Book Title: Nrutyaratna Kosh Part 01
Author(s): Kumbhkarna Nrupati
Publisher: Rajasthan Purattvanveshan Mandir
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034221/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "aho ! zrutajJAna" graMtha jIrNoddhAra 184 nRtyaratna koza bhAga - 1 : dravya sahAyaka : zrI kacchavAgaDa samudAyanA adhyAtmayogI pU. A. zrI kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSya pU. A. zrI kalAprabhasUrIzvarajI ma.sA. nA AjJAvartinI pU.sA.zrI atimuktAzrIjI ma., pU.sA.zrI abhyudayAzrIjI ma. tathA pU.sA. zrI anaMtakIrtizrIjI ma. nI preraNAthI amIranagara sosAyaTI, sAbaramatI zrAvikAonI jJAnakhAtAnI upajamAMthI : saMyojaka : zAha bAbulAla saremala beDAvALA zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra zA. vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, sAbaramatI, amadAvAda-5 (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 saMvata 2071 I. 2015 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra pRSTha ___84 ___810 010 011 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2065 (I. 2009) seTa naM.-1 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| kramAMka pustakanuM nAma tA-TI515Ara-saMpaES | 001 | zrI naMdIsUtra avacUrI | pU. vikramasUrijI ma.sA. 238 | 002 | zrI uttarAdhyayana sUtra cUrNI | pU. jinadAsagaNi cUrNIkAra 286 003 zrI arhadgItA-bhagavadgItA pa. meghavijayajI gaNi ma.sA. 004 | zrI arhaccUDAmaNi sArasaTIkaH pU. bhadrabAhusvAmI ma.sA. | 005 | zrI yUkti prakAzasUtraM pU. padmasAgarajI gaNi ma.sA. | 006 | zrI mAnatuGgazAstram | pU. mAnatuMgavijayajI ma.sA. | 007 | aparAjitapRcchA zrI bI. bhaTTAcArya 008 zilpa smRti vAstu vidyAyAm zrI naMdalAla cunilAla somapurA 850 | 009 | zilparatnam bhAga-1 zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI 322 zilparatnam bhAga-2 zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI 280 prAsAdatilaka zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 162 | 012 | kAzyazilpam zrI vinAyaka gaNeza ApaTe 302 prAsAdamajarI zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 156 014 | rAjavallabha yAne zilpazAstra zrI nArAyaNa bhAratI goMsAI 352 | zilpadIpaka zrI gaMgAdharajI praNIta 120 | vAstusAra zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI dIpArNava uttarArdha zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 110 jinaprAsAda mArtaNDa zrI naMdalAla cunIlAla somapurA 498 | jaina graMthAvalI zrI jaina zvetAmbara konphransa 502 | hIrakalaza jaina jyotiSa zrI himatarAma mahAzaMkara jAnI 021 nyAyapravezaH bhAga-1 zrI AnaMdazaMkara bI. dhruva 022 | dIpArNava pUrvArdha zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 023 anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga-1 pU. municaMdrasUrijI ma.sA. 452 024 | anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga-2 zrI eca. Ara. kApaDIA 500 025 | prAkRta vyAkaraNa bhASAMtara saha zrI becaradAsa jIvarAja dozI 454 026 | tattpopaplavasiMhaH | zrI jayarAzI bhaTTa, bI. bhaTTAcArya 188 | 027 | zaktivAdAdarzaH | zrI sudarzanAcArya zAstrI 214 | kSIrArNava zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 414 029 | vedhavAstu prabhAkara zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI ___192 013 454 226 640 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 824 288 30 | zinjaratnAkara prAsAda maMDana zrI siddhahema bRhadavRtti bRhannyAsa adhyAya-1 | zrI siddhahema bRhadvRtti bRhannyAsa adhyAya-2 zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-3 zrI narmadAzaMkara zAstrI | paM. bhagavAnadAsa jaina pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. pU. bhAvasUrinI ma.sA. 520 034 (). pU. bhAvasUri ma.sA. zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-3 (2) 324 302 196 039. 190 040 | tilaka 202 480 228 60 044 218 036. | zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-5 037 vAstunighaMTu 038 | tilakamannarI bhAga-1 tilakamagnarI bhAga-2 tilakamajharI bhAga-3 sakhasandhAna mahAkAvyam saptabhaphImimAMsA nyAyAvatAra vyutpattivAda guDhArthatattvaloka sAmAnya niryukti guDhArthatattvAloka 046 saptabhInayapradIpa bAlabodhinIvivRttiH vyutpattivAda zAstrArthakalA TIkA nayopadeza bhAga-1 taraSiNIkaraNI nayopadeza bhAga-2 tarakiNItaraNI nyAyasamuccaya cAdyArthaprakAzaH dina zuddhi prakaraNa 053 bRhad dhAraNA yaMtra 05 | jyotirmahodaya pU. bhAvasUrinI ma.sA. pU. bhAvasUrina ma.sA. prabhAzaMkara oghaDabhAI somapurA pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. vijayaamRtasUrizvarajI pU. paM. zivAnandavijayajI satiSacaMdra vidyAbhUSaNa zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) pU. lAvaNyasUrijI. zrIveNImAdhava zAstrI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. darzanavijayajI pU. darzanavijayajI sa. pU. akSayavijayajI 045 190 138 296 (04) 210 274 286 216 532 113 112 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra bhASA | 218. | 164 saMyojaka - bAbulAla saremala zAha zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIzana sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, mahAvAha-04. (mo.) 8427585804 (yo) 2213 2543 (5-mela) ahoshrut.bs@gmail.com maho zrutajJAnamajtha ddhiAra - saMvata 2075 (5. 2010)- seTa naM-2 prAyaH jIrNa aprApya pustakone skena karAvIne DI.vI.DI. banAvI tenI yAdI. yA pustasI www.ahoshrut.org vebasAITa 52thI ugl stGirls sii zAze. krama pustakanuM nAma tA-TI8152-saMpaES pRSTha 055 | zrI siddhahema bRhavRtti bRhadanyAsa adhyAya-6 | pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. 296 056 | vividha tIrtha kalpa pa. jinavijayajI ma.sA. 160 057 lAratIya Tana bhe| saMskRti sanomana pU. pUNyavijayajI ma.sA. 058 | siddhAntalakSaNagUDhArtha tattvalokaH zrI dharmadattasUri 202 059 | vyApti paJcaka vivRtti TIkA zrI dharmadattasUri jaina saMgIta rAgamALA zrI mAMgaroLa jaina saMgIta maMDaLI | 306 061 | caturviMzatIprabandha (prabaMdha koza) | zrI rasikalAla eca. kApaDIA 062 | vyutpattivAda Adarza vyAkhyayA saMpUrNa 6 adhyAya |saM zrI sudarzanAcArya 668 063 | candraprabhA hemakaumudI saM pU. meghavijayajI gaNi 516 064| viveka vilAsa saM/. | zrI dAmodara goviMdAcArya 268 065 | paJcazatI prabodha prabaMdha | pU. mRgendravijayajI ma.sA. 456 066 | sanmatitattvasopAnam | saM pU. labdhisUrijI ma.sA. 420 06764zamAtA vahI guzanuvAha gu4. pU. hemasAgarasUrijI ma.sA. 638 068 | moharAjAparAjayam saM pU. caturavijayajI ma.sA. 192 069 | kriyAkoza saM/hiM zrI mohanalAla bAMThiyA 428 070 | kAlikAcAryakathAsaMgraha saM/. | zrI aMbAlAla premacaMda 406 071 | sAmAnyanirukti caMdrakalA kalAvilAsa TIkA | saM. zrI vAmAcaraNa bhaTTAcArya 308 072 | janmasamudrajAtaka saM/hiM zrI bhagavAnadAsa jaina 128 meghamahodaya varSaprabodha saM/hiM zrI bhagavAnadAsa jaina 532 on jaina sAmudrikanAM pAMca graMtho 14. zrI himmatarAma mahAzaMkara jAnI 376 060 322 073 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 075 076 saMgIta nATya rUpAvalI 077 1 bhAratano jaina tIrtho ane tenuM zilpasthApatya 079 zilpa cintAmaNi bhAga-1 080 bRha6 zilpa zAstra bhAga - 1 081 bRha6 zilpa zAstra bhAga - 2 jaina citra kalpabUma bhAga-1 jaina citra kalpavrUma bhAga-2 082 ha zilpazAstra bhAga - 3 O83 AyurvedhanA anubhUta prayogo bhAga-1 084 lyAe 125 ORS vizvalocana koza 086 | SthA ratna choza bhAga-1 0875thA ratna choza bhAga-2 hastasagrIvanam 088 089 090 endracaturvizanikA sammati tarka mahArNavAvatArikA gubha. zubha, gubha. gubha. zubha zrI sArAbhAI navAba zrI sArAbhAI navAba zrI vidyA sArAbhAI navAba zrI sArAbhAI navAba saM. zrI manasukhalAla bhudaramala zrI jagannAtha aMbArAma zubha. zubha. zubha. zubha, gu4. saM.hiM zrI naMdalAla zarmA gubha. gubha. saM saM. zrI jagannAtha aMbArAma zrI jagannAtha aMbArAma pU. kAntisAgarajI zrI vardhamAna pArzvanAtha zAstrI zrI becaradAsa jIvarAja dozI zrI becaradAsa jIvarAja dozI pU. meghavijayajIgaNi pU.yazovijayajI, pU. puNyavijayajI AcArya zrI vijayadarzanasUrijI 374 238 194 192 254 260 238 260 114 910 436 336 230 322 114 560 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra krama 272 240 saM. 254 282 466 342 362 134 70 316 224 612 307 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2067 (I. 2011) seTa naM.-3 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| | pustaka nAma kartA TIkAkAra bhASA saMpAdaka/prakAzaka 91 | syAdvAda ratnAkara bhAga-1 vAdidevasUrijI saM. motIlAla lAghAjI punA 92 | | syAdvAda ratnAkara bhAga-2 vAdidevasUrijI | motIlAla lAghAjI punA 93 | syAdvAda ratnAkara bhAga-3 bAdidevasUrijI | motIlAla lAghAjI punA 94 | | syAdvAda ratnAkara bhAga-4 bAdidevasUrijI motIlAla lAghAjI punA | syAdvAda ratnAkara bhAga-5 vAdidevasUrijI | motIlAla lAghAjI punA 96 | pavitra kalpasUtra puNyavijayajI sArAbhAI navAba 97 | samarAGgaNa sUtradhAra bhAga-1 bhojadeva | TI. gaNapati zAstrI 98 | samarAGgaNa sUtradhAra bhAga-2 bhojadeva | TI. gaNapati zAstrI 99 | bhuvanadIpaka padmaprabhasUrijI | veMkaTeza presa 100 | gAthAsahastrI samayasuMdarajI saM. | sukhalAlajI 101 | bhAratIya prAcIna lipImAlA | gaurIzaMkara ojhA hindI | munzIrAma manohararAma 102 | zabdaratnAkara sAdhusundarajI saM. haragovindadAsa becaradAsa 103 | sabodhavANI prakAza nyAyavijayajI |sN./g / hemacaMdrAcArya jaina sabhA 104 | laghu prabaMdha saMgraha jayaMta pI. ThAkara saM. orIenTa insTITyuTa baroDA 105 | jaina stotra saMcaya-1-2-3 mANikyasAgarasUrijI saM, AgamoddhAraka sabhA 106 | sanmati tarka prakaraNa bhAga-1,2,3 siddhasena divAkara sukhalAla saMghavI 107 | sanmati tarka prakaraNa bhAga-4.5 siddhasena divAkara sukhalAla saMghavI 108 | nyAyasAra - nyAyatAtparyadIpikA satiSacaMdra vidyAbhUSaNa esiyATIka sosAyaTI 109 | jaina lekha saMgraha bhAga-1 puraNacaMdra nAhara | puraNacaMdra nAhara 110 | jaina lekha saMgraha bhAga-2 puraNacaMdra nAhara saM./hi puraNacaMdra nAhara 111 | jaina lekha saMgraha bhAga-3 puraNacaMdra nAhara saM./hi / puraNacaMdra nAhara 112 | | jaina dhAtu pratimA lekha bhAga-1 kAMtivijayajI saM./hi | jinadattasUri jJAnabhaMDAra 113 | jaina pratimA lekha saMgraha daulatasiMha loDhA saM./hi | aravinda dhAmaNiyA 114 | rAdhanapura pratimA lekha saMdoha vizAlavijayajI saM./gu | yazovijayajI graMthamALA 115 | prAcina lekha saMgraha-1 vijayadharmasUrijI saM./gu | yazovijayajI graMthamALA 116 | bIkAnera jaina lekha saMgraha agaracaMda nAhaTA saM./hi nAhaTA bradharsa 117 | prAcIna jaina lekha saMgraha bhAga-1 jinavijayajI saM./hi | jaina AtmAnaMda sabhA 118 | prAcina jaina lekha saMgraha bhAga-2 jinavijayajI saM./hi | jaina AtmAnaMda sabhA 119 | gujarAtanA aitihAsika lekho-1 girajAzaMkara zAstrI saM./gu | phArvasa gujarAtI sabhA 120 | gujarAtanA aitihAsika lekho-2 girajAzaMkara zAstrI saM./gu | phArbasa gujarAtI sabhA 121 | gujarAtanA aitihAsika lekho-3 girajAzaMkara zAstrI phArbasa gujarAtI sabhA 122 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-1 | pI. pITarasana raoNyala eziyATIka jarnala 123|| | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-4 pI. pITarasana raoNyala eziyATIka jarnala 124 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-5 pI. pITarasana raoNyala eziyATIka jarnala 125 | kalekzana oNpha prAkRta enDa saMskRta inskrIpzansa pI. pITarasana | bhAvanagara ArcIoNlaoNjIkala DipA. 126 | vijayadeva mAhAtmyam | jinavijayajI saM. jaina satya saMzodhaka 514 454 354 saM./hi 337 354 372 142 336 364 218 656 122 764 404 404 540 274 saM./gu 414 400 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 754 194 3101 276 69 100 136 266 244 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2068 (I. 2012) seTa naM.-4 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| krama | pustaka nAma kartA / saMpAdaka bhASA | prakAzaka 127 | mahAprabhAvika navasmaraNa sArAbhAI navAba guja. sArAbhAI navAba 128 | jaina citra kalpalatA sArAbhAI navAba guja. sArAbhAI navAba 129 | jaina dharmano prAcIna itihAsa bhAga-2 hIrAlAla haMsarAja guja. hIrAlAla haMsarAja 130 | oparezana ina sarca opha saM. menyu. bhAga-6 pI. pITarasana aMgrejI | eziyATIka sosAyaTI 131 | jaina gaNita vicAra kuMvarajI ANaMdajI guja. jaina dharma prasAraka sabhA 132 | daivajJa kAmadhenu (prAcina jyotiSa graMtha) zIla khaMDa saM. | braja. bI. dAsa banArasa 133 || | karaNa prakAzaH brahmadeva saM./aM. | sudhAkara dvivedi 134 | nyAyavizArada maho. yazovijayajI svahastalikhita kRti saMgraha | yazodevasUrijI guja. | yazobhAratI prakAzana 135 | bhaugolika koza-1 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa guja. | gujarAta barnAkyulara sosAyaTI 136 | bhaugolika koza-2 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa guja. | gujarAta varnAkyulara sosAyaTI 137 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-1 aMka-1,2 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 138 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-1 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI / jaina sAhitya saMzodhaka punA 139 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-2 aMka-1, 2 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 140 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-2 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 141 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-3 aMka-1,2 / / jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 142 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-3 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 143 | navapadonI AnupUrvI bhAga-1 somavijayajI guja. zAha bAbulAla savacaMda 144 | navapadonI AnupUrvI bhAga-2 somavijayajI | zAha bAbulAla savacaMda 145 | navapadonI AnupUrvI bhAga-3 somavijayajI guja. zAha bAbulAla savacaMda 146 | bhASavati zatAnaMda mArachatA saM./hi | eca.bI. guptA enDa sansa banArasa 147 | jaina siddhAMta kaumudI (ardhamAgadhI vyAkaraNa) ratnacaMdra svAmI prA./saM. | bhairodAna seThIyA 148 | maMtrarAja guNakalpa mahodadhi jayadayAla zarmA hindI | jayadayAla zarmA 149 | phakkIkA ratnamaMjUSA-1, 2 kanakalAla ThAkUra saM. harikRSNa nibaMdha 150 | anubhUta siddha vizAyaMtra (cha kalpa saMgraha) meghavijayajI saM./guja | mahAvIra graMthamALA 151 | sArAvali kalyANa vardhana saM. pAMDuraMga jIvAjI 152 | jyotiSa siddhAMta saMgraha vizvezvaraprasAda dvivedI saM. bIjabhUSaNadAsa banArasa 153| jJAna pradIpikA tathA sAmudrika zAstram rAmavyAsa pAnDeya saM. | jaina siddhAMta bhavana nUtana saMkalana | A. caMdrasAgarasUrijI jJAnabhaMDAra - ujjaina hastaprata sUcIpatra hindI | zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 2 | zrI gujarAtI zve.mU. jaina saMgha-hastaprata bhaMDAra - kalakattA | hastaprata sUcIpatra hindI | zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 274 168 282 182 guja. 384 376 387 174 320 286 272 142 260 232 160 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra | pRSTha 304 122 208 70 310 462 512 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2069 (I. 2013) seTa naM.-5 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| | krama | pustaka nAma kartA/saMpAdaka viSaya | bhASA saMpAdaka/prakAzaka 154 | uNAdi sUtro opha hemacaMdrAcArya | pU. hemacaMdrAcArya | vyAkaraNa | saMskRta johana kriSTe 155 | uNAdi gaNa vivRtti | pU. hemacaMdrAcArya vyAkaraNa saMskRta pU. manoharavijayajI 156 | prAkRta prakAza-saTIka bhAmAha vyAkaraNa prAkRta jaya kRSNadAsa guptA 157 | dravya parikSA aura dhAtu utpatti | Thakkara pherU dhAtu saMskRta /hindI | bhaMvaralAla nAhaTA 158 | Arambhasidhdhi - saTIka pU. udayaprabhadevasUrijI jyotISa saMskRta | pU. jitendravijayajI 159 | khaMDaharo kA vaibhava | pU. kAntIsAgarajI zIlpa | hindI | bhAratIya jJAnapITha 160 | bAlabhArata pU. amaracaMdrasUrijI | kAvya saMskRta paM. zIvadatta 161 | giranAra mAhAtmya daulatacaMda paraSottamadAsa tIrtha saMskRta /gujarAtI | jaina patra 162 | giranAra galpa pU. lalitavijayajI | tIrtha saMskRta/gujarAtI | haMsakavijaya phrI lAyabrerI 163 | praznottara sArdha zataka pU. kSamAkalyANavijayajI | prakaraNa hindI | sAdhvIjI vicakSaNAzrIjI 164 | bhAratiya saMpAdana zAstra | mUlarAja jaina sAhitya hindI jaina vidyAbhavana, lAhora 165 | vibhaktyartha nirNaya giridhara jhA saMskRta caukhambA prakAzana 166 | vyoma batI-1 zivAcArya nyAya saMskRta saMpUrNAnaMda saMskRta yunivarsiTI 167 | vyoma vatI-2 zivAcArya nyAya saMpUrNAnaMda saMskRta vidyAlaya | 168 | jaina nyAyakhaMDa khAdyam | upA. yazovijayajI nyAya saMskRta /hindI | badrInAtha zukla 169 | haritakAvyAdi nighaMTU | bhAva mitha Ayurveda saMskRta /hindI | zIva zarmA 170 | yoga ciMtAmaNi-saTIka pU. harSakIrtisUrijI | saMskRta/hindI | lakSmI veMkaTeza presa 171 | vasaMtarAja zakunam pU. bhAnucandra gaNi TIkA | jyotiSa khemarAja kRSNadAsa 172 | mahAvidyA viDaMbanA pU. bhuvanasundarasUri TIkA | jyotiSa | saMskRta senTrala lAyabrerI 173 | jyotirnibandha / zivarAja | jyotiSa | saMskRta AnaMda Azrama 174 | meghamAlA vicAra pU. vijayaprabhasUrijI jyotiSa saMskRta/gujarAtI | meghajI hIrajI 175 | muhUrta ciMtAmaNi-saTIka rAmakRta pramitAkSaya TIkA | jyotiSa | saMskRta anUpa mizra 176 | mAnasollAsa saTIka-1 bhulAkamalla somezvara jyotiSa orienTa insTITyUTa 177 | mAnasollAsa saTIka-2 bhulAkamalla somezvara | jyotiSa saMskRta orienTa insTITyUTa 178 | jyotiSa sAra prAkRta bhagavAnadAsa jaina jyotiSa prAkRta/hindI | bhagavAnadAsa jaina 179 | muhUrta saMgraha aMbAlAla zarmA jyotiSa | gujarAtI | zAstrI jagannAtha parazurAma dvivedI 180 | hindu esTrolojI pitAmbaradAsa trIbhovanadAsa | jyotiSa gujarAtI pitAmbaradAsa TI. mahetA 264 144 256 75 488 | 226 365 nyAya saMskRta 190 480 352 596 250 391 114 238 166 saMskRta 368 88 356 168 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-380005. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2071 (I. 2015) seTa naM.-6 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| krama | viSaya pahA pustaka nAma kAvyaprakAza bhAga-1 kartA/saMpAdaka pUjya mammaTAcArya kRta | bhASA saMskRta 181 364 182 kAvyaprakAza bhAga-2 222 183 kAvyaprakAza ullAsa-2 ane3 saMskRta saMskRta saMskRta 330 saMpAdaka / prakAzaka pUjya jinavijayajI pUjya jinavijayajI yazobhArati jaina prakAzana samiti zrI rasIkalAla choTAlAla zrI rasIkalAla choTAlAla | zrI vAcaspati gairobhA | zrI subramaNyama zAstrI 184 | nRtyaratna koza bhAga-1 156 248 pUjya mammaTAcArya kRta upA. yazovijayajI zrI kumbhakarNa nRpati zrI kumbhakarNa nRpati zrI azokamalajI zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva saMskRta saMskRta /hindI 504 185 | nRtyaratna koza bhAga-2 186 | nRtyAdhyAya 187 | saMgIratnAkara bhAga-1 saTIka 188 | saMgIratnAkara bhAga-2 saTIka 189 saMgIranAkara bhAga-3 saTIka saMskRta/aMgrejI 448 440 616 | zrI subramaNyama zAstrI zrI subramaNyama zAstrI zrI subramaNyama zAstrI | zrI maMgeza rAmakRSNa telaMga 190 saMgIratnAkara bhAga-4 saTIka saMskRta/aMgrejI saMskRta/aMgrejI saMskRta/aMgrejI saMskRta gujarAtI | zrI sAraMgadeva 632 nArada 84 191 saMgIta makaranda saMgIta nRtya ane nATya saMbaMdhI jaina graMtho 193 | nyAyabiMdu saTIka 192 zrI hIrAlAla kApaDIyA mukti-kamala-jaina mohana graMthamAlA / zrI caMdrazekhara zAstrI 220 saMskRta hindI 194 | zIghrabodha bhAga-1 thI 5 sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA 422 hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA 304 pUjya dharmotarAcArya pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya gaMbhIravijayajI hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA 195 | zIghrabodha bhAga-6 thI 10 196| zIghrabodha bhAga-11 thI 15 197 | zIghrabodha bhAga-16 thI 20 198 | zIghrabodha bhAga-21 thI 25 446 hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA | 414 hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA 409 199 | adhyAtmasAra saTIka 476 eca. DI. velanakara saMskRta/gujarAtI | narottamadAsa bhAnajI saMskRta siMghI jaina zAstra zikSApITha saMskRta/gujarAtI | jJAtaputra bhagavAna mahAvIra TrasTa 200| chandonuzAsana 200 | maggAnusAriyA 444 zrI DI. esa zAha 146 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543. E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com zAha vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-380005. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2072 (I. 2016) seTa naM.-7 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI DijiTAijhezana dvArA DIvIDI banAI usakI suucii| pRSTha 285 280 315 307 361 301 263 395 krama pustaka nAma 202 | AcArAMga sUtra bhAga-1 niyukti+TIkA 203 | AcArAMga sUtra bhAga-2 niyukti+TIkA 204 | AcArAMga sUtra bhAga-3 niyukti+TIkA 205 | AcArAMga sUtra bhAga-4 niyukti+TIkA 206 | AcArAMga sUtra bhAga-5 niyukti+TIkA 207 | suyagaDAMga sUtra bhAga-1 saTIka 208 | suyagaDAMga sUtra bhAga-2 saTIka 209 | suyagaDAMga sUtra bhAga-3 saTIka 210 | suyagaDAMga sUtra bhAga-4 saTIka 211 | suyagaDAMga sUtra bhAga-5 saTIka 212 | rAyapaseNiya sUtra 213 | prAcIna tIrthamALA bhAga-1 214 | dhAtu pArAyaNam 215 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-1 216 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-2 217 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-3 218 | tArkika rakSA sAra saMgraha bAdArtha saMgraha bhAga-1 (sphoTa tattva nirUpaNa, sphoTa candrikA, 219 pratipAdika saMjJAvAda, vAkyavAda, vAkyadIpikA) vAdArtha saMgraha bhAga-2 (SaTkAraka vivecana, kAraka vAdArtha, 220 | samAsavAdArtha, vakAravAdArtha) | bAdArtha saMgraha bhAga-3 (vAdasudhAkara, laghuvibhaktyartha nirNaya, 221 __ zAbdabodhaprakAzikA) 222 | vAdArtha saMgraha bhAga-4 (AkhyAta zaktivAda chaH TIkA) kartA / TikAkAra bhASA saMpAdaka/prakAzaka | zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI malayagiri | gujarAtI zrI becaradAsa dozI A.zrI dharmasUri | saM./gujarAtI | zrI yazovijayajI graMthamALA zrI hemacaMdrAcArya | saMskRta A. zrI municaMdrasUri zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI | zrI becaradAsa dozI zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI | zrI becaradAsa dozI zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI zrI becaradAsa dozI A. zrI varadarAja saMskRta rAjakIya saMskRta pustakAlaya vividha kartA saMskRta mahAdeva zarmA 386 351 260 272 530 648 510 560 427 88 vividha kartA / saMskRta | mahAdeva zarmA 78 mahAdeva zarmA 112 vividha kartA saMskRta raghunAtha ziromaNi | saMskRta mahAdeva zarmA 228 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna rAjya saMsthApita rAjasthAna purAtattvAnveSaNa mandira ( rAjasthAna orienTala risarca insTITyUTa ) dvArA prakAzita * rADAsmAna purAtana gama mAlA , pradhAna saMpAdaka purAtattvAcArya, muni jinavijaya [sammAnya saMcAlaka - rAjasthAna purAtattvAnveSaNa mandira] prakAzanakartA saMcAlaka-rAjasthAna purAtattvAnveSaNa mandira jayapura (rAjasthAna) Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtattvAnveSaNa mandira rAjasthAna sarakAra dvArA prasthApita rAjasthAnameM prAcIna sAhityake saMgraha, saMrakSaNa, saMzodhana aura prakAzana kAryakA mahat pratiSThAna rAjasthAnakA suvizAla pradeza, anekAneka zatAbdiyoMse bhAratakA eka hRdayasvarUpa sthAna banA huA honese vibhinna janapadIya saMskRtiyoMkA yaha eka kendrIya evaM samanvaya bhUmi sA saMsthAna banA huA hai| prAcInatama AdikAlIna vanavAsI bhillAdi jAtiyoMke sAtha, itihAsayugIna Arya jAtike bhinna bhinna janasamUhoMkA yaha priya pradeza banA huA hai / vaidika, jaina, bauddha, zaiva, bhAgavata evaM zAkta Adi nAnA prakArake dhArmika tathA dArzanika saMpradAyoMke anuyAyI janoM kA yahAM svastha aura sahiSNutApUrNa sanniveza huA hai| kAlakramAnusAra maurya, zaka, kSatrapa, gupta, hUNa, pratihAra, guhilota, paramAra, cAlukya, cAhamAna, rASTrakUTa Adi bhinna bhinna rAjavaMzoMkI rAjyasattAeM isa pradezameM sthApita hotI gaIM aura unake zAsanakAlameM yahAMkI janasaMskRti aura rASTra sampatti yatheSTa rUpameM vikasita aura samunnata banatI rhii| logoM kI sukha-samRddhi ke sAtha vidyAvAnoMkI vidyopAsanA bhI vaisI hI pragatizIla banI rahI, jisake pariNAmameM, samayAnusAra, saMskRta, prAkRta, apabhraMza aura dezya bhASAoMmeM asaMkhya granthoMkI racanArUpa sAhityika samRddhi bhI isa pradezameM vipula pramANameM nirmita hotI gii| isa pradezameM rahanevAlI janatAkA sAMskRtika aura AdhyAtmika anurAga adbhuta rahA hai, aura isake kAraNa rAjasthAnake gAMva-gAMvameM Aja bhI nAnA prakArake purAtana devasthAnoM aura dharmasthAnoMkA gauravosAdaka astitva hameM dRSTigocara ho rahA hai / rAjasthAnIya janatA isa prakAra ke uttama sAMskRtika - AdhyAtmika anurAgake kAraNa vidyopAsaka vargadvArA sthAna-sthAna para vidyAmaThoM, upAzrayoM, AzramoM aura devamandiroMmeM vAGmayAtmaka sAhityake saMgraharUpa jJAnabhaNDAra-sarasvatIbhaNDAra bhI yatheSTa parimANameM sthApita the| aitihAsika ullekhoMke AdhArase jJAta hotA hai ki rAjasthAnake anekAneka prAcIna nagara - jaise AghATa, bhinamAla, jAbAlipura, satyapura, sIrohI, vAhaDamera, nAgaura, meDatA, jaisalamera, sojata, pAlI phalodI, jodhapura, bIkAnera, sujAnagaDha, bhaTiMDA, raNathaMbhora, mAMDala, citauDa, ajamera, narAnA, Abhera, sAMgAnera, kisanagaDha, cUrU, phatehapura, sIkara Adi seMkaDoM sthAnoMmeM, acche acche granthabhaNDAra vidyamAna the| ina bhaNDAroMmeM saMskRta, prAkRta, apabhraMza aura dezya bhASAoMmeM race gaye hajAroM granthoMkI hastalikhita, mUlyavAn pothiyAM saMgRhIta thiiN| inameM se aba kevala jaisalamera jaise kucha-eka sthAnoMke granyabhaNDAra hI kisI prakAra surakSita raha pAye haiM / musalamAnoM aura iMgrejoM jaise videzIya rAjyalolupoMke saMhArAtmaka AkramaNoM ke kAraNa, hamArI vaha. prAcIna sAhitya-sampatti bahuta kucha naSTa ho gii| jo kucha bacI-khucI thI vaha bhI pichale 100-150 varSoM ke andara, rAjasthAnase bahAra - kAzI, kalakattA, bambaI, madrAsa, baMgalora, pUnA, baDaudA, ahamadAbAda Adi sthAnoM meM sthApita nUtana sAhityika saMsthAoMke saMgrahoMmeM baDI tAdAdameM jAtI rahI hai| aura taduparAnta yuropa evaM amerikAke bhinna bhinna granthAlayoMmeM bhI hajAroM anya rAjasthAnase pahuMcate rahe haiM / isa prakAra yadyapi rAjasthAnakA prAcIna sAhitya bhaNDAra eka prakArase aba khAlI ho gayA hai; tathApi, khoja karane para, aba bhI hajAroM grantha yatratatra upalabdha ho rahe haiM jo rAjasthAna ke liye nitAnta amUlya nidhi svarUpa ho kara atyanta hI surakSaNIya evaM saMgrahaNIya haiN| 2] Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harSa aura santoSakA viSaya hai ki rAjasthAna sarakArane hamArI vinamra preraNAse prerita ho kara, isa rAjasthAna purAtattvAnveSaNa mandira ( rAjasthAna orienTala risarca insTITayUTa) kI sthApanA kI hai aura isake dvArA rAjasthAnake avaziSTa prAcIna jJAnabhaNDArakI surakSA karanekA samucita kArya prAraMbha kiyA hai / isa kAryAlaya dvArA rAjasthAnake gAMva-gAMvameM jJAta hone vAle graMthoM kI khoja kI jA rahI hai aura jahAM kahIMse evaM jisa kisIke pAsa upayogI grantha upalabdha hote haiM unako kharIda kara surakSita rakhanekA prabandha kiyA jA rahA hai / san 1950 meM isa pratiSThAnakI prAyogika sthApanA kI gaI thI, aura aba pichale varSa, 1956 ke prAraMbhase, sarakArane isako sthAyI rUpa de diyA hai aura isakA kAryakSetra bhI kucha vistRta banAyA gayA hai / aba takake prAyogika kArya ke pariNAmameM bhI isa pratiSThAnameM prAyaH 10000 jitane purAtana hastalikhita granthoM kA eka acchA mUlyavAn saMgraha saMcita ho cukA hai / AzA hai ki bhaviSyameM yaha kArya aura bhI adhika vega dhAraNa karatA jAyagA aura dina-prati-dina adhikAdhika unnati karatA jaaygaa| jisa prakAra ukta rUpase isa pratiSThAnake prasthApita karane kA eka uddezya rAjasthAna kI prAcIna sAhiyika saMpattikA saMrakSaNa karanekA hai vaisA hI anya uddezya isa sAhityanidhike bahumUlya ratnasvarUpa granthoMko prakAzameM lAnekA bhI hai| rAjasthAna meM ukta rUpameM jo prAcIna grantha upalabdha hote haiM, unameM seMkaDoM prantha to aise haiM jo abhI taka prakAzameM nahIM Aye haiM; aura seM phaDoM hI aise haiM jinake nAma taka bhI abhI taka vidvAnoMko jJAta nahIM hai| yaha saba koI jAnate haiM ki ina granthoM meM hamAre rASTra ke prAcIna sAMskRtika itihAsakI vipula sAdhana-sAmagrI chipI par3I hai| hamAre pUrvaja hajAroM varSoM taka jo jJAnArjana karate rahe usakA niSkarSa aura navanIta nIkAla nIkAla kara, ve apanI bhAvI santatike upayogake liye ina granthAH tmaka kRtiyoMmeM saMcita karate gaye / vyAkaraNa, koSa, kAvya, nATaka, alaMkAra, chanda, jyotiSa, vaidyaka, kAmavijJAna, arthazAstra, zilpakalA Adi laukika vidyAoMke jJAnake sAtha zruti, smRti, purANa, dharmasUtra, nyAya, vaizeSika, sAMkhya, yoga, mImAMsA, jaina, bauddha, zAkta, taMtra, maMtra Adi dhArmika, dArzanika evaM AdhyAtmika vidyAoMke rahasya bhI ina granthoMmeM nAnA svarUpoMmeM grathita kiye hue haiM / isI prakAra, yuga yugameM hone vAle aneka zUra-vIra, dAnI-jJAnI, santa-mahanta, tyAgI-vairAgI, bhakta-virakta Adi guNa viziSTa nara-nArI janoMke jIvana aura kAryoMke vividha varNana - citraNa bhI inhIM granthoMmeM antarnihita haiM / arthAt hamAre rASTrakI sarva prakArakI gaurava-garimA viSayaka kathA-gAthAkI rakSA karane vAlA hamArA yahI ekamAtra prAcIna sAhityasaMgraha hai| isI ke prakAzase saMsArameM bhAratakA gurupada jJAta huA aura sthApita huA hai| yadyapi Aja taka inameMse hajAroM hI prAcIna grantha, prakAzameM A cuke haiM, phira bhI hajAroM hI aise grantha aura bAkI haiM jo andhakArake talagharameM daTe par3e haiM / inakA uddhAra karanA aura inheM prakAzameM rakhanA yaha aba isa nUtana jIvana prApta navya bhAratake pratyeka vyakti aura saMsthAkA parama kartavya hai| isI kartavyako lakSya kara, isa saMsthA dvArA 'rAjasthAna purAtana granthamAlA' ke prakAzanakA Ayojana bhI kiyA gayA hai / isake dvArA saMskRta, prAkRta, apabhraMza aura dezya bhASAoM meM nibaddha vividha viSayoM ke prAcIna grantha, tajjJa evaM suyogya vidvAnoMse saMzodhita aura saMpAdita ho kara prakAzita kiye jA rahe haiM / aba taka koI choTe baDe 20 grantha prakAzita ho cuke haiM aura prAyaH 30 se adhika grantha presoMmeM chapa rahe haiN| rAjasthAna sarakAra vartamAnameM, isa kAryake liye prativarSa 20000 rUpaye kharca kara rahI hai-para hamArI kAmanA hai ki bhaviSyameM yaha rakama baDhAI jAya aura tadanusAra adhika saMkhyAmeM ina prAcIna granthoMkA samuddhAra aura prakAzana kArya kiyA jAya / sAhityakA prakAza hI prajAke ajJAnAndhakArako naSTa kara, use divyatAkA darzana karAtA hai / mAgha zuklA 14, vi0 saM0 2013. (jIvanake 70 veM varSakA prathama din)| muni jina vijaya Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana granthamAlAke kucha grantha prakAzita grantha 3 karuNAmRtaprapA - Thakura somezvara 4 bAlazikSAvyAkaraNa - Thakura saMgrAmasiMha . saMskRta 5 padArtharatnamaJjUSA-paM0 kRSNamizra pramANa mArI-tArkika cUDAmaNi sarvadevA- kAvyaprakAzA saMketa-bhadra somezvara cArya prnniit| tIna vyAkhyAoMse smlNkRt| 7 vasantavilAsa - phAgu kAvya 2 yantrarAjaracanA-jayapura nareza mahArAja 8 nRtyaratnakoza- rAjAdhirAja kuMbhakarNa deva savAI jayasiMha samAracita / 9 nandopAkhyAna - saMskRta aura rAjasthAnI 3 maharSikulavaibhavam - vidyAvAcaspati sva. zrImadhusUdana ojhaavircit| 10 ratnakoza - vividhavastusaMgraha vicArAtmaka 4 tarkasaMgraha-phakikA- paM0 kSamAkalyANa kRt| 11 cAndravyAkaraNam - AcArya candragomi 5 kArakasaMbandhodyota-paM. rbhsnndikRt| 12 svayaMbhU chaMda - svayaMbhU kavi 6 vRttidIpikA-paM0 maulikRSNabhaTTa kRt| 13 prAkRtAnanda - kavi raghunAtha 7 zabdaratnapradIpa - saMkSipta saMskRta shbdkoss| 14 mugdhAvabodha Adi auktika saMgraha 8 kRSNagIti- kavi somanAthakRta giitikaavy| 15 kavikaustubha-paM0 raghunAtha manohara 9 zaMgArahArAvali- harSakavi vircit| 16 durgApuSpAMjali -paM0 durgAprasAdajI 10 cakrapANivijayamahAkAvya - paM0 lakSmI- 17 dazakaNThavadham - , dharabhaTTa rcit| 18 karNakutUhala nATaka 11 rAjavinoda kAvya - kavi udayarAja rcit| 19 kRSNalIlAmRta kAvya 12 nRttasaMgraha-nATyaviSayaka paThanIya grantha / ' 13 nRtyaratnakoza- mahArANA kumbhakarNa prnniit| rAjyasthAnI bhASAgrantha 14 uktiratnAkara-paNDita sAdhusundaragaNI kRt| 1 bAMkIdAsarI bAtAM- cAraNakavi bAMkIdAsa 15 kavidarpaNa - prAkRta chandoracanAtmaka grantha / 2 muMhatA naiNasIrI khyAta- jodhapurake 16 vRttajAtisamuccaya - virahAGka kavi kRt| muMhatA neNasI likhita 17 IzvaravilAsa mahAkAvya - paM0 kRSNabhaTTa- 3 gorA bAdala-padamiNI caupaI - jaina kvikRt| yati kavi hemaratana kRta rAjasthAnI bhASA grantha 4 rAThoDa vaMzarI vigata - rAThoDoMke 1 kAnhaDa de prabandha - kavi padmanAbha rcit| itihAsakI kthaaeN| 2 kyAmakhAM rAsA- muslima kavi jaankRt| 5 rAjasthAnI sAhitya saMgraha - rAjasthAnI 3 lAvArAsA- cAraNakaviyA gopaaldaankRt| bhASA meM likhita vividha vRttAnta / presoMmeM chapa rahe grantha 6 dADhAlA ekala giDarI bAta - rAjasthAnI bhASAkI eka sarasa prahasanAtmaka racanA / (ka) saMskRta grantha 7 sujAna saMvata - kavi udayarAma racita ' 1 tripurAbhAratI- laghupaMDita 8 candravaMzAvali-kavi matirAma kRta 2 zakunapradIpa - lAvaNya zarmA 9 rAjasthAnI dUhA saMgraha ina granthoMke atirikta anekAneka saMskRta, prAkRta, apabhraMza, prAcIna rAjasthAnI - hindI bhASAmeM race gaye granthoMkA saMzodhana - saMpAdana Adi kArya kiyA jA rahA hai| isI taraha rASTra - bhASA hindImeM bhI ucca koTike granthoMke prakAzanakA Ayojana cala rahA hai| - -- Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAna purAtana granthamAlA pradhAna saMpAdaka- purAtattvAcArya, jinavijaya muni [sammAnya saMcAlaka, rAjasthAna purAtattvAnveSaNa mandira, jayapura] citrakUTAdhipati-kumbhakarNa-nRpatipraNIta nRtya ratna koza (prathama bhAga) rAjasthAna rAjya saMsthApita rAjasthAna purAtattvAnveSaNa mandira jayapura (rAjasthAna) Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana granthamAlA rAjasthAna rAjyadvArA prakAzita sAmAnyataH akhilabhAratIya tathA vizeSataH rAjasthAnadezIya purAtana kAlIna - saMskRta, prAkRta, apabhraMza, rAjasthAnI, hindI mAdi bhASAnibaddha vividhavAGmayaprakAzinI viziSTa granyAvali pradhAna saMpAdaka purAtattvAcArya, jinavijaya muni [ oNnarari meMbara oNpha jarmana orienTala sosAiTI, jarmanI ] . sammAnya sadasya bhANDArakara prAcyavidyA saMzodhana mandira, pUnA; gujarAta sAhitya samA, ahamadAbAda vizvezvarAnanda vaidika zodhapratiSThAna hosiyArapura nivRtta sammAnya niyAmaka (jaoNnarari DaoNyarekTara)-bhAratIya vidyAbhavana, baMbaI. waaz granthAGka 24 EEEEE medapATadezIya citrakUTAdhipati kumbhakarNa nRpati praNIta nRtya ratna koza [prathama bhAga] prakAzaka rAjasthAna rAjyAzAnusAra saMcAlaka, rAjasthAna purAtattvAnveSaNa mandira jayapura (rAjasthAna) mAgha vikramAbda 2013 rAjyaniyamAnusAra- sarvAdhikAra surakSita ra * pharavarI khistAbda 1957 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAnAntargata-medapATadezIya - citrakUTadurgAdhipati nRpati kumbhakarNadeva praNIta nRtya ratna koza [ vividhapAThabhedAdi samalaMkRta - prathamavAra prakAzita ] ( prathama bhAga - pUrvArdha) saMpAdaka prA. rasikalAla choTAlAla parIkha ( adhyakSa - gujarAtavidyAsabhA'ntargata - bho. je. uccAdhyayana - saMzodhana vidyAmandira, ahamadAbAda ) tathA DaoN. priyabAlA zAhA, em. e. pIec. DI. (baMbaI) DI.liT. ( pArasa ) ( prA. prAcIna bhAratIya itihAsa tathA saMskRti vibhAga, rAmAnanda mahAvidyAlaya, ahamadAbAda ) prakAzanakartA rAjasthAna rAjyAzAnusAra saMcAlaka, rAjasthAna purAtattvAnveSaNa mandira jayapura (rAjasthAna ) vikramAbda 2013 ] * [ khistAbda 1957 mudraka - lakSmIbAI nArAyaNa caudharI, nirNayasAgara presa, 26 - 28 kolabhATa sTrITa, baMbaI 2. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pR. 1-70 . .. 70-82 ... nRtyaratnakoza- anukrama 1 prathamollAse - prathamamaGgaparIkSaNam 2 , dvitIyaM pratyaGgaparIkSaNam 3 , tRtIyamupAGgaparIkSaNam 4 , caturtha AhAryAbhinayaparIkSaNam 5 dvitIyollAse prathama sthAnakaparIkSaNam 6 , dvitIyaM zuddhacArIparIkSaNam , tRtIyaM dezIcArI parIkSaNam " kalAnidhigranthoddhRtadezI cAryAdilakSaNam ". caturtha maNDalalakSaNam 82-102 , 102-106 , 107-118 119-125 126-132 ., 133-138 // 138-144 v ---Ocroc> Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradhAnasaMpAdakIya kiMcit prAstAvika vizAla rAjasthAnAntargata medapATa (mevADa) dezakI mahattA bhAratavibhuta hai / isa mevADake mastakasthAnIya citrakUTa (cittauDa) kA - jisako kaviyoMne pRthvIke mukuTakI upamA dI hai-aitihAsika gaurava, bhAratake bhUta kAlameM apanA ananya sthAna rakhatA hai| ataH Adhunika bhAratakA pratyeka rASTrabhakta isa puNyabhUmi cittauDakI yAtrA karanA apanA parama kartavya samajhatA hai / isI cittauDake durgarUpa mukuTameM kalagIke samAna, vaha jagatprasiddha kIrtistaMbha virAjamAna hai, jisake citra bhAratake prAcIna sthApatya viSayaka pratyeka pranthameM aura itihAsa viSayaka pratyeka pustakameM dRSTigocara hote rahate haiM / cittauDake yAtrIko, bahuta dUrase, sabase prathama darzana, isI kIrtanarUpa kIrtistaMbhake hote haiN| citrakUTa ke sabase baDe vIra aura vidvAn nRpati mahArANA kuMbhakarNane (jinakA adhika lokapriya nAma saMkSepameM kuMbhA prasiddha hai ) yaha kIrtistaMbha banavAyA thaa| sthApatya kalAkI dRSTi se mahArANA kuMbhAkI yaha kRti apane DhaMgakI anupama hai| sAre bhAratavarSameM isa prakArakA anya koI kIrtistaMbha vidyamAna nahIM hai| ___mahArANA kuMbhA, jaise vIraziromaNi nRpati the vaise hI ve kalA aura vidyAke viSayameM bhI adbhuta pratibhAsaMpanna aura nirmANa kArya-kuzala vyakti the| unake adbhutakalApremake dyotaka, cittauDake kIrtistaMbhake atirikta, ArAvalI parvatamAlAke sabase sundaratama zikhara para suzobhita kuMbhalamera. nAmaka durga aura usake anekAneka sthAna vidyamAna haiN| unhIke kalApremase protsAhita ho kara, AbUpradeza nivAsI dhannA nAmaka poravADa jAtike jaina vaNikne ArAvalIkI upatyakAmeM rANakapurakA vaha adbhuta jaina mandira banavAyA jo apanI vizAlatA evaM kalAmayatAkI dRSTi se, na kevala bhAratameM hI apitu sAre eziyA khaNDameM, eka darzanIya sthAna banA huA hai| mahArANA kuMbhAke saMrakSaNameM usa mandirakA nirmANa huA ataH usa sthAnakA nAma hI rANakapurake rUpameM suprasiddha huaa| inhIM mahArANA kumbhakarNakA banAyA huA sAhityika kIrtistaMbhasvarUpa 'saMgItarAja' nAmaka saMskRta bhASAkA mahAna grantha upalabdha hotA hai jisakA eka bhAga, prastuta rUpameM, vidvAnoMke karakamalameM upasthita hai| yaha saMgItarAja grantha bahuta bar3A hai / solaha hajAra zlokoM jitanA isakA parimANa hai / 16-16 akSaroMkI eka paMktike hisAbase 32000 paMktiyoMmeM yaha grantha pUrNa huA hai / granthake nAmase hI jJAta hotA hai ki bhAratIya saMgIta kalAke viSayameM isa granthameM sarvAGga paripUrNa vivecana kiyA gayA hai / hamAre dezakI prAcIna paraMparAnusAra saMgItake antargata, usase saMbaddha nRtya aura vAdya kalAkA bhI samAveza ho jAtA hai / ataH isa granthameM gIta, vAdya aura nRtya ina tInoM viSayakA bahuta hI vistRta aura vaividhyapUrNa vivecana kiyA gayA hai| Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nRtyaratnakoza rAjasthAnake eka mahAn nRpatikI anupama sAhityika kRti honeke kAraNa, isa grantharAjake prakAzanakA mahat kArya 'rAjasthAna purAtana granthamAlA' dvArA karanekA hamane Ayojana kiyA hai / isa granthakA prAraMbhika aMzAtmaka kucha bhAga 'pAThya ratnakoza ke nAmase bIkAnerake suprasiddha anUpa pustakAlayake tattvAvadhAnameM prakaTa kiyA gayA thApara sAdhanAbhAva se AgekA kAma sthagita kara diyA gayA / * I prastuta 'nRtyaratnakoza' kI eka prAcIna pothI baDodAMke 'gAyakavADa prAcya vidyAmandira' ke grantha saMgraha meM, prAdhyApaka zrI rasikalAlajI parIkhake dekhanemeM AI jisake bAremeM unane mujhase jikra kiyaa| suzrI DaoN0 priyabAlA zAhA, jo una dinoM prAdhyApaka parIkhajIke samIpa nRtyakalA viSayaka sAhityakA vizeSa avalokana evaM anusandhAna kArya kara rahI thIM, baDodA jA kara vaha pothI le AIM aura mujhe dikhAI / pothIkA darzanamAtra karate hI mujhe pranthakI viziSTatA pratIta ho gaI aura turanta maiMne zrI parIkhajI tathA suzrI priyabAlAko isakA saMpAdana kArya karanekI preraNA dI aura rAjasthAna purAtana pranthamAlA dvArA isako prakAzita karanekI yojanA kI / khoja karane para jJAta huA ki isa granthakI do anya prAcIna pratiyAM bIkAnera ke anUpa pustakAlaya meM surakSita haiM / para vaha pustakAlaya, bIkAnera mahArAjake nijI adhikArameM honese unakI prAptikI samasyA hamAre sammukha upasthita huI / prasaMgavaza svargavAsI bhAratIya lokasabhA adhyakSa mAnanIya zrI mAvalaMkarajIse jikra kiyA, to unane bIkAnera mahArAjako apanA nijI patra bheja kara hamAre liye ukta mUlyavAn pothiyoMkI prApti sulabha kara dI / ina pothiyoMke AdhArase, presa kaoNpI taiyAra hone para ahamadAbAdake hI eka presa meM mudraNakArya prAraMbha karAyA gayA / kucha samaya bAda suzrI DaoN. priyabAlA, apane adhyayanameM vizeSa pragati karanekI dRSTise, phrAnsa meM pArisa- yunivarsiTImeM praviSTa hone calI gaIM / prA0 zrI parIkhajI bhI, gujarAta vidyA sabhA antargata ucca adhyayana evaM saMzodhana kAryakArI bho0 je0 vidyA mandirakI nAnA prakArakI pravRttiyoM meM atyadhika vyasta rahaneke kAraNa, isa granthakA mudraNakArya prAyaH 4 varSa taka sthagita sA hI rahA / suzrI DaoN0 priyabAlAke videzase vApasa Ane para, mudraNakA kArya phira hAthameM liyA gayA / para ahamadAbAdake jisa presameM prathama yaha kArya prAraMbha kiyA gayA thA usakA kAma saMtoSa janaka na honese evaM presakI sthiti bhI anyAdhIna ho jAnese, baMbaIke suprasiddha nirNaya sAgara presameM isa mudraNakA prabandha kiyA gayA / granthakA varNya viSaya eka prakArase sarvathA pAribhASAtmaka ho kara gIta-nRtyAdi kalAvizeSajJake su-abhyasta tathA svAnubhavaprApta jJAnase viziSTa saMbandha rakhatA hai | ataH isakA saMpAdana kArya hI vidvAn samucita rUpase kara sakatA hai jisakA sAhityika adhyayana evaM prAyogika anubhava - donoM hI yatheSTa pramANameM hoM / prastuta granthake saMpAdaka Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiJcit prAstAvika dvaya isa viSayake uttama vizeSajJa haiN| zrI parIkhajI gujarAtake khyAtiprApta nATyakAraevaM nATyakalAvidoMke agra digdarzaka haiM / saMgItarAja mahAgranthakA prastuta 'nRtya ratnakoza' prakaraNa 4 ullAsoMmeM vibhakta hai / inameM se prathama do ullAsa, prathama bhAgake rUpameM, prakaTa kiye jA rahe haiM / avaziSTa 2 ullAsa, dvitIya bhAgameM AveMge, jo presameM chapa rahA hai / saMpAdakoMkI likhI gaI vistRta prastAvanA Adi vivecanA, usI dvitIya bhAgameM dI jAyagI; tathA granthakI prAcIna pratiyAM evaM unake bAremeM jAnane yogya anyAnya saba bAtoMkA vivaraNa bhI usImeM diyA jaaygaa| isa saMgItarAja granthake bhinna bhinna khaNDoMkI jo prAcIna pothiyAM prApta ho rahI haiM, unameM, paraspara, granthakartAviSayaka prazasyAtmaka viziSTa ullekhoMmeM vicitra pATha bheda milatA hai| eka pratimeM mahArANA kuMbhakarNakI jagaha, kisI mahArAja kAlasena aura usakI kIrtikathAsUcaka varNya prazasti dI huI milatI hai / bIkAnerase prakAzita 'pAkhya ratnakoza kI prastAvanAmeM, usake saMpAdaka vidvAn DaoN0 kunhanarAjAne isa viSayako le kara baDe tarka-vitarka kiye haiM aura granthakartAke bAremeM, ve eka prakArase, baDe bhramameM paDa gaye haiN| hamako isa bhramake nirAkaraNake liye una pothiyoM hI se pratyakSa sAmagrI prApta hai ataH isakA varNana bhI usI agale bhAgameM diyA jAyagA / baMbaI - bhAratIya vidyA bhavana / muni jina vijaya dinAMka - 27, janavarI. 1957 / Page #22 -------------------------------------------------------------------------- Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ medapATadezAdhIzvara-zrIkumbhakarNanRpati-viracitaH natya ratna koshH| prathamollAse prathamaM parIkSaNam / [maGgalam / ] ucairnAtha sRjAGgahAraracanAM saddhastakollAsinI 'khAnyevaM karaNAni yojaya pade mA saMbhramaM prApaya / kauce cAracayAzayAnugatikAzcArI zubhe maNDale saMprokto'drijayeti sauratarase nRtyan zivaH pAtu vH|| 1 etat kiM jalamAGgika nanu mRSA kiM vAcikaM tanyate no mithyA sahazaM tadevamadhunA''hArya vibho yujyte| 10 mugdhe sAttvikametadanna viditaM kiM neti te tattvato ......gaGgAM mUrddhani gopato vijayate zambhogirAM vibhrmH|| 2 . zirodeze[candraM 1] rucirakarapadme'kSavalayaM . bare vakSaHpIThe pRthubhujagahArojvalamaNim / zivAM pArve kavyAM phaNimaNigaNArabdharazanAM pavAje vibhrANaH kaTakamahijaM vo'vatu shivH|| [nATyazAstrasya nisspttiH|| pAvyA(nAvyA ?)derupayogArthamatha nRtyaM prapazyate / - tadabhAve yataH sarva nirjIvamiva bhAsate // na nRtyena samaM kiJcid dRzyaM zravyaM ca vidyte| caturvargaphalAvAptirnRtyAdeva yataH smRtA // kaizcid brahmAdibhirdharmaH kaishcidrtho'pyupaarjitH| kaizcit kAmaphalaM prAptaM kaizcinmokSo'pi nRtytH|| .. prAgalbhyamapragalbhAnAM saubhAgyaM ca tadarthinAm / utsAho hInamanasAM kIrtiraudAryazAlinAm // 't a begins :-zrIgaNezAya namaH, BG 0 // zrIgopIjanavallabhAya namaH // 1 ABO dvaar| 2 ABO degrii| 3 B0 driyte| 4 ABC degdesheruci| 5 ABO mnni| 6 Bo-*taa| 70 ci brhmaa| 420 25 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 20 25 nR0 ra0 ko0 ullAsa 1, parIkSaNa 1 [ nATyazAstrapAramparyam IzvarANAM vilAsa spairya caJcalacetasAm / duHkhinAM dhairyakaraNamindriyANAM tu kArmaNam // yUnAM zRGgArasarvakhaM mAno mAnavatAmidam / etad dhanyatamaM loke kharge'pyetat prazasyate // bhUpAnAmabhiSecane puragRhapravezike karmaNi "preSThAnAmapi saGgame sutajanau parvasvabhISTAtiSu / yAtrAyAM vijayotsave suragame vaivAhike maGgale maGgalyeSu ca sarvakarmasu tathA yajJAdipUrtteSvapi // * 10 [ nATyazAstrasya pAramparyam / ] maGgalyaM janatApriyaM narapatipreSThaM vizeSAdidaM zobhAvyaM parametadeva jagatAM nRtyaM pramodAspadam / 'indrAbhyarthanayA puredamakhilaM sAGgaM vidhAtA'bhyadhAt so'pIdaM bharatAya sAGgamadizat tatprArthanAbhyarthitaH // 11 nAvyAditritayaM tataH sa tu sutaiH sAkaM zatenApsarovRnvaizvApi zivAgrato'yamahima prAyukta tat prItivid / evaM prItiparamparAparavazo'pyasmai tadAdIdRzat zambhustANDavamuddhatAGgaracanaM khopakramaM taNDunA // lAsyaM cAsya puraH purA svabhaNitairaGgairdvipaJcairyutaM 12 pArvatyAH samadIdRzat sa bhagavAn sarvajJacUDAmaNiH / nanvetad viditaM paronnatibhRto'nyotkarSa sarvakaSAH prAyeNaiva paronnatiM dhRtibhRtaH ke vA sahante budhAH // 13 evaM te bharatAtmajA gaNavarAttaNDorviditvA'vadan wwwwww wwwwwww 'mayebhyaH kila tANDavaM girisutA vANAtmajAM tAmuSAm / lAsyaM sAGgamabIbhaNat punaruSA gopIgaNaM prItitastena prApya tataH samagramuditaM saurASTrayoSAgrataH // nAnAdezasamudbhavAzca lalanAMstAbhistataH zikSitA stAbhyo'pyatra paramparAgatamidaM loke pratiSThAmagAt / pArthAyaitadupAdizat punaridaM gandharvalokAdhipaH wwwwwwww 14 wwwwwwwww zrImAn citrarathastadetadakhilaM mArgAbhidhaM tattvataH // 15 1 ABC indrobhya' / 2 ABC deg tyA samu' | 3 B0 martebhyaH / 24 4B0 deg mA nAbhi / Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrahaH] mu0ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 tenedaM ca virATarAjaduhitA saMzikSitAtrottarA tasyocchittirabhUdihApi kiyatA kAlena tad vai punaH / ArAdhyAkhilalokazokazamanaM zambhu nRpaH sAkala stasmAt sAGgamavApya maha~nivahAyopAdizad vistraat||16 kAlenAtha punarvilInamiva tad dRSTvA gaNagrAmaNI zambhuH kumbhanRpopadhiH prayatate vaktuM vidaamgrnniiH|| 'nAvyAditrividhopapattikalanopetasya tasyAdhunA nAnArthAbhinayaprapaJcaracanAramyaH kramo varNyate // [ shaastrsNgrhH|] niSpatti vyazAstrasya tatpAramparyakIrtanam / nirmiti vyazAlAyA nivezo'tha sabhApateH // saMnivezaH sabhAyAzca sarvaraGgArthakIrtanam / kIrtanaM pUrvaraGgAGgapratyAhArAdilakSmaNaH // [Adau 1] samyak nAndIlakSma dhruvA sopohanA ttH| pAtrasyAtha pravezazca tathaivAGganirUpaNam // pratyaGgAlakSmopAGgAnAM lakSmAbhinayalakSaNam / hastasya karaNaM hastakSetrasyApi ca lakSaNam // pracAro hstyostdvddhstkrmaannynukrmaat| sthAnakAni tathA cAryoM dvividhA maNDalAnyapi // dvividhAni tathA nRttakaraNAni tathaiva ca / tAni cotlutipUrvANi kalAsAzca sreckaaH|| karaNairabhinivRttA aGgahArA dvidhA ttH| vRttayazca tathA nyaayaashcaaturvidhymupaashritaaH|| dezanRttavidhidvaidhA tathA privddirmtaa| nRttaM peraNinastasya lakSaNaM pAtralakSma ca // lAsyAGgAnAM tathA lkssmopaadhyaayaacaaryyostthaa| naTanartakayostaballakSma vaitAlikasya ca // lakSaNaM recakasyAtha dezInuttabhidAM tthaa| lakSaNaM rAsakAdInAM lakSma kohANTikasya tu|| 1 ABG degyogaadi| 2 B0 nttyaadi| 3 ABO 'naadii| ... - Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR0ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 [nATyazAlAnirmANam vRttazramavidhistadvat saMpradAyasya lakSaNam / tadgatAca guNA doSAH krameNaitat prakAzyate // 28 10 15 [ nATyazAlAnimANam / ] niSpattirnAvyazAstrasya tatpAramparyakIrtanam / ubhayaM pUrvamevoktamatha nirmANamucyate // nATyazAlAgataM tatra parIkSeta bhuvaM purH| nAvyavezmagataH kuryAd vAstu lakSaNalakSitam // doSairadUSitA bhUmiH samA gaurI sthirA dRDhA / anUSarA bhUmidoSaiH kiilkaayairduussitaa|| lAgalollikhitA zastA tatrANi smaastH| hastapuSyAnurAdhAntyasaumyacitrottarAsu ca // dvidaivatye dine zaste vissttyaadhairpriplute| puNyAhavAcanAdyena nAvyavezma samArabhet // samAM kRtvA bhuvaM tatra sitaM sUtraM prytntH| kaposAdyanyatarajaM dRDhaM nUnaM prasArayet // * yadAkRSTaM balAt pumbhinaM truTyati kadAcana / madhya-tribhAga-turyAze truTite kramato bhavet // vibhu-rASTra prayoktRRNAM phalaM doSAvahaM tathA / hastAt prasAryamANe'smin bhraSTe'pyapacayo bhavet // tataH sUtraM dRDhaM kArya nAvyavezmavinirmitI / tat tridhA gaditaM vezma nikRSTaM caturasrakam // tryasaM ceti punarmadhyaM dIrgha samamiti dvidhA / tatrAcaM devatAgAramatidIrghamanuttamam // caturasraM ca yad dIrgha bhUpatInAM tadIritam / brAhmaNAdehaM proktaM caturastraM samaM budhaiH // zUdrAdihInavarNAnAM vezma tryasramihoditam / prekSAgRhANAM nirmANe pramANaM vizvakarmaNA // nirdiSTaM tat praboddhavyamaNuzcaiva rjstthaa| vAlo likSA ca yUkA ca yavAzcaivAGgulaM tathA // .20 1 Boitt| 20 tardiSTa / Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nApazAlAnirmANam ] nR0 ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 _ekaikottaravRddhyA ca kramAvaSTaguNaM tvivam / hastAGgulAnAM viMzatyA caturanvitayA mitH|| ... caturhasto bhaved daNDo nAvyavezmamitI sdaa|. tatra syAnAkinAM vezma 'saptaviMzatidaNDakam // vaiye vistaratastat syAt tadardhena mitaM punH| vRNAM SoDazabhirdaNDairmitamAyAmato matam // 'triraSTabhistu vistAre tatra sUtraM prsaaryet| nAvyavezma na kartavyamata UrdhvaM kadAcana // . . prekSAgRhANAM sarveSAM madhyamaM mAnamiSyate / yatastasmin kRtaM pAThyaM geyaM ca avyatAM brajet // saMsAdhyA bhUmirAyAme puurvpshcimyordishoH| pakSiNottaravistAro pratIcyA vibhajecca tAm // daNDaizcatubhiAbhyAM ca dvAbhyAmaSTAbhireva ca / catvAraH syuH kramAd bhAgAsteSu pazcimato bhavet // nepathyasya gRhItasya purato rnggshiirssbhuuH| tavagrato raGgapIThaM tat purastAt sabhAspadam // bhuvamitthaM vibhajyAtha baliM dadyAnnizAmukhe / brAhmaNAMstarpayitvA ca nAnAratnairalaGkRtAn // mRdaGgapaTavAthaizca shngkhdundubhigomukhaiH|| sarvAtoyaiH praNuditairulUladhvanipezalaiH / / kASAyavasanAdInAM pASaNjyAmiNAM tthaa| utsAraNamaniSTAnAM kRtvA dikSu dshkhpi| puSpAkSatAdibhirmatraistalliGgaiH shucimaansH|| yAdRzaM dizi yasyAM syAd daivataM nigmoditm| tAzastatra dAtavyo blirmapurskRtH|| . . . sitaraktanIlakRSNapItadhUmrAruNAmalam / prAgAdidikpatibhyo'naM kalpayet prayatAtmavAn // 54 1 AB0 degshmnitii| 2 AB0 degsptaavi| 3 ABO tirsstt| .. . Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 [nAvyazAlAniyA muhUrtenAnukUlena bhUlena avaNena thaa| rohiNyAM 'vopoSitaH sanupAdhyAyaH smaahitH|| 55 stambhAnA sthApanaM kuryAllane sdgrhviikssite| suzilpighaTitAH sthApyAH kumbhikAH pUrvameva taaH|| . antarbahirmAnasUtrAdardhena syuH sthiraM sthitaaH| agnikoNaM puraskRtya stambhAH syurbrAhmaNAdayaH // kharNatAmrarUpyalohastanmUle'nukramAt kSipet / stambhAn saMpUjayet pazcAd vastramAlyAnulepanaiH // pItai raktastathA zvetainarjIlaizcaiva yathAkramam / pAyasaM guDodanaM ca kRtAnaM kRzarAM tathA // ... .. dvijebhyo bhojanaM dadyAt stambhAnukramataH sudhiiH| tAnutthApya zanairvidvAMzcala-kampavivarjitAn // . sthApayet kumbhikAzIrSe zAntipAThapurassaram / / yatastacalane rASTrenAvRSTiH kampane tathA // paracakrabhayaM tasmAt tatra yatno vidhiiyte| stambhasthApanamantro'yaM praNavAdinamontakaH // yathAcalo girimeMruhimavAMzca mhaaclH| jayAvaho narendrasya tathAtvamacalo bhava // anena sthApitAn stambhAn pazyed dakSiNato nagAn / viprarAjanyayormadhye bhuvA khAkrAntayA saha // saumye saptAparAMstadvanmadhyato vaishyshuudryoH| evamaSTAdazaite syuH stambhAH saassttkraantraaH|| bhuvA khAkAntayA sAkaM dkssinnetrpaarshvyoH| pUrvapazcimayostadvaddhastaSoDazakAntarau // dvau dvau stambhau samAropyau khArdhAkAntabhuvau pRthak / tayormadhye tathA stambhau sASTahastAntarau pRthak // khArdhAkAntabhuvau sthApyau dvau dvau pazcima puurvyoH| evaM syurvasavastambhAzvArtha' madhyabhuvi kramAt // D 1 B0 vaapaa| 2 ABC degdhyAya s| 3 ABO staMbhAsyuH / 5 ABO degc|| / 6 B0 degmrv| 7 ABO shvth| 4 ABC alN'| Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7310 nAbAlAnirmANam] nR0 ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 sthitastambhAnusAreNa sapta saptAparAn sudhii| vinyaset sUtramAsphAlya catasRSvapi patriSu // paJcahastamitAyAmAna vistAre hastamAtrakAn / catuHpaJcAzaduditAn saha pUrvaimanoramAn // .. yatpatidvitayaM pArthe pati madhyataH sthitaa| tAsu koSThASTakaM kArya samantAdaSTahastakam // madhyapaGktestu ye pakSI pArzvataH smvsthite| tanmadhye tu sthite patI ye te pUrve'STakoSThakaiH // dairye'STahastakaiAse cturhstvibhuussitaiH| vistArAyAmayoryadvA tAM bhUmi vibhajed budhH|| dvAtriMzatA tathA hastaizcatuHSaSTyA ythaavidhi| dvAtriMzadevaM koSThAH syuzcaturasrA mnohraaH|| AyAme pariNAhe ca karaiH SoDazabhirmitam / .. madhyakoSThacatuSkaM tu raGgapIThaM prakalpayet // pUrvavadraGgapIThasya vahnikoNAdikoNagAn / brAhmaNAdyupadhistambhAn sthApayet shilpisttmH|| karaiH SoDazabhiH samyagantarAlavibhUSitAn / catustriMzat punaH stambhAnanyAn vedhavivarjitAn // sASTahastAntarAn vidvAna yathAbhAgamavasthitAn / sthApayedevametasminnaSTatriMzanmanoharAn // yadvA dvAtriMzatA hastairAyAmapariNAhayo caturasrAM bhuvaM kRtvA sa catuHSaSTikoSThakam // madhye koSThacatuSke'syAM raGgapIThaM prakalpayet / raGgapIThAt pRSThabhAge raGgazIrSa prakalpayet // tatpUrvabhAge nepathyabhavanaM sAdhu kArayet / . agnikoNAdiSu tataH krameNa stambhavezanam // 7620 - 1 BG 'sudhii| 2 B0 caturhastavibhUSitaiH SaSTyA yathAvidhiH while though A has the same reading it has these" "marks of deletion: . Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR0 10 ko0-ullAsa 1, parIkSaNe 1 [nATyazAlAMnirmANam brANAyupaMvicchana 'piitthnepthyveshmnoH| .. 'khAryAkrAntaM bhuvA sAkaM caturhastAntarAlataH // pratikoNaM yathA koNastambhAbhyAM saha srvtH| tathA SoDaza saMsthAyAH stambhAH suutraanurodhtH|| AyAme te'STahastAH syurvistAre syushctuHkraaH| catasRSvapi kASThAsu raGgapIThasya kosstthkaaH|| te trayastrayo'saMbhUya syushctuHssssttisNkhykaaH| stambhA ekonapaJcAzanAvyavezmani koSThakAH // mUrdhni teSAM vicitrANi kASThAni parikalpayet / bharaNAkhyeSu kATheSu vicitrAH zAlabhaJjikAH // .. kAryA mUrddhasu teSAM syurdhariNyaH zilpisaMskRtAH / tAkhatha sthApanIyaM syAt tiryag dArucayaM dRDham // parasparaM saMhatAH syuH paTikAstatra daarujaaH| suzliSTasaMdhikaM randhra nirmuktaM syAd yathA tathA // 15. chAvanIyaM prayatnena kASThAnAmantarAlakam / chAdanakramamAzritya paraM lohaanusaartH|| tathA sudhA nigheyA'tra yathA candrakarAH param / tatrAnubimbamAsAdya candrakoTibhramAvahAH // syurevaM bhittikarmAyo zilpivayaH prayojayet / stambha vA nAgadantaM vA vAtAyanamathApi vA // koNaM vAsapratidvAraM dvAraM viddhaM na kArayet / dRDhamUlA samA bhittiH pakveSTakacitA haDhA // ythocitdvaardeshstmbhaacchaadnocitaa| candrabimbapratIkAzA sudhaalepvibhuussitaa|| vicitracitra saMyuktA vAtsyAyanavinirmitaiH / rataprabandharucirA nAnAnATakacitritA // nAyikAnAyako petnaanaaruupvicitritaa| ltaashRngkhlikaapinnddiibhedbndhvinirmitaiH|| 1 80 pIThe ne| 2 ABC svasvAkrAntaM / 3 BC stmbhaasysh| 4 BG tessaa| 5 450 sAti ! 6 80 suyukaa| 7 B0 degnAyiko / Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nATayazAlAnirmANam ] nR0 20 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa 1 zrIkumbhakarNasaGgIta -gItagovindarUpakaiH / www. kartavyA citritA bhittirvicitrA citrakarmaThaiH // nepathyavezmanastatra dvAraM pazcimataH smRtam / ekamanyad raGgapIThapravezAya prayojayet // pUrvato dvAramevaM syAt tatra dvAradvayaM zubham / nepathyamandire tatra raGgazIrSa prakalpayet // SadArukayutaM tasya vidhiratra prapaJcyate / pUrvadvArasya pArzvasyaM kartavyaM stambhayugmakam // tadavazcordhvatazcApi dArudvandvaM manoharam / farari kAryametat SaDdArukaM bhavet // brAhmaNAdicatuH stambhAbhyantarAle yadIritam / raGgapIThaM ca tat kArya nAtyucaM nAtinimnakam // samantAdaSTahastaM tadAdarzatalasaMnibham / ligdhaM samatalaM svacchaM tatra syAnmattavAraNI // dakSiNottarapArzvasthastambhayugmasamAzrayA / sAdhArakASTharucirA varNakairupabhUSitA // ratnAni cAtra deyAni vajraM pUrvadizi smRtam / vaidUrya dakSiNe pArzve pazcime sphaTikaM tathA // uttare tu pravAlaM syAd madhye kanakamIritam / evametasya viduSA kartavyoparibhUmikA // caturastambhasamAyuktA suvarNakalazojvalA / yathA zailaguhAkAro jAyate nATyamaNDapaH // gambhIrazabdavAn mandavAtAyanapariSkRtaH / nirvAto'tiprayatnena, yasmAdevaM kRte sati // kutapasya prajAyeta gambhIradhvanitocitA / purato raGgapIThasya madhyapaGkteH sukoSThake // pazcame vAtha SaSThe vA sthAnaM kArya sabhApateH / nivezanArthamutsevenArdhahastaM tu tat smRtam // 2 nR0 ratna0 99 100 10 101 102 103 104 105.20 106 15 107 108 109 25 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 rU ko ullAsa 1, parIkSaNa 1 [sabhApati sudhAdhavalitaM zulaM mAnAbhagimanoharam / / anyeSvapi ca koSTheSu yathAyogyonnatAni tu|| sanAni prakalpyAni vividhAni zubhAni ca / nepathyabhittito bhittiM dazahastAntarAM dRDhAm // paJcahastonnatAM kuryAt parito'nyAM sanirgamAm / tatra rakSijanAH sthApyA apramattAH smnttH|| evaMvidhAnasaMyuktaM nATyavezma bhuvo vimuH| jayAyuHkIrtijananamanyathA na zubhAvaham // // iti nepathyagRhalakSaNam // 111 10 15 [ sabhApatilakSaNam / ] rAmAdhuttamanAyakapratinidhiH svasthaH kulIno yuvA pAtrApAtra vizeSavit sthiratamapremA kalAkovidaH / gItajJaH sakalAgamArthanipuNo 'vidvatpriyaH satyavAk khAdhInAkhilasevako bhudhno'bhiissttaarthdaanoburH|| 114 rUpakhI paracittavid guNagaNagrAhI kRtajJo guNI dharmiSTho rasabhAvavijanamanohArI suveSaH sukhI / zRGgArI bahudo'napekSyavibhavaH kIrtipriyaH kAmukaH prAptaucityavizeSavicchucimanAH proktaH samAdhIzvaraH // 115 // iti sabhApatilakSaNam // [ sbhaasnniveshH|] pIThasyAsya puraH sabhAstaraNayuksadvedikAyAM vibhu maM khasthavicitraratnakhacitaM siMhAsanaM bhAkharam / adhyAsIta tadagradezamahito mantrI tato dakSiNe nAnAzAstrakalAvizeSakuzalAH kAvyAniSThAmitAH / / 116 vizvArthAbhinayaprapaJcacaturAstauryatrikajJA rasA. vezAbhijJa navInabuddhivibhavAH khkhaamicetovidH|| bhAvajJAH kavayo vizeSaviduSaH satpaNDitAmAtra ye vaidyA jyotiSazAstraniSThadhiSaNA ye bhuuptervllbhaaH|| 117 - 1 ABO vidviti| 2 ARC degmikSanana / 3 ABO naSTha / ....... 25 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAlabhivezaH] * nR0 ra0 ko0-ullAsara, parIkSaNa 1 te syudakSiNato vibhornavanavakhakhocitAnyAsanA.. nyadhyAsya pratibhAvizeSavijitendrajyA sbhaapnndditaaH| vAmenAsya punaH sutA narapatenaipuNyabhAjo janA...... ... ye cAnye'bhinayapravINamatayo nRtyeSvamijJAH punH|| 118 pRSThe cAsya varAGganA narapateH syurinAryo lasat tAruNyAkarabhUmayo vasatayo lAvaNyalIlAzriyAm / citrAlatibhUSitAH sitatarairnetrAJcalaiH kAminA ___ yUnAM cittavivekavaibhavamalaM saMcchAdayantyo nijaiH|| 119 caJcadranamayorunUpuraraNatkArairvilAsollasad-. bhAvairmAnasasaMbhavaM nijanijairudvodhayantyo'nvaham / saMsiJjatkaracArucAmaramarutsaMvIjayantyaH smita___ jyotlAzubhritadiGmukhAH paravazIkAraikasatkarmaNA // 120 agre vetradharA nRpeGgitavido mAnyetarajJAnino dakSA rakSaNakarmaNi pratipadaM sNpraaptsNvedkaaH| provaJcajjayajIvamaGgalaziraHsevA vidagdhAH sadA * tiSTheyuH paritaH samIritadRzo nityaM nRpsyaagrtH|| 121 zazvadrAjakulodbhavAH sunipuNA nityAnuraktA nRpe no bhinnA na ca saMhatA parigatAnyonyAnurAgasTahAH / spardhAbandhamanoharA parigatAnekAstravidyoddharA stiSTheyuH parito'sya rakSaNavidhAvudyatsamastAyudhAH // 12220 - nAnAdezavicAracArumatayo nATyAgame pAragA vaidgdhyaamRtvaahiniijldhyshcaanyclyleshojjhitaaH| draSTAro vividhakSitIzvarasabhAsthAnasya mAnepsavo varteyuH parito'sya bndinivhaasttkrmsNshNsinH|| 123 // iti sbhaasnniveshH|| 15 ... 25 [puurvrnggH|] evaM tatra samagralakSaNaparIvAre sabhAnAyake- .. .. ___'dhyAsIne rucirorumauktikamaNiprAyaM susiMhAsanam / 1 Bo degndresyaaH| 2 ABC mlH| 3 BG sevAdi / - Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 nR0 10 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa 1 nATyAcArya upetya tattaducitaprAvINyavidbhiH samaM vayaiH saMvidadhAti rUpakavidhestaM pUrvaraGgaM sudhIH // abhineyArthatAdAtmyapaTuH sphuTataro naTaH / padArthAbhinayAcitraM vyaJjayan syAt tadagrataH // rasAbhidhAyakaM nATyazabde nAvye'pi vRttitaH / lakSaNAyA vartamAnamubhayaM darzayan sphuTam // tathA ca nRtyazabdArthamubhayAnugrahaM vadan / nRtye cAbhinaye sAkSAd vakti lakSaNayAnvayam // nATyenAbhinayaM nRtyazabdena ca rasaM punaH / vRttyA lakSaNayA sAkSAdubhayaM darzayan padam // karaNAGgahAranicayairnRttamatropadarzayan / rasaH sabhye naTe vAsya vikalasya jihIrSayA // svAtmAnaM tanmayaM kurvanniva raGgamupAzrayet / tataH kutapavinyAsAdyaGgapracayapezalam // sUtradhAraH pUrvaraGgaM prayuGkte nATyatattvagam / yato rasAtmakasyAsya prayoge prayuyukSite // rajyate vai sahRdayaiH pUrvaraGgastataH smRtaH / saMpAdabhAgaH sakalaH parivartaiH samanvitaH // prayogo'yaM yato raGge pUrvameva prayujyate / tenoktA bharatAcAryapramukhaiH pUrvaraGgatA // raGgazabdena tat karmocyate tauryatrikAzritam / tatpUrvabhAgo vidvadbhiH pUrvaraGga udIritaH // sopohanAstadvinA vA dhruvA utthApanImukhAH / sUtradhArapravezArthA yato'smin pUrvameva hi / prayujyate tataH pUrvaraGgatA vAsya saMmatA // caturasra yatra bhedAd dvividhaH sa punardvidhA / zuddhacitravibhedena pRthagevaM caturvidhaH // karaNAGgahArarAhityaM zuddhatA citratA punaH / tatsadbhAvo'tha citrAdyairmArgairbhinnavAyutaH // 1 BO prayute / * [paM 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrahaH] nR0 20 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 caturasrastathA yassraH SaDvidhaH kecidicyate / keSAMcana mate mizro dvayaM saMmizraNAnmithaH // * [ pUrvaraGgAGgasaMgrahaH / ] athAbhidhAsyate samyak pUrvaraGgAGgasaMgraham / pratyAhAro'vataraNamAzravaNArambhavaktrapANI ca / parighaTTanAtha saMghoTanAtha mArgAsAritaM ca [1] // AsAritotthApinyau nAndI zuSkA ca kRSTAhvA / rahadvAraM cArI saiva mahatpUrvikA trigatam // prastAvaneti kathitAnyetAnyaGgAni bhArate pUrvaiH / aGgairebhi'rihAGgI 'niSpannaH pUrvaraGgo'yam / tebhyo naivAbhinno bhinno'pi prekSyate kacit sadbhiH // * [ pratyAhAraH / ] utthApanIprayoge [ca] prAdhAnyenopakalpite / pratyAhArAcayaM yAtA prAcyodIcyAM gatAmatra / * atrAzrAvaNikAdyaM yadaGgaSaTkaM krameNoktam / devastavArthamapadaM padabaddhaM vA dvidhA taduddiSTam / apadaM tatra tu gItaM nirgItaM kIrtitaM taca // yat padabaddhaM gItaM taddevaprItidaM bahirgItam / tasmAt padairnibaddhaM prayojyamAzrAvaNAdIha // * prAyeNa tu bahirgItamantarjavanikAgataiH / tantrI bhANDakRtaM tajjJaiH prayoktavyamatandritaiH // tato javanikAM hitvA samastakutapaiH saha / nRtya - pAThyakRtAni syuH pUrvaraGgAGgakAni tu // tataH punaH prayoktAtra mandrakAdestu madhyataH / prayojyaM kizcidekaM tu varddhamAnamathApi vA // pUrvaraGge prayuJjIta tato'nyAGgasamuccayam / athAmISAM kramAd vakSye lakSaNAni samAsataH // jJeyaH kutapavinyAsaH pratyAhAraH sa cedRzaH / 1 ABO aGgairimi0 / 2 ABC niSpanaH / 3 ABO vakSe | 138 139 140 141 143 144 145 5 142 010 148 io 15 20 146 14725 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 0 20 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 prAGmukhaH syAnmAIliko raGge pratyagavasthitaH / gAndharvAcAryakI yAmye raGgabhUmAvudaGmukhau // tasya dakSe maukhariko 'vaiNiko vAmadezagaH / nivezanaM gAyakAnAm // iti pratyAhAraH // * [ avataraNam / ] [ avataraNAdIni - tathAvataraNaM smRtam // taca raGgottarasyAM syAd yAmyadigmukhagocaram / paJcaSairvistRtA istaistathA 'vasukarAyatA // zaraccandrapratIkAzA'thavA bAlArkasaMnibhA / nAnAvarNA'thavA ratnanikaraiH khacitA navA || koNeSu paritazcApi muktAjAlapariSkRtA / cihnitAM daivataistattatsthAna bhAganivezitaiH // madhye mahezvaraH pArzve caturmukhacaturbhujau / sUryAcandramasau teSAM savyadakSiNapArzvayoH // tArakAH syustatparito devyastatkoNagAH smRtAH / vAyau sarakhatI vahI tArakAnvIzakoNagA // 'bhairavI naiRte kAmagAminI dakSiNe punaH / gorakSaH siddhanAthastu pazcime pUrvadiggataH // mInanAtha uttarasyAM caturaGgaH kramAdimAH / devatAH pUjayet pUrva sthAneSUkteSu mantravit // // iti avataraNam // * [ AzrAvaNA / ] tata AzrAvaNApANitrayaH kramavazena yat / svalpamAdau zrUyamANaM mRdaGgAdyasya mArjanam / tasmAt tallakSaNaM pUrva mayA samyagudIritam // // iti AzrAvaNA // * [ ArambhaH / ] tataH khalpeSvavahiteSvaGgamArambhasaMjJakam / tad yatra gAyakAH sAkSAt saptakharaparigraham // 1 BO SiNiko / . 