Book Title: Siddhant Lakshan Part 02
Author(s): Chandrashekharvijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust

View full book text
Previous | Next

Page 163
________________ दीधिति:२० Co0OTOARIOUTDOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOODUdaaaaaaaaaaaaaDOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOODaddadaOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOD जागदीशी-तथाऽपि-साध्यसाधनभेदेन व्याप्तेर्भेदाव्यासज्यवृत्तिधर्मेण साध्यताया निस्क्त 'पदमपहाय, - तादृशप्रतियोगिताश्रयप्रतियोगिकत्वघटितस्यैव प्रवेशान्नोक्त-स्थलाऽव्याप्तिः। g0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 चन्द्रशेखरीया : तथापि साध्यसाधनभेदेन व्याप्तिभेदस्याभिमतत्वात् यत्र व्यासज्यवृत्तिः धर्म:= उभयवृत्तिधर्मः साध्यतावच्छेदकः भवति, तत्र यादृशप्रतियोगितावच्छेदकावच्छिन्नाप्रतियोगिकत्वघटितलक्षणं परित्यज्य यादृशप्रतियोगिताश्रयप्रतियोगिकत्वघटितमेव लक्षणं वाच्यम् । इत्थं च वह्निधूमोभयाभावस्य प्रतियोगितायाः आश्रयो वह्निः धूमश्च, प्रतियोगितायाः प्रत्याश्रयं भिन्नत्वात् । तथा च यदि हे त्वधिक रणं पर्वतो गृह्यते, . तदा तु पर्वतीयवह्निसंयोगे वह्निधूमो भयाभावप्रतियोगिताश्रयवह्निप्रतियोगिकत्वपर्वतानुयोगिकत्वो भयसत्वात् संयोगसामान्ये , तादृशोभयाभावासत्वात् न साध्याभावो लक्षणघटकः । अतोऽभावान्तरमादाय लक्षणघटनात् नाव्याप्तिः । एवं पर्वतीयधूमसंयोगादिषु अपि तादृशोभयं वर्तते इति स्वयं विभावनीयम् अनुपयोगित्वान्नेह प्रतन्यते। ચન્દ્રશેખરીયા : છતાં સાધ્ય-સાધન બદલાય, એમ વ્યાપ્તિલક્ષણ પણ બદલાય એમ માનેલું હોવાથી જ્યાં હું વ્યાસજ્યવૃત્તિધર્મ=ઉભયવૃત્તિધર્મવનિ-ધૂમોભયતાદિ એ સાધ્યતા-વિચ્છેદક ધર્મ તરીકે હોય. ત્યાં લક્ષણમાં નિરુક્ત” પદ ન મુકવું. પણ યાદશપ્રતિયોગિતા-આશ્રયપ્રતિયોગીકત્વ-હેવધિકરણયત્કિંચિ અનુયોગિકત્વો ભયાભાવઘટિત લક્ષણ કહેવું. એટલે અવ્યાપ્તિ ન આવે. વનિધૂમોભયાભાવની પ્રતિયોગિતાનો આશ્રય વહિન અને ધૂમ બને. અને પર્વતીયવહિન સંયોગમાં વનિપ્રતિયોગીત્વ છે, તેમાં ધૂમાધિકરણપર્વતાદિ-અનુયોગિકત્વ E પણ છે અને પર્વતીયધૂમ સંયોગમાં ધૂમપ્રતિયોગિકત્વ છે, તેમાં ધૂમાધિકરણપર્વતાદિ-અનુયોગિકત્વ પણ છે. હું આમ પર્વતીયવનિસંયોગ વગેરેમાં વનિધૂમોભયાભાવપ્રતિયોગિતા-આશ્રયપ્રતિયોગીકત્વ + હેવધિકરણ પર્વતાનુયોગિકત્વ' બે ય છે. એટલે સંયોગસામાન્યમાં ઉભયાભાવ ન મળતા સાધ્યાભાવ લક્ષણઘટક ન બને. માટે બીજા અભાવને લઈને લક્ષણ ઘટી જતા અવ્યાપ્તિ ન આવે. ammmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm/ जागदीशी - न चैवमुभयत्वेन साध्यतायां व्यभिचारिण्यतिव्याप्तिस्तदवस्थैव स्यात्, अत एवे' त्यादिना 'वह्नि-धूमोभयवान् वह्ने रित्यादौ ग्रन्थकृतैवाने तद्दोषस्य वक्ष्यमाणत्वादिति । चन्द्रशेखरीया : न च तथा सति वह्निधूमोभयवान् वह्न रित्यत्रातिव्याप्तिः । अयोगोलकवृत्तिवह्निसंयोगे एव वह्निधूमोभयाभावप्रतियोगिताश्रयायोगोलकीयवह्निप्रतियोगिकत्ववन्यधिकरणायोगोलकानुयोगिकत्वो भयस्य सत्वात् न संयोगसामान्ये तादृशोभयाभावः । तथा च साध्याभावस्य लक्षणाघटकंत्वाद् अतिव्याप्तिः भवति इति वाच्यम् । इष्टत्वात्, अनन्तरमेवास्माभिरुक्तं यदत्रानुमाने दीधितिकारः स्वयमेवास्य लक्षणस्यातिव्याप्तिं प्रदर्शयिष्यति इति । ચન્દ્રશેખરીયાઃ પ્રશ્નઃ પણ તો પછી “વનિધૂમોભયવાનું વઃ એ સ્થળે અતિવ્યાપ્તિ આવશે. અહીં પણ ઉભયવૃત્તિ એવો જ વહિનધૂમોભયત્વ ધર્મ જ સાધ્યતાવચ્છેદક હોવાથી યાદશપ્રતિયોગિતાશ્રય - સિદ્ધાંત લક્ષણ ઉપર ચન્દ્રશેખરીયા નામની ટીકા - ૧૫૮ KapdodOBOTTOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOddddddddodadapooDadd0000000000000000000ddamdOOOOOOODOOOOODOI DIODOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOB

Loading...

Page Navigation
1 ... 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214