Book Title: Bhaktamarno Bhakti Marg
Author(s): Manu Doshi
Publisher: Gyandip Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004810/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhAvaka stotra zrI bhaktAmarano bhaktimArga - manubhAI dozI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che mahAprabhAvaka stotra zrI bhaktAmarano bhaktimArga saMpAdaka - vivecaka manubhAI dozI kakA jJAnadIpa prakAzana 15, zrIjI komlekSa, elisabrIja po. o. pAse, amadAvAda - 380 006. etc............. - ----------------------------------- ------ " ka ra zo.org Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka ane vitaraka : jJAnadIpa prakAzana 15, zrIjI komplekSa, elisabrIja po. o. pAse, amadAvAda - 380006. phona : 657 70 54, 65762 85 (c) manubhAI dozI prathama AvRtti : 1998 nakala : 1000 mUlya : rUA. 60/ mudraka : sAhitya mudraNAlaya prA. li. sITI mIla kampAunDa, rAyapura daravAjA bahAra, amadAvAda - 380022. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa mahAprabhAvaka zrI bhaktAmara stotranA lAkho bhaktonA karakamaLamAM - teonI rAjya - svarga ke mokSa lakSmInI prApti nI manokAmanA. temanA yathArtha puruSArtha dvArA pUrNa thAo te abhyarthanAsaha, ---- - - Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutajJAna prabhAvanA mATe A pustakanI agAuthI nakalo noMdhAvanAra zubhecchakonI yAdI krama nAma nakala 101 100 71 - 4 jI \ jI ) je ja ! 20 1 ra 1 manubhAI ramaNalAla dozI 2 zeTha vardhamAnabhAI mohanalAla parivAra 3 zaileSakumAra buddhilAla dozI 4 zeTha kumArapALa sukhalAla parivAra 5 zrI vizvanaMdIkara jainasaMgha (pAlaDI) 6 ramezacaMdra kAMtilAla zAha 7 sva. jesIMgabhAI maMgaLadAsa zAha 8 jayasukhabhAI Ara. zAha 9 caMdrakAMtabhAI eca. zAha 10 zeTha ramezacaMdra amaracaMda 11 zeTha surezacaMdra amaracaMda 12 zrI pArzvazAMti arihaMta jainasaMgha (zrI revAsaMgha-vAsaNA) 13 bAbulAla cImanalAla dozI 14 pramodacaMdra zAMtilAla dozI 15 cInubhAI hiMmatalAla coksI 16 jazavaMtalAla parasottamadAsa zAha 17 jaimInabhAI hiMmatalAla zAha 18 zeTha mahendrakumAra jeMtIlAla 19 kezavalAla cImanalAla zAha parivAra 20 araviMdakumAra popaTalAla zAha 21 jayaMtibhAI pI. zAha (kalakattAvALA) 22 harSadakumAra ramaNalAla dozI 23 himAMzubhAI sI. zAha 24 zeTha vinubhAI amaracaMda 25 saMjIvakumAra sI. zAha 26 sunIlakumAra sI. zAha 27 dIpenakumAra ke. zAha 28 bharatabhAI amaracaMda zeTha 29 praviNacaMdra zAMtilAla gAMdhI 30 DAhyAbhAI karasanadAsa dozI 31 caMpakalAla sI. cokasI 32 kAMtilAla somacaMda zAha 33 maMgaLadAsa premacaMda vorA 34 zaileSakumAra budhAlAla zAha 3pa kauzikakumAra kakaladAsa vorA 36 dhIrUbhAI sI. dozI Private & Personal Use Only 11 11 11 11 11 10 10 10 1 o o o o o o Jain Educaton Internatio Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka 1. 2. 3. 4. 5. 6. viSaya anukramaNikA abhivAdana - sunaMdAbena vohorA prastAvanA - ramaNIka zAha lekhakanA be bola mahAprabhAvaka zrI bhaktAmara stotra zrI bhaktAmara bloka para vivecana stotranI mahimAvaMtI kathAo zlokanA maMtravidhi ane phaLa zrI bhaktAmara mahApUjana vidhi pariziSTa - 1 zrI bhaktAmara stotranA anya cAra zlokanuM vivecana Jain cation international pRSThAMka 1-23 24-170 171-197 198-210 211-214 215-227 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhivAdana : sunaMdAbena vohorA zrI manubhAI dozIe hArdika bhAve AlekhelA pU. A. zrI mAnatuMgasurIzvarajI racita zrI bhaktAmarastotrano bhAvAnuvAda AMzikapaNe jovAno lAbha maLyo. pavitratama, gaMbhIra, vizada tathA bhaktirasathI sabhara stotrano bhAvAnuvAda karavA mATe temanuM abhivAdana karuM chuM. Ama to bhAvAnuvAda pUrve prasiddha thayA che. paNa A stotrano mahimAja evo che ke tene viSe yathAzakti vyakta karavAnI koIne bhAvanA thAya. A pavitra stotra tenA nAmane sArthaka kare tevuM che. jo ke teno mahimA savizeSa camatkArI che. vAstavamAM vicArIe to te camatkAranA AvirbhAvanI pAchaLa ati pavitrabhAvanI bhaktinA strotanuM agamya vaheNa che. jenA raTaNathI karmanI beDIo tUTe tenI pratItinuM e pradAna che. navasmaraNamAM dareka stuti - stotra-maMtra vigereno mahimA abhuta che, chatAM temAM zrI bhaktAmara stotramAM bhakti pradAnatAnI vizeSatA che. AcAryazrIne temAM camatkAra mATenI kalpanA paNa na hoya, paraMtu te sahajapaNe hRdayanA udgAra che. prathama jinezvara AdinAtha pratyenI atyaMta pUjanIyatA temAM pragaTa thAya che. bhaktinI nirmaLatAnuM sAmarthya paNa adbhuta che ke bAhyapaNe lokhaMDanI beDI tUTe ane aMtaraMgamAM karmanI graMthIne paNa toDe. AvA adbhuta stotranuM je raTaNa karaze, tenA bhAvAnuvAdanuM manana ciMtana karaze tene avazya Atmazreya thaze. - manubhAIe bhakti-pradhAna zrI bhaktAmara stotranA bhAvAnuvAdamAM bhaktinI mukhyatA rAkhIne yathAmati tAttvika padArtho paNa rajU karyA che. vaLI temAM jIvanane bodharUpa keTalAka vyavahArU draSTAMto paNa mUkyA che jethI vAcaka varga potAnI ruci pramANe AtmalAbha laI zake. temano A parizrama dhanyavAdane pAtra che. prabhu temane AvA satkAryo karavAnI zakti Ape. teonI AdhyAtmika bhAvanA anumodanIya che. AcAryazrIe A stotrano sAra 44mI gAthAmAM bharI dIdho che. "hejinezvara meM bhaktithI karelI pUrvokta jJAnAdi guNothI gUMthelI tathA manohara akSarorUpI vicitra puSpovALI tamArI stotrarUpI mALAne A jagatamAM je manuSya niraMtara kaMThamAM dhAraNa kare che te cittanI unnativALA puruSane athavA mAnatuMgasUrine, koIne vaza nahiM thayelI evI rAjya - svarga ane mokSa saMbaMdhI lakSmI prApta thAya che." zubhabhAvanA sAthe, For Private & Personal Us sunaMdAbahena vohorAainelibrary.org Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA bhaktone amara banAvatuM stotra jina bhagavaMtoe mokSamArganA traNa sopAno prabodhyA che. (1) samyapha darzana (2) samyapha jJAna ane (3) samyapha cAritra. A traNamAMthI pasAra thaIne jIva mukta thAya che, bIjo koI vikalpa ja nathI. paheluM sopAna che samyapha darzana. samyaka darzana eTale sAcI daSTi, sAcI zraddhA, vivekapUrNa zraddhA. jina bhagavaMtoe jagatanuM je yathArtha nirUpaNa karyuM che te yathA tatha tattvomAM zraddhA ane pratIti. A saMpUrNa pratItinI zarata pUrI thatAM je jJAna thAya che te sAcuM jJAna thAya che. tattvonuM yathArtha jJAna te samyapha jJAna. ane pachI te jJAnAnusAra kriyA eTale samyaka cAritra. Ama, samagra mArga mokSa prati prayANa karAve che. to, samyaka darzana vinA AgaLa calAya tema nathI. A samyak darzana Ave kyAMthI? kaM to kudaratI rIte, kaM to bAhya nimittathI - trisAdhanA || (tattvArtha sUtra, 1.3) samyapha darzananI prAptinA bAhya sAdhanomAM sauthI adbhuta ane anupama sAdhana che "bhagavad bhakti". saMyama ane tapazcaraNa kaThina mArgo che, jyAre bhaktino mArga saraLa che. eTale ja prabuddha AcAryoe janasAmAnyane mATe jinapUjA, jina-stuti ane jina-guNa saMkIrtanano upadeza Apyo che. jinastuti dvArA manuSya jinanA guNonuM saMkIrtana karatAM-karato tanmaya banI jAya che. ane te guNone krame Acarato aMte muktinA mArge prayANa karI zake che. jaina dharmamAM ISTa deva che jino-tIrthakaro. tIrthakaro vItarAga che, te kazuM ApatA nathI ane chatAM temanI stuti karanAra ghaNuM pAmI jAya che. jaina sAhityamAM AthI ja seMkaDo nahIM balka hajAro stuti stotro racAyA che. prAkRta bhASAmAM, saMskRta bhASAmAM ane bhAratanI aneka bhASAmAM aDhI hajAra varSathI AvA stotro racAtAM rahyAM che. A stotromAM paNa jainonA hRdayane gamatuM advitIya stotra che, AcArya mAnatuMgasUrIe raceluM "bhaktAmara stotra". bhaktAmara stotra saMskRta bhASAmAM che. te 44(ke 48) zlokonuM baneluM che. paNa enA 44 zlokomAM je akSara brahmanI lIlA che, je zabdonI garimA che, je bhAvanI bhaMgimA che te anupama che. zloka zloke jaina AcAryazrInA baMdhanonI beDIo kApI nAMkhI hatI tema teno zloka zloka svAdhyAya karanAra bhaktanA karmanA baMdhanone kApI nAkhavA samartha che. vasaMtatilakA jevo vahetochaMda ane pratyeka zlokamAM gUMthI lIdhela adbhuta Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha bhaktanA aMtarane jhakajhorIne zuddha banAvavA samartha che. AvuM bhaktAmarastotra chaThThI-sAtamI zatAbdImAM racAyuM tyArathI lAkho bhAvikonA hRdayane enA maMtragAnathI ja nirmaLa karatuM AvyuM che. paNa emAM rahela anupama arthano paNa eTalo ja vistAra che. A arthano pAra pAmavAno paNa aneka AcAryo, munijano ane vidvAnoe prayatna karyo che. prastuta pustaka Avo ja eka prayatna che. paraMtu A prayatna koI muni ke vidvAno nathI paNa gRhastha jIvanamAM rahIne aMtarathI sadA sAdhaka thavA mathatA eka saraLa sajjanano che. zrI manubhAI dozI sAcA arthamAM kharekhara sAdhaka rahyA che. chellA keTalAya varSothI temaNe niraMtara jJAna sAdhanAno eka laghuyajJa AraMbhyo che. manuSyonA zarIranA vImA utAratA-utAratA teone AtmAnA vimAnI vadhAre jarUra lAgI. temAMthI zarU thaI AdhyAtmika ciMtananI mathAmaNa ane pariNAma svarUpe ApaNI pAse Ave che A pustaka. Ama to, zrI manubhAI mArA bAla sahAdhyAyI hatA ane bacapaNathI teo sAhitya rasika ane kavi hovAnuM mane smaraNa che. te jIvana vImA nigamamAM DevalapamenTa ophisara hatA tyAre temanA saMgaThanamAM vibhAgIya mahAmaMtrI ane rASTrIya kArobArInA sabhya hovAnA nAte eka prakhara vaktA tarIke temanI jozIlI jabAna ane siMha garjanAvALI vANI sAMbhaLavA dezabharanA temanA sAthIo utsuka rahetA. A uparAMta "nezanala insTITyuTa opha pAmisTrI enDa esTrolojI"nA teo AdyasthApaka ane "esTrolojIkala insTITyuTa opha gujarAtanA mahAmaMtrI hatA. temane vividha saMsthAo dvArA jyotiSanI aneka padavIothI navAjavAmAM AvyA che. paraMtu nyAya vijaya vidyottejaka TrasTa dvArA Aja sudhI gujarAtamAM be ja jyotiSIonuM bahumAna karavAmAM AvyuM che temAM, 1. zrI manubhAI dozI ane 2. gAyatrI paMcAMganA kartA zrIraghunAtha zAstrI. phaLAdeza uparanI adabhuta pakkaDa ane sacoTatAnA kAraNe TrasTa dvArA temane "jyotiSa phalita ziromaNi"nI padavI ApI temanuM bahumAna karavAmAM AvyuM che. Ama zrI manubhAInI bahumukhI pratibhAmAM sauthI vadhu anerI vastu temanuM AtmaciMtana ane adhyAtma taraphanI khUba ja UMDI ruci che. mArI jANa pramANe chellA 12-13 varSathI temaNe aneka sAdhu, sAdhvIjI mahArAjane tattvajJAnanA UMDA graMthono svAdhyAya karAvyo che. ane jyotiSavidyA paNa zIkhavI che. temanuM ciMtana vizALa phalaka upara hovAthI eka bAju, tattvArtha sUtra ane Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezarahasya jevA aneka graMthono svAdhyAya karAvyo che. to bIjI bAju, samayasAra jevA nizcayanayanA kaThina graMthono paNa svAdhyAya karAvyo che. A pustakamAM zrI manubhAIe bhaktAmaranA pratyeka zlokanI chaNAvaTa karI temAM rahelA rahasyane kholI ApavA prayatna karyo che. stotrakAra AcArya bhagavaMtanA zabdomAM rahelI namratA dvArA sAmAnya jIvanI kSudratA ane vItarAga bhagavata vize vaparAyelA zabdomAMthI pragaTa thatI jinezvaradevanI uttamatAne temaNe krame-kame saraLa zabdomAM samajAvI che. ane Ama, samagra stotranuM saraLa zabdomAM, sAthe ja potAnA draSTAMta-dAkhalAo ApIne, rahasyodghATana karyuM che. zrImanubhAInuM hRdaya eka bhaktanuM nirmaLa hRdayache. AvA nirmaLa AyanA jevA hRdayamAM jhIlAyelA bhaktAmarastotra jevA sarvakAlIna uttama stotranuM pratibiMba A pustaka dvArA aneka bhAviko jhIlaze ane lAbhAnvita thaze tenI mane khAtarI tA. 28-2-'98 ramaNIka zAha adhyakSa, prAkRta - pAli vibhAga, gujarAta yunivarsiTI, amadAvAda, Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhakanA be bola mahAprabhAvaka zrI bhaktAmara stotranI racanA karIne tenA samartha racayitA AcArya bhagavaMta zrI mAnatuMgasUrizvarajI e samagra jainazAsana upara parama upakAra ane karuNAnI varSA karI che. A stotra cAreya AmnAyamAM dareka gharamAM atyaMta lokapriya che. A stotra dvArA vyakti potAnI vibhinna manokAmanAone pUrNa kare che, to AtmArthI bhaktivaMta banI samarpita hRdaya dvArA ahaMkAra zUnya thaI mokSamArge prayANa kare che. jaina darzana e puruSArthapradhAna darzana che. AtmAnI svataMtratAno svIkAra kare che. Ama chatAM jainadarzane paNa 15 bhede mokSano svIkAra karyo che. tethI A paDatA kALamAM Atma kalyANa mATe bhakti mArga e rAjamArga che. bhaktimArga samarpaNano mArga che, zaraNAgatino mArga che. aham - mamatvano tyAga karIne prabhune samarpita thavAno mArga che. vikalpa ema paNa kahI zakAya ke traNa lokanA nAtha sarvajJa vItarAga paramAtmAno mahimA ane bhakti, bhaktanA hRdaya ane romeromamAM jema - jema vadhatA jAya tema-tema aham - mamatva sahajapaNe chUTatA jAya che. Ama, jenA hRdayamAM prabhu vase tene sahajapaNe sarvatra cAragatinA jIvamAM prabhunA darzana thAya che. ane tenuM bhakta hRdaya sarva jIvo tarapha samyapha - paNe AtmaguNothI vibhUSita evo vyavahAra kare che. AvA bhaktimArgane pAmavA mATe, te mArge javA mATe mahAprabhAvaka zrI bhaktAmarastotra A kALamAM dareka jIva mATe parama upakArI che. A stotranA yathArtha ciMtana, manana ane bhakti vaDe bhaktanI manokAmanA AjepaNa Azcaryajanaka rIte pUrNa thatI jovAya che. chellA 12-13 varSathI ApaNA sAdhu-sAdhvIjI, mahArAja sAhebo sAthe svAdhyAyanI pravRtti cAle che. temAM tattvanA graMthono svAdhyAya mukhyatve cAle che. tAjetaramAM vikrama saMvata 2053nA cArtumAsa daramyAna zrI bhaktAmara stotrano svAdhyAya zarU karyo. thoDAka ja zlokanA svAdhyAya pachI te zloko upara laghunibaMdha lakhavAnI aMtaHskuraNA thaI. AMkhonuM teja atyaMta kSINa hovAthI zrutalekhana dvArA anya vyakti pAse prathama 3 zloka upara laghunibaMdha taiyAra karI ApaNA AcArya bhagavaMta, sAdhu sAdhvIjI - mahArAjasAheba temaja anya ciMtako, vivecako vagerene te vAMcavA ApatA temaNe mane protsAhita karyo ane A graMthanuM nirmANa thayuM. mane potAne tattvanA graMthono abhyAsa ghaNo game che. mArI kAryapravRttino svAdhyAya eka bhAga che. Ama chatAM mAruM hRdaya kavinuM che ane cheka bAlyAvasthAthI bhaktimArga tarapha mane ananya AkarSaNa che. A stotra upara laghu nibaMdha lakhavAnI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtaHskuraNA eTalA mATe thaI ke zrI bhaktAmarastotranA lagabhaga tamAma graMthomAM mane kyAMya zlokanA bhAvArtha upara vivecana jovA maLyuM nathI, tethI saraLa bhASAmAM bhaktibhAvavALA hRdayamAMthI sahaja paNe je udgAra nIkaLyA te laghunibaMdharUpe A graMthamAM AlekhAyA che. dareka zloka uparano laghunibaMdha eka ja beThake sIdhA zrutalekhana dvArA lakhAvAyo che. huM mAnuM chuM ke A prakArano laghunibaMdhavALo graMtha zrI bhaktAmaranA ArAdhakone upayogI thaze.A graMthamAM je lakhANa che te hRdayanI naisargika bhAva Urmio che, tethI lakhANamAM kyAMya lAMbuM ke TUMkuM jaNAya to kSamya gaNavA vinaMtI che. vaLI, A zrutalekhana paNa vividha vyaktio dvArA lakhAyuM ane tenA mupha rIDIMgamAM paNa vAraMvAra mupharIDara badalAtA rahyA. Ama A prakAranI keTalIka pratikULatAno sAmano karI A graMtha lakhAyo che. tethI ghaNI takedArI rAkhavA chatAM bhASAzuddhimAM ke vicAromAM kyAMya kSati rahI hoya to daragujara karavA sAthe amAruM dhyAna avazya doravA vinaMtI che. A pustakanA lekhanamAM mane pratyakSa ane parokSa rIte jemano sAtha - sahakAra, hUMpha, preraNA, protsAhana ane mArgadarzana maLyA che te sahuno huM atyaMta RNI ane AbhArI chuM. pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI bhadraMkarasurizvarajI mahArAja sAheba, pa.pU. muktidarzana vijayajI mahArAja sAheba vagere gurujano A saMdarbhamAM mArA vizeSa parama upakArI che ane huM temano RNI chuM. A uparAMta pa.pU. nagInabhAI, pa.pU. gokuLabhAI, tathA pa.pU. sunaMdAbena vahorA vi. paNa mArA upakArI che ane temano huM khUba ja AbhArI chuM. gujarAta yunirvasiTInA prAkRta ane pAlI vibhAganA adhyakSa DaoN. Ara. ema. zAha, vidhikAra zrI jazubhAI zAha, mArA paramamitra devendrabhAI bhaTTa, tathA adhyAtmapremI zrI ramaNabhAI jemaNe A graMthanA prAraMbhathI pUrNa rasa lIdho ane devendrabhAIe to aMtima vAcana karI A pustakane AkharI opa Apyo che. A badhA paramamitra hovAthI temano AbhAra kayA zabdomAM vyakta karuM? dharmadhArAnA taMtrI DaoN. manaharabhAI zAha, sughoSAnA taMtrI zrI azvinabhAI zAhano paNa huM A take AbhAra mAnuM chuM. temaNe mArA A lekhanakAryamAM rasa levA uparAMta uparokta banne sAmayikomAM A stotranA zloka uparanA laghunibaMdhane prasiddha karI mane vizeSa AbhArI karyo che. A pustakanA prakAzanamAM bhAIzrI ciMtana lAkhiyA je mArA gADha snehI ane putra samAna che, temaNe komyuTara upara DI.TI.pI. varkamAM khUbaja bhAre jahemata uThAvI amArA vAraMvAranA sudhArAone maThArIne A pustakanuM utkRSTa TAIpaseTIMga kAma karyuM che, te mATe te dhanyavAdane pAtra che. sAhitya mudraNAlaye je Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cIvaTa ane kALajIpUrvaka pustakane prakAzita karyuM che te mATe mArA parama snehI mitra zrI zreyasabhAI paMDyAno paNa huM khUba AbhArI chuM. A uparAMta A pustakanA prakAzanamAM vividha rIte upayogI thanAra mArI ophisanA karmacArIgaNa, mupharIDarsa, ArTIsTa zrI azvinabhAI paTela, zilpI prosesa TuDIyovALA mArA paramamitra zrI bharatabhAI paTelano paNa huM AbhArI chuM. mArA kuTuMbIjano ane snehasaMbaMdhI, paricito ane zubhecchakoe A prakAzanamAM bhAre rasa dAkhavI pustaka prasiddha thayA pahelA agAuthI tenI nakalo noMdhAvI mane bhAre protsAhita ane AbhArI karyo che. mAro saMkalpa A graMthanI 100 thI vadhu nakalo sAdhu-sAdhvIjI mahArAja sAhebone vahorAvavAno che. huM aMgata rIte 101 nakala A rIte jarUra hoya tyAM ApanAra che. ane mane zraddhA che ke mAro saMlpa pUro karavAmAM koIne koI prakAre sata - zrutanA ArAdhako taraphathI sahakAra maLI raheze. aMtamAM A pustaka bhaktimArganuM che. aMtaranA bhAvonI abhivyakti che. laghunibaMdhadvArA A prakAre A stotranA dareka zlokanA UMDANamAM javAno yathAzakti prayatna karyo che. aMtaranA badhA bhAvone vAcA ApI zakyo nathI. Ama chatAM, niSThApUrvakano ane bhaktibhAvavALo mAro A prathama prayAsa che. temAM rahelI mArI kSatione udArabhAve kSamya gaNavA vinaMtI che. sAdhakone teonI ArAdhanAmAM A graMtha jJAnadIpa banI rahe tevI aMtaramAM birAjatA prabhune prArthanA karuM chuM. samagra graMthamAM je kAMI sAruM jaNAya te gurukRpA ane jinabhaktinI prasAdI che ane jANe ajANe koIpaNa prakAre jinAjJA viruddha kAMIpaNa lakhAyuM hoya to te paratve trividha-trividhe micchAmi dukkaDam sAthe kSamA prArthI chuM. 11, jIvanadarzana sosAyaTI manubhAI dozI bereja roDa, vAsaNA, amadAvAda - 380 007. tA. 9-4-98 (mahAvIra jayaMti) Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatruMjaya tIrthAdhirAja zrI Adizvara bhagavAna Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. mahAprabhAvaka zrI bhaktAmara stotra bhaktAmara zloka 1 bhaktAmara praNatamaulimaNiprabhANA, muddadyotaka dalita pApatamovitAnam | samyak praNamya jinapAdayuge yugAdAvAlambanuM bhavajale patatAM janAnAm |1|| dIpAve je mukadamaNi nA tejane devatAnA, saMhAre je atimirane mAnavonA sadAna; je che TekArUpa bhavamahi DUbatA prANIone, nize evA prabhucaraNamAM vaMdanArA amoe. / 1 // bhAvArtha : bhaktivaMta devonA namelA mugaTone viSe rahela maNionI kAMtine udyota karanArA pAparUpI aMdhakAranA samUhano nAza karanAra yuganI AdimAM saMsArarUpa samudramAM DUbI rahelA mANasone AdhArarUpa jinezvara bhagavAnanA caraNayugalane mana, vacana, kAyAnA praNidhAnapUrvaka namaskAra karIne. !!! bhaktAmara zloka 2 ya: saMstutaH sakala vAmaya tattvabodhA, duddabhUtabuddhipaTubhiH suralokanArthaH | stoaurjagatiyacitta haredAra , stombe kilAkamapi te prathama jinendram / rA. jenI buddhi atizaya banI zAstranuM tattva jANI, te indroe stuti prabhutaNI re karI bhAvaANI; trilokInA janamana hare stotromAMhi adhIza, te zrI Adi jinavarataNI huM stuti karIza. / // bhAvArtha : sakala zAstronA jJAnathI utpanna thayelI buddhi vaDe catura evA devendroe traNe jagatanA jIvonA cittane haraNa karanArA ane mahAna arthavALA udAra stotro vaDe jemanI sArI rIte stuti karelI che; evA prathama tIrthakara zrI RSabhadeva bhagavAnanI huM paNa stuti karIza. //rA (1) Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 3 buddhayA vinA'pi vibudhArcita pAdapITha ! stotuM samughata matirliMgata trapo'ham / bAlaM vihAya jala saMsthitamindu bimba - manya: ka icchati janaH sahasA grahItum // 3 // devo sarve maLI kare pUjanA ApakerI, mUkI lajjA matihIna chatAM bhakti mArI anerI; joI icche grahaNa karavA pANImAM caMdrane je, nizce evI haTha nahi kare bAla vinA saheje. || 3 || bhAvArtha : devoe jemanA pAdapIThane pUjela che evA he prabhu ! tamArI stuti karavAmAM mArI kAMIpaNa buddhi nathI, chatAM paNa maryAdAnuM ullaMghana karIne tamArI stuti karavA taiyAra thayo chuM. jema pANImAM pratibiMbarUpe paDelA caMdranA biMbane vagara vicArye pakaDavAnI icchA bALaka sivAya bIjo koNa kare? / / bhaktAmara zloka 4 vastuM guNAn guNasamudra! zazAOM kAntAn, kaste kSamaH suraguru pratimo'pi buddhayA? kalpAnta kAla pavanoddhata nakracakra, ko vA tarItumalamambanidhi bhujAbhyAm? ||4|| sadaguNothI bharapura tame caMdravata zobhanArA, devonA e guru nava zake guNa gAI tamArA; je siMdhumAM pralaya samaye chaLe prANIo re, tene kyAre paNa tarI zake koNa re bAhu jore. // 4 | bhAvArtha : he guNanA sAgara prabhu ! caMdra jevA ujjavaLa tamArA guNone kahevA mATe buddhi vaDe bRhaspati jevo paNa ko vidvAna samartha che? jemake pralayakALanA vAyuthI jemAM magaramacchonA samUho UchaLI rahyA hoya evA mahAsAgarane potAnI be bhUjA vaDe koNa tarI zake ? jema Avo samudra taravAne azakya che tema tamArA guNonuM varNana karavuM azakya che.4|| For Private & Cartonal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara bloka 5 soDahaM tathApi tava bhaktivazAnmunIza ! kam stavaM vigatazaktirapi pravRttaH / prItyAtma vIryamavicArya mRgo mRgendra, nAnyeti kiM nijazizoH paripAlanArtham || 5 || evo huM chuM garIbajana toye prabhubhakti kAje, zakti joke mujamahIM nathI guNa gAIza Aje; jo ke zakti nijamahIM nathI toye zuM mRgalAo, rakSA mATe nathI, zizutaNI siMhasAme jatAe. || 5 || bhAvArtha : he munIzvara ! huM zaktirahita chatAM paNa tamArI uparanI bhaktine lIdhe tamArI stuti karavA taiyAra thayo chuM. jema mRga potAnAM baccAnAM rakSaNa mATe siMhanI sanmukha zuM yuddha karavA nathI doDato ? doDe che ja. siMha sAme mRganuM parAkrama hAMsIpAtra che tema tamAruM stotra ka2vAmAM huM hAMsIpAtra thaIza. // 5 // bhaktAmara zloka 6 alpazrutaM zrutavatAM parihAsa dhAma, tvad bhaktireva mukharI kurute balAtmAm / yat kokilaH kila madhau madhura viauti, taccArucUta kalikA nikaraikahetuH / / 6 / / jo ke huM chuM matihIna khare lAgu chuM paMDitone, toye bhaktivaza thakI prabhu huM stavuM chuM tamone; kokilAo TahuTahu kare caitramAMhI ja kema? mAnuM Ave pratidina ahA Amrano mo2 jema. / / 6 / / bhAvArtha : he svAmI ! huM alpajJAnavALo- jJAnarahita chuM, tethI vidvAnomAM huM hAMsIpAtra chuM, to paNa tamArI uparanI bhakti ja mane baLAtkAre tamArI stuti karavA vAcALa banAve che, te yogya ja che; kemake vasaMtaRtumAM koyala je madhura zabda kare che. tenuM kAraNa nizce suMdara AMbAnA mhorano samUha ja che. (3) Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMbAnA mhora koyalanA madhura svaramAM kAraNarUpa che tema tamArI bhakti stutimAM kAraNarUpa che.da bhaktAmara zloka 7 tvatsastavena bhavasantatisazibaddha, pApaM kSaNARRyamupaiti zarIra bhAjAm 1 AkrAntalo kamalinIlamaze mAzuM; sUryAMzubhimivazArvaramandhakAram janmonA je bahubahu karyA pApa to dUra thAya, bhakto kerI prabhuguNamahIM citavRttI gUMthAya; viTAyuM je timira saghaLuM rAtrine vizvamAMya, nAse che re sUraja ugatAM satvare te sadAya. || 7 || bhAvArtha : bhavanI paraMparAe upArjana kareluM prANIonuM pApa tamArI stuti karavAthI tatkALa nAza pAme che. jemake lokamAM vyApeluM ane bhramara jevuM kALuM kRSNapakSanI rAtrinuM sarva aMdhakAra prAtaHkALe sUryanA kiraNothI bheda pAmIne nAza pAme che. bhAvArtha : jema sUryodaya aMdhakAranA nAzanuM kAraNa che tema jinezvara bhagavAnanI stuti pApanA nAzanuM kAraNa che. II bhaktAmara bloka 8 matvati nAtha! tava saMstavanuM mayeda - mArabhyate tanudhiyADapi tava prabhAvAt / ceto hariSyati satAM nalinIdale, muktAphalaghutimupaiti nanUdabindu: 11911 evuM mAnI stavana karavAno thayo Aja bhAva, temAM mAnuM manamahIM khare Apano che prabhAva; motI jevuM kamaLa paranuM vAri biMdu ja je che, tevI stuti manahara ahA sajjanone game che. / 8 / / haranAra che. ema mAnIne Jain Education international upara mujaba tamAruM stotra karavuM duSkara che to paNa te sarva pApane ||8|| For Private & Personal Only (4) paNa meM A tamAruM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stotra racavAno prayatna karyo che te tamArA ja prabhAvathI che. vaLI te sapuruSonA mananuM raMjana karaze. kemake kamalinI para paDela jaLanuM biMdu motInI zobhA pAme che. tamArA prabhAvathI mArA jevA maMdabuddhinuM stotra puruSone AnaMdakAraka thaze. [8 bhaktAmara zloka 9 AstAM tava stavanamastasamastadoSa, vasaMkathApi jagatAM duritAni hanti / dUre sahastrakiraNaH kurute prabhaiva, padmAkarechu jalajAni vikAsabhAjji ||9|ii. dUra rAkhe stavana karavAM ApanAM ekadhArAM, pApo nAse jagajana taNAM nAma mAtra tamArAM; jo ke dUra ravi rahI ane kiraNone prasAre, to ye khIle kamaladala te kiraNothI vadhAre. / 9 //. bhAvArtha : he svAmInuM ! samasta prakAranA doSane nAza karanAruM tamAruM stavana to dUra rahyuM mAtra tamArI A bhava ane parabhavanI caritranI kathA ja athavA tamAruM nAma smaraNa traNa jagatanA prANIonA pApano nAza kare che. jema sUrya to dUra rahe mAtra tenA kiraNonI kAMti sarovaramAM rahela kamaLone vikasita kare che. // 9 || bhaktAmara bloka 10 nAyabhuta bhuvanabhUSaNa bhUta ! nAtha! bhUrta gurNabhuvi bhavantamabhi dvantaH | tulyA bhavanti bhavato nanu tena kiM vA, bhUtyAzrita ca Iha nAtmasame karoti // 10nA emAM kAMI nathI navInatA nAtha devAdhidevA, bhakto sarve padaprabhu taNuM pAmatA nityameva; loko seve kadI dAnIkane to dhanI jema thAya, sevA thAtAM prabhupadataNI Apa jevA ja thAya. // 10 (pa) Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha : jagatanA bhUSaNasamAna he sarva jIvonA nAtha! A pRthvI para tamane tamArA vAstavika satyaguNothI stuti karanArAM prANIo tamArA jevA thAya che. temAM koI paNa Azcarya nathI kAraNa ke A jagatamAM je koI svAmI potAnA sevakone potAnA jevI samRddhivALA na kare tevA svAmIthI zuM phAyado? kAMI ja nahIM. arthAt tamArI stuti karavAthI huM paNa tamArA jevo thaIza evo kavino Azaya che. /10 bhaktAmara zloka 11 dRSTavA bhavantamanime ja vilokanIya, nADanyatrA toSamupayAti janasya cakSu: | pIvA payaH zazikaraghutiduppasindho , kSAra jala jalanidhe razituM ka Icche t! ||11|| jovA jevA jagamahIM kadI hoya to Apa eka, bIjA sarve pada prabhutaNu pAmatAM nityameva; pIdhuM hoya ujaLuM dUdha jo caMdra jevuM majAnuM, khArAM khArAM jaladhijaLane ko pIe kema mAnuM ? / 11 // bhAvArtha : he prabhu! sthira dRSTie jovA lAyaka evA Apane joyA pachI mANasanI daSTi bIjAne jovAmAM saMtoSa pAmatI nathI. jema caMdranA kiraNa jevI ujjavaLa kAMtivALA kSIra samudranA jaLanuM pAna karyA pachI lavaNa samudranuM khAruM pANI pIvAnI icchA koNa kare? arthAt koI na kare. tIrthakara bhagavAnanuM darzana kSIrasAgaranA jaLa jevuM che ane anya devonuM darzana lavaNasamudranA jaLa jevuM che. ||11|| bhaktAmara bloka 12 hai : zAntarAgacibhiH paramANubhindra, nimapitastri bhuvane ka-lalAmabhUta ! tAvanta eva khalu teDapyaNavaH pRthivyo ! yatte samAnamapara na hi rupamasti ||12|| je je UMcA aNujagatamAM ThAma ThAme paDyA che, te te sarve grahI grahI ahA Apa mAMhI jaDyA che; For Private sonal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pRthvImAM parama aNuo teTalA mAtra dIse, te hetuthI prabhu tuja samuM rUpa nA anya ko che. | 12 / bhAvArtha : traNa lokanA advitIya alaMkAra tulya he prabhu! zAMta rasanI kAMtivALA je paramANu vaDe tamAruM zarIra banyuM che te paramANuo pRthvI para teTalA ja che ema jaNAya che, kemake A jagatamAM tamArA jevuM bIjA koInuM rUpa dekhAtuM nathI. jo tevA paramANu hota to tamArA jevuM bIjuM rUpa paNa maLata.l/1rI/ bhaktAmara zloka 13 vAMkva te suranaroraga neTa hArikaniHze khanirjita jagatriAtayopamAnam ? bilba kalamalinaM kva nizAkarasya ? yadrAsare bhavati pADu palAzakalpam ||13ii. jeNe jItI tribhuvana taNI upamA sarva rIte, devonA ne janagaNa taNA citane kheMcatI te; thAto jhAMkho zazI paNa prabhu ApanA mukhapAse, melA jevo dinamahIM ane cheka pILo ja bhAse. je 13 //. bhAvArtha : deva manuSya ane nAgakumAranA netrane haraNa karanAruM tathA traNe jagatanI samagra upamAne jItanAruM tamAruM mukha kyAM? ane karma kalaMkathI malina thayela caMdranuM biMba kyAM? ke je caMdra biMba divase phakkA khAkharAnA pAMdaDA jevuM thAya che. arthAta tamArA mukhane caMdranI upamA ApIe te barAbara nathI. || 13 // bhaktAmara bloka 14 sapUrNa maDala zazI kalA kalApazubhrA guNAstribhuvana tava laayanti | ye saMzritAstri jagadIzvaranAthame ke, kastAnivArayati sabhyarato yatheSTam 14o. vyApyA guNo tribhuvana mahIM he prabhu zubha evA, zobhe sarve sakaLa kaLanA pUrNimA caMdra jevA; tArA jevA jinavarataNAM Azare te rahe che, svecchAthI to ahIMtahIM jatAM koNa rokI zake che. ( 14 | or Prival (9) For Private Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha : he traNe jagatanA Izvara ! pUrNimAnA caMdranI kaLAnA samUha jevA ujjavaLa tamArA guNa traNe jagatane vyApIne rahelA che te yogya ja che. kema ke jeo advitIya nAthane AzrayIne rahyA hoya temane icchA pramANe karatAM koNa rokI zake? arthAt tamArA guNo traNe jagatamAM prasarelA che. jagatanA sarva jIvo bhagavAnanA guNonuM kIrtana kare che. 14 bhaktAmara zloka 15 kalpAntakAlamatA citraM kimatra yadi te tridazAGanAbhinItaM mAnapi mano na vikAramArgam / calitAcalena, kiM mandAradrizikhara cilata kadAcit // 15 // iMdrANIo calita karavA Adare jo prakAro, toye thAtA kadI nahIM ahA Apanere vikAro; hAle joke sakala mahIMdharo kalpanA vAyarAthI, Dole toya kadI nava ahA meru e vAyarAthI. / / 15 / / bhAvArtha : he prabhu! devAMganAoe zRMgAra vagerenI ceSTA vaDe tamArA manane saheja paNa vikAra pamADyo nahi. temAM koI Azcarya nathI. kAraNake jeNe bIjA parvatone kaMpAvyA che te pralayakALano pavana zuM meruparvatanA zikharane kaMpAvI zake kharo? nahIM ja. / / 15 / / bhaktAmara zloka 16 nimavarti25varjita tailapUraH kRtnuM jagAyamidaM prakTIkaroSi gamyo na jAtu marutAM calitAcalAnAM, dIpoDaparastvamasi nAtha ! jagatprakAzaH / / 16 / / kyAre hotA nathI kadI ahA dhUma ke vATa jemAM, ekI sAthe tribhuvana dIpe e khubI che ja temAM; nA olAye kadI pavanathI ho kadIe namero, evo koI kero. // 16 | Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha : he nAtha ! heSarUpI dhumADA ane kALadazArUpI vATa rahita tathA sneharUpI tela rahita evA tame A samasta traNa jagatane prakAzita karo cho. A rIte tame jagatane prakAzita karanAra alaukika dIvArUpa cho. kema ke tamArA jJAnarUpa dIpakane jeNe parvatone calita karyA che. te pralayakALano pavana paNa kAMI karI zakato nathI || 16 | bhaktAmara zloka 17 nAsta kadAcidupayAsi na rAhugamya , spaSTIkaroSi sahasA yugapajjagatti ! nAkhkho dharodara niruddhamahAprabhAva: sUryAtizAyi mahimADasi munIMdra! loke // 17 jene rAhu kadI nava grase asta thato nathI je. Apa saune prabhu rupa ravi teja loko mahIM je; jenI kAMti kadI nava haNe, vAdaLAo samIpe, evo koI abhinava ravi Apano nAtha dIpe. // 17 che. bhAvArtha : he munIndra! A jagatamAM tamAro mahimA sUryathI paNa adhika che. kemake tame koIpaNa vakhata asta pAmatA nathI. rAhu vaDe grasita thatA nathI. tatkALa ekI vakhate traNe jagatane prakAzita karo cho. tathA meghanA madhyabhAga vaDe tamAro mahAprabhAva rokAto nathI. AthI tamane sUryanI upamA ApavI yogya nathI. II17nI bhaktAmara bloka 18 nityodaya dalitamohamahAkAra, gamya na rAhu vadanasya na vArikAnAm | vibhrAjave tava mukhAjamanalpakAnti, vidyotajjagadapUrva zazAbiccham // 18. zobhe rUDuM mukha prabhutaNuM moha jenAthI thAke, jene rAhu paNa nava grase vAdaLAMo na DhAMke; zobhe evo mukhazazi ahA he prabhu Apa kero, je dIpAve jagata saghaLuM caMdra jANe anero. || 18 // For Private jersonal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha : he bhagavAna! tamAruM mukharUpa kamaLa apUrva alaukika caMdrabiMbanI samAna zobhe che. kema ke te niraMtara udaya pAmatuM moharUpa aMdhakArane nAza karanAruM, rAhuthI grasita nahIM thanAruM, meghathI AcchAdita nahIM thanAruM, ghaNI kAMtivALuM ane samagra jagatane prakAzita karanAruM che. te 18 || bhaktAmara bloka 19 kiM zarvarI zazinADati vivasvatA vA, yu khU--kheCdalitevu tamasu nAtha! niSpakSa zAlivana zAlini jIvalo ke. kArya kijaladhare jaMla bhAranaraiH 19aa aMdhArAne prabhu mukharUpI caMdramAM jo nasADe, rAtre cAMdo dinamahIM ravi mAnavA toja ADe; je kyArAmAM zubhArIta vaDe zAli pAkI atize, temAM kyAre paNa navagahA meghanuM kAma dIse. / 19 // bhAvArtha : he nAtha! tamArA mukharUpI caMdravaDe pAparUpa aMdhakArano nAza thAya che? athavA divase sUryanuM zuM kAma che? kAMI ja nahIM, je jIvaloka pAkelI zAlinA vanavaDe zobhatuM hoya to pachI jaLanA bhArathI namI gayelA meghanuM zuM kAma che? kAMI ja nahIM. 19o. bhaktAmara zloka 20 jJAna yathA tvayi vibhAti kRtAvakAza, naiva tathA hariharAdiSa nAyake pu ! teja: spharanmaNipu yAti yathA mahattva, naiva tu kAcazakale kiraNA kuleDapi 20nI jevuM UMcuM prabhumahIM rahyuM jJAna gAMbhIryavALuM, bIjA devo mahIM navadIse jJAna evuM rUpALuM; jevI kAMti maNimahIM ahA tejanA jamAMthI tevI kAMti kadI navadIse kAcanI re kadApI. || 20 || For Private Personal Use Only 1 O) Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha : he prabhu! anaMtaparyAyavALI vastune prakAza karanAruM jJAna-kevaLajJAna je rIte tamAre viSe zobhe che te rIte hari hara vigere nAya kone viSe evuM zobhatuM nathI. jemake je prakAre dedIpyamAna maNione viSe teja mahattvane pAme che te prakAre tejasva. kAcanA TukaDAmAM mahattva pAmatuM nathI. hari - harAdika devo virbhAgajJAnI che. te 20. bhaktAmara bloka 21 manya vara hariharAdaya eva daSTA, daSTapu yeSu hRdayaM tvayi to ameti | ki vIkSitena bhavatA bhuvi yena nAnya , kazcinmano harati nAtha! bhavAntareDapi ! ra1// joyA devo prabhujI saghaLA te thayuM ThIka mAnuM, joyA tethI tujamahIM ahA citta to sthira thAtuM; joyA tethI muja manamahIM bhAvanA e Thare che, bIjo koI tujavaNa nahIM citta mAruM hare che. . ra1 || bhAvArtha : he nAtha ! hariharAdika devo je meM prathama joyA te sAruM thayuM evuM huM mAnuM chuM kema ke je hariharAdika devone joyA chatAM mAruM mana tamAre viSe saMtoSane anubhave che. vadhumAM tamane jovAthI e phaLa thayuM ke bhavAMtaramAM paNa bIjo koI deva mArA manane saMtoSa nahi ApI zake, tamane joyA ethI saMtoSa che kemake te saMtoSanA pariNAme pharI bIjA devone jovAnuM mana nahi thAya. // 21 // bhaktAmara zloka 22 strINAM zatAni zatazo janayanti putrAnuM, nAnyA suta tadupama jananI prasUtA ! sarvA dizo dayAtibhAni sahasrarami, prAcceva dinayati- phuradaMzujAlam //ra rA/ strIo Aje jagatabharamAM seMkaDo janma Ape, tArA jevA anupama nahIM putrane janma Ape; nakSatrone vidhavidha dizA dhAratI re aneka, kiMtu dhAre ravikiraNane pUrva dizA ja eka. | 22 // " (11) Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha : seMkaDo karoDo strIo seMkaDo putrone janma Ape che. paraMtu tamArA jevA putrane bIjI koI mAtAe janma Apyo nathI. sarva dizAo nakSatrone dhAraNa kareche, paraMtu pUrva dizA ja dedIpyamAna kiraNovALA sUryane janma Apeche. / 22 / / bhaktAmara zloka 23 tmAmAmananti munayaH paramaM pumAMsa-, mAdityavarNamamAM tamasaH parastAt tvAmevasamyagupalabhya jayanti mRtyuM, nAnyaH zivaH zivapadasya munIMdra panthAH ||23 / / moTA moTA munIjana te mAnatA nAtha to te, aMdhArAmAM virUpa samA nirmaLA Apa pote; sArI rIte amara banatA Apane pAmavAthI, mukti mATe kadI bIjo mAno mArga AthI. // 23|| bhAvArtha : he munIndra ! munio tamane utkRSTa puruSarUpe - paramAtmArUpa sUrya jevI kAMtivALA nirmala ane aMdhakArathI dUra rahelA mAne che tathA tamane ja aMtaHkaraNanI zuddhi vaDe pAmIne prANIo mRtyune jIte che. siddha thAya che. A sivAya bIjo koIpaNa upadrava rahita mokSano mArga nathI. mithyAtvI jIva bahirAtmA kahevAya che. samyak dRSTi sakarmAjIva aMtarAtmA kahevAya che ane karmarahita jIva paramAtmA kahevAya che . // 23 bhaktAmara bloka 24 svAmavyayaM vibhumacintyamasakhyamArgha, brahmANImIzvaramanantamanaGga ketum / yogIzvara viditayogamane karma kaM, jJAnasvarUpamamalaM pravadanti santaH ||24 // saMto mAne prabhujI tamane Adi ne avyayI to, brahmA jevA anadhi prabhu kAmaketu samA cho; yogIonA paNa prabhu bahu eka rUpe rahyA cho, jJAnI rUpe vaLI vimaLatA pUrNa tattva bharyA cho. // 24|| (12) Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha : he prabhu! saMtajano Apane kSayarahita, prabhu, acitya, guNa saMkhyArahita, pahelA tIrthakara brahmarUpa Izvara, anaMta, kAmano nAza karavAne ketu sarakhA yogIzvara, yogavettA, aneka, eka jJAnasvarUpa tathA pApamalathI rahita kahe che. ra4ll bhaktAmara zloka 25 buddhatvameva vibudhAcitabuddhi bodhAt, - zaEroDasi bhuvanarAya zaEratAt | dhAtAsi dhIra ! zivamArgavidharvidhAnAtu, vyakta tvameva bhagavad ! puruSottamoDasi / rapapI deve pUjyA vimaLamatithI cho kharA pUjya Apa, trilokIne sukha dIdhu tame to mahAdeva Apa; mukti kerI vidhi karI tame cho vidhAtA ja Apa, khulluM che e prabhujI saghaLA guNathI kRSNa Apa. // 25 // bhAvArtha : devothI pUjAyelA he prabhu! padArthomAM buddhino prakAza karavAthI tame ja buddhacho. traNa bhuvananA prANIone sukha ApanAra hovAthI tame ja zaMkara cho. he dhIra! mokSamArganI vidhinA batAvanAra hovAthI tame ja dhAtA sarjanahAra cho. he bhagavAna! tame ja pragaTa rIte puruSone viSe uttama hovAthI puruSottama cho. |rapo. bhaktAmara bloka 26 tubhya namastribhuvanArtiharAya nAtha! tubhya namaH kSititalAla bhUSaNAya ! tubhya namastrijagata: paramezvarAya. tubhya namo jina! bhavodadhizo gaNAya || radI, thAo mArA namana tamane du:khane kApanArA, thAo mArA namana tamane bhUmi zobhAvanArA; thAo mArA namana tamane Apa devAdhidevA, thAo mArA namana tamane saMskRti kALa jevA. / ra6 |. bhAvArtha : he nAtha! traNa lokanI pIDA haranAra tamane namaskAra ho. he pRthvInA For Prive(93) rsonal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirmala alaMkArarUpa! tamane namaskAra ho. huM traNa jagatanA paramezvara! tamane namaskAra ho. hejinezvara! bhavarUpI samudranuM zoSaNa karanAra evA tamane namaskAra ho. |radI bhaktAmara zloka 27 ko vismayoDI yadi nAma guNe raze rSa - stava saMzrito niravakAzayA munIza ! do ba ru pArA vividha zreya jA ta ga vai : svaprAntareDapi na kadAcidapIkSitoDasi || ra7A sarve UMcA guNa prabhu ahA ApamAMhi samAyA, temAM kAMI nathI navInatA dhArIne chatrachAyA; doSo sarve ahIM tahIM phare dUra ne dUra jAye, joyA doSo kadI nava prabhu Apane svapramAMye. || ra7 bhAvArtha : he munIzvara! amane ema lAge che ke anya sthaLe Azraya nahi maLavAthI ja badhA guNoe tamAro Azraya karyo che. emAM zuM Azcarya ? temaja aneka sthaLe Azraya pAmavAthI jemane abhimAna thayuM che te doSIe koI vakhata, svapramAM paNa tamane joyA nathI temAM paNa zuM Azcarya ? arthAta badhA guNoe tamArAmAM Azraya karyo che. kerI bhaktAmara bloka 28 ucca azokatarusaMzritamunmayUkha - mAbhAti rUpamamAM bhavato nitAntam | spaSTo lasakiraNa masta tamo vitAna, bilba raveriva payodhara pArthavarjAi // 28 UMcA evA taruvara azoka prabhu aMga zobhe, jANe Aje ravirUpa kharuM dIpa, cheka mobhe; aMdhArAne dUra karI rahyuM sUryanuM biMba hoya, niro pAse pharI pharI vaLyAM vAdaLAMrUpa toye. / 28 // bhAvArtha : he bhagavAna! UMcA azokavRkSanI nIce raheluM tamAruM dedIpyamAna nirmalarUpa megha maMDalanI pAse atyaMta camakI rahelA ane aMdhakAranA samUhane (14) Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAza karanAra evA sUryanA biMba jevuM khUba ja zobhe che. te 28 ! bhaktAmara bloka 29 siMhAsane maNimayUkhazikhAvicitro, vibhrAjave tava vapuH kanakAvadAtam | bimba viyadilasadaMzulatAvitAna, to dayAdrizirasIva sahasrarame : 29 ratnokerA kiraNa samUhe citra vicitra chAje, evA siMhAsana para prabhu Apano deha rAje; vistAra che rUpa gagananI madhyamAM jema bhAnu, UMcA UMcA udayagirinA zikhare tema mAnuM. / 29 || bhAvArtha : he bhagavAn ! ratnanA kiraNonA agrabhAgathI vividharaMgavALA siMhAsana upara tamAruM suvarNa jevuM suMdara zarIra UMcA udayAcala parvatanA zikhara upara jenAM kiraNono samUha AkAzamAM zobhI rahyo che evA sUryanA biMba jevuM zobhe che. |29o bhaktAmara bloka 30 pha dAvadAca lacAmaracAzo bhaM, vibhrAjave tava vapuH kaladhautakAntam | udyacchazAzucinirjharavAridhAra - mucca sta8 suragiriva zAtakaubham II 30 zobhe rUDuM zarIra prabhujI svarNa jevuM majAnuM, viMjhe jene vibudha janatA cAmaro ema mAnuM; dIse che je vimaLa jharaNuM caMdra jevuM ja hoya, meru kerA zikhara sarakhuM svarNa rUpe na hoya? | 30 || bhAvArtha : mogarAnA phUla jevA sapheda vIMjhAtA cAmaro vaDe suMdara zobhAne dhAraNa karanAruM ane suvarNa jevI kAMtivALuM tamAruM zarIra udaya pAmelA caMdramAnA jevA pavitra jharaNAnA pANInI dhArAothI suzobhita meru parvatanI suvarNamaya bhUmi jevuM zobhe che. te 30 || (15) Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 31 chaTATAya tava vibhAti zazApheMkAnta - mucce sthita sthagitabhAnukarapratApam | muktAphalaprakarajAlavivRddha zobhe, prakhyAyitutriAjagataH paramezvaratvam || 31il zobhe chazo uparato ujaLA caMdra jevA, thaMbhAve te ravikiraNanA teja ne devadevA; motIothI manahara dIse chatrI zobhA anerI, dekhADe che traNa bhuvananI svAmItA Apa kerI. | 31 // bhAvArtha : he prabhu! tamArA mastaka upara caMdranA jevA manohara sUryanA kiraNonA pratApane DhAMkI denAra, motInA samUhanI racanAthI vizeSa zobhatAM traNa chatro tamAruM traNa jagatanuM svAmIpaNuM sUcave che.' dezanA samaye puSpavRSTi, divyadhvani, bhAmaMDala ane duMdubhi hoya ja che eTale azokavRkSanuM varNana karyuM temAM upalakSaNathI bAkInA cAra prAtihAryanuM varNana thaI gayuM samajavuM. // 31 | bhaktAmara zloka 32 udriomanavapaTTajapunnakAnti, pallasaNakhamayUkhazikhAbhirAma | pAdau padAni tava yatra jinendra ! dhatta , padmAni tatra vibudhAH parikalpatti // karo sonA jevA navIna kamaLo rUpa zobhA dharI che, evI jenA nakhasamUhanI kAMti zobhI rahI che; jyAM jyAM viSe prabhujI pagalAM Apa kerAM Thare che, tyAM tyAM devo kamaladalanI sthApanA kare che. / 32 // bhAvArtha : he jinenadra ! vikasvara suvarNanA navIna kamaLanA samUhanI kAMtivALA tathA cotarapha prasaratA nakhanA kiraNonI zreNIvaDe manohara evA tamArA be caraNa jyAM jyAM pAdanikSepa kare che tyAM tyAM devatAo kamaLone race che. bhagavAna jyAM jyAM vicare che tyAM tyAM temanA caraNakamaLa nIce devatAo For Private 1 EUR )onal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suvarNanA nava kamaLo vakhato-vakhata parAvartana karI race che. / 32 // bhaktAmara zloka 33 indu yathA tava vibhUtibhUjjinendra ! dharmo padezanavidha na tathA parasya | yAda prabhA dinakRta prahatAdhakArA, tAde kuto grahagaNamya vikAzino Dapi //33 dIse evI prabhujI vibhUti Apa kerA khajAne, detA jyAre jagatabharamAM dharmanI dezanAne; jevI kAMti timira haratI sUryakerI dIse che, tevI kyAMthI gragaNa taNI kAMti vAso vase che ? | 33 // bhAvArtha : he jinezvara! A pramANe dharmopadezanA samaye jevI tamArI vibhUti hoya che tevI anya devonI hotI nathI kAraNa ke sUryanI kAMti je prakAre aMdhakArano nAza kare che te prakAre bIjA sarvagraho vikasvara hoya to paNa karI zake nahIM. 33ii. bhaktAmara zloka 34 zno tamaMdAvila vilo la ka pa la mUla - mattabhramabhramaranAdavivRddhako pam | eN rA va tA bhami bha ma ddha ta mA 5 ta tuM , devA bhayaM bhavati no bhavadAzritAnAm //34ll je kopyo che bhramaragaNanA guMjavAthI atize, jenuM mAthuM madajharaNathI cheka bhInuM ja dIse; Avo gAMDotUra karI kadI Avato hoya sAme, tene kAMI bhaya nava rahe he prabhu Apa nAme. / 34 || bhAvArtha : he bhagavAna! jharatA mada vaDe vyApta ane capaLa tathA gaMDasthaLane viSe mandonmattapaNe namatA evA bhamarAonA jhaMkAra zabdathI jeno kopa vadhI gayelo che, evA airAvata hAthI jevA moTA ane uddhatapaNe sAme AvatA hAthIne joyA chatAM tamArA Azritone - bhaktajanone leza paNa bhaya thato nathI. // 34 || (17) Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 35 I bhinnebhakumbhagaladujjavalazoNitAkta - muktAphalaprakarabhUSitabhUmibhAgaH baddhakramaH kramagatuM hariNAdhipo'pi, nAkrAmati kramayugAcalasaMzrita te / / 35|| je hAthInA zira mahIM rahyA raktathI yukta che ne, motIothI vibhUSita karyA bhUminA bhAga jeNe; evo sAme mRgapati kadI Avato jo rahe che, nAve pAse zaraNa prabhujI ApanuM je grahe che. II 35 || bhAvArtha : he bhagavAna! vidArelA hAthInA kuMbhasthaLamAMthI paDelA rudhirathI kharaDAyelA ujjavaLa motInA samUhavaDe pRthvIne zobhAvanAra, phALa bharavA mATe (be paga) bhegA karyAche, jeNe evo siMha paNa potAnI eka ja phALamAM AvelA tamArA caraNAzrita sevakane mArI zakato nathI. * arthAt tamArA Azrita sevakane siMha paNa mArI zakato thI. / / 35 / / bhaktAmara bloka 36 kalpAntekAlapavano ddhatava6ikalpa, dAvAnalaM javalitamujjavalamutpha lignam / viSaM jisumiva sammukhamApatai, tvazAmakIrtinajalaM zamayatyazeSam // 36 // kalpo ke2A samaya paranA vAyarAthI atize, uDe jemAM vividha taNakhA agnikerA ya miSe; evo agni samIpa kadIye Avato hoya pote, tArAM nAma-smaraNa jaLathI thAya che zAMta to te . / / 36 / / bhAvArtha : he bhagavAna! tamArA nAmarUpI kIrtanajaLa pralayakALanA vAyuthI uddhata thayelA agninA jevA jAjvalyamAna, UMcI uDatI jvALAvALA, cotarapha taNakhA uDatA hoya tevA ane samagra jagatane gaLI javAne, bALI nAkhavAne icchatA hoya tevA dAvAnaLane paNa zAMta karI de che. (18) Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAta he prabhu! tamAruM nAma grahaNa karavAthI agninA upadravo zAMta thaI jAya che. / udI bhaktAmara zloka 37 rakta kSaNe samada kokilakaMThanIla. krodho dvataM phaNinamulphaNamApatakhtam | AkrAmati kramayugena nirastaza - svagAmanAgadamanI hadi yasya pusaH 37nA kALo kALo atizaya banI lAla AMkho karelI, ko dhe pUro bahuvidha vaLI uchaLe kena jenI; evo moTo maNidhara kadI Avato hoya sAme, nitye thaMbhe turata ahi te prabhu Apa nAme. // 37 // bhAvArtha : he prabhu! je puruSanA hRdayamAM tamArA nAmarUpI nAgadamanI maMtra rahela hoya te puruSa raktanetravALA madonmata koyalanA kaMTha jevA kALA, krodhathI chaMcheDAyelA, UMcI pheNavALA ane sanmukha doDI AvatA evA sarpane paNa zaMkA vagara potAnA be paga vaDe ullaMghe che. ' arthAt hRdayamAM ApanuM dhyAna dharanArane bhayaMkara sarpa kazuM karI zakatA nathI. / 37 / bhaktAmara zloka 38 vaga , ra ga jagajita bhIma nAda - mAja bala balavatAmapi bhUpatInAm | ugha di vA karama yu khazikhA paviddha , tatkIrtanAttama IvAzu bhidAmupaiti //38|| azvo kUde karigaNa kare bhImanAdo atize, evI senA samarabhUmimAM rAjatI jitamiSe; bhadAye te turata prabhujI ApanA kIrtanothI, jANe nAse timira saghaLAM sUryanA kiraNothI. / 38 // bhAvArtha : he bhagavAna! tamAruM nAma smaraNa karavAthI jeyuddhamAM yuddha karatA ghoDAo, hAthIonA garjArava tathA mAro-mAronA yuddhanAdo thatA hoya evuM baLavAna (19) Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAonuM sainya udaya pAmatA sUryanA kiraNonA agrabhAga vaDe vidhAyelA aMdhakAranI jema tatkALa nAza pAme che. arthAt yuddhamAM tamAruM nAma smaraNa kare to zatrunuM sainya pAchuM haThI jAya che. [38] bhaktAmara zloka 39 kuntAgraMbhizagajazoNitavArivAha -, ve gAvatArataraNAturayodhabhIma | yuddha jayaM vijitadurjayajayapakSA, svapAdapajavanAzrayiNo labhatte //39 bhoMkAtA jyAM kari zarIramAM lohIdhArA vahe che, temAM hAlI ahIMtahIM ahA sainiko to rahe che; je saMgrAme nava rahI kadI jitake rI nizAnI, lIdhuM jeNe zaraNa tuja to hAra hoye ja zAnI ? || 30 || bhAvArtha : he bhagavAna! bhayaMkara magaranA samUhapAThIna ane pITha jAtinA matsyo ane bhayaMkara dedIpyamAna vaDavAnaLa saLage che, jemAM AvA samudramAM jemanA vahANo uchaLatA taraMgonA mojAMonA agrabhAga upara rahelAM che, evA sAMyAtrika loko tamAruM mAtra smaraNa karavAthI ja bhayarahita thaI nirvighnapaNe icchita sthAne pahoce che. tamAruM smaraNa kare to nirvighna pAra pahoMce che. te 40 || bhaktAmara bloka 40 asmonidhau yubhitabhIpaNanakacakra, pAThInapIThabhayadobUNavADavAnnI | rattarazazikharasthitayAnapAtrA strAsa vihAra bhavataH smaraNAd vrajanti || gI jyAM tyAM kudAkuda karI rahyAM nakacakro kare che, jemAM mojAM ahIMtahIM bahu jorathI chaLe che; evA azvamahIM kadI ahA yAtriko jo phasAye, saMbhAre jo prabhujI tamane bhIti to dUra thAya. li 40 | (20) Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha : he bhagavAna! bhayaMkara magaranA samUhapAThIna ane pITha jAtinA matsyo ane bhayaMkara dedIpyamAna vaDavAnaLa saLage che jemAM AvA samudramAM jemanA vahANo uchaLatA taraMgonA mojAMonA agrabhAga upara rahelAM che evA soyAtrika loko tamAruM mAtra smaraNa karavAthI ja bhayarahita thaI nirvighnapaNe icchita sthAne pahoMce che. tamAruM smaraNa kare to nirvibe pAra pahoMce che, 40 bhaktAmara zloka 41 udbhUtabhISaNa jalodarabhArambhagnA, zocyAM dazAmupagatAzrutajIvitAzA: | ctpAdapa jarajo mRtadidha-de hA, maryA bhavanti makaradhvajatulyarUpA //41 / aMgo jenA atizaya vaLyA peTamAM vyAdhiothI, jeNe choDI jIvana jIvavA sarvathA Aza tethI; tevA prANI zaraNa prabhujI ApanuM jo dhare che, teo nizce jagatabharamAM devarUpe phare che. / 41 || bhAvArtha : jeo bhayaMkara jalodara roga utpanna thavAthI vAMkA vaLI gayelA zoka karavA lAyaka-dayA khAvA jevI dazAne pAmelA hoya ane jemaNe jIvananI AzA choDI dIdhI hoya evA manuSyo paNa tamArA caraNakamaLanI rajarUpI amRtane potAnA zarIra para copaDavAthI kAmadevanA jevA svarUpavALA thAya che [41] bhaktAmara bloka 42 ApAdakaTha mu zra la ve breitA kA , gADha bRhatrigaDako TinidhRSTa jardhAH | tvazAma mAmaniza manujAH smarakta, saghaH svayaM vigatabandhabhayA bhavanti //4rA. je kedInA pagamahIM are beDIo to paDI che, mAthAthI te jakaDI laine jAMgha sudhI jaDI che; evA kedI manuja prabhujI Apane jo smare che, sarve baMdho jhaTapaTa chUTI chUTathI te phare che. 42 // (21). Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha : jemanA zarIra pagathI mastaka sudhI moTI sAMkaLothI bAMdhelA hoya ane jemanA sAthaLo beDInA agrabhAgathI atyaMta ghasAtA hoya evA manuSyo paNa che svAmI! niraMtara tamArA nAmarUpa maMtranuM (OM RSabhAya namaH ) smaraNa karavAthI tatkALa potAnI meLe baMdhanathI bhayarahita thaI jAya che. 42 bhaktAmara zloka 43 mAdvipendra-mRgarAja-davAnalAhisaMgrAma-vAridhi-mahodara-baMdhanottham / tasyAza nAzamupayAti bhayaM bhiSeva, yastAvakuM stavamimaMmatimAnadhIte / / 4 / / gAMDA hAthI siMha dava ane sarva zuddha thayelI, adhdhi kerI udara darade baMdhane ke banelI; evI bhIti jhaTapaTa bahu temanI to hare che, jeo mAruM stavana prabhujI premathI re kare che. II 43 || bhAvArtha : je buddhimAna manuSya tamArA stotrano niraMtara pATha kare che tene madonmatta hAthI, siMha, dAvAnaLa, sarpa, yuddha, samudra, jalodara ane baMdhana e AThathI utpanna thayelo bhaya jANe pote ja bhaya pAmyo hoya tema zIghra nAza pAmeche. 43 bhaktAmara zloka 44 stotrasarja tava jinendra ! guNairnibaddhAM, bhaktvA mayA ruci2varNavicitrapuSpAn / dhatte jano ya iha kaMThagatAmajaa ; taM mAnatuGgamavA samupaiti lakSmIH / / 44) jene gUMthI guNa gaNa rUpe varNa phUle ramujI, evI mALA vividha vidhie ApanI he prabhujI; tene jeo nizadina ahA kaMThamAMhe dhare che, teo lakSmI sukhethI jagamAM mAnatuMgI vare che. // 44 // bhAvArtha : he jinezvara! meM bhaktithI karelI pUrvokta jJAnAdi guNothI gUMthelI tathA manohara akSarorUpI vicitra puSpovALI tamArA stotrarUpI mALAne A jagatamAM (22) Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je manuSya niraMtara kaMThamAM dhAraNa kare che te cittanI unnativALA puruSane athavA mAnatuMgasUrine koIne vaza nahIM thayelI evI rAjya-svarga ane mokSa saMbaMdhI lakSmI prApta thAya che. 44o. (23) Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. zrI bhaktAmara stotranuM vivecana bhaktAmara zloka 1 bhaktAmara praNatamaulimaNiprabhANA, muddyotakaM dalita pApatamovitAnam / samyak praNamya jinapAdayugaM yugAdA vAlambanaM bhavajale patatAM janAnAm / / 1 / / bhAvArtha : bhaktivaMta devonA namelA mugaTone viSe rahela maNionI kAMtine udyota karanArA pAparUpI aMdhakAranA samUhano nAza karanAra yuganI AdimAM saMsArarUpa samudramAM DUbI rahelA mANasone AdhArarUpa jinezvara bhagavAnanA caraNayugalane mana, vacana, kAyAnA praNidhAnapUrvaka namaskAra karIne. // 1// prabhutarannI bhakti ane samarpaNanA kAraNe devonA mugaTanA maNio jhaLahaLe che! cAra gatimAM bhramaNa karatAM jIvomAM manuSya ane devayonimAM virala jIjJAsuo uttama evA mokSasukhane jhaMkhatA hoya che. saMsArI manuSyo azAtA vedanIyanA viparIta prasaMgomAM hArI thAkIne prabhu smaraNano Azraya le ema sAmAnya rIte jovA maLe che. zAtA vedanIyanA udaya ane prasaMgomAM bahiramanavALo jIva tevA udayane ane prasaMgone atyaMta rAgapUrvaka mohAMdha thaIne bhogave che. A dazA saMsAranA sAmAnya manuSyonI ane devalokamAM ghaNA devonI hoya che. A prathama zlokamAM je devono ullekha karavAmAM Avyo che, teo paramAtmA tarapha bhaktivaMta che. devayoninA vipula aizvarya ane pracura bhogasAmagrInI vacce paNa je devoe A sukhonI nazvaratAno yathArtha nirNaya karyo che. ane A devayoni paNa je puNyayoge prApta thaI che te devagatinA sukha ane puNya paNa vinazvara che. eTaluM ja nahIM paraMtu te bhavabhramaNanA haturUpa che ema jeNe jANyuM che tevA devonA bhaktipUrvaka namelA (mastakono) temanA mugaTone vize rahela maNinI kAMtino je ullekha karyo che, tenuM rahasya e che ke A bhaktivaMta devo vipula sukha upabhoganI sAmagrInI prApti chatAM (24) & Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanI re -paramAtmAnI bhakti tarapha che. bhakti eTale prabhu taraphanI prIti. paramAtmAnA anaMtA divyaguNono mahimA jemanA hRdayamAM yathAyogya rIte vyApyo che tevA devo samarpita hRdaya vaDe prabhune namaskAra kare che. pote UMcI gatimAM hovA chatAM tenAthI nirmohI thaIne, ahaMkAranI zUnyatA hRdayamAM dhAraNa karIne jyAre paramAtmAne namaskAra kare che, tyAre potAnA AtmAnI aMdara je divyatA prakAzita thAya che te paramAtmA taraphanA samarpaNanA kAraNe che. A rIte paramAtmAnA anaMtA divyaguNone bhaktinI gaMgAmAM snAna karatAM te devo jyAre (jhIle che) tyAre paramAtmAne namana karI rahelA te devonA) namelA mastaka upara rahelA mugaTanA maNi vagere ratno paramAtmAnI bhaktirUpI, samarpaNarUpI sthitinA kAraNe divya tejathI dedIpyamAna banI jhaLahaLI rahyA hoya tema lAge che. have A vAtane ApaNe bIjI rIte vicArI zakIe. paramAtmA tarapha devo kevA bhaktivaMta che? ema kahI zakAya ke, "bhaktitaNA jyAM pUra umaTe, motanI paravA nathI " athavA vikalpa ema kahI zakAya ke, " bhakti karatAM chUTe mArA prANa " AvI atyaMta prabaLa jhaMkhanAvALA AtmAo ja potAnA zAzvata sukhane prApta karI zake che. vartamAna covIsInA prathama tIrthakara RSabhadeva bhagavAnane je devo bhaktipUrvaka namaskAra kare che. temanI bhaktinI utkRSTatAno upara nirdeza Apyo che. A devonI AvI bhaktimaya sthitine ApaNe aMtarAtmadazA kahI zakIe. bAhyasukhonI nirarthakatAno nirNaya karI aMtarAtmadazA tarapha vaLelA ane paramAtmA tarapha bhaktivaMta evA devonA aMtarataja jANe ke paramAtmAnA anaMtA divyaguNonA tejasvI aMzo temanA hRdayamAM pratibiMbita thaI tenI teja prabhA jANe ke temanA mugaTanA maNione zobhAvI rahI hoya tema jaNAya che. bhavATavimAM aTavAtA jIvone AcArya bhagavaMtanuM abhayavacana ane mArgadarzana prathama zlokanI prathama paMktithI ja AcArya bhagavaMta mAnatuMgasUrIzvarajI spaSTa pharamAve che ke mahApuNyayoge prApta thayela devagatinA zAtA vedanIya ApanArA sarvottama sukhonI nirarthakatAno nirNaya karI jema devo paramAtmA RSabhadeva tarapha bhaktivaMta ane samarpita thayA che. teja ekamAtra upAdeya karavA yogya kartavya che ane te vinAnuM saghaLuM heya tyajavA (25). Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogya che. A rIte je koI bhakta yathArtha nirNaya kare che arthAt 52mAtmAne samarpita thAya che, tenA mATe te pAparUpI aMdhakArano nAza thAya che. jagatamAM saghaLA parapadArtho - strI, putra, dhana, parivAra Adi temAM jIvanI Asakti ane mohabuddhinA kAraNe Dagale ane pagale pApane vadhAranArAM che. anAdikALathI bhavabhramaNa karatAM jIvane A badhAmAM Asakti ane moha rahelo che. je pAparUpI aMdhakArane niraMtara ghaniSTha banAve che ane anAdithI te prakAranA saMskAra dRDhapaNe ghUMTAtA jAya che. vaLI potAnA mAtA, pitA, bhAIo, baheno, kuLa, parivAra ane samastaloka A pravAhamAM ja baLavAna vegathI taNAto hoI pote paNa te gatAnugatiktAne yathArtha gaNI sahajapaNe anusare che. ane pote ema ja mAnI bese che ke AmAMthIchUTavuM ke mukta thavuM atyaMta duSkara che. AvA manuSyone ane samasta lokane pokAra karIne atyaMta draDhatApUrvaka abhayavacana ApatA hoya te rIte AcArya bhagavaMta pharamAve che ke 5ramAtmAne samarpita thanArA mATe prabhu pAparUpI aMdhakArano nAza karanAra che ane sAcA zAzvata sukhano mArga batAvanAra che. saMsAra samudranI aMdara DUbI rahelA jIvone mATe jinezvara bhagavAna AdhArarUpa che. A samasta saMsAra rAga, dveSa ane ajJAnanA pAyA upara racAyo che. Asakti ane mohanA kAraNe saMsAra samudranI aMdara jIva DUbI jAya che. jema taravaiyo taravAnI kaLA jANato hovAthI samudramAM DUbato nathI, jema hoDImAM beThelo mANasa nAvika nAva calAvato hovAthI samudramAM DUbato nathI. tevI rIte je jIva saMsAramAM rahevA chatAM saMsArathI alipta rahevAnI kaLAne jANe che athavA je jIva jinezvara bhagavaMtane samarpita thaI temano AdhAra le che te saMsAra samudrane tarI zake che. AtmAno svabhAva anubhavavAno ane samajavAno che. traNeya kALamAM zuddhAtmA sarvathI bhinna che. potAnA svabhAvathI bahAra AvI vibhAvamAM ramaNatA karato jIva saMsAra sAgaramAM DUbe che. paraMtu jaLamAM jema kamaLa rahe tevI rIte AtmAnubhava thayA pachI jJAtA dRSTApaNe saMsAramAM rahIne sahajabhAvamAM saMsAra tarI zake che. mumukSu mATe jJAnayoganI A vAta che. to bhaktivaMta mATe jinezvara bhagavaMtano AdhAra laI temanA zrIcaraNe pUrNapaNe samarpita thaI saMsAra sAgara tarI zakAya che. A rIte jIva kAM jJAtAdraSTA thaIne kAM samarpita dhaIne saMsAra sAgarane tarI zake che. (26) Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhunA caraNayugalane vaMdana karavAnuM rahasya prathama zlokanA aMtima caraNamAM ema kahevAyuM che ke mana, vacana ane kAyAnA yogathI jinezvara bhagavaMtanA caraNayugalane je namaskAra kare che te paramAtmAne pAmyA che. caraNa yugalano ahIM artha ema paNa ghaTAvI zakAya ke mArga upara cAlanAra caraNa eka ja dizAmAM eka pachI eka layabaddha rIte cAle to mArga kapAya che. tema jJAna ane bhaktirUpI banne caraNanA saMyoge jinezvara prabhunA darzana karI zakAya che. bIjI rIte ema paNa ghaTAvI zakAya ke je mArga upara cAlIne paramAtmadazAne prathama jinezvara bhagavaMta zrI RSabhadeve prApta karela te caraNayugala arthAt temaNe pote je rIte darzana, jJAna, cAritrya dvArA je mArga upara gamana karI paramAtmapadane prApta karyuM te caraNayugalane anusaranAra pote paNa paramAtmadazAne pAmI zake che. ahIM garbhita rIte ema paNa ghaTAvI zakAya ke je manuSya potAno eka paga saMsAra tarapha pazcimamAM ane bIjo paga pUrva tarapha AtmAmAM rAkhavAno prayAsa karI baMne paga dvArA paraspara viruddha dizAmAM cAlavA mathe to paNa cAlI zakato nathI. tethI AcArya bhagavaMta prathama zlokanA cothA caraNamAM bhagavAnanA caraNayugalane vaMdana karavAnuM e rIte jaNAve che ke prabhu pote je mArge cAlIne paramAtmapadane pAmyA temanA te caraNayugalane arthAt darzana, jJAna, cAritryane saMpUrNapaNe lakSamAM laI mana, vacana ane kAyAnA yogathI je vaMde che, tene je samarpita thAya che athavA tene je grahaNa kare che te paramAtmadazAne prApta kare che. (27). Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 2 yaH saMstutaH sakala vAGmaya tattvabodhA, dudbhUtabuddhipaTubhiH suralokanAthaiH / / stotrairjagatritacitta haraisdAraiH, stoSye kilAhamapi taM prathamaM jinendram / / 2 / / bhAvArtha : sakala zAstronA jJAnathI utpanna thayelI buddhi vaDe catura evA devendroe traNe jagatanA jIvonA cittane haraNa karanArA ane mahAna arthavALA udAra stotro vaDe jemanI sArI rIte stuti karelI che; evA prathama tIrthakara zrI RSabhadeva bhagavAnanI huM paNa stuti karIza. //rA. paMDita ane jJAnIno taphAvata prathama zlokamAM paramAtmAnA caraNa yugalane namaskAra karatAM bhaktivaMta devonI sthitino nirdeza karelo che. bIjA zlokamAM AvA paramAtmapadanI prAptino mArga batAvanArA samasta zAstronI vAta karI che. A artha gaMbhIra jJAnapUrNa stotra samyagu darzanane ApanAra mokSamArga prakAzaka dIpaka samAna che. te kaI rIte (ema) che teno saMdarbha e rIte ghaTAvI zakAya ke zAstra mAtra temAM AlekhAyelA je te viSayanI mAhitI Ape che. sakala zAstronA abhyAsathI ane tenA ciMtana mananathI koI paNa vyakti ugra puruSArtha karI mahAna paMDita banI zake che. jagatabharanA vidvAnomAM yaza, mAna, pratiSThA prApta karI zake che ane e rIte te atyaMta AdaraNIya vyakti paNa banI zake che paraMtu ahIM jeno ullekha karyo che te devendro che. A devendro mahAna paMDita nathI. paraMtu sakaLa zAstronA abhyAsathI tene yathArtha rIte AtmasAta karIne potAne je jJAna prApta thayuM che te jJAna mAhitInuM jJAna nathI paraMtu anubhavanuM jJAna che. devalokanA samasta sukhone paNa tRNavata gaNI potAnI samasta jJAnaprajJAnA AdhAra upara utpanna thayelI temanI prajJA atizaya sukSma ane tIkSNa che. pote mahAna puruSArtha dvArA je satyano sAkSAtkAra karyo che. tevA anubhUti saMpanna devendro prathama ji ghara bhagavaMta RSabhadeva paramAtmAnI stuti kare che. (28) Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmA sAthe devonI tulanA samasta zAstronA anubhava jJAnathI tIkSNa prajJA vaDe jemaNe paramAtmAno yathArtha mahimA jANyo che. zrI tIrthaMkara prabhu kevA anaMtAguNothI vibhUSita che tenuM temanA rome romamAM jJAna che. anaMtAguNonA dhAraka evA paramAtmA pAse mahA aizvaryathI yukta devendronI sthiti atyaMta prakAzamAna sUryanI sAme AgiyAnI sthiti hoya tevI che. paramAtmA tarapha teo samarpita che, abhibhUta che ane ethI ja teo temanI stuti kare che. catura devo dvArA jIvone sAcuM mArgadarzana jJAna vaibhavathI jemanI prajJA tIkSNa banelI che. tevA devendro kharekhara atyaMta prajJAvAna che. AvA buddhimAna devendronI vivekazIla nirmaLatAnI vAta zI karIe? maraDAnA rogIne ane te paNa evo rogI ke jeno roga ghaNAM lAMbA kALathI cAlyA karato hoya tene uttama dravyothI yukta zuddha ghImAM banAvela garamAgarama zIro pIrasavAmAM Ave to te lezamAtra hitakara nathI ane AvA zIrAne prasanna citte roganI upekSA karI daradI Aroge to te tenA mATe keTalo ahitakara che te to niSNAta ane anubhavI vaida ja nakkI karI zake. ahIM A draSTAMta eTalA mATe prastuta karyuM che ke rAga, dveSa ane ajJAnamAM bhavabhramaNa karatA jIvo Asakta ane mohAMdha che. A jIvonI sthiti pelA maraDAnA daradI jevI che, dehAdikathI mAMDIne strI, putra parivAra ityAdimAM, dhana vaibhava, yaza, mAna, pratiSThA vagere samasta padArthomAM jenI ekatva buddhi che evA tamAma AtmAo maraDAnA daradI jevA che. devo dvArA bhaktimArgano mahimA upara jaNAvyuM tema devendro mahA prajJAvAna ane vivekazIla che. pote paNa eka samaye maraDAnA rogI jevI sthitimAMthI potAnA atyaMta prabaLa puruSArtha dvArA ane mahA puNya yoge devendra sudhInI sthitie pahoMcyA pachI sakala zAstronA jJAnanuM dahana karIne paramAtmA tarapha atyaMta bhaktivaMta evA devoe potAnI anubhUti vaDe nirNaya karyo, ke jagatanA sAmAnya jIvone AtmaprAptino upAya tatvajJAna dvArA vyavahAranaya ke nizcayanaya dvArA ke bIjI koI paNa rIte batAvavo te to zIro ke anya svAdiSTa mIThAI dvArA rogIno upacAra karavA barAbara che. jema koI paNa (29) Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rogamAM eka supathya AhAra hoya che, tema devendroe bhaktipUrvaka traNe jagatanA jIvonA cittanuM haraNa karavA mATe stotra racanA dvArA bhagavAnanI stuti karI che ane samasta jagatanA jIvo mATe A stotro supathya AhAra che. ane teja upacAra yathArtha hovAno izAro karyo che. AtmajJAna kone thAya? bhaktimArga rAjamArga che. stuti stotro zA mATe mahimAvaMttA che ? AtmajJAnane prApti sAthe zvetAMbara AmnAyamAM jaina darzane paMdara bhede mokSano svIkAra karyo che. mokSanI prAptimAM samyagu darzanane mahattvapUrNa prAdhAnya maLyuM che. saMbo sattarI nAmanA graMthamAM Ano spaSTa nirdeza che. zloka A pramANe che : seyAmbaro ya Asambaro, buddhovA ahavaanno / samabhAva bhAvI appA, laha e mukhama na saMdeho / bhAvArtha : zvetAMbara ho ke digambara ho, bauddha matano ho ke anya koI matanA ho paraMtu je AtmabhAvathI yukta che te mokSane pAme che temAM koI saMdeha nathI. AtmajJAna ane mokSa prAptinA aneka upAya ane sAdhana che. japa, vrata, tapa, bhakti, svAdhyAya, ciMtana, manana, dhyAna,zravaNa ane A sivAyano koI paNa upAya ke koI paNa mArga jJAnamArga ho ke bhaktimArga - AtmA jene grahaNa karavo hoya tene grahaNa karIne bhAvapUrvaka ArAdhe to te samabhAva (samyaga darzana) ApanAra ane mokSa apAvanAra che. ane jo te bhAvarahita thAya to te bhava bhramaNanA heturUpa che. bhaktimArga e rAjamArga che. paramAtmAnA anaMtAguNonuM yathArtha mahimA lAvI bhaktibhAvapUrvaka prabhunA caraNamAM mArgamAM) samarpita thaI bahira AtmA aMtaramukha thaI - aMtara AtmA banI, paramAtmA thaI zake che. samasta zAstronA jJAna vaDe utpanna thayelI buddhivALA catura devendroe paramAtmAnI stuti vaDe parama padanI prApti mATe rAjamArga evA bhaktimArgane prAdhAnya ApI traNe jagatanA jIvonA cittane haraNa karanArA stotro vaDe paramAtmAnI stuti karI che. stuti vaDe mahimAvAnano mahimA Ave che ane potAnI alpatAnuM bhAna thAya che. stuti cittane prasanna karanAra che. (30) Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stuti cittane AnaMda ApanAra che. stuti ekAgratA ApanAra che. stuti samarpaNanA bhAvane janma ApanAra che. stuti hRdayanA malina ke azuddha bhAvone zuddha karanAra che. stuti jagatanA jIvonI vibhAva taraphanI rucine toDI paramAtmA sAthe joDanAra che. stuti hRdayamAM komaLatA, RjutA, zuddhatA ane nirmaLatAne janma ApanAra che. evI stutinI ane evA stotronI ke jemAM samasta zAstrono sAra samAyo hoya. je sAgara samAna dhIragaMbhIra ane UMDA arthavALA hoya, biMdumAM siMdhunI jema saghaLuM kahevAyuM hoya ane tethIja je traNe jaganA sarva jIvonA cittanuM haraNa karanAra hoya tevA stotronI racanA vaDe devoe RSabhadeva prabhunI stuti karela che. A stotro atyaMta udAra ane bhAvanAvALA hovAthI traNe jagatanA jIvone te stotra jANe ke potAnA mATe ja racAyuM hoya tevI anubhUti sAthe temanA cittanuM haraNa karanAra che. tethI bIjA zlokanA aMte AtmAnaMdamAMthI bahAra AvI stotranA racayitA kavivara AcAryadeva mAnatuMgasUrizvarajI kahe che ke, devendronI jema prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva bhagavAnanI huM paNa stuti karIza. (31) Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 3 buddhayA vinA'pi vibudhArcita pAdapITha! stotuM samudyata matirvigata trapo'ham / bAlaM vihAya jala saMsthitamindu bimbamanyaH ka icchati janaH sahasA grahItum / / 3 / / bhAvArtha : devoe jemanA pAdapIThane pUjelache evA he prabhu! tamArI ratuti karavAmAM mArI kAMIpaNa buddhi nathI, chatAM paNa maryAdAnuM ullaMghana karIne tamArI stuti karavA taiyAra thayo chuM. jema pANImAM pratibiMbarUpe paDelA caMdranA biMbane vagara vicArye pakaDavAnI icchA bALaka sivAya bIjo koNa kare? vA prabhunI pAdapIThanA pUjananuM rahasya prathama zlokamAM paramAtmAnA caraNa yugalane namaskAra karatAM bhaktivaMta devonI sthitino nirdeza karelo che. bIjA zlokamAM devendro dvArA traNeya jagatanA jIvonA kalyANa mATe temanA vaDe racAyelA udAra stotro ke jenA thakI prathama tIrthakara RSabhadeva bhagavAnanI stuti karavAmAM AvI che tenI vAta karI che. trIjA arthagaMbhIra rahasyapUrNa zlokanAM prAraMbhamAM ema jaNAvyuM che ke he, prabhu! devoe ApanI pAdapIThanuM pUjana karela che. tattvanA sUkSma rahasyane atyaMta gupta rIte apragaTa rAkhavA chatAM sUkSmAti sUkSma vicAraNA karatAM arthAt marajIvo jema nidhAnanI prApti mATe mahAsAgaramAM vAraMvAra UMDI ane UMDI DUbakI mArIne mahAmUlyavAna motIne prApta kare che, tema zA mATe marajIvA samAna devo prabhunI pAdapIThanuM pUjana kare che tenuM rahasyodghATana A rIte ghaTAvI zakAya. anaMtakALathI saMsAramAM jIva bhramaNa karato Avyo che. cAra gatimAM tenuM bhramaNa thayA kare che. temAM virala AtmAo viziSTa puruSArtha dvArA unnati sAdhI zake che. mahAna aizvarya ane buddhimAna devoe potAnA jJAna ane anubhava thakI evI vicAraNA karI ke ghaDiyALanuM lolaka eka dizAmAMthI bIjI dizAmAM arthAt paraspara viruddha dizAmAM jema gamana kare che tevI rIte anaMtakALathI A AtmA potAnA rAgadveSa ane ajJAnathI Asakti ane For Privat( 32 )onal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohathI sukhopabhogamAM ekatva buddhi karato Avyo temAM lolupa thaI tene bhogavato Avyo. A sthiti ghaDiyALanA lolakanI eka dizAnuM sUcana ApatI sthiti hatI. AvA sukhopabhogathI ubakI gayelo jIva te sukhomAM sAcA sukhanI prApti nahIM thatAM kharekhara atyaMta trAsI javAthI rAgane choDIne ghaDiyALanA lolakanI jema lolakanI bIjI dizArUpI tyAga upara sthita thaI saMsAranA sukhono tyAga karI tyAga dvArA sAcA sukhanI zodha kare che. paraMtu rAga ane tyAgamAM potAnA ahaMkAra ane mamatvane pakaDI rAkhelA hovAthI te bemAMthI ekapaNa jagAethI tene sAcA sukhanI prApti thatI nathI, arthAt AtmajJAna ane samyagudarzana thatuM nathI. mahApuNyayoge riddhi-siddhi ane aizvaryayukta virala evI devagati prApta thavA chatAM jJAnasAgaramAM mahAmaMthana karIne devoe e amRtakuMbhanI zodha karI ke sAcuM sukha aham mamatva sahitanA rAga ane tyAgamAM nathI arthAt devAdikagatinA sarvotkRSTa bhogomAM ke ekAMta vana-jaMgalamAM rahI ugra tapazcaryA ane tyAgavALA jIvanamAM paNa nathI. AtmAnuM sAcuM sukha tenA anaMtaguNonA svAnubhavamAM ane parama vItarAga dazAmAM raheluM che. ahaMkAra ane mamatvathI rahita evI parama vItarAgadazA prathama tIrthakara bhagavAna zrI RSabha jinezvaranI jANI devo prabhuzrInI pAdapIThanuM pUjana kare che. paramAtmAe-zrI RSabha jinezvare sarva bAhya abhyatara zatruo para vijaya meLavI, sarva karmano kSaya karI, AtmAnA anaMtA, zAzvata ane akSaya sukhane je mArga upara cAlIne je rIte prApta karyuM teno mahimA, tenI ruci, ane te taraphanI prIti devonA romeromamAM che, ane AvI ruci ane prabhuno mahimA, prabhunI vItarAgatAno mahimA, prabhunA vItarAga mArgano mahimA devonA hRdayamAM niHzaMkapaNe hovAthI AvA riddhi-siddhi vALA aizvaryayukta devo hRdayamAM ahama-mamatvane zUnya karI teno kSaya karI, tene ati alpa karI e nirNaya yathArthapaNe le che, ke rAga ane viveka vinAnA tyAgarUpI eka atithI bIjA ati upara ghaDiyALanA lolakanI jema jhUlavA karatAM jeno mahimA samasta prANamAM vyApyo che tevA tIrthakara bhagavaMtanuM pUjana ja atyaMta zreyakara che. A ja saMdarbhamAM A ja zlokamAM zA mATe devoe prabhunI pAdapIThanuM pUjana karela che tenuM rahasya raheluM che. svAnubhUtinA baLa upara bhaktAmaranI racanA bhaktAmara stotranA samartha racayitA AcAryadeva mAnatuMgasUrIzvarajI For Private Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahe che ke devoe jemanI pAdapIThanuM pUjana karela che tevA he prabhu, ApanI stuti karavAmAM mArI kAMI paNa buddhi nathI. zlokanA baMne caraNamAM kevo adbhuta samanvaya che ke mahAaizvaryayukta ane buddhimAna devo potAnA aizvarya ane buddhine tRNavat karIne prabhune pUjeche. prabhune samarpita thAya che. prabhunA AtmAnA anaMtAguNone pUje che ane te guNone potAnAmAM have jANe ke pragaTa karavA mATe tatpara thatA hoya tevo puruSArtha samarpaNa dvArA kare che. teja rIte AcArya bhagavaMta paNa potAnI viziSTa sAdhanA, potAno mokSaprAptino puruSArtha, potAnuM AcAryapada ane potAnAmAM aneka zaktio hovA chatAM atyaMta vinamrapaNe kahe che ke he prabhu ApanI stuti karavAmAM mArI kAMIpaNa buddhi nathI. A vinamratA ja temanI ucca AtmadazAnI paricAyakache. teo ema kahe che ke maryAdAnuM ullaMghana karIne tamArI stuti karavA huM taiyAra thayo chuM. ahIM ema abhipreta che ke prabhunA guNonI stuti yathArthapaNe karI zakavA vANI dvArA koI samartha nathI. eka daSTAMtathI vicArIe to sarovaramAM jAmelI lIla upara kinArAnA vRkSa uparathI koI pAkuM phaLa paDe tyAre kSaNika samaya mATe phaLano AghAta thavAthI lIla chinna-bhinna thatI hoya che. AvI lIlanI nIce pANImAM ramatI mAchalI, lIlanA dUra thayelA bhAga tarapha dhasI Ave ane AkAzamAM dekhAtA pUrNacandranA darzana karI jema AnaMda-vibhora thaI jAya tevI rIte mahAkavi mAnatuMgasUrIzvarajI prabhunA guNonA mahimA mAM ane tevA prakAranA anubhavamAM atyaMta AnaMda-vibhora thavAthI prabhunI stutino prAraMbha kare che. potAne je anubhUti thaI che te vANImAM vyakta thAya tevI nathI. te anirvacanIya che. tenI abhivyaktinI ghaNI maryAdA che. chatAM hRdayamAM chaLatAM svAnubhavanA, AnaMdanA, ullAsanA mojAM eTalA prabaLa ane vegavAna che ke saghaLI maryAdAnuM ullaMdhana karIne zabdarUpe-stutirUpe te A stotramAM vahevA lAgyA che. AcArya bhagavaMtanI AtmadazA ane vinamratA AcArya bhagavaMtanI AtmadazA keTalI ucca che ane vinamratA keTalI uccakakSAe khIlI che e A ja zlokanA pachInA caraNamAM pratibiMbita thAya che. potAnI tulanA pote bALakanI sAthe kare che ane dRSTAMtathI ema jaNAve che ke bALaka koIpaNa pravRtti kare te bALaka buddhithI kare che, vagara vicAre kare che. jema koI bALaka AkAzamAM rahelA caMdranA pANImAM paDatA (34) Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratibiMbane pakaDavAnI koziSa kare che te tenI bALaceSTA che. caMdra AkAzamAM che. pratibiMba pANImAM che, ane pratibiMbane pakaDavAnI ceSTA jema bALakabuddhi kare che tevI rIte atyaMta vinamratAthI kavirAja jaNAve che ke he RSabhadeva prabhu! tamArI stuti karavA mATe mArI buddhi samartha nathI. ApanI sarvajJatA ane ApanA anaMtAguNone huM koIpaNa rIte abhivyakta karI zakuM tema nathI. chatAM paNa sarovaranI lIla dUra thatAM tenI nIce rahelI mAchalI caMdranuM kSaNika darzana thatAM je bhAvavibhora thAya che tema mArA alpajJAnamAM ApanI prabhutAnuM darzana thatAM bhAvavibhora thaI, he RSabha jinezvara ! ApanI vItarAgatA, ApanI sarvajJatA ane ApanA anaMtAguNono mahimA mArA hRdayamAM pragaTa thatAM anAyAse sahajabhAve ApanI stuti karuM chuM. tenA prAraMbha vakhate vinamratApUrvaka potAne bALakabuddhinA gaNAvI potAnAmAM asamarthatA hovAchatAM potAnI maryAdAnuM ullaMghana karIne paramAtmA taraphanA potAnA ati utkaTa premane vaza thaIne pote stuti karavA taiyAra thayA che tema mahAprabhAvaka bhaktAmara stotranA racayitA mahAvi AcArya bhagavaMta mAnatuMgasUrIzvarajI mahArAja jaNAve che. * (35) Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 4 vaktuM guNAn guNasamudra ! zazAkakAntAn karate kSamaH suraguru pratimo'pi buddhayA ? kalpAnta kAla pavanoddhata nakracakraM ko vA tarItumala mambunidhiM bhujAbhyAm ? / / 4 / / bhAvArtha : he guNanA sAgara prabhu ! caMdra jevA ujjavaLa tamArA guNone kahevA mATe buddhi vaDe bRhaspati jevo paNa kyo vidvAna samartha che? jemake pralayakALanA vAyuthI jemAM magaramacchonA samUho UchaLI rahyA hoya evA mahAsAgarane potAnI be bhUjA vaDe koNa tarI zake? jema Avo samudra taravAne azakya che tema tamArA guNonuM varNana karavuM azakya che.ll prabhu guNasAgara zA mATe ? AtmAnA sAcA guNo kema pragaTe ? mahAprabhAvaka zrI bhaktAmara stotranA cothA zlokanA prAraMbhamAM RSabhadeva bhagavAnane guNonA sAgara samAna saMbodhana karavAmAM AvyuM che. A saMbodhana pAchaLa Azaya e che ke paramAtmA anaMtAguNone dhAraNa karanAra che. AtmAnI vikAsa yAtrA nigodamAMthI paramAtmapada sudhInI che. jIva sAmAnya rIte jyAM sudhI svasammukha thato nathI, tyAM sudhI te parasanmukha hoya che. parasammukha evo jIva Atmatattvano nirNaya karI zakato nathI. zuddha caitanya svarUpa bhagavAna AtmA kevo che, tenuM tene bhAna hotuM nathI. tenI A sthiti mATe te pote javAbadAra che. jainadarzane AtmAnI pUrNa svataMtratAno svIkAra karyo che. tethI AtmAe svabhAvamAM TharavuM ke vibhAvamAM bhramaNa karavuM te tenA savaLA ke avaLA puruSArtha para AdhArita che. jIvanI parasammukha dRSTino artha e che ke AtmA sivAyanA tamAma bAhya svarUpa padArtho, saMbaMdho ane bAhya guNa-avaguNomAM tenI prIti ane ruci hoya che. A rIte anaMtakALathI saMsAramAM bhramaNa karato ane sarva para padArthamAM For Privat( 38 )onal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Asakta evo jIva potAnA svAnubhavanA baLa upara anaMta saMsAra ane parapadArthanI nirarthaktAno jema jema anubhava karato jAya che, tema tema tene potAnI parAdhIna dazAnuM bhAna thAya che. ane svAdhInatAnI prAptinI jhaMkhanA jAge che. A rIte parapadArthone choDavA mAMgato ane choDanAro AtmA jyAre aMtarmukha thAya che tyAre tenI aMtarAtmadazAmAM svAdhInatAnA sukhanI AchI jhalaka maLe che. potAnA Atmatattva ane AtmaguNonuM darzana thAya che. tyAre svAnubhUtimAM ApoApa jaNAya che ke pote je bAhyaguNonA daMbhI, pAkhaMDathI ke laukika dRSTie pakaDIne potAnA kuLa, parivAra ane samAjamAM sajjanatAnI, udAratAnI ane dAnAdikanI pratibhA UbhI karI je guNone sAcA hIrA samAna mAnyA hatA, te phakta ahaMkAranA pAyA upara UbhelA camakatA kAcanA TukaDAthI vizeSa kAMI ja nahotA. guNonI tulanA caMdra sAthe karavAnuM rahasya A zlokamAM aMtarAtmadazAnI UMcI bhUmikA uparathI mahAkavine potAnA AtmaguNonI jhAMkhI thavA sAthe paramAtmAnA anaMtAguNonuM je virATa darzana thayuM tenA AdhAre temanA zrI mukhethI paramAtmAnI tulanA guNonA sAgara sAthe thaI che. paramAtmAne eka tarapha guNonA sAgara kahyA che. to bIjI tarapha te guNonI sarakhAmaNI caMdranI ujjavaLatA sAthe karelI che. guNone ujjavaLa kahyA che. arthAt caMdra jevA dhavala kahyA che to temAM e paNa abhipreta che ke A guNo caMdra jevA zItaLa paNa che. ahIM pratIka tarIke caMdrane je rIte levAmAM Avyo che tethI ema kahI zakAya ke tenI dhavalatA ane zItaLatAno saMbaMdha pUrNa zuddhatA sAthe rahelo che. vizeSa samajUtInA saMdarbhamAM ema kahI zakAya ke sUrya AtmAnuM pratIka che to caMdra mananuM pratIka che. saMsAranA pratyeka mAnavI Adhi-vyAdhi ane upAdhi jevAM trividha tApanI dAhakatAmAM zekAyA kare che. Ama thavAnuM kAraNa dareka mAnavI mananI bhUmikA uparathI sukhanI kalpanA karI tenI zodhamAM kasturI mRganI jema bhaTakyA kare che tema kahevAyuM che ke : "kastUrI kuMDala vase, mRga DhUMDhe vanamAMhI __ aise ghaTI ghaTI rAma hai, duniyA dekhne nAhIM / " sukhanI zodhamAM bhaTakatA mAnavIne aMtaranuM sukha aMtaramAM che enuM bhAna nathI. jema mRganI aMdarathI je kastUrInI suvAsa AvatI hovA chatAM suvAsane bahArathI AvelI mAnI vana-vana, jaMgala-jaMgala kasUrI mATe mRga (37). www.jainefibrary.org Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaTake che. tevI rIte mananA Azraye sukhanI zodhamAM bahAra bhaTakatA jIvane e bhAna nathI ke sukhanI zodha mATe teNe je manano Azraya lIdho che te mana teno mitra nathI paNa zatru che. te mana cokIdAra nathI paNa cora che. te mana ja tene anaMtakALathI bhavabhramaNamAM bhamAvanAra che. moha ane vikalpathI gherAyeluM mana sukhanI zodhamAM cotarapha jhAvAM mAre che. ApaNe upara jaNAvyuM tema AvuM bhaTakatuM mana jyAre svayaM nirNaya le che ke aMtaranuM sukha aMtaramAM che ane moha ane vikalpanA kAraNe A samasta saMsAra Ubho thAya che ane vadhato jAya che. tyAre yathArtha nirNaya lIdhA pachI mana upazAMta dazAne pAme che. vikalponI jALa tUTe che. chevaTe moha paNa kSINa thato jAya che tyAre aMtarmukhatAnI e dazAmAM AtmaguNonI pratIti thAya che. tenI ujjavaLatAno anubhava thAya che. tenI sAcI zItaLatAno anubhava thAya che. ane AtmadazAnI unnatinA A vikAsakramane caMdranI kaLA sAthe sarakhAvIne ema kahI zakAya ke jJAna dazAno prAraMbha ane tenI sthiti zukla pakSanA ekamanA caMdranI kaLA jevI che to pUrNajJAnanI prApti ane paramAtmapadanI sthiti soLe kaLAe khIlelA pUnamanA caMdra jevI che. je saMdarbhamAM A zlokamAM paramAtmAnA guNone caMdra samA ujjavaLa jaNAvAyA che. je jANe che te bolato nathI, je bole che te jANato nathI. guNonA sAgara samAna paramAtmAnA guNone caMdra samAna ujjavaLa jaNAvIne AgaLa ema kahevAmAM AvyuM che ke, A guNo kevA che teno yathArtha ane sAcuM varNana karavA mATe buddhino game teTalo zreSTha upayoga karavAmAM Ave to paNa bRhaspati jevA samartha devonA guru paNa tenuM varNana karI zake tema nathI. A vAta taddana sAcI che. kema ke je dazA, sthiti ke bhUmikA para devonA guru bRhaspati UbhA che te bhUmikA uparathI paramAtmAnA anaMtAguNo ane temanI sarvajJatA ityAdinuM varNana karavuM azakya che kema ke buddhinA koI paNa sImA pradezanI pele pAra anaMta atindrIya guNo rahelA che. indriyo dvArA ke buddhi dvArA A guNonuM varNana karavuM sarvathA asaMbhava che. mUMgo mANasa goLanA svAdanuM varNana jema izArAthI samajAvI na zake. tevI rIte paramAtmAnA guNone vize kathana to thaI ja na zake thaI zake to mArA aMgulInirdeza thaI zake. AtmAnA anaMtAguNa ane sukhano anubhava te atindrIya jJAnano viSaya che. indriyo dvArA te kadApi kahI zakAya tema nathI. je anubhUtino viSaya che, je svasaMvedanano viSaya che, je anirvacanIya (38) Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, te vANI dvArA vyakta thaI zake tema nathI. eTaluM ja nahIM paNa daDhatApUrvaka kahI zakAya ke "je jANe che te bolato nathI, ane je bole che te jANato nathI." AvI vastusthitino viSaya hovAthI devonA guru svayaM bRhaspati paNa paramAtmAnA A guNonuM varNana karavA kevI rIte samartha hoI zake? tema A zlokamAM jaNAvAyuM che. paramAtmAnA guNonuM varNana asaMbhava che. paramAtmAnA guNonuM varNana karavuM keTaluM badhuM azakya che ?te samajAvavA mATe A ja zlokamAM ema kahevAyuM che ke samasta pRthvInA nAzano - mRtyusamAna jema pralayakALa Avyo hoya evA pralayakALa kalpanAtIta vegathI jema jhaMjhAvAtI vAyu phUMkAto hoya ane samudranI aMdara thoDA ghaNAM nahIM paraMtu magaramacchonA ToLeToLAM pralayakArI gaganacuMbI mojAMnI sAthe chaLI rahyAM hoya tevAM mahAbhayaMkara vinAzakArI samaye zuM koI vyakti phakta potAnI be bhujA vaDe AvA mahAsAgarane tarI zake? jema pralayakALanA jhaMjhAvAtI gaganacuMbI chaLatAM mojAMvALA mahAsAgarane taravo azakya che tevI rIte he prabhu, ApanA guNonuM varNana paNa azakya che. tema A zlokamAM jaNAvAyuM che. bhagavAnanA anaMtAguNonuM varNana azakya hovAnuM kAraNa phakta eTaluM ja che ke ApaNe buddhi dvArA dayA, zAMti, samatA, kSamA, satya vagere guNo vize vicAra karI zakIe chIe. jyAre paramAtmAnA guNo anaMta che ane eka eka guNanI aMdara anaMta UMDANa ane sAmarthya raheluM che. je phakta anubhUtino viSaya che ane te anubhUti paNa jJAnInI hoya tyAre jJAnI tene jANI ane anubhavI jarUra zake. paraMtu paramAtmAnA guNo svayaM atindrIya jJAnano viSaya hovAthI tenuM indriya dvArA varNana sarvathA asaMbhava Ama zrI RSabhadeva paramAtmAnA guNono mahimA AcArya bhagavaMta mAnatuMgasUrIzvarajIe A cothA zlokamAM jaNAvyo che. (39). Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 5 so'haM tathApi tava bhaktivazAnmunIza ! kartuM stavaM vigata zaktirapi pravRtaH / prItyAtma vIryamavicArya mRgo mRgendra, nAbhyeti kiM nijazizo: paripAlanArtham / / 5 / / bhAvArtha : he munIzvara ! huM zaktirahita chatAM paNa tamArI uparanI bhaktine lIdhe tamArI stuti karavA taiyAra thayo chuM. jema mRga potAnAM baccAnAM rakSaNa mATe siMhanI sanmukha zuM yuddha karavA nathI doDato? doDe che ja. siMha sAme mRganuM parAkrama hAMsIpAtra che tema tamAruM stotra karavAmAM huM hAMsIpAtra thaIza. || pa. manane sAdhe te muni ane paramAtmA che munizvara! bhaktAmara stotranI A pAMcamI gAthAmAM paramAtmAne saMbodhana karatAM racanAkAra ema kahe che ke he, munizvara ! ahIM saMbodhana munizvara tarIke je karavAmAM AvyuM che te ghaNuM arthagaMbhIra che. jema jema gAthAo AgaLa vadhatI jAya che tema tema tenA UMDANamAMthI rahasyo ane nidhAnanI prApti thatI hoya tema jaNAya che. munizvara zabdane jarA vistArathI samajIe. prathama daSTie to ema jaNAya ke munizvara eTale munionA Izvara, munionA paramAtmA arthAt muni mATe je paramezvara che te A vAta barAbara che. paraMtu muni kone kahevA? jeNe kAyAne zAMtamudrAmAM sthira karI kAyA dvArA mauna dhAraNa karyuM hoya, jeNe vANI dvArA mauna dhAraNa karyuM hoya, jeNe cittanI vibhAvanAone zAMta karI cittanuM mauna dhAraNa karyuM hoya, jeNe mananA saMkalpa, vikalpone zAMta karI, mananuM mauna dhAraNa karyuM hoya ane je hRdayamAM UThatA naisargika bhAvo tarapha paNa mauna hoya, tene muni kahevAya. jeNe mana, vacana, kAyA, citta ane bhAva A saghaLAM paratve mauna dhAraNa karyuM hoya tene muni kahevAya. AvA maunanI uttama sthiti kAMI ekAeka upalabdha thatI nathI. mananI Asakti ane ruci hoya tyAM mana doDyA karatuM hoya che. mane haMmezA For Private Desonal Use Only XO ) Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMcaLa rahyuM che, gatizIla rahyuM che, eka kSaNanI aMdara mana samasta brahmAMDonI parikramA karIne pAchuM AvI zake che. mana belagAma azva jevuM che, mana bAbarAbhUta jevuM che, eka samaya mAtrAnA mATe paNa mana zAMta rahetuM nathI. A mana ja baMdhana ane mokSanA kAraNarUpa che. A mananI vicitratA to juo ! gaNikAnA mahAlayamAM beThelA nRtya nihALatAM zarAbanA nazAmAM madahoza banelA mAnavInuM mana potAnI jAtane bhAre dhikkArI, pazcAtApanA vamaLamAM paramAtmAnI bhakti jhaMkhatu hoya che. to maMdiramAM paramAtmAnI bhakti karatAM vepArInuM mana vepAranI AMTIghUMTImAM aTavAyuM hoya che. eka bhogamAM DUbelo bhaktine jhaMkhe che. bIjo bhakti karatAM saMsAra vadhAre che ! AvI citra-vicitra gati-vidhi vALA manane mitra banAvI manane sAdhanA dvArA sAdhIne sAdhu banelo mAnavI mana, vacana, kAyA, citta ane bhAvanuM mauna dhAraNa karI sAcA arthamAM muni bane che. AvuM munipaNuM eka avasthA che. ane paramAtmapada e sarvocca sthiti che. eTale munio mATe je rAhabara che, munio mATe je mArgadarzaka che, munio mATe je ArAdhya che te paramAtmapadane ane te paramAtmA RSabha jinezvarane munizvara kahevAmAM AvyA che. bhaktanuM "sva" nirIkSaNa nIce jaNAvyuM tevuM hoya. AcArya bhagavaMta ema kahe che ke huM zaktirahita chatAM paNa tamArI uparanI bhaktine lIdhe tamArI stuti karavA taiyAra thayo chuM. ahIMyA sau prathama potAne zaktirahita jaNAve che. A jagatamAM jyAM sudhI jIva potAnI tulanA bIjAnI sAthe karato hoya che. tyAre te haMmezA potAne samartha mAne che, te potAne baLavAna mAne che, te potAne buddhizALI mAne che, te potAne jJAnI mAne che. ahaMkAra jIvane puSTa karI karIne potAnI mahattAnuM bhAna vAraMvAra karAve che. ahaMkAra dhULa ke sUkSma je rIte ane jeTalA pramANamAM jIvamAM rahyo hoya tyAM sudhI tene sAcI sthitinuM bhAna thatuM nathI. ahaMkArI mANasanI sthiti taLeTImAMthI pahADa upara caDatA mANasanA jevI che, ke je nIce rahelA, pAchaLa rahelA seMkaDo mANaso karatAM potAnI jAtane unnata mAne che. A sthiti potAnA svabhAvane bhUlIne vibhAvamAM ramaNatA karatAM mohAsakta sAmAnya jIvanI che. jyAre A Asakti, moha ane ahaMkAranA kAraNe potAnI parAdhInatAno jene khyAla Avyo che. ane je janma-maraNa rUpI gulAmInI jaMjIrone toDI saMsAra rUpI kedakhAnAmAMthI mukta thavA mATe For Private Personal Use Only 41 ) Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsuka che tevo AtmArthI jIva jyAre unnatinA girIzikhara tarapha, mokSamArga tarapha prayANa kare che ane jema upara caDe che tema parvatanI Toca upara rahelA 52mAtmAnuM smaraNa karatAM tene potAnI alpatAnuM ane zaktihInatAnuM bhAna thAya che. ahaMkArI vyakti jyAre potAne zaktizALI mAnato hato tyAre te zaktihIna hato. ane ahaMkArathI mukta thato jIva jyAre potAne zaktihIna mAne tyAre kharekhara te sAcA arthamAM zaktivAna thato jato hoya che. bhaktimArgano AdhArastaMbha : saMpUrNa zaraNAgati (ahaMkAra zUnyatA) paramAtmAnA anaMtA guNo ane anaMtA sAmarthyane svIkAratAM teno mahimA potAnA romeromanI aMdara pragaTa thatAM paramAtmA pAse pote atyaMta zaktihIna che, tema AcArya bhagavaMta khUbaja vinamrapaNe jaNAve che. A vinamratA e kavinA AtmAnA guNanI prasAdI che. AtmadazAnA pragaTa thayelA anubhavamAM bhAvavibhora banelA mahAkavi paramAtmA tarapha atyaMta bhaktibhAvavALA che. A bhaktinI sAthe atUTa rIte paramAtmA sAthenuM temanuM samarpaNa paNa saMkaLAyeluM che ane tethI teo ema jaNAve che ke he prabhu, huM to zaktirahita chuM chatAM paNa tamArI uparanI bhaktine lIdhe tamArI stuti karavA taiyAra chuM. A kathana jarA vigatathI samajIe. AtmajJAnanI prAptimAM ghaNAM sAdhano ane ghaNA mArga upayogI che. koI japa, vrata, tapa, kriyAnI ArAdhanA dvArA mokSamArge javA jhaMkhe che. ane kahe che ke vyavahAramAM sau prathama A badhuM hoya to samaya Ave vyavahAra ane nizcayano samanvaya thaI mArga maLe to bIjI tarapha nizcayanayanA AgrahavALA prathama nizcaya ane pachI ja vyavahAra ema vAta kare che. A ja rIte bIjA sAdhano ane mArgomAM koI eka pakSanI tarapheNa kare che to koI anyapakSanI tarapheNa kare che. kyAMka samanvayavAdI 'jJAna kriyAbhyAm mokSaH' nI vAta kare che. badhAM sAdhano ane badhA mArgano vivekapUrvaka vicAra karyA pachI ahIM bhaktimArga tarapha vicAraNA karI che. A kALamAM bhaktimArgane rAjamArga kahevAyo che. bhaktimahimA sivAya AvI zake nahIM. bhaktimArga samarpaNano mArga che. bhaktivaMta jIva ahaMkAra zUnya bane che. bhaktivaMta jIva paramAtmAnA caraNakamaLamAM sarvasvanuM samarpaNa kare che arthAt potAnA samagra bAhya astitvano lopa karI (42) Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmAnI AjJAne mAthe caDAvI paramAtmAe je rIte, je mArge, je guNaprAgaTya dvArA paramapadane prApta karyuM barAbara te ja rIte, te ja mArge bhaktivaMta banelo jIva pote paNa paramapadanI prAptine jhaMkhe che. zrI RSabhadeva paramAtmA tarapha kavinI AvI utkRSTa bhakti che. tene lIdhe pote prabhunI stuti karavA taiyAra thayA che. jyAM bhakti hoya tyAM stuti hoya, bhaktirUpI parvatamAMthI pragaTa thatuM stutirUpI jharaNuM, dhIme dhIme vikAsa pAmI mahAnadInuM svarUpa dhAraNa karI paramAtmapada rUpI sAgaramAM aMte vilIna thAya che. A zlokamAM kavinI vinamratA to juo ! pote ema jaNAve che ke jema haraNa potAnA baccAMnA rakSaNa mATe siMhanI sAme yuddha karavA taiyAra thaI jAya che. potAnA baccAM u52nA pragADha premanA kAraNe siMhanI sAme laDavA jatAM haraNanI sthiti Ama to kharekhara hAMsIpAtra che. paNa prema haraNane hAMsIpAtra banAve to paNa te siMhanI sAme avazya laDe che. AvI rIte prabhunI samarthatA ane prabhunA anaMtAguNo jenuM varNana karavuM atyaMta duSkara che ane kadAcit koI tema kare to te hAMsIpAtra gaNAya to ahIM hAMsIpAtra thavAnA Darane phaMgoLI daI AcArya bhagavaMta bhaktirUpI pUramAM taNAtA hovAthI stotra racanA karI rahyA che. temanA hRdayanA atula UMDANamAMthI paramAtmA taraphanA utkaTa samarpaNanA kAraNe je bhAvo vahevA lAgyA che. te stotrarUpe pragaTa thaI jagatanA jIvo upa2 pa2ma upakAranuM kAraNa banyA che. (43) Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara bloka 6 alpazrutaM zrutavatAM parihAsa dhAma, tvad bhaktireva mukharI kurute balAnmAm / yatkokila: kila madhau madhuraM virauti, taccAmracAru kalikA nikaraikahetuH // 6 // bhAvArtha : he svAmI! huM alpajJAnavALo- jJAnarahita chuM, tethI vidvAnomAM huM hAMsIpAtra chuM, to paNa tamArI uparanI bhakti ja mane baLAtkAre tamArI stuti karavA vAcALa banAve che, te yogya ja che; kemake vasaMtaRtumAM koyala je madhura zabda kare che. tenuM kAraNa vize suMdara AMbAnA mahorano samUha ja AMbAnA mora koyalanA madhura svaramAM kAraNarUpa che tema tamArI bhakti stutimAM kAraNarUpa che.ll svAmI sevakane potAnA jevo ja banAve che. zrI bhaktAmara stotranA cothA zlokamAM prabhune guNonA sAgara samAna kahevAmAM AvyA che. ane pAMcamA zlokamAM munizvara kahyA che. ApaNe je te zlokamAM te saMbodhano aMge vicAraNA karI che. ahIM chaThThA zlokamAM jANe ke te paramAtmAne ema kahe che ke he svAmI ! huM alpajJAna vALo chuM, jJAnarahita chuM. ahIM A pramANenA kathana sAthe paramAtmAne potAnA svAmI tarIke svIkAra kare che. svAmI tarIkenA saMbaMdhanA svIkAra sAthe pote temanA sevaka che, temanA dAsa che, temanA kiMkara che, temanI caraNaraja che. svAmI ane sevakanA saMbaMdhamAM dAsatvanA svIkAra karatAM AjJAMkitatAno svIkAra vizeSa abhipreta che. svAmI taraphanI niHzaMka bhakti ane AjJApAlana sevakane paNa svAmI samAna banAve che. jagatanA koIpaNa darzana, koIpaNa saMpradAya ke koIpaNa dharmano anuyAyI maMdiramAM, derAsaramAM, masjidamAM ke guradvArAmAM jAya che tyAre tenI sAthe teno lokAcAra, kuLa paraMparA, gatAnugatiktA ane ahaMkAra pUratA pramANamAM mojUda hoya che. tethI tene nathI prabhunA darzana thatAM ke nathI thatI sevaka svAmIbhAvanI anubhUti! koIka zAMta sthitimAM ke ochA For Privale odrsonal Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kolAhalavALA vAtAvaraNamAM prabhunI pUjA karIne Ave, tyAre garvabhera vyakti badhAMne ema kahe che ke, AjanA jevI pUjA meM kyAreya karI nathI. emAM paNa sAdhAraNa rIte emaja samajavuM rahyuM ke ghaNAM kolAhalamAM bIje bhaTakatAM citte pUrve je rIte pUjA thatI hatI, tenA karatAM thoDI vizeSa sArI rIte thaI. jyAre ApaNe ahIMyA je sevaka svAmIbhAvanI vAta karIe chIe te to izArAthI samajavuM hoya to ema kahI zakAya ke dhananA DhagalAnuM samarpaNa kevuM adbhuta rIte bhAmAzAhe potAnA svAmI rANA pratApanA caraNakamaLamAM karyuM hatuM. ahIMyA AcArya bhagavaMtano 5ramAtmA taraphano bhaktibhAva jANe ke svAmI sevakano che . svAmI samRddhinA zikhara upara hoya che. to sevaka pAse sAmAnya dhana hoya che. svAmI sarvajJache. to sevaka alpajJAnavALo che. prabhu pUrNAnaMdano nAtha che, to sevaka AnaMda pipAsu che. paramAtmA anaMtaguNanA sAgara che. to bhakta jJAna prAgaTyanI bhUmikAvALA puruSArthI che. ahIM paramAtmAnI sarvajJatAno artha traNa kALa, traNa lokanA sarva padArthanI, sarva paryAya yugapata eka ja samaye jANe che te che.ane alpajJatA vartamAnamAM potAne kSayopazamathI potAnA jJAnamAM jeTalo ughADa hoya ane jeTaluM jJAna jaNAtuM hoya te che. jarA vistArathI samajIe to ema kahI zakAya ke AtmA bahirmukhI hoya tyAre bahAranA padArthonA jJAnamAM rokAyelo hoyache, AtmA aMtarmukhI hoya tyAre aMdaranA guNa tarapha abhimukha thaI svabhAvamAM TharavA mATe puruSArthavAna hoya che. jJAtA dRSTAnI bhUmikAthI sarvajJatA sudhI pahoMcanAra AtmA aMdaranA svabhAvano ane bahAranA tamAma padArthano jAgRtapaNe jJAtA daSTA hoya che. A bhUmikA jJAnInI che. kyAM bhaktanI jJAnadazA ane kyAM paMDitanI vidvatA! pote jJAnadazAnI UMcI bhUmikA upara hovA chatAM AcAryazrI dareke dareka zlokamAM potAnI namratA pragaTa karatA AvyA che. tethI ahIM paNa potAne alpajJAnavALA ane jJAnarahita hovAnuM jaNAve che. ema jaNAvI teo kahe che ke huM Avo alpajJAnavALo hovAthI vidvAnomAM hAMsIpAtra chuM. A vAta eka dRSTie sAcI che! kema ke vidvAno zAstronA jANakAra hoya che. aneka zAstronuM temaNe adhyayana karyuM hoya che. teo moTA paMDita kahevAya che. zAstronA AdhAre game tevA aTapaTA ane mUMjhavatA savAlonA tarkabaddha ane nyAyapUrNa ukela ApI zake che. temanI vidvatAthI jagata paricita hoya che. (45) Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane potAnI vidvatAthI pote jyAre atiparicita hoya tyAre ahaMkAra puSTa thAya che. AvA vidvAnonI sAme kavi potAne alpajJAnavALA jaNAve che. kharekhara to ema che keH sA vidyA yA vimuce | muktine (mokSane) apAve te ja vidyA sAcI. kavi A sAcI vidyAnA, sAcA jJAnanA ArAdhaka che. bIjI rIte ema paNa ghaTAvI zakAya ke phaLa, phUla ane zAkhAo vadhe tema UMcuM vRkSa paNa dharatI tarapha nameluM hoya che. teja rIte jJAnadazA jema vadhatI jAya tema namratA vadhatI jAya. vidvattA game teTalI ucca koTinI hoya paNa je vidvatA ahaMkArane puSTa karatI hoya te vidvatA jJAna nathI, paraMtu tene mAhitIno khajAno jarUra kahI zakAya. sarvajJatA tarapha vadhatI jatI jJAnadazA dareka tabakke AtmAne potAnI pUrvanI alpajJatAnuM bhAna karAvI vikAsakrama tarapha AgaLa vadhAre che. vidvAnonI sabhAmAM sAcA jJAnI alpajJa hoI zake. paraMtu bhaktimArganA ArAdhakomAM A AcArya bhagavaMta hoya ke anya matapaMthanA bhaktakavi narasiMha ke mIrAM koIpaNa hoya to tenI paramAtmA taraphanI bhakti, samarpaNa ane AjJApAlana atyaMta mUlyavAna che. bhakta jyAre UMco anubhava ane jJAnadazAe pahoMce tyAre vidvAnomAM paNa te ziromaNI banI zake che. paraMtu vidvAna UMcI anubhava ane jJAnadazAe na paNa pahoMcI zake. stutirUpI jharaNAM kevI rIte pragaTe che ? A zlokamAM kavi AgaLa jaNAve che ke he prabhu tame mArA svAmI cho, huM tamAro sevaka chuM. tamArA taraphanI mArI bhakti nadImAM AvelA ghoDApUranI jema uttarottara vadhatI jAya che. mArA romeromanI aMdara ApanI bhakti sivAya kazuM che nahIM. ApanA guNonI bhaktimAM mAro puruSArtha jema jema UMDo ne UMDo utarato jAya che tema tema pAtALamAMthI paththarone toDIne jema pANIno akSayapravAha dhodharUpe bahAra Ave, pANIno pravAha jema baLAtkAre paththarone toDIne bahAra Ave che; tema aMtararUpI pAtALamAMthI tamArA taraphanI bhakti anaMtakALanA jaLa-sAthenA ekameka banelA mArA te saMskArono baLAtkAre nAza karI ApanI stutirUpe bahAra Ave che. hRdayamAMthI nirmaLa bhaktinAM jharaNAM bahAra Ave che. bhaktirUpI pAvanagaMgA svayaM mane vAcALa banAve che, he prabhu, kyAreka to mane ema thAya che ke have mane mukti paNa na khape, bhavobhava mane ApanI bhakti joIe. bhaktAmara stotranA A chaThThA zlokamAM bhaktino aparaMpAra mahimA kavie gAyo che. bhakta ane bhagavAnanA aMta saMbaMdhane prasthApita karyo che. For Private Personal Use Only ( 4 ) Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A bhaktinuM sukSmarUpa samajavA jevuM che. bhakta bhagavAnanI bhakti kare che tyAre tenA bAhyarUpa, zakti ke zarIra ityAdinI bhakti nathI karato paraMtu bhagavAnamAM rahelI bhagavat zaktinI bhakti kare che. paramAtmAnA guNonI bhakti kare che, sattAmAM rahelA tathA aneka prakAranA potAnA guNone pragaTa karavAno puruSArtha kare che. ahIM e paNa eTaluM ja abhipreta ane sAcuM che ke bhaktinI aMdara pUrNarUpe DUbelo jIva paramAtmAmAM je parama caitanyanuM darzana kare che ane sattAmAM rahelA potAnA parama caitanyano svIkAra kare che tevIja rIte cAre gatinA samasta jIvarAzimAM rahelA parama caitanyano paNa eka ja samaye svIkAra kare che. vasaMta hatuM, koyala ane AMbo. eTale bhakti, kavi ane paramAtmA paramAtmA taraphanI bhakti AcArya bhagavaMtanI eTalI svayaMbhU che ke A zlokanA aMtima caraNamAM te ema jaNAve che ke vasaMtaRtumAM koyala dvArA thatA madhura TahukAnuM kAraNa te RtumAM Avelo suMdara AMbAnA morano samUha che. tevI ja rIte paramAtmA taraphanI bhakti te vasaMta Rtu che. koyala mATe jema AMbAno hora nimitta che, tema mahApuNyayoge nimittarUpe mahAkavine svayaM zrI RSabha jinezvara maLyA che. AMbAnA morane joI koyala TahukAra karyA vinA rahI ja nathI zakatI ane satata madhura TahukAra kare che tevI rIte paramAtmAne jJAnacakSuthI joIne bhaktirUpI vasaMtaRtumAM mahAkavi prabhunI niraMtarastavanA kareche, prabhunI stuti kare che, prabhunA madhuragAna gAyache, jenA phaLa svarUpe bhaktAmara stotranI jagatane bheTa maLI che. (40) Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 7 tvatsaMstavena bhavasantatisannibaddhaM, pApaM kSaNAtkSayamupaiti zarIra bhAjAm / AkrAntalokamalinIlamazeSamAzu; sUryAMzubhinnamiva zArvaramandhakAram ||7|| bhAvArtha : bhavanI paraMparAe upArjana kareluM prANIonuM pApa tamArI stuti karavAthI tatkALa nAza pAme che. jemake lokamAM vyApeluM ane bhramara jevuM kALuM kRSNapakSanI rAtrinuM sarva aMdhakAra prAtaHkALe sUryanA kiraNothI bheda pAmIne nAza pAme che. jema sUryodaya aMdhakAranA nAzanuM kAraNa che tema jinezvara bhagavAnanI stuti pApanA nAzanuM kAraNa che. IIII A rojanI pUjA, pApathI kAM na ugAre Atamane? zrI bhaktAmara stotranA sAtamA zlokamAM ema jaNAvyuM che ke bhavanI paraMparA e upArjana kareluM prANIonuM pApa he prabhu, tamArI stuti karavAthI tatkALa nAza pAme che. A vAta tadna satya che ane saccAInA majabUta pAyA upara UbhelIche, ane sAthe sAthe e paNa hakIkata che- sAmAnya janono anubhava che ke varSonA varSo sudhI niyamitapaNe prabhunI stuti karavA chatAM nathI to pApano nAza thayo ke nathI koI aMtara parivartana thayuM. game teTalA pANIe dhovA chatAM kAkaDI kaDavI ne kaDavI ja rahI che! derAsaranI aMdarapachI te zatruMjya mahAtIrtha hoya ke zaMkhezvara hoya, ekalA ke samUhamAM, sAmAnya ke madhurakaMThe, lokoe asaMkhyavAra gAyuM che ke, "mAtA marudevInA naMda dekhI tAharI mUrti, mAruM mana lobhANuMjI'. je paramAtmA sanmukha moTA avAje pokAra karIne potAnuM mana lobhAyuM hovAnA stavana dvArA jAherAta karato mAnavI ekavAra paNa potAnA hradaya upara hAtha mUkIne potAnI jAtane DhaMDhoLIne pUchI jue ke potAno sadbhAva, potAno anurAga, potAnI cittavRtti zemAM rokAyelI che ? zemAM lobhAyelI che ? dhana, vaibhava, aizvarya, patnI, saMtAno, parivAra, yaza-mAna-pratiSThA ane jagatanA tamAma parapadArtho tarapha rokAyelI che? ane saccAInI pratIti joItI hoya to jarA UMDANamAM For Priva(48)sonal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaIne ema paNa pUchI juo ke paramAtmA ane paramAtmAnA guNo ane te guNaprAptinA mArga sivAya bIje badhe ja sthaLe badhA ja viSayomAM anAdikALathI cittavRtti daDhatAthI joDAyelI che? jo ema ja che to ema zA mATe? AtmA anAdikALathI mohamAM ramaNatA karato Avyo che. rAga, dveSa, ajJAna ane Asaktie bhavabhramaNanI paraMparA sarjI che. potAnA mAnI lIdhelA sukhanI prApti karavA mATe teNe pApAcaraNa karavAmAM pAchuM vaLIne joyuM nathI, tenA saMskAra ane daDha mAnyatA paNa evI ja che ke saMsAramAM AvyA che to pApa karyA vinA ochuM cAlI zakavAnuM che? pharajanA bhrAmaka mohamAM ane tenA aMcaLA heThaLa navatattvanI zradhdhAnuM paDIkuM vALIne hRdayanI tijorInA gumakhAnAmAM mUkI daI ema kahe che ke A kuTuMba, A patnI, A parivAra ane jIvananirvAha mATe koNa pApa nathI karatuM ? dharma to thAya eTalo karIe chIe. saMsAramAM rahIne badhAM ja kaMI ochA bharata cakravartI ke puNyazrAvaka jevAM samyam daSTi AtmA thaI zake ema che? potAnI mAnyatA, potAnA Agraho, potAnI kuLaparaMparA, potAnI gatAnugatiktAvALI samajaNa ane potAno pApAbhimukha daSTikoNa A saghaLAM jIvane anaMtakALathI bhavabhramaNa karAvI rahyAM che. jainadarzanamAM AtmAnI vicAraNA. jaina darzane AtmAnI saMpUrNa svataMtratAno svIkAra karyo che, AtmAnI zuddhatAno svIkAra karyo che, AtmAnA anaMtAguNo ane kevaLajJAnano svIkAra karyo che, AtmAnI svAdhIna dazAno svIkAra karyo che. paramAtmAnA omakAranA divya dhvanimAMthI pragaTelA A satyo traNekALanA mATe abAdhita satyo che. A pariprekSyamAM have e spaSTapaNe samajI zakAze ke nigodathI mAMDIne Aja sudhInA bhAvomAM, anAdithI mAMDIne A kSaNa paryata tamAma samaye AtmA sadA sarvadA saMpUrNa svataMtra hato. svabhAvanI pasaMdagI karavI ke vibhAvamAM ramaNatA karavI te teno saMpUrNa svataMtra ane abAdhita adhikAra hato. jagatanAM tamAma jIvo ekIsAthe, ekImate rAga, dveSa, ajJAna ane Asaktino svIkAra kare to paNa evo niyama nathI ke bhaviSyamAM anAdikALa sudhI teo bhavabhramaNa karyA ja kare. vibhAva ane mithyAtvanI A sthitimAMthI bhUtakALamAM anaMtAjIvo tenI nirarthakatAno yathArtha nirNaya karI vibhAvamAMthI khasIne svabhAvamAM jaI zakyA hatAM, vartamAnamAM jaI rahyA che ane anAgatakALe avazya javAnA che, te ja AtmAnI svataMtratA For Private Personal Use Only (49) Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane svAdhIna dazAno purAvo che. kevI rIte karavAmAM AvelI stuti pApano nAza kare ? ApaNe A saMdarbhamAM sAtamA zlokanI A paMktione samajavAnI che ke bhavanI paraMparAe upArjana kareluM pApa pa2mAtmAnI stuti karavAthI tatkALa nAza pAme che. bhavanI paraMparAnuM sarjana karanAro jIva paramAtmAthI vimukha hato eTale paramAtmadazAthI vimukha evI pApa sarjatI sarva sAdhanasAmagrI tene nitya niraMtara maLatI rahI. jyAre jIva paramAtmAnI sanmukha thAya tyAre teja kSaNe te pApathI vimukha thAya che. rAga, dveSa, ajJAna, ane AsaktithI vimukha thAya che, tenI nirarthakatAno yathArtha nirNaya thatAM te sarvene paLamAtramAM choDI de che. ane paramAtmAnA guNomAM prItivAna thAya che. anAdikALathI pote paramAtmAthI vimukha rahyo teno tene pArAvAra kheda thAya che. eka kavie sAcuM ja kahyuM che ke : "hA pastAvo vipula jharaNuM svargathI UtaryuM che. pApI temAM DUbakI daIne puNyazALI bane che." mithyAttvamAM vitAvelA samayane kAraNe anaMtakALathI kheda pAmelo ane pastAvo karato jIva have paramAtmA tarapha prItivAna thaI paramAtmAnA guNagAna gAya che. ahIM AcArya bhagavaMta kahe che ke, he prabhu, jenA hRdayamAM ane romeromamAM ApanA anaMtAguNono mahimA Avyo che te ApanI stuti karyA vinA kevI rIte rahI zake ? temanA hRdayamAMthI nirmaLa jharaNarUpe vahetI ApanI stuti ApanA guNagAna jevAM zarU thAya che ke tarataja bhavanI paraMparAe upArjana kareluM pApa tatkALa nAza pAme che. eka rUpaka dvArA teo jaNAve che ke lokamAM vyApela ane bhramara jevo kALo kRSNapakSanI rAtrino aMdhakAra prAtaHkALe jema sUryanA kiraNothI bhedAine nAza pAme che tema aMtaHkaraNamAM AtmArUpI sUrya prakAzita thatAM arthAt jJAnarUpI sUrya prakAzita thatAM ajJAnarUpI aMdhakArano nAza thAya che. je rIte sUryodaya aMdhakAranA nAzanuM kAraNache teja rIte jinezvara bhagavAnanI stuti pApano nAzanuM kAraNa che. A rUpakane ApaNe jarA vistArathI samajIe. kaI rIte bhagavAnanI stuti karavAmAM Ave to pApano nAza thAya ? je jIvane dhanano atyaMta moha hoya, dhanano atyaMta mahimA hoya te jema dhana prApti mATe puruSArtha kare che, rAta-divasa joyA vinA mahenata kare che, bhUkha tarasa veThIne dhananI prApti mATe lAkha upAyo kare che. khAtAM-pItAM, jAgatAM-sUtAM, mahephilomAM ke (50) Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMdiramAM, tanathI ane manathI niraMtara tenA vicAromAM ane tenA puruSArthamAM khovAyelo raheche. AvI ja sthiti kSaNekSaNa mATe parastrImAM Asakta kAmI ane viSayI puruSanI hoya che. jene jeno mahimA hoya ane te mahimA jeTalo vizeSa ane utkaTa hoya tenA pramANamAM te mahimAvaMtI vastune prApta karavA mATe jIva sarvasvanuM balidAna karI de che. jema kaMcana ane kAminImAM Asakta jIva tenAthI UbakI jAya, tenI nirarthakatAnuM tene bhAna thAya ke tarata ja teno kaMcana kAminI taraphano moha bhAMgIne bhUkko thaI jAya tema tevI ja utkaTatAthI tevA ja premane vaza thaI AtmA jyAre paramAtmapada tarapha gati kare che tyAre tenA hRdayamAMthI je stuti pragaTa thAya che, paramAtmA taraphanI bhakti pragaTa thAya che te sarva pApono nAza karanAra hoya che. eka vakhata paramAtmA tarapha tene sAcI prIti jAge tene jinezvara bhagavAnanI paramocca sthitino teno yathAyogya mahimA Ave ane te mahimA paNa niraMtara vardhamAna dazAmAM AvyA ja kare tyAre tevA AtmAne paramAtmAnI stuti kaI rIte karavI te zikhavADavuM paDatuM nathI. tenAthI sahajapaNe anAyAse svayaMbhUpaNe paramAtmAnI stuti thayA ja karatI hoya che. te bolato hoya ke mauna hoya, maMdiramAM hoya ke mArga para hoya tenuM hRdaya ane netro, tenA mana-vacana ane kAyA, ane tenA romeromamAM paramAtmAnI stuti hoya che. AvI stuti ja sarva pApono nAza karanAra che. potAnA samagra astitvano bhaktibhAvamAM DUbIne jyAre lopa karavAmAM Ave, paramAtmAmAM jyAre saMpUrNapaNe khovAI javAya tyAre stutirUpI bIja paramAtmapadarUpI vRkSarUpe phUlIphAlIne moTuM thAya che. atre yAda rahe ke vRkSanI avasthAe pahoMcatAM pahelAM bIje dharatImAM daTAvuM paDe che. potAnA samagra astitvano lopa karavo paDe che. paramAtmAnA caraNamAM je sarvasvanuM samarpaNa kare che te paramapadane pAme che. eka kavie sAcuM ja kahyuM che ke : " miTA de apanI hastI ko, agara kucha maratabA cAhe ke dAnA khAka meM milakara, gule gulajAra hotA hai / " jamInamAM bIja daTAIne jyAre potAnA astitvano lopa kare che tyAre ja te navapallavita vRkSa tarIke manohara puSpothI chavAyelA vRkSa tarIke pote navuM astitva pAme che. A ja rIte paramAtmAnI stutimAM DUbelo AtmA paramAtmapadane pAme temAM zuM Azcarya che? A rIte AcArya bhagavaMte bhakti ane stutino mahimA sAtamA zlokamAM gAyo che. *k * (51) * Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara bloka 8 matveti nAtha ! tava saMstavanaM mayedamArabhyate tanudhiyA'pi tava prabhAvAt / ceto hariSyati satAM nalinIdaleSu, muktAphaladyutimupaiti nanUdabinduH / / 8 / / bhAvArtha : upara mujaba tamAruM stotra karavuM duSkara che to paNa te sarva pApane haranAruM che. ema mAnIne he nAtha ! alpabuddhi chatAM paNa meM A tamAruM stotra racavAno prayatna karyo che te tamArA ja prabhAvathI che. vaLI te sapuruSonA mananuM raMjana karaze. kemake kamalinI para paDela jaLanuM biMdu motInI zobhA pAme che. tamArA prabhAvathI mArA jevA maMdabuddhinuM stotra puruSone AnaMdakAraka thaze. ||do. paramAtmAnI stuti karavI zA mATe dukkara che ? AThamA zlokanA prAraMbhamAM ema jaNAvAyuM che ke he prabhu! ApanuM stotra karavuM duSkara che. arthAt paramAtmAnI stuti karavI tema ja stutinI racanA karavI khUba ja duSkara che. khUbaja kaThaNa che. chatAM te mATe prayatna karavAmAM Avyo che. A vAta jarA vigatathI samajIe. AtmAnuM svarUpa sphaTika maNi jevuM che. caMdranA jevI ujjavaLa kAMtivALuM dhavala che. pAradarzaka che.AtmA svayaM (sva52)prakAzaka che. sphaTika maNine hAthamAM laI tenA upara pAradarzaka lAla kAgaLa vIMTALavAmAM Ave to sphaTika maNi lAla dekhAya che. tenA upara bIjA koI raMgano kAgaLa vIMTALavAmAM Ave to jevA raMgano kAgaLa vIMTavAmAM Ave tevA raMganuM sphaTika maNi dekhAya che. je raMgano kAgaLa jyAM sudhI sphaTika maNi upara vIMTALyo hoya tyAM sudhI ja te tevA raMgano dekhAya che. kAgaLa haTAvI laIe to sphaTika maNi mULa jevo hato tevo ja dekhAya che. kAgaLanA raMganA kAraNe te kAgaLanA raMga jevo jaNAyo te sAcuM, paraMtu kAgaLano raMga sphaTika maNimAM utaryo nathI. TUMkamAM judA judA raMganA kAgaLane ApaNe rASa, ajJAna, Asakti ke kAma, krodharUpa kahI zakIe kharAM, paraMtu te badhuM to kAgaLanI sAthe saMkaLAyelAM che, sphaTika maNinI sAthe nahIM. arthAt AtmA upara tenuM For Private ( 42 )onal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevuM svarUpa jaNAvyuM tevo che. te jJAna svabhAvI che, te zuddha che. te AnaMdakaMda che. te pUrNAnaMdano nAtha che. anaMtAguNo ane aizvaryathI yukta che. rAga, dveSa, ke kAma, krodha jevA vikArI bhAvovALo te ajJAna dazAmAM hoI zake. paNa te vikArI bhAvo tenuM svarUpa nathI. anAdikALathI pote vikArI bhAvo sAthe ekatva buddhi karelI hovAthI potAnA zuddha svarUpane te jANI ke anubhavI zakto nathI. ane potAnA zuddha svarUpano mAhitI khAtara paNa svIkAra karI zakto nathI eTaluM ja nahI paraMtu AnAthI viparIta kyAreka te pokAra karIne kahe che ke "he vItarAga paramAtmA tame pUrNa vItarAgI cho. tame sarvajJa cho. tame pUrNAnaMdI cho. tame traNalokanA nAtha cho. jevo tamAro AtmA che, tevo ja mAro AtmA che. jevuM tamArA AtmAnuM svarUpa che. tevuM ja mArA AtmAnuM svarUpa che. chatAM he prabhu! tame vItarAgI cho. huM rAgI chuM. tame kSamAsAgara cho. huM krodhI chuM.'' A rIte jIva pokAramAM potAne paramAtma svarUpa gaNAve che. paraMtu tenI atUTa ane sAcI zraddhA tenA hRdayamAM niHzaMkapaNe hRdayanA atala UMDANamAM anAdinA saMskAranA kAraNe, bhavonI paraMparAnA kAraNe evI dRDha paDelI hoya che, ke pote rAgI che, dveSI che, krodhI che, lobhI che, ahaMkArI che ane mamatAvALo che. ja uparanA lakhANanA anusaMdhAnamAM AThamA zlokamAM kavi kahe che ke he prabhu, ApanuM stotra racavuM duSkara che. A vAta ahIM spaSTa rIte samajI levAnI che ke AtmAnA zuddha svarUpano jene aMtaramAM svIkAra nathI, jenI zuddha dravyo upara dRSTi nathI ane jenI para bhAva ane vikArI bhAvo upara ekatva buddhi che te laukika arthamAM dunyavI viSayo upara game tevI mahAna kRti, kAvyaracanA, ke mahAkAvyanI racanA karI zakto hoya to paNa tenA mATe 52mAtmAnA stotranI racanA karavI duSkara che. zuddhAtmAnI jene yathArtha zraddhA hoya, vikArI bhAvothI ekatva buddhi TaLI jenuM mana nirmaLa dazAne pAmyuM hoya te hRdayamAM paramAtmAnI bhaktine dhAraNa karI zake che. te paramAtmAnI stuti karI zake che. te paramAtmAnA stotra racI zake che. kema ke teNe paramAtmAnA zuddha svarUpane, temanA anaMtAguNone, temanI pUrNAnaMdanI dazAne niHzaMkapaNe mana-vacana ane kAyAnA yogathI svIkArI che, tene paramAtmAno mahimA che. te paramAtmAnA prabhAvamAM che eTale ja AcArya bhagavaMta AThamA zlokanA prAraMbhamAM jaNAve che ke he prabhu, tamAruM stotra karavuM duSkara che- bIjAo mATe paraMtu henAtha, mArI alpabuddhi chatAM tamAruM stotra racavAno meM prayatna karyo che te tamArA mArA uparanA prabhAvanA kAraNe. (53) Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A paMkitaomAM kavinI namratA ane prabhu taraphanI bhaktinA darzana thAya che. potAne alpabuddhi kahIne ema jaNAve che ke paramAtmAnI sarvajJatA sAme pote alpajJa che, alpabuddhivALA che. paraMtu te sAthe ahIM e paNa spaSTapaNe abhipreta che ke laukika buddhi, dunyavI buddhi, jagatanA parapadArtho ane vikArIbhAvo tarapha rAgavALI naThArI buddhino have temanAmAM sarvathA abhAva che. temanI buddhi zuddha dravyomAM ramaNatA kare che. temane jeTale aMze zuddha Atmadravya taraphanI daSTipragaTa thaI che. te daSTimAM paramAtmAnuM ja svarUpa jaNAyuM che tenAthI teo je rIte prabhAvita thayA che. te prabhAvanA baLano Azraya karI namratApUrvaka potAne alpabuddhi gaNAvI pote stotra racavA taiyAra thayA che tema jaNAve che. sapuruSa kone kahevAya? stotra zA mATe temane game che? A zlokamAM teo AgaLa ema jaNAve che ke kamaLa upara paDeluM jaLanuM biMdu jema zobhA pAme che ane motInI jema camake che, tevI rIte he paramAtmA, tamArA prabhAvathI mArA jevA maMdabuddhi dvArA racAyeluM tamAruM stotra satpaSonA manane AnaMda ApanAra thaze. A arthagaMbhIra bhAvane jarA vistArathI samajIe. ahIM puruSanI tulanA rUpakarUpe kamaLanI sAthe thaI che. kamaLa mATe samAnArthI zabda paMkaja che. paMkaja eTale kAdavamAM janmeluM, sarovaramAM nIce rahelA kAdava kIcaDamAMthI jeno janma thAya che, te kamaLa kAdava-kIcaDa ane pANImAM raheluM hovA chatAM te kAdava-kIcaDa ane pANIthI bhinna rahe che. kamaLanI jema puruSo saMsArarUpI sAgaramAM, rAgadveSa ane ajJAnarUpI kIcaDa vacce rahetA hovA chatAM teo kamaLanI jema tenAthI bhinna rahe che. sAmAnya mANaso jyAM janme che, jenI kukhe avatAra le che te mAtApitA ane sarva saMbaMdhomAM temaja kAdava-kIcaDa rUpI ajJAnamAM ekatva buddhi kare che. jyAre puruSo "sat' no Azraya kare che. "satuM eTale AtmA, sat' eTale AtmAnuM zuddha svarUpa. "sat' eTale AtmAnA zuddha guNo. AvA "sat' no jene Azraya hoya te puruSo ane temanI buddhi jemAM ramaNatA kare che te zuddha Atma dravya che. kamalapatra upara jaLabiMdu motInI jema camake che tevI rIte puruSonA hRdayanI aMdara maMdabuddhi evAM meM raceluM tamAruM A stotra zobhAyamAna thaI raheze. te satyaruSonA mananuM raMjana karanAra ane hRdayane AnaMda ApanAra che. kAraNake satvaruponI buddhi upara For Private Personal Use Only (54) Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM tema samAM rahelI che ane paramAtmAnA guNonuM gAna karatuM A stotra pavitra bhAgIrathInA jharaNa jevuM pavitra che. manane AnaMda-ullAsa ApanAra che. puruSonI paramAtmA taraphanI bhaktine prabaLa banAvanAra che. to pachI bhaktAmara stotrarUpI pavitra gaMgAmAM puruSo snAna karI AnaMda-vibhora bane temAM zuM Azcarya che? jalabiMdu kamalapatra upara motInI jema camakI tenI zobhA vadhAre che. to bhaktAmara stotra sapuruSonA haiyAno hAra banI zobhA vadhAre te sahaja che. arthAt A stotra temanA AtmAne atyaMta AnaMda ApanAra ane pramudita karanAra che. (55). Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara bloka 9 AstAM tava stavanamaratasamastadoSa, tvatsaDakathA'pi jagatAM duritAni hanti / dUre sahastrakiraNaH kurute prabhaiva, padmAkareSu jalajAni vikAsabhAJji || 9 || bhAvArtha : he svAmIn ! samasta prakAranA doSane nAza karanAruM tamAruM stavana to dUra rahyuM mAtra tamArI A bhava ane parabhavanI caritranI kathA ja athavA tamAruM nAma smaraNa traNa jagatanA prANIonA pApano nAza kare che. jema sUrya to dUra rahe mAtra tenA kiraNonI kAMti sarovaramAM rahela kamaLone vikasita kare che. || 9 || paramAtmAnuM stavana kaI rIte samasta doSono nAza karanAra che ? navamA zlokanA prathama caraNamAM ema kahevAmAM AvyuM che ke he svAmI! tamAruM stavana samasta prakAranA doSano nAza karanAruM che. A arthagaMbhIra ane rahasyapUrNa zlokanI eka eka paMktine vigatathI ane vistArathI samajavI Avazyaka che. agAunA zlokamAM ApaNe joyuM ke stavana karavA koNa samartha hoya che? stotranI racanA karavAnI pAtratA kyAre Ave? ane te pAtratA evI te kevI ucca koTinI hoya ke samasta doSono nAza kare? bhautika ke laukika viSaya upara hajAro kAvyanI racanA karanArA ke rAjAnA guNagAna ke stutinI racanA karanArA ane te prakAranA aneka kAvyagraMthonI racanA karanArA kavionI saMkhyA jagatamAM ochI nathI. tevA kavionI racanA jagatanA lokonuM citta haranAra ke vizvamAM prazaMsA pAmanAra hoya to paNa temAM AtmAnA guNonuM pratibiMba hotuM nathI. temAM paramAtmAnI sarvajJatA ke temanA guNo pratibiMbita thatA nathI. laukika viSayathI virakta thayelo AtmA jyAre saMsAranA padArtho ane temAM teNe mAnelA sukhanI nirarthakatAno anubhava kare che tyAre pote je sukhanI bhrAMtimAM hato, arthAt bhrAMta kalpanAmAM hato tenuM tene svAnubhavanA baLa upara spaSTa darzana thAya che. A rIte bhrAMti tUTatAM te sAcA sukhanI zodhamAM nIkaLeche. paramAtmAnA (56) Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divya guNonI tene laganI lAge che. sApa jema kAMcaLI utArI nAkhe tema jagata taraphanA teno moha ane Asakti kharI paDe che. AMtara prajJA pragaTe che. aMtarAtma dazA pragaTe che. have bahirAtma dazA chUTI gaI che. raci AtmadazAmAM lIna bane che. heya upAdeyanI buddhi spaSTa ane nirmaLa thAya che. paramAtma pada taraphanI prAptino puruSArtha baLavAna bane che. AvA AtmAnI hRdaya gaMgAmAMthI paramAtma bhaktinA jharaNAM svayaMbhu vahevA lAge che. sahajapaNe ane anAyAse racanAo thAya che. stuti ane stavana lakhAya che. stotronI racanA thAya che. AtmadazAnI A nirmaLa avasthAne evI pAtratA kahevAya ke je pAtratA stotra racanA karavAmAM samartha hoya che. upara jaNAvelI avasthAnA saMdarbhamAM e spaSTa ja che ke paramAtmAmAM prItivAna banela AvI nirmaLa AtmadazAvALo jIva krame krame A zlokamAM kahevAyuM tema samasta prakAranA doSothI mukta thAya che. doSAdikavALI dUSita avasthAthI mukta evo jIva pAtratA pragaTa karI nirmaLa dazAne ja pAme che. - eka satyaghaTanAnI vAta upara je vigata jaNAvI che tenA anusaMdhAnamAM eka satya ghaTanAno atre nirdeza aprastuta nahIM gaNAya. kavivara maharSi ravIndranAtha TAgore asaMkhya kAvyo racyAM. gItAMjali graMthanI racanA thatAM temane nobela pAritoSika maLyuM. temanI racanAomAM bhaktinA, prabhunI stutinA ghaNA camakArA maLatA. gItAMjali racAtAM samasta vizvamAM temanI khyAti prasarI. te samaye eka saMta temane dararoja maLIne eka ja prazna pUchatA"zuM tamane AtmAno sAkSAtkAra thayo che? tamArI racanAo tenA upara AdhArita che?" kavivara sadeva mauna rahetA. manamAM khUba ja muMjhAtA. AtmA ane paramAtmA tarapha temanI bhakti jarUra hatI, tenI jhaMkhanA jarUra hatI, paraMtu sAkSAtkAra thayo nahato. eka vakhata varSAkALe vahelI savAre samudra kinAre pharavA gayelA kavie samudranA jaLamAM UgatA sUrajanA pratibiMbane joyuM. A dazya temanA dainika kramanuM hatuM, chatAM Aje atizaya bhAvavibhora thaI gayA. tyAMthI pAchA pharatAM rastAnI bAju upara pANIthI bharAyelA aneka nAnA-moTAM khAbociyAmAM temaNe sUryanuM pratibiMba joyuM. gahana aMtarmukhatAmAM spaSTa nirdhAra thayo. jaLanI avasthA game te hoya, game tyAMnI hoya, malina hoya ke svaccha hoya paNa sUrajanuM pratibiMba sarvatra che. sUraja sacarAcara sRSTine prakAzita kare che, tevI ja rIte koIpaNa yonimAM rahelA koIpaNa jIvanI (pa ) Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avasthA game te hoya paraMtu darekamAM parama caitanya svarUpa jyoti bhagavAna AtmA prakAze che. kavivara TAgoranI A svAnubhUtinuM jora eTaluM baLavAna hatuM ke prathama traNa divasa sudhI je maLe tene pachI te manuSya hoya ke pazu hoya kavi romAMcita thaI jatA, tene bheTI paDatA, gadgadita thaI jatA ane netromAM parama AnaMdanA azru UbharAtAM, pachI to jIvanaparyata temane A ja daSTi rahI hatI. te pachInI temanI racanAomAM satyAnubhUti pratibiMbita thAya che. prabhunuM nAma smaraNa sarva pApano nAza karanAra che. bIjI paMktimAM ema jaNAvAyuM che ke, he prabhu! tamAruM nAma smaraNa paNa jagatanA prANIonAM pApano nAza karanAra che. ahIM Azaya e che ke mahAna puruSArthI ane virala AtmAo potAnA AtmapuruSArtha dvArA paramAtmAne samarpita thaI romeromamAM prabhu taraphanI bhakti pragaTa karI, stotro racavAnI pAtratAne pAme che ane tevI racanAo paNa kare che. jagatanA tamAma jIvo Avo utkRSTa puruSArtha na paNa karI zake. te saMdarbhamAM ema kahe che ke he prabhu tamAruM stavana ke je samasta prakAranA doSono nAza karanAra che te puruSArthanI nabaLAIne lIdhe kadAca jIvo na karI zake to paNa tamArI A bhavanI ane parabhavanI caritrakathAne sAMbhaLe, vicAre, samaje ane aMta:karaNapUrvaka tamAruM sAcuM nAma smaraNa kare to A sAcuM nAmasmaraNa paNa traNeya lokanA prANIonAM pApano nAza karanAra che. ahIM nAmasmaraNane thoDI vigatathI avalokIye. arthAt A kaLiyugamAM bhavasamudramAM DUbatA jIvonA mATe paramAtmAnuM nAma, paramAtmAnuM smaraNa, paramAtmAnuM ciMtana, paramAtmAnuM jIvanacaritra AdhArarUpa che. bhavasamudramAM DUbatA jIvone te bacAvanAra che. jenA hRdayanI aMdara khAtA, pItA, UThatAM, besatA ke pravRttionI vacce paramAtmAnuM smaraNa rahetuM hoya tenAM pApono nAza thAya che. "huM to hAla cAluM ne prabhu sAMbhare re....." A kavitAnI A paMkti jevI jenI dazA hoya tenA pApano nAza thAya temAM zuM Azcarya che? prabhu smaraNa taraphanI AvI sthiti krame krame bhaktibhAvamAM utkRSTatA lAvI jIvane paramAtmA tarapha samarpita banAve che. sarva pApono nAza thavAthI utpanna thatI nirmaLa dazA svAnubhUti darzana - samyagudarzana - paramAtmadarzana karAve che. AthI UlaTuM rAga-dveSa-ajJAnamoha ane AsaktinAM pUramAM taNAto jIva nityaprati prabhu smaraNa kare, (58) Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aneka mALAo gaNe ane prabhunA nAmanA karoDo jApa kare to paNa tenI sthitimAM kAMI pharaka paDato nathI. koIpaNa prakAranuM phaLa maLatuM nathI. tenA pApano nAza thato nathI. tenuM bhavabhramaNa aTakatuM nathI, kAraNake tenI sthiti "mAtA to rameM phira, manavA re vaE hirA" jevI hoya che. hAthamAM mALA pharatI hoya ane tenuM mana pragaTapaNe parapadArthomAM Asakta hovAthI, cAreya dizAmAM bhaTakatuM hovAthI tene kAMI ja lAbha thato nathI. navamA zlokanA aMtima caraNamAM ema kahevAmAM AvyuM che ke jema sUrya dUra rahe to paNa tenAM kiraNonI kAMti sarovaramAM rahelA kamaLane khIlave che tevI rIte ApanuM smaraNa mAtra prANIonA hRdayamAM rahelA pApano nAza karanAra che, ane AtmadazAne khIlavanAra che. he prabhu! Apa sUrya samAna tejasvI ane sarvajJa cho. ApanA jJAnarUpI kiraNo paDatAM arthAt sarovaramAM rahelAM kamaLo je biDAyelAM che (saMsAranA jIvo je kamaLanI jema biDAyelA che) tene aDatAM ja te kamaLa khIlI UThe che. ahIM spaSTa Azaya e che ke jJAnarUpI prakAzanA kiraNa je jIva pAme che, pAmavAnI pAtratA keLave che te jIvanA ajJAnarUpI aMdhakAra ane pApano nAza thAya che. (59) Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 10 nAtyadbhutaM bhuvanabhUSaNa bhUta! nAtha ! bhUtairguNairbhuvi bhavantamabhiSTuvantaH / tulyA bhavanti bhavato nanu tena kiM vA, bhUtyAzritaM ca iha nAtmasamaM karoti // 10 // bhAvArtha : jagatanA bhUSaNasamAna he sarva jIvonA nAtha! A pRthvI para tamane tamArA vAstavika satyaguNothI stuti karanArAM prANIo tamArA jevA thAya che. temAM koI paNa Azcarya nathI kAraNa ke A jagatamAM je koI svAmI potAnA sevakone potAnA jevI samRddhivALA na kare tevA svAmIthI zuM phAyado? kAMI ja nahIM. arthAt tamArI stuti karavAthI huM paNa tamArA jevo thaIza evo kavino Azaya che. / / 10 / paramAtmA traNe lokanA bhUSaNa samAna che. zrI bhaktAmara stotranA dasamA zlokamAM prathama tIrthaMkara bhagavAna RSabhadevanI stuti karatAM prAraMbhamAM ja ema kahevAyuM che ke jagatanA bhUSaNa samAna he prabhu! Apa sarva jIvonA nAtha cho. samasta lokanI aMdara sarvocca evA paramAtmapadane pAmelA sarvajJa bhagavAna RSabha jinezvarane jagatanA bhUSaNa samAna kahevAmAM AvyA che. ema kahevAnuM kAraNa eja che ke potAnAmAM rahelA zuddha paramAtma svarUpane prabhue saMpUrNa rIte pragaTa karyuM che. prabhu pUrNAnaMdanA nAtha che. darzana, jJAna, cAritra Adi AtmAnA anaMtaguNone prabhue pragaTa karyA che. saMpUrNa prakAzita evA A guNone lIdhe sarvajJa vItarAga paramAtmA traNe lokanA tamAma jIvonI, tamAma sthiti ane avasthA arthAt paryAyane vartamAnavat jANe che. kevaLa pa2mAtmA ja sarvajJa ane guNa sAgara hovAthI zlokanA prAraMbhamAM jagatanA bhUSaNa samAna kahyA che. jIva anAtha che, paramAtmA tenA nAtha che. A ja paMktimAM temane sarva jIvonA nAtha kahevAmAM AvyA che. jagatanA saghaLA jIvo anAtha che. zuddhadravyanI apekSAe parama tmAnA parama caitanya svarUpamAM ane pratyeka jIvonA sattAmAM rahelA parama caitanya svarUpamAM For Private( : C) nal Use:Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezamAtra taphAvata nathI. paraMtu jagatanA jIvoe AtmAne atyaMta gauNa karI AtmA sivAya bIje badhe potAnA upayoga ane pariNAma rAkhyA hovAthI teo anAtha che. potAnA AtmasvarUpane atyaMta gauNa karIne je traNa kALamAM potAnuM nathI temAM te potAnuM hovAnI ekatvabuddhi karI che. arthAt dhana, vaibhava, strI, putra, parivAra sarva saMbaMdho ane jaDa zarIrane viSe ekatva buddhi karela hovAthI A jIva kharekhara anAtha che. samasta lokanA sarvajIvone anAtha ane paramAtmAne sarva jIvonA nAtha kahevAnuM tAtparya zuM che? nigodamAMthI nikaLI paramAtmapada sudhInI yAtrA karanAra jinezvara bhagavaMtane jagatanA sarva jIvo tarapha bhAre karuNA che. karuNA zabda atyaMta mUlyavAna che. koInA para koI dayA kare tyAre dayA karanAra ane dayA pAmanAra vacce nAnA moTAno bheda hoya che. dayA sUkSma rIte ahaMkArane puSTa karanAra paNa gaNI zakAya, paraMtu karuNAnI zI vAta karavI? karuNA ApavAno guNa che karuNA ucca nIcano bheda jotI nathI. karuNA pAtra kupAtranI bhedarekhA toDatI nathI. upavanamAM khIleluM phUla tenI sugaMdha prasarAve che. phUlanI pAsethI saMta nIkaLe ke cora nIkaLe te suvAsa ja Ape che. sUrajanA kiraNothI samasta pRthvI prakAzita thAya che. sUrajanuM teja garIba-tavaMgara saunA gharamAM jAya che. phUla ane sUrajano dharma sugaMdha ane prakAza ApavAno che, teja rIte sarvajJa vItarAga paramAtmA RSabhajINaMdanI karuNA samasta lokanA sarva jIvo tarapha ekasamAna che. eTale ja to eka stavanamAM kahevAyuM che ke he karuNAnA karanArA tArI karuNAno koI pAra nathI" uparanI vigato uparathI spaSTa thAya che ke zA mATe paramAtmAne jagatanA bhUpaNa samAna ane sarva jIvonA nAtha kahevAmAM AvyA che. paramAtmAnA sAcA guNane grahaNa kare te paramAtmA thAya. A zlokamAM ema paNa kahevAmAM AvyuM che ke A pRthvI upara tamane tamArA vAstavika satyaguNothI stuti karanArA jIvo tamArA jevA thAya che temAM kAMI paNa Azcarya nathI. A bAbata jarA vistArathI samajIe. pahelI vAta e che ke paramAtmAnA vAstavika satya guNothI paramAtmAnI stuti karanAra paramAtmA jevA thAya che. eno artha ema paNa ghaTAvI zakAya ke paramAtmAnA vAstavika satyaguNovALI vyakti ja paramAtmAnI yathArtha stuti karI zake che. ane pote paramAtmA jevA thAya che. bIjI rIte ema paNa kahI zakAya ke paramAtmAnA guNone gauNa karIne paramAtmAnI sAcI stuti thaI ja nA zake ane kadAca karavAmAM Ave Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to paNa jIva paramAtmA jevo thaI nA zake. e paNa eTaluM ja satya che ke bAhya guNothI puSTa thayelA ahaM svabhAvI jIvane atyaMtara guNonuM pragaTapaNuM nA hoya to te paramAtmadazAne prApta karI zakato nathI. punya baMdhAtA manuSya ke devAdika gatinA sukha prApta kare te judI vAta che paraMtu tethI bhava bhramaNa TaLatuM nathI. A pariprekSyamAM ema paNa kahI zakAya ke jyAM sudhI paramAtmAnA vAstavika guNo tarapha jIvane yathArtha prIti thatI nathI, sAcI ruci jAgatI nathI, ane paramAtmAnA vAstavika guNono yathArtha mahimA Avato nathI tyAM sudhI te paramAtmAnI sAcI stuti karI zakato nathI ane paramAtmA jevo thaI zakato nathI. aMhI prazna e thAya che ke paramAtmAnA vAstavika satyaguNonI prIti kevI rIte thAya? emAM ruci kevI rIte vadhe ? teno yathAyogya mahimA kevI rIte Ave? A mATe zuM karavu joIe ? Ano javAba spaSTa che, sIdho saTa che. traNe kALane mATe ekasarakhuM satya che. ane te e che ke jIve abhyAsa dvArA, ciMtana dvArA, manana dvArA, vicAraNA dvArA, potAnI jAta sAthe mulAkAta karavI joIe. potAne zemAM prIti che. potAne zemAM ruci che, ane potAne zeno mahimA che tenA niSkarSa upara pharajIyAtapaNe sauthI pahelAM AvavuM joIe. paramAtmA taraphanI prIti, ruci ane mahimA yathArthapaNe anaMtakALathI nahIM AvavAnuM kAraNa tenI potAnI ruci paramAtmA sivAya bIje game tyAM che te che. A parIkSaNa ane nirIkSaNa jIve jAte karavAnuM che. ahaMkArathI, mamatvathI, bhrAMtithI ke AtmavaMcanAthI A praznonA pratyuttaramAM jIva potAne chetarIne game tevo puruSArtha kare to paNa paramAtmAnA vAstavika satyaguNone te kadI prApta karI zakato nathI ane te temanI sAcI stuti karI zakato nathI. A saMdarbhamAM zrIbhaktAmara stotranA racayitA mahAkavi, AcAryadeva mAnatuMgasUrizvarajI potAnI svAnubhUtinA AdhAre pokAra karI jagatane jaNAve che ke zrI RSabha jinezvara evA svAmI che jenI temanA vAstavika satyaguNone dhAraNa karI stuti karavAmAM Ave to te stuti karanArane potAnA jevo banAveche. svAmI ane sevaka vacce koI bheda raheto nathI. zrI RSabha jinezvara laukika pArasamaNI jevA nathI ke je lokhaMDane suvarNa banAve. A to sarvajJa vItarAga paramAtmA che. evA virala pArasamaNI che ke je bIjA pArasamaNInuM nirmANa kare che. Ama dasamAM zlokamAM yathArtha ja kahevAyuM che ke 5ramAtmAnA vAstavika satyaguNone hRdayamAM dhAraNa karI je paramAtmAnI stuti kare che, tenA AtmAnA pradeze pradeze vItarAgatA pragaTe che ane paramapadane prApta karI te paramAtmA jevo thAya che. * * * (62) Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 11 dRSTvA bhavantamanimeSavilokanIyaM, nA'nyatra toSamupayAti janasya cakSuH / pItvA payaH zazikaradyutidugdhasindhoH kSAraM jalaM jalanidhezituM ka icchet / / 11 / / bhAvArtha : prabhu! sthiradRSTie jovA lAyaka evA Apane joyA pachI mANasanI daSTi bIjAne jovAmAM saMtoSa pAmatI nathI. jema caMdranA kiraNa jevI ujjavaLa kAMtivALA kSIra samudranA jaLanuM pAna karyA pachI lavaNa samudranuM khAruM pANI pIvAnI icchA koNa kare? arthAt koI na kare. tIrthakara bhagavAnanuM darzana kSIrasAgaranA jaLa jevuM che ane anya devonuM darzana lavaNa samudranA jaLa jevuM che. /11/ prabhudarzanano mahimA ane sthira dRSTinuM rahasya. agiyAramAM zlokanA prAraMbhamAM ema jaNAvyuM che ke he prabhu! sthira daSTie jovAlAyaka Apa ekamAtra cho. A paMktimAM dharmanuM ane mokSamArganuM atyaMta pragaTa temaja gUDha rahasya chupAyeluM che. pragaTa rahasya e che ke jagatamAM paramAtmadarzanathI bIjuM kAMI zreSTha nathI. eka tarapha samasta brahmAMDanA ane caude lokanA tamAma vaibhava ane aizvaryo mUkavAmAM Ave to paNa paramAtmadarzananI tulanAmAM e taNakhalAnI tole che. dedIpyamAna sUrajanI sAme te AgiyA samAna che. tethI ema kahevAyuM che ke A jagatamAM sthira daSTie jovAlAyaka to he prabhu! Apa eka ja cho. A paMktimAM apragaTa ane gupta rahasya upara vicAra karatAM ema jaNAya che ke AvA sarvajJa vItarAga paramAtmAnuM darzana karavuM hoya to te carmacakSuthI saMbhava nathI. paramAtmAnI pratimAnA carmacakSuthI darzana karavAmAM Ave to paNa bhAvavibhora thaI svAnubhUti darzana thAya to te sAcuM darzana che. AvuM darzana kaI rIte thaI zake tenI gupta cAvI paNa AcArya bhagavaMte A paMkitamAM atyaMta udArabhAve jIvonA hitane lakSamAM rAkhIne ApI che. prabhunuM darzana emaNe sthira daSTie karavAnuM kahyuM che. ahIM sthira daSTino artha ekITaze jovAne ke trATaka karIne prabhunA darzana karavAno nathI. paraMtu For Privale 3) sonal Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthira dRSTimAM bhAvapUrvaka ane ekAgratApUrvaka darzana karavAnI vAta che.. eka jANItA dRSTAMtathI vicArIe to kathAnuyoga.mAM guru zrI droNAcAryae dhanurvidyAnI parIkSA letI vakhate temanA ziSyone vRkSa ane tenA upara rahelA paMkhIne jovAnuM kahyuM tyAre koIe AkAza, vRkSa ane paMkhI dekhAtuM hovAnuM kahyuM, koIe vRkSa ane paMkhI dekhAtuM hovAnuM kahyuM, koIe mAtra paMkhI upara ekAgratA kendrita karI tyAre sarvazreSTha dhanurvAra arjune mAtra paMkhInI AMkha dekhAtI hovAnuM kahyuM. bANa choDIne paMkhInI AMkha viMdhIne dhanurvidyAmAM te sarvottama siddha thayo. ahIM prabhunA darzana sthira daSTie karavAnI je vAta karI che tenuM tAtparya e che ke AtmA mATe jyAre mana, vacana ane kAyAnA yogathI saMpUrNa bhAvapUrvaka pUrI ekAgratA sAthe potAnA tamAma upayogane prabhunA darzanamAM parove tyAre ja paramAtmAnI anupama divyatAnuM darzana thAya che. AvuM darzana badhAne kema nahIM thatuM hoya? AvI sthiratA kaI rIte prApta thaI zake? to teno javAba eka daSTAMtathI e rIte ApI zakAya ke sarovaranA jaLamAM sarovaranA kinAre besIne pUnamanI cAMdanI rAte caMdranA pratibiMbanuM spaSTa darzana karavuM hoya to be zarato pUrI karavI paDe. eka to vAyu zAMta hoya ane bIju temAM bahArathI koI paththara ke tevA padArtha na pheMkavAmAM Ave to saMpUrNapaNe zAMta ane sthira evA sarovaranA jaLamAM pUnamanA caMdranuM spaSTa darzana thAya. potAnA cittarUpI sarovaramAM rAga-dveSa-ajJAna-lobha-moha-ahaMkAra AvA vividha prakAranA paththaro dvArA nitya niraMtara eka samaya mAtranA vikSepa vagara jaLa DahoLAtuM rahetuM hovAnA kAraNe DohaLAtA jaLamAM pratibiMba paDe kevI rIte? ane darzana thAya kevI rIte? vibhAvo ane kaSAyonA kAraNe mananA samudramAM vicAra taraMgonA mojAM khUba UMcA UchaLatA hoya che ane A mojAM UchaLatA baMdha na thAya tyAM sudhI paramAtmAnA anupama divya svarUpa ane guNonuM darzana thatuM nathI. upara jaNAvyA pramANe A rIte sthira daSTinA yoga vaDe AtmA jyAre potAnI Atma sthiratAne prApta kare, potAnA upayoga ane pariNAmane paNa sthira kare, Atmadarzana tarapha tene ruDA bhAva jAge, paramAtmadarzananI tIkhI tamannA pragaTe tyAre sthira daSTine prApta thayelo evo jIva anaMtA guNothI bharelA evA sarvajJa vItarAga paramAtmAnA (prajJA khulI hovAthI ane AMtaradaSTi sthira thaI hovAthI) anupama divya svarUpanuM darzana kare temAM zuM Azcarya che! (64) Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva zA mATe koDI-chIpalAMthI rame che? A ja zlokamAM AgaLa ema kahevAmAM Ave che ke Apane joyA pachI mANasanI daSTi bIjAne jovAmAM saMtoSa pAmatI nathI. ahIM paNa ghaNo gUDhArtha samAyelo che. pahelI vAta to e che ke ApanuM rUpa ane ApanA guNo anirvacanIya che. indriyo dvArA te darzanIya nathI temaja vANI dvArA tenuM varNana thaI zake tema nathI. eTale anAdithI tRSAtura jIvanI tRSA ApanuM darzana thatAM abhUtapUrva evA saMtoSane pAme che. jene nidhAnanI prApti thaI hoya te koDI tarapha daSTi paNa karato nathI to pachI koDIne grahaNa kare kharo? ane koDIne grahaNa karavAthI tene zuM saMtoSa maLe? arthAta ApanA darzana pachI mANasanI dRSTi bIjAne jovAmAM lezamAtra saMtoSa pAmatI nathI. have AthI viparIta ema paNa kahI zakAya ke jyAM sudhI ApanuM darzana thatuM nathI tyAM sudhI A jIva koDI, lakhoTI ane chIpalAM jevA padArthothI ramyA kare che ane temAM saMtoSa paNa mAne che. A koDI ane lakhoTI eTale bhava bhramaNa vadhAranAro saMsAra. pachI te saMsAra gRhasthIno hoya ke tyAgIno, tethI koI pharaka paDato nathI. saMsArI dhana, vaibhava yaza, mAna pratiSThArUpI koDA-chIpalAne pakaDavAM ane e rIte potAnA ahaMkArane puSTa karavAmAM rAkhane mATe amUlya evA A AtmAne roLI nAkhe che to bIjI tarapha jenI AMtara daSTi ke AtmalakSI sunizcita pravRttine AtmAnI pravRtti mAnIne jyAre AtmalakSa cUkI jAya tyAre tevA prakAranI pravRttirUpI koDA-chIpalAM dvArA temano paNa ahaMkAra puSTa thAya che ane temano paNa saMsAra vadhe che. paraMtu A ja zlokamAM agAu jaNAvyA pramANe jenI dRSTimAM agAu varNavelI sthiratA AvatI jatI hoya, aMtarmukhatA pragaTI hoya, eka AtmA sivAya saghaLuM jene gauNa thatuM jatuM hoya ane paramAtmAnA darzananI tIkhI tamannA jAgI hoya tene tevI AtmadaSTi ane prabhunA anupama divya svarUpa ane guNonuM darzana thAya che. eTaluM ja nahIM paraMtu paramAtma svarUpanuM A darzana thatAM jIva saMsArI hoya ke tyAgI hoya paraMtu tenAM koDAM-chIpalAM tenAM hAthamAMthI anAyAse, sahaja paNe chUTI ja jAya che. nidhAnanI prApti thatAM koDIo hAthamAM kevI rIte rahI zake? A rIte gahanatAthI vicArIe to kaMIka "pakaDavAnI" ke kaMIka "choDavAnI" pravRtti anAdithI Aja sudhI bhavabhramaNanA heturUpa banI che, ane A jIva te dvArA potAnA ahaMkAra, mithyAtva ke potAnI bhUlanA kAraNe saMsArI thaIne paNa ThagAyo che ane For Private Personal Use Only da5) Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAgI thaIne paNa ThagAyo che. A zlokanA AgaLanA caraNamAM ema kahevAmAM AvyuM che ke he prabhu! ApanuM darzana e to anAdithI bhaTakatA tRSAtura jIvanA mATe caMdranA kiraNa jevI ujjavaLa kAMtivALA kSIrasamudranA jaLanA pAna samAnache. Ama kahIne paramAtmAnA darzananI sarvotkRSTatA prasthApita karavA sAthe svAnubhUti saMpanna A mahAkavi ane mahAtmA ema jaNAve che ke Atmadarzana ane 52mAtmadarzana e kSIrasamudranA jaLa samAna che to anAtmadarzana bahirAtmadarzana e lavaNasamudranA khArA jaLa samAna che. kSIrasamudranuM jaLa anAdinI tRSA chipAvI saMsArano kSaya karanAra che, jyAre lavaNasamudranuM jaLa saMsArane vadhAranAra che. vikalpe ema paNa kahI zakAya ke tIrthaMkara bhagavAnanuM darzana kSIrasAgaranA jaLa samAna che ane anya devonuM darzana lavaNasamudranA khArA jaLa samAna che. (66) Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 12 yaiH zAntarAgarucibhiH paramANubhistava, nirmApitastri bhuvanaika-lalAmabhUta ! tAvanta eva khalu tepyaNavaH - pRthivyAM! yatte samAnamaparaM na hi rupamasti / / 12 / / bhAvArtha : traNa lokanA advitIya alaMkAra tulya he prabhu! zAMta rasanI kAMtivALA je paramANu vaDe tamAruM zarIra banyuM che te paramANuo pRthvI para teTalA ja che ema jaNAya che, kemake A jagatamAM tamArA jevuM bIjA koInuM rUpa dekhAtuM nathI. jo tevA paramANu hota to tamArA jevuM bIjuM rUpa paNa maLata.I/1rI paramAtmA traNe lokanuM advitIya AbhUSaNa zA mATe? zrI bhaktAmara stotranA bAramAM zlokanA prAraMbhamAM paramAtmAzrI RSabha jinezvaranI stuti karatAM ema jaNAvAyuM che ke Apa traNe lokanA advitIya alaMkAra samAna cho. he prabhu! Apa evA anupama AbhUSaNa samAna cho ke jeno joTo traNeya lokamAM kyAMya maLe tema nathI. AvI uttama stuti kavi dvArA prabhunI je thaI che te zuM sUcave che? AcArya bhagavaMtanA aMtaranA UMDANamAMthI sahaja paNe sarI paDelI A paMkti e koI rUpALI upamA nathI paraMtu temanA hRdayano sAco bhAva che. Ama kahevAnuM kAraNa e ja che ke temane prabhunI prabhutAno yathArtha mahimA Avyo che. te vinA AvI stuti thaI nA zake. potAnI aMtarAtma dazAmAM je aMze prabhutA pragaTI che te aMzomAM paramAtmAnI virATa pratibhAnuM darzana thatAM svAnubhUtinA baLa upara mahAkavie paramAtmAne traNe lokanA advitIya alaMkAra samAna kahyA che. cAre gatinA jIvomAM parama riddhi siddhi ane aizvaryathI devalokanA devo zobhe che. te devomAM devendro ane ekAvatArI devo paNa che. manuSya jenI kalpanA paNa na karI zake tevI riddhi siddhi ane jJAnavALA devo paramAtmAnA caraNane seve che. teo paramAtmAne samarpita che. paramAtmAnI bhaktimAM lIna che. temane paramAtmAno yathArtha mahimA che. eTale ja A stotranA prathama zlokamAM te bhaktivaMta devonI vAta ApaNe vicArI che. AvA devo dvArA ane jJAnIo dvArA jenI niraMtara stavanA thAya che te paramAtmA traNe For Priv(89) rsonal Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokanA advitIya alaMkAra samAna hoya temAM Azcarya zuM che? sarvajJa vItarAga paramAtmA RSabha jinezvara traNe lokamAM anupama AbhUSaNa che. te eka sanAtana satya che. jIva zA mATe azAMta rasanA paramANuthI gherAyo che? A zlokamAM prabhunA zarIrane zAMta rasanI kAMtivALA paramANu vaDe banela che, tema jaNAvAyuM che. paramAtmAnI A prakAre je stuti thaI che te artha gaMbhIra che, tene jarA vigatathI samajIe. samasta loka ane sarve jIvo zAMtinI zodhamAM che. zAMta rasane jhaMkhe che. cAre gatinA jIvo A rIte sAcA sukhanI zodhamAM che. sAcA sukha ane zAMtinI zodhamAM bhaTakatA jIvo zA mATe anAdithI Aja sudhI bhaTakI rahyA che? zA mATe zAMta rasanA paramANu badhA paramAtmA tarapha kheMcAyA ane tethI tenI kAMtivALuM paramAtmAnuM zarIra banyuM? A praznano uttara jIvanI pAse mAhitImAM to kaMI keTalAya janmothI paDyo che, paraMtu kyAM sAcuM samajavAnI taiyArI nathI ane sAcuM samaje to te samajaNane jIvanamAM caritArtha karavAno teno puruSArtha nathI. eTaluM ja nahi paNa puruSArthanI nabaLAI sAthe pramAda paNa kAma kare che ane ahaMkAravALuM citta bhUlAvAmAM nAkhI bhava bhramaNa karAve che. saraLatAthI A vAta samajavA mATe ema kahI zakAya ke jo koIne dhana kamAvuM hoya to vepAra karavo paDe. vepAramAM mUDI rokANa karavuM paDe ane A mUDI rokANamAM jema Tarnaovara vadhatuM jAya tema napho paNa vadhato jAya ane vyakti e rIte dhanavAna thaI zake. jo dhananI prApti mATe dhananuM rokANa karavuM paDe ane dhananuM Tarnaovara karavuM paDe, nahIM to dhana kamAvAya kevI rIte! tema sAcA sukhanI prApti mATe, pote sAcA sukhanuM rokANa karavuM paDe, sAcA sukhanuM Tarnaovara karavuM paDe ane toja sAcuM sukha niraMtara vadhatuM rahe. paraMtu sAmAnya jIvonI mAnyatA evI che ke, mArA sukhanI prApti mATe tenA jatana mATe ane tenI vRddhi mATe haMmezA bIjAoe ja kaMIka karavuM joIe. jIva potAnA adhikAra mATe saMpUrNa jAgrata che ane potAnI pharaja bAbatomAM saMpUrNa pramAdI che, Avo jIva pote keTalo badho niSThAvAna ane pharaja parasta che tenI vAta jIvanabhara sIne kahyA kare che ane te ja bhrAMtimAM jIvana pUruM kare che. paramAtmAnA zAMtarasanA paramANuonA banelA zarIranuM rahasya A zlokamAM paramAtmAnuM zarIra zAMta rasanA paramANuothI baneluM che For Private Personal Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane zAMta rasanI kAMtivALu zarIra anupama ane advitIya che tema jaNAvyuM che, tenuM rahasya ja e che ke AtmAthI paramAtmA sudhInI yAtrA pUrI karanAra sarvajJa vItarAga tIrthaMkara prabhune traNe lokanA samasta jIvo upara eka sarakho prema che. eka sarakhI karuNA che. eka sarakhI divya dRSTi che. pote je paramazAMta rasanI avasthAe pahoMcyA che, te zAMta rasanI sudhA sarva jIvo tarapha vahAvI che. A badhu kaMI eka be divasamAM ke thoDA varSomAM, ke thoDA janmomAM banyuM nathI. traNe kALanI aMdara je arihaMta padane pAme che ke siddha padane pAme che te paNa ApaNI jema ja bhavabhramaNa karatAM karatAM potAnI UMdhI samajaNa ane mithyAtvane choDI samyakatvane pAmIne paramAtma dazAe pahoMcyA che. jIvane paramAtmA game, paramAtmAnA guNo game, zAMta rasanI kAMtithI baneluM anupama ane advitIya prabhunuM zarIra game to prabhu tarapha prIti na jAge tema bane ja kaI rIte? jene je vastu gamatI hoya tene temAM ruci ane prIti thAya ja. te tarapha bhakti ane samarpaNa avazya thAya. teno mahimA paNa tenA romeromamAM vyApe. tethI A blokamAM AgaLa ema jaNAve che ke he prabhu! zAMta rasanI kAMtivALA je paramANu vaDe tamAruM zarIra banyuM che te paramANu pRthvI upara eTalAja che ema jaNAya che, tIrthaMkara paramAtmAnuM zarIra kevaLa jJAna thayA pachI parama dArika banI jAya che. tIrthakara nAma karma dvArA je zarIra racanA thAya che te paramANunI saMkhyA paNa teTalI ja hoya che. bharatakSetramAM eka kALe eka tIrthakara hoya che. kemake A jagatamAM tamArA jevuM bIjA koInuM rUpa dekhAtuM nathI. jo tevA paramANuo bIjA hota to tamArA jevuM bIjuM rUpa jovA maLavAnI saMbhAvanA hatI. TUMkamAM bIjA koInuM evuM rUpa nathI ane traNe lokamAM Apa anupama ane advitIya cho. A zlokamAM paramAtmAnA zarIra varNananI kAMtino AdhAra zAMta rasanA paramANuone gaNAvyo che eTale vAstavika rIte to AtmarUcivana jIve temaja samajavAnuM che ke paramAtmapadanI prApti sAthe parama zAMta rasanI upalabdhI sahaja paNe Apo Apa ja hoya che, ane te paramazAMta rasa AtmAnA pradeza pradeza vyApelo hovAthI paramAtmAnA zarIranI kAMtine paNa traNe lokamAM anupama ane advitIya banAvI che. tema A stotranA racayitA AcArya bhagavaMta mAnatuMgasUrIzvarajI jaNAve che. (69) Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 13 vaktraM kva te suranaroraMga - netrahAri, niHzeSa nirjita jagattri tayopamAnam ? bimbaM kalaDakamalinaM kava nizAkarasya ? yadvAsare bhavati pANDupalA zakalpam || 13 | bhAvArtha : deva manuSya ane nAgakumAranA netrane haraNa karanAruM tathA traNe jagatanI samagra upamAne jItanAruM tamAruM mukha kyAM? ane karma kalaMkathI malina thayela caMdranuM biMba kyAM? ke je caMdra biMba divase phIkkA khAkharAnA pAMdaDA jevuM thAya che. arthAt tamArA mukhane caMdranI upamA ApIe te barAbara nathI. II 13 II zA mATe paramAtmAnA mukhanI zobhA alaukika che? bhaktAmara stotranA teramA zlokamAM prabhunA anupama mukhanuM varNana karavAmAM Ave che. bAramA zlokamAM prabhunA zarIrane zAMta rasanI kAMtivALA paramANu vaDe baneluM hoya tema jaNAvyuM hatuM. A zlokamAM prabhunA mukhAravindane deva, manuSya ane nAgakumAranA netrane haraNa karanAruM hoya tema jaNAvyuM che. Azaya e che ke anirvacanIya AtmatejanI AbhAthI prabhunuM alaukIka mukha devo, manuSyo ane nAgakumA2nA netrane haranAra che. teonA cittane atizaya prasanna karanAra che. kavinA A paMkti pAchaLanA Azayane samajavA jatAM prathama dRSTie ja e spaSTa thaI jAya che ke paramAtmAnA mukhanI kAMti avarNanIya che traNeya lokamAM te sarvottama ane advitIya che. Ama zA mATe? tenuM rahasya zuM samajavuM? te vize vicAratAM be vAta vizeSa dhyAna kheMce che. paheluM ema jaNAvAyuM che ke prabhunuM mukha netra haranAra che. netrone prasanna karanAra che. devo, manuSyo ane nAgakumAro prabhunA bAhyarUpathI AkarSAyA nathI. bAhya rUpa ja jo AkarSaNanuM kAraNa hota to vaikrIIka rUpa dhAraNa karI paramAtmAnA mukha jevI potAnA mukhanI racanA karI devo poteja manuSyo ane nAgakumA2onA cittanuM haraNa nA karI zakata? ahIM to jagatanA sarve jIvo paramAtmAnA mukhanI kAMtithI prabhAvita thayelA jaNAyA che. A anupama divya kAMtinuM rahasya e che ke paramAtmA bhavabhramaNano aMta lAvI je paramAtma padane pAmyA che te paramAtma padavALA AtmAnA pradeze pradeze (70) Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTatuM anupama divya saundarya pa2mAtmAnI mukhAkRtine zobhAyamAna karI rahyuM che ane temanuM zarIra zAMta rasanI kAMtivALA divya paramANuonuM baneluM atyaMta tejasvI jaNAya che. devo, manuSyo ane nAgakumA2onuM bhavabhramaNa puruM thayuM nathI. temanI zarIra racanA ane zarIranA teja rUpa Adi karmaphaLa AdhArita che. to karma te rIte maLyA kare che. ahIM guDha rahasya e che ke bhavabhramaNanuM kAraNa jyAM sudhI UbhuM rahe tyAM sudhI bhava paNa UbhA rahe che ane bhramaNa paNa UbhuM rahe che. AthI ja mahApunya yoge devagatine pAmelA anupama rUpavALA devo paNa jANe che ke eka vakhata to avazya potAnA A rUpano ane AyuSyano paNa kSaya thavAno che. karmajanya sauMdarya ane AtmAnuM sauMdarya paramAtmAnA mukha uparanI kAMti anupama che. divya che, ane te zAzvata paNache. AtmA jyAre paramAtmadazAne jhaMkhe tyAre te potAno upayoga potAnA svarUpa tarapha vALe che. potAnA anaMtAguNonI satyatA ane tenA astitva upara niHzaMkapaNe vizvAsa kare che. pote potAnA atindrIya AnaMdanI prApti mATe ati ugra puruSArtha kare che. saMkalpa ane vikalpathI para evA icchAnA sarvathA abhAvavALA potAnA svarUpa upara meru jevI avicaLa AsthA rAkhe che. AvA paramapadanI mahAyAtrAe gamana karanAra jIva samaye samaye icchAo vize, rAga vize, vikalpo vize, saMkalpo vize, puNya pApa vize, sUkSmAtisUkSma paNe avalokana karato rahI, vAraMvAra Aja prakArano abhyAsa karI, potAnA svabhAvanI pratIti thatAM siMha garjanA karI, A sarvathI potAnI bhinnatAnI ghoSaNA karI Atma svarUpamAM sthira thAya che. Atma svarUpanI sthiratA jema jema vadhatI jAya tema tema nirvikalpatAnA ramaNIya sarovaramAM snAna karato jIva AnaMda vibhora bane che. AtmAnA pradeze-pradeze rahelA AtmaguNono anubhava kare che. svAnubhUti darzananI A yAtrA paramAtmapada sudhI laI jAya che. svarUpamAM sthira thavAnI yAtrAnA prathama caraNathI paramAtma pada sudhInI prAptinI yAtrAmAM je lAMbo paMtha kapAya che temAM darzana, jJAna, cAritra ane AtmAnA sarve guNonA vikAsanI yAtrA che. A yAtrAno prAraMbha thatA tenA vikAsakramamAM sahaja paNe ja paMcamahAvrata Adi Ave che. devo manuSyo ane nAgakumAro vrata, niyama ane punyanI sAmagrI prApta karIne potapotAnI sthitie pahoMcyA che. potapotAnA puNya baLa pramANe zarIranA rUpa kAMti (71) Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adine prApta karyA che. paramAtmA ane A jIvonI vikAsa yAtrAnA mULamAM jo koI taphAvata hoya to te eTalo ja che ke zubha rAga ane puNya karma tarapha niraMtara sAva ane tevA prakAranI pravRtti karatAM jIvo deva gati sudhI pahoMcyA che. jyAre potAnA zuddha svabhAvano Azraya laI temAM ja niraMtara ramaNatA karI koI paNa AtmA paramAtmapadane prApta karI zake che, ke je pada vartamAna covIsInA prathama tirthaMkara zrI RSabha jinezvare prApta karyuM che. tethI AtmAnA pradeza pradeza pragaTelI pUrNa zuddhatAnA kAraNe prabhunuM mukhAraviMda nihALIne deva, manuSya ane nAgakumAronA netro prasannatAthI nAcI UThyA che. karma janya sauMdarya devone paNa hoI zake, paraMtu AtmapradezanI zuddhatAthI nIkaLatuM avarNanIya saudarya traNe lokamAM paramAtmAnI mukhAkRti sivAya bIje kyAM hoI zake? tethI ja ema kahevAya che ke paramAtmAnA mukhanI zobhA jagatanI samagra upamAone jItanAra che. paramAtmAnA mukhanI zobhA sAme caMdra zI visAtamAM? A ja zlokamAM AgaLa ema jaNAvAyuM che ke paramAtmAnA mukha caMdranI zobhAne gaganamAM viharatA pUrNimAnA caMdranI sAthe paNa sarakhAvI zakAya tema nathI. caMdranA biMbanI aMdara paNa laMka jaNAya che. samasta pRthvIne zaradaRtunI pUrNimAno caMdra potAnA dhavala tejathI ane zItaLatAthI AcchAdita kare che tevA caMdranI aMdara paNa je kalaMka jaNAya che te tenuM karma janya kalaMka che. tethI te rIte Avo caMdra paNa kharekhara to dUSita ja jaNAya. tethI caMdra game teTalo rUpALo jaNAto hoya to paNa paramAtmAnA mukhAraviMda sAthe tenI tulanA kaI rIte thaI zake? tema kadApi thaI zake tema nathI, kAraNake te karma kalaMkathI dUSita che jyAre paramAtmAe sarva karmano kSaya karyo che. potAnI sarvajJatA ane vItarAgatAne pragaTa karI che. prabhunA AtmAnA pradeza-pradeza rahelI zuddhatA pUrNa paNe pragaTa thaI temanA zarIrane ane mukhane alaukika saundarya arpI rahela che. vaLI prabhunA mukhAraviMdane caMdra sAthe bIjA kAraNe paNa kadApi sarakhAvI zakAya tema nathI. kema ke caMdrabiMba rAtre je zobhAne dhAraNa kare che te divase khAkharAnA pAMdaDA jevuM pILuM banI jAya che. Ama caMdra bIjA karma kalaMkathI malinache. rAtre zveta ane suzobhita ane divase pILuM phakyuM che, ane A caMdrabiMbanI kaLAmAM vadhaghaTa thAya che ane teno kSaya paNa thAya che. jyAre paramAtmAnuM mukha AtmapradezanI zuddhatAnA ojasathI suzobhita che. sarva prakAranA ghAtI karmano kSaya thayA pachI maLelI kAMtivALo niraMtara eka sarakhI zAzvata AbhAvALo che. Ama A teramA zlokamAM AcArya bhagavaMte paramAtmAnA mukhanI zobhAnA varNana dvArA gUDha rIte paramAtmapadanI prAptinuM rahasya jaNAvyuM che. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 14 sampUrNamaNDala zazAka kalA kalApa zubhrA guNAstribhuvanaM tava laDdhayanti / ye saMzritAstra jagadIzvaranAthamekaM kastAnnivArayati saJcarato yatheSTam || 14 || " bhAvArtha : he traNe jagatanA Izvara ! pUrNimAnA caMdranI kaLAnA samUha jevA ujjavaLa tamArA guNa traNe jagatane vyApIne rahelA che te yogya ja che. kema ke jeo advitIya nAthane AzrayIne rahyA hoya temane icchA pramANe karatAM koNa rokI zake? - arthAt tamArA guNo traNe jagatamAM prasarelA che. jagatanA sarva jIvo bhagavAnanA guNonuM kIrtana kare che. 14 prabhu zA mATe traNelokanA nAtha kahevAya che? zrI bhaktAmara stotranA caudamA zlokanA prAraMbhamAM paramAtmAthI RSabha jinezvarane saMbodhana karatAM ema kahevAmAM AvyuM che ke he prabhu, tame traNe jagatanA nAtha cho. ahIM Azaya e che ke adholoka, pRthvIloka ane Urdhvaloka A traNe jagatanI aMdara cAregatimAM je je jIvo anAdithI Aja paryaMta bhavabhramaNa karI rahyAM che; temanAM mATe he prabhu, tame kharekhara Izvara hai cho. traNelokanA jIvo pachI te zAtAvedanIyamAM hoya ke azAtAvedanIya mAM hoya paNa IzvaranuM zaraNa to temanA mATe AzrayarUpa che. jIva eTalo naguNo to nathI banato ke sukhanA samayamAM IzvaranuM smaraNa sAva na ja kare. UlTuM ghaNIvAra ema bane che ke potAnI kalpanAnuM mAnI lIdheluM sukha prApta thatAM vadhu sukhanI prApti mATe te IzvaranuM smaraNa kare che. to bIjI tarapha potAne je apriya che tevAM du:kho veThavAnAM Ave tyAre te duHkhanI pIDAmAM jIva vAraMvAra IzvaranuM smaraNa kare che. janma, jarA, maraNa, vyAdhi apriyano yoga ane priyano viyoga A badhAM du:kho saMsAramAM jIvane bhogavavAM paDe che. ane AvAM du:khanI veLAe te IzvaranuM smaraNa kare che. jIva apUrNa che arthAta tenI avasthAmAM vibhAva che. paramAtmA pUrNa che. jIva rAgI che. paramAtmA vItarAgI che. jIva rAga, dveSa ane ajJAnathI gherAyelo che. (93) Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmA A sarvathI mukta jitendriya che. jIva karma-baMdhanathI gherAyelo che. paramAtmAe sarva karmano kSaya karyo che. jIva vibhAvamAM che-paramAtmA svabhAvamAM che. mithyAtvI jIvanI gati mithyAtvavALI che. paramAtmAnI sthiti samyag darzanarUpI zukla pakSanI ekamathI sarvasattArUpI pUrNimAnA caMdranI jema soLe kaLAe khIlelI che. eTale ja ahIM AdinAtha prabhune pUrNimAnA caMdranI kaLAnA samUha jevAM ujjavaLa guNonA dhAraka kahyA che. ane paramAtmAnA A ujjavaLa guNo traNe jagatane vize vyApIne rahelA che, tema kahyuM che. jevI rIte pUrNimAno caMdra potAnA teja ane zItaLatA dvArA samasta pRthvInA jIvone AhlAdakatAno anubhava karAve che. tevI rIte paramAtmAnA anaMtAguNo traNe jagatane vize vyApIne rahelA che. ahIM vItarAga paramAtmAnA anaMtaguNo traNe jagatamAM vyApIne rahelA che. teno artha e rIte ghaTAvavo yathArtha gaNAze ke traNe lokanA cAre gatinA sarvajIvomAM je parama caitanya raheluM che. te caitanya tattva paramAtmAnA caitanya tattva jevuM ja che. paramAtmAnuM caitanya tattva, paramAtmAnA anaMtaguNo ane pa2mAtmAnI sarvajJatA pragaTarUpe jaNAya che. jyAre sarvajIvomAM rahelA A guNo sattAmAM rahelA hovAthI pragaTarUpe jaNAtA nathI. jevI rIte mUlyavAna hIrAne eka DabbImAM mUkI te eka pachI eka ema mULa DabbIne sAta DabbInI aMdara baMdha karavAmAM AvI hoya ane sauthI moTI DabbI tIjorImAM mUkavAmAM Ave ane tijorI moTA mahelanA sAtamA rUmanA khUNAmAM rAkhelI hoya to paNa DabbImAM rahelo hIro, tenuM mUlya ke tenI guNavattA kAMI ghaTI jatI nathI. have e Azaya spaSTa thaI zakaze ke je guNo paramAtmAmAM che, te ja guNo pratyeka AtmAmAM che. hIro to dRSTAMtamAM lIdheluM jaDa dravya che. jyAre parama caitanya zuddha dravya to traNe jagatamAM vyApIne raheluM che. prabhunuM zaraNa Ape sAcI svataMtratA : bhautika ane AdhyAtmika ! uparanA samagra lakhANanA saMdarbhamAM ApaNe be vAta ahIM vicArIe chIe. eka to jIva Adhi, vyAdhi ane upAdhithI gherAyelo che. ane paramAtmA pUrNa vItarAgI ane sarvajJa che. ahIM A zlokamAM ema jaNAvyuM che ke jeo A traNalokanA nAthane advitIya evA paramAtmAne Azraye rahyA hoya temane temanI icchA pramANe karatAM koNa rokI zake. ahIM A paMktio dvArA arthagaMbhIra ane rahasyapUrNa vAta jaNAvavAmAM AvI che. A vAtane ApaNe laukika ane AdhyAtmika baMne daSTie vicArIzuM eTale For Private&rsonal Use Only (74)nal Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenuM rahasya samajAze. laukika dRSTie vicAratAM saMsAranA jIvo pote jIvanamAM sukha ochuM anubhave che ane du:kha vadhAre anubhave che. sukhanI zodhamAM bhramaNa karato jIva AzA ane tRSNAnA sahAre jIvana vitAve che. have A jIva potAnI laukika icchAnI pUrti mATe haMmezA prabhune prArthanA kare che. prabhunA caraNamAM jAya che. prabhunuM zaraNa svIkAre che. AvI rIte jyAre jIva paramAtmAnA zaraNe jaI potAnI dunyavI icchA pUrI karavA mATe paramAtmAne vinaMtI kare che tyAre jema jema tenI icchAo pUrI thatI jAya; tema tema paramAtmA taraphanI tenI bhakti ane samarpaNa vadhatAM jAya che. ahIM sAcI vAta e che ke sarvajJa vItarAga paramAtmA kAMI tenI icchA pUrI karatA nathI, paraMtu tenA aMtarano ArtanAda tene karmaphaLa pramANe maLanAra lAbha, dravya, kSetra, kALa, bhAva A pAMca samavAyanA anusaMdhAnamAM AvIne maLe che. phaLaprApti aMgenI tenI mAnyatA ane prApti aMgenuM kharuM kAraNa baMne bhinna hovA chatAM mAnyatAne lIdhe teno bhaktibhAva laukika icchAo pUrI thatAM vadhato jovAya che. ane te saMdarbhamAM ema vicArI zakAya ke jenI laukika icchAo paramAtmA taraphanI bhaktinA kAraNe pUrI thatI jatI hoya te jIva jagatamAM manaphAve tema harato pharato hoya che. TUMkamAM potAnI icchA pramANe puNyarUpI belensa vAparatAM tene koI rokI zakatuM nathI. A ja vAtane AdhyAtmika rIte vicAratAM ema kahI zakAya ke sarvajJA vItarAga paramAtmAnA AtmaguNone AzrayIne je AtmA te dizAmAM puruSArtha kare che. te paramArthI che. tenI dRSTimAM paramAtmA je rIte paramapadane pAmyAM, je mArge cAlI sarvajJatAne pragaTa karI te rIta ane te mArga ja AtmArthI mATe Azraya levA jevo hovAthI tenI icchA teno puruSArtha ane tenAM bhAva eka mAtra AtmAne AzrayIne rahevAnA hoya che. teno upayoga ane pariNAma kevaLa AtmAmAM ja rahe che. potAnA zuddha svabhAva sivAya bIjo koI Azraya tene khapato nathI. eTale ahIM tattva dRSTie ema kahevAmAM AvyuM che ke, sarvajJa vItarAga paramAtmAnuM Azraya grahaNa karI jeo potAnA zuddha svabhAvamAM ramaNatA kare che. jemanuM vicaraNa potAnA zuddha svabhAva sivAya bIje kyAMya nathI temane svarUpamAM ramaNatA karatAMsvarUpamAM pharatAM- svarUpamAM karatAM koNa rokI zake? arthAt koI ja rokI na zake. Ama caudamA zlokamAM khUba ja mahattvapUrNa Atma tattvanuM rahasya jaNAvavAmAM AvyuM che. 75) Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 15 citraM kimatra yadi te tridazAgDanAbhi - nItiM manAgapi mano na vikAramArgam / kalpAntakAlamarutA calitAcalena, kiM mandarAdriziravaraM calitaM kadAcit ? / / 15 / / bhAvArtha : he prabhu! devAMganAoe zRMgAra vagerenI ceSTA vaDe tamArA manane saheja paNa vikAra pamADyo nahi. temAM koI Azcarya nathI. kAraNake jeNe bIjA parvatone kaMpAvyA che te pralayakALano pavana zuM meruparvatanA zikharane kaMpAvI zake kharo? nahIM ja. 1po. zrI bhaktAmara stotranA paMdaramA zlokamAM prAraMbhamAM ema jaNAvyuM che ke he prabhu, devAMganAoe zRMgAra vigerenI ceSTA vaDe tamArA manane saheja paNa vikAra pamADyo nahIM. A zloka paNa tattvanI sarvAdhika mahattvapUrNa vAta ApaNane samajAve che. jarA vizadatAthI vicArIe to ema samajAze ke devAMganAnI ceSTA hoya ke vikAronuM pracaMDa ulkApAta janmAvanAra game te tattva hoya to te paramAtmAne saheja paNa vikAra pamADI zakatI nathI. je sAdhAraNa hAva-bhAvo sAmAnya mAnavInA manane vicalita karI nAkhe che. te tema kaI rIte karI zake che? mAnavInuM mana zuM che? manano svabhAva zuM che? zuM mana vikArone haMmezA vaza thaI jAya che? jo ema hoya to paramAtmAnuM mana evuM to kevuM che ke jene saheja paNa vikAra thato nathI. zA mATe A mana sAmAnya mAnavIne baMdhanamAM jakaDI rAkhe che? parAdhIna banAve che, ane niraMtara bhavabhramaNa karAve che? je mana baMdhananuM kAraNa che te mana mokSanuM kAraNa kaI rIte banI zake? manuSya bahucittavAna che: mananI gatividhi khUba vicitra che! uparanA prazno viSe jema UMDANathI ane ciMtanapUrvaka vicAraNA karavAmAM Ave tema tema mananI sthitino avazya tAga pAmI zakAya che. zrI paramAtmAe manuSyane eka arthamAM "bahucittavAna" kahyo che. AjanuM vijJAna A ja saMdarbhamAM manuSyane "MultiPsychic' kahe che. eno For Private( ge )onal Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha e che ke manuSyanuM mana jyAre aneka khaMDa-khaMDa vibhAgomAM khaMDita thAya. tyAre te bahucittavAna che. bahucittavAna manuSyane bAhya dekhAva ane cahero eka ja hoya che, paraMtu tenuM AMtararUpa ane aMtaramAM aneka caherA hoya che. eka adhikArI potAnA mAlika sAthe vAta kare tyAre namratAno cahero dhAraNa kare che, ane potAnA hAtha nIcenA klArka sAthe vAta kare tyAre adhikAra jamAvato ahaMkArI cahero dhAraNa kare che. A rIte vyakti dareka saMbaMdhamAM dareka vakhate saMbaMdhane anurUpa cahero dhAraNa kare che. svArthabuddhinA pAyA upara racAyelI vibhinna caherAonI eka ja vyaktinI duniyA keTalI badhI vicitra hoya che. vyaktino samasta vyavahAra bahArano ane aMtarano nitya niraMtara bhinna hoya che. je vyaktine te manamAM dhikkAre che, tene bahArathI AvakAre che. mananI AvI khaMDita ane vikendrIta vibhAvanAonA kAraNe tene bahucittavAna kahevAmAM Avyo che. tenA cittano dareka TukaDo niraMtara sukhanI zodhamAM bhaTake che. tenA sukhanI kalpanA paristhiti ane paryAya badalAtA haMmezA badala tI rahe che. pUrve je AtmA malinatA ane gaMdakInI vacce vAsanAnA nazAmAM bhUMDarUpe je bhUMDaNInA premamAM hato, te bhava ane paryAya badalAtAM have pUrvabhavanI sukhanI kalpanAone dhikkAre che. jo keTalAka bhavo sudhI ke ekaja bhavamAM ekaja prakAranA sukhamAM gaLADUba khUMpelo rahe to tenAthI UbakI jaIne bIjAbhavamAM te tenAthI ativiruddha evI sthitine priya gaNe che. udAharaNa tarIke - je jAra strI jIvanabhara asaMkhya puruSo sAthe ratikrIDA kare, teja strI te sukhanI tIvratAthI ubakIne pachInA koI bhave sahaja rIte bAlyAvasthAthI kAmavikAro tarapha atyaMta udAsIna rahI naiSThika brahmacarya pALI ugrapaNe saMnyAsInuM jIvana vItAve te zakya che! A badhI vigatane zAMtithI vicArIe to je mana khaMDita che, je mana vibhAjita che, te mana vikArone vaza thAya temAM Azcarya zuM che? te mana anAdithI AvA saMskArothI raMgAyeluM che. tethI dhananA, padanA, pratiSThAnA, rUpanA vikAro tarapha sukhanI zodhamAM bhaTakyA kare che. mArgamAM cAlatA UMTanI sAthe tenA labaDatA hoThano TukaDo nIce paDI jaze ane potAne svAdiSTa bhojana maLaze e AzAe ziyALa game teTaluM UMTanI sAthe cAlyA kare to paNa ziyALanI AzA ThagArI ja nivaDavAnI che. teja rIte vibhAjita mana sukhane pAmI zakato nathI ane sukhanI AzAmAM AgaLa jaNAvyA tevA vikArone vaza thayA vinA rahetuM nathI. (77) Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravya dRSTi meru jevI aDagatA ane avikArI svabhAvanI pratIti Ape che. upara ApaNe bahucittavAna mananI avasthA viSe vicAryuM. ahIM ApaNane ema jaNAvavAmAM AvyuM che ke devAMganAnI ceSTAo ane zRMgAra 52mAtmAne saheja paNa vikAra pamADatAM nathI. A kaI rIte? samyag darzanathI sarvajJatA sudhInI je bhUmikA che, te bhUmikAmAM je citta aneka khaMDomAM vibhAjita hatuM, te citta potAnA ja anubhavanA baLa upara potAnI khaMDita avasthAnuM bhAna thatAM khoTI mAnyatA ane mithyAtva buddhine temaja sukhanI khoTI kalpanAone sApa kAMcaLI utAre tema sahajapaNe tyAgI de che. ane kramazaH dravya upara draSTi sthira thatAM potAnA anupama zudgha dravyanA rasamAM nimagna thAya che. tyAM rahelA apUrva AnaMdane vaMde che. prajJArUpI chINI vaDe jaDa cetanano bheda paDe che. potAnA jJAtAdraSTApaNAnA svabhAvano anubhava thAya che. kartRttva buddhi chUTI jAya che. ahaMkAra ane mamatva moha vigere atyaMta kSINa thAya che. saMkalpa ane vikalpanI bhUmikAmAMthI khasI jaI nirvikalpa atIndriya AnaMdanI aMdara bhagavAna-AtmA DUbe che. A stotramAM jenI stuti thaI che; te paramAtmapadane pAmelA prathama tIrthaMkara zrI RSabha jinezvara trilokapati pUrNAnaMdanA nAtha che. nitya niraMtara avikArI che. to AvA samartha prabhune devAMganAonA zRMgAra ke ceSTAo(je trikALI jaDa che) te zuM asara karI zake? nA, kadApi nahIM, eka samayamAtrAnA mATe paNa te asara na karI zake. A ja zlokamAM AgaLa jaNAvAyuM che ke pralayakALano jhaMjhAvAtI pavana ane pavananuM tAMDava nRtya bIjA parvatone kaMpAvI zake te mAnI zakAya tema che. paraMtu te meruparvatanA zikharane kadApi kaMpAvI zakato nathI. tevI ja rIte koIpaNa vikAro bhavATavi mAM bhramaNa karatAM samartha vyaktine lobhAvI zake tema banI zake che, devAMganAonA zRMgAra ane ceSTAo bhalabhalA devone lobhAvI zake tema banI zake paraMtu zrIRSabha jinezvara to aDola meruzikhara samAna che tene traNakALanA koIpaNa prakArano vikAra eka samaya mAtranA mATe paNa asara karI zake tema nathI. tema A zlokamAM jaNAvAyuM che. For Privatonal Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 16 nirdhUmavartirapavarjita tailapUraH, kRtsanaM jagattrayamidaM prakaTIkaroSi / gamyo na jAtu marutAM calitAcalAnAM, dIpo'parastvamasi nAtha! jagatprakAzaH / / 16 / / bhAvArtha : he nAtha ! dveSarUpI dhumADA ane kALadazArUpI vATa rahita tathA sneharUpI tela rahita evA tame A samasta traNa jagatane prakAzita karo cho. A rIte tame jagatane prakAzita karanAra alaukika dIvArUpa cho. kema ke tamArA jJAnarUpa dIpakane jeNe parvatone calita karyA che. te pralayakALano pavana paNa kAMI karI zakato nathI. // 16 || zrI bhaktAmara stotranA soLamA zlokamAM paramAtmAne mATe ema kahevAyuM che, ke he prabhu tame jagatane prakAzita karanAra alaukika dIpaka samAna cho. paramAtmAnI tulanA dIpakanI sAthe karIne ema kahevAmAM AvyuM che, ke te eka alaukika dIpaka che. je dIpakamAM sneharUpI tela nathI, kALarUpI vATa nathI ane dveSarUpI dhumADo nathI arthAt paramAtmA rAga dveSathI rahita che ane kAlAtIta che. A zlokanI A paMktio paNa keTalo uttama bodha ApanAra che te ApaNe joIe. sAmAnya rIte to dIvAmAM vATa paNa joIe. tela paNa joIe ane dIvo prakAzita hoya tyAre temAMthI dhumADo paNa nIkaLato hoya che. paramAtmAnI jema dareka manuSya paNa eka dIpaka samAna che. ema paNa kahI zakAya ke cAragatino pratyeka jIva eka dIpaka samAna che. paraMtu jarA vistArathI to ema kahI zakAya ke dareka dIpakanA prakAzanI kSamatA bhinna bhinna hoya che. jema ke Agiyo, mINabattI, koDiyuM, phAnasa ane vadhatAM krame kahIe to sUraja A darekanA prakAzanI kSamatA- aMdhakArane dUra karavAnI zakti bhinna-bhinna che. eka prakAzamAna dIpakane phAnasamAM pragaTAvavAmAM Ave ane te phAnasane eka boksamAM baMdha karI devAmAM Ave tenA upara zyAmavastranuM pekIMga karavAmAM Ave to aMdaranA phAnasamAMthI prakAzanuM eka kiraNa paNa bahAra AvI zakatuM nathI ane chatAM paNa phAnasamAM dIpakano prakAza nathI tema kahI na zakAya. For Privatp & Personal Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAnya jIvonI sthiti jagatanA sAmAnya jIvonI sthiti kApaDanI aMdara rahelAM bokasamAM peka karelA phAnasa jevI che. potAnI aMdara prakAza hovA chatAM potAnA prakAzano potAne anubhava thato nathI. ApaNe A vigata be arthamAM tapAsIe chIe, eka to ajJAnarUpI boksamAM jJAnarUpI dIpakane DhAMkI devAmAM Avyo che. tenA upara rAga, dveSa, ahaMkAra, moha jevA judA-judA aneka vastro vaDe tenuM pekiMga karavAmAM AvyuM che. phAnasano dIpaka to jaDa che paraMtu je caitanya sattA pratyeka jIvamAM ekasarakhI prakAzamAna che te upara jaNAvelA AvaraNonA kAraNe tenA hovAno paNa anubhava thato nathI. koIpaNa jIva nAno hoya ke moTo te to jIvanI bahAranI paryAya ke avasthA che. paraMtu cAragatinA koIpaNa jIvano AtmA asaMkhya pradezavALo che. te pradezo pratyeka jIvamAM samAna che. Ama chatAM AvaraNonA kAraNe jIva AvaraNathI yukta che. jema AgiyAno prakAza kRSNa pakSanA ghora aMdhakArane kadApi dUra karI zakato nathI. paraMtu AgiyAnA prakAzanI pratIti game tevA aMdhakAramAM paNa tene jovAthI thaI zake che. tevI ja rIte game teTalo ajJAnarUpI aMdhakAra hoya ane game teTalA rAga, dveSa, moha, ahaMkAranA vastrathI prakAzane chUpAvavAmAM Avyo hoya AtmArUpI prakAzane, to paNa tenI pratIti avazya thaI zake che. kema ke AtmArUpI dIpaka svaparaprakAzaka che. teno svabhAva jANavAno ane dekhavAno che. AvuM spaSTapaNe zAstromAM jaNAvyuM che. chatAM tevo AtmA anubhavamAM kema nathI Avato? tenI pratIti kema thatI nathI? zuM prayatna karavAmAM Ave athavA kevI rIte prayatna karIe to teno anubhava thAya? Ano javAba e che ke anAdithI bhavabhramaNa karatAM jIve, anAdinA saMskAra ane abhyAsanA kAraNe, rAga, dveSa ane ajJAna sAthe ekatva buddhi karI che. ahaMkAra dvArA kartutva buddhi karI che. mamatva dvArA mohAdhIna che. A dazA cAragatinI samasta jIva rAzinI che. tethI ja ahaMkAra ane mamatvathI puSTa thayelo jIva jo saMsArI hoya che; to te dhana-vaibhava, pada-pratiSThA ane saMbaMdhonI mAyAjALamAM ahaMkArathI puSTa thayelo hoya che. ane sanyAsI hoya to ghara-bahAra choDyAM, saMsAra tyAgyo ane bIju zuM zuM kaMI keTaluMye choDyuM te choDavA ane tyAgavAnI bAbatamAM teno ahaMkAra ane kartutva buddhi baLavAna thatAM jatAM hoya che. Ama vivekarahita jIva koI parigraha dvArA to koI aparigraha dvArA potAnA va(co) one Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahaMkArane jANe ajANe baLavAna banAve che tevI sthitimAM saMsArI hoya ke saMnyAsI hoya, pote yoga kare ke dhyAna kare, japa kare ke tapa kare, tyAre potAnA puruSArthanI AvI viparIta dazA ane viparIta dizA hovAthI dhyAnamAM, yogamAM, tapamAM, japamAM tene AtmAnI pratIti thavAnA badale teno anubhava ane paricaya vAraMvAra rAga, dveSa, ajJAna, moha ItyAdi kaSAyothI pahelo thAya che. ane te kaSAyorUpI AvaraNamAM chUpAyelA AtmAnI tene pratIti thatI nathI. AtmapratItino upAya zuM? A pratIti thavAno upAya tenI ahaMkAra zUnyatAmAM rahelo che. tenA kartutvapaNAnI zunyatAmAM rahelo che. tenA mamatvanI zUnyatAmAM rahelo che. A badhA sAthenI potAnI ekatva buddhi koIpaNa rIte cAlu rAkhIne jIva traNe kALamAM AtmAnI prApti karI zake te banI zake tema ja nathI. AtmaprAptino ugra puruSArtha ane ruci Atma pratIti sahajamAM karAvI zake tema che. taravAnAM pustako vAMcIne taravaiyA thavAtuM nathI. kinAre besIne pANImAM chabachabiyA karavAthI jJAnarUpI sAgaramAM sAcA snAnano AnaMda maLI zakato nathI. sAgaranA taLiyethI marajIvo ja UMDI DUbakI mArIne mUlyavAna motIne prApta karI zake che. kinAre besIne chabachabiyAM karavAthI hAthamAM kazuM AvatuM nathI. jIvane anubhava-dazA pragaTa na thaI hoya ke, pragaTa na thatI hoya , AtmAnI pratIti na thatI hoya to ema samajavuM ke kinAre besIne chabachabiyAM kare che athavA taravAnI kaLAnuM pustaka vAMcI taravaiyo hovAnA bhramamAM rAcato hoya che. paramAtmAno AtmadIpaka kevo mahimAvAna che! soLamAM zlokamAM eka anya arthaghaTana tarIke ema paNa kahevAyuM che ke jagatane prakAzita karatA paramAtmA evA dIpaka samAna che ke je dIpakamAM kALarUpI vATa nathI, sneharUpI tela nathI, ane dveSarUpI dhumADo nathI, je paramAtmAmAM che te cAra gatinA anya jIvomAM nathI ane je cAragatinA anya jIvomAM che. te paramAtmAmAM nathI. cAragatinA tamAma jIvAtmAno dIpaka sneha arthAt sAgarUpI tela dvArA anAdikALathI prakAze che. tenA prakAzamAMthI zreSarUpI dhumADo niraMtara nIkaLyA kare che. kALarUpI vATa A dIpakane anAdithI prajjavalita rAkhatI AvI che. paraMtu A zlokanA For Private e qysonal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivecanamAM upara jaNAvyuM tema rAga ane dveSathI ekatva buddhi karI, tene potAno svabhAva mAnI A jIva anaMtakALa vItavA chatAM bhavabhramaNathI mukta thaI zakyo nathI. kyAreka te AgiyAno prakAza che to kyAreka koDiyAno, A dazA sAmAnya jIvonI che. jyAre paramAtmA RSabha jinezvara rAga dveSathI rahita che. sarva-karmano kSaya karyo che. sarva kAryono nAza thayo che. tethI paramAtmA eka evA dIpaka samAna che je anupama ane advitIya che. sUrajano prakAza to phakta pRthvIne ajavALe che, paraMtu paramAtmAno prakAza traNelokane prakAzita kare che. paramAtmA sarvajJa che. paramAtmAno jJAnarUpI dIpaka avicaLa ane aDola che. vibhAvamAM rahelA AtmadIpane te vibhAvamAM hovAthI rAga ke zreSarUpI pavananI nAnI lahera paNa prakaMpita karI zake che. paraMtu sarvajJa vItarAga paramAtmA RSabha jinezvaranA jJAnarUpI dIpakane paramAtmA samaye-samaye nitya niraMtara nija svabhAvamAM hovAthI parvato ne calita karanAra pralayakALano pavana temanA paramAtma dIpakane saheja paNa calita karI zakato nathI. jarA paNa prakaMpita karI zakato nathI. kemake A jJAnadIpa te paramAtmadIpa che ane dIpakanI svabhAvarUpI totiMga divAlonuM ArakSaNa che. to koIpaNa prakArano pavana kevI rIte tene prakaMpita karI zake? arthAt paramAtmA kharekhara alaukika dIpaka samAna che. traNe lokane prakAzita karanAra che. ane parvatone calita karanAra pralayakALano pavana paNa temanI dIpazIkhAne lezamAtra prakaMpita karI zakato nathI. For Private Personal Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 17 nAstaM kadAcidupayAsi na rAhugamyaH, spaSTIkaroSi sahasA yugapajjaganti / nAmbhodharodara niruddhamahAprabhAvaH, sUryAtazaya mahimasi munIndra! no || 7 // bhAvArtha : he munIndra! A jagatamAM tamAro mahimA sUryathI paNa adhika che. kemake tame koIpaNa vakhata asta pAmatA nathI. rAhu vaDe grasita thatA nathI. tatkALa ekI vakhate traNe jagatane prakAzita karo cho. tathA meghanA madhyabhAga vaDe tamAro mahAprabhAva rokAto nathI. AthI tamane sUryanI upamA ApavI yogya nathI. 1LA. zA mATe paramAtmAne munIndra kahyA che ? zrI bhaktAmara stotranA sattaramA zlokamAM paramAtmAne saMbodhana karatAM racanAkAre temane munIndra kahyA che. jema devagatimAM sauthI UMcuM pada devendranuM che to tenAthI paNa sarvottama upamA paramAtmAne kavie munIndra tarIke ApI che. jeNe maunavrata dhAraNa karyuM hoya te muni kahevAya. A maunavrata viSe arthAt munipaNA viSe thoDI vicAraNA karIe. ahIM munipaNAno artha kAyAnI sthiratA ane aDolatA, vANInuM mauna ane saMkalpa, vikalpo ane manamAM cAlatA vicAronuM paNa saMpUrNa mauna. mana, vacana ane kAyAnA saMpUrNa maunane dhAraNa karelA ane nirvikalpa samAdhimAM hoya te sAcA muni kahevAya. paramapadanI prAptinA ArAdhaka kahevAya. jenA AtmapariNAmanI sthiratA samAdhirUpe pariNamI hoya te muni kahevAya. tevA munionA samUhanI aMdara paramAtmA zrI RSabha jinezvara munIndranI jema birAje che. AtmadazAnI AvI utkRSTa bhUmikAmAM je munio rahelA che, te munionA samUhamAM prabhu munIzvara samAna che. prabhunI tulanA sUrya sAthe thaI ja na zake! A zlokamAM prabhune upara pramANenuM saMbodhana karIne AcArya bhagavaMta jaNAve che ke A jagatamAM tamAro mahimA sUryathI paNa adhika che. tamane sUryanI upamA ApavI koIpaNa rIte yogya nathI.kemake pUrva dizAmAM udaya For Priva( EUR 3)sonal Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAmato sUrya sAyaMkALe pazcima dizAmAM asta pAme che. jyAre paramAtmA evA karoDo sUrya samAna tejasvI che, ke je tejasvI hovA sAthe potAnA teja sAthe traNekALamAM prakAze che. ane traNelokane prakAzita kare che. A rIte prabhunA avarNanIya tejapuMjanI sAme sUrajanuM teja AgiyA samAna che. Ama koI rIte paramAtmAnI tulanA sUrajanI sAthe thaI zake tema nathI. sUryanI bAbatamAM A gAthAmAM AgaLa ema paNa kahevAyuM che ke sUrya rAhu vaDe grasita thAya che. ane vAdaLo vaDe DhaMkAI jAya che. te mAtra pRthvIneja prakAzita kare che. A vAta barAbara che. kemake sUrya-caMdra-maMgaLa Adi graho che. jaina darzana anusAra temAM samyam daSTi devo rahe che. A grahonA AdhAre temanI gati vigere uparathI graha-gaNita, muhUrta, paMcAMga ane jyotiSazAstranI racanA thaI che. A bAbatamAM ema kahI zakAya ke cokkasa gati ane sthitinA saMdarbhamAM sUrya temaja caMdra rAhu sAthe saMbaMdhamAM Ave tyAre grahaNa thatuM hoya che. tethI A zlokamAM ema jaNAvAyuM che ke sUrya rAhu dvArA grasita thAya che. Ama kahevAnuM tAtparya e che ke jyAre paNa sUrya grahaNa thAya, tyAre te rAhuthI grasita thato hovAthI divasanA bhAgamAM paNa teno keTaloka bhAga athavA Akho sUrya rAhu dvArA grasita thAya che. tema thavAthI alpakALa mATe paNa pRthvI sUryanA prakAzathI paNa vaMcita thAya che. dhoLe divase sAMjanuM vAtAvaraNa thAya che. AvI ja rIte AkAzamAM gati karatAM vAdaLAo paNa sUrajane alpakALa mATe DhAMkI de che. ane comAsAmAM to vAdaLachAyuM AkAza hoya tyAre sUraja dekhAto paNa nathI. Ama surajanA udayAta te, rAhu dvArA ke vAdaLo dvArA DhaMkAI javuM, ane mAtra pRthvIne , kAgata karavAnI tenI zakti A badhI vAtone lakSamAM letAM tenI sarakhAmI paramAtmA sAthe thaI ja kevI rIte zake. kema ke paramAtmA tatkAla eka ja samaye solakane prakAzita kare che. traNe kALamAM prakAzita sarvajJa vItarAga paramAtmAne zAna-prakAza traNe lokanI koIpaNa zakti ke tattva dvArA grasita thaI zake tema nathI. ke tenA upara tenuM koIpaNa AvarI tene DhAMkI zake tema nathI. ApaNe sattaramAM lokanI badhI vigatone je rIte sthaLa arthamAM nuM pANI che te ja rIte hava tane suma rIte tathA garbhita arthamAM tapAsIe. tattva dRSTie sUrya (AtmA) vize vicAraNA : paramAtmAnI ane sUryanuM sarakhAmaNIne have tattva dRSTie vicArIe. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryane AtmA kahIe to zrI RSabha jinezvarane paramAtmA kahIe. AtmAnI sarvocca sthiti paramAtmapaNAmAM che. AtmAmAMthI paramAtmA thavAnuM dhyeya sarvajIvonuM hovuM joIe. paNa tema thatAM pahelAM mokSamArganI A yAtrAmAM zuM bane che, te vicArIe. jema sUryano udaya ane asta che. tema jIvanuM janma ane maraNa che. prAtaHkALe udaya pAmelo sUrya dareka samaye sUryAsta tarapha gati karato hoya che. jIva janma dhAraNa kare te ja samayathI tenI mRtyunI yAtrAno paNa AraMbha thaI jAya che. anAdithI sUraja roja Uge che ane roja Athame che. anAdithI A jIva paNa janma-maraNanA pherA udaya ane astarUpe pharato ja rahyo che. jemAM eka musAphara pravAsamAM najIkamAM daSTigocara thatAM vRkSane kAraNe tenI pAchaLa ghaNe dUra rahelAM vRkSathI hajAro ghaNA moTA parvatane joI nathI zakatA. jema vAdaLa othe DhaMkAyelA sUryane vAdaLa karatAM te asaMkhya ghaNo moTo hovA chatAM ApaNI najIkamAM rahelA vAdaLe tene DhAMkyo hovAthI sUrajane ApaNe joI zakatA nathI. tethI sUrajanuM ke DuMgaranuM astitva kevI rIte nakArI zakAya. vAdaLa ane vRkSa jarA paNa mUlyavAna nathI, ane chatAM paNa teo sUraja ane DuMgaranA astitvane alpakALa mATe DhAMkatA jaNAya che. ahIM DuMgara ke sUraja tarIke ApaNe AtmAne levAno che. te sUrya samAna mUlyavAna hovA chatAM, sahajapaNe daSTigocara thAya tevo hovA chatAM jyAM sudhI ApaNe vAdaLa upara dRSTi karIe tyAM sudhI te dekhAto nathI. vAdaLa aMdhakAranuM pratIka che. ajJAnanuM pratIka che. ahaMkAra ane mohanuM pratIka che. vAdaLa haMmezA alpakALa mATe Ave che. paraMtu A alpakALa eTale - potAno bhava arthAt jIvana pUruM thAya tyAM sudhI jo jIva vAdaLa uparathI daSTi na khaseDe to tene AtmArUpI sUrajanA darzana thAya kevI rIte? jIva eTalI badhI dRDha mithyA mAnyatAmAM rAce che ke te pokArI pokArIne vAdaLane mithyA kaheto hovA chatAM niHzaMka paNe tene satya mAne che. ane AtmAne niHzaMkapaNe satya kaheto hovA chatAM aMtarathI tene kAM mithyA mAne che, te aMge saMpUrNa zaMkAzIla che, tene svIkArato nathI. sUrya samyagu daSTi AtmAnuM pratIka che. kadAcit koI kALe te rAhuthI grasita thAya to paNa te avazya punaH samya darzana prApta karI paramapadane pAme che. rAhuthI grasita sUraja jema keTalAka kALa mATe jaNAto nathI tevI rIte samya darzana vamI jAya to paNa ardhapudgala parAvartanakALa te tenI maryAdA che. te pachI jIva pharIthI ucca sthitine prApta kare che. (85) Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama A gAthAmAM jIvanI vibhinna avasthAnuM varNana sUryanA udayaasta dvArA anAdithI thatAM janma-maraNa ane bhava-bhramaNathI sUzcita thayuM che. vAdaLothI DhaMkAtA sUrajanI upamA rAga, dveSa, ajJAna ane ahaMkArarUpI vAdaLothI DhaMkAyelA AtmA sAthe karI zakAya, je vAdaLo AtmA upara AvaraNarUpe chavAyAM che te khase te pahelAM janma-maraNanuM cakra cAlu thaI jAya che. koIka subhAgIjIva samyagadarzana pAme ane te vamI jAya to rAhuthI grasita thayelA sUraja jevI tenI sthiti thAya che. ane zlokanA prAraMbhamAM je jaNAvyuM te rIte je bhavya AtmA mana-vacana ane kAyAnA yogathI maunadhAraNa karI muni thaI, sarva kAmanAothI rahita thaI, potAnA svarUpamAM Thare che, te paramapadane pAme che. A zlokamAM sarvajJa vItarAga paramAtmA zrI RSabha jinezvara A paramocca sthiti-padane pAmyA che. te arthagaMbhIra rahasyapUrNa mArmika vAta A zlokamAM A rIte jaNAvI che. (86). Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 18 nityodayaM dalitamohamahAndhAkAraM, gamyaM na rAhu vadanasya na vAridAnAm / vibhrAjate tava mukhAbjamanalpakAnti, vidyotayajjagadapUrva zazAGakabimbam // 18 / / bhAvArtha : he bhagavAna! tamAruM mukharUpa kamaLa apUrva alaukika caMdrabiMbanI samAna zobhe che. kema ke te niraMtara udaya pAmatuM moharUpa aMdhakArane nAza karanAruM, rAhuthI grasita nahIM thanAruM, meghathI AcchAdita nahIM thanAruM, ghaNI kAMtivALuM ane samagra jagatane prakAzita karanAruM che. // 18 // prabhunA vadanakamaLanI tulanA caMdrabiMba sAthe karavAnuM kAraNa zrI bhaktAmara stotranA aDhAramA zlokamAM ema jaNAvyuM che ke tamAruM mukharUpI kamaLa apUrva alaukika caMdrabiMbanI jema zobhe che. ahIMyA paramAtmAnA mukharUpI kamaLane caMdrabiMbanI sAthe sarakhAvavAmAM AvyuM che. kAraNake vadanakamaLanI zobhA mATe kavioe haMmezA pUrNimAnA caMdrane pasaMda karyo che. tenA traNa kAraNa che. eka to jagatanA tamAma dazya padArthomAMthI ja upamA mATe sarvottama padArthanI pasaMdagI karavAnI hoya to vadanakamaLanI upamA mATe phakta pUrNimAno caMdraja sarvottama che. bIjuM caMdranuM rUpa anupama che. ane tenA rUpamAMthI nikharatI cAMdanI zItaLatAno guNa dharAve che. trIjuM jenuM varNana karavAnuM hoya dA.ta. ahIM paramAtmAnuM mukhakamaLa to te mukhanI zobhA avarNanIya ane advitIya hovA sAthe jagatanA koIpaNa padArtha karatAM te karoDo ghaNuM temaja caMdra karatAM karoDo ghaNuM uttama hovAthI bIjI koI upamA nahIM maLavAthI tenI sarakhAmaNI caMdrabibanI sAthe karavAmAM AvI che. tethI A sarakhAmaNIne aMgulInirdeza samAna gaNI zakAya. karma, punarjanma ane sAdhanAnuM rahasya A zlokamAM paramAtmAnA vadanakamaLanI je vAta karavAmAM AvI che. te sAlaMbana dhyAnanA saMdarbhamAM paNa che. AtmajJAnanI sAdhanAmAM jyAre AtmA praveza kare tyAre sAdhAraNa rIte vividha prakAranA sAdhanono Azraya laI ane AgaLa vadhavA prayatna kare che. koI vrata kare che, koI japa kare che, koI tapa kare (87) Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, koI svAdhyAya kare che to koI dhyAna ane yoga kare che. eka vAta nizcita che ke jIva je sAdhanA paddhatine apanAve che te sAdhanA paddhatine tenA pUrvajanmanA saMskAro ane karmathI pragADha saMbaMdha hoya che. tIvra smaraNazakti ane madhA dharAvatAM medhAvI bALako pUrvajanmanA saMskAronA kAraNe te karI zake che. nAnA bALakothI mAMDIne moTA tyAgIo A janmamAM vividha prakAranI je ugra tapazcaryA kare che te paNa temaNe pUrve karelI tapazcaryAo ane saMskAronuM punarAvartana hoya tema jaNAya che. eTale potAnI sAdhanAmAM koI game te paddhati ke sAdhanano Azraya le to temAM tenA pUrvasaMskAra ane pUrvakano pratighoSa hoya che, tema kahI zakAya. AnA saMdarbhamAM eka zloka evo che ke : punaryuktama cayA vidyA punaryuktama cayA bhAryA / punaryuktama ca yadadhanama agre dhAvati dhavati / / bhAvArtha :- pUrvanAM karelAM karma pramANe ja dhana, vidyA ane strI navA janmamAM AgaLa ane AgaLa maLyA kare che. (arthAta A janmamAM je dhana vidyA ane strI maLyAM che te pUrva janmanA karmanAM phaLa pramANe maLyAM che.) A tathyane have jarA sUkSmatAthI vicArIe. jo jIva janmojanma AvI koI sAdhanA karato hoya, pharI pharI tenuM punarAvartana karato hoya to paNa zA mATe te mokSa mArga pakaDI zakto nathI Ano javAba spaSTa che. pUrvajanmamAM temaja A janmamAM zubhakriyAonuM punarAvartana karato jIva AvuM punarAvartana mithyAtva sahita ane AtmalakSa vinA kare che. mATe ja zAstrakAroe kahyuM che ke, "jIve anaMtIvAra sAdhupaNuM grahaNa karyuM, cAritrya pALyuM, navamI grevayaka sudhI jaI Avyo to paNa tenuM bhavabhramaNa TaLyuM nathI." A badhI vigatanA saMdarbhamAM vicAratAM A zlokamAM sAlaMbana dhyAnanI je vigatanuM parokSa rIte ullekha che tenI vicAraNA karIe. aMtarmukhatA ane dhyAnanuM mahattva eka AtmAnA lakSa vinA mithyAtva sahita bAhya-atyaMtara koIpaNa sAdhanano Azraya levA chatAM A jIva samyagu darzana pAmI zakyo nathI. tenA vrata, tapa, japa, dhyAna, svAdhyAya Adi zubhakriyAo puNyabaMdhanuM kAraNa banI hoya tema banavA joga che. paraMtu samya darzana ApI zakI nathI. kAraNa? aMdaranA zuddha dravyanI prApti mATe teNe bahAranA sAdhanono Azraya bahirmukhatA sAthe lIdho che. A ja sAdhanono Azraya teNe aMtarmukhatA sAthe lIdho hota to kAma thaI jAta. AnA anusaMdhAnamAM anupama ane advitIya suMdaratAvALA prabhunA mukhakamaLane caMdrabiMbanI sAthe sarakhAvI A zlokamAM ema jaNAvyuM che ke, he prabhu, ApanuM vadana niraMtara udaya pAmatA moharUpI aMdhakArano nAza (88) Jain Education Interational Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karanAro che. zrI bhaktAmara stotranA sarjaka mahAkavi AcArya bhagavaMta zrI mAnatuMgasUrIzvarajI bulaMda avAje A zlokamAM jANe ke ema kahI rahyA che ke he jIvo, have eka ghaDInA paNa pramAda vinA paramAtmAnA A alaukika sauMdaryo ane vadanakamaLanuM sAlaMbana dhyAna karo ke jethI niraMtara udaya pAmatAM tamArA moharUpI aMdhakArano nAza thAya. jagatanA bALajIvo mATe zuddha caitanya svarUpa niraMjana nirAkAra arUpI bhagavAna AtmAnuM darzana, dhyAna, ciMtana, manana vigere prAyaH ghaNuM duSkara che. ane saMsArI jIvonA motanuM kAraNa pramukhapaNe kaMcana ane kAminI hoya che. anAdithI A jIvane rUpanA mohe ghelo karyo che. jagatanI sarvottama rUpavatI strInA mukhanI upamA caMdrathI adhika to thaI nathI zakatI ane strInA mukha karatAM caMdranuM mukha aneka gaNuM suMdara che. to kavi ahIM kahe che ke karoDo caMdranI mukhanI zobhA karatAM paNa jenA vadanakamaLanI zobhA anupama ane advitIya che, tevA paramAtmA zrI RSabha jinezvaranA vadanakamaLanuM tame dhyAna dharo, temAM ekAgra thAva, temAM tallIna bano ke jethI niraMtara udaya pAmatAM tamArA moharUpI aMdhakArano nAza thAya. paramAtmA tarapha paramAtmAnA guNo tarapha ane temanA paramapada tarapha jene jene prIti jAge che, jene jene ruci jAge che ane jeo paramAtmAne samarpita thAya che, te sarvanA moharUpI aMdhakArano nAza thAya che. te sarve ahaMkArarUpI rAkSasanI pakaDamAMthI chUTeche. te sarve ajJAnarUpI ajagaranI nAgacUDamAMthI chUTe che. te sarve muktinA paMthane pAme che. pRthvIne prakAzato pUrNimAno caMdra divase phukko bane che. vAdaLAMothI gherAtAM te adazya thAya che. rAhu dvArA caMdragrahaNa thAya tyAre paNa te AkAzamAM jaNAto nathI. te phakta pRthvIne rAtrie ja prakAzita kare che. ane pUrNa prakAzita to phakta pUrNimAnI rAtrie ja kare che. jyAre paramAtmAnuM vadanakamaLa traNekALamAM traNe lokane ane traNe lokanA sarvajIvone eka sarakhAM prakAzita kare che ane eka sarakhI zItaLatA Ape che. sarvajJa vItarAga paramAtmA zrI RSabha niNaMdanA vadanakamaLane koI vAdaLa DhAMkI zakatuM nathI. koI rAhu grasI zakato nathI. paramAtmapadanI sarvottama avasthAmAM rahelA zrI tIrthakaranA AtmAnA pradeza pradezathI praphuTita thatAM alaukika, anupama, advitIya ane avarNanIya Atmatejane traNe lokamAMnI koIpaNa sattA ke koIpaNa tattva lezamAtra avarodharUpa banI zakato nathI. kharekhara to tethI UlTe satya e che ke paramAtmAnA A tejathI traNeloka, traNekALa mATe prakAzita che ane traNelokanA sarvajIvone paramAtmAnA vadanakamaLanuM sAlaMbana dhyAna anirvacanIya sukha ane zAMti ApanAra che. (89) Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 19 kiM zarvarISu zazinADami vivasvatA vA, yuSmanmukhendudaliteSu tamassu nAtha ! niSpanna zAlivana zAlini jIvaloke, kArya kiyajjaladharairjala bhAranadai : / 19 / / bhAvArtha : he nAtha! tamArA mukharUpI caMdravaDe pAparUpa aMdhakArano nAza thAya che? athavA divase sUryanuM zuM kAma che? kAMI ja nahIM, je jIvaloka pAkelI zAlinA vanavaDe zobhatuM hoya to pachI jaLanA bhArathI namI gayelA meghanuM zuM kAma che? kAMI ja nahIM. 19o. zrI bhaktAmara stotranA ogaNIsamA zlokamAM ema jaNAvAyuM che ke he prabhu! tamArA mukharUpa caMdra vaDe pAparUpI aMdhakArano nAza thAya che. A stotranA pratyeka zlokamAM atyaMta UMDA arthagaMbhIra rahasyo rahelAM che, keTalIkavAra to ema jaNAya che ke A stutimAM prAthamika dRSTie ghaNIvAra samAnArthI zabdo vAparyA hoya ke tevA prakAranI upamA ApI hoya ane sthULa dRSTie vicArIe tyAre vizeSa artha samajavAnI cAvI hAthamAM AvatI nathI paraMtu upara jaNAvyuM tema A mAtra manohara chaMda-racanA nathI ke paramAtmAnI sAmAnya stuti paNa nathI. eka eka zloka tenA arthagaMbhIra rahasya sAthe racAyelo che. vAraMvAra A stotranuM ciMtana, manana ane gholana karavAmAM Ave ane tema karIne vadhu ane vadhu sUkSma vicAraNA karavAmAM Ave to tenA UMDA rahasyo tarapha jaI zakAya. ahIM tarka ke nyAya dvArA sUkSma vigatane pakaDavAnI vAta nathI. paraMtu aMta:karaNanA zuddhatAnA Azraye bhAvapUrvaka A stotranA zAMtarasamAM A stotranA bhaktirasamAM jema jema ati rasikatApUrvaka tenuM pAna karavAmAM Ave tema tema tenI sUkSmatAo ane Azaya hRdayarUpI ArasImAM pratibiMbita thaI zake tema che. prabhunA mukhacaMdrano mahimA ane jIvanI sthitinuM varNana aDhAramA zlokanI jema ahIM paNa prabhunA mukharUpI caMdra, pAparUpI aMdhakArano nAza karanAra che, tema jaNAvyuM che. aDhAramA zlokamAM prabhunA mukhane niraMtara udaya pAmatAM moharUpI aMdhakArano nAza karanAra jaNAvyuM hatuM. TUMkamAM prabhunuM mukha rAga, dveSa, ajJAna, moha, Asakti, aMdhakAra For Prive( o)rsonal Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vigereno sarvathA nAza karanAra che. A eka sanAtana satya che. ApaNe AgaLanA zlokamAM sAlaMbana dhyAna dvArA A kaI rIte siddha thaI zake tenI vicAraNA paNa karI che. to pharI pharIne prazna e thAya che jIvo zA mATe rAga, dveSa, ajJAna, moha ane pAparUpI aMdhakAramAM athaDAyA kare che, bhaTakyA kare che? zuM teo A prakAranA aMdhakAramAM che? mATe prabhunA mukhanuM darzana karI zakatAM nathI. eka tarapha prabhunA mukhanuM darzana A sarvano nAza karanAra che te vAtane sanAtana satya tarIke rajU karavAmAM Ave che. to bIjI tarapha asaMkhya jIvo A prakAranA aMdhakAramAM anAdithI bhaTaktA rahyAM che. eka tarapha ema kahevAmAM Ave che ke prabhunA mukhanuM darzana moha ane pAparUpI aMdhakArano nAza karI sAcA sukhane apAve che. vaLI ema paNa kahevAmAM Ave che ke prabhunI karuNAno koI pAra nathI. vaLI ema paNa kahevAyuM che ke paramAtmAnA teja prakAzathI traNe loka prakAzita che. have je sanAtana satya che ane je vAstavikatA che teno bheda ukelyA vinA chUTako ja nathI tenuM rahasya ukelAze to ja sAcI vastusthitinuM bhAna thaze. sanAtana satya ane vAstavikatAnI udAharaNa sAthe samajUtI vahetI nadInA nirmaLa nIrane ane tenA pravAhane viSe vAta karIe to ema kahI zakAya ke nadInA vahetA pravAhamAM nirmaLa nIra niraMtara vahyAM ja kare che. te nIra jene jarUrata hoya te potapotAnI rIte laI jAya che. koI ghaDAmAM to koI alaga alaga nAnA moTA pAtramAM te laI jAya che. koI nadInA pANIne grahaNa ja karatuM nathI. koI nadInA pANIne dUSita kare che. nadInA kinAre vAgha paNa pANI pIve che, bakarI paNa pIve che. saMta paNa teno upayoga kare che. ane durAcArI paNa teno upayoga kare che. nadI dAtA che, te akSayapAtra jevI che, te niraMtara jene jeTaluM jaLa joItuM hoya teTaluM letAM tene rokatI nathI. A daSTAMtathI eTaluM ja samajavAnuM che ke paramAtmAnI karuNAno koI pAra nathI. temanA paramacaitanyano pravAha railokaprakAzaka che. temanI karuNA traNe lokamAM sarvajIvo tarapha eka sarakhI varase che. paraMtu A karuNArUpI varasAda A karuNArUpI kRpA traNe lokamAM sarvajIvo tarapha akhaMDapaNe varasyA karatI hoI jenA pAtra savaLA hoya (dA.ta. ghaDo) te tenI kRpAthI bharAya che. ane je asaMkhya ghaDAo UMdhAja paDelAM hoya tenA uparathI te kRpA varasIne vahI jAya che. pAtramAM eka TIpuM paNa pravezI zakatuM " (91) Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. je jIvo paramAtmAnA mukhacaMdranuM darzana karI na zakatAM hoya ane jemanA pAparUpI aMdhakArano nAza na thato hoya te pelA UMdhA ghaDA jevA che. paramAtmAthI vimukha che. niraMtara karuNA karanArA paramAtmAnI karuNAno jene anubhava nathI thato te tenI potAnI bhUlonA kAraNe nathI thato. nadI ane madhanI jema dAtA to niraMtara ApavA mATe taiyAra che. paNa lenAra pITha pherave to temAM vAMka kono? aMtaranuM sukha aMtaramAM che. Ama A zlokamAM to siMhagarjanA sAthe ema jaNAvyuM che ke, he prabhu! jyAre Apa pAparUpI aMdhakArano nAza karanAra cho. to ApanA mukhacaMdranA darzana vinA bIjA koIne mukhanuM darzana zA mATe karIe? paramAtmA taraphanI abhuta bhaktinI A siMhagarjanA che. ane jene paramAtmAnA mukhanA darzananI jhaMkhanA hoya tene tenA darzana thAya ja paNa A darzananI tIkhI tamannA pelA stavananI paMkti jevI hovI joIe. laTapaTanuM have kAma nahi che, pratyakSa darizana dIje." Aja zlokamAM AgaLa ema kahevAyuM che ke, ApanA mukhacaMdra sivAya pRthvIne ajavALatAM sUraja ane caMdranI zI jarUra che, vaLI AgaLa ema paNa jaNAvyuM che ke khetaromAM pAka taiyAra thaI gayo hoya, anAja ugI cUkyuM hoya tyAre jaLanA bhArathI namelA vAdaLonuM zuM kAma che? ahIM Azaya e che. ke jIva jyAM sudhI bahirmukhI hoya jagatanA padArtho tarapha Asakta hoya, dhana-vaibhava, pada-pratiSThAmAM parovAyelo hoya tyAMsudhI te aMtarmukha thaI zakto nathI. tene pRthvIne prakAza ApatA sUraja ane caMdra game che. divasa ane rAta game che. sukhanI zodhamAM te bahAra bhamyA kare che. paraMtu A rIte tenA bahAranA paribhramaNathI tene koI lAbha thato nathI. bhava-bhramaNa cAlu rahe che. khetaronI phasala hoya, caMdra hoya ke jagatano koIpaNa padArtha hoya bahArano padArtha tene bahAranuM alpasukha ane jhAjhuM duHkha ApavA sivAya bIjuM kAMI karato nathI. paraMtu aMtaranuM sukha aMtaramAMthI prApta thatAM bahAranA sukhanI koI jarUra rahetI nathI, aMdaramAM jJAnarUpI phasala taiyAra thayA pachI bahAranA vAdaLAMnI paNa jarUra rahetI nathI. A jIva pote pAMca indriyonA bahAranA viSayomAMthI bhaTakavAnuM baMdha karI aMtarmukha thAya to ja tene sAcuM sukha maLe. paramAtmAnA mukhacaMdranA darzana karavA mATe aMtarmukhatA sivAya bIjo koI upAya nathI. (92) Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca indriyo vaDe sparza, rasa, rUpa, gaMdha, zravaNa ityAdinA je jIva bahAramAM anubhava kare che te anubhavonI nirarthakatAno nirNaya karI ane te ja paMcendriyone aMdara vALI aMtarmukhatA mATeno ugra puruSArtha kare to tene avazya avanavA adbhuta ane camatkArika anubhava thAya. baMdha AMkhe dhyAnamAM prAraMbhamAM prabhunA mukhacaMdrane badale aMdhakAra dekhAya to tenA darzana kare tevI ja rIte dareka indriyo vaDe prAraMbhamAM aMdaramAM bhale vibhinna prakAranA anubhava thAya; paraMtu te anubhava tarapha te jAgRta thaI tene jhIlavAnI taiyArI ane potAnI ruci ane puruSArthane kramaza : jema jema vadhArato jaze tema tema vadhatA krame svAnubhUti eka divasa avazya tene sarvajJa vItarAga paramAtmA prathama tIrthaMkara zrI RSabha jinezvaranA mukhacaMdranAM darzana karAvaze. bhAvavibhora banelA ane atindriya rasAsvAdamAM DUbelA evA tenA moha ane pAparUpI aMdhakArano to nAza thAya ja che. paraMtu prabhunA mukhanA A divya darzanathI te jarA paNa dharAze nahIM ane eka samayamAtranA mATe paNa prabhunA mukhadarzanathI tenA prajJAcakSu haTaze nahIM tevI arthagaMbhIra rahasyapUrNa vAta AcArya bhagavaMte A zloka dvArA jaNAvI che. * (93) Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 20 jJAnaM yathA tvayi vibhAti kRtAvakAzaM, naivaM tathA hariharAdiSu nAyakeSu / tejaH sphuranmaNiSu yAti yathA mahattvaM, naivaM tu kAcazakale kiraNAkule'pi ||20|| bhAvArtha : he prabhu ! anaMtaparyAyavALI vastune prakAza karanAruM jJAna-kevaLajJAna je rIte tamAre viSe zobhe che te rIte hari hara vigere nAyakone viSe evuM zobhatuM nathI. jemake je prakAre dedIpyamAna maNione viSe teja mahattvane pAme che te prakAre tejasvI kAcanA TukaDAmAM mahattva pAmatuM nathI. hira - harAdika devo vibhaMgajJAnI che. | 20 || zuddha AtmadazA kevI rIte pragaTe che? zrI bhaktAmara stotranI vIsamI gAthA samasta jaina darzananA tattvajJAnane ane tenA sArane jANe ke rajU karatI hoya tema jaNAya che. ahIM ema kahevAyuMche. ke he prabhu anaMta paryAyavALI vastu prakAza karanAruM jJAna ApanAmAM che. Apa kevaLajJAnI cho. kevaLajJAnIno artha e che ke traNekALanA traNe lokanA sarva padArthonI avasthA paramAtmAne vartamAnavat jaNAya che. A arthagaMbhIra sUkSma tattvanI vAta che. jarA zAMtithI vicArIe to cAre cAra gatinA anaMtAjIvonI tamAma paryAya arthAt avasthAne paramAtmA jANe che. eka jIva anAdithI bhUtakALamAM kyA-kyA janma dhAraNa karI cUkyoche. vartamAnamAM kyAM janma dhAraNa karyo che. ane anAgata kALe arthAt bhaviSyamAM kyA janmane dhAraNa karanAra che te paramAtmAnA kevaLajJAnamAM vartamAnavat jaNAya che. jaina darzanamAM pAMca prakAranAM jJAna jaNAvAyA che jemAM mati, zrota, avadhi, mana:paryava ane kevaLajJAna che. AtmAnI unnata sthitimAM te sarvottama avasthAe pahoMce, paramAtma padanI bhUmikAe pahoMce tyAre tene kevaLajJAna pragaTa thAya che. agAunA eka zlokamAM dRSTAMtamAM jaNAvyA pramANe sphaTikamaNi uparanA eka pachI eka jema AvaraNo dUra thAya che. tema badhA ja AvaraNo dUra thatAM sphaTikamaNi asala svarUpamAM tenA guNa ane kAMti sahita prakAzeche AvI rIte sarva prakAranA karmano kSaya thatAM tamAma rAgadveSa ane kaSAyono abhAva thatAM zuddha AtmadazA varte che. zuddhAtmA anaMta guNo ane sarvajJatAthI yukta che. A parama vItarAga dazAmAM (94) Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenI caturyAmi sahaja avasthAmAM samasta jIva rAzinI traNe kALanI sarva paryAyo vartamAnavat - yugmat jhaLakatI hoya che, zuddhAtmAmAM prakAzatI hoya che. sarvaza vItarAga paramAtmA te sahaja rIte jANe che. pariNAme baMdha ane pariNAme mokSanI vAta. je sarvajJatA ane vItarAgatA paramAtmAe pragaTa karI tene pragaTa karI zakavAnI saMbhAvanA dareka jIvamAM rahelI che. e rIte jaina darzana puruSArtha pradhAna che. temAM AtmAnI saMpUrNa svataMtratA ane svAdhIna dazAno svIkAra karavAmAM Avyo che. ahIM kadAca upara jaNAvelI AgaLanI vigatane vAMcIne koIne ema zaMkA ke prazna thAya ke dareka jIvanA bhavo atItanA, vartamAnanA ane bhaviSyanA paramAtmAnA jJAnamAM hoya ane jIvano kyAre mokSa thavAno che. keTalA bhava pachI mokSa thavAno che, te paNa jo nakkI hoya to mokSaprAptinA puruSArthanI AvazyakatA zI che ? ahIM jaina kathAnuyoganuM prasannacaMdra rAjarSinuM jANItuM dAMta ane te aMge carama tIrthaMkara bhagavAna mahAvIra svAmIe prasanna caMdra rAjarSinI be bhinna-bhinna avasthAo aMgeno Apela javAba A zaMkAnA anusaMdhAnamAM atyaMta sUcaka ane nirNAyaka che. temanI prathama dhyAnastha avasthAmAM munipaNAmAM hovA chatAM putra-mohanA vicAromAM tenA kalyANa arthe je ugratAyukta vicAromAM gati kare che. tyAre bahAramAM te dhyAna dharatA hovA chatAM prabhue temane narakAdi gatimAM janAra kahyA ane e ja prasannacaMdra rAjarSi thoDA samaya pachI potAnI hIna sthitinuM bhAna thatAM zuddhAtmadazAmAM varte che tyAre vIraprabhue temane mokSagAmI kahyA. A jainadarzananI viziSTatA che. uccakoTinI taTasthatA che. ane te nyAyapUrNa siddhAMta prasthApita kare che ke AtmAnA upayoga ane pariNAma upara ja tenA baMdha ane mokSano AdhAra che. tenA bhava-bhramaNa ane bhava aMtano AdhAra che. paramAtmAnI anya devo sAthenI tulanA AtmA potAnAM karma pramANe cAregatimAM bhramaNa kare che. temAM devAdika gatimAM hoya tyAre tenI pAse riddhi, siddhi, aizvarya ane vizeSa prakAranAM jJAna hoya che. te vaikrIyika rUpa paNa dhAraNa karI zake che. Ama tenuM jJAna, buddhi ane aizvarya vipula pramANamAM hoya che. ahIM A zlokamAM ema jaNAvAyuM che ke he prabhu! ApanAmAM je rIte kevaLajJAna prakAze che tevI rIte te harihara Adi devomAM prakAzatuM nathI. ApanuM kevaLajJAna atyaMta mUlyavAna dedIpyamAna ratnamaNinI (95) Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe sarakhAvavAmAM Ave to harihara Adi devonuM jJAnacamakatA kAcanA TukaDAnI sAthe sarakhAvI zakAya tevuM hoya che. sUryanA prakAzamAM camakato kAcano TukaDo prakAzanA kAraNe camake che. kAcanA TukaDAno potAno koI caLakATa hoto nathI ane sUryano prakAza na hoya tyAre kAcano TukaDo camakato paNa nathI jyAre mUlyavAna ratnamaNi svayaM pote ja prakAzanuM puMja che. te sUryanI hAjarImAM ke gerahAjarImAM, divase ke rAtre, sarva-samaye ratnamaNi prakAzeche. ane te potAnAja tejathI prakAze che. A rIte paramAtmAnuM kevaLajJAna A zlokanA prAraMbhamAM jaNAvyuM tema atyaMta mahimAvaMtu ane sarvottama che. hariharAdika devonuM jJAna tenI tulanAmAM sAcA ratnamaNinI tulanAmAM kAcanA TukaDA jevuM che. paramAtmAnA samavasaraNanI aMdara birAjamAna cAregatinA jIvo kevaLajJAnI paramAtmAnA OM nA divya dhvani dvArA potAnA upayoga ane pariNAma ne palaTAvI zreNI mAMDIne potAnA ugra puruSArtha dvArA pote svayaM paNa paramAtmA jevA kevaLajJAnI thaI zake che. jyAre anya devo pote ja kevaLajJAnI nathI to temanAM Azraye rahI jIva kevaLajJAna kevI rIte pAmI zake? zaktizALI devo bhAre riddhi, siddhi ane aizvaryanA svAmI hovAthI temanI bhakti karanArane laukika sukha ApI zake tema banI zake paraMtu te laukika sukha AvA devonI bhakti ka2nA2 jIvanA mATe bhavabhramaNanAM heturUpa che. ane khuda devo paNa jo teo samyak dRSTivALA na hoya to temane paNa bhava-bhramaNano aMta Avyo nathI. temanA riddhi, siddhi ane aizvarya paNa nAzavaMta che. ane teo ja kevaLajJAnathI jojano dUra hovAthI jeNe potAnuM AtmakalyANa sAdhyuM nathI te bIjAnuM kalyANa kevI rIte karI zake? Ama vIsamA zlokamAM paramAtmAno mahimA temanI pUrNa vItarAgatA ane kevaLajJAna yukta sthitinA saMdarbhamAM jaNAvAyo che ane judA-judA pAMca jJAnonI sthitinA saMdarbhamAM devo paNa A kevaLa jJAnathI keTalA dUra che ane paramAtmAnA kevaLajJAna ane devonA viziSTa jJAna vacce keTalo AsamAna jamInano taphAvata che te sAcA mUlyavAna, dedIpyamAna, sva-para prakAzaka ratnamaNi ane sUryanA tejamAM camakatA kAcanA TukaDAnI tulanA dvArA jaNAvyuM che te yathArtha che. (96) Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 21 manye varaM hariharAdaya eva dRSTA, dRSTeSu yeSu hRdayaM tvayi toSameti / kiM vIkSitena bhavatA bhuvi yena nAnya :, kazcinmano harati nAtha ! bhavAntare'pi // 21 // bhAvArtha : he nAtha ! hariharAdika devo je meM prathama joyA te sAruM thayuM evuM huM mAnuM chuM kema ke je hariharAdika devone joyA chatAM mAruM mana tamAre viSe saMtoSane anubhave che. vadhumAM tamane jovAthI e phaLa thayuM ke bhavAMtaramAM paNa bIjo koI deva mArA manane saMtoSa nahi ApI zake, tamane joyA ethI saMtoSa che kemake te saMtoSanA pariNAme pharI bIjA devone jovAnuM mana nahi thAya. / 21/L sarAgIdevone bhajanAra jIva ane paramAtmAno bhakta kevo hoya? zrI bhaktAmara stotranA ekavIsamAM zlokamAM paNa AgaLanA zlokamAM je rIte jaNAvyuM che te devono ullekha karI AcArya bhagavaMta ema jaNAve che ke he nAtha, hariharAdi devone meM joyA te sAruM ja thayuM kema ke temane jovA chatAM mAruM citta Apane viSe ja saMtuSTa thAya che. harihara Adi devo sarAgI devo che. teo rAgayukta che. jyAre paramAtmA RSabhadeva parama vItarAgI che. ahIM jIvanI be avasthA samajavA jevI che. eka to jIva jyAM sudhI pote rAgavALI sthitimAM che, potAne jyAM sudhI saMsAranuM AkarSaNa che ane jyAM sudhI tenI yathArtha viveka buddhi jAgrata nathI thaI tyAM sudhI potAnI te prakAranI vartamAna paryAyamAM tene saMsAranA sukho ApanAra devo tarapha prIti thAya che. eTaluM ja nahIM paNa te harihara Adi devone bhaje che. kAraNa ke temanI pAsethI tene laukika sukhonI kAmanA hoya che. AgaLanA zlokamAM joyuM tema devo pote ja jyAre apUrNa che ane temanI bhakti karanAro jIva paNa apUrNa che. tyAre baMne vacce je saMbaMdha racAya che te niSkAma sevaka svAmIno nathI hoto paraMtu jIvanI svArthaprerita laukika sukhanI AkAMkSA upara racAyelo hoya che. jo eka devanI bhakti karavAthI potAnuM mAneluM sukha na maLe to jIva devanI paNa adalAbadalI karI tvarita kAmanA pUrNa karanAranI zodhamAM lAgI jAya che. ane te prakAranA devane te bhaje Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. sAmAnya jIvonI A vAta karIe chIe tyAre te vAta jainakuLamAM janmelA jIvone paNa vicAravI Avazyaka gaNAze ke tenI ruci zrIbhaktAmara stotra dvArA AtmakalyANanI che. ke tenA Rddhi, maMtra ane ArAdhana dvArA laukika kalyANanI che? jo laukika kalyANanI tenI kAmanA hoya to te hariharAdika sAmAnya devone pUjanArA manuSya jevo ja bhavabhramaNa karanAro jainakuLamAM janmelo AtmA che. eTaluM ja nahIM paraMtu koIpaNa stotranA ArAdhana dvArA icchita laukika lAbha prApta na thAya to te anya stotranA ArAdhana dvArA te lAbhanI prApti mATe tema karaze tema mAnI zakAya. sAmAnya jIvonI bhautika icchAonA saMdarbhamAM game te kuLamAM te janmelAM hoya to paNa icchApUrti mATe te kevAM lolupa hoya che. tenA anusaMdhAnamAM A vAtano nirdeza karI A stotranA racanAkAra potAnI zuddha AtmadazAnA saMdarbhamAM zuM tyajavA yogya che ane zu bhajavA yogya che, teno sthira buddhithI nirNaya karI ahIM ema jaNAve che ke "laukika sukhanI kAmanAvALA loko ane temanI te prakAranI IcchAone saMtoSatA devo A badhuM joyA jANyA pachI mane e vAtano ajabano saMtoSa che ke mAruM citta to he sarvajJa paramAtmA ApanAmAM ja rokAyuM che. " ahIM AcArya bhagavaMta pote potAnA A nirNayathI parama saMtuSTa che. A jagatamAM Azraya karavArUpa eka mAtra AtmA che ane te AtmAmAMthI pUrNa svarUpe potAnI pUrNa kevaLajJAnanI parama vItarAga dazAne zrI RSabha jinezvare pragaTa karI che. tema thatAM janma-maraNano nAza thayo che. bhava-bhramaNano nAza thayo che. sarva icchAo ane kAmanAo nAza pAmI che. rAgadveSa ane kaSAyathI rahita thayA che. sarvakarmano kSaya thayo che. ane prabhu parama AnaMdamAM atindriya AnaMdamAM, anaMta guNonA sAgaramAM, svarUpa ramaNatAmAM lIna che. AvA paramAtmapadano yathArtha mahimA AvyA pachI jagatanA nazvara sukho ane bhavabhramaNa jene game che ane laukika kAmanA mATe je devone bhaje che, temanAthI siMha-garjanA karI kavi alaga paDI gayAM che. temanA mATe vItarAga paramAtmAnI bhakti, temanA taraphanuM samarpaNa ane parama vItarAga dazA te temanuM Atma lakSa che, ahIM kavinI AtmadazA ane heya-upAdeyano nirNaya eTalo badho spaSTa che ke temane potAne AtmasvarUpanI sthiratA sivAya ane paramAtmAnI bhakti sivAya bIjuM kAMI khapatuM nathI. ahIM Atmabodha e che ke jyAM sudhI saMsAra khAro jhera lAge nahIM ane saMsAranA dareka padArtho, dareka saMbaMdho ane dareka vastu akArI na lAge ane sarvathA nirarthaka na jaNAya tyAM sudhI vItarAga paramAtmA tarapha sAcI prIti thatI nathI, aMtarmukhatAno janma thato nathI, AtmAnubhUtinA (98). Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama sopAna sudhI AvI zakAtuM nathI. paramAtmadarzana thayA pachI bhavAMtare paNa sarAgIdeva lobhAvI zake nahIM. A zloka racanAkAra samyak daSTi hatA tema niHzaMkapaNe jaNAve che. racanAkAranI sthiti ane AtmadazA ghaNI unnata che. tethI A ja zlokamAM teo AgaLa jaNAve che ke A lokamAM he prabhu Apane dekhI levAthI vizeSa, lAbha e thayo ke koIpaNa janmAMtaramAM have koI anya deva mArA manane harI zakaze nahIM. A vAkyomAM temanA AtmabaLanA svAnubhava para racAyelI A paMkitao dvArA temanI niHzaMka AtmazraddhAnuM darzana thAya che. ahIM temaNe ema jaNAvyuM che ke, "A lokamAM Apane dekhI levAthI.'' arthAt pUrvanA kSayopakSamathI ane vartamAna Atma puruSArthathI potAnI bhakti, potAnI ruci ane potAnA paramAtmA taraphanA samarpaNanA kAraNe aMtarmukha thaI prabhunI parama vItarAga mukhamudrAnI je anubhUti thaI, paramAtma darzanano je atIndriya anubhava thayo te pachI temane eTalI badhI ajaba dRDhatA sAthe raNaTaMkAra karyoche ke temane je anubhUti thaIche, prabhunuM je darzana thayuM che tenI AtmArUpI darpaNa upara evI amara chabi citrAI gaIche ke have game teTalA bhava bAkI hoya to paNa janmAMtaromAM paNa bhaviSyanA koIpaNa janmanI aMdara koIpaNa deva temane lobhAvI zake tema nathI. zrIbhaktAmara stotrano A ekavIsamo zloka eka dastAvejI purAvA samAna che ke mahAkavi AcArya pravara mAnatuMgasUrIzvarajIne samyag darzana thayeluM ja che. tenI pratIti eche ke have pachInA janmAMtaromAM anya devo temanA cittane harI zake tema nathI, temanA cittane lobhAvI zake tema nathI. samyag darzana vinA ATalI dRDhatApUrvaka A rajUAta thaI zake nahIM, temanI anupama bhakti ane samarpaNa vItarAga paramAtmA zrI RSabha jinezvara tarapha eTaluM utkRSTa che ke temAMthI niSpanna thatI niHzaMka zraddhAe gaganabhedI garjanA karI che ke have pachI game te janma dhAraNa karavo paDe, game te yonimAM jAya, game teTalA janmAMtara thAya to paNa jinezvara bhagavAna zrIRSabhadevanA A lokamAM vartamAna puruSArtha je atIndriya darzana thayAM che. ( je samyag darzana thayuM che.) te dareka anAgata janmamAM temanI sAthe rahI temane paramapada apAvaze. (99) Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 22 strINAM zatAni zatazo janayanti putrAn, nAnyA sutaM tvadupamaM jananI prasUtA / sarvA dizo dadhAtibhAni sahastrarazmi, prAcceva digjanayati- sphuradaMzujAlam / / 22 / / bhAvArtha : seMkaDo karoDo strIo seMkaDo putrone janma Ape che. paraMtu tamArA jevA putrane bIjI koI mAtAe janma Apyo nathI. sarvadizAo nakSatrone dhAraNa kare che, paraMtu pUrvadizA ja dedIpyamAnakiraNovALA sUryane janma Ape che. rerA sAmAnya jIvanuM jIvana. zrI bhaktAmara stotranA bAvIsamA zlokamAM ema jaNAvAyuM che ke, he prabhu sekaDo strIo seMkaDo putrane janma Ape che, paraMtu Apa sarakhA putrane koI bIjI mAtA janma ApI zakatI nathI. A paMktio dvArA ema jaNAvAyuM che ke jagatanI aMdara asaMkhya manuSyano janma thAya che. teo janme che, jIve che ane marI jAya che. temanuM jIvana, bALapaNa, yuvAnI, strIputra, parivAra ane vRddhAvasthAmAM vilIna thAya che. laukika kAmanAonI pUrti mATe manuSya jIvanabhara doDadhAma kare che. AvA karoDo manuSyo janma ane sAmAnya jIvana gujArI paraloka jAya e jagatanI sAmAnya ghaTamALa rahe che. jagatamAM mAnavI game te kALamAM janmyo hoya paNa AhAra, nidrA, bhojana, vastra, makAna A badhAnI pAchaLa AkhuM jIvana vItI jAya che. strI putra ane parivAra pAchaLa jIvana kharcI nAMkhe che. eTalA mATe eka kavie kahyuM che ke : jananI jaNato bhaktajana, kAM dAtA kAM zUra, nahIM to raheje vAMjhaNI, mata gumAvIza nUra. kavinuM kahevAnuM tAtparya e che ke A jagatamAM dAnavIra, zUravIra ke bhakta evA je virala puruSone janma Ape che te mAtA dhanya che, te nagara paNa dhanyache. ane te nagarajano paNa dhanya che ke, jyAM apratima zUravIra, mahAna dAnavIra ke paramAtmAnA parama bhakto jamyA hoya. eka dRSTAMtathI samajUtI A vAta ApaNe eka sAmAnya daSTAMtathI vicArIe to ja paramAtmAnA For Prive.200 )onal Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virala mahimAno khyAla Avaze. jo koI nagaranI vastI eka lAkha lokonI hoya ane AkhuM nagara baheruM hoya te nagaramAM janmatA temanAM saMtAno paNa baherAM janmatAM hoya to tevA nagaranA loko koI cokkasa saMjJA ke paddhati dvArA potAno tamAma vyavahAra sugamatAthI calAvatAM hoya che. eTaluM ja nahIM paraMtu baherApaNAnuM temane koI duHkha ke aphasosa paNa hoto nathI. A zArIrika khoDane eTalI sahajapaNe svIkArI le che ke koI zravaNendriya dharAvato mAnavI kyAreka temanA mATe AzcaryakAraka ghaTanA banI jAya. ahIM tAtparya e che ke ajJAnarUpI baherAzano ahIM ullekha karyo che te nagaramAM ja nahI paraMtu samasta lokamAM vyApelI hoya tyAre ajJAnI hovA bAbatano jIvane saheja paNa aphasosa nathI hoto ane te ajJAnadazAne teNe sAva svabhAvika rIte svIkArI hoya che. jarA AgaLa vadhIe to ema kahI zakAya ke pote je kuLa, saMpradAya ke dharmane mAnato hoya, potAnAM mAtA-pitA, kAkA, mAmA, mAsI, phuvA-phoI, sagAMvahAlAM, snehI-saMbaMdhI, paricito, potAnA samAjanA loko ane samAja je rIte jIvato hoya, je rIte AcaraNa karato hoya, je rIte dainika jIvana ane samasta jIvana vitAvato hoya te ja rIte dareka vyakti jIvana vitAve che. prAtaHkALe jAgavAthI mAMDIne rAtre UMghavA-sUvA sudhInI dareka prakriyA badhAM je rIte kare che te rIte pote paNa kare che. tethI eka zlokamAM ema kahevAyuM che ke : hira, nidrA, maya, maithuna 2 | sAmAnyametad pazubhirnarANAm / AhAra, nidrA, bhaya ane viSayavAsanA A cAreya manuSyamAM ane pazuomAM ekasarakhI rIte rahelA che. A badhI vigatano eTalA mATe ullekha karyo che ke khorAka, vastra, makAna, jIvana-nirvAha mATe Arthika pravRtti ane strI, putra, patnI, parivAranA laukika saMbaMdhomAM ghAMcInA baLadanI jema samasta jIvana vyatIta thaI jAya che. rAkhanA mATe amUlya ciMtAmaNi ratnasamAna mAnavabhavane jIva hArI jAya che. ane baherAMnA nagaranI je vAta jaNAvI te mujaba jIvane A badhuM svabhAvika lAge che ane teno koI aphasosa paNa hoto nathI. A saMdarbhamAM ja A zlokamAM jaNAvAyuM che ke seMkaDo strIo seMkaDo putrone janma Ape che paNa tenAthI kAMI artha sarato nathI, prabhu , pUrva dizAnA sUraja che to sAmAnyajIvo daze dizAnA anaMtA tArA samAna che. zlokamAM ema kahevAyuM che ke he paramAtmA, he nAbhinaMdana, he mAtA For Pri(109)sonal Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marudevInA naMda, ApanAM mAtA-pitAne dhanya che ke jeNe Apa jevA tIrthaMkara paramAtmAne janma Apyo. ApanAM nagarajano ane ApanA dezane paNa dhanya che ke jyAM Apa vicaryA. ApanAM caraNa jyAM paDyAM te rajakaNo paNa dhanya thayAM. AkAzanI aMdara cAre dizAmAM anaMta tArAo prakAze che. paraMtu samasta lokane prakAzita karanAra sUraja to phakta pUrvadizAmAM ja Uge che. anaMtA tArAonI jema game te dizAmAM ane game te dazAmAM anaMtI mAtAo dvArA janmelAM anaMtA bALako upara jaNAvyuM tema gatAnugatiktAmAM janma pUruM kare teno koI artha nathI. AvAM jIvonuM bhavabhramaNa anaMtakALa sudhI cAlu rahevAnuM, kAraNake teo gatAnugatiktAmAM jIve che. yaMtravat jIve che. saMsAramAM saMsAranI lolupatA sAthe jIve che. bhavabhramaNanuM temane koI du:kha ke raMja nathI. potAnI pAse parama caitanya svarUpa bhagavAna-AtmA hovA chatAM tene sarvathA sarva prakAre gauNa karI samaye-samaye mithyAtva sahita saMsAra vadhAryA ja kare che. jyAre nAbhinaMdana zrIRSabha jinezvare saMsArane gauNa karyo. saMsAranA mohano nAza karyo. teno sarvathA abhAva karyo. sarva karmano kSaya karI parama vItarAga dazAne prApta karI tIrthaMkara pada prApta karyuM ane traNe lokano ane traNe lokanA sarvajIvone potAnAM parama teja e paramajJAnathI prakAzita karyA. saMsAra ane bhavabhramaNa vadhAranAra gupta kAraNa A zloka dvArA ahIM atyaMta artha gaMbhIra ane rahasyapUrNa vAta e jaNAvavAmAM AvI che ke upara jaNAvyA pramANe rAga, dveSa ane ajJAna sahita saMsArane vadhAranArA jIvo mATe anaMtA bhava-bhramaNa sahita bIjo koI vikalpa nathI ane aMtarmukha thaI Atma puruSArtha dvArA paramapadanI prAptinA saMkalpavALA mATe tenI prAptino mArga sulabha che. jIvananA koIpaNa kSetramAM AhAramAM, vihAramAM, nihAramAM jIvananI sarvapravRttiomAM pachI te saMsAranI hoya ke dharmanI hoya paNa jo temAM yaMtravattA haze, gatAnutikatA haze ane ahaMkAranI puSTi thatI haze to te pravRtti game teTalI zubhAzubha haze to paNa saMsAranuM bhramaNa vadhAraze ane tethI paramAtmabhaktino apUrva mahimA lAvI paramAtmAnA mAtApitAne A zlokamAM atyaMta bhaktipUrvaka smaraNa karI AvA virala putrane janma ApavA badala kavizrIe temanI bhUri-bhUri prazaMsA ane anumodanA karI che. * ** (102) Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 23 tvAmAmananti munayaH paramaM pumAMsa, mAdityavarNamamalaM tamasaH parastAt / tvAmevasamyagupalabhya jayanti mRtyuM, nAnyaH zivaH zivavavasya munIndra ! vanyAH // 23 II bhAvArtha : he munIndra ! munio tamane utkRSTa puruSarUpe - paramAtmArUpa sUrya jevI kAMtivALA nirmala ane aMdhakArathI dUra rahelA mAne che tathA tamane ja aMtaHkaraNanI zuddhi vaDe pAmIne prANIo mRtyune jIte che. siddha thAya che, A sivAya bIjo koIpaNa upadrava rahita mokSano mArga nathI. mithyAtvI jIva bahirAtmA kahevAya che. samyak dRSTi sakarmAjIva aMtarAtmA kahevAya che ane karmarahita jIva paramAtmA kahevAya che. / / 23 zrI bhaktAmara stotranA trevIsamA zlokamAM ema jaNAvAyuM che ke he munIndra, munio Apane parama puruSa mAne che. sUrya jevI kAMtivALA nirmala ane aMdhakArano sarvathA abhAva karanArA mAne che. A zlokamAM tattvanI anupama gUMthaNI karavAmAM AvI che. jyAM prakAza patharAyelo hoya tyAM aMdhakAranuM astitva kevI rIte kalpI zakAya? paramAtmA sarvajJa kevaLajJAnI che. temano jJAnarUpI prakAza trikALI traNe lokane viSe prakAze che. tethI ajJAnarUpI aMdhakArano sarvathA abhAva hovAnuM jaNAvAyuM che. bahirAtmadazAvALA jIvanI sthiti aMdhakAranAMthI prakAzanI yAtrA tarapha jemano puruSArtha vegavAna banyo che, tevA munionuM A mAnavuM che tevA munionuM A satya darzana che. ane tethI ema kahI zakAya ke, mithyAtvI jIva bahirAtmA che. samyak diSTa jIva aMtarAtmA che ane karma rahita jIva paramAtmA che. A saMdarbhamAM samyak STi munivaro dvArA paramAtmA vize A kathana karavAmAM AvyuM che te sanAtana satya che. mithyA dRSTi jIva bahirAtmA hovAthI tenI dRSTi haMmezA paMcendriyanA sukhamAM ane bahAranA viSayonA sukhanI zodhamAM niraMtara rahelI hoya che. tenI avasthA rAga, dveSa ane ajJAna vALI che. tethI rAga dveSa ane ajJAnayukta jIva yathArtha mArgano, mokSa mArgano kadApi nirNaya karI zakato For Pr(103)sonal Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. kadAcita te bIjAnA kahevAthI potAnI kuLaparaMparA ke kuLadharmanA kAraNe yathArtha mArgano te rIte nirNaya kare to paNa te mArga upara TakI zakato nathI, cAlI zakato nathI. anAdikALathI bahirAtmadazA vALA jIvane mithyAtvanA kAraNe A rIte bhava-bhramaNa cAlu rahyuM che. tenuM Atmadravya niraMtara bahAramAM rokAyeluM hovAthI aneka kAmanAonI pUrti arthe tenuM jIvana e rIte ja vyatIta thaI jAya che. kUvAmAMthI pANI bharelI Dola bahAra kheMcIne lAvavAmAM AvatI hoya ane jo te Dola kANAMvALI hoya to kUvAmAMthI pANI te DolamAM pUruM bharAyeluM hovA chatAM te Dola upara Ave tyAM sudhImAM kANAMmAMthI te pANI pharI kUvAmAM paDI jatuM hovAthI Dola khAlI ja bahAra Ave che. A rIte Atmadravya bahirAtmadazAmAM kANAMvALI DolanI jema jarA paNa saMgrahita thaI zakatuM nathI, pAmI zakAtuM nathI ke teno anubhava thaI zakato nathI. bahirAtmadazAvALA mithyAtvIjIvane pote je tRSNAo pAchaLa anaMta bhava gumAvI cUkyo che te tRSNAonI vyarthatAno nirNaya potAnA svAnubhavanA baLa upara kare tyAre ja sAcI dizA taraphanuM tenuM paheluM kadama UpaDatuM hoya che. A jIve mithyAtva dazAmAM game teTaluM sAMbhaLyuM, game teTaluM vicAryuM game teTalA gurU kayAM, game teTalAM vrata-niyamo pALyAM to paNa mithyAtva na chUTyo. te tenI potAnI bhUlanA kAraNe. te tenI potAnI mithyAtva baLavAna karanAra buddhi ane sacinA kAraNe. jIva mithyAtvamAMthI kevI rIte ane kyAre chUTI zake? A saMdarbhamAM A zlokanA anusaMdhAnamAM sva-racita eka doharo nIce jaNAvyo che. anubhavake bala para dou khar3e, tAme sAco eka ? jogI tyaje na jogako bhogI tyaje na bhoga / svAnubhavanA baLa upara UbhelA jogIne samyagdaSTi muni yoga arthAt AtmA ja satya jaNAvAya che. jyAre saMsArIne bhoga-vilAsa satya jaNAya che. vAstavamAM A baMnemAM samyagRSTi muni sAcA che. A saMdarbhamAM bahirAtmadazAmAMthI, mithyAtvamAMthI jIva kyAre chUTI zake? kaI rIte chUTI zake ? Ano uttara eka ja che, je svAnubhavanA baLa upara jIvanI ruci bhoga-pradhAna banI ane anaMta janma karyA te jIva anaMta kALe paNa jyAre chUTaze tyAre potAnA svAnubhavanA baLa upara bhoganI nirarthakatAno nirNaya karI potAnI ruci palTAvI ane palaTAyelI sacine uttarotara baLavAna karI For Private goxhal Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahirAtmadazAmAMthI aMtarAtmadazA pragaTAvI ane samyaga daSTi thaze. aMtarAtmadazA ane mokSaprAptino upAyaH uparanA saMdarbhamAM ane A zlokanI AgaLanI paMktiomAM have vicArIe temAM ema jaNAvAyuM che ke he prabhu, tamane aMtaHkaraNanI zuddhi vaDe pAmIne prANIo mRtyune jIte che ane siddha thAya che. A sivAya bIjo koIpaNa upadrava rahita mokSano mArga nathI. ahIMyA ghaNI gUDha vAta ghaNI saraLa rIte kahevAmAM AvI che. jIva jyAre bahirAtmadazAno tyAga karI aMtarAtmadazA tarapha vaLe tyAre sahaja rIte ja aMtaHkaraNanI zuddhinuM kArya zarU thaI cUkyuM hoya che. malina jaLane je rIte katakaphaLa vaDe nirmaLa ane pIvA yogya zuddha jaLa banAvAya che. te rIte aMtarmukhatA dvArA AtmArthIo ane munivaro aMtaHkaraNanI zuddhimAM ugra puruSArtha upADI prajJA chINI vaDe bheda vijJAnamAM pAraMgata thaI potAnAM Atmasarovarane evuM pAradarzaka ane nirmaLa banAve che ke krame-krame te mana:paryava, avadhi ane kevaLajJAnanI kakSAe pahoMce che. aMtaHkaraNa zuddha thatA kamarahita thayelo AtmA paramAtmapadane pAme che. tenAM janma-maraNa TaLe che. te mRtyu upara vijaya meLave che. te siddha padane pAme che. A padane pAmyA pachI pharI janma levAno ke maraNano koI prazna raheto nathI. siddha dazAmAM AtmA anaMtakALa sudhI samAdhi sukhamAM birAje che. atIndriya AnaMda ane potAnAM pUrNajJAna ane anaMtAguNo sahita te paramapadane pAme che. Ama A zlokamAM sAmAnya jIva potAnA bhava-bhramaNane TALI samyagadarzana pAmI siddha dazAne prApta karatAM te paramapadane pAme che ke je paramapada prathama tIrthakara zrI RSabha jinezvare prApta karyuM te viSe A stotranA trevIsamAM zlokamAM sUkSma tattva ane mokSamArga nI vAta jaNAvI che. (105). Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 24 tvAmavyayaM vibhumaciMtyamasaMkhyamAdyaM , brahmANamIzvaramanaMtamanaDaga ketum / yogIzvaraM viditayogamanekamekaM, jJAnasvarUpamamalaM pravadaMti saMtaH / / 24 / / bhAvArtha : he prabhu! saMtajano Apane kSayarahita, prabhu, aciMtya, guNa saMkhyArahita, pahelA tIrthakara, brahmarUpa Izvara, anaMta, kAmano nAza karavAne ketu sarakhA yogIzvara, yogavettA, aneka, eka jJAnasvarUpa tathA pApamalathI rahita kahe che. zrI bhaktAmara stotranA covIsamA zlokamAM paramAtmAnI stuti karatAM AcArya bhagavaMte temane vividha upamA-nAma vigerethI saMbodhana karyuM che. temane saMbodhIne lakhAyela dareka zabda arthagaMbhIra ane eka-eka zabda upara zAstro racI zakAya teTalA mahattvapUrNa che. ahIM ApaNe temanAM hRdayanI bhAvadhArAne yakiMcita paNa samajI zakIe to te mahatta lAbhanuM kAraNa banI raheze. paramAtmA aciMtya vibha, akSaya vagere anaMtaguNanA dhAraka che. paramAtmAne karavAmAM AvelA saMbodhanamAM ema kahevAyuM che ke he prabhu, Apa avyayacho. ahIM avyaya dvArA ema sUcita thAya che ke paramAtmA anaMta jJAnAdi svarUpa che. ane temanuM svarUpa evuM che ke temAMthI kAMIpaNa kSaya thanAra nathI, nAza pAmanAra nathI. caMdranI kaLAmAM vadha-ghaTa thAya che. zuklapakSamAM pUrNimA sudhI te vadhe che. ane kRSNa pakSamAM amAvasyA sudhI te ghaTe che. jyAre paramAtmAnA anaMta jJAna ane guNa akSaya che. potAnAM anaMta jJAna-guNa svarUpamAMthI eka samayamAtrAnA mATe paNa calAyamAna nahIM thatAM hovAthI paramAtmA mATe avyaya zabda dvArA saMbodhana thayuM che. saMtapurUSo paramAtmAne vibhu paNa kahe che. Ama teo parama aizvaryavAna che. jJAna apekSAe temane vyApaka kahI zakAya, sarvajJa vItarAga paramAtmA kevaLajJAnI che. temanA jJAnamAM traNe lokanA samasta padArtho jhaLake che. cAregatinA samasta jIvonI atItanI vartamAnanI ane bhaviSyanI sarvaparyAya-avasthA (1 (6) Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAt sarva janmone vartamAnavata jANe che. Ama paramAtmAnuM kevaLajJAna ATaluM vyApaka hovA chatAM paramAtmA jIvonI paryAya, dazA ane sthitine jANavA mATe potAno upayoga ke puruSArtha temAM mUkatA nathI. kevaLajJAnI paramAtmAnI sahaja avasthAmAM temanA jJAnamAM sahajapaNe A badhuM AvatuM hoya che. paramAtmAne acitya paNa kahevAyA che te eTalA mATe ke ApaNA sAmAnya ciMtanamAM satya, ahiMsA, dayA, zAMti, samatA, kSamA vigere guNo saraLatAthI AvI zake che. paraMtu ahIM to aciMtya dvArA ema kahevAyuM che ke mahAjJAnIo ke vidvAno paNa ApanAmAM rahelA anaMtAguNo viSe game teTaluM ciMtana kare to paNa te anaMtAguNo ane tenuM yathArtha svarUpa temanA ciMtanamAM AvI zakatuM nathI. teTalA mATe paramAtmAne acitya kahevAmAM AvyA che. Ama paramAtmAnA guNo anaMtA che, te saMkhyAtIta che. tethI paramAtmAne eka saMbodhana "asaMkhya" paNa karavAmAM Avela che. paramAtmAne Adya paNa kahevAmAM AvyA che kema ke vartamAna covIsInA te prathama tIrthakara che te AdimAM che, prathama che. zarUAtamAM che. tethI temane Adya kahevAyA che. paramAtmAne brahmAnA nAmathI paNa saMbodhana karavAmAM AvyuM che. ahIM ApaNe be rIte arthaghaTana karI zakIe atyaMta prAcInakALamAM karmabhUminA prAraMbhakALamAM jIvananirvAhanI tamAma paddhationuM, kaLAonuM zikSaNa ApanAra teo zikSAguru hatA. tethI te arthamAM temane brahmA kahI zakAya ane bIjuM arthaghaTana e che ke brahma eTale AtmA, potAnuM nija svarUpa tene kevI rIte prApta karI zakAya. tenI prAptino mArga kayo che. A badhAnuM jJAna ApanAra Atma prApti karAvanAra mokSamArga prakAzaka paramAtmA hovAthI temane brahmA zabdathI saMbodhana karavAmAM Ave che. te brahmanI prAptino mArga batAvanAra hovAthI brahmA kahevAyA che. paramAtmAne teo anaMta-guNonA dhAraka hovAthI anaMta kahevAmAM Ave che. teo anaMta-zaktinA dhAraka hovAthI temane Izvara kahevAmAM Ave che. yogIo temanuM Izvara tarIke ArAdhana karatA hovAthI teo yogIzvara paNa kahevAya che. saMto temane jJAna svarUpa ane nirmaLa paNa kahe che. paramAtmAne anaMga-ketu paNa kahevAmAM AvyAM che. anaMga-ketuno artha zarIra rahita ke anupama suMdara evA kAmadevano nAza karanArA keturUpa kahevAmAM AvyA che. For Prvate & Personal Use Only (10) Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyaguNaparyAyanI vAta - dravya dRSTi ane paryAya dRSTinI vAta paramAtmA guNa-paryAyanI dRSTie aneka che to dravyadaSTie eka che. ahIM paNa e samajavAnuM che ke zuddha dravya dRSTie Atma dravya eka ja che. paNa paryAya arthAta avasthAnI daSTie vicArIe athavA guNonA anusaMdhAnamAM vicArIe to te aneka che. A eka ane anekanI bhUlabhUlAmaNI evI che ke jIva potAnA zuddha dravya ane tenAM aneka guNo jenAthI vizeSa mahattvapUrNa ane lAbhakartA traNe kALamAM tenA mATe koI nathI. tene te vistRta karI smRti paTala upara jagata ane jagatanA aneka padArthone rAkhe che. traNekALa mATe potAnA upayoga ane pariNAmanI jene saMpUrNa svataMtratA che. tevo jIva vibhAvadazAmAM hovAthI karmanA udaya vakhate pachI te karma zAtA vedanIyanuM hoya ke azAtAvedanIyanuM, temAM evo ekatva buddhithI joDAya che ke navA karma baMdhAtA jAya che. karmonI anaMta zRMkhalA racAtI jAya che. anaMta janma sudhI te A corAzInA cakkaramAMthI mukta thaI zakato nathI. AvA jIvonI mukti maLe temanI brAMti dUra thAya, sAcI vastusthitinuM bhAna thAya tenA mATe parama karuNA karI AcArya bhagavaMta zrImAnatuMgasUrIzvarajIe A stotranI racanA karI che. A zlokamAM vItarAga paramAtmA zrI RSabha jinezvarane je vividha saMbodhanothI saMbodhyA che. temAnAM koIpaNa saMbodhanano hRdayanA atala UMDANamAMthI mahimA lAvI paramAtmAnI bhakti karavAmAM Ave to dravya upara daSTi thAya. arthAt AtmA hAthamAM Ave, Ave ane Ave ja. ane eka vAra AtmA hAthamAM Ave to jyAre paNa Ave tyAre te tenA anaMtAguNo sAthe ja hAthamAM AvavAno che. A anaMtAgaNo to nidhAna samAna che. te anaMtAguNo evo anupama khajAno che ke je dRSTi gocara thatAM ja arthAt dravya upara dRSTi thatAM parama caitanya svarUpa bhagavAna-AtmAnuM svAnubhUtiyukta darzana thatAM tamAma para-padArtho, dhana, vaibhava, aizvarya, pada-pratiSThA ane dehAdikano moha je adyApi paryata potAne vaLagelAM che. evI bhrAMtirUpa je tenI aDaga zraddhA ane mAnyatA hatI. tenAthI te anAdithI keTalo che. ane mukta hato teno prathama anubhava thAya che. AvA anubhavonI zRMkhalA vadhe te mATe karuNAbhAve mahAkavie paramAtmAnI stuti karI che ane jagatane A stotranI bheTa dharI che. (108) Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 25 buddhastvameva vibudhArcita ! buddhibodhAt, tvaM zar3akaro'si bhuvanatraya zaGkaratvAt / dhAtA'si dhIra! zivamArgavidhervidhAnAt, vya tvameva mavan ! puruSottamo'sa II 21 || bhAvArtha : devothI pUjAyelA he prabhu! padArthomAM buddhino prakAza karavAthI tame ja buddha cho. traNa bhuvananA prANIone sukha ApanAra hovAthI tame ja zaMkaracho. he dhI2! mokSamArganI vidhinA batAvanAra hovAthI tame ja dhAtA sarjanahAracho. he bhagavAna! tame ja pragaTa rIte puruSone viSe uttama hovAthI puruSottama cho. I // 25 // paramAtmAnA vividha saMbodhanonI yathArthatA zrI bhaktAmara stotranA paccIsamA zlokamAM paNa agAunA zlokamAM jaNAvyA pramANe paramAtmAnA aneka nAma hovAthI temAnA keTalAkano ahIM saMbodhana dvArA ullekha karavAmAM Avyo che. ema kahevAyuM che ke he prabhu, Apa buddhadevacho ane tethI devo Apane pUje che. ema paNa kahI zakAya ke Apa kevaLajJAnI hovAthI gaNadhara Adi paNa Apane pUjeche. cAregatimAM jIvanI avasthA aaN '"baddha" nI hoya athavA ''buddha'' nI hoya. buddha e baMdhanano paryAyavAcI zabda che. buddha e muktino paryAyavAcI zabda che. eka karmabaMdhanamAM gherAyelo che. to anya sarva karmathI rahita hovAthI mukta che. Ama paramAtmAe sarva karmano kSaya karI kevaLajJAna pragaTa karyuM hovAthI te buddha kehavAya che. vaLI paramAtmA traNe lokanA samasta jIvonuM kalyANa karanAra hovAthI temane "zaMkara' tarIke saMbodhana karavAmAM Avelache. vaLI ratnatrayasvarUpa mokSamArgano te sAco upadeza ApanAra hovAthI - mokSapurIno mArga batAvanAra hovAthI temane vidhAtA arthAt brahmA paNa kahevAmAM Ave che. Ama jagatanA jIvo temane brahmA, viSNu, maheza, kRSNa vigere nAmathI paNa oLakhe che. saMsArIjIvo A nAme devone saMbodhana kare che. paraMtu Apa advitIya lokottara guNonA dhA2ka hovAthI kharekhara Apa jasAcA devacho. A zlokamAM paramAtmAne ratnatrayarUpa mokSamArganA prakAzaka kahyA che. paramAtmA tripadInuM sAcuM svarUpa batAvanAra che. paramAtmAe vastunuM svarUpa jevuM joyuM, jANyuM ane anubhavyuM For P(19)rsonal Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevuM batAve che. A saMdarbhamAM paramAtmA kharekhara buddha, brahmA, viSNu, maheza ane zrIkRSNa kahevAya che. navatattvanuM svarUpa vastunuM svarUpa kharekhara to jIva ane ajIva A be bhAgamAM vaheMcAyeluM che. jaDa ane cetana ema be vibhAgamAM vaheMcAyeluM che. je jaDa che te traNekALamAM jaDa che ane je cetana che te traNe kALamAM cetana che. jaDa ane cetanano svabhAva haMmezA bhinna che. jaDa kadApi cetana thaI zakato nathI ane cetana kadApi jaDa na thaI zake. Ama chatAM saMyoga saMbaMdha jaDa ane cetana baMne sAthe hoya tema banI zake. dUdha ane pANI jema sAthe hoya to te ekarUpa dUdha dekhAtuM hovA chatAM temAM dUdha, dUdharUpeche ane pANI pANIrUpe che. dUdhane garama karavAthI garama thayeluM pANI varALarUpe dUdhathI chUTuM paNa paDI zake. A rIte saMyoga saMbaMdhe jaDa zarIranA pudgala paramANuo ane AtmAnA Atmapradezo ekIsAthe rahelA che. sAmAnya jIvone mRtyu Adi prasaMgo vakhate zarIrathI AtmA judo che; teTalI jANa hoya che, mAhitI ane zraddhA baMne alaga che. jIvanI mAhitImAM jaDa-cetana bhinna che. paraMtu anAdinA saMskAra ane abhyAsanA kAraNe zraddhAmAM te zarIra ane AtmAne eka mAne che. jene tattvadaSTie dehAdhyAsa kahevAmAM Ave che. dehAdhyAsanI tenI A daDha zraddhAnA kAraNe te karma bAMdhe che. tethI te karmano karanAra hevAthI jIva rtApaNAnA kAraNe karma-baMdhanamAM lapeTAto jAya che. je karma teNe bAMdhyuM hoya te ja karmanuM phaLa paNa teNe bhogavavuM paDe che. tethI te karmano bhoktA paNa che. jIva karmano kartA ane bhoktA hovAthI tene zubhakarmanuM zubhaphaLa maLe che ane azubhakarmanuM azubhaphaLa maLe che ane tevA phaLone te bhogave che. tethI zubhAzubhakarmanA kAraNe puNya-pApanAbaMdha paNa thAya che. jIvanA karmaratapaNAne kAraNe Azrava paNa cAlu rahe che. Azrava eTale karmabaMdhanI satata cAlatI prakriyA paNa kahI zakAya. ahIM sudhI jIvanA bhava-bhramaNanA kAraNanI tAvika vAta ApaNe karI. A ja vAtane saraLa daSTAMtathI e rIte samajI zakAya ke jIva jyAre potAnA deha sahita strIputra AdimAM temanAM jaDa zarIra para potApaNuM kare arthAta A badhAM mArAMche ema mAne ane A mAnyatA eTalI daDha zraddhAvALI hoya che ke jIvanamAM dareka prasaMge, dareka miniTe, jAgatAM ke svapramAM, nidrAmAM te A mAnyatAnA AdhAre ja jIve che. eka AtmA sivAya tenuM potAnuM kaMI nathI. je potAnuM nathI teNe tene potAnuM mAnyuM che. ane je potAnuM che tenI tene vismRti karI che ke ghora upekSA karI che. tenA kAraNe tenI buddhi je khoTuM che tene sAcuM mAnI beThI che. ane je sAcuM che teno zraddhAmAM For Priva(290)nal Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAcA hovA chatAM svIkAra karato nathI. mAhitImAM AtmAno svIkAra karato hovA chatAM zraddhAmAM mithyAbuddhi anaMtakALathI samaye-samaye Aja divasa sudhI mithyAtvamAM pravarteche. Ama A mithyAtva karma, kartApaNuM, bhoktApaNuM, puNya, pApa, Azrava A badhAM parasparathI jANe ke eka zRMkhalArUpe joDAyelA hoya tema jaNAya che. AvI sthitimAMthI jIva jyAre vastunuM sAcuM svarUpa yathArthapaNe samaje, tene dRDha zraddhApUrvaka svIkAre ane te pachI jaDa-cetanano bheda nakkI karI jaDane jaDa tarIke ja jue ane ekamAtra cetanano Azrava grahaNa kare tyAre saMvara-karmanuM aTakavuM, karmanI nirjarAnI zarU thavuM bane che. eka tarapha karma AvatAM aTake ane bIjI tarapha bAMdhelA karmamAMthI mukta thato jAya arthAt karmanI nirjarA thatI jAya tyAre te AtmArthI mokSamArge prayANa kare che. jIvanI sthiti ane paramAtmapadanI prApti paramAtmAe A AtmAnuM svarUpa jevuM joyuM, jANyuM ane anubhavyuM tevuM sarva jIvonA klyANa arthe prakAzyuMche. A AtmA trikALI zuddha dravya temAM tenI zuddhatAne eka lezamAtra paNa koI azuddha karI zakato nathI. te AtmA parama caitanya svarUpa che. anaMta guNovALo che, sarvajJache, sva-para prakAzaka che. jJAnasAgara che, AnaMdasAgara che, premasAgara che. tevA tenA svarUpano anubhava kaI rIte thaI zake. tenuM saMpUrNa rahasya ane mokSa prAptinI cAvI ratnatraya dvArA bhagavAne jIvonA kalyANaarthe batAvI che. paramAtmA pote paNa koIka bhavamAM karmathI gherAyelA hatA. temane paNa mithyAtva vaLageluM hatuM. teo paNa ApaNI jema bhavabhramaNa karatA hatA. AjanI ApanI hAlata ane temanI bhavabhramaNa vALI sthitimAM lezamAtra taphAvata nahoto. paraMtu ApaNane A sthitino kheda nathI. paramAtmAnete akArI ane asahya lAgetethItemano savaLo puruSArtha temane AtmAmAMthI paramAtmapada sudhI laI gayo. zrI tIrthaMkara nAmagotra bAMdhyu. Ade puruSa kahevAyA. vartamAna covIsInA prathama tIrthaMkara tarIke zrIRSabha jinezvare traNe lokanI samasta jIvarAzine mATe A kalyANakArI mokSamArga prakAzyoche. jemArgecAlIne zrI RSabha tIrthaMkara thayA te ja mArgecAlanArA vartamAnamAM mahAvideha kSetramAM zrI sImaMdhara svAmI che. ane anAgata kALe paNa je je tIrthaMkara thaze teo A ja mArge cAlIne thavAnA che. * (111) Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 26 tubhyaM namastribhuvanArtiharAya nAtha! tubhyaM namaH kSititalAmala bhUSaNAya / tubhyaM namastrijagataH paramezvarAya, tubhyaM namo jina ! bhavodadhizoSaNAya / / 26 // bhAvArtha : he nAtha! traNa lokanI pIDA haranAra tamane namaskAra ho. he pRthvInA nirmala alaMkArarUpa! tamane namaskAra ho. huM traNa jagatanA paramezvara! tamane namaskAra ho. hejinezvara! bhavarUpI samudranuM zoSaNa karanAra evA tamane namaskAra ho. merA jIvanI zaMkA ane tenuM samAdhAna ane paramAtmAno mahimA. zrI bhaktAmara stotranA chavvIsamA zlokamAM paramAtmAnI stuti karatAM ema kahevAmAM AvyuM che ke he nAtha, traNe lokanI pIDAne Apa haranAra che. tethI he prabhu, Apane namaskAra ho, namaskAra ho. A zlokanI prathama paMktimAM prabhune traNelokanI pIDA haranAra kahyA che. traNelokanA jIvonA duHkhono nAza karanAra kahI zakAya. traNelokanA jIvonI Adhi-vyAdhi ane upAdhino nAza karanAra kahI zakAya. Ama kahevAnuM kAraNa ane tAtparya e che ke paramAtmA pote traNe lokanA nAtha che. sarvajJa che. parama vItarAgI che. ahIM koI evo tarka kare ke paramAtmA kayA kAraNe traNe lokanA jIvonI pIDA ane du:khono nAza karanAra che? zuM teo traNe lokanA nAtha che mATe pIDAne dUra karanAra che ke sarvajJa hovAthI, traNe lokanA jIvonA duHkhone jANanAra hovAthI teno nAza karanAra che. jo teo parama vItarAgI che to temane jIvonA du:khone nAza karavAnI katva buddhi ke rAga kyAMthI AvyA. A ane AvA aneka prazno je buddhi dvArA upasthita karavAmAM Ave che te buddhi abhAgaNI che. jIjJAsAnA nAme buddhi ke ahaMkAranA jora upara prazna karanAra praznakartA upara karuNA ja lAvavI ghaTe. dhoma dhakhatA vaizAkhamAM saharAnA raNamAM pracaMDa garamI sivAya bIjo zeno anubhava thAya. ane hajAro AmravRkSothI ghaTATopa gherAyelA vanamAM vRkSanI chAyA nIce zItaLatA sivAya bIjo zeno anubhava thAya. saMsAranA jIvo trividha tApe zekAya che. ane paramAtmAno (112). Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azraya temanA mATe AmravATikAmAM zItaLa chAyA samAna che. ahIM Azaya e che ke paramAtmAnA guNono Azraya levo hitAvaha che. paramAtmA je mArge cAlIne paramapadane pAmyA te mArge cAlavuM hitAvaha che. paramAtmAe je prakriyA, je samajaNa, je aMtarmukhatA, je AtmapuruSArtha ane je svabhAva 2maNatA dvArA sarva karmono kSaya karI parama vItarAgatA prApta karI te ja traNe kALamAM trividha tApathI pIDAtAM sarva jIvo mATe parama hitakArI mArgache. A ja arthamAM ahIM paramAtmAne traNe lokanI pIDAne haranAra kahevAyAche. A zlokamAM AgaLa ema kahevAyuM che he prabhu, Apa pRthvInA nirmala alaMkArarUpa cho. tethIApane namaskAra ho, namaskAra ho. pRthvI upara vicaratAM manuSyomAM jeo atyaMta samRddha hoya teo mUlyavAna ratnajaDita maNi vagerethI zobhatAM jenI kiMmata AMkatA jhaverIo paNa vicAramAM paDI jAya tevA atyaMta mUlyavAna AbhUSaNo dhAraNa kare che. paraMtu samasta lonA sarva dhana-kuberonA tamAma AbhUSaNone ekaThA karavAmAM Ave to paNa paramAtmAnA kevaLajJAnarUpI AbhUSaNanI sAme temanA AbhUSaNo paththara, kAMkarAthI vizeSa kaMI visAtamAM nathI. bIjI rIte ema paNa kahI zakAya ke A pRthvI uparanA sarva jIvomAM mahApuNyayoge prApta thayelAM zAtAvedanIyanA sukhone bhogavatAM jIvo ane temanA te sukho ApanA kevaLajJAnarUpI sukhanI sAme dhULa barAbara che. ane tethI ja paramAtmAne A bhUtala uparanI zobhArUpa kahevAmAM AvyA che. teo zA mATe paramezvara kahevAya che. AgaLa ema kahevAyuM che ke he traNe jagatanA paramezvara tamane namaskAra ho, namaskAra ho. uparanI paMktimAM pRthvI uparanA nirmala alaMkArarUpa kahyAM pachI ahIM temane traNe lokanA paramezvara kahevAmAM AvyA che. A traNelokamAM pRthvIloka ho ke devaloka ho te sarvajIvo mATe teo paramezvara che. devagatimAM devendro ane bIjA aneka devo jJAnI paNa che. ane aizvaryayukta paNa che. ane chatAM paNa paramAtmA traNe lokanA sarvajIvo mATe eTalA mATe paramezvara che ke koIpaNa jIva jyAM sudhI potAnA sarva karmano kSaya karI potAnA nirmaLa kevaLajJAnane pragaTa na karI zake tyAM sudhI te paramAtmapadane pAmI zakato nathI. Ama A bhUmikA ane tenAthI nIcenI bhUmikAvALA traNe lokanA sarvajIvo mATe kharekhara te paramezvara che, paramazaktivAna che. pracura vaibhava ane jJAna hovA chatAM A ja kAraNe devendro paramAtmAnI vinamrapaNe pUjA ane bhakti kare che. paramAtmA tarapha teo samarpita che. kema ke paramAtmapadanI prApti te temano Adarza che ane (113) Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanI jhaMkhanA paNa che. utpAda - vyaya - dhruvanI tripadInuM svarUpa A zlokanA aMtima caraNamAM kavi ema kahe che ke he jinezvara, bhavarUpI samudranuM zoSaNa karanAra evA Apane namaskAra ho,namaskAra ho. jinezvara bhagavAne pote je paramocca sthiti prApta karI tenA kAraNe temanA mATe utpAda, vyaya ane dhruvanI tripadImAMthI utpAda ane vyayano aMta Avyo. jyAM sudhI jIva sarva karmathI rahita thato nathI; tyAM sudhI jIva bhavabhramaNa karyA kare che. navAnavA janma dhAraNa kare che. tethI utpAda dvArA navA-navA janma svarUpe utpanna thavuM ema sUcavAyuM che. jyAM sudhI karmabaMdhana cAlu rahe, Azrava cAlu rahe tyAM sudhI jIva cAre gatimAM bhramaNa kare che ane tenAM janma maraNa niraMtara cAlyA kare che. arthAta utpanna thayelA jIvano maraNa thatA tenA te bhavano vyaya thAya che. tethI A Atmatattva je niraMtara dhruva ane avicala che te dhruva hovA chatAM janma ane maraNanA kAraNe utpanna ane vyaya thatuM jaNAya che, janmatuM ane nAza pAmatuM jaNAya che, janme che ane maraNa pAme che. anaMtakALathI anaMtabhavanA bhramaNa thatA hovAthI A bhavasAgaramAM jIvo janme che ane mRtyu pAme che, tene pAra karI zaktAM nathI. AvA asaMkhyatA bhavarUpI sAgarane ane tenA UMDANane koNa pAmI zake. pRthvI upara prakAzatAM sUraja jevo sUraja paNa asahya garamI pheMkavA chatAM pRthvI uparanA samudranA jaLanuM zoSaNa karI zakato nathI. paraMtu paramAtmAe bhavarUpI samudranuM kevaLajJAnarUpI AtmasUrya dvArA saMpUrNa zoSaNa karyuM che. bhavarUpI samudramAM bhaTakAvanAra paryAyarUpI jaLanuM eka biMdu paNa bacI zakyuM nathI. sarva bhavano abhAva karIne, janma-maraNano aMta lAvIne, utpAta ane vyayano vinAza karIne paramAtmA kevaLajJAnarUpI AbhUSaNa vaDe A pRthvI para zobhe che. traNe lokanA jIvo mATe te paramezvara che. paramAtmAnI je bhakti kare che. paramAtmAno je Azraya kare che. paramAtmAne je samarpita thAya che. paramAtmAnA divyaguNonuM aharniza ciMtavana karI tene AtmasAta karavAno je je jIvoe puruSArtha upADyo hato. vartamAnamAM je je jIvo tevo puruSArtha upADaze. temanA mATe te temanI sarvapIDA haranAra ane bhavarUpI samudranuM zoSaNa karanAra nimittarUpa hovAthI AcArya bhagavaMta zrI mAnatuMgasUrIzvarajIe zlokamAM AdizvaradAdAne vividha prakAre vAraMvAra namaskAra karyA che. For Priva(298) nal Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 27 ko vismayo'tra yadi nAma guNairazeSa stvaM saMzrito nikhakAzatayA munIza ! doSairupAttavividhAzrayajAtagarvai:, svapnAntare'pi na kadAcidapIkSito'si ||27|| bhAvArtha : he munIzvara! amane ema lAge che ke anya sthaLe Azraya nahi maLavAthI ja badhA guNoe tamAro Azraya karyo che. emAM zuM Azcarya ? temaja aneka sthaLe Azraya pAmavAthI jemane abhimAna thayuM che te doSoe koI vakhata svapramAM paNa tamane joyA nathI temAM paNa zuM Azcarya ? arthAt badhA guNoe tamArAmAM Azraya karyo che. 2nA paramAtmA guNasAgara che zrI bhaktAmara stotranA sattAvIsamA zlokamAM ema kahevAmAM AvyuM che ke he munivara, amane ema lAge che ke anya sthaLe Azraya nahIM maLatA badhA guNoe tamAro Azraya lIdho che. tenuM Azcarya paNa zA mATe thAya ? kemake jene bIjA koIe paNa Azraya na Apyo te sarvaguNone Ape Azraya Apelo che. A rIte prabhune guNonA sAgara paNa kahI zakAya. A zloka keTalAka spaSTa satyone rajU kare che. A jagatamAM be tattvo pradhAnapaNe rahelA che. guNa ane avaguNa. jenI pAse sAcI buddhi ane dRSTi hoya che te guNane grahaNa kare che ane mithyAbuddhi ane mithyAdRSTi hoya che te avaguNane grahaNa kare che.A zlokamAM paramAtmA A rIte guNasAgara kahevAtA hovAnuM kAraNa temanI satyabuddhi ane sAcI daSTi che.jyAM sudhI jIvamAM mithyAbuddhi ane mithyAdaSTi hoya tyAM sudhI te avaguNono Azraya le che. athavA te svayaM avaguNonuM AzrayasthAna bane che. unnati ane patanano krama, parvatanA rUpaka dvArA samajUtI A vastu jarA spaSTatAthI vicArIe to ema kahI zakAya ke parvata uparathI pANIne haMmezA DhALa tarapha vahevuM game che. anubhava paNa ema kahe che ke DhALa utaravo sahelo che paNa DhALa upara caDhavuM kaThaNa che. parvatanI UMcAIe zikhara (115) Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara pahoMcavuM sAmAnya rIte badhAne muzkela jaNAya che. vaLI caDhatAM-caDhatAM ghaNAne thAka paNa lAgI jAya che. ghaNAM caDhatAM-caDhatAM thAka lAge tyAre vAraMvAra vizrAma paNa kare che. paraMtu zikhara uparathI taLeTI tarapha AvavAmAM vAra nathI lAgatI. DhALa hovAthI jhaDapathI utarI zakAya che. A citra dvArA ema kahI zakAya ke jIvanamAM pragati karavI, unnati karavI, AtmajJAna prApta karavuM, samyagdarzana prApta karavuM, mokSa meLavavuM e badhI vAta parvata caDhavA jevI kaThaNa che. jyAre guNonI dRSTie A ja unnatine vicArIe khAsa karIne AtmonnatinA saMdarbhamAM vicArIe tyAre kSamAnA guNane dhAraNa karavuM te parvata upara caDhavA barAbara che, ane krodhane Azraya Apavo te parvata uparathI utaravA barAbara che. e ja rIte guNarUpI sopAno caDhatAM-caDhatAM parama vItarAgano Azraya karavo te parvatanA zikhara tarapha javA barAbara che. ane krodhAdi sopAno utaratAMutaratAM aneka avaguNo, doSo ane kaSAyono Azraya karavo te taLeTImAM javA barAbara che. guNono Azraya karavo te unnatinI nizAnIche. avaguNono Azraya karavo te patananI nizAnI che. ahIM ema jaNAvyuM che ke 52mAtmA e samasta guNone Azraya Apyo che.traNelokanA jIvoe jene Azraya na Apyo athavA jemane Azraya ApavA mATe ruci paNa na darzAvI te sarvaguNone ekamAtra paramAtmAe Azraya sthAna ApyuM tethI sarvaguNo ekamAtra paramAtmAmAM rahelA che. tema kahevAmAM AvyuM che. A paramAtmapadanI yAtrA-sarvaguNone potAnAmAM Azraya ApavAnI A vAta kAMI sahelI nathI. te atyaMta vikaTa ane duSkara che. eTalA mATe AtmasAdhanAnA paMthe cAlanArAM yAtriko jyAre thAkIne vacce vizrAMti levA lalacAya che. temanA mATe eka kavie kahyuM che ke H " e kyArene kevI rIte pahoMcI zakaze nijadhAma sudhI, je cAra divasanI yAtrAmAM lalacAya utArA zodhe che.' 5ramAtmapada prAptino mArga kevo kaThaNa che. koNa te mArge jaI zake ane te mArge cAlatAM kevI taiyArI karavI paDe tenI vAta paNa eka prAcIna kAvyamAM A rIte jaNAvI che : " harino mArga che zUrAno, nahIM kAyaranuM kAma jone, prathama paheluM mastaka mUkI varatI levuM nAma jone. ,, A baMne kAvyapaMktio dvArA ghaNuM-ghaNuM kahevAnuMche. saMsAra choDI mokSanA hetu mATe A jIve anaMtavAra cAritrya grahaNa karyuMche. anaMtI vAra navamI traiveyaka sudhI jaI Avyo to paNa kema ThekANuM na paDyuM. eno javAba "namuthuNaM sUtramAM" A rIte Ave cheH-" tinnAruM tArayANaM'" prabhu pote taryA ane bIjAne tAryA. (116) Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre ahIM to jIva pote taryo na hoya ane bIjAne tAravA mathato hoya. ahIM jIva kyAM to mithyAtvanA kAraNe rokAyo kyAM mokSamArganI yAtrAmAM lalacAIne utArA zodhavA mAMDyo. AvA utArA teNe jIvonA kalyANanA nAme bahirmukhatAthI pragaTa rIte saMbaMdhita jyAre-jyAre zodhyA tyAre-tyAre tenA phaLasvarUpe zubhamAM pravRtta hovAthI puNya arjita karyuM ane tenA phaLa bhogavyAM paNa mokSamArga upara AgaLa vadhI zakyo nahIM. khAMDAnI dhAra jevo A mArga che. gAmaThI bhASAmAM kahIe to mAthA sATe mAla che. Ama guNone Azraya ApatAM-ApatAM sarvaguNone Azraya ApI AtmAmAMthI paramAtmA sudhI AdipuruSa zrI RSabha jinezvara pahoMcyA ane jagatamAM te ekamAtra evA hatA jeNe sarvaguNone Azraya Apyo. ane jenAthI samasta doSI traNekALane mATe niraMtara jojano dUra rahyAM. tAtparya ke temanAmAM doSono sarvathA abhAva hato. jIva vibhAva avasthAmAM svapramAM paNa prabhunuM darzana karI zakto nathI? AgaLa jaNAvyuM che tema unnati karatAM patana saheluM che. zikhara para caDhavA karatAM DhALa utaravo sahelo che. te rIte je saheluM jaNAyuM te jagatanA jIvoe karyuM. doSone temaNe Azraya Apyo. avaguNone paMpALI-paMpALIne moTA karyA. temanAmAM ja temaNe niraMtara ruci ane prIti rAkhI. tethI khuda avaguNone abhimAna AvyuM. bhale prabhue amane Azraya na Apyo paNa traNe lokanA jIvomAM kevA mojathI ame rahIe chIe. anaMtakALathI darekedareka bhavamAM traNelokanA jIvo mATe ane parasparane AzrayarUpa chIe, A kAMI amArI jevI tevI mahattA che ? ahIM AgaLa ema paNa kahevAyuM che ke jagatanA jIvomAM traNelokamAM doSo AzrayasthAna pAmyA che. tethI teo traNelokanA jIvothI paricita che. temanA paramasakhA ane snehI che. paraMtu he guNasAgara prabhu ApanAthI te eTalAM badhAM aparicita che ke Apane A avaguNoe kadApi joyA, jANyA ke anubhavyA nathI. ApanA viSe temane kadApi koI vicAra paNa Avyo nathI. to pachI nidrAmAM ke svapramAM paNa teoe Apane na joyA hoya temAM zuM Azcarya che. ahIM Azaya ane gUDha rahasya e che ke avaguNa ane doSothI bharelo jIva, rAgadveSa ane ajJAnathI saMyukta jIva, moha ane AsaktithI gherAyelo jIva, jAgRti ke svapramAM paNa kadApi prabhunA darzana karI zakato nathI. jene te prabhunA darzana karI zakato nathI tema prabhumAM koI doSa kadApi pravezI zakato nathI. eno artha e che ke paramAtmAnA zuddha dravya jevuM ja For Pr(993 rsonal Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanuM paNa zuddha dravya che. ane temAM rAga ke dveSa, ajJAna ke moha traNekALamAM eka samaya mAtrAnA mATe paNa pravezI zake tema nathI ane Ama chatAM anubhava dazA bhinna che ke svabhAvamAM nimagna sarvajJa vItarAga paramAtmA potAnA zuddha dravyamAM ramaNatA kare che ane AnAtmadazAvALo jIva vibhAvamAM hovAthI potAnI zuddhatAnuM svapramAM paNa darzana karI zakato nathI ane avaguNo ane doSomAM niraMtara sahavAsa ane adhyAsamAM bhavabhramaNa karyA kare che. A zloka dvArA paNa kavie tattvanA abhuta rahasyo samajAvyAM che. (118) Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 28 3jorazotarusaMzritamunnapUraa - , mAbhAti rupamamalaM bhavato nitAntam / spaSTollasatkiraNamastatamovitAnaM, viiAM rava payogharapArzvarti ra8 || bhAvArtha : he bhagavAna! UMcA azokavRkSanI nIce raheluM tamAruM dedIpyamAna nirmalarUpa megha maMDalanI pAse atyaMta camakI rahelA ane aMdhakAranA samUhane nAza karanArA evA sUryanA biMba jevuM khUba ja zobhe che. 28 | azokavRkSano mahimA : vicAra, dhyAna ane vezyAnuM | svarUpa zrI bhaktAmara stotranA aThThAvIsamAM zlokanA prAraMbhamAM ema kahevAyuM che ke he bhagavAna, UMcA azoka vRkSanI nIce ApanuM dedIpyamAna nirmalarUpa zobhI rahyuM che. azokavRkSa ATha prAtihAryomAMthI eka che. A prAtihAryonI racanA svayaM indra kare che. prAtihAryo eTale bhagavAnano vizeSa mahimA batAvatAM cihno-azokavRkSa zrI tIrthaMkara paramAtmAnI kAyAthI bAragaNI UMcAI dharAvatuM hoya che. samavasaraNamAM zrI paramAtmA azokavRkSanI nIce siMhAsana upara beThelA hoya che. azokavRkSanA nAma pramANe guNa che. azokavRkSa nIce besavAthI koIpaNa prakArano zoka ke saMtApa thato nathI. vyAkuLatA dUra thAya che, ane zAMti maLe che. zrI tIrthaMkara paramAtmAnA cAritryavAMcana vakhate A prAtihAryanI vigato sarasa rIte jaNAvavAmAM AvelI che. ane te dareka prAtihAryano mahimA paNa batAvavAmAM Avyo hoya che. ema kahevAya che ke azokavRkSa chAyA dharIne paramAtmAnI sAthe ja cAlatuM hoya che. paramAtmA vihAra kare tyAre AjubAjunA cotaraphanA vistAramAM rogAdikano koI upadrava nathI hoto. rastA uparanA kaMTako paNa namIne vaLI jatA hoya che. A rIte paramAtmAno mahimA batAvanAra che je vigato emanA caritra varNanamAM Ave che. te dareka khUba garbhitArthavALI che. ane jarA vigatathI samajIe to ApaNuM zarIra je pudgalonuM baneluM hoya che. tenI AsapAsa thoDI UMcAI upara ApaNAM be anya zarIra tejasa zarIra ane kArpaNa zarIra rahelAM hoya che. (119) Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI AjubAju rahelI vezyAnI vAta paNa jANItI che. ApaNe jevA prakAranA dhyAnamAM hoIe chIe. jema ke ArtadhyAna, raudradhyAna vigere te dhyAnanA prakAra pramANe vezyAno raMga hoya che.A badhA dhyAna ApaNAM baMdhana ane muktithI saMbaMdha dharAve che. dhyAna cha prakAranA che ane vezyAo paNa cha prakAranI che. temAM sauthI uttama dhyAna zukla dhyAnache ane te samaye vezyA paNa zukla prakAranI hoya che. ApaNI AjubAjunA tejasa ane kArmaNa zarIrane AbhAmaMDaLa paNa kahI zakAya. A AbhAmaMDaLanI AjubAju vartuLAkAre niraMtara vicAronuM saMkramaNa cAlu hoya che. koI paNa karma udayamAM Ave te pahelAM te vicAra dvArA manamAM Ave che. mana te vicArane jeTalA rasa ane AsaktipUrvaka svIkArI kAyArUpa pratibhAva Ape che, tema-tema navA karmanI zRMkhalA banatI jAya che. A vicAronI duniyA paNa ajaba-gajabanI che. jo tame sUkSma dhyAnapUrvaka tenuM avalokana karazo to rAga dveSanI dharI upara vartuLAkAre vividha kaSAyomAM jenuM vibhAjana karI zakIe tevA vicAro niyamitapaNe niraMtara cAlatA hoya che. vicAro svaye jaDa hovA chatAM tenI sAthe ApaNe ekatva buddhi karI che. ane samastajIvana vicAradazAnA AdhAre mananI bhUmikA upara cAlyA kare che ane e rIte karmabaMdha ane bhavabhramaNa cAlyA kare che. anubhavathI darekane jaNAze ke pote vicArathI kadApi mukta rahI zakato nathI. vicAro satata cAlyA kare che. ane je vicAro cAle che te AtmanivedanapUrvaka nikhAlasatAthI koI kabUla kare to ema spaSTa jaNAze ke tamAma vicAro AtmA sivAyanA ja vicAro hoya che. koI AtmAnA vicAro karatuM nathI tethI A prakArano varga, je sauthI vizALa varga che, tene to AtmAnA vicAro sAthe kAMI levA-devA nathI tema kahI zakAya kema ke A moTo varga to AtmAnA vicAro ja karato nathI pachI tene AtmAthI zI rIte nisbata hoI zake? "vicAraka"nuM parivartana thAya pachI AtmajJAna thAya. uparanI badhIja bAbatone A zlokanA azokavRkSa sAthe kaI rIte saMbaMdha che te vicAraNA have ApaNe AgaLa karIzuM. je loko AtmAnA vicAro kare che. AtmaciMtana kare che. himAlaya, jUnAgaDha, tAraMgA ke IDaranI guphAomAM jaIne bese che. temane paNa ghaNuM-ghaNuM AtmaciMtana karavA chatAM AtmA hAthamAM nathI Avato tenuM zuM kAraNa? teno javAba eka ja che, saMsArI saMsAranA vicAromAM tallIna che. sAdhu AtmAnA vicAromAM lIna che to paNa AtmAno anubhava For Prica 2o)onal Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTalA mATe nathI thato ke "vicAraka"nuM parivartana karyA vinA kevaLa vicAromAM parivartana karavAthI AtmA hAthamAM Ave tema nathI. vicArakanuM parivartana eTale aMtarmukhatAno abhyAsa, potAnA svarUpanI zodha, tenA taraphanI tenI tIvra ruci ane puruSArtha A badhuM aMtaraAtmadazAmAMthI paramAtmadazA tarapha jatAM AtmAnA svAnubhavamAM avazya Ave, Ave ane Aveja. jenA svAnubhavamAM Asana sthiratA pragaTI hoya lAMbAkALa sudhI dhyAna thaI zakatuM hoya. sAlaMbana dhyAnamAMthI nirAkAra dhyAna tarapha jaI zakAyuM hoya ane to paNa AtmA hAthamAM na Avyo hoya to samajavuM zuM? ApaNe dayA, zAMti, ahiMsA AdiguNone bhAre jahemata UThAvIne, ugra puruSArtha karIne bahArathI keLavIe eTale lokomAM khyAti maLe che. ane jagatamAM vAha-vAha thaI jAya che. ane ATaluM badhuM karavA chatAM pAcho AtmA hAthamAM nathI Avato tenuM kAraNa zuM? Asana sthiratA, sAlaMbana dhyAna ke bAhyaguNone pragaTa karavAno puruSArtha pachI paNa svAnubhUti rokAvAnuM kAraNa jIvano sattAmAM AtmA sivAya bIje paDelo bhAva che. eTaluM ja nahI paraMtu svabhAvanI ruci ane prIti, dhyAna paNa sahajapaNe Ape che. guNone pragaTapaNa sahajapaNe kare che. AgaLa vadhIne tyAM sudhI kahI zakAya ke svabhAvanI baLavAna ruci ane prIti paMcamahAvratane paNa janma Ape che. Ama paMcamahAvrata paNa svayaMbhU pragaTe che. paramAtmapadanI yAtrA kevI hoya? traNe kALamAM te samAna che. have paramAtmAnI AtmAmAMthI paramAtmapadanI yAtrAne sUkSmatApUrvaka avaloko. A yAtrA atItanA, vartamAnanA ke anAgatakALanA game te tIrthakaranI haze to paNa te samAna haze. zrI tIrthakara bhagavaMtone janmathI je jJAna hoya che te pUrvanI ArAdhanAnA phalasvarUpa hoya che. AtmAmAMthI paramAtmapadanI yAtrA jenI paNa jyAre zarU thaI tyAre te AtmAnI aMtarmukhatAnA lakSe zarU thaI che. zuddha dravya upara eka samaya mAtrAnA mATe paNa jo daSTi sthira thaI jAya, eka kSaNa mATe paNa jo svAnubhUtipUrvaka Atmadarzana thAya to A AtmAne traNe kALamAM pachI bahAranA padArtha ke vastu upara ruci ke Asakti rahetI nathI. jene AtmAmAM prIti jAge che. tenA AtmAmAMthI paMcamahAvrata pragaTe che. jenI ruci ane vIrya AtmAmAM Thare che. te saMkalpa-vikalpothI para thaI nirvikalpa dazAmAM Thare che. eTaluM ja nahIM paraMtu AtmAnA pradeza-pradezathI nidhAnarUpe AtmaguNonI prApti thAya che ane pragaTe che. (ta keLavavA paDatA nathI.) teo Atma For Priate & Personal Use Only 1 2 1 ) Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmadazAne pAme che. zrI RSabha jinezvaranI stuti karatAM A stotramAM prabhune saMbodhIne kavi kaheche ke paramAtmAnuM rUpa megha-maMDaLanI pAse atyaMta camakI rahelA ane aMdhakAranA samUhano nAza karanArA evA sUryanA biMba jevuM zobhI rahyuM che. prabhunI kAyAthI bAragaNuM UMcuM azokavRkSa viSe ema paNa kahI zakAya ke te jeTaluM UMcuM che teTalI UMcAI sudhI ane tenA parighanI aMdara samavasaraNamAM beThelAM cAregatinA jIvone koIpaNa prakAranI vyAkuLatA nathI hotI. koIpaNa prakAranI azAMti nathI hotI. sarva prakAranAM zokathI rahita evAM A jIvo potAnA jAti svabhAvane bhUlIne, pArasparika verane bhUlIne, paramAtmAnA divya dhvanine azokavRkSanI nIce jhIlI rahelA evA te kALe AtmAnI anupama zAMtine vede che. azokavRkSa nIce rahelAM bhagavAnanI vAta A zlokamAM kahIne AcArya bhagavaMte ghaNo arthagaMbhIra bodha Apyo che. * For Priva2 2 sonal Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 29 siMhAsane maNimayUkhazikhAvicitre, vibhrAjate tava vapuH kanakAvadAtam / bimbaM viyadvilasadaMzulatAvitAnaM, tuDgadayAdrizirasIva sahastrarazme : // 29 / / bhAvArtha : he bhagavAn ! ratnanA kiraNonA agrabhAgathI vividharaMgavALA siMhAsana upara tamAruM suvarNa jevuM suMdara zarIra UMcA udayAcala parvatanA zikhara upara jenAM kiraNono samUha AkAzamAM zobhI rahyo che evA sUryanA biMba jevuM zobhe che. || relI prabhunA siMhAsanano mahimA ane varNanA zrI bhaktAmara stotrano ogaNatrIsamo zloka paNa AgaLanA aThThAvIsamAM zloka jevI bodhanI uttama vAta laIne Ave che. A zlokamAM ema jaNAvyuM che ke he prabhu, Apa evA alaukika siMhAsana para birAjamAna cho. je ratna ane maNiothI jaDeluM che. ane te ratnomAMthI nIkaLI rahelAM vividha kiraNothI siMhAsana khUba zobhI rahyuM che. AgaLa je aSTapratihAryanI vAta karI che te dareka cinha devendra dvArA sarjAyela hoya che. ane te darekane tenI potAnI viziSTatA paNa che. samavasaraNanI aMdara je alaukika siMhAsana upara sarvajJa vItarAga paramAtmA birAjamAna che. tenI zobhAnI zI vAta kahevI ! siMhAsana ratnajaDita che. tenA atyaMta bahumUlyavAna ratnomAMthI vividha prakAranAM kiraNo nIkaLI rahyAM che. ahIM A vAta jarA vigatathI vicArIe koI rAjAnI sabhAmAM sAmaMto, maMtrIo, senApati vigerenA Asano temanA pada ane adhikAranA saMdarbhamAM temane apAya che. tethI sabhAmAM rAjAnuM siMhAsana badhAthI UMcuM ane sarvAdhika mUlyavAna hoya che. rAjAomAM paNa je sarvazreSTha rAjavI cha khaMDano svAmI ane cakravartI hoya tenuM siMhAsana keTaluM badhuM mUlyavAna hoya! AvA cakravartInA siMhAsana karatAM devendranuM siMhAsana adhika mUlyavAna che. ane te devendra jyAre potAnA svAmI ane traNelokanA nAtha vItarAga paramAtmA mATe pote je siMhAsana banAvyuM hoya, potAnA hRdayamAM jemanA mATe akhaMDabhaktinI dhArA vahetI hoya, pote jene samarpita hoya ane mana-vacana-kAyAnA yogathI jenA aNue aNumAM paramAtmAno apUrva mahimA hoya tevA tIrthaMkara prabhunuM Asana keTaluM sarvotkRSTa hoya e ApaNI kalpanAmAM paNa AvI zake tema nathI! For Pr(923)sonal Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane AvAM sarvotkRSTa siMhAsananI potAnI zobhA paramAtmA tenA para birAjamAna hovAthI anekagaNI vadhI che. paramAtmAnuM audArika zarIra siMhAsanathI haMmezA cAra AMgaLa UMcuM birAjamAna hoya che. Ama ahIM khUbI to e che ke paramAtmAnuM dArika zarIra eTaluM badhuM tejasvI ane prakAzamAna che. kyAreka to ema lAge che ke paramAtmAnA zarIra pAse siMhAsana svaye phIkuM jaNAya che.samavasaraNamAM siMhAsana para jyAre paramAtmA birAje che tyAre cAregatinA jIvo prabhunI dezanA sAMbhaLavA padhArelA hoya che. sApa ane noLiyo, uMdara ane bilADI, vAgha ane bakarI ane matsyagalAgalanA nyAyavALA veravRttivALA ekamekathI caDhiyAtA zaktimAna cAregatinA jIvo prabhunI dezanA zAMtithI sAMbhaLe che. prabhunI dezanA jIvo kevI rIte samajI zake che? upara je vAta kahI tenA anusaMdhAnamAM koIne ema prazna thAya ke AvAM vividha prakAranAM prANIo, pazuo, paMkhIo, manuSyo, nAgakumAro, devo A badhA prabhunI dezanA kevI rIte sAMbhaLI zakatA haze? temanA OMnA divyadhvanine kevI rIte jhIlI zakatA haze? to eno uttara e che ke sUryanA kiraNo jenA upara paDe te sarva padArtha prakAzita thatA hoya che. vaLI sUryanA kiraNo je je padArthane prakAzita kare che. te te padArthane prakAzita karatI vakhate sUryanA potAnAmAM koI svArthabuddhi hotI nathI. sUryanA prakAzanA kiraNo evuM vicAratA nathI ke mArA prakAzanA kAraNe durAcArI vadhAre durAcArI banaze, pApI vadhAre pApI banaze, hiMsaka vadhAre hiMsaka banaze. sUryano svabhAva kevaLa prakAzavAno che. ane teno prakAza jyAM paDe te sarva padArtho prakAzita thatA hoya che. A dRSTAMta paNa sAcI samaja rajU karavA mATe kaMIka aMze adhUruM che. kemake sUryano prakAza jaDa ane cetana padArtho upara paDe che. paraMtu ahIM to samavasaraNamAM birAjamAna cAregatinA jIvo ane paramAtmA pote parama caitanyathI yukta che. cAregatinA jIvonuM parama caitanya sattAmAM apragaTa raheluM che. jyAre sarvajJa vItarAga paramAtmAnuM paramacaitanya kevaLajJAna sAthe pUrNa paNe prakAzita che. temano kevaLajJAnarUpI sUrya, karoDo sUrya karatAM vadhu tejasvI che ane chatAM temanA tejamAM caMdranA jevI zItaLatA rahelI che. dareka jIva ane paramAtmA caitanya svarUpa hovAthI paramAtmAnA pragaTa teja prakAzanA kiraNone dareka jIvanI caitanyasattA AnaMdapUrvaka AvakAre che.premathI svIkAre che. samavasaraNamAM dareka jIvane apUrva zAMti ane AnaMdanuM vadana thAya che. ane e vAta spaSTapaNe samajI levA jevI che ke AtmAne koI bhASA nathI, AtmAnI koI yoni nathI, dareka jIvanuM sattAmAM raheluM Atmatattva, pragaTa For Privf q 2X]onal Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmatattva zuM kahe che te bhASAnA mAdhyamavinA sahajapaNe saraLatAthI samajI zake che ane AnaMdamAM taraboLa thAya che. A zlokamAM AgaLa ema jaNAvyuM che ke paramAtmAnuM suvarNa jevuM suMdara zarIra UMcA udayAcala parvatanA zikhara uparathI pragaTelA sUryanA biba jevuM zobhe che. jema sUryanA kiraNono samUha AkAzamAM zobhI uThe che tema UMcA siMhAsana upara beThelA paramAtmAnuM zarIra karoDo sUryanA teja karatAM paNa adhika tejasvI che. ane temanA zarIramAMthI nIkaLatA alaukika suMdara prakAza kiraNo samavasaraNamAM birAjamAna cAregatinA dareka jIva upara paDatAM hovAthI temanAmAM rahelA moharUpI aMdhakArano tatkALa nAza karI rahyAM che. Ama paramAtmAnA samavasaraNamAM birAjamAna cAragatinA jIvo kharekhara mahAbhAgyazALI che ema kahI zakAya. aThThAvIsa ane ogaNatrIsamAM zlokanI gAthAno abhuta mahimA hRdayamAM dhAraNa karIe tyAre saMbhava che ke saheje evo prazna thaI jAya ke te cAragatinA jIvone kharekhara dhanya che ke jemane tIrthaMkara prabhunA samavasaraNamAM birAjavAno ane temanI divyavANI sAMbhaLavAno lAbha maLyo. ApaNane jo Avo avasara maLyo hota to ApaNuM kAma thaI jAta! A bAbatamAM ema kahI zakAya ke paramAtmAnI dezanA sAMbhaLIne paNa jIva pote AtmakalyANa na karI zakyo hoya te saMbhavita che. kema ke paramAtmAnI dezanA sAMbhaLIne bahAra AvyA pachI jeNe-jeNe potAnA jAtisvabhAvane dhAraNa karyo. veravRtti ane anya kaSAyomAM pharIthI lubdha thayA tevA jIvo prabhunI dezanA sAMbhaLavA chatAM paNa pAchA bhavabhramaNanA cakkaramAM paDI jAya che. DanalapapilonI gAdI upara besIe chIe tyAM sudhI te dabAyelI rahe paraMtu UbhA thaI jaIe to tenI sthitisthApakatA dhAraNa karI asala mULa svarUpamAM AvI jAya che. tevI rIte dezanA paramAtmAnI hoya ke vyAkhyAna AcArya bhagavaMtanuM hoya paraMtu jeTalo samaya sAMbhaLavAno Ave teTalo samaya moharUpI aMdhakAra nAza pAmato jaNAya che. paraMtu te sAMbhaLIne bahAra AvyA pachI koI-koI jIvo DanalapapilonI gAdInI jema pharIthI mithyAtvarUpa, sthitisthApakatA dhAraNa karI le che. Ama chatAM nirAza ke hatAza thavAnI jarUra nathI. parAdhInadazAno jyAre ati bhAre kheda varte ane svAdhInatAnI jhaMkhanA jAge tyAre jIva yathArtha mArga grahaNa karIne ja jaMpe che. Ama A zloka dvArA paNa AcArya bhagavaMte paramAtmAnI stuti karatAM ApaNane uttama bodha Apyo che. For Prvate Personal Use Only (1 2 5) Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 30 kundAvadAtacalacAmaracAruzobhaM, vibhrAjate tava vapuH kaladhautakAntam / udyacchazAkazucinirjharavAridhAra - muccaistaTaM suragireriva zAtakaumbham / / 30 / / bhAvArtha : mogarAnA phUla jevA saphTa vIMjhAtA cAmaro vaDe suMdara zobhAne dhAraNa karanAruM ane suvarNa jevI kAMtivALuM tamAruM zarIra udaya pAmelA caMdramAnA jevA pavitra jharaNAnA pANInI dhArAothI suzobhita meru - parvatanI suvarNamaya bhUmi jevuM zobhe che. | 30 | svayaM meru paNa prabhu pAse taNakhalAnI tole che! zrI bhaktAmara stotranA trIsamA zlokamAM stuti karatAM ema jaNAvavAmAM AvyuM che ke prabhunuM zarIra meruparvatanI suvarNabhUmi jevuM zobhe che, ane mogarAnA phUla jevA sapheda cAmaro vaDe temane je pavana naMkhAya che te sapheda cAmaro udaya pAmelA caMdramAnA jevA dhavala che. vaLI, pavitra jharaNAnA pANInI dhArAo jANe vahI rahI hoya athavA tevI dhArAo samAna te cAmaro zobhI rahyA che. ahIM paramAtmAnA zarIrane meruparvatanI suvarNamayabhUmi jevuM jaNAvavAmAM AvyuM che. A meruparvata suvarNa jevA kiMmatI dravyathI banelo che. Ama, to prabhunA zarIranI tulanAmAM AvI zake athavA jenI sAthe prabhunA zarIrane sarakhAvI zakAya tevo koI ja padArtha traNe lokanI aMdara nathI. chatAM ahIM tene meruparvatanI suvarNamaya bhUmi sAthe eTalA mATe sarakhAvavAmAM Avyo che ke suvarNa eka evI dhAtu che ke jenuM mUlya anAdithI Aja sudhI kiMmatI rahyuM che. suvarNane kATa lAgI zakato nathI. ane duniyAmAM laukika eSaNAvALA loko suvarNanA alaMkArone sauthI vadhu priya gaNe che. tAtparya e che ke suvarNanI jema AtmA paNa anAdithI sauthI mUlyavAna caitanya padArtha che. A AtmA aneka janma dhAraNa karavA chatAM, aneka vakhata karavA chatAM pote svayaM amara che. te jaDa, paugalika zarIrone anaMtIvAra grahaNa kare che ane anaMtIvAra choDe che. cAreya gatimAM bhramaNa karatA jIve corAzI lAkha bhAvamAM bhramaNa karavA chatAM AtmA upara eka paNa bhavanI chApa paDI nathI. arthAta AtmA koIpaNa bhava dvArA koIpaNa bhavamAM prasAyo (126) Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. bhave-bhave AtmA je zarIrathI joDAyo che tenA pudgala paramANuono nAza thayo che, paraMtu AtmAnA asaMkhya pradezo game te bhavamAM te hato tyAre jeTalA hatA teTalAne teTalA ja rahe che. Ama, meruparvata je tenI suvarNamaya bhUmithI suzobhita che te svayaM jaDa che ane tenI suvarNamaya bhUmi paNa jaDa che. samasta lokanA parvatomAM te sauthI uttama ane aDola parvata che. mANasa pAse so, baso ke hajAra tolA sonuM hoya to teno keTalo mahimA hoya che! ane tenI tulanAmAM AkhA suvarNanA karoDo Tana meruparvatanI tulanA ke mahimA kalpanAmAM paNa na AvI zake teTalo moTo che! ane chatAM te parvatanI samasta saMpattinuM mUlya paramAtmAnA kevaLajJAnarUpI meru pAse eka taNakhalAthI paNa ochuMche! meru to Dage paNa jenAM mana nA Dage"..... meruparvata vize have vizeSa vicAraNA karIe to ema paNa kahevAya che ke pralayakALano jhaMjhAvAtI pavana ke bhUkaMpa jagatanA koIpaNa parvatane hacamacAvI zake che. tenA girazikharone ke tenA koIpaNa bhAgane toDI-phoDI zake che. paraMtu meruparvata to aDola che. acala che. te eTalo badho sthira ane akaMpa che ke tene jagatanI koI sattA ke zakti DolAvI zaktA nathI ke kaMpAvI zakatA nathI. mAnavInA mananI yAtrA sthULabhUmikAmAM jyAM sudhI te saMsAranA padArthomAM rasa dharAve che ane jyAM sudhI te bhavabhramaNamAM bhaTake che tyAM sudhI tenuM mana asthira ane DolAyamAna che. paraMtu A ja mAnavI jyAre aMtarmukha thAya, AtmAnA svabhAvamAM ramaNatA kare, potAnI svAdhIna dazAno anubhava kare ane ema AgaLa vadhato--vadhato atIndriya AnaMdanA sarovaramAM snAna kare tyAre tenuM mana Atmadravya upara saMpUrNapaNe ekAkAra hovAthI te akaMpa ane aDola hoya che. traNeya lokanI aMdara koI sattA ke zakti tene tenI nirvikalpa dazAmAM DolAvI zakatI nathI, ane AvA rasAsvAdano anubhava jeNe karyo hoya che temanA zrImukhethI koI vakhata jyAre nIce jaNAvI che te paMkti sarI paDe tyAre ja te kevA atIndriya AnaMdamAM haze teno jagatane paricaya thAya che. eka bhajanamAM gaMgAsatI ema jaNAve che ke : 66 meru to Dage paNa jenAM mana nA Dage, marane bhAMgI paDe brahmAMDa re A paMktio dvArA teo jaNAve che ke AkhA brahmAMDano nAza thAya, meruparvata calAyamAna thAya paNa jeno AtmA akaMpa ne aDola rahe che, paramAtmAmAM pUrNa samarpita rahe che athavA paramAtmadazAmAM tallIna rahe che te ja For (1 27)ersonal Use Only 33 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAco AtmajJAnI che. A zlokamAM paramAtmAnA AvA alaukika divya zarIrane je cAmaro vaDe pavana naMkhAya che tenI paNa vAta karI che. A cAmarone mogarAnA phUla jevA sapheda kahevAmAM AvyA che. A cAmaro paramAtmAnA divya zarIranI zobhAmAM, samavasaraNamAM abhivRddhi karI rahyAM che. ahIM temanA zarIrane udaya pAmelA caMdramAnA pavitra jharaNAMnA pANInI dhArAothI suzobhita meruparvata jevuM jaNAvyuM che. A gAthAmAM tulanAtmaka pratIko vaDe sapheda cAmaro jene mogarAnA sadda phUla jevA kahyA, meruparvata jevuM suvarNamaya zarIra jene udaya pAmelA caMdramAnA jevA pavitra jharaNAMonI dhArA sAthe sarakhAvyuM te badhA ja pratIko ane tulanAo vize ema ghaTAvI zakAya ke sarvajJa vItarAga paramAtmA zrI RSabhajinezvaranA audArika zarIranA varNana sAthe temanA AtmAnA pradeza-pradeze je nirmaLa kevaLajJAna jhaLake che tenA anusaMdhAnamAM pavitra dhavala jharaNAMnI dhArA niraMtara vahetAM zukla dhyAnanAM dhArA pravAha samAna che tema kahI zakAya, ane je be pavitra cAmaro vaDe prabhune vIMjhavAmAM Avato pavana te pavananI lahero samavasaraNamAM birAjamAna cAreya gatinA samasta jIvone sparzIne temane apUrva zAMti Ape che. A cAreya gatinA jIvo je trividha tApanI dAhakatAmAM samavasaraNanI bahAra zekAtAM hatAM te ahIM AvyA pachI A pavananI lahero dvArA jANe ke adbhuta zAMti ane zItaLatAno anubhava na karI rahyAM hoya! Ama, A gAthAmAM meruparvatanI jevI suvarNamaya bhUmine ane cAmarone laI temaNe vizeSa prakArano tattvabodha Apyo che. For Priyate & Personal Use Only (1 28) Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 31 chatratrayaM tava vibhAti zazAMkakAnta - muccaiH sthitaM sthagitabhAnukarapratApam / muktAphalaprakarajAlayivRddha zobhaM, prakhyApayatrijagataH paramezvaratvam / / 1 / / bhAvArtha : he prabhu! tamArA mastaka upara caMdranA jevA manohara sUryanA kiraNonA pratApane DhAMkI denAra, motInA samUhanI racanAthI vizeSe zobhatAM traNa chatro tamAruM traNa jagatanuM svAmIpaNuM sUcave che. dezanA samaye puSpavRSTi, divyadhvani, bhAmaMDala ane duMdubhi hoya ja che eTale azokavRkSanuM varNana karyuM temAM upalakSaNathI bAkInA cAra prAtihAryanuM varNana thaI gayuM samajavuM. / 31 || paramAtmAnA chatrano mahimA zrI bhaktAmara stotranA ekatrIsamA zlokamAM ema jaNAvavAmAM AvyuM che ke he prabhu tamArA mastaka upara caMdra jevA dhavala, manohara traNa chatro zobhI rahyAM che je sUryanA kiraNo ne DhAMkI rahyA che. A chatro motIonA samUhanI racanAthI vizeSa rUpe zobhI rahyAM che. traNeya chatra Apa traNeya jagatanAM svAmI cho ema paNa sUcave che. vaLI prabhunI dezanA samaye, puSpavRSTi, divyadhvani, bhAmaMDala ane duMdubhi hoya che. eTale azokavRkSanA varNananI sAthe bAkInA cAra prAtihAryanuM varNana paNa A rIte AvI jAya che. A ane AgaLanA zlokamAM paramAtmAnA prAtihAryanuM varNana vividha rIte jaNAvavAmAM AvyuM che. tIrthaMkara paramAtmAnI adabhuta puNya sAmagrInA kAraNe devendra dvArA ATha prAtihAryanI racanA karavAmAM AvI che. jemAM ApaNe azokavRkSa, siMhAsana, cAmaro vize AgaLanA zlokomAM joI gayA chIe. ahIMyA A zlokamAM traNa chatronI vAta karavAmAM AvI che. cha khaMDanA dhaNI cakravartI rAjAne mAthe paNa teo siMhAsana upara bese tyAre eka chatra dharavAmAM Ave che. AvA cakravartInA chatra karatAM paNa alaukika chatra devendranuM hoya che. paraMtu devendra pote ja jyAre paramAtmA mATe chatranI racanA kare tyAre te keTaluM adbhuta hoya! jo koI citrakAra manuSya loko te sarvazreSTha citrakAra hoya ane For Price 2 e)sonal Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene sarvottama suMdara prabhunuM citra banAvavuM hoya to te prabhunuM citra te tenI potAnI game teTalI sarvotkRSTa zakti ane prANa reDIne te citra banAve to paNa te citra manuSyalokanA manuSyanA pUrNarUpane pratibiMbita karatuM ja citra haze. tevI rIte devendra ATha prAtihAryanI racanA dvArA paramAtmAnA addabhuta mahimAne je rIte darzAve che te ghaNI arthagaMbhIra hakIkato tarapha ApaNuM lakSa dore che. te have jarA vigatathI joIe. chatra jIvone zAtA Ape che. A zlokamAM paramAtmAnA mastaka upara traNa chatranI racanA karavAmAM AvI che. te traNeya chatra caMdranA jevI dhavala kAMtithI prakAzita che ane sUryanI garamIne rokanAra che.prathama dRSTie Ama jaNAya te vAta sAcI che paraMtu jarA dhyAnathI vicArIe to jaNAze ke sapheda raMga prakAzanuM parAvartita kare che, arthAta A traNeyachatro e pratIkarUpa che ke je ema sUcave che ke paramAtmA traNeya lokanA nAtha che. pRthvI, pAtALa ane svarga lokanA te svAmI che. traNeya lokamAM te sarvottama che. samavasaraNanI racanAmAM ATha prAtihAryomAnA A traNachatro caMdranI dhavala kAMti ane zItaLatA sAthe paramAtmAnA mAthe zobhI rahelAM che. A chatro asaMkhya motIonA samUhanI racanAthI vizeSa prakAre zobhI rahyAM che. ahIM tAtparya e che ke paramAtmAnA mAthe zobhI rahelAM A traNa chatro upara paDato sUryano prakAza te chatronA vize rahelI caMdra sarakhI tenI zItaLatAne grahaNa karI te kiraNo parAvartita thaI samavasaraNamAM rahelAM cAre gatinA jIvone parokSa rIte zAMtino anubhava karAve che. bIjI rIte ema paNa ghaTAvI zakAya ke Adhi, vyAdhi ane upAdhinA trividha tApathI baLyAM-jhaLyAM cAreya gatinA jIvo samavasaraNamAM pravezatAMnI sAthe temanA trividha prakAranAM tApa samavasaraNanI bahAra ja rahI gayAM ane dhagadhagatAM sUryanA teja kiraNo sAthe bhasmIbhUta thaI te vilIna thayAM ane paramAtmAnuM chatra je caMdra jevI dhavala zItaLatAne dhAraNa kareluM che tenA saumya ane adezya kiraNo vaDe samasta traNeya lokanA sarva jIvo ne apUrva zAMti ane zAtA ApI rahyuM che. Ama traNeya lokanA cAreya gatinA sarva jIvo paramAtmA mATe racAyelAM aSTa prAtihAryomAMthI pote vividha prakAre apUrva zAtAne anubhavatAM hoya tema jaNAya che. aSTaprAtihAryanI racanAnuM rahasya samavasaraNamAM cAre gatinA jIvo parasparanAM jAtiverane bhUlIne prabhunI For Private Personal Use Only (130) Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA sAMbhaLavA Ave che. A jIvo ahIM Ave che te pahelAM temane prabhu sivAya potAnA mAnelAM sukhano mahimA hato. sukhanI temanI potAnI mAnyatAo hatI. jema ke manuSya lokanA jIvone arthAt mAnavIne dhana, vaibhava, hIrA, mANeka, ratno vagereno mahimA hoya che to devone devalokanA sukhono mahimA hoya che ane A dareka jIvane potAnI pAse je sukha hoya che tenAM karatAM adhika sukhanI jhaMkhanA hoya che.devendra pote traNeya lokanA sarvajIvonI AvI prakRtithI pUrepUrA vAkepha ane mAhitagAra che. dareka jIvane zeno mahimA che te catura devendra sArI rIte jANe che. eTale paramAtmAnA yathArtha mahimAnuM bhAna traNeya lokanA jIvone thAya te mATe devendra aSTaprAtihAryanI racanA kare che. AvI adabhuta racanA samavasaraNanA jIvoe svapramAM paNa joI ke vicArI hotI nathI. tethI azokavRkSa, siMhAsana, cAmara, chatra, puSpavRSTi, divya dhvani, bhAmaMDala ane duMdubhivALuM alaukika aizvarya dharAvatA prabhuno mahimA temane Ave che. Ama, jyAM sudhI jIva AtmA vize yathArtha nirNaya karI zakyo hoto nathI tyAM sudhI jIvane anAtmadazAnA koIpaNa padArtha ke vastuno mahimA vizeSa hoya che. samavasaraNamAM padhAratAM pahelAMnI jIvonI sthiti AtmadazAthI vegaLI che. tethI dareka jIvane pota potAnI rIte judI-judI vastuno mahimA che. paraMtu catura indrae joyuM ke dareka jIvane AvI rIte judI-judI cIja vize mahimA hovAthI teNe aSTaprAtihAryanI racanA karI. jemAM prabhunA divyadhvani dvArA jyAre jIvone AtmazAMtino bodha maLyo tyAre temane prabhunA sAmarthya ane sarvajJatAno khyAla Avyo. puSpavRSTi, bhAmaMDaLa ane duMdubhi dvArA teo atizaya prabhAvita thayA. siMhAsanathI cAra AMgaLa upara rahelAM prabhunAM audArika divya zarIra ne joI teo temane samarpita thayAM, traNeya prakAranA chatro dvArA traNeya lokanAM jIvone zAMtinI anubhUti thaI. azokavRkSe temanAM hRdayamAM rahelA zoka ane vyAkuLatAno vidhvaMza karyo. Ama samavasaraNamAMnA ATha prAtihAryoe ane paramAtmAnA darzana ane divyadhvanie tyAM upasthita cAre gatinA jIvone adabhuta ane abhUtapUrva AtmazAMti ane AtmAnaMda ApyAM. ema kahI zakAya ke kharekhara te jIvo dhanya che ke jemane samavasaraNamAM prathama tIrthakara zrI jinezvara bhagavaMta RSabhadeva paramAtmAnI dezanA temanA madivyadhvani dvArA sAMbhaLavA maLI. For Priyate & Personal Use Only ' (131) Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara bloka 32 unnidra he manavapaGkajapuJjakAnti, paryullasannakhamayUkhazikhAbhirAmau / pAdau padAni tava yatra jinendra ! dhatta : ; pani taMtra vidhA: paripatti rU| bhAvArtha : he jinenadra ! vikasvara suvarNanA navIna kamaLanA samUhanI kAMtivALA tathA cotarapha prasaratA nakhanA kiraNonI zreNIvaDe manohara evA tamArA be caraNa jyAM jyAM pAdanikSepa kare che tyAM tyAM devatAo kamaLone race che. bhagavAna jyAM jyAM vicare che tyAM tyAM temanA caraNakamaLa nIce devatAo suvarNanA nava kamaLo vakhato-vakhata parAvartana karI race che. II 32 // navakamaLanI racanAnuM rahasya zrI bhaktAmara stotranA batrIsamA zlokamAM ema jaNAvAya che ke, paramAtmAnA be caraNa vihAra vakhate jyAM jyAM pAdanikSepa kare che tyAM tyAM devatAo kamaLanI racanA kare che. devatAo suvarNanA nava kamaLo vaDe vakhato vakhata parAvartana karI tenI racanA karatA rahe che jethI temanuM eka caraNa upaDe tyAre AgaLa vadhelA te caraNanI AjubAju parAvartana dvArA nava kamaLanI racanA thatI rahe che. suvarNanA A kamaLo pUrNa paNe vikasita hoya che ane anupama kAMtivALA hoya che tyAre te kamaLa parathI vihAra karatA kevaLajJAnI bhagavaMtanA paganA nakhanA kiraNonI zreNI vaDe manohara racanA thatI hoya che. paramAtmAnA caraNa kamaLathI cAra aMgula upara cAlatA hoya che. A zlokane dhyAnathI vicAratA sahuthI prathama e lakSamAM Ave che ke vihAra karatA paramAtmAnA anupama mahimAne jIvo potAnA hRdayamAM dhAraNa karI zake te mATe kamaLanI racanAnuM A manohara dazya racAyache. devatAo potAnI sarvottama kaLA ane zaktinA saMdarbhamAM kamaLanI anupama racanA kare che te game teTalI anupama hoya to paNa devatAnI zakti ane maryAdAne AdhIna che. te jagatanAM sAmAnya jIvone paramAtmAno yathArtha mahimA Ave te mATe bhaktivaMta devo dvArA temanI bhakti ane samarpaNanA pratIkarUpe A racanA karavAmAM AvelI che. bAkI to paramAtmAnA hradaya kamaLamAM je kevaLajJAna prakAzyuM che tenI sAme For Priv(132)nal Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devatAonI A racanA kaMIja visAtamAM nathI. nava-nava kamaLanI racanA ema paNa sUcave che ke aMkagaNanAmAM navano AMka sauthI moTo che. vaLI te AMka puruSArthanuM pratIka che. kAdava ane kIcaDamAM janmeluM kamaLa kAdava kIcaDanI vacce rahetuM hovA chatAM tenAthI alipta ane UMcu rahe che. jaLamAM kamaLanI je sthiti sAthe tyAM ja rahevApaNuM che tene jJAtAdaSTAnI sthiti sAthe sarakhAvI zakAya. eTale kamaLa jJAtAdraSTAnI sthitinuM pratIka che. suvarNanA kamaLa, suvarNanI jema zuddha niSkalaMka, kadApi kATa na lAge tevA ane jema-jema kasoTI thatI jAya tematema potAnI zuddhatA vadhAranAra hovAnA pratIka samAna che. AvA rahasyapUrNa gUDha saMketarUpa nava kamaLanI racanA karanArA devo ke jeo paramAtmA tarapha bhaktivaMta ane samarpita che teo suvarNanA nava kamaLanI jema puruSArtha karI kaI sthitie pahoMcyA che teno ApaNane khyAla Ape che. A devone ATalA puruSArtha pachI temanA anubhava vizeSa namra banAvI paramAtmA tarapha samarpita banAvyA che. tevA devonI A kamaLa racanAne vihAra vakhate jarA paNa sparza karyA vinA cAra aMgula upara paramAtmAnA caraNa cAle che. te paramAtmAnI vItarAgatAnI ane kevaLajJAnanI utkRSTa avasthA ane sthitino nirdeza Ape che. AtmajJAna zA mATe thatuM nathI? tenI prAptino sAco mArga - upAya paramAtmAnA be caraNa jyAM jyAM pAdanikSepa kare che tyAM tyAM devatAo parAvartana dvArA navIna kamaLanI racanA karatA jAya che. ahIM vadhu sUkSma artha abhipreta thAya che. paramAtmAnA caraNa yugalane kamaLanI racanAne ane temanA vihArane devatAo ane cAre gatinA jIvo mATe ApaNe mokSa mArga kahI zakIe. paramAtmAnA A prakAranA vihAra dvArA traNe lokanA sarva jIvonA kalyANano bhAva paNa samAyela che. jagatanA sAmAnya jIvo pote ghaNo Atma puruSArtha kare ane chatAM potAnI sthiti kANAMvALA khAlI ghaDAnI jema kAyama jaLa bharAyA vinAnI ane khAlIne khAlI rahe tevI hoya che tenuM kAraNa e che ke jIvanA bAhya puruSArtha ane AMtara puruSArthamAM bhAre taphAvata hoya che. tenI tRSNA ane kAmanA mokSamArgamAM paNa baLavAna rahe che. pote game tevo puruSArtha upADe to paNa sattAmAM tene ruci ane saddabhAva jo bIje rahelA nA hoya to zA mATe tene tenA ugra puruSArthanuM phaLa nA maLe ? jIvanuM satata dhyAna potAnA puruSArtha upara rahe che, ane potAno saddabhAva ke ruci apragaTa paNe ke baLavAna paNe kyAM rahelA che tenI te ghora upekSA kare che. For F (133) al Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane AvI rIte thatI upekSA aMge te kyAM sarvathA ajANa rahI jAya che, kyAM pUrepUro brAMtimAM rahe che. jyAM sudhI jIva potAnA saddabhAva ane ruci vize yathArtha jJAna ane nirNaya nahI karI zake tyAM sudhI teno dekhIto savaLo puruSArtha paNa niSphaLa jato jaNAze. ane kharekhara A eka karuNatA che ke pote puruSArtha karato hoya ane phaLa prApta nA thatuM hoya tyAre te sAcI dizAmAM vicAravAne badale AzAmAM ane tRSNAmAM niSphaLa puruSArthane vadhune vadhu bevaDAvato jaI khoTI dizAmAM AgaLa vadhato jato hoya che. jene-jene mArganI prApti thaI che teNe yathArtha sUkSma vivekabuddhi dvArA potAnI ruci ane sabhAva aMge pahelAM sAco nirNaya karyo che. ane viparIta paNe vahetI ruci ane sadbhAvane pahelAM pote pakaDyA che. ane jema-jema te pakaDAtA gayA tema-tema pote satyathI keTalo dUrache teno Atma nirNaya thato gayo kAraNake e niyama ja che ke sAcI Atmaci bhrAnta mAnyatA ane khoTA sabhAvanuM sahaja paNe nirasana karI nAkhe che. Aja sAcI rIta che, Aja sAco mArga che ema A zloka dvArA paramAtmA ApaNane e rIte sUcavI rahyA che ke jaLanA kamaLanI jema ke suvarNanA kamaLanI jema jJAtAdRSTApaNAnI sthiti na Ave tyAM sudhI paramAtmadazA pragaTatI nathI ane kevaLajJAnI to AvI jaLakamaLa sthiti karatAM paNa cAra AMgaLa UMce cAle che eTale te sthiti paramocca sthiti che. teja paramAtmA pada che. A zloka dvArA paNa AtmajJAnanI prAptinuM sUkSma rahasya ane bodha AcArya bhagavaMta zrImAnatuMgasUrIzvarajIe ApaNane Apyo che. (134) Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 33 itthaM yathA tava vibhUtirabhUjjinendra, dharmopadezanavidhau na tathA parasya / yAdRk prabhA dinakRtaH prahatAndhakArA, tAka kutograhaNasya vikAzino'pi // 33 // bhAvArtha : he jinezvara! A pramANe dharmopadezanA samaye jevI tamA2I vibhUti hoya che tevI anya devonI hotI nathI kAraNa ke sUryanI kAMti je prakAre aMdhakArano nAza kare che te prakAre bIjA sarvagraho vikasvara hoya to paNa karI zake nahIM. / 33 / / jinezvara vize vicAraNA. zrI bhaktAmara stotranA tetrIsamAM zlokamAM ema jaNAvAyuM che ke he jinezvara ! samavasaraNamAM dezanA ApatI vakhate aMdhakArano nAza karanAra prakAzamAna sUrya jevI ApanI kAMti hoya che. ApanA jevI kAMti bIjA devonI hotI nathI. bIjA grahono prakAza ApanA teja pAse kaMI visAtamAM nathI. ahIM zlokanA prAraMbhamAM ja paramAtmAne jinezvara kahevAmAM AvyA che. agAunA zlokomAM ApaNe paramAtmAne karavAmAM AvelA saMbodhano jevA yogIzvara, munIzvara vagere vize vicAraNA karI hatI. 'jina' zabdathI sau ati paricita che. jeNe indriyo upara vijaya meLavyo hoya te jina kahevAya. AtmAne vibhAvadazAmAM bhramaNa karAvanAra bahAranA ane aMdaranA zatruo upara jeNe vijaya meLavyo hoya te jina kahevAya. tamAma jitendriya AtmAone jina kahI zakAya. tevA sarva jitendriya lokottama puruSomAM paNa je lokottara puruSa samAna che te jinezvara kahevAya che. ahIM ApaNe AMtara bAhya zatruo upara vijaya prAptinA rahasya vize avazya vicAraNA Avazyaka che. te vicAraNA dvArA ja kayA prakAre ane kayA mArge jina thaI zakAya che ane zA mATe paramAtmAne jinezvara kahevAmAM AvyA che teno sAco khyAla AvI zakaze. zrIRSabha prathama jinezvara kevI rIte thayA? prathama tIrthaMkara zrI AdinAtha bhagavAne pote je tIrthaMkara pada prApta karyuM tenI temanI AtmAmAMthI paramAtmapada sudhInI yAtrAnuM rahasya e hatuM ke temaNe (135) For Priva Personal Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satya ane asatyano nirNaya karyo. mithyA ane samyano nirNaya karyo. heya ane upAdeya no nirNaya karyo. jIva ane ajIvano yathArtha nirNaya karyo. A tamAma nirNaya pAchA asaMkhya bhavabhramaNa pachI potAnA svAnubhavanA baLa upara karyA. satyane grahaNa karyuM. samyak grahaNa karyuM. upAdeya svIkAryuM, ane eka mAtra AtmAne upAdeya tarIke svIkArI samaye-samaye pramAda rahita paNe vartyA. svabhAvamAM ramaNatA karI, aMtarmukha thaI atIndriya AnaMdanA sAgaramAM snAna karI AtmAnA pradeze-pradeze sahajapaNe potAnI pUrNa vItarAgatA ane sarvajJatAne pragaTa karI. tIrthaMkara nAma karma bAMdhyu hovAthI te vartamAna covIsInA prathama tIrthaMkara thayA. A mokSamArganI saMkSipta rUparekhA che. AtmaprAptinA avarodhanA kAraNa ane te prApta karavAno sAco upAya jene AtmAmAM ruci thAya, mithyAtvachUTe, vibhAvathI khase, svabhAvamAM vase ane aMtarmukhatA thAya eTale sahajapaNe ja A badhuM thavAnI sAthe indriyonA bahAranA raso ane Asakti chUTI jAya. AMtarazatruo - krodhAdika kaSAyonuM sAcuM svarUpa samajAya ane tenAthI potAnI pRthakatAno nirNaya thaI jAya. Ama, paMcendriyanI rasa lolupatA ane kaSAyonuM jora jema-jema aMtarmukhatA vadhatI jAya, svabhAvamAM TharavAno puruSArtha ane ruci vadhatAM jAya tema-tema mRtaHprAya thaI chevaTe niSprANa thaI jAya che. AtmaprAptino A ja mArga zrI jinezvara deve kahyo che. traNe kALamAM sarve jIvo A ja mArge AtmajJAna pragaTa karI AtmAnA sahaja svarUpane pAmyA che, pAme che ane pAmaze. jitendriya thavAno A sAco rAjamArga che, A ja mArge zrI RSabha A zlokamAM jinezvara kahevAyA che. krodha upara vijaya meLavIne ke bhaya, lobha, mAna vigere upara vijaya meLavIne kSamA, abhaya, nirmohIpaNuM Adi guNo prApta karavAno ke pragaTa karavAno jIva jyAre puruSArtha kare che tyAre ahaMkAra mojUda hovAthI AvA kaSAyo upara je vijaya meLavI zake che te vijaya "kAmacalAu' hovAno jIvanamAM vAraMvAra anubhava thAya che. AvuM ja indriyonA bahAranA rasanI bAbatamAM paNa che. tethI vijaya ane parAjayanuM A cakkara samagra jIvanakALa daramyAna cAlatuM ja raheche ane bhaviSyanA bhavabhramaNanuM kAraNa paNa te bane che. ahIM e vAtano spaSTa khulAso Avazyaka che ke indriya nigrahanA niSedha rUpe A ullekha karelo nathI, paraMtu kartRtva buddhi ane ahaMkAra sahita jitendriya thavAnA puruSArthane saphaLatAno je saMbhava che te kSaNika athavA kAmacalAu che, jyAre upara jaNAvyA pramANe zrI For Privsonal Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinezvara bhagavaMtanA kahelA mArge ruci ane puruSArtha pheravI AtmA jitendriya thaI zake che. 'jinezvarano mahimA AvA jinezvara saMbodhana dvArA A zlokamAM ema kahevAyuM che ke samavasaraNamAM - dharmasabhAmAM dezanA ApatI vakhate ApanuM teja ane vibhUti alaukika hoya che. tyAM upasthita cAreya gatinA sarva jIvonA ajJAna ane moharUpI aMdhakArano ApanA jJAnaprakAzarUpI dezanA dvArA tatkAla nAza thAya che. ane te sarva jIvo paramazAMti, paramazAtA ane Atmasukhano anubhava kare che. kemake Apa prabhu zrI jinezvara bhagavaMta sarvajJa vItarAgI ApanI divya dezanA dvArA temane te prakAre pramudita karo cho. ahIM paramAtmAnA rUpa ane kAMtine aMdhakArano nAza karatAM tejasvI sUrya samAna jaNAvyuM che, jyAre anya devonuM teja graho ane nakSatronA teja jevuM che. A graho ane nakSatro jyAM prakAzatA hoya tyAM ja prakAza jaNAya che. teo sUrajanI sarakhAmaNImAM ati alpa prakAzavALA che. kemake sUraja samasta pRthvIne prakAzita kare che ane tenAthI paNa uttama evA zrI tIrthakara traNe lokanA sarvajIvonA AtmAne prakAzita kare che. devo ane graho rAgI che. temano vikAsa ke sthiti temanA puNyabaLa upara AdhArita che ane chatAM te nazvara che. jyAre zrI tIrthakarane kevaLajJAna pragaTa thatAM traNe lokamAM sauthI vadhu sarvAdhika paramocca puNyabaLa hoya che ane tethI prabhunA samavasaraNamAM aSTaprAtihAryanI racanA paNa hoya che. Ama zrI tIrthakara prabhunuM puNya paNa sarvottama che ane temanI vItarAgatA ane sarvajJatA paNa sarvottama che, tethI A zlokamAM jinezvaranA saMbodhana sAthe kavizrIe uttama rahasyabodha Apyo che. (137). Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 34 zcyotanmadAvilavilolakapolamUlamattabhramabhramaranAdavivRddhakopam / airAvatAbhamibhamuddhatamApatantaM, dRSTvA bhayaM bhavati no bhavadAzritAnAm / / 34 / / bhAvArtha : he bhagavAna! jharatA mada vaDe vyApta ane capaLa tathA gaMDasthaLane viSe mandonmattapaNe bhamatA evA bhamarAonA jhaMkAra zabdathI jeno kopa vadhI gayelo che, evA airAvata hAthI jevA moTA ane uddhatapaNe sAme AvatA hAthIne joyA chatAM tamArA Azritone-bhaktajanone leza paNa bhaya thato nathI. te 34 . yamadUta jevA airAvatathI ApanA bhakto lezamAtra bhayabhIta thatA nathI. zrI bhaktAmara stotranA cotrIsamAM zlokamAM ema kahevAmAM AvyuM che ke, he prabhu! je Apano Azraya grahaNa kare che, je ApaNA bhaktajana che teo bhayarahita che. hAthI sthULa hovAchatAM ghaNo buddhizALI gaNAya che. te hAthIomAM sauthI uttama Indrano airAvata hAthI gaNAya che. A airAvata hAthInA gaMDasthaLamAMthI mada jharato hoya tenA kAraNe te madonmata thayo hoya ane tenI evI sthiti vakhate te mada upara bhamarAono samUha jorazorathI bhamato hoya tyAre A airAvata hAthI atyaMta krodhita thaIne uddhatapaNe nAsabhAga karato hoya che. AvI rIte hastaziromaNi devendrano airAvata hAthI madonmata thaI krodhita ane uddhata avasthAmAM jyAM jAya che tyAM, jenI sAme jAya che teno te kALa banI jAya che. tenA mATe te sAkSAta yamarAja banI jAya che. vRkSo, prANIo, manuSyo ane sarva koI mATe te kharekhara mRtyunA saMdezarUpa sAbita thAya che. Avo airAvata hAthI jo potAnI sAme dhasIne Avato hoya to paNa ApanA bhaktajanone teno lezamAtra bhaya lAgato nathI. ane ApanA Azrita hovAnA kAraNe teo AvI vikaTa sthitimAM paNa nirbhaya ane svastha rahe che. AtmArthI abhayano ArAdhaka che. A zloka ghaNo ja arthagaMbhIra ane rahasyapUrNa che. ahIM prabhunA bhaktone (138) Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane Azritone bhayarahita jaNAvAyA che. ema paNa kahI zakAya ke traNe lokanA je je jIvo prabhuno Azraya le che temane koIpaNa prakArano bhaya ke Dara satAvI zakato nathI. AgaLa vadhIne ema paNa kahI zakAya ke jeo potAnA AtmasvabhAva tarapha ruci kare che teo abhayane prApta karatA jAya che. AtmasvabhAvano sacivAna jIva svabhAva ramaNatAmAM nirvikalpa sthitie pahoMce tyAre te bhayano sarvathA abhAva karI ane abhayane prApta kare che, AtmAnI abhayavALI sthiti nirbhayatAnI sthiti karatAM paNa UMcI che. je nirbhaya che te koIthI bhayabhIta nathI ema kahI zakAya jyAre je abhaya che te pote svayaM bhayathI dUra che ane tenAthI athavA tene joIne koIpaNa jIva bhaya pAmato nathI, Ama A zlokamAM paramAtmAnA Azrito ane bhaktajanone bhayarahita eTalA mATe kahyAM che ke teo potAnA AtmAmAM prItivAna thayAM che. ane je potAnA AtmAmAM prItivAna thAya che te ja paramAtmAmAM prItivAna thAya che. jene potAnA AtmAnA anaMtAguNo tarapha ruci thAya che tene ja tenA ja aMtaramAM paramAtmA taraphanI yathArtha bhakti ane samarpaNa jAge che ane te ja paramAtmAno sAco AzrayI kahevAya che. A rIte je paramAtmAnA Azraye rahe che te AtmArthIo - AtmajJAnIo ane ucca bhUmikAnA sarve AtmAo upara jaNAvyuM tema abhayapadanA ArAdhaka ane abhayane prApta karatA jatA hovAthI bhayarahita hoya temAM Azcarya zuM che? AtmajJAnanI sAdhanAno sAco mApadaMDa sAmAnya manuSyo AhAra, nidrA, bhaya ane maithunane AdhIna che. te temanI parAdhIna avasthA che. AtmA aNAhArI che, trikALI jJAtA daSTA che. abhaya svarUpa che, ane svabhAvamAM ramaNatA karato hovAthI te brahma che. je potAnA svabhAvanA paricayamAM Ave che ane jene potAnA svabhAvanI yathArtha ruci pragaTe che tene tenI vartamAna avasthA thavA sAthe AhAramAMthI aNAhAranI sthiti prApta thAya che. te AhAra saMyama, AhAra jaya ane aNAhAranI sthitie pahoMce che. tenI mohanidrAno nAza thaI pote jJAtA daSTA svarUpane krame-krame pragaTa kare che. te bhayarahita thayelo AtmA abhayane jANe che ane abhayane pragaTa kare che. A naisargika krama che, te svabhAvanI ruci ane ramaNatA sAthe avibhAjya rIte saMlagna che. kartutvabuddhi dvArA A badhA upara vijaya meLavavAnA maraNiyA prayAso paNa maraNa pachI ane bhavAMtare paNa saphaLa nahIM thavA pAchaLa paNa jIvanI kartutvabuddhi ane ahaMkAra kAraNabhUta hoya che. eTalA mATe ja For Priyate & Personal Use Only (139) Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTAbhAganA sAdhakono e anubhava hoya che ke sAdhanA karatAM hoya chatAM aneka prakAranA bhayathI teo mukta thaI zakatA nathI. jAgato jIva abhayanI ArAdhanAmAM krame-krame jo uttama avasthAne pragaTa thatI anubhavI zake to ja tenI ArAdhanA sArthaka che ane to ja tenI jAgRti sArthaka che. tethI AhAra, nidrA, bhaya ane kAma A cAra saMjJAo sahaja paNe kevI ane keTalI kSINa thatI jAya che te AtmajJAna nI sAdhanAmAM sAdhakano sAco mApadaMDa che. mAtra kathAnuyogamAM ja nahIM paraMtu vartamAnakALamAM paNa AtmajJAnI sAdhako pAse ekAMta vanajaMgalamAM vAgha, siMha, nAga Adi AvIne mitrabhAve temanI pAse besatAM jovAyA che. uparanA saMdarbhamAM A zlokamAM paramAtmAnA Azrita bhaktajanonI sAme gaMDasthala upara bhamarAothI gherAyelo madonmatta kuddha ane uddhata airAvata hAthI Ave to paNa teo bhaya pAmatA nathI. tenuM rahasya ane arthaghaTana e che ke AtmajJAnanI sAdhanAmAM lIna paramAtmAne samarpita bhaktivAna jIvo temanA sAdhanAkALamAM temane paMcendriyanA raso ke bAhya zatruo ane kaSAyAdika AtyaMtara zatruo game tevuM vikarALa rUpa dhAraNa karIne Ave to paNa temane DarAvI zakatAM nathI, kAraNa ke jene AtmAnA sAcA svabhAvano paricaya thayo che, AtmAnA anaMta guNomAM ruci thaI che ane paramAtmAmAM bhakti thaI che, temane mATe A ke koI paNa prakAranA vikarALa svarupo kevaLa brAMti ke kalpanA jevAM ke tRNavata jaNAya che. kemake sauthI mUlyavAna evA AtmAmAM ane tenI svAdhIna dazAmAM teo sthira thayAM hoya che. A zloka dvArA racanAkAre ghaNo arthagaMbhIra ane rahasyapUrNa bodha AtmArthIone Apyo che. (140) Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 35 bhinnebhakumbhagaladujjvalazoNitAkta, - muktAphalaprakarabhUSitabhUmibhAgaH / baddhakramaH kramagataM hariNAdhipo'pi, nAkrAmati kramayugAcalasaMzritaM te / / 35 / / bhAvArtha : he bhagavA! vidArelA hAthInA kuMbhasthaLamAMthI paDelA rudhirathI kharaDAyelA ujjavaLa motInA samUhavaDe pRthvIne zobhAvanAra, phALa bharavA mATe (be paga) bhegA karyA che, jeNe evo siMha paNa potAnI eka ja phALamAM AvelA tamArA caraNAti sevakane mArI zakato nathI. arthata tamArA Azrita sevakane siMha paNa mArI zakato nathI. rUpA prabhunA bhaktane koI haNatuM nathI. zrI bhaktAmara stotranA pAMtrIsamA zlokamAM ema jaNAvAyuM che ke vanarAja siMha hAthI jevA hAthIne paNa haNI zake che. hAthInA kuMbhasthaLamAM mahAbhayAnaka prahAra karIne siMha hAthIne haNe che. AvI rIte siMha dvArA jyAre hAthI haNAyache tyAre eka bAju tenA kuMbhasthaLamAMthI rudhira nIkaLe che ane te kuMbhasthaLamAM rahelA motIo pRthvI upara paDIne pRthvIne suzobhita kare che. Avo khUMkhAra vanarAja siMha paNa phALa bharavA mATe be paga bhegA karIne taiyAra thaI cUkyo hoya ane tene jeno zikAra karavo hoya tenuM mRtyu paNa nizcita thaI cUkyuM hoya tevI kaTokaTInI paLamAM paNa anya manuSyonA mRtyu thAya che jyAre tamArA Azrita sevakane te siMha haNato nathI. TUMkamAM, he prabhu! je tamane bhaje che, je tamAro sevaka che tene mAravA mATe tatpara thayelo siMha paNa potAnA zikArane ajJAtapaNe koNa jANe kema te choDI de che. A rIte ahIM kahevAnuM tAtparya e che ke maraNatulya upAdhimAMthI paNa tamAro sevaka mukta thAya che. siMha, hAthI ane gajamuktA anukrame mithyAtva, ahaMkAra ane samyakatvanA pratIka che. A ja prakAranA cotrIsamA zlokamAM ApaNe vistArathI bhaya vize vicAreluM ane prabhuno sevaka kevI rIte abhayapadane prApta kare che tenI vAta karI For Prate & Personal Use Only (141) Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatI. A zlokamAM be vAta jaNAvI che. vanarAja siMha ke jene potAnI sUMDhamAM pakaDIne havAmAM uchALIne dharatI para paDatAM ja siMhane potAnA paganI atula tAkAta vaDe haNI zakavAnI zakti dharAvanAra hAthIne siMha pote haNe che. eTale e rIte vicArI zakAya ke zatru zaktizALI hovA chatAM yogya samaye, yogya sthaLe pUrI tAkAtathI prahAra karIne kadamAM nAno hovA chatAM mahAkAya siMha gajarAjane haNI zake che. tethI eno artha e thayo ke vanamAM vicaratA samasta prANIomAM hAthI sauthI vizALa mahAkAya prANI che. tenI eTalI badhI tAkAta che ke te vananAM vRkSono paNa vinAza karI zake che. Ama, e spaSTa thAya che ke gajarAja upara vanarAja siMha paNa vijetA thato hovAthI te vanamAM game te prANIne haNI zake che ane te svAbhAvika paNa che. A zloka ApaNane A badhI vAta dvArA garbhita bodha e Ape che ke vanarAja siMha e mithyAtvanuM pratIka che ane mithyAtvanA kAraNe jIvanA janmamaraNanA cakkara cAlu rahe che. game teTalA bhava vIte ane anaMtakALa vIte to paNa mithyAtvarUpI siMha dvArA jIvanA prArabdhamAM maravAnuM ja lakhAyuM che. A bhavabhramaNano dekhItI rIte koI aMta paNa jaNAto nathI. A zlokanA A dRSTAMtamAM vizALakAya hAthIne mArI zakanAra siMhanA rUpakathI ema mAnavuM rahyuM ke haraNa Adi prANIo jevA saMsArI manuSyo che ke jeo paLavAramAM mithyAtvarUpI siMhano zikAra thaI jAya che. paraMtu gajarAja to mahAkAya che, eTale vividha prakAranI mahAkAyA dharAvanAra koInI pAse tapanI mahAkAyA hoya, koInI pAse kriyAnI mahAkAyA hoya, koInI pAse jJAnanI mahAkAyA (paMDitAI) hoya paraMtu jyAM sudhI AvI vizALakAyA sAthe tevo manuSya gajarAja samAna arthAta ahaMkAra sahita hoya che.