe prANanI paravA karyA vagara azva parathI UtaravA kaziza karavA lAgyA; paraMtu maMtradvArA baMdhAyelA teo talamAtra paNa na khasI zakyA. tyAre bhayathI dhrujatA zarIravALA sAte ciMtA karavA lAgyA;
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 hAya ! hAya !! have amArI kevI gati thaze ? nakkI Aje amAruM mRtyu thaze. dhiSTa vicAravA lAgyA, Aja sudhI tA puNya saMjoge dareka jagyAethI huM acyA chuM paNa have teA puNya paravAryA che; A jagatamAM koI kAminInA mehamAM na paDaze-ema khakhaDyo, evAmAM te gheADAe nAkakaTTInA bhuvana pAse AvIne UbhA rahyA. teone joI nAkakaTTI khAlI: 'are pApIA ! have tame kayAM jaze ?' ema kahI yamarAjanI jIbha jevI talavAra kADhI, ane SiSTane DAMsA mArI jamIna para pADyo ane pote tenI chAtI para caDhI beThI. pachI melI: kemare duSTa ! gheADA para besI A tArA kAkAone lai kAM UpaDyo hateA ? zuM ahIM kAMi pAla bhALI gayA che? A bicArI kuMvarIonuM kaumAya lUMTI bhAgatA tane zarama na AvI ? UbhA rahe, vizvAsaghAtI, pAkhaDI ! hamaNAM huM tane camanA dvAre pahoMcADuM chuM--mATe tuM tArA ISTadevanuM smaraNa karI le. tyAre krodhamAM AvI jaine SiTTe kahyuM; are nAka vagaranI nAkakaTTI! mane mAratAM pahelAM e teA kahe ke " kayA vIra puruSe A tAruM nAka gAyaba karyuM kApI nAkhyuM? mane maravA karatAM tArA nAkanI vadhAre ciMtA thAya che. te sAMbhaLI khuza thayelI nAkakaTTIe tene cheDI mUkayo. pachI te khelI:he putra! sAMbhaLa. :-- ' A bharatakSetramAM manArama nAmanuM nagara che. tyAM 'mane tha' nAmano rAjA maNimAlA nAmanI rANI sAthe sukhapUrvaka rAjya karatA hatA, sasAra sukhanA phaLarUpa maNimAlAe kramazaH sAta putrAne janma Apyo, AThamA garbhathI huM putrI rUpe utpanna thai-pAMca dhAva mAtAthI lAlana-pAlana pAmatI huM sava kaLAmAM
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 281 pravINa thaI aneka prakAranA anubhava, jJAna ane kaLAe sAthe meM atyaMta mehaka evuM yauvana paNa prApta karyuM. mane te vakhate maMtra-taMtra Adi zIkhavAnI bahu abhilASA hatI tethI huM vazIkaraNa, mehanathaMbhana, ucATana rAkSasI vidyA, zAkinI vidyA, mAraNuvidya, balidAna vidhi, sUrya caMdragraha AdinuM AkarSaNa, pAtAla praveza ane svargagamana ItyAdi vidyAonA mahAmaMtrane jANuM chuM. mRtasaMjIvanI vidyA paNa meM zIkhI che. eka divasa meM IndranA mahAmaMtranuM sAdhana karyuM, temAM mane saphaLatA maLI. tethI huM IndrabhavanamAM gaI tyAre Indra AgaLa nahIM hUhU tuMbara raMbhA Adie mahAnATaka AvyuM hatuM, meM paNa te nATyavidhi bArIkAIthI zIkhI. eka vakhata meM paNa IndranI anujJA laI temanI sabhAmAM nRtya karyuM. te joI prasanna thayelA InTe mane kahyuM, tuM vara mAga, te vAre meM kahyuM ke "he prabho ! je Apa muja para prasanna che te mAruM pANigrahaNa karo-surAdhipatie mane svIkAra karI. evI rIte mane Idrano saMga thaye. nitya devaleka ane mArA ghera AvavAjavA lAgI. eka vakhata amArA mALIe mane kahyuM, "he bhadre ! mArA cittamAM devalaka, Indra, tathA-tAruM nRtya jovAnI bahu laganI lAgI che. mATe tuM mane sAthe laI cAla." meM tene na AvavA bahu kahyuM paNa teNe potAno haThAgraha na choDyo. tyAre tene bhramara banAvI mArA kezapAzamAM saMtADI huM svargamAM AvI, tyAM meM nRtya AraMbha karyuM. ghaNIvAra nAcavAthI ane bhramaranA bhArathI khinna thaI meM mastake hAtha mUkyo tema karavAthI nRtyano tAla bagaDI gaye. te joI muja para kopAyamAna thayela surAdhipa
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 tie mAruM nAka kApI lIdhuM-eTaluM ja nahIM paNa sAthe zrApa Ape ke "he pApiNI ! Aja pachI tuM ahIM nahIM AvI zake, manuSyalokamAM ja tArA pramAdanuM phaLa bhegava." te sAMbhaLI bahu AkaMda karatI huM Indra caraNomAM DhagalAnI jema DhaLI paDI-mArAM amUlya AMsuothI emanA caraNa pakhALI pUchyuM, "he nAtha ! A zrApano aMta kayAre thaze?" te bolyA, manuSyanA mAMsanuM bhakSaNa karatI evI tane koI puruSa enI meLe pUche ke "he nAka vagaranI nAkakaTTI! kayA vIra puruSe tAruM nAka kApyuM che?" tyAre ja A zrApane anugraha thaze. pachI meM A nagaranA sarva manuSyane A azvo tathA kAminIothI lalacAvI-bheLavI temanuM bhakSaNa karyuM, vaLI ahIM AvelA keTalAka videzI musApharone paNa mArIne huM khAI gaI chuM, paraMtu e vatsa! Aja sudhI koIe pUrvokata prazna na pUchayo. Aja tArA pUchavAthI huM zrApamukta thaI chuM mATe tuM A kanyAo tathA azvayukta A rAjyane sukhapUrvaka bhagava-ema kahI teNe saMjIvanI vighAthI sarva nagarajanone sajIvana karyA. ane dhiSTane rAjya seMpI te pitAnA svargasthAnamAM gaI. dhiSTharAjA potAnA chae mitrane mAMDalika pada para sthApita karI pote nItipUrvaka rAjyanuM paripAlana karavA lAgyA......... ahIM eka divasa AcArya bhagavaMta sAdhu parivAra sAthe te nagaranA udyAnamAM samesaryA. vanapAlakanI sukhadAyaka vadhAmaNuM sAMbhaLI dhiSTharAjA zuddha bhAve saparivAra vaMdanA karavA gaye. tyAM AvI traNa pradakSiNApUrvaka vAMdI egya sthAne beThe. gurujIe madhura vANae dezanA ApIH "he puNya
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 283 vAna bhavya ! je prANI manuSyajanmane prApta karI, dharmArAdhanA nathI karatA te potAnA karatalamAM AvelA ciMtAmaNuM ratnane gumAvI de che." dezanA sAMbhaLI rAjAe pUchyuM, "he bhagavan ! meM pUve zuM karma karyA ke huM A bhavamAM Dagale ne pagale zAkinInA saMga-saMkaTamAM paDyo ?" sUrijI bolyA, he rAjana !' sAMbhaLa- " pU pratiSThAnapuramAM haridatta nAmaka eka brAhmaNa. vasati hatA. te zAkinIonA AkarSaNa mATe yaMtra, maMtra, taMtrAdithI nitya maMDale mAMDa. tenA cha nokare gAyana vagere uttara kriyAthI tenI sAdhanAmAM madada karatA ema teo zAki- - nIono nigraha karI manamAnyA kAma karAvatA. eka divasa te sAte eka munidvArA dharmopadeza sAMbhaLI dayA, dAnapUrvaka jinadharmamAM sthApita thayA. jinadharmanI ArAdhanA karI aMte saMkhanApUrvaka zubhadhyAnathI mRtyu pAmI te haradattano jIva tuM sUra (dhiSTa) tarIke janme. tArA chae nokare tArA maMDa- * lAdhIza thayA. pUrve tame zAkinIone pIDA upajAvI hatI tethI A bhavamAM tame paNa zAkinIonA saMkaTamAM paDyA. te sAMbhaLI uhApoha karatA sAtene jAtismaraNa jJAna thayuM. saMsAranI asAratA jANI sAtee sAthe saMyama svIkAryuM. niraticAra saMyama pALI teo svarge gayA. | Iti dhiSTa kathA samApta che prabhu kahe che: he bhavya ! A dhiSTanA dRSTAMtane sAMbhaLI tame jinadharmane vizeSa rUpathI Adare. tenA prabhAvathI tamane svaga tathA apavarganuM sukha prApta thaze. dharma prabhAvathI,
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 prANIonAM pagale pagale atyaMta lakSamI hoya che. mATe pramAda pravajI dharma ja ArAdha joIe. dharmanuM mULathI samyakatva te zraddhArUpa che. te zraddhA be prakAre che. eka gurunA upadezathI jIvAjIvAdi navatattvano viSaya jANavo. ane bIjI gurunA upadeza vagara marudevA mAtAnI jema kahyuM che ke savvAiM jiNavara bhAsiyAI, vayaNAI nannahA hu~ti // iya buddhi jassa maNe, sammattaM nizcalaM tassa // 1 // ' artha:-zrI jinezvare kahelAM sarva vacano, asatya na hoya (eTale sarva vacano satya ja hoya che, evI buddhi jenA hRdayamAM hoya tenuM samyakatva daDha che. vaLI kahyuM che ke - aMto muhuttamittaMpi, phAsiyaM hujja jehiM sammattaM // . tesiM avaDha puggala-pariyaTTo ceva saMsAro // 1 // * artha?--je e antamuhUrta mAtra paNa samyakRtva sparyuM hoya te jIvono saMsAra kevala ardhapudgala parAvarta jeTale ja bAkI rahe che. A pramANe zrI vaddhamAnasvAmInA mukhathI dharmadezanA sAMbhaLI saMvegathI raMgAyelA hRdayavALA sUradeve zuddha bhAve zrAvakadharma aMgIkAra karyo. pachI te pitAnA AtmAne kRtArtha mAnate, parivAra sAthe ghera AvI samyak prakAre jinadharmArAdhana karavA lAgyo. saMtoSapUrvaka arAudhanA karatAM teNe cauda varSa vyatIta karyA. eka divasa ardharAtrinA sumAre te dharmadhyAnamAM beThA hite. tevAmAM kaI mithyAdraSTi deva pragaTa thaI che. he
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 285 mUDha ! tuM A lekanA sukhane tyajI. tapa kalezAdiyukta zrAvaka dharmane zA mATe laI beThe che? jo tuM tAruM kalyANa IcchatA hoya te A zrAvakavratane mUkI chAnomAno sUI jA. je mAruM kahevuM nahIM mAne to huM tArA moTA putrane ahI lAvI mArIza. tenuM rudhira tArA zarIre chAMTI tene UkaLatI kaDA. ImAM taLIza. tethI te ArtadhyAna vaDe marI durgatine pAmIza. A pramANe te deve tene be traNa vAra kahyuM, paNa sUrAdeva pitAnA dhyAnamAM magna rahyo. te joI atizaya kedha pAmele, deva tenA putrane upADI lAvyuM. tenA kakaDA karI lehI sUrAdeva para chAMTayuM. pachI sUrAdevanA sAme ja mAMsanA lecA .. taLavA beThe. AvA ja hAla te deve tenA bIjA trIjA ane cethAputranA paNa karyA. paraMtu te zramaNopAsaka dhyAnathI jarAe calita na thayuM. tyAre te deva balya, he sUrAdeva ! hajI paNa je vratane nahIM cheDe te huM tArA samasta zarIrane keDha Adi bheLe reganuM raheThANa banAvIza. A pramANe te be traNa vakhata bolyA, tyAre sUrAdeva vicAravA lAge. nizcaya A keI cAMDALa duSTakarma karanAre jaNAya che. mArA cAre putronA haNanArane hamaNAM pakaDuM chuM. te ema vicArI tene daMDavA UDyo, ke tarata deva vIjaLIvege cema vihAra karI gaye. te joI suradeva bahAra AvI. bUmo pADavA lAge. te sAMbhaLI tenI dhannA nAmanI strIe AvI pUchayuM, he Aryaputra ! tame zA mATe kolAhala kare che?" tyAre sUrAdeve sUranuM samasta svarUpa saMbhaLAvyuM, dhannA belIH "he nAtha! ApaNA cAre putra zayanagRhanI sukha zayyAmAM sUtA che. temaja tamArA zarIre paNa kaI rega jaNAtuM nathI.
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 -Apane koI deve upadrava karyo che, mATe he svAmI! savAramAM tame gurujI pAse jaI AlecanA laI pratikamaNa karI mithyAdakRta Apaje." patnInA priya vacana sAMbhaLI sUrAdeva savAre suguru pAse AlecanA laI zuddha thayuM. uttama prakAre vIsa varSa sudhI jinadharma pALI. agicAra paDimA vahana karI. sarva jIvonI sAthe kSamApanA karI eka mAsanA anazanapUrvaka paMcaparameSThInuM smaraNa karatAM teNe pitAno deha mU. sUrAdevano jIva saudharma devalokanA aruNAbha vimAnamAM cAra palyopamanA AyuSyavALe mahAsamRddhizALI deva thaye. have zrI gautamasvAmI zrI vardhamAnasvAmIne pUche che, "he bhagavan! sUradeva tyAMthI evI kyAM utpanna thaze ?" prabhu bolyA: "he gautama! tyAMthI cavI te mahAvideha kSetramAM - janmaze. tyAM cAritra laI kevaLajJAna prApta karI, mekSa meLavaze. e pramANe zrI sudharmAsvAmIe zrI jakhkhasvAmIne prabhunA cethA zrAvaka sUrAdevanuM caritra kahyuM. Iti vAcanAcArya zrI ratnalAbha gaNunA ziSya rAjakIti gaNInI racelI gadyabaMdha vardhamAna-. dezanA zrI sUrAdeva zrAvaka nAmaka ceAtha. ullAsa samApta
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ ullAsa pAMcame cullaga zataka zrAvakanuM caritra zrI sudharmAsvAmI carama kevaLI zrI jabUsvAmIne cullaga zataka zrAvakanuM caritra kahe cheH A bhAratanA sarva mulakamAM mazahUra AlaMbhikA nAmanI nagarI che, tyAM jItazatru nAmano rAjA rAjya karate hate. te nagaramAM atyaMta AhalAdukArI zakhavana nAmanuM udyAna hatuM. vaLI culagazataka nAmane gRhapati te nagaramAM dhanavAmAM agresara kahevAtuM. tene bahulA nAmanI suMdara ziyaLavALI patiparAyaNa temaja mRdubhASI bhAryA hatI. te zrAvakanuM cha keDa-dravya bhUmimAM nidhAna rUpe, cha keDa dravya vyAjamAM ane cha keDa dravya vyApAramAM rokAyeluM hatuM. vaLI tene gAyanA cha gokuLa hatAM. culaga zataka ezaArAmamAM divase pasAra karatuM hatuM, evAmAM eka divasa carama tIrthakara zrI vardhamAnasvAmI kanaka
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 kamaLa para kamaLa pAdakamaLane padharAvatAM sukhe vihAra karI saparivAra zaMkha vanamAM samesaryA. suree samavasaraNa saryuM, bAra parSadA ekatrita thaI. prabhunuM Agamana sAMbhaLI cullagazataka paNa parivAra sAthe zrI vIravardhamAnasvAmIne vAMdavA gaye. prabhune vAMdI sau potapotAnA ucita sthAne beThA. prabhu dezanA ApavA. lAgyA - he bhavya leke ! A asAra saMsAramAM cakavatI pada. devendra padavI, svarganuM sukha, tIrthakaranI saMpatti ane manu cita gopabhaga e sarva dharmathI ja meLavI zakAya che. te dharma dAna, ziyaLa, tapa ane bhAvanA ema cAra prakAre che. emAM dAnanA abhayadAna, supAtradAna, anukaMpAdAna, ucitadAna ane kIrtidAna ema pAMca bheda che. emAM paNa sarvazreSTha dAna te "abhayadAna" che. abhayadAnane sarva prakAre. sAdhu ja ApI zake che, tenAthI anaMta sAdhu mekSe gayA, jAya che ane anaMtA jaze. mATe sarva jIvoe dareka, jIvone abhayadAna ApavuM joIe. sugurune zuddha AhAra vastrAdi ApavuM te supAtradAna. kahevAya. jeo zuddha bhAve supAtradAna Ape che. teo dhanadeva tathA dhanamitranI jema saMsArasukha bhogavI zivasukha saMpAdana kare che. te A pramANe -
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 289 dhanadeva" tathA "dhanamitra'nI kathA - A jambudvIpamAM siMhala nAmane eka kapa che, tyAM sihalezvara nAmane rAjA rAjya karate hate. tene sihalA nAmanI rANI ane siMhalasiMha nAmane siMha jevo bahAdura putra hate. eka vakhate RturAja vasaMte vanamAM AvI. potAnuM sAmrAjya jamAvyuM, pavana puSasugaMdhane cerI pamarATane dhAraNa karate vAte hatA. taruzAkhAmAM kroDe navAMkura AvyAM hatAM. keyale AmrakuMjamAM TahukAthI utkaMThA utpanna karanArI priyavANI bolavA lAgI hatI. aMbAnI maMjarI maMda sugaMdha dizAomAM phelAvI rahI hatI ane latAmaMDapa praphullita thayAM hatAM. te vakhate siMhalasiMha kumAra kriIDAthe vanamAM AvyuM. tyAM he tAta! "mArI rakSA kare, rakSA kare" he mAtA ! mArA para dayA kare" he kuladevIo! A vakhate tame badhI kyAM saMtAI gaI! ItyAdi karuNa zabda sAMbhaLI kumAra deDyo. ane jyAMthI A svare saMbhaLAtA hatA. tyAM AvI pahoMce. tyAM eka madamasta hAthIe keI sukumArIne potAnI sudaDha sUMDhamAM saDevI hatI. te joI kumAra be, "are caMDALa! mukta kara A mAsuma kanyAne ? ane AvI jA mukadara ajamAvavA. te sAMbhaLI gajarAja, kuMvarI mUkI kumAra para dhasyo. tarata ja kumAre potAnuM uttarIya vastra hAthI tarapha nAkhyuM. hAthI vastra para daMkUzaLanA prahAra karavA lAgyo. e joI kumAra tvarAthI daMkUzaLa para paga mUkI te upara caDhI 19
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 beThe. te joI kanyA harSamAM nAcI UThI. ane nagaramAM AvI kumAre hAthI vaza karyo, kumAre hAthI vaza karyo. ema elavA lAgI. tene pitA dhanazreSThI pUchavA lAge. "zuM che beTI Aje Ama AnaMdamAM kema UchaLe che? te pramadA belI. "he tAta! Aje to mArA rAma ja ramI gayA hota, paraMtu rAjaputre mArA prANanuM rakSaNa karyuM, zuM te kumAranI capaLatA, zuM himmata!! zuM zaurya, zuM gaMbhIratA, ane zuM emanI saumya saundaryatA ema belatAM bolatAM te kanyA zaramAIne gharamAM bharAI gaI . ahIM AgaLa kumAra paNa parvatasama kAyAvALA hAthI para savAra thaI nagaramAM AvI pahoMcyuM, te joI leke kIDiyArAnI jema UbharAvA lAgyAM, ThekaThekANe madabhara hastInI mastI utAranAra kumAranI prazaMsA thavA lAgI. bhATa-cAraNo paNa kumAranI birUdAvali temaja yazaH-gAthA gAvA lAgyAM. Ama kumAranI kIrti sarvatra phelAI gaI. rAjAnI khuzIne pAra nahote. kya rAjA ke pitA-putranuM parAkrama pekhI prasanna na thAya ? te dhanavatIkumArI paNa kuMvara pratye atyaMta anurAga dharAvavA lAgI. kahyuM che ke - . guNAH kurvaMti dUtatvaM dUre'pi vasatAM satAm // tIvamAtranuM, svayamayAti pavAH | artha-dUra vasatAM chatAM, sajajananAM guNa-dUtanuM kAma kare che. jemake ketakInI gaMdha levA bhramara svayaM dUrathI kheMcAI Ave che.
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 291 je jIva tana mana dhana ane vacanAdithI bIjA upara upakAra kare che, te A janmamAM paNa saMpattinA adhikArI thAya che. zreSThIe paNa putrIne abhiprAya jANuM tene kumAra joDe paraNavI, jyAre kusumAyudha je kumAra nagaramAM pharavA nIkaLatuM, tyAre tenA rUpa lAvaNya para meha pAmelI nagaranArIe tenA pAchaLa bhAna bhUlI bhamavA lAgatI. AvuM Azcarya joI. ghaNAM puruSo ekatrita thaI bhUpALa pAse AvyAM. " te joI rAjA bolyo, "he puruSo! kaho, kAMI darakhAsta che ke phariyAda che." paurajano belyA"he prabhe ! ApanI kRpAthI amane koI jAtanuM duHkha, nathI, paraMtu amArA sarva kAryo zithila thaI gayAM che. rAjA * belyo, "are bhAIo ! Ama goLa goLa, bItAM bItAM zA mATe bele che? je hoya te bedhaDaka jaNAve." - teo bolyAH "he kSitIza! ApaNA yuvarAja siMha lasiMha nagaramAM kIDAthe phare che, tyAre amArI bhAryA, bhaginI ane putrIo gRhakAryo sAthe sAnabhAna mUkI gAMDAnI jema temanI pAchaLa pharyA kare che," sAMbhaLI rAjA bolyo, "he nagarajane ! A vAta para huM dhyAna ApIza." ema kahI teone bahumAna pUrvaka virsajana karyA. kumAra A vAta jANa bahu kheda pAmate vicAre che ke je nagaramAM mArA pharavAthI lekene duHkha thAya te nagaramAM mAre rahIne zuM karavuM? mATe dezAMtara javuM joIe. potAne vicAra teNe dhanavatIne jaNAvyuM. ane kahyuM ke tuM ahIM sukhe raheje huM bahu jaladI pAcho AvIza. te bolIH "he svAmin !
