________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
निसंपात
-संभ्रम (निःसंभ्रम) a. not perplexed, unembarrassed. -सरणि ( निःसरणि a pathless सह ( निःसह ) 1 Exhausted, powerless: कुसुमाचचवपरिश्रमनिःसहं मे शरीरम् Nāg. 2. -2 intolerable, irresistible. - सार (निःसार ) 1 [saplose, pithlems. -2 worthless, vain, unsubstantial. °ता 1 sopless pithlessness निःसारत्वापीयसः तृणस्य च समा गतिः ) Pt. 1. 106. -2 worthlessness. -3 vanity, unsubstantial or transitory nature. सीम ( निःसीम ), - सीमन् (निःसीमन्) a. immeasurable, boundless ; अहह महतां निःसीमानखरित्रविभूतयः Bh. 2. 35 निःसीमशमदम् 3.97. -स्तम्भ (निःस्तम्भ) a. having no pillars. -2 having no support. –8 not proud ; निःस्तम्भो भ्रष्टसंकल्पः स्वान् मेघान् स न्यवारयत् Bhāg. 10. 25. 24. – सूत्र a helpless ; निःसूत्रमास्ते घनपङ्कमृत्यु N. 7. 69. -स्नेह ( निःस्नेह ) . 1 not unctuous or greasy, without unction or oil, dry. -2 not showing affection, unfeeling, unkind, indifferent. 8 not loved, not cared for ; केशा अपि विरज्यन्तो निःस्नेहाः किं न सेवकाः Pt. 1. 82. –4 not longing for, indifferent to. (-हा) lin-seed. -स्पन्द (निःस्पन्द or निस्स्पन्द) a. motionless, steady ; ज्याबन्धनिरस्पन्दभुजेन यस्य R. 6. 40. स्पर्श (निःस्पर्श) hard, rough. स्पृह (निःस्पृह) - free from desire; निःस्पृहस्य तृणं जगत्. -2 regardless of, indifferent to; ननु वक्तृविशेषनिःस्पृहाः Ki. 2.5; R. 8. 10; भोगेभ्यः स्पृहयालवो न हि वयं का निःस्पृहाणामसि Bh. -3 content, unenvious. -4 free from any worldly ties. - स्व ( निःस्व) a. poor, indigent; निस्वो वष्टि शतम् Santi. 2. 6; त्यक्त्वा जनयितारं स्वं निःस्वं गच्छति दूरत: Pt. 1. 9. - स्वन ( निःस्वन ) a. soundless. -स्वभावः (निःस्वभावः) poverty. a. void of poculiarition स्वादु (निःखादु) a. tasteless, insipid.
d.
निसंपात Seg निःपात
निःसानः A drum? (Mar. नगारा ); तं श्रुत्वा कारतलब: शिवनिः साननिःस्वनम् Siva B. 28. 81.
निःसाराः A maltitude ( समूह ).
निस्य
fap. p. 1 Delivered, given, bestowed. -2 Abandoned, left. -3 Dismissed. -4 Permitted, allowed. -6 Central, middle. -6 Kindled (as fire ). -Comp. -अर्थ d. a. to whom the management of an affair is entrusted; उभयोर्भावमुत्रीय स्वयं वदति चोत्तरम्। संदिष्टः कुरुते कर्म निसृष्टार्थः स उच्यते॥ ( -र्थः ) 1 an envoy, ambassador. -3 a messenger, an agent; see S. D. 86, 87. दूती a female who, having discovered the love of a youth and maiden for each other, brings about their union of her own accord; तनिपुणं निसृष्टार्थदूतीकल्पः सूत्रयितव्यः Mal. 1; (where Jagadahara explains निसृष्टार्थी by नाविका नायकस्य वा मनोरथं ज्ञात्वा स्वमत्या कार्यं साधयति या ).
निसूदन P. P. Killing, destroying. -नम् Killing, slaughter ; of निषूदन. यमिन्द्रशब्दार्थनिसूदनं हरेः Si.
निस्सृज् 6 P. 1 To set free, release; न स्वामिना निसृष्टोऽपि शूझे दास्यादिमुच्यते Ms. 8. 414. -2 To deliver over, consign. entrust. −3 To give away, offer, present; Bee निसृष्ट.
-
निसर्गः 1 Bestowing granting presenting, giving away; न चाधेः कालसंरोधान्निसर्गोऽस्ति न विक्रय: Ms. 8. 143. - 2 A grant. −3 Evacuation, voiding excrement. -4 Abandoning, relinquishing. -6 Creation ; वा निसर्गा विप्रान् वै क्षत्रियाः पूजयन्ति ह Mb. 14.58.5. -6 Nature, natural character, natural state or condition ; निसर्गदुर्बोधम् Ki. 1.6; 18 31; R. 335; Ku. 4. 16; निसर्गतः, निसर्गेग by nature, or naturally - Exchanges barter. -Comp. -ज, सिद्ध a. innate, inborn, natural; निसर्गजं तु तत्तस्य कस्तस्मात्तदपोहति Ms. 8. 414 - निपुण naturally clever. —भिन्न a. different by nature; निसर्गमित्रास्पदस्थम् R. 6.20. विनीत a. 1 naturally diserout. -2 naturally well-behaved.
a.
932
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निस्तनी A pill, bolus.
निस्तन्ध . Paralysed. 2 Stopped, fixed. निस्तर्हणम् Killing daughter.
निस्तु 1 P. To pierce, prick, sting.
निस्तोदः निस्तोदनम् Piercing, pricking, stinging;
Susr.
निस्तृ 1. P. 1 To pass through, cross over (fig. also ); निस्तीर्णा प्रतिज्ञासरित् Mu. 1; Bh. 3.4; Ve. 6. 36. -2 To fulfil, accomplish. -3 To pass or get over, surmount, overcome; धनैरापदं मानवा निस्तरन्ति Subhas. ; R. 3.7. - 4 To complete, go to the end of; पितुर्नियोगाद्वनवासमेव निस्तीर्य रामः प्रतिपन्नराज्य: R. 14. 21. -5 To pass or spend (as a time ). -6 To expiate, atone for. -7 To get out of, escape, be_saved from. - Caus. 1 To deliver, rescue; Save; निस्तारयति दुर्गाच्च महतचैव किल्बिषात् Ms. 3. 98. -2 To
overcome, surmount.
निस्तरणम् 1 Going out or forth, coming out of -2 Crossing over. -3 Rescue, deliverance, getting rid of. An expedient, a means, plan. 8 Accomplishing mastering (पारगमन ).
निस्तारः 1 Crossing or passing over ; संसार तव निस्तारपदवी न दवीयसी Bh. 1. 69. -2 Getting rid of, release, escape, rescue. -3 Final emancipation. -4 Discharge or payment of a debt, acquittance, requital; वेतनस्य निस्तारः कृतः H. 3. -5 A means, expedient.
निस्तारणम् 1 Pharing or eonveying near 2 Con quering overooming. 8 Delivering, liberating. निस्तीर्ण P. P. 1 Rescued, delivered, saved. -2 Crossed (fig. also) -3 Fulfilled, nocomplished.
निस्त्रुटी Cardamoms.
निस्नाव: Residue of articles after & sale.
निस्पन्द . Immovable, steady; अतो निस्पन्दमभवद्धनाच्यक्षाविनाकृतम्, Ram 7. 16. 7 द Trembling throb bing motion.
निस्य ( य ) न्दः 1 Flowing forth or down, trickling down, dropping, dripping, streaming, oozing: safran
For Private and Personal Use Only