2 ABO vastu / 3 ABC nairRtau / 4 ABO zravat / 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ] nR0 20 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa- 1 kRtvA kuryustAlayuktaM gItaM tatra dhruvAH punaH / saptakharodbhavAstAH syuH sugatizca sugandhinI // raudrI pAJcAdanI tadvat pAJcAlinyatha devatI / azvinIti kramAdAbhirgrahaNaM syAt prasAdanam // caturasrabhidAstisrastisro'pyAdyAsu tatparAH / tisrastryastrabhidAkhevaM daitinIvadihAzvinI || etagAthAbhirA todyavAdanaM rAjaziSyayA / // ityArambhaH // [ vakrapANi: / ] tathA pANivibhAgArthaM vakrapANirvidhIyate // atra vakrAGgAntamAhuH duSkaraM pANirucyate / gAthAlakSitapUrvAlA 'pAbhirAtodyavAdanam // - // iti vakrapANiH // * [ parighaTTanA / ] 'taruyojaHkaraNArthaM ca bhavecca parighaTTanA / etagAthAbhirAtodyaM vAdayeda vAdakottamaH // // iti parighaTTanA // [ saMghoTanA / ] vAdyavRttivibhAgArthaM bhavet saMghoTanAvidhiH / aGguSThAbhyAM ca tarjanyA tatrIvAdanato bhavet / gAthAbhiruktapUrvAbhirihAtoyaM pravAdayet // // iti saMghoTanA // * [ mArgAsAritam / ] tI bhANDasamAyogAd mArgAsAritamiSyate / citrAdi triSu mArgeSu karaNairdhAtubhiH samam // // iti mArgAsAritam // * * 160 169 162 163 10 164 165 166 5 I ABO staa| 2 ABC 'rAtmedda' | 3. ABC pUrvAyAlA / 4. App: taMtraujaH / 5 430 saMkhoTamA / 15 20 167 25 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 [sArita [AsAritam] tAlo mRgastatrI ca kacidekaikazaH kacit / yugmIbhUya pradhAnaM syAd guNaH sarvavyapekSayA / SaD suvAH kramato'tra syuH 'prAdhAnye tritayasya tu // 168 athAsAritamatra syAnmArgAsAritapUrvakam / ApUrvAta saraterdhAto rUpe pAtAH puroditaaH|| 'AsAryanta iti proktA budhairaasaaritaabhidhaaH| etasyodAhRtiH pUrvamuktA lakSaNapUrvikA // // ityAsAritam // [pAThavRddhiyuktiyuktamAsAritam / ]] 'yAnyavocamahaM pUrva gItakAni cturdsh| vardhamAnAdikaM caiva sarvamatraiva yojayet // upakrame gItakAnAM pryogsuucnaadibhiH| upoyante kharA yasmAt tasmAduktamupohanam // . taduktaM pUrvamasmAbhizcatasraH kaNDikA api| vizAlAsaMgate tatra kaniSThAsAritodbhave // madhyamAsAritAjAtA vizAlA saMgatA tthaa| sunandeti ca tisro'pi jyesstthaasaaritsNbhvaaH|| sumukhI ca sunandA ca saMgatA ca vizAlikA / uktapAte kramairetairAsAritavidhikramAt // . 175 piNDIbandhAH pradarzyante vardhamAnakrameNa ca / te ceSTa devatArUpA iSTacitrAzritA atha // vilambitalaye'bhISTamAna AsAritasya tu / kalAkalApasaMyuktopohanasyArthabhAgikAH // samAzcatasrazcaturA nartakyaH pussppaannyH| antardhAnamapAkRtyAlakuyU~ raGgabhUmikAm // 178 tatrAvakIrya puSpANi namaskuryuH krameNa tAH / indrAdilokapAlebhyaH parivartya caturdizam // -: TAB prdhaanye| 2 ABO aacaarynt| 8 ABO yAnyevo / 4 BG. devAtA 5 B0 pussppussppaannyH| Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ diyukamAsAritam ] nR0 20 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa 1 vandanAni prakurvanti punazca parivartanAt / upohanArthAbhinayamaGgahAraiH prayujya tAH // piNDaM baghnanti tatrasthAH kaniSThAsAritAzrayam upohanaM paJcakalaM sUcayA bhAvayanti tAH // vaizAkharecitenAsAmekA bhUtvA pRthak tataH / abhinIyopohanArtha darzayecca tadetarAH // paryastakAyaGgahAraiH pranRtyeyustatastu tAH / piNDIbandhaM samAsthAya bhAvayantyaGkureNa tu // prathamopohanasyArthaM parivartya punazca tAH / vaizAkharecitaM kRtvA karaNaM raGgapIThake // vikIrya puSpanicayaM kuryurvastu vibhAvanam / tAbhya ekA' vinizcitya prathamaM vastu bhAvayet // tadeva cAru cAturyAd darzayenRtyataH punaH / tataH piNDIgatAH sarvAH piNDIbandhamupAgatAH // sUcayA SaTkalaM kuryurdvitIyopohanaM punaH / tasyaivaM karaNaM jJeyaM tadarthasya vibhAvanam // apasRtya dvitIyAtha tAbhyo vastu dvitIyakam / 'cacatpuTena tAlenAbhinayet prathamA tadA // nRtyevaGgahAreNa catasro militAH punaH / viSAya zRGkhalAbandhaM dvitIyasyAtra vastunaH // aGkureNa punaH kuryurupohanamathaikikA / tAbhyo niHsRtyAbhinayed dvitIyaM vastu tatparam // pradarzayantyaha' haristadarthaM militA atha / piNDIbandhaM samAsthAya samaM kuryurupohanam // evaM tRtIyA'bhinaye tRtIyaM vastu raGgagA / SaT pitAputrakeNa dve kuryAtAmaGgahArataH // nartakyo 'militAH pazcAllatAbandhamupAzritAH / aGkureNa punaH kuryurupohanamatha sphuTam // 1.4 kuyurkuyu / 2 ABC eka / 5 ABC yatyaGga / 6 ABO mimilAH / 3 mu0 rana0 3 ABC SaTphalaM / 180 181 182 183 184 10 185 186 187 b 190 191 188 189 20 15 193 4 ABC cacat / 25 192 : Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muM0 20 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 [pAThavRddhiyuktamAsAritam anyonyaM militAH prAgvat tRtIyA prthmaanvitaa|| tRtIyaM vastvabhinayenRtyaM kuryAdU dvitIyikA // tataH saGgatya piNDIsthAH kuryusturyamupohanam / sUcayASTakalaM pazcAdapasRtya caturthikA // caturtha vastvabhinayedaGgahAraM tataH praa| kurvIrana militAstisrazcatasro'pi tataH param // aGkareNa caturthasya vastuno bhedykaabhidhm| bandhamAsthAya kurinupohanamataH param // vizliSyAnyonyamAdyAbhyAM dvAbhyAM sAkaM tRtIyayA / aGgahArairabhinayecaturthI vastu turyakam // atha sarvAsu nartakyaH pinnddiibndhmupaashritaaH| caturthopohanaM kuryurapamRtya tRtIyikA // . tRtIyaM vastvabhinayet tisro nRtyanti ttpraaH| latAbandhamathAsthAya kuyuH pUrvamupohanam // prathamaM vastvabhinayet prathamA'pazritA ttH| tadetarAH pranRtyanti militAH punareva taaH|| kusumAJjalimAkIrya catasro'pi tadA samam / aGgahAraiH pranRtyAtho bhavantyapazritAstu taaH|| piNDI zRGkhalikA caiva latAbandho'tha bhedyakaH / piNDIbandhazcaturthe'pi tallakSaNamathocyate // sa ceSTadevatA'rUpo'nukAreNa smRto budhaiH| tasya dehAnukAreNa vidheyA ca vipazcitA // piNDAkAreNa vijJeyaH piNDIbandhastadA punH| zRGkhalAtmA bhaved gulmo latA jAlakharUpiNI // 'saMdaMzo bhedyako rUpaM caturthamidamIritam / sUcA syAt piNDikAbandhAdaDDuraiH shRngkhlaadibhiH|| ubhayaM smRtamArohe'varohe'Gkura iiritH| yasminnAsArita pUryadIritamupohanam // ----207 1 ABG degtArunukAreNa / 2 ABO caa| 8 0 sNghsho| . Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatthApanA] nR020 ko-ullAsa 1, parIkSaNa 1 prativastu tavAvRttiriti kecana mnvte| sphuTa raktaM vibhaktaM ca samaM zuddhaprahArajam // 208 mRtyAnugaM vardhamAne vaadyvaadnmissyte| kaniSThAsAritasyAyaM vidhiruktaH svistrH|| anyeSvAsAriteveSa vijJAtavyo vidhirbudhaiH| sarveSvAsAriteSvatra nartakInAM pravezanam / vaizAkharecitena syAditi rAjendrasaMmatam // 210 nartakyaH SoDazaivaM sukusumanicayaM raGgabhUmau vikIrya prItyai zambhoH pranRtyantyasakRdabhinayairarthajAtaM pradarya / etad vai pAtravRddhiprabhavamavikalaM vardhamAnaM prayojyaM 10 zambhoragre'tha sarvakSitipatipurato naalpbhuubhturgre|| 211 : yasmAt sarvakSitIzaH khayamiha bhagavAnitthamAveditaM prAga- anyatraikaM sugItaM vidhivadanubhavAd dezakAlAnurodhAt / yojyaM gItapravINairabhimatasuratAprItaye yuktiyuktaM kSoNIsuzroNibhA nigaditamakhilaM buddhisaMsthaM vidhaay|| 21215 . ||iti pAThavRddhiyuktiyuktamAsAritam // 20 214 .. [utthApanA] ataH paraM pravakSyAmi dhruvAmutthApanAbhidhAm / sUtradhArapravezArtha prayogaM 'naandipaatthkaaH|| utthApayanti raGge'smin prayogaM pUrvameva yat / tasmAdutthApanaM proktaM rAjarAjena dhImatA // gau lo glo lAstrayo gazca lau ga ekaadshaakssraiH| caturbhizcaraNaiH proktA dhruvA prAguktatAlayuk // . ' yathA gaGgAtaraGgaparidhautajaTam ___gaurIkucadvayaniSiktakaram / devendramukhyasurapUjyapadam vandAmahe zivamameyapadam // zatau dvidvikalau saM caikakalaM trikalastu sN| pratyekaM caraNeSvatra layatritayameva ca // _ . 1 ABC nAdi / 26 21730 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 020 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 [utthApanA parivartAstu catvArasteSAmAdyasthite lye| dvAtriMzatA kalAnAM syAt laye madhye dvitiiykH|| 218 so'pi tAvat kalastAvAn tRtIyo'pi klsttH|... tAvAneva caturthastu paraM 'tasyAdbhute laye // dhruveyaM caturasrA syAdasyAM pANitrayaM bhavet / saMnipAtaizcaturbhiH syAt parivarta ihaikakaH // prathame vA dvitIye vA tRtIye sNnipaatke| pUrvasmin parivarte'tra vaadybhaannddprigrhH| sUtradhArapravezo'tra dvitIye parivartake // tatpAripArzvako syAtAM sabhRGgArakajarjarau / . . . sapuSpAJjalayaH zuklavastrAH sumnsstryH| kRtamaGgalasaMskArA vaiSNavasthAnake sthitAH // pravizeyustataH sUtradhAraH paJcapadIM vrjet| pakSiNaM caraNaM pArdhAkAntacAryA samutkSipet // tAlatrayaM tataH sUcyA vAmaM caraNamutkSipet / sadvayaH sUtradhAro'tha gatvA paJcapadIM shnaiH|| 224 raGgamadhye puSpamoH pUjayet padmasaMbhavam / namaskuryAt tato devaM mnovaakaaykrmbhiH|| kalAmiH syAt SoDazabhiH paJcapadyAM pravezanam / puSpAJjalivimokSe tu kalASTakamudIritam // tAvataiva tu kAlena dvitIye privrtke| namaskArya devatAnAM tRtIye parivartake // AkrAmenmaNDalaM pUrNa dakSiNaM pAdamuddharan / sUcyA savyena vakSaM ca vidvapakSeNa vAmakam / sUcyaivaivaM prakurvIta maNDalasya pradakSiNam // Acamya prokSya kartavyaM jarjaragrahaNaM ttH| anyonyaM pAdayorvedhazcatuSkala udAhRtaH / pradakSiNaM cASTakalamAcAme nikalena tu // . -- 1480 ssthaadbhute| 2 ABO klN| Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 ... 231 utthApanA] nu0.20 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 jarjaragrahaNaM kArya kalayaikikayaiva tu|..... tRtIye parivarte ca tatra mamimaM japet // ... nakSatrebhijiti tvaM tu prasUtaH zatrukarzanaH / jayaM cAbhyudayaM caiva pArthivAya prayaccha vai // caturthe parivarte'tha sUtrabhRt kutaponmukhaH / vikSepavedhau racayan padoM paJcapadI brajet // zazatAzA sannipAtau paataasysrdhuvaagtaaH| dvAdazaistairdviguNitaiH parivartadvayaM bhavet // parivartadvayaM cAtra kalA dvAdazakaM bhavet / AdAvante'STame turye dazame gAH pare claaH|| iyamutthApanI yastApAtAstAlAdikA iha / caturasrAt pAdahInA: - 232 233 234 10 16 [privrtinii|] atha syAt parivartinI // 235 - sUtrabhRtmamukhA asyAM parivartya caturdizam / kurvanti lokapAlAnAM vandanAni ytsttH||...236 parivartinI dhruvA'syAM tu sarve lA antimo guruH / / catvArazcaraNA chando jagatI caatipuurvikaa||........ 237 * yathA-trinayanamabhinavamRSabhagati, anapararavanavavanakalanam / madanakadanakaranayanavaraM bhajata bhuvanabhayazamanazivam // 238 20 asyAmAthAzcatasraH syuH kalA gurutayA [ca yaa]| catulAH syuH parA itthaM kalAH SoDaza kiirtitaaH|| 239 / tAbhiraSTau saMnipAtAH saMnipAtadvayaM tthaa| bhavet pratidizaM kuryAt diGnAthebhyo namaH krmaat|| 240 vikSepavedhau racayan pUrvoktaH kramataH sudhIH / prAGmukhaH praNamet pazcapadIM gacchan surAdhipam // 2 utkSipya dakSiNaM pAdaM vAmavedhena pUrvavat / ...... kurvan pazcapadIM tatra nivarteta kalAdvayAt // ....... kalAdvayena gamanamiyamatra ctussklii| .. ekaikAzAdhinAthasya namaskaraNakarmaNi // 24330 1 ABO klaaye| 2 0 bhuut| 3 ABO pdo| 4 ABO degrvikAm / .. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RR: ko-ullAsa 1, parIkSaNa 1 [parivartinI evaM caturdigIzAnAM namaskArAvanantaram / : ziva-viSNu-viracibhyaH prAGmukho rnggmdhygH| puMstrInapuMsakapadainamaskuryAt krameNa tu // dUramutkSiptamatra syAt puruSaM strIpadaM punH| kizcidutkSiptaparamaM samaM kSiptaM napuMsakam // . pumAnityaM dakSapAdaM kRtvA tredhA nmskriyaam'| kuryAnnArI tu vAmAMhimevaM kRtvA dvidhA caret / dakSaM na ghusasaMjJeyamubhayostulyalakSaNam // . strI viSNuH puruSaH zambhuH padaM brahmA napuMsakam / evaM kRte sUtrabhRtA vidhinA parivartane // .. 247 caturvarNAni kusumAnyAdAyAJjalinA nttii| pravizet tatmaveze ca bhuvA mAvezakI yathA // 248 satpustakollasitapANitalAmudyacchazAGkasamakAntimukhAm / bhakteSTadAnakarapadmayugAM vandAmahe kamalasambhavajAm // 249 sUtradhArAJjalau puSpamokSaM kRtvA carennaTI / dikpatInAM vandanAni sUtradhAroktavartmanA // AtodyavAdanaM tatra vinA gAnena varNitam / nAnAvaNaizca kusumairjarjarAtodyapUjanam // sUtramRnartakI tadvat sUtradhArasya cArcayet / tadAkSiptikikA jJeyA bA sAtra yathA bhavet // 252 kuNDalamaNDitagaNDayugaM bhUdharakandarakRtavasatim / sundaracandrakalAkalitaM zambhumahaM praNamAmi vibhum // 253 caturbhizvaraNarevaM bhUSitAmanumAtRbhiH / AkSiptikA dhruvA kAryA vyapakRSTAmahaM bruve // caturanAmaSTakalAM sthAyivarNA sthite laye / khadvayaM gadvayaM go lau gAvevaM crnnaakitaa|| patau SoDazamAtrAbhirapakRSTA dhruvA ythaa| 1 ABO padaina / 2 ABG namaskRyAm / 3 ABO 'punaSaM / 4 80 praveza / 5 BC degmh| Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 3020 ko ullAsa 1, parIkSaNa 1 helAvidalitakAmazarIraM lIlAnirjitadAnavarAjam / / dehA/kRtabhUdharasUnuM vande zambhu tribhuvananAtham // zazatAtAzasaM dviH samitipAtAH kalASTake / dhruvAbhizcatasRbhiH syAt parivarto'grimaH punH| zeSAstrayastu timRbhistatrAcA parikIrtitA // ihAbhidadhire kecid gaNaistAM bhyAdibhiH pRthak / dhruvayoH parivartinyA kRtA nRtyaM purA yathA // prathame parivarte tu tAbhyo vakrodbhavastathA / bahupAdo vahijazcetyAzIghratyaprapazcanam // parivarteSu zeSeSu vivadhyurvidhinoditam / // iti privrtinii|| * [ naandii|] imAM mItvA paThennAndI sUtradhAraH smaahitH| madhyamaM kharamAzritya devadvijamahIbhRtAm // AzIrvAcanasaMyuktaM pdairssttbhirnvitaam| dazabhiH kecidicchanti padairdvAdazabhiH pare // 261 devebhyo'stu namaskRtivijakulaM saMvardhatAM zreyasA pRthvIzaH pRthivIM prazAstu sakalAM bhUrastu ssyottraa| kAle varSatu puNyavArijalado nandantu gAvazciraM dezaH kSemasubhikSavAn bhavatu no rAjAstu saddharmavAn // 262 20 rASTraM cAstu nirAmayaM ca labhatAM raGgaH pratiSThAM paroM prekSAkarturihAstu dharmavibhavo brahmadviSo yaantvdhH| kIrtiH kAvyakRto'stu bhaktiracalA bhUyAdumeze sadA tattadbharibhiranvahaM vilasatAdU dharmasya rkssaakrH|| 263 evaM dvAdazabhiryuktA padainAndI nidrshitaa| . . 25 anya bhedadvayaM cAsyA UpatAmanayA dizA // . .. 264 'nAndIpadAntareSvevamevaM bhUyAditIriNau / ... uktArthasaprapaJcajJau bhavetAM pAripArzvakau // 265 1 ABO naadii| Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10.20 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 [pUrvaravidhi tat samayamAtyAdinAndImeksamukhayam / .. 'bharatAdU kSeyamatroktavistaraH syAnmahAniti // // iti naandii|| [zuSkApakRSTA / ] 5 . yatra zuSkAkSaraireva dhapakRSTA tu yA dhruvaa| yasmAdabhinayAt 'sUtraM prathamaM hyabhisAryate // tasmAt zuSkApakRSTayaM jarjarazlokadarzikA / // iti zuSkApakRSTA // [puurvrnggvidhiH| 10 raGgadvAramato jJeyaM vAgaGgAbhinayAtmakam // neyaM cArIpracAraM sahata iha mahI na kSamaM vaH plutInAM brAmaM sanma ka cAzApadamiha bhagavaMste bhujotkSepaNAnAm / brahmANDAghAta bhItyA parihara viSamaM tANDavATopamevaM nRtyArambhe bhavAnyA bhavatu jnmude'bhyrthitshcndrcuuddH|| 269 vAgaGgAbhinayopetamiti pacamudAhRtam / zeSa lakSaNametasya bharatAdavagamyatAm // tatazcArIsaMzaM samaM zRGgAracaraNAd bhavet / raudrapracaraNAtrApi [1dana] mahAcArIti kiirtitaa|| vidUSakaH sUtradhArastathA vai paaripaarshvkH| yatra kurvanti saMjalpaM tadatra trigataM matam // prakRtasyaiva kAryasya siddhatvasthAnusUcakam / upAyopeyabhAvena kAryasiddhivyapAzrayam // kavinAnAlaGkataM ca vAkyaM yatra prayujyate / sA syAt prarocanA nAma vstuprstaavnaabhidhaa|| ebhiraGgaiH prayuktaiH syAt tattadaivatapUjanam / keSAcillakSaNaM proktamihodAharaNaiH saha // prayogasya phalaM zeSa lakSmodAharaNe tathA / bharatAdavagantavyaM neha vistarazaGkayA / // iti puurvrnggvidhiH|| 25 .. . 276 1 ABC bharatAn / 2 ABC sUtra / 3 ABO zuSkA ca kRSTA / - 4 B0 saMbosa / 5 B0 brahmANDaghota / 6 ABO degbhyArthita / Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viM , lAsvaM ca] nR0 ra0 ko-ullAsa 1, parIkSaNA 1 [abhinayanRtyam / ] *niSkrAnte sUtradhAre'tha paaripaacksNyute|| pravizegnartakI ttraaytsthaankmaashritaa|| natvA devAnatha kSiptvA raGge puSpAJjaliM ttH| abhinetuM prakramate'bhinayAna sA yathArasam // vakSye'to'bhinayAnAdAvabhineyArthasAdhanam / yasmAdupeyadhIne syAdvinopAyadhiyA kacit // vyaJjayantI ratimukhAn bhAvAn yA vAsanAmayAn / / rasAvasAnAbhinayo bhavantI vyaatinNtte| 'cAturvidhyAt khahetoH sa caturdhA gadito budhaiH / / AGgiko vAcikastadvadAhAryaH sAttvikaH prH|| tatrAGgiko'GganivRttaH shirHprbhRtibhirbhvet| . gAthAgItaH prabandhAdyo vaacikstdbhvtvtH|| bhuussnnaadirihaahaarymaahaarysttmkaashitH| sIdatyasmin manaH sattvaM sAttvikastena bhaavitH|| evaM vyavasthite rAjA shaastrsaagrpaargH| AGgike sAttvikAhAryAntarbhAvAdvakti tdvidH||' nAvyamArgopAdhibhinnaM dvidhA nRtymudiiritm| nRteH ktapratyaye rUpaM dezIvRttamihoditam // nATyaM mArga ca dezIyamuttamaM madhyamaM tthaa| adharma kramato jJeyaM nRtytritymuttmaiH|| - [lAsyam / ] lAsyatANDavabhedena trayametad dvidhA kRtam / lalanA lalitairaGgaracanopacitaiH shubhaiH|| prayogaiH sukumArairyat sAdhitaM lAsyamatra tat / lAsAH [strI puMsayo vAstatrAhI ye(harthi) tu taddhite // 288 sAdhAvarthe lAsyazabdaH kaamollsnhetukH|| mRdaGgahArakaraNe cArI 'crnnkomlH||. * Verses 277 to 284 are repeated in ABC as 81 to 88 of the preceding section. 1 BC cAturvedhAH A. cAturvidhyAH / 2 ABC tadvitAm / A B tdvidH| 3 ABO llite| 4 ABO racaNa / 4ra0koze Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 [tANDavaM, sAmAnyAmi [tANDavam / ] tANDavaM tadbhavedyattu prAdhAnyena pravartitam / karaNairaGgahAraizca prayoge uddhatairiha // 'taNDanA nirmite nRtye prAhurbhedatrayaM pre| viSamaM vikaTaM lamvityatra tadviSamaM matam // yadabhyAsavazAdrabubhramaNAdi prdrshyte| virUpaveSAvayavavyApAraM viSamaM matam // karaNairaJcitAdyairyat prayuktaM tdbhvellghu| saGkIrNa tadbhavenRtyaM yadetatrayasaMkarAt // sarveSvabhinayeSvatra vyaapaarairaanggikairytH| . utpadyante nRtyabhedAH saprapaJcA anekshH|| ataH prayatnataH sarvAn tAnahaM vacmi ytntH| atrAGgAbhinayaH saakssaadnggvijnyaanpuurvkH|| tatrAGgAni ziro hastau vakSaH pArve kaTItaTam / 16 pAdAviti SaDuktAni bhrtaacaarysNmte|| yathA cAha bhagavAn bharatAcArya: [saamaanyaabhinyH|] sAmAnyAminayo nAma jJeyo vaagnggsttvjH| tatra kAryaH prayatnastu nATyaM sattve pratiSThitam // ...iha bhAvA rasAzcaiva dRSTyAmeva prtisstthitaaH| dRSTyA hi sUcito bhAvaH pshcaadnggvibhaavyte|| na baGgAbhinayAt kazcid Rte rAgaH pravartate / sarvasya sahajo rAgaH sarvo ghbhinyo'rthjH|| ....vAsayAnIha zAstrANi vAziSThAni tathaiva ca / 25 tamAdvAcaH paraM nAsti vAcaH sarvasya kAraNam / / etebhinayavizeSAH kartavyAH srvbhaavsNpnnaaH| anye'pi laukikA ye te sarve lokataH saadhyaaH|| C. nAnAvidhairyathA puSpairmAlAM banAti mAlyakRt / aGgopAGgai rasai vaistathA nATyaM prayojayet // 30 .. yA yasya lAlAniyatA gAtazca Fari: raGgapravRttasya vidhaanyuktaa| 302 1B tmnaa| Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAjAminayaH] nR020 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 tAmeva kuryAvaviyuktasattvo yAvat raGgAt pratiniHsRtaH syAt // ..... 303 evamete mayA proktA bhAvA abhinayaM prti| noktA ye'pi tu te'pyatra lokAt grAhyAstu pnndditaiH|| 304 yAni vAcyaistu na brUyAt tAni gItairudAharet / na taireva hi vAkyArthairatha praakevlaashryH|| zravyaM zravaNayogena dRzyaM dRssttivicaarnnaiH| AtmasthaM vA parasthaM vA madhyasthaM ca vinirdizet // evamanyeSvapi tathA nAnAkAryArthadarzanAt / vinAvAcA'nubhAvo vA vijnyeyo'rthvshaabudhaiH|| . 30710 dhairyalIlAGgahAraH syAt puruSANAM tu ceSTitam / hastapAdAGgasaJcAraH sa strINAM lalito bhavet / narANAM pramadAnAM ca bhAvAbhinayanaM pRthak // loko vedastathAdhyAtma pramANaM trividhaM smRtam / lokAdhyAtmapadArtheSu prAyo nATyaM vyavasthitam // devatAnAmRSINAM ca rAjJAM lokasya caiva hi / pUrvavRttAnucaritaM nAvyamityabhidhIyate // evaM lokasya yA vArtA naanaavsthaantraatmikaa| sA'nAvye saMvidhAtavyA nAvyahetoH pryoktRbhiH|| 311 yAni zAstrANi ye dharmA yAni zilpAni yAH kriyaaH| 20 lokadharmapravRttAni nAvyamityabhidhIyate // 312 . na ca zakyaM hi lokasya sthAvarasya carasya c| zAstreNa niyamaM kartuM nAnAceSTAvidhi prati // nAnAzIlAH prakRtayaH zIle nATyaM pratiSThitam / tamAllokapramANaM hi nAvyaM jJeyaM pryoktRbhiH|| 31425 . nAvyaprakArAH kathitA mayaite vijJAya samyaG manujaiH pryojyaaH| nAvyasya tattvAnugataH prayogaH 'saMmAnamagryaM labhate hi raGge // // iti saamaanyaabhinyH|| 1 AB vogaa| 2 ABO saanaattye| 3 ABC samAna / Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR0ra0 ko pallAsa 1, parIkSaNa 1 [citra AhAryAminayA~ svara [citraabhinyH|] anAthabhinayasyaiva yo vizeSaH kacit kacit / anuktamucyate citraH sa citrAbhinayaH smRtaH // rammorvazI'prabhRtimirdivyaM nATyaM pravartitam / tathaiva mAnuSe loke pArthivAnAM gRheSu ca // saGgItapariklezA nityaM pramadAjanasya guNahetuH / yanmadhurakarkazatvaM bhajate nAvyaM prayogeNa // // iti citraabhinyH|| .. [aahaaryaabhinyH| yato'laMkAryazeSatvamalaGkArasya vrnnyte| AhAryAbhinayasyAto nAGgikAt pRthagarthatA // zeSatvAdguNatApatterna prdhaantvmissyte| guNaH prakRtyaGgamato'nyAGgatA saMmatA satAm // . anyAGgamapradhAnaM syAdato na vasakaH(? rsk)khtH| aGgeSu mukuTAdInAM zabdeSu yamakAdivat // na saMskAra-vizeSatvAt pRthaktvaM kasyacinmatam / saalngkaarairvcogumphairnggairbhuussaavibhuussitaiH|| vibhAgAderabhivyakte rsaabhivynyjktvtH| bhUSaNAnAM na bhUSyebhyo gaNanA pRthgiipsitaa|| yathA dhutAdike mUrdhni kriyaabhedaadbhvedbhidaa| evaM bhUSAvibhedena bheda ityeva sundaram // upAGgatA vA'mISAM syAt pRthgvRtterbhaavtH| tathA hi tritaye yasmin catasro vRttayaH smRtaaH|| 325 25 [bhaartyaadivRttyH|] bhAratI sAttvatI caiva kaizikyArabhaTIti ca / 'vartantebhinayA yasmAdAkhAsAM vRttitA ttH|| 326 bhAratyabhyarhitA yatra vRttiH sA bhAratI mtaa| vRttiH sA kaizikI yA tu kaizyavat sokSamyazAlinI // 327 140 degvasI; 0 rNbhaasii| 2 BC gatAm / 3 ABO vartate / 4 80 vRtti| Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvikabhAvaparIkSA] nR0 ra0 ko0-ullAsa 16parIkSaNa1 29. abhineyaparAM zobhA kAJcit saMpAdayansAni / / AraM syAt 'zAtadantasya yogAyoSA bhaTA smRtyaH 328 tavRttiriva yA vRttirbhavedArabhaTI tu saa| RgyajuHsAmavedebhyo vedAcAtharvaNAttathA // kramAkhAtAzcatasrastu naanaabhedophitaaH| bhAratyAM vAcikAH sarve vartante'bhinayA iha // . tisRSvanyAsu vartante'bhinayA AGgikA punaH / ....... vRtti? tya)bhAvAdabhinayo naahaaryonaarysNmtH|| .. 331 332 [sAttvikabhAvaparIkSA / ] ataH 'kaaymnovaagbhinimittaitrividhairih| nirvRttatvAt tridhaite syuriti kecana manyate // vicArasyAsahatvena.naitAktataraM ytH| sAvikA AGgikeSveva paryavasyanti tattvataH // 333 naTasyAtatvarUpasya kiM tAdAtmyamato na hi / stambhAdInAM sAttvikatvaM kevalAnAmihoditam // 334 atha prayatnanivRttyAH saattvikaashcedbhvnmte| .. matamevaM vacobhariGgIkArocitA tviha // eta eva prayatnena nivRttyAH sarva eva vaa| stambhAdyA uta ratyAdisthAyino vyabhicAriNaH // 33620 tathA hi vivadante'tra sattve prAvAdukA yathA...' vikArAdvAyusaMrodhanirmitAt saattvikaaj(s)| bhaghoTAdayaH shvaasocchraasaadevaasnaamyaat| ... vivaMzo vAyusaropA siddhasaMvedyalakSaNaH // .. 338 cirAcirakharUpeNa stvmitybhidhiiyte| . : zikSAbhyAsAcirataramAdhairnAvyakarmaNi // . vaasnaabhinynetddlollttsNmte| . yathA tadAnIM no kartA tAdAtmyaM naiva kicana // . 340 bhAvaH khasukhaduHkhAbhyAM ke bhedA vezakazcana(?) . . . . 341 180 zAnadaMtasya; A zAstratradaMtasya / 2 BO nyaahaaryotraarysmNttH| 3 B0 kaampto| 4 ABO svaasotsvaaso| 5 ABO degdhA sidhA / 25 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 nagarako ullAsa 1, parIkSaNa 1 [sAvikamAvatA layatAlAvasAnasya viSayeSvavadhAnataH / praNItamA prayogatvAsaMbhavAt laukikAH smRtaaH|| stambhAdInAM tu pAkhAnAM hetavo nAntarAH kacit / ataH saviSayatvaM no sahamAnA ime sphuTam // ratyAzya iva khIyavalanena khakAryagam / prayatAcaM 'virudhyAtho ratyAdi samanantaram // ubhUtAsta iva pAyaguNazUnyatayAtra tu| ucyante sAttvikA praantcittvRttivishessikaaH|| 345 SAdhavastuvizeSAbhimukhyApekSAvinAkRtam / rtyaadiruupsaapekssmntHkrnnmucyte|| zuddhaM sat tanmate sattvaM keSAJcana mate punH| ... bIjasthAnIyamavyaktarUpaM sattvamudIritam // manasA sahitaM 'cAsya tattvameva kcinmte| sattvazabdAbhidheyAzya)yatsthAnaM tat sAttvikaM matam // 348 bAghArthaviSayakoSAdikAnAM prinnaamtH| tadIyaparipAkasya priposskhruuptH|| stambhAdi kArayanti ye ratikrodhAdayo ytH| udAsante saviSayA atstdvytirekinnH|| glAnyAlasyazramAcAsustu) viSayA bhAvato yadi / yathA ye pAyahetukAH santo vaivryenoplkssitaaH|| sAttvikAntaHpAtitvena gaNitAH puurvsuuribhiH| abAdayo baaydhuumshiitaadiknimittkaaH|| 352 vyjngrhnnaayenaabhinyenoplkssitaaH| asAttvike'pi tanmadhye gaNitA bhavabhUtinA // 353 kathaM vA rtinirvedaadikmtraabhiniiyte| naTena nirapekSeNa mAnasavyAvRteriha // ityAdikaM tathA stambhAdikaM tasmAtsamaM matam / naivaM khabhojanAdau tu jano vyagramanA api // 355 sakRnmanaH prayujyApi kurvan cakramaNAdikam / dRzyate'nyamanA naiva stambhAdijanane kssmH|| 1 50 virudhyaayo| 2 ABC caas| 3 BO naiva / 20 mmirman 354 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvikamAna parIkSA ] nR0 10 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa 1 tasmAdananyamanaso jAyante te nu sAvika stambhAdInAM na caivaM syAt samAdhAnaM tu mAnasam // hetuH samAnakAlIno'STako dayanimittataH / tadvASpaM janayeyurye naTabuddhayavasAyakAH // te syurnaTagatAnAM tu bAhyaSASpAdihetavaH / evaM te sAttvikAH sattvenAhatAH saMsadi sphuTam // vAkyagAthAdibhirgamyA naivamavaghaTeta hi / evaM te hyabhinIyerannaTa (? TA) netrajalAdibhiH // naivaM naTAnAmanyonyaM prasiddhA eva tena tat / yato'syaivaM prasiddhAbhidhAne'sya kvacit tatkRteH // ziSyAnaupayikA tatra kiM phalaM vada tattvavit / naivaM tathAvidhe buddhayavasAye'STakasya tu // mAnasaikAgryahetutve yaugapadyodayAptitaH / bAhyabASpASTakasyAsya yaugapadyAdayo'pi ca / tatra sAmagryantaraM cet kimavAntarakalpanaiH // sulayamanusarAmi sthAnakaM svIkaromi sphuritamanubhavAmi sthAyirUpaM salIlam / paramiha racayAmi prItidRSTiM ca kAntAm X 357 358 359 360 361 10 362 36315 dhruvamupari nayAmyutphulla visphAratAram // ityAdayo'dhyavasAyA gaNyA naTagatA na hi / antarbhAvo na sarveSAmukteSvevAvakalpate // na cAtivyagramanasA tArakAyA vilolanam / zakyakriyAM (? yaM) na vA yogyAbhyAsazikSAtra kAraNam // 366 stambhAdAvapi sA tulyayogakSemAtra dRzyate / ekAgryabuddhayavasAyazUnye nAvye naTena ca // kiJcidapyadhunA kartumazakyaM vidyate kacit / naTasyAdhyavasAyAnAM laukikenAnukAriNA // nirvedAdibhAvavargagaNane kiM phalaM vada / bAyospi dRzyate stambho bhayaharSAdikairapi // vyajanagrahaNAcApi khedAbhinayane kacita / mandasatve naTekIditApAt khedaH pratIyate // 36725 1 ABO kAdayanimittataH / 2 ABC janayeyaM / 3 ABO kacitat / 364 365 5 368 369 370 20 30 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 20 25 30 10 / -usa 1, parIkSaNa 1 [ sAvi naitadaridragRhiNIvivAhotsavatulyatAm / avazyakaraNIyatvAdArohatIti bhavadvacaH // naivamevaMvidhasyApi naTamA nopapadyate / 'tadAnyapAtramadhye kiM kriyate vyajanAgrahaH // kecitvathavA kAryaH svayaM sAmAjikena kim / anyeSu sAttvikeSvevameva dUSaNakalpanA // teSAM mahAnubhAvAnAM sAttvikAnAM hRdaH sphuTam / kaluSIkaraNAjjAtaH zaGkuzaGkAsamAgataH // vizIrNaphalavAnoktaphalaH phalatu kiM phalaH / satvAkhyena prayatnenAbhinIyante tu te'tra te // bhAvAH syuH sAttvikAstasmAt kiM tathA ye tathA na hi / bASpagadgadamukhyAH syustathA 'vedodgamAdayaH // prayatnenAbhinirvahetuzcet sAttvike bhavet / tatpuMprayatna nirvapadmakozAdibhirbhavet // varSadhArAdikete'bhineye sAttvikatA na kim / atha cedryatirekaste tebhyasteSAmime yathA // ratyAdayazcittavRttinirvedAt pUrvameva tu / nivedanaM 'prakurvanti tataH prANamadhAntaram // tanmAMsa (?) vizvarUpAbhyAM sattvaM kaluSayatyapi / antaHkaraNasattvasya vAyurAzrayatAM gataH // krodhAdyA api dRzyante vikArAH prANasaMbhavAH / prANasUtrapariprote saMvidabhyAsacitrite / / vikAro jAyate dehe tatra citpratyayena ca / ratyAdiraprasaraNakhabhAvaH prANabhUmikAm // anadhiSThAya sahasA'stameti sa yadA punaH / parAmarzAllakSaNIyAmavadhAnadhuraM vrajet // tadA sa prasaratyeva prANabhUmau tathAvidhaH / tAmasatvAnna nairmalyasAdhutopacitaH param // sattvamityucyate sAMkhyaprasiddhaM sattvamityuta / na tasya prANadehe ca vikAraH saMbhavet kacit // 1 ABC koI | 24 biku / 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvika bhAva parIkSA ] nR0 10 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa 1 dhUmavidhUsaravadanaprakRtivijihmasvabhAvasya / naite loke dRSTAH kvacidapi sattve vikArAstu // tathA ca rAhula:sattvaM rajastama iti prathitA guNA ye cittaM tadAtmakamihopadizanti santaH / sattvotkaTaM manasi ye prabhavanti bhAvAste sAttvikA nigaditA munibhiH purANaiH // iti lAghave ca prakAze ca tAratamyasya saMbhavAt / dRSTaH krodhabhayAdau ca tathA sattvasya saMbhavaH // tatprANabhUmyAM prasRtaprANasaMvedavRttayaH / dehenaiva tAvadamI saMvitvIkAravarjitAH // 'bAhyAkhyajaDarUpeNa, bhautikena tathA punaH / indrajAlAdivizadavibhAvena tathaiva ca // ratyAdikenAticarvyamANagocaratAM gataiH / anubhAvairgamyamAnA bhajante bhAvazabdatAm // te ca sattve prANamaye bhavatvAt sAttvikA matAH / te sattvena cittavRtte (?ttau) carvyamANA vidhAnataH // nirvRttA iti vijJeyAH sAttvikAstadyathocyate / manaHprabhavato vastu sattvaM prANAtmakaM matam // sIvatyasmin manaH sattvotkarSAt sAdhutvato'pi ca / kecit sattvena saMjalpakhabhAvAM zabdabhAvanAm // AhuH sUkSmavAsanAdisvarUpeNa vyavasthitAm / tathA ciratarAbhyAsa bhAvanAyA vikalpataH // saMjalpatodbhinnavRtteH sanAmno manasodbhavaH / yasmin tat sattvamityuktaM nanu kiM kevalo (1 le ) bhavet // 396 prANabhUte satvarUpe tatra ko heturucyate / tasmAt sattvAddhetubhUtAdAhitaM yatsamantataH // manaH saMvedanaM tasya saMbandhAnmanaso'pi ca / samAdhAnAcca ratyAdi viSayasya tu *** // 397 1 BC drop baa| 2 ABC zUkSma / 3 BC manasaM / - 5 nR0 rA0 386 387 388 10 389 390 391 392 5 394 39320 15 395 25 39830 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 5 10 15 20 25 30 [ sAtvikabhAvavA nR0 80 kau0 - ullAsa 1, parIkSaNa 1 carnyamANAdirUpeNotpadyate prakRtitvataH / stambhAdyairAntaraiH pUrvamabhinnakramarUpadhRka // evamuktAt triHprakArAt sattvAdutpAdyate'tra yaH / sa sAttvika iti khyAta iti ceducyate tvayA // tavaM ratinirvedapramukhA api sAttvikAH / sthAnabhedopasaMkrAntAvasthAntarayujo na 'kim // evamekonapaJcAzajjAtA bhAvAstu sAttvikAH / atrAhuH kecidAcAryAH sthAyiSu vyabhicAriNaH // paryavasyanti teSAM ca rUpaM prasaraNAdvahiH / antoSTArecana (?) stambhAdike duryojameva tat // tathA hyete protatayA gharAdyaM bhUtapazcakam / prapaJcayati prANo'tha khatanazceSTate'pi ca // tAvalambate prANaM dharAdyaM bhUtapaJcakam / prANo yAM yAM cittavRttiM kurute khAtmani 'zritAm // saMpAdayati tAM tAM sa stambhasvedAdibhAvatAm / tathA hyatra krodhabhayaharSAdivihitA amI // dehakriyAprayanecchAdaya ekakharUpiNaH / cittavRttistambhamAtrAkArA syurvyabhicAriNaH // amIbhireva stambhAdyairnATye saMgRhya varNitAH / yathodvegA vaimanasyaM bAhyavaivarNyahetuke // tasmAt sarvacittavRttikalApo'STaka eva yat / antarbhUtaH sa caivAtrAnubhAveSvata eva saH // taduktI saMgRhItaH syAdanyatrApyevamUyatAm / jibhAgapradhAne tu prANe saMkrAnta ucyate // cittavRttigaNo bAhyastaijasastu tathA punaH / krodha ityucyate tIvrAtIvratvenopalakSitaH // AkAzasyAnugrahe tu pralayaH parikIrtitaH / na tatpUrvaM tataH pazcAt khedavArIti kecana // tAmavasthAM pariprApto'thAvahitthAdi bhAvakaH / bahirvikAraparyantaprApto 'tra paridRzyate // 1 BO ki / 2 ABCdeg nistritAm / 3 ABO thabahi / 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 417 sAtvikabhAvaparIkSA] nR0ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 tdtraantrmnoruuptvaakhyaabhaavaacvaaytH| .... bhautikAkhyavikArAntA cetovRttiriha sphuttaa|| prANabhUmau tu vizrAntA darzitA sthuuldrshinaa| atrASTatvaM sthUlazA vastuto'nantatA matA // ra(?)tyuccalatayA zvAsocchrAsarUpatayAnyakaH / krodho'ntarA samudito bAhyo'nyaH khedhetukH|| Anando'pyevameveSTaH zokaje tu glgrhe| anyonya eva tenASTAviti sthUladRzAM dRzA // dehAtmamAninAM tena nIcAnAM jhaTiti sphuran / uttamAnAM tu dehAdivyatiriktAtmamAninAm // 41810 vivekazAlinAM cAntarna bahizyate kacit / yoginAM sarvathA neti tairyathaivopadizyate // 419 ato bhUtAnugrahAcASTadhA prANAdyanugrahAt / sa manojavalanAd dhyAnAd romaharSaH prajAyate // ayamoM mayA yAvadupayogaM pradarzitaH / AgamasyAnurodhena lokAbhiprAyavedinA // nAvyAbhiprAyamAzritya sAttvikatvaM nirUpyate / atra prayatnanirvAH sAttvikA iti saMmatam // 422 romAJcAdi yathA bAdyamAntaraM syAttathA nttaiH| kartuM na zakyate vyagraiH shikssaamaatropjiivibhiH|| 423 20 alametena 'cennaivaM lokAnukRtirUpakam / sAttvikaM tadbhavA bhAvAH sAttvikA AntarA mtaaH|| prANAcanugrahAte syuritarAGgaM tthepsitaaH| nanu bASpAdi yahAcaM nAvyamastu-tadatra kim // tenAntarAlikena syAt kRtve(?tye)neti tathA na hi / idamatra tu tAtparya ye bhAvA naavygaaminH|| kurvanti sukhaduHkhe ye tathA ye'bhinayanti te| bAhyAdayastu te kAryA yathA no zaGkitAstathA // 427 bAhyadhUmAdihetUsthA duHkhjairaantraalikaiH| . bASpAdibhistulyarUpA nATyadharmiprayojitAH // 42830 1 60 vidhaataa| 2 ABO mevssttH| 3 ABC degshaalinii| 4 0 yoninaaN| 5 ABO mAtA / 6 ABO sttaa| 7 ABC alamete ca tenaivaM / 8 ABC degbhaassaa| 9 BC naamstu| 10 ABC dhrmii| 424 425 25 426 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nura6 ko-ullAsa 1, parIkSaNa 1 [AGgikanusvakramaH niyante prekSakaizca stytvenaantraalikaaH| rAmAdikAbhineyAnAM pratItipratyayasya ca // virodhitvasamatvAbhyAM shruttvenoprnyjitaaH| naTajJAnavirodhena caivaM rUpadvayasya ca // . anusAreNAnugAmya rUpaM bhAtIti sAMpratam / atra duHkhamaduHkhena sukhaM cAsukhitena ca // nAbhinetuM kSamaM tasmAditayAbhisyutena ca / draSTavyAvazruromAJcAviti sAttvikanirNayaH / / atra prayatnanirvarye samAne bhaavvrgge| atiprasaktimukheSu doSarUpasthiteSu ca // sAttvikA AGgikeSveva yujyanta iti saaNprtm| .. 