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra9ra tamArA vagara huM eka kSaNa paNa jIvavA samartha nathI. mATe Apa A dAsIne sAthe ja laI jAva." tyArapachI kumAra guptapaNe dhanavatI sAthe rAtanA pravAhaNa para savAra thaI jaLamArga kApavA lAgya, karmayoge madhyadariye vahANa bhAMgyuM, paraMtu AyuSya baLanA yoge bhAMgelA vahANanuM eka khapATiyuM dhanavatInA hAthamAM AvyuM tenA sahAre te kusumapura nagare pahoMcI. tyAM lekamukhathI priyamela nAmanA yakSa tIrthano prabhAva jANI yakSanA maMdiramAM gaI tyAM jaI teNe pratijJA karI ke jyAM sudhI mAro pati mane nahi maLe tyAM sudhI mauna rahI tapasyA karavI. - ahIM kumAra paNa pATiyAnA sahAre keTalAka divaso pachI ratnapura nagare Avyo, te nagaramAM ratnaprabha nAmano rAjA rAjya karatuM hatuM, tene ratnasuMdarI nAmanI rANa hatI. tathA ratnAvatI nAmanI putrI hatI. tene acAnaka sarpa karaDavAthI te bezuddha thaI gaI. anukrame vapu viSathI vyApavA lAgyuM. rAjadvAramAM AthI khaLabhaLATa macI gaye, aneka jAtanA vaidya hakIme, ane maMtravAdIo jAtajAtanA upacAre ane prayogo karavA lAgyA, paraMtu pariNAme kAMI phAyado na thayo tyAre majabUra thaI bhUpatie DhaDhare vagaDAvyo ke rAjakuMvarI ratnAvatI sarpa daMzathI acetana thaI gaI che tethI je puruSa tene sajIvana karaze, tene rAjakanyA sAthe anargala lakSamI ApavAmAM Avaze. te sAMbhaLI siMhalasiMhe paDahano sparza
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 293 karyAM. rAjapuruSo kumArane mAnapUrvaka rAjA pAse lAvyA. rAjAnI AjJAthI kumAre peAtAnA maMtra baLathI kuMvarIne sajIvana karI, rAjakuvarI peAtAnA uttarIya vastrane ThIka karatI ALasa maraDI beThI thai te netAM ja cAre bAju AnaMda AnaMda thaI gayA. badhAM kumAranI jaya khelavA lAgyAM. saMtuSTa thayelA rAjAe zubhaddhivase peAtAnI putrInA vivAha kumAra sAthe karyo. saubhAgya rAtrinA divase rAjakanyA sAtame mALe atyaMta maneAhara pala`ga para kAmaLa zakhyAmAM sUtI, gheADIvAramAM kumAra Avyo ane bhUmi para ja sUtA, kAraNa ke kumAre evA abhigraha lIdhA hatA, ke jyAM sudhI dhanavatI mane nahIM maLe tyAM sudhI huM ziyaLa pALIza. ane bhUmi para sUIza. te joi rAjakanyA ratnavatI sAdhairya vicAre che ke A zuM kahevAya ? mAre pita jamIna para zA mATe sUte ? gharegheNune lUNA khAya, ghera gheADA ne pALe jAya; ghare palyakane dharatI sUe, tehanI bairI jIvatAne rUe. ema vicArI teNe pUchyuM, he svAmI ! palaMga sAthe mane mUkI tame nIce zA mATe sUtA ? tyAre zAkathanuM nAma sAMbhaLI tene duHkha thaze ema vicArI teNe kAlpanika uttara ApyA, he devI ! me' evI pratijJA karI che ke jyAM sudhI ghera pahoMcI huM mAtA-pitAnAM darzana na karuM tyAM sudhI mAre ziyaLa pALavuM ane dharatI para sUvuM. te sAMbhaLI ratnavatIne tenA
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 para bahumAna UpajyuM. * te bAlI, he nAtha ! tame kharekhara dhanya che, kRtapuNya che ke' tamane mAta-pitA pratye ATalI adhI bhakti che, pachI banne sukhapUrvaka sUI gayAM.' eka divasa rAjAnA pUchavAthI kumAre potAnI sarva hakIta jaNAvI, tene siMhaladvIpanA yuvarAja jANI rAjA khUba khuza thayA. rAjAnI AjJA laI kumAra ratnavatI sAthe suvarNa maNithI bharapUra vahANa para caDhyo. rAja AjJAthI rudra nAmane maMtrI peAtAnI TukaDI sAthe teonI saphara nivighna thAya te mATe temaja mAnasahita vaLAvavA kumAra sAthe pravaNa para caDhyo. samudramAM vahANa pUravege cAlI rahyuM che. candravadanI ratnavatInuM rUpa, lAvaNya nyAtsanAthI jhaLakI rahyuM che, tene amAtya animeSa nayane nihALatA koI UDI ghaTanA ghaData beThA che, kAmAMdha pradhAne nizcaya karyo ke A videzIne kAi paNa upAyathI nAza karI ratnavatI sAthe bhAgavilAsa karavA. have te kumArane mAravA mATe aneka yuktie ajamAvavA sAthe tenAM chidro jovA lAgyA. eka divasa rAte kumAra kAyaciMtA mATe mAMcI para beThA hatA. tyAre duSTAtmA matrIe mAMcInI dAraDI kApI nAkhI jethI kumAra samudramAM paDI gayA. pachI pAte nIce AvI * hAya, hAya, kumAra samudramAM paDI gayA; have huM rAjAne zuM javAkha ApIza? have te mAre kayAMya mukha khatAvavA jevuM na rahyuM. ' Ama kapaTayukta karuNa svarathI abhinaya karavA lAgyA. A sAMbhaLI viraha vyAkuLa ratnavatI vilApa karavA
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 295 lAgI : 'he nAtha ! he svAmI! A akhaLAne ekalI mUkI Apa kayAM jatAM rahyAM! mArI tamane jarA ce yA na AvI. hAya, hAya. have huM zuM karuM ? kayAM jAuM. kAne mArI phariyAda sabhaLAvuM ? have mane jIvavAnuM zuM prayeAjana che? Ama ratnAkaramAM zekamagnA ratnavatI bhavitavyatAne upAlaMbha ApI rahI hatI. rAMkanI jema rAtI ratnavatInI AMkhathI sarI gAla para ane gAlathI sarI kheALAmAM paDatAM AMsuthI ane prasvedathI bhIjAeluM zarIra paNa te pradhAnane atyaMta suMdara lAgatuM hatuM. kAmAMdha puruSone strIenI dareka avasthA priya lAge che. rudrapradhAna ratnavatI pAse AvI mRdu bhASAmAM khelyA : * huM devI! tuM zAka zA mATe kare che? huM hamezAM tArA dAsa anIne rahIza. tuM mane svIkArI tArA jIvanane saphaLa kara, kemake A duniyAmAM marelA mANasa jIvatA thaI zakatA nathI. vaLI kumAranI teA lAza maLavI, ati durlabha che, mATe tuM mane paraNI saubhAgyavatI thA.' te sAMbhaLI ratnavatIe nakkI karyuM ke A durAtmAe ja mArA patine samudramAM nAkhyA che. arere! A durAtmA mAruM ziyaLa khaDavA na karavAnuM kAma karaze, mATe have kAMI bahAnu kADhavuM paDaze. ema vicArI te kheAlI, huM pradhAna! hamaNAM dhIraja rAkhA, kAMThe jaI patinI atya kriyA karI tame jema kaheze| tema karIza. te sAMbhaLI khuzInA AvezamAM pradhAna khelyA, huM priye ! tuM bahu DAhI che, jema tuM kahIza tema karIza. ema kahI te aneka prakAranA cALA karavA lAgyA. evAmAM ekAeka tophAna UpaDyuM. meAjAoe pracaMDa svarUpa lIdhuM, khaLabhaLatA samudra jANe '
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 vahANane pitAnI chAtImAM zamAvavA koziSa karate hate. evAmAM jANe udadhinA ghUghavATAthI ja gabharAyuM hoya ema vihANa bhAMgI samudramAM saMtAI gayuM. kahyuM che ke - vizvAsaghAta karanArane, kRtajanone, mitradoha karanArane, pApIone ane vaMcakene svapnamAM paNa sukha nathI maLatuM." puNya ratnAvatI kASTanA sahAre taNAtI kramazaH kusumapura nagare AvI, ane priyamelaka tIrthamAM maunapaNe tapasyA karatI rahevA lAgI. pradhAna paNa pATiyAMnA sahAre kusumapuramAM ja AvyuM, ane pUrvanI oLakhANane lIdhe tyAMnA rAjAne pradhAna thaI rahevA lAgyo. * have ahIM siMhalasiMha jyAre samudramAM paDyo tyAre keIe tene upADI eka tApasanA AzramamAM mUke. tApase tenA zarIramAM rAjacihno joI kSemakuzaLa pUchI sAdara rAkhe. eka divasa tApasa bele, "he kumAra ! mane A mArI putrInI ghaNI ciMtA che, mATe A mArI rUpavaMtI kanyAne paraNuM tuM mane ciMtAmAMthI mukta kara. tethI huM nizcita thaI mAruM zreya sAdhuM. kumAre te kabUla karI kanyAne kara grahaNa karyo. tapasvIe karamacanamAM pratidina se TAMka senuM Ape tevI rajAI ane gaganagAminI khATalI kumArane ApyAM. - tyArabAda kumAra patnI sahita kulapatine namaskAra karI khATalI para beThe. ane bolyA, "he UDanakhATalI ! jyAM dhanavaMtI hoya tyAM cAla, tatkALa khATalI AkAzamAM UDI kusumapuranA udyAnamAM AvI. tyAre tRSAtura thayelI rUpavaMtI belI, "he nAtha ! mane bahu tRSA lAgI che. ". eTale kumAra
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 297 6 tene khATalI ane rajAI soMpI kUve pANI levA gayA, te pANI kheMcavA dorI nAkhe che tyAM aMdarathI kAi belyu.... 'he paradukhabhaMjana tuM mane bahAra kADha.' kumAre kUvAmAM mAnuSa bhASAmAM khelatAM kAI sarpane joI peAtAnu uttarIya temAM nAkhI tenA vaDe tene bahAra kADhyo. nIkaLatAM ja sarpa kumArane DasyA; tethI kumAra kukhtAvasthAne pAmyA. kumAra bAlyeA, 'huM nAgarAja ! teM pratyaprakAra tA suMdara karyAM, paNa tane A zuM sUjhayuM, te te kahe. ' te khelyA, * hai kumAra ! meM je karyuM che te kharAkhara che. ' ema kahI te adRzya thai gayA. are, A kevA gajaba ! vistRta kumAra pANI laI patnI pAse AvI beltheA; he suMdarI! le A zItaLa jaLanu pAna kara. kubja puruSane joI teNe nizcaya karyo ke A mArA bha nathI; paNu kAi para puruSa che ema vicArI tenA sAmuM na jotAM te patinI tapAsamAM cAlI nIkaLI. kumAre paNa vicAryuM ke atyAre khelavAmAM kAMi majhA nathI, te paN prArabdhanA bharese nagaramAM cAlI nIkaLyeA. rUpavatIe siMhalasiMhanI ahuM tapAsa karI paNu, jyAre te kacAMya na maLyA tyAre te paNa priya patinI yAdamAM duHkha anubhavatI te ja tIthaeN AvI pahoMcI ke jyAM dhanavatI ane ratnavatI mauna rahI tapasyA karatI hatI, rUpavatI paNa mauna lai tIvra tapasyA karavA lAgI. A vAta AkhA nagaramAM phelAI gaI. eka divasa rAjAe paNa sAMbhaLyu ke keAI traNa strIoe priyamevaka tImAM AvI maunapUrvaka ghAra tapa AdaryuM che, ghaNAM mANasAe tema karavAnuM kAraNa pUchyuM, paNa
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 traNamAMthI eke kAMI bolatI nathI, te sAMbhaLI Azcarya pAmele rAjA tyAM AvyuM, ane vividha prakAranA prazno pUchavA. lAgyuM. paraMtu sAMbhaLe koNa? pratimA jema sthira ane maunayukta te traNe strIone joI gabharAyelA rAjAe paDaha vagaDAvyuM ke je puruSa A traNe strIonuM mAnabhaMga karI teone bolAvaze tene rAjaputrI kusumamatI joDe paraNAvavAmAM Avaze. ahIM kumAre potAnI traNe patnIone joI; paNa huM kunja chuM, mArA para kaI bharose nahIM kare, vaLI temane huM bolAvIza te cahero jovA jevo thaI jaze. nagara mUkI pibAra thaI javuM paDaze. ema vicArI te prArabdhane AdhAre te nagaramAM ja samaya gujAravA lAgyuM. bhUpatinI udgheSaNa sAMbhaLI paDatane sparza karI te eka akSara vagaranI kArI), patrakAra pustaka kiMmatI vastramAM lapeTI rAjadvAre AvI bolyoH "he rAjana ! je mANasa be puruSathI utpanna thayo haze te ja mArA pustakanA akSara vAMcavA samartha nahIM thAya, bAkInAne A akSara dekhAze." te joI badhA balavA lAgyA. aho ! AmAM te bahu sArA akSara dekhAya che, rAjA paNa be ke A akSara bahu suMdara che, kAraNa ke "jANuM joIne keNu be bApane thAya?" te pachI te kumbha yakSa maMdIramAM AvI. bahu ThATha sAthe vAMcavA lAgyo ke "siMhaladvIpano yuvarAja siMhalasiMha kumAra pitAnI patnI dhanavatI sAthe pravahaNa para caDhI, samudramAge saphara karavA lAgyuM. paraMtu te pravahaNa samudranI madhyamAM
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 299 ja bhAMgI gayuM tethI teo samudramAM paDI gayAM, basa have AgaLanuM vRttAMta kAle kahIza ema kahI te cUpa thaI gaye. ' te sAMbhaLatAM ja dhanavatI bolIH "he munja ! AgaLa. zuM thayuM te kRpA karI jaNAve." tyAre sAzcarya nupAdi bolyA, "he bhadra! tuM Ano manoratha pUrNa kara." te bolyo, he rAjana ! pachI te siMhalakumAra kASTanA sahAre samudra, pAra karI ratnapura nagaramAM AvyuM. tyAM teNe ratnavatI sAthe. lagna karyuM keTalAka divase pachI te pharI ratnavatI sAthe pravahaNa para caDhayo. bharadariye rudranAmaka amAtye mAMcInI deraDI. kApI nAkhI tethI te samudramAM paDI gaye." ema kahI te pharI potAnAM pithI pAnAM lapeTavA lAge. A joI ratnAvatI belI, "he satpaSa! AgaLa zuM thayuM te kRpA karI kahe." bhUpa AdinA atyaMta Agrahane. laIne kuja be ke, "samudramAM paDelA kumArane keIe. upADI eka tApasAzramamAM mUkyo. tyAM teNe tApasakanyA rUpavatI joDe lagna karyA, pachI tApasa pAsethI khATalI ane kaMthA. laI te rUpavatI sAthe ahIM AvyuM. pachI te rUpavatInI yAcanAthI eka kUvAmAM pANI levA gaye, tyAM tene ekasarpa karaDyo....eTaluM kahI jyAM te cUpa rahyo tyAM te rUpavatI bolIH "he kuja muja para mahera karI AgaLa zuM. thayuM te jaNAvo." paraMtu kuSe kAMI paNa sAMbhaLyA vagara pithI lapeTI, pachI rAjA pratye belyoH "he rAjana! meM mAruM kAma pUrNa
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 karyuM. have Apa ApanuM vacana pUrNa kare." te sAMbhaLI satya-vAna rAjAe te mujane pitAnI putrI seMpI. kunja ane rAjakanyAno lagnamahotsava kAgaDAnI kaThe ratnamALa jema ayukta jANuM, rAjAnA bAMdhava vargamAMthI koIpaNa na AvyuM. 'vivAhanA maMgaLa gIte paNa te traNe strIoe ja gAyAM; kariyAvara vakhate muje pitAnA sALA pAse kaI vastunI yAcanA karI. tyAre kedhita thayelA tenA sALAe phUMphADA mArate sarpa Ape. tarata ja sarpa kujane karaDyo. ane te sAthe ja kuja dharaNI para DhagalAnI jema DhaLI paDyo. kunjanI AvI avasthA joI traNe strIo vicAravA lAgI; "je A puruSa mRtyu pAmaze te amArA priyatamanI khabara koNa Apaze? AnA sivAya amArA patine meLavI ApanAra bIjuM kaI nathI, kemake te viSayamAM keI kAMI jANatuM ja nathI." - kunjane prANarahita jeI traNe strIo jyAM pitAnI chAtImAM kaTArI bheMkI maravA jAya che tyAM ja te kumbha divya svarUpavALa thaI UbhuM thayuM. e joI tenI traNe patnIo AvIne tenI AjubAju UbhI rahI. eTalAmAM ja keI deva prakaTa thaI badhAnI sAme kahevA lAge; "he bhAgyavAne ! sAMbhaLo--huM A kumArane pUrvabhava kahuM chuM." - dhanapura nagaramAM dhanaMjaya nAmane zreSThI vasate hate. tene dhanavatI nAme bhAryA hatI. tene dhanadeva ane dhanamitra nAmanA be putro hatA. temAMthI jeSTa putra dhanadeve eka vakhata
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 grISmakALamAM sAkaravALuM prAsUka jaLa munirAjane vaharAvyuM, te puNyanA prabhAvamAMthI te dhanadevano jIva, te huM, deva thaye chuM, ladhu baMdhu dhanamitre paNa Izurasa munine vaherAvyo hate. tenA prabhAvathI mRtyu pAmI tuM siMhalakumAra thaye. munidAnanA prabhAvathI te cAra strIo sAthe ghaNI saMpatti prApta karI. che, paraMtu te paMDita bhAve vahorAveluM tethI tene viraha thayele; tuM mahAsamudramAM paDyo tyAre meM tane tApasAzramamAM pahoMcADyo hato. ane sarpa rUpe karaDI meM ja tane kujja banAvyuM hato. ema kahI deva AkAza mArge jato rahyo. te sAMbhaLI kumArane jAtismaraNa jJAna thayuM. pachI pramudita thayelA rAjAe mahotsava pUrvaka pitAnI putrInuM kumAra sAthe lagna karyuM, ane krodhita thaIne maMtrIne dezavaTo Ape. keTalAka divasa AnaMdamAM vyatIta karI kumAra rAjAnI anujJA laI potAnI cAre patnIo sAthe gaganagAminI khATalI para beThe. tene vidAya ApavA rAjAdi sAthe sau nagaranivAsIo harSabhInI AMkhe bhegAM thayA hatAM. pachI, sarvenI sAme te khATalI AkAzamAM UMce UDI e vakhate raMgaberaMgI vastrAbhUSaNethI vibhUSita thayelI cAre kanyA apsarA jevI dekhAtI hatI, vimAna jevI khATalI para besI rAjakuMvara anukrame siMhaladvIpe AvI pahoMcyA. tyAM kumAranA AgamanathI tenA mAtApitAne atyaMta AnaMda thaye. tyArabAda siMhalezvara, rAjAe mahatsavapUrvaka siMhalasiMhane rAjyAbhiSeka karyo. have siMhalasiMha bhUpALa baLa, buddhi ane cAturyathI zakya karate geraDInA prabhAve prajAnAM dAridrayane cUrata ane
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26* 302 avicchina prabhAva zAli jina dharma ArAdhate sukhe rahevA lAge, aMtakALe lekhanA pUrvaka mRtyu pAmI chaThThA devalokamAM deva thaye. mATe munidAnane apUrva mahimA jANuM, he bhavyajI ! dAnadhirmamAM ruci dhAraNa kare. | Iti dhanadeva tathA dhanamitra kathA samApta . prabhu mukhethI siMhalasiMhanI kathA sAMbhaLI, cullagazataka ANaMdanI jema dvAdaza vrata svIkArI prabhune vAMdI svasthAne AvyuM. uttama prakAre jinadharmArAdhana karatAM tene cauda varSa -vItI gayAM; paMdaramA varSe te pitAne badhe bhAra jayeSTha putrane seMpI pite ekAdaza paDimA ArAdhavA lAgyuM. eka rAte te zrAvaka dharmadhyAnamAM magna hatuM tevAmAM keI deva ughADI talavAra camakAvate bolyo; "he zrAvaka! mUka --A dhatiMgane ane thaI jA ghara bhege. tuM zA mATe herAna thAya che?" paNa cullagazataka mauna rahyo. te deva bolya: "kema sAMbhaLatuM nathI? je te vrata nahi khaMDita kare to tArA moTA putrane mArI tenA zeNi tathI tane navarAvIza. ane tenA mAMsanA kaTakA karI telanI kaDAImAM taLIza. te joItuM mahAzaka sAgaramAM magna thaI durgAne marI durgatine pAmIza." te sAMbhaLIne paNa jyAre te nija dhyAnathI na Dage tyAre deve tenA moTA putrane tyAM lAvI culagazatakanI sAme talavAranA eka jhATake tenA be kaTakA karI nAkhyA ane tenA lehIthI cullaga zrAvakane bhIMjAvI
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 303 < te mUkayA. te joI cullagazataka dharmadhyAnamAM adhika tallIna thayA, tyAre sAdhika krodha pAmelA deve tenA bIjA traNa putrane paNa samArI nAkhyAM. teonA rudhira mAMsathI cullagazatakanu zarIra kharaDI mUkyuM. to paNa te dharmamAMthI calAyamAna na thayA, te joi kreAdhathI lAlaceALa cakSuvALA deva bAlyA; * & mIMDha cullagazataka ! hajI paNa mAruM kahevuM nahi kare tAruM aDhAra koDa piramita dravya A nagaramAM zerIe zerIe uDADI mUkIza. te sAMbhaLI culagazatake vicAyuM. nizcaya A koI duSTa jaNAya che, eNe mArA cAra putrAne mArI nAkhyA. have te mArA dhanane paNa nAza karaze. ema vicArI jyAM te ene zikSA karavA UTho teTalAmAM deva vIjaLInI vege AkAzamAM UDI gayA. te joi callagazatake bahAra AvI zArakhakAra karyAM, te sAMbhaLI tene ahUlA nAmanI bhAryAe pUchyuM, ' huM svAmin! tame zA mATe zera karyA?' tyAre te AlyA, ' huM bhadre ! kAi duSTa deve ApaNA cAra putrAne mArI nAkhyA.' te sAMbhaLI te kheAlI; he svAmI! te deve tamane 'upasa karyo che, ApaNA putra tA sukhe sUtA che.' te sAMbhaLI prasanna thayelA zrAvaka savAre guru pAse AlecanA laI vidhipUrvaka zrAddha dharma ArAdhavA lAgyA. : prAMte mAsakSamaNupUrvaka kALa karI saudhama kalpanA aru NAla vimAnamAM cAra pApamanA AyuSyavALA deva thayA. te sAMbhaLI gautamasvAmIe pUchyuM: 'he bhagavana ! te zrAvaka tyAMthI cyavI kayAM janma leze ? ? prabhu mAlyA, te mahAvideha kSetramAM janmI sayama laI mukti pAmaze.
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 AvI rIte cullagazataka zrAvakanuM caritra zrI sudharmAsvAmIe zrI jakhkhasvAmIne kahyuM. Iti vAcanAcArya zrI ratnalAbha gaNanA ziSya rAjakIti gaNInI racelI gadya baMdha vardhamAna dezanAne cullagazataka pratibodha nAmaka paMcama ullAsa samAsa
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ ullAsa cho kaMDakAlika caritra have zrI sudharmAsvAmI zrI jakhkhasvAmIne kaMDakAlika zrAvakanuM caritra kahe che - A bharatakSetramAM pRthvInA tilaka samAna caturvarganI lakSamIthI yukta nAgarikethI zobhAyamAna kAMpatyapura nAmanuM nagara che temAM Ama Adi vRkSothI yukta naMdanavana samAna zilAvartana nAmanuM eka udyAna che. tyAM parAkramathI dizAo jItanAra, pRthvI para Indra samAna ane kSatriya ziromaNi e jitazatra rAjA rAjya karatA hatA. vaLI te nagaramAM mahA samRddhizALI kuMDalika nAmane eka gAthApati pitAnI vallabhA pUSA sAthe vasate hato. tenuM cha cha koDa savarNa dravya vyAja, vyApAra ane pRthvImAM rokAyeluM hatuM, ane cha gekula tene tyAM hatAM. eka divasa gautamAdi agiyAra gaNadhara sahita surAsurathI sevAtA zrI vardhamAnasvAmI zilAvartana udyAnamAM samesaryA. prabhune samavasarelA jANI, harSa mAMcane dhAraNa karI kuMDakAlika moTI samRddhi sAthe prabhune vAMdavA UpaDyo. 20
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 prabhune pradakSiNApUrvaka vAMDhI te yathocita sthAne beThA. pachI prabhu bhavyajIvAne saMedhI elyA : huM bhavyaleAkA ! ghAsanA agrabhAga para rahelA jalabindu jevuM manuSyajIvana caMcala che, lakSmI samudratara`ga jevI capaLa che, ane strI putrAdine sneha svama samAna che. saMsAranA svarUpane AvuM vicitra jANI. tame dharmAMmAM udyamavata aneA. cAre prakAranA dharmamAM ziyaLadhama pradhAna che. sAdhu tene sarvathI brahmacarya vrata pALI ArAdhe che. ane zrAvake parastrIne tyAga karI pALe che. je je jIva paraDhArAnA tyAga kare che. te anne leAkamAM kaladhvajanI jema sukhI thAya che. tenI kathA A pramANe che :-- kuladhvajanI sthA: A dakSiNa bharatakhaMDamAM vasudhArUpI vinetAnA kaNa kuMDaLa samAna temaja muktAphaLanI mALA jevA AkAravALA killAnA gherAvAthI zAbhatI 'aceAdhyA' nAmanI nagarI che, tyAM dhAriNI nAmanI rANI sAthe zaMkha nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. temane kuladhvaja nAmanA eka putra hatA, te uttama guNeAthI cukta hAvAne lIdhe kularUpa madira para dhvajA jema zAbhatA hatA. eka divasa pharatA pharatA te vanakhaMDamAM AvI pahoMcyA. tyAM teNe eka vizALa vaTavRkSa nIce ghaNA sAdhuothI pirava relA mAnatuMga nAmanA AcAryane joyA. temane joI khuza thayelA kumAra temanI pAse AvyeA. pachI praNAma karI ucita sthAne beThA, gurue paNa tene cAgya jANI upadeza ApyA. guru melyA; huM kumAra ! sa`sAra samudrane taravA mATe '
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 307 prahaNa samAna, naraka ane tiryaMca gatinA duHkhane chedevAmAM talavAra samAna ane sarva kalyANanA maMdira rUpa ziyaLane pitAnuM kalyANa IcchanAra puruSe avazya AdaravuM joIe." te sAMbhaLI kumAra bo; "he bhagavana ! mArAthI sarva prakAre ziyaLa paLAya tema nathI. tethI parastrInA tyAgarUpa vrata uccarA." e prakAre svadArA saMteSarUpa caturthavratane svIkArI gurune namaskAra karI te ghara bhaNI cAlya, mArgamAM kalaha karatI keI be strIone teNe joI tyAre kumAre temane tema karavAnuM kAraNa pUchyuM. tyAre temAMthI eka strIe javAba Ape, ke "huM luhAranI strI saubhAgyakaMdalI nAme chuM. huM kUvethI ghaDe bharI ghaDAnA bhArathI piDAtI ghera jatI hatI tevAmAM A rathakAranI bhAryA kanakamaMjarI khAlI ghaDe laI sAmI AvatI hatI, teNe mane mArga na Ape. e jhagaDAnuM kAraNa jANavuM. vaLI jhagaDAnuM bIjuM kAraNa paNa sAMbhaLoH A pRthvInA paTAMbara para jeTaluM vijJAna che, te badhuM mArA svAmImAM samAyela che. duniyAmAM e vijJAnI mArA pati sivAya kaI kayAMya dekhAtuM nathI. te sAMbhaLI kautukathI kumAre pUchyuM, "he bhadre ! tArA svAmImAM evuM te zuM vijJAna che. te kahe." te belI, "he svAmI ! sAMbhaLe - vaMdadeva nAmane luhAra mAro bharathAra che. te lekhuMDamaya matsya banAve che. te mIna AkAzamAM UDI samudramAM praveza kare che. tyAMthI uttama jAtanAM muktAphaLe grahaNa karI svasthAne Ave che. have rathakAranI strI mukha maraDI nAka
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 caDAvI, hAtha para hAthanI tALI detI hasatI hasatI belI, "he kumAredra! banyuM AvuM vijJAna ! AvAthI zuM vaLe? huM te vijJAna tene ja mAnuM ke je mArA svAmImAM che." kumAra tye, "he sulecane ! tArA svAmImAM zuM vijJAna che?" te belI, "A nagaramAM kaMdarpa nAmane rathakAra mAre bhartA che. te kASThane gheADe e banAve che ke tenA upara caDele manuSya cha mAsa sudhI gaganamAM paribhramaNa kare che." te bannenA vacane sAMbhaLI Azcarya pAmele kumAra potAnA pitA pAse Avyo ane sarva vRttAMta pitAne jAhera karyuM. te sAMbhaLI rAjAe luhAra tathA rathakAra (sutAra) ne bolAvavA sevake mokalyA. thoDIvAramAM bane "mahArAjA, vijaya pAme ! vijaya pAmo !!" evI uddaghoSaNA karatA, praNAma karI UbhA rahyA. . pachI te bolyA, "he prajApati ! A sevakane gya hUkama pharamAve. " rAjAe luhArane lokhaMDa ApI masya banAvavAne Adeza karyo. te sAMbhaLI, luhAre vidyAbaLathI mIna banAvyuM tenI pITha para eka nAne oraDe banAvyuM, temAM be lekhaMDI cAvI gaThavI pachI te rAjA sAthe mIna para ArUDha thaI vizALa vyoma pradeza para pakSInI mAphaka vicaravA lAgyuM. e pramANe rAjA vidyAdharanI jema AkAzamAMthI. grAma, khINe, nagara, parvate, saritAo ane gaganacuMbI mahelAta jete anukrame samudra pAse AvyuM, tyAre teo bAraNAM baMdha karI eraDAmAM bharAI gayAM. matsya tvarAthI ratnAkaranA taLiye gayuM, ane tyAM jaIne mauktike gaLI jhaDapabhera pAchuM vaLI te nagaramAM AvyuM. rAjA sAthe
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ 309 luhAra temAMthI UtaryAM. luhAre leAkhaDI cAvIone pheravI tyAre moktikAnA DhagalA thayA.' ati Azcaya pAmelAM bhUpALa AlyA, 'he vaMdadeva ! A matsya gamanAgamana zI rIte kare che?' te bolyA, " he rAjana ! me pUrva siddhAyikA devInu ArAdhana karyuM hatuM. tethI teNe prasanna thaI. mane gatyAgati mATe A e lAkhaDanI cAvIe ApI che. tenA prabhAvathI huM. AkAzamAM jAuM chuM. kemake devatAonI zakti abhUta ane AzcaryakArI hAya che." eTalAmAM rathakAra kadrupa kASThanA azva laI tyAM Avye. A bannenA AlApeA sAMbhaLI te khelyA, " he nareza ! AmAM zuM Azcarya che? Azcaya tA mArI pAse che tene tame A gheADA para besI athavA kuladhvaja kumArane ArUDha karI anubhaveA." te sAMbhaLI kumAra kholyo, ' huM tAta ! agara ApanI AjJA hAya teA huM pRthvInA paTAMkhara para caribhramaNa karI kudaratanI lIlAne nihALuM. ' ' rAjA molyo, " he putra! meM jaLacara ane precaranI mAphaka saphara karI, have tuM A sthaLacara azva para ArUDha thaI, anitala para sukhe saphara kara." te sAMbhaLI rathakAre kumArane gamanAgamana mATe be cAvI ApI. kumAre te laI yathAsthAne mUkI. ane rAjAne namaskAra karI azva para savAra thayA. sarva leAkeAnA jotAM te gheADA gaganamAM UnyA ane jotajotAmAM vAdaLanI gherI ghaTAmAM saMtAi gayA. te azva krUratA pharatA eka nagara samIpa udyAnamAM UtaryAM.