(gaja eTale abhimAna) tyAM sudhI mithyAtvarUpI siMha tene paNa haNI zake che. paraMtu hAthInA kuMbhasthaLamAM jema motIono samUha rahelo che te dhavala motIonA samUhane gajamuktA kahevAmAM Ave che. tenuM bhAna hAthIne hotuM nathI. tevI ja rIte A AtmAmAM gajamuktArUpI dhavala motIonA samUha jevA darzana - jJAna - caritra jevA anaMtA guNo rahelAM che. tenuM samyaphajJAna manuSyane jyAM sudhI thatuM nathI tyAM sudhI mithyAtva dvArA - mithyAtvarUpI siMha dvArA anaMtakALa sudhI anaMtI vAra haNAtuM te bhavabhramaNa karyA kare che. kathAnuyoganI siMhanI vArtA A zlokamAM AgaLa ema jaNAvAyuM che ke vanarAja siMha phALa bharavA mATe be paga bhegA karIne zikAra karavA mATe tatpara thaI cUkyo hoya ane zikAranuM mRtyu paNa nizcita thaI cUkyuM hoya tevI mRtyunI aMtima kSaNe paNa te vyakti jo For Privata aygonal Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Apano Azrita ke bhakta hoya to te vanarAja tene haNI zakato nathI. Ama, ahIM e spaSTa abhipreta che ke prabhunA sevakane vanarAja siMha haNI zakato nathI. tezikAra upara dayA karI potAnA mAraNane choDI de che ema nathI paraMtu paramAtmAnA bhaktane atyaMta krUra, hiMsaka, catura ane tAkAtavAna siMha jevo siMha paNa haNI zakato ja nathI. ema spaSTapaNe kahI zakAya ke paramAtmAnA sevakane haNavA mATe vanarAja siMha sarvathA asamartha che. zrI bhaktAmara stotranI mahimAvaMtI kathAo paikI eka kathAmAM ema Ave che ke videza javA nIkaLelA musApharo ane zeTha vanamAMthI pasAra thatA hatA tyAre temano zikAra karavA AvelA siMhanI sAme zeThe jyAre zrI bhaktAmara stotranuM smaraNa karyuM tyAre siMha paravaza thaI temane AdhIna thayo, temanA caraNomAM gajamuktAnI bheTa dharI ane zeThe tene pratibodha ApatAM jAtismaraNajJAna thatAM te vanarAje zeSa jIvana ahiMsaka rIte vitAvavAnI pratijJA lIdhI. dravya dRSTi thatAM mithyAtva chUTe A zlokanA utarArdhanI paMktio ema spaSTa jaNAve che ke jeo paramAtmAno Azraya le che, temanI bhakti kare che ane temane samarpita thAya che temane mithyAtvarUpI siMha kadI haNI zakto nathI, ane mithyAtvarUpI siMha temane haNavA mATe asamartha thAya che eTale teo janma-maraNanA baMdhanathI mukta thAya che, Ama, jene janma-maraNanA baMdhanathImukta thavuM hoya teNe paramAtmAnI bhakti karavI joIe. paramAtmAnA Azrita thavuM joIe. paramAtmAne samarpita thavuM joIe. paramAtmAnI bhakti kone kahevI ? paramAtmA tarapha samarpaNa kyAre thayuM kahevAya? paramAtmAnA caraNamAM kyAre Azraya maLe? teno javAba e che ke paramAtmAnI bAhya Avyetara bhakti thAya. paramAtmAnA guNonI bhakti thAya tyAre A thaI zake. e kyAre thAya? e to tyAre ja thAya ke jyAre potAnA aMtaraAtmAmAM niHzaMka zraddhA je parama durlabha che te pragaTe tyAre ja thAya ane tyAre ja jIvane potAnA sAcA svarUpanuM bhAna thAya, jIvamAM te zraddhA pragaTe ke jemAM paramAtmAnA paramacaitanya, sarvajJatA, vItarAgatA ane anaMtAguNomAM ane potAnAmAM paNa te ja parama caitanya, sarvajJatA, vItarAgatA ane anaMtAguNo rahelA che. tenI parama zuddha, avicaLa, nizaMka ane meru jevI aDola zraddhA thAya. gajarAjanA kuMbhasthaLamAM rahelA gajamuktAnI jema potAnA zuddha svabhAvanI, samyaktanI, darzana-jJAna-cAritrarUpI anaMtAguNonI parama durlabha satya zraddhA thatAM mithyAtvarUpI siMhaduma dabAvIne bhAge che, Ama, A zlokamAM ghaNo arthagaMbhIra ane rahasyapUrNa bodha apAyo che. For Pri(983)sonal Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 36 kalpAntakAlapavanoddhatavahnikalpaM, dAvAnalaM jvalitamujjvalamutphuliGgam / vizvaM jidhatsumiva saMmukhamApatantaM, tvannAmakIrtanajalaM zamayatyazeSam / / 36 / / bhAvArtha : ' he bhagavAna! tamArA nAmarUpI kIrtanajaLa pralayakALanA vAyuthI uddhata thayelA agninA jevA jAjvalyamAna, UMcI uDatI jvALAvALA, cotarapha taNakhA uDatA hoya tevA ane samagra jagatane gaLI javAne, bALI nAkhavAne icchatA hoya tevA dAvAnaLane paNa zAMta karI de che. arthAt he prabhu! tamAruM nAma grahaNa karavAthI agninA upadravo zAMta thaI jAya che. udA prabhunuM kIrtana dAvAnaLane zAMta kare che zrI bhaktAmara stotranA 36mAM zlokamAM ema jaNAvavAmAM AvyuM che ke he prabhu ApanuM nAmarUpI kIrtana jaLa kharekhara khUba ja camatkArI che. kAraNa ke mahAbhayaMkara pralayakALa Avyo hoya ane AvA samaye agninI jvALAo cotarapha phlAI hoya tyAre pralayakALanA vAyu sAthe agninuM ja tAMDava racAya che. tenA je taNakhA uDatA hoya te jANe samasta jagatane bALI nAkhavA mATe tatpara hoya tevI paristhitimAM tenA dAvAnaLanI kaTokaTIvALA samayamAM paNa he prabhu tamAruM nAma grahaNa karavAthI AvuM mahAbhayaMkara tAMDava paNa zAMta thaI jAya che. dAvAnaLa eTale kAmAgnirUpI dAvAnaLA A zloka ghaNo arthagaMbhIra ane rahasyapUrNa che. bAhyadaSTie to paramAtmAnuM nAma smaraNa te evuM cAle che ke je game tevA dAvAnaLane zAMta karI zake che tema ahIM jaNAvyuM che. A zlokamAM dAvAnaLano je artha abhipreta thAya che; te jIvanI vikAsa yAtrAmAM tene avarodhatI pragati sAthe sUcaka che. jIva nigodamAMthI janmyo tyArathI Aja paryanta cAre gatimAM tenI e kendriyathI mAMDI paMcendriya sudhInuM jeje zarIra dhAraNa karyuM te zarIra sAthe tene sparza sukhano anubhava avazya thayelo che. A rIte ekendriyathI mAMDI paMcendriya jIvane jo koI eka For Private & Peponal Use Only (144) Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha dareka IndriyavALA zarIra vakhate maLyuM hoya to te viSaya sukha che. viSayavAsanAnAM sukhamAM je sukha mAnIne cAlyA che tevA dareka jIvane aMte to dAvAnaLa samAna jaNAya che. eTale ahiMyA kahevAyuM che ke he paramAtmA ApanA nAma ane jaLarUpe kIrtanarUpe jaLane grahaNa karIne kAmAgnirUpI dAvAnaLa upara chAMTavAmAM Ave to te zAMta thaI jAya che. jIvanI hAlata kevI che? A jIva saMsAranA paribhramaNamAM vAraMvAra bhavabhramaNa karato raheze temAM tenI kAmavAsanA ane kAmanA sevana mahattvapUrNa bhAga bhajave che. A bAbatane vigatavAra joIe te pahelAM eka kavinI paMktine AlokIye : "haMsA mAnasanA vasanAra, cAro muktino caranAra, mAtAmAnI paranI nAra kAyA kaMcananI karIe." | viSayavAsanA upara je vijaya meLave che te rAjA upara vijaya meLave che ane teno vijaya cakravartI thAya che. have A vigatane sUkSmatAthI avalokIye to jIvano sAmAnya anubhava e che ke te kAma ane kAmanAothI kadApi mukta thaI zakyo nathI. kAma eTale viSayavAsanA ane kAmanAo eTale icchAo. eka icchA pUrI thaI bIjI icchA jAgeche bIjI pUrI thatA trIjI icchA jAge che ane Ama tRSNAnuM viSavartuLa anaMta prakAre cAlyA kare che. teno aMta Avato nathI ane jIvanano aMta AvI jAya che. ane Aja rIte viSaya vAsanAnuM paNa samajavuM, eTale jyAM sudhI jIva barNimukha rahe, saMsAranA padArthomAM sukha mAne ane kaMcana ane kAminI taraphanI tenI lolupatAmAM kAMIpaNa ghaTADo na thAya tyAM sudhI te A kAmAgni rUpI dAvAnaLamAM baLyA kare che ane A kAmarUpI dAvAnaLathI bahAra AvavA mATe prabhunuM kIrtanarUpa jaLa te ja ekamAtra upAya che. kAma ane kAmanAo vize yathArtha samaja jarUrI che. ahIM prazna e thAya che ke ghaNA loko ghaNI vakhata prabhunuM nAma le che ane chatAM paNa temanI tRSNAno aMta Avato nathI. ghaNA sAdhako AjIvana brahmacarya pALe che ane chatAM paNa kAmAgnino sarvathA abhAva thato nathI tevuM teo aMtarathI jANe che ane chatAM prabhunuM kIrtana e ja sacoTa upAya che. ema saMto pokArIpokArIne kahe che. AnuM rahasya zuM? zuM saMto sAcA che ke saMsArI ane sAdhakono anubhava sAco che? Ano javAba spaSTa che jyAM sudhI kAma ane kAmanAo viSe pUrepUrI satya samaja keLavI teno yathArthatA ke ayathArthatAno sAco nirNaya na For Pri(axu)rsonal Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya tyAM sudhI prabhunuM kIrtana rAmabANa auSadha hovA chatAM saphaLa thatuM nathI. jIvanA aMtaramAM saddabhAva koIpaNa kAmanA taraphano rahyo hoya, koIpaNa icchA tarapha saddabhAva rahyo hoya to icchA taraphano abhAva che tenA mATe prabhunuM smaraNa saphaLa thavAmAM bAdhaka paribaLa tarIke kAma kare che. icchAo kyAMthI janme che ane kAma zuM che tenI jema jema sUkSma vicAraNA pragaTe tema tema tenA sAcA svarUpa viSenI samaja keLavAtI jAya. kAma ane kAmanA vize vizeSa vicAraNA kAma pote adhogamananA svarUpamAM hoya tyAre jIva viSaya vAsanArUpe tene anubhave che ane te ja kAma jyAre urdhva svarUpamAM pariName che tyAre te brahmano anubhava karAve che. AtmAnaMdano anubhava karAve che, jevI rIte bahu mUlyavAna kImatI hIrA pAse tenA jevA ja camakatA kAcanA TukaDAnI koI kiMmata nathI tevI rIte jene brahmAnaMda athavA AtmAnaMdano anubhava karyo hoya tene kAmAgni bALI zakato nathI. A zlokamAM garbhita rIte A vAta jaNAvavAmAM AvelI che, paraMtu te upara jene sUkSmatApUrvaka ruci pragaTe tene tenuM rahasyadarzana thaI zake. nisteja caherA sAthe pharatA brahmacArI sAdhako ane tyAgIo zA mATe prabhunA nAmarUpI jaLano chaMTakAva karI kAmarUpI dAvAnaLane zAMta nathI karI zakyA tenuM rahasya have samajAyuM haze. jyAM sudhI paramazuddha caitanya paramAtmA upara yathArtha ruci ane prIti jAge nahIM tyAM sudhI kAma ane kAmanA jIvane parAsta karatA rahe che, tene harAve che, tene mUMjhave che, tene pachADe che. jIva kAma ane kAmanAne nAthavA mATe lAkha koziza kare, hajAro pratijJAo kare ane tenA damana mATe game teTalI yukti prayukti kare to paNa te saphaLa thaI zakatA nathI, ane eTalA mATe ja A zlokamAM je agni ane je dAvAnaLanI vAta karI che, je pralayakALanA pavananI vAta karI che ane tenA UDatA taNakhA dvArA je sarvanAzanI vAta karI che te eka rIte yathArtha che, paraMtu temAM abhaya vacana ApatA hoya te rIte A tetranA racanAkAra AcArya bhagavaMta mAnatuMgasUrIzvarajI jaNAve che ke jenA hRdayamAM paramAtmA tathA paramAtmAnA guNo tathA paramAtmAe ciMdhelA mArga tathA sAcI ruci ane prIti jAgI che te paramAtmAnuM nAma ane paramAtmAnuM bhajana yathArtha rIte karI zake che ane tenA karelA sAcA bhaktibhAvavALA kIrtanarUpI jaLano jyAMchaMTakAva kare che tyAM kAmAgnirUpI kAmanArUpe samasta dAvAnaLa sadA sarvadA mATe zAMta thaI jAya che. Ama A zloka dvArA kavizrIe bhaktimArganuM gUDha rahasya jaNAvyuM che. (16) Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 37 raktakSaNaM samadakokilakaNThanIlaM, krodhoddhataM phaNinamutphaNamApatantam / AkrAmati kramayugena nirastazaDka - stvannAmanAgadamanI hRdi yasya puMsaH // 37 // bhAvArtha : he prabhu! je puruSanA hRdayamAM tamArA nAmarUpI nAgadamanI maMtra rahelA hoya te purupa raktanetravALA madonmata koyalanA kaMTha jevA kALA, krodhathI chaMcheDAyelA, UMcI pheNavALA ane sanmukha doDI AvatA evA sarpane paNa zaMkA vagara potAnA be paga vaDe ullaMghe che. arthAtu hRdayamAM ApanuM dhyAna dharanArane bhayaMkara sarpa kazuM karI zakatA nathI. te 37 || Apano bhakta mahAbhayaMkara nAgathI paNa Darato nathI. zrI bhaktAmara stotranA sADatrIsamAM zlokamAM ema jaNAvavAmAM AvyuM che ke he prabhu! jenA hRdayamAM tamArA nAmarUpI nAgadamanI maMtro hoya tene game tevo viSadhara jherI nAga paNa kaMI karI zakato nathI. A nAganA varNanarUpe ema jaNAvAyuM che ke krodhathI chaMcheDAyelo, UMcI phaNAvALo ane madonmatta koyalanA kaMTha jevo kALo, lAla AMkhovALo nAga sanmukha doDI Avato hoya to tevA nAgathI lezamAtra bhayabhIta thayA vinA, koIpaNa jAtanI zaMkA vinA sAmAnya rIte pasAra thato hoya te rIte AvA nAgane oLaMgIne evI vyakti ja pasAra thaI zake che je hRdayamAM ApanuM dhyAna dhare che ane e rIte dhyAna dharavAnA kAraNe jANe ke teNe nAgadamanI maMtra siddha karyo hoya te rIte te nAgane oLaMgI jAya che. krodha kaSAya - caMDakauzikanuM draSTAMta A zloka paNa chatrIsamA zlokanI jema arthagaMbhIra rahasyano sUcaka che. ahIM je nAganuM varNana karavAmAM AvyuM che temAM tene krodhathI chaMcheDAyelo ane raktanetravALo kahyo che. Ama, nAga svayaM krodhanuM pratIka che. krodha e evo kaSAya che ke jene RSimunio paNa parAsta karavAmAM viSama prasaMge hArI jatA hoya tevA kathAnuyogamAM daSTAMto jovA maLe che. ahIM, nAga svayaM krodhanuM pratIka For Pr(989) sonal Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, ane krodha jyAre potAnA mULa svarUpamAM pragaTa thAya tyAre nAga hoya ke manuSya hoya netromAM lohI dhasI Ave che ane raktavarNA netro thAya che. kSamAne zveta raMganI upamA ApIe to krodhane koyalanA kaMTha jevo kALo kahevo paDe, ane krodha haMmezA nAganI jema koIpaNa vyaktinI sanmukha tenA pUrA baLa sAthe dhasI jato hoya che. karmaphaLanA siddhAMtamAM krodhanA phaLa ane pariNAma kevA bhogavavA paDe tenA saMdarbhamAM ema kahevAyuM che ke, "kaDavAM phaLa che krodhanA" Ama, krodha AtmAnI vibhAva avasthAno kaSAya che. cAre gatimAM bhramaNa karato jIva sarpAdikanI gatimAM jaIne Avyo hoya ane te saMskAro daDhapaNe AgaLa-AgaLa navA janmamAM saMgrahAyA hoya to manuSyanA bhavamAM tene krodha kaSAya vizeSa jovAmAM Ave che. kathAnuyogamAM vairAgnimAM ane krodhAgnimAM baLatA caMDakauzika nAgane bujha - bujha" nA upadeza dvArA bhagavAna mahAvIra svAmIe zAMta pADela. zrI vIra prabhunA bhakta eka ja zabdathI ane temanA netromAMthI vahI rahelI akhaMDa prema ane karuNAe caMDakauzika jevA nAganI veranI Agane ThArI dIdhI. ane ATalA alpabodha Avo nAga je pAmI gayo ane teNe je prApta karyuM te kharekhara adbhuta che. krodhanuM vijJAna ApaNe ahIM krodha viSe jarA zAMtithI vicArIe. jagatanA jIvone ema lAge che ke roja-ba-rojano anubhava hovAthI krodha jANe ke potAno svabhAva che! A krodhanuM thoDuM dhIrajathI avalokana karIe to khyAla Avaze ke vyaktino ahaMkAra chaMcheDAya ke tarata ja krodha bhabhUkI UThe che. tenI mAtrA vyaktie-vyaktie judI hoya che. pahelAM mANasa krodha kare che, pachI pastAya che. pachI tenuM mana tene ema ThasAve che ke tuM kharekhara sAro mANasa che. krodha burI cIja che. paraMtu krodha karIne tene teno aphasosa thayoche mATe tuM sAro che. A rIte chetarapiMDIvALuM mana haMmezA ema ThasAve che ke je krodha kare che ane pachI pastAvo kare che te sajjana che. Ama, je mana cora che, te sajjanatAno ilakAba Ape che. tethI vyakti haMmezA krodha kare che. haMmezA aphasosa kare che. ane aphasosa karIne potAne sajjana mAnIne krodhanuM punarAvartana cAlu rAkhe che. A rIte chetarapiMDI karatuM mana krodharUpI kaSAyane niraMtara paMpALyA kare che. tethI krodhane kaSAya tarIke nahIM paNa svAnubhavanA baLa upara jIva svabhAva tarIke svIkArIne cAle che. Ama, krodha eka evo kaSAya che ke je janma maraNanA cakkara ne haMmezA vadhAre che. e haMmezA yAda rAkhavA jevuM che ke maphatamAM koI gALa paNa devA AvatuM nathI. ApaNo ahaMkAra chaMcheDAtA For Priv(982)onal Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAnamAM ApaNe bIjAnA ahaMkArane je rIte chaMcheDyo hato tenuM badalArUpe thatuM vartamAnamAM punarAvartana che. khoTI ane sAcI bhaktinuM vizleSaNa A zlokamAM prAraMbhamAM ja ema jaNAvyuM che ke he prabhu! ApanA nAmane je hRdayamAM dhAraNa kare che. teNe hRdayamAM nAgadamanI maMtra dhAraNa karyo hoya tevI tenI sthiti che. tAtparya e che ke nAgadamanI maMtra dvArA nAga vaza thAya che. tevI rIte paramAtmAne hRdayamAM dhAraNa karavAthI krodhano sarvathA abhAva thAya che. ahIM prazna e thAya ke paramAtmAnuM nAma lenArA paramAtmAnA nAmano japa karanArA, paramAtmAnI mALA pheravanArA ane paramAtmAnI pUjA karanArA asaMkhya loko ekI avAje ema pUchI zake tema che ke ame ATaluM-ATaluM karIe chIe; chatAM amArA hRdayamAMthI krodhano sarvathA abhAva kema thayo nathI? A lokonI vAta paNa sAcI che. paNa jo jIva vicAra kare ke prabhu pratye mArA premanuM UMDANa kaMcana ane kAminI pratyenA premanA UMDANa jeTaluM che? upalaka dRSTie paramAtmAne paraMtu hRdayamAM kaMcana ane kAminI tarapha moha rAkhI mAtra hoTha phaphaDAvI ne karoDo jApa kare to zuM krodhano abhAva thaI zake? A zlokamAM paramAtmAne - prabhunA nAma ane hRdayamAM dhAraNa karavAnI je vAta karI che te A arthamAM mUlavI zakAya ke, e vyaktinA hRdayamAM paramAtmA tarapha evI bhakti jAge ke jyAre te ema kahI zake ke, "hRdayanA sarve dhabakAre tamAruM nAma guMje che." ahIM nAmanA guMjanano artha kevaLa bhagavAnanA nAmano nathI paraMtu paramAtmAnA guNonuM hRdayamAM guMjana thAya te che. tevA guNo tarapha bhakti thAya che, tevA guNo tarapha samarpaNa thAya che. Ama, A rIte paramAtmA tarapha je bhaktivaMta ane samarpita che, jenAM hRdayanA sarva dhabakAre prabhunuM nAma guMje che tevA bhaktanI sAme krodharUpI eka nahIM paNa aneka nAganA ToLA cAlyA AvatA hoya to paNa tenA hRdayamAM zAzvata zAMti pravarte che. ane tenA pratyeka vartanamAM te kSamAnA sAgaranI jema varte che. Ama, A zloka paNa uttama bodhane ApanAra che. For Priyate & Personal Use Only (149) Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 38 valgatturaGgajagajitabhImanAdamAjau balaM balavatAmapi bhUpatInAm / / udyaddivAkaramayUkhazikhApaviddhaM, tvatkIrtanAttama ivAzu bhidAmupaiti / / 38 / / bhAvArtha : he bhagavAna! tamAruM nAma smaraNa karavAthI je yuddhamAM yuddha karatA ghoDAo, hAthIonA garjArava tathA mAro-mAronA yuddhanAdo thatA hoya evuM baLavAna rAjAonuM sainya udaya pAmatA sUryanA kiraNonA agrabhAga vaDe vidhAyelA aMdhakAranI jema tatkALa nAza pAme che. arthAt yuddhamAM tamAruM nAma smaraNa kare to zatrunuM sainya pAchuM haThI jAya che. 38. nAmasmaraNano mahimA zrI bhaktAmara strotanA ADatrIsamA zlokamAM paNa agAunA zlokomAM jaNAvyA pramANe paramAtmAnA nAma smaraNanI bhUri-bhUri anumodanA karavAmAM AvI che. ApaNe chatrIsamA zlokamAM e joyuM ke paramAtmAnuM nAma smaraNa game tevI kAmanA ane kAmAgninI jvALAne zAMta karI de che. sADatrIsamA zlokamAM e joyuM ke paramAtmAnuM nAma smaraNa game tevA phUMphADA mAratA krodharUpI nAgane vaza karI le che. have ADatrIsamA zlokamAM ema jaNAve che ke raNamedAna upara mahAbhayaMkara yuddha cAlI rahyuM hoya, asaMkhya hAthIo ane ghoDAo haNahaNI rahyA hoya ane mAro-kApo nA yuddhanAda thaI rahyA hoya tevA bhISaNa saMgrAma vakhate paNa jo ApanA nAmanuM smaraNa karavAmAM Ave to zatrunuM sainya pAchuM haThI jAya che. AgaLa vadhIne ema paNa kahI zakAya ke ApanuM nAma smaraNa pUrva kSitijamAM udaya pAmatA sUrya jevuM che, je rAtrinA aMdhakArarUpI sainyane UbhI pUMchaDIe nasADI mUke che. prabhunI dezanA vakhate prANIo ekabIjAnA verane kevA bhUle che! zrI bhaktAmara strotano eke-eka zloka arthagaMbhIra ane rahasyapUrNa che. AkhA strotamAMthI game te zlokane pasaMda karavAmAM Ave ane tenA gUDha For Privel 240)onal Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahasyane AtmasAt karavAmAM Ave to A mahAprabhAvaka strotano koIpaNa zloka jIvane ziva banAvI zake tema che. AtmAne paramAtmA banAvI zake tema che ane janma maraNane TALI bhavabhramaNane aTakAvI zake tema che. ApaNe AgaLanA zlokomAM e joyuM che ke samavasaraNamAM prabhu dezanA Ape che tyAre cAragatinA jIvo potAnA jAtiverane bhUlIne prabhunI dezanA sAMbhaLe che. ane potapotAnI ruci ane puruSArtha pramANe te bodhane grahaNa kare che. A dezanA vakhate eka ja samaye eka ja sthaLe uMdara-bilADI, vAgha-bakarI, sApa-noLiyo AvA yuga yuganA parasparanA verIjIva potAnI prakRtine te samaya pUratI bhUlIne, vismRta karIne, bAju upara mUkIne, prabhunI dezanA bhAvapUrvaka sAMbhaLe che. jIvananA saMgrAmamAM A cAre gatinA jIvomAM paraspara zatru hovAchatAM paramAtmAnI parama vItarAgatA, sarvajJatA, paramAtmAnA anaMtAguNo ane aSTa-prAtihAryayukta atizayovALo puNyaprabhAva, A badhAne kAraNe te jIvo samavasaraNamAM zAMta thaIne ekacitte paramAtmAnI dezanA sAMbhaLe che. AjanA paDatA kALamAM jIvanI sthiti! vartamAna covIsInA tamAma tIrthakaronI dezanA samavasaraNamAM A rIte jIvoe sAMbhaLI che. A kALanA jIvo hAla huMDAvasarpiNI kALamAMthI pasAra thaI rahyA che. jUnA samayamAM A zlokamAM jaNAvyA pramANe rAjAo vacce yuddha khelAtA hatA. A kALamAM dareke dareka jIva jIvanasaMgrAma khelI rahyo che. te kALamAM yuddhamAM hAthI-ghoDAnA nAda ane mAro-kAponI garjanA hatI. to A kALamAM jIva potAnI jAta sAthe bhISaNa saMgrAma khelI rahyo hoya tema jaNAya che. te haLukarmI jIvonI sarakhAmaNImAM A kaLayugano jIva jIvana saMgrAmamAM bhAre yAtanA ane vedanA bhogavI rahyo che. tenI vAta jarA vigatathI vicArIe to ema jaNAze ke paramAtmAnI dezanA vakhate cAragatinA prANIo jAtiverane bhUlIne samavasaraNamAM AvatA hatA. paDato kALa hovAthI vartamAnamAM game te dharmanA, game te saMpradAyanA mahAtmAnI sabhAmAM hajAronI saMkhyAmAM mAnavamedanI UmaTatI hoya topaNa te jIvo potAnA rAga-dveSa ane ajJAnane akabaMdha rAkhIne sabhAmAM Ave che. ane pravacano ane vyAkhyAno sAMbhaLe che. pravacanamAM eka ja dharma ke saMpradAyanA loko pravacana sAMbhaLavA sAmAnyataH ekaThA thAya che. paraMtu temanA pArasparika vera-dveSa, rAga ane ajJAna potAnAM ja sagAM-vahAlAM tarapha gajaba rIte guMthAyelA hoya che. pravacana ke vyAkhyAna sAMbhaLato jIva, doSa daSTine kAraNe pote kadI paNa satyane svIkArI zakato nathI. bharapUra AtmavaMcanA (11) Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che. potAnI jAtane nirdoSa mAne che. ane sAmevALAnA doSane moTA karI jagatanI sAme paNa potAnI sajjanatA prasthApita karavA mathe che. sAcA nAmasmaraNa dvArA camatkAra Aje paNa bane che. A kALamAM dharmAtmAne sAMbhaLavA jIvo ghaNuM karIne potAnI lokeSaNA, ahaMbhAva ane pratiSThAne poSavA mATe jAya che. athavA gatAnugatiktAthI paNa jatA hoya che. Ama, A kALamAM jIvanasaMgrAma gharamAM ja khelAto hoya che. AvaDA moTA vizvamAM darekano potAno saMsAra baso-cAraso vyaktiomAM sImita che. temAM paNa rAga-dveSa pAMca-paccIsa vyaktithI vadhAre vyakti sAthe nathI. chatAM A rAga-dveSa evo joradAra rIte cAle che ke navA karmabaMdhananI zRMkhalA racAtI ja jAya che. A saMdarbhamAM kavi kahe che ke jIvana saMgrAmamAM rAga-dveSarUpI mArokAponA nAda cAlatA hoya. aDhAra kaSAyorUpI aDhAra akSauhiNI senA sAme UbhI hoya ane tevA kaparAkALamAM paNa je jIva sAcA aMtaHkaraNathI paramAtmAne bhaje che. paramAtmAnI bhaktimAM lIna thAya che. potAnuM sarvasva paramAtmAnA caraNe dhare che. basa, ATaluM ja kare che tyAM to anaMtakALathI kadApi nA joyo hoya tevo camatkAra sarjAya che. AtmasAkSAtkAra thAya che. samyagadarzana thAya che. AtmAnA anaMtAguNo ane anaMtazaktino paricaya thAya che. potAnI svAdhIna dazAnuM bhAna thAya che. ane nidrAmAMthI ALasa maraDIne mANasa beTho thAya to rAtrinA svapranuM jema astitva nathI rahetuM tevI rIte jIvana saMgrAma paNa raheto nathI. rAga-dveSanA mAro-kApono nAda paNa raheto nathI. ane potAnA zuddha svarUpanuM vadana jeTalA aMze potAno puruSArtha uchA hoya teTalAM aMze anubhavamAM Ave che. Ama, ADatrIsamA zlokamAM paNa ghaNo rahasyapUrNa baMdha ApavAmAM Avyo che. (1para) Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 39 kuMtAgrabhinnagajazoNitavArivAha - vegAvatArataraNAturayodhabhIme / yuddhe jayaM vijitadurjayajeyapakSA - stvatpAdapaMkajavanAyiNo labhante // 39 / / bhAvArtha : he prabhu!tamArA caraNa kamaLano Azraya karanAra manuSyo bhAlAnA agrabhAgathI bhedAyelA hAthIonA rUdhirarUpI jaLapravAhane viSe vegathI praveza karI tene pAra karavA mATe vyAkuLa thayelA vIro vaDe bhayaMkara dekhAtA yuddhane viSe durjaya zatruono parAbhava karI vijaya pAme che. 3lA ahaMkArarUpI gajarAjane prabhunuM nAmasmaraNa ja haNI zake. zrI bhaktAmara strotanA ogaNacAlIsamAM zlokamAM paNa raNasaMgrAmanI vAta jaNAvI che. jemAM manuSyonA bhAlAnA ugra prahAra vaDe gaMDasthaLa bhedAtAM hAthIonA cItkAra ane te sAthe vahetI lohInI nadIo ane tenA pravAhanI vAta karI che. raNa saMgrAmanA vIro vaDe je bhayaMkara yuddha khelAya che temAM durjaya zatruono parAjaya karIne vijaya phakta te loka ja pAme che. jemaNe prabhunA caraNa kamalano Azraya lIdho hoya. Ama, ahIM paNa ema kahevAyuM che ke prabhunA caraNano Azraya lenAra durjaya zatruono parAjaya karIne vijaya prApta kare che. prathama daSTie to A zloka ADatrIsamA zloka samAna jaNAya che. ane kharekhara temAM samAnatA paNa che. paraMtu ahIM AzayanI bhinnatA che ane tethI rahasya paNa bhinna che. ahaMkAranuM sUkSma vijJAna ahIM prAraMbhamAM ema jaNAvyuM che ke A raNa saMgrAmamAM vIro bhAlAnA agrabhAga vaDe hAthIonA gaMDasthaLane bhedI nAkhe che. tethI parvata jevA hAthIo dharAzAyI thatAM lohInI nadIono pravAha vegathI vahevA lAge che. A vAta eka sUkSma rUpaka tarIke vicAravI rahI. prANIomAM hAthI mahAkAya prANI che. te tAkAtavAna prANI che. hAthI gAMDo thAya to vana-jaMgalano nAza karI nAMkhe. zaheramAM hoyato mAla-milkata ane manuSya sahita nAnAM-moTAM prANIono For P(943 jersonal Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAza karI zake che. hAthI sthULakAya hovA chatAM jADI buddhino nahIM paNa catura jaNAya che. hAthInA sakaMjAmAM jo siMha phasAI jAya to siMha jevA siMhane paNa motane ghATa utArI de che. Avo hAthI mRtyu pAme tyAre lohInI nadIo vahe tema kahI zakAya. Ama, hAthIno eka artha gajarAja paNa che. ane gaja zabdano artha abhimAna thAya che. kathAnuyoga pramANe bAhubalIne kevaLajJAna pragaTatA aTakyuM hatuM. tyAre temane ema kahevAmAM Ave che ke, "gaja thakI heThA utaro re...." AtmajJAnanI ati ugra sAdhanAmAM lIna bAhubalInA kevaLajJAnane pragaTa thatuM e ahaMkAre rokI rAkhyuM hatuM. ahaMkAra hAthInA jevo mahAkAya che. tenA jevo catura che. ahaMkAra sarjaka paNa che ane vinAzaka paNa che. kevaLajJAnanI prAptimAM guNasthAnakanI zreNImAM chelle ahaMkAra vidAya le che. hAthI mRtyu pAme tyAre jema lohInI nadIo vahe che tema ahaMkAra mRtyu pAme tyAre ajJAna nAza pAme che. hAthInA mRtyu ane lohInA pravAha dvArA ahaMkAranA mRtyu ane sarva azuddhinA nAzanI vAta sUcita thAya che. paNa AvA ahaMkArano nAza thAya zI rIte? saMsArayoga dhana-vaibhava, pada-pratiSThA ane saMbaMdhone pakaDIne tenA sahAre jIve che. tethI ahaMkAra baLavAna bane che. tyAgIo, sAdhuo, saMnyAsIo mAtA-pitAne choDe che. dhana-vaibhavane choDe che. parivArane choDe che. pada-pratiSThAne choDe che. ane Ama badhuM choDavAnI kartutva buddhi ahaMkArane puSTa kare che. eka gharane choDIne aneka ghara bAMdhe che bhikSA mATe). thoDA saMbaMdho choDIne asaMkhya anuyAyIothI saMbaMdho bAMdhe che. saMsAranA pada-pratiSThA choDIne sAdhupaNAmAM vividha pada-pratiSThA ane nAmAbhidhAna dhAraNa kare che. Ama, vyakti sajaga na rahe to caturAIpUrvaka A gajarAja(abhimAna) saMsArI ane sAdhumAM bharapUra mAtrAmAM rahe che. sAdhakadazAmAM ane AtmajJAnanI sAdhanAmAM mokSamArganA pravAsI mATe A ahaMkAra atyaMta bAdhaka paribaLa che. tema chatAM te vividharUpe, vividha bahAnA heThaLa, vividha kAraNonA Azraya nIce pragaTa ke apragaTapaNe dhULa ke sUkSmapaNe jIvAtmA sAthe rahe che. bhaktimArga ahama zUnyatAno mArga A zloka dvArA AcArya bhagavaMta zrImAnatuMgasUrIzvarajI ema pharamAve che ke ahaMkArarUpI gajarAjane haNavA mATe bhaktirUpI bhAlo e amogha zastra che. ane te ja eka mAtra zastra che ke je hAthIne haNI zake. ahaMzUnya thavA mATe bhakti sivAya koI zastra kAmayAba thaI zake tema nathI. ane A bhakti e zUravIranI bhakti che. A bhakti eTale khAMDAnI dhAra upara cAlavuM. A bhaktimAM "huM" For Prive(154)nal Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nuM astitva ja rahetuM nathI. ahIM bhakta "huM tane samarpita chuM tema nathI kaheto, kAraNake tema kahe to paNa ahaMkAra Ubho rahe che. tethI tenA kathanamAM to prabhu tuM ja satya che. prabhu tArI AjJA ja satya che." ema bhAva rahelo hoya che. prabhunA caraNanuM Azraya karanAra jIva havAmAM UDatA pIMchA jevo hoya che. pIMchAne havA laI jAya tyAM jAya che. prabhuno bhakta nadImAM vahetAM taNakhalAM jevo hoya che. tene pravAha laI jAya tyAM jAya che. ahIM vadhu sUkSma rIte ema ja samajavAnuM che ke je mArga upara cAlyA te mArgano Azaro le che. arthAta mokSa mArga upara prabhunA caraNe je rIte cAlyA te ja rIte bhakta tenA caraNa dvArA cAle che. tethI ema paNa ghaTAvI zakAya ke je AtmAno Azraya le che ane eka AtmAne yathArtha rIte grahaNa kare che tenAthI ahaMkAra anAyAse, sahajapaNe, chUTo paDI jAya che. vAstavamAM AtmAnA trikALI zuddha dravya sAthe ahaMkAra kadApi hato ja nahIM. teno svAnubhava pragaTa thAya che. ane svAnubhavanA prakAzamAM AtmA spaSTapaNe anubhave che ke rAga-dveSa ajJAna ke ahaMkAra potAnI sAthe kadApi hatA ja nahIM. arthAt potAno A anubhava, svAnubhava pote pratyeka yathArthathI keTalo bhinna hato. tenuM bhAna karAve che. Ama, A zloka dvArA je prabhunA caraNano Azraya le che te ahaMkArarUpI gajarAjane haNI anya durjaya zatruono paNa nAza karI vijaya pAme che. A teno zAzvata vijaya hoya che. Ama, A zlokamAM paNa ApaNane uttama bodhanI prApti thAya For Private Personal Use Only (15) Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 40 ambhonidhau kSubhitabhISaNanakracakra pAThInapIThabhayadolvaNavADavAgnau / raMgattaraGgazikharasthitayAnapAtrA srAsaM vihAya bhavataH smaraNAd vrajanti ||40|| bhAvArtha : he bhagavAna! bhayaMkara magaranA samUha pAThIna ane pITha jAtinA matsyo ane bhayaMkara dedIpyamAna vaDavAnaLa saLage che, jemAM AvA samudramAM jemanA vahANo uchaLatA taraMgonA mojAMonA agrabhAga upara rahelAM che, evA sAMyAtrika loko tamAruM mAtra smaraNa karavAthI ja bhayarahita thaI nirvighnapaNe icchita sthAne pahoMce che. tamAruM smaraNa kare to nirvighne pAra pahoMce che. // 40 game tevA tophAno bhaktane maMjhile pahoMcatA rokI nathI zakatA. zrI bhaktAmara strotanA cAlIsamA zlokamAM ema jaNAvAyuMche ke samudranI aMdara vahANo laIne loko nIkaLyA hoya tyAre temAM dariyAI musApharImAM ghaNIvAra judA-judA prakAranI aneka musIbato Ave che. dariyAmAM AkhA vahANane uthalAvI nAMkhe tevA magaramaccho ane mahAkAya vhela jevI mAchalIo raheche. jevI rIte jaMgalamAM lAgelI Aga jaMgalane bhasmIbhUta kare che tevI rIte dariyAmAM paNa jo vaDavAnaLa saLagI UThe to bhAre vinAza sarje che. vaLI, dariyAmAM jyAre dariyAI tophAna jAge tyAre pANInAM mojA DuMgaranI jema UMcI UMcI UMcAIe uchaLatA hoya che. ane A mojAnAM apratima prahAro vahANane toDI nAMkhe tevA hoya che. temAM rahelA musApharono jAna jokhamamAM hoya che. AvI mahAvipattinA samaye paNa jeo prabhunuM smaraNa kare che. teo A musIbatamAMthI ugarI jAya che ane nirvighne potAnA icchita sthAne pahoMce che. jIvano saMsAra sAgara samAna che. A zloka paNa eka anokhA rahasyane khulluM kare che. A saMsAra eka sAgara jevoche. sAgaramAM vahANano vinAza karanArA vividha prakAranAM prANIo (156) Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je rIte rahetA hoya che. te rIte saMsAra sAgaramAM paNa mithyAtva, ahaMkAra Adi moTA magaramaccho raheche. saMsAra sAgaramAM saMlpa ane vikalparUpI mojAM niraMtara uchaLe che. A deha to eka vahANa che. te vahANane anaMtakALathI saMkalpavikalponA pracaMDa mojAM vaDe haMmezA toDI nAkhyuM che. deharUpI vahANane mithyAtva ane ahaMkArarUpI magaramaccho ane vheloe haMmezA uthalAvI mAryuM che. vahANamAM musAphara che to dehamAM jIva che. ane A jIva saMsAra samudramAM, cAre gatimAM nAnA-moTAM vahANarUpe anaMtakALathI deha dharIne janma-maraNanAM bhavabhramaNamAM pharyA kare che. vahANa jema madhadariye hoya ane najara nAMkhe tyAM phakta pANI ja dekhAya . kinArAnI koI saMbhAvanA nA jaNAya te rIte saMsAra sAgaramAM bhava bhramaNa karatAM jIvanI anaMta vAra janma-maraNa karavA chatAM kinAro hAtha lAgyo nathI ane te rIte tenA bhavano aMta Avyo nathI. dravya dRSTi ane paryAya dRSTi vize vicAraNA jIva janme che ane mare che. tenuM deharUpI vahANa koI vakhata tarApA jevuM hoya che, koI vakhata hoDI jevuM hoya che to koI vakhata vahANa hoya che. paNa eka vAta nizcita che ke nAza athavA mRtyu dehanuM thAya che. jIvana je je zarIra dhAraNa kare che te te zarIrone techoDeche. Ama, zarIra utpanna thAya che. ane teno vyaya thAya che. paraMtu jIva dravya dhruva che, ekache, akhaMDa che. jIva trikALI dhruva, dravya che. te ajara amara che. teno kadApi nAza thato nathI. je akhaMDa dhruva-dravya che te viSe have tattvadRSTie thoDuM vicArIe. upara jaNAvyuM tema AtmA trikALI dhruva-dravya che. te sarvajJa che. te vItarAgI che. te sarva karmathI rahita pUrNAnaMdano nAtha che. te anaMtaguNovALo ane anaMtazaktivALo che. te zuM che ane kevo che tenI kalpanA ke vicAraNA indriyo ke buddhi dvArA thaI zake tema nathI. tenI svAdhIna dazA ane svataMtratA trikALI abAdhita che. te jyAM sudhI jJAtA dRSTApaNe rahe tyAM sudhI tenI svAdhInatA akabaMdha rahe che. potAnA upayoga ane pariNAma ane bhAva upara tenI svataMtratAnI sthiratAno AdhAra che. AvA zuddha dravyanA guNono jene paricaya nathI. ane je AtmAne paryAya svarUpe jue che te paryAya dRSTivALo jIva zuddha Atmatattvano nirNaya karI zakato nathI. myAna ane talavAra judA che. dUdha ane pANI ekameka tarIke sAthe hovA chatAM dUdha-dUdha che ane pANI-pANI che. te rIte jyAM sudhI A jIve je je dehane dhAraNa karyo te te pramANenI deha-buddhi ane moha karyoche paraMtu AtmadRSTi karI nathI. bilADInA bhavamAM tene uMdarathI vera rahyuMche ane manuSyanA (157) Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavamAM te ja rIte tene manuSya ane judA-judA prANIo sAthe vera rahyuM che. jIva je je icchA kare che te te icchAnI pUrti mATe prayatna kare che ane te rIte karmabaMdha ane tenI hAramALA racAtI jAya che. talavArathI kAkaDI kApavAnA jevuM samartha traNalokanA nAtha bhagavAna AtmA pAse teNe nAnI nAnI icchAo pragaTa karI tenI pUrti mATe tene trilokAdhIzapadethI jAte padabhraSTa karI anaMtakALathI cAre gatimAM rakhaDato karI mUkyo che. anAdikALathI cAlyuM AvatuM jagatanuM A moTAmAM moTuM Azcarya che! paramazAMtino upAya AvI rIte anaMtI icchAo dvArA tenI paritRptinA avaLA puruSArtha dvArA jIva bhavabhramaNa pAmyoche. koI ema pUche ke A icchAone kevI rIte dUra karavI athavA icchArahita thaI zakAya kharuM ? koI paNa vyakti zaMkhezvara, pAlItANA ke potAnI managamatI jagAe jyAre jAya che tyAre tyAM te keTalI badhI zAMti ane nirAMtano anubhava kare che! A zAMti ja te vAtano purAvo che ke jyAMthI tame AvyA cho te jagyAe icchAo, ciMtAo ane saMgharSanA dabANa nIce jIvo cho. jo eka nAnakaDI yAtrA paNa ATalI zAMti ApI zakatI hoya to ane e zAMti tame dhAro tyAre prApta karI zakatA ho to sarvajJa vItarAga paramAtmA, prathama tIrthaMkara zrI RSabhadevane sarvakAmanA ane icchAo rahita thaI,sarva karmano kSaya karI, potAnAmAM rahelI pUrNa vItarAgatA, sarvajJatA ane kevaLajJAnane pragaTa karI zake ke nahIM ? pragaTa karI ja zake ane te temaNe pragaTa karIne batAvyuM che. tethI jeo TUMkI jIMdagInI guMcavaNabharI jaMjALathI kaMTALyA hoya, jemane paramazAMti joItI hoya; je potAnI icchAo ane kAmanAono sApa kAMcaLI utAre tema tyAga karavA taiyAra thayA hoya ane te rIte jenA haiyAmAM zrI tIrthaMkaraprabhunuM nAmasmaraNa hoya tene saMsArano kAma ke krodharUpI vaDavAnala saLagAvI zakato nathI. tene mithyAtva ke ahaMkArarUpI magaramaccha uthalAvI nathI zakato. tene saMkalpa ke vikalparUpI mojAM toDI-phoDIne chinna-bhinna karI zakatA nathI. evo prabhu smaraNano ajaba mahimAche tema A gAthAmAM AcArya bhagavaMte jaNAvyuM che. (158) Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 41 udbhUtabhISaNajalodarabhArabhugnAH, zocyAM dazAmupagatAzcyutajIvitAzAH / tvatyAdapaMkajarajo'mRtadigdha - dehA, martyA bhavanti makaradhvajatulyarUpAH || 41 || bhAvArtha : jeo bhayaMkara jalodara roga utpanna thavAthI vAMkA vaLI gayelA zoka karavA lAyaka-dayA khAvA jevI dazAne pAmelA hoya ane jemaNe jIvananI AzA choDI dIdhI hoya evA manuSyo paNa tamArA caraNakamaLanI rajarUpI amRtane potAnA zarIra para copaDavAthI kAmadevanA jevA svarUpavALA thAya che. 41 // zrI bhaktAmara stotranA ekatAlIzamA zlokamAM ema jaNAvavAmAM AvyuM che ke bhayaMkara jalodara Aga utpanna thavAthI AvA rogano upacAra karavA chatAM te asAdhya thaI cUkyo hoya ane tenAM kAraNe rogInuM zarIra dayAjanaka sthitine pAmyuM hoya ane AvA dardIe jyAre jIvananI AzA choDI dIdhI hoya tyAre tevI vicitra sthitimAM paNa jo prabhunAM caraNakamaLanI rajane arthAt rajarUpI amRtane potAnA zarIra upara copaDavAmAM Ave to rogIno roga saMpUrNa nirmULa thAya che ane tenuM zarIra kAmadeva jevuM svarUpavAna thAya che. punaHrukti karIne paNa ema pharIthI kahevuM paDaze ke agAunA zlokonI jema ahIM paNa ghaNuM arthagaMbhIra rahasya ane bodha rahelA che. roganI janetA koNa ? tana ke mana. AyurvedamAM ema kahevAmAM Ave che ke badhAja roganuM mULa peTamAM raheluM che. tevI lokokti paNa che ke 'peTa sApha to roga mApha.' Ama, peTamAM UbhI thatI koIpaNa azuddhi ke kacaro peTanA vyavasthita taMtrane astavyasta karI vicitra ane asAdhya rogane paNa janma Ape che. ahIM jalodarano nirdeza karyo che. A ja rIte zirozIsa opha lIvara ane lIvara kensara jevAM asAdhya rogo paNa peTamAMthI thAya che. ane temAM paNa lIvaranuM kensara thAya tyAre te eTaluM badhuM chetarAmaNuM hoya che ke ghaNuM karIne te trIjA ke cothA tabakkAmAM pahoMce tyAre pakaDAya che. ane te vakhate rogInA bacavAnI AzA nahivat hoya che. tabIbI vijJAna peTane roganI janetA gaNe che to manovijJAna manane roganI janetA gaNe che. ane For (159)rsonal Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenI te mAnyatA sAcI hovAnuM vaijJAnika rIte siddha paNa thaI cUkyuM che. mana judA-judA prakAranI vicitra kheMcatANa, saMgharSo, ugratA, dveSabhAva, krodha ane aneka bhinna-bhinna viSama paristhitimAMthI pasAra thAya che tyAre tenAM phalasvarUpe esIDITI, alsara, DAyAbITIsa, blaDakensara, mAnasika rogo, anidrA, sAyaTIkA, cAmaDInA roga ane bIjA ghaNA rogo thatA jovAya che. roganI javAbadArI karma anusAra jIvanI che. A zlokamAM zarIramAM thato asAdhya roga ane tenA kAraNe maraNa jevI sthiti vagereno ullekha karyo che. AmAM Ayurveda peTane javAbadAra gaNe che, manovijJAna manane javAbadAra gaNe che. ane dharma AtmAne javAbadAra gaNe che. AtmA pote sArA-narasAno viveka bhUlIne, zuM karavA yogya che ane zuM nathI karavA yogya teno viveka bhUlIne jyAre svacchaMdI bane ane mana phAve tema varte tyAre A badhA rogo thatA hoya che. jenuM pRthakkaraNa vijJAna hajI sudhI karI zakyuM nathI te lIvaranA kensaranuM kAraNa karmajanya sthitinA kAraNe ema kahI zakAya tema che ke pUrvajanmamAM eka vyaktine bIjI vyaktie zArIrika ane mAnasika trAsa Apyo hoya tenA phalasvarUpe navA janmamAM jo te be vyakti ekabIjAne pati-patnI tarIke maLe ane pote bhogavelA trAsano badalo eka vyakti upara bIjI vyakti le to gata janmamAM trAsa ApanAra vyaktine lIvaranuM kensara thavAno saMbhava hoya che. manovijJAna AnuM arthaghaTana e rIte karaze ke daMpatimAM je vyakti anyanA prabhAva ane mAnasika trAsa nIce satata rIbAyA karatI hoya ane gharamAM ke samAjamAM hasatuM moDhuM rAkhIne pharatI hoya tene AvuM kensara thAya che. A tamAma dhAraNAo bhaviSyanA saMzodhana ane jJAnInA jJAnano viSaya hovAthI tenI carcA aprastuta che. zarIrano roga - bhavano roga - AtmabhrAMti e sauthI moTo roga. uparanI vigatone dhyAnathI vicArIe chIe tyAre ema jaNAya che ke rAga-dveSa, ahaMkAra, krodha, mAna, lobha A badhA je kaSAyo che teno atireka athavA tenuM vAraMvAranuM sevana tattvadaSTie bhavabhramaNa karAve che. ane dehadaSTie zarIramAM nAnA-moTA rogane te janma Ape che. svabhAvanI ugratA hRdayaroga ane bAyapAsa sarjarI Ape che. te ja rIte dareka kaSAya zarIrane rogI, mahArogI ane asAdhya rogIpaNAnI bheTa Ape che. ane vartamAnamAM A bhavamAM vyaktimAM (1 6O} Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jovA maLatA kSAyo te tenI karmabhanita avasthA ane pUrvakarmonuM pariNAma che. Ama thavAnuM kAraNa jIvanI sukhanI kalpanA zarIra sukhamAM rahelI che. eka AtmAnA sukha sivAya bIje badhe teNe sukha mAneluM che ane sukhanI kalpanA karI che. zarIranA nirogIpaNAmAM sukha mAne che. dhanamAM sukha mAnyuM che. pada-pratiSThAmAM sukha mAnyuM che. Ama, AtmA ke je teno potAno che te sivAya bIje badhe bhaTakI-bhaTakIne sukha prApta karavA te phAMphA mAre che. jaDane cetana mAnyuM che ane cetanamAM jaDanI bhrAMti karI che. dehane AtmA mAnyo che ane AtmAmAM dehanI bhrAMti karI che. tethI dehamAM asAdhya roga thatAM tene maTADavA lAkha kozizo kare che. Ama, roga. dehamAM nathI paNa tenI AtmAnI bhrAMtimAM che. te bhavano rogI che. teno bhava roga asAdhya jevo thato jAya che. AtmabhrAMtine kAraNe jIvane bhavano asAdhya roga lAgu paDyo che. A bhavaroga no upAya sadguru jevo vaida ja karI zake tema che. ane te saddagurunI AjJArUpI pathyanuM pAlana karavAmAM Ave to vicAra ane dhyAnarUpI auSadha dvArA bhavanA rogamAMthI mukta thaI zakAya tema che. ahIM sadguru tarIke pratyakSa saddaguru athavA potAno AtmA laI zakAya. A badhI bAbatonA saMdarbhamAM A stotranA racanAkAra tema jaNAve che ke bhavanA asAdhya rogamAMthI mukta thavuM hoya to paramAtmAnI caraNarajanuM AtmA upara vilepana karavAthI bhavanA rogano nAza thaI amarapadanI prApti thAya che. paramAtmAnI caraNaraja arthAt paramAtmAnA caraNa je mArga upara cAlyA che te mArge cAlIne je rIte paramAtmAe sarvajJatA ane vItarAgatA pragaTa karI che te rIte koIpaNa AtmA tema karI zake tema che. pharIthI eka kavinI paMktine vicAraNamAM laIe to yathArtha gaNAze te "bhajIne bhagavaMta bhava aMta lo." Ama, prabhunI bhakti karanAranA bhavano aMta Ave che arthAta tenA bhavarUpI asAdhya rogano nAza thAya che. For Priyate & Personal Use Only (16 1) Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 42 ApAdakaNThamuruzRGkhalaveSTitAgA, gADhaM bRhannigaDakoTinijadhRSTa javAH / tvannAmamantramanizaM manujAH smarantaH, sadyaH svayaM vigatabandhabhayA bhavanti // 42 // bhAvArtha : jemanA zarIra pagathI mastaka sudhI moTI sAMkaLothI bAMdhelA hoya ane jemanA sAthaLo beDInA agrabhAgathI atyaMta ghasAtA hoya evA manuSyo paNa che svAmI! niraMtara tamArA nAmarUpa maMtranuM (uOM RSabhAya namaH ) smaraNa karavAthI tatkALa potAnI meLe baMdhanathI bhayarahita thaI jAya che. /4rA paramAtmAnuM nAma smaraNa baMdhanamAMthI muktino upAya che. zrI bhaktAmara stotranA betAlIsamA zlokamAM ema jaNAvavAmAM AvyuM che ke pagathI mastaka sudhI moTI sAMkaLo dvArA jemane bAMdhavAmAM Avyo hoya ane jemanA sAthaLa AvI beDInA baMdhanane kAraNe atyaMta ghasAtA hoya ane tenA kAraNe te khUbaja vedanA ane pIDA bhogavatA hoya tevA baMdhanamAM baMdhAyelA manuSyo paNa he svAmI, jo ApanA nAmarUpI maMtranuM smaraNakare to te AvAM baMdhanathI mukta thaI ane bhayarahita thaI jAya che. A zloka dvArA paNa e ja prakArano sUkSmatattvabodha ApaNane sAMpaDe che ke koIpaNa prakAranA baMdhanamAM phasAyela vyakti baMdhana mukta thavA mATe jo paramAtmAnA nAmanuM smaraNa kare to te baMdhana game tevuM hoya to paNa tenAthI mukta thaI zake che. ahIM baMdhanano je ullekha karavAmAM Avyo che te pagathI mastaka sudhInA baMdhanano che. ane baMdhananA kAraNe sAthaLa paNa ghasAtA hovAthI thatI tIvra vedanAnI paNa vAta kahI che. jIvano avaLo puruSArtha baMdhana pragADha banAve che jIvane thayelo baMdhanayoga ane temAMthI mukta zI rIte thayuM te sanAtana prazna che. ApaNe AgaLa paNa je rIte jaNAvyuM che te rIte jainadarzane AtmAnI svataMtratAnI ghoSaNA karelI che. AtmA pote koIpaNa prakAranuM kArya karI te kAryanA phaLa bhogave che. tene zubha kAryonuM zubha phaLa ane azubha kAryonuM azubha phaLa maLe che. jIvo pote anubhavathI ema jANe che ke jema jema te baMdhana mukta thavA (1dara) Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te icche che tema tema koNa jANe kema paNa te baMdhanamAM vadhAre ne vadhAre jakaDAtA jAya che. pote mAnelA sukhanI prApti mATe jIva niraMtara puruSArtha kare che. tenI icchA pramANenuM sukha prApta thatA tene adhika sukhanI jhaMkhanA jAge che. potAne je sukha joIe che te sukha te bIjAnA bhoge paNa prApta kare che. moTI mAchalI nAnI mAchalIne gaLI jAya ne baLIyAnA be bhAga tevo jagatano nyAya che. dareka sukhanI prApti sAthe jIvanI mahattvAkAMkSA ane tRSNA vadhatI jAya che. saphaLatAno vijaya tene ahaMkArI banAve che. ane niSphaLatAno parAjaya tene kyAM chaMcheDe che ane bamaNA jozathI vijaya mATe mahenata kare che athavA te khUba ja hatAza ane nirAza thAya che. Ama, manuSya potAnA mananA saMkalpo ane vikalpo temaja tene pAra pADavAnA tenA puruSArtha ane temAM maLatI saphaLatA ane niSphaLatAne kAraNe sukhI ke duHkhI hoya che. ema kahevAyuM che ke, " manaH va manuSyaLAM tArAM vaMdha mokSayoH / / '' 66 manuSyanuM mana ja baMdhana ane muktinuM kAraNa che. potAnI AjanI sthiti mATe vyakti pote ja javAbadAra hoya che. potAnI jIta-hAra, potAnI saphaLatApotAnI niSphaLatA, potAnuM sukha, potAnuM duHkha, potAnuM mAna, potAnuM apamAna, je kaMIpaNa prApta thAya che ke je kaMIpaNa anubhava thAya che tenA mATe jagatanuM koI paribaLa javAbadAra nathI. javAbadAra kevaLa vyakti pote ja che. ane sauthI moTI AzcaryanI vAta e che ke tamAma javAbadArI potAnI hovA chatAM vartamAna hAlata mATe vyakti haMmezA bIjAne javAbadAra gaNe che. niSphaLatA, duHkha, apamAna vagere mATe haMmezA doSano Topalo te bIjAne mAthe DhoLI de che. ane dhana-vaibhava, pada-pratiSThA, sukha-saphaLatA vigere meLave che tyAre saphaLatA mATe potAnA puruSArtha ne AgaLa dhare che. baMdhanamAMthI mukta thavAnuM rahasya Ama jIva karma kare che tethI tene karmanuM phaLa bhogavavuM paDeche. zubha karmathI puNya bAMdheche. azubha karmathI pApa bAMdheche. zubha ane azubha nA phaLa te bhogave che. te pote je je karma bhogave che te te karmo vakhate, te karmanA bhogavaTAnI sthiti vakhate temAM atyaMta tallIna thato hovAthI pharI-pharI navA karmo baMdhAtA jAya che ane janma-maraNanuM cakkara ane bhavabhramaNa cAlyA kare che. jIva baMdhAyo che potAnA karmathI ane chUTI zake che karmanI nirjarA karIne. pote je je karma bAMdhyA hoya te te karma jyAre udayamAM Ave tyAre tene samatA bhAve vede ane samabhAvanI sAdhanA kare aMtarmukha thAya svarUpanI ramaNatAnI prIti thAya to svAnubhavanI Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelI kSaNamAM ja e anubhava AvI zake che ke pote trikALI mukta zuddha Atmadravya che. Ane eka daSTAMtathI samajIe, vana-jaMgalamAM eka evuM pakSI hoya che ke je jhADanI DALa upara potAnA paga barAbara bharAvI dharatI tarapha UMdhu mastaka rAkhI laTakatuM hoya che. A paMkhI haMmezA ema mAne che ke jo paga DALI uparathI chUTI jaze to UMcethI paDI javAne kAraNe khUba vAge athavA marI paNa javAya. Azcarya e che ke paMkhIne pAMkho paNa che. uDavAnI kSamatA paNa che. paNa jhADa sAthe laTakatuM hovAthI paMkhInuM mana evI bhrAMtimAM, evA baMdhanamAM che, te e bhramamAM ja laTakeluM rahe che ke DALa chUTI jaze to nIce paDI javAze ane marI javAze. vana-jaMgalanA A paMkhImAMthI ekAda paMkhI paNa jo DALathI chUTuM paDe che to pAMkha phaphaDAvIne uDI jAya che ane mukta dazAno anubhava kare che. basa A ja rIte mohanA baMdhanamAM, ahaMkAranA baMdhanamAM, kaSAyonA baMdhanamAM phasAyelo jIva dRDhatAthI mAne che ke baMdhanamukta thavuM zakya ja nathI. paraMtu upara jaNAvyuM tema je AtmA karma-svabhAvathI vede je potAnA svarUpamAM prIti kare, je potAnuM che tene potAnuM mAne ane pArakuM che tene potAnuM nA mAne arthAt eka AtmAne potAnuM mAne ane dehAdika sahita sarvaparapadArthane pArakA gaNI temAMthI potAnI ruci ane prItine nirmULa karI potAnA svarUpamAM ramaNatA karI, potAnA svabhAvamAM sthira thAya to te karmathI nivRtta thAya che. karmanI nirjarA thAya che. karmano kSaya thAya che. ane chevaTamAM AtmAnI prItimAM DUbelo jIva A rIte prabhunA smaraNamAM DUbelo jIva che. ane je prabhunA smaraNamAM DUbelo jIva che tene moha Asakti, ahaMkAra ke kaSAyorUpI beDIo nA baMdhana taDAtaDa tUTI jAya che. sarva baMdhanothI te mukta thAya che ane potAnA zuddha svarUpano anubhava karI paramAtmApadane pAme che. Ama, baMdhana ane muktinI rahasyapUrNa vAta AcArya bhagavaMte betAlIsamAM zlokamAM ApaNane jaNAvI che. (164). Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 43 mattadvipendra-mRgarAja-davAnalAhisaMgrAma-vAridhi-mahodara-baMdhanottham / tasyAzu nAzamupayAti bhayaM bhiyeva, yastAvakaM stavamimaM matimAnadhIte / / 43 / / bhAvArtha : je buddhimAna manuSya tamArA stotrano niraMtara pATha kare che tene madonmatta hAthI, siMha, dAvAnaLa, sarpa, yuddha, samudra, jalodara ane baMdhana e AThathI utpanna thayelo bhaya jANe pote ja bhaya pAmyo hoya tema zIdhra nAza pAme che. // 43|| zrI bhaktAmara stotranA tetAlIsamA zlokamAM ema jaNAvavAmAM AvyuM che ke je buddhimAna manuSya tamArA A stotrano niraMtara pATha kare che tene koIpaNa prakArano bhaya satAvI zakato nathI. te vyaktithI jANe ke bhaya pote ja bhayabhIta thaIne bhAgI jAya che athavA nAza pAme che. ema paNa kahevAyuM che ke jeo A stotrano niraMtara pATha kare che temane hAthI, siMha, sApa, agni, yuddha, samudra, jalodara, baMdhana e AThamAMthI ekeno bhaya raheto nathI. arthAt A ATheya upara te svAbhAvika rIte ja vijaya prApta kare che. Ama, agAunA zlokomAM ApaNe je rIte vicAryuM te rIte ema kahI zakAya ke paramAtmAnuM smaraNa karanArane ahaMkArarUpI hAthI ke saMsAranA dAvAnaLa ke saMsArasAgara ke jIvanano raNasaMgrAma bhavano roga ke bhavanuM baMdhana bAMdhI zakatA nathI teno tene bhaya lAgato nathI ane ulTAnuM bhaya pote ja bhayabhIta thaI tenAthI bhAgI jAya che. vALyo che dATa buddhi abhAgaNIe ahIM prAraMbhamAM ema jaNAvyuM che ke je buddhimAna manuSya tamArA A stotranA niraMtara pATha kare che tenAthI bhaya paNa dUra bhAge che. eno artha e che ke je manuSya buddhimAna hoya che. te ja tamArA stotrano pATha kare che. jenI pAse subuddhi hoya che te ja tamArA stotrano pATha kare che. AnA mATe eka kavie ema kahyuM che ke : caraNo lathaDI paDe che duzmananI chAvaNIe vALyo che dATa buddhi abhAgaNIe. " ahIM kavi ema kahevA mAMge che ke jyAre mANasanI buddhi kumati hoya ke 10 - 1 For Prvates & Wersonal Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je buddhi svayaM pote bhAgyahIna arthAt abhAgaNI hoya te buddhi jIvanasaMgrAmamAM vyaktine herAna-herAna karI nAMkhe che. khoTe raste dorave che. ane duzmananI chAvaNI pAse laI jAya che. jema zarAbI nazAmAM bhAna bhUlelo hovAthI tene kyAM javuM che tenuM bhAna hotuM nathI tevI rIte kubuddhivALo mANasa duzmananI chAvaNImAM zarAbInI jema lathaDI paDIne AvI caDe che. ane potAnI chAvaNI samajI temAM dAkhala thAya che. pachI duzmano tenI sAthe kevI rIte vartaze te to phakta kalpanAno viSaya rahe che! ghora raNasaMgrAma khelAto hoya tyAre duzmananI chAvaNImAM koI raDyo paDyo zarAbI sainika jaI caDe te mAnI zakAya. paraMtu nazArahita koI mahAvirala yoddhAo sivAya Akhune AkhuM sanya zarAbanA nazAmAM cakacUra thaI duzmananI chAvaNImAM ghusI jAya to tenI zI vale thAya! basa AvI sthiti ja saMsAramAM sAmAnya mAnavInI che. moharUpI madirA pIdhelo mAnavI kaSAyorUpI duzmananI chAvaNImAM sAmA pagale zikAra thavA jAya che. A ghaTanAcakra anaMtakALathI anaMtAjIvo mATe Ama ja cAlatuM AvyuM che. jIva haMmezA jaDamAM cetanapaNAno Aropa mUkI athavA bhrAMtithI tene cetana mAnI jaDanI sAthe ekatva buddhi karato rahyo che. temAM ja ruci ane prIti karato rahyo che. zarAbIne jema behozImAM sAcI vastusthitinuM bhAna nathI hotuM tevu ja A jIvanuM che. ekendriyathI mAMDI paMcendriyanA jIvo parasukhamAM, viSayasukhamAM, kAmabhogamAM AnaMda mAnatA AvyA che ane tene bhogavatA AvyA che. jagatanA bAhya suMdara padArtho ane svarUpavAna dehAdikamAM tenA rUpamAM tenI suMdaratAmAM mohAMdha thatA AvyA che. vibhinna prakAranA svAdo ane tenA rasamAM lolupa banelA jIvo atirekathI svAdiSTa bhojanarasamAM DUbe che. ati mAdaka sugaMdhI dravyonI sugaMdha temanA cittane prasanna kare che. Ama sparza, rUpa, sugaMdha, rasa vagere kharekhara to jaDa dravya che. pudgala paramANunA te banelA che. jaDa tattva vAstavamAM to ajIva che tethI te tenAmAM jIvane nimaMtraNa ApavAnI ke jIvane lobhAvavAnI koI zakti nathI. eTaluM ja nahIM paNa koI jIva jaDa svarUpavAna deha tarapha AkarSAya ke mAdaka sugaMdha tarapha AkarSAya to te jaDa deha ke mAdaka sugaMdhane tenuM jJAna paNa nathI thatuM ke khabara paNa nathI paDatI ke koI tenA tarapha AkarSAyuM che. Ama jaDadravyono svabhAva ja Avo che to jaDa tarapha AkarSAvAnuM kAma cetana kare che. cetananI moha buddhi kare che, ke je buddhine ApaNe prAraMbhamAM abhAgaNI karI cUkyA chIe. AvI abhAgaNI buddhi je kumati che. te sparza, rasa, rUpa, sugaMdha ane kaSAyomAM bhUlI paDe che. ajJAnarUpI aMdhakAranA sahAre te kaSAyarUpI duzmananI chAvaNImAM anaMtakALathI athaDAyA For Private Personal Use Only (166) Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che. saMsAra khAro jhera lAge - subuddhi jAge to saghaLA bhaya bhayabhIta thaIne bhAge. A zlokamAM prabhunuM smaraNa karanAra hAthI siMha, dAvAnaLa, samudra vagere ATha zatruonA bhayathI mukta che tema jaNAvela che te kharekhara yathArtha che. anaMtAbhava bhramaNamAM thAkelA jIvane jyAre saMsAra khAro jhera jevo lAge ane jagatanA koIpaNa padArtha tene sarvathA nirarthaka lAge. A sarvethI trAselA evA tene sarvanI nirarthakatAno yathArtha nirNaya thayA pachI sAcA ane zAzvata sukhanI jhaMkhanA jAge tyAre jIva aMtarmukha thAya che. paramAtmAnuM zaraNa le che. paramAtmAnA divya guNono tene mahimA Ave che. ane eka vakhata jyAM prabhuno sAco mahimA Ave tyAM sAcI prIta jAge che. paramapadathI tene ochuM kAMI khapatuM nathI. prabhunAM caraNamAM te samarpita thAya che. ane prabhunAM caraNa je jJAna mArga upara cAlI paramAtmApadane pAmyA te ja mArge cAlI te pote paNa paramapadanI prAptine jhaMkhe che. A ja manuSya sAco buddhimAna che. A ja subuddhi che. Ama, jene aMtaramAM sAcA sukhanI prApti thAya che. aMtaramAM rahelA nidhAnanI prApti thAya che te manuSyane moharUpI sarpa kAMI karI zakatA nathI. Akhare to karmo svayaM paNa jaDa che. hAthI, siMha, dAvAnaLa, yuddha, sarpa, samudra, jalodara ane baMdhana e jANe ke karmanI ATha mukhya prakRtinA pratIka hoya tevA jaNAya che. temanuM jora mUchavAna jIvano puruSArtha paNa mUchamAM che ane tethI puruSArthanI mUcha ke nabaLAInA kAraNe teo jomavaMtA jaNAya tema bane paraMtu cetana jyAre jAge bhagavAna-AtmA pote jJAtA daSTArUpe jAge tyAre karmanI A AThe mukhya pravRtio UbhI pUMchaDIe bhAge. Ama, A teMtAlIsamA zlokamAM paNa rahasyapUrNa bodha ApavAmAM Avyo che. rIDa rIDa rIDa For Priv(qe gjonal Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 44 stotrasajaM tava jinendra ! guNaurnibaddhAM, bhaktyA mayA ruciravarNavicitrapuSpAm / dhatte jano ya iha kaNThagatAmajasraM ; taM mAnatuDgamavazA samupaiti lakSmI : // 44 / / bhAvArtha : he jinezvara! meM bhaktithI karelI pUrvokta jJAnAdi guNothI guMthelI tathA manohara akSarorUpI vicitra puSpovALI tamArA stotrarUpI mALAne A jagatamAM je manuSya niraMtara kaMThamAM dhAraNa kare che te cittanI unnativALA puruSane athavA mAnatuMgasUrine koIne vaza nahIM thayelI evI rAjya-svarga ane mokSa saMbaMdhI lakSmI prApta thAya che. II44 rAjya-svarga-mokSa lakSmI kone prApta thAya? zrI bhaktAmara stotranA cummAlIsamAM zlokamAM ema jaNAvyu che ke he prabhu A stotra dvArA Apane samarpita thayelo evo huM bhaktinA rasamAM taraboLa thavAthI ApanI je stuti karI che. temAM jJAnadi guNone gUMthyA che. akSarorUpI manohara puSpo vALI A addabhuta ane camatkArI phUlamALA che. arthAt A stotrane je manuSyo niraMtara bhaktipUrvaka gAya che. tenA upara ciMtana, manana, ane pAlana kare che. tenuM citta unnata dazAne pAme che. tethI tevA manuSyo ane mArA sahita darekane rAjyalakSmI, svarga lakSmI ane mokSasaMbaMdhI lakSmInI prApti thAya che. sAmAnya rIte A lakSmI koIne vaza thatI nathI. paraMtu je A stotrarUpI puSpamALAne niraMtara kaMThamAM dhAraNa kare che, tene te prApta thAya che. mAtAnI jema prabhu samarpita bhaktanI kALajI le che. zrI bhaktAmara stotrano A chello zloka che. cAre AmnAyamAM A stotra mAnya che. ane dareka AmnAyanA stotramAM A aMtima zloka che. A stotranI racanA AcArya bhagavaMte pUrNabhaktibhAvathI karelI che. bhaktimArga e traNe kALamAM paramAtmA sudhI pahoMcavAno rAjamArga che. taratanA janmelA navajAta zizune potAne koI jAtanuM bhAna hotuM nathI. hAtha-paga halAvIne cAlatA sudhI ke nizALe jAya tyAM sudhI tenA vikAsanI ane tenI sarva AvazyakatAnI pUrepUrI (16 8) Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALajI tenI mAtA le che. navajAta zizune janma vakhate te bhAna nathI ke pote koNa che. to moTo thaIne pahelI ja vakhata nizALe bhaNavA jAya tyAre paNa tenuM samarpaNa mAtA tarapha hoya che. ane te kAMI ja nahoto samajato tyAre ane thoDuM ghaNuM samajato thAya che tyAre dareke dareka samaye tenI pUrepUrI kALajI mAtA le che. mAtAnA guNa ane mahimA aparaMpAra che. manuSyanA jagatamAM jo mAtAnuM AvuM virala sthAna hoya to je manuSya buddhimAna hoya, zAstrone bhaNelo hoya, saMsArI hoya ke tyAgI hoya te game te avasthAmAM ke game te sthitimAM hoya paNa potAno ahaM bhUlI tene sarvathA vistRta karI paramAtmAnA caraNanuM zaraNa leto paramAtmAne jAta soMpI devAmAM Ave pachI ApaNA kalyANanI javAbadArI paramAtmA svIkArI le che. ahaMkArayukta jIva ahaM zunyatAno mArga pasaMda karI paramAtmAnuM zaraNa svIkAre che