Book Title: Sanskrit English Dictionary Part 02
Author(s): P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan

View full book text
Previous | Next

Page 571
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir भास: 1107 मिद् ............... Sah. °प्रियः a ruby. लवणम् a kind of salt or mixture. "सप्तमी the seventh day in the bright half of Magha. -करि: 1 the planet Saturn. -2 Vaivasvata Manu. -3 Karna. -4N. of Sugriva.. भासः [भास्-भावे घञ्] 1 Brightness, light, lustre. -2 Faney. -8 A cock; Mb. 12. 36. 28; Bhag. 8. 10. 10. -4A vulture. -BA cow-shed (गोष्ठ).-6N. of a poet3B भासो हासः कविकुलगुरुः कालिदासो विलासः P. R.1 22; M. 1. -7A kind of bird; कृत्रिमं भासमारोप्य वृक्षाग्रे शिल्पिभिः कृतम् Mb. 1. 132. 68 (com. भासं नीलपक्षं पक्षिणं शकुन्तमित्यन्ये गृध्रमित्यपरे). भासक. (-सिका /.) [भास्-ण्वुल्] 1 Enlightening, brightening, illuminating. -2 Showing, making evident. -3Making intelligible. -क: N. of a poet. भासता Vulturous nature, rapacity; स याति भासतां विप्रः Ms. 11.25. भासनम् [ भास्-ल्युट् ] 1 Shining, glittering. -2 Illuminating. भासन्त .(-ती/.) 1 Shining.-2 Beautiful, handsome. -स्त: 1 The sun. -2 The moon. -3 An asterism, astar. - The bird भास q.v.-न्ती An asterism (नक्षत्र). भासस् n. Brightness, light; भासांसि वस्ते सूर्यो न शुक्रः Rv.6.4.3. HIE: The sun. भासुर . [भास्-घुरच्] 1 Shining, bright, splendid; मणिमयूखचयांशुकभासुराः Ki.b.53 तं भूपतिर्भासुरहेमराशि (दिदेश) R. 5. 30. -2 Terrible. -T: 1 A hero. -2 A crystal. भास्वत् a. Bright, shining, luminous, resplendent; भास्वन्ति रत्नानि महौषधीश्च पृथूपदिष्टां दुदुहुर्धरित्रीम् Ku. 1.23; 6.60. -m. 1 The sun; भास्वानुदेष्यति हसिष्यति चक्रवालम् Subhāş; R. 16. 44. -2 Light, lustre, splendour. -8 A hero. -4 Ved. Dawn. -ती The city of the sun. भास्वर a.[भास्-वरच्] Shining, bright, radiant, brilliant. -T: 1 The sun. -2 A day. -3 Fire. भास्मन a. (-नी/.)[भस्मनो विकारोऽण् ] Consisting or made of ashes, ashy; अहिपरिकरभाजो भास्मनैरारागैःi.4.65. भिक्ष 1A.(भिक्षते, भिक्षित) 1 To ask, beg or ask for (with two acc.); भिक्षमाणो वनं प्रियाम् Bk. 6.9. -2 To beg (as alms); न यज्ञार्थ धनं शूद्राद्विप्रो भिक्षेत कर्हिचित् Ms. 11. 24, 25. -8 To ask without obtaining. --4 To be weary or distressed. -8 To obtain. भिक्षणम् [भिक्ष-ल्युट् ] Begging, begging alms, mendicancy. भिक्षा [भिक्ष्-अ] 1 Asking, begging, soliciting: वृत्ते शरावसंपाते भिक्षां नित्यं यतिश्चरेत् Ms.6.56.-2 Anything given as alms, alms; wala halafe. -3 Wages, hire. -4 Service. - A means of subsistence; अपेतक्कमसंतापाः सुभिक्षाः सुप्रतिश्रयाः Ram. 2.92.6. -Comp. -अटनम् wandering about begging for alms; रुद्रो येन कपालपाणिपुटके भिक्षाटनं कारितः Bh.2.95. (-ना) a beggar, mendicant. -अन्नम् food obtained by begging, alms. -अयनम् (णम्) = भिक्षाटन q.v. -अर्थिन् a. begging for alms or charity. (-m.) a beggar. -अहे . worthy of alms, a fit object of charity. -अशनम् the food obtained by begging; भिक्षाशनं तदपि नीरसमेकवारम् Bh. 3. 