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 kuladhvaja kumAre tenI ane cAvIo kADhI, azvanA aMgepAMga chUTAM karI tene bhAre bA ane mAthAM nIce mUkI te vRkSanI zItaLa chAyAmAM sUte, baporane vakhata hate. nabhamAM sUrya aMgArA varasAvate AgaLa dhapate hate. chatAM je. vRkSanI chAyAmAM kumAra rahyo hato tenI chAyA jarAya khasI. nahatI. e vakhate tyAM mALI vRkSa pAse AvyA. vRkSanI chAyA sthira joI vimita thayelA mALIe nizcaya karyo ke A prabhAva A sUtelA puruSane ja jaNAya che. ema vicArI teNe kumAranA caraNane sparza karyo. kumArane jAgele jaI mALI belyo, "he sapuruSa! tame Aje mArA mahemAna thaI mane kRtArtha kare." kumAre te kabUla karyuM. . . kumArane laI te pitAne ghare Avyo. kumAre paNa kANane bhAre sAcavIne tenA gharanA eka khUNAmAM mUko. pachI mALIe suMdara bhajana banAvI kumAranI uttama prakAra bhakti karI saMdhyA samaye zaheranI zobhA jevA kumAra nagara madhyamAM Avyo tyAM teNe sarvAga suvarNanI pUtaLIothI vibhUSita eka jinAlaya. joyuM tenI aMdara jaIne suvarNa maNimaya munisuvratanAthanI pratimAne namaskAra karI atyaMta bhaktithI stuti karavA lAgyuM. tevAmAM eka strIe tyAM AvI maMdiramAM rahelA manuSyone bahAra javA AjJA karI. kumAra vicAravA lAgyo, A keNu. che ane puruSane zA mATe bahAra kADhe che? ema vicArI te maMdiramAM gupta rIte saMtAI gaye. eTalAmAM divyarUpadhArI mRgAkSI, haMsI jevI cAle cAlatI sakhIothI vIMTaLAyelI ke rAjakanyAM AvI. jinapUjA karI sakhIo sAthe vATA
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 311 raMbha karI pitAnA ghara tarapha jatI rahI. tyArabAda gupta rIte bahAra nIkaLIne kumAra kaI puruSane pUchavA lAge. "he bhadra! ahIM AvelI te sucanA koNa hatI?" te bolyo, "he sapuruSa! sAMbhaLa A ratnapura nAmanuM nagara che. ahIM munisuvratasvAmIno parama bhakta vijaya nAmano rAjA rAjya kare che. te rAjAe suvarNamaNi ratna ItyAdithI vibhUSita A jinAlayane baMdhAvyuM che. tenI jayamAlA nAmanI rANInA udarathI utpanna thayelI suMdarI nAmanI te kanyA hatI. A pramadAne vivAha yogya jANa rAjA niraMtara ciMtAmAM rahevA lAgyo. te joI kanyAe sakhIo sAme pratijJA karI ke je puruSa bhUcara ane khecara haze te ja mArA A aNamela zarIrane mAlika thaze, anyathA agni ja mAruM zaraNa che. suMdarInI AvI pratijJA" sAMbhaLI, manamAM malakAte kumAra mALInA ghare Avyo. ardha rAtrie gheDe taiyAra karI, cAvIenA prayogathI te bArI mAge suMdarInA bhavanamAM pahoMcI gayo. manahara palaMga para suMdara sukomaLa zayyAmAM suMdarIne sUtelI samajI te tenA sauMdaryanuM zAMtapaNe AravAdana karate suMdara zamaNAM sevavA lAgyo. thoDIvAra pachI palaMganI cAre bAju ardhacAvelA pAnanI picakArIo pheMkI, te e ja mAge pAcho pharI mALInA ghera AvI sUI gayo. * prAtaHkAlamAM jAgelI rAjakuMvarI catarapha pAnanI picakArI joI vicAravA lAgI, nizcaya keIdeva athavA vidyAdhara rAte ahIM Avele jaNAya che. A divasa becenImAM pasAra karI, rAtre te kapaTa nidrAthI sUI gaI. adharAtrIne
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 lagabhaga sumAra thayo haze tevAmAM kuladhvajakumAra pUrvanI peThe tyAM AvI pAna ghUMkI pAcho vaLyo. evAmAM capaLatAthI kuMvarIe tenA vasane cheDe pakaDyo, pachI pUchavA lAgI ke, he sapuruSa ! cAre taraphanI cekIne cukAvI ceranI jema cUpakIthI kaI caturAI vaDe tame ahIM AvyA ?" kumAra bolyoH "he mRgalocane ! huM A kASThaazvanA prayogathI bhUcara chatAM khecara thayo chuM. te sAMbhaLI kuMvarI bolI. "Aja mArA mananA manoratha phaLyAM." ema kahI teNe pitAnuM sarva vRttAMta nivedita karyuM. pachI pradIpanI sAkSIe kuMvarI pitAnuM sarvasva kuladhvaja kumArane seMpI kumArikAmAMthI saubhAgyavatI nAra banI. have roja madhyarAte kumAra azvanA sahAre pitAnI navoDhAne bheTata-viSayasukha bhogavI prAtaHkAla pahelAM palAyana thaI jata. keme karI kanyAnA payodharAdi aMgopAMganI vRddhine jANuM bhayabhIta thayelI dAsIoe vicAryuM; "ahe! akAle paNa AnA aMgopAMca vRddhi zI rIte pAmyAM? ema vicArI dAsIoe te vRttAMta jayamALA rANune jaNAvyuM. rANIe paNa putrInA aMgane pratyakSa joI bIkanA mAryA rAjAne kahyuM. te sAMbhaLI aMgArA varasAvatI AMkhe kodha pAmele rAjA bolyo, "he devI! je durjana puruSe mArA gharamAM AvI AvuM kharAba AcaraNa karyuM che. tene huM nizcaya yamarAjAne atithI banAvIza." ema kahI kolAtura bhISaNa bhUkuTiyukta kapALavALe rAjA rAjasabhAmAM AvI beThe, sabhAmAM beThelI vAgurA nAmanI nagaranAyikAe rAjAne krodhAtura joI tenuM kAraNa pUchyuM, tyAre rAjAe gupta
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ 313 rIte pitAnI kanyAnI kalaMkakahANI kahI saMbhaLAvI. vAgarA bolI, "he rAjana ! Apa nizcita raho, te duSTa puruSane AMdhI thaDA vakhatamAM ja ApanI samakSa hAjara karIza." evI pratijJA karI te pitAne ghera AvI. have rAtanA vezyAe gupta rIte kanyAnA zayanagRhamAM siMdUra chAMTI dIdhuM, nityanA krama pramANe ardharAtrie kumAra tyAM AvI rAjaputrI sAthe kIDA karI rAtrInA pAchalA paheramAM mALInA ghera AvI sUI gayo. savAre pelI vezyAe suMdarInA ghare AvI siMdUra para paDelAM pagalAM parathI pArakhyuM ke A puruSa pRthvI para paribhramaNa karanAra bhUcara ja che. pachI te vezyA pitAnA rakSake sAthe te puruSanI tapAsa karavA nIkaLI. anukrame teNe siMdUrathI rakta pAdatalavALA kumArane joyo. tyAre teNe nakakI karyuM ke rAjakanyA sAthe bhega bhegavanAra A puruSa ja che ane teNe kumArane rakSaka dvArA pakaDAvI rAjA pAse hAjara karyo. - tene joI krodhAgnithI baLate rAjA bolyA, "he kulAMgAra! AvA kukarmo karatA tane jarA paNa bhaya na thaye? he mArA laI jAva A pAkhaMDIne,-caDhAva zuLIe." te sAMbhaLI mArAo tene vadhasthAne laI javA lAgyA. rastAmAM svarUpavAna ane tejasvI kumArane Ileke paraspara bolavA lAgyA. ahe ! nizcaya A kArya rAjAe anucita karyuM che. zuM A kumAra rAjakanyAne gya nathI? sArasanA viyogathI jema sArasI mAthuM pachADI pachADI mRtyune bheTe che tema rAja
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 kuMvarI paNa nizcaya mRtyu pAmaze. kadAca suMdarIe bALaka buddhithI AvuM karma karyuM... hAya te paNa peAtAnA gharanuM duSa cAritra rAjAe leAkeAne dekhADavuM na joie. kahyuM che keH-- AyurvittaM gRhacchidraM, maMtramaithunabheSajaM // dAnaM mAnApamAnau ca nava gopyAni kArayeta // 1 // artha:--AyuSya, dhana, gharanuM chidra, maMtra, maithuna, ASadhi, dAna, mAna ane apamAna eTalI vastue gupta rAkhavI joie. ityAdi aneka leAkeAnA AlApa vilApa sAMbhaLatA vIrAthI gherAyelA kumAra kramazaH mALInA ghara pAse AvyA. tyAre kumAra jallAdone kahevA lAgyA ke A mALInA gharamAM mArI kuladevI che. jo tamArI AjJA hoya teA huM tene namaskAra karI pALe AvuM. mArAA melyA; 'sukhe jA-kuladevInI prArthanA kara, pachI te kumAra jhaDapabhera mALInA ghera Avye ane kASThano azva taiyAra karyAM. leAkeAnA dekhatAM dekhatAM te azva para besI AkAzamAM adRzya thaI gayA. kAi na jANe tevI rIte kanyAnA bhavanamAM UtarI tene sAthe lai samudrakinAre AvI pahAMcyA. tyAM kumArane bhUkha lAgI, kumArane zruSita jANI kanyA khAlI; he svAmina ! huM mArA AvAse jai medakA laI AvuM. Apa zrIratA rAkhI ArAma le, huM turata pAchI AvuM chuM, ema kahI te azva para caDhI nija bhavane AvI. azvane gavAkSamAM thApI te mAdaka levA utsukatApUrvaka era
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ 315 DAmAM gaI, eTalAmAM pavananA jhapATAthI azva pRthvI para paDI gaye tethI tenA aMge pAMga vera vikhera thaI gayAM. ahIM medake laI rAjaputrI gavAkSamAM AvI azvane. behAla joI ciMtA karavA lAgIH hAya ! hAya! daive dage. dIdhe. pUrve karelA azubha karmoe mArA para prahAra karyo. mArA jIvanasAthI samudra kinAre che ane ahIM azva bhAMgI. gaye. have mArA para duHkhane samUha AvI paDyo. have mArA patinuM zuM thaze? duSTa rAjapuruSo jarUra temane herAna karaze, ItyAdI aneka saMkalpa vikalpa karatI A raudradhyAnanA prabaLa paMjAmAM sapaDAyelI te bALAe evI pratijJA karI ke "jyAM sudhI mane mArA prANezanuM mukhAraviMda jovA nahi. maLe tyAM sudhI huM annapAna nahIM karuM; duniyAmAM prema ane pativrata eka amUlya vastu che. ahIM bahu vAra thayAM chatA suMdarI na AvI tethI kumAra ciMtA karavA lAgyo. nizcaya mArI priyAne koI khecare haraNa karI hovI joIe. Ama ciMtAmAM magna kumArane joI AkAzamArgathI koI vidyAdharI UtarI bolAvA lAgI : "he yuvAna ! AvA nirjana sthAnamAM ekale kema beThe che?" kumAre sAme prazna karyo; "he bhadra! tuM keNa che? kyAMthI AvI ane kyAM javAnI chuM. ?" te bolIH he zarIradhArI, kAmadeva, sAMbhaLa:- che. vaitADhya parvata para maNicUDa nAmane vidyAdharene svAmI vase che, tenI huM kanakamAlA nAmanI paTTarANuM chuM. Aja mAro.
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 bhartA zatruo dvArA pakaDAI gayo che. huM kAmavAsanAthI pIDita pharatI hatI. evAmAM kusumAyudha jevA tane ahIM joyo. he kumAra ! tArAM rUpa lAvaNyathI huM kAmAgni vaDe baLI rahI chuM. mATe tuM AliMgana rUpa jaLathI mane zAMta kara. kAmabANathI parAsta thayelI huM tArA zaraNe AvI chuM. te sAMbhaLI kumAra belyo, "he suMdarI ! meM paradArAgamanane niyama lIdhe che, tene huM prANute paNa nahIM khaMDa. te sAMbhaLI kedhe bharAyelI vidyAdharIe kumAra para maMtrelA puSpa pheMkyA, tethI kumAra mUccha pApe. - pachI te duSTa vidyAdharIe kumArane upADI samudramAM pheMkI dIdhuM. dhikkAra che! dhikkAra che !! strIonI kAmAMdhatAne ane nirdayatAne ! ahIM puNyage kumArane jaLadevIe bahAra kADhI sacetana karyo. devInA pUchavAthI kumAre pitAno sarva vRttAMta savistAra varNavyo. te sAMbhaLI devI bolI; "he putra! tuM dhanya che, kRta puNya che. te AvI viSama sthitimAM paNa vratanuM sArI rIte paripAlana karyuM. huM tArA para prasanna chuM, mATe kahe ke huM tAruM zuM kalyANa karuM ?" kumAra belya; "he mAta ! mane mArI priyAno meLApa thAya tema kare." te sAMbhaLI devIe tene upADI kanyAnA AvAsamAM mUkyo. kumAra pitAnA ghaDAne bhAMgela ane bhAryAne retI joI duHkha pAme. devI pharI bolI, "he sapuruSa! hajI paNa tAre kAMI kAma hoya te kahe." kumAra bolyA, "he mAta! A mArA bhAMgelA azvane sAjo karI Ape te Apane upakAra thaze. pachI devI pitAnA prabhAvathI azvane susajaja karI svasthAne gaI
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 317 ahI kumArane joI dAsIee bUmAbUma karI mUkI.. kumAranuM Agamana sAMbhaLI kreASita thayelA rAjAe tene mAravA mATu lazkara meAkalyuM. AkAzagAmI azva para beThelA kumAre peAtAnA puNya prabhAvathI rAjAnA AkhA sainyane mArI nAkhyu. have rAjA manamAM ciMtavavA lAgyo, are! me A zuM AraMbhyuM che, koI divase A kanyAnuM dAna kAIne te karavAnuM hatuM ja ne! AvA dhIra vIra guNuzIla puruSa mArI kanyA mATe bIje kayAM maLaze? ema vicArI rAjAe bahumAnapUrvaka tene teDAvyeA. ane meATA utsava sAthe tenI joDe potAnI putrInuM pANigrahaNa karAvyuM. teNe gheADAka divasa sukhapUrvaka pasAra karI rAjAne sva nagara javAnI IcchA jaNAvI. rAjAnI AjJAthI pAte bhAryA sAthe anya para besI peAtAnA nagare AvyA. 66 ,, ahIM zakharAjAe cha mAsa sudhI putranI rAha joI cAre tarapha khUba tapAsa karI. paraMtu putranA kayAMya patto na lAgavAthI teNe rathakArane jIvatA khALavAnI AjJA ApI. rAdhe bharAyelA rAjA camatulya ane tuSTa thayelA kubera jeve thAya che. " have rAjAnI AjJAthI rAjapuruSo thakArane bAMdhI nagara 'mahAra jAjvalyamAna citA pAse lAvyA. jyAM kapane. citAmAM pheMkavA jAya che tyAM kumAra strIsahita azva para beThelA AkAzamAgathI nIce UtaryAM. putranA AgamanathI prasanna thayelA rAjAe kumAra sAthe kadrupa rathakArane paNa ADaMbara pUrva ka nagaramAM praveza karAvyA. krame karIne zakha rAjA mRtyu pAmyA, kuladhvaja rAjA thayA ane suMdarI paNa tenI paTTarANI
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 thaI. evI rIte kuladhvaja kumAra suMdarI sAthe svecchAe viSayasukhA sevate samaya vitAvavA lAgyA. eka divasa te nagaranA udyAnamAM parivAra sAthe kevaLI bhagavata samavasaryA. te sAMbhaLI kuladhvaja rAjA temane vAMdavA gayA. te kevaLIne vidhipUrvaka vAMDhI yathAsthAne beThA. dezanA sAMbhaLI pratibAdha pAmelA rAjAe potAnA putrane rAjya ApI kevaLI pAse vidhipUrvaka pravajayA grahaNa karI. pachI te rAjiSa saMsArane kArAgRha mAnatA anitya bhAvanA bhAvavA lAgyA. te A pramANeH -- lakSmI caMcaLa che, sukha thoDu' che, zarIra vinazvara che, mRtyu avazya che, pharI pharI janma jarA mRtyu anivAya che. AvI rIte araghaTTa (reTa)nA nyAye jIvAnI kaleza paraparA rahyA kare che. Ama vizuddha bhAvanAthI vAsita aMtaHkaraNavALA RSirAjane krame karI zukaladhyAna dhyAtAM kevaLajJAna utpanna thayuM. lAMkhA kALa sudhI pRthvIne pAvana karI. bhavyAbhAAne pratimAdhI te nirvANa pAmI meAkSa pAmyA. 5 Iti kuladhvaja kathA samApta / / mATe huM bhaLyo ! kuladhvaja kumAranI jema zuddha ziyaLa pALavAthI, zIghrathI kevaLa kamaLA karamAMja krIDA kare che. prabhu mukhathI Ave! upadeza sAMbhaLI kuDakeAlike mAra prakAranA zrAvaka dhane svIkAryAM. jIvAjIvAdi navatattvAne jANI vamAnasvAmIne vAMdI harSita thayelA kuDakAlika svasthAne AvyA. e prakAre te mAyAdi zalyarahita samyak prakAre jinadharmArAdhana karavA lAgyA.
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 319 eka divasa apeAranA te azokavATikAmAM AvyA. tyAM eka zilApaTTa para pAtAnA nAmanI mudrA tathA uttarAsaMga mUkI sAmAyika laI zubhadhyAnArUDha thayo. te vakhate tyAM kAi deva prakaTa thaI tenI mudrA tathA uttarAsaMga laI gaganamAM UDaco. tyAMthI te kheAlavA lAgyo, he zrAvaka! ma`khalI putranA dharma sArA che, kAraNa ke temAM utthAna, ka, vIya ane puruSAkAra nathI. utthAna te tapa, sayama AdimAM, kama te gamana kriyA AdimAM, vIte jIvAnuM zarIrabaLa ane peAtAnuM kArya karavAnuM parAkrama tene puruSAkAra samajavA -joie. AnA vagara jIvAne sarva kAryanI siddhi thAya che. mATe huM kuDakAlika ! have pachI tAre AvuM na kahevuM joie. ke utthAna AdithI ja kArya siddhi thAya che. kahyuM che ke: -- prAptavyo niyatibalAzrayeNa yo'rthaH, so'vazyaM bhavati nRNAM zubho'zubhovAH // bhUtAnAM mahati kRte'pi hi prayatne, nA bhAvyaM bhavati na bhAvinosti nAzaH no arthaH--prArabdhabaLanA AzrayathI mANasane je kAMI zubha athavA azubha thavAnu che te thAya ja che, paNa je nathI thavAnuM ne ghaNA udyameA karatAM paNa thatuM nathI. ane je thavAnu che, te thayA vinA rahetuM nathI. na hi bhavati yanna bhAvyaM bhavati ca bhAvyaM vinApi yatnena // karatalagatamapi nazyati, yasya tu bhavitavyatA nAsti // a:--je thavAnuM nathI te koipaNa hisAbe thatuM nathI.