tyAre bIjo koI paramAtmA nahIM paraMtu tenI potAnI aMdara rahelA AtmA tene paramAtmapada sudhI laI jAya che. A rIte A stotranA racanAkAra AcArya bhagavaMta mAnatuMgasUrIzvarajI samartha kavi che, prakhara jJAnI che, ane prabhune samarpita hovAthI paramabhaktivALA che. prabhu tarapha temanA hRdayamAMthI je bhaktigaMgA vahI che tenA kAraNe A zlokanI racanA thaI che. vaLI teo ema jaNAve che ke teo A stotrarUpI puSpamALA jJAnAdi guNa vaDe temaNe gUMthelI che. ahIM paNa temanI vinamratA ane paramAtmA tarapha bhakti pragaTa thAya che ke jyAre teo prabhu tarapha samarpita thayA tyAre jJAnAdi guNanI je anubhava dhArA pragaTI te anubhava dhArAmAMthI addabhuta gUMthaNI karIne temaNe A stotranI racanA karI che. A stotrano pATha karanArane te kalpavRkSanI jema je mAge te Ape che. A stotrane temaNe manohara akSarorUpI puSyovALI mALA kahI che. puSpo atyaMta komaLa hoya che ane puSpa paramAtmAne caDAvavAmAM Ave che. puSpa je rIte prabhune samarpita thAya che te rIte A puSpamALArUpI stotrane dhAraNa karI prabhune samarpita thavAnuM sUcana kavi Ape che. A akSarorUpI puSpamALA stotrarUpe amara thaI gaI che. dareka bhAvikajanonA hRdayamAM tenuM sthAna che. jaina kuLamAM janmelA darekedarekane zrI bhaktAmara stotrano paricaya paNa che ane tenA tarapha bhaktibhAva paNa che. A bhaktAmara stotranA niraMtara smaraNa paThana pAThanathI thatAM vividha prakAronA lAbhono anubhava paNa ghaNAe karelo che. AcArya bhagavaMta ema jaNAve che ke A stotrarUpI puSpamALA niraMtara kaMThamAM dhAraNa For PT gessonal Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAthI te cittanI dazAne unnata kare che. ahIM niraMtara kaMThamAM dhAraNa karavAno artha sthaLa ane sUkSma rIte alaga alaga thAya che. A stotrane bhaktibhAvapUrvaka niraMtara raTaNa karanArane pratikULatA ane vipattio naDatI nathI. ane A jagatanI aMdara riddhi-siddhi, sukha, samRddhi vagere maLe che. A rIte bhaktAmara stotranI ArAdhanA karanAra jIva pote tenA prabhAve potAnA jIvanamAM sukha, zAMti ane AnaMdano anubhava kare che. paraMtu vAta ke rahasya ATalethI aTakatuM nathI. eka kathAmAM evuM Ave che ke dezAvara javA nIkaLelA traNa sAthImAMthI pahelAne tAMbAnI khANa maLatA rokAI jAya che. bIjA be AgaLa javAthI kaMIka vadhu sAruM maLaze te AzAe AgaLa jAya che to temane sonAnI khANa maLe che ane tenAthI saMtuSTa thaIne bIjo sAthI ahIM rokAI jAya che ane temano chello sAthI sonAthI paNa saMtuSTanA thatAM kaMIka vadhu mUlyavAna meLavavA potAno puruSArtha ane musApharI jArI rAkhe che to tene hIrA ane ratnonI khANa maLe che. A jANItI lokakathA ahIM ghaNI ja baMdhabesatI thAya che. bhAvavibhora thaI bhaktirasamAM DUbelo jIva A stotrano pATha kare che tyAre te niraMtara pATha karato hovAthI tene pRthvIlokanA sukha sAdhano ane sAmagrI sahajapaNe prApta thAya che tyAre bIjI koI vyakti pote A stotrano khUba ja bhaktibhAvapUrvaka niraMtara pATha kare to tenAmAM pragaTa thayelA dhanAdiguNo vagerene kAraNe te A lokamAM paNa sukha prApta kare che. ane vipula puNyabaMdhanA kAraNe te svargalokanA sukhane paNa prApta kare che . aMte AnAthI paNa AgaLa vadhelo AtmA kaMThamAM A stotrane puSpamALA tarIke e rIte dhAraNa kare che ke jema koI yogI potAnI sarvanADIonuM vizuddhikaraNa karatAM-karato vizuddhacakra, AjJAcakra, sahastrAra tarapha AgaLa vadhe ane te paNa yogInI yoga prakriyA dvArA nahIM paraMtu bhaktimArganA parama zuddha samarpaNa dvArA ahaMkArano nAza karI AtmAnA pradeza-pradeze AtmaguNonI bhakti sivAya jene bIju kaMI hoya nahIM tevA virala AtmAo jitendriya thaI vItarAgatA prApta karI paramapadane ane mokSane pAme che. Ama A stotranA aMtima zlokamAM atyaMta rahasyapUrNa bodha ane zikSAvacana dvArA mahAkavie jaNAvyuM che ke A eka ja stotrano tame je bhaktibhAvathI ane utkaMThatAthI prayoga karazo, jevA tamArA upayoga ane pariNAma haze te pramANe dareka bhaktane ihalokanI rAjyalakSmI, svargalakSmI ke mokSalakSmI je svayaM koIne vaza nathI thatI, te A stotrane niraMtara kaMThamAM dhAraNa karanArane sahajapaNe ane anAyAse prApta thAya che. For Private Personal Use Only 1 08 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. stotranI mahimAvaMtI kathAo zloka naM. 1-2 nI vArtA baMdhanamAMthI mukti jaina dharmano jayajayakAra ujjaina nagarImAM te samaye rAjA bhoja rAjya karatA hatA. te zaivadharmI hatA. rAjyasabhAmAM je paMDito hatA. temAMnA ghaNAM loko jaina dharma tarapha pUrvagraha rAkhatA hatA. rAjAne paNa jaina dharma tarapha koI khAsa prIti na hatI. te samaye nagaramAM devacaMda zeTha nAme eka dharmiSTha vepArI zrAvaka rahetA hatA. devacaMda zeThane dharma upara khUba zraddhA hatI. ane zrAvaka dharmanuM uttama rIte pAlana karatA hatA. vaLI, temane zrI bhaktAmara stotra upara paNa ananya zraddhA hatI. temanI khyAti eka uttama dhArmika puruSa tarIke nagaramAM phlAyelI hatI ane vakhata jatAM te rAjAnA darabAra sudhI paNa pahoMcI hatI. bhoja rAjAnA zaivadharmI paMDitoe kAnabhaMbheraNI karavAthI jainadharmanI parIkSA karavAnA hetuthI rAjAe sevako dvArA devacaMda zeThane doraDAothI mukTATa bAMdhIne nagaramAM pUrvadaravAje AvelA pANI vinAnA eka aMdhArA kUvAnA taLIye utArI dIdhA. devacaMda zeTha to A ApattinA samaye ekAgratAthI bhaktibhAvapUrvaka bhaktAmara stotranA pahelA ane bIjA zlokanuM smaraNa karavA lAgyA. zeThanI dharma zraddhA gajabanI hatI. pApano udaya ane karmaphaLa samajIne jarApaNa calita thayA vinA A stotranA te baMne zlokanA satata jApa karatA. traNa divasano aThThama tapa thaI gayo. tyAre madhyarAtrIe aMdhArA kUvAmAM prakAzanA tejapuMja relAyA. zrI RSabha tIrthaMkara paramAtmAnA zAsanadevI cakezvarI mAtA pragaTa thayAM. paramAtmAnA bhaktane baMdhanamAMthI mukta karyA ane kiMmatI vastra temaja suvarNa ane ratnanA alaMkArothI mAtAe temanI zraddhAnI jANe ke prazaMsA karI ! eka tarapha Ama banyuM to bIjI bAju koNa jANe kema rAjA bhoja koI vyAdhithI pIDAvA lAgyA. A samaye sevakoe rAjAne jaNAvyuM ke Ano upacAra to dharmapremI zeTha devacaMda ja jANe che AthI rogamukta thavA mATe rAjAe sevakone devacaMdazeTha pAse mokalyA. temane kUvAmAMthI bahAra kADhI mAna-pAnasahita lAvavA jaNAvyuM. rAjAnA kahevAthI sevako devacaMda zeTha pAse AvyA tyAre temane zeThane baMdhanamukta hAlatamAM ane kiMmatI vastrothI sajja thayelA joI badhAne jaina dharma para zeThanI zraddhAnA kAraNe thayelA camatkAranI khAtarI thaI. rAjAe paNa A For Privagonal Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta jANI ane tyArapachI zeThe mahAprabhAvaka zrI bhaktAmara stotranA pahelA ane bIjA zlokanuM atyaMta bhAvapUrvaka smaraNa karI zAsanadevIne yAda karI tenAthI abhimaMtrita kareluM jaLa rAjA bhoja upara chAMTatA rAjAno roga te ja samaye camatkArika rIte gAyaba thaI gayo. Ama, devacaMda zeThanI baMdhanamAMthI mukti ane rAjAbhojanI rogamAMthI mukti ema bevaDA camatkAranA kAraNe AkhI ujjainImAM jaina dharmano jaya-jayakAra thaI gayo. zloka naM. 3-4 nI vArtA garIbamAMthI tavaMgara roDapatimAMthI karoDapati ! jUnAsamayanI vAta che. ujjaina pAse eka nAnA gAmamAM dharme zraddhALu zrAvaka vIracaMdabhAI rahetA hatA. karmanI gati vicitra ke temane jIvanamAM dhananuM koI sukha maLyuM na hatuM. ghaNAM prayatna ane nAnA-nAnA aneka dhaMdhA karavA chatAM dareka vakhate nukazAna thatuM ane daridratA temane jANe ke AjIvana varelI hatI. eka divasa temanA gAmamAM AcArya bhagavaMtanI padharAmaNI thaI. vyAkhyAna sAMbhaLavA saunI sAthe vIracaMdabhAI paNa gayA. pUjyazrIe ApelA uttamabodhanA kAraNe bhAvika bhaktoe temano ane jaina dharmano jaya-jayakAra karyo. tyArapachI vIracaMdabhAI AcArya bhagavaMtane vaMdana karavA gayA ane lAgaNIvaza thayelA evA temane raDatA hRdaye pUjyazrIne potAnI karuNa kathanI kahI. AcArya bhagavaMte temane ghaNI sAMtvanA ApI. dharma ane karmanuM rahasya samajAvyuM ane mahAprabhAvaka zrIbhaktAmara stotranA trIjA ane cothA zlokanI bhaktipUrvaka ArAdhanA karavA jaNAvyuM. AthI zrAvaka vIracaMdabhAI da22oja guru AjJA pramANe te zlokonI ArAdhanA karatA hatA. eka divasa vepAra arthe gAmanA moTA vepArI vahANa laIne paradeza jatA hatA. temanI sAthe temane vinaMtI karI tethI teo paNa temanA pravAsamAM joDAyA. samudramAM vahANo AgaLa vadhatAM hatAM tyAre acAnaka thayelA dariyAI tophAnamAM vahANa tUTI gayuM. temAMnA pravAsIo dariyAmAM taNAvA lAgyA. AvA kaThina kALamAM paNa vIracaMdabhAIe bhaktAmara stotranuM ArAdhana khUba ja bhAvapUrvaka cAlu rAkheluM. daivayoge tamenA hAthamAM pATIyuM AvI jatAM te samudra kinAre pahoMcyA. AvA kaparA kALamAM paNa tenI avicaLa dharma zraddhA ane zrI bhaktAmara stotra uparanI atyaMta bhaktithI prasanna thaI; zAsanadevIe pragaTa thaI temane darzana ApyAM. temanuM dAridra dUra karyuM. jhaverAtathI maDhI dIdhA ane aneka bahumUlya ratnanI bheTa ApI. pachI teo hemakhema potAnA vatanamAM pAchA AvyA. (172) Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garIbamAMthI tavaMgara banelA temaNe dayAdAnanA kArya karyA ane roDapatimAMthI karoDapati banelA temaNe jIvanaparyata zrIbhaktAmara stotranI ArAdhanA karI, zloka naM. 5-6-7 nI vArtA hAthanA karyA haiye vAgyAM! satyano jaya : A kathA paTaNA zaheranI che. tyAM dhanAvaha nAme eka atyaMta dharmiSTha jaina zrAvaka thaI gayA. te ghaNA bhadrika jIva hatA. temaNe ghaNI sAdharmI bhakti karI hatI. eka suMdara derAsara paNa temaNe baMdhAvyuM hatuM. zeTha pote tyAM niyamita haMmezA sevA-pUjA karatA hatA. ane derAsaramAM bhaktAmara stotranA pATha sAthe 5-6-7mAM zlokanI viziSTa ArAdhanA paNa karatA hatA. temanI dharma zraddhA avicaLa hatI. ane dAnAdika mATe teo jANItA hatA. eka samayanI vAta che. paTaNAmAM dhUlIpAta nAme eka veSadhArI sAdhu Avyo. te pote tAMtrika ane kAmaNa TramaNano jANakAra hovAthI nAnAM-nAnAM camatkAro dvArA lokone jhaDapabhera AkarSavA lAgyo.. ane potAnI jAtane mahAna mAnavA lAgyo. eka divasa koIe kAnabhaMbheraNI karI ke jainadharmI dhanAvaha zeTha AvA camatkAromAM mAnatA nathI. tethI paraco batAvA mATe teNe potAnI vidyAnA sahAre zeThanA makAna upara dhULa-kAMkarA ane mATInA DhephAMno varasAda varasAvyo. acAnaka AvI paDelI A ApattithI jarApaNa vicalita thayA vinA dhanAvaha zeThe zrIbhaktAmara stotranA 5-6-7 zlokanuM vidhivata ArAdhana karatAM TUMka samayamAM ja zAsanadevI temanI vahAre AvyA. bhaktanI pIDA harI. ane saghaLI vipatti dhUlIpAtanA tyAM pAchI mokalI dIdhI. have to dhUlIpAtane hAthanA karyA haiye vAgyAM. teNe ghaNAM kAmaNaTramaNa ane maMtranI ArAdhanA karavA chatAM tenI vipatti uttarottara vadhatI gaI tyAre hArI-thAkIne zAsanadevInI mAphI mAMgI temanuM zaraNa svIkArI pharI koIne AvI rIte herAna nahIM karavAnuM vacana ApyuM. tyAre devIe tene mApha bakSI. dhUlIpAta paTaNAmAM haMsIpAtra banyo tene nagara choDavuM paDyuM. zrI bhaktAmara stotrano mahimA aciMtya che. jene jevI zraddhA hoya tene tevuM uttama phaLa maLe che. A stotranuM ArAdhana bhautika vipatti dUra kare che. ane AtmArthI sAdhakanA karma kSayamAM sahAyaka thaI muktipaMthe laI jAya che. (103). Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. 8-9 nI vArtA Aphta TALI aizvarya Ape. vasaMtapura nAme nagaramAM kezavadatta nAme eka daridra zrAvaka raheto hato. te zaheramAM rahetA bIjA dhanavAnone joI potAnI daridratAnuM tene ghaNuM duHkha thatuM. tene ema thatuM ke nItivAna daridra rahe che. ane anIti kare te dhanavAna thAya che. tenI AvI mAnyatAnA kAraNe tenI dharma zraddhA paNa DagamagI cUkI hatI. te samaye te gAmamAM eka jaina muni padhAryA hatA. loko dUra-dUra thI temanA vyAkhyAna sAMbhaLavA jatA hatA. pote jaina hovAthI lokalAje manekamane vyAkhyAna sAMbhaLavA gayo. munizrIno dharma bodha ane karma prakRtinA tAMDava ane rahasyanI vAta jANI tene dharmanI sAcI samajanI prApti thaI. munIzrInI ananya bhakti karatAM temaNe tene 8-9 zlokanuM niyamita ArAdhana karavA jaNAvyuM. eka tarapha tenI dharmazraddhA vadhI ane bIjI tarapha temane dhIme-dhIme thoDuM dhana paNa maLyuM. vizeSa dhana kamAvA mATe sAhasika kezavadatta paradeza javA nIkaLyo. tyAM rastAmAM jaMgalamAM tene eka Thaga maLyo. teNe ghaNI lobhAmaNI vAto karI. ThaganA kahevA mujaba jaMgalamAM eka evo kUvo hato ke jemAM viziSTa prakArano rasa bharelo hato. te rasa lokhaMDa upara copaDavAthI lokhaMDa sonuM thaI jatuM. A rasanI prApti mATe te baMne jaNA kUvA pAse gayA. pachI Thage kezavadattane doraDuM bAMdhI eka hAthamAM tUMbaDuM pakaDAvI doraDAnA sahAre kUvAmAM utAryo ane kezavadatta rasathI bhareluM tUMbaDuM laI pharI kUvAnI bahAra AvI javA taiyAra thayo, tyAre Thage rasanuM tUMbaDu hAthamAMthI laI lIdhuM ane Thage doraDuM choDI devAthI kezavadatta pharI kUvAmAM paTakAyo. Thaga tuMbaDu laIne bhAgI gayo. daiva yoge kezavadattane khAsa vAgyuM nahatuM. ekAMta jaMgalamAM kUvAmAM paDelA teNe zrI bhaktAmaranA zloka 89nuM khUbaja bhAvapUrvaka ArAdhana karatAM svayaM zAsanadevIe pragaTa thaI tene AphatamAMthI ugAryo ane khUbaja suvarNa ane ratno sAthe tene hemakhema vasaMtapura pahoMcADyo. Ama zAsanadevIe tenI Aphata TALI dhana vaibhava ane aizvarya paNa ApyuM. sAcI zraddhAno haMmezA jaya thAya che. zloka naM. 10-11 nI vArtA kAmadhenuno camatkAra A vAta aNahilapura pATaNanI che. jUnA jamAnAmAM tyAM parama zraddhAvaMta kamadI nAmanA zeTha rahetA hatA. jaina dharmanuM teo suMdara rIte pAlana karatA hatA For Priva(1 74)nal Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane zrI bhaktAmarastotranA ArAdhaka hatA. temane A stotranA 10, 11mA zlokamAM ghaNo bhaktibhAva raheto hato. savAra-bapora ane sAMja teo A stotranA A zlokanuM ArAdhana karatA hatA. temanI ArAdhanAthI prasanna thaI eka vakhata ravayaM zAsanadevI pragaTa thayA ane temaNe temane kahyuM Aje tAre tyAM kAmadhenu gAya AvI jaze. te tAre tyAM 31 divasa raheze. tuM tene dohIne je ghaDAmAM dUdha bharIza te dUdha svayaM sonuM thaI jaze. pachI kharekhara te ja pramANe ja banyuM. kamadI zrAvaka roja bhaktAmaranI ArAdhanA karatA ane roja eka ghaDo bharI sonuM maLatuM hatuM. chellA traNa divasa aThThama karyo. pharIthI devI prasanna thaI pragaTa thatAM zeThe eka divasa vadhu kAmadhenune rAkhavA vinaMtI karI ane tenA kAraNamAM jaNAvyuM ke 32mAdivase mAre kAmadhenunA dUdhamAMthI khIra banAvI nagarane jamADavuM che ane dharmano jaya jayakAra karavo che. devI tathAstu kahI aMtardhAna thayAM. bIjA divase kAmadhenunA dUdhamAMthI nagaranA rAjA sahita tamAma nagarajanone alaukika khIranuM bhojana karAvyuM ane zrIbhaktAmaranA ArAdhanathI potAne prApta thayelA dhananI saghaLI vigata rAjAne jaNAvI. rAjA ati prasanna thayA. jaina dharma tarapha sahuno sabhAva khUba ja vadhyo. sAdhArmika bhakti ane sArA kAmomAM khUba ja dhana vAparI kamadI zrAvake zeSa jIvana dharmamaya ane zAMtipUrvaka vItAvyuM. zrI bhaktAmara stotra eka svayaM kAmadhenu samAna che tenI pAse je mAMgo te maLe tema che. potAnA ahaMkArane zUnya karI paramAtmAne samarpita thanAra bhaktane bhaktAmararUpI kAmadhenu dvArA svayaM zivaramaNI vare che. arthAta bhaktivaMta AtmA aMtarmukha thaI samarpita thaI samyaga darzana ane mokSane pAme che. zloka naM. 12 nI vArtA mAyAvI vidhAno parAjaya jUnA samayanI vAta che. te vakhate caMpAnagarImAM karNa rAjA rAjya karatA hatA. tenA pradhAnanuM nAma subuddhi hatuM. te jaina dharma pALatA hatA ane bhaktAmara stotranA ArAdhaka hatA. eka vakhatanI vAta che, rAjA sabhA bharIne beThA che. tevAmAM tyAM eka jAdugara Avyo ane potAnA jAduI prayogo ane kaLA darzAvavAnI rajA mAgI. rAjAnI anumati maLatAM vividha prakAranA aneka khelo rajU karI teNe sabhAjanonuM manoraMjana karyuM. jema-jema loko khuza thatA gayA tema-tema jAdugara vadhu khIlyo For Private Personal Use Only 1 05) Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane tyArapachI teNe judA-judA deva-devInA veza dhAraNa karI evA khelo rajU karyA ke jemAM te deva-devInI hAMsI-mazkarI thatI ane sabhAjano paNa tevA vezadhArI deva-devInI ThekaDI uDAvavAmAM ghaNA khuza thatA hatA. A jAtanA khelo tarapha pelA pradhAna subuddhine nArAjagI thaI. jAdugare rAma kRSNa-zaMkara vagerenA paNa khela karyA. tethI, pradhAne AvA khelo nahIM karavA sUcanA ApI paraMtu sabhAnuM manoraMjana thatuM hatuM tethI, tyArapachI jAdugare jainasAdhu vagerenA khela dvArA temanI paNa hAMsI uDAvI AthI, zraddhAvaMta pradhAna subuddhie tarata ja bhaktAmara stotranA bAramA zlokanuM atyaMta bhaktipUrvaka ArAdhana karatAM ane manomana zAsanadevIne A prayoga aTakAvavA prArthanA karatA eka camatkAra thayo. zAsanadevIe te sabhAmAM pragaTa thaI jAdugarane eka joradAra tamAco mAratA tenuM moM vAMku thaI gayuM ane lAkha koziSa karavA chatAM jAdugaranI koI kArI phAvI nahIM. zaramathI tenuM mastaka jhUkI gayuM ane AkhI sabhA jAdugaranI hAMsI uDAvavA lAgI. AvI kaparI paristhitimAM te dayALu pradhAnanI vinaMtIne svIkArI zAsanadevIe jAdugarane mApha karyo, tenuM moM hatuM tevuM ja thaI gayuM. teNe paNa zAsanadevInI aMtaHkaraNapUrvaka mAphI mAMgI ane sabhAmAMthI natamastake vidAya lIdhI. durlabha evo manuSyabhava vAraMvAra maLato nathI. mahApuNya yoge manuSya avatAra maLe tyAre paNa pote ja racelI karmarUpI mAyAvI jALamAM manuSya jAte ja phasAto jAya to tene koNa bacAvI zake? A vArtAmAM jema jAdugare potAnA khela dvArA sabhAnuM manoraMjana karela paraMtu abhimAnamAM bhAna bhUlatAM tenI je vale thaI tevI sthitimAMthI bacavA mATe jo jIva bhaktipUrvaka ArAdhanA kare, abhimAnano tyAga kare ane karmanI nirjarA kare to tenuM manuSya jIvana sArthaka thAya. zloka naM. 13-14 nI vArtA ziyaLa rakSaka maMtraArAdhanA aNahilapura pATaNamAM satyavAna nAme jainadharmI bhaktivaMta zrAvaka raheto hato. tenI zrI bhaktAmarastotra upara ghaNI zraddhA hatI. tethI te A stotranuM trikALa ArAdhana karato hato. tene eka putrI hatI tenuM nAma DAhI hatuM. nAma pramANe ja tenA guNa hatA. pitAno saMskAra vAraso pAmelI DAhI paNa zrI bhaktAmara stotranI bhaktipUrvaka nitya ArAdhanA karatI hatI. vakhata jatAM DAhInuM lagna thayuM. tenuM sAsaruM bharUca zaheramAM hatuM. lagna 106). Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thatAM DAhIne sAsare vaLAvI. te ghaNAM mANaso sAthe bharUca tarapha jatI hatI tyAre tyAM acAnaka lUMTArAonI eka ToLI dhasI AvI tethI, bhayabhIta thayelA loko Amatema nAsabhAga karavA lAgyA. AvI vikaTa sthitimAM DAhInA cAritrya rakSaNa mATe bhaya ubho thayo tyAre ziyaLavaMtI DAhIe zraddhApUrvaka zrI bhaktAmara stotranA 13mA ane 14mA zlokanuM ArAdhana karI zAsanadevIne potAnA rakSaNa mATe prArthanA karI. ane aMtaHskuraNA thatAM potAnI pAse paDelA jaLa bharelA pAtramAMthI jaLa laI teno lUMTArAo para chaMTakAva karatAM te lUMTArAo pote je sthaLe ubhA hatA tyAM ja dharatI sAthe temanA paga coMTI gayA. evo gajabano camatkAra thayo ke koI potAnuM ekapaNa aMga saheje halAvI zakatuM nahotuM. A ziyaLavaMtI DAhInI maMtra ArAdhanAno prabhAva hato! tyArapachI DAhIe nAsabhAga karatA potAnA sagAMone bUma mArI pAchA bolAvyA. luMTArAono saradAra A camatkArathI ghaNo ja bhayabhIta thaI gayo hato. teNe DAhInI temaja sahukoInI kSamA mAMgI, pharIthI koI jAnane nahIM lUMTavAnI pratijJA lIdhI tethI, dayALu DAhIe pharIthI maMtra ArAdhana karI zAsanadevIne vinaMtI karI pharIthI jaLa chAMTatA te lUMTArAonuM halanacalana zakya banyuM, sahunI pharIthI kSamA mAgI sau vidAya thayA ane bharUca zaheramAM A camatkAranI vAta vAyuvege phelAtAM jaina dharmano jaya-jayakAra thayo. anaMtakALathI jIvane kAma-krodha ane moharUpI lUMTArAo lUMTatA AvyA che. rAga-dveSa ane ajJAnatAnA kAraNe Ama bane che. tethI, je jIva bhaktipUrvaka paramAtmAne samarpita thAya che temanuM rakSaNa bAhya-abhyatara zatruothI nitya niraMtara thAya che. zloka naM. 15 nI vArtA pizAcanI pIDAmAMthI mukti caMpAnagarImAM te vakhate ghurasena nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene nAma pramANe ja guNavALA guNacaMdra pradhAna hatA. rAjA ane prajA badhI vAte sukhI hatA. have eka vakhata evuM banyuM ke eka mahAbhayaMkara pizAca rAjAne vaLagyo. temanA zarIramAM aneka prakAranA utpAta karavA lAgyo. pradhAnamaMtrI ane prajAjano khUba ja mUMjhAyA. aneka upAyo karavA chatAM rAjAnI sthiti yathAvata hatI. eka vakhata caMpAnagarImAM eka mahApratApI tapasvI jainamuninuM Agamana thayuM. temanA prabhAvathI lokonI jainadharmamAM zraddhA vadhatI jatI hatI. A vAta For Priyaog)sonal Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ narUA. jANatA eka divasa guNacaMdra keTalAka sajjano sAthe munizrIne maLyA. bhaktibhAvapUrvaka vaMdana karI, rAjAne mAthe AvelI ApattinI vAta karI ane rAjAne duHkhamukta karavA vinayapUrvaka prArthanA karI. | munizrIne paNa A vAta jANI dayA AvI. temaNe pradhAnane bIje divase rAjAne laI pharI maLavA AvavAnuM kahyuM. rAtre munizrIe zrI bhaktAramastotranI ArAdhanA karI ane temAM paNa 1pamA zlokanI vidhivata ArAdhanA karI tethI zAsanadevI pragaTa thayAM. munizrIe rAjAne pizAcanI pIDAmAMthI mukta karavAno upAya batAvavA vinaMtI karI tyAre devIe kahyuM ke, "15mAM zlokanI ArAdhanA karI A rAkha vaDe rAjAnA kapALamAM tilaka karavAthI te pizAcanI pIDAmAMthI mukta thaze." bIje divase guNacaMdra rAjAne pratiSThita nagarajano sAthe upAzraya laI AvyA. munizrIe devInI sUcanA pramANe rAjAnA kapALamAM tilaka karatAveMta te pizAcanI pIDAmAMthI sadAne mATe mukta thayA. caMpAnagarImAM A vAta vAyuvege lAtA prajAjanonA AnaMdano pAra na rahyo. jainadharmano mahimA ane jayajayakAra vadhyA. dareka manuSyane moharUpI pizAca jyAM sudhI vaLagelo hoya che tyAM sudhI te mohabdha thaI na karavAnA kAmo kare che ane cAre gatimAM anaMtakALa sudhI jIva bhaTakyA kare che. A moharUpI pizAcanI pIDAmAMthI jene mukta thavuM hoya teNe paramAtmAnI bhakti karavI joIe. prabhu sAthenI prIta ane prabhu taraphanuM samarpaNa e ja moharUpI pizAcanI pIDAmAMthI mukta thavAno rAmabANa upAya che. zloka naM. 16-17 nI vArtA durAcArImAMthI sadAcArI sAraMgapura nAme eka zahera hatuM. tyAM sagara nAme rAjA rAjya karatA hatA. temane devIsiMha nAme eka putra hato. rAjA pote dharmaparAyaNa ane sadAcArI hatA paraMtu jema dIvA pAchaLa aMdhAruM hoya che te rIte rAjaputra devIsiMha durAcArI hato. tenAmAM badhA durguNo ane apalakSaNo hatA. te khuzAmatapriya ane ghamaMDI hato. devIsiMha tenI AvI prakRti ane pravRttinA kAraNe lokomAM apriya hato. prajAjano tenAthI DaratA. rAjAne tenI ghaNI phariyAdo maLatI. sagara rAjAe aneka prakAre aneka prayatno karavA chatAMya devIsiMhanA svabhAvamAM koI parivartana AvyuM nahIM. eka vakhatanI vAta che. devIsiMha tenA mitro sAthe udyAnamAM pharavA (178). Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe gayo hato. tyAM teNe eka dhyAnamagna munine joyA. te tyAM rokAyo ane temane parezAna karavAnI vicAraNA karI. dhyAnapUrNa thatAM jAgelA munine teNe aneka kuvacano kahyAM, "svarga ke narka jevuM kAMI nathI, tame ajJAna lokone Thago cho" AvAM aneka vacano sAMbhaLIne munine evo bhAva thayo ke Ane bodha Apavo joIe. te munie maunapaNe bhaktibhAvathI bhaktAmara stotranA 16mA ane 17mA zlokanuM ArAdhana karatA ane rAjakumArane sAco bodha maLe tevI bhAvanA bhAvatA eka camatkAra thayo. muni dhyAnamagna thayA ane rAjakumAra bebhAna thaI gayo. bebhAna avasthAmAM rAjakumAre citravicitra dazyo joyA, yamarAjane joyA, nArakInA mahAbhayaMkara duHkhone bhogavatA aneka jIvone te sAkSAta joI rahyo. A badhuM jotAM teNe bhAgavAnI koziza karI tyAre yamarAje tene paDakAryo. tenA duSkRtyono itihAsa tene pakaDI rAkhI samajAvyo. ane nArakInA duHkho teNe bhogavavA paDaze ja tema kahyuM. AthI, rAjakumAre atyaMta bhAre pazcAtApa karyo ane manomana daDha saMkalpa karyo ke, "sagara rAjAthI paNa have savAyo sadAcArI thaI jIvana vitAvIza." kharo, camatkAra have thayo. munizrI dhyAnamAMthI jAgyA. devIsiMha mohamUchamAMthI jAgRta thayo tene saghaLuM yAdahatuM. te munizrInA caraNamAM paDyo. temane gurupade sthApI bAkInA jIvanamAM uttama sadAcAra sevyo. AthI, e bodha maLe che ke je puruSanA caraNane seve che tenI mohanidrA bhAge che. zloka . 18 nI vArtA zrIsaMghanI sAmUhika ArAdhanAthI vipatti TaLI A vAta kumArapALa mahArAjAnA samayanI che. khaMbhAta ane pATaNa gujarAtanI dharmanagarI tarIke prasiddha thayelI hatI. pATaNa paMDito ane vidvAnonI nagarI tarIke khUba ja jANItI hatI. pATaNamAM samRddha jJAnabhaMDAra hato. kumArapALa mahArAjA pote dharmaparAyaNa jaina dharmI hatA. temanA mahAmaMtrI aMbaDa hatA. aMbaDa paNa buddhizALI ane dharmaparAyaNa jaina dharmI hatA. eka vakhata aMbaimahAmaMtrIe dharmayAtrAe javAno nirNaya karyo. potAnI mAtA, vizALa parivAra ane aneka zrAvako sAthe pote saMghapati thaI pATaNathI bhadrezvarano saMgha kADhyo. te jamAnAmAM saMgha mATe musApharInuM vAhana gADAM hatAM. A rIte zrI saMgha nirvine AgaLa vadhato hato tyAre eka vakhata majAnI cAMdanI rAte DerA taMbu uThAvI AgaLa prayANa karavA vicAryuM. DaMkA nizAna dhaNadhaNI For Private Peysonal Use Only 1 79) Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uThyA. gADAonI lAMbI hAramALA sAthe zrIsaMghanA prayANanI zarUAta thaI. have ahIM eka kautuka banyuM. koI mithyAtvIdeva A saMghanI musApharImAM vighna karavA AvI caDyo. te jaina dharmano tejodveSI hato. tethI, teNe potAnI kaThina zakti dvArA zrIsaMghane AgaLa vadhato aTakAvI dIdho. badhA jANe dharatI sAthe coMTI gayA. AvI vikaTa sthitimAM mahAmaMtrI aMbaDanI dharmaparAyaNa suzrAvikA mAtAe pote zrI bhaktAmarastotranA 18mA zlokanuM ArAdhana zarU karyuM ane samasta saMghane paNa te pramANe ArAdhana karavA jaNAvyuM. A pramANe sAmUhika ArAdhana thatAM svayaM zAsanadeve sahAya karI. zrI saMghane AphatamAMthI ugAryo. mithyAtvIdeva ne bhagADI mUkyo tyArapachI nirvighne yAtrA karI zrI saMdha pATaNa pAcho pharyo. kumArapALa mahArAjA ane pATaNanA nagarajanoe zAsanadevanI camatkArika sahAyanI A ghaTanA jANI jaina dharmano jaya-jayakAra karyo. je rIte, mithyAtvI devanI AphatamAMthI zAsanadeve saune ugAryA te ja rIte mithyAtvanI pakaDamAMthI jene chUTavuM hoya, jene ugaravuM hoya, jene samyag darzana joItuM hoya teNe jIva-ajIvanA sUkSma viveka dvArA jaDamAM jaDanI ane cetanamAM cetananI buddhi dhAraNa karI hRdayamAM caitanya svarUpa bhagavAna AtmAno yathArtha mahimA lAvI je koI vItarAga paramAtmAne samarpita thAya che te mithyAtvamAMthI mukta thaI mokSamArgane pAme che. zloka naM. 19 nI vArtA caMdrakAnta maNinI vArtA bharatakSetranI vizALA nagarImAM lakSmIkAnta nAme eka zrAvaka rahetA hatA. te dharmaparAyaNa jaina zrAvaka saraLa ane bhakti vALA jIva hatA. dharmamAM temane aDga zraddhA hatI. da22oja sAmAyika karavAnI ane bhaktAmarastotra gaNavAno temano niyama hato. eka vakhata lakSmIkAnta zeTha sAmAyika karatA hatA tyAre koI deve temanA gumAstAnuM rUpa dhAraNa karI temanI dukAnamAM Aga lAgI hovAno saMdeza Apyo. te saMdeza sAMbhaLavA chatAM zraddhALu zeTha sAmAyikamAM sthira rahyA. bIjI vakhata A deve anya gumAstAnuM rUpa dhAraNa karI zeThano vahAlasoyo putra trIje mALathI paDI javAnA ane tene khUba vAgyuM hovAnA samAcAra ApyA. to paNa AvA samAcAra sAMbhaLIne zeThene tenI asara nA thaI. temanI dharmazraddhA baLavAna hatI. AthI, chevaTe deve pragaTa thaI zeThanI dharmabhaktinI anumodanA karI temane caMdrakAnta maNi (180) Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheTa Apyo. A lakSmIkAnta zeTha eka vakhata vepAra arthe ghaNA mANasone laI paradeza gayA. tyAM teo ghaNuM dhana kamAyA. navo mAla paNa kharIdyo. ane teo svadeza pAchA pharI rahyA hatA tyAre eka jaMgalamAM aDadhe raste sAMja paDI gaI. A jaMgala tenA lUMTArAo mATe jANItuM hatuM. zeThe dhIrajapUrvaka vicAra karI bhaktAmara stotrano 19mAM zlokano pATha karI deve ApelA caMdrakAntamaNine havAmAM uchALyo. A maNi camatkArika ane mahAtejasvI hato. havAmAM addhara rahelA caMdrakAntamaNie caMdra jevo zItaLa ane dhavala prakAza comera lAvI dIdho. e AkAzamAM rahI maNi zeThanA mANaso sAthe cAlavA lAgyo. Ama, cAMdanI jevA maNinA tejamAM jaMgalano rasto nirvine kapAI gayo. have zeThe pharI zrI bhaktAmara stotranA 19mA zlokanI ArAdhanA karI te caMdrakAnta maNine potAnI pAse meLavI lIdho ane hemakhema teo potAne vatana AvyA. ( vizALA nagarInA loko ane rAjAe jyAre A camatkArika maNi ane zrI bhaktAmara stotranI ArAdhanAno prabhAva jANyo tyAre sahunuM mAna jainadharma tarapha vadhyuM ane ghaNA loko A stotranI ArAdhanA karavA lAgyA. saMsAranI muzkelIo ane AphatomAM paNa je samatAne dhAraNa kare che ane jenI dharmazraddhA aDaga rahe che te dharmaparAyaNa jIva mokSa mArganA sAcA adhikArI che. zloka naM. 20 nI vArtA rAjAnI saMtAna ciMtA TaLI. nAgapura nAme e suMdara majAnuM raLIyAmaNuM nagara hatuM. tyAM mahipatasiMha nAme prajApremI rAjA rAjya karatA hatA. nagarajano paNa sukhI hatA. Ama, rAjyamAM badhI vAte zAMti hatI. - eka vakhatanI vAta che. rAjA rAjyasabhAmAM birAjamAna hatA. sabhAmAM paMDito, vidvAno, jyotiSIo, senAdhipati ane mahAmaMtrI paNa hAjara hatA. te vakhate rAjAnA caherA upara udAsInI eka lakIra pharakI gaI. cakora pradhAnamaMtrIthI A vAta chAnI nA rahI. teNe vinayapUrvaka rAjAne te vize pUchyuM; tyAre rAjAe kahyuM ke "mArI vRddhAvasthA najIka che ane amAre tyAM saMtAna janmano samaya najIka Ave che. te saMtAna putra haze ke putrI te jANavAnI mane icchA che. jo putrI janme to rAjyano vArasadAra koNa thAya tenI mane ciMtA thaI je tame pakaDI pADI." For Privac?)onal Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAnI A ciMtAne caturAIpUrvaka pradhAnamaMtrIe sabhAsamakSa rajU karI ane temaNe ema prazna karyo ke, "ApaNA rAjAjIne tyAM putra janma thaze ke putrI teno javAba sabhAmAMthI koI paNa sabhAjana ApI zake che." sabhAmAM mana chavAyuM. sahuekabIjAnA moM jovA lAgyA. koNa jANe kema paraMtu bharI sabhAmAMthI pratyuttara nahIM maLatA rAjAe pharamAna karyuM ke, "jo 24 kalAkamAM Ano sAcouttara nahIM ApI zake to paMDito, vidvAno ane jyotiSIone dezanikAlanI sajA thaze." khUba mUMjhAyelA sabhAjano chevaTe nagaramAM rahetA eka mahAjJAnI jaina muni pAse gayA, ane potAnI mUMjhavaNa jaNAvI. munizrIe saune sAMtvanA ApyuM ane khAtrI ApI ke, "AvatI kAle teo pote sabhAmAM AvIne rAjAnA praznano uttara Apaze." AthI, sahu khuza thayA ane potapotAnA ghare gayA. te ja divase rAtre zrIbhaktAmara stotranA 20 zlokanI vidhivat ArAdhanAkarI munizrIe zAsanadevI pAsethI A praznano sAco uttara meLavI lIdho ane bIje divase sabhAmAM hAjara rahI rAjAne jaNAvyuM ke "he rAjanuM! AjathI bAramA divase devakumAra jevA putraratnano Apane tyAM janma thaze ane te ja divase ApanA hAthIkhAnAmAM rahela "paTTahastI' nAmanA hAthInuM avasAna thaze." rAjAnuM citta prasanna thayuM. AkhuM nagara AturatApUrvaka A AgAhI sAcI ja paDaze tema mAnI AnaMdamAM AvI gayuM. rAjAe paNa putra janmanI khuzAlInI taiyArI karavA mAMDI. ane kharekhara "munizrI' e kahyuM hatuM te mujaba bAramA divase rANIe devaratna jevAputrane janma Apyo ane paTTahastI nAmanA hAthInuM avasAna thayuM. A pramANe AgAhI sAcI paDatAM samasta nagarajanono ane rAjAno pUjyabhAva "munizrI tarapha khUba vadhyo. jainadharma tarapha paNa ahobhAva vadhyo ane koIe jaina dharma aMgIkAra karyo ne zrIbhaktAmarastotranI bhAvapUrvaka ArAdhanA zarU karI. saMtapuruSonA caraNanI sevA karavAthI ane saMtonA samAgamamAM rahevAthI krodha-mAna jevA kaSAyo krame krame upazAMta thaI citta nirmaLa avasthAne dhAraNa kare che. zloka naM. 21 nI vArtA jainaM jayati zAsanam gujarAta rAjyamAM suMdarapura nAme eka gAma hatuM. ra gAmamAM eka divasa (18 2) Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devasUri nAmanA jaina mahArAja vihAra karatA-karatA AvI caDyA. gAmamAM AvyA pachI te pavitra mahAtmAne khabara paDI ke pUrve A gAmamAM ghaNAM jainonA ghara hatA. paraMtu A gAma vihAranA mArgamAM nahIM AvatuM hovAthI dhIme-dhIme jaino potAno svadharma bhUlI anya matapaMthamAM joDAyA hatA. AthI, devasUri mahArAje ahIM thoDo samaya rokAI gAmalokone bodha ApavA vicAryuM. ane gAmamAM jaina upAzraya nahIM hovAthI eka zivAlayanI vizALa jagyA hatI tyAM sthiratA karI. grAmajanone A khabara paDatAM ema kautuka thayuM ke jaina sAdhu zivAlayamAM utare? AthI, jijJAsA vaza ghaNA loko tyAM AvI caDyA. mahArAja pAse A badhA loko AvIne temano bodha sAMbhaLavA zAMtithI besI gayA. tethI, yogya taka samajIne mahArAjazrIe judA-judA dharmonI tulanAmAM jaina dharma kevI rIte caDiyAto che teno bodha dAkhalA, dalIlo ane manohara kathAo dvArA Apyo. AthI, sabhAmAM beThelA brAhmaNone ema thayuM ke loko jainadharmI banaze ane ApaNuM nAka kapAze? tethI, A brAhmaNoe uzkerAIne sabhAmAM bhaMgANa pADI mahArAjane paNa DhasaDavAnI koziza karI. acAnaka AvI paDelI A Apatti vakhate devasUri mahArAje zrI bhaktAmara stotranA 21mA zlokano bhAvapUrvaka pATha karyo. ane camatkAra evo thayo ke aneka brAhmaNoe temane DhasaDavAnI koziSa karI; paNa temanA zarIrane eka IMca jeTaluM khaseDI zakyA nahIM. AthI, krodhe bharAyelA te brAhmaNoe moTA doraDA vaDe temane baMdhanamAM nAkhavAnI koziza karI. mahArAjazrIno pATha cAlu hato ane bIjo camatkAra thayo ke doraDA ApoApa tUTI javA lAgyA. A camatkAronA kAraNe brAhmaNo gabharAyA, zaramiMdA banyA ane mahArAjazrInI kSamA mAgI. zivAlaya choDI nIkaLI gayA. mahArAjazrIthI prabhAvita thayelA lokone temaNe sAco bodha ApI pharI jaina dharma aMgIkAra karAvyo. Ama, jaina dharmano jaya-jayakAra thayo. pavitra puruSo ane mahAtmAo vipattimAM paNa calAyamAna thatA nathI ane paramAtmA taraphanI bhakti temanuM rakSaNa kare che ane zAsanano jayajayakAra thAya che. zloka naM. 22 nI vArtA jaina dharma zreSTha sAbita thayo kundanapura nagaramAM devadhara nAme rAjA rAjya karatA hatA. te vidvAnone mAna ApatA ane satya jANavAnI jijJAsu hatA. eka vakhata temanI sabhAmAM bauddha sAdhu prajJA kara ane jainamuni mahisAgara vacce potapotAnA dharmanI zreSThatA For Pri(923)onal Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddha karavA carcA cAlI. jainamunie zrI bhaktAmarastotranA 22mA zlokanuM ArAdhana karI zAsanadevanI AziSa meLavI vivAdano prAraMbha karyo ane ekAMte AtmAne anitya kahenAra bhikSu prajJAkaranI sAme jainadharmanA anekAMtavAdanI prabaLa rajUAta karI carcAmAM kharekhara, bauddha sAdhune harAvyo. rAjAnuM jainadharma tarapha mAna vadhyuM. te pachI muni vihAra karI gayA ane bauddha bhikSuka parAjayanI vairanI AgamAM dUradhyAna karI bIjA janmamAM yakSa rUpe te ja nagaramAM rahevA lAgyo. tenA camatkAro ane prabhAvathI rAjAe eka yakSamaMdira paNa baMdhAvyu A yakSa jainone raMjADato hato. eka vakhata pharIthI jainamuni mahisAgara vihAra karatA-karatA kundanapura AvI caDyA. yakSa dvArA thatA jaino uparanA trAsanI vAto emaNe jANI. tethI, pharIthI vidhivata bhaktAmara stotranA 22mA zlokanuM ArAdhana karI zAsanadeva pAsethI sAcI vigata jANI teo te yakSanA maMdiramAM gayA ane temane AvelA joI yakSe temane aneka rIte bhayabhIta karavA koziza karI. paraMtu tenuM kaMI ja cAlyuM nahIM. rAjAne A vAtanI khabara paDatA jainamunine pakaDavA mATe mANaso mokalyA to maMdira pAse AvatA-AvatA teo AMdhaLA thaI gayA. pharIthI rAjAe krodhe bharAIne bIjA mANasone temane mAravA mokalyA. tyAM to bIjo camatkAra thayo ke loko koraDAthI munine mAratA hatA tyAre munine saheje IjA thatI nathI ane te koraDA rAjAnA zarIra upara vAgI tene khUba pIDA ApatA hatA. AthI, gabharAyelA rAjAe sAcI vastusthiti jANI potAnI bhUla kabUlI yathAyogya mAnapAna sahita munizrIne Adara Apyo, temanI bhakti karI ane munizrIe jyAre yakSanA pUrvajanmanI vAta karI ane A yakSa te ja pUrvajanmano bauddhasAdhu prabhAkara hato tema jaNAvyuM. A badhI vAta jANI rAjAno jaina dharma tarapha khUbaja Adara vadhyo, ghaNA lokoe jainadharma aMgIkAra karyo ane rAjAe paNa te devavimAna jevA eka derAsaranuM nirmANa karAvyuM. Ama, jainadharmano jaya jayakAra thayo. - ujjainI nagarInI pUrva dizAmAM zaherathI be mAIla dUra caMDikAdevInuM maMdira ane dharmazALA AvelA che. caMDikAdevI upara tyAMnA lokone ghaNI zraddhA hatI ane devInI koI saMkalpa pUrNa karavA mATe bAdhA paNa rAkhatA hatA. A nimitte tyAM ghaNI hiMsA thatI, pazuonA balidAna levAtA ane cotarapha AjubAjumAM mAMsa, hADakAM, lohIthI jagyA ghaNI dUSita ane gaMdakIvALI hatI. eka vakhata koI jainamuni temanA be ziSyo sAthe ujjainI tarapha AvI For Private Personal Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahyA hatA tyAre A maMdiranI najIka pahoMcyA tyAM sudhImAM saMdhyAkALa thavAthI AgaLa vihAra karI zakAya tema nahoto tethI, nAchUTake teo dharmazALAmAM eka rAta rokAyA. rAtrinA samaye dhyAnastha munine potAnI jagyAmAM pravezelA joI te mithyAtvI devIe temane vividha prakAre upasarga karavAnI koziza karI. vAgha, siMha ane sarpanA judA-judA rUpa dhAraNa karI te temane herAna karavA mathI paraMtu munizrIe zrI bhaktAmara stotranA 23mA zlokanuM bhaktibhAvapUrvaka ArAdhana karatA temanI hAre zrI cakrezvarI mAtA padhAryA. AthI, krodhAvezamAM talavArano ghA karavA caMDikA AgaLa vadhI paraMtu tyAM to camatkAra thayo tenI talavAranA TukaDeTukaDA thaI gayA. zAsanadevInA prabhAva sAme mithyAtvIdevI caMDikAe hAra kabUlI, jainamuninI kSamA mAgI ane jainamunie paNa te vakhate taka joI caMDikAdevIne pratibodha ApI tenA bhakto dvArA thatI hiMsAkhorI ane pazuvadha Adi baMdha karavA jaNAvyuM. ane basa, te divasathI devI caMDikAnA maMdire thato raktapAta ane jIvahiMsA baMdha thaI gayA. jainamuninI dharmabhAvanA ane jIvadayAnA kAraNe thatI ghora hiMsA baMdha thatA eka mahAna puNyanuM kAma thayuM ane lokono paNa jainadharmanI jIvadayA ane ahiMsA tarapha ghaNo bhAva vadhyo. Ama, jaina zAsanano mahimA suMdara rIte vadhyo. zloka naM. 24-25 nI vArtA hasavAmAMthI khasavuM te AnuM nAma sUryapura nagaranA rAjA ajitasiMha hatA. te prajApremI rAjA hatA. haravApharavAnA zokhIna hatA. temane ghaNI rANIo hatI. eka vakhata vasaMtaRtumAM rAjA temanI badhI rANIo sAthe eka viziSTa udyAnamAM pharavA mATe gayo hato. rANIo mATe khAsa banAvelo bagIco hato. raMgaberaMgI phUlo ane suMdara vRkSothI te bagIco zobhato hato. vasaMtamAM koyalanA kekArava sAthe potAnI rANIo sAthe rAjA khUbaja AnaMda-pramodamAM hatA. te vakhate khUNAmAM paDelA eka patthara upara majAkamAM rAjAnI eka rANIe pAnanI picakArI mArI. mojamastI ane majAkanuM pUchavuM ja zuM? eka rANI e je patthara upara pAnanI picakArI mArI teja patthara upara bIjI rANIoe vArApharatI pAnanI picakArI mArI. rANIo mATe hasI majAkanI vAta hatI temane khabara nahotI ke te pattharamAM eka vyaMtarano vAsa hato. rANIonI A prakAranI majAka mazkarIthI krodhe bharAyelo te vyaMtara dareka rANIone vaLagyo. ane pachI For P (204)rsonal Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to vAtAvaraNa badalAI gayuM. rANIo gAMDAnI jema goLa-goLa pharavA lAgI ane hasavA lAgI, gAMDapaNano A krama vadhato joI rAjAne kazuMka ajugatuM banyAno khyAla AvI gayo. rAjAne temanA mANasoe paNa vaLagADa bAbate izAro karyo. pachI to bhUvA AvyA, tAMtriko AvyA ane ghaNA ghaNA upAyo karyA paraMtu vaLagADanI sthitimAM koI phera paDyo nahIM. tyArapachI, bhUvAnI zodhamAM pharatA anucare rAjAne jaNAvyuM ke ahIMthI thoDeka ja dUrakoI zAMtikIrti nAme jaina muni temanA ziSyo sAthe beThelA che te jarUra madadarUpa thaI zake. AthI rAjA pote munizrI pAse pahoMcI gayA ane vinayapUrvaka temanI sAme temaNe je kAMI banyuM hatuM tenI vAta karI. tethI munizrIe temane sAMtvana ApyuM ane zrI bhaktAmara stotranA 24-25 zlokanI ArAdhanA karI te zlokanI bhAvanA ApI abhimaMtrita kareluM jaLa ApyuM te jaLano dareka rANIo upara chaMTakAva karavAthI tarata ja camatkAra thayo! rANIono vaLagADa dUra thayo ane sahu koInI jaina dharma tarapha zraddhA vadhI. A jagatamAM jIva sukhanA divasomAM hasI-majAkamAM jIvana vitAve che paraMtu tene mithyAtvarUpI vyaMtara vaLagelo hovAthI sukha pachI du:kha ghaNuM bhogavavuM paDe che. jIva jo saMtapuruSanA caraNa pakaDe ane temanA cIMdhelA mArge cAle to ja mithyAtvarUpI vyaMtaranA vaLagADamAM thI chUTe. zloka naM. 26 nI vArtA dhanamitra kevI rIte dhanavAna banyo. pATalIpuranagaramAM dhanamitra nAme zeTha rahetA hatA. te dharmaparAyaNa, saMskArI zrAvaka hatA. temanI aTaka zeTha hatI paraMtu kharekhara te zeTha nahotA, garIba hatA. ane daridratA dUra karavA khaMtathI mahenata karatA hatA paraMtu, prArabdha sAtha nahotuM ApatuM. eka vakhata te nagaramAM vihAra karatA karatA vijayadevasUra nAme eka jaina AcArya padhAryA. temanA vyAkhyAno sAMbhaLavA khUbaja loko AvatA hatA. dhanamitra paNa tyAM roja jatA hatA. eka vakhata vyAkhyAnamAM "brahmacaryano khUbaja mahimA batAvAyo tethI, badhA loko gayA paraMtu dhanimatra tyAM ja besI rahyA. temaNe mahArAjazrI pAsethI be niyamo dhAraNa karyA jemAM. 1. parastrIne mAtA samAna gaNavAno hato ane 2. zrI bhaktAmarastotrano pATha karyA pachI bhojana levAno hato. temane evI zraddhA thaI ke A be niyamanA pAlanathI temanI unnati paNa thaze (186) Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane dAridra paNa dUra thaze. eka vakhata dhanamitra dhana kamAvavA mATe bahAragAma javA nIkaLyA. rastAmAM te vasaMtapura nAmanA nagaramAM AvI caDyA. vizrAnti mATe te eka sthaLe beThA. te samaye rUparUpanA aMbArasamI eka navayauvanAe temane paradezI jANI potAne tyAM AvavA nimaMtraNa ApyuM. thoDA khacakATa pachI te tenA nivAse gayA. tyAM temane ghaNuM mAna ApI badhAja prakAranA sukhabhoganI lAlaca ApI te rUpavatI strIe kAyama temane tyAM ja rahevA Agraha karyo. te chaTakI na jAya te mATe makAnamAM rahelA mANasoe dvAra baMdha karI dIdhA. A vikaTa sthitimAM dhanamitrae eka citte zrI bhaktAmara stotranA ra6mA zlokanuM ArAdhana karatA thoDI ja vAramAM tenI samakSa eka deva pragaTa thayA. ane dhanamitrae AMkho kholI devane bhaktibhAvapUrvaka namana karI cotarapha najara karI to te makAna, anucaro ne rUpavatI strI badhuM adazya thaI cUkyuM hatuM. pachI deve jaNAvyuM ke dhanamitranI kasoTI karavA temaNe A prakAranI racanA karI hatI. kasoTImAMthI pAra utarelA dhanamitrane deve pAMca atyaMta mUlyavAna ratno ApI temanuM dAridra dUra karI tene dhanavAna banAvI dIdho. Ama, je dharmazraddhALu lIdhelA nimayanuM pAlana karI kasoTImAMthI pAra utare che te A lokamAM ane paralokamAM paNa sukha prApta kare che. bloka naM. ra7 nI vArtA zraddhAnuM La - putra ratnanI prApti paiThaNapura nagaramAM harisiMha nAme rAjA rAjaya karatA hatA. te nyAyaparAyaNa ane lokapriya rAjavI hatA. paraMtu temane tyAM zera mATInI khoTa hatI. AthI, saMtAna nahIM hovAthI rAjA ghaNA ja ciMtAtura rahetA hatA. rAjAnI A ciMtA dUra thAya te mATe temanA catura pradhAne nagaranA dareka daravAje potAnA mANaso goThavI dIdhA ane zaheramAM pravezatA dareka sAdhu-saMta vize tene mAhitI ApavA jaNAvyuM. pradhAnano Azaya e hato ke koI sAdhu-saMtanA ArzIvAda ke kRpAthI rAjAne tyAM putraratnanI prApti thAya. ghaNo samaya vItyo ane ghaNA saMtone maLavAchatAM pradhAnanI AzA ThagArI nIvaDI. chevaTe eka vakhata anucaro eka khuzakhabara laIne AvyA ke "sughoSA" nAmanA mahAna pratApI jaina muni nagaramAM padhAryA che. tarata ja pradhAne munizrIne maLI rAjAnA duHkhanI saghaLI vAta jaNAvI. zAMta citte A badhuM sAMbhaLI munizrIe rAjAne laI bIje divase pharI maLavA AvavA jaNAvyuM. bIje divase rAjA, pradhAnamaMtrI ane prakhyAta nagarajanone laIne munizrI (18) Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAse AvyA. temane bhaktipUrvaka vaMdana karI potAnA duHkhano upAya pUchayo tyAre munizrIe karmano siddhAMta samajAvyo. vaLI, zraddhAnA phaLano mahimA paNa samajAvyo ane eka citte bhaktAmara stotranI ArAdhanA sAthe potAnA icchita phaLanI prApti mATe 27mA zlokanI ArAdhanA karavA jaNAvyuM. rAjAe paNa khUbaja bhaktipUrvaka saLaMga 3 mAsa sudhI te pramANe ArAdhanA karatA eka vakhata svayaM zAsanadevIe pragaTa thaI temanI icchA pUrI karavA mATe temane eka phUlanI mALA bheTa ApI ane rANIne gaLAmAM paherAvavA sUcanA ApI. zAsanadevI taraphathI A mALA rANIe gaLAmAM dhAraNa karyA pachI temane tyAM yogya samaye devakumAra jevA putranI prApti thaI. paiThaNapuranA dareka jinAlayamAM mahotsavo ujavAyA, pUjAo bhaNAvI ane jaina dharmano prabhAva vadhyo. dharma zraddhA baLavAna hoya to jIvano puruSArtha karmanI paNa nirjarA karI zake che. paraMtu te kanatrayanI ArAdhanA dvArA ja thaI zake. zloka naM. 28-29 nI vArtA pracaMDa pApanuM phaLa A bhavamAM ja maLe dhArAnagarImAM te vakhate vijayapAla nAme rAjA rAjya karatA hatA. rAjAne rUparUpanA aMbAra jevI eka putrI hatI tenuM nAma rUpakumArI hatuM. eka to rAjAnI kuMvarI ane temAM pAchI khUba rUpALI eTale tenA abhimAnano pAra nahIM! te badhAne dhutkAratI ane vAtavAtamAM badhAne utArI pADatI. kharekhara te khUba ghamaMDI hatI. eka vakhatanI vAta che. te potAnI sakhIo sAthe dhArAnagarImAM tenA mATe banAvelA khAsa udyAnamAM pharavA gaI hatI. tyAM teNe dhyAnamAM magna eka munirAjane joyA. ane te temanA tarapha aneka prakAranA tiraskArayukta vacano bolavA lAgI. paraMtu muninI zAMta mukhamudrAmAM koI parivartana nA thayuM. tethI, temane cIDavavA mATe temanA upara nAnI-nAnI kAMkarIo ane dhULa pheMkavA lAgI ane ema karatAM-karatAM dhyAnamagna muninuM zarIra dhULa ane kAMkarAthI bharAI gayuM. AvI rIte, munirAjanI krura mazkarI karI, kuMvarI sakhIo sAthe gherA pAchI pharI. te ghamaMDI kuMvarInA pracaMDa pApano badalo tene tarata ja maLyo.je rUpanuM tene abhimAna ane gaurava hatu te nAza pAmyuM eTaluM ja nahIM paraMtu tenuM aMgeaMga kurUpa ane beDoLa thaI gayuM. nAnA prakAranA rogothI gherAyeluM tenuM zarIra bihAmaNuM banI gayuM. rAjAne jyAre A vAtanI khabara paDI ane eka dhyAnamagna munine For Privata & Personal Use Only 1 88 ) Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjakuMvarIe satAvyA che ema jANyuM. tyAre rAjAne khUba du:kha thayuM. rAjA tarata ja tenA sevako sAthe te udyAnamAM pahoMcI gayA. munizrInI hAlata joI tenI AMkhamAM jhaLajhaLiyA AvI gayAM. dhuLa-kAMkarAthI kharaDAyelA zarIrane svaccha karyuM ane dhyanamAMthI munizrI jAgyA tyAre vAraMvAra temanI kSamA mAMgI, banelI hakIkatanI jANa karI. munizrI e kahyuM " pracaMDa pApanA phaLa A bhavamAM ja bhogavavA paDe che chatAM, he rAjana! tame huM kahuM tema karajo.' pachI munizrIe zrIbhaktAmarastotranA 28-29 zlokanI vidhivat ArAdhanA karI tenAthI abhimaMtrita kareluM jaLa 3 divasa sudhI kumArIne chAMTavAmAM Avaze to sAruM thaI jaze. ane kharekhara, temaja banyuM. munizrIe kahyA pramANe bhaktibhAvapUrvaka saghaLI vidhi karavAthI rAjakumArInA saghaLA roga, beDoLapaNuM ane kurUpatA nAza pAmyA ane pharIthI tenuM asala rUpa pAchuM maLyuM. abhimAna durgati Ape che, namratA sadgati Ape che ane sama-viSama avasthAmAM rAkhelI samatA bhavAntare mokSa Ape che. zloka naM. 30-31 nI vArtA raMkamAMthI rAjA banyo. siMhapura nAme eka nagara hatuM tenI najIka eka nAnakaDu jaMgala hatuM. A jaMgalamAM 'vIrA' nAme eka bharavADa raheto hato. vIro bahu saMtoSI jIva hato. tenuM thoDuM pazudhana je hatuM tene sAcavavuM, ucheravuM ane kudaratanA khoLe zAMtithI jIvavuM A teno nityakrama hato. eka divasa koI mArga bhUlelA munirAja zArIrika thAka ane azaktinA kAraNe tenI jhUMpaDI pAse cakkara AvatA tyAM ja paDI gayA. vIrAe doDatA AvI munizrInI uttama prakAre sAravAra karI ane temane khUba bhaktibhAvapUrvaka vaiyAvacca karI ApI, prasanna thayelA te munie vIrAne zrI bhaktAmarastotranA 30-31 zlokanI vidhivat ArAdhanA sUcavI. te pachI munine vIrAe jaMgalanI bahAra nIkaLavAno sAco mArga batAvyo ane pAchA AvI da22oja A stotrano pATha karavA lAgyo. ema karatAM-karatAM 6 mAsa vItI gayA. have banyuM evuM ke siMhapuranA rAjAnuM avasAna thayuM tene koI saMtAna na hatuM. tethI, paraMparA pramANe rAjAnI hAthaNI jenA upara kaLaza DhoLe tene rAjA banAvavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM. A hAthaNIe nagaramAM koInI upara kaLaza na DhoLyo ane te jaMgala tarapha cAlavA lAgI. tyAM teNe vIrA govALa upara kaLaza DhoLatAM loko tene pakaDIne gAmamAM lAvyA. ane rAtorAta te siMhapurano (189) Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA banI gayo tenuM nAma vIrasena rAkhavAmAM AvyuM. siMhapuranA rAjAnA maraNanA samAcAra sAMbhaLI zatrurAjAe siMhapura upara caDAI karI tyAre vIrasena sainya sAthe laDavA taiyAra thaI gayo. zrIbhaktAmara stotranA 30-31mA zlokanuM bhAvapUrvaka ArAdhana karatA zAsanadevIe pragaTa thaI laDAImAM tene vijaya maLavAnA zubhAziSa ApyA ane vIrAnI bhaktithI khuza thayelA temaNe ja tene rAjA banAvyo hato te vAta paNa karI. laDAImAM vIrasene adbhuta parAkrama batAvyuM. zatru rAjAnI hAra thaI. siMhapuranA lokoe rAjAno jayajayakAra karyo. jyAre vIrAnA manamAM to bhaktAmara stotrano mahimA aparaMpAra vadhyo. teNe pote jainadharmano prabhAva vadhAryo. - saMtonI sevA karavAthI kevA suMdara phaLa maLe che! vIro jaMgalanA mArgano jANakAra hato ane sAdhu mokSamArganA jANakAra hatA. nAnI sarakhIpaNa bhAvapUrvaka karelI sevA A loka ane paralokamAM sukha ApanAra che ane yogya puruSArtha karavAmAM Ave to te mokSa apAvanAra che. zloka naM. 32-33 nI vArtA madanasuMdarI kharekhara madanasuMdarI banI mALavA dezamAM jayasena nAme rAjA hatA. temanI rANInuM nAma madana suMdarI hatuM. paraMtu te nAma pramANe rUpavatI suMdarI nahotI. madana suMdarI kharekhara to kurUpa hatI ane keTalAka rogothI paNa pIDAtI hatI. jo ke, jayasena rAjA pote dharmaparAyaNa hovAthI rANI upara temane khUba lAgaNI hatI ane tene sAruM thaI jAya te mATe aneka upAyo karatA hatA. ghaNA vaido temaja maMtra-taMtranA jANakAro dvArA karavAmAM Avelo ekapaNa upacAra Aja sudhI kAmayAba nahoto nIvaDyo. eka vakhata te nagaramAM vihAra karatAM-karatAM dharmasena nAmanA jaina AcArya padhAryA. temanA vyAkhyAna sAMbhaLavA ghaNA loko jatA hatA. tethI, eka vakhata potAnA rasAlA sAthe rAjA jayasena paNa te vyAkhyAna sAMbhaLavA gayA ane temanA upara temanI vANInI khUba ja sArI asara thaI. pachI to teo niyamita vyAkhyAna sAMbhaLavA javA lAgyA. eka vakhata temaNe mahArAjazrIne madanasuMdarInI kurUpatA ane roganI vAta karI tethI, te dayALu AcAryazrIe temane eka upAya batAvyo. cAMdInA patarA upara zrI bhaktAmara stotranA 32 ane 33mA zlokane kotarAvI tenI vidhivat ArAdhanA karI ane nirmaLa jaLathI te cAMdInA patarAne dhoI tenuM aDadhuM pANI rANIne pIvaDAvavAnuM kahyuM ane bAkInA (190) Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDadhA pANIthI rANInA zarIrane roja dhovAnuM kahyuM. rAjAe khUbaja zraddhApUrvaka saLaMga 108 divasa sudhI A prayoga karatA rANInA badhA rogo maTI gayA ane tenI kurUpatA paNa nAza pAmI. have to te kharekhara nAma pramANe madana suMdarI banI! Ama, zrI bhaktAmara stotranA camatkArika prabhAvano anubhava thatAM rAjA-rANIe jainadharma aMgIkAra karyo. nagarajanonI paNa jainadharma tarapha zraddhA khUba vadhI ane krame-krame jainazAsanano jaya-jayakAra te nagaramAM vartAvA lAgyo. jIvane potAnA karelA karmo pramANe sAruM ke narasuM phaLa maLe che. madanasuMdarIno roga ane kurUpatA koI dUra na karI zakyuM te tenI dharma-zraddhA ane bhaktibhAvanAne kAraNe maTyA. tethI, pApano udaya jIvanamAM Ave tyAre apamAna thAya, roga Ave, daridratA Ave ema saMsAranA eka yA bIjA prakAranA duHkho Ave ane Ave ja paraMtu je dharmaparAyaNa jIva pApanA udaya vakhate samatA rAkhe che, dharma upara aDaga zraddhA rAkhe che ane bhaktibhAvapUrvaka ArAdhanA kare che te chevaTe sAcA sukhane pAme che. bloka naM. 34-35 nI vArtA dehano roga bhava roganA nAzano nimitta banyo gaMgA nadInA kinAre AvelA pAMtalapara nagaramAM bhImasena nAme rAjA rAjya karatA hatA. te dharmapremI ane prajA vatsala hatA. temaNe ghaNI lokacAhanA meLavI hatI. kALakrame eka vakhata devayoge bhImasena dAhajvarathI pIDAvA lAgyA. rAjAnA tAvano upacAra karavA aneka vaidya, hakImo AvI gayA paraMtu A jvara to khasavAnuM nAma nahoto leto. tamAma upAyo niSphaLa gayA pachI dAhajvarathI kaMTALelA bhImasene jIvana AkaruM lAgavAthI dehatyAgano nirNaya karyo. maMtrI, nagarajano ane AgevAnonI ghaNI samajAvaTa chatAM A asAdhya vyAdhithI kaMTALelA rAjAe temanI makkamatA nachoDI. aMte, eka divasa nagaranI uttara dizAe citA khaDakANI. kalpAMta karatA nagarajano sAthe rAjA tyAM AvI pahoMcyA. te ja samaye bIjA zaheramAMthI vihAra karatA-karatA koI jainamuni tyAM padhAryA. saghaLI vigata jANI temaNe rAjAne AtmahatyAnA pApathI bhaviSyanA janmomAM bhogavavA paDanAra du:khonI vAta karI ane uttama dharmabodha Apyo. ane te ja sthaLe temaNe zrI bhaktAmara stotranA 34-3pamAM zlokanA ArAdhana dvArA abhimaMtrita kareluM jaLa rAjAnA zarIra upara chAMTyuM tethI tene zAtA thaI; For Pi (129) sonal Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI nagarajano sAthe rAjA pAchA pharyA. munizrIe rAjAne ekadivasamAM dararoja traNa vakhata temanI pAse AvavA jaNAvyuM. traNa divasa sudhI rAjA upara abhimaMtrita jaLano chaMTakAva karatA temano dAha jvara saMpUrNa maTI gayo. rAjAnI jainadharma tarapha atyaMta zraddhA vadhI. teNe bAravrata aMgIkAra karyA. nagaramAM jainadharmano jaya-jayakAra thayo. eka divasa namatI saMdhyAe mahelanI aTArI uparathI rAtrinA aMdhakAranA Agamanane joI rAjAne potAnI jIvanasaMdhyA ane mRtyuno vicAra AvatA te tIvravicAradhArAe rAjAne rAjapATa choDI cAritra aMgIkAra karavA preryA. putrane gAdI soMpI bhImasena rAjAe dIkSA lIdhI ane mAnavajIvanane sArthaka karyuM. jIvanamAM AvatA asahya duHkho sAme jyAre manuSya hArI jAya tyAre karmazRMkhalA AgaLa vadhe che ane bhavabhramaNa cAlu rahe che. paraMtu AvA samaye jo te satapuruSano Azraya grahaNa kare to paraMparAe bhImasena rAjAnI jema bhavano paNa aMta Ave che. zloka naM. 36 nI vArtA dharma ja ApattimAMthI ugArI zake vasaMtapura nAme eka nagara hatuM. temAM jinadAsa nAme eka zeTha rahetA hatA. te dharmaparAyaNa jaina zrAvaka hatA. karmanI gati nyArI che. sukhanA divasa kAyama rahetA nathI. jinadAsa zeThane dhaMdhAmAM nukazAna thavAthI kALakrame temanI sthiti tavaMgaramAMthI garIba jevI thaI gaI. AthI, jinadAsa zeTha nagara choDI dhana kamAvavA mATe paradeza javA nIkaLyA. gAme-gAma pharatA-pharatA AbunA pahADa upara AvI caDyA. tyAM ekAMtamAM dhyAna karatA muninI temaNe ghaNA divasa sudhI sevA bhakti karI. eka divasa te munine vaMdana karavA eka dhanADhya zeTha AvyA hatA. temane jotA potAnA pUrvajIvananI smRti thavAthI te zeTha gayA pachI jinadAsanI AMkhamAM be azrubiMdu AvI gayA. pachI munizrIe pUchatA potAnI saghaLI vigata jaNAvI tethI te kRpALu munizrIe jinadAsa zeThane zrIbhaktAmara stotranA 36mA zlokanI vidhivat ArAdhanA zIkhavI. eka divasa tyAMthI pasAra thatA vaNajhArAnI sAthe munizrInI rajA mAgI te paNa vasaMtapura javA nIkaLyA. aneka pazuo upara te mAlasAmAna lAdIne vaNajhAro ane jinadAsa zeTha jaMgalamAMthI pasAra thaI rahyA hatA tyAre acAnaka jaMgalamAM Aga lAgI. vaNajhAro khUba gabharAyo. Aga evI hatI ke jANe temAM lapeTAIne tyAM ja (192) Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAnuM mRtyu nizcita hatuM. tethI, zeThe dhIrajapUrvaka AvI ApattinA samaye zrI bhaktAmara stotranA 36mAM zlokanuM ArAdhana karyuM. tethI, prasanna thayelA zAsanadeve pragaTa thaI zeThane eka jaLa bharelo ghaDo Apyo. catura vaNika sAnamAM samajI gayo. AganI jvALAo upara te jaLanA TIpAMno sparza thatA veta badhI Aga bujhAI jatI hatI tethI thoDuM-thoDuM jaLachAMTatA jaMgalanI Aga bujhAvatA-bujhAvatA jinadAsa zeThe vaNajhArAne hemakhema tenA pazudhana ane mAlasAmAna sahita jaMgalanI bahAra lAvI dIdho. AthI, prasanna thayelA te vaNajhArAe potAnI kamANImAM zeThano aDadho bhAga rAkhyo. Ama, pharIthI nasIbanuM pAMdaDu pharatAM daivayoge jinadAsa zeTha dhanavAna thayA. Ama, game te sthitimAM je saMtanI sevA kare che ane dharmamAM zraddhA rAkhe che tene tenA zubhakarmanuM phaLa avazya sAruM maLe che. bloka naM. 37 nI vArtA phlIdhara nAga klano hAra banyo. devapura nagaramAM sIracaMda nAme jaina zrAvaka rahetA hatA. tene suvratA nAme eka guNIyala ane dharmaparAyaNa putrI hatI. eka vakhata te nagaramAM vepAra mATe bahAragAmathI vidyAcaMdra nAme vepArI Avyo. te ghaNo mAyALu svabhAvano hato. tethI, tene ghaNA loko sAthe gADha saMbaMdha baMdhAyo ane nagaramAMthI vepAra karI ghaNuM dhana paNa kamAyo. vidyAcaMdranA pragADha saMbaMdhanA kAraNe sIracaMde zaivadharmI hato chatAM tenI sAthe teNe potAnI putrI suvratAne paraNAvI. pachI vidyAcaMdra suvratAne laI potAnA vatana pAcho Avyo. sAsarAmAM zaivadharmanI pradhAnatA hatI ane suvratA custa jainadharmI hatI tethI, sAsarAmAM tenI eka yA bIjI rIte avagaNanA thavA lAgI. vaLI, vidyAcaMdranA bIjA lagna tenA mAtApitAe vasumati nAmanI kanyA sAthe karAvyA. Ama, guNIyala ane dharmaparAyaNa suvratA jaina hovAthI krame-kame te badhAnA tiraskAra ane avagaNanAno bhoga banI. vidyAcaMdra paNa tenI bIjI patnI vasumatino kahyAgaro kaMtha banyo. suvratAne rahevA judI oraDI ApI dIdhI. vasumatinI icchA suvratAnuM kAsaLa kADhI nAkhavAnI hatI. tethI, teNe je yojanA ghaDI te pramANe vidyAcaMdra suvratAne mArI nAMkhavA mATe gArUDI pAsethI eka jherI sApa lAvI eka ghaDAmAM tene pUrI vasumati ane vidyAcaMdra sutratAnI oraDIe gayA ane suvratA tarapha daMbhapUrvaka khUba premabhAva darzAvavA lAgyA. bhoLI suvratA harSaghelI thaI. te vakhate vidyAcaMdra For Priva( ? C3) nal Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene sUcavyuM ke pote ghaDAmAM eka hAra lAvyo che te suvratA paherI le. patinI AjJA mAnI suvratA bhaktipUrvaka zrI bhaktAmarastotranA 37mA zlokanuM ArAdhana karI AnaMdavibhora thaI te hAra paheravA gaI to ghaDAmAMthI kharekhara, eka suMdara hAra nIkaLyo je teNe paherI lIdho. vasumati ane vidyAcaMdra A camatkAra joI aMdarathI khUba gabharAyA. suvratAe te hAra patinA gaLAmAM paherAvavA koziza karI te ja kSaNe zAsanadeve pragaTa thaI temanA kAvatarAno bhaMDo phoDI nAkhyo. AthI, satya no vijaya thatAM ane kAvatarAkhorone pastAvo thatAM devanI kSamA mAgI temaNe jainadharma aMgIkAra karyo. Ama, A kathA mujaba zraddhAnA baLa upara phaNIdhara nAga paNa phUlanI mALA banyo. teja rIte, game tevA karmo paNa samyapha zraddhA ane puruSArtha dvArA kharI zake che. zloka naM. 38-39 nI vArtA koNa caDe ? raNaketu ke gRhavama ? mithilA nagarImAM raNaketu nAme eka vilAsI rAjA rAjya karatA hatA. te haMmezA rANIo sAthe raMgarAga ane mojamastImAM racyA-pacyA rahetA hatA. rAjyano kArobAra rAjAnA nAnA bhAI gRhavarmA calAvatA. te eka jaina yatine khUba ja mAna ApatA hatA ane temanI pAsethI zrI bhaktAmara stotranA 3839 zlokanI vidhivat ArAdhanA paNa zIkhyA hatA. eka vakhata rANIo dvArA thatI satata kAna-bhaMbheraNIne sAcI mAnI gRhavarmA potAnuM rAjya paDAvI na le te hetuthI uzkerAIne raNaketue tene sadA mATe dezanikAlanI sajA karI. dharmaparAyaNa gRhavarmA nagarathI khUba dUra eka parvata pAse guphAmAM rahI dharmadhyAna karavA lAgyA. eka vakhata laDAInA hetuthI lAvalazkara sAthe nIkaLelA raNaketunI senAe te pahADa pAse ja rAtri rokANa karyuM. tyAM anucaro dvArA gRhavarmAnA samAcAra maLatA rAjAe tene mArI nAkhavA mATe keTalAka cunaMdA sainikone mokalyA. A tarapha gRhavarmAe acAnaka thayelA A humalAthI dhIraja gumAvyA vinA zrIbhaktAmarastotranA 38-39mA zlokanuM vidhivat ArAdhana karatAM zAsanadevanI sahAya maLI. gRhavarmAne mAravA AvelA te badhA ja sainiko AMdhaLA thaI gayA. A hakIkatanI jANa thatAM khuda raNatu gRhavarmA pAse AvyA. tenAmAM sadbuddhi paNa AvI nAnA bhAInI dharmaparAyaNatA ane camatkArathI aMjAyelA raNaketune paNa dharma tarapha UMDI zraddhA jAgI. ane