'tasmAnmukhyAvabhinayau vAgaGgaprabhavI matau // arthapratItyupAyatvAdvAciko'pi hi tadguNaH / mukhyatvamAGgikasyaiva ydaaraadupkaarkH|| 16 vAciko'pi bhavedarthapratItidvArato'sya ca / evaM nAnAmuni mato'bhinayo'tra vivecitH|| caturdhA ca tridhA dvedhaikA satyevamapyayam / caturvidho bhuvo bhA lakSyate lakSmavinmude // zAkhAvRttAkuropAdhibhedAttatrAGgika stridhaa| vartanAH karayoH zAkhAstatra vaicitrycitritaaH|| aGgopAGga cayaistatra sthaankairupbRNhitaiH| karaNairaGgahAraizca nivRttaM vRttamucyate // akuro'pyaGgavyApAro dRssttipraadhaanymaashritH| bhUtavAkyAviSayazcittavRttyarpaNakSamaH // " sa eva "sUcIsaMjJaH syAdrAvivAkyArthasUcanAt / ArabhaTI sAttvatI ca kaizikIti tisRSvapi // zAkhA caivAGkuro "vRttaM vartantena yathAkramAt / deshkaalvyovsthaavessbhuussnnshktitH|| bhAvyate tadgato bhedo bhAvakairaJjasA svtH| rasAbhivyaktiparyanto vRtti tritayavAcikam // 443 1 ABO likH| 2 ABO zutvatve i 3 ABO nugaamye| 4 ABO degnmukhAva' / 5 ABO mte| 6 ABO dvedhaukdhaa| 7 B0 ktridhaa| 8 B0 kayaistatra / 9 80 nivRtta / 10 B0 'paNAsa | 11 AB0 sUcAt / 12 ABC nRtyaM / 13 B0 tRtayavAcikam / Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o" 15 AphrikanRtyakramaH] nR0 ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 'saMsmRto nRtyshbdenaanggiko'pytraabhidhiiyte| lakSaNAM vRttimAzritya nAvyazabdo'pi vartate / / 444 nRtyAbhidhe'GgAbhinaye 'proktaM pUrvamidaM myaa| nRteH kyappratyaye nRtyazabdaH karmavivakSayA // 445 bhAvopasarjano yatra raso mukhyaH prakAzate / tanAvyapUrvakaM nRtyaM mArganRtyaM tducyte|| rasopasarjanIbhUto yatra bhAvaH prkaashte| mArgo bhAvAbhidhastasmAnmRgyate'tra raso ytH|| nAvyamArgopAdhibhinnaM dvidhA nRtyamudIritam / . nRteH ktapratyaye rUpaM dezInRttamihoditam // ..... 44810 nanvatra pratyayaikArthe mArgadezIti kA bhidaa| ucyate'tra tadaikye'pi yo yatra viniyujyate // 449 vivakSAvazato brUte sa tamarthamiti sthitam / paGkajatve samAne'pi loke pajhe tadIritam // vivakSA cAtra zobhAyAM haste hastaikadezavat / nRtye nRtyaikadeze'pi nRtyazabdAd dvyorgrhH|| . nAvyadharma(?mI)lokadharmItyevaM rUpavizeSaNAt / iti kartavyatA tasya dvividhA parikIrtitA // nAvyadharmI dvidhA tatra zuddhAM nAvyopayoginIm / Azritya kaizikIvRttiM krotyaavessttitaadibhiH|| 453 20 caturbhiH karaNaiH zobhA prathamA sA bhvediym| ... aMzenaivopajIvantI 'lokamatyA pravartate // .. ..... 454 cAryApaviddhayA hastenArdhacandreNa yo bhvet| . . . . niHkAzane prayogo'tra na zAstrAdeva gamyate // na lokAdekakAdeva ttraajnyaanaadnaadraat| . kiM tu dvitayasaMsargAdikSAsmin prajAyate // . lokadharmI dvidhA jJeyA cittvRttyrpikaikikaa| nirvedAdezcittavRttAnadRSTyAdayo yathA // 457 anyA syAdvAdyavastUnAM nirUpaNaparAyaNA / bAghasya kamalAdestu padmakozAdayo yathA // nATyaM mArga ca dezIyamuttamaM madhyamaM tathA / 1 50 saMsto / 2 ARO zabdApi / 3 ABO prokta / 4 ABO lomakanyA / : 25 458 30 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 463 15 nR00 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 [AGgikanRtyakrame ziromevAH adharma kramatoyaM kRtyatritayamuttamam / lAsyatANDavabhedena trayametad dvidhA matam // lalanAlalitairaGgaracanopacitaiH shubhaiH| prayogaiH sukumArairyat sAdhitaM lAsthamatra tat // lAsaH strIpuMsayorbhAvastatrAhIye tu taddhite / sAdhAvasye(1 the) lAsyazabdaH kaamollaasnhetukH|| mRdngghaarkrnncaariicrnnkomlH| tANDavaM tadbhavedyattu prAdhAnyena pravartitam // viSamaM vikaTaM lamvityatra tadviSamaM mtm| . yadabhyAsavazAdrajubhramaNAdi pradazyate // virUpaveSAvayavavyApAra vikaTaM matam / / karaNairazcitAdhairyat prayuktaM tadbhavellaghu // 464 saGkIrNa tadbhavetRtvaM ydettrysngkraat|| sarveSvabhinayeSvatra vyaapaarairaanggikairytH|| 465 utpadyante nRtyamedAH saprapaJcA anekshH| ataH prayatnataH sarvAn tAnahaM vacmi tsvtH|| atrAGgAbhinayaH sAkSAdaGgavijJAnapUrvakaH / ato'GganicayaM vakSye vistarAlakSmapUrvakam // 467 yadyapyatra pradhAnatve nRtye crnnkrmnnH| caraNAdeH prakathanaM yujyate'GganirUpaNe // tathApi ziraso'GgAnAM praadhaanyaaddhikaartH| zAstrasyAsya manuSyasya ziraprabhRtivarNanam // 469 yato maulestu manujA vAzcaraNa]taH suraaH| iti ziSTAcAramUlaM maulitoganirUpaNam // evaM ziSTAnurodhena yadyapyatropavarNitam / ziraHprabhRtikAGgAnAM lakSaNaM saMgrahastathA // 471 tathApi nRtye cAryAdau mukhyatvAcaraNasya ca / taddhetukatvaprAdhAnyAdanyasya crnnaaditH|| 472 tatrAGgAni ziro hastau vakSaH pArzve kaTItaTam / pAvAviti SaDuktAni 'bhrtaacaarysNmte|| 473 samaM dhutaM ca vidhutamAdhUtamavadhUtakam / kampitAkampitotkSiptAdhogatAni ca lolitam // 474 1 ABO kAmallA / 2 ABC cAryAde / 3 ABG degnysye| 4 A bhrcaa| . 20 468 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 479 476 478 10 AzikamRtyAne ziromedAH] nR00 ko-ullAsa hai, parIkSaNa nihaJcitaM parAvRttaM privaahitmjitm| evaM syuH ziraso bhedAH samAne ca cturdsh| samaM khabhAvAbhinaye khabhAvAvasthitaM matam / 'idaM pUjAjapadhyAnakhAmisevAdiSu smRtam // // iti samam // 1 // krameNa tiryagnamitaM zanairuktaM dhutaM shirH| pratiSedhe'nIpsite ca viSAde vismaye tathA // zUnyatAyAmanAzvAse pArzvadezAvalokane / atraivAntargataM jJeyaM ziraH pArzvavilokitam // // iti dhutam // 2 // dhutameva bhavecchIghrabhramaNAdvidhutaM shirH| zItArte jvarite bhIte sadyaH pItAsave bhavet // iti vidhutam // 3 // tiryagaI sakRnItamApUtaM kIrtitaM shirH| garveNa bhujavIkSAyAM pArzvasthasyordhvavIkSaNe // zakto'smItyabhimAne Sa tthaanggiikaarkrmnni| ihaivodvAhitaM jJeyamantataM vipazcitA // // ityAdhUtam // 4 // adhastAt sakRvAnItamavadhUtamihocyate / sthityarthe dezanirdeze saMjJAlApanayorapi / upaviSTAlpanidrAyAmAhAne ca pryujyte|| // ityavadhUtam // 5 // UrdhvAdha:kampanAcchIdhaM bahuzaH kampitaM matam / roSe vitarke vijJAne tarjane'GgIkRlAvapi // tvaritaprabhavAkye ca rAjJA kampitamIritam / vibbokAdiSu kaantaanaamidmaahurmniissinnH| tiryagnatosataM jJeyamatrAntarbhAvamAgatam // .. ||iti kampitam // 6 // . 48015 * 20 482 25 484 1 30 ida / Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 20 25 nR0 10 -ullAsa 1, parIkSaNa 1 [ AGgikanRtyekrame zirovedAH dviHprayukta kampitaM syAt zanairAkampitaM ziraH / puraspavastunirdezacittasthArthaprakAzane / saMjJAyAmupadeze ca 'prazne cAvAhane tathA // // ityAkampitam // 7 // * UrdhvAbhimukhamutkSiptaM mastakaM viniyujyate / darzane'nugavastUnAM candrAdivyomacAriNAm // divyAstrANAM prayoge ca vicAre'rthasya veSyate / idamevAlpamutkSiptamudvAhita 'mitItare // // ityutkSiptam // 8 // * 'adhogataM syAdanvarthaM duHkhe lajjApraNAmayoH // // iti adhogatam // 9 // lolitaM mandamandaM syAt sarvadikSu vilolanAt / nidrAgada grahAvezamadamUrcchAsu tanmatam // // iti lolitam // 10 // *. utkSiptAMsaM kiJcidiva tiryaggrIvaM nihaJcitam / etadvilAse vibbo lalite kilakiJcite // mAne mohAyite garne stambhe kuTTamite sthite / vilAso lalitA ceSTA viziSTAgamanAdikA // vibboko vAJchitArthasya lAbhe garvAdanAdaraH / aGgAnAM saukumArya yallalitaM tadudAhRtam // harSakrodhAbhilASAdeH sAMkarye kilakiJcitam / mAnaH praNayajo roSaH priye tajjJairudAhRtaH // kAntastutikathAlApalIlAhelAdidarzane / tadbhAvabhAvanaM strINAmuktaM mohAyitaM sphuTam ahaMbhAvaH smRto garvaH strINAmabhyAsamAgame / stambhaH parAmukhIbhAvaH priye'nunayatatpare // saukhyAnubhAve'pyadharastana kezagrahAdiSu / bAhya duHkhAnubhAvo yaH so'tra kuddamitaM mataH // 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 1 ABO pRna / 2 ABO vAhitA / 3 ABO adhomataM / 4 ABC pramANayoH / of. * praNAmayoH saM. ra. a. 7 zlo. 73 / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kame ziromevAH] rasako uhAsa-1, mIkSaNa 1 khabhAvAvasthitaM sItA khitAbutaM mIki anenaivoktapUrva tu zirasiyagnatogatara iti nizcitam // 11 // . . parAvRttaM tu tacchI pratyAtamukhaM tu tt| .. parAvRttAnukaraNe pRSThataH prekSaNe'pi ca / 'lajjAvijanite kArya 'mulApasaraNe'pi ca // // iti parAvRttam // 12 // mastakaM maNDalAkAramAmitaM parivAhitam / skandhau kiJcidivAzliSyadetadArAtrikaM matam // 499 harSe'numodane krodhe vicAre vismaye smite| lajAkRte tathA maune priyAnukaraNe'pi ca / kAryamAhuridaM tajjJAH parAmiprAyavedane // ||iti parivAhitam // 13 // .. : pArzvato vinatagrIvaM kinycivcitmucyte| vyAdhI mohe ca mUcrchAyAM cintAyAM mdnidryoH| skandhAnatamiheva syAdantabhUtaM ziro'ntaram // 50 // ityazcitam // 14 // ||iti caturdazavighaM shirH|| - [atha veNIdhammillaH / ] . veNIkRtAstathA muktA paddhAH stabdhakacA. maataaH| 20 moTako jUTako vIrabandhi iphalakastathA // nAriMgI caiva dhammilakuntalaH sNnivRntkH| .. 'yAvagranthiH kuzagranthibragranthizca gumphitH|| mUlapranthistathA madhyaprAntapranthistathaiva ca // ilAyanekazathaiva jJAtavyAH saMyatAH kcaaH| kuTilo lmbitbdjurvkrstthaagrgH| ziromadhyagataH karNoparigaH saM(go'saM.)yato bhavet // 504 ||iti veNIdhammila pripuurnnH|| iti dhAGgikanRtyakamaH // 2 // ii, He:pi 2020 bddaa| 3 ABO 'prnth|i 4 ABG yAyaprasthI maanii| Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 506 508 509 is toto-ullAsa 1, parIkSaNa bhanekAryeSu samaliyogAthairyavAryatA 'AziyAminayeSveva prayogAdarthatA tthaa| soapa prayogo labhate lokAt 'khazAstrato'pi ca // 505 niyatavyAstatazcaite lokshaastraanusaartaa| patAkasnipatAkazcArdhacandraH krtriimukhH| araalmussttishikhrkpitthkhttkaamusaa|| zukatuNDaya kAlapanakozo'lapallavaH / sUcImukhaH sarpazirAzcaturo mRgazIrSakaH // 507 haMsAsyo haMsapakSazca bhramaro mukulstthaa| UrNanAbhazca saMdaMzastAmracUDaH karaH prH|| .. caturviMzatirityete hastakAH syursNyutaaH|.. abhineyaparatvena kacit syuH saMyutA api // . upadhAnaH siMhamukhaH kadampazca nikushkH| etaiH saMmilitA bhUtvA syuraSTAviMzatizca te / / aJjalizca kapotazca karkazaH svstikstthaa| kheDakA varSamAnAkhya utsaGgo niSadhastathA // dolaH puSpapuTazcaiva tathA makarasaMjJakaH / , gajavanto bahityazca vardhamAnastathaiva ca / .. trayodazaite vijJeyA saMyutA hastakA budhaiH|| yogapravAliGganAkhyauM karo dvishilrstthaa| kalApakaH kirITazca bakapazcAtha lepnH||::: saptaite hastakA santi bRhadezIvidAM mtte| aSTAcatvAriMzadete bhavantyabhinaye karAH / / 514 caturasrAvayovRttAvanyau tlmukhaabhidhau|.. khastiko viprakIrNAkhyAvarAlakhaTakAmukhau // Aviddha'vakrI sUcyAsyau recitaavrdhrecitau| . tathArya)caturasrAkhyau hastAvuttAnavanitA // nitambo pallavAkhyau ca kezavadhAbhidhau karau / latAkhyau karahastau ca pkssvnycitkaabhidhau|| . 140 degdhAH, Bdhaa| 2A AgikAmi'; BO aagimi| 3 ABO 'dhAsta / 4Hour 1 5 50 mukhaa| 6 30 bddhmaanaasyaa| 7 ABO vyo| 8 ABO.hatyA / Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra ko0-mahAna 1, parIkSaNa / pakSamayotako daNDapakSau garuDapakSako / UrdhvamaNDalinI hastau pArzvamaNDalinI tathA uromaNDalinau tAbhyAmurammAdhimaNDalI : muSTikakhastikAvanyo nliniipnkoshko| alapamAnulvaNI va valitau lalitau tathA / . varadAbhayadI ceti dvaatriNshvRtyhstkaaH||.. latAkhyau yo karI to tu nRtyaabhinygocrau| saMpradAyAdhuktibalAllokAcAtra vishessdhiiH|| kramAvazItirevaM syuH sarve saMbhya hstkaaH| kuJcitAGguSThako yatra trjniimuulmaashritH|| RjuzliSTAGgulijhaMyaH patAkastAlataH smH| rAjJAM pratApAbhinaye prazaMsAgarvayorapi // preraNAyAM prahAre ca proJchane prtissedhne| chede pradhAne gopyAthai puSkarAdezca vAdane / Adarza yAcane lakSNamardane taalikaadike| sparza vibhajane vastunirdeze'yaM prayujyate // jvAlAyUrvAbhinayane sthaaduurdhvprclaangguliH| tathAvidhopayogacchan syAt dhArAthabhinaye krH||..... 526 Urdhva gacchan nu smRteSu pakSipakSe kttisthitH| ...... 'mRdaGgAdiprahAreSu sthAvadho vavataH krH|| mukhapradezamAgacchan nAbhidezaH spaarvt|... pASANAdisthUlabastugrahaNe tAhazaH sa ca // .. utpATane'nyonyamukhaM patAkAdvitayaM bhavet / saraHpalvalanirdeze khastikIbhUya vicyutam // kArya patAmAdvitayaM viliSya svstikiikRtm|| kSAlane'nyamadhiSThAya zIghra gharSan bhavet kr| tathAvidhaH zanairmana marvane mArjane'pi ca / khasmin pArve kaMpamAnaH pratiSedhe bhavedasau // vAyUnivegezyo 'gacchannucchrita prclaangguliH| .. anyezavinayeSvetaM raajraajopdeshtH| loke yuktimavekSyAtra patAkaM yojyedbudhH|| // iti patAkaH // 1 // 1 ABO mRdAnAdi / 2 80 gacchan tru| 3 ABO pri0 / 4 50 ptaakyo| Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ko ullAsa 1, parIkSaNa 1 [ni etasyaiva yahA kAsAnikA kriyale tk| tripatAka 'vijAnIyAvamineyamayocyate / eSa vadhyAdimaGgalpadravyasparzAdiSu smRtaH // ..... kuJcito;GgulindraH syAdAhAne psbukhH| adhastalo pahiH kSiptAGgulidvandrastvanAvare // . praNAme mastakagataH kartavyaH paarthtstlH| azrupramArjane ca sthApayogacchadanAmikaH // 535 AhvAne'Gguliyugmasya kuzcane syAdavAkhaH / uttAnAGguliyugmastu badanonnamane bhavet // saMzaye kramato'Ggalyau krtvye'sminntonaate| . adhomukhoM bhraman zIrSa prAnta uSNIvadhAraNe // tAdRzo mastakAdUrva kAryo mukuttdhaarnne| tilake syAbruvormadhyAdUrdhvagAmI lalATagaH // alakasyApanayane tvliklksNshritH| vikRte gaMdhavAkazabde naasaasyshrotrrodhnm| kramAt kurvanaGgulIbhyAM vidvdbhirviniyujyte| kSudrapakSiSu ca srotasyalpe tucche'nile'pi ca // 540 kramAdUrdhvamastiryakaTikSetragataH krH| adhomukhacalA kulyo dadhadeSaH pryujyte|| atre 'saMmArjane netrakSetragAM bajatI mdhH| anAmikAM dadhat kAryo lokAccheSe'minIyate // // iti tripatAkaH // 2 // aGgulyo vitatAH zliSTA ekato'nyatra paarpt| aGguSThaH kriyate yasya sordhacandraH smRto budhaiH|| uparyuttAnito'rdhendau kapolaphalakaM dpt| parAkthukhaH syAt khede tu palAnnikAzamAdiSu / parAmukho'grato gacchan lokayuktimavekSya c| kaTikSetragatau syAtAM "rasa? zomAyAmadhomukhI 545 ___1 vivijaa| 20 musromukho| 3 80 shiirsspraat| 4 ABO madhyo / 5 B0 catasrota / 6 80 clngglyau| 7 ABC samArjane / 8 B0 dhmH| 9 80 kaaNdt| 10 Be-vaar| Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 -15 womlAdayaH] nRrUko ullAsa , parIkSaNa madhyopamye(?) tathA liSTau tirygndhopsndhulii| karNakSetrAta kAryaH karNAbharaNadhAraNe // 546 asaMyutordhvagAmibhyAmucchritAbhyAM khpaat| ardhacandrakarAbhyAM cAbhinayo (? neyo) mAlakAlA zahatyAbhinayo zeyo mukhakSetragate dvye| purataH kalase syAtAM kraavnyonysnmukhau| kaTake maNDalAvRtyA mnnibndhprdeshgH|| // ityardhacandraH // 3 // anAliSTA madhyamAyAH pRSThe syAttarjanI ydaa| tripatAkasya vijJeyastavAsI krtriimukhH|| 5490 alaktakAvinA pAvaraJjane sthaavdhomukhH| tadevAgrataH kAryoM budhairmArgapradarzane // nAsikAkSetrataH kAryaH krnnaantikmupaashritH| darzane zIrSagAvetau zRGgAbhinayane mto|| vitarkiteparAdhe ca patane 'maraNe tathA / kSeptavyo'dhomukho vyastatarjanizcalavaGguliH // uttAnAliragrasthastadvat syAllekhyavAcane / dvitriyaM prayojyaM syAditi tadveditAM matam // // iti kartarImukhaH // 4 // aGguSThaH kucito yatra trjniicaapvntaa| AkucitA pUrvapUrvapArzvagA madhyamAdikAH / / bhavanti yatra vijJeyastatrArAlakaro budhaiH| hRdayakSetrago'yaM syaavaashiirvaadaadikrmnni| khedApanayane bhAlakSetrAtkArya tvdhomukhH|| asaMbaddhapralApe svAhahiH kSiptAGgulistvayam / zrAddhakarmAdike tajjJaiH prayojyo'yaM bahirmukhaH // patavalirAhAne janasaMghe tathA brajan / pradakSiNe devatAnAM bhraman sa syAt pradakSiNam // 557 agulyanaH khastikA syAdvivAhe dvayasaMgamAt / balotsAhabhRtisthairyagarvagAmbhIryasUcane // on 1 ABO tirmnyo| 2 B0 krbhyaaN| 3 B0 muss| 4 80 maraNe bharosA 500 'jysyaa| 6 ABO tkAryatva / 7 ABO bhimukhH| . 20 4. ... . 1940 55830 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gm ko ullAko parIkSaNa 1 nAkArasanI sAdayaM mAtAvaSi, vIpsayA maNDalAhalyA yauvilaya bhavet / / kAminInAM zapandhe tathA teSAM vikiinii| pAsAsaMbhASaNe'yaM prayujyate // .. punaH punarvahiH kssiptaahuliyuktimupaashritH| tripAtAkodite karmaNyalile'yaM prayujyate / tripatAke'pyarAloktaM strINAM puMsAM gujyte| iti vyavasthayA kecidAcAryAH saMpracakSate // / // ityarAlaH // 5 // talamadhyAgrasaMlagnA amulyaH lissttsNdhyH| aGguSTho madhyamApRSThasaMlagno muSTihastakaH // mallayuddhe khaGgakuntanistriMzAdigrahe tthaa| saMvAhane dohane cAgnagAGgaSThazca dhAvane // prakoSThagrahaNe cApi rasaniSkarSaNe tthaa| Tire 'rasavad dravyato loke yuktitaH syAt karadvaye / / // iti muSTiH // 6 // sa evokRtAGguSThaH zikharaH prikiirtitH| zaktitomarayormokSe 'laktakotpIDane'pi ca // kushaangkushdhnurvlliigrhnne'dhrrnyjne| alakotkSepaNe 'kArye kAryo muSTistu yujyate // // iti zikharaH // 7 // agradezena cellagnAGguSThAgreNaiva trjnii| etasyaiva tadA hastaH kapitthaH kathito budhaiH|| dhAraNe kuntavajrAdeH shraakrssaadikrmnni| cakracApagadAdInAM grahaNe ca pryujyte| yathAbhUtArthakathane niyoge zikharasya ca // // iti kapitthaH // 8 // . .... 1 ABG vdhi| 2 ABC ytho| 3 ABC sNprckssyte| 4 ABO nilNsh| 5ABO rasava ;vyto| 6 ABO degksso| 7 ABC kAryaH kaarye| 8 ABE prAdiza of. dhAraNe kantavajayoH saM. ra. a. 7. zlo. 132 / Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSyaH] nR0 10. 0 ullAsa, parIkSaNa 1 kRte manA 571 anAmikAkanIyasya virale'syaiva cetuH syAtAM tadA zyAt khaTakAmurA 570 uttAno'yaM srugAdAne cAmarasyApi dhAraNe / prasUnAvacaye bANAkarSaNe darpaNagrahe ' // balgAgra he patravRntacchedane vITikAgrahe / zaramanthAkarSaNe ca lokayuktimavekSya ca / peSaNe kuGkumAdInAmimI kAryAvadhastalau // // iti khaTakAmukhaH // 9 // tarjanyanAmike'tyantavakre'rAlasya cet sthite / zukatuNDastadA hasta IrSyAyAM premkoptH|| sAparAdhe bike 'tAkSapAte 'lekhadhAraNe / vINAdivAdane cAsya prayogaH kaizvidiSyate // na tvaM nAhaM na me kRtya mityasaMbandha bhASaNe / bahiH kSiptAGguliH saH syAt sAvajJe tu bisarjane / antarmadhyAGguliH sa syAt sAvajJAvAhane tathA gA // iti zukatuNDaH // 10 // tarjanyaGguSThamadhyAH syurUrddhAstretAgnivat sthitaH / vakrAnAmA patirdhvAH kAle hastake bhaveta cucukAbhinaye cibukagrahaNe zizoH / biDAlasya par3he 'kAryaH kusume campakasya ci mite grAse phale'syeva ratnAdyabhinaye 'pi // #1, aefa mg15; 11, 22, 41 sAGguSThAGgulayaH kiJcitkuzcitA' biralAstathA / alamAyA bhaveyuzcet padmakozastadA karaH // .: puSpANAM grahaNe nAMdIpiNDadAne ca vistRtaH / bhUmisthitArthagrahaNe kuJcitAgrastvadhomukhaH // phullAbjendIvarAdau tu saMzliSTamaNibandhakau / 1 572 5 .574 T 573 19: 575 15 576 577 578 1. 579 1 4BO darpaNAmahe / 2 BO premake yataH / 3 ABC 'kssepaate| 4 ABC leSadhAraNe / 5 ABC kArya | 6 ABC deg naye naca | 7 ABC kiMci kucitA / ai 20 Ta 25 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viralAlIpanakosI siMhAsamiyade / / ra lokAnusAra kAryaH kaSidekara kapivayam / / ||iti ptrkoshH||12|| vyAvartitAkhyaM karaNaM kRtvA vA parivartitam / yatrAGgulyA karatale pArzvasthAH so'lapallakaH // ayamevAlapamaH syAt privrtitmaashritH| antAyuktamithyokto kasya tvamiti vAdane / khAparASaproJchane ca strIbhirnAstItivAvane // // ityalapallavaH // 13 // 10- 'khaTakAmukhahastasya ysminnuulprsaaritaa| tarjanI dRzyate so'yaM hastaH sUcImukho bhavet // . ekatve saralobhaM sthaanaasaasthaashvaasviikssnne| amantI valayAkArastU; sthAvakasUcane // . AyAntI zIghramUrvAdhaH saudAminyAmiyaM bhavet / 181 kulAlacakrAbhinaye amantI sthAvadhomukhI // rathacakrAbhinayane maamyennijpaarshvtH| sAdhuvAde dhvaje cApi calAmUvI ca darzayet // karNAvataMse karNAntaM nayedIpat prakampitAm / stavakAbhinaye kizcit kucitA syAt prasAritA 20 kuTilAyAM gatau kAryA mnnddlaakaardhaarinnii| ame tvatyantamasakRt pAcotpArthAntaraM vrajet / / calatkizalaye dIpazikhAyAmapi ceSyate / nakSatrAyavaloke ca saraloyamulA bhavet // bhramantI maNDalAkAraM patane tu pttydhH| 28 siMhAdidaMSTrAbhimaye svoSThaprAntagatAvubhau // kiJcit pArzvanatI kAryoM karo sUcImukhI sdaa| ... saMyoge pArzvasaMyukte 'tarjanyo'dhastale mate // 591 biyojite viyoge tu kalahe svastikIkRte / karNakaNDUyane'niSTazravaNe shrvnnopgaa|| ___VBO SaTakA / 2 ABO kucitaa| 3 ABO sepyate / 4 ABO kaayo| 5 ABO vako adhastale saM. 2. a. 7. zlo. 151 / / - Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 sarpaziraAdayaH] nR00 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 'cikurApanayakhedApanaye kila sNshritaa|| ...... tarjakampito; syAt sIvane cAMzukasya ca // ......593 calAgragA jJAta'prazne kiJcit pArzvanatA bhavet / IzvarAbhinaye bhAladezagA syAdadhomukhI // devendrAbhinaye sA sthAttirazcInonnatA bhavet / pariveSAbhinayane bhrAmayenmaNDalAkRtim // tirazcInAM tarjanIM ca tathAnyadapi lokataH / nATyAcAryopadezena svayamUhyaM vipazcitA // // iti sUcImukhaH // 14 // patAko nimnamadhyo yaH sa tu sarpazirA bhavet / adhogAmI sarpagatAvuttAno devatarpaNe // mallAnAM ca bhujAsphoTe niyuddhAdiSu kiirtitH| prastha(?sthi) te parimANe vAsphAlane krikumbhyoH|| // iti srpshiraaH||15|| madhyamAmadhyamo yatra patAkASThako bhavet / kaniSThikA cordhvagatA sa bhaveccaturaH krH|| anye kaniSThikAmISadanAmApRSThagAM jguH|| patAkAGguSThakaM madhyAmUlagaM cature kare // naye vadanadeze'sau vinaye mnnibndhyoH| . yutau vicAre pArzvastha UhApohe hRdi sthitH|| 6010 udveSTitayutaH kAryoM lIlAyAM kaitave punH| sa mokSapreraNe ca sthAcchanairUqhatalA krH|| mardanAbhinaye kAryo mdhymaanggusstthmrdnH| . cAturyavacane tvetau saMyutau caturau krau|| . uttAno nayanaupamye pdmptrniruupnne| mRgakarNAbhineye ca bAlake syaaddhomukhH|| vidheyau khastikAkArau suratAbhinaye karau / khalpArthAbhinaye tadvadvarNakasyApi sUcane // caturazcaturaiH kAryaH catuSSvartheSu lokataH / // iti caturaH // 16 // 15 604 . 1 ABC cikurop| 2 ABO prshno| 3 ABC loktaa| 4 ABO degsthaauu| 5 ABO vaitave / of kaitave saM. ra. a.7 zlo. 167 / 6 ABO loktaa| 7 nR0 ratna Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 nR020 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 [mRgazIrSAdayaH bhavetAM sarpaziraso yadAGguSThakaniSThike // UvAkRtI tadA hastau mRgazIrSa udaahRtH| ayeha sAMpratArtheSu so'dho yUtAkSapAtane // uttAno'likadezAdikhedApanayane bhavet / alikAdikSetrasaMstha evamAyUhayetparam // // iti mRgazIrSaH // 17 // tarjanyaGguSThamadhyAH syuryatra tretAgnivat sthitAH / lagnA yatro virale zeSe so haMsavaktrakaH // zlakSNe mRduni niHsAre mrditaangguliktryH| zithile'lpe laghAvagraM dadhat kSipraM vidhUnitam // muktAphalAdivedhe ca kusumAvacayAdiSu / syutavicyutabhedena yathaucityaM vidhiiyte|| // iti haMsAsyaH // 18 // patAkasya na tanmUlaM tarjanyAcaGgulitrayam / yadi kizcid bhavet sa syAt hastako haMsapakSakaH // Acamane syAduttAnazcandanAdyanulepane / adhogatastathottAnaH pratigrahakRtau mataH // 'tripuMDrAdividhau kAryoM bhAlakSetragataH krH| pratyakSe ca parokSe cAliGgane khastiko karau // stambhAdhabhinaye kAryo maNDalAkRtisundarau / strINAM vibhramabhedeSu stanayorantare bhavet // kapoladeze vidhRtazcintAyAM hnudhaarnne| rasabhAvAnubhAveSu yathaucityaM prayojayet / anukteSu kareSu syurnubhaavvshaanugaaH|| // iti haMsapakSaH // 19 // sa karo bhramaro yatra madhyamAGguSThako mithaH / zliSTAgrI tarjanI namrAnye 'tUA virale tthaa| karNapUre tAlapatre knnttkoddhrnnaadissu|| // iti bhramaraH // 20 // 25 _1 ABO laSA | 2 ABG tripuNdvaadi| 3 ABO zcitAyAM / 4 ABO tUrye / of saM 2. a.7. zlo. 168 / Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UrNanAbhAdayaH ] nR0 ra0 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa 1 sAGguSThAGgulayo yatra saMlagnAgrAH susaMhatAH / UrdhvAH sa mukulo jJeyo mukulAkArapezalaH // surArcane bhojane ca balikarmaNi kuDmale / murvikAraya prakRtiM nIto dAne tvarAnvite // kamalAdeH prArthanAyAM saMkhyApaJcakasUcane / savidhe kAminInAM tu mukhastho vicumbane // syAdAcchuritake'pyeSa rasabhAvavijRmbhitaH / kAminIku kakSAdI sazabdaM nakhalekhanam / yadaGgulIpaJcakena tadAcchuritakaM viduH // // iti mukulaH // 21 // * paJcApyakulayo yatra padmakozasya kuJcitAH / UrNanAbhaH sa vijJeyaH ziraHkaNDUyanAdiSu // cauryeNa vastugrahaNe kuSThAdyabhinayena ca / siMhavyAghrAdyabhinaye cibukakSetragau ca tau / svastikau tu karau kAryoM phalAdergraha ekakaH // // ityUrNanAbhaH // 22 // * 'arAlAGguSThatarjanyau militAgraiau tathA punaH / talamadhyo (?dhye) 'sanAgnistaH (1manAg nyastaH) saM kaM (saM) vaMzo'bhidhIyate // agrajo mukhajacaiva pArzvajazcetyayaM tridhA / tatrAgrajaH prAGmukhaH syAnmukhajaH sammukho bhavet // pArzvataH syAtpArzvamukho viniyogo'dhunocyate / kusumacchedane vRntAt kaNTakoddharaNe tathA // sUkSmaprasUnAvacaye saMdaMzo'graja ucyate / vartyaJjanazalAkAdipUraNe mukhajo mataH // vigityuktau tu roSeNa saMdaMzaH pArzvajaH zubhaH / maNimuktApravAlAdau guNanikSepaNe mataH // maNInAM vedhane cApi tattvasyApi prabhASaNe / dhyAne nirUpaNe sUkSmatryaNukAdestu gharSaNe // 618 619 620 622 623 15 624 625 626 20 62725 628 629 1 ABO ArAlAGguSThatarjanyo / 2 cf. kiMcizcettalamadhyasthastadA saMdaMza ucyate // saM. ra. a. 7 lo. 176 / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ji 10 15 20 25 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa 1 alaktakAdivastUnAM citrakarmaNyapISyate / pArzvAbhimukhahastAbhyAM daridrasya prakAzane // bhASaNe sadvitIye syAt saroSe vAmahastataH / kiJcidagravivarttena tathAnyeSvapi yuktitaH // // iti saMdaMzaH // 23 // * aGguSTo madhyamAgreNa saMlagnaH kuTilA yadA / tarjanyanye talasthe cettAmracUDastadA karaH // zIye' vizvAsakArye ca bAlAhAne ca bhartsane / tAle kalAmuhUrtAdau choTikAdau ca zabdavAn // prasAritakaniSThAM ca muSTimanye pracakSate / tAmracUDaM sahasrAdau gaNane viniyujyate / kSiptamuktAGguliH prokto vimuSo'bhinaye budhaiH // // iti tAmracUDaH // 24 // // iti caturviMzatirayutahastAH // * patAko viralAGguSTha upadhAnaH karo bhavet / syAcintA nidrayoreSa upadhAne'pi yuktitaH // // ityupadhAnaH // 25 // * aagraat yatrAdhogatI saMhataM punaH / tarjanyAditrayaM sa syAt siMhAsyastat kharUpataH / siMhasyAbhinaye sa syAt melane dravacUrNayoH // // iti siMhAsyaH // 26 // * saMhatAGgulayo yatra' madhye vartulatAtmatA' / kadambo'sau rasAkhAde hastako viniyujyate // // iti kadambaH // 27 // * patAkATako yatra madhyamAmUlasaMzritaH / nikuJcako'sau svalpArthe vedasyAdhyayane mataH // // iti nikuJcaH // 28 // * [ tAmracUDAdayaH 630 631 632 633 634 635 636 637 638 1 BC yaktitaH / 2 ABC yai / 3 ABO citA / 4 ABC mante / 5 ABC matAM / 1 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. 10 kapotAdayaH] nR0 ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa ebhizcaturbhiH sahitA assttaaviNshtiryuthstaaH| . ... bhavetAM yatra saMzliSTe patAkasya tale mithH| .. .. aJjali ma hasto'yaM viniyogo'sya kathyate // dhAryaH kramAt zINi vake cakSurdeze nmskRtau| devatAyA gurozcaivaM brAhmaNAnAM nRbhistvayam / niyato niyatasthAne strImireSa prayujyate // ityaJjaliH // 1 // karAvakliSTatalako shlissttmuulaagrpaarshvko| kapotAkRtito hastaH kapotaH kIrtito budhaiH // 641 imameva pare prAhuH kUrmakaM naavyvedinH| vinaye gurusambhASe praNAme prAGakho mtH|| vakSaHsthaH kampitaH kAryaH strIkApuruSayo bhaye / sa khedavAkyAbhinaye nedAnImitisUcane // 643 iyattAyAH paricchede'GguliH sparzanapUrvakam / vimukto'yaM budhaiH kAryoM yuktitobhinayAntare // 644 15 // iti kapotaH // 2 // aGgulyo yatra karayoranyonyasyAntareSu ca / antarbahirvA dRzyante nirgatAH sa tu karkaTaH // parAmukhatalaH kishcidntiitaakhilaangguliH| Urdhva pArzve'grato vA syAt kAmAvasthAzramoTane // .. 64630 bahirgatAGguliH sthUlajaraThasya(jaTharasya) niruupnne| jaraThaH kSetragaH (jaThara-kSetragaH) kAryo / __ manAk cakrAGguliH punH|| zaMkhasya dhAraNe kAryoM z2ambhAdau bhirngguliH| . khedeGgulInAM pRSThe syAddhanU rAjAbhiSecane / mUrdhni dhAryAH(yoM) dvistriAyaM lAnakArye] prayujyate // 648H // iti karkaTaH // 3 // ___ 1 BG ssyom| 2 RC pricchedguliH| 3A tu| 4 A0 paarshvgr| 5 of jaTharakSetragaH saM. ra.a.7 zlo. 191 / 6 The missing words are supplied from Asokamalla's work on Nrtya. cf ....."nAnakarmaNi / dvistrio mUrti saMyojyo gRhe tu syAdadhastalaH / folio 11 A of the ms. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 nu07 ko ullAsa 1, parIkSaNa 1 [svastikAdayaH arAlAlyau patAko vA khaTakAmukhasaMjJako / anyonyamaNi bandhasthAvuttAnau vaampaarshvgau| hRdayakSetragau vA stazcettadA khastiko mtii|| evamastIti nArINAM bhASaNe vicyutaH sa tu / sAgarAkAzamukhyeSu vistIrNeSu prayujyate // // iti svastikam // 4 // anyonyAbhimukhau syAtAM hastau cet 'khttkaamukhau| khastiko maNibandhe vA 'khttkaavrdhmaankH|| uttAnapAdayaM(?uttAnaH syAkya) sUryodayAdau prathame mte| . pramANa(?praNAma) karaNe puSpagrathane stybhaassnne| tAmbUlagrahaNe yUnordvitIye tirygaannH|| 652 // iti khaTakAvardhamAnaH // 5 // 'sarpazIrSI patAko vA khastiko mnnibndhgau| parasparaskandhadezau gatAvutsaGgasaMjJake // dakSapArzvagataM yadvA vAmapArzvagataM nu vaa| utsaGge kecidicchanti khastikaM nRtykovidaaH|| pArzvasyAbhimukhe yadvA hastayoH pRSThake yNdaa| kUrparau svastikAkArau utsaGge kecidUcire // atiprayatnasAdhye'rthe lIlAyA grahaNe tathA / "parAkukhasya zIte vA roSAmarSakRte tthaa| prArthanAnabhyupagame lajjAdAvapi yoSitAm // // ityutsaGgaH // 6 // skandhakUparayormadhyamanyonyasya bhujau ydaa| ISadUrdhvapradezasthau gRhItaH "sarpazIrSakau // 657 tadA sthAniSadho hasta autsukyAdau niyujyate / gAmbhIryasthairyagarvAdau AcAryairviniyujyate // 658 1 ABO degkhyo| 2 ABC degmNbsthau| 3 ABC khttikaa| 4 ABC kheTakA / 5 of sUryodayAdAvuttAnaH syAdayaM prathame mate Vipradasa quoted in bha. ko. pR. 153 / 6 of praNAmakaraNe nA. zA. a. 6 zlo. 138 and Vipradasa. bha. ko. pR. 156 / 7 ABC sptshiirsso| 8 ABG svstike| 9 ABC mRtyako / 10 10 puraasukhsy| 11 ABO spt| 25 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dolAdayaH] na0ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 kapittho hastako vApi dakSavAmetaraM krm|. . mukulaM veSTite prAhustadAnyaM niSadhaM pare / zAstrArthasya khIkaraNe khIkRtArthasya dhAraNe / 'mAnyametadidaM vAkyamityuktau pIDane'pi ca / tathA samayazAstroktasaMketagrahaNe'pi ca // // iti niSadhaH // 7 // dole zlathAMsau kartavyau patAko virlaanggulii| lambamAnau niyojyo'yaM mUrchAyAM vyaadhikhedyoH|| 661 saMbhrame garvagamane kartavyaH paarshvdolitH| made caiva yathAyogaM stabdho vA kriyate krH|| 662 10 // iti dolaH // 8 // uttAno vyaktasaMzliSTakarabhau sarpazIrSako / syAtAM puSpapuTo nAma puSpAJjalivisarjane // dhAnyapuSpaphalAdInAM grahaNe ca smrpnne| 'ardhArthisaMpadAne ca toyasyAnayane'pi ca / pANipAtrAzane rAjJaH prasAdagrahaNe guroH|| // iti puSpapuTaH // 9 // 15 665 665 parasparoparigatI susNshlissttaavdhomukhau| UyAguSThau patAko tau bhaye(va) tAM makare kre|| kravyAdamatsyamakaradvipInAM vyaaghrsiNhyoH| nadyAH pUre ca bAhulye prayojyo'yaM vickssnnaiH|| // iti makaraH // 10 // 25 kaTikSetre sarpazIrSoM kuzcankUrparako ydaa| gajadantastadA hasto grahe stambhasya sa smRtH|| mahAbhArasyodbahane kecidenaM pracakSate / prathamaM niSidhaM taM ca varavadhvoH smetyoH|| 1 AB0 manya / 2 AB0 abhyarthisaMpradAne / of ardhadAne Vipradasa in bha. ko. pR. 375 / 3 ABO degpAtrazane / 4 B0 gRhe| Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0ra0 ko-ullAsa 1, parIkSaNa 1 [avahityAdayaH vivAhasthAnanayane tathA shishai)lshilaadinH| .. vRkSAdInAM cAlane ca kartavyaH syAdgatAgataH // 669 // iti gajadantaH // 11 // zukatuNDAvadhovakrI hRdayAbhimukhau krau| kRtvAdho nIyamAno cedvhitystdoditH| daurbalyautsukyaniHzvAsagAtrakAryeSvasau bhavet // . // iti avahitthaH // 12 // mRgazIrSoM haMsapakSAvathavA srpshiirssko| parAakhau svastikatvaM prAptau syaadvrdhmaankH|| khastikena vinA bhUtau tAvenaM kecnaabhydhuH| dvAravAtAyanAdInAM kapAToddhATane mtH|| zrImatkIrtidharAcAryoM dvitayaM niSadhaM krN| vardhamAnAbhidhaM prAha viniyogastu pUrvavat // // iti vardhamAnaH // 13 // wwmam 15 suzliSTAgrau patAko cet hastau []yogdstdaa| 'melane prItiyoge ca parasparamayaM mtH|| // iti prayogapradaH // 14 / / ra kiJcit zliSTabhujAveva patAko khastikIkRtau / AliGgano bhaveddhasta AliGganavidhau mtH|| // ityAliGganaH // 15 // zliSTau mithazcecchikharau karau dvizikharastadA / zayanArthe'GgulisphoTe nAstIti kathane'pi ca // // iti dvizikharaH // 16 // 25 sabhAdhIzamukhaM hastaM kRtvordhvvirlaangguliH| asya pRSThe dvitIyo'pi tadaGgulyantarAGguliH // 677 ubhayoH karayoH prAnte tathAGguSThau bhirgtau| / / 1 zailazilAdinaH. of saM. ra. a. 7 zlo. 207 shailshilotpaatte| 2 BG selane / Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kirITAdayaH ] nR0 20 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa 1. kalApaM hastakaM prAhuH keciccheSakaNaM (raM) tvanuM / abhineye phaNIze'muM tathA bhUmIzvare jaguH // / / iti 'kalApaH // 17 // kalApa eva zIrSatthaH (sthaH) kirITa iti kathyate // // iti kirITaH // 18 // * kUrparau pArzvalagnau cetsyAtAM puSpapuTAbhidhe / tadA syAcaSako hastaH pANipAtre niyujyate // // iti caSakaH // 19 // * uttAno vAmahastazcet patAkastaduparyapi / calatsaMvaMzahastazcet para (1 paraH ) syAllekhanastadA / lekhane viniyojyo'yaM nRtyAbhinayago'pi ca // // iti lekhanaH // 20 // * ete 'viMzati saMkhyAkAH saMyutA hastakAH smRtAH / atha nRttAkhyahastAnAM prapaJcamapi dadhmahe // prAgat' actrast vakSaso'STAGgulAntare / samAna kUrparaskandhau caturasrAvudAhRtau / AkarSaNe samAkhyAtau muktAhArasragAdinaH // // iti caturasrau // 1 // * haMsapakSAkhyakarayoH 'samayozcedyadekakaH / uttAno'dho vrajatyanyo vakSaso yAtyadhomukhaH // tadodvRttau samAkhyAtau tAlavRntanirUpaNe / tAveva tAlavRntAkhyau caturasravizeSitau // haMsapakSIkRtau tau tu vyAvRttiparivartitau / sant hastakau tau tu jayazabde niyojitau // ityuttau // 2 // * 678 679 680 681 682 683 685 686 10 684 20 tulyAMza (?) kUrparau tiryagbhUtau saMmukhasthata lau / 1 1 A kapAlaH BC kapolaH / 2 of kalApa evaM zIrSasthaH | Vipradasa bha. ko . pR. 136 / 3 B0 deg nighe / 4 ABO ititi ca' / 5 BC degtiravyA' / 6 BO daghnaho / 7 BC prAGmukho / 8 Bc drop samayo / 9 ABC mukhatastalau / of saMmukhasthatalau / saM. ra. a. 7 zlo. 221 / 1 8 nR0 ratna0 15 25 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR00 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 [svastikAdayaH mattIbhUya pazcAca vyatrIbhUtau khpaarshvgau| haMsapakSau talamukhau madhure maIladhvanau // // iti talamukhau // 3 // haMsapakSakarAzliSTakhastikaH khastiko karau // _iti svastikau // 4 // tAveva 'viprakIrNAkhyau jhaTiti khastike cyute / parAjukhAvunnatAyau nIcAgrau vA vyavasthitau / kucAbhyAM purato haMsapakSau tauM viprakIrNakau // iti viprakIrNako // 5 // patAko svastikIbhUya vyAvRttaparivartane (? vrtitau)| kRtvA vAmamathottAnamarAlaM racayetkarama // adhovakaM dakSiNaM ca khaTakAmukhatAM gtau| cAturasreNa kathitAvarAlakhaTakAmukhau // panakozAvathoddhAsyA vyaavRttprivrtitau| .. arAlau khastikAkArau jAyete khaTakAmukhau // cAturakhyAvizeSe tAvarAlakhaTakAmukhau / 'vaNijAM sacivAdInAM vitarke'sau prayujyate // athavA hRdayAgrasthaH prAmukhaH khaTakAmukhaH / parorAlA pronntaagrstiryglpprsaaritH|| parasparAnyapArzvasthau khapAdhai vA vyavasthitau / tAlAntarau tadA proktAvarAlakhaTakAmukhau // ityarAlakhaTakAmukhau // 6 // bhujAgrakUparAseSu savilAseSu cetkarau / bhUtvA patAko vyAvRttaM vidhAya bhavato drutam // adhastalau tadAviddhavakro nRtyakarau mtau| kecit patAkayo sthAnezAlau tau saMpracakSate / vikSepavalane caiva viniyoga pracakSate // ityAviddhavakro // 7 // 15. ___1 ABO vapra / 2 ABC degpkssostai| 3 B0 degnnikau| 4 of Asokamalla patAko svastikIkRtya vyAvRttaparivartitau / (folio 15b) 5 ABO degvAmapatho / kramAt kRtvA yatra vAmamustAnArAlamAcaret / saM.ra.a.7 zlo. 225 / 6 ABC degvaNyadeg / 7 ABO maNijAM / of vaNijAM / saM. ra. a.7 zlo. 227 / Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 701 702 sUcyAsyAdayaH] nR0 ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 caturasro khastikau vA sarpazIrSoM yadA krau| madhyamAsaMgatAGguSThau paryAyaprasRtau tirH|| .. bahiH prasAritAM dhattastvaGgulI cetprdeshiniiN| tadA sUcImukhAdatra vizeSa kecidUcire // . pUrva patAko kartavyo vyaavRttprivrtitau| bhrAntvA prasaraNaM kRtvA pazcAdanyastu pUrvavat / / keSAMcana mate sarpazIrSAkArau karau sthitau / madhyaprasAritAGguSThau recitakhastikau tthaa| sUcImukhau bhavetAM tAviti sUcyAsyalakSaNam // iti sUcyAsyau // 8 // prasAritottAnatalau haMsapakSau drutabhramau / recitau tau nRsiMhasya daityavakSovidAraNe // keciduttAnaprasRtau pratAko recitau jaguH / kecideto pUrvalakSmavibhAgena pRthgviduH|| iti recitau // 9 // recite dakSiNe haste vAme ca khaTakAmukhe / athavA 'caturasreNaikenoktAvardharecitau // ityardharecitau // 10 // etatkaraviparyAsAt brUtezrdhacaturasrakau // , ityardhacaturanau // 11 // 'tripatAko tirazcInAvanyonyAbhimukhau karau / aMsakUrparayoH kiNcinycltoshcetkpolyoH|| hRdayAMsalalATAnAM kSetre cAnyatame sthitau / kSaNamUrdha(? rdhva )talau bhUtvA calatazcedyadA tdaa| uttAnavaJcitau hastau kathitau nRtykovidH|| ___ ityuttAnavaJcitau // 12 // 15 . 704 ___20 70725 ____ 1 ABO "toto| 2 ABO "hAsya of prayojyau tau nRsiMhasya daityavakSovidAraNe / saM. ra. a.7 zlo. 237 / 3 ABC catuNasteNedeg of ekena caturasraNa / saM. ra. a. 7 zlo. 237 / 4 ABG tripatAko of. tripatAko / saM. ra. a. 7 zlo. 245 / 5 0 tiryau / 6 ABO cala17 ABO degsNcitau| 8 AB0 kthito|.. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 20 25 nR0 80 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa 1 bhUtvottAnAvadhovastrau patAkatripatAkayoH / karAvanyatarau skandhadezAnniSkramya cedimau // recitaM vidadhAte tau nitambAbuditau karau / pRSThakSetre bhramaM kecidetayoH saMpracakSate // iti nitambau // 13 // * patAko tripatAkau vA zithilordhvaprasAritau' / vyAvRttiparivRttibhyAM khastikAkAramApitau // pallavI cApare prAhaH patAkI padmakozakau / natonnatI vizlathau ca maNibandhapravezayoH / purataH pArzvayorvAtha susthitau pallavau matau // sagar | 14 // * patAkau tripatAkau vA spRzantau pArzvadezataH / samutthitau zirodezagatau kezapradezataH // punaH punarviniSkramya nitambaM cetsamAzritau kezabandhAviti proktau hastau nRtyavizAradaiH // iti kezabandhau // 15 // 1 patAkau tripatAkau vA tiryak prasRtadolitau latAkarau iti proktau nRtyazAstravizAradaiH // iti latAkarau // 16 // * unnatodolitaJcaiva pArzvayovellatAkaraH / karNasthastripatAko'nyaH khaTakAmukha eva vA // tadA karikarAkAratvenoktaH karihastakaH / nanvatra 'nRttahastAnAM lakSmasAdhAraNe katham // hastakadvayaniSpAdye muninaikatvamA sthitam / tathA kIrtidharAcAryaiH karahastAvitIritam // tathaiva muninAtreva hastake svardharecite / vijAtIyakaradvandvotpAditaikapradhAnake // uktaM dvivacanAntatvaM tathaivAtropapadyate / naivaM mahAtmanAmeSaH svabhAvo yatra kutracit // 1 BO deg prasAri | 2 BC vizAdaiH / 30 deg karo | 4 ABO vRtta / [ nitambAdayaH 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 pakSavaJcitAdayaH] nR020 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa nirUpayanti yat kizcinmanaH kiM na napuMsakam / gaGgAyamunayozcApi nadItvaM pratiSidhya c| 720 khalpAmAropitaM yacca tallIlAyitaceSTitam / ato dvivacane prApte karadvandvaikahetuje // 721 asmin karismRterhetau prAdhAnyena ltaakre| lIlAyitena muninaikatvamatropadarzitam // 722 bhaTTAbhinavaguptaizca tdaashyvshaanugaiH| ekaikasya karasyAtra pRthaktvena prayogataH // 723 karihastatvamucitamuditaM tanmataM ythaa| karikarNAkRtestvekaH paraH krikraakRtiH|| 724 10 karastadAnayooMge dvitvoktistatparairatha / iti kartavyatAtvenAvicAryAnyatkarasya tu|| 725 gauNatvaM bhaNitaM tattai jaghiTIti yato'tra ca / / samapradhAnabhAvo hi dRSTaH prkrnnaagrtH|| khaTakatripatAkAnyataraH kazcitkaraH prH| karahastAkRtistasmAd dvandvatvAnna dvitA katham // 727 atrAkRtipradhAnatve kavinaikatvamAsthitam / kriyAprAdhAnyato'nyeSu yuktaM dvivacanaM sthitam // ato yadekavacanaM tadAcAryasya zaMsitum / sarvAtizAyitAM lokamadhya ityeva susthitam // 729 20 - iti karihastaH // 17 // tripatAko kaTIzIrSe nyastAgrau pkssvshcitii|| iti pakSavaJcitau // 18 // etAveva yadA pArthAbhimukhAgrau vyavasthitau / pakSapradyotako jJeyAvuttAnau vA tdaakrau| kecidUbhaMgulIkau tau parAGvako pracakSate // __iti pakSapradyotako // 19 // haMsapakSe gate pArthAdupavakSasthalaM shnaiH| 1 Bc drop c| 2 B0 degditnm| 3 ABC deghstH| 4 ABC varAnvakro; cf tUAMgulI ca parAGmukhau / saM. ra. a. 7 zlo. 256 / 5 ABC pracakSyate / 6 ABO 'vksssthle| . . . 25 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 I 10 15 20 25 nR0 10 ko ullAsa 1, parIkSaNa 1 savilAsaM tathA haste tiryak saMprasRte kramAt / yugapadvA tadA daNDapakSI hastau prakIrtitau // iti daNDapakSau // 20 // * varat tripatAkau vA tiryagUrdhvaM kRtau karau / prAgaghograu kaTikSetre sthitI nyakkRtakUrparI / hastau garuDapakSau tau garuDezagaNoditau // // iti garuDapakSau // 21 // [ garuDapakSAdayaH tAveva pArzvavinyastau 'patAkAkAramAgatau / anyonyAbhimukhau santau pArzvamaNDalinau matau // AvidvanAmitabhujau kecidAhuH khapArzvayoH / kakSAvartanike'nye tau nRtyajJAH saMpracakSate // iti pArzvamaNDalinau // 23 // arAlau haMsapakSI vA vakSodezAllalATagI | tatrasthAvapya (?sthau prApya) vA bhAlapArzvayoH samupAgatau // 734 maNDalAvRttivitatA urdhvamaNDalinau karau / lalAdaprAptiparyantaM bhramaNaM kecicire / cakravartanikA saMjJAvetau nRtyavidAM mate // // ityUrdhvamaNDalinau' // 22 // * * haMsapakSAvarAlI vA hRdayakSetramAgatau / yugapatkaraNe kRtvodveSTitaM vApaveSTitam // vakSasaH svasvapArzvasthau bhrAntvA maNDalavat kramAt / vakSaHsthau vA kramAdetau uromaNDalinau matau / urovartanike tvetau nRtyavidbhiH prakIrtitau // ityuromaNDalinau // 24 // * abhyAsAt yugapadveti vakSasyuttAnitaH karaH / eko'nyaH prasRtaH pArzve tayorvakSaH sthitaH karaH // vyAvartitenAlapadmIbhavan pArzva vrajan karaH / maNDalAkRtiranyazcodve[STi ] tena prasAritaH // 732 733 735 : 736 737 738 739 740 741 1 BO hastati / 2 ABC deg vartinakA / 3 ABC etonR / 4 ABU degligau / 5 ABO etAkAra' / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 742 399 744 7450 746 muSTikasvastikAdayaH] nR0ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 1 khapArzvezalatA prApto hRdymnnddlaakRtiH| prAmuyAditi saMproktAvuraHpArthA mnnddlo|| ityuraH pArthAdhamaNDalau // 25 // vidhAya kramato hastAvarAlamarapallavauM / recitaH khastikAkArau kriye te khaTakAmukhau // athavA zikharau muSTI kapitthau vA muhurmuhuH| khastikAkRtitAM nItau muSTikasvastiko krau|| iti muSTikasvastikau // 26 // vyAvartanakriyopetAvazliSTasvastiko krau| . mithaH parAmukhIbhUya yo gatau padmakozatAm // nalinIpadmakozau tau kecillakSmAnyathAjaguH / anyonyAbhimukhau zliSTamaNibandhau pRthaga yadA // padmakozau prakurvIta vyAvRttaparivartane / nalinIpadmakozau tAvathavA pdmkoshyoH|| vyAvRttiparivRttibhyAmupajAnugaterimau / yadvA vivartiau padmakozau syAtAmimau punH| skandhayoH stanayoH pArzve jAnunorapi tttvtH|| _ iti nalinIpadmakozau // 27 // udveSTitakriyau vakSodezasthAvalapallavau / tataH skandhAntikaM prApya prasthitAvalapadmakau // - // ityalapamau // 28 // UrdhvaprasAritau skandhAbhimukhau cldnggulii| vivRttAvalapadmau cAvulvaNau bhaNitau tau // . ityutvaNI // 29 // latAkhyau valitau jJeyau khastikIkRtakUrparau / atha mUrdhni vivRttau tau muSTikakhastiko matau // athavA'nyonyalagnAgrAvUrdhvagau namrakUrparau / pRSThataH khaTakAvakro valito gaditau krau|| iti valitau // 30 // 15 748 . 74920 752 1 ABO praako| 2 ABO uttr| 3 ABO deglavAM / Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 728 15 mRgako ullAsa 1, parIkSaNa 1 [laMlitAdayaH valitI pallavo cApi zIrSaNi lalitaM viduH| apare cAturastreNa zirasthAvacalau viduH|| 753 apare khaTakAvako ziraHprApya zanaiH shnaiH| anyo'nyasya vilagnAnau lalitau saMcacakSire // iti lalitau // 31 // vAmadakSiNabhAgasthau varadAbhayadau krau| ArAlau kaTipArzvasthau kathitau varadAbhayau // iti varadAbhayau // 32 // dvAtriMzadete saMproktAH samAsAt nRtyhstkaaH| ete nRtye krameNApi prayojyA iti sNmtiH|| . 756 vyutkrameNa prayoge'pi na doSo munizAsanAt / azItirmilitAH sarve trividhA api hstkaaH|| 797 iha kazcidvipazcidyanizcinoti karAniha / catuHSaSTimitA(? tAn tanno vicArapadavImiyAt // yato nATIkate mAnaM munimArgAtparicyutam / tathA hi bharatAcAryaiH sptssssttirudiiritaaH|| tanmatA saptaSaSTistAna ratnAkarakRdabhyadhAt / tanmatasyApakarSeNa catuHSaSTimitAH praiH|| uktA gaveSyamANe yaM tadvAcoyuktiz2ambukI / 20... vicArasiMhabhUte va na tiSTati padAtpadam // 761 tathA hi yoktA yuktyutthA vishessnnvishessytaa| karayorviprakIrNAdyA na tadA cAryasaMmatam // 762 yataH kara] pRthaktve na tessaamuddeshlkssmnnii| muninaiva kRte tanno suvacaM yadado yathA // 763 nIlamutpalamityeSa dRSTAnto viSamaH khlu| yatotrAyutasaMvandhaH prAyo gunnigunnaashryH|| 764 dravyayostatra saMbandho yutasiddhaH smRto budhaiH| anyonyanirapekSeSu vastikAyeSu kathyatAm // 765 mallayoriva ko syAtAM kayostatra vizeSaNam / 30 bhinnagAmitvamanayorna samAnamiheSyate // 766 1 ABOdegvekss| 2 BO degsiMbhUte / 3 b0bhissttti| 4 B0 degdAvAyasa 1 5 KBO pRktven| Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 768 769 770 . 771 10 772 773 bAyaH 0ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa / vizeSyaM nAnuyAtyanyamanuyAti vizeSaNam / yathotpalaM tadevApi rktaadimunnyogtH|| vizeSyate tathA nIlaM na kacidRzyate budhaiH| ekAdazavikAre'pi yadi te syAdananyatA / / ' na bhedaH kalpyatAM vidvan ptaaktriptaakyo| kacitkiMcidabhede'pi hastakAnAM parasparam // aikyAdAmUlamaikye tu tava syaadekhstkH| tasmAcatuHSaSTiriti saMtoSTavyaM vipazcitA // saptaSaSTiritIyaM yA saMkhyAcAryaiH prdrshitaa| naiva sA niyatA yasmAnASTArthAya hastakAH .. kiM tu dRSTArthasaMpattyai lokayuktimavekSya ca / yathAzobhaM prakalpyAH syU rasAnugatikAH kraaH|| prayogaH pUrvamevoktaH pribhaassaapriikssnne| abhineyavazAdete srve'bhinyhstkaaH|| trividhA api vijJeyA nRtyayuktA butaadikaaH| AnanyAdabhineyAnAM santyanantAzca te yathA / aJjanazcandrakAntazca jayantazceti naambhiH|| lalitaM vakSasaH kSetre kapotaM karNadezagam / saMdaMzavidhinaivaM syAdaJjano nAma hstkH|| // ityaanH||1|| ardhacandraM karaM kRtvA tato makaramAcaret / zukAsyaM daNDapakSau ca jAnudezalalATayoH / caturbhihastakaiH proktazcandrakAntAbhidhaH krH|| ... // iti candrakAntaH // 2 // kAme viSaya makaraM dakSiNe vArdhacandrakam / bhrAmayitvA samaM kuryAt patAkaM dakSapArzvamam / / tripatAkaM tathA skandhe jayanto hastako bhavet // ||iti jyntH||3|| 774 20 334 . 25 777 1 ABG puSaH / 2 ABG tAM / 3 ABO dalodapi / 90 rana Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 20 25 0 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa 1 evamanyespi vijJeyAH khabuddhayA nRtyakovidaiH // // iti hastaprakaraNam // * [ atha vakSaH / ] pazcadhA samamAbhugnaM nirbhugraM ca prakampitam / udvAhitaM ca vijJeyaM 'vakSastallakSma kathyate // * sasauSThavaM samaM jJeyaM caturasrAGgasaMzrayam / prakRtisthamidaM vakSaH khabhAvAbhinaye matam // // iti samam // 1 // * . AbhugraM zithilaM nimnaM vakSaH syAdvarvazokayoH / vyAdhau viSAde mUrcchAbhIlajjAdI saMbhramepi ca / zItacchalyayozcaiva saMproktaM bharatAdibhiH // wwwww * // ityAbhugnam // 2 // nimnapRSThaM ca nirbhugnaM bandhuraM 'stabdhamapyuraH / garvotseke praharSoktau stambhe vismayavIkSaNe / satyavAkye tathA mAne prayojyaM mRtyakovidaiH // // iti nirbhugnam // 3 // , * ajasramUrddhamutkSepaiH kampitaM yatprakampitam / kAmahAsazramazvAsahikkA 'dau rodane'pi ca // // iti prakampitam // 4 // * [ baca 778 779 780 781 782 783 saralotkSiptamAkampayuktamudvAhitaM matam / uttuGgAlokane jRmbhA dIrghocchvAsAdike tathA // // ityudvAhitam // 5 // // iti paJcadhA vakSaH // * [ atha stanau / ] uccAvApANDurau zyAmau manApI (? supInI) lolitI' manAk / saGkucadvadanau ceti stanau[tu] SaT prakIrtitau / etau raseSu bhAveSu yathaucityaM prayojayet // 784 785 1 B vakSya; vakSyamUlla | 2 BC bandhurasta / 3 BC stambhavismaya' | 4 BO deghiSkA' | C 5 BG jRbhA / 6 ABO zyAmAmanApIlolatau / 7 ABO 'dano | 8 ABO boT / Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArzva kaTI ca ] nR0 80 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa 1 [ atha pArzvam / ] unnataM ca nataM caiva prasAritavivartite / tathApasRtamityuktaM pArzva paJcavidhaM budhaiH // * nitambAM sabhujairvyaktamunnatairunnataM matam / niyojyaM nATake tajjJairapasarpaNakarmaNi // // iti unnatam // 1 // * natabAhunitambAMsaM nataM syAdupasarpaNe // // iti natam // 2 // * prasAritaM tUbhayato 'vistArAt syAnmudAdiSu // // iti prasAritam // 3 // * * vivartikatrikaM pArzva vivartitaM vivartanAt // // iti vivartitam // 4 // * bhavedupasRtaM pArzva vivartitavivartamAt / nivartane prayogo'sya nRtya vidbhizcikIrSitaH / prayojyametannATye tu parAvRttau naTasya tu // // ityapasRtam // 5 // // iti paJcavidhaM pArzvam // * [ atha kttii| ] kaTI paJcavidhA proktA vivRtto dvAhitA tathA / chinnA ca kampitA ceti recitetyatha lakSaNam // vidadhAti kaTIM yAM tu nRtyagaH pratyagAnanaH / vivarttitAmabhimukhIM vivRttA sA vivartane // // iti vivRttA // 1 // * 786 7878 788 789 790 791 15 10 792 20 793 1 BO pArzvA | 2 ABC nitaMboMsa | 3 ABO degstArAsyAnmadAdiSu / of saM. ra. a. 7 zlo. 305 prasAritaM tUbhayato vistArAt syAnmudAdiSu / of ca Ms stAre syAnmu ( A. s-s ) Compare also nA. zA. (as-s) a. 10, zlo. 14 AyAmanAdubhayataH pArzvayoH syAt prasAritam / and zlo. 16 prasAritaM praharSAdau / 4 ABO degrtitavi' / 5 ABC dvA' | 6 ABC tyataladeg / 7 ABC vivartA / Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [paramAra 794 795 narakako ullAsa 1, parIkSaNa 1 sodvAhitA kaTI jJeyA zanaiH pArthadvayena yaa| calatA zobhane strINAM pInAGgAnAM gatAviva // // ityudvAhitA // 2 // madhyasya valanAcchinnA pAtre tiryavakhe kttii| vyAvRttaprekSaNe caiSA vyAyAme saMbhrame tathA // // iti chinnA // 3 // zIghraM gatAgatairyuktA pArzvayoH kampitA kttii| khAvAmanakubjAnAM gamane sA prayujyate // // iti kampitA // 4 // ... sarvadikSu bhramaNato recitA bhramaNe kttii|| // iti recitA // 5 // // iti kttii|| 796 10 727 18 798 [atha crnnH|] samo'zci'taH kuzcitazca suucygrtlskrH| uddhahitastrATitazca ghttitotseghsNjnyikH|| ghahito marditazca syAdagragaH pANigastathA / 'pArzvagazcaraNo jJeyastrayodazavidhaH sphuttH|| samaH khabhAvAbhinaye khabhAvAvasthito bhavet / calo'sau recake proktaH khabhAve ca sthiro mtH|| ||iti samaH // 1 // aGgulyaH prasUtA yasya pANibhUmau vyavasthitaH / utkSiptAna'talazcaiva crnno'shcitsNjnyitH| pAdAhatividhau sa syAnnAnAbhramarikAdiSu // // ityazcitaH // 2 // 800 801 . 10 mocitaH / 2 ABC pssvgH| of saM. ra. a.7 zlo. 314 paarshvmH| 3 ABO kSiptAtala / f saM. ra. a. 7 zlo. 316 smutkssiptaagrtlH| 4 ABO degnnossitsN| Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citAya] nu0ra0 ko-uhAla ra, yokSaNa Akuzya madhye tUsimapANiH sahuSitAni / kuzcito'yamatikAntakame tuGgasya va grahe // ||iti kuzcitaH // 3 // . 804 80510 vAmaH samaH paraH pRthvyAmaGguSThAgreNa sNsthitH| utkSiptetarabhAgo'sau sUcI nUpuraSandhane // // iti sUcI // 4 // aGguSThaH prasRto yasyAGgulyastu nyshcitaastthaa| utkSiptA tu bhavet pANiH paado'prtlsrH|| recake bhramaNe bhUmitADane sthAnapIDane / kuTane preraNe bhUmisthitasya cApaMsAraNe // . // ityprtlsnycrH||5|| sthitvA pAdApato bhUmyAM sakRddhA pahuzo'pi vaa| pANinipAtyate sa syAt pAda uhitaabhidhaa| // ityuddhttttitH||6|| ApIjya pANinA pRthvI tAmevAgreNa hanti yH| bATitaH caraNaH sa syAt kartavyaH krodhgrvyoH|| .. iti paattitH||7|| 16 807 ghaTTayanagrapANibhyA kamAvI muhurmuhuH / tADane viniyukto'yaM ghttitotsedhkaarkH|| ||iti dhhitotsedhH||8|| .808 ghaDyan pANinA bhUmi ghahitaH khlpnobne| // iti ghaTTitaH // 9 // tiradhInatalenovI maIyan mardito bhavet // // iti marditaH // 10 // 809 - - 1 B madhye mukSi A madhye mutakSideg madhye yukSi The correct reading may also be.mdhyyutmi| 2 ABC degsthApayasAraNe / Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -ullAsa 1, parIkSaNa 2 [pratyAdi paGkilokAyAvataH shiighrgtvrH| ___! jhatyapragaH // 11 // .. pANinA pRSThato gacchan caraNaH pANigo mtH| .... // iti pArNigaH // 12 // .. " pArzva gacchan pArzvagaH syAdathavA pArzvataH sthitH|| 810 // iti pArzvagaH // 13 // // iti trayodaza crnnaaH|| yenAnAyaH SaDaGgaH prakaTita itikartavyatAsaMyutoddhA yenovaiH svAminAp' nijaguNanibhRtaM khIyarAjyaM SaDaGgam / yo nityaM zambhujAyAM tribhuvanamahitAM nyasyati' khAM SaDaGge . tenAyaM lakSaNokto vyaraci nRpatinA' nRtyavargaH SaDaGgaH // 811 iti 'zrIrAjAdhirAja-zrIkumbhakarNamahImahendreNa viracite saMgItarAje SoDazasAharuyAM * saMgItamImAMsAvAM koro aGgollAse aGgaparIkSaNaM prathamaM samAptam // . / prathamollAse dvitIyaM parIkSaNam / [pratyaGgAni ] atha pratyaGga saMpannaH pratyaGgAnAM samuccayam / pratyaGgIkRtabhUpAlo vakti lakSaNapUrvakam // pratyaGgAni skandhau grIvA bAhU ca pRSThamubaraM ca / / / .... UrU jo cAnyau maNibandhau jAnunI caiva // . . . [skandhau] lolitAvucchritau srastAvekocau krnnlgnko| nAgnaiva vyaktalakSmANI skandhau paJcavidhau smRtau // 2 3 1 B0 degnAntaM / 2 ABO nasahitAM / 3 ABO nyasati / 4 50 pddaa| 5 B0 nRppttinaa| 6 ABO nRtyvrgssddnggH| 7 A drops samAptaM / d in a different hand iti zrIrAjAdhirAjakAlasena mahImahendreNa viracite saMgItarAje SoDazasAharuyAM saMgItamImAMsAyAM nRtyaratnakoze aMgollAse aMgaparIkSaNaM prathama samAptam // zubhaM bhavatu // B drops from iti to prathamam ; but between a and atha enough space is left for the unwritten part of the colophon. 8 50 pratyaM / 9 80 lakSapUrvakam / Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 nR0 ra0 ko-ullAsa 1, pakSiNa niyuktau lolitau tatra huDakAvA'cAra FATER hAsye viTakRte nRtye, // iti lolitau // 1 // ucchito harSagA // iti ucchritau // 2 // made duHkhe zrame srastI, // iti srastau // 3 // ekocau muSTikuntayoH / prahAre // iti ekocau // 4 // karNalagnau staH, zizirAzleSayorapi // // iti karNalagnau // 5 // // iti paJcadhA skandhau // 5 // ' : [grIvA] samA nivRttA valitA recitA kunycitaashcittaa| tryanA natonnatA coktA grIvA navavidhA budhaiH| prakRtisthA samA dhyAne jape kArye svabhAvaje // // iti samA // 1 // AbhimukhyAnnivarteta yA nivRtteti soditaa| skandhabhAre cAbhimukhye tathA cakitavIkSaNe // - // iti nivRttA // 2 // pAvonmukhI tu yA grIvA valitA sA nigdyte| grIvAbhaGge smR(kR)tekSAyAM priyasya mulsaMnidhau / 4 8 // iti valitA // 3 // grIvoktA vidhutabhrAtA (1ntA) recitAGgAdimardane / // iti recitA // 4 // AkuJcitA kuJcitA syAt zIrSabhAre khagopane // // iti kuzcitA // 5 // 90 25 1 B0 jhuDukkAvAdane / 2 A budhai B0 budhau / Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 10 . nuko ullAsa, parIkSaNa 2 patiAka'rdhavIkSAyAM lolaatiprstaanycitaa| // ityazcitA // 6 // jyamA syApArzvagA khede paarshvhskndhbhaaryoH|| // iti vyatrA // 7 // . avanamrA natA knntthaalmbe'lngkaarvndhne| // iti natA // 8 // unnatordhvagatorvAvaloke kaNThasthadarzane // // ityunatA // 9 // // iti navadhA grIvA // [bAhavaH] UrkhAsyogho mukhastiryagapaviddhaH prsaaritH|| azcito maNDalagatiH khastikoddiSTitAvatha // pRSThAnusArI cAviddhaH kucimotsaaritaavpi| . saralAndolitI na bAhaH poksaghoditaH // Urva brajan shirodeshaadaasystunggviikssnne| // ityUrkhAsyaH // 1 // AliGganniva bhUpadhamadhovaka itiiritH| . // ityghosskH||2|| ...tiryak pArthopasI syaat|| // iti tiryak // 3 // yo maNDala iva prAtyA kkssaakssetraahijet| sopaviddha iti jJeyo nalAyuddhAdiSuH smRtH|| // ityapaviddhaH // 4 // anuvrajannapradeza bAhuH proktaH prsaaritH| viniyuktaH phalAdAne phalAderyAcane'pi ca // // iti prasAritaH // 5 // 15 25 * ___ 10'tA / 2 ABO "tynntaa| 3 ABC syaadhaa| 4 B0 'ditN| 50 drops from iti to "yuddhAdiSu / Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azcitAdayaH] 2020 ko0-ullAsara, parIkSaNa vakSodezAcchiro gatvA vkssaaprtyaagtotritH| khedAdau viniyukto'yaM, // ityaJcitaH // 6 // sarvato bhrmnnaahujH||1|| - 17 ucyate maNDalagatiH khaDgAdibhrAmaNe sa tu / ||iti maNDalagatiH // 7 // pArzvavyatyAsato bAhroH svastikaH syaadlgnyoH| upasthAne 'raveH kAryaH parIrambhe'bhivAdane // // iti svastikaH // 8 // maNiyandhAdviniHsRtya punarvyAvRttimAzritaH / udveSTito bhavedvAhuH sarvagarvAdanAdare // // ityuveSTitaH // 9 // pRTato gamanAt pRSThAnusArI bAhurucyate / tUNAdvANagrahe sa sthAdU vITikAgrahaNe'pi ca // // iti pRSThAnusArI // 10 // Abiddho'bhyantarAkSiptaH, . // ityaaviddhH|| 11 // sUcIkurvazca kUrparam / vakritaH kuJcitaH pAte prahAre bhojane tathA // khagAdidhAraNe cAsya viniyogaH prkiirtitH|| // iti kuJcitaH // 12 // anyapAnijaM pArzva brajannussAritaH sa ca / janatotsAraNe proktaH........... || // ityutsaaritH|| 13 // saralaH pArzvayordhvamadhastAca prsaaritH| sapakSAnukRtau mAne bhUsthanirdezane kamAt // // iti saralaH // 14 // 1 50 rvH| 2 A drops tH| 3 BC repeatdeg zane / 10 nR0 ra. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 .. nR00 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 2 [vartamA AndolitaH syAdanvarthaH savilAsagatau mtH| // iti AndolitaH // 15 // kiMcidvakrIkRto namraH stutau mAlyasya dhAraNe // // iti namraH // 16 // eteSAM viniyogastu paribhASAparIkSaNe / uktaH kSamApAlanAthena tata eva gaveSyatAm // // iti baahvH|| [vartanA / ] atha vartanA-saMgItaratnAkaraTIkAyAH kalAnidhemadhyAt . sAmastyavyAsayogaiH karakaraNamiladvAhusaMyojanairyAjAyante'saMkhyarUpAH kramata iha rasollAsivaicitryatazca / AvAvartanAnA rasamanurucirA sve(? stena) lAsyAnurUpAstAbhirnRtyaprapaJcAstvabhinayacaturAH pANayo'nekazaH syuH // 27 patAkArAlayoH pUrva shuktunnddaalpdmyoH| vartanA khe(1 kha )TakasyApi pazcAnma'karavartanA // uddha(1 Urdhva)vartanikAviddhavartanA recitaahRyaa| nitambakezabandhAkhye phalguvartanikA ttH|| kakSAvartanikorasthe (? stha)vartanA khddgvrtnaa| padmavartanikA daNDavartanA pllvaabhidhaa|| valitA mAtrapUrvA ca vartanA privrtnaa| caturviMzatirityuktA vartanA bhaTTataNDunA // atha krmaallkssnnmucytesvyaapsvyvyvaasaaddhaantiraamnnibndhtH| kriyate cet patAkasya sA ptaakaakhyvrtnaa|| .. 32 // iti patAkAvartanA // 1 // tarjanyAcaGgulInAM yadantarodveSTanaM kramAt / AveSTitakriyApUrva sA proktaaraalvrtnaa|| // ityarAlavartanA // 2 // 1 Bo drop k| Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zukavartanAyA vartanAH ] nR0 ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 2 zukatuNDako vakSaHsthAviddhodhomukhaH kRtH| UrupRSThe vartitazcecchukatuNDAkhyavartanA // // iti zukatuNDAkhyavartanA // 3 // abhyantare kaniSThAdyA vartante'GgulayaH kramAt / vyAvRttikriyayA yatra sA'lapallavavartanA // // ityalapallavavartanA // 4 // khaTakAmukhayo bhikSetre svyaapsvytH| maNibandhAvadhibhrAntiH khaTakAmukhavartanA // // iti khaTakAmukhavartanA // 5 // yadA tu makaro hastaH purastAtpArzvayorapi / vyAvartate bahizcAntyastadA makaravartanA / / // iti makaravartanA // 6 // ga(? ya)doddhRtau nRtyahastAdUrdhvadeze tu vartitau / .. tadordhvavartanA nAma vartanAvidbhirIritA // // ityUrvavartanikA // 7 // athApaviddhavat pANI vartete cedbhujau kramAt / AviddhAvantarAkSiptau sA sthAdAviddhavartanA // ... // ityAviddhavartanA // 8 // khastikAdvicyutau hastau haMsapakSau drutabhramau / recitau cedvartanAbhyAM tadA recitvrtnaa|| // iti recitavartanA // 9 // ... maNiSandhAvadhibhrAntau vizliSTAnulipallavau / nitamboktaprakAreNa vartitau skndhdeshyoH|| punarnitambadeze tu patAko vartitau kramAt / nitambavartanA nAma // // iti nitambavartanA // 10 // 4225 1 ABC vartate / of AviddhavakrayoH pANyorvatete cedbhajau kramAta Kallinatha saM. raM. a.7 zlo. 349 kalAnidhi pR. 107 / Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 nR00 ko0 1 ullAsa 1, parIkSaNa 2 [sanmayAnA - kezavandhe prkiirtitaa|| vicitravartanAyogAt kezadezAdvinirgatau / punazca kezadeze ca paryAyeNa vivartitau / patAkAveva cet sA tu kezabandhAkhyavartanA // ||iti kezabandhavartanA // 11 // vyAvRttyA vakSaso bhAlaM prApya ttpaarshvmaagtau| tato maNDalavaddhAntyA pracAlitabhujau karI // patAko ce medUrdhvamaNDalAveva kovidaiH| cakravartaniketyuktA phalgu(? phAla )vartanikApi ca // 45 // iti phalgu(? phAla)vartanikA // 12 // pArdhamaNDalinoH pANyobhramaNaM svkhpaarshvyoH| kramAdakaikapAdhaiva kakSavartanikAM jaguH // // iti kakSAvartanA // 13 // urovartanika vidyAduromaNDalinoH kriyAm / // ityurovartanikA // 14 // eka: syAt kuJcito muSTiH]khaTakAsyo'zcitaH puraa(pr)| 47 iti kIrtidharastvAha muSTikakhastiko krau| khaDgavartaniketyetanAmadheyaM tvakalpayat // 48 // iti khaDgavartanikA // 15 // panakozAbhidhau hastau vyaavRttyaadikriyaashcitii| AzliSTau khastikakSetre vyAvRttiparivartitau / / mithaH parAkukhau santau nalinIpanakozako / etau kIrtidharAcAryAH panavartanikAM jaguH / / yadvAkhastiko kucitau hastau vyAvRttiparivartitau / miyaH parAmukhau baddhau saiSA kmlvrtnaa|| // iti panavartanA // 16 // 15 . 