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 tathA je thavAnuM che te prayatna vinA thaI jAya che. ane jenI bhavitavyatA nathI rahetI te hAthamAM AvIne paNa nAza pAme che. mATe mukhalIputra gozALAne dharma suMdara che. ane zrI vardhamAnapraNita dharma sAre nathI. ItyAdi te devatAe vIra dharmanI niMdA ane zALA dharmanI prazaMsA karI. ityAdi devonA vacana sAMbhaLI jinavacanamAM apUrva zraddhA rAkhanAra kuMDalika bolyo, "he deva tAruM kahevuM yuktiyukta nathI, kemake utthAnAdi vinA kAryasiddhi thatI nathI, je puruSAkArAdi vinA kAryasiddhi thatI hoya te te devariddhi zI rIte prApta karI? je saMyamAdi rahita leke devariddhi pAme te saMsAramAM rahelA sarva jIvo devasamRddhi cukta thaI jAya. ahIM eka jIva sukhI tyAre bIjo atyaMta duHkhI jaNAya che tenuM zuM kAraNa che? je badhA bhAve nija svarUpe thAya te nizcaya tenuM paryAyathI parAvartana paNa thAya. te paNa bhavAMtaramAM ugra tapa, saMyama Adi karyA haze. tethI ja tuM devapaNuM pAmyo che. mATe tAruM badhuM kahevuM mithyA che. jinapraNIta dharma satya tattvarUpa che. gazALAne dharma asatyarUpa jANavuM joIe. vaLI he deva ! tuM buddhimAna che. mATe tuM pitAnI buddhithI ja dharmanI satyatA ane asatyatAne vicAra kara kahyuM che ke - budhdheH phalaM tattvavicAraNaM ca / dehasya sAraM vratadhAraNaM ca / / arthasya sAraM kila pAtradAnaM, vAcaH phalaM prItikaraM narANAm // 1 //
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra1 artha:--buddhinu phaLa tattvanI vicAraNA che. zarIranI sArthakatA vrata dhAraNa karavAmAM che, dhananI zreSThatA supAtradAnamAM che. ane vANInuM phaLa manuSyA para prIti karavI e che. ItyAdi kuMDakAlikanAM vacanA sAMbhaLI niruttara thayelA deva vicAre che. nizcaya huM Ane jItavA asamartha chuM, huM tenAthI hAryAM. ema vicArI te mudrikA ane uttarIya mUkI peAtAnA sthAne gayeA. ahI zrI vardhamAnasvAmI samavasaryA. devAe samavasaraNa racyuM. kuMDakAlika paNa prabhunuM Agamana sAMbhaLI vAMDhavA Avyo. vItarAgane vidhipUrvaka vAMDhI stuti karI dezanA sAMbhaLavA beThA. dezanAnA aMte prabhue devadAnaveAnI vacamAM kuMDakelikane AdhIne kahyuM: " huM kuDakAlika ! tuM khapeAranA vakhate azeAkavATikAmAM zilA para mudrA ane uttarIya mUkI sAmAyikamAM beThA hatA tevAmAM koI deve pragaTa thaI te mudrikA tathA uttarIya laI jinadhanI niMdA ane ma'khalIputra gozALAdharmanI prazaMsA karI, paraMtu te yuktithI devatAne niruttara karI nAkhyo, tenA matanuM khaMDana karI jinadharmanuM maMDana karyuM. tethI huM zramaNeApAsaka! tuM dhRtapuNya thayA che. te tAru jIvana saphaLa karyuM" che. " HH pachI prabhu sAdhu-sAdhvIne uddezIne bAlyA : he mahAnubhAve ! kuMDakeAlike gRhastha hAvA chatAM peAtAnI yuktithI mithyASTi devane niruttara karyAM; te pachI dvAdazAMganA jANakAra evA tamAe te anya danikAne parAsta karavAmAM vizeSa prakAre samartha thavuM joie, te sAMbhaLIne sAdhu-sAdhvIno 21
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3rara samudAya prabhuvacanane svIkArI tapa-saMyamAdimAM udyata thayo. kuMDalika paNa keTalAka ane vicAra jinamukhathI sAMbhaLI prabhune vAMdI ghera AvyA. prabhu parivAra sAthe ahIMthI AgaLa anyatra vihAra karI gayA. kuMDakalike samyapha prakAre jinadharmArAdhana karatAM cauda varSa vyatIta karyA. paMdaramA varSe saMvega utpanna thavAthI gRhabhAra jyeSTha putrane soMpI kuMDalike ANaMdavat agiyAra paDimAonuM ArAdhana karyuM. aMte sarva jIvane khamAvI, eka mAsanA anazanapUrvaka paMca parameSThInuM dhyAna dharate kuMDakalika kALa pAye. ane prathama devalokanA aruNAbha vimAnamAM cAra palyopamanA AyuSyavALe samRddhizALI deva thaye. pachI gautamasvAmIe pUchayuM, "he bhagavana! te deva tyAMthI AvI kyAM utpanna thaze." prabhu bolyA: "he gautama! te tyAMthI cyavI mahAvideha kSetramAM mukti pAmaze." kuMDakolika zrAvakanuM AvuM caritra sAMbhaLI jakhkhasvAmIe sudharmA- svAmIne vAraMvAra namaskAra karyA. - Iti vAcanAcArya zrI ratnalAbha gaNunA ziSya rAjakIrti gaNInI rucelI gadyabaMdha vardhamAna dezanAno zrI kuMDakelika zrAvaka pratibodha nAmaka chaThTho ullAsa samApta
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ ullAsa sAtamA saTTAlaputra caritra have zrI sudharmAsvAmI jammUsvAmIne sadRAlaputranuM caritra kahe cheH A jammUdrIpanA bharatakSetramAM pAlAsa nAmanuM nagara che. tenI AsapAsa parvatA, khAIe, nadIo, sarAvarA, ArAmagRhA, udyAnA, parA, sabhAsthAne ane kUvAo hAvAthI te nagara ati ramaNIya lAge che. te nagaramAM peAtAnA parAkramathI prasiddha jitazatru nAmaka rAjA rAjya karatA hatA. nagara ahAra sahasrAmravana nAmanu eka vanakhaMDa che. te nagarImAM nitya vAsa karanAro sadRAlaputra nAmanA kuMbhAra vasatA hatA. te peAtAnI kulapara parAthI cAlatA AvatAM krama pramANe mATInAM vAsaNAnA vepAra karatA hatA. te maMkhalIputra geAzALAnA zrAvaka hatA. tenA matamAM ati nipuNa evA sadAlaputra gauzALaka praNIta - dharmArAdhana karatA hatA. tene agnimitrA nAmanI eka bhAryA hatI. te zuddha ziyaLa ane pavitra zarIravALI hatI. vaLI tene vyAja, vyApAra ane bhUmimAM ekeka koDI suvarNa dravya ane gAyAnu
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 eka geAkuLa hatuM. e uparAMta ene bIjI paNa ghaNI samRddhi hatI. nagara bahAra tenA mATInA vAsaNanA pAMcaseA hATa hatAM. te hATA (bajAra)mAM tenA pAMcasoM mANasA vyApArAthe besatA. tenA khIjA paNa keTalAka mANasA rAjamArgamAM besI vyApAra karatA hatA. e prakAre tenA nAkarA mATInAM vAsaNa banAvatAM ane vecatA. re eka divasa sadRAlaputra azokavATikAmAM beThA hatA. tevAmAM eka deva pratyakSa thai khelyA; " huM sadRAlaputra ! sAMbhaLa, kAla savAre samyak jJAna, darzanane dhAraNa karanArA sajJa traNe lAkamAM pUjya ane kakha dhanathI mukta evA jinezvara deva sahasrAmravanamAM padhAraze. tuM temane vAMDhavA jaje. ane pAtra, pATa, vasra, sathArA vagere ApI. emanI uttama rIte bhakti karaje. " eTaluM melI deva adRzya thaI gayA. te sAMbhaLI saTTAlaputre nakkI karyuM ke nizcaya deve kahelA guNAne dhAraNa karanArA mArA dharmAcArya ma"khalIputra geAzALaka padhAraze. huM temane vAMDhavA jarUra jaiza. ane sArI rIte vaiyAvRtya karIza. ema vicArI te peAtAne ghera AvyA. ,, ahI bIje divase prAtaHkALamAM zrI vardhamAnasvAmI padhAryA. rAjAdi nagarajanA prabhune vAMdavA gayA. sadRAlaputra paNa vidhipUrvaka snAna karI zuddha vasa paherI mahAna riddhi sAthe jinezvara pAse AvyA. vIrane vidhipUrvaka vAMdI dezanA sAMbhaLavA beThA. prabhu madhura vANIe khelyA, "huM bhaLyeA ! dharma pratye prema, viSayamAM vairAgya ane kaSAyanA tyAga; guNAmAM
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 325 anurAga dharmakAryomAM apramAda e badhAM suMdaragati prApta karavAnA upAya che. dezanA pachI prabhue sAlaputrane kahyuM, "he saTTAlaputra! gaIkAle ke Ideve pragaTa thaI tane kahyuM hatuM ke kAle sarvadaza sarvajJa jinezvara Avaze. te surAsurathI paNa vaMdanIya che. mATe tuM paNa temane vAMdavA jaje. ane pITha, phalaka, zayyA, saMthArAthI bhakti karaje. devanA gayA pachI te vicAryuM ke nizcaya deve kahyA mujaba lakSaNothI lakSita mArA dharmAcArya gazALaka Avaze." te sAMbhaLI saTTAlaputra vicAravA lAgyA. kharekhara deve kahyA mujaba sarva guNe AmanAmAM ja dekhAya che. A ja sarvajJa jina che. mATe moTA puNyane upArjana karavA AmanI uttama prakAre bhakti karavI joIe. ema vicArI te bolyo, "he bhagavan! palAsapura nagaramAM mArA pAMca kuMbhAre che. huM vinamra vinaMti karUM chuM ke Apa pAda, pITha zayyA, saMthArAdi grahaNa karI mAro vistAra kare. lakSita mArA maca. kharekhara deve kahyuM che. mATe moTA prabhu tenI vinaMti svIkArI tene pratibaMdhavA tyAM ja rahA. have eka divasa prabhue kahyuM, "he sadAlaputra! tuM mATInAM vAsaNe zI rIte banAve che?" te bolyA, "he prabhe! pahelAM huM khANamAMthI mATI lAvuM chuM. te pachI tene pANImAM palALI khUba masaLuM chuM. pachI tene pIDa banAvI cAka para mUkuM chuM. ane pachI temAMthI ghaTAdi vividha prakAranAM vAsaNe taiiyAra karUM chuM.
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326, prabhu bolyA, "te zuM vAsaNe te vagara udyame banAvyA ?" te sAMbhaLI zALAnA matamAM magna rahenAre sadAlaputra be , "he bhagavan! Udyama Adine te abhAva ja che. saMsAramAM sarva padArtho niyata che ja," tyAre prabhu belyA; "he saTTAlaputra! sAMbhaLa, keI puruSa tArA para kepa karI tArAM badhAM vAsaNe bhAMgI bhUke kare ane tArI patnI sAthe viSaya kIDA kare te tuM ene zuM sajA kare ?" te balya, he bhagavan! te huM te puruSane tADana karUM, bAMdhuM ane aneka prakAranuM duHkha ApI mAruM." * - pahe prabhu bolyA, "he saTTAlaputra ! tArA matathI sarva padArtha niyata ja che. paNa jyAre pUrva kathita vastu nathI banatI tyAre tuM krodhAdi kema nathI karate? vaLI tArA mata pramANe tArI strI sAthe parapuruSane saMgama ane vAsaNanuM phuTavuM, te paNa niyata che. je ema ja hoya te tAre te tenA para krodhAdi paNa na karavAM joIe. kemake tArA mata pramANe te pratyeka vastu niyatta ja che, paraMtu he saTTAlaputra ! tAre guru zALaka asatya prarUpaNa karanAre che." ItyAdi vIra prabhunAM vacane sAMbhaLI sadAlaputrane mithyAtvarUpa ghera aMdhakAra naSTa thayeH tethI te vicAravA lAgeH "gazALAne dharma yuktiyukta nathI. paraMtu zrI vardhamAna praNIta dharma ja satya che." ema vicArI prabhuthI pratibaMdha pAmele sadAlaputra be, "he bhagavana ! huM ApanA mukhethI dharmadezane sAMbhaLavAnI IcchA rAkhuM chuM. bhagavana bolyA sAMbhaLaH-
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra7 dharma, artha ane kAma, te traNe puruSArtha che. emAM paNa artha ane kAma dharmathI ja thAya che tethI dharmane pradhAna samajavo joIe. dharmathI ja prANIone saubhAgya tathA sukhasaMpatti prApta thAya che. temaja uttama kuLamAM janma, popakAra buddhi, vizuddhamati, divya samRddhi tathA pradhAna bhogapabhega prApta thAya che, te dharma be prakAre che. eka sAdhudharma ane bIjo zrAvakadharma, tapasyArUpa dhanavALA sAdhu mATe te dharma paMcamahAvrata rUpa tathA zrAvako mATe samyakRtvamularUpa pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvratothI bAra prakAra che. ATha karmonA vinAza mATe bAhya ane atyaMtara bhede bAra prakArane tapa te tArakee ja kahyo che. je manuSya bhAvathI thoDI tapasyA kare che te sarvasaMpattiono pAtra thAya che. ane dAmannakanI jema ubhaya lekamAM AnaMda anubhavI nAmane amara kare che. tenI kathA A pramANe -- dAmannaka"nI kathA - A bharatakSetramAM ja rAjapura nAmanuM raLiyAmaNuM nagara che. tyAM eka kuLaputra vasate hate. tene jinadAsa nAmane eka zrAvaka mitra hatuM. eka divasa jinadAsa kuLaputrane laI sAdhu mahArAja pAse Avyo, tyAM jinapraNIta dharma sAMbhaLI kuLaputre matsya ane mAMsa bhakSaNane guru samakSa tyAga karyo. pachI te ghera AvI zuddha bhAve vratane pALate samaya vyatIta karavA lAgyuM.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 eka vakhata te dezamAM mahAdubhikSa (dukALa) paDyo. tyAMnA sarva loke bhUkhathI pIDAI matsya ane mAMsabhakSaNa karavA lAgyA. tyAre kuLaputranI patnIe tene kahyuM, "he svAmina ! bhUkhathI pIDita ApaNuM putre maravAnI aNI para jIvI rahyA che, tame nizcita kema che?" tame matsya ke mAMsa lAve jethI A lokone jIvavAne sahAre maLe." kuLaputra bole, "teo mare ke jIve, paraMtu huM mAchalAM nahIM pakaDuM." eka divasa tene sAthe tene pakaDIne nadI kAMThe laI gaye. ane tenA hAthamAM jALa ApI balya, mUDhanI mAphaka sAmuM zuM jue che? A jALane saritAnA jaLamAM nAMkha ane mAchalAM pakaDI tArA kuTuMbanuM poSaNa kara. AvI rIte parAdhInatAnI beDImAM jakaDAyelA kuLaputre pANImAM jALa pheMkI, thoDIvAra pachI kheMcI te temAM asaMkhya mAchalAM taraphaDatA dekhAyA, te joI teNe tene pANImAM mukta karyA. e pramANe teNe traNavAra mAchalA kADhayA ane traNavAra temane mukta karyA. te vicAravA lAgyuM ke kuTuMba mATe paNa kareluM pApa narakanI ati tIvra vedanAnA kUvAmAM pheMkAve che. are, maLamUtrathI dUSita A zarIranA poSaNa mATe A nirdoSa jaLacaranA prANanuM zeSaNa zA mATe karUM. jema mArA prANa mane pyArA che tema sarva jIvone potAno jIva priya che. ema vicArI te puNyAbhAe ghare AvI ArAdhanApUrvaka anazana grahaNa karyuM. sarva jIvane khamAvI paMcaparameSTI maMtranuM smaraNa karatAM mRtyu pAmI rAjagRhI nagarImAM maNikAra zreSThInA ghare putrapaNe utpanna thaye. kuLakramanA rivAja mujaba bAramA divase mahA
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 329 tsavapUrvaka tenuM "dAmannaka evuM nAma rAkhyuM. lAlanapAlana karAtA te kramazaH ATha varSane thaye. evAmAM acAnaka te zreNInA gharamAM mahAmArI (marakI) riga phelAye. tenA sabaLa sakaMjAmAM sapaDAyelA sarve kamazaH mRtyune bheTyAM. kevaLa "dAmanaka' puNyapasAthe jIvato rahyo. nirAdhAra te bALaka pitAnA gharethI nIkaLI sAgarapita zreSThIne ghare gaye. te zeThe tene putranI peThe rAkhyA. "dAmannaka' paNa tyAM sukhe rahevA lAge. eka vakhata te zreSThInA ghare be jinakalpI munimahArAja bhikSA mATe padhAryA, temAMthI eka vRddha sAdhue te bALakane joI laghu sAdhune kahyuM ke cakkasa A gharane adhipati A bALaka thaze. muninA AvAM vacana sAMbhaLI kheda pAmele zreSThI ciMtA karavA lAge. are, guNavAna ane vidyAvAna mArA putranA hovA chatAM apara kuLamAM janmele A dAmannaka gharane mAlika zI rIte thaze? je A mArA gharane mAlika thAya te mAruM A vizALa kuLa nAza ja pAmene ? mATe keIpaNa upAyathI A bALakanuM mRtyu nipajAvavuM joIe, ema vicArI zeThe bALakane kaI cAMDAlane seM. cAMDAla paNa te bALakane dUra laI jaI sulakSaNe ane prasanna svarUpavALe jANI dayAthI citavavA lAgeH "ahe! A suMdara bALake te zeThane ze aparAdha karyo haze ke jethI te Ane mAravA taiyAra thayuM che. dhikkAra che te nirdaya zeThane A nirAdhAra bALakanI huM kaI paNa rIte hatyA nahIM karuM.
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 ema vicArI dAmantakanI TacalI AMgaLI cheThThI khAlyA. huM khALa! tuM A nagarane cheDIne anyatra jaladI jatA rahe; jo pAcho AvIza tA huM tane jAnathI mArI nAkhIza. te sAMbhaLI bhaya pAmelA bALaka doDIne bhAgI gayA. vanamadhyamAM bhAgatA evA bALakane joi eka geAvALe tene peAtAnI pAse melAbyA. pachI te khelyA, ' huM bALaka! "tuM Dara mA" ema AzvAsana ApI teNe peAtAnI pAse rAkhyA. te bALaka paNa sukhe rahI gAyeA cAratA kALa nirgImana karavA lAgyA. krame karI te yuvAvasthAne pAmyA. tenA prasanna vadana, mIThI bhASA ane aneka guNAthI te sakala geAkulavAsI lAkAne mAnItA thayeA. eka divasa sAgarapAta zeTha geA kula jovA mATe tyAM Avyo. dAmannakane joI sAzcaya vicAravA lAgyA ke, " deva jevA rUpane dhAraNa karanArA A kANu che?" pachI te zeThe geAkulavAsI lokone pUchyuM ke, * A bALaka kANu ane kAne putra che?' te khelyA, " huM zreSThIvaryuM ! A nirAdhAra mALaka ekalA ahIM AvyA che. " geAvALe Ane putratulya gaNI-mAnI rAkhyA che.. te sAMbhaLI sAvAha citavavA lAgyA ke " nakkI A te ja khALaka che ke jene meM cAMDAlane soMpyA hatA. " pachI vicAra karI eka lekha dAmannakane ApI khelyA, * hai bhadra ! A ciTThI mArA ghera jaI mArA putrane pahAMcADa. te la dAmanaka cAlatA cAlatA rAjagRhI nagarI pAse AvI pahAM
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 331 e. tyAM eka devaLa joI mArgazramathI thAkele dAmannaka. ArAma levA temAM sUI gaye. eTalAmAM pUjA karavA sAgarapota zeThanI putrI tyAM AvI, te jyAM pUjA karI pAchI pharI. tyAM teNe dAmannakane sUtele je. te tenA rUpane jotI UbhI hatI tevAmAM tene eka kAgaLa dekhAye. tenA mastakethI kAgaLa kADhI vAgye te A pramANe "he putra! A patrane vAMcI lAMbo vicAra karyA vagara A kumArane viSa Apaje." te viSA nAmanI kanyA vicAravA lAgIH hAya ! hAya !! mArA pitAe A zuM cAMDAla karma AdaryuM che? A svarUpavAna kumArane viSa nahIM paNa viSAnuM dAna ApavuM yukta che. kumAra para meha pAmelI viSAe sanehAdhIna thaI. viSanI AgaLa. kAjaLathI () kAne karyo eTale ke viSA Apaje. e zabda thaI gayuM. pachI te ciThThInI ghaDI karI pAchI kumAranA mastake mUkI pitAnA ghare AvI. - ahIM DIvAra pachI jAgele dAmannaka sAgarata-- zeThanA ghare gayo, ane zeThanA putrane patra ApyuM. lekha vAMcI khuza thayelA zeThanA putre te divasa zubha lagna hovAthI pitAnI bahena viSA sAthe kumArane dhAmadhUmapUrvaka vivAha karyo. ahIM dAmannakane jamAI banele joI zeThane vajIghAta jevuM thayuM. te ciMtA karate babaDavA lAge, hAya ! hAya !! meM kAMI bIju ja vicAryuM ane vidhAtAe kAMI bIjuM ja karyuM, paNa AvI. bAbatathI gabharAya te bIjA. mArI putrI raMDAya te bhale, raMDAya paNa Ane te jIvate nahi ja mUkuM. ema vicArI teNe pitAnA aMgata sevakene kahyuM ke, "he vIra ! A mAre.