tIvra manomaMthananA aMte temane saMsAranI asAratA samajAtA 194) Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjyano kArobAra gRhavarmAnA hAthamAM soMpI saMsAra choDI temaNe dIkSA lIdhI ane e rIte, potAnA manuSya janmane sArthaka karyo. jIvanabhara bhogavilAsa ane raMgarAgamAM DUbelA jIvane tenI nirarthakatAno sAco anubhava thato hoya che. sAco pastAvo thatAM mahApApI mahApuNyazALI bane che. raNaketunuM paNa temaja banyuM. saMsAranA sukhono pUrepUro AsvAda lIdhA pachI te jIvane jyAre saMsAra khArA jhera jevo lAge tyAre saMsAranA baMdhano ApoApa tUTe che ane muktipaMthe prayANa thAya che. zloka naM. 40 nI vArtA devIne rIjhavI hiMsA baMdha karAvI. tIrapura nAme eka baMdara hatuM. tyAM dharmaparAyaNa suzrAvaka vijayazeTha rahetA hatA. temano khUbaja bahoLo vepAra hato. deza dezAvaramAM temanI khyAti hatI. te zrIbhaktAmarastotranA parama ArAdhaka hatA temAM paNa 40mA zlokanI haMmezA viziSTa ArAdhanA karatA hatA. dharmakriyAmAM teo khUbaja custa ane niyamita hatA. eka vakhata vepAra arthe ghaNA vahANo laI teo paradeza gayA. tyAM teo khUba dhana kamAyA. tyAMthI kharIdelo navo mAla vahANamAM bharI potAnA vatana tarapha pAchA AvavA nIkaLyA. tyAM siMhaladvIpathI AgaLa ekAeka badhA vahANo thaMbhI gayA. khAravAone pUchatA temaNe jaNAvyuM ke, "ahIM je devInuM sthAnaka che tene bhoga dharavAmAM Ave to ja vahANa AgaLa cAlI zake." vijayazeTha to dayALu hatA ane AvI hiMsA temane gamatI nahotI. tethI, teja sthaLe temaNe 3 divasano aThThamano tapa karyo. zrIbhaktAmarastotranI ArAdhanA ane 40mAM zlokanI ArAdhanA cAlu rAkhI jenA prabhAve te sthAnanI vyaMtara devI pote pragaTa thaI ane hoThanI dharmaparAyaNatAthI khuza thaI tene je joIe te mAgavA kahyuM. tyAre zeThe pratyuttaramAM ahiMsA dharmano marma jaNAvI te sthaLe vahANo rokI te nimitte thatI hiMsA baMdha karAvavAnI vinaMtI karI. zeThanA nirmaLa vacanathI khuza thayelI devIe temanI vinaMtI sadAne mATe mAnya karI. Ama, bhAre hiMsA baMdha karAvI zeThe kAyama mATe jIvadayA paLAvI jaina dharmano mahimA vadhAryo. AmAnA anaMtAguNomAM ahiMsA paNa eka guNa che, ahiMsA parama dharma che. darekane potAno jIva vhAlo hoya che. tethI, je jIva jIvadayA utkRSTa rIte pALe che tenuM utkRSTa kalyANa thAya che ane te uttama gatine pAme che. For Private & Resonal Use Only 1 pa Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bloka naM. 41 nI vArtA ApakarmI ke bApakarmI kauzAMbI nagarInA rAjA jayazekharane vimaLA nAme guNavAna rANI hatI. tenAthI vijayasiMha nAme buddhizALI putra prApta thayo. daivayoge vijayasiMha nAno hato tyAre vimaLArANInuM avasAna thatAM kamaLA nAmanI bIjI rANI sAthe lagna karyuM. tenAthI tene eka putra thayo. sAvakI mAtAne vijayasiMhanI caturAI ane buddhinI adekhAI thatI. evAmAM ekavAra zatruo upara vijaya meLavavA jayazekhara senA sAthe bahAra judA-judA pradezo jItavA nIkaLyA. temanI, gerahAjarImAM sAvakImAtAe bhojanamAM khAsa prakAranI auSadhio khavaDAvavAthI vijayasiMhane jalodarano mahAna vyAdhi thayo. sAvakI mAnA AvA kharAba kAmanI vijayasiMhane gaMdha AvI jatA te nagarachoDIne pharato-pharato hastinApura zaheramAM AvI caDyo. hastinApuramAM eka dharmazALAmAM te raheto hato tyAM AvI pahocelA eka jainamunine potAnA saghaLA duHkhanI vAta karatAM te dayALu munie zrIbhaktAmara stotranA 41mA zlokanI vidhivat ArAdhanA zIkhavI. te nagaranA rAjAne traNa putrIo hatI. temAM zIlavatI nAmanI trIjI putrIe rAjAne eka pratyuttaramAM pote ApakarmI hovAnuM jaNAvatAM tenA para krodhe bharAI nagaramAMthI mahArogI evA vijayasiMhane zodhI kADhI tenI sAthe zIlavatIne paraNAvI dIdhI. zIlavatI dharmiSTha hatI. patinI sArI sevA karatI hatI. pharIthI eka vakhata teja dharmazALAmAM pelA muni AvI pahoMcyA tyAre namra ane komaLa vacano vaDe zIlavatIe munizrIne prasanna karI zrI bhaktAmaranA 41mA zlokanI ArAdhanA vidhivata rIte zIkhI lIdhI. te pachI lAgalagATa 11 divasa sudhI te maMtrathI maMtreluM jaLa vijayasiMhane ApavAthI teno roga sadAne mATe gayo. A badhA samAcAra jANI hastinApuranA rAjAe te baMnene bolAvI mAnabhera potAnI pAse rAkhyA. bIjI tarapha aneka vijayo prApta karI kauzAMbI pAchA pharelA jayazekhare vijayasiMhane nahIM jotA tenI zodhakhoLa karI potAnA anucaro dvArA hastinApuramAMthI tene zodhI kADhI zIlavatI sahita mAnabhera potAnA rAjyamAM bolAvyo. pitAputranuM milana thayu. ghera-ghera AnaMda chavAyo. zloka naM. 42 nI vArtA lokhaMDI jaMjIrone dharmazraddhAe toDI nAMkhI. te vakhate ajameramAM rAjA narapALa rAjya karatA hatA. temane eka putra For Private Jonal Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raNadhIra nAme hato. te ajamera pAse AvelA palAzapura nagarano vahIvaTa karato hato ane tyAM ja raheto hato. raNadhIra jainadharmI hato. ane zrI bhaktAmarastotrano ArAdhaka hato. ajameranA majabUta killAne toDavA dIlhIno bAdazAha ghaNI vAra lazkara mokalato paraMtu bahAdura raNadhIra palAzapura pAsethI ja tene harAvI pAcho mokalI deto. AthI, krodhe bharAyelA bAdazAhe eka vakhata jaMgI lazkara sAthe sIdhI palAzapura upara caDAI karI ane tyAMnA sainyane harAvI raNadhIrane keda karI dilahI laI gayo. bAdazAhe jelanI totIMga divAlo pAchaLa raNadhIrane jaMjIrothI jakaDI pUrI dIdho. tyAM raNadhIre zrIbhaktAmara stotranuM ArAdhana karatA te saghaLA baMdhanathI mukta thayo. tenI beDIo taDAtaDa tUTI gaI. A vAta bAdazAhe jANatAM tene bIjIvAra beDIo paherAvI pharI kedamAM pUrI dIdho. pharIvAra e ja bhaktithI maMtra ArAdhana karatA bIjIvAra paNa beDIo tUTI gaI. A camatkAranI bAdazAhane jANa thatAM temaNe tene mAnabhera kedamAMthI mukta karI palAzapura pAcho mokalyo tethI pitA ane ajameranA rAjA narapALane temaja palAzapura ane ajameranA nagarajanone atyaMta AnaMda thayo. baMne nagaramAM tenA utsava ujavAyA. jaina dharmano prabhAva vadhyo ane teno jaya-jayakAra thayo. je bhaktivaMta jIvo paramAtmAnA zaraNamAM samarpita thaI prabhue cIdhelA mArge cAle che ane temanA guNone potAnA hRdayamAM pragaTa kare che teo, lokhaMDI jaMjIro karatAM karoDo gaNI baLavAna karmanI beDIone toDI muktimArganA ArAdhaka bane che. (197) Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. zlokanA maMtravidhi ane phLa bhaktAmara zloka 1 Rddhi - maMtra ane phLa Rddhi OM hrIM arha namo arihaMtANaM namo jiNANaM, hA~ hI hU~ hUH siAsA apraticakre phuT vicakrAya jhA~ jhA~ svAhA / maMtra - OM hrIM hrIM hU~ zrIM klIM lUM OM hrIM namaH / A prathama gAthAmAM RddhimaMtra ane maMtra bhaktibhAva ane ekAgratApUrvaka gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI tema ja divALImAM zveta vastra paherI pUrva dizAe mukha rAkhI savA lAkha jApa japavAthI sakala Rddhi, sukha, saubhAgya, saMpatti ane lakSmIno lAbha thAya che. bhaktAmara zloka 2 Rddhi - maMtra ane phLa Rddhi : OM hrIM arha Namo ohi jiNANaM / maMtra : OM hrIM zrIM klIM blUM namaH / A bIjA zlokanA Rddhi ane maMtra zraddhA, bhakti ane ekAgratApUrvaka gaNavAthI temaja yaMtra pAse rAkhavAthI najara baMdha thAya. pUrva sanmukha besI, zveta vastra paherI, zveta mALAthI 21 divasa da22oja 108 vAra A maMtra gaNavAthI maMtrasiddhi thAya che. bhaktAmara zloka 3 Rddhi - maMtra ane phLa Rddhi OM hrIM arha namo paramohi jiNANaM / : maMtra : OM hrIM zrIM klIM siddhebhyo buddhebhyaH sarva siddhi dAyakebhyo namaH / A trIjA zlokanA Rddhi ane maMtra zraddhA, bhakti ane ekAgratApUrvaka gaNavAthI temaja yaMtra pAse rAkhavAthI tathA 22 divasa pANI ane retane maMtravAthI duzmananI najarabaMdhI thAya ane duzmana kaMI karI zake nahIM. bhaktAmara zloka 4 Rddhi - maMtra ane phLa Rddhi : OM hrIM aha~ namo savvohi jiNANaM / maMtra : OM hrIM zrIM klIM jaladevatAbhyo namaH / For Privonal Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A cothA zlokanA Rddhi ane maMtrI zraddhA, bhakti ane ekAgratApUrvaka gaNavAthI temaja yaMtra pAse rAkhavAthI temaja 21vAra kAMkarIone pANImAM nAkhavAmAM Ave to mAchalI jALamAM phasAI jAya nahIM ane dayA thAya. bhaktAmara zloka 5 haddhi - maMtra ane La RddhiH OM hI aha~ namo aNaMtohijiNANaM // maMtra : OM hrIM zrIM kI kauM sarvasaMkaTa nivAraNebhyaH supArzvayakSebhyo namonamaH svAhA - A pAMcamA zlokanA Rddhi ane maMtra zraddhA, bhakti ane ekAgratApUrvaka gaNavAthI tema ja yaMtra pAse rAkhavAthI temaja 21 vAra patAsA maMtrI tenuM pANI pIvarAvavAthI AMkhanA sarva vikAro maTe che. bhaktAmara zloka 6 ddhi - maMtra ane Rddhi : OM hIM aha~ namo kuTTa buddhINaM / / maMtra : OM hI zrAM zrIM dhUM zraH haMsaM yaH yaH ThaH ThaH sarasvatI bhagavatI vidyAprasAdaM kuru kuru svAhA / A chaThThA zlokanA Rddhi ane maMtra zraddhA, bhakti ane ekAgratApUrvaka gaNavAthI temaja yaMtra pAse rAkhavAthI jJAnanI prApta thAya che. bhaktAmara zloka 7 baddhi - maMtra ane La Rddhi : OM hI namo bIyabuddhiNaM / / maMtra : OM hrIM zrIM haM sauM zrAM zrIM krauM kI sarva durita saMkaTa kSudropadrava kaSTa nivAraNaM kuru kuru svAhA / / A sAtamA zlokanA Rddhi ane maMtra, zraddhA, bhakti ane ekAgratApUrvaka gaNavAthI temaja A yaMtranuM mAdaLiyuM karI gaLe bAMdhavAthI sarpanuM jhera utare che. temaja 1008 vAra kAMkarI maMtrI sarpanA mAthA upara te kAMkarIo nAMkhavAmAM Ave to sarpanuM jhera caDhe nahIM. For Priface Jonal Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 8 baddhi - maMtra ane LA RddhiH OM hI aha~ namo arihaMtANaM namo payANusArINaM / / maMtra : OM hA~ hI hU~ hU: apraticakraM phaT vicakrAya jhauM jhai svAhA / / (3% haiM namI - rAmavandratyenama:) A AThamA zlokanA Rddhi ane maMtrI zraddhA, bhakti ane ekAgratApUrvaka gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI tathA mIThAnI kAMkarIo 108 vAra maMtrIne jhADavAthI cAmaDI vagerenA roga maTe. bhaktAmara zloka 9 ddhi - maMtra ane LA Rddhi : OM hI aha~ namo arihaMtANaM namo saMbhinnasoyANaM hA~ hI hu~ hU~ phuT svAhA / / maMtra : OM hrIM zrIM krauM kI 2 : 2 : 2 haM haM namaH / / A navamA zlokanA Rddhi ane maMtrI zraddhA, bhakti ane ekAgratApUrvaka gaNavAthI temaja yaMtra pAse rAkhavAthI tathA mIThAnI kAMkarIo 108 vAra maMtrI cAre dizAe nAMkhavAthI cora corI karI zake nahIM. corI karanAra cora thaMbhI jAya. bhaktAmara zloka 10 baddhi - maMtra ane La Rddhi : OM hIM aha~ namo patteabuddhiNaM // maMtra : OM hA~ hI hU~ hauM hU~ zrI~ zrIM yU~ zraH siddhi buddhi kRtArtho bhava-bhava vaSaT saMpUrNa svAhA / / A dazamA zlokanA Rddhi ane maMtrI, zraddhA, bhakti ane ekAgratApUrvaka gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI tathA A maMtrathI pANI maMtarI pIvaDAvavAthI haDakAyA kUtarAnuM jhera caDe nahIM. tema ja kAMkarI matarI karaDyA upara ghasavAthI pIDA zAMta thAya. bhaktAmara zloka 11 - maMtra ane LA Rddhi : OM hIM aha~ namo arihaMtANaM namo sayaMsaMbuddhANaM // maMtra : OM hrIM zrIM kI zrA~ zrIM zrauM kumatinivAraNe mahAmAyAyai namaH svAhA / / For Priv(200)onal Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A agiyAramA zlokanA Rddhi ane maMtrI zraddhA, bhakti ane ekAgratApUrvaka gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI snAna karI zuddha vastra paherI pavitra thaI 108 vAra jApa japavAthI je sAdhanA karavA dhArIe te thAya. bhaktAmara zloka 12 ddhi - maMtra ane LA RddhiH OM hrIM aha~ namo bohIya buddhINaM svAhA / / maMtra : OM zrIM aM aM a a sarva rAjA prajA mohinI | sarvajJAna varacuM ru svAhA // A bAramAM gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI 108 vAra jApa japI maMtareluM pANI hAthI upara chAMTavAthI hAthIno mada utare. bhaktAmara zloka 13 addhi - maMtra ane LA RddhiH OM hIM aha~ namo ujjumaINaM / maMtra : OM hrIM zrIM haMsaH hau au hA hI DraoN drIM droM draH mohinI sarva jana vazyaM kuru kuru svAhA / / A teramI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI karavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI 108 vAra kAMkarIo maMtrane cAre bAju phare to cora corI karavA Ave nahIM, bhUta preta Adino bhaya rahe nahIM. bhaktAmara bloka 14 baddhi - maMtra ane phaLa RddhiH OM hrIM aha~ namo viulamaINaM / maMtra : OM hrIM namo bhagavatI guNavatI mahAmAnasI svAhA / A caudamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI AMdhI vaMToLano bhaya TaLe. 21 vAra kAMkarIo maMtrI vaMToLa agara zatrunI sAme nAMkhavAmAM Ave to zatruno bhaya TaLe, temaja judA-judA prakAranI Rddhi prApta thAya. (2O1 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 15 haddhi - maMtra ane phaLa RddhiH OM hIM aha~ namo dasapuvINaM / / maMtra : OM namo bhagavatI guNavatI susimA pRthvI vajrazRMkhalA mAnasI mahAmAnasI svAhA / / A paMdaramI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI saubhAgya ane lakSmInI prApti thAya. 21 vAra telane maMtrI te tela moDhA upara copaDe to phariyAdamAM jIta thAya temaja rAjadarabAramAM mAna maLe. bhaktAmara zloka 16 baddhi - maMtra ane La RddhiH OM hrI aha~ namo caudasapubbINaM / maMtra : OM namo sumaMgalAsusImA vajrazRMkhalAnAma devI sarva samIhitArthaM kurukuru svAhA // A soLamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI temaja pILuM vastra paherI uttara sanmukha besI 108 vAra jApa japavAthI dumanano parAjaya thAya ane rAjadarabAramAM jaya thAya. bhaktAmara zloka 17 ddhi - maMtra ane phaLa RddhiH OM hrIM aha~ namo aTuMgamahAnimitta kusalANaM maMtra : OM namo namiUNa aTTe maTTe kSudra vidhaTTe kSudrapIDAMjaThara pIDAM bhaMjaya bhaMjaya sarva pIDAn nivAraya nivAraya sarvaroga nivAraNaM kuru kuru svAhA / / A sattaramI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI temaja 21 vAra pANI maMtarI pIvaDAvavAmAM Ave to peTanI vyAdhi maTe. bhaktAmara zloka 18 Taddhi - maMtra ane La RddhiH OM hrIM aha~ namo viuvvaNa iDDhi pattANaM // For Prive 202 )onal Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtra: OM namo bhagavate jaye vijaye mohaya mohaya staMbhaya staMbhaya svAhA // A aDhAramI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI ane 108 vAra japavAthI zatru sthaMbhita thAya ane phariyAdamAM jita thAya. bhaktAmara zloka 19 Rddhi - maMtra ane phLa RddhiH OM hrIM arha namo vijjAharANaM / maMtra: OM hA~ hrIM hU~ hraH yaH kSa: hrIM vaSaTphaT svAhA // A ogaNIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI koInuM kAmaNa TUmaNa kareluM cAle nahIM. bhaktAmara zloka 20 Rddhi - maMtra ane phLa RddhiH OM hrIM aha~ namo cAraNANaM / maMtra OM haiM zrA zrI zrRM zraH 3H OM OM svAhA || A vIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI temaja 108 vAra teno jApa japavAmAM Ave to duzmana jUTho paDe ane rAjada2bAramAM jita thAya. bhaktAmara zloka 21 Rddhi - maMtra ane phLa RddhiH OM hrIM arha namo paNNasamaNANaM / maMtra: OM namaH zrI mANibhadra jaye vijaye apArajite sarva saubhAgyaM sarva saukhyaM kuru kuru svAhA || A ekavIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI sarva mANaso vaza thAya temaja traNa kALa, 21 divasa sudhI 108 vAra jApa japavAmAM Ave to sarva siddhi yoga thAya. (203) Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 22 ddhi - maMtra ane LA RddhiH OM hI aha~ namo arihaMtANaM namo AgAsagAmINaM / maMtra : OM namo zrI vIrehiM ja'bhaya muMbhaya mohaya mohaya staMbhaya staMbhaya avadhAraNaM kuru kuru svAhA / / A bAvIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI temaja haLadarano gAMThiyo 21 vAra A maMtrathI maMtarI khavaDAvavAmAM Ave to bhUta, pizAca, cuDela vigere je naDatara hoya te dUra thAya temaja A maMtranA yaMtranuM mAdaLIyuM bAMdhavAmAM Ave to duzmanano parAjaya thAya. bhaktAmara zloka 23 baddhi - maMtra ane LA RddhiH OM hI aha~ namo AsIviSANaM / maMtra : OM namo bhagavatijayavati mama samIhitArthaM mokSasaukhyaM kuru kuru svAhA A trevIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI tathA 108 vAra A maMtrane bolavAthI zarIranI rakSA thAya temaja A maMtra bhaNI utAravAthI bhUta, pizAcanuM duHkha dUra thAya. bhaktAmara zloka 24 addhi - maMtra ane La RddhiH OM hIM aha~namo arihaMtANaM namo dihrivisANaM // maMtra : OM namo bhagavate vaddhamANa sAmissa sarvaM samIhitaM kuru kuru svAhA - A covIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI tathA 21 vAra rAkha maMtarI nAMkhavAthI mAthAnI pIDA maTe. bhaktAmara zloka 25 baddhi - maMtra ane La RddhiH OM hrIM aha~ namo uggatavANaM / / (204). Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtra : OM namo bhagavate jaye vijaye aparAjite sarvaM saubhAgyaM sarvaM saukhyaM kuru guru svAha | A pacIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI agnino bhaya TaLe. bhaktAmara zloka 26 haddhi - maMtra ane La Hi 3haiM jharda namo hittatavA | maMtra : OM namo bhagavati OM hrIM zrIM kalI hU~ hra : parajana zAMti vyavahAre jayaM kuru kuru svAhA / / athavA OM namo bhagavati OM hrIM zrIM kalI hU~ hra : puruSa strIjana janma jIvaArti pIDA nivAraNaM kuru kuru svAhA / / A chavvIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI tathA 108 vAra maMtra bhaNI telane somavAre mAthe copaDavAmAM Ave to AdhAzIzI dUra thAya temaja mastaka doSa dUra thAya. bhaktAmara zloka 27 addhi - maMtra ane La RddhiH OM hI aha~ namo tattatavANaM / / maMtra : OM namo cakrezvarI devI cakradhAriNI cakreNAnuphUlaMsAdhaya sAdhayazatrun unmUlaya unmUlaya svAhA // A satyAvIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI zatruno bhaya dUra thAya. bhaktAmara zloka 28 bahaddhi - maMtra ane LA RddhiH OM hI aha~ namo mahAtavANaM / / maMtra : OM namo bhagavate jaye vijaye jambhaya jambhaya mohaya mohaya sarva riddhi siddhi saMpatti saukhyaM kuru kuru svAhA / / A aThThAvIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti For Prif zoulonal Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI sarva kAryo siddha thAya. vyApAramAM lAbha thAya. jhaghaDA-TaMTA dUra thAya. AI saubhAgya prApta thAya. dareka prakAre sukha thAya. bhaktAmara zloka 29 baddhi - maMtra ane LA RddhiH OM hI aha~ namo dhoratavANaM // maMtra : OM namo namiUNa pAsa visahara phuliMga maMto savasiddhesamIheDa jo samaraMtANaM maNe jANai kappadumma sarva siddhi OM namaH svAhA / / A ogaNatrIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI 108 vAra maMtrathI pANI maMtarIne pIvarAvavAmAM Ave to jhera utare. sarva prakAranAM jhero nAza pAme. bhaktAmara zloka 30 ddhi - maMtra ane La RddhiH OM hIM aha~ namo dhoraNaguNANaM / / maMtra : OM namo zrI pArzvanAthAya hI dharaNendra padmAvatI sahitAya aTTe maTTe (kSudra-vidhaTTe) kSudrAn staMbhaya staMbhaya rakSAM kuru kuru svAhA / / A trIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI corano upadrava thAya nahIM. cora, mUTha vigere asara na thAya temaja siMha, vAgha vigereno bhaya na thAya. bhaktAmara zloka 31 baddhi - maMtra ane LA RddhiH OM hrIM aha~ namo dhoraguNa parakkamANaM // maMtra : OM uvasaggaharaM pAsaM pAsaM vaMdAmi kammadhaNamukkaMvisahara visaninnAsaM maMgala kallANa AvAsaM OM hIM namaH svAhA / / A ekatrIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI temaja aThThamatapa karI sADAbArasovAra jApa karavAmAM Ave to rAjadarabAramAM sanmAna pAme. A maMtra vazIkaraNa maMtrI che. For Privezos hnal Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara bloka 32 - maMtra ane La RddhiH OM hrIM aha~ namo vipposahi pattANaM maMtra : OM hrIM zrIM kalikuMDa daMDasvAmin Agaccha Agaccha AtmamaMtrAn AkarSaya AkarSaya AtmAmaMtrAn rakSa rakSa para mantrAn chinda chinda mama samIhitaM kuru kuru svAhA // A batrIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI temaja 12 hajAravAra jApa rAtA phUlathI karI yaMtranuM pUjana karavAmAM Ave to rAjadarabAramAM jaya thAya ane vividha prakAranI lakSmInI prApti thAya. bhaktAmara zloka 33 baddhi - maMtra ane LA saddhiH haiM marda namo savoTipA f maMtra : namo bhAvatI prativardI : 8: 8: svAdA | A tetrIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI A maMtrathI 21 vAra pANI maMtarIne potAnA mukha para chAMTavAmAM Ave to durjana bIka TaLe. teno koI upadrava kAma na Ave. bhaktAmara zloka 34 trAddhi - maMtra ane La RddhiH OM hIM aha~ namo maNabalINaM / / maMtra : OM namo bhagavate aSTamahAnAga kulo cATanI, kAladaMSTramRtakotthApinI paramaMtra praNAzinI devI zAsana devate hI namo namaH svAhA // A cotrIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI ghaNA dravyano saMcaya thAya tema ja hAthIne vaza karI zakAya. bhaktAmara zloka 35 baddhi - maMtra ane LA RddhiH OM hrIM aha~ namo vayaNabalINaM / / maMtra : OM namo eSu datteSu vaddhamANatatta tava bhayahara vRtti varNAyeSu maMtrA: punaH For Prif 200}onal Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ punaH smartavyA: atto nA paramaMtra nivedanAya namaH svAhA // A pAMtrIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI sarpa ane siMhano bhaya TaLe. bhaktAmara zloka 36 Rddhi - maMtra ane phLa RddhiH OM hrIM arhaM namo kAyabalINaM // maMtra: OM hrIM zrIM karlI hA~ hrIM agni upazamanaM kuru kuru svAhA // A chatrIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI 21 vAra pANIne maMtarI te pANInI dhArA gharanI cAre bAju ka2vAmAM Ave to agnino bhaya TaLe. bhaktAmara zloka 39 Rddhi maMtra ane phLa RddhiH OM hrIM arha namo kSIrAsavINaM // maMtra: OM namo zrAM zrIM zraM zraH jaladevyA padmahrada nivAsanI padmoparisaMsthite siddhi dehi manovAMchitaM kuru kuru svAhA // A sADatrIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtranuM pUjana karavAthI rAjadarabAramAM jaya thAya bhaktAmara zloka 38 Rddhi - maMtra ane phLa RddhiH OM hrIM arha namo savvopasavANaM || maMtra: OM namo namiuNa visahara visa praNAzana roga-zoka doSagraha kappadumaJca jAyai suhanAma gahaNa sakala suhadevI OM namaH svAhA // A ADatrIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI yuddhano bhaya TaLe che Ama A mahAprabhAvaka maMtra che. (208)nal Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 39 ddhi - maMtra ane La RddhiH OM hIM aha~ namo mahuAsavINaM / / maMtra : OM namo cakrezvarIdevI cakradhAriNI jinazAsana sevAkAriNI, jInazAsana zudropadravavinAzinI dharma zAMtiM kuru kuru svAhA // A ogaNacAlIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtranu pUjana karavAthI rAjadarabAramAMthI dravyanI prApti thAya, yuddhano bhaya TaLe. bhaktAmara zloka 40 varaddhi - maMtra ane LA RddhiH OM hrIM aha~ namo amIAsavINaM // maMtra : OM namo rAvaNAya vibhISaNAya kuMbhakaraNAya laMkAdhipataye mahAbala parAkramAya manazcititaM kAryaM kuru karu svAhA / / A cAlIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI samudrano bhaya TaLe che. bhaktAmara zloka 41 baddhi - maMtra ane LA RddhiH OM hrIM aha~ namo akkhINa mahANasINaM / / maMtra : OM namo bhagavatI kSudropadravazAMtikAriNI rogakaSTa jvaropazamaMzAMtiM kuru guru svA | A ekatAlIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI mahAbhaya TaLe che. sarva roga jAya. bhaktAmara zloka 42 haddhi - maMtra ane LA RddhiH OM hI aha~ namo siddhAdayAdamANaM / / maMtra : OM namo hrIM zrIM hU~ ha~ hauM ThaH ThaH ThaH jaH jaH kSAM kSIM kSaM kSau kSaH svAhA For Private Personal Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A beMtAlIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtranuM pUjana karavAthI jelano bhaya TaLe. rAjya taraphathI bhaya na thAya. bhaktAmara zloka 43 Rddhi - maMtra ane phLa RddhiH OM hrIM arha namo namovaDhDhamANANaM maMtra: OM namo hA~ hrIM hrIM hraH yaH kSaH zrIM hrIM phaT svAhA // A teMtAlIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI 108 vAra bhaNIne ghoDesavArI karavAmAM Ave to je mATe savArI karI hoya temAM jaya maLe. vairI vaza thAya, zastrano ghA lAge nahIM. bhaktAmara zloka 44 Rddhi - maMtra ane phLa RddhiH OM hrIM arhaM namo bhayavaM mahAvIra vahnamANaM hA~ hrIM hrIM hU~ hU~ asiyAusA jha jha svAhA // maMtra : OM namo baMbhacera dhAriNassa aThArasa sahassa zIlAgaratha dhAraNebhyo namaH svAhA / / A cuMmAlIsamI gAthA temaja tenA Rddhi maMtra vigere zraddhA, bhakti ane bhAvapUrvaka ekAgratAthI gaNavAthI tathA yaMtra pAse rAkhavAthI, 108 vAra nitya japavAmAM Ave to divasa 45mAM sarva kAryanI siddhi thAya. (210) Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. zrI bhaktAmara mahApUjana vidhi je bhaktane amara banAve che te bhaktAmara vartamAna kALamAM zrIbhaktAmara pUjana anya pUjanonI jema bhaNAvAya che - je mahAprabhAvaka che. stotranI dareka gAthAnI alaga alaga tAMbAnI pleTa A pUjanamAM mUkAya che. eka thALAmAM zrI AdinAtha prabhunI pratimAjI ane A pleTanuM dareka gAthAnA pUjana vidhisara rIte aSTaprakArI pUjana thAya che. dareka pleTa upara gAthA ane te gAthAnA Rddhi ane maMtra kotarelA hoya che. aSTaprakArI pUjana karyA pachI zrI AdinAtha bhagavAnane dareka vakhate phUlanI mALA caDAvAya che. pUjanamAM dhyAna kheMce che bhUmi upara anAjathI taiyAra karela mAMDalu - A mAMDalu rAyaNa vRkSanI pratikRti che. nIcenA bhAgamAM bhagavAnanI pAdukA che jenuM pUjana thALAmAM bhagavAnanI pAdukA mUkI ane mAMDalAmAM 3ramI gAthAnA pUjana vakhate karAya che. zrI bhaktAmara pUjanamAM rAyaNavRkSanuM mAMDalu banAvAya che kAraNake pUrve je- je tIrthaMkara paramAtmAo girirAja para padhAryA te sarva rAyaNavRkSanI nIce ja samavasaryA che ane bhaviSyamAM je tIrthaMkara paramAtmAo girirAja para padhAraze te rAyaNa vRkSanI nIce ja samavasaraze. A rAyaNa vRkSano saMpUrNa mahimA samajAvavA mATe alaga svataMtra lekha lakhavo paDe. atre prasaMgAnusAra noMdha lIdhI pUjananI zarUAta karatAM sau ArAdhakone 12 navakAra gaNavAnuM kahevAya che. te pachI zrI AdinAtha bhagavAnanI stutine "ahaMnto bhagavaMto' nI stuti bolAvAya che. stuti karyA bAda zrI AdinAtha prabhunuM stotra ke mahAprabhAvika zrI ciMtAmaNI pArzvanAtha bhagavAnanuM stotra (ki kapuramaya....) bolAya che. nIce darzAvela che pado samUhamAM traNa vAra bolAvAya che. | che haiM namo arihaMtai | | 30 IM namo sidhdhaUT | | || 30 haiM namo mAricAIi || che ! hrIM namo uvAyAdi | | 30 hai namo nosavvasAhUi || 30 e zrI badrinAthAya namaH | (211) Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pado bolAyA bAda je bhUmi upara pUjana bhaNAvavAnuM che, tenI zuddhi arthe maMtro bolAya che te A pramANe che. prathama bhUmi zuddhi mATe vAyudevano maMtra bolAya che. OM hrIM vAtakumArAya vidhnavinAzakAya mahIM pUtAM kuru kuru svAhA / meghakumAra devane jalano chaMTakAva karavA nIceno maMtra bolAya che. OM hrIM meghakumArAya dharAM prakSAlaya prakSAlaya hU~ phuT svAhA / nIceno maMtra bolI caMdananAM chAMTaNA karavA : OM bhurasi bhutadhAtri sarva bhUtahite bhUmizuddhiM kuru kuru svAhA / te pachI nIceno maMtra bolavo : OM namo vimalanirmalAya sarvatIrthajalAya pAM pAM vAM vAM jvI jcI azuci zucirbhavAmi svAhA / sarva pAponA dahana arthe potAnI baMne bhujAone sparza karI A pramANe maMtra bolavo : OM vidyutasphuliMge mahAvidye sarva kalmaSaM daha daha svAhA / A maMtro bolAyA bAda aMgarakSAnI kriyA thAya che. ApaNuM zarIra paMcamahAbhUtonuM banela che. pUrvanA jJAnI puruSoe A paMcamahAbhUtonA bIjA kSara maMtro nakkI karyA che te Aroha avarohamAM traNa vAra bolI zarIranA paMca aMgo (DhIMcaNa, nAbhi, hRdaya, mukha ane lalATa) upara baMne hAtha sthApI bolAya che. / / kSi pa OM svA hA - hA svA OM pa kSi / / A kriyA karyA pachI - Atma rakSA mATe vapaMjara stotrano pATha karAya che. q4542 stotra : (2 / / - 42vArI Ana) OM parameSThInamaskAraM sAraM navapadAtmakam / AtmarakSAkaravajra - paMjarAbhaM smarAmyaham / / 1 / / OM namo arihaMtANaM, ziraskaMzirasi sthitam / OM namo savvasiddhANaM, mukhne mukhapaTaM varam / / 2 / / OM namo AyariyANaM, aMgarakSAtizAyinI / OM namo uvajjhAyANaM, AyudhaM hastayodRDham / / 3 / / OM namo loe savvasAhUNaM, mocake pAdayoH zubhe / aiso paMcanamukkAro, zilA vajramayI tale / / 4 / / savvapAvappaNAsaNo, vapro vajramayo bahiH / / maMgalANaM ca savvesiM khAdirAgArakhAtikA / / 5 / / (212) Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAhAntaM ca padaM jJeyaM, paDhamaM havaI maMgalaM / vapropari vajramayaM, pidhAnaM deha rakSaNe // 6 // mahAprabhAvA rakSeyaM, kSudropadravanAzinI / parameSThipadodbhUtA kathitA pUrvasUribhiH // 7 // yazcaivaM kurute rakSA, paramASThapadaiH sadA / tasya na syAd bhayaM vyAdhi rAdhizcApi kadAcana // 8 // have pUjanamAM beThelA sau ArAdhakone rakSApoTalI ApavAmAM Ave che. te saue niyama dhAraNA karI rakSApoTalI bAMdhavAno maMtra bolAya eTale saue rakSA poTalI hAthe bAMdhavAnI hoya che. , te pachI te thALImAM zrIAdinAtha prabhunA pratimAjI birAjamAna karyA che te thALAne sparza karIne nIceno maMtra bolavo : OM hrIM zrIM arha gomukha - cakkrezvarI pramukhadevAdisahitaH zrI AdinAtha prabho atra avatara avatara saMvauSaT namaH zrI AdinAthAya svAhA / sthApana mudrAe A pramANe maMtra bolavo H OM hrIM zrIM arha gomukha-cakkrezvarI pramukhadevAdisahitaH zrI AdinAtha prabho atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH namaH zrI AdinAthAya svAhA / saMnidhAna mudrAe A pramANe maMtra bolavo H : - - OM hrIM zrIM ahaM gomukha - cakkrezvarI pramukhadevAdisahitaH zrI AdinAthaprabho mama sannihito bhava bhava vaSaT namaH zrI AdinAthAya svAhA / saMnirodha mudrAe A pramANe maMtra bolavo : 2. 3. OM hrIM zrIM arha gomukha - cakkezvarI pramukha devAdi sahitaH zrI AdinAtha prabho pUjAM yAvada atraiva sthAtavyam namaH zrI AdinAthAya svAhA / avaguMThana mudrAe nIceno maMtra bolAya che : OM hrIM zrIM arha gomukha cakkrezvarI pramukha devAdi sahitaH zrI AdinAtha prabho pareSAma dRzyo bhava bhava phaT namaH zrI AdinAthAya svAhA / pUjana mudrAe aMjalI karI nIceno maMtra bolI pUjana karAya che H OM hrIM zrIM arhaM gomukha cakkrezvarI pramukha devAdi sahitaH zrI AdinAtha prabho imAM pUjAM pratIccha pratIccha namaH zrI AdinAthAya svAhA | 1. A rIte pUrvataiyArI thaI. have zrI bhaktAmara pUjana gAthAonuM pUjana thAya che. 629 gAthAnA pU4nanI za3AtamAM " namoItU'.... josAvAya che. pachI gAthA bolAya che. gAthA bolAyA pachI te gAthAnA Rddhi ane maMtra bolAya che. (213) M Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. zrI bhaktAmarano mULa maMtra 30 dai namo radaMtAne risAnuM pUrA uvajjhAyANaM sAhuNaM mama Rddhi vRddhi samRddhisamIhitaM kuru kuru svAhA / bolAvAya che. te ja samaye zrI AdinAtha prabhunI pratimAjIne tathA gAvAnA yaMtranI aSTaprakArI pUjA thAya che. 3 hrIM zrIM maranAthAya nama: nI mALA gaNAya che. dareka gAthAe mAMDalAmAM dIpaka mUkAyache. 44 dIpaka A rIte mAMDalAnI pharate mUkAya che. A pramANe 44 gAthAnA pleTa para pUjana thAya che. te pachI mAMDalAmAM banAvela bAkInI traNa derImAM nIcenA maMtra dvArA zrIphaLa mUkAvI pUjA thAya che. OM hrIM anaMtAnaMta guru pAdukAbhya svAhA / OM hrIM zrI gaumukhAya svAhA / OM hrIM zrI caknezvaryai svAhA / pUjana pachI deva vaMdana - 108 dIvAnI AratI; maMgaLadIvo ane zAnti kaLaza thAya che. kSamApanAnA zloka bolI -visarjana maMtra bolI zrI bhaktAmara pUjanavidhi samApta thAya che. rajUkartA :- jazavaMtalAla sAMkaLacaMda (vidhikAra) AI-9 ghanazyAmanagara, subhASabrIja kornara, amadAvAda 380027. phona : (R) 756720 For Private & Persgnal Use Only (214) Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 1 zrI bhaktAmara stotranA anya cAra zlokanuM vivecana bhaktAmara zloka 32 gambhIratAra - svapUrita - digvibhAga - strailokyaloka - zubhasaMgamabhUtidakSaH / saddharmarAja - jayaghoSaNa - ghoSaka: san , khkhe dundubhirdhvanati te yazasaH pravAdI / / 32 / / bhAvArtha : he prabhu, tame jyAre samavasaraNamAM birAjo cho tyAre devo AkAzamAM duMdubhI vagADe che. teno gaMbhIra nAda daze dizAomAM guMjI UThe che. duMdubhIno A avAja traNeya lokanA prANIone AhvAna karIne kahe che ke he prANIo, ahIM Avo ane sAcA kalyANane prApta karo. vaLI Apa dvArA sadharmanI je prarupaNA thAya che teno jaya-jayakAra paNa badhI ja dizAmAM guMjI UThe che. duMdubhI nAdanuM kAraNa zrI bhaktAmara stotranA batrIsamA zlokamAM ema jaNAvAyuM che ke samavasaraNamAM prabhu birAje che tyAre devo AkAzamAM duMdubhIno nAda kare che je daze dizAomAM prasarI jAya che. A nAda dvArA devo prabhuno jaya-jayakAra kare che. temanI vItarAgatA ane sarvajJatAnI A dhvani dvArA ghoSaNA kare che ane traNe lokanA sarva jIvone dhvani dvArA jANe ke nimaMtraNa Ape che ke je potAnuM kalyANa icachatA hoya te sarve prANIo bhale te game te yoninA hoya to paNa A nimaMtraNano svIkAra karI samavasaraNamAM padhArI zake che. subhAgI ane durbhAgI jIvo. paramAtmAnA aSTa prAtihAryomAMnA A eka prAtihAryache. kevaLajJAnano vItarAga paramAtmA je paramoccadazAne pAme che te vakhate temanA sarvAdhika baLavAna puNyayogane kAraNe A atizayonI racanA devo dvArA thatI hoya che. duMdubhI nAda dvArA samavasaraNamAM padhAravAnuM samastalokanA prANIone nimaMtraNa maLe che. (215) Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM rahasya e che ke prabhunA puNyanA atizaya evo Avo nAda daze dizAomAM gAjato hovA chatAM je prANIo pragADha mohanidrAmAM DUbelA hoya ke tenA kAne A dhvani paDato nathI ane nidrAmAM kadAcita paDakhuM badalavArUpa jAgRtinI te taMdrAnI thoDIka kSaNo AvI jAya to paNa prANI A divyadhvanine sAMbhaLyA na sAMbhaLyA barAbara karI hAthamAM AvelI aNamola takane cUkI jAya che. eka kavie ema kahyuM che ke : samayanIe ja saratI paLane taka kahe che sau, subhAgI jene jhaDape che durbhAgI vicAre che." uparanA zlokanA anusaMdhAnamAM A paMkti dvArA ema kahI zakAya ke pragADha mohanidrAmAM sUtela jIva kAM duMdubhInAda sAMbhaLato nathI, kAM sAMbhaLavAno aNasAra jaNAya to paNa pramAdane vaza thaI samavasaraNamAM jato nathI. ethI paNa AgaLa vadhIne ema kahI zakAya kemithyAtvamAM DUbelo jIva AduMdubhInAdane sAMbhaLato hovA chatAM tenI potAnI khoTI pakaDane kAraNe te durbhAgI che ke te prabhunA samavasaraNamAM javAnI taka jhaDapI zakato nathI kemake sAMbhaLavA chatAM mithyAtvane kAraNe tene mithyA arthAtu khoTA vicAra Ave che tethI duMdabhInAda tarapha te lakSa Apato nathI ke tyAM jato nathI. paraMtu keTalAka subhAgIjIvo jene prabhu smaraNamAM prIti che, jene Atmaruci che, te Avo divyanAda sAMbhaLatA tenA mahattvane samajI laI AvelI takane jhaDapI laI sIdhA prabhunA samavasaraNa tarapha javA cAlI nIkaLe che. Ama A saMsAramAM pragADha moha niMdrAvALA jIvo che. mithyAtvavALA jIvo che. ane samyapha puruSArtha karatA jIvo che. temAM jeno samyapha puruSArtha hoya che, tevA jIvo daze dizAmAM guMjatA duMdubhInA A atyaMta pralobhanakArI nAdane sAMbhaLIne muralInA nAdathI jema sApa DolI uThe te rIte potAnA mATe mahAkalyANakArI, maMgalakArI paLa AvI che tema samajI paramAtmAna samavasaraNa tarapha prayANa kare che. AtmanAda sAMbhaLI ahIMthI paNa zrI sImaMdharasvAmInA samavasaraNamAM jaI zakAya che. A zlokanuM bIju rahasyapUrNa arthaghaTana ema paNa thaI zake che ke brahmAMDanI aMdara je samasta vibhinna tattvo rahelA che; te eka yA bIjI rIte dehadhArI manuSyanA piMDamAM paNa rahelA che. tethI ja ema kahevata paDI che ke, "jo piMDe so brahmAMDe" A saMdarbhamAM vartamAnamAM jo koI jIva ema vicAre ke paramAtmAnA For Priyate & Personal Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samavasaraNamAM duMdubhInAda dvArA javAnuM mane nimaMtraNa maLyuM hota to mAruM kalyANa thaI jAta. have to A kALamAM Avo nAda kyAMthI sAMbhaLavA maLe? have bharatakSetramAM tIrthaMkara paramAtmA ja hAla nathI tethI ApaNA kalyANano mArga have kema maLe? A ane AvA vicAro karatA jIvana mATe piMDe so brahmAMDanI vAta karI che. vartamAnamAM paNa mahAvideha kSetramAM zrI sImaMdhara svAmI paramAtmA birAjamAna che. potAnA AtmapuruSArtha dvArA ahIMthI mRtyu pAmIne AtmA tyAM jaIne paramAtmAnA samavasaraNamAM birAjI yathArtha puruSArtha dvArA kevaLajJAna ane mokSa pAmI zake che. A brahmAMDamAM jeTalA jIva-ajIva tattva ane cAragatinA jIva ane tenA arthAt brahmAMDanA je rahasya rahelA che tevA ja rahasyo ane saMskArI anaMtakALathI bhavabhramaNa karatA jIvanI sAthe rahelA che. je rIte samavasaraNamAM devoe duMdubhInAda daze dizAmAM prasarAvyo che. te rIte jIva jyArathI janmamaraNanA pherA kare che. tenI pahelI kSaNathI AtmAnI aMdara AtmanAdanuM guMjana niraMtara ane satata raheluM che. A nAdane sAMbhaLavAno puruSArtha je je jIvo e karyo che teo bahiMmukta thaI sahajapaNe vimukha thaI aMtarmukha thayA che. ane te divyanAdanuM zravaNa karatA-karatA aMtarmukhatA AgaLa vadhIne temane AtmAmAMthI paramAtmapada sudhI laI gaI che, laI jAya che ane laI jaze. AtmAnA A duMdubhI nAda tarapha je upekSA kare che athavA pramAda vaza tenA tarapha je bedhyAna rahe che athavA mithyAtvane kAraNe teno svIkAra karatA nathI ke pragADha moha niMdrA ke mUchane kAraNe je nAdane te sAMbhaLatA ja nathI te potAnuM Atma kalyANa sAdhI zakatA nathI. Ama, paramAtmAnA aSTaprAtihArya paikI A prAtihArya dvArA, duMdubhInA nAda dvArA jIvone jANe satata ema sUcanA maLatI hoya ke "jAgo-jAgo" ema pratipAdita thAya che. Ama, A zloka dvArA paNa AtmajAgRti mATeno eka paDakAra AtmAne samaye-samaye thato hoya tema jaNAya che. A paDakArane sAMbhaLI ane AtmakalyANa karavuM ke mithyAtvamAM DUbelA rahevuM te to jIva nA savaLA ke avaLA puruSArtha upara nirbhara rahe che. " (ra17) Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 33 - mantAra - sundara - nameru - surinAta santAkAdikusumotkara vRSTiruddhA | gandhovindra - zumamatva - marudrapAtA, vidhyA vivaH pati te vavamAM tirvA rUA - bhAvArtha : he prabhu, ApanA samavasaraNamAM devo jyAre pArijAta Adi vividha divyavRkSonA sugaMdhI puSponI AkAzamAMthI puSpavRSTi kare che tyAre evuM lAge che ke jANe maMda-maMda pavana sAthenI A puSpavRSTi ApanA zrImukhethI vacanarUpe divya puSpo varSAvI rahyA che. zrI bhaktAmara stotranA tetrIsamA zlokamAM ema jaNAvyuMche ke paramAtmA jyAre dezanA Ape che ane samavasaraNamAM gaNadhara bhagavaMto, sAdhu-sAdhvI ane cAregatinA jIvo jyAre A dezanA sAMbhaLatA hoya che tyAre devo dvArA AkAzamAMthI atisuMdara, manohara vividha prakAranAM puSponI vRSTi thatI rahe che. zItala sugaMdhI vAyu vAto hoya che. eka tarapha puSpa vRSTi hoya che to bIjI tarapha paramAtmAnA mukhamAMthI dhvani dvArA je upadeza vahe che te jANe divya prakAranA phUlo rUpIvANI nirjharatI hoya tema jaNAya che. puSpavRSTi thAya che tyAre puSpanA mukha haMmezA uparanI tarapha rahelAM hoya che te tenI viziSTatA che. anerI zAMtino anubhava A zloka dvArA ApaNane vizeSa prakArano bodha prApta thAya che. ApaNo badhAno svAnubhava che ke vAtAvaraNa zAMta ane suMdara hoya, prAkRtika sthaLa hoya ane maMda-maMda ThaMDo pavana vAto hoya tyAre ApaNe anerI zAMtino anubhava karIe chIe. ahIM paNa e rIte ghaTAvI zakAya ke paramAtmAnA samavasaraNamAM birAjelA cAregatinA jIvo zItaLa maMda sugaMdhI vAyunA kAraNe temaja savasaraNamAM thatAM darzanane kAraNe pUrve kadI nA anubhavI hoya tevI zAMti ane samatAno anubhava kare che. A zAMti ane samatA temanAmAM rahelA jAti vairanA svabhAvane paNa te samaye zAMta karI de che. A eka jabarajasta camatkAra che. ane A rIte maMda pavana vAto hoya che tyAre teo zAMta ane ekAgra citta hova thI dezanAnA rasAsvAdamAM nimagna thAya che. (218) Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puSpano jIvana saMdezA paramAtmAnI dezanA vakhate je puSpavRSTi thAya che te puSyonA mukha uparanI tarapha rahelA hoya che, te ema sUcave che ke deva nirmita hovA chatAM A puSpo AkAzamAMthe. jyAre varSe che tyAre adhomukha thI paramAtmAnI vANIno anAdara nathI karatAM paraMtu Urdhva mukhe AkAzamAMthI varasatA-varasatA temanI vRSTi dharmasabhAmAM je rIte thAya che te ema sUcave che ke A puSpa paNa paramAtmAnI divyavANI sAMbhaLatA-sAMbhaLatA cAre gatinA jIva tarapha jANe ke prema varSA karI rahyA che. A pukho divya che alaukika che. netrahArI che. raMgaberaMgI che. te atizaya komaLa ane svAbhAvika rIte ja alpa AyuSyavALA che. AkAzamAMthI varasatA A puSpo ema bodha Ape che ke amAruM jIvana kSaNika hovA chatAM ame premapUrNa chIe. he jIvo, tamArA upara ame premanI vRSTi karIe chIe. ane paramAtmAne samarpita thayelAM evA ame tamane ema vinaMtI karIe chIe ke tame paNa premapUrNa banI jagatamAM sarve jIvo tarapha premapUrNa vahevAra karo. AyuSya lAMbu hoya ke TUMkuM prema bharapUra jIvana jIvo. amArI jema premamAM DUbo ane saune premamAM DUbADo ane paramAtmAne samarpita thAva to AtmAnA sAcA prema ane zAzvata zAMtino anubhava thaze. puSpo atyaMta komaLa hoya che. te dareka jIvone jANe ke sarva pratye komaLatA dhAraNa karavAno bodha Ape che. vividharaMgI manohara puSpo manane prasanna kare tevI vividha prakAranI sugaMdhavALA hoya che. te ema sUcave che ke pukhano svabhAva sugaMdha prasarAvavAno che. sugaMdhano upabhoga ke lAbha rastethI pasAra thato durAcArI le, saMta le, ke rAjA le, game te tenI sugaMdhano lAbha le ke koIpaNa te rastethI pasAra nA thAya ane koI ja sugaMdhano lAbha nA le to paNa puSpa sugaMdha prasarAvyA kare che. koInA pasAra thavAthI ke na thavAthI phUla phorama ApatuM aTakI jatuM nathI. AkAzamAMthI thatI puSpavRSTi paNa A ja prakAre koIpaNa jAtanA bhedabhAva sivAya eka ja sarakhI thaI rahI che. taTastha sva-nirIkSaNa unnatinI prathama zarata che. ahIM ema paNa jaNAvyuM che ke paramAtmAnI vANI vahetI hoya tyAre jANe ke phUla jharatAM hoya tevuM jaNAya che. paramAtmAnI vANInA dhvaninA sUrane eka prakAranA pukhanI varSA thatI hoya tema jaNAvyuM che. ahIM ema abhipreta che ke paramAtmAnI vANI eka sarakhI rIte eka sarakhI karuNA sAthe dezanA sAMbhaLanAra sarve jIvo tarapha bhAva sAthe, karuNA sAthe te divya dhvani nIkaLato hovAthI teno (219) Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAbha potapotAnI kSamatA ane puruSArtha pramANe cAre gatinA jIva letA hoya che. ahI sUkSma vicAraNA karIe to ema paNa vicArI zakAya ke puSpa jevI komaLatA, puSpa jevo premapUrNa svabhAva, puSpa jevuM paramAtmA pratyenuM samarpaNa jIvamAM pragaTe tyAre paramAtmapadanI yAtrAno AraMbha thayo gaNAya. bhagavAna mahAvIra svAmInA sattAvIsa bhavamAM pahelo bhava nauzAra no hato. temAM temane Rju svabhAvI, komaLa hRdayavALA ane nyAya parAyaNa jaNAvyA che. jene Atma kalyANa sAdhavuM che, jene mArganI prApti joIe che tene A vAta zAMtithI vicAravAnI jarUra che ke potAnA hRdayamAM RjutA, komaLatA ane nyAya parAyaNatA keTalAM khIlyAM che? phUla jema premarUpa phoramanI varSA eka sarakhI rIte badhA upara kare che tema ApaNo vyavahAra pakSapAta rahita sarva tarapha premapUrNa che ke svArthanA pAyA upara racAyo che? te aMtarmukha thaIne jIva vicAre nahIM ane potAnI jAte potAnAM svaparIkSaNamAM utIrNa na thAya tyAM sudhI mArganI prApti kevI rIte saMbhave? puSpanuM samarpaNa jevI rIte paramAtmA tarapha che tevI rIte A AtmA paramAtmA tarapha samarpita thAya to tene jarUrI mArga prApta thAya, mArga paNa taiyAra che ane paramAtmapada paNa taiyAra che. jarUra che ahaMkAra zUnya thaImArga ane paramAtmapadano yathArtha mahimA lAvI tenA tarapha samarpita thavAnI. Ama, A zlokamAM puSpavRSTi dvArA jIvanane unnata banAvA mATe AtmakalyANano uttama bodha Apela che. (20). Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 34 zumbhatprabhAvalaya - bhUrivimA vibhoste, lokatraye - dyutimatAM dyutimAkSipantI / prodyad - divAkara -nirantara bhUrisaMkhyA, dIptyA jayatyapi nizAmapi soma - saumyAm / / 34 / / bhAvArtha : he prabhu, ApanI AsthA je atyaMta prakAzavAna tejasvI, bhAmaMDaLa che te samasta saMsAranI koIpaNa prabhAvaka vastuthI adhika prabhAvaka che. A bhAmaMDaLanI vilakSaNatA to e che ke udaya pAmatAM aneka sUryo karatAM te adhika pracaMDa ane tejasvI hovA chatAM te pUrNimAnA caMdrathI adhika zItaLatA ane zAMti ApanAra che. || 34 che. bhAmaMDaLano prabhAva ane rahasya zrI bhaktAmara stotranA cotrIsamA zlokamAM ema jaNAvAyuM che ke paramAtmAnI upara eka divya bhAmaMDaLanI racanA devo dvArA karavAmAM Ave che. A bhAmaMDaLa paNa aSTa prAtihAryamAMnuM eka che. te vartula AkAre hoya che ane atyaMta tejasvI hoya che. sarva karmano kSaya karI zrI tIrthaMkara paramAtmA parama vItarAgatA ane sarvajJatA ne pAme che tyAre sarvakarma baLathI rahita thayeluM temanuM audArika zarIra paNa atyaMta tejasvI hoya che. A bhAmaMDaLano prakAza hajAro sUryanA prakAza karatAM paNa vadhu tejasvI hoya che ane chatAM te prakAza ugra garamI vALo ke dAhaka nathI hoto paraMtu temAM pUrNimAnA caMdranA teja karatAM paNa vadhu zItaLatA ane zAMti hoya che. bhAmaMDaLanA prakAzane kAraNe samavasaraNamAM eka sarakho prakAza raheto hovAthI divasa ke rAtri jevuM kAMI hotuM nathI paraMtu sarve sthaLe, sarve samaye eka sarakho tejasvI zItaLa prakAza relAto hoya che. ema kahevAya che ke paramAtmAnA bhAmaMDaLa tarapha daSTipAta karI jIvo potAnA traNa pUrva bhavanuM jJAna prApta karI zake che. ane vartamAna bhavanAM jJAna uparAMta bhaviSyanA traNa bhavanuM jJAna paNa temane te bhAmaMDaLanA darzana karatAM jaNAya che. A pustakamAM ApaNe agAu vezyAonI vAta karelI che. cha legyAmAM zukla dhyAnamAM ramaNatA karatAM jJAnanI AsapAsa paNa tejomAhi zukla lazyAnuM vartuLa racAtuM hoya che. ahIM to zrI tIrthaMkara paramAtmAnA bhAmaMDaLanI vAta che (2 21) Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane bhAmaMDaLa paNa temanA audArika zarIranI AsapAsa vartuLAkAre che. kevaLajJAnI vItarAga paramAtmAnA jJAnamAM traNeya kALanA, traNeya lokanA sarvajIvonI paryAya vartamAnavat jhaDape che. to tenI AsapAsa racAyelA tejomaya bhAmaMDaLamAM saMbhavache ke cAre gatinA jIvo pote potAnA upara jaNAvyA pramANe sAta bhavanuM darzana karI zakatA hoya. bIjI rIte ema paNa kahI zakAya ke jJAnInI AsapAsa rahelI zukla lezyAnuM pUrNa vikasita svarUpa te paramAtmAnuM bhAmaMDaLa che. A zlokamAM ema paNa jaNAvyuM che ke tIrthaMkara prabhunuM bhAmaMDaLa hajAro sUrya karatAM tejasvI hovAM chatAM temAM dAhakatAne badale caMdranI zItaLatA rahelI che A kathana paNa yathArtha jaNAya che. kema ke jIva jyAre satsaMgamAM jJAnInI pAse jAya che tyAre te temanI zukala lezyA ke AbhAmaMDaLane nahIM joI zakato hovA chatAM jJAnInA sAnidhyamAM tene zAMtino anubhava thato hoya che. A pragaTa anubhava ema sUcave che ke samavasaraNamAM dezanA samaye paramAtmAnA bhAmaMDaLanA tejane kAraNe temAMthI nIkaLatA prakAzamaya zItaLa kiraNone kAraNe jIvone anerI zAMtino anubhava thAya. Adhi-vyAdhi ane upAdhithI trasta jIvo potAnA saghaLAM duHkho bhUlI jaI AbhAmaMDaLanA tejamAM paramazAMtine vede che ane jAtIsmaraNajJAnano divya anubhava paNa kare che. bhAmaMDaLanA teja vize vicAraNA ahIM koIne ema prazna thAya ke AbhAmaMDaLa hajAro sUryathI vadhu tejasvI hovA chatAM temAM caMdranI zItaLatA karatAM paNa adhika zItaLatAno anubhava kaI rIte thAya? A prazna tarkanI dRSTie Ubho thaI zake tevo che paNa te prazna Ubho karanAra buddhi svayaM ajJAnInI buddhi che. kAraNake paramAtmAnA tejanI je vAta ahIM karavAmAM AvI che te tejanuM varNana karavA mATe koIpaNa padArtha jagatane vize yogya gaNAto nathI. vaLI te bhAmaDaMLanI zobhA ane tejanuM varNana buddhinA viSayanI bahAranI vAta che. indriyo ke buddhi dvArA koI padArtha A varNananI tulanAmAM AvI zake tema nathI. eTalA mATe sUraja ane caMdra benA samanvaya dvArA bhAmaMDaLanA tejanI vAta karI che. ApaNe dhoma dhakhatA tApamAM madhyAhna kALanA eka ja sUrajanA prakhara tApanI sAme joI zakatA nathI to ahIM to hajAro sUrajanA prakAza jevA prakAzanI vAta karavAmAM AvI che. ane te prakAza dAhakatArahita ane zItaLatAvALo che tema jaNAvyuM che. Ama, bhAmaMDaLanA prakAzanuM varNana indriyAtIta viSaya che. chatAM tene samajAvA mATe be padArthonA For Private Personal Use Only (222) Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samanvaya karI samajAvAnI koziza ke izAro karavAmAM Avela che. AtmAne potAne potAnA svAnubhavanA baLa upara jyAre saMsAranA padArtho sarvathA nIrasa jaNAya ane saMsAramAM koI prakAre leza mAtra paNa sukha nA jaNAya tyAre te saMsAra taraphanI bahirmukhatAne choDI sAcA sukhanI zodhamAM aMtarmukha thAya che. tenI aMtarmukhatAnI A yAtrA AtmajJAnanI sAdhanA che. tene jema jema AtmAnI aMdara AnaMda ane zAMtinu vedanA thAya che tema tema te niraMtara temAM ne temAM potAnA upayoga ane pariNAmane joDe che. ratnatrayInI ArAdhanAmAM A rIte AgaLa vadhato sAdhaka AtmAnA apUrva sukha ane guNonA paricayamAM Ave che. ane ugra puruSArtha dvArA jyAre te paramapadane pAme che tyAre tene prakAza kaI rIte sUrya karatAM vadhu tejasvI ane caMdra karatAM vadhu zItaLa hoya che tenI anubhUti thAya che. A ane A prakAranA bIjA anubhavo mokSamArganA sAdhakane thatA ja rahe che. AtmAnA anaMtAguNomAM te guNo pragaTa thatA teno tene viziSTa anubhava thAya che. A badhA guNo varNana karI zakAya tevA hotA nathI. Ama AtmajJAnI paramapadane pAme tyAre indriyAtIta anubhavomAM te saghaLAM rahasyone jANI le che ane AtmAnA svaparaprakAzaka svabhAvanuM pUrNajJAna thaI sarvakarmano kSaya karI kevaLajJAnane pAme che tyAre tenI AsapAsa paNa viziSTa prakAranuM AbhAmaMDaLa racAtuM hoya che. Ama, A zlokamAM tIrthaMkara paramAtmAnA bhAmaMDaLa dvArA AtmajJAnano viziSTa bodha prApta thAya che. (223). Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara zloka 35 svargApavargagama - mArga -vimArgaNeSTa : saddharmatatvakathanaika - paduritralokayA / divyadhvanirbhavati te vizadArthasarva - bhASAsvabhAva - pariNAmaguNaiH prayojya: // 35 / / bhAvArtha : he bhagavAna, Apano divya dhvani pratyeka jIvone svarga ane mokSano mArga batAve che. samasta prANIone satya dharmanuM rahasya samajAve che. ApanI vANI ghaNI arthagaMbhIra hovA chatAM khUba ja spaSTa che ane tene jagatanA dareka jIvo (ta vANI) pota potAnI bhASAne anurUpa te pariNamatI hovAthI dareka samajI zake che. rUpA divya dhvani vize vicAraNA zrI bhaktAmara stotranA pAMtrIsamA zlokamAM paramAtmAnA divya dhvani ane upadezanI vAta Ave che. samavasaraNanI aMdara cAre gatinA jIvo birAjamAna hoya che ane paramAtmAno upadeza koIpaNa prakAranI icchA vinA AtmAno svabhAva svayaM karuNAzIla hovAne kAraNe karuNA te AtmAnA aneka guNo paikI eka che.) paramAtmAnI divya dezanA 'OM' nA divya dhvani dvArA nIkaLatI rahe che. ahIM ema paNa kahevAyuM che ke dareka jIva potapotAnI bhASAmAM paramAtmAnA bodhane grahaNa karI le che. ema kahevAya che ke paramAtmAnI vANI savAre, bapore, sAMje ane rAtre sahajapaNe dezanArUpe nIkaLatI hoya che. gaNadhara bhagavaMtoe A vANIne jhIlIne tenA upara vistArapUrvaka jIvone samajaNa ApavA dvAdazAMgInI racanA karI che. divya dhvaninuM arthaghaTana sahu potAnI kSamatA pramANe kare che. A zloka dvArA arthagaMbhIra ane rahasyapUrNa bodha ApaNane prApta thAya che. sauthI prathama to e vAta Ave che ke paramAtmAnI vANI phakta 3kAranA divya dhvani dvArA nIkaLatI raheche chatAM te vANI dvArA jagatanA dareka jIvo potapotAnI bhASAmAM je upadeza apAya che tene samajI zake che. jo ke paramAtmAnA divya (2 24) Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhvanimAMthI nIkaLato upadeza dareka jIva potAnI kSamatA ane yogyatA pramANe grahaNa kare che ane tenuM arthaghaTana paNa potAnI rIte kare che. jyAre A ja divya dhvaninA AdhAre dvAdazAMgInI racanA dvArA gaNadhara bhagavaMtoe samasta mokSamArganI prarupaNA karI che. AjanuM AgaLa vadheluM vijJAna ane tenI zodho dvArA ApaNe jANIe chIe ke AMtararASTrIya vizva pariSadamAM judA judA dezanA je pratinidhio hAjara hoya che teo vaktAnA bhASaNane potapotAnI bhASAmAM samajI leche. zrotAoe kAna upara lagAvelA iyaraphonamAM Adhunika vaijJAnika zodhane kAraNe evI yAMtrika racanA karavAmAM AvI hoya che ke vaktA raziyana bhASAmAM bolatA hoya to paNa pratinidhi potAnI rASTrIyabhASAmAM te bhASaNa sAMbhaLI zake che. A saMdarbhamAM vicArIe to paramAtmAnA divya dhvaninI vAta to aneka rIte AzcaryakAraka ane camatkArikache. AjanA Adhunika yugamAM to eka bhASAmAM bolela bhASAnuM vadhumAM vadhu cAlIsa ke pacAsa bhASAmAM rUpAMtara thAya che, paraMtu paramAtmAnI dezanA je divya dhvani dvArA thatI hatI tenuM rUpAMtaraNa thatA cAre gatinA dareka jIva te bodhane potAnI bhASAmAM samajI zakatA hatA. khUba ja moTA AzcaryanI vAta e che ke AjanAM yugamAM hajAro zabdo dvArA judI-judI bhASAmAM rUpAMtara thAya che jyAre paramAtmAno bodha OMkAranA phakta eka ja zabdanA divyadhvani dvArA Avato hato ane tenuM rUpAMtaraNa gaNadhara bhagavaMto jevAe khUba ja vistRta samajUtI ApIne bhinna-bhinna viSayonI prarupaNA karI dvAdazAMgI dvArA darzAvyuM che. divya dhvani jevuM baLavAna nimitta chatAM jIva potAnA upAdAna pramANe pAmI zake che. ahIM koIpaNa prazna kare te pahelAM ja khulAso karI daIe ke OMkArano divyadhvani aviratapaNe 52mAtmAnI vANImAMthI nIkaLe che. paramAtmAnuM audArika zarIra sarvakarmabaLathI rahita pUrNa vItarAgatA yukta kevaLajJAnInuMche. kAranA divyadhvani dvArA je Atmabodha pragaTe che. te Atmabodha samavasaraNanA jIva game te yonimAM hoya to paNa niyamathI AtmAnA bodhane dareka AtmA grahaNa kare che. tenuM rahasya e che ke paramAtmAnI vANI sAtizaya yukta che. AtmAnA anaMtAguNonA pUrNa pragaTapaNA pachI temAMthI vahelI zuddhajJAna dhArA che. A zuddhajJAna dhArAne je divya dhvani dvArA paramAtmAe vahAvI che tene dareka jIvo potapotAnI bhASAmAM, potapotAnI rIte samajI zake che.koIpaNa jIva For Private & Rersonal Use Only (225) Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnI yogyatA ane titikSA mujaba tenuM arthaghaTana kare che. cAre gatimAM jIvonI dRSTie potapotAnI rIte kayAM svarga sukha uttama che, kyAM mokSa sukha uttama che. tethI samavasaraNamAM beThelA kevaLajJAnI sudhInA ucca AtmAo tene mokSamArganA saMdarbhamAM te grahaNa kare che jyAre dehabuddhivALA bahirmukhI jIvo tene svargasukhanA saMdarbhamAM grahaNa kare che. Ama chatAM eka vAta nizcita che ke azubha pravRttimAM rokAyelA jIvane paNa zubhanuM AcaraNa grAhya jaNAya che. jayAre AtmArthIne A ja divyadhvanimAMthI paramazuddha Atmatattvano bodha maLe che. Ama divyadhvani dvArA atyaMta uttama ane sAcA sukhano bodha maLato hovA chatAM jIva tene potAnI samaja pramANe grahaNa kare che. tethI have te samajAze ke kayA jIvone bhavabhramaNa cAlu rahe che ane kayA jIvone mokSa maLe che teno kharo AdhAra to divya dhvanimAMthI maLelA bodhano pote kevuM arthaghaTana karyuM che, tenA upara rahelo AthI e paNa phalita thAya che ke vartamAnamAM paNa je jIvo bhavabhramaNa kare che temAnAM paramAtmAnI dezanA sAMbhaLIne AvelA jIva paNa te vakhatanI potAnI barNimukhI dRSTi ane svArthanA sukhanA lobhamAM te bodhanuM te rIte arthaghaTana karyuM hoya to Aje paNa temanuM bhavabhramaNa te ja kAraNathI cAlu rahe temAM kAMI ja vizeSa Azcarya nathI. paramAtmAnA divya dhvani dvArA samavasaraNamAM upasthita cAre gatinA jIvo mATenA kalyANa mATe te vANI vahetI rahI. paraMtu teno upayoga ane grahaNa dareka jIve potapotAnI rIte karyo. pavitra bhAgIrathI gaMgA ghaNe sthaLethI vahe che loko teno upayoga vividha rIte kare che. koI tyAMnuM jaLa pIve che, koI tyAM snAna kare che. koI loTo laIne AvyuM hoya to loTAmAM samAya teTaluM jaLa laI jAya che ane koI Tenkara laIne AvyuM hoya to teTaluM laI jAya che. gaMgA to niraMtara vahetI rahe che. vahetI gaMgAmAMthI koNa keTaluM pANI le che, zA mATe pANI le che, pANIno kevo upayoga kare che temAM tene koI rasa nathI. gaMgAno pravAha vahyA kare che. jene jeTalo je rIte je upayoga mATe lAbha levo hoya te potAnI marajI mujaba lAbha le che. paramAtmAnA samavasaraNamAM hiMsaka prANIo paNa hatAM. manuSyo ane devo hatA, cAre gatinA jIvo hatAM, dareka temanA bodhane potAnI rIte potAnI zakti mujaba ane potAnI samaja mujaba grahaNa karyo ane pote sauthI uttamabodha grahaNa karyo che tema potAnI rIte mAnyuM. Ama, paramAtmAnI vANI gaMgAnI dhArA jevI hatI. teno lAbha dareke potapotAnI rIte lIdho. tethI ahIMpaNa te spaSTa paNe phalita thAya che ke AtmA paramAtmAnA samavasaraNamAM pUrNapaNe svataMtra hato. paramAtmAnI dezanA ane For Private & Personal Use Only (2 26) a Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samavasaraNa jevA uttama nimitta maLavA chatAM te bodhane grahaNa to saue potAnI icchA mujaba, zakti mujaba ane samaja mujaba karyo. tethI OM kAranA eka ja divya dhvanimAMthI koIe svarga prApti mATe tenuM arthaghaTana karyuM to koIe mokSaprApti mATe tenuM arthaghaTana karyuM. Ama A divya dhvani dvArA ApaNane e bodha maLe che ke jIva savaLo puruSArtha karI mokSa mArgane pAme che ane bahirmukha rahI anya puruSArtha kare to svarganA sukho maLe to paNa tenuM bhavabhramaNa cAlu rahe che. zlokamAM paramAtmAnA divya dhvaninI je vAta karI che te dvArA ApaNane sAcA mokSa sukhanI prAptino mArga paNa batAvavAmAM Avyo che. A * * * (227) Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAnA naM. zloka paMkti 1 1 5 6 7 8 8 8 11 12 14 16 19 20 21 22 1 1 7 7 9 11 14 15 15 16 22 24 27 31 2 26 38 39 42 43 5 6 5 1 1 1 3 5 4 zudhdhipatraka 8 azudhdha mudyotaka mukaTamaNi zeSamAzuM citavRttI rAkhe daravA sapUrNa nItaM mAnapi mandAra vartira dAti brahmANI stavaM uparato ughadivAkara svAda muruzrRMgala mAruM zudhdha mudyotakaM mukuTamaNa zeSamAzu cittavRttI rAkho dA saMpUrNa nItaM manApi mandarA vari dati brahmANa stya prabhu upara to ughadivAkara svatpAda muruzrRUla tAruM Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhaka ' lekhaka no paricaya gu jarAta yunivarsiTInA bhASAbhavanamAM Ave lA pAlI ane prAkRta vibhAganA adhyakSa DaoN. zrI ramaNIka e ma. zAhe lakhe lI A graMthanI prastAvanAmAM thI lekhakanA paricaya vizenA keTalAka aMzo nIce jaNAvyA che. manubhAI dozI zrI manubhAI dozI sAcA arthamAM kharekhara sAdhaka rahyA che. chellA keTalAMya varSothI temaNe niraMtara jJAna sAdhanAno eka laghuyajJa AraMbhyo che. manuSyonA zarIranA vImA utAratA-utAratA teone AtmAnA vImAnI vadhAre jarUra lAgI. temAMthI zarU thaI AdhyAtmika ciMtananI mathAmaNa ane pariNAma svarUpe ApaNI pAse Ave che A pustaka. ( Ama to, zrI manubhAI mArA bAla sahAdhyAyI hatA ane bacapaNathI teo sAhitya rasika ane kavi hovAnuM mane smaraNa che. teo jIvana vImA nigamamAM DevalapamenTa ophisara hatA tyAre temanA saMgaThanamAM vibhAgIya mahAmaMtrI ane rASTrIya kArobArInA sabhya hovAnA nAte eka prakhara vaktA tarIke temanI jozIlI jabAna ane siMha garjanAvALI vANI sAMbhaLavA dezabharanA temanA sAthIo utsuka rahetA. A uparAMta " nezanala insTITyuTa opha pAmisTrI enDa esTrolojI"nA teo AdyasthApaka ane " esTrolojIkala insTITyuTa opha gujarAta''nA mahAmaMtrI hatA. temane vividha saMsthAo dvArA jyotiSanI aneka padavIothI navAjavAmAM AvyA che. paraMtu nyAya vijaya vidyottejaka TrasTa dvArA Aja sudhI gujarAtamAM be ja jyotiSIonuM bahumAna karavAmAM AvyuM che (temAnAM te eka che). phaLAdeza uparanI adbhuta pakkaDa ane sacoTatAnA kAraNe TrasTa dvArA temane "jyotiSa phalita ziromaNi'nI padavI ApI temanuM bahumAna karavAmAM AvyuM che. mArI jANa pramANe chellA 12-13 varSathI temaNe aneka sAdhu, sAdhvIjI mahArAjone tattvajJAnanA UMDA graMthono svAdhyAya karAvyo che. ane jyotiSa vidyA paNa zIkhavI che. ( A pustakamAM zrI manubhAIe bhaktAmaranA pratyeka zlokanI chaNAvaTa karI temAM rahelA rahasyane kholI ApavA prayatna karyo che. zrI manubhAInuM hRdaya eka bhaktanuM nirmaLa hRdaya che. AvA nirmaLa AyanA jevA hRdayamAM jhIlAyelA bhaktAmarastotra jevA sarvakAlIna uttama stotranuM pratibiMba A pustaka dvArA aneka bhAviko jhIlaze ane lAbhAnvita thaze tenI mane khAtarI che. Jain Education inte mational