20 ....:. 1 of ekasyAkuJcito muSTiH khaTakAsyo'zcitaH prH| kalAnidhi on saM.ra. a.7 so. 349 pR. 108 / Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sartamAcA vartanAH] nR0 ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa vakSAkSetraM zraya'tyeko yena kAlena pArthatA vyAvRttyA haMsapakSAkhyastenaiva parivartitaH / / prasAritabhujo'nyastu tiryaka paryAyataH punH| evamaGgAntareNApi kriyA syaadnnddpkssyoH| daNDavartanikAmenAM bhaTTataNDurabhASata // // iti daNDavartanA // 17 // patAko maNibandhasthau zithilau khastiko punH| kathitau pallavI tau hi khyAtA pllvvrtnaa|| // iti pallavavartanA // 18 // vyAvartitena istazcedalapallavazaMsinA / khapAce vakSasaH prApya prasAritamujo bhramAt // arAlaM dadhadanyena karaNena zrayet prH| tadAnImeva pAva khamanyo gacchati pUrvavat // maNDalena tato'pyeva puraH paarddhmnnddlo| tathA teSAM kriyA sA syAdardhamaNDalavartanA // ... // ityadhamaNDalavartanA // 19 // udveSTitena niSpannau syAtAM cedalapallavau / vakSasaH skandhayorUvaM prasAritabhujAvubhau // skandhAbhimukhamAviddhau clitaangguliviijnaiH| alapamAbhidhau prAhuryAtavartanikA pre|| .. // iti ghAtavartanikA // 20 // etAvevAcalau mUrdhakSetragau lalitA mtaa| khaTakAsyau zirodeze lamAnau tAM pare jguH|| // iti lalitavartanA // 21 // kUrparakhastikAkAravartanAdalitA mlaa| anye vyAcakSate'nyonyalagnAgrau khttkaamukhau|| Urdhvago pRSThamAnItakUrparau valiteti ca // ||iti valitavartanA // 22 // 1 ABO yNtye| 2 ABO prAha vide saM. ra. a.7 zlo. 349 pR. 109 / 3Rg To vide ibid. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 5 15 20 25 saengseong 0 - ullAsa 1, parIkSaNa 2 [ gAtravartitAMcA martAH vyAvartito'ntagAtraM cedalapallavahastakaH / parAGmukho'paviddhaH syAt kathitA gAtravartitA // // iti gAtravartitA // 23 // * gAtrasya prAtilomyena pANirutkSipya vartate / allapallavasaMjJazcet prativartanikA tadA // // iti prativartanikA // 24 // * anyAzca kathitAH sapta vartanA nRtyavedibhiH / vartanA zikharasyAyA dvitIyA tilakasya ca // vartanA nAgabandhaH syAt sA siMhamukhavartanA / 'vaiSNavyekA talamukhI sapta syuH kalazAbhidhA / nAmamAtraprasiddhAstAstaireva syurna (1 : sphuTa ) 'lakSaNAH // // iti vartanAH // * [ pRSTham / ] jaTharaM saiva boddhavyaM pRSThaM tu jaTharAnugam / ato vimucya tat pRSThaM jaTharaM lakSyate'grataH // // iti pRSTham // * [ jaTharam / ] pUrNa khallaM riktapUrNa kSAmaM ca jaTharaM smRtam / caturddhA tatra pUrNa tu sthUlamatyazite bhavet // vyAdhite tundile caiva / // iti pUrNam // 1 // * khallaM nisraM samAture // karzite ca kSudhArtte syAdAture jaTharAkRtau // baitAlabhRGgirityAdi / // iti khallam // 2 // * 62 63 64 65 66 67 68 1 ABO telakadeg / 2 saptamI ka. ni. saM. ra. a. 7 zlo. 350 pR. 110 / 3 of sphuTalakSaNI: Thiid: 4 ABC jaTharo of pRSThaM tu jaTharoktAbhirvartanAbhirvirvartate / ato na tatpRthagvAcyaM jaTharaM tUcyate'dhunA / saM. ra. a. 7 zlo. 353 | 5 ABC niyaMsamA / Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ripUrNam] mR0 ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 2 riktpuurnnmyocyte| zvAsaroge; // iti riktapUrNam // 3 // tathA kSAmaM namanAdupajAyate / jRmbhAyAM hAsyaniHzvAsarodanAdau tadiSyate // .... 696 ||iti kSAmam // 4 // // iti caturdodaram' // 1 // nivrtitii| 7010 calitaH kampitaH stabdha udghartitanivartitau / paJcadhorustu valito'ntargate jAnuni smRtaH // niyojyaH khairagamane strINAM; ||iti vlitH||1|| ... . kampita ucyate // natonnate muhuH pArzve vadhAno'dhamacakrame // 71 // iti kampitaH // 2 // ., niSkriyaH stabdha ityukto viSAde sAdhvase'pi sAra // iti stabdhaH // 3 // udghartito muhuH pANi bahirantazca vikSipan / ..... kSipana tathaivAgratalaM vyAyAme tacca vai bhavet // // ityudvrtitH||4|| , nivartito'ntarma(ga)tayA pAyAM syAt saMbhrame zrame / 73 // iti nivrtitH||5|| // iti paJcadhoruH // [jaGghA / javA paJcavidhA kSitodvAhitA privrtitaa| [AvartitA natA caiva niHsmRtA ca bahirgatA // parAvRttA tirazcInA kampitetyaparAzca taaH| __1AB0 praticaturddhAdaram / 2 Here a verse mentioning the remaining two jangha's and the additional five jangha's seems to be missing. It is reconstructed as above, 72 30 " * . 25 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 nuko ullAsa 1, parIkSaNa 2 punaH paJca dazaivaM syuma kSiptA vikSepitA bhiH| .. vyAyAme tANDave prokto // iti zitA // 1 // __-dvAhitA cordhvadezayuk / 18: AviddhagamanAyo syAt; // ityudvAhitA // 2 // javA tu privrtitaa| pratIpagamane puMsAM tANDave viniyujyate // .. ||iti parivartitA // 3 // viparyAse caraNayorvAmadakSiNataH kRte| muhurAvartitA proktA vidUSakaparikrame // ityAvartitA // 4 // natA jaDA namajjAnurgatasthAnAsanAdiSu / // iti natA // 5 // 16 purampasaraNopatA miHmRtA prikiirtitaa|| // iti niHsRtA // 6 // nRtye prasAritA pArthe jacA moktA bhirgtaa| // iti bahirgatA // 7 // 'pazcAdU yAtA parAvRttA bhUmiste(?sthe)na ca jaanunaa| vakSeNa surakArye syAdvAmena pitRkarmaNi // // iti parAvRttA // 8 // kSitisthitabahiHpArdhA tirazcInAsane sthitaa| // iti tirazcInA // 9 // kampitA kampanAhItau kArye gharikArave // // iti kmpitaa.|| 10 // // iti dazadhA javA // 25 1 80 pAzcAd / 24 dhAtA B0 vAtA of paJcAgatA / saM. ra. a. 7 zlo. 365 / Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNikadhaH] nR0 ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 2 [mnnibndhH|] pazcadhA maNibandhaH syAt sama aakushcitshclH| nizcitaca bhramita RjuH sama itiiritH| pratigrahe pustakasya dhAraNe prikiirtitH|| // iti smH||1|| Akuzcito'ntarnimnaH syAt prokto'pasaraNe budhaiH| // ityAkuJcitaH // 2 // nikuJcAJcitAbhyAsAcala AvAhane smRtH|| // iti calaH // 3 // bahirjIto nikuJcaH syAt sa daanaabhydaanyoH| // iti nikuzvaH // 4 // bhramaNAmitaH khaDgachurikAbhramaNAdiSu // // iti bhramitaH // 5 // // iti paJcadhA mnnibndhH|| [atha krbhau|| karabhau malino khacchAvaruNo kunycitaavRjuu| itthamanvarthanAmAnau kathitau paJcadhA budhaiH|| " // iti karabhau // [ jAnu / ] samaM nataM ca vivRtamunnataM cArdhakuzcitam / saMhataM kuzcitaM ceti jAnu saptavidhaM smRtam / prakRtisthaM samaM jAnu svabhAvAvasthitau matam // // iti samam // 1 // nataM mahIgataM jJeyaM jAnu vA(?pAte namaskRtau / // iti natam // 2 // jAnudvandvaM pahiyAMtaM vivRtaM rA(ga)jarohaNe // ||iti vivRtam // 3 // 20 * 11 nRrana. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR0 ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 3 [ityardhakuJcitam . stanadezAgataM jAnUnnataM zailAdhirohaNam / // ityunatam // 4 // jAnvardhakuJcitaM jJeyaM nitmbnmnaadudhaiH|| 87 // ityardhakuJcitam // 5 // hIroSerdhyAsu jAnUktaM zliSTAnyajAnu saMhatam / // iti saMhatam // 6 // kuJcitaM jAnu lagnorujaGghamAsanakarmaNi // ......88 // iti kuJcitam // 7 // // iti saptavighaM jaanu|| pratyaGgamAliGgati yaM sadaiva saamraajylkssmiirnumodikev| tenAmunA rAjavareNa rAjJA pratyaGgasaMghaH sudhiyAbhyadhAyi // 89 iti zrIrAjAdhirAjazrIkumbhakarNamahImahendreNa viracite saMgItarAje SoDazasAhatyAM saGgItamImAMsAyAM nRtyaratnakoze aGgollAse pratyaGgaparIkSaNaM dvitIyaM samAptam / . 10 prathamollAse tRtIyaM parIkSaNam 16 upA(?))yasya zobhate candragaGge sadojvale / sadojavalena mahasA bhrAjamAnaM numaH zivam // . [upAGgAni / ] dRSTa(?STi)puTatArAzca kapolau nAsikAnilaH / adharo dazanA jihvA cibukaM vadanaM tathA // upAGgAni dvAdazeti zirasyaGgAntareSu ca / pANIgulpho tathAGgulyaH karayoH pAdayostale // mukharAgazca karayoH pracArAH karaNAni ca / karmANi pANikSetrANi teSAM lakSaNamucyate // . [atha dRSTiprakaraNam / ] 25. dRSTayastrividhAstatra sthAyijA rasajAstathA / vyabhicAribhavAzceti tAsAM lakSaNamucyate // 1 Bo drop samAptaM / 2 ABO shobhaate| Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR0ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 3 ligdhA haSTA tathA dInA kruddhA haptA bhyaanvitaa| jugupsitA vismiteti sthAyijA assttssttyH|| . . . kAntA hAsyA ca karuNA raudrI vIrA bhyaani(1n)kaa| bIbhatsA cAgutetyaSTau draSTavyA rsdRssttyH|| zUnyA ca malinA zrAtA (?ntA)lajitA zaGkitA tathA| mukulA cArdhamukulA glAnA jilA ca kuJcitA // vitarkitAbhitaptA ca viSaNNA llitaabhidhaa|| AkekarA vizokA ca vibhrAntA viplutA tthaa| prastA ca madiretyetA viNshtirvybhicaarijaaH|| ... vyabhicAriSu sarveSu yathAsAM viMzatedRzAm / viniyogastathA samyagvakSyAmaH puurvshaastrtH|| SatriMzanmilitAH sarvA bhavanti trividhA [api] rasabhAvajayodRSTayorna vizeSo'sti kiM tviha bhAvajAyAmanudbhUtA bhAvA ratyAdayazca te // ligdhA vikAzinI ligdhamadhurA cature dhruvau / bibhratI sAmilASodyadekadhUstu kttaakssinnii|| // iti nigdhA // 1 // hRSTA nimeSiNI kizcismitA kushcitcshclaa| antarvizattArakA ca phullagallA smRtA budhaiH|| // iti dRSTA // 2 // dInArddhapatitordhvasthapuTeSaduddhatArakA / mandasaJcAriNI bASpavyAkulA sdbhirissyte|| // iti dInA // 3 // kruddhA sthirovRttapuTA kiJcittaralatArakA / bhRkuTI kuTilA rUkSA dRssttividbhirudaahRtaa|| // iti kruddhA // 4 // haptA vikasitA sattvamudgirantIva susthirA // // iti haptA // 5 // mAyatu kaTAkSiNA / / . . .: Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ juguSmitA nu0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 3 nirgacchadiva yanmadhyaM trAsavikSiptatArakA / visphAritomayapuTA dRSTiruktA bhayAnvitA // // iti bhayAnvitA // 6 // jugupsitA'dRzyadRSTAvudvignA saMkucatpuTA / mIlatkanInikA spaSTAlokinI parikIrtitA // // iti jugupsitA // 7 // 10 vismitA dUravisphAritArakA ca 'vikAzinI / nizcalovRttatArA ca puTadvandvA nimessinnii|| // iti vismitA // 8 // ityaSTau dRSTayaH proktAH krmaadr'tyaadibhaavjaaH| rasadRSTaya etAH syurbhAvairatyulbaNaiH sphuTAH / / sabhrUkSepakaTAkSA syAt svikaashaatinirmlaa| ApibantIva dRzyaM yA kAntA kAmavivardhanI / yadgatAgatavizrAntivaicitryeNa vivartanam / tArakAyAH kalAbhijJAstaM kaTAkSaM pracakSate // ||iti kAntA // 1 // , 15 AkuzcitapuTA mandamadhyatIvratayA kramAt / madhye kiJcit smaavissttvicitrvaanttaarkaa| trividhaprakRterhAsyA dRSTivimApane matA // ||iti hAsyA // 2 // 20 nAsAgrAnugatA sAnA kishcinishcltaarkaa| patitordhvapuTA zokAt karuNA dRSTiriSyate // // iti karuNA // 3 // kakSoyA bhrukuTI bhImA lohitA stabdhatArakA / caJcaladvipuTI raudrI dRssttidRssttividoditaa|| // iti raudrI // 4 // 25 1 BC vishaakinii| 2 B0 degityAdi / 3 ABO pracakSyate / 4 ABO saanH| Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayAnakA] nR020 ko ullAsa 1, parIkSaNa vIrA saMkucitApAGgA dIptA ca samatArakA acazcalA' vikasitA gambhIrA dhIrasaMmatA // 26 gAmbhIryamAdhuryavilAsazobhA ___ "sthairyojaaudAryamukhAnazeSAn / vivRNvatI sattvavizeSabhedAn prasAdalAlityamukhaina mukhyAn / / // iti vIrA // 5 // atyantacaJcalodvattatArovRttapuTA jddaa| dRzyamagnimivAspRSTvA yAti bhItyA bhayAnakA // // iti bhayAnakA // 6 // mIlallolacalatpakSmA calattArA milatpuTau / apAGgau saMsRtA dRzyodvegAbIbhatsikA smRtA / / // iti bIbhatsA // 7 // antarvahirgAmikanInikeSanmilatpuTApAGgavikAzinI ca / prasanazullAMzavizuddhadhiSNAdbhutA smRtA dRSTiriyaM purANaH // 30 16 // ityadbhutA // 8 // zRGgArAdiraseSviSTA dRSTayo'STau krmaadimaaH|| 31 // ityaSTau rasadRSTayaH // atha viMzatirucyante vyabhicArisamAzrayAH / niSkampA malinApADA dhUsarA putttaaryoH| zUnyaprakAzinI raSTiH zUnyA zUnyavilokinI / / . 32" // iti zUnyA // 1 // malinA kiJcadAkuJcatpuTA pakSmAgramantharA / vyAvRtya tArakApAle dRshyaadvaivrnnyshNsinii|| dRSTiH syAdvikRte strINAM dRssttividbhiruvaahtaa| vikRtaM tadUrorUNAM priyeNa samaye'pi yat / prApte'saMlapanaM mAnA[dAroSAdveti vinizcitam // 34 // iti malinA // 2 // * 25 ___1 B0 acalA / 2 ABC degthairyo / 3 ABC degsedhissttaa| Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 10 15 65 20 25 nR0 20 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa 3 alasA nipatattArA khastApAGgA vilokinI / dUrAd glAnobhayapuTA dRSTiH zrAntA zramArtiSu // // iti zrAntA // 11 * 'lajjitA'nyo'nyataH spRSTapakSmAgrA kiJcidagrataH / mIlatArA vinamrorddhapuTA sApatrapAbhare // // iti lajjitA // 4 // * vyAmUDhe vAcyatA tiryagmuhuzcakitatArakA / nAtisthirA nivRttA prAgIkSaNAdvahirunmukhI / zaGkAyAM zaGkitA dRSTirnATyavidbhirudAhRtA // // iti zaGkitA // 5 // * patitordhvapuTA dRSTiH kiJcinmIlitatArakA / 'sphuradAzliSTapakSmAgrApyadhonItakanInikA // vinamrordhvapuTA dRSTirmukuleti prakIrtitA / nidrAyAmiyamAnande hRdyayoH sparzagandhayoH // // iti mukulA // 6 // * mIlitArdhapuTA kiJcidasphuTArdhakanInikA / uktArSamukulA dRSTirAhlAde viniyujyate // // ityardhamukulA // 7 // * antarniviSTatArA yA malinA mandacAriNI / vizlathabhrUpakSmapuTA glAnA glAnau niyojitA / apasmArAdike'pyeSA saMproktA bharatAdibhiH // wwwww | iti glAnA // 8 // * kiJcitkuJcatpuTA tiryak zanairgRDhaM vilokite / tiryaka patitatArA yA jilhyApAGgapaTatpuTA / jaDatAyAmasUyAyAmAlasye ca niyujyate // // iti jihnA // 9 // * 1 ABC puradA / [ bhrAntA 35 36 37 38 39 40 41 42 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuzcitA] nR0ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 3 ISatkuzcitapakSmAgrabhUpuTA vakratArakA / tiryag niviSTA dRSTiH syAt kuJcitAsUyite'pi saa| aniSTe'rthe ghyathAyAM ca durAloke mahasyapi // // iti kuzcitA // 10 // adhaHsaJcAriNI tArotphulloddhAntapuTApi ca / .. vitarkitA vitarke sA viniyuktA manISibhiH // // iti vitarkitA // 11 // vilokete'lasaM bhrAnte saMtapte iva taarke| vyathAcalatpuTopete yasyAM soktAbhitaptikA / upatApe'bhighAte ca nide'pi niyujyate // // ityabhitaptA // 12 // stabdhatArAnimeSAcA vistaaritputtdvyaa| viSaNNA patitApAGgA viSAde viniyujyate // // iti viSaNNA // 13 // 'sacUlepasmitApAGge kuJcitA mdhuronmukhii| lalitA lalite proktA dRSTirmanmathamantharA // // iti lalitA // 14 // ISadkrapuTApAgA tiryagarghanimeSiNI / netrAntarAvanyapathAlokA vyastavivartinI // dRSTirAkekarA dUrAloke vicchedkrmnni| sAparAdhe priye lehavicchedena yadIkSaNam / tadvicchedaprekSitaM syAd dUrAloke'pi sA smRtA // // ityaakekraa||15|| vikAzinyanimeSA ca vikaashitputtdvyaa| itastato bhrAntatArA vizokA dRssttirissyte| jJAne krodhe ca vijJAne garva ugrAvalokane // . // iti vizokA // 16 // 1 ABO svadeg of sabhrUkSepasmitAnvitA saM. ra. a.7 zlo. 419 / Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [vimAnyA 10 mu0 0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 3 vibhrAntA kcivshraantmvishrndhvilokinii| caJcalotphullatArA ca vistIrNA dRSTirucyate / niyuktA vibhrame vege saMbhrame ca manISibhiH // // iti vibhrAntA // 17 // patataH kramato yasyAH stabdhavisphuritI puttau| viplutA cApale duHkhe tUnmAdAdau ca kovidaiH|| // iti viplutA // 18 // trAsoddhamatpuTA trastA sotkampotphullatArakA // // iti trastA // 19 // trividhA madirA dRSTirmadya(? da)traividhyataH smRtaa| adhame puMsi saMsthastu madastIvo'dhamo mtH|| adhaH saJcAriNI tatra kiJciddaSTakanInikA / yatne'pyasidhyadunmeSAnnimeSAda yAdhame made // . madhye kiJciddhamattArA kizcitkuzcatpuTadvaye / anavasthitasaJcArA madirA madhyame made // taruNe kSAmanayanA tthaapaanggvikaashinii| __ AghUrNamAnatArA tu madirA dRssttirissyte|| // iti trividhA madirA // 20 // ityuktA dRSTayo lokdRssttimaargmupaashritaaH| SatriMzat santyanantAstAstArAbhUpuTakarmaNAm // saMdarbhAd brahmaNApyetAH pratyekaM vktumkssmaaH| . tatprayogaprapaJcA) bhvAdikAnadhunA bruve // // iti dRSTiprakaraNam // ka. sahajA patitotkSiptA recitA kuzcitA tathA / bhRkuTI caturA ceti saptadhA bhrUH smRtA budhaiH| khabhAvAt sahajA jJeyA bhAveSu saraleSvasau // // iti sahajA // 1 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patitA] nR0 ra0 ko-ullAsa 1, parIkSaNa 3. adhogatA tu patitA paryAyeNa sahaiva thaa| . jugupsAsUyayo roSe hAse harSe ca vismye| utkSepe ca tathA ghrANe patete ta ubhe dhruvau // // iti patitA // 2 // krameNa saha votkSepAdutkSiptA saMmatA satAm strIbhirhelAlIlayodhUrekotkSepyA dvayaM nRbhiH| kope vitarke zravaNe darzane ca nije tthaa|| // ityutkSiptA // 3 // ekaiva calitotkSiptA recitA kIrtitA budhaiH|| // iti recitA // 4 // sadvitIyaikikA vApi mRdubhgimnohraa| nikuJcitAkhyA bhUIyA niyogo'syAH prdrshyte| mohAyite kumite vilAse kilakizcite // // iti kuJcitA // 5 // 6515 sA dvitIyA yadA mUlAdutkSiptA bhRkuTI krudhi // // iti bhukuTI // 6 // alpaspandA sadvitIyAyatA mnthrcaarinnii| caturA lalite sparza zRGgAre rucire'pi ca // // iti caturA // 7 // . // iti saptadhA bhruuH|| [puttau|] samau kuJcitau prasRtau sphuritau ca vivartitau / nimeSitonmeSitau ca pihitau ca vitaadditau|| ityevaM navadhA proktau puTau tallakSma kthyte| khAbhAviko samau proktau khabhAvAbhinaye ca tau|| // iti samau // 1 // 1 B0 degdupaatkssi| 2 B0 samatA / 3 ABO kilkunycite| 12 nR0 rana. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [kuJcitau 69 nR020 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 3 AkucitAvahRye sto rUpAdau kuJcitau puTau // // iti kuzcitau // 2 // prastAvAyatau proktI harSe vIre ca vismaye // // iti prasRtau // 3 // sphurito spanditau proktAvIrSAyAM viniyojitau // // iti sphuritau // 4 // vivartitau samudvRttau krodhe yojyau vipazcitA // // iti vivartitau // 5 // nimeSitau tu puTayoH saMzleSAt krodhagocarau // // iti nimeSitau // 6 // unmeSitau ca vizleSAniyogaM pUrvamAzritau // // ityunmeSitau // 7 // pihitAvatisaMlagna'puTau syAtAM dRzoruje / suptmuuchitvrssossnndhuumvaataanyjnaartissu|| // iti pihitau // 8 // puTauM vitADitau jnyeyaavuttrennaadhraahteH| ativisphAraNAt syAtAmaha zyau vA vitADitau // 76 // iti vitADitau // 9 // // iti navadhA puttau|| [tArAkarmANi / ] tArakANAM vibhedA ye te karmopAdhikA mtaaH| karmANyapi dvidhA khasya vissysyaabhimukhytH|| nava tatra khaniSThAni prAkRtaM ca pravezanam / valanaM bhramaNaM pAtazcalanaM ca vivartanam // 1 AB0 degsphuttau| 2 ABO dRzau / 3 harSoM in bha. ko. pR. 370 / 4 80 sphuttau| 5 ABo through out vitAlitau instead of vitaadditii| 6 ABO syaataaNmtttt| 78 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR0 ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 3 samudvRttaM ca niSkrAmasteSAM lakSaNamucyate / prAkRtam ] svabhAvAvasthitau jJeyaM bhAvenAvezabhAgini ' // rase prAkRtaM tu // iti prAkRtam // 1 // * pravezanamathocyate / pravezAt puTayorantarbIbhatse ca rase smRtam // // iti pravezanam // 2 // * valanaM trayastragamanaM rasayorvIraraudrayoH / // iti valanam // 3 // tArayormaNDalabhrAntiH 'puTAntabhramaNaM matam // rase vIre ca raudre ca rase ca karuNe kAryaH, bhayAnake rase proktaM. // iti bhramaNam // 4 // * // iti pAtaH // 5 // * zRGgAre ca rase hAsye, pAtastu syAdadhogatiH / rase vIre ca raudre ca, // iti calanam // 6 // * calanaM ca prakampanaM // kaTAkSastu vivartane / // iti vivartanam // 7 // samudvRttamathodgatiH // // iti samudRttam // 8 // * 1 ABO degginIdeg / 2 ABO dbhutaM / 3 ABO TAntebhraM / 91 79 80 81 10 82 5 15 83 20 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 10 ra ko-ullAsa 1, parIkSaNa 3 [niSkAmo darzanAni ca ... nirgamastvantarA tu yH| .. sa niSkrAmastu vIre'pyadute raudre bhayAnake // ||iti nisskaamH||9|| // iti nava svaniSThAni tArAkarmANi // __ [darzanAni / ] tArAkASTakamayo viSayAbhimukhaM huve| rasabhAve tu tat khyAtaM sAdhAraNatayA budhaiH|| samaM sAcyanuvRttAvalokitAni vilokitam / ullokitAlokite ca pravilokitamityapi // karmANyetAni kathyante darzanAni mniissibhiH| darzanaM samamatroktaM saumyamadhyakanInikam // // iti samam // 1 // pakSmAntInatAraM ca sAci tiryagvilokitam // // iti sAci // 2 // anuvRttaM darzanaM syAdrUpanirvarNanAyutam / antaHsthiratarA kAyAd dikSayA' kriyA tu yA // 89 nivarNanA tu sA jJeyA, // ityanuvRttam // 3 // caavlokitmucyte| adhassthadarzanaM tat syAt, // ityavalokitam // 4 // vilokitamito matam // pRSThato darzanaM yattat, // iti vilokitam // 5 // ullokitamihoditam / Urdhvasthavastuno yat syAdavekSaNamatho punH|| // ityullokitam // 6 // 1 ABOdegkssaaddh| Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Alokitam] nR0ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 3 AlokitaM yat sahasA darzanaM tanmataM muneH| // ityAlokitam // 7 // . pravilokitamatroktaM darzanaM pArzvamasya tu|| // iti pravilokitam // 8 // * // ityaSTau darzanAni // [ kpolau|] kapolau SaDvidhau proktau samau phullau ca kushcitii| pUrNau kSAmau kampitI ca; samau khAbhAviko matau // anAvezeSu bhAveSu, // iti samau // 1 // 10 gallau phullau vikaashitau| praharSe viniyoktavyau // // iti phullau // 2 // saMkocAt kuJcitau matau // . . 94 / / romAJcite bhaye zIte jvare caitau prkiirtitau| 16 // iti kuJcitau // 3 // pUrNau garvotsAhayoH staH kapolAvunatau ca yau|| // iti pUrNau // 4 // duHkhe kSAmAvavanatI, // iti kSAmau // 5 // sphuritau kampitI mtau| romaharSe smRtau tau tu kapolAH SaDime matAH // // iti kampitau // 6 // // iti SaT kapolalakSaNam // [naasaa|] 25 nAsApi SaDvidhA svAbhAvikI mandA vikuunnitaa| 16 20 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nu0 10 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 3 [svAbhAvikI natA vikRSTA soDAsA khabhAvAvasthitA tu yaa| . Avezavarjite bhAve nAsA khAbhAvikI matA // // iti svAbhAvikI // 1 // niHzvAsocchAsamandatve mandA nAsA zuciH smRtaa| nirvedautsukyacintAsu nAsA caiva vikuunnitaa|| // iti mandA // 2 // atisaMkucitA hAsye jugupsAsUyayoH punH| // iti vikUNitA // 3 // natA nAsA muhuH zleSavizleSitapuTA mtaa| mandavicchannarucire socchrasAbhinaye ca saa|| // iti ntaa||4|| atIvotphullapuTakA vikRssttaartibhyaadissu| roSordhvazvAsaviSayA bhUrisaurabhalipsayA // // iti vikRSTA // 5 // socchAsAkRSTapavanA nirvedAdiSu sA smRtaa| dIrghocchAsakare'rthe ca saurabhe viniyujyate // // iti socchAsA // 6 // // iti SoDhA naasaa|| [anilaH / ] prabaddhaH skhalitazcaiva nirasto vismitastathA / ullAsito vimuktazca prasRtAkhyazcalau parau // khasthAviti navocchAsaniHzvAsau kohaloditau / samo bhrAnto vilInazcAndolitaH kampitaH paraH // stambhitocchAsaniHzvAsasUtkRtAni ca sItkRtam / evaM dazavidhaH prokto mArutaH kaishcidaahtaiH|| sazabdaM vadanAdyastu prabaddhaH san vinirgtH| sa prabaddhastu niHzvAsaH kSayAdiSu niyujyate // // iti prbddhH||1|| 15 20 1 B0 vikRnnikaa| Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ skhalitaH ] nR0 ra0 ko 0 - ullAsa- 1, parIkSaNa 3 yo nirgacchati duHkhena skhalitaH so'bhidhIyate / antyAvasthAsu savyAdhau prasUtisamaye'pi ca // // iti skhalitaH // 2 // ** nirgacchati muhurvakrAnnirastaH zabdavAn muhuH / zrAnte roge ca duHkhArte viniyukto budhairayam // // iti nirastaH // 3 // * manasyanyapare'kasmAdvartamAnastu vismitaH / cintAyAmadbhute cArthe vismaye ca pravartate // // iti vismitaH // 4 // ghrANena mandamApIto marudullAsito mataH / hRdyagandhe ca saMdiggheSvartheSukto vicakSaNaiH // // iti ullAsitaH // 5 // * * niruddhazciramAmukto vimuktaH kathyate marut / prANAyAme tathA dhyAne yoge caiSa niyujyate // // iti vimuktaH // 6 // dIrghaH sazabdaniSkrAnto ghANataH prasRto marut / // iti prasRtaH // 7 // uSNAvucchrAsaniHzvAsau sazabdau vakranirgatau // calAvuktau tu tau cintautsukyazokeSu kIrtitau / // iti calau // 8 // * * svasthau svabhAvajI proktau vAyU khasthakriyAsu tau // // iti svasthau // 9 // // iti navadhAnilaH // * samAdyA vAyavo'nvartha' nAmAnaH kintu kathyate / viniyogaH samo jJeyaH sahaje karmaNi sthitaH // // iti samaH // 1 // * 1 4 vAyavostvartha, BC vAyavostvarthanamonaH / 95 106 1076 108 109 110 111 112 10 15 20 113 25 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 0 ko ullAsa 1, parIkSaNa 3 [mrAntaH bhrAntaH sa cAntana(?ntardha)maNAt prathame priysNgme| // iti bhraantH||2|| lInaH syAnmUrchite vAyuH, // iti lInaH // 3 // parvatArohaNe punH|| 114 AndolitaH, // iti AndolitaH // 4 // kampitastu surate, // iti kmpitH||5|| stambhitaH punH| zastramokSe, // iti stambhitaH // 6 // tathocchAsa AghANe kusumaadinH|| 115 // iti ucchvAsaH // 7 // 15 niHzvAso''nuzayAdau syAt, // iti niHzvAsaH // 8 // sUtkRtaM vednaadissu| zabdAnukaraNe vAt tyAjye vAyau ca, // iti sUtkRtam // 9 // sItkRtam // zItakleze grAghavAyau zabdAnukaraNe'pi ca / nakhakSate mRgAkSINAM nirdayAgharakhaNDane // ___117 // iti sItkRtam // 10 // nAsAnilena vyAkhyAto mAruto ve (1va)danodbhavaH / 25 viniyogAntarANyatra suvijJeyAni loktH|| 118 // iti aSTAtriMzadvidho vaayuH|| 116 1 ABO degzvAsAnu / 2 Kumbha in bha. ko. degnuharaNe (pR. 737) / 3 Kumbha in bha, ko. guhyavAyau (pR. 729), but on p. 956 grAhya / Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivartitAdayaH ] nR0 20 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 3 [ adharaH / ] vivartitaH kampitaca visRSTo vinigUhitaH / saMdaSTakaH samudgace (? vo ) vRttAyatavikAzitAH // recitaceti dazadhA budhairodha (14) udIritaH / * tiryaka saMkucitazroSThapuTaH prokto vivartitaH // niyukto vedanAsUyAvajJAhAsyAdiSu sphuTam / // iti vivartitaH // 1 // kampitaH kampanAdbhIruvyathAzItajapAdiSu // // iti kampitaH // 2 // * viniSkrAnto visRSTaH syAdalaktAdyena raJjane / vilAse caiva bibboke strINAM nRNAM ca helane // // iti visRSTaH // 3 // * prANo mukhAntarnihitaH sAdhyeSu vinigUhitaH / roSerNyayorvarUNAM balAcumbati vallabhe // // iti vinigUhitaH // 4 // * dantairdaSTo'dharaH krodhe saMdaSTo viniyujyate // // iti saMdaSTaH // 5 // * samudgaH kathyate coSThasaMpuTo dadhadunnatim / phUtkAre cAnukampAyAM cumbane cAbhinandane // // iti samudraH // 6 // * mukhotkSiptatayodvRttaH so'vajJAparihAsayoH / // ityudvRttaH // 7 // * uttaroSThena sAkaM sa tataH 'syAdAyataH smite / // ityAyataH // 8 // * kiJcidatto (? dRSTo ) rdhvaradano vikAzI kathyate smite / // iti vikAzI // 9 // * 1 ABO syAdyataH / 13 nR0 rana0 97 119 120 5 121 122 123 124 125 126 10 15 20 25 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR0 ra0 ko ullAsa 1, parIkSaNa 3 [dantakarmANi recitastu vikAro'pi(re'pi) paryantavalanAdbhavet // . . 127 // iti recitH||10|| // iti dshdhaadhrH|| [dantakarmANi / ] dantalakSaNasiddhayartha dantakarmANyatho bruve| kuTTanaM khaNDanaM chinnaM cukitaM grahaNaM samam // daSTaM nikarSaNaM ceti dantakarmASTayA smRtam / kuTTanaM gharSaNaM proktaM zItarugbhI jarAsu tat // // iti kuTTanam // 1 // .. 131 15 dantAnAM zleSavizleSau muhuH khnnddnmiiritm| japalakSaNasaMlApAdhyayaneSu prakIrtitam // // iti khaNDanam // 2 // saMzleSaH syAd dRDhazchinnaM zItabhIrodanA'diSu / vyAdhI ca vITikAcchede vyAyAmAdiSu cepsitam // // iti chinnam // 3 // , cuktiM jRmbhaNe dantapaGktyo rdUrasthiterbhavet / // iti cukkitam // 4 // grahaNaM dhAraNaM dantairaGgulyAdeH prakIrtitam // // iti grahaNam // 5 // dantAnAM kiMcidAzleSaH svabhAvAbhinaye samam / // iti samam // 6 // 132 dantairdaSTaM bhavet krodhe tvare dazanaM tu yat // // iti daSTam // 7 // 133 _1 AB0 rodraa| of rodane bhItizItayoH saM. ra. a.7 zlo. 499 / 2 and 4 ABO cumbitaM / of verse 136. 3 AB0 pa.I. of dantapaktyoH sthitirdUre cuktiM jRmbhaNAdiSu / saM. ra. a. 7 zlo. 500 / 5 ABO tvdhre| Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jilA] nR020 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 3. niSkAzo niSkarSaNaM syAd markaTAdikarodane // 134 // iti niSkarSaNam // 8 // // ityaSTau dantakarmANi // [jihvA / ] jihvAtha SaDvidhA RjvyunatA lolA ca lehinii| vakrA sRkAnugA ceti prasRtAsye prsaaritaa| RjvI zrame pipAsAyAM zvApadAnAM prakIrtitA // // iti RjvI // 1 // vyAttAsyasthonnatA jihvA jRmbhAsyAntasthavIkSayoH / // iti unnatA // 2 // pramRtAsye calA lolA vetAlAdau prayujyate // 136 // iti lolA // 3 // jihvAvalehinI jJeyA dantoSThe lehinI satI // 137 // ityavalehinI // 4 // nRsiMhAbhinaye vakrA vyaattaasysthonntaagrikaa| // iti vakrA // 5 // lIDhasRkA smRtA mukkAnugA kopeSTabhakSayoH // 138 // iti sRkkAnugA // 6 // iti SoDhA jihvA / [cibukam] aGguSThA (?jihvauSThA) nugataM teSAM kriyayA lakSitaM sphuTam / tathApi lakSyate kizcicibukaM sukhabuddhaye // vyAdIrNa zvasitaM vakra saMhataM calasaMhatam / sphuritaM calitaM lolamevaM cibukmssttdhaa| jRmbhAhAsyAdiSu proktaM vyAdINa dUranirgatam // __ 140 25 // iti vyAdIrNam // 1 // __1 ABC RjvAnnatAH / 2 of jilauSThadantakriyayA cibukaM lakSyate ttH| saM. ra. a.7 zlo. 507 / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 20 100 nR0 10 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa 3 adhastAvalaM khastaM zvasitaM vIkSite'dbhute / // iti zvasitam // 2 // * tiryaggataM tu vakraM syAdbrahAveze niyujyate // // iti vakram // 3 // * saMhataM mIlitamukhaM nizcalaM maunakarmaNi // 4 // // iti saMhatam // 4 // * lagnauSThaM caJcalaM nArIvalgane calasaMhatam // 5 // // iti calasaMhatam // 5 // * sphuritaM kampitaM proktaM zIte ( ? bhIte ) zItajvare budhaiH / // iti sphuritam // 6 // * calitaM zleSavizleSi kSobhe vAkastambhakopayoH / // iti calitam // 7 // * tiryaggatAgataM lolaM romanthAvartanAdiSu // // iti lolam // 8 // // ityaSTadhA cibukam // * [ vadanam / ] vyAbhugraM bhugramudvAhi vidhRtaM vikRtaM tathA / vinivRttamiti prAhurvadanaM SaDvidhaM budhAH // * vyAbhugraM kiJcidAyAmi mukhaM cintAdike smRtam / nirvedautsukyayozvApi, // iti vyAbhugnam // 1 // * bhugraM vaktramadhomukham / yateH svabhAvAllajjAyAm, // iti bhugnam // 2 // * [ vadanAni 1 saM. ra. a. 7 zlo. 511. has bhIte zItajvare tathA / 141 142 143 144 145 1946 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udvAhi ] nR0 20 ko 0 -ullAsa 1, parIkSaNa 3 garvAnAdarato (ga) tau // lIlAsUtkSiptamudvAhi, niSedhe naivamityuktau, // ityudvAhi // 3 // * vidhutaM tiryagAyatam / // iti vidhutam // 4 // * vivRtaM tu prakIrtitam / vizliSTauSThaM hAsyazokabhayAdiSu vicakSaNaiH // // iti vivRtam // 5 // * vinivRttaM tu tat proktaM yatparAvRttamAnanam / roSerSyAsUyateSvarthaSveta nRttavido viduH // // iti vinivRttam // 6 // ' iti SoDhA vadanAni // // iti dvAdaza zirasa upAGgAni // * [ pASNigulphakarAGgulibhedAH / ] utkSiptApatitotkSipta patitAntargatA tathA / bahirgatA mithoyuktA viyuktAGgulisaMyutA // adhyaSTa (? aSTadhA) pArSNirityuktA pAdacAra padeSviyam / gulphAvaGguSThasaMzliSTAvantaryAtau bahirgatau // mithoyuktau viyuktau ca pazcadhA muninoditau / eteSAM viniyogastu sthAnakAdiSu dRzyate // saMyutA viyutA vakrAH prasRtAH patitAstathA / kuzcanmUlAzca valitAH karAGgulyastu saptadhA // nAmnaiva kRtalakSmANo bhedAH pASyoMditA ime / * [ caraNAGgulibhedAH / ] adhaH kSiptAstathotkSiptA kuJcitAzca prasAritAH // saMlagnAH paJcadhA jJeyAzcaraNe'Ggulayo budhaiH / adhaH kSiptA muhuH pAtAt bibboke kilakiJcite // // iti adhaH kSiptA // 1 // * 101. 147 148 5 149 150 151 152 153 154 155 156 10 15 20 25 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 nR0ra0 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 4 [utmitAdayaH ____ navoDhA lajjite tUrdhvakSepAdutkSiptikA muhuH| // ityutkSiptA // 2 // zItamUrkhAgrahatrAsaiH kuJcitA kuzcanAt smRtA // // iti kuJcitA // 3 // RjuH prasAritAH stabdhAH khApe stambhe'Ggamohane / // iti prasAritA // 4 // aGguSThasyApyamI bhedAzcatvAraH prikiirtitaaH| mitholagnAzca saMlagnA sAGguSThAH karSaNe smRtaaH|| // iti sNlgnaaH||5|| 10 uddhRtaM patitAgraM coddhRtAgraM bhUmilagnakam / . . kuJcanmadhyaM tirazcInaM SoDhA pAdatalaM smRtam // 159 // iti pArNigulphAGgulitalAni karacaraNopAGgAni // upAGgasevakAH siNhaasnschtrcaamraiH| bhidyante yasya tenAtropAGgasaMghaH pradarzitaH // 1 // . 