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 332 jamAI mArI nAkhavA cAgya che. mATe tame Ane chaLathI mArI nAkhA. huM teno yAgya badalA tamane ApIza." vI te vAtane svIkArI tene mAravA mATe avasara zeAdhavA lAgyA; paNa kumAranA puNyakhaLathI teo saphaLa na thayA. eka divasa rAtre zreSThIputra ane dAmannaka koI mitrane tyAM nATaka jovA gayA. ardharAtrie bahu nidrA AvavAthI dAmanaka ekalA ghera pAche Avyo, paraMtu ghara baMdha hAvAthI te AMgaNAmAM paDelA khATalA para sUI gayA. dAmannakane sUtelA joi vIrAe vicAyu* ke A sArI lAga maLyA che. ema vicArI te zeThane pUchavA gayA. ahIM dAmannakane mAMkaDa caTakA bharavA lAgyA; kemake jenuM bhAgya jAgatuM hAya tene zA mATe phuMkAi suvarAve ? mAMkaDAnA caTakAthI trAsele dAmantaka mitranA ghare jaI sUI gayA, paraMtu yamadUtAe ja jANe AmaMtraNa Apyu. hAya ema hIna bhAgya zreNIputra te ja khATalAmAM AvIne sUtA. ahIM zreSThIne pUchI mArA khATalA pAse AvyA ane zreSThIputrane dAmanaka jANI mArI nAkhyo. prAtaHkALamAM peAtAnA putrane ja marelA jANI sAgarapAta zreSThInu hRdaya cirAI gayuM. tethI te paNa tatkAla mRtyu pAmyA. ahiM rAjAe dAmannakane zreNInA gharanA svAmI banAvyeA. evI rIte pUrve karelA yAdharmanA pratApathI tene vagara mahenate sava bhAgeSabhAganI sAmagrI maLI. eka divasa sAnAnA siMhAsane beThelA dAmannaka AgaLa
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ 333 keI nRtyakAroe AvI nATaka karyuM. emAMthI eke A pramANe. gAthA kahI - aNupuMkhamAvahatAvi, aNatthA tassa bahuguNA huMti // sue dukkha kattha paDae jassa kayaMto vahai pakkhaM // 1 // artha--jene yamarAjAe pakSa lIdhela che. te puruSane eka pachI eka AvI paDatI Aphate paNa guNakArI thAya che. tyAre evA puruSane duHkha ane sukha heya ja kyAMthI- arthAt tene duHkha ane sukhane bheda ja na hoya. A gAthA sAMbhaLI khuza thayelA dAmannake tene eka " lakSa suvarNadravya ApyuM. pachI te jinavacanane anusarI samyaka prakAre jinadharma ArAdhana karI AyuSya kSaya thaye devaloke gaye. tyAMthI eNvI manuSya janma pAmI kevaLajJAna upAjI mukti prApta karaze. e pramANe prANIo DuM tapa karIne, paNa dAmanaka jema bhege bhegavI DAka kALamAM mekSasukha. meLave che. | Iti dAmanaka kathA samApta . jinezvaranA mukhathI dvividha dharmane sAMbhaLI sAlaputre. kahyuM: "he bhagavan! huM paMca mahAvratanA bhAranuM vahana karavA asamartha chuM. mATe samyatvayukta zrAvakadharma uzcarAve." ANaMdanI jema saTTAlaputre paNa zrAvakadharma svIkArI parigrahAdinuM pramANa karyuM. vIra prabhune vAMdI ghera AvI teNe svabhAryA agnimitrAne kahyuM, "he bhadre ! meM
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 Aje gazALakanA dharmane mUkI sarvajJa sarvadazI zrI vIra "bhASita dharma svIkAryo che. mATe tuM paNa prabhu pAse jaI satya dharma svIkAra ane tArA jIvanane sArthaka kara. patinAM priyaMkara vacana sAMbhaLI atyaMta khuza thayelI, agnimitrAe sevakane Adeza ApyuM. "he sevako! ratha taiyAra kare." ema kahI te snAna karI uttama vastrAbhUSaNothI alaMkRta thaI dAsIgaNathI veSTita thaI ratha para caDhI te prabhu pAse AvI. prabhune vidhipUrvaka vAMdI dharma sAMbhaLavA beThI. dharma sAMbhaLI romAMcita thayelI te bolI, "he bhagavan! huM paMca mahAvrata grahaNa karavA asamartha chuM, mATe samyakatva pradhAna bAra vrato ucarA, prabhumukhathI bAra vatene grahI prabhune harSita haiye vAMdI ghare AvI. prabhu paNa bhavyajIne pratibaddhatA suvarNa kamaLa para pAdapazcane mUkatA anyatra vihAra karI gayA. sAlaputra paNa zrI jinathI upadiSTa jinadharmane bhAvapUrvaka ArAdhate caDhatA pariNAme sAdhu-sAdhvInI bhakti karatAM sukhapUrvaka rahevA lAgyA. ahIM zALake sAMbhaLyuM ke sAlaputra mArA dharmane mUkI vardhamAna prANata dharmane svIkArI atyaMta khuza thaI temanA sAdhu-sAdhvInI bhakti kare che. te vicAravA lAgyaH hAya ! hAya !! mArA mahAna bhaktane paNa vIre pratibodhI pitAnA matamAM sthApita karyo. mane meTI khoTa paDI huM hamaNAM polAsapura jaI yuktiyukta daSTAMta hetuothI te sAlaputrane pritibodhI mArA matamAM sthApita karuM chuM. ema vicArI te potAnA ziSya sAthe palAsapura AvyuM. pitAnA upAsa
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ 335 kenI vizALa zALAmAM mukAma karyo. tyAM potAnA upakaraNa mUkI aneka prakAranA upAye goThavate te sAlaputranA ghera A zikhyAdi sahita zALakane pitAnA ghera AvelA jANI sAlaputre temanI sAme joyuM paNa nahIM te pachI 'namaskAra bhakti AdinI zI vAta karavI ? saddAlaputranuM vartana jANuM pATavastra saMthArAdi levA mATe gazALaka zrI mahAvIranA satyaguNanuM kIrtana karavA lAgyo. te belyo; "he sadAlaputra ! zuM ahIM mahAmAhaNa AvyA hatA?" te bolyA, "keNa mahAmAhaNa? " gozALaka bolyA, 'te mahAvIra saMsAramAM mahAmAhaNa kahevAya che " te bolyA, te mahAmAhaNa kevI rIte ? " gazALaka bolyo, te utpanna jJAnavALA- aikyane pUjanIya che mATe te mahAmAhaNa kahevAya che. temaja mahAgapAla paNa kahevAya che. - sAlaputre pUchyuM, "mahAgapAla zI rIte ? te beleTa jema gopAla gAya samUhane vanamAM carAve che, Amatema jatI gAyone sanmArge lAve che. siMha Adi kUra jAnavarathI tenuM rakSaNa kare che. ane saMdhyA samaye gAye ne vADAmAM praveza karAvI bhayarahita kare che. tevI ja rIte vIra jinendra paNa saMsArarUpI mahAvanamAM zubha dhyAnathI paribhraSTa bhavyajIne zIvra zIva-mukita rUpI vADAmAM praveza karAve che evI rIte zuddha dharmapradAnathI te gopAla kahevAya che. ane mahA sArthavAha paNa kahevAya che. sAlaputre pUchyuM, "he gozALaka! teo mahAsArthavAha zI rIte kahevAya?" te bolya, jevI rIte sAthe
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 vAha sarva janasamUhane pitAnA sArthamAM sAmela kare che- cAra AdinA bhayane dUra kare che. temaja mArga dekhADI abhiSTa nagare pahoMcADe che. ema ja zrI vIra lokonA mithyAtvane dUra karI-samyaktva ratna ApI zuddha saMyama mArga batAvI makSa nagare pahoMcADe che. tethI ja teo mahAsArthavAha kahevAya che." vaLI, "he bhadra! teo nirdhAmaka (sukAnI) paNa che." sAlaputre pUchyuM, "te zI rIte ? zALake kahyuM, jevI rIte nirdhAmaka lekene pravahaNa para caDhAvI magara, matsya AdithI rakSaNa karatA samudrane kinAre pahoMcADe. tevI ja rIte. zrI vardhamAna paNa janma jarA maraNa rUpa bhayaMkara majAthI vyAsa saMsArarUpI samudramAM DUbatA bhavyanA samUhane dharmarUpI pravahaNadvArA zivapurIe pahoMcADe che, mATe teo nirdhAmaka kahevAya che. vaLI teo mahAdharmakathaka paNa kahevAya che. " saddAlaputra che; "te kevI rIte ?" gozALaka bolyo, "mahApApamAM anurakta evA sarva jInI AgaLa nA nitaraNa mATe teo dharmakathA kahe che tethI teo mahA dharmakathaka paNa kahevAya che." sadAlaputra gozALakanA mukhathI trizalAnaMdana zrI mahAvIra svAmInuM kIrtana sAMbhaLI tenA para prasanna cittavALA thaI belyA, "he gozALaka ! tuM sarvazAstrano jANakAra che. sarvakaLAmAM kuzaLa che-vicakSaNa che. paMDita che lakSyane prApta karanAre che. upadeza viSayamAM catura che. tema ja tuM A
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 337 sa'sAramAM prasiddha che. mATe he geAzALaka ! tuM mArA dharmAMcAya joDe vivAda karI temane nirUttara kara. .jo vivAdamAM tuM jItIza te huM tArA matane anusarIza.' geAzALaka melyA, 'te jinendra anaMta zaktizALI che. huM alpazakti dharAvanAra te vIra joDe zuM vAda karavAnA hatA arthAt hu asamartha chuM, zrI vIra sarvajJa che.--hu alpajJa mUrkha chuM. temanA praznonA uttara huM zI rIte ApI zakuM ? kemake magaluM peAtAnI sarvazakti ekaThI karIne cAle teA paNa haMsanI gatine prApta karI zakatuM nathI. are ! sUryanI sAme dIpaka zuM karI zake? ' te sAMbhaLI saddAlaputre kahyu, ' geAzALaka ! tuM zrI vIra prabhunA satya guNAnuM kIrtana kare che. mATe huM tane saMthArA zayyAdi mATe nima Mtrita karuM chuM.' ema kahI saddAlaputre eka zALAmAM utArA ApI saMthArA, pIThaphalaka, zayyA ItyAdi upayogI vastu ApI. zALAmAM rahI geAzALaka yukti-hetu AdithI potAnA matano pracAra karavA lAgyA. paraMtu te saddAlaputranA cittane jinadhama thI jarAye calAvI zakayo nahI. tene jinapraNIta dharmamAM atyaMta anurakta jANI geAzALaka tyAMthI anya sthAne jatA rahyo. uttama prakAre jinadhama ArAdhatAM sadRAlaputre cauda varSa vyatIta karyAM. paMdaramA varSanI aDadhI rAte te vicAravA lAgya ke; have huM moTA putrane gRhabhAra soMpI agiyAra paDimA ArAdhuM. AyuSyano bharese nathI. zI khabara kacAre kALa kALiyA karI jAya. ema vicArI teNe savAramAM potAnA AkhA kuTu bane teDAvI bhAjana vagerethI bhakti karI ane teonA 22
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 sAme gharane badhe bhAra meTA putrane seMpI pote paSadhazALAmAM AvyuM. jayaNApUrvaka pramArjanA karI, darbhanA saMthArA para beThe ane bhAvapUrvaka sarva vratanuM samyapha smaraNakarI vidhipUrvaka zrAvaka paDimA ArAdhavA lAgyuM. eka divasa te nAkanA agrabhAga para netrane sthApI dhyAnamAM beThe hate. evAmAM hAthamAM ughADI talavAra dhAraNa karate kaI deva belyo, "he saddAlaputra! je tuM svarga thatAM apavarganAM sukhe Icchata ho to A tapasyA kAryotsarga Adi kaSTa na kara. vratane paDatA mUka ane ghera jaI bhegene bhegava. je mAruM kahevuM nahi mAne te tArA putrone mArI tenA lehIthI tane navarAvIza, Ama karavAthI AdhyAnamAM paDI akALe marI durgatimAM jaIza." kAnamAM tapta dhAtu reDAvA jevA A zabdo sAMbhaLavA chatAM sadAlaputra meru jema nizcaya thaI dharma dhyAnathI calita na thaye, te joI kedha pAmele deva sAlaputranA moTA putrane upADI lAvyuM, ane tene cIrI tene rudhira vaDe sAlaputrane snAna karAvyuM. saddAlaputrane nizcala jANI. teNe keme karI tene bIjA, trIjA ane cothA ema cAre putrane cIrI nAkhI tenuM rudhira sAlaputra para caDhAvyuM. hajI paNa A calita thayuM nathI ema jANuM deva be he mUDha! mAruM kahyuM mAna, nahIM te huM te tArI strIne paNa ahIM lAvI AvA ja hAla karIza. jyAre deva Ama be traNa vakhata che tyAre suddAlaputra vicAravA lAgyuM; "are! Ane pahelAM to mArA putrane mArI nAkhyA. have dharmamAM sahAyaka evI mArI bhAryAne paNa mAravA Icche che. mATe A pApI duSTAtmAne huM batAvuM chuM. ema vicArI tene paDavA deDyo.
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ 339 te joI deva " < vIjaLI vege gagana mArge gamana karI gayA. A kAlAhula sAMbhaLI saddAlaputranI patnI tyAM AvI pUchavA lAgI; * hai svAmin! tame zA mATe kolAhala kare che ? ? saddAlaputre je banyu hatu te jaNAvyuM. te khelI, huM Aya putra! koI deve tamane upasa karyAM jaNAya che. ApaNA adhA putra sukhethI sUtA che. have khaDita vratavALA tame guru pAse jaI AleAcanA lyA. ' pachI savAre te guru pAsethI AleAcanA laI zuddha thayA. vIza varSa sudhI, vIra praNIta dharmane ArAdhI anazana pUrvaka kALa karI prathama devalAke aruNA nAmanA vimAnamAM cAra patyeApamanA AyuSyavALA mahA samRddhizALI deva thayA. have zrI gautamasvAmIe prabhune pUchyuM. '* he bhagavaMta ! te saddAlaputra tyAMthI ccavI kayAM jaze ?' prabhu mAlyA, huM gautama! te tyAMthI cyavI mahAvidehakSetramAM mukta thaze. AvI rIte sAlaputranA caritrane sAMbhaLI jammUsvAmIe parama saMvegane prApta karyuM. Iti vAcanAcAya zrI ratnalAbha gaNInA ziSya rAjakIti maNInI racelI gadyakhaMdha vadhamAna dezanAno zrI saddAlaputra pratiAdhaka nAmaka zrAvaka sAtamA ullAsa samAsa
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ ullAsa AThame mahAzatakanuM caritra zrI sudharmAsvAmI zrI jakhkhasvAmIne mahAzataka zrAvakanuM caritra kahe che. A bharatakSetramAM magadha dezanuM pATanagara, rAjagRhI nAme nagarI che. magadhanI mahimAvaMtI gAdI para jinabhakata mahArAjA zreNika rAjya karatA hatA. temane sunaMdA paTTarANI sivAya bIjI paNa aneka devAMganAone hasI kADhe tevI rANIo hatI. tyAM ati ramaNIya guNazIla nAmanuM eka caitya che. tyAM ja atyaMta dhanADhya mahAzataka nAmano gRhapati vasate hatuM tene saubhAgyavaMtI rUpalakSmIthI devAMganAne jItanArI revatI AdI tera strIo hatI. vaLI tene ATha-ATha koDa suvarNa dravya vyAja-vyApAra ane bhUmimAM nidhAna rUpe zekAyeluM hatuM, ane ATha gokuLa paNa tene hatA. ItyAdi ghaNuM samRddhi te puNyAtmAne hatI. revatI enA piyarathI AThakoDa suvarNadravya ane ATha gokuLa lAvI hatI, bAkInI bAre strIo ekeka koDa sonAmahoro ane ekeka gokuLa lAvI hatI. mahAzataka
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 341 pAtAnI tera strIo sAthe aneka prakAranA saMsAra sukhe sevA, AyuSya TukAvatA hatA. eka avasare surAsurathI sevita padmapaMkajavALA aSTa mahAprAtihArye thI zAlita uttama zveta cAmarayugmathI vIMjhAtA, jemanA mastake suvarNa maNi* maya traNa chatra virAje che ane jeAnI AgaLa dharmacakra cAle che evA zrI vIjinendra rAjagRhInA guNuzIla caityamAM sameAsaryA. te vakhate devA, sekaDo zreSTha vimAna, divya manohara suvarNamaya rathA, ane sekaDo gheADAono samUha sAthe AkAza pradezathI UtaravA lAgyA. tvarAthI UtaravAne lIdhe jeonA kaNuM kuMDala-bAjubaMdha ane mukuTo ca'cala banyA che. jeenA aMgA uttama jAtinA suvarNa-ratnathI anelA prakAzita alakArA vaDe daidriSyamAna che. jeenA gAtra bhaktibhAvathI namelAM che, jeo e hasta joDI aMjalipUrvaka praNAma karI rahelA che. jeo paraspara vaira vRttithI mukta ane khUba bhaktivALA che. tevA surAsureAnA samudAyathI temaja gaganagAminI mano. haeNra- huM...salI jevI suMdara gatie cAlanArI punitaMba ane bharAvadAra stano vaDe zAlatI kaLAyukta khIlelA kamaLa patra jevAM nayano vALI, ratna ane suvarNamaya jhUlatI, TimekhalAethI zezabhAyamAna nitama-pradezavALI, uttama prakAranA jhAMjharayALA nUpuro. ane TIpakIvALAM kaMkaNu pramukha AbhUSaNAne dhAraNa karanArI, catura puruSonA manane meAha pamADanArI, kAjaLa AMjelA nayanovALI, bhAlapradeza para tilaka vagere zrRMgArathI prIti upajAvanArI pramANeApeta aMgeApAMgavALI devAMganAe AkAza pradezathI utarI,prabhune phrI phrI vAMDhI peAtAnA bhavanamAM pAchI pharavA lAgI.
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 - vanapAlakanA mukhathI AnaMdadAyaka vadhAmaNuM sAMbhaLI prasanna cittavALA zreNika rAjA cAre prakAranA sainya yukta - aneka prakAranA vAjiMtranA nAda sAthe mastaka para pavitra chatra dhAraNa karatA jina zAsananI zebhAne vadhAratA utsavatsAha zrI vIrane vAMdavA UpaDyA. sAthe nagara nivAsI nara nArIo paNa harSAvezamAM sarva kArya paDatuM mUkI prabhu pAse AvyAM. zreNika pramukha sarva naranArIo prabhune pradakSiNuM - pUrvaka paMcAMga prANipAta karI yAcita sthAne beThAM. mahAzataka paNa prabhunaMdana mATe tyAM AvI vidhipUrvaka vAMdI gya jagyAe beThA. te samaye tribhuvananAtha zrI vIra vItarAge abhilASAne pUrNa karavAmAM kalpavRkSa tulya amRta vANIthI bhavyane saMbodhI dharma dezanA ApI. he bhavya che ! A saMsAramAM saMga viyega, Apa-saMpat, bhega-roga, dhana, sukha-duHkha, yauvana-jarA janma-mRtyuthI sarva jIvone vyApta jANuM nitya sukha prApta karavA mATe tame dharma ArAdhe, te paNa zubha bhAve lukhe nahIM. zubha bhAvanA te zivanilayane sapAna tulya che. bhAvanA yukta dharmane je jIva Arodhe che. te asamatakanI jema mukti purImAM jaI vase che. te sAMbhaLI zreNika rAjAe pUchayuM; he svAmina ! te asamaMtaka koNa hatA ? zI rIte teNe bhAvanA bhAvI ane kevI rIte nibiDa karmathI chUTI muktine pAmyuM? prabhu bolyA, he zreNika! sAMbhaLa:-
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ 343 asama takanI kathA ratnapura nAmanA nagaramAM amina nAmano rAjA rAjaya karatA hatA. tene lalitAMga nAmano putra hatA. te jinazAsranA tattvano jANakAra hatA. eka vakhata te vasaMta kALamAM krIDA karavA saMcaryAM. tyAM teNe kIDanakAje AvelI matrIbhAryAne joI. paraspara ekakhIjAne joI te anne manakhANe vIMdhAyA. " kAmakhANunA jammune duniyAnA koI upacAra kAma nathI AvatA, teo paraspara ja eka bIjAnA vaidya ane auSadha che." re kumAre potAnA mitrane pradhAnapatnI pAse mAkalI saMdezA pAThavyeA ke, " he mRgalecane ! he kRSAdarI ane puSTa pAdharI! huM tArA vagara eka kSaNa paNa jIvita rahI zakuM tema nathI. mATe huM subhage ! ApaNA anneno sa`gama zI rIte thaze ? " te sAMbhaLI harSathI pulakti vadanavALI, asIma Ana anubhavatI amAtyaaganA khelI; he suMdara ! mArA gherathI huM eka kSaNa paNa ahAra nIkaLI zakuM tema nathI, kAraNa ke atyaMta IrSyALu ane avizvAsu evA mArA pati mane jarAye chUTI nathI mukatA. ghara bahAra paNa nIka LavA detA nathI; paraMtu ApaNA saMgamano eka duHsAdhya upAya che, te e ke " mArA ghara pAse eka aa che, tyAMthI tame tamArA AvAsa payatanI suraMga karAvI ApanA sevakA temAM geAThavajo, tyArabAda huM kuTuMba sAthe kaleza karI kUvAmAM apalAvIza. te samaye tamArAthI saketa pAmelA sevake mane '
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 jhIlI leze, ane sevako dvArA suraMgamArgathI huM tamArA bhavane AvIza." e, mArA prANeza! ema thavAthI ApaNe saMgama thaze........... mitra mukhathI maMtrI bhAryAne saMdeza sAMbhaLI kumAre suraMga bidAvI, potAnA mANaso temA goThavI dIdhA. ahIM maMtrI patnI paNa kuTuMba joDe kRtrima kaleza karI keIna dekhe tema kUvAmAM paDI. tyAM rahelA kumAranA mANasee tene jhIlI ane kumArane samarpita karI. ahIM maMtrIe aneka taranArAone kUvAmAM utArI patnInI talAza karAvI, paNa kayAMya patto na lAgyuM. A vAta AkhA nagaramAM phelAI gaI, kamazaH te 'vRtAntane rAjAe paNa jANyuM, tethI rAjAe sevakane Adeza karyo ke, "he sevake ! A duSTAtmA maMtrIe strI hatyA karI che, mATe tenuM sarvasva lUMTI kArAgRhamAM keda kare." sevakee paNa e pramANe karyuM. tethI te bahu viTaMbaNu pAmyuM. maMtrInI AvI durdazAne jANe kumAra vicAravA lAgyuM. oha, mane dhikkAra che! vAraMvAra dhikkAra che!! A badhA kAryanuM kAraNa huM ja chuM. mArA lIdhe ja bicArA maMtrInI durdazA thaI che. ahe! meM A kArya bahu anucita karyuM. A saMsAramAM strIone ze vizvAsa! jema maMtrIne mUkI mArI pAse AvI tema mane mUkI bIjAne nahIM rahe enI zI khAtrI. zuM sabUta? kadAca, mane mUkI na jAya che te paNa mAre A gharanuM, A saMsAranuM kAMI prayeAjana nathI. strI jALamAM sapaDAyele mAnavI karoLiyAnI jALamAM mAkhInI jema phesI jAya che. strInA gADha caritrane pAra brahmA paNa pAmI
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 345 zakta nathI." ema vicArI kumAra keIne kAMI pUchayA vagara yuvarAja padane mUkI tarata nagaramAMthI nIkaLI gaye. ' have te ekale vanamArge AgaLa jate hato, tevAmAM eka vRkSa nIce ke munirAjane joyA, temane namaskAra karI temanI sAme besI vairAgyavAsita hadayavALe kumAra belya "he bhagavan ! bhavamahedadhimAM DUbatA evA mane paramArthopadeza ApI tAro." munie paNa tene cagya jANu muni dharmane upadeza Ape. te sAMbhaLI pratibadha pAmelA kumAre pravajyA lIdhI. vizuddha kiyAthI yukta gheratapasyA karatA ane apratibaddhapaNe vicaratA teo kSemapura nagaranA udyAnamAM nadIkAMThe kAyotsarge rahyA. ' . ' ahIM te nagaramAM ja asamaMtaka nAmane nAstika vasa hatuM. te mAtApitA, bhAI, guru, deva, jIva, puNya, pApa, naraka, mukti Adi kAMI paNa mAnate nahatA. te atyaMta vAcALa hovAne lIdhe deva-gurunuM utthApana karI hRdayamAM garva dhAraNa karate.. - je divase lalitAgamuni nadItaTa para kAusagga dhyAne rahyA, te ja divase pUra AvyuM,-jaLavRddhi thaI. te agAdha jaLamAM vRkSa Adi badhuM DUbI gayuM, cAre bAju pANuM pAchuM jyAM juo tyAM jaLa baMbAkAra: paraMtu tapaprabhAvathI te muni jema jaLamAM kamaLa ne DUbe tema na DrakhyA. munivarane A prabhAva jANuM nagarajano paraspara A pramANe bolavA lAgyA, aho ! adbhuta Azcarya! muni A jaLamAM taNAyAM
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ 346 te nahi, paNa DUkhyA nahIM. nizcaya, A prabhAva temanI tapazcaryAne jaNAya che. ema vicArI nAgarike muninA vaMdanA, pUjA, satkAra-sanmAna Adi karavA lAgyAM, temanA para apUrva zraddhA hovAne lIdhe muninI caraNarajane zarIre ceLavAthI gIo nirogI thayAM. evI rIte munino mahimA AkhA nagaramAM vyApI gaye. muniprabhAvanA mAhAsyane jANa te nAstika ziromaNi asamaMtaka IrSAthI vicAravA lAgya, A lokonuM mAnavuM asatya che, AvuM te hetuM haze? ema vicArI te duSTAtmAe rAtri samaye nadIkAMThe AvI kAryotsargamAM rahelA muninA paga sAMkaLa vaDe bAMdhI, temanI AjubAju sUkA kASTha goThavI dIdhAM, ane temAM agni cAMpI pote dUra jato rahyo. thoDIvAre citAe caMDInuM rUpa lIdhuM. taDa-phaDa evA avAja karatAM lAkaDA baLavA lAgyAM. AjubAjunuM ghAsa vRkSa Adi badhuM baLI gayuM, paraMtu jema agnimAMthI suvarNa vadhAre kAMtine prApta karIne nIkaLe tema tapa prabhAvathI munirAjanuM eka rUvADuM sarakhuM paNa na banyuM. temanI nirmaLa kAyA zAMta mudrAe javA lAgI. AzcaryapUrNa ghaTanA joI asamaMtaka vicAravA lAgya; ahe! adbhuta Azcarya! agni paNa Amane kAMI na karI zakI. nizcaya, A prabhAva tapasyAne che ema vicArI te muni pAse AvI temanA paga choDI kSamA yAcavA lAgyA. municaraNamAM paDele asamaMtaka vicAravA lAge kharekhara, dareka vidanene dUra karavA mATe kaI paNa rasAyaNa hoya te te tapasyA che. A jagatamAM jeTalA sukhakArI padArtha che te sarve tapasyA-tapa karavAthI ja maLe che. je ja pUrva bhavamAM tapa nathI karatA teo para
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 347 bhavamAM duHkhI ane je tapasyA kare teo sukhI thAya che. puNyathI jIva svargamAM jAya che. tyAM devanA sukho bhegavI pharI manuSyapaNuM pAmI dharmArAdhana karI mukta thAya che. Ama, tattvavicAra karatA te zukaladhyAnArUDha thayo. zubha dhyAnarUpa agni vaDe teNe ghAtakarmarUpa kASThane bhasmIbhUta karyA. tethI apratipAti evuM kevaLajJAna prApta thayuM. tarata devoe muniveza Ape. devaracita suvarNa-kamaLa para besI asamaMtaka kevaLIe bhavyajIne dezanA ApI, ane bhavyajIne dharma mArgamAM daDha banAvyA. AvI rIte je manuSya zubha bhAvanA. bhAve che. te bhavasAgarane pAra karI kevaLa kamaLA prApta karI. muktinilayamAM vAsa kare che. Iti asamaMtaka kathA samApta . prabhu mukhathI dharma dezanA sAMbhaLI saMvega pAmelA. mahAzatake bAra prakArane zrAvakadharma aMgIkAra karyo. parigraha, pramANa Adi niyama karI prabhune vAMdI zreNika rAjA sAthe. mahAzataka nagaramAM pAcho pharyo. zAsana nAyaka paNa bhavyajInA hRdayamAM bedhi bIjanuM AropaNa karI anyatra vihAra. karI gayA. " have eka divasa mahAzatakanI moTI strI revatI vicAre che ke "mAruM A navayauvana vanakusumanI jema nirarthaka jAya. che. mArI bAra zaune lIdhe mane teramA divase ja viSayasukha bhegavavA maLe che. je temane keI upAye mArI nAkhI. hoya te niraMtara patine sahavAsa maLe ane roja viSaya krIDA karAya. AvI rIte viSayavilAsamAM mAruM yauvana saphaLa. thAya." ema vicArI kAmAtura duSTAe krame karI cha zaukone
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 -viSaprayAge ane cha zauyone agni-zasraprayAge mArI nAkhI. temanI saMpatti paNa te duSTAe kabje karI. " A vizALa vizvamAM evuM kAI akRtya nathI. jene kAmAtura strIe na karatI hAya !" kahyuM che keH- anRtaM sAhasaM mAyA, mUkhatvamatilobhatA // azucitvaM chalaM sapta, strINAM doSAH svabhAvajAH // 1 // artha:--asatya, sAhasa, mAyA, mUrkhatA, atyaMta leAlupatA azucitA ane kapaTa A sAte doSa strIne svAbhAvika ja hAya che. have te revatI mahAzatakanI sAthe huSTa thaI, yatheccha viSaya sukhAne sevatI rahevA lAgI. pApAcAranI buddhivALI te divasa-rAta madya-mAMsanuM bhakSNa karatI. jinabhaktimAM tatpara evA mahArAjA zreNike amArI paDaha vagaDAvyo hatA ke, " huM leAkeA ! je puruSa yA strI jIva vadha karaze tene mahArAjA zreNika meATA daDa karaze." te jANatI heAvA chatAM mAMsamAM lelupa revatI gupta rIte gokuLamAMthI e vAcharaDAne pratidina mArI maMgAvatI. tenA mAMsane ucca auSadhI masAlAthI pakAvatI ane prIti pUrNAMka khAtI. mAMsa mirAnA bhakSaNathI tenI viSayavAsanA vadhAre pradIpta thavA lAgI. te akALe paNa viSaya sevatI samaya vitAvavA lAgI. ahIM mahAzatake samyak prakAre dharmArAdhana karatAM cauda varSa vyatIta karyAM. paDharamA varSanI rAtre ma jAgaraNa karatA mahAzataka vicAravA lAgyA. hajI sudhI meM bahu dhana
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ 349 upA yu, mArA khAMdhavAne satAbyA. satata pAMca prakAranA viSaya sukhAne upabhAga karyAM. supAtre dAna dIdhuM ane dIna duHkhIonA uddhAra karyAM. have mArA putra paNa gRhabhAra vahAvAne sama thayA che. mATe mAre zrAvaka paDimA ArAdhavI joI e. ema vicArI te peAtAnA jyeSThaputrane kuTuMbane bhAra samarpita karI pauSadha zALAe AvyeA. tyAM rUDI rIte pramArjana karI dasathArA para besI teNe DimAtapa AraMbhyu. have ati madyapAna karavAthI madonmata thaI kAmAtura thayelI revatI vikharAyelA vALe vyAkuLa thatI mahAzataka pAse AvI ane zrRMgAramaya kAmetpAdaka vacano khelavA mAgI, " huM prANeza ! tame prApta thayelA viSaya sukhAne cheDI mUkhanI jema vya zA mATe kAyakaleza kareA che ?tame devAdi sukhane prApta karavA je ghAra tapasyA kare che te te kudarate tamane ahIM ja Apyu che. je meAkSa sukhanI tame IcchA rAkhA che, paraMtu suvarNa varNa zarIravALI, ucca ane kaThaNu stanavALI, puSTa nita khamikhathI vibhUSita ane keLanA thaDa jevI sudRDha jAghavALI kAI kAminI tyAM nathI. mRMga vINA veNu AdithI upalakSita nATaka paNa tyAM nathI. ghI sAkarathI bharapUra meAdaka pramukha khAdya padArtha paNa tyAM nathI. vaLI jovA lAyaka padArthomAM mRganayanI strIonu prema prasanna mukha e ja uttama kahyuM che. AvI koI vastu meAkSamAM teA che ja nahIM, teA pachI zA mATe upAdhi laI beThA che ? huM nAtha ! jyAM priyaMgunA varNavALI strIe nathI ane temanuM
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 -baMdhana nathI. te mekSa ja na kahevAya. vaLI seLa varSanI suMdarI ane paccIsa varSano puruSa A bannenI je gADha priIti te ja svarga kahevAya. mATe A vratane paDatAM mUkI mArI sAthe sarva pradhAna evA viSaya sukha seva, kemake kemAM ApaNuM je saga muzkela che. AvI rIte bolatI hAvabhAva dekhADatI, dIrgha kaTAkSe pheMkatI revatI mahAzataka pAse AvI UbhI rahI. strInA vikArI vacano sAMbhaLyA chatAM mahAzataka zrAvaka nizcaLa thaI ekAgra citta dhyAnamAM magna thaze. te joI revatIe pharI be traNa vakhata kahyuM to paNa mahAzatakanuM mana vikAramArge na gayuM, kemake jina -vacanane pAmelA puruSanuM hRdaya uttama rUpavALI kaI strI paNa haraNa karI zakatI nathI. potAnA vacanathI mahAzatakane kAMI asara thaI nathI ema jANI kaMTALelI revatI potAnA ghare pAchI AvI. keme karI mahAzataka paNa vidhipUrvaka paDimAone ArAdhate kSINa zarIravALe thaye. zarIrane atyaMta durbaLa jANu mahAzatake saMlekhaNa pUrvaka anazana svIkAryuM. azubha dhyAna mUkI zubha dhyAna dhyAtAM tene ANaMdanI jema avadhijJAna thayuM. evAmAM pharI madyapAna karI madenmata thayelI revatI AvI ane mahAzataka prati kAmane uddIpana karanArA vacana bolavA lAgI, he prANanAtha ! ApanA vinayavAna putre hajI laghu vayanA che, temaja huM paNa yauvanavaMtI chuM.
