________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तङ्क
788
त्राण
-
प्रक1 A.(त्रकते) To go; so also त्रस् 1 P., त्रम् 1 P.
अन्दू 1 P.(त्रन्दति)1 To act, perform some functions, -2 To try, strive. -3 To be busy or active.
अप् 1 A. (त्रपते, त्रपित) To be ashamed or a bashed, be embarrassed; त्रपन्ते तीर्थानि त्वरितमिह यस्योदृतिविधौ G.L. 28; वर्णयन्तस्त्रपामहे Raj.T.3.94.-With अप to turn away or retire through shame; तस्माद्बलैरपत्रेपे Bk. 14.843; येनापत्रपति साधुरसाधुस्तेन तुष्यति Mb.
त्रपा[प-भावे अ] 1 Bashfulness, modesty; मन्दत्रपाभर Git. 12. -2 Shame (in a good or bad sense). -3 A libidinous or unchaste woman. - Family, race. -5 Fame, celebrity. -Comp. -निरस्त, हीन a. shameless, impudent. -रण्डा a harlot.
5f07 a Modest, bashful.
अपु. [अग्निं दृष्ट्वा त्रपते लज्जते इव, त्रप्-उन् Tv.] 1 Tin%3 Av. 11. 3.83 Ch. Up. 4. 17.7; यदि मणिस्नपुणि प्रतिबध्यते Pt. 1.75%3-2 Lead.
पुलम्,-षम् , त्रपुर, पुसम् Tin. -षम् Cucumber. अपस्यम् Diluted curds. अपिष्ठ a. (superl. of तृप्र) Highly satisfied. अपीयस् a. (-सी /.) (compar. of तृप्र) More satisfied.
प्रय. (-यी.) Triple, threekold, treble, divided into three parts, ot three kinds; त्रयी वै विद्या चो यजूंषि सामानि Sat. Br.; Ms. 1. 28. -यमू A triad, a group or collection of three ; अदेयमासीत्त्रयमेव भूपतेः शशिप्रभं छत्रमुभेच चामरे R. 3. 163 लोकत्रयम् Bg. 11. 20, 48; Ms. 2.76.
प्रयस् (Nom. pl. m. of त्रि, entering into comp. with some numerals) Three. -Comp. -चत्वारिंश a. fortythird. -चत्वारिंशत् a.orf. torty-three. -त्रिंश a. thirty. third. -त्रिंशत् a. or f. thirty three. °पतिः an epithet of (a) Indra, (b) प्रजापति. -दश a.1 thirteenth. -2 having thirteen added; त्रयोदर्श शतम् ' one hundred and thirteen', -दशन् (pl.) thirteen. -दशक a. consisting of thirteen. (-कम्) the number thirteen. -दशम . thirteenth. ait the thirteenth day of a lunar fortnight. -नवतिःf. ninety-three. पञ्चाशत् f. fifty-three. -fanta. 1 twenty-third. -2 consisting of twenty-three. -विशतिःf. twenty-three.-षष्टिःf.sixty three. -सप्ततिः f. seventy-three.
त्रयी 1 The three Vedas taken collectively (ऋग्यजु:सामानि); त्रयीमयाय त्रिगुणात्मने नमः K.1; तौ त्रयीवर्जमितरा विद्याः परिपाठितौ U.23 Ms.4.125. -2 A triad, triplet; व्यद्योतिष्ट सभावेद्यामसी नरशिखित्रयी Si.2.3. -3 A matron or married woman whose husband and children are living. -4 Intellect, understanding. - The part of the श्रुति, pertaining to ceremonial acts and sacritices (कर्मकाण्ड); Bhag.7.6.26. -Comp.-तनुः 1 an epithet of the sun%B sQ त्रयीमयः. -2 an enithet of Siva. -धर्मः the duty
enjoined by the three Vedas; Bg. 9. 21. -मुखः a Brāhmaṇa. -fact a. one who is well-versed in the three Vedas%3 त्रयी यस्य विद्या स त्रयीविद्यः SB. on MS. 3.3.5. "आख्या f. The title or epithet त्रयीविद्य. त्रयीविद्याख्या च तद्विदि Ms.3.3.5. -संवरणम् three acts of concealing (स्वरन्ध्रगोपन, पररन्ध्रान्वेषणगोपन and मन्त्रगोपन); Mb. 12.56. 20 and com.
त्रस् I. 1, 4 P. (त्रसति, त्रस्यति, त्रस्त) 1 To quake, tremble, shake, start with fear. -2 To fear, dread, be afraid of (with abl., sometimes with gen. or instr.); यस्य त्रसन्ति शवसः Rv. 6.14.4; प्रमदवनात्त्रस्यति K. 255%; कपेरत्रासिषुनादात् Bk.9.11; 5.75% 14.48; 15.58; Si.8.243 Ki. 8.7.-3 To run away, run from. -Caus. (त्रासयति-ते) To frighten, terrify. -II. 10 . (त्रासयति-ते) 1 Togo. move. -2 To hold. -3 To take, seize. -4 To oppose, prevent.
त्रस a. [त्रस्-घमर्थे क ] Movable, locomotive. -सः The heart. -सम् 1A wood, forest. -2 Animals. -3 The aggregate of moving or living beings (लिङ्गशरीर); ऋजुः प्रणिहितो गच्छंत्रसस्थावर वर्जकः Mb. 12.9.19. -4 Animals and men. -Comp. -दस्यु: N. of a Vedic prince and author of some Vedic Suktas; (also 9999 ); cf. Bhag.9.6. 33. -रेणुः 1 an atom, the mote or atom ot dust which is seen moving in a sunbeami et. जालान्तरगते भानौ सूक्ष्मं यद् दृश्यते रजः। प्रथमं तत्प्रमाणानां त्रसरेणुं प्रचक्षते॥ Ms. 8. 132; also Y. 1. 361.-2 N. of one of the wives of the sun.
त्रसनम् [त्रस् भावे ल्युट्] 1 Alarm, fear. -2 Anxiety, uneasiness. -3 A quivering ornament (!); Kaus. 14.
T : A shuttle. त्रसुर, त्रस्नु [त्रस्-उरच् ] Fearful, trembling, timid3B अत्रस्नुभिर्युक्तधुरं तुरः R.14.47; सीता सौमित्रिणा त्यक्तां सध्रीची त्रस्नुमेकिकाम् Bk. 6.73; तदनु मुनिवरेण त्रस्नुना तत्र रामे Ram. Ch. 2.91.
Telp. p. [74-*] 1 Frightened, terrified, alarmed; त्रस्तैकहायनकुरङ्गविलोलदृष्टिः Mal.4.8. -2 Timid, tearful. -3 Quick, rolling.
त्रास a.[त्रस् भावे घञ्] 1 Movable, moving.-2,Frightening. -स: 1 Fear, terror, alarm%3 उमापतेश्च तत्कर्म ज्ञात्वा त्रासमुपागमत् Ram.7.87. 173 अन्तः कञ्चुकिकचुकस्य विशति त्रासादयं वामनः Ratn.2.33 R. 2. 3839.58. -2 Alarming, frightening. -8 A flaw or defect in a jewel.
त्रासन a. [त्रस्-णिच् भावे ल्युट् ] Territying, trightening, alarming. -नम् 1 The act of trightening or causing alarm. -2 A means of frightening, any cause of alarm. sfera a. Frightened, alarmed, terrified. त्रा 2 A.(त्राते) To protest; see also त्रै. त्राण, त्रात &c. See under त्रै,
For Private and Personal Use Only
