________________
दीधिति:१३
અવચ્છેદક ઘટત્વથી અવચ્છિન્ન એવા ઘટોનું અનધિકરણ પર્વતાદિ મળી જતાં અવ્યાપ્તિ ન આવે.” આવી રીતે નિરૂપણ કરો, તો પછી પર્વતઃ સમવાયેન વનિમાર્ ધૂમા” આ સ્થળે અતિવ્યાપ્તિ આવશે. તે આ પ્રમાણે, અહીં ધૂમાધિકરણમાં=પર્વતમાં સમવાયથી વહિન-અભાવ એ લક્ષણઘટક તરીકે લેવો છે. તો અહીં, સમવાયથી વહિનના અભાવની પ્રતિયોગિતા વનિત્વરૂપ છે. તેમ સંયોગથી વહિનના અભાવની પ્રતિયોગિતા પણ વનિત્વરૂપ છે. હવે સંયોગેન વહુન્યભાવની પ્રતિયોગિતા(વનિત્વ) તો સંયોગથી અવચ્છિન્ન જ ગણાય છે. હવે આ બેય અભાવમાં પ્રતિયોગિતા તો વનિત્વરૂપ જ છે. અને તે એક જ હોવાથી સમવાયથી વહુન્યભાવની પ્રતિયોગિતા =વહિનત્વનો અવચ્છેદક સંયોગ, સમવાય બેય બની શકશે. એટલે પ્રતિયોગિતાવચ્છેદકસંબંધથી પ્રતિયોગીનું અનધિકરણ લેવાની જે વિવક્ષા કરવાના છે તે પ્રમાણે તો પ્રતિયોગિતાવચ્છેદક સંયોગથી વનિનું અધિકરણ જ પર્વત બની જવાથી આ સ્થળે વહુન્યભાવ લક્ષણઘટક ન બને. એટલે ઘટાભાવને લઈને જ લક્ષણસમન્વય થઈ જતા અતિવ્યાપ્તિદોષ આવવાનો જ છે.
00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
जागदीशी - प्रतियोगितावच्छेदकीभूतयत्किंञ्चित्सम्बन्धेन प्रतियोग्यनधिकरणत्वोक्त्या तद्वारणे तु,-संयोगेन वह्निसाध्यके धूमादावव्याप्तिः, - __ समवायावच्छिन्नवह्नयभावस्यैव समवायेन प्रतियोगिव्यधिकरणस्य वह्नित्वस्वरुपं यत् प्रतियोगित्वं तस्यैव संयोगसम्बन्धेनाप्यवच्छिन्नत्वादिति चेत्, -
चन्द्रशेखरीया : न च प्रतियोगितावच्छेदकीभूतेन येन केनचित्सम्बन्धेन प्रतियोग्यनधिकरणत्वविवक्षया नातिव्याप्तिः, वह्नयभावस्य समवायात्मकेन एकेन सम्बन्धेन प्रतियोगितावच्छेदकीभूतेन प्रतियोगिरूपवह्निअनधिकरणं हेत्वधिकरणं पर्वतः भवत्येव । अतः साध्याभावस्य लक्षणघटकत्वात् नातिव्याप्तिः इति वाच्यम्। एवं सति संयोगेन वह्निमान् धूमादित्यत्र समवायेन वन्यभावप्रतियोगितावच्छेदकं वह्नित्वं, तदवच्छिन्नानां वह्नीनां प्रतियोगितावच्छेदकसमवायसम्बन्धेनानधिकरणं हेत्वधिकरणं पर्वतः, तस्मिन् वर्तमानस्य तस्यैव वह्नयभावस्य प्रतियोगिता साध्यतावच्छेदकसंयोगावच्छिन्नाऽप्यस्ति, तत्प्रतियोगितावच्छेदकं वह्नित्वं भवतीत्यव्याप्तिः भवेत् अत्र ग्रन्थेऽग्रे “साध्यतावच्छेदकसम्बन्धेन स्वप्रतियोग्यनधिकरण-हेत्वधिकरणीभूताभावप्रतियोगितावच्छेदकत्वं, प्रतियोगितावच्छेदकसम्बन्धेन वा स्वप्रतियोग्यनधिकरण-हेत्वधिकरणीभूताभावस्य साध्यतावच्छेदकसम्बन्धावच्छिन्नायाः प्रतियोगितायाः अनवच्छेदकत्वं साध्यतावच्छेदके ज्ञेयमिति" वक्ष्यते, तत्र द्वितीयविवक्षानुसारेणात्राव्याप्तिः प्रदर्शिता इति बोध्यम् । अतः एव जागदीश्यां समवायमादाय वह्नयभावं प्रतियोगिव्यधिकरणं साधयित्वा पश्चात् तस्य संयोगावच्छिन्ना प्रतियोगिता गृहीता । इत्थं चयादृशप्रतियोगितावच्छेदकावच्छिन्नादिविवक्षायामपि न निस्तारः इति चेत् ।
ચન્દ્રશેખરીયા : મધ્યસ્થ : પ્રતિયોગિતાવચ્છેદક યત્કિંચિત્ સંબંધથી પ્રતિયોગીનું અનધિકરણ લેવાની વિવક્ષા કરશું. અહીં, પ્રતિયોગિતા (વહિનત્વરૂપ) નો અવચ્છેદક સંયોગ+સમવાય બે છે. અમે સમવાય લેશું અને તે સંબંધથી વનિનું અનધિકરણ પર્વત બની જ જાય. આમ સાધ્યાભાવ લક્ષણઘટક બની જતા અતિવ્યાપ્તિ
ammmmmmMMMMMMMmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmM
00000000000
00000000000000000000
2000000 DODDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDOOOOOOOOOOOOOOddddddddOOOOOOOOOOODancOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOODDDDDDDDDDDOGHODOODH
સિદ્ધાંત લક્ષણ ઉપર ચન્દ્રશેખરીયા નામની ટીકા ૦ ૩૦ Co000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000DOOOOOOOODODODOOOOOOOOOOOOOOadanaadTOODOODaddadapadadodod00000ddodododc000000001