19.-आशिन् a.1 living on alms%3; भिक्षाशी जनमध्यसंगरहितः Bh. 3.86.-2 dishonest.-आहार: begged food; Bh. 3. 144. -उपजीविन् a. living on alms, a beggar. -करणम् asking alms, begging. -चरः,-चार: a beggar or mendicant. -चरणम्, -चर्यम्, -चर्या wandering about begging for alms. -पात्रम् a begging-bowl an alms-dish; so भिक्षाभाण्डम् , भिक्षाभाजनम्. -भुज् a. living on alms. -माणव: a young beggar (used as a term of contempt); P. VI. 2. 69 com. -वासस् n. a beggar's dress. -वृत्तिःf. living by begging, a mendicant's life. भिक्षाकः(-की/.) A beggar, mendicant; P.III.2.155. भिक्षित p. p. Bogged, asked, &c. भिक्षुः[भिक्ष-उन् ] 1 A beggar, mendicant in general; भिक्षां च भिक्षवे दद्यात् Ms. 3.94. -2 A religious mendioant, a Brāhmaṇa in the fourth order of his religious life (when he quits his house and family and lives only on alms), a Sannyasin. -8 The fourth order or stage in the religious life of a Brahmana (संन्यास). -4 A Buddhist mendicant. -Comp. -चयों begging, a mendicant's lite. -भाव: monk-hood, priest-hood. -स द्य: a society of Buddhist mendicants. -स ङ्घाती old or tattered clothes (चीवर). -सूत्रम् a collection of rules for mendicants; P. IV. 3. 110. भिक्षुकः [भिक्ष्-उक] A beggar, mendicant; आकीर्ण भिक्षकैन्यैिरगारमुपसंव्रजेत् Ms.6.51.-की A temale mendicant; ck. भिक्षुणी A Buddhist nun. भिङ्गिसी A variety of कम्बल; Kau. A. 2. 11.29. भिण्डः, भिण्डकः, भिण्डा Abelmoschus Esculentus (Mar. भेंडा); एरण्डभिण्डार्कनलैः प्रभूतैरपि संचितैः । दारुकृत्यं यथा नास्ति तथैवाज्ञैः प्रयोजनम् Pt. 1. 96. भिद I.1P. (भिन्दति) To divide or cut into parts. -II.7 U. (भिनत्ति, भित्ते, बिभेद, बिभिदे, अभैत्सीत् , अभिनत्, अभिन्त, भेत्स्यति-ते, भेत्तुम् भिन्न ) 1 To break, cleave, split, cut asunder, rend, pierce, break through or down; अतिशीतलमप्यम्भः किं भिनत्ति न भूभृतः . 3. 383 तेषां कथं नु हृदयं न भिनात्त लज्जा Mu.3.34; Si.8.39; Ms.3.33; R.8. 98; 12. 77. -2 To dig or tear up, excavate; U. 1. 28. -3 To pass through; यदि रोहिण्याः शकटं भिनत्ति रविनन्दनो गगनवीथ्याम् Pt. 1. 211,212.-4(a) To divide, separate; द्विधा भिन्ना शिखण्डिभिः R.1.39. () To displace; आनन्दजः शोकजमश्रु बाष्पस्तयोरशीतं शिशिरो बिभेद R.14.3. -B To violate, break, intringe; समय लक्ष्मणोऽभिनत् R. 15. 943; निहतच स्थिति भिन्दन् दानवोऽसौ बलद्विषा Bk. 7.68. -8 To remove, take away; धैर्यमभिनदुदितं शिशुना Si. 15. 87. Lu. For Private and Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671