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 351 kAmadeva hajI mane mUkatA nathI. A aMganAne hajI anaMga bahu satAve che. tame ja kahe zuM pramadAstrIo pati vagara zobhe? mAre atyaMta vartuLa e A stanabhAra, caMcaLa netre, calAyamAna bhrakuTI, jemAM adharAmRtane vAsa che evuM, soLe kaLAe ugelA caMdranI kAMtine paNa jhAMkhI pADe evuM ane sarala AkRtivALuM mAruM mukhakamaLa, kAminI rUpI vananA parvata jevA mAMsaLa nitaMba, puSTa jaMghA ane khaNakhaNATa karI rahelAM mArA valayonA ane mekhanAnA jhamakArathI tathA napuranA zabdathI tamane bhale kAMI thatuM na hoya, paNa upara jue te meghane ghATa samudAya che. ADuM jue te jemAM mayUre nAce che tevA parvate che, ane pRthvI paNa navAMkurathI dhaLI che. te vakhate mAre zuM karavuM? mArAthI kAmapIDA sahana thatI nathI. mATe mArA para kRpA karI anazana tyajI mane bhegave. jethI mane zAMti maLe. svarga ane apavarganuM sukha teNe joyuM che? nizcaya, tamane keI dhUtArAe dhUtyA che. huM chatAM nAthe anAtha chuM, mAruM yauvana vanakusumanI jema upaga vagara sukAya che. tame mArI pAse ja cho chatAM ghaNA cheTAM che. mATe he nAtha! kAmAgnithI baLatI evI mane ApanA saMgamarUpI jaLathI sIMce. ItyAdi revatIe ghaNI prArthanA sAthe kAmettejita zrRMgAramaya zabda kahyA. te sAMbhaLatA chatAM mahAzataka dharmadhyAnathI calita na thaye. jyAre revatI pharI be traNa vAra aMgArathI alaMkRta kaThera zabda belI tyAre krodha pAmela mahAzataka avadhijJAnathI tenuM svarUpa jANuM A pramANe balya, "are duSTA! pApiSThA ! tArA pApakarmo tane AjathI sAtame divase
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ 352 visUcikA (jhADA)nA roganA nimittathI narakamAM ghasaDI jaze. tuM ratnaprabhA pRthvInA lelaka nAmaka narakAvAsamAM nArakIpaNe utpanna thaI bahu vedanA vedIza. nija vallabhanA AvA vacano sAMbhaLI bhaya pAmelI revatI pitAnA ghera AvI vicAravA lAgI, hAya ! hAya!! mArA pati mahAzataka dharmadhyAnathI calAyamAna na thayA. mArA para krodha pAmelA te mane kaI paNa upAye mAraze. have huM kaI upAye bacI zakuM tema nathI. e pramANe ArtadhyAnamAM paDelI te sAtamA divase visUcikA rogathI marI prathama (ratnaprabhA) nArakImAM gaI ahIM zrI vardhamAna jinendra paNa vihAra karI, rAjagRhI nagarInA guNazIla caityamAM samesaryA. zreNikarAya pramukha nagaranivAsI prabhune vAMdI gya sthAne beThA. prabhue paNa madhura vANIe dezanA ApI. dezanAnA aMte sau parSadA potapotAnA sthAne gaI. prabhu gautamasvAmIne kahe che, "he gautama ! A nagaramAM mahAzataka nAmano zrAvakavarya vase che. upAsaka paDimA ArAdhatAM, ane mane smaratA evA e dhanyAtmAe anazana lIdhuM che. tenI bhAryAnA kAme dvIpaka-jhaMgAramaya vacane tene kAMI asara karI na zakyA. te dhyAnamAM magna rahyo, paraMtu teNe krodhAveze ema kahyuM ke, "he duSTA! pApijhA ! tuM AjathI sAtame divase visUcikAnA regathI mRtyu pAmI prathama nArakanA viSe utpanna thaIza. kintu he gautama! AvA vacana bolavA tene cukata na hatAM, kemake sarva jIva rAzI khamAvIne anazana lIdhelA puruSe satya hovA chatAM paNa parane pIDA upajAvanAra
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 vacana na vadhavA joIe. te satya chatAM asatya kahevAya kahyuM che ke - priyaM pathyaM vacastathyaM, sUnRtavratamucyate // tattathyamapi no tathya-mapriyaM cAhitaM ca yat // 1 // artha -je vacana priya hitakArI ane satya hoya te ja satyavrata kahevAya, paraMtu je apriya ane ahitakArI satya" havA chatAM te asatya jANavuM. je vacanathI bIjA ja duHkha pAme tevuM vacana dharmAthI puruSoe na belavuM joIe. vaLI kahyuM che ke - jeNa paro duhijjai, pANivaho hoi jeNa vayaNeNa // appA paDai kilese taM Nahu jaMpaMti gIyatthA // 2 // artha-je vacanathI para ne duHkha thAya. je vacanathI prANIne vadha thAya, ane AtmA kaleza pAme tevuM vacana gItArtha puruSe kadI paNa bolatAM nathI. mATe he gautama ! tuM tyAM jaI te zramaNopAsaka mahAzatakane kahe ke, "tuM A pApanI AlecanA laI mithyAduSkRta Apa." prabhunA vacana aMgIkAra karI gautamasvAmI rAjagRhInI pauSadhazALAmAM AvyA. prathama gaNadharane AvatAM joI harSita haiyAvALA mahAzatake sAmA AvI vaMdanA karI Asana vigere ApI bhakti karI. zAMta ane tejasvI mudrAvALA gautamasvAmIe mahAzatakane kahyuM-"he zrAvakattama! vIrajinendra mArA mukhe tane kahe che ke, "aNasaNadhArI puruSa pArakAne pIDA upaje evA vAkayo bolatA nathI. te 23
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 T revatIne satya kahyuM; paNa te vacana apriya-pIDAkArI hatuM. mATe tuM tene AleAcI mithyAduSkRta Apa, kemake guru samakSa sarva pApanI AleAcanA lenAro puruSa sAdhupadane pAme che. ane AlecanA nahi lenAranI guNapakti vRddhi pAmatI nathI. bhagavAna gautame kahyA mujakha mahAzatake AlAcanA laI, khamAvI, te nimitte prAyazcita karavA lAgyA. ane pApanI zuddhi karI. ahI gautamasvAmI prabhu pAse AvyA, eTale prabhu A bhavyanA uddhAra jANI devadAnavAthI parivarI anyatra vihAra karI gayA. te mahAzataka zrAvaka vIza varSa paryaMta zrAvaka dhama pALI, eka mAsanuM anazana laI zubhadhyAnapUrvaka paMca parameSThInuM smaraNa karatA mRtyu pAmyA. ane pahelA devalAkanA aruNAvata"saka nAmanA vimAnamAM cAra paklyApamanA AyuSyavALA samRddhizALI deva thayeA. tyAM te divya nATaka jotA devAMganAo sAthe vividha krIDA karatA svecchAe vihAra karatA aneka prakAranA sukhA anubhavatA rahevA lAgyA. kahyuM che ke H-- devANa devaloe jaM sukhkhaM taM naro subhaNiovi // na bhai vAsasaNaMvi, jassavi jIhAsayaM hujjA // 1 // artha : devalAkamAM rahelA devAne je sukha maLe che, te sukhane seA jIlavALA manuSya sA vaSa sudhI kahe te paNa yathA varNavI zake nahI: gautamasvAmI prabhune pUche che ke "he bhagavan ! te
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ 355 mahAzataka tyAMthI eNvI kyAM janmaze?" prabhu bolyA, he gautama! tyAMthI eNvI mahAvideha kSetramAM manuSyapaNe janmaze. tyAM kevaLajJAna prApta karI mekSa meLavaze." e be pramANe mahAzataka zrAvakanuM caritra sAMbhaLI jakhkhasvAmI parama saMvegane pAmyA. Iti vAcanAcArya zrI ratnalAbha gaNanA ziSya zrI rAjakIrti gaNunI racelI gadyabaMdha vardhamAna dezanA mahAzataka zrAvaka " pratibodha nAmaka AThame ullAsa samApta. S D
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ ullAsa navame naMdinIpriya zrAvakanuM caritra have samagra siddhAMta pAragAmI sudharmAsvAmI zrI jammasvAmI agra naMdinIpriya zrAvakanuM caritra kahe che - A bharatakSetramAM ja zrAvatI nAmanI nagarI che, tyAM kaSTaka nAmanuM ati raLiyAmaNuM eka caitya che. tyAM pUrve jitazatru nAmane rAjA nyAya pUrvaka rAjya karato hato. te nagarImAM samRddhizALImAM agresara ane jagatamAM vikhyAta eve naMdinIpriya nAmaka zreSThI vasate hate. tenuM cAra cAra keDa suvarNadravya vyApAramAM, vyAjamAM ane bhUmimAM nidhanarUpe rokAyeluM hatuM. gAyonA cAra gokuLa sAthe bIjI paNa ghaNuM samRddhi e zreSThInA ghera hatI. naMdinIpriyane ati priya rUpa lAvaNyopeta ane ziyaLa guNathI alaMkRta azvinI nAmanI bhAryA hatI. kuTuMbanA nAyaka evA e daMpatI pAMca viSayanA sukha bhogavatAM kALa saMkSepa karatA hatA.
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ 357 eka divasa caramajina zrI vardhamAnasvAmI zrAvastI nagarInA koSTaka caityamAM samesaryA. jitazatru nareza pramukha nagara nivAsI temane vaMdanA gayAM. naMdinIpriya paNa jinAgamana sAMbhaLI prasanna citta meTA ADaMbara pUrvaka tyAM jaI zrI vIrane vaMdana karI gya sthAne beThe. . . - prabhu gabhIra nAde dezanA ApavA lAgyAH he bhavya lake ! cAre gatimAM manuSya gati uttama che. deve satata niraMtara viSayamAM Azakta hoya che. tiyAne koI prakArane viveka hotuM nathI. ane nArakI te ati tIvra vedanA niraMtara anubhave che. mATe he bhavyajI ! traNe lekamAM- caude rAjabhuvanamAM ati durlabha evA manuSyapaNAne pAmI tame dharma kare. dharmathI devanI samRddhi ane A lekamAM bhegapaga sAthe nirmaLa kIrti maLe che. te dharmane mULa pAye jIvadayA-ahiMsA che. te ahiMsA samyaka prakAre pALI anaMtA ja muktine pAmyA, bhaviSyamAM pAmaze ane vartana mAna kALamAM paNa pAme che. ramya sukhe, divya samRddhi ane manuSya paNuM pAmavA mATe A sivAya bIjo koI upAya nathI. je janma jarA maraNathI bacavuM hoya te ahiMsA pALo. je jIva parajIvo para karuNuM kare che te bhImakumAra vat devane paNa mAnanIya thAya che. te sAMbhaLI naMdinIpriye pUchayuM; he bhagavana ! te bhImakumAre zI rIte jIvadayA pALI ane zI rIte te devone mAnanIya thaye? svAmI bolyA sAMbhaLa
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 bhImakumAranI kathAH-- A bharata kSetramAM pRthvI rUpI sarovaramAM kamaLa jevuM maLapura nAme nagara che. tyAM naravAhana nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. tene mAlatI nAmanI rANI hatI. teone mahAsatvazALI bhImakumAra nAmanA eka putra hatA. eka divasa te krIDA karavA vanamAM gayA. tyAM eka vRkSa nIce kAI munirAjane joi temanI pAse gayA. vaMdana karI temanI sAme beThA. temanI dezanA sAMbhaLI pratidha pAmelA bhImakumAre samyaphatvamUla zrAvaka dharma svIkAryo. pachI te ghera AvI jinabhASita dhamane uttama prakAre ArAdhavA lAgyA. eka divasa koI kApAlika bhImakumAra pAse AvI puSpa phUla vigere tenI sAme mUkI melyA; huM kumAra ! satpuruSA kaparA saMcAgamAM paNa para prArthanAnA bhaMga karatA nathI. meM pUrve khAra varSa sudhI vidyAnI sevA karI che.. A caturdazIe vidyA sAdhavAnI mArI IcchA che tethI maheApakArI evA tane huM prArthanA karu chuM ke tuM mArA uttara-sAdhaka khana. te sAMbhaLI paropakAramAM praviNa evA kumAre tenI vinati svIkArI. caudasanA divasa paNa AvI pahoMcyA. pradhAna putranA vAravA chatAM kumAra kApAlika pAse javA ekAkI UpaDyo. ane hAthamAM ughADI talavAre smazAnamAM AvI pahoMcyA. tyAM kApAlika moTuM mAMDaluM mAMDI tenI madhyamAM esI pUjana karatA hatA. kumArane joI te bahAra AvyA. ane kumAranI ;
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 keza-zikhA bAMdhavA lAgyo. tene duSTa bhAva jANa kumAra belve, he kApAlika! mAruM badhuM sattva A kezazikhAmAM ja che. tuM ciMtA mUkI tane jema ThIka lAge tema tvarAthI kare. mArI samakSa duSTa vyaMtara yakSa Adi UbhA rahevA paNa samartha nathI. te sAMbhaLI kApAlika citaravA lAge, A kumAra mahA baliSTa jaNAya che. AnuM mastaka huM zI rIte kApIza? tenA vagara mArI kArya siddhi paNa asaMbhavita che. game tema hoya huM balAtkAre paNa tenuM mastaka grahaNa karIza ema vicArI te potAnuM vikarALa svarUpa karI hAthamAM charI laI balya, he nAdAna ! atyAre tuM tArA ISTa devanuM smaraNa karI le, kemake hamaNuM huM tAruM mastaka chedI mArI vidyA sAdhavAne chuM. te sAMbhaLI kumAra hasIne bolyA, he mUDha kApAlika! ziyALa-jevo tuM siMha jevA mAruM mastaka zI rIte grahaNa karIza? te sAMbhaLI kepele kApAlika kumAra para dharyo, paraspara ghera yuddha jAmyuM. kumAre potAnuM saghaLuM baLa ekatrita karI kApAlikanA hRdayamAM eka muSTikA mArI tethI te pRthvI para paDyo. ane kumAra tenI chAtI para caDhI beThe. kumAre kApAlikane kaNikanI jema guMdI nAkhe, paraMtu kevala karuNa AvavAthI ja tenuM mastaka kApyuM nahIM mArathI pIDAcele te barADA pADate uchaLe ane kumArane pakaDI daDAnI jema AkAzamAM uchALe. te vakhate AkAza mArgethI jatI kaI devI tenA rUpa lAvaNya para Azakta thaI tene pitAnA AvAsamAM upADI lAvI ane A pramANe bolavA lAgI, he suMdara! A vidhyAcala nAmano parvata che. A aneka prakAranA maNimANikya-ratnathI vibhUSita mAre mahela che. huM para kAmathI tema chatA eka ,
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36o kamaLa jevI nAjuka kamaLA nAmanI yakSiNI chuM, tArA, madabhara yauvana, rUpa ane lAvaNyathI meha pAmI huM tane ahIM lAvI chuM. tArA vizALa vakSasthaLamAM mane tArI sudaDha bhujAo vaDe saMtADI tuM mane bhagava. vilaMba na kara. o mArA prANeza ! huM mArI vyathA zI rIte kahuM? huM kusumAyudhanA bANe vidhANuM chuM. tuM mArA para kRpA karI mArI vinaMti svIkAra. mane AliMgana kara........ te sAMbhaLatA kAne hAtha mUkI kumAra citaravA lAge, huM prANAte paNa vrata nahi khaMDuM. bhale A mArA para ruSTa thAya ke tuSTa thAya, paNa ghaNA divasathI pALIne puSTa karelA mArA vratane huM prANute paNa nahi khaMDu. ema vicArI te bepha he suMdarI ! sAMbhaLaH- vrata bhaMgathI prANI saMsAramAM baha paribhramaNa kare che, kAmaga te anarthanI khANa jevA che, vaLI te muktisukhanA zatrurUpa che. kahyuM che ke - na jAtu kAmaH kAmAnA-mupabhogena zAmyati // haviSA kRSNavarmeva, bhUyA eva vivarddhate // 1 // artha -kAma bhogavavAthI IcchA pUrNa nathI thatI, paraMtu agnimAM ghInI peThe jema jema bhega bhegavIe tema tema vRddhi ja pAme che. vaLI kahyuM che ke - sallaM kAmA visaM kAmA kAmA AsivisovamA // kAmeya patthamANA ya, akAmA jaMti duggaiM // 2 // artha:--kAme zalyarUpa che, kAmo viSarUpa che ane kAme
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 361 sarpanA jhera jevA che. vaLI kAmanI prArthanA karanArA ane bahu kAmavALA mAnavA durgatine pAme che. vaLI he devI! pativratA strI peAtAnA ciratrAthI gaMgA nadInI jema pRthvIne pAvana kare che, eTaluM ja nahi paNa anupama guNavALA pRthvInA bhUSaNarUpa putrane utpanna kare che. ke je pavitra caritravALA putra AkhA jagatanuM rakSaNa kare che. AvI sAdhvI strI koI paNa rIte niMdA karavA cAgya nathI; kiMtu mahApuruSAne paNa vadanIya che. te sAMbhaLI devI khAlI, huM kumAra! atyAre mArA badhA viveka nAza pAmyA che. atyAre tuM mane sAkSAt kusumAyudha kAmadeva dekhAya che. te sivAya bIjuM kAMI mane dekhAtuM nathI. mArA sAmuM jo. mAruM kamaLa jevu' mukhAraviMdra, hastirAjanI spardhA kare evI mArI jAMghA, bharAu unnata ane ghaDAnA jevA geALAkRtinA stana yugma, suDoLa ane kanaka varaNuM zarIra, vizALa ane aNIyALa leAcanA muktAnI pakti jevA svaccha dAMta, atyaMta kRSa kaTibhAga, vaLI ziyALAmAM uSNa ane unALAmAM zItaLa aMgA dharAvanArI evI huM, bhega vagara A badhuM nirarthaka gumAvI besIza, tane mArI jarAe dayA nathI AvatI ? Ama te aneka prakAranA cenacALA ane abhinayapUrvaka aMgeApAganuM digdarzana karAvatI belI. pachI kumAra AlyA, he devI ! stanA je mAMsanI gAMThe che. tene tuM kanaka kaLazanI upamA Ape che. mukha je zleSma lALa vagerenuM mathaka che. tene tuM kamaLa caMdrAdi sAthe sarakhAve che. savatAmUtrathI bhInI jAMdhAne hastirAjanI sUMDhanI
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 362 spardhA karAve che, paNa he kAminI! A badhuM vinara che. badhAnI pachavADe ekeka bhaya paDyo che. je bhegamAM regane bhaya, kuLamAM kuLabhraSTa thavAne bhaya, kulInatAmAM lAMchanane bhaya dhanane rAjAno bhaya maunamAM dainyane bhaya, baLamAM zatrune bhaya, rUpamAM ghaDapaNano bhaya, zAstra bhaNavAmAM vAdano bhaya, guNamAM khala purUSano bhaya ane zarIrane kALane bhaya, ema duniyAnI dareka vastuo mATe bhaya rAkhe paDe che. mAtra vairAgya ja nirbhaya che. mATe he bhadre ! niraMtara duHkha denArA IndriyonA A gahana viSayathI tuM pAchI pharI zreyanA mArga rUpa ane azeSa duHkhane zAMti karavAmAM kuzaLa evA zAMta bhAvane eka kSaNavAra aMgIkAra kare ane jalataraMga jevI. caMcaLa evI tArI buddhino tyAga kara. kumAranA A vacanee tenA para ajaba asara karI. ' A vacano sAMbhaLI atyaMta khuza thayelI te devI bolI, he kumAra ! tuM dhanya che. kRtapuNya che. kemake navayauvanAvasthAmAM paNa te tArA manane jItyuM che. vaza karyuM che. havethI tuM mAro bhAI che, te mAruM aviveka rUpa aMdhAruM naSTa karyuM. ema AlApa cAle che. evAmAM kayAMyathI madhura dhvanI, saMbhaLAI. te sAMbhaLI kumAra belyo, he devI! A dhvanI kayAMthI saMbhaLAya che? devI bolI: A parvata para keTalAka jinakalpI munirAje caturmAsa rahyAM che. A dhvanI teonAM svAdhyAyanI che. te sAMbhaLI kumAra tyAM jaI munione vAMdI pUchavA lAgyA, he munirAja ! tame A aTavAmAM zA mATe rahyA che? muni teno uttara Ape te pahelAM eka bhujA tyAM AvI ane kumAranI talavArane laI javA lAgI. te joI "kumAra tvarApUrvaka te bhujA para caDhI beThe. bhujA paNa kumAra
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 363 sahita AkAza mArgo uDI. keme karI te kAlikAdevInA maMdire AvI. te joI kumAra te parathI kUdI ekAMtamAM saMtAI gaye. cityamAM smazAnavALA kApAlikane joI kumAra vismaya pAmyo. te bhujA yogInA zarIramAM praveza karI gaI. kumAra vadhAre sAvadhAna thaI saMtAI . ahIM kApAlike pahelAM keI suMdara AkRtinA puruSane pakaDI rAkhyA hatA. tenI zikhA pakaDI kApAlika balya, he. puruSa! atyAre tuM tArA ISTadevanuM smaraNa karI keInuM zaraNuM le. hamaNA huM A zamazerathI tAruM mastaka chedIza. te sAMbhaLI kumAra balya, mane devAdhideva vItarAganuM ane bhImakumAranuM paNa zaraNa he. kApAlika balya, re mUrkha ! te kAyara, bhImakumAranuM zaraNa tuM zA mATe le che te te mArAthI mAra khAI kayAMka bhAgI gaye che. teNe pitAnA "bhIma" evA nAmane paNa lajADyuM. te sAMbhaLI bhImakumAra pragaTa thaI balya, are adhamayegI ! tuM Ane zA mATe mAre che? te sAMbhaLatAM ja kApAlika te puruSane mUkI bhImakumAra para dha, ane bannenuM paraspara ghera jaMga jAmyuM. kumAra yegInuM gaLuM pakaDI tene pRthvI para pachADI tenI chAtI para caDhI beThe. pachI balya, are adhama! cAMDAla!! atyAre te tuM ja tArA ISTa devane smarI le. kumAranI bahAdurIthI khuza thayelI kAlikA pratyakSa thaI bolIH he kumAra ! mArA bhakta evA A yogIne mukta kara. huM tArA para prasanna chuM mATe varadAna mAMga. bhIma belyo, he devI! je tuM mArA. para tuSTa che. te tuM paNa jIvadayA pALa. kemake sarva jIvone
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ 364 pAtapAtAnA prANa vahAlA hoya che. jIvahaMsA mahAdu:khadAyI che. kahyuM che keH---- sukhArthe duHkha saMghAtaM, maMgalArthe'pyimaMgalaM // jIvitArthe dhuvaM mRtyuM, kRtA hiMsA prayacchati // 1 // arthAH----sukhane arthe karelI hiMsA duHkhane samUha Ape che magaLa mATe karelI hiMsA apamagaLa Ape che ane jIvitane mATe karelI hiMsA nizcaya mRtyu Ape che. vaLI "tuM marI jA" ema kahyAthI paNa prANIne duHkha thAya che teA pachI dAruNa prahAra vaDe prANI kema duHkhI na thAya ? kumAranA vacana sAMbhaLI devI kheAlI : huM kumAra ! huM AjathI jIva vadha nahIM karuM, evI pratijJA lauM chuM. ema kaMhI devI adRzya thaI gaI. ahIM kApAlike mAravA ANelA puruSane potAnA priya mitra maMtrIputra jANI Sita thayelA kumAra tene bheTI paDyo, pachI pUchavA lAgyo he mitra! jANatA chatAM tuM A duSTanA vaza zI rIte Avyo ? te sAMbhaLI maMtrIputra khAlyA, huM yuvarAja ! tamAne ekAeka guma thayelA jANI rAjA rANI pramukha saM nagara naranArI bahu zAkAtura thayA, pachI rAjAe kuLadevInuM ArAdhana karyuM. tethI kuLa devI pragaTa thaI khelIH he rAjana ! tuM ciMtA na kara. thADA divasamAM ja tArA putra meATI samRddhi sAthe tane maLaze. jyAre huM leAkavAyakA sAMbhahuM LavA ghara bahAra Avyo, tyAre A duSTAtmA mane upADI ahIM lAvyo che. yogI paNa kumAra vacanathI khAdha pAmyo,
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36pa teNe ahiMsA svIkArI. evAmAM tyAM kaI mahAgajendra Avyo ane kumAra sAthe maMtrIputrane paNa sUMDhathI upADI pITha para besADyo ane UMce AkAzamAM uDyo. eka zUnya nagaranA daravAje bannene mUkI hAthI adazya thaI gayo. maMtrIputrane nagara bahAra mUkI kumAra pite eka nagaramAM gaye. tyAM teNe eka vicitra puruSane che. jenuM mastaka siMhanuM ane dhaDa manuSyanuM hatuM. teNe koI suMdara AkRtinA manuSyane pitAnA mukhamAM rahyo hato. tenA mukhamAM phasAyele puruSa AkaMda karate taraphaDatA hatA. te joI karuNALu kumAra bole, he narasiMha! tuM A dIna manuSyane mUkI de. narasiMha balya, he kumAra ! huM bahu vakhatathI bhUkhyo chuM, bahu muzkelIthI mane A kherAka malyA che. huM zI rIte Ane mUkuM? kumAra che, te vaikriya zarIra dhArI dekhAya che. te pachI zI rIte Ane khAIza ? te be, he kumAra ! tAruM kahevuM satya che, paraMtu amAre pUrva bhavane. varI che. tethI huM Ane kaI hisAbe jIvato nahIM mUkuM Ane mAravAthI ja mAre kepa zAMta thaze. bhIma belya, he narasiMha! A jagatamAM kaI kaIne vairI nathI. prANIone sukha duHkha nija karmathI ja prApta thAya che. A vizvamAM kaI prANI keIne sukha yA duHkha ApavA samartha nathI. mATe dInahina evA A puruSane tuM mukta kara. ema kumAre narasiMhane aneka prakAre samajAvyo paNa te na samaye. tyAre baLAtkAre te puruSane narasiMhanA mukhamAMthI kheMcI kADhyo. te joI narasiMhane pitto khasya. te lAla AMkha karI.