15 iti zrIrAjAdhirAjazrIkumbhakarNamahImahendreNa viracite saGgItarAje SoDazasAharuyAM saGgIta mImAMsAyAM nRtyaratnakoze aGgollAse upAGgaparIkSaNaM tRtIyaM samAptam // 3 // prathamollAse caturthaM parIkSaNam yasminnavidyayAhArya vizvaM bhAti sanAtane / tamanAhAryakAryezamAryezaM zaGkaraM numH|| [aahaaryaabhinyH|] atha nirdhAryate samyagAhAryAbhinayo myaa| yataH prayogaH sarvo'yamAhAryAbhinaye sthitH|| yataH prakRtayaH pUrva naanaanepthysaadhitaaH| ante (? ato) 'nggaayairbhivyktimbhigcchntyytntH|| 3 nepathyajo vidhiH sarva aahaaryaabhinyaabhidhH| kAryaH prayatnastatraiva prayoge zubhamicchatA // nepathyazabdavAcyastu nAvyAlaGkAra issyte| sa evAhAryazabdena nATake vyapadizyate // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nepathyam ] nR0 20 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 4 [ nepathyam / ] caturvidhaM tu nepathyaM pusto'laGkAra eva ca / tathAGgaracanA caiva jJeyaH sajIvameva ca // pustastu trividho jJeyo nAnArUpapramANataH / sandhimo vyAjimacaiva ceSTitazca prakIrtitaH // * [ alaGkAraH / ] kAyasthAlaGkRtiryena so'laGkAraH sa ca dvidhA / mAlyamAbharaNaM ceti tatra mAlyamanAvRtam // caturvidhaM tu vijJeyaM dehasyAbharaNaM budhaiH / AvedhyaM bandhanIyaM ca kSipyamAropyakaM tathA // AvedhyaM kuNDalAdIha yat syAt zravaNabhUSaNam / zroNisUtrAGgadairmuktAbandhanIyAni nirdizet // prakSepyaM nUpuraM vidyAdvastrAbharaNameva ca / ArogyaM hemasUtrAdi hArAzca vividhAzrayAH // * [ aGgaracanA / ] sitaraktazyAmapItA varNAstairaGgasaMskRtiH / varNAnAM saMkarodbhUtA zastAGgaracanA matA / bahubhirvarNitA varNaiH syAdaGgaracanA navA // [ pustaH / ] pustaH sa ucyate nATye yadvimAnAdi dRzyate / // vastrakarma // 103 * 76 9 10 10 11 12 kelijai (? kilijai) carmavastrAdyaiH saMdhAnAt saMghimo mataH // 13 vyAjaiH sUtrAkarSaNAthai racito vyAjimo mataH / madhUcchiSTAnnajatvAdiyogairyazreSTyate naTaiH // 14 1 ABC deg demuktA of zroNisUtrAGgadairmuktA / nA. zA. a. 23. lo. 13 (0.ss. 15 20 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 20 25 104 nR0 20 ko0- ullAsa 1, parIkSaNa 4 [ sajIvam / ] sa ceSTitaH syAt sajIvo rahe prANipravezanam / devadAnavagandharvA yakSarAkSasapannagAH // prANisaMjJAH kRtA hyete jIvabandhAstathApare / zailaprAsAdayazrANi carmavarmadhvajAstathA // nAnApraharaNAdyAzca te prANina iti smRtAH / athavA kAraNopetA bhavantyete zarIriNaH / veSabhAvAzrayopetA nAvyadharmImupAzritAH / varNAnAM tu vidhiM jJAtvA vayaHprakRtimeva ca // kuryAdaGgasya racanAM dezajAtivayaH zritAm / dvipAda: 'pAdarahitAH catuSpAda iti tridhA // prANinaH prathame tatra devamAnuSapakSiNaH pAdahInAstu bhujagAzcatuSpAdA gavAdayaH // evamAhAryavidhayo gaveSyA bharatAdiha / aprastutatvAtte neha vistareNa prapazcitAH // bhUSAprasaGgataH kiJcinnepathyamiha darzitam / * [ mukharAgaH / ] abhineyArthasaMpattiH karaNairavadhAryate // sAdhanA mukharAgasya tat sa Adau nirUpyate / yato vadanarAgo'yaM cittavRtiM rasAtmikAm // prakaTIkurute tasmAdarthasiddhistadAzritA / mukharAgamRte'GgAni nAlamarthaprakAzane // atastenaiva zobhante tAni khaM zazinA yathA / rasAnuzAyinI saMpat padArthAnAM prakAzate // tAmAtmasthAM vyanaktyatra mukharAgo rase rase / sa caturdhA smRto rAjJA pUrvaH' svAbhAvikastathA // [ sajIvam . 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 1 Chaukhamba and Nirnaya Sagar editions of N. S. have the reading af: as above (A, 23.) v. 8. (c. s. s.) A. 21. v. 8 (N. s. ). but the c. o. s. has the reading veSTima: - ( P. 110). This is a more intelligible reading. Abhinavagupta explains it as jatusikthAdinA veSTastena nirvRtto veSTimaH / P. 110. 2 Bc drop pAdarahitA catuH / 3 ABC pAdau / 4 ABC pUrvasvA / Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hastapracArAH karaNAni ca] nR0 ra0 ko-ullAsa 1, parIkSaNa 4 prasannazca tathA raktaH zyAmazcaiva cturthkH| khAbhAviko yathArthastu bhAvenAviSTa iSyate // // iti svAbhAvikaH // 1 // zRGgArAdbhutahAsyeSu prasanno nirmalo mataH / // iti prasannaH // 2 // raktaM syAdaruNo raudre krunne'dbhutviiryyoH| // iti rktH||3|| zyAmo yathArtho vijJeyo bIbhatse ca bhayAnake / // iti zyAmaH // 4 // // iti caturdhAnu (? mukha) raagH|| 28 [hastapracArAH / hastamacaraNAdhInaM sarvaM nRtyaM ytsttH| ato nAnAmataikyena tAnahaM vacmi tttvtH|| uttAnazca tataH paarshvgo'grgo'dhstlstthaa| khasaMmukhatalazcordhvamukho'dhovadanastathA // parAakhaH pArzvatalaH sNmukhshcaagrtstlH| UrdhvagodhogataH pArzvagato'nyaH pArzvato mukhH|| ete pazcadazaivAtra pracArAH krsNshryaaH| nAgnaiva vyaktalakSmANo na tato lakSitAH pRthak // // iti paJcadaza hstprcaaraaH|| [karaNAni / ] nirapekSo yathA sarvo'bhinayaH sarvamRcchati / kriyAvizeSo hastasya sarvasAdhAraNastathA // kriyate nRtyavidbhiryastaddhastakaraNaM matam / AveSTitodveSTite ca vyAvartitamataH param // parivartitamityetacaturdhA parikIrtitam / tarjanyAdyaGgulInAM yattalasaMmukhataH kramAt // AveSTitaM syAdAgacchedAvakSaH pArzvataH krH| 14 nR0ratna. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR020 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 4 [karakarmANi karasya karaNaM nAma tadAveSTitamIritam // ... 36 // iti AveSTitam // 1 // aGgulyo'nukrameNaiva nirgacchanti talAbahiH / vakSasto'pi karastadvat tadudveSTitamIritam // // iti udveSTitam // 2 // AvartitakaniSThAdyamevameva prakIrtitam // // ityAvartitam // 3 // tathaiva kaniSThA(?SThi)[kAyamudveSTita vadIritam / parivartitanAmaitat karaNaM karasaMzritam // .. . // iti parivartitam // 4 // // iti catvAri karaNAni // [karakarmANi / ] viMzatiH karakarmANi nAmalakSmANi vsytH)| dhUnanaM zleSavizleSau kSepo rkssnnmokssnne| parigraho nigraho hyutkRSTayA kRssttivikRssttyH|| tADanaM tolanaM chedabhedo sphottnmottne| visarjanamathAhvAnaM tarjana ceti viNshtiH|| ____iti viMzatiH karakarmANi // [hastakSetrANi / pArzvadvayaM purastAca pazcAdUrdhvamadhaH ziraH / lalATakarNaskandhoronAbhayaH kaTizIrSake / UrudvayaM ca hastAnAM kSetrANIti trayodaza // // iti trayodaza hastakSetrANi // yenAhArya jagati jagatInAthasarvakhamurvI dhAryA pAyaryA samagrA vitaraNasaraNiH kAryamAryAnurUpam / smArya rAmAnucaritamanizaM dAryamAraM samagraM tenAhAryA bhinayanigamo'kAryazeSaH kSitIzaH // 1 ABO udveSTitam / 2 ABG ydiv| 3 ABC grhyotkR| 4 80 pryaa| 5 BO maars| 6 BO deghaayaa| 7 B0 nigamau / 8 ABO kssitiishaa| 20 25 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 nR00 ko0-ullAsa 1, parIkSaNa 4 iti sarasvatIrasasamudbhUtakairavodyAnanAyakena abhinavabharatAcAryeNa mAlavAmbhodhimAthamanthamahIdhareNa yoginIprasAdAsAditayoginIpureNa maNDaladurgoddharaNoddhRtasakalamaNDalAdhIzvareNa ajayamerujayAjayavibhavena yavanakulAkAlakAlarAtrirUpeNa zAkambharIramaNaparizIlanapariprAptazAkambharItoSitazAkambharIpramukhazaktitrayeNa nAgapurolanadharSitanAgapureNa arbudAcalagrahaNasaMdarzitAcalAdbhutapratApeNa gUrjarAdhIzadhIratvonmUlanapracaNDapavanena zrImatku- 5 mbhalamerunavInanirmitaparAjitasumeruNA zrIcitrakUTabhaumasvargatayathArthIkaraNacArutarapathena medapATasamudrasaMbhavarohiNIramaNena arirAjamattamAtaGgapaJcAnanena prarUDhapatrayavanadavadahanadavAnalena pratyarthipRthivIpatitimiratatinirAkaraNaprauDhapratApamArtaNDena vairivanitAvaidhavyadIkSAdAnadakSodaNDakodaNDadaNDamaNDitAkhaNDabhujAdaNDena bhUmaNDalAkhaNDalena zrIcitrakUTavibhunA adhyuSTatamanarezvareNa gajanaraturagAdhIzarAjatritayatoDaramallena vedamArgasthApanacaturAnanena 10 yAcakakalpanAkalpadrumeNa vasundharoddharaNAdivarAheNa paramabhAgavatena jagadIzvarIcaraNakikaraNa bhavAnIpatiprasAdAptApasAdavaraprasAdena rAjagurvAdibirudAvalIvirAjamAnena rAjAdhirAjamahArANA-zrImokalendranandanena rAjAdhirAja-zrIkumbhakarNena viracite saMgItarAje SoDazasAharUyAM saMgItamImAMsAyAM nRtyaratnakoze aGgollAse AhAryAbhinayaparIkSaNaM caturtha smaaptm|' __10: iti sarasvatIrasasamudbhUtakairavodyAnanAyakena abhinavabharatAcAryeNa mAlavAMbhodhi-15 mAthamaMthamahIdhareNa yoginIprasAdAsAditayoginIpureNa maNDaladurgoddharaNoddhRtasakalamaNDalAdhIzvareNa ajayamerujayAjayavibhavena yavanakulAkAlakAlarAtrirUpeNa zAkaMbharIramaNaparizIlanapariprAptazAkaMbharItoSitazAkaMbharIpramukhazaktitrayeNa nAgapurolanadharSitanAgapureNa arbudAcalagrahaNasaMdarzitAcalAdbhutapratApeNa gUrjarAdhIzadhIratvonmUlanapracaNDapavanena zrImakuMbhalamerunavInanirmitaparAjitasumeruNA zrIcitra]kUTabhaumavargatayathArthIkaraNacArutarapathena medapATa- 20 samudrasaMbhavarohiNIramaNena arirAjamattamAtaMgayavanena prarUDhapatrayavanavadahanavAnalena pratyarthipRthivIpatitimiratatinirAkaraNaprauDhapra (in a different hand on another page) iti zrIjagadIzavanadevanijagaNena // 1 // jagadIzvarIkAmezvarIcaraNakiGkareNa // 2 // kAmAkSAgirivibhunA // 3 // adhyuSTatamanarezvareNa / / 4 // bhISmapurajayAnItAnekarAja. kanyAratnena // 5 // zrIpuramahaNasaMvarddhitayazobhareNa // 6 // vATikAcalagrahaNajanitakIrti-25 puraparAjitAcalanAyakena // 7 // saMgamanIradurgoddharaNoddhRtasakalamaNDalAdhIzvareNa // 8 // damanapuravidhvaMsanabaMdIkRtayavanInicayena // 9 // mahiSamerujayAjeyavibhavena // 10 // zAkaMbharIramaNaparizIlanapariprAptazAkaMbharIparitoSitazAkaMbharIpramukhazaktitrayeNa // 11 // aSTAdazagirizikharaparivAritAMjanAdrivijayavikhyAtavIryagarveNa // 12 // mahadaMbamAtRkApuro. dbhuulndhrssitmhorgpurenn|| 13 ||shriivndevkhaamipr(?praa)saadrcnaaprprmeshvrenn // 14 // 30 zrItryaMbakezvarasannidhikIrtistaMbhonnatajayastaMbhena // 15 // zrIbrahmagiribhaumavargatAyathArthIkaraNaracitacArupathena // 16 // zrIkAmakSA girinavInanirmitiparAjitasumeruNA // 17 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 nR020 ko-ullAsa 1, parIkSaNa 4 zrImahiSAcaloparizrIharizaraNaracitAcaladurgeNa // 18 // abhinavabharatAcAryeNa // 19 / / vINAvAdanapravINena // 20 // yavanakulAkAlakAlarAtrirUpeNa // 21 // trisaMdhyakSetrasamudrasaMbhavarohiNIramaNena // 22 // paramabhAgavatena // 23 // mahArAjAdhirAjamahArANA zrI[mRgAGka]nAmarAjendranandanena // 24 // mahArAjJIsaubhAgyavatIjasamAMbikAhRdayanandanena 5 // 25 // sakalasImaMtinIziromaNinikuMbharAjanyavaMzAvataMsamahArAjJIzrIkarmavatI-laghumA devIhRdayAdhinAthena // 26 // iti mahArAjAdhirAjakAlasenamahIndreNa viracite saGgItarAje SoDazasAhasyAM saGgItamImAMsAyAM nRtyaratnakoze aGgollAse AhAryAbhinayalakSaNam / caturtha parIkSaNaM samAptam / ullAsazca prathamaH samAptaH / Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyollAse prathamaM parIkSaNam / .. [maGgalam / ] ekaM nidhAya samamasya ca'jAnuzIrSe pAdaM paraM racitakuzcitamuddhRtaM c| vande zivaM savaradAbhayadAnahastaM 'netrAmRtaiH satata sAdha(? sthAna) kamAptavantam // 1 [sthaankaani|] atha sthAnAni vakSyAmo maargdeshiivibhedtH| cArI caraNamAkhyAtaM sthitvA tadyavatiSThate // yatazcAryAdikaM sarva sthAne sthAne 'kRtaM bhavet / ataH sthAnaM pradhAnatvAt sarvasyAdau prapazyate // vaiSNavaM samapAdaM ca vaizAkhaM maNDalaM bhavet / AlIDhapratyAlIDhe ca sthAnaSadaM nRNAmiti // AyAtaM cAvahitthaM ca tathAzvakrAntamityapi / gatAgataM ca valitaM moTitaM vinivartitam // ityAcAryamate khyAtaM strINAM sthaanksptkm| . khastikaM vardhamAnAkhyaM 'nandyAvataM ca saMhatam // samapAdaM caikapAdaM pRSThottAnatalaM tthaa| caturasraM pANividdhaM pArNipArzvagataM tathA / ekapArzvagataM tasmAdekajAnunataM ttH| parAvRttaM samasuci tathA viSamasUcyapi // khaNDasUci tato brAhmaM vaiSNavaM zaivagAruDe / kUmosanaM nAgavandhaM vRSabhAsanamityapi // iti.dezIsthAnakAnAM viMzatikhyadhikA smRtaa| vasthaM madAlasaM krAntaM syA dviSkambhitamutkaTam // srastAlasaM jAnugataM muktajAnuvimuktakam / upaviSTasthAnakAnAM navakaM bhArate mate // samamAkuzcitaM sthAnaM prasAritavivartite / udvAhita nataM ceti suptasthAnAni SaNnRNAm // 10 drops ca at both the places | 2 AB ttraa| 3 0 tatayAdhika / 4 AB vkssyaamaarg| 5 AB kRtebhavat / 6 B saptamam / 7 B nAdya / 8 AB viSkuMbhita / 9 AB lagnaM / 0 deglakaM / but compare its description v. 82 0 0. M Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 15 20 110 [ puruSasthAnakAni / ] ekaH pAdaH samo yatra khapakSe tryastritaH paraH / sArddhadvitAlAntarito jar3A kiJcinnatA sthitA // viSNudevatametat syAd vaiSNavaM sauSThavAJcitam / 10 uttamairmadhyamaiH puMbhiH prayojyaM munisaMmatAt // prakRtisthasya 'saMlApe'nekakAryAntarAnvite / prayojyaM pratizIrSeNa viSNozcetyapare'bhyadhuH // apare nATayakartreti sUtradhArAdinA jaguH / pAdaH pakSasthitaH so'tra yaH pArzvAbhimukhAGguliH // sa eva trayasraH kiJcicet purodezAbhimukhyabhAk / antarAlaM yadatra syAt prasRtAGguSThamadhyayoH // tadeva tAlasaMjJaM syAditi nRtyavido viduH / uraH samunnataM yatra kUrparAMsaziraH samam // kaTIjAnusamAsanaM gAtraM tat sauSThavaM matam / aGgaM svasthAnavizrAntaM sannamityabhidhIyate // acalasthitisaMyuktaM niSaNNamiti kIrtyate / sauSThave'GgamanatyucamacaJcalamakubjakam // calapAdaM ca tat kArya nRbhiruttamamadhyamaiH / vaiSNavaM sthAnametacca caturasrasya jIvanam // pRthakkaTInAbhicarau karau vakSaH samunnatam / vaiSNavaM sthAnakaM yatra caturasraM taducyate // // iti vaiSNavaM sthAnam // 1 // 25 nR0 80 ko0- ullAsa 2, parIkSaNa 1 evaM samAsataH puMsAM SaT strINAM tu sapta ca' / 'dezIyasthAnakAnAM ca trayoviMzatirityatha // navAsane ca SaT suptau sarvANi militAni tu / 'ekapaJcAzadAcaSTapaJcAzatkoTi bhUpatiH / atha lakSaNameteSAM vakSye lakSmavidAM mude || [ puruSasthAnakAna * 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 ABc give the line ekapaJcAzadAyaSTa ete; but A has marks of delition. 2 B dIzIya0 / 3 ABC soSThavAcchitam / but bha. ko. sauSThavAJcitam pR. 646. 4 ABO saMlepaneka of saMlApe nAnAkAryAntarAnvite saM. ra. a. 7 zlo. 1033. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR0 20 ko0- ullAsa 2, parIkSaNa 1 ekatAlAntarau pAdau samAvaGge ca sauSThavam / samapAdaM ca tad jJeyaM caturAnanadaivatam // etacordhvanirIkSAyAM svIkAre NA (? cA) ziSAM tathA / ligi (1 Ggi)vrativimAnasthasyandanasyeSu yujyate / madhyamAnAM vihaGgAnAM kanyAvara kutUhale // // iti samapAdam // 2 // * samapAdam ] nabhasyUrU niSaNNau cet sArghatAlatrayAntare / bhUmerUrdhva caraNayostAvadevAntaraM bhuvi // tryamrapakSasthayoryatra vaizAkhaM sthAnakaM tu tat / vaizAkhadevataM sthUlapakSiNAM vIkSaNe matam / azvAnAM vAhane vegadAne preraNakarmaNi // // iti vaizAkham // 3 // * ekatAlAntarau yatrau pAdau pakSasthitau bhuvi / kaTIjAnu samAvUrU sArdhatAladvayAntare // niSaNNau gagane tat syAnmaNDalaM zakradaivatam / catustAlAntarau kecinmaNDale caraNaM ( 1 Nau ) jaguH // vIkSaNe garuDAdInAM niyojyaM garuDavAhane / dhanurvajrAdizastrANAM mokSaNe ca munermatAt // // iti maNDalam // 4 // vyomni vAmo niSaNNoruH pUrvamAnena dakSiNaH / agre prasAritaH paJcatAlaM' tryasraM ca taddvayam // AlIDhaM sthAnakaM tattu vijJeyaM rudradaivatam / IrSyAkrodhakRto jalpa: 'kAryastenottarottaraH / vIraraudrakRtaM mallasaMgharSAsphoTamAdikam / asmin saMdhAya zastrANi pratyAlIDhaM samAzrayeta // // ityAlIDham // 5 // * 111 25 26 27 28 29 30 31 32 33 5 1 ABOdeg tAlAM cf paJcatAlaM prasAritaH / saM. ra. a. 7 zloka 1049. 2 ABO kAryoM neto0 cf. kAryastenottarottaraH / saM. ra. a. 7 zlo. 1050, 10 15 20 38 25 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 20 25 112 nR0 80 ko0- ullAsa 2, parIkSaNa 1 etadviparyayAtpratyAlIDhaM rudrAdhidaivatam / saMghAnIkRtazastrasya pratyAlIDhena mocanam // // iti pratyAlIDham // 6 // * prAcAM caturNAmeteSAM prayogo nAvyannRttayoH / nATyaikagocarastajjJairantyayoH paridRzyate / nartane sthAnaSasya kecit paJcavidhe'bhyadhuH || // iti SaTpuruSasthAnakAni // [ strIsthAnakAni / ] AyataM sthAnakaM tattu yatra tAlAntare sthitaH / vAmayatro dakSiNazca samo vakSaH samunnatam // prasannaM vadanaM hasto nitambe dakSiNo'paraH / samaH samunnatA cAtra kaTI padmAdhidaivatam // etadAbhASaNe kArye sakhIpriyatamAdibhiH / kartuM samIha (hi) tAsu syAt kR ( ? kSa ) tAsu ca gatiSvidam // raGgAvataraNArambhe puSpAJjalivisarpa ( ? )ne / AvAhane visarge ca tarjane pratiSedhane // mAnAvalambane garve gAmbhIrye'marSakarmaNi / IrSyAbhilASaprabhave strINAmaGgulimoTane // etat strIsthAnakaM kAryaM praveze puruSairapi / kecanocuH' strIbhireva pUrvaraGge prayujyate // praviSTeSvapi pAtreSu tvabhineyAnabhi (1 ti) kramAt / etat sthAnaM prayoktavyamiti kecana manvate // idaM sthAnaM prayujyAtha raGgAvataraNAdayaH / kartavyA hastapAdAdipracAre rucirairyutAH // // ityAyatam // 1 // * [ strIsthAnakAni etatpAdaviparyAsAdavahitthaM prakIrtitam / durgAdhidaivataM caitadavahitthasya sUcakam // svAbhAvike ca saMlApe tuSTau cintAvicArayoH / 1 ABO kecanoyU / 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azvakrAntam] nR00 ko0-ullAsa 2, parIkSaNa 1 . vismaye ca vilAse ca vrbhaaryaavlokne| lIlAyAM bhUrisaubhAgyagarvaje khAjavIkSaNe // // ityavahittham // 2 // 48 ekaH pAdaH samastasya' pANidezaM gto'prH| sUcItAlAntare cAtha samaH pArthe khake sthitH|| azvakrAntaM tadA jJeyaM bhAratI cAsya daivatam / azvasyArohaNArambhe skhalite gopyagopane // prasUnastaSakAdAne taruzAkhAvalambane / khAbhAvike ca saMlApe vigldvstrdhaarnne| vibhrame lalite caiva prayoktavyamidaM smRtam // . // ityazvakrAntam // 3 // gatiM kartuM samuditA yatroddhRtyaiva nartakI / ekaM pAvamudAste tadagataM na (1ca)gataM tathA / gatisthityornirodhena sthAnakaM syAdtAgatam // // iti gatAgatam // 4 // kiJcidvivalitaM gAtraM taddikSu caraNo ydaa| kaniSThAzliSTabhUpRSTho bhuulnaanggulikaaprH| tadetadvalitaM jJeyaM sAmilApavilokane // . ||iti valitam // 5 // 20 52 ekaH pAdaH samastvanyaH kunycitotlaangguliH| agre tathordhvago hasto karkaTo mohi(? Ti)tAbhidhe? dhm)| kAmAvasthAsu sarvAsu viniyogo'sya kiirtitH|| // iti moTitam // 6 // parivartanato'GgAnAM pRSThato vinivartate? titm)|| // iti vinivartitam // 7 // // iti sapta strIsthAnakAni // 25 1 Bo drop sy| 15 nR0 0 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 114 20 25 nR0 20 ko0- ullAsa 2, parIkSaNa 1 [ dezIsthAna kAni / ] mithaH liSTakaniSThau ca caraNau kuJcitau yadA / svastikau saMhatasthAne svastikaM kIrtitaM tadA // // iti svastikam // 1 // * tiryaJcau caraNau pASNi saMgatau vardhamAnake // // iti vardhamAnam // 2 // * caraNa vardhamAnasthau vitastyantaritau yadA / SaDaGgulAntarau yadvA nandyAvarta tadoditam // // iti nandyAvartam // 3 // * aGguSThau ca tathA gulphau pAdayovenmitho yutau / dehe svAbhAvike tat syAt saMhataM sthAnakaM varam / viniyogo'sya kathitaH puSpAJjalivisarjane // // iti saMhatam // 4 // * dehaH svAbhAviko yatra vitastyantaritau samau / pAdau tat samapAdAkhyaM samAmnAtaM mahIbhRtA // // iti samapAdam // 5 // * samasyaikasya pAdasya jAnumUrdhni yadItaraH / bAhyapArzvena lagnorbAhyapArzve tadAdizat / ekapAdaM munizreSThaH sthAnakaM sthAnavittamaH // // ityekapAdam // 6 // wwwwwwwww * bhUmilanADulIpRSThaH paJcAtpAdastathaikakaH / parAparaH samo yatra pRSThottAnatalaM hi tat // // iti pRSThottAnatalam // 7 // aSTAdazAGgulaM yatra vardhamAnasthapAdayoH / antaraM caturaiH proktaM caturasraM manoharam // // iti caturasram // 8 // * [ svastikam 54 55 56 57 58 59 60 61 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pANividdham ] nR0 10 ko0- ullAsa 2, parIkSaNa 1 pANividdhe bhavetpANiraGgaSTazleSiNI sadA // // iti pANividdham // 9 // * pANiH pArzvantarasthAntaH pANipArzvagate bhavet // // iti pASNipArzvagatam // 10 // * samapAdAgrataH kiJcidaparazcaraNau yadA / bAhyapArzvatastiryaka syAdekapArzvagataM tathA // // ityekapArzvagatam ' // 11 // * samasya caraNasyAnyazcaturaGgulamAnataH / tiryakuzcitajAnuH syAdekajAnunate bhavet // // ityekajAnunatam // 12 // * pAya samau parAvRtte kaniSThASThakau matau // // iti parAvRttam // 13 // * dvAvRTTI pANijaGghoruliSTabhUmI prasAritau / tiryagU bhavetAM cet sthAnaM samasUci [ta]doditam // // iti samasUci // 14 // * yugapat purataH pazcAt sUcIpAdau prasAritau / pRthagvA kathitaM sthAnaM prAjJairviSamasUci tat / caraNau bhUmisaMlagnajAnugulphau kacinmatau // // iti viSamasUci // 15 // * bhUsaMlagnorupANiH syAdekastiryak prasAritaH / anyo'GgiH kuzcito yatra khaNDasUci mataM tadA // // iti khaNDasUci // 16 // * samasyAGgeH : paraH pAdaH kuJcitIkRtya pRSThataH / jAnusaMghisamatvenotkSiptastad brAhmamucyate // // iti brAhmam // 17 // * ekaM kRtvA samaM pAdamISadanyastu kuJcitaH / puraH prasAritastiryagetat syAdvaiSNavaM tadA // // iti vaiSNavam // 18 // * 1 ABO takam / 115 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 5 10 15 20 25 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 nR0ra0 ko0-ullAsa 2, parIkSaNa 1 [upaviSTasthAnAni * samasyA'stu savyasya jAnuzIrSasamaH prH| uddhRto dakSiNaH pAdaH kuzcitaH zaivamatra tat // // iti zaivam // 19 // 72 vAmo'gre kuJcitaH pazcAdanyaH pAdastu jaanunaa| pRthivIM saMzrito yatra gAruDaM syAttadAsanam // // iti gAruDam // 20 // vAmaH samaH paro jaanubaahygulphmilkssitiH| caraNo vidyate yatra tat kUrmAsanamIritam // // iti kUrmAsanam // 21 // dakSiNAM tu yadA javAM vAmoroH pRSThadezagAm / vidadhAtyupaviSTaH san nAgabandhaM tadAdizet // // iti nAgabandham // 22 // jAnunI bhUmisaMlagne saMyute viyute tathA / sauSThavAdhiSThitaM cAGgaM tadA syAdvRSabhAsanam / / ____ // iti vRSabhAsanam // 23 // // iti trayoviMzatirdezI'sthAnakAni // 20 [upaviSTasthAnAni / ] hastAvUrU kaTinyasto hRdayaM kishcidunntm| .. vistAritAJcitau pAdau sthAnaM tat khasthamucyate // 77 // iti svastham // 1 // AsanaM saMzritastvekaH paraH kizcitprasAritaH / ziraH pArzvagataM yatra tanmadAlasamIritam / vipadautsukyanirvedamadeSu viraheSu tat // // iti madAlasam // 2 // kizcidvASpakale netre bAhuzIrSagataM shirH| 1 ABO degtide| 2 ABC ekaparaH ef. ekaH prasAritaH kinycidnyo'dristvaasnaashritH| saM. ra. a 7. zlo 1096. 78 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krAntAdIni ] nR0 20 ko0 -ullAsa 2, parIkSaNa 1 cibukakSetra hastau krAntametadudIritam / zoke glAne nirjite ca vigRhIte niyujyate // // iti krAntam // 3 // netre nimIlite pAdau yatra vistAritAJcitau / bhujau vistAritAvUrvorviSkambhatamidaM matam / bhaTA (drA)sane tvanAvRSTe (?) niyuktaM dhyAnayogayoH // // iti viSkambhatam // 4 // * samau pAdAvAsanaM ca samamaspRSTabhUtalam / sthAnaM tadutkaTaM yogadhyAnasaMdhyAjapAdiSu // // ityutkaTam // 5 // * zarIramalasaM netre mantharAkAradhAriNI / hastau srastau vimuktau ca tadA srastAlasaM matam / vyAdhimUrcchAmadaglAnihAni bhItiSu tanmatam // // iti srastAlasam // 6 // * jAnunI bhUmisaMsthe cet sthAnaM jAnugataM tadA / home devArcane dInayAcane mRgadarzane / kruddhaprasAdane caitat kusattvatrAsane tathA // // iti jAnugatam // 7 // * muktajAnUtkaTasyaiva jAnvekaM bhUmipRSThagam / havane sAntvane caiva sajjane sAdhukartRke / prasAdane mAninInAM viniyuktaM maharSibhiH // // iti muktajAnu // 8 // bhUmipAto vimuktaM syAddhAni ( 1 va ) krandAdiSu smRtam // // iti vimuktakam // 9 // // iti navopaviSTasthAnAni // * 117 79 80 81 82 83 84 85 1 ABO viSkumbhitam | but see verse 10 and the footnote. 2 ABO dhAnya / of yoge dhyAne bhavedetat svabhAvena yadAsane / saM, ra, a. 7 zlo. 1100. 5 10 15 20 25 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 20 118 nR0 20 ko0- ullAsa 2, parIkSaNa 1 [ suptasthAnakAni / ] uttAnavadanaM suptaM srastamuktakaraM samam // // iti samam // 1 // * AkuJcitaM syAdAviddhajAnu cAkuJcitAGgakam / zItArtAbhinaye tasya viniyogaH smRto budhaiH // // ityAkuJcitam // 2 // * prasArite bhujAmekAmupadhAya prasArite / suptaM jAnuni tatsthAnaM sukhasu prakIrtitam // // iti prasAritam // 3 // * zastrakSatAdike suptamaghovakaM vivartitam // // iti vivartitam // 4 // * kUrparAdhiSThitakSoNi skandha' nyastazirastathA / suptamudvAhitaM proktaM prabhorlIlAdyavasthitau / / // ityudvAhitam // 5 // * suptaM srastaradvaMdvamISatprasRtajaGghakam / tat sthAnakaM nataM khedazramAlasyAdiSu smRtam // // iti natam // 6 // // iti SaT suptasthAnakAni // * [ suptasthAnakAna dhyAnaM vaiSNavamanvahaM prakurute zaivaM tadA pUjanaM brAhmaM dharmamadhiSThite (? taM na kurute'nyasmai nataM khaM ziraH / yat svasthaM ca madAlasaM gatamataH krAntaM duhvanmaNDalaM so'yaM sAMpratamutkaTaM vitanute tannAgabandhaM sudhIH // iti zrIrAjAdhirAjazrI kumbhakarNamaho mahendreNa viracite saMgItarAje SoDazasAhasryAM saGgItamImAMsAyAM nRtyaratnakoze cArikollAse sthAnakaparIkSaNaM prathamaM samAptam / 86 87 88 89 91 92 1 ABC skandhaM nyadeg | compare skandhanyastaziraH / saM ra, a, 7 zlo. 1109. o drops the whole verse, Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR0 20 ko0 - ullAsa 2, parIkSaNa 2 dvitIyochAse dvitIyaM parIkSaNam / vizliSTA hariNatAni dadhatI tiryakhA kAtarA jaGghAlaGghanikAM gatiM prakurute tanmandriNA tADitA / vidyudbhAntivazena vairivanitA yasyoruveNIyuteH saMtrAsaM bhujagocitaM vidadhatI no kasya hAsyAspadam // * [ cArI / ] www 4 I 15 cArIpadaM tatra carerhi dhAtoriyaM tato GISi ca bhAva iSTam / karAJcitastaccaraNapradiSTastatsAdhakatve'tizayena dhIraiH // vicitrajaGghAcaraNoruka vyazcitAkriyAjJairgaditAtra cArI / bhedAMstadIyAnabhidadhmahe to munipraNItaM nigamaM nirIkSya // tatrAGgiNaikena hi jAyamAnA cArIti cAryeva tu kathyate'tra / saivAtra pAdadvayanirmitA becArI pradiSTA karaNaM munIndraiH // nRttasya coktaM karaNAtpRthaktvenaitadyato'daJcaraNapradhAnam / saiveha dhA(?cA)rIkaraNatraye [Na] vinirmitA khaNDamiti prasiddhA // tairvA caturbhistribhireva sAdhyA cArI sa ( (ma ) tA maNDala' matra khaNDaiH yatre bhava (?) yA tribhiratra khaNDaiH khaNDai [caturbhi] tu[ra]trake tu // 6 seyaM pradiSTA dviviSeha bhaumItyAkAzikItyeva ca mArgajAtAH / pratyekazaH SoDaza bhUmijAtA AkAzajA' dezabhavA dvidhA ca // triMzatsapaJcAH kila bhaumya iSTA ekonitA viMzatirabhrajAtAH / paJcAzaduktA adhikAzcaturbhirubhayya evaM militAstu jAtAH // tanmArgajA dezabhavA militvA jAtAzca cAryaH SaDazItisaMkhyAH / haste tathA cAbhinaye ca gatyAM pAdo yadA yo naTakepsitaH syAt // tadIyasaMpattyucitAtra cArI kAryA parA tUcitamAdadhAnA / anyonyamevaM niyamAdiyaM tu vyAyAmavAcyA bhavatIha cArI // adhodizAmaH khalu tAH samastA vibhajya cArIrmunisaMmatena / tallakSaNaM cAbhidadhe nirIkSya munipraNItAnnikhilAnnibandhAn // 8 20 wwwwwww cArI ] mm * 119 10 3 10 5. 10. 11 1 BC maMtra | In A the anusvara is scratched. 2 ABC AkAzajAtAdezabhavA dvidhA va ca / 25 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 20 120 25 nR0 10 ko0- ullAsa 2, parIkSaNa 2 [ mArgacArya: / ] samapAdA sthitAad zakaTAsyA ca vicyavA / adhyadhikA cASagatirelakA krIDitA tathA // samotsaritamattallImattalyutkhaNDitADitA / spanditApaspanditAkhyA baddhA ca janitAbhidhA // UrUdvRttetyatha brUmaH SoDazAkAzikIrimAH / atikrAntApyapakrAntA pArzvakrAntA UrdhvajAnuralAtA ca sUcI nUpurapAdikA / dolApAdA daNDapAdA vidyudghAntA bhramayapi // bhujaGgatrAsitA kSiptA viddhotteti kIrtitA / bharatAbhimatAcAryo dvAtriMzanmilitAstu tAH // mRgalutA // www.www [ bhaumyazcAryaH / ] sthAnena samapAdena kRtvA pAdau nirantarau / naTaH samanakhau tiSThet samapAdA tadoditA // manu (? sA tu cArI caraNato (? taH) proktA kathamiyaM tathA / yataH sthAnasamA naivaM pracArasya tu yogyatAm / aGgIkRtya pravRtteyaM cArIsthAne'pyasau tataH // // iti samapAdA // 1 // * caraNAntarapArzvaM cennItvAgratalasaJcaraH / antarjAnu svastikatvaM prApyate ca tathetaraH // khapArzva nIyate pAdo vikRSyaitena cettadA / sthitAvartA bhaveccArI, // iti sthitAvartA // 2 // * [ mAcAryaH zakaTAsyA punaryathA // prasArito bhavedyatra pAdo'gratalasazcaraH / udvAhitamuro dehapUrvabhAgaH samunnataH / zakaTakSepaNe cAsyA viniyogaH prakIrtitaH // // iti zakaTAsyA // 3 // * 12 13 14 15 16 18 19 20 21 1 BO snAnena ; cf. sthAnakaM samapAdAkhyamAsthAya dharaNI kramAt / bemaH in bha. ko. pR. 703. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicyavA] nR020 ko0-ullAsa 2, parIkSaNa 2 vicyutau samapAdAta(? yA)zcaraNau cettlaagrtH| nikuTTayetAM dhariNIM vicyavA procyate tadA // ||iti vicyavA // 4 // vAmaH pAdo dakSiNAMheH pArzvadeze nipaatyte| tato'pamRtya dakSaH khe pArzve vyasratayA sthitH|| sArdhatAlAntaratvena vAme pArzve tathaiva cet / dakSiNo jAyate vyasrastadA sAdhyardhikA bhavet // 24 // ityadhyarghikA // 5 // dakSiNe(?NA) itAlamAtraM puraH smR? kRtvA dvitAlikAm / pRSThe yAte samaM pAdAvISadutplutipUrvakam // drutotluto'pamRtyaiva crnnaavupsrptH| punarutplutyo'pamRtya kuryAtAmupasarpaNam / saMtrAsAdiva yatreyaM budhaizvASagatiH smRtaa|| // iti cASagatiH // 6 // kizcidutplutya patato batrAgratalasazcarau / krameNa caraNau seyamelakAkrIDitoditA / / // ityelakAkrIDitA // 7 // nihite'nyasya pAdasya madhye'gratalasazcare / kRte jaGghAkhastike'nyapAde'gratalasaJcare // ghUrNantau yatra kurvAte'pamRti copasarpaNam / samotsaritamattallI cArIyaM madhyame made // // iti samotsaritamattallI // 8 // ardhavyasrau yatra pAdau jngghaakhstikmaagtau| bhUmizliSTAkhilatalau ghUrNantau vopsrptH| athApasarpataH soktA matallI taruNe made // . . // iti matalI // 9 // aMhiH kaniSThayAGgulyA tathAGguSThena ca kramAt / 16 nR0 rana. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 20 25 122 0 20 ko 0 - ullAsa 2, parIkSaNa 2 recakasyAnusAreNa zanaiH kuryAdgatAgatam / ar sotkhaNDitA hasto recito'treti kecana // // ityutkhaNDitA // 10 // agreNa cAtha pRSThena yatrAgratalasaJcaram / tADayeccaraNaM pAdaH samaH soktADitAbhidhA || // ityar3itA // 11 // * paJcatAlAntaraM tiryagardikSaH prasAritaH / niSaNNorusamo vAmaH spanditA socyate budhaiH // // iti spanditA // 12 // * eSaivAGgaviparyAsAcAryapaspanditA matA // // ityapaspanditA // 13 // svastikIkRtya jaGghe dve UrvorbalanamAcaret / bhaktvAtha svastikaM pAdau kriyetAM maNDalabhramam / tataH pArzva gate khaM khaM yatra baddheti sA matA // // iti baddhA // 14 // * vakSaHstho muSTiko hastaH pAdo'gratalasaJcaraH / anyakarA' yathAzobhaM cArI sA janitocyate // mukhyA pAdakriyA cAsyAmitikartavyatetarA / etAM dezIvidaH kecidAhurmuzala pAdikAm || // iti janitA // 15 // * pANiraGgetalasaJcarasya yadA bhavet / anyApRiSThAbhimukhI jaGgA ca valitA yadA // etadviparyayAdvAtha jaGghA ca natajAnukA / syAdanyajaGghAbhimukhI lajjerSyAdau niyojitA // UrUttAbhidhA cArI cArIvidbhistadoditA / // iti UrUTTattA // 16 // * 1 ABC anyakyarA / [ utkhaNDitA 31 32 . 33 34 36 37 38 39 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkAzikyazcAryaH] nR0ra0 ko0-ullAsa 2, parIkSaNa 2 niyuddhayuddhayoretA aGgahAreSu ca smRtaaH|| // iti SoDaza bhaumyshcaaryH|| [aakaashikyshvaaryH|] atha vyomabhavA cAryo lakSyante'nukrameNa hi / ekasyAnegulphadeze pAdamuddhRtya kuzcitam // puraH kiJcit prasAryAthotkSipya prkRtilo(?mRtirlo)kv't| . catustAlAntareNAtho punaragre nipAtayet / atikrAntAbhidhA cArI yatra soktA mniissibhiH|| 42 // ityatikrAntA // 1 // vidhAya baddhAM cArI cet kuzcitaM pAdamutkSipet / 10 tameva niHkSipet pArzve tadApakrAntikA bhavet // . // ityapakrAntA // 2 // kuJcitaM pAdamAnIyoddha khapArzvana tatparam / bhUmau cet pAtayet pAyA pArzvakrAntA tdoditaa|| 44 sA pArzvadaNDapAdeti prasiddhA tadvidAmiyam / anyorukSetraparyantamutkSipya caraNaM ttH| pRthvyAmuddhatiM nyasyedvizeSaM kecanAbhyadhuH // // iti pArzvakrAntA // 3 // utkSipya kuzcitaM pAdamutplutyAdho nipAtya tN| parAzcitAM ca javAM ca pRSThadeze kssipedydaa| mRgaplutA tadA cArI jJeyA kazrukikartRkA // // iti mRgaplutA // 4 // utkSiptakuzcitasyAGgrerjAnu stanasamaM nayet / stabdhaM kuryAdanyamatimaivamadhyantare'pi cet / kuryAttadordhvajAnuH syAditi cArIvidAM matam / 47 25 // ityUrvajAnuH // 5 // 15 1 BO vit / 2 ABC pAryo pArzva | ef. pAtayet pANinA bhUmau pArzvakrAntA prakIrtiptA / vemaH in. bha. ko. pR. 367. