________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
महीक
1258
मांसम्
-सूनुः 1 the planet Mars%3तनयकृताश्च शुचो महीसुते Bri. s. -2 epithets of the demon Naraks. -पुत्री, -सुता an epithet of Sita. -पृष्ठम् the surface of the earth. -प्रकम्प: an earthquake. -प्ररोहः, -
रु m., -रुहः a tree; अकुसुमान् दधतं न महीरुहः Ki.b. 103 Si. 20.49. -प्राचीरम्, -प्रावर: the sea. -भर्तृ m. a king. -भृत् m.1
a mountain; अथ जयाय नु मेरुमहीभृतः Ki.5.1.-2 a king, • sovereign. -मण्ड लम् 1 the circumference of the earth.
-2 the whole earth. -लता an earthworm. -सुर: Brahmana.
महीक (महीकरोति) To make great, exalt.
महीयते Den. A. (rarely P.) 1 To be glad, happy or prosperous (Ved.).-2 To rise to a high position, thrive, prosper. -8 To be highly respected or honoured; सरस्वती श्रतमहतां महीयताम् 5.7.35.
महीयस् a.Greater, larger, more powerful or weighty or important, mightier, stronger (compar. of महत् q.v.). -m. A great or nobleminded man; अणोरणीयान् महतो महीयान् Kath. 1.2.20%3 प्रकृतिः खलु सा महीयसः सहते नान्यसमुन्नतिं यया Ki. 2.21; Si. 2. 18.
महीला, महेला, महेलिका A woman, female; चारु चचार सरःसु विराजत् काकलिका कलहंसमहेला Ram. Ch. 4.98.
1 AT ind. A particle of prohibition (rarely of negation) usually joined with the Imperative; HETO AT कुरु विषादमनादरेण Bv. 4.41; also (a) with the Aorist, when the augment t is dropped; क्लैब्यं मा स्म गमः पार्थ नैतत्त्वप्युपपद्यते Bg.2.33; पापे रति मा कृथाः Bh.2.773; मा मूमुहत् खलु भवन्तमनन्यजन्मा मा ते मलीमसविकारघना मतिर्भूत् Mal. 1. 32; the t is sometimes retained; मा निषाद प्रतिष्ठां त्वमगमः शाश्वतीः समाः Ram. (b) the Imperfect the augment being dropped here also); मा चैनमभिभाषथाः Ram. 1. 2. 15; (c) the Future, or Potential mood, in the sense of lest', 'that not'; लघु एनां परित्रायस्व मा कस्यापि तपस्विनो हस्ते पतिष्यति 5.23; मा कश्चिन्ममाप्यनर्थों भवेत् Pt.5%3 मा नाम देव्याः किमप्यनिष्टमुत्पन्नं भवेत् K. 307; the Imperative mood also is sometimes used for the Potential; त्वरतामार्यपुत्र एतां समाश्वासयितुं मास्या विकारो वर्धताम् M. 4. (a) the Present Participle when a curse is implied; मा जीवन् यः परावज्ञादुःखदग्धोऽपि जीवति Si.2.45%; or (6) with Potential passive participles; मैवं प्रार्थ्यम्. मा is sometimes used without any verb; मा तावत् 'oh! do not (say or do) 80'; मा मैवम् ; मा नाम रक्षिणः Mk: 3 may it not be the police'; see under 214. Sometimes HT is followed by th and is used with the Aorist or Imperfect with the augment dropped, and rarely with the Potential mood; क्लैब्यं मा स्म गमः पार्थ Bg. 2.3; मा स्म प्रतीपं गमः5.4.17; मा स्म सीमन्तिनी काचिज्जनयेत् पुत्रमीदृशम्. -Comp. -चिरम्, -विलम्बम्, -विलम्बितम् ind. without delay, shortly, quickly; अमात्यान् वृष्णिवीराणां द्रष्टुमिच्छामि माचिरम् Mb. 16.7.6.