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ kumAra para dhasyo, paraspara teonuM ghara yuddha jAmyuM. kumA2nA prahArathI pIDAyele narasiMha adazya thaI gaye. te joI pele suMdara puruSa harSamAM AvI tALIo pADavA lAgyA. te puruSa sAthe kumAra nirbhaya thaI AgaLa cAlyuM. nirjana nagarane kautuka pUrvaka nIhALatA ane rAjamaMdire AvI pahoMcyA. kumAra suvarNa maNi mANikyaAdithI vibhUSita te mahelamAM gaye. tyAM putaLIoe tenA svAgata sAthe bhakti karI eka jaLa bharele kaLaza lAvI, bIjIe tenA caraNa pakhALyA, trIjIe kahyuM, he kumAra ! tame vidhipUrvaka snAna kare. ethIe kahyuM, he kumAra ! A puSpa caMdanAdi grahaNa karI jinapUjA kare. pAMcamIe kahyuM, he bhAgyazALI ! tame A vastrAbhUSaNathI -tamArA divya zarIrane zaNagAre. chaThThIe kahyuM, he sAhasika zimaNuM ! tame A divya bhejanane bhega. kumAre teonA kahyA mujaba badhuM karyuM. divya vastrAlaMkArathI alaMkRta bhImakumAra vismaya pUrvaka sarva nIhALate Ubho rahyo. evAmAM keI deva tenI samakSa pratyakSa thaI bolyo, he bhImakumAra ! huM tArA para prasanna chuM. mATe tuM varadAna mAga. kumAra bole, deva ! mAre kAMI joItuM nathI paNa tuM e te batAva ke A nagara nirjana kema che? vaLI, A jaDa putaLIo sacetana jevI thaI A mahelamAM kema rahe che ? deva bolyo, he kumAra ! sAMbhaLaH- - A nagaranuM nAma kanakapura che. ahIMne rAjA kanakaratha che. tene sudatta nAmane purohita hatA. te parastrI laMpaTa ane nagara nivAsIone udvega karanAre hato. te
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 dararoja navanavI strIone bhegavate. ema karatAM eka divasa tenI sarva pila pakaDAIjAhera thaI. eka divasa koI puruSe A vAta rAjAne jaNAvI, ke he rAjana ! ApanA purohita nityaniraMtara parastrI gamana kare che. rAjAe A vAtanI pUratI tapAsa karI. temAM purehitane doSa sAbita thayo. tethI rAjAe tene bahu viDaMbanA pamADI mArI nAkhyo. te purehita karI huM rAkSasa thayo. meM ja narasiMha rUpe A nagaranA rAjAne meDhAmAM pakaDyo hato. mArA mukhamAMthI tArA vaDe mukta thayele A puruSa ahIne adhipati che. tArI vIratAthI tuSTa thayelA meM ja A putaLIo pAse tArI bhakti karAvI che. vaLI A nagarInA sarva lekone paNa meM ja adazya karyA che. pachI bhImakumAranA kahevAthI rAkSase adazya karelA manuSyone pratyakSa karyA ane rAjAne siMhAsanArUDha karyA. rAkSasa lyo, he kumAra! ahIMnA udyAnamAM kevaLI bhagavaMta samesaryA che. te sAMbhaLI kumAra, maMtrIputra, kanakaraze ane rAkSasa e cAre kevaLIne vAMdavA gayAM,-vidhipUrvaka vAMdI dezanA sAMbhaLavA beTho. evAmAM kaI gajarAja sUDha uchALate ane garjanA karato Avyo. te joI sarva sabhA kSebha pAmI, kevaLI belyAhe mahAnubhavezAMta citte bese, DaravAnuM kAMI prayojana nathI. evAmAM te gajendra bhImakumAra pAse AvI, prasanna citta Ubhe rahyo. kevaLI bolyA, he leke ! A gajendra rUpadhArI pakSa A rAjAnA pitAmaha (dAdA)no jIva che. nija pautranI rakSA mATe A bhImakumArane te ahIM upADI lAvyo hato. rAkSasanA mukhamAM sapaDAyelA A rAjAne
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 368 bhImakumAre bahAdurIthI bacAvyo. tenI bahAdurIthI A rAkSasa paNa bodha pAmyo che. te sAMbhaLI yakSa potAnA mULarUpamAM AvI belyo; kharekhara, kevaLI prabhunuM kahevuM satya che. evAmAM moTA ADaMbarapUrvaka kAlikAdevI tyAM AvI prathama bhImakumArane namI. pachI kevaLI bhagavaMtane vAMdyA. te joI vismaya pAmelA rAjAe kevaLIne pUchayuM, he bhagavana ! A devIe prathama bhImakumArane zA mATe namaskAra karyA! kevaLI belyA, he. rAjana! A bhImakumAre tene yuktithI pratibadhI jinadharmAnurAgI banAvI che. tethI te A devIne dharmaguru che. mATe teNe pahelAM kumArane pachI mane vaMdana karyuM. tyArabAda. yakSa bolyo, he kumAra ! tArA virahathI tArA mAtapitA ati dukhita che. mATe tuM tArA nagaramAM cAla. ema kahI yakSe eka divya mahAvimAna banAvyuM. pachI kumAra, yakSa, devI, vigere kevaLI bhagavaMtane vAMdI vimAna para caDyA, ane devIe karelA meTA utsavapUrvaka teo kamalapura nagare AvI pahoMcyA. kumAra mAtapitAne page lAgyo, nagaramAM cotarapha AnaMda AnaMda chavAI gayo. zubha muhUrta ane zubha vAsare naravAhana rAjAe bhImakumArane rAja ApI cAritra grahaNa karyuM. ane ghera tapa karI karma kSaye mekSa pAmyA. . bhImakumAra paNa lAMbAkALa sudhI putranI peThe prajAne pALI putrane pitAnA pade sthApI pravajyA prApta karI pUrvopArjita karmane bALI ajarAmara sthAnane pAmyA. . . Iti bhImakumAra kathA samApta ..
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 369 prabhuthI pratibodha pAmelA naMdinIpriya zrAvake paNa AnaMdanI jema gRhastha vrata svIkAryuM. pitAnA jIvitane saphaLa gaNate te prabhune vAMdI pitAnA ghare AvyuM. prabhu paNa anyatra vihAra karI gayA. pitAnI bhAryA sAthe naMdinIpriye cauda varSa sudhI samyapha prakAre jinadharma ArAdhdha, paMdaramA varSe te citaravA lAge ke hajIsudhI meM kuTuMba ciMtA ja karI, mATe have mAre zrAvaka paDimA vahevI joIe ema vicArI svajana vane saoNSI jyeSTha putrane kuTuMba bhAra seMpI, pauSadhazALAmAM AvyuM. jyaNApUrvaka pramAjI darbhanuM Asana karI teNe vidhipUrvaka zrAddha paDimA ArAdhI. upasarga rahita evA nadinIpriye anazanapUrvaka vIra : smaraNuM karatA zAMta kaSAye deha choDyo. ane saudharmakalpanAM arura zubha vimAnamAM cAra palyopamanA AyuSyavALe mahAsamaddhizALI deva thaye.' - ahI gautamasvAmI prabhune pUche che ke "he bhagavan!' tyAMthI cavI naMdinIpriya kyAM utpanna thaze? " prabhu bolyA, he gautama ! tyAMthI cyavI te mahAvideha kSetramAM siddhipadane pAmaze. e pramANe sudharmAsvAmIe naMdinIpriyanuM caritra kahyuM . . . . . Iti vAcanAcArya zrI ratnalAbha gaNInA ziSya zrI rAjakIrti - gaNunI racelI gadyabaMdha vadhamAna dezanA naMdinIpriya zrAvaka pratibodha nAmaka navame ullAsa samApta
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ ullAsa dasamA tetalI putranuM caritra have samagra sAdhu gacchAdhipati zrI sudharmAsvAmI carama kevaLI zrI jammUsvAmIne bhavyajIvAnA uddhAra mATe tetalIputra zrAvakanu caritra kahe cheH-~~ A bharatakSetramAM zrAvastI nAmanI nagarI che. te naga"ramAM nitya mahAtsaveA pravatI rahyA hAvAthI sat yuga avatI~ hAya ema lAgatuM. te nagaranuM nAma mAtra paNa pravAsIjanAne satASa pamADe che, kemake udAra evA te nagara nivAsI atithi--abhyAgatAnI AgatA svAgatAmAM nitya tatpara rahe che. te nagaramAM jANe meTAmeTA parvatana hAya tema vizeSa prakAranA uttuMga devamaMdira che, jANe svarganAM vimAneAnI hAra na lAgI hAya! evI maneAhara mahAlayAnI paraMparA lAgI che te nagaramAM strI puruSo kema jANe bRhaspatinI joDI na hAya ! evA buddhivALA che. te nagaranA sarovaro kamaLa, kalhAra ane kumudanA parAgathI tema suvAsita svaccha jaLathI aAchala che. te sarAvarA jANe mAna sarAvaranI apekSA karatA hAya tema jaNAya che! vaLI te nagaramAM jitazatru rAjA
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 301 cr rAjya karatA hatA. te rAjAe pAtAnA pracaMDa bAhudaDathI UbhA karelA mAMDavAmAM rAjalakSmIne ANI rAkhI hatI. rAjanuM mukha dedIpyamAna hatuM, kemake " rAjalakSmI rAjAnA mukha sAme niratara netrakaTAkSo pheMkatI. "yathI nAmA tathA guNA : " vALA rAjA Indra jevA zAlatA hatA. vaLI tyAM tetalIputra nAmanA suprasiddha gAthApati vasatA hatA. tene phAlgunA nAmanI bhAryA hatI. tenA rUpamAM samasta strIonA rUpanI hada AvI gaI hatI. tenu vyavasAyamAM, vyAjamAM. ane dharaNImAM nidhAnarUpe cAra cAra kroDa suvarNa dravya hatuM, cAra gokula paNa tene hatAM bIjI paNa tene ghaNI Rddhi hatI. eka divasa ahiMsA ane premanA mahAdIpakathI vasuMdharAne prakAzamaya karanAra vizvavadha paramAtmA carama zAsanAdhipati zrI vardhamAnasvAmI sukhapUrvaka vicAratAM kanakakamala para kAmaLa caraNAraviMdane mUkatA zrAvasti nagaranA kASTaka caityamAM samAsaryAM. jitazatru rAjA-pramukha nagarajanA samesaraNamAM gayA. tetalIputra paNa jinAgamana sAMbhaLI harSabharyA haiye prabhu pAse AvyA, ane vidhipUrvaka vAMdI temanI AgaLa kheThA. prabhue bhavya jIvAne sAdhIne, sarva prANIone sAdhAraNa evI bhASAmAM dezanA ApI: bhA, bheA, bhavyaleAkAH ! manuSya. bhavane mahA durlabha jANI durgati dAyaka pramAdane tyajo. A leAkamAM alaukika sukha sulabha che, svaga AdinI sapatti sulabha che. paraMtu ekAMta sukhadAyaka jina praNita dhama ati durlabha che. dharma thI uttamakuLa, divya rUpa, sapatti kIrtinA
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ i / 3720 vistAra ItyAdi aneka divya sAmagrI AvI maLe che. mATe, pramAda pravajI prayatna vaDe dharma ArAdhe. !'. dharmanuM mukhya kAraNa jJAna jANuM temAM Adara kare jJAnathI puSya, pApa, khAvA gya, nahIM khAvAgya, pIvA cigya, nahIM pIvA yogya temaja Aloka, paraloka, svarga ane mokSa Adi jANI zakAya che. jJAna ja durgatinA dukhanuM dalana kare che, ane zivasukha meLavI Ape che. evI rIte jJAna e sarva guNonuM sthAna che. jJAna vaDe prANIo sAgaracaMdranI jema sarva saMpadA pAme che. te sAMbhaLI telI pUchyuM, he bhagavan! te sAgaracaMdra keNu?" jJAnavaDe tene zI . saMpadA maLI? te kRpA karI jaNAvaze. prabhu bolyA, he teTalIputra! tuM sAgaracaMdranA mahA AzcaryakArI caritrane sAvadhAna thaI sAMbhaLa - sAgaracaMdranI kathA A bharatakSetranA malayapuramAM amitacaMdra nAmane rAjA rAjya karatuM hatuM, tene bahu suMdara caMdrakaLA nAmanI paTTarANI hatI. temane sAgaracaMda nAmane eka putra hate. * te. kumAramAM je bhejAbaLa, buddhi, vidyA, saubhAgya Adi guNa hatAM te anyatra keInAmAM dekhAtA na hatAM. te kumAra lIlA mAtramAM meTA gajarAjene vaza karate, mahAbaLavAna puruSane AkAzamAM uchaLI jamIna para pachADa ane bhUta pizAca AdivyaMtarone paNa gulAma banAvo. : : : : : eka divasa te kumAra nagaramAM lIlApUrvaka pharato hato.' tevAmAM teNe koI puruSane vAMsanA agra bhAga para eka lekha
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 pi jA ERE KI 73 liI beThele che. kumAra tenI pAse jaI vismaya pUrvaka pUchavA lAgyo, he puruSa! A lekhemAM zuM che? te balya, he kumAre! A lekhamAM eka apUrva prAkRtika che. tenI 'kiMmata pAMca dinAra (senAmahora) che. kumAre vicAryuM, jarUra AmAM kAMI jANavA jevuM jaNAya che. ema vicArI kumAre tene pAMcaso dinAre gaNI ApI ane prasanna thaI gAthA vAMcavA lAgyo. te A pramANe appacchiyaM ciya hoyai duha taha suhapi jIvANaM // . taM ciya upasamiuM dhamma ciya kuNaha paDibaMdha // 1 // artha nahIM IcchavA chatAM, jene sukha ane duHkha zuM nathI AvI maLatuM? arthAt jIvanI IcchA na hoya te paNuM sukhaduHkha aNabelAdhyA AvI maLe che. mATe mehane mUkI dharmane viSe pratibaddha kare. te gAthAne artha manamAM citavate sAgaracaMdrakumAra kIDAthe udyAnamAM jaI vividha kIDA karavA lAge, krIDA karatA evA kumArane koI puruSa upADI samudramAM nAkhI dIdhe, paraMtu pUrvakRta puNyanA ege tene eka pATiyuM maLI gayuM. anukrame taNA kumAra amaradvIpe Avyo. zrIphaLanA jaLathI zarIranuM mardana karI taMdurasta thayA. gAthAthanI vicAraNAmAM te duHkhane paNa nahIM gaNakArate prANadhArarUpa phaLaphUlAdinuM bhakSaNa karI AgaLa cAlyo dvIpamAM bhamato kumAra eka vanakhaDamAM AvyuM. tyAM teNe kaI kanyAnuM rudana sAMbhaLyuM, tethI karuMNALuM kumAra te dizAe cAlyo, ke jyAMthI rudane saMbhaLAtuM CL -
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 374 hatuM. bilakula najIka gayA pachI teNe joyuM ke, "koI bALA gaLAmAM phase khAI maravAnI aNue Ama belatI hatI." ke A bhava-parabhava ane jagyAe mAre pati sAgaracaMdra ja thAo, te sivAya anya puruSa mAre pitA-bhrAtA tulya che. tenA prANa piMjara mUkI UDavAnI taiyArI karatA hatA. tyAM sAgarakumAra teno pAza chedI tene AzvAsana ApavA lAgyaevAmAM kaI vidyAdhara tyAM AvI kumArane kahevA lAgyuM ke, "he sapuruSa! tame A kanyAnA jIvitavyanuM rakSaNa karyuM tethI tame amArA mahAupakArI che kumAre pUchayuM, "he vidyAdhipati ! A kanyA keNa che? Ane Ama karavAnI pharaja zA mATe paDI? khecara belyo ke "A amaradvIpamAM amarapura nAmanuM nagara che. tyAM bhuvanabhAnu rAjA rAjya kare che. tene caMdranaMdanA nAmanI paTTarANI che. tenI kukSIthI utpanna thayelI sakala kalA kaLApamAM kuzaLa kamaLanayanI kamaLamALA nAmanI A rAjaputrI che. eka divasa sAgaracaMdranA baLa, buddhi, vidyA, cAturya ane kaLA kauzalya Adi guNa sAMbhaLI A kuMvarI tenA para anurAgI thaI. te vakhate A kuMvarIe evI pratijJA karI ke, "A bhavamAM mAre pati sAgaracaMdra thAe, anyathA huM kASTha bhakSaNa karIza. Aje surasena nAmane vidyAdhara AnA rUpalAvaNyathI 'meha pAmI A kuMvarInuM haraNa karI ahIM AvyuM. huM A kuMvarIne amitateja nAmane mAmo chuM. kuMvarIne vilApa sAMbhaLI huM ahIM AvyuM. A banAva joI mane bahu krodha caDyo, ane amArA bannenuM paraspara yuddha jAmyuM. huM te
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 375 vidyAdharane khUba mAra mArI pejane dara mUkI AvyuM chuM. A kamaLamALA mArI bhANeja che. A vAta cAle che evAmAM amitateja vidyAdharanI mAtA vighalatA paNa tyAM AvI pahoMcI. te sAgaracaMdrane jeI oLakhI belI, he putra! kahyuM che ke - kaH kalpapAdaporatna-nidhi : ko vA sudhaarsH|| anaMta phalado labdho, yogaH satpuruSaiyadi // 1 // artha: yadi anaMta phaLa ApanAra puruSane ega thaye che. te pachI kalpavRkSa, ratnanidhi ene sudhArasa zuM cIja che? arthAt sapuruSane ega te sarvathI uttama che. vaLI, he amitateja beTA! nizcaya A malayapurane yuvarAja, ane caMdrakaLA rANIne lADale sAgaracaMdra che. meM Ane naMdIzvaradvIpe jatAM ja hatuM. te sAMbhaLI kamaLamALAnI rAmAvalI vikasita thaI. te pramudita thaI vicAravA lAgI. aha! A jagatamAM puSyane paripAka ke che? kyAM A kumAra ane kyAM huM nizcaya vidhie anukuLa soga karyo. amitateja rAjAe meTA ADaMbarapUrvaka kamaLamALAnuM kumAra sAthe lagna karyuM. rAjakuMvarI, kuvarI maTI saubhAgyavatI banI, tene brAhmaNe "akhaMDa saubhAgyavatI bhava" ema AzIrvAda ApavA lAgyA. tyArapachI kumAra utsavapUrvaka amaranagare AvyA tenA zvasure paNa tene ADaMbarapUrvaka praveza mahatsava karyo. tyAM rahI kumAra, kamaLamALA sAthe svecchAe viSayasukha sevavA
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 lA.eka divasa zani samaye sAgarakumArapatinA panI sAthe rAmathI sUte paNuprabhAte pitAne eka mahAparvatanA zikhara parAI. vismaya pAmyA te vicAravA lAge ahe! ? kayAM mAre vAsa !: kayAM mane niraMtara : rAjI rAkhanArI kamaLamALA ! ane jyAM A bhayaMkara girizikharU kharekhara, huM viSama vipattimAM AvI paDyo chuM ema vicArI te gAthArtha vicAravA lAgyuM. tethI tene zdhApipAsAnuM duHkha paNa na jaNAyuM. bhayaMkara aTavImAM sihuM jema nirbhayaM thaI kumAraphate pharate azeka vRkSa nIce kAusagga dhyAne rahelA munirAja pAse Avyo. vivekavaMta kumAra munine vAMdI temanI sAme beThe. munie paNa dharmalAbha" Ape. teNe pUchayuM he bhagavana! prANIone sukha zAthI maLe ? munie tene regye jANuM tenA hitArthe ja upadeza Ape ke jinadharma AdaravAthI prANIne sarva prakAranA sukhe vagara AmaMtraNe AvI maLe che. dharma vinA jIvane artha ane kAma, maLatA nathI. dharmarUpI kalpavRkSanuM je mULa te sabhyatva kahevAya samyaktva vina Arodhelo dhasa niSphaLa thAya che. je jIva devagurudharmarUpa traNatane samyapha prakAre. sahe, teone trilekanAthe samakti kahyuM che. rAgadveSathI rahita aDhAra deSa rahita yathArtha padArthane satya samajAvanAra-kahenAra aikya pUjanIya, ane sarvajJa evA devuM jANavA pacamahotratAyukta.eI pravacana mAtAne pALanAra sarvado samabhavadhALA, mitha dharmopardezamAM harahaMmeza tatpara, ane kaSAyathI muktiA ei guru jANavA : {2 ', R :
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ wqd * * 1 : 1 ) ane je durgatimAM paDatAM jIvonuM rakSaNa karuM-uddhAre te dhama": jANa. te dharma saMyamAdidaza bhede che. ema zrI sarvae kahyuM che te sAMbhaLI pratibaMdha pAmelA kumAre samakti ghAraNa karyuM. jyAM te pharI prazna pUchavA jAya che. paNa 1:...are! A zuM mArA dharmAcArya kayAM gayAMga gajabanI sthita che hamaNAM te mArI sAme ja beThAM hatAM. hize. mahApuruSanuM caritra aMzcaryakArI hoya tene mArA jevA mUiDha.. kaMyAMthI.. jANe ? paraMtu temane mArA para parama upakAra che ema.. manamAM dharmagurune upakAra mAnatakumAra ubhe thiye. tyAM acAnaka samaravijaya kumAre senA sahita tenA para AkramaNa karyuM. . . ' s :: dama, I cAre taraphathI sAgaracaMdrakumArane gherI senAnA nAyake pitAnA subhaTane kaThera vacane kahyuM, "he subhaTe! A pApITha kumArane zIgha mAre.. khabaradAra, nAsavA na pAme " te sAMbhaLatAM chatAM kumAra nirbharyu thaI gAthArtha vicAravA lAge, ane koI subhaTanuM zastra jhUMTavI teonI sAthe bahAdurIthI saMgrAma karavA lAge. kSaNamAtramAM teNe keTalAka ddhAone dharaNa pure harahaMmezane mATe sUvADI dIdhA, keTalAka te tenI pAse paNuM na AvatAM, durathI ja laDavAne abhinaya karatA kumAra eka kadama vadhA~ te teo cAra kadama pAchA khasI jatAM. dhaLI keTalAka maraNIyA thaIjhajhUmatAM paNa kumAranI zamazeranA bhega banI jatA. ekalA hAthe kumAre keTalAkane mArI nAkhyA, keTalAkane janmI karyA. bAkI rahelA badhA evA UbhI pUchaDIe bhAgyA ke pAchuM vALI joyuM paNa nahIM. samaravica 1 t[ ' ! . 6 t " r" * * * * *
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 378 belya; he bahAdure! UbhA raho. kAyara na bane. raNabhUmithI bhAgavuM e ApaNA jevA siMhonuM nahi paNa kAyaranuM kAma che, paNa sAMbhaLe e bIjA, e te jAya mA........2....... mA........2. te joI krodha pAmele samaravijya svayaM yuddhamAM Utaryo, ane kumAre madenmata gajendranI jema yuddha karavA lAgyA. kSaNavAra te jayazrI (vijya-lakSmI)ne paNa saMzaya utpanna thaye ke "huM kene varuM?" khUba vAra laDyA pachI kumAre samaravirya ne chaLathI bAMdhI lIdho. pAzathI baMdhAyele samarakumAra rAMkanI jema sAgaracaMdrakumAranA page paDI kSamA yAcavA lAgyuM. sAgaracaMdrane samaravi para dayA AvI tethI tene cheDI mUkyo. evAmAM tyAM kaI aMganA AvI belI, he kumAra ! sAMbhaLa kuzaLavaddhana nagaramAM zrI kamaLacaMdra nAmane rAjA * rAjya kare che. tene amarakAMtA nAmanI patnI sAthe sukha bhegavavAnA phaLarUpa jonAranA manane tarata harI le evI mRganayanI, bhuvanakAMtA nAmanI putrI che. te jema rU5 lAva pyathI bharapUra yauvanathI alamasta che. tema jinadharmanA raMge raMgAyelI che. keInA mukhathI tArA guNagAna sAMbhaLI te sukumArIe evI pratijJA karI che. ke A bhavamAM mArA pati sAgaracaMdra ja thAya. anya sarva puruSe mArA sadara che. evI daDha pratijJA karI te sulecanI tArI rAha jotI rahelI che. - have solApura nagaramAM sudarzana nAmane rAjA rAjya kare che je tArAthI parAjya pApe, te samaravijaya nAme
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3e tene putra che, ane tAro zatru che. eka divasa sudarzana bhUpatie samaravijya mATe kamalacaMdra pAse bhuvanakAMtAnI mAgANuM karI, paraMtu putrInA jIvananI ciMtA karanAra kamalacaMdra, nRpatie cekhI nA pADI. tethI te senA sahita guptapaNe Avyo, ane mArI AMkhanI rezanI jevI bhuvanakAMtAne upADI cAlyA gaye. huM tenI dhAva mA chuM. mehavazathI huM tenI pachavADe deDatI deDatI ahIM AvI, mArA pu ge tamane. ahIM joIne oLakhyAM. mATe kRpA karI Apa bhuvanakAMtAne te mUDha pAsethI choDAvI ApanI kAntA banAve. te sAMbhaLI bhayabhIta thayelA samaravijyakumAre te kanyA sAgaracaMdrakumArane. seMpI. are! seMpIzuM, paNa seMpavI paDI..... - sAgaracaMdrakumAre paNa bhuvanakAMtAnuM pANigrahaNa karyuM. ane pitAnA sasarAne maLavA mATe kuzalavanapura tarapha prayANa karyuM, rastAmAM vINA veNu mRdaMgAdiyukta gItagAna sAMbhaLI. kumAra vismaya pAmyuM. eTaluM ja nahi, paNa kanyA guma. yukta rathane mUkI te saMgItanI dizAe cAlyo, A nirjana. vanamAM A surIle sAda ane masta mRdagAdine nAda Ave. che kayAMthI ? ema vicArate te bahu dUra nIkaLI gayA. tyAM eka gahana kAnana (vana) mAM pahoMcelA kumArane sAta mALane manahara mahela dekhAyuM. teNe nizcaya karyo ke gIta dhvanI A mahelamAMthI ja Ave che. Arasa pattharanA pagathIyAM caDhate; mahelanI citarAmaNa kerAmaNa jete, oraDAmAM rahelI bhegepaganI divya sAmagrI jete, ane aneka prakAranA taka vitarka karate kumAra mahelanA sAtame mALe AvI pahoMce. saMgemaramaramaya e bhavya oraDAmAM makhamalI uce.