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 20 124 25 nR0 20 ko 0 -ullAsa 2, parIkSaNa 2 pRSTha prasRtapAdasya parorvabhimukhaM talam / kRtvA pANiH khapArzvaM kSmAnyastva (? stA) lAtA tadoditA // 48 // ityalAtA // 6 // * kuJcitaM pAdamutkSipyAsyaiva jahAM prasArya ca / jAnvantAM voruparyantAM taM pAdaM pAtayedbhuvi / agrayogena yasyAM sA cArI sUcIti kIrtitA // // iti sUci // 7 // * azcitaM caraNaM nItvA pRSThataH pANinA sphijam / spRzettaM pAda(ta) pedagratalena dharaNItale / yatra sA cArikA proktA budhairnapurapAdikA // // iti nUpurapAdikA // 8 // * kuJcitaM pAdamutkSipya pArzvayordolayet zanaiH / pAya nyasyet svapArNyAta (khapArzvAntaM) 'dolApAdA tadoditA // 51 // iti dolApAdA // 9 // * [ alAtA anyasya pASNideze cennUpuraM caraNaM nayet / svadehadezAbhimukhaM jAnvagratvena vegataH / agre prasAryate daNDapAdacArI tadoditA // // iti daNDapAdA // 10 // * pRSThato valitaM zIrSa spRSTvA bhrAntvA ca sarpataH / pAdaH prasAryate yasyAM vizuddhAntA tadoditA // // iti vidyutA // 11 // * atikrAntAM vidhAyAmuM pAdaM tryasraM vivartayet / tryasrapAdatalabhrAntyA bhrAmyate sakalaM vapuH / yatra tAM bhramarI cArImAha cArIvidagraNIH || // iti bhramarI // 12 // * 49 52 53 54 1 of 'dakSiNakSetrAntaM svapArzva ninIya tato'pi svapArzva dolayediti dolAkAreNa nayet, tataH svapArzve pAya nipAtayet / a. gu. on verse 36. a. 10. nA. zA. Vol II. (GO.S.) p. 103. cf also saM. ra. a. 7 lo. 954. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhujaGgavAsitA] nu0 ra0 ko0-ullAsa 2, parIkSaNa 2 kuJcitaM pAdamanyorumUladezAntamukSipet / -.. pANi nitambAbhimukhIM jAnu kuryAt khapArzvagam // kaTIjAnurvivartenottAnaM pAdatalaM tthaa|| bhujaGgatrAsagamakA bhujaGgavAsitA tu sA // // iti bhujaGgavAsitA // 13 // anyapArzva nayetpAdaM kuJcitIkRtya yatra ca / tAlatrayAntarotkSiptaM jaGghayoH svastikaM ttH|| kRtvA taM pAtayedbhUmau pANibhAgena yatra saa| AkSiptA nAma cArI syAditi nRtyavido viduH|| // ityAkSiptA // 14 // khastikIkRtya vizliSTe jo'ti kuJcitaM ttH| prasArya pAtayet pAyA prpaannismiiptH| khapAce vAtha tAM cArImAviddhAmabhaNan budhaaH|| ___ // ityAviddhA // 15 // pAdamAviddhacArIkamanyorusthitapArNikam / vidhAyotplavanaM kRtvA tato bhramarakaM caret // tannipAtya tato bhUmau tathAnyena samAcaret / aMhiNA yatra tAM cArImudvRttAM menire budhaaH|| // ityuttA // 16 // AsAM zeSastu vijJeyaH paribhASAparIkSaNe // // iti dvAtriMzanmArgacArIlakSaNam // iti bharatamatena mArgacArI panRpatirniradIdharat smstaaH| radanaparimitA vilokya dhImA nabhinavabhAratikAmukhAnitambA(?bandhA)n // 63 25 iti zrIrAjAdhirAjazrIkumbhakarNamahImahendreNa viracite saMgItarAje nRtya[ratna koze - cArIkollAse zuddhacArIparIkSaNaM dvitIyaM [ samAptam] // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 S 10 126 15 20 25 nR0 20 ko0 - ullAsa 2, parIkSaNa 3 dvitIyollAse tRtIyaM parIkSaNam / [ maGgalam / ] . nAnAdezeSu yaM devamekakAlamupAsakAH / pazyanti sahazAkAraM tasmai sarvAtmane namaH // * [ dezIcAryaH / ] ava (?) dezI (za) sthacArINAmuddezaH pratipAdyate / rathacakrA parAvRttatalA nUpuraviddhikA // tiryaGmukhA marAlA ca karihastA kulIrikA / vizliSTA kAtarA pANirecitApyUrutADitA // UrUveNI talodvRttA hariNatrAsikA parA / ardhamaNDalikA tiryakkuJcitA ca madAlasA // saJcAritotkuJcitA ca stambhakrIDanikA tataH / cArI laGghitajaGghAkhyA sphuritApyapakuJcitA // api saMghaTTitA khuttA khastikA taladarzinI / purAvyardhapurATI ca sarikA sphurikA tataH // nikuhakA latAkSepApyaDusvalitikA parA / samaskhalitikA bhaumyaH paJcatriMzaditIritAH // vidyudbhAntA puraHkSepA vikSepA hariNahutA / apakSepA ca DamarI daNDapAdAGgitADitA // jaGgAlaGghanikAlAtA jaGghAvartA ca veSTanam / udveSTanamathotkSepaH pRSTotkSepazca sUcikA // viddhA prAvRtamullAla' ityatraikonaviMzatiH / AkAzikya ubhayyastu catuHpaJcAzadIritAH / athoddezAnurodhena lakSyante kramatastvimAH // * [dezyo bhaumacAryaH / ] caturasraM samaM kRtvA saMlagnau cet pradarzayet / pAdAvagre'tha pRSThe vA rathacakrA tadA smRtA // // iti rathacakrA // 1 // * 1 ABO ullAsa, but verse 60 gives ullAladeg / [ dezIcAryaH . 10 11 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAvRttatalA] nR0 ra0 ko0-ullAsa 2, parIkSaNa 3 bahizcet prasRtaH pAda uttAnitatalaH punH| pazcAddeze tadA cArI parAvRttatalA smRtaa| // iti parAvRttatalA // 2 // caraNau khastikIkRtya pASyoH paadaagryostthaa| recitI yatra sA jJeyA cArI nUpuraviddhikA // // iti nUpuraviddhikA // 3 // vardhamAnaM samAsthAya pAdau ced drutmaantH| savyApasavyaM saratastadA tiryamukhA bhavet // // iti tiryamukhA // 4 // nandyAvartAsanAjI cet paanniprpdrecitau| puraH prasAritau cArI marAlA sAbhidhIyate // // iti marAlA // 5 // . saMhataM sthAnamAsthAya caraNau yatra gharSati / dharaNi pArzvadezAbhyAM karihastA tu sA smRtA // // iti karihastA // 6 // nandyAvartasthitAvadhI tiryagyasyAM prsrptH| kulIriketi sA proktA cArI nRtyvishaardaiH|| . .. // iti kulIrikA // 7 // vizliSya paannividdhaayaashcrnnaavupsrptH| yadvApasarpataH soktA vizliSTA cArikA budhaiH|| ... // iti vizliSTA // 8 // nandyAvartasthapAdau cet sarataH pRSThato ydaa| kAtarA nAma sA cArI, .. // iti kAtarA // 9 // sA coktA paannirecitaa| yasyAM pArNipArzvagate sthAne sthitvAtha recayet // // iti pANirecitA // 10 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 nR0 ra0 ko0-ullAsa 2, parIkSaNa 3 [UrutADitA pANirekapade sthAne sthito bhUmyAkSiNAtra cet| . Uru tADayati proktA tadorutADitA budhaiH // // ityUrutADitA // 11 // pArdhAbhyAM yatra crnnaavuuruusthkhstikaakRtii| kSitisaMgharSatazcArImUrUveNI tadAdizet // // ityUrUveNI // 12 // pAdAvagre'GgulI pRSThabhAgena sarato drutam / puratazcettadA cArI talodvRtteti saMmatA // // iti talodvattA // 13 // tale'GgayoH svastikIkRtya kuJcite vlitaantke| utlutya nipatetAM ceddhariNatrAsikA tadA // // iti hariNatrAsikA // 14 // | pAdau yadA pahirnItI bhUmigharSaNataH zanaiH / Avartete tadA prAhurardhamaNDalikAM budhaaH|| // ityardhamaNDalikA // 15 // tiryaJca pAdamAkuzya yatra taM prkssipenmuhuH| sA tiryakkuJcitA cArI gaditA nRtykovidaiH|| // iti tiryakkuJcitA // 16 // mattavadyatra caraNAvitazcetazca vihvalau / 20 sthApyete yatra tAmAhuzvArImetAM madAlasAm // // iti madAlasA // 17 // yadAnyenAMhiNA'nyo'hnirutkSipyotkSipya kunycitH| yujyate tiryaganyastu sarpet saJcAritA tadA // ||iti saJcAritA // 18 // 25 ekaikamagrataH pAdau nyasyedutkSipya kuzcitau / 1 ABo Avayete. of. bahirnItAvAvartete / saM. ra. a. 7. zlo. 985. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stammakrIDanikA] nR0ra0 ko0-ullAsa 2, parIkSaNa 3 yasyAM sotkuJcitA nAma, // ityutkuJcitA // 19 // .. stambhakrIDanikA tthaa| tiryak prasRtapAdasya yadA pArzva spRzenmuhuH // talena cAnyapAdasyA, // iti stambhakrIDanikA // 20 // -tha syaallcitjvikaa| khaNDasUcyabhidhe sthAne tiSThannahistu vegtH| AkRSya laGghayate'nyena caraNena tadA tu sA // _iti lakvitajA // 21 // bhUspRzau pAdapAzcauM cet sarato vegto'grtH| sphuritA, // iti sphuritA // 22 // kramato'hinyAM kucitAbhyAM tu pRsstthtH|| gatyApakuzcitA jJeyA, // ityapakuJcitA // 23 // sthAne vissmsuucike| sthitvotplutya patan pRthvyAmaMhI sNghttttyedydaa|| soktA saMghaTTitA [........................] // iti saMghaTTitA // 24 // bhUmyAM caraNAgreNa ghAtataH khuttA nigdyte|| // iti khuttA // 25 // pAdo'tha khastikAkArakAritaH khastiko mtH|| ___||iti svastikaH // 26 // . khastikau caraNau yatra saMhatasthAnake sthitau| tiryaka pRthaggatau bAhyapArdhAbhyAM bhUtalaM ydaa| spRzatastatra sA proktA cArikA taladarzinI // // iti taladarzinI // 27 // 30 17 nR0 rana. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 20 25 130 nR0 10 ko 0 -ullAsa 2, parIkSaNa 3 purATikA mithoM hibhyAmuttAbhyAM nikuhanAt // // iti purATI // 28 // * udvRttasyaikapAdasya caraNena nikuTTanam / udvRttena nikuhena sA syAdardhapurATikA // // ityardhapurATI // 29 // sArikA sA saratyekacaraNo'gre yadA tadA // // iti sArikA // 30 // * samAbhyAM caraNAbhyAM tu sphurikA saraNaM puraH // // iti sphurikA // 31 // * agreNAheH kuJcitena sthitiH prokto nikuTTakaH // // iti nikuTTakaH // 32 // * pazcAnyasya purastAcca caraNazcet prasAryate / bhUmiM nikaTTayettena latAkSepastadA bhavet // // iti latAkSepaH // 33 // * askhalitikA tiryak skhalite caraNe bhavet // // iti askhalitikA // 34 // * yugapaccaraNau yatra purataH pRSThato'pi ca / tiryaka ca skhalitaH proktA samaskhalitikA tadA // // iti samaskhalitikA // 35 // // iti paJcatriMzadbhaumacAryaH // [ dezya AkAzacAyaH / ] purastAdaMhimutkSipya bhrAmayitvAlike drutam / bhUmau cenyasyate proktA vidyudbhAntA tadA budhaiH // // iti vidyudbhAntA // 1 // * kuJcitaM pAdamutkSipya vegAdvistArya cet puraH / vinyasyedavanau sotA puraHkSepAbhidhA budhaiH // // iti puraHkSepA // 2 // * 1 A ekAvaraNa | BO ekAzcaro / [purATI 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikSepA] nR0 ra0 ko0-ullAsa 2, parIkSaNa 3 muhuH prasArya caraNamagrato ggnaanggnne| AkuJcayettadA proktA vikSepA nAma cArikA // ||iti vikSepA // 3 // nipatetAM samutkSipya yatrAhI saMhato bhuvi / hariNIva tadA cArI vijJeyA hrinnplutaa|| // iti hariNaplutA // 4 // UrupRSThaM spRzedaMhirSA pArzvena yAtyatha / anyo nitamba nikaTamapakSepA tadA smRtA // // ityapakSepA // 5 // kuztizcaraNo yatra vAmato dakSato amet / DamarI syAttadA, - // iti DamarI // 6 // daNDapAdAcArI tdoditaa| pAdau svastikamAvartya tiryagUz2a yadokSipet // // iti daNDapAdA // 7 // yatra vistAritAvahI lutaM kRtvA parasparam / gagane tADayettAM cet talenAbAdhitADitA // ... // ityakritADitA // 8 // ISavAkuzcitaM pAdamanyapAdena lalyet / gagane cettadA proktA jaGghA lakunikA budhaiH|| // iti jabAlakanikA // 9 // aGgiNA lakhyate'nyena caraNaH pRSThato gtH| tavAlAtA vinirdiSTA caariinrtnkovidH|| . // ityalAtA // 10 // bahirdhamaNasya caraNasyAGgrerantabhramasya ca / talaM kramAjAnupArve jAnupRSThe ca niHkSipet / jahAvartA tadA proktA cArInartanacacanA // // iti javAvartA // 11 // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 132 10 15 20 25 0 20 ko0- ullAsa 2, parIkSaNa 3 ekamanyena pAdena veSTayedveSTanaM tadA / tadeva calanaM prAhurnRtyavargaNakarmaThAH // // iti veSTanam // 12 // * udveSTanaM veSTayitvA pRSThato'ha prasArite // // ityudveSTanam // 13 // * pAdamAkuJcitaM pRSThe purato vA kSipeyadi / jAnuparyantamutkSepastadA cArI prakIrtitA // // ityutkSepaH // 14 // * pRSThato'smin prayukte ca pRSThotkSepo bhavedayam // // iti pRSTotkSepaH // 15 // * yasyAM vinyasya caraNaM kSitau pArzve nataM punaH / prasArayati tIkSNAgraM sA sUcI gaMditA budhaiH // // iti sUcI // 16 // caraNau svastikIkRtyaikaM kiJciddolayet puraH / kuJcitaM caraNaM yatra sA viddhA parikIrtitA // // iti viddhA // 17 // * * udvRttacaraNo mUrtirlalitA balitA bhavet / yatra tat prAvRtaM jJeyaM kAmakelivivardhanam // // iti prAvRtam // 18 // * krameNollAlayeyatra caraNau gagane naTaH / ullAlaH sa tu vijJeyazcArikAmUrdhasu sthitaH // // ityullAlaH // 19 // * [ veSTanam 53 54 56 ityekonaviMzatirAkAzacAryaH / ityubhayyazcatuHpaJcAzaddezIcAryaH // iti SaDazItirmAgadezIcAryaH / deze dezeSu yatkIrtiramalA sarvasaGginI / vicaratyatra teneyaM cArapaddhatirIritA // iti zrIrAjAdhirAjakumbhakarNamahImahendreNa viracite saMgItarAje SoDazasAhasyAM saMgItamImAMsAyAM nRtyaratnakoze cArikollAse dezIcArIlakSaNaM nAma tRtIyaM parIkSaNaM [ samAptam ] / 57 58 59 60 61 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ recakalakSaNam] nu0ra0 ko ullAsa 2, parIkSaNa 3 [kalAnidheruddhRtaM recakadezIcAryAdiviSayakaM prakaraNam ] [recakAnatha vakSyAmazcaturo bhrtoditaan| pAdayoH karayoH kavyA grIvAyAca bhavanti te // pArNyaGguSThAgrayorantarbahizca satataM gtiH|.. namanonamanopetA procyate pAdarecakaH / / .. parito bhramaNaM tUrNa hstyohespkssyoH| yatparyAyeNa racitaM sa bhvetkrreckH|| viralaprasRtAGguSThAGgulestiryagbhrameNa ca / sarvato bhramaNa kavyAH kaTIrecakamUcire // grIvAyA vidhutamrAntiH kathyate knntthreckH| .. aGgahArAGgamapyete janayanti pRthak phalam // // iti recakalakSaNam // ] __ 'tantra pAdarecakaM lakSayati / paarnnynggusstthyorityaadi| namanonnamanopetA antargatirbhavati tadA pANerumamanopetA pahirgatirbhavatIti draSTavyam // 1 // kararecakaM lakSayati / parito bhrmnn-|| mityAdi haMsapakSayorhastayoH paryAyeNa racitaM tUrNa purato yadbhamaNaM antarbahizcetyarthe vAmadakSiNahastayorekasmin haMsapakSe antardhamaNaM kurvati tadanyo vA bhramaNaM karoti evaM paryAyeNa kriyate cet sa kara 1 The text of this part in all the three mss. is as given above. There is a mention in it of kalAnidhi, a commentary on saM. ra. On comparing the corresponding portions of . t and its commentary kalAnidhi with our text, we find that it is practically an abstract from kalAnidhi. It may be that the corresponding verses of nRtyaratnaalat are missing in our mss. or more probably the verses might have been similar to those of saM.ra. (zlo.892-96). Hence to give the idea of the substance of the verse-text, we quote in this bracket [ ] the verses on which, Kalanidhi's commentary has been quoted by : our author. . . 2 The matter from namanonamanopetA to prakRtamanusarAmaH (E. 138 ) is obviously a digression, the matter being taken as noted above from saM.ra. and its commentary kalAnidhi of kalinAtha. It is therefore difficult to ascertain where the third parIkSaNa of the seeond. ullAsa must have ended. We have followed the mag. and treated the intervening matter as a digression. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR0 ra0 ko0-ullAsa 2, parIkSaNa 3 [ dezIcAryaH recako bhot // 2 // kaTirecakaM lkssyti| sarvato bhramaNamiti / tacca bhramarImedeSvanugataM draSTavyam // 3 // kaNTharecakaM lakSayati grIvAyA iti|| athavA // 4||klaanidhemdhyaat // bharatAnukrame sati kohalAyuktatvAd draSTavyam / loke muDapasaMjJakAcArIvizeSA api dezIcArISvevAntarbhUtA mantavyA / yathA [dezIcAryaH] atha pAdanikuddAkhyacArINAM lakSaNaM bruve| pAdakuTTanacArI tu loke muDupasaMjJikA // tasyAstu Sahavo bhedA dinamAtraM cocyate myaa| .. savyApasavyavalanaM pAdacArISu cocyate // nikuTanaM tu pAdena tADanaM syaanmhiitle| uddezaH kriyate'nvarthazcArINAM kho cito mtH|| pura:pazcAssarA nAma pazcAtpuraHsarA tthaa| trikoNacArI pazcAca tathaikapAdakuhitA // pAdadvayanikuhAkhyA pAdasthiti nikuttttitaa| kramapAvanikuTTA ca pArzvadvayacarI tathA // cArI DamarukuhAkhyA ddmrudvykuhitaa| puraHkSepanikuTA ca pshcaatkssepnikuhitaa|| pArzvakSepanikuTA ca catuSkoNAkhyakuhitA / madhyasthApanakuTA ca tirazcInAkhyakuhitA // cArI ca pRSThaluli(?Thi)tA purastAlluli(?Thi)tA tathA / anulomavilomAkhyA pratilomAnulomikA // samapAdanikuTA ca cakrakunikA ttH| madhyacakrA tato madhyaluThitA cakra (1vaktra)kuhitA // paJcaviMzatisaMkhyA[zca] kIrtitA brthyogtH| evamanyAzca kartavyAzcAryazcAnvarthalakSaNAH // 1 50 bhramaNa kalAnidhemadhyAt miti| A has the same reading but there is a mark of deletion on it like this: "klaanidhermdhyaat"| 2 ABC madhupa kalAnidhi saM. ra. pR. 313 / 3 ABO socito of. svocito| ka. ni. pR. 313. (saM. r.)| 4 paadsthiti| ka. ni. pR. 313 (saM. r.)| 5 of. vktrkuttttitaa| ka.ni. pR.313 (saM.ra.) Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puraH pazcAtsarA ] nR0 80 ko0- ullAsa 2, parIkSaNa 3 pAdazikSAsu kartavyAH kartavyA yAca nartane' / nikutha ca talenAdau puraH paJcAdvidhIyate // pAdazcAGgulipRSThena svasthAne cApi kuhitaH / puraHpazcAtsarA nAma sAnvarthA parikIrtitA // // iti puraHpazcAtsarA // 1 // * saiva pazcAt puraHkSepAt proktA pazcAtpuraHsarA // // iti pazcAtpuraHsarA // 2 // * kuTTitazca khapArzve ca sthApito'GgulipRSThataH / punarnihitaH sthAne sA caikapAda kuhitA // // ityekapAdakuTTitA // 4 // * evaM pAdadvayakRtA sA pAdadvayakuTTitA / // iti pAdadvayakuTTitA // 5 // * kuhitaH prathamaM pAdaH sthitazcAGgulipRSThataH // anyastataH kuTTitazcetpAdasthitinikuTTitA / // iti pAdasthitinikuTTitA // 6 // 14 nivezya (vezi ) to kha (tva)ghaH pAdaH sthApito'GgulipRSThataH / nikuTTitaH purastAcca pArzve pRSThe nivezitaH // caraNAGgulipRSThena tathA sthAne ca kuhitaH / trikoNacArI soddiSTA cArI cAnvaryasaMjJitA // // iti trikoNacArI // 3 // * * pAdadvayakRtA saiva' kramapAdanikuhitA // // iti kramapAdanikuTTitA // 7 // * kuto'GgulipRSThe ca sthitaH pAdo'parastataH / svastikasthApitaH pUrvaH khapArzve sthalakuTTitaH / evaM pAdadvayenApi sA pArzvadvayacAriNI // // iti pArzvadvayacArI // 8 // * 1.35 1 BO nartake | 2 4 pAdadhyaM kRtA / BO dyayaM kRtvA / 11 12 13 16 5 150 17 10 15 20 18. 19 25 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 20 116 0 20 ko0-ullAsa 2, parIkSaNa 3 kuhitavaraNaH pUrva luThito'GgulipRSThataH / pazcAnnikuTTitasthAne bhaveDumarukuTTitA // // iti DamarukuTTitA // 9 // * pAdadvayakRtA sA ceDumarudvayakuhitA // // iti DamarudvayakuTTitA // 10 // kuhitaJcaraNaH pUrvaM purato'GgulipRSThataH / sthApitaH kuhitaH sthAne puraHkSepanikuhitA // // iti puraH kSepanikuTTitA // 11 // pazcAt kSepAca sA proktA pazcAtkSepanikuhitA // // iti pazcAtkSepanikuTTitA // 12 // * pArzvatazca punaHkSepAtpArzvakSepAkhyakuTTitA // // iti pArzvakSepakuTTitA // 13 // kuTTitazcaraNaH pUrva puraHpaJcAnnivezitaH / tryAbhAvAt punazcApi puraH pazcAttadanyathA / kuhitaJca tataH sthAne catuSkoNAkhyakuhitA // // iti catuSkoNakuTTitA // 14 // * kuhitaH prathamaM pAdaH puraHpaJcAnnivezitaH / madhye nivezitazcAyaM punastatraiva kuhitaH / madhyasthApanakuTTAkhyA cArI cAnvarthalakSaNA // // iti madhyasthApanakuTTA // 15 // * hitazcaraNa: pUrva kSipta cApi khapArzvake / nikSiptacApi madhye ca tatrApi ca nikuTTitaH / sA tirazcInakuTTAkhyA proktA 'sArdhaprasArikA // // iti tirazcInakuTTA ardhaprasArikA vA // 16 // * [ DamarukuTTitA 20 21 22 23 24 25 26 27 ... 10 caturakoNAkhya' | AB catuSkoNAkhya / 2 drops from zcApi iti tira' | 3 sArthapracArikA / ka. ni. pR. 316 (saM. 8 ) Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR0 10 ko 0 - ullAsa 2, parIkSaNa 3 kuJci (? hitazcaraNaH pRSThe luThito'GgulipRSThataH / punazca kutisthAne sA pRSThaluThitAbhighA // // iti pRSThaluThitA // 17 // pRSThatA] * purastAca kRtA saiva purastAluThitAbhidhA // // iti purastAluThitA // 18 // trikoNacArI yA cArI tvanulomavilomagA / svasthAne sthApitapadA tatastatrApi kuhitA / sAnulomavilomAkhyA cArIyaM parikIrtitA // // ityanulomavilomA // 19 // * viparIta pracArA sA pratilomavilomikA // // iti pratilomavilomikA // 20 // * nihitau samau pAdI sthitau cAGgulipRSThayoH / samapAdanikuTTA ca kIrtitA tvarthalakSaNA // // iti samapAdanikuTTitA // 21 // * kuhitaM caraNaM paJcAGgAmayitvA ca vinyaset / kuyeca tataH sthAne cakrakuTTanikA matA // // iti cakrakuTTanikA // 22 // * kuyitvA ca vinyasya luThitazca nikuhitaH / sA madhyaluThitA ceti kIrtitAnvarthanAmakA // // iti madhyaluThitA // 23 // * kuhayitvA ca vinyasya bhrAmito luThitastataH / kuhitaH sa punaH sthAne vaktrakuTTanikAbhidhA // // iti vaktrakuTTanikA' // 24 // * kuhayitvA ca vinyasya bhrAmayitvA nyasettataH / nikaTTayettataH sthAne madhyacakrA prakIrtitA // // iti madhyacakA // 25 // * 1 ABO cakrakuTTanikA. of vaktrakuTTanikA / ka. ni. pR. 317 (saM. ra. ). 18 ReTo 18 29 31 5 32 33 34 35 15 20 3620 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR00 ko0-ullAsa 2, parIkSaNa 4 [maNDalalagAnam evaM prakIrtitAzcAryaH paJcaviMzatiH sNkhyyaa| evamanyAzca vijJeyAzcAryo'pyUhyA mniissibhiH|| 37 iti prasaGgAnmuDupasaMbakAcAryoM darzitAH / prkRtmnusraamH|| 10 dvitIyollAse caturtha priikssnnm| yanmaNDalaM bhUrbhuvaH svaH prakAzAya pravartate / vareNyaM savitustanme vyAdhinAzAya kalpatAm // [maNDalalakSaNam / ] lakSmaprakaraNe pUrva maNDalaM lakSitaM myaa| .. tar3hedAnadhunA vacmi bhramarAskandite ttH|| Avarta 'zakaTAsyAkhyaM tathA caivADitaM param / / samotsaritamadhyardhamelakAkrIDitaM ttH|| pRSThakuTuM cASagataM bhaumAnIti daza kramAt / atikrAntaM daNDapAdaM krAntaM lalitasaJcaram // sUcIviddhaM vAmaviddhaM vicitraM vihRtaM ttH| alAtaM lalitaM ceti dazAkAzabhavAni ca // bhaumAkAzikacArINAM kAryatvAnmaNDalAnyapi / kAraNAnuguNatvena bhaumAnyAkAzikAnyapi // prAyeNaiSAM niyogastu vijJeyaH zastramokSaNe / yuddhe cAkAzikAnAM tu prAdhAnyaM munayo'vavan // [bhaumamaNDalAni / ] cArIvivakSayA jJeyazcaraNo'tra vijaantH| na nyUnAdhikatA duSyA maNDale caarikaagtaa|| dakSiNe janitAM kuryAd vAme'tha spanditAM tthaa| dakSiNe zakaTAsyAM ca vAme'paspanditAM tathA // dakSiNe bhramarI vAme spanditAmitare punaH / zakaTAsyAM cASagati vAme bhramarikAM tthaa| dakSiNe spanditAM vAme vidadhyAdramare budhH|| ||iti bhramaram // 1 // 20 25 1 See appendix I for the text of Kalanidhi. 2 ABO PETTET I Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aditam ) nR0 20 ko ullAsa 2, parIkSaNa 4 dakSiNo bhramaro vAmosDito'tha bhramaraH sa cet / zakaTAtyo bhavanvakSa UrUtto bhavettataH // adhyarSiko bhavanvAmo bhramaraH syAttathetaraH / spanditaH zakaTAsyastu vAmaH so'pyeva bhUtalam / sphuTamAsphoTayedyatra tadAskanditamucyate // // ityAskanditam // 2 // * dakSiNo janito vAmaH sthitAvartastataH param / zakaTAsyatvamapyaivamelakAkrIDitAM zrayet // UrUttADite cAryau janitAmAzrayettataH / samotsaritamattaliH kramAdaGgistu dakSiNaH // zakaTAtyAM bhajan cArImUrudvRttastathetaraH / avizvASagatirdviH syAddakSiNaspanditastataH // zakaTAtyo bhavedvAmo dakSiNo bhramaro bhavet / vAmazcASagatiryatra tadAvarta smRtaM budhaiH // * // ityAvartam // 3 // dakSiNo janito bhUtvA 'sthitAvartI bhavettataH / samotsaritamattaliH zakaTAsyastataH param // vAmastu spandito bhUtvA yAvanmaNDalapUraNam / zakaTAsyo bhavees zakaTAsyAbhidhaM tu tat // // iti zakaTAsyam // 4 // udghATitastato baddhaH samotsaritapUrvakaH / 'mattaliramattallirapakrAntAbhidhastataH // udvRtto vidyudrAntazca bhramaraH spanditastathA / dakSiNo vAmapAdastu zakaTAsyaH paraH punaH // dviH syAcASagatirvAmo'to'bhyardhikatAM gataH / tathA cASagatirdakSaH samotsaritamattaliH // matalirbhramarazcaiva vAmo'tho dakSiNaH punaH / spanditAM cArikAM kRtvA bhUtaTAsphoTanaM yadA / kurute prAhurAcAryAstadA maNDalamatim // [ // ityaDitam // 5 // ] * 139 11 120 13 1410 15 16 17 18 19 20 21 15 22 1 Bc omit from sthitAvarto to bhUtvA / 2 ABO matalliratha of mattalirarghamacalira' saM. ra. a. 7. lo. 1160. 20 25 30 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 10 15 20 25 nR0 ra0 ko 0 -ullAsa 2, parIkSaNa 4 samapAdaM samAsthAya sthAnaM hastau nirantarau / UrdhvakRtI prasAyaivA 'pyAveSTayodveSTya ca kSipet // kaTIta tataH pAdau kramAddakSiNavAmakau / bhrAmayecca tato vAmaM puraH pAdaM prasArayet // kramAdevaM naTo bhrAntvA maNDalabhramaNaM bhajet / caturdikaM tadA proktaM samotsaritasaMjJakam // // iti samotsaritam // 6 // * janitaH spanditazcaikadakSiNazcaraNo bhavet / vAmoserofrdhako bhUtvA kramAcASagatirbhavet // mattalirbhramarazcaiva dakSiNaH zakaTAsyatAm / prApya cAnte caturddikaM maNDalabhramaNaM yadA / tadA niyuddha viSayamadhya maNDalaM bhavet // // ityadhyardham // 7 // * padairbhUmiyutaiH sUcIviddhAkhyaM karaNaM zritaiH / sUcIcArIyutairviddhA prayogairelakAdikaiH // krIDitaiH pUrNabhramarai[va] sUcIviddhAbhistathA / pUrvavat saMprayuktaizca tathAkSiptaiH padakramaiH // dikacatuSTayasaMyuktamaNDalabhrAntisaMyutaiH / kaTirecitakaizcaivamelakAkrIDitAhrayam // // ityela kAkrIDitam // 8 // * sUcIdakSiNapAdaH syAt vAmo'pakrAntayA yutaH / bahuzo dakSavAmau ca bhujaGgatrAsitAbhidhau / ante ca maNDalabhrAntiH pRSThakuddhaM tadA bhavet // // iti pRSThakuTTam // 9 // * bahuzabhASagatibhizvaraNaiH sakalairyadA / maNDalabhramaNaM kuryAdante cASagataM tadA / niyuddha viSayaM hyetat prayuktaM bharatAdibhiH // // iti cASagatam // 10 // // iti dazabhaumamaNDalAni // * '1 BO bAyAve' / 2 0 ityelakAkrIkrIDitam / [ sama 23 24 25 26 29 28 29 31 32 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * bhAkSikamaNDalAni] nu00 ko-ullAsa 2, parIkSaNa - . [AkAzikamaNDalAni / ] dakSiNo janitAM kuryAt zakaTAsyAM krmaacNdaa| vAmo'lAto dakSiNastu pArzvakrAntastu vAmakaH / .. sUcI ca bhramarazcaiva dakSa udRttatAM brajet / vAmastvAlAtiko'thAjI chinnaM karaNamAzritau // bAhyabhramarakaM yatra vAmasaGgaM ca recitam / atikrAntAyuto vAmo daNDapAdAyutaH prH| atikrAntaM tadA jJeyaM maNDalaM zaGkarapriyam // // ityatikrAntam // 1 // dakSiNe janitAM kRtvA daNDapAdAM bhjedth| . sUcI ca bhramarI vAme ubRttAM dakSiNe punH|| vAme'lAtAM tadA dakSe pArzvakrAntAM pare punH| . bhujaGgatrAsitAM kuryAdvAmo'tikrAntatAM bhajet // dakSiNo daNDapAdo'tha sUcI ca bhramarI pre| yatra taddaNDapAdAkhyaM maNDalaM bhaNitaM budhaiH|| // iti daNDapAdam // 2 // sUcIdakSastathA vAmo'pakrAnto dakSiNaH punH| pArzvakAntastato vAmaH samaMtAmaNDalabhramam // .. kRtvA sUcIbhavan dakSo'pakrAnto yatra maNDale / taduktaM kavibhiH kAntaM svAbhAvikagatau smRtam // - // iti kAntam // 3 // sordhajAnuH sa sUcIko dakSiNazcaraNastataH / apakrAntIbhavedvAmaH pArzvakrAntastu dkssinnH|| pArthakrAntastato vAmo'tikrAnto dakSiNaH punaH / sUcIvAmastvapakrAntaH pArzvakrAntastu dakSiNaH // . atikrAntastato vAmazcaraNadvitayaM ttH| chinnaM 'karaNamAzritya bAhyabhramarakaM ttH| vAmazcellalitaM kuryAttadA lalitasazcaram // // iti lalitasaJcaram // 4 // 1 80 pure punH| 2 50 karamAzritya / Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 15 (20 25 142 020 ko0- ullAsa 2, parIkSaNa 4 kramAt sUcI va bhramaraH pArzvakrAntastu dakSiNaH / atikrAnto bhavedvAmo dakSaH sUcIM samAzrayet // apakrAntastato vAmaH pArzvakrAntastu dakSiNaH / - sUcIviddhaM tadAkhyAtaM maNDalaM maNDalezvaraiH // // iti sUcIviddham // 5 // * sUcIdakSastathA vAmo'pakrAnto dakSiNaH punaH / daNDapAdostha vAmastu sUcIM ca bhramarIM zrayet // pArzvakAnto dakSiNaH syAdAkSipto dakSiNe tataH / daNDapAdastatazcorUdvRttaH syAddakSiNaH kramAt // vAmaH sUcI ca bhramaro'lAtazca kramato bhavet / pArzvakrAntAM bhajeddakSo vAmo'tikrAntatAM vrajet / vAviddhaM tadAkhyAtaM maNDalaM maNDalArthibhiH // // iti vAmaviddham // 6 // * [sUcISisam 44 45 46 47 48 cArIM ca janitAM kRtvorudvRttaizcaiva vicyavaH / sthitAvartaH zakaTAsya elakAkrIDitastataH // UrUdvRtto'tizcaiva janitastadanantaram / samotsaritamattalliH kramAdanistu dakSiNaH // vAmastu spanditAM kuryAt pArzvakrAntAM tu dakSiNaH / bhujaGgatrAsitAM vAmo dakSo'tikrAntatAM vrajet // udvRttatvaM caiSa 'vAmo'lAtaH syAddakSiNaH punaH / pArzvakrAntaH punaH sUcI vAmo dakSaM ca vikSipet / apakrAntAM 'bhajedvAmastadvicitramudAhRtam // [ // iti vicitram // 7 7 // ] 'vicyavotkhaNDite kurvan pArzvakrAnto'tra dakSiNaH / spandito vAmapAdaH syAdudvRtto dakSiNo bhavet vAmo'lAto dakSiNastu cArI sUcImupAzrayet / pArzvakrAntastu vAmo'GgirAkSiptIbhUya dakSiNaH // savyApasavyaM bhramaNAt daNDapAdAM bhajettataH / [vAmaH krameNa sUcI syAd bhramarazcAtha dakSiNaH / * 10 bhaveddakSo / 20 mAlolAtaH / 30 bhavedvAma | 4 Bo drop the whole verse. 49 50 51 52 53 54 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nR0 80 ko0- ullAsa 2, parIkSaNa bhujaGgatrAsito vAmo'tikrAnto vihRtAbhiSe // // iti vihRtam // 8 // alAtam ] * sUcIM ca bhramarIM vAme kramAtpAde tu dakSiNe' / ] 'mujaGgatrAsitaH pazcAdalAto dakSiNetaraH // AvRttibhiH saptabhirvA SaGgirvA kramatastvimAH / cArIH kRtvA caturdikSu bhrAntvA maNDalabahutam // apakrAntA dakSiNe tu vAme tu caraNe punaH / atikrAntA bhramarike lalitaizcaraNakramaiH / kuryAdalAtaM taM prAhurmaNDalaM citramaNDalam // // ityalAtam // 9 // * dakSiNazcaraNaH sUcIM vAmo'pakrAntatAM bhajet / pArzvakrAntIbhavan dakSo bhujaGgatrAsito bhavet // atikrAntAM caredvAma AkSipto dakSiNo bhavet / vAmakramAdatikrAntorudvRttAlAtakI bhavet // pArzvakAnto dakSiNastu sUcIvAmo'tha dakSiNaH / apakrAnto vAmapAdastva [tikrAnto ] bhavedyadA / taduktaM lalitaM yatra saMcarellalitaM naTaH // // iti lalitam // 10 // * // iti dazAkAzika maNDalAni // // iti maNDalalakSaNam // * 143 55 18 57 58 59 60. 10 15 61/ ] are verses no-1198-99 1 Verses between this bracket[ (a) taken from S. R. Ad. 7. as they are missing in our mss. 2 BO vAmopyadakSiNaH / 20 vicitrairvihRtairyenAtikrAntaM vairimaNDalam ullAsitaM jagadyena pAdairlalitasaJcaraiH / ekaliGgaprasAdena maNDale yasya nityazaH netayastena rAjJedaM kRtaM maNDalalakSaNam // 62 iti zrIsarasvatIrasasamudbhUtakairavodyAnanAyakena abhinavabharatAcAryeNa mAlavAmbho- 25 vimAthamanthamahIdhareNa yoginIprasAdAsAditayoginIpureNa maNDaladurgoddharaNoddhRtasakalamaNDalAdhIzvareNa ajayamerujayAjeyavibhavena yavanakulAkAlakAlarAtrirUpeNa zAkaMbharIramaNaparizIlana pariprAptazAkaMbharItoSitazAkaMbharIpramukhazaktitrayeNa nAgapurodbhUtapracaNDapavanena Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra ko0-ullAsa 2, parIkSaNa 4 zrImatkuMbha[la] merunavInanirmitasumeruNA. zrIcitrakUTabhaumavargatAtanvIkaraNaracitacArutarapathena medapATasamudrasaMbhavarohiNIramaNena arirAjamattamAtaGgapazcAnanena prarUDhapatrayavanadavadahanadavAnalena pratyarthipRthivIpatitimiratatinirAkaraNaprauDhapratApamArtaNDena vairivanitAvaidhavyudIkSAdAnadakSoddaNDakodaNDadaNDamaNDitAkhaNDabhujAdaNDena bhUmaNDalAkhaNDalena zrIcitra5 kUTavibhunA adhyuSTatamanarezvareNa gajanaraturagAdhIzarAjatritayatoDaramallena vedamArgasthApanacaturAnanena yAcakakalpanAkalpadrumeNa vasuMdharoddharaNAdivarAheNa paramabhAgavatena jagadIzvarIcaraNakiGkareNa bhavAnIpatiprasAdAptApasAdena rAjagurvAdibirudAvalIvirAjamAnena rAjAdhirAjamahArANAzrImokalendranandanena rAjAdhirAjazrIkumbhakarNamahImahendreNa viracite saMgItarAje SoDazasAhasrayAM saMgItamImAMsAyAM nRtyaratnakoze cArikollAse maNDalalakSaNaM nAma caturtha 10 parIkSaNam // ullAsazca samApti samagAditi vittmtiinaambhimtsiddhirstu|| // iti nRtyaratnakoze cArikollAse caturtha parIkSaNaM samAptam // ||smaaptshcaayN dvitIya ullaasH|| 10 vicitrairvihRte(? tai)yenAtikrAntaM vairimnnddlN| ullAsitaM jagadyena pAdairlalitasaJcaraiH / kAmezvarIprasAdena maNDale yasya nityazaH netayastena rAjJedaM kRtaM maNDalalakSaNam // / iti zrIjagadIzavanadevanijagaNena // 1 // jagadIzvarI-kAmezvarIcaraNakiGkareNa // 2 // zrIbrahmAdrivibhunA // 3 // adhyuSTatamanarezvareNa // 4 // bhISmapurajayAnItAnekarAjakanyAratnena ||5||shriipurgrhnnsNvrddhityshobhrenn||6|| vATikAcalagrahaNajanitakIrtipUraparAjitAcalanAyakena // 7 // saMgamanIradurgoddharaNoddhRtasakalamaNDalAdhIzvareNa // 8 // madanapuravidhvaMsanabaMdIkRtayavanInicayena // 9 // mahiSamerujayAjeyavibhavena // 10 // zAkambharIramaNapari20 zIlanapariprAptazAkambharIparitoSitazAkambharIpramukhazaktitrayeNa // 11 // aSTAdazagirizikharaparivAritAMjanAdrivijayavikhyAtavIryagarveNa // 12 // mahadaMbamAtRkApUrokhUlanadharSitamahoragapureNa // 13 // zrIvanadevasvAmipra[[]sAdaracanAparaparamezvareNa // 14 // tryambakezvarasannidhikIrtistaMbhonnatajayastaMbhena // 15 // zrIbrahmagiribhaumavargatAyathArthIkaraNaracitacArapagrena // 16 // zrIkAmAkSAgirinavInanirmitiparAjitasumeruNA // 17 // zrImahiSAdhalopari 25zrIharizaraNaracitAcaladurgeNa // 18 // abhinavabharatAcAryeNa // 19 // vINAvAdanapravINena // 20 // yavanakulAkAlakAlarAtrirUpeNa // 21 // trisaMdhyakSetrasamudrasaMbhavarohiNIramaNena // 22 // paramabhAgavatena // 23 // mahArAjAdhirAjamahArANAzrImRgAGkanAmarAjendranandanena // 24 // mahArAzIzrIsaubhAgyavatIjasamAmbikAhRdayanaMdanena // 25 // sakalasImaMtinIziromaNinikuMbharAjanyavaMzAvataMsamahArAjJIzrIkarmavatI-laghumAdevI-hRdayAdhinAthena // 26 // 30 rAjAdhirAjakAlasenamahImahendreNa viracite saGgItarAje SoDazasAhasyAM saGgItamImAMsAyAM nRtyaratnakoze cArikollAse maNDalalakSaNaM nAma caturtha parIkSaNaM samAptam // ullAsazca dvitIya - -