Book Title: Sanskrit English Dictionary Part 02
Author(s): P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan

View full book text
Previous | Next

Page 588
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir भोपाल 1218 भ्रम् iosped. a. -क्रिय is from praor : भोपाल: A prince, son of a king. भौम . (-मी.) [भूमेरपत्यं तस्या इदं वा अण्] 1 Belonging to the earth; संस्तूयन्ते विप्रकर्षाभौमा नोपाधयः स्फुटम् Mv.7.22.-2 Being on the earth, earthly, terrestrial; भौमो मुनेः स्थानपरिग्रहोऽयम् R. 13.36; 15.59. -3 Earthy, made of earth; Ms. 11. 155. -4 Relating to Mars. -मः 1 The planet Mars. -2 An epithet of the demon Naraka ; त्वयि भौमं गते जेतुमरौत्सीत् स पुरीमिमाम् Si.2.39%; भौम हत्वा तन्निरोधादाहृताश्चारुदर्शनाः Bhag. 10.58.58. -3 Water. - Light. -8 Sky, atmosphere. -8 N. of Atri. -7 A redflowering gautar. - 4 1 Corn, grain. -2 An elemental thing; किमात्मनश्चात्र ह भौमयोस्तत् Bhag. 11. 23.51. -3 Floor; हैमराजतभौमेषु Ram. 2. 88.5.- Story; सप्तभौमाष्टभौमैश्च स ददर्श महापुरीम् Ram.5.2.50. -Comp. -दिनम्, -वारः,-वासरः Tuesday; भौमदिनमभिदधत्यथवा भृशमप्रशस्तमपि मगलं जनाः Si. 15. 17. -ब्रह्मन् (भौमब्रह्मन् ) Vedas, Brahmapas and sacrifices; भौमस्य ब्रह्मणो गुप्त्यै दीपमग्निमिवारणिः Mb. 12. 47.29 (com. भौमं ब्रह्म वेदा ब्राह्मणा यज्ञाश्च). रत्नम् coral. भौमक: Any animal living in the earth. भौमन: N. of Vitvakarman, architect of the gods; Mb. 1. 32.3. भौमिकa. (-की/.)-भौम्य . [भूमि-ठक् यत् वा] Earthly, terrestrial, living or existing on the earth; भौमिकैस्ते समा ज्ञेया न तैराप्रयतो भवेत् Ms. 5. 142. भौमी f. An epithet of Sita. भौरिका [भूरि सुवर्णमधिकरोति ठक्] The superintendent of gold in a royal treasury, a treasury-officer, a treasurer. भौली N. of a Raga. भौवनः See भौमन; निहत्य विश्वकर्माणं भौवनं सोमरक्षणे Bm. 1.144. भौवादिक . (-की/.) Belonging to the class ot roots which begin with it, i. e. to the first conjugation. भ्यस् 1 A. (भ्यसते ) To tear. -Caus. To frighten. भ्रंश 1 A., 4 P.(भ्रंशते, श्रश्यति, भ्रष्ट; with abl. in most cases) 1 To fall or dropdown, tumble; हस्तादू भ्रष्टमिदं बिसाभरणम् 5.3.25; Pt. 1. 130%; Si. 18. 21. -2 To tall from, deviate or swerve from, stray from; 415 979: H.43; R. 14. 16. -3 To be deprived of lose; बभ्रंशेऽसौ धृतेस्ततः Bk. 14.71; Pt. 2. 1083 4.37. -4 To escape, fiee from; संग्रामाद् बभ्रशुः केचित् Bk. 14. 1053 15.59. -8 To decline decay, decrease%3 बिवर्णवदनश्वासीत् किंचिदभ्रश्यत FT: Ram. 6. 95. 45. - To disappear, vanish, depart; द्रवति हृदयमन्तश्यतीवान्तरात्मा Mal.8.12.-Caus. (भ्रंशयति-ते) 1 To cause to fall, throw or cast down. -2 To deprive of. - To ruin, overturn. -4 To cause to disappear or vanish. -8 To expel. भ्रंशः, -सः [भ्रंश् भावे घञ्] 1 Falling off, dropping down, fall, slipping or falling down ; SEU 7 that a लोभात् R.16.74; कनकवलयभ्रंशरिक्तप्रकोष्ठ: Me.2.-2 Decline, decrease, decay. -3 Fall, destruction, ruin, overthrow. - Running away.-BDisappearance. -8Losing, loss, deprivation%3; स्मृतिभ्रंशाद् बुद्धिनाशः Bg. 2. 63; 80 जातिभ्रंश, स्वार्थभ्रंश.-7 Straying, swerving, or deviating from. -8 Abandoning, deserting. -9 (In drama ) A slip of the tongue (due to excitement). भ्रंशथुः See प्रभ्रंशः. भ्रंश(स)न. (-नी/.) [भ्रंश्-ल्यु, ल्युट् वा ] Throwing down. -नम् 1 The act of dropping down. -2 Falling from, being deprived of, losing. भ्रंशित a. Thrown or cast down. भ्रंशिन् [भ्रंश-णिनि ] 1 Falling off or down, falling from. - Decaying. - Straying away from. -4 Ruining, destroying. भ्रष्ट p. p.1 Fallen, dropped. -2 Decayed, ruined. -3 Fled, esca ped. -4 Depraved, vicious. -Comp. -अधिकार a. dismissed. -क्रिय a one who has omitted prescribed acts. -गुद a. suffering from prolapsus_ani. -योग a. tallen from devotion; backslider. -श्री . unfortunate. भ्रंस् = अंश q.v. भ्रकुंश: An actor in female dress. भ्रकुटि = धुकुटि q.v. भ्रम् 1 U. (भ्रक्षति-ते) To eat, devour. भ्रज्जनम् [भ्रस्ज् ल्युट् ] The act of trying, roasting, or parching. भ्रण 1 P. (भ्रणति) To sound. भ्रमणः = भ्रूभङ्गःq.v. भ्रम् 1,4P. (भ्रमति, भ्रम्यति, भ्राम्यति,बभ्राम, अभ्रमत्, अभ्रमीत् , भ्रमिष्यति, भ्रमितुम्, भ्रान्त) 1 To roam or wander about, move or go about, rove, ramble (fig. also); भ्रमति भुवने कन्दपाशा Mal. 1. 17; मनो निष्ठाशून्यं भ्रमति च किमप्यालिखति च 31; oft. with ace. of place; भुवं बधाम Dk.; दिग्मण्डलं भ्रमसि मानस चापलेन Bh. 3.77; 80 भिक्षां भ्रम् 'togo about begging'. - To turn or whirl round, revolve, move round or in a circle; सूर्यो भ्राम्यति नित्यमेव गगने Bh. 2.95%3 भ्रमता भ्रमरेण Git. 3. -3 Togo astray, stray, swerve, deviate. -4 To spread, prevail, be current or afloat ; 393744 पौरजानपदेध्वियं वार्ता Dk. -8 To totter, reel, stagger, be in doubt or suspense, waver; अन्तर्भिन्ने भ्रमति हृदयम् Mal. 5. 20. - To err, be in error or mistake, be mistaken; आभरणकारस्तु तालव्य इति बत्राम. -7 To ficker, flutter, quiver, move unsteadily; चक्षुभ्राम्यति Pt. 4. 78. -8 To surround. -9 To waver, be perplexed, doubt; - For Private and Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671