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 ', 1 < ( *_ [ v= ane mulAyama vhAlI pAtharelo hato, tenA upara ati kAmaLa takIyA gaThivelA hatA. eka maju lAIna baMdha pAMca palaga uttama zayyAthI zAbhatAM paDyA hatAM. cAtarapha phUladAnI mahekI rahI hatI. divAlo para aneka prakAranA citro cItarelA hatAM. dhUpadAnImAM khaLatA dhUpathI AkhA Aro suvAsathI chavAI gayA hatA. te zAnadAra gAlIcA para nava cauvanathI nItaratI nAjuka namaNI ane nAga kanyA jevI pAMca nArIe nATAra bha karatI hatI. temAMthI cAra jaNI besIne vINA veNu mRdaMga pramukha vAjiMtra tAlabadha vagADatI hatI. ane eka kamalAkSI kAminI kamaLa mudrAe abhinaya pUrNAMka nRtya karatI hatI. tenA nUpUra ThamakA sAthe jhamajhamI rahyAM hatA. tenA nitaba pradeza sudhI lakhAyelo kezakalApa nAga puSpanI veNIthI dvItA sajIva sarpa jevA zAlatA hatA. suvaNu maNimaya 'kaTimekhalA khaNakhaNI rahI hatI. vakSasthaLa para kaselI nAnI cALImAM na samAyeluM tenu' nAbhi kamaLa rocaka lAgatuM hatuM. bahu jhINI ane TapakAvALI oDhaNImAMthI tenuM divya zarIra jhaLakI rahyuM hatuM. te mRduM svare gAtI hatI. kanyAne kAmaLa agApAMga vALavA pUrva ka nRtya karatI ane netrakaTAkSa yukta abhinaya karatI jotA kumAra UbhA hatA, tevAmAM te kanyAe e kumArane joI lIdhe, jotAnI sAthe ja kanyAe peAta peAtAnu kAma paDatuM mUkI kumAra pAse doDI AvI. " bhale padhAryAM " ema kaheto te suMDharAMganAe tenI AjubAju pharI vaLI eke kumAranA kAMDa pakaDI uttama Asana para besADyo ane pAMce tenA paga pAse besI gaI. maunane bhAMgatA kumAra Alye, huM pramadA ! ? ** | | >> J
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3813 ekalI kema raheA che. teo bolI '' 7 tame kANa che? ahI huM suMdara ! tame amAru svarUpa sAMbhaLo. - - 5. vaitADhaca pa ta upara sava khecarAnA adhipati siMhanAda nAme vidyAdhara rAjA rAjya kare che. ame pAMce tenI kasalA, zrI, rabhA, vimalA ane tArA nAmanI putrIe chIe. eka divasa amArA janake kAI naimittikane pUchyuM ke mArI A pAMce putrIonA pati kANu thaze ? te khelyA, he rAjana ! rabhA rAmA ane tileAttamA Adi apsarAenA rUpane tiraskAra kare evI rUpa lakSmIvALI A kanyAoneA bharathAra malayapura nareza amitacadranA putra sAgaracaMdra thaze. jo ke Apa khecara ane te bhUcara che chatAM sacaiAga yogya ja che. vaLI A kanyAone sAgaracaMdrakumAranA saMgama ghAraaMdhakAra nAmanA vanakhaMDamAM thaze. te sAMbhaLI siMhanAda rAjAe tene satASI visarjana karyAM. '' ' '' pachI amArA pitAe dhAraadhakAra nAmanA vanamAM A " sAta bhUmivALA mahela taiyAra karAvyo. emAM ame sukhapUrvaka de samaya vItAvatA tamArI rAha jotI rahI hatI. evAmAM tamAe AvI amArA janma saphaLa ane naimittikanuM vacana 1 satya kayuM. have huM nAtha! tame amArA para kRpA karI amAruM pANigrahaNa karo, te sAMbhaLI ati vismaya pAmelA kumAre gAthArtha smarI temanuM pANigrahaNa karyuM. evAmAM tarata ja kanyA sAthe bhuvana paNa aMdRzya thaI gayuM. aho! A zuM kahevAya! te kAminIe ane mahela e adhu kacAM gayu? zuM mane mAha ke cittabhrama thayu che athavA tA e prabhAva
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 keI devane dekhAya che? pachI te gAthAthe vicArate tyAM Avyo, ke jyAM ratha sAthe bhuvanakAMtAne mUkI hatI. tyAM pitAnI patnIne ratha sAthe guma thayelI jANe te khuba viSAda kheda pAmyo. paNa gAthArthanA sahAre te AgaLa cAlya, mArgamAM teNe uMcu bhavya ane dhvajApatAkA teraNAdithI maMDita -eka jinAlaya jevuM, bahAra sarovaramAM snAna karI teNe kamaLa puSpa taDI ratnamaya jinabiMbanI pUjA karI-stuti karI. jinAlayanI zobhA je te Ubhe hatuM tevAmAM maMgalapurIne rAjA sudharmasena Avyo. te kumAranA pitAne parama mitra hatA. jinarAjane pUjI pAchA vaLatAM rAjAe sAgara caMdrane joI oLakhyo pachI ati prasanna thayelA teNe kumAkaranA kSemakuzaLa pUchaLyA. sudhamasena sAthe tenI svarUpazALI suMdarI nAmanI kanyA paNa jinanamanAthe AvI hatI. te kumArane joI khUba khuza thaI, kemake, "pUrve tene keInaimittike kahyuM ke, "tAre pati sAgaracaMdrakumAra thaze." A leke - ahIM UbhA che evAmAM siMhanAda vidyAdhara paNa tyAM AvI pahoMcyo jinapratimAne namana karI teNe kumArane snehapUrvaka kahyuM, he vatsa! bahu sAruM thayuM ke mArA puNya tuM ahIM sakuzaLa AvI pahoMcyo, kumAre pUchayuM, he svAmin ! tame keNa che? he vatsa! huM siMhanAda nAme vidyAdharAdhipati chuM. mArI pAMce kanyAnuM te pANigrahaNa karyuM che tethI huM tAre zvasura chuM. kumAra balya, ke meM paraNelI te kanyAo ane AvAsa ekAeka kema guma thaI gaye? te tye he vatsa! sAMbhaLa:- samudra kinAre amitateja
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ 383 pa nA rAjyamAM eka vAta tema ja dura ka nAmane eka rAjA che tene kanakamALA nAmanI rANI che tene udarathI janmelA kamala ane utpalAkSa nAme be baLavAna kuMvare che. temAMthI kamalakumAra tArI bhuvanakAMtA nAmanI strInuM rathasahita haraNa harI vitADhaya parvata para gayo che. te kanyA pitAnA daDha ziyaLa yukta tyAM rahelI che. vaLI te utpalAkSe kumAre te pAMce kanyAnuM haraNa karI mahelane adazya karyo ane tene pRthvI para mUkayo. vidyA baLathI tenuM svarUpa jANuM duSTa utpalAkSane mArI nAMkhyo, ane mArI pAMce kanyAne huM mArA rAjyamAM mUkI ahIM Avyo chuM. te sAMbhaLI krodha pAmele kumAra belyo, he tAta! tame bahu uttama kArya karyuM, have mane jaladI vaitADhaye pahoMcADe. tethI huM duSTa kamapaLane mArI, mArI priyAne svAdhina karuM. sudharmasena rAjA bolyo, are kumAra! tuM jAya te bhale jA, paNa mane te ciMtAthI mukta karate jA ema kahI kumArane suMdarInuM tyAM ja pANigrahaNa karAvyuM. siMhanAdavidyAdharendra suMdarI yukta sAgaracaMdrakumArane pitAnA nagaramAM lAvyuM ane pAMca putrIe mahatA.bara pUrvaka paraNAvI ane kumArane bahu rUpa kAriNI pramukha ghaNI vidhio ApI-zIkhavADI. evI rIte vidyA ane baLathI yukata kumAra potAnI priyA bhuvanakAntAne levA upaDayo. kamalakumAranA pitA amitateja-vidyAdharane A vAtanI khabara paDavAthI te bhuvanakAMtAne laI sAgaracaMdrakumAranA sAme AvyuM. sAgaracaMdrakumArane bhuvanakAMtA seMpI teNe pitAnA putre karelA aparAdhanI kSamA yAcI. udAra dila kumAre tene kSamA ApI. vaLI amita te ja vidyAdhare amara dvipanA amarapuramAM
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3847, rahelI mArnI prathama patnI -kamalamALAne tyAM lAvI ApI pachI kumAra potAnI banne patnI sAthe vitAvya parvata uparu AvelA vimalapuramAM Avaze. tyAM tenI chae patnI rAha jotI beThI hatI. potAnA pati sAthe patnIone joI teone bahu AnaMda thaze. AThe dizAomAM rahelI strIonA rUpa saudaryanI pratimA jevI ATha patnIo sAthe aneka prakAranI kIDA) sAthe svecchAe bhege jogavatA kumAre eka divasa vidyAdhara pAsethI javAnI rajA lIdhI vidyAdhare turata eka meTuM vimAna banAvI ApyuM mahatuM samRddhithI bharapUra diya vimAnamAM raMgaberaMgI vastrAbhUSaNathI seLe zaNagAra sajelI. pitAnI AThe patnIo sAthe kumAra aneka khecarathI viTa LAIne beThe uce AkAzamAM uDatuM vimAna anukrame malayapura, nagaranA udyAnamAM AvI UtaryuM. evI rIte mahAsamRddhi cuta, pitAnA putrane Avelo jANuM atyaMta khuza thayelA amitacaMdra, nRpatie mahotsavetsAha pUrvaka sAgaracaMdrane praveza karAvyuM. prathama mAtA pitAne page paDI sAgaracaMdra potAnA AvAsamAM gaye guma thayelA yuvarAja moTI samRddhi sAthe pAchA AvyA, e khuzImAM keTalAka divasa te nagaramAM utsava cAlyA ja karyA. ahIM sAgaracaMdrakumAra pitAnA AvAsamAM AThe strIone saMteSate teonI sAthe aneka prakAre viSayasukha bhAgavate rahevA lAge. eka divasa te nagaranA udyAnamAM bhuvanAnaMda nAmanA kevaLI bhagavaMta samesaryA. te sAMbhaLI rAjAe putra parivAra sAthe tyAM AvI vidhipUrvaka vaMdanA karI cagya sthAne beThe.
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38pa dezanA sAMbhaLyA pachI rAjAe pUchayuM, he bhagavana ! A mArA putra sAgaracaMdrane keNe haryo hato ? kevaLI bolyA; hi rAjana ! tuM tArA A putranuM caritra saMbhaLa - mahAvideha kSetramAM be vaNikaputra vasatA hatA. te bane bhAI jema dhanavAna, guNavAna ane vivekavAna hatA tema viSayamAM prItivALA paNa hatA. temAM moTAbhAInI vahu pitAnA pati para bahu neha rAkhatI hatI. te vrataniyama dharmakama Adi paNa karatI hatI. eka divasa mATabhAI paradeza gaye ahIM nA bhAI pitAnI bhejAIne mazkarImAM kahevA lAge, he bhAbhI ! mArA bhAIne rastAmAM ceree mArI nAMkhe. hAya! hAya !! mAro sahAro chUTI gaye. have mane kene sahAre ema bolate te dukhinA abhinaya karavA lAgyA. te sAMbhaLI ati zekAtura tenI bhAbhI tatkALa mRtyu pAmI. laghu bhAIne bahu pazcAtApa thaye. duHkhanA dariyAmAM DUbele te vicAravA lAge, arere ! meM A anucita kArya karyuM. "hasavAmAMthI khasavuM thaI gayuM." pachI bhAbhInI mRtyukiyA karI te duHkhamAM divase kADhavA lAgyA. evAmAM eka divasa teno moTobhAI paradezathI pAcho Avyo. pitAnI priyAnuM vRttAMta jANe te nAnAbhAI para kodhe bharAye. nAnAbhAIe kSamA mAgI chatAM tene krodha rUpI agni maMda na paDyo. saMsAra para vairAgya AvavAthI teNe tApasI dIkSA lIdhI ane ghera ajJAnatapa karI mRtyu pAmI te kolakaluSitAtmA asurakumAra nikAyamAM deva thaye. ahIM laghubhAIe paNa jinapraNita dharma sAMbhaLI vairAgya vAsita 25
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ 386 hadaye suguru pAse dIkSA lIdhI. zuddha bhAvapUrvaka pravajyA pALatA evA te munine tenA moTAbhAI (je ajJAna tapa karI asurakumAramAM deva thaye hato) e pUrva bhavanuM vRttAMta jANI zilA para pachADI mArI nAkhyA. te muni zubhabhAve marIne prANutaka5mAM deva thayA. te asurakumAra paNa tyAMthI evI keTalA bhava karI pharI asurakumAra thaye. he rAjana ! laghubhAI prANutaka95thI vI tAro putra sAgaracaMdra thayA. pUrvabhavanuM vera jANI asurakumAre tArA putrane samudramAM pheMkyo. pUrvakRta puNyavazAt te kASTanA sahAre taNAne kinAre pahoMcyo ane ghaNI samRddhi sAthe tArA rAjyamAM pAcho Avyo. he rAjana ! te asurakumAra tArA putrane hajI upasarga karaze ane te AnAthI pratibadha paNa pAmaze. potAne pUrvabhava sAMbhaLI sAgaracaMdra kumArane jAtismaraNa jJAna thayuM. virAgya pAmavAthI teNe potAnA putrane rAjyAsanArUDha karI moTA ADaMbara pUrvaka mAtApitA sAthe dIkSA lIdhI. have te sAgaracaMdra muni vicAravA lAgyA, aho ! eka ja gAthAnA ciMtanathI te mane ATalI badhI sukhAkArI thaI mATe mAre Ada2pUrvaka sarva zAstrAbhyAsa kare jaIe........kara joIe zuM? karIza. ema vicArI te pramAda rahitapaNe zAstrAbhyAsa karavA lAgyA, ane anukrame cauda pUrvaghara thayA. temanA gurue temane yogya jANuM AcArya pade sthApyA. aneka jIvane pratibodhI aMta samaye teoe anazana lIdhuM. ahIM asurakumAre pUrvanuM vera saMbhALI bhayaMkara pakSInuM rUpa lIdhuM, ane cAMca temaja paMjAthI teNe muninuM zarIra chidramaya karI nAkhyuM. munirAjane sthira jaI teNe siha hAthI vigerenuM rUpa laI bahu kadarthanA karI, paraMtu te mahAtmA
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 387 manamAM paNa kSebha na pAmyA. munivezamAM rahelA e mahAtmAnuM zAMta mukhAraviMda joI te asurakumAra pratibaMdha pAmyo ane pitAnA aparAdhanI kSamA yAcI. teNe tyAM ja mahatsava karyo. pachI potAnA sthAnake gaye. ahIM sAgaracaMdra muni karma kSaya karI kevaLajJAna upAI zAzvata sthAna mokSane pAmyA ane zrI amitacaMdra pramukha sarva sAdhu sAdhvI samudAya sura lekamAM gayA. prabhu bhavyone saMbodhI bole che, he bhavyalake ! jema sAgaracaMdra kumAre jJAnathI duHkharUpa samudrano pAra pAmI divya samRddhi meLavI tema tame paNa sarva saMpattinuM kAraNa jJAna jANe te viSayamAM Adara karo. . | | iti sAgaracaMdranI kathA samApta che prabhuthI pratibadha pAmelA tetalIputra zrAvake ANaMdanI jema zrAvakadharma svIkAryo. prabhune keTalAka prazno pUchI navata ne jANe prabhune vAMdI te potAne dhanya mAnato ghera Avyo. ane kuTuMba sahita vizuddha bhAve jina dharma ArAdhavA lAgyo. paMdaramA varSe vicAravA lAgyuM ke dInahina ane duHkhI mANaseno uddhAra karyo. kuTuMba ane bAMdhavAnuM pioSaNa karyuM. mATe have mAre zrAvaka paDimA ArAdhI mAruM zreya sAdhavuM joIe. ema vicArI moTA putrane kuTuMba bhAra soMpI pote pauSadhazALAmAM AvyuM. rUDI peThe pramArjanA karI darbhAsane beThe ane ANaMdanI jema agiyAra paDimA ArAdhavA lAgyo. ati tIvra tapasyAthI kSINa zarIravALA tetalIputre salekhanA karI anazana lIdhuM. sarva jIva rAzine khamAvI. zubha dhyAna dhyAtA ane paMca parameSThInuM smaraNa karatAM te
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 che. suzrAvakanA AtmAe sthAna badalyuM. te saudharma devalekanA aNubha vimAnamAM cAra pApamanA AyuSyavALe deva thayo. te sAMbhaLI gautama svAmIe pUchyuM, he bhagavana! tyAMthI eNvI te kyAM janmaze ? bhadata bolyA, he gautama! te tyAMthI cyavI manuSyabhava prApta karI karmanI gAMDIne chedI ajarAmara mekSa padane pAmaze. A ANaMda Adi daza zrAvake zrI vIra jidranA zAsanamAM kahyA che. teo surAsura nara tiya"cenA anukULa pratikULa upasargothI paNa kSebha pAmyA nathI. temaja samyaphatvamAM daDha rahyA che. vIsa varSa sudhI jinadharma pALI sarve prathama devalekamAM deva thayA che. tyAMthI cAvI manuSyapaNe janmI karma baMdhano cheda karI ajarAmara pada mokSane pAmaze. sudharmAsvAmInA mukhathI dase zrAvakonA caritrane sAMbhaLI samabhAvabhAvI AtmA carama kevaLI zrI jabUsvAmI dharma parAyaNa thayA. Iti zrI bRhat kharatara ga7nA AcArya zrImad jinabhadrasUrinA aMtevAsI vAcanAcArya zrI pAmeru gaNItemanA ziSya zrImativaddhana gaNuM temanA ziSya zrI meru tilaka gaNI temanA ziSya zrI dayAkuzaLa gaNI temanA ziSya zrI amaramANikya gaNI, temanA ziSya zrI kSamAraMga - gaNI, temanA ziSya zrI ratnalAbha gaNuM temanA ziSya zrI rAjakIrti gaNIe racelI gadyabaMdha vardhamAna dezanAno tetalI putra zrAvaka pratibaMdha nAmaka dasame ullAsa samApta. zrI vardhamAna dezanA bhASAMtara samApta
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAyabrerImAM zobhe tevAM prakAzano 2 = 8 2= -8 - 0 1-8 - 9 2 - 0 ** o o o 2 -8 3-4 verane vipAka vastupAlanuM vidyAmaMDaLa vyApAra kauzalya kSamAzramaNa pratApI pUvajo vikramacaritra soLa satI avaMtIpati vikramAditya bhagavAna AdinAtha jayavijayakathA sacitra harialakA sacitra haMsarAjAnI kathA pATamade AbarUnI bhItaramAM mahAmaMtrI zakaTAla devakumAra pusthAtha DagamagatuM siMhAsana subhadrAdevI pavitratAmAM prabhutA zIlanI Adarza kathA mevADanA aNamela javAhira 6-0 abhayakumAra AdrakumAra bahAta gaI cheDI rahI pa-0, - bhA. 1-2 6-0 200 mAnavapUjA 09-10 mayaNAsuMdarI jIvanapravAha ( 7-8 kavannA zeDanuM saubhAgya 0-8 jagaDuzAha mahiyAraNa caMdanabALA ekadaMDiyA mahela 4-8 kumArapALa bhA. 1 3- 7 kumArapALa bhA. 2. kezavadha 3-1 zAlibhadra | garIbanuM gaurava 4-0. satIratna kathAsaMgraha to chi i 6-0 i 3-4 cha ( 4 cuac 4-0 4-0 4-7 ja pa-0 uparanAM pustakomAMthI rU. 501 nAM pustake maMgAvanArane 25 TakA kamIzana maLaze. anya mATe moTuM sUcipatra maMgAve. - lakho ja sa va ta lA la gI ra dha ra lA la zA ha 1 2 38 * rU pA su 2 ca da nI pa ii * a ma dA vAda 5 : dIpaka prinTarI - amadAvAda