________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भागकः
1100
भाजित
-हारिन् a. entitled to a share, inheriting. (-m.) 1 an heir. -2 division. भागक: A divider.
ITTEL 1 The poriod of the sun's passing through the signs of the zodiac. -2 The circumference of a great circle.
भागशस् ind. 1 In parts or portions, part by part. -2 According to the share.
भागिक .1 Relating to a part. -2 Forming a part. -3 Fractional. - Bearing interest; (भागिक शतम् 'one part in a hundred', i. e. one per cent; so 1971 विंशतिः &c.).
भागिन् a. [भाग-इनि] 1 Consisting of shares or parts. -2 Sharing, having a share; रूपस्य भागी भवति दृष्टमेतत्पुरातनैः Mb. 3.84.57. -3 Sharing or participating in, partaking of; as in 5:<°. -4 Concerned in, affected by.-BA possessor, owner; तस्येह भागिनौ दृष्टौ बीजी क्षत्रिक एव च Ms.9.53. -8 Entitled to ashare; औरसक्षेत्रजी पुत्रौ पितरिक्थस्य भागिनी Ms.9.165: विड़जास्तु द्वपेकभागिनः Y. 2. 125.-7 Lucky, fortunate ; शिवामृद्धा भागिनीं सुप्रसन्नाम् Mb. 13. 26. 86 (com. भागिनी भगानामैश्वर्यादीनां षण्णां समूहो भागं तद्वतीम्).-8 Inferior, secondary.-9 Highly useful. Hence भागित्वम् means 'high utility'; भागित्वाद्वा गवां स्यात् MS. 10. 3.47. [शबर explains भागित्वात् as भागवत्यो हि महाभागाः। महति उपकारे वर्तन्ते इत्यर्थः। ] -m. A co-heir. -नी A co-heiress.
भागवत . (-ती f) [भगवतः भगवत्या वा इदं सोऽस्य देवता वा अण] 1 Relating to or worshipping Visnu.-2 Pertaining to a god; कौमारादाचरेत् प्राज्ञो धर्मान् भागवतानिह -3 Holy, divine, sacred. -a: A follower or devotee of Visnu or Krisna. -तम् N. of one of the 18 Puranas.
भागिनेयः [ भगिन्या अपत्यं ढक्] A sister's son. -यी A sister's daughter.
भागीरथी [भगीरथेन सानीता तेन भागीरथी स्मृता] 1 N. of the river Ganges 3 भागीरथीनिर्झरशीकराणाम् Ku. 1. 15. -2 N. of one of the three main branches of the Ganges; ct. भागीरथी भोगवती जाह्नवी त्रिजटेश्वरी | विष्णुपादाब्जसंभूता गङ्गा त्रिपथगामिनी | Stotra.
भागुरि: N. of a famous author ot a Smriti and Vyakarana; वष्टि भागुरिरल्होपमवाप्योरुपसर्गयोः Sk.
भाग्यम् a. [ भज्-ण्यत् कुत्वम् ] 1 To be divided, divisible. -2 Entitled to ashare. -3 Forming a part. -" Subject to fractional deduction. -B Lucky, fortunate. -ग्यम् 1 Fate, destiny, luck, fortune; स्त्रियाश्चरित्रं पुरुषस्य भाग्यं देवो न जानाति कुतो मनुष्यः Subhās, oft. in pl.; सा निन्दन्ती स्वानि भाग्यानि बाला 5.5.30. -2 Good fortune or luck; R. 3. 13. -3 Prosperity, affluence ; भाग्येष्वनुत्सेकिनी 5.4. 18.-4 Happiness, welfare. (भाग्येन fortunately, happily). -Comp. -आयत्त a. dependent on fate;
भाग्यायत्तमतः परम् 5. 4. 17; ct. also भाग्येषु शेषमायत्तं दृष्टपूर्व न चान्यथा Pratijna Y.2.5.-उदय: 1dawnot good fortune, lucky occurrence. -ऋक्षम् (भाग्यक्षम् ) the asterism पूर्वाफल्गुनी. -क्रमः course or turn of fortune%3 भाग्यक्रमेण हि धनानि भवन्ति यान्ति Mk. 1. 18. -पश्च:akind of pavilion; Vastuvidya. -योग: a lucky or tortunate juncture. रहित a. deserted by fortune, miserable; प्रायो गच्छति यत्र भाग्यरहितस्तत्रैव यान्त्यापदः Bh.2.90. -विप्लव: ill-luck, adverseness of tate; अथवा मम भाग्यविप्लवादशनिः कल्पित एष वेधसा R.8.47. -वशातूind. through the will ot fate, luckily, fortunately. - TU: bad fortune, calamity. -संपद् good fortune, prosperity.
भाग्यवत् a. (-ती/.) 1 Fortunate, blessed, happy. -3 Prosperous.
भाग . (-जगी f) [ भगाया इदम् अण्] Made of hemp, hempen.
भाङ्गीनम् [भगाया भवनं क्षेत्रं घम् ] A field of hemp. HI**: A tattered cloth, shred, rag. भाज 10 U. To divide, distribute; see भज् caus.
HIT a. Usually at the end of comp.) 1 Sharing or participating in, liable to. पापt. न केवले यो महतोऽपभाषते शृणोति तस्मादपि यः स पापभाक् Ku.b.833 दोष guilty. -2 Having, enjoying, possessing, obtaining: सुख, रिक्थ'.-3 Entitled to. -4 Feeling, experiencing, being Bensible ot. - Devoting oneselt to. -8 Living in inha biting, dwelling in; as in FETHIT (U. 2. 21.); दरीभाज् &c. -7 Going or resorting to, seeking. -8 Worshipping. -9 Falling to the lot of. -10 What must be done, aduty (कर्तव्य); (व्यरंसीत् ) कृताऽकृतेभ्यः क्षितिपालभाग्भ्यः Bk. 3.21.
भाजक् ind. Quickly, swiftly.
भाजकः [ भाज्-ण्बुल्] 1 Dividing. -2 ( In arith.) A divisor.
भाजनम् [ भाज्यतेऽनेन भाज्-ल्युट् ] 1 Sharing, dividing. -2 Division (in arith). - A vessel, pot, cup, plate; पुष्पभाजनम् 5.4; R. 5. 22. -4 (Fig.) A receptacle, recipient, repository; स श्रियो भाजनं नरः Pt. 1. 243% कल्याणानां त्वमसि महतां भाजनं विश्वमूर्ते Mal. 1.33 ऐहिकस्य सुखस्याभाजनमयं जनः Dk.; U. 3.15%; M.5.8. -BA fit or deserving person, a fit object or person; भवादृशा एव भवन्ति भाजनान्युपदेशानाम् K. 108; गुरुणा ज्ञानसर्वस्वे सन्तोषाद्भाजनीकृतः Bm 1.40. -8 Representation. -7 A measure equal to 64 palas.-लेखितम् A variety of diamonds capable of scratching on the surface of vessels ; Kau. A. 2.11. 29. -लोक: the world of inanimate things (opp. to सत्त्वलोक); Buddh. -Comp. -विषमः One of the ways of em bezzlement, namely use of false cu bic measures such as भाजन; Kau. A.2.8.26.
Hiffra a. Shared, divided. -TH A share, portion.
For Private and Personal Use Only