2 मा 1 The goddess of wealth, Laksmi; तमाखुपत्रं राजेन्द्र भज माज्ञानदायकम् Subhas. -2 A mother. -3 A measure. -Comp.-पः, -पतिः , वर: epithets of Visnu; हाटकनिभपीताम्बर अभयं कुरु मे मावर Narayana.b. 13.
3 मा 2 P., 3, 4 A. (माति, मिमीते or मीयते, मित) 1 To measure; न्यधित मिमान इवावनिं पदानि Si. 7. 187 9. 2. -2 To measure or mark off, limit; see मित. -3 To compare with (in sive ), measure by any standard ; पुरः सखीनाममिमीत लोचने Ku. 5. 15. -4 To be in, find room or space in, be contained or comprised in; at ममुस्तत्र न कैटभद्विषस्तपोधनाभ्यागमसंभवा मुदः Si. 1.28%B वृद्धि गतेऽप्यात्मनि नैव मान्तीः 3.73; 10.50%3 14.75%3 18.235.44%; माति मातुमशक्योऽपि यशोराशिर्यदत्र ते K. P. 10. -BTo prepare, arrange. - To infer, conclude. -7 To form, make, build, construct. -8 To assign, mete out, apportion. -9 To show, display. -10 To roar, sound. -Caus. (मापयति-ते) To cause to be measured, measure or mete out; एतेन मापयति भित्तिषु कर्ममार्गम् Mk. 3. 16. - Desid. (मित्सति-ते) To wish to measure &c.
hia n. 1 Flesh. (This word has no forms for the first five inflections, and is optionally substituted for मांस after acca dual).
मांसम् [मन्-स दीर्घश्च Un. 3.64 ] Flesh, meat; समांसो HET: U. 4. The word is thus fancifully derived in Ms. 5.55:- मां स भक्षयिताऽमुत्र यस्य मांसमिहापहम् । एतन्मांसस्य मांसत्वं प्रवदन्ति मनीषिणः॥). -2 The lesh of fish. -3 The fleshy part of a fruit. -स: 1 A worm. -2 N. of a mixed tribe, selling meat. -3 Time. -Comp. -अद्, -अद, -आदिन, -भक्षक . flesh-eating, carnivorous (as an animal); अद्य तय॑न्ति मांसादाः Bk. 16.29%3 Ms.5. 15. -अरि: N. of a plant (Mar. चुका). -अर्गला,-लम् a piece of flesh hanging down from the
mouth. -अबुंदः,-दम् a kind of disease of the membrum virile. -अशनम् 1 flesh-meat. -2 flesh-eating. -अष्टका N. of the eighth day in the dark half of Magha. -आहारः animal food. -इष्टा a kind of bird (बल्गुला). -उपजीविन् m. a dealer in flesh. -ओदन: 1a meal of fiesh. -2 rice boiled with_fiesh. -कच्छ प: a fleshy abscess on the palate. -कन्दी a swelling of the flesh. -कामः fond of flesh; P. III. 2.1; Var. 7. -कारिन .. blood. -कील: a tumour, wart. -क्षयः the body.-प्रन्थि : agland. -जम्,-तेजस्.. fat, adeps. -तान: a polypus in the throat. -दृश् a. seeing superficially (चर्मचक्षुस्); मा प्रत्यक्षं मांसदृशां कृषीष्ठाः Bhag. 10.3.28. -द्राविन् m.a kind of sorrel. -fareta: the hair of the body. -T: a Pisacha or demon. -पचनम् a vessel for cooking meate -परिवजेनम् abstaining from flesh; न तत्फलमवाप्नोति यन्मांसपरिवर्जनात् Ms.5.54. -पाक: kind of disease (destroying the membram virile). -पिटकः, -कम् 1 a basket of flesh. -2 a large quantity of flesh. -पित्तम्, -लिप्तम् a bone. -पेशी 1 a muscle. -2 a piece of fiesh. -8 an epithet of the foetus from the 8th to the 14th
For Private and